Upload
vuduong
View
221
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Przedmiotowe zasady oceniania z biologii w kl. I
w roku szkolnym 2016/2017.
Przedmiotowy system oceniania z biologii w gimnazjum opracowany w oparciu o:
1. Rozporządzenie MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych
(Dz. U. nr 199 z 2004 r. )
2. Podstawę programową z biologii dla gimnazjum.
3. Statut i WSO.
4. Program nauczania biologii w gimnazjum ”Puls życia” wydawnictwa „Nowa Era”.
Przedmiotem oceniania są:
- wiadomości,
- umiejętności,
- postawa ucznia i jego aktywność.
2
1. Cele ogólne oceniania:
- rozpoznanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku
do wymagań programowych,
- poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych z biologii i postępach w tym zakresie,
- pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu biologicznym,
- motywowanie ucznia do dalszej pracy,
- przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka,
- dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, prawidłowości doboru metod i
technik pracy z uczniem.
- motywowanie ucznia do dalszej pracy,
- przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka,
- dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, prawidłowości doboru metod i
technik pracy z uczniem.
2. Narzędzia oceniania
a) odpowiedzi ustne: 1 do 2 razy w okresie,
b) prace pisemne: sprawdziany godzinne- po realizacji każdego działu, kartkówki(10-15 min) niezapowiedziane z trzech
ostatnich lekcji;
c) praca na lekcji; aktywność (+/- tj.++++ 5; +++- 4; ++--3; +--- 2; ----1)
d) prace domowe;
3
e) zaangażowanie, osiągnięcia w konkursach szkolnych i innych;
3. Kryteria oceniania.
Wymagania na ocenę:
a. prace pisemne:
100% i wiadomości dodatkowe – ocena cel (6)
99% - 90% - ocena bdb. (5)
89% - 75% - ocena db (4)
74% - 50% - ocena dst (3)
49% - 33% - ocena dop (2)
32% - 0%- ocena ndst (1)
b. Odpowiedzi ustne
Uczeń otrzymuje ocenę:
dopuszczającą – gdy odpowiedź jest niesamodzielna, z błędami, zgodna z wymaganiami koniecznymi;
dostateczną – gdy odpowiedź jest z małymi błędami, samodzielna, niepełna, zgodna z wymaganiami
podstawowymi;
dobrą – gdy odpowiedź jest samodzielna, niepełna, z niewielkimi usterkami językowymi, zgodna z wymaganiami na
ocenę dobrą;
bardzo dobrą – gdy odpowiedź jest wyczerpująca, bezbłędna, samodzielna, z uwzględnieniem języka
przedmiotowego oraz odpowiadająca poziomowi wymagań na ocenę bardzo dobrą;
4
celującą – gdy odpowiedź jest wyczerpująca, bezbłędna, samodzielna, z uwzględnieniem języka przedmiotowego,
poparta licznymi przykładami z życia codziennego.
c. Hierarchia ważności prac wykonywanych przez ucznia
zaangażowanie i praca na lekcji;
sprawdzian pisemny, odpowiedź ustna, kartkówka;
prezentacje, praca domowa.
4. Zasady poprawiania ocen niedostatecznych
a. Uczeń ma prawo poprawić ocenę uzyskaną ze sprawdzianu lub kartkówki w terminie do tygodnia od oddania ocenionej
pracy.
b. Każdą ocenę z poprawy sprawdzianu lub testu wpisujemy do dziennika.
c. Ocenę ze sprawdzianu lub testu można poprawiać tylko raz.
d. Poprawa sprawdzianu odbywa się na zajęciach dodatkowych.
e. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na półrocze, powinien poprawić ocenę w terminie uzgodnionym z
nauczycielem.
5. Sposób udostępniania prac uczniom, rodzicom lub prawnym opiekunom.
a. Uczeń ma prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy własnej w obecności nauczyciela i uzyskania uzasadnienia
(ustnego) otrzymanej oceny.
5
b. Prawo wglądu do prac mają także rodzice(prawni opiekunowie) ucznia podczas zebrań lub indywidualnych spotkań z
nauczycielem.
6. Nieprzygotowanie do zajęć
a. uczeń ma prawo zgłosić dwukrotne nieprzygotowanie do zajęć w okresie bez ponoszenia konsekwencji (na początku
lekcji). Każde kolejne nieprzygotowanie skutkuje otrzymaniem minusa.
