Protokol iz Kjota i trite dozvola za emisiju ugljika Dr. Venkata
Ramana Putti Radionica o finansiranju smanjenja emisije ugljika
Sarajevo, Bosna i Hercegovina 17. a pril 2009. Slide 2 Klima na
Zemlji se zagrijava a za to su prije svega odgovorne ljudske
aktivnosti (postotak izvjesnosti >90%) Koncentracija izmeu 1850.
i 2000. godine iznosila je 280 do 430ppm (porast od 0,5-0,8 o C) Do
2035. se oekuje vrijednost od 550 ppm 77-99% vjerovatnoe za porast
od 2 o C 50% vjerovatnoe za porast od 5 o C Promjene klime Slide 3
Potencijal gl obal nog zagrijavanja Ugljen dioksid (CO 2 )01 Metan
(CH 4 )21 Duikov oksid (N 2 O)310 Perflu o ro ugljici (PFC)6500 H i
droflu o ro ugljici (HFC)11700 Su mpor f luorid (SF 6 )23900
Stakleniki gasovi (GHG) Slide 4 Raspodjela emisije GHG -a Crveno --
% udjela (2004); Plavo tCO2/capita (2000) Slide 5 Poten cijalni
utjecaji Slide 6 Krajnji cilj stabiliziranje koncentracija
globalnih staklenikih gasova u atmosferi Razvijene zemlje (zemlje
iz Aneksa I) imaju za cilj vraanje emisija GHG-a na nivoe iz 1990.
godine Podrati izgradnju kapaciteta u, i olakati transfer
tehnologije na zemlje u razvoju u cilju ublaavanja, i prilagodbe na
klimatske promjene Godinji sastanci kao Konferencija uesnica, radi
praenja napretka Okvirna konvencija UN -a o klimatskim promjenama
Slide 7 PROSJ.: 1990 - 5.2% Emisije GHG-a u tonama/godinje 1990.:
Polazna godina 2012 2008 Prvi obavezni period : 2008-2012.
UOBIAJENE emisije Zahtjev: Projekti iz Kjota EU ETS potpore
Protokol iz Kjota 38 razvijenih zemalja i privreda u tranziciji
(zemlje iz Aneksa I) preuzelo je obavezu smanjenja emisije GHG-a
1997. godine Slide 8 Trite Vrsta transakcije Vrsta kreditaReim
Regulatorno Na osnovi potpora AAU (Dodijeljene jedinice koliine)
Meunarodna razmjena emisija EUA (Potpora EU-a) EU ema razmjene
emisija Na osnovi projekata ERU (Jedinica smanjenja emisije)
Zajednika provedba Joint Implementation CER (Certificirano
smanjenje emisije) Mehanizam istog razvoja - Clean Development
Mechanism Dobrovoljno Uglavnom na osnovi projekata VER (Potvreno
smanjenje emisije) Dobrovoljni projekti Komponente trita dozvolama
za emisiju ugljika Slide 9 CDM, l. 12 KP-a: Definiran: kredit za
smanjenje emisije (CER) iz ulaganja u zemlje u razvoju (izvan
Aneksa I) Ciljevi: Unaprijediti odrivi razvoj u zemljama u razvoju
Pomoi zemljama iz Aneksa I u ispunjenju njihovih ciljeva smanjenja
emisije na ekonomian nain Certificirana smanjenja emisije (CER)
moraju: Stvoriti stvarnu, mjerljivu, i dugoronu korist vezanu za
ublaavanje klimatskih promjena. (l. 12.5b) Biti dodatak svakoj
aktivnosti koja bi se pojavila u odsustvu certificirane projektne
aktivnosti. (l. 12.5c) Smanjenje emisije mora: potvrditi odreeni
operativni organ (DOE) Mehanizam istog razvoja (CMD) Slide 10
Zemlja iz Aneksa I Zemlja izvan Aneksa I Finansiranje Tehnologija
Projekti za smanjenje emisija GHG-a Certificirano smanjenje emisije
(CER) Smanjenje emisije u poreenju sa postojeom osnovnom
vrijednosti Mehanizam istog razvoja (CMD) Slide 11 Za kupce (zemlje
iz Aneksa I) Ciljevi usaglaavanja Odrivi razvoj Za prodavae (zemlje
izvan Aneksa I) Doprinijeti odrivom razvoju Olakati transfer
tehnologije Poveati finansijsku dobit Glavni trini pokretai Slide
12 RegistriranoPotrebnoRazvoj Projekti155049>2600 Ukupno
CER1520m30m>1350m Godinje CER 280m8,8m Status CDM -a (02/04/09)
Slide 13 Rast trita dozvola za emisiju ugljika 7,4 US$B: CDM in 07
- 40 80 120 2002200320042005200620072008* EU ETSDruga trita
potporaOsnovni CDMDruga trita projekata Godinja vrijednost
transakcija (u milijardama US$) Slide 14 Cijena dozvola za emisiju
ugljika tokom ekonomske krize Izvori: ECX & Bluenext Spot EUA i
sCER ( po tCO 2 e) 5.00 10.00 15.00 20.00 25.00 30.00 6/2/2008
6/16/20086/30/20087/14/20087/28/20088/11/20088/25/2008 9/8/2008
9/22/200810/6/2008 10/20/2008 11/3/2008 11/17/2008 12/1/2008
12/15/200812/29/2008 1/12/20091/26/2009 2/9/2009 Cijena sCERsCijena
EUAs Slide 15 Koliina ugljika u transakcijama (GtCO 2 e) Do 20
potrebno je 50 GtCO 2 godinje Trenutno trgovanje dozvolama je 4
