Projekt:Matematicjenet e njohur

Lenda:Matematik.

Cfare eshte Matematika?

Fjala "matematikë" vjen nga gjuha e lashtë greke që do të thotë  mësim,studim, shkencë, përveç kësaj ajo përgjatë kohëve ka marrë një kuptim më të ngushtë dhe më teknik që do të thotë "studim matematik“Matematika përbën një fushë të njohurive abstrakte të ndërtuara me ndihmën e arsyetimeve logjike mbi koncepte të tilla si numrat, figurat, strukturat dhe transformime.Ajo dallohet nga shkencat tjera për një lidhje të veçantë që ka ajo me realitetin,ka një natyre të pastër intelektuale,e bazuar tek një seri aksiomash të deklaruara të vërteta ose mbi disa postulate përkohësisht të pranuara.Një pohim matematikor – i quajtur përgjithësisht teoremë ose propozicion konsiderohet i vërtetë nëse procesi i vërtetimit formal që përcakton vlefshmërinë e saj respekton një strukturë arsyetuese logjike-deduktive.

PitagoraPitagora lindi afërsisht në vitin 592 p.e.s. dhe vdiq 486 p.e.s., ishte matematikan dhe filozof grek.  Që i vogël shfaqi shumë dhunti të veçanta që më vonë do të krijojnë një legjendë, që e do të jetë i biri i Apollonit.Pitagora është shumë i njohur me teoremëm e tij në matematikë, e cila njihet si "Teorema e Pitagorës" e cila shprehet me barazimin  .

Arkimedi.Arkimedi jetoi rreth viteve 287 p.e.s. 212 p.e.s.qe një matematikan fizikant,inxhinier,astronom dhe filozof i lashtësise.Thuhet nga disa historianë e matematikanë të jetë matematikani më i madh i lashtësisë.Mendohet te kete zbuluar parimin e dendesise dhe pluskimit, i njohur edhe si "Parimi i Arkimedit" qe sipas gojedhenes e zbuloi ndersa ai po lahej ne nje vaske (doli jashe neper rruge duke bertitur "Eureka (evrika)" - (E gjeta)

Talesi Teorema e TalesitTeorema e Talesit thotë se: Nëse A,B dhe C janë pika të një vije rrethore të tilla që segmenti AC është diametër i vijës rrethore atëherë këndi ABC është kënd i drejtë.

Teorema e anasjelltë e TalesitTeorema e anasjelltë e Talesit thotë se: Hipotenuza e trekëndëshit kënddrejt është diametër i rrethit të jashtashkruar.

Talesi i Miletit lindi më 624 p.e.s. dhe vdiq më 552 p.e.s., ishte filozof dhe matematikan antik. Autor i veprave filozofike të cilat më vonë nga shumë shkencëtarë merren si pikënisje e punës së tyre.HistoriaTales nuk është i pari që e zbuloi teoremën, dihet se këtë teoremë e zotëronin Egjiptianët dhe Babilonasit e vjetër të cilët e përdornin por pa e vërtetuar. Talesi është i pari që dha vërtetimin e saj prandaj ajo sot mban emrin e tij.

Carl Friedrich Gauss

Carl Friedrich Gauss (30 prill1777 — 23 shkurt 1855) ishte një matematikan gjerman dhe shkencëtar që ndihmoi dukshëm në shumë fusha, duke përfshirë teorinë e numrave analizën gjeometrinë diferenciale gjeodezinë magnetizmin astronominëdhe optikën Nganjëherë i njohur si "princi i matematikës", Gausi pati një ndikim të shquar në shumë fusha të matematikës dhe shkencës dhe është rradhitur pranë Ojlerit,Njutonit dhe Arkimedit si një nga matematikanët më të mëdhenj të historisë.

Leonard Euler

Leonhard Paul Euler, (15 Prill 1707 Basel, Zvicër– 7 shtator, 1783 Saint Petersburg, Rusi), ishte matematikan dhe fizikan zviceran i cili kaloi pjesën më të madhe të jetës së tij në Rusi dhe Gjermani.Euler bëri zbulime të rëndësishme në fusha të ndryshme si Njehsim diferencial dhe teoria e grafeve. Ai gjithashtu për herë të parë paraqiti pjesën më të madhe të terminologjisë dhe nocioneve moderne matematike, pjesërisht për analizën matematike, sikur është nocioni i funksionit matematik.Gjithashtu është i njohur për punën e tij në mekanikë, optikë dhe astronomi.Euler konsiderohet të jetë matematikani më i madh i shekullit të XVIII dhe një ndër më të mëdhenjtë i të gjitha kohërave. Gjithashtu është më frytdhënësi, përmbledhja e punimeve të e tij përfshinë 60–80 vëllime faqe çerekësh.Deklarata e dhënë nga Pierre-Simon Laplace shpreh influencën që pati Euler në matematikë, ai thotë: "Lexojeni Eulerin, lexojeni Eulerin, ai është mësuesi i të gjithë neve."

Euklidi

Euklidi rreth 365 – 275 p.e.s.) është themelues i metodës aksiomatike në gjeometri. Ai të gjitha njohuritë gjeometrike por edhe matematike të kohës së vet i përmblodhi dhe i sistematizoi në 13 libra të cillat njihen me titullin Elementet.

Teorema e dyte e EukliditNe trekendeshin kenddrejt,cdo katet eshte i mesem i perpjesshem ndermjet hipotenuzes dhe projeksionit te tij mbi hipotenuzeAC2=AH*AB

Teorema e pare e EkuliditNe trekendeshin kenddrej,lartesia e hequr nga kulmi i kendit te drejte eshte e mesme e perpjesshme ndermejet te kateteve me hipotenuzen.CH2=AH*BH

THENJE PER MATEMATIKEN1) Matematika eshte mbreteresha e shkences, kurse

aritmetika mbreteresha e matematikes. (K. GAUSS) 2) Shkenca arrin persosjen vetem atehere kur arrin te

perdore matematiken. (K.MARKS) 3)  Matematika është alfabeti që zoti ka shkruar universin.

(Galileo Galilei) 4) Matematika ëshë metafizika e arsyetimit, ndërsa feja

ëshë metafizika e zemrës (Gabriele Martufi) 5) Dashuria është motorri i jetës, matematika është

motori i shkencës (Gabriele Martufi) 

Projekt:Matematicjenet e njohurPunoi:Matilda GremiKlasa:10L