7. Oceny bieżące powinny być systematycznie wpisywane przez ucznia w tabeli na końcu zeszytu przedmiotowego i
podpisywane przez nauczyciela. Obowiązkiem rodzica jest systematyczna kontrola i podpisywanie ocen.
8. Ocena śródroczna i roczna nie jest średnią arytmetyczną ocen uzyskanych przez ucznia. Ocenę roczną ustala się na
podstawie analizy wszystkich ocen uzyskanych w ciągu roku szkolnego, zgodnie z hierarchią ważności. ( pkt. 3c)
9. Sposoby informowania uczniów i rodziców.
a. Na pierwszej godzinie lekcyjnej zapoznajemy uczniów z PZO.
b. Oceny cząstkowe są jawne , oparte o opracowane kryteria.
c. Sprawdzone i ocenione sprawdziany i kartkówki otrzymują do wglądu uczniowie, rodzice zaś otrzymują do wglądu na
życzenie.
d. Prace pisemne są przechowywane w szkole do końca bieżącego roku szkolnego.
6
e. Nauczyciel na pierwszym zebraniu informuje rodziców o sposobie oceniania z przedmiotu o ocenach cząstkowych lub
końcowych za pierwszy semestr informuje się rodziców na zebraniach rodzicielskich udostępniając zestawienie ocen lub
w czasie indywidualnych spotkań z rodzicami.
10. Wymagania na poszczególne oceny szkolne:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
- opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego
samodzielnej pracy,
- prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią biologiczną,
- potrafi stosować zdobyte wiadomości w sytuacjach nietypowych,
- formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy,
- dokonuje analizy lub syntezy zjawisk i procesów biologicznych,
- wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach,
- potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji,
- bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym,
- wykonuje dodatkowe zadania i polecenia
- wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią,
- w pracach pisemnych osiąga najczęściej 100% punktów możliwych do zdobycia i odpowiada na dodatkowe pytania,
- bierze udział w konkursach biologicznych na terenie szkoły i poza nią.
7
- wzorowo prowadzi zeszyt przedmiotowy
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
- opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania,
- wykazuje szczególne zainteresowania biologią,
- potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach,
- bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł informacji,
- potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać doświadczenia i hodowle przyrodnicze,
- sprawnie posługuje się mikroskopem i lupą oraz sprzętem laboratoryjnym,
- potrafi samodzielnie wykonać preparaty mikroskopowe i opisać je,
- wykonuje prace i zadania dodatkowe
- prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią biologiczną,
- aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym,
- w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 90% do 99% punktów możliwych do zdobycia.
- zeszyt ucznia zasługuje na wyróżnienie,
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
- opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i
pozaszkolnej działalności,
8
- potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych
korzysta z pomocy nauczyciela,
- posługuje się mikroskopem i zna sprzęt laboratoryjny,
- wykonuje proste preparaty mikroskopowe,
- udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania,
- jest aktywny na lekcji,
- w pracach pisemnych osiąga od 75% do 89% punktów.
- prowadzi prawidłowo zeszyt przedmiotowy.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
- opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu biologii, oraz takie które
można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych,
- z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności,
- z pomocą nauczyciela korzysta z takich źródeł wiedzy jak: słowniki, encyklopedie, tablice, wykresy, itp.,
- wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym,
- w przypadku prac pisemnych osiąga od 50% do 74 % punktów.
- posiada zeszyt przedmiotowy i prowadzi go systematycznie
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
9
- ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości
dalszego kształcenia,
- wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności, pod kierunkiem nauczyciela,
- z pomocą nauczyciela wykonuje proste doświadczenia biologiczne,
- wiadomości przekazuje w sposób nieporadny, nie używając terminologii biologicznej,
- jest mało aktywny na lekcji,
- w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 33% do 49% punktów.