GtCO 2 e sli stvarna koliina smanjenja jedva pola te koliine jer
trite ukljuuje veliku trgovinu dozvolama (gdje kvote stalno
mijenjaju vlasnike). Ogromni jaz izmeu koliine potrebnog i
trenutnog napora. Potrebna su drastina smanjenja emisije. Inae e
emisije i temperatura porasti do neprihvatljivih nivoa. Za
stabilizaciju na 550 ppm CO 2 e do 2050. potrebno je smanjiti
emisije 60% od uobiajenih. Napori na ublaavanju tokom naredne
dvije- tri decenije bit e od kljune vanosti. Potreban napor za
smanjenje emisija do 2050. (GtCO 2 e) Izvor: Stern, 2007 Drastino
smanjenje potrebno do 2050. Slide 16 Neujednaen regionalni fokus;
Kina, Indija i Brazil = 85% udjela u CDM tritu; Svega 16 projekata
u ECA = 4 Armenija, 1 Gruzija, 3 Kipar, 4 Moldavija, 4 Uzbekistan
Smanjenja od poumljavanja i izbjegevanja sjee uma uveliko
nedostaju. Mnoge zemlje s visokim emisijama imaju relativno nisko
prisustvo u tritima dozvola za emisiju ugljika. 2. Mnoge zemlje
nisu dovoljno pokrivene u vezi s njihovim emisijama 1. Lokacija CDM
projekata (postotak koliine, 2007) Znaajan potencijal tek treba
iskoristiti u CDM Slide 17 umarstvo je jedva vidljivo u CDM
Sporazum postignut na Baliju o nastavku Smanjenja emisija nastalih
unitenjem uma i degradacijom (REDD), prua priliku zemljama sa
tropskim umama da se pridrue tritima dozvola za emisiju ugljika.
Sada je potrebno: izgraditi kapacitet za mjerenje i provjeru
emisija povezanih sa umama i dovesti ove prednosti na trite im se
uspostavi meunarodni regulatorni okvir. 64% ugovora iz 2007. za
istu energiju Izgradnja na uspjehu za daljnji uspon Programski
pristupi omoguit e poveanje/proirenje na intervencije u kljunim
razvojnim sektorima (energija, el. ureaji, upravljanje otpadom,
transport i novije tehnologije). Pristupi usklaeni sa finansiranjem
koje obezbjeuju domai FI zasluuju posebnu panju. Prilike za
napredak EE+gorivo promjena 40% Hidro 12% Vjetar 7% Biomasa 5%
ostalo Obnovljjiva energija 0% N20 9% HFC 8% LFG 5% CMM 5%
Upravljanje otpadom 4% Zagaivai 3% Ostalo 2% Slide 18 na
potvrivanju ili treba reg.registriranoizdavanje 2,645 projekata
1,451 MCERs 403 projekata 195 MCERs 1,170 projekata 1,342 MCERs 348
dana 328 dana 180 dana 74% na unosne projekte (ind. gas) 70% svih
projekata (pola koliine) nisu doli do registracije DOE Dvogod.
kanjenje RE i EE (70%) zastali su negdje u razvoju 6% Potreba za
reformom CDM -a Slide 19 Obezbijediti signale za dugoro nu cijenu
dozvola za emisije ugljika i izvjesnost za privatni sektor
Definirati globalni cilj za 2050. podran neposrednim ciljevima,
koji e biti dogovoren do procesa UNFCCC Olakati pristup novim
tritima dozvola za emisiju ugljika i izvorima kapitala i manjim
trokovima ublaavanja Izgraditi uistinu svjetsko trite dozvola za
emisije ugljika meusobnim povezivanjem regionalnih ema i trita
dozvola za emisije u gljika kroz povean pristup, ujednaavanje
cijena i usklaivanje proizvoda Ubrzati rast niskog broja dozvola za
emisije ugljika u zemljama u razvoju Reformirati postojee mehanizme
zasnovane na tritu i istraiti nove instrumente politike smanjene
trokove poslovanja, moderniziran proces, pojednostavljene
metodologije Poveati i produbiti pristup tritima dozvola za emisije
ugljika i finansiranju Olakati transfer niskougljinih tehnologija i
uspostaviti sektorske programe za omoguavanje veih ulaganja u ii
razvoj Potreba za vrstim odlukama Slide 20 1.Trite moe odigrati
vanu ulogu u smanjenju emisija staklenikih gasova (GHG) 2.Sada su
dostupne tehnologije koje omoguavaju znaajna smanjenja po
prihvatljivim cijenama marginalnog ublaavanja 3.Veliki broj
politika moe dovesti do smanjenja emisija GHG-a; potrebna su trita
dozvola za emisiju ugljika za provedbu cap -and-trade (ogranienje
kvota i trgovine emisijama) i mogu meusobno povezati mjere politika
4.Duboko, likvidno i globalno trite dozvola za emisiju ugljika i ma
potencijal za pruanje znaajnih koristi svim uesnicima, ukljuujui i
razvoj 5.Ali, zemlje e trebati donijeti odluke o uspostavljanju
signala o dugoronim cijenama i u potpunosti iskoristiti trita
dozvola za emisiju ugljika Glavne poruke o tritu dozvola za emisije
ugljika