- prowadzi zeszyt przedmiotowy
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
- nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego
kształcenia,
10
Szczegółowe wymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum
Dział programu Temat
Poziom wymagań/ ocena z przedmiotu
Konieczny/
Dopuszczający Podstawowy/ Dostateczny Rozszerzający/Dobry Dopełniający/Bardzo dobry
I. Biologia –
nauka o życiu
1. Biologia jako
nauka
2. Komórkowa
budowa organizmów
3. Systematyczny
podział organizmów
Uczeń:
• określa przedmiot badań
biologii jako nauki
• podaje przykłady dziedzin
biologii
• wymienia źródła wiedzy
biologicznej
• wyjaśnia, do czego służą
atlasy i klucze
• wymienia cechy
organizmów żywych
• wskazuje komórkę jako
podstawową jednostkę
organizacji życia
• wymienia struktury
budowy komórki roślinnej,
zwierzęcej, grzyba i
bakterii
• wyciąga wnioski dotyczące
komórkowej budowy
organizmów na podstawie
obserwacji preparatów
• wymienia jednostki
klasyfikacji biologicznej
Uczeń:
• potrafi korzystać
z poszczególnych źródeł
wiedzy
• rozróżnia próbę kontrolną
i badawczą
• podaje funkcje
poszczególnych organelli
• posługuje się mikroskopem
• wykonuje proste preparaty
mikroskopowe
• wyjaśnia, czym zajmuje się
systematyka
• podaje kryteria
wyróżnienia pięciu
Uczeń:
• charakteryzuje wybrane
dziedziny biologii
• posługuje się właściwymi
źródłami wiedzy biologicznej
podczas rozwiązywania
problemów
• odróżnia pod mikroskopem,
na schemacie, zdjęciu lub po
opisie poszczególne
składniki komórki
• rysuje obraz widziany pod
mikroskopem
• wyjaśnia rolę
poszczególnych elementów
komórki
• porównuje budowę różnych
komórek
• charakteryzuje dawne
sposoby klasyfikacji
organizmów
• omawia zasady systemu
klasyfikacji biologicznej
Uczeń:
• objaśnia zasadę stopniowego
komplikowania się
poziomów organizacji życia
• wykorzystuje atlasy do
rozpoznawania pospolitych
gatunków organizmów
• omawia budowę i funkcje
organelli komórkowych
• analizuje różnice między
poszczególnymi typami
komórek
• ocenia sztuczne i naturalne
systemy podziału
organizmów
• uzasadnia potrzebę
klasyfikowania organizmów
11
królestw
II. Jedność i
różnorodność
organizmów
4. Sposoby
odżywiania się
organizmów
5. Sposoby
oddychania
organizmów
6. Sposoby
rozmnażania się
organizmów
• określa, czym jest
odżywianie
• wymienia podstawowe
sposoby odżywiania się
organizmów
• określa, czym jest
oddychanie
• wyjaśnia, na czym polega
wymiana gazowa
• wskazuje mitochondrium
jako miejsce, w którym
zachodzi utlenianie
• przedstawia oddychanie
tlenowe i fermentację jako
procesy dostarczające
energii
• określa, czym jest
rozmnażanie
• wyróżnia rozmnażanie
płciowe i bezpłciowe
• podaje przykłady
płciowego i bezpłciowego
rozmnażania się
organizmów
• omawia różnice między
organizmami
samożywnymi a
cudzożywnymi
• wymienia czynniki
niezbędne do życia
organizmów samożywnych
i cudzożywnych
• wymienia substraty
i produkty fotosyntezy
• wyjaśnia, na czym polega
fotosynteza
• omawia różne sposoby
oddychania
• wymienia przykłady
organizmów ilustrujących
różne sposoby oddychania
• rozróżnia wymianę gazową
i oddychanie
wewnątrzkomórkowe
• rozpoznaje sposoby
rozmnażania się
organizmów
• wyjaśnia, na czym polega
rozmnażanie bezpłciowe
• rozpoznaje pączkujące
drożdże obserwowane pod
mikroskopem
• omawia różnice między
rozwojem prostym
a złożonym
• charakteryzuje różne
strategie odżywiania
• wykazuje różnorodność
odżywiania się organizmów
cudzożywnych
• określa warunki przebiegu
fotosyntezy
• ocenia, czy dany organizm
jest samożywny, czy
cudzożywny
• uzasadnia, że oddychanie jest
procesem niezbędnym do
życia
• charakteryzuje rodzaje
rozmnażania
• ocenia znaczenie przemiany
pokoleń
• charakteryzuje typy rozwoju
zarodka
• stosuje w praktyce
wiadomości dotyczące
rozmnażania wegetatywnego
• wykazuje różnice
w pobieraniu i trawieniu
pokarmów u różnych
organizmów
• wyjaśnia, na czym polega
chemosynteza
• wykazuje zależność między
środowiskiem życia
a budową narządów
wymiany gazowej
• porównuje oddychanie
tlenowe i beztlenowe
• omawia znaczenie
fermentacji
• zapisuje słownie równanie
reakcji oddychania
tlenowego
• wykazuje związek między
sposobem zapłodnienia
a środowiskiem życia
organizmów
• ocenia znaczenie
samozapłodnienia
12
III. Bakterie
i wirusy.
Organizmy
beztkankowe
7. Bakterie a wirusy
8. Protisty
9. Glony –
przedstawiciele
trzech królestw
10. Grzyby i porosty
• wymienia miejsca
występowania bakterii
i wirusów
• rozpoznaje i podaje nazwy
form morfologicznych
bakterii widocznych na
preparacie
mikroskopowym lub
ilustracji
• wymienia miejsca
występowania protistów
• wymienia grupy
organizmów należących do
protistów
• wskazuje środowisko życia
glonów
• podaje przykłady
organizmów należących
do glonów
• podaje przykłady grzybów
i porostów
• opisuje budowę grzybów
• rozpoznaje pleśniaka
• podaje charakterystyczne
cechy budowy bakterii
i wirusów
• wymienia cechy, którymi
wirusy różnią się od
organizmów
• podaje przykłady bakterii
i wirusów
• określa znaczenie bakterii
w przyrodzie i gospodarce
człowieka
• omawia czynności życiowe
poszczególnych grup
protistów
• wymienia wspólne cechy
organizmów zaliczanych
do glonów
• omawia znaczenie glonów
w przyrodzie i gospodarce
człowieka
• omawia czynności życiowe
grzybów
• podaje przykłady znaczenia
grzybów w przyrodzie
i gospodarce człowieka
• charakteryzuje wybrane
czynności życiowe bakterii
• wymienia choroby
bakteryjne i wirusowe
• rysuje kształty bakterii
obserwowanych pod
mikroskopem
• charakteryzuje poszczególne
grupy protistów
• wykazuje chorobotwórcze
znaczenie protistów
• wyjaśnia, że glony to grupa
ekologiczna, do której należą
przedstawiciele trzech
królestw
• omawia wybrane czynności
życiowe glonów
• charakteryzuje budowę
grzybów owocnikowych
• omawia sposoby
rozmnażania się grzybów
• analizuje znaczenie grzybów
w przyrodzie i gospodarce
człowieka
• wykonuje i opisuje rysunek
• ocenia znaczenie bakterii
i wirusów
• określa warunki tworzenia
się przetrwalników
• ocenia rolę bakterii jako
symbiontów i destruentów
• porównuje czynności
życiowe poszczególnych
grup protistów
• wymienia choroby
wywoływane przez protisty
• rozpoznaje pod
mikroskopem, rysuje
i opisuje budowę
przedstawicieli protistów
• analizuje wpływ zakwitów
glonów na inne organizmy w
środowisku
• ocenia znaczenie glonów
w przyrodzie i gospodarce
człowieka
• wyjaśnia zależność
między głębokością
a występowaniem
określonych grup glonów
• wykazuje znaczenie
mikoryzy dla grzyba i rośliny
• określa znaczenie
poszczególnych
komponentów w budowie
plechy porostu
13
białego w obrazie
mikroskopowym
• wymienia sposoby
rozmnażania się grzybów
• rozpoznaje porosty wśród
innych organizmów
• rozpoznaje porosty jako
organizmy zbudowane
z grzybni i glonu
• wyjaśnia, co to jest
grzybica
wskazanych grzybów
• proponuje sposób badania
czystości powietrza, znając
wrażliwość porostów na
zanieczyszczenia
• rozpoznaje i podaje nazwy
różnych form
morfologicznych porostów
IV. Świat roślin 11. Tkanki roślinne
12. Budowa i funkcje
korzenia
13. Budowa i funkcje
łodygi
14. Liść – wytwórnia
pokarmu
15. Mszaki
• wyjaśnia, czym jest tkanka
• podaje przykłady tkanek
roślinnych
• wskazuje na ilustracji
komórki tworzące tkankę
• wymienia podstawowe
funkcje korzenia
• rozpoznaje systemy
korzeniowe
• omawia funkcje łodygi
• podaje nazwy elementów
budowy zewnętrznej łodygi
• wymienia funkcje liści
• rozpoznaje elementy
budowy liścia
• rozpoznaje liście
pojedyncze i złożone
• wymienia miejsca
występowania mszaków
• podaje nazwy organów
• dokonuje podziału tkanek
roślinnych na twórcze i
stałe
• wymienia cechy budowy
poszczególnych tkanek
roślinnych
• opisuje funkcje
wskazanych tkanek
• rozpoznaje modyfikacje
korzeni
• omawia budowę
zewnętrzną korzenia
• rozpoznaje pod
mikroskopem tkanki
budujące korzeń
• rozpoznaje tkanki budujące
łodygę
• rozróżnia rodzaje łodyg
• rozpoznaje różne
modyfikacje liści
• rozpoznaje na preparacie
mikroskopowym tkanki
budujące liść
• rozróżnia typy ulistnienia
łodygi
• rozpoznaje mszaki wśród
innych roślin
• charakteryzuje budowę,
rozmieszczenie i funkcje
poszczególnych tkanek
roślinnych
• wykonuje preparat ze skórki
cebuli i rozpoznaje w nim
tkankę okrywającą
• analizuje budowę
wewnętrzną korzenia jako
funkcjonalnej całości
• charakteryzuje przyrost
na długość
• rysuje różne systemy
korzeniowe
• rysuje schematycznie
przekrój poprzeczny
i podłużny łodygi
• rozpoznaje rodzaje
unerwienia liści
• omawia funkcje
poszczególnych modyfikacji
liści
• analizuje cykl rozwojowy
mszaków
• rysuje mech i podpisuje jego
• wykazuje związek budowy
wskazanej tkanki z jej
funkcją
• rozpoznaje i rysuje tkanki
widoczne na przekrojach
organów roślinnych
• wyjaśnia sposób pobierania
wody przez roślinę
• projektuje doświadczenie
świadczące o przewodzeniu
wody z korzenia do łodygi
• charakteryzuje modyfikacje
korzeni
• analizuje związek budowy
zmodyfikowanych łodyg
z ich funkcjami
• analizuje funkcje
poszczególnych elementów
budowy anatomicznej liścia
• rysuje różne typy ulistnienia
łodygi
• wyjaśnia, dlaczego mszaki są
najprostszymi roślinami
lądowymi
14
16. Paprotniki
17. Rośliny
nagonasienne
18. Rośliny
okrytonasienne
mszaków
• wymienia miejsca
występowania paprotników
• rozpoznaje organy paproci
• rozpoznaje paprotniki
wśród innych roślin
• wymienia miejsca
występowania roślin
nagonasiennych
• rozpoznaje rośliny
nagonasienne wśród innych
roślin
• wymienia miejsca
występowania roślin
okrytonasiennych
• podaje nazwy elementów
budowy kwiatu
• rozróżnia kwiat i
kwiatostan
• rozpoznaje rośliny
okrytonasienne wśród
innych roślin
• omawia znaczenie
mszaków w przyrodzie i
gospodarce człowieka
• wyjaśnia rolę
poszczególnych organów
paprotników
• wymienia przystosowania
roślin nagonasiennych do
warunków życia
• omawia znaczenie roślin
nagonasiennych
w przyrodzie i gospodarce
człowieka
• wymienia sposoby
rozsiewania nasion
i owoców
• rozróżnia owoce
pojedyncze i złożone
• omawia znaczenie roślin
okrytonasiennych
w przyrodzie i gospodarce
człowieka
organy
• analizuje cykl rozwojowy
paproci
• charakteryzuje skrzypy,
widłaki i paprocie
• analizuje cykl rozwojowy
sosny
• rozpoznaje rodzime gatunki
nagonasiennych
• określa, z jakiego gatunku
drzewa lub krzewu pochodzi
wskazana szyszka
• omawia funkcje
poszczególnych elementów
budowy kwiatu
• analizuje cykl rozwojowy
roślin okrytonasiennych
• ocenia znaczenie roślin
okrytonasiennych
w przyrodzie i gospodarce
człowieka
• rozpoznaje za pomocą
atlasów 5 gatunków
rodzimych paprotników
• dowodzi związku budowy
roślin nagonasiennych ze
środowiskiem ich życia
• wykazuje związek budowy
kwiatu ze sposobem
zapylania
• charakteryzuje sposoby
rozsiewania nasion
i owoców, wykazując
związek z ich budową
• rozpoznaje 5 gatunków
drzew okrytonasiennych
występujących w Polsce
V. Świat
bezkręgowców
19. Tkanki zwierzęce
• wyjaśnia, czym jest tkanka
• wymienia podstawowe
rodzaje tkanek zwierzęcych
• określa najważniejsze
funkcje poszczególnych
tkanek zwierzęcych
• wymienia rodzaje tkanki
łącznej
• podaje rozmieszczenie
przykładowych tkanek
zwierzęcych w organizmie
• charakteryzuje budowę
poszczególnych tkanek
zwierzęcych
• rysuje schemat komórki
nerwowej i opisuje
poszczególne elementy jej
budowy
• rozpoznaje pod
mikroskopem lub na
ilustracji rodzaje tkanek
• opisuje rodzaje tkanki
nabłonkowej
• charakteryzuje rolę
poszczególnych składników
morfotycznych krwi
15
20. Gąbki i
parzydełkowce
21. Płazińce i
nicienie
22. Pierścienice
23. Stawonogi
• wyjaśnia, co to są gąbki
• podaje miejsca
występowania gąbek
i parzydełkowców
• wymienia
charakterystyczne cechy
gąbek i parzydełkowców
• wymienia
charakterystyczne cechy
płazińców i nicieni
• rozpoznaje na ilustracji
płazińce i nicienie
• charakteryzuje tasiemce
i glisty jako pasożyty
układu pokarmowego
• omawia drogi zakażenia
pasożytniczymi płazińcami
i nicieniami
• wyjaśnia, w jaki sposób
można ustrzec się przez
zakażaniem
pasożytniczymi płazińcami
i nicieniami
• rozpoznaje pierścienice
wśród innych zwierząt
• rozpoznaje stawonogi
• omawia znaczenie gąbek
i parzydełkowców
w przyrodzie
• wskazuje na ilustracji
elementy budowy tasiemca
• wymienia
charakterystyczne cechy
pierścienic
• wymienia
charakterystyczne cechy
• charakteryzuje wskazane
czynności życiowe gąbek
i parzydełkowców
• wyjaśnia mechanizm ruchu
parzydełkowców
• dowodzi, że tasiemce są
przystosowane do
pasożytniczego trybu życia
• omawia różnice między
płazińcami a nicieniami
• charakteryzuje wskazane
czynności życiowe
płazińców i nicieni
• charakteryzuje układ
krwionośny pierścienic
• charakteryzuje wskazane
czynności życiowe
pierścienic
• wykazuje związek budowy
pijawki z pasożytniczym
trybem jej życia
• charakteryzuje wskazane
czynności życiowe
stawonogów
• dowodzi, że owady są
• wykazuje związek budowy
gąbek i parzydełkowców ze
środowiskiem ich życia
• wyjaśnia sposób działania
parzydełka
• charakteryzuje symetrię ciała
płazińców
• dowodzi, że pierścienice są
bardziej rozwiniętymi
zwierzętami niż płazińce
i nicienie
• projektuje doświadczenie
wykazujące znaczenie
dżdżownic w użyźnianiu
gleby
• dowodzi istnienia związku
między środowiskiem życia a
narządami wymiany gazowej
16
24. Mięczaki
wśród innych zwierząt
• rozpoznaje na ilustracji
przeobrażenie zupełne
i niezupełne owadów
• rozpoznaje ślimaki, małże
i głowonogi wśród innych
zwierząt
• wymienia
charakterystyczne cechy
mięczaków
budowy skorupiaków,
owadów i pajęczaków
• wymienia części ciała
ślimaków, małży
i głowonogów
• wymienia narządy
oddechowe mięczaków
• wskazuje małże jako
organizmy produkujące
perły
przystosowane do życia
w środowisku lądowym
• charakteryzuje wskazane
czynności życiowe
mięczaków
• wyjaśnia zasady
funkcjonowania otwartego
układu krwionośnego
• porównuje budowę
ślimaków, małży
i głowonogów
• wykazuje związek budowy
mięczaków ze środowiskiem
ich życia
• charakteryzuje sposoby
poruszania się
poszczególnych grup
mięczaków
VI. Świat
kręgowców
25. Porównanie
bezkręgowców
i kręgowców
26. Ryby – kręgowce
wodne
27. Płazy – zwierzęta
dwuśrodowiskowe
• określa pokrycie ciała
bezkręgowców i
kręgowców
• podaje nazwy elementów
szkieletu kręgowców
• charakteryzuje ryby
• podaje nazwy płetw ryby
• rozpoznaje skrzela jako
narządy wymiany gazowej
• określa środowiska życia
płazów
• charakteryzuje płazy
• wymienia stadia
• wymienia funkcje szkieletu
bezkręgowców
• podaje przykłady
szkieletów bezkręgowców
• wymienia elementy
budowy układu nerwowego
bezkręgowców i
kręgowców
• wymienia przystosowania
ryb do życia w wodzie
• określa rodzaj zapłodnienia
u ryb
• wymienia przystosowania
płazów do życia w wodzie
i na lądzie
• wyjaśnia, na czym polega
• charakteryzuje poszczególne
elementy szkieletu
kręgowców
• porównuje układ krwionośny
bezkręgowców i kręgowców
• omawia wybrane czynności
życiowe ryb
• określa charakterystyczne
cechy rozmnażania ryb
• wyjaśnia przyczyny
wędrówek ryb
• rozpoznaje przedstawicieli
ryb i wskazuje ich cechy
• omawia wybrane czynności
życiowe płazów
• charakteryzuje płazy
ogoniaste i bezogonowe
• rozpoznaje przedstawicieli
płazów i wskazuje ich
specyficzne cechy
• porównuje budowę układu
nerwowego bezkręgowców i
kręgowców
• charakteryzuje wymianę
gazową u ryb
• porównuje układ krwionośny
ryby i dżdżownicy
• wykazuje związek trybu
życia płazów z ich
zmiennocieplnością
• wykazuje związek budowy
płazów ze środowiskami ich
życia
17
28. Świat gadów
29. Ptaki – kręgowce
latające
30. Świat ssaków
rozwojowe żaby
• podaje po dwa przykłady
płazów ogoniastych
i bezogonowych
• określa środowisko życia
gadów
• charakteryzuje gady
• podaje cztery przykłady
gadów występujących
w Polsce
• charakteryzuje ptaki
• wymienia ptaki różnych
środowisk
• rozpoznaje rodzaje piór
ptaków
• wymienia elementy
budowy jaja
• wyjaśnia konieczność
migracji ptaków
• omawia charakterystyczne
cechy ssaków
• podaje przykłady siedlisk
zajmowanych przez ssaki
• rozróżnia ssaki wśród
innych zwierząt
• rozróżnia ssaki wodne
i lądowe
• wymienia narządy
zmysłów ssaków
hibernacja
• omawia cykl rozwojowy
żaby
• wymienia przystosowania
gadów do życia na lądzie
• omawia znaczenie błon
płodowych w rozwoju
gadów
• wymienia narządy
zmysłów gadów
• wymienia przystosowania
budowy ptaków do lotu
• omawia różnice pomiędzy
gniazdownikami
i zagniazdownikami oraz
podaje ich przykłady
• wyjaśnia rolę gruczołów
potowych i włosów
w termoregulacji
• podaje przykłady gatunków
ssaków
• rozróżnia uzębienie
drapieżnika i roślinożercy
• wymienia przystosowania
ssaków do zajmowania
różnych siedlisk
• omawia wybrane czynności
życiowe gadów
• charakteryzuje funkcje
poszczególnych błon
płodowych
• rozpoznaje przedstawicieli
gadów i wskazuje ich
specyficzne cechy
• określa środowisko życia
ptaka na podstawie budowy
jego kończyn
• określa rodzaj pobieranego
przez ptaka pokarmu na
podstawie budowy jego
dzioba
• omawia wybrane czynności
życiowe ptaków
• rozpoznaje przedstawicieli
ptaków i wskazuje ich
specyficzne cechy
• charakteryzuje funkcje skóry
• omawia zalety
pęcherzykowej budowy płuc
• porównuje budowę ssaków
wodnych i lądowych
• ocenia znaczenie ssaków w
życiu i gospodarce człowieka
• analizuje pokrycie ciała
gadów w aspekcie ochrony
przed utratą wody
• wykazuje związek budowy
gadów ze środowiskiem ich
życia
• wykazuje związek między
sposobem rozmnażania
i typem rozwoju a
środowiskiem życia gadów
• charakteryzuje poszczególne
elementy budowy jaja
• wykazuje związek między
przebiegiem wymiany
gazowej u ptaków a ich
przystosowaniem do lotu
• projektuje doświadczenie
wykazujące wydzielniczą
i wydalniczą funkcję skóry
• wykazuje związek między
funkcjonowaniem
poszczególnych narządów
zmysłów a trybem życia
18