R10-04-07 iş akışı

R10.04 Revizyon No : 07

Yrrlk Tarihi : 12.12. 2014

Uygunluk Deerlendirme Kurulularnn Akreditasyonu Rehberi

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 1 / 26

ELEKTRONK NSHA. BASILMI HAL KONTROLSZ KOPYADIR

TRK AKREDTASYON KURUMU

UYGUNLUK DEERLENDRME KURULUULARININ AKREDTASYONU REHBER

1 AMA ve KAPSAM

Bu Rehber Dokmann amac, Uygunluk Deerlendirme Kurulularnn (UDK) akreditasyon bavurularnn TRKAK tarafndan nasl ele alnacan, deerlendirileceini ve ne ekilde sonulandrlacan aklamaktr. Ayrca Uygunluk Deerlendirme Kurulularn ndenetim (istenildiinde), ilk akreditasyon, gzetim ve akreditasyon yenileme sreleri hakknda bilgilendirmek ve akredite kurulularn ykmllklerini aklamaktr.

2 TANIMLAR

Akreditasyon Bir UDKnn belirli artlara uygun olduu ve ilgili uygunluk deerlendirme faaliyetlerini gerekletirmek iin yeterli olduunun resmi olarak nc taraf tarafndan tannmasdr.

Akreditasyon Bakanl TRKAK bnyesinde ve Genel Sekreterlie bal olarak grev yapan; rn/Hizmet ve Muayene Akreditasyon Bakanl, Laboratuvar Akreditasyon Bakanl, Sistem Akreditasyon Bakanl ve Personel Akreditasyon Bakanlklarndan her biridir.

Akreditasyon Karar Akreditasyon iin bavuran UDKlardan akredite olmu olanlar hakknda TRKAK Akreditasyon Karar Kurulu tarafndan alnan Akreditasyon Verilmesi, Srdrlmesi, Askya Alnmas, Geri ekilmesi, ptal Edilmesi, Kapsam Deiiklii veya Akreditasyon Yenileme ilemleri ile ilgili kararlar.

Bilirkii Komitesi Belirli akreditasyon alanlarnda gerekli eitime, deneyime, teknik yeterlilie sahip, ilgili sektr iyi bilen tarafsz bilirkiilerden oluan ve Trk Akreditasyon Kurumunun faaliyetlerinin gelitirilmesi ile dzenlenmesi iin teknik destek hizmeti vermek zere oluturulan komitedir.

Denetim

TRKAKn, UDKnn yeterliliini deerlendirmek zere, belirli standartlar ve/veya dier normatif dokmanlara gre ve belirli bir akreditasyon kapsamnda gerekletirdii sre.

NOT: UDKnn yeterliliinin denetlenmesi; UDKnn personel yeterlilii, uygunluk deerlendirme metodolojisinin ve uygunluk deerlendirme sonularnn doruluu da dahil olmak zere btn faaliyetlerindeki yeterliliin deerlendirilmesini ierir.

Dokman TRKAK bnyesindeki kalite sistem ve akreditasyon faaliyetleri veya ynetim sistemlerini dzenlemek amacyla hazrlanan ve/veya kullanlan her trl fiziksel, elektronik, manyetik, v.b. ortamlarda saklanan ve oaltlabilir nitelik tayan bilgiler dokman olarak adlandrlr.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 2 / 26



Dzeltici Faaliyet Mevcut uygunsuzluk, kusur veya dier istenmeyen durumlarn yeniden meydana gelmesini nlemek amacyla sebeplerin yok edilmesi iin alnan nlemlerle ilgili faaliyettir.

Gzetim Akreditasyonun yenilenmesi dnda, akredite edilmi UDKnn akreditasyon artlarn yerine getirmeye devam ettiinin takibini ieren faaliyetler serisi Gzetim, yerinde gzetim ve aadakiler gibi dier gzetim faaliyetlerini iermektedir:

a) Akreditasyon kuruluu tarafndan, akreditasyona ilikin konularda UDKda yaplan aratrma

b) Akreditasyonun neleri kapsadna dair UDKnn aklamalarnn gzden geirilmesi c) UDKdan dokman ve kaytlarn salanmasnn istenmesi (rnein, denetim raporlar,

UDK servislerinin geerliliinin dorulanmas iin i kalite kontrol sonular, ikayet kaytlar, ynetimin gzden geirmesi kaytlar)

d) UDKnn performansnn takibi ( yeterlilik testine katlm sonular gibi).

tiraz stenilen akreditasyon statsne ilikin olarak herhangi bir olumsuz kararla (Denetim ekibinin bulgular dahil) ilgili sz konusu kararn yeniden deerlendirilmesi istemiyle UDKnn yapm olduu bavuru.

Kk Uygunsuzluk ( Akreditasyon Denetimi Srasnda Tespit Edilen): lm/deney ve muayene sonularna direkt etkisi olmayan ve/veya belgelendirme kurulular tarafndan yaplan faaliyetlerin sonucunu direkt olarak etkilemeyen uygunsuzluklardr.

Laboratuvarlar aras Karlatrma

ki veya daha fazla laboratuvarn veya muayene kuruluunun nceden belirlenmi kriterlere gre ayn veya benzer maddeler zerine lm veya testlerinin organizasyonu, performans ve deerlendirilmesidir.

nemli Uygunsuzluk ( Akreditasyon Denetimi Srasnda Tespit Edilen): lm/deney ve muayene sonularna direkt etkisi olan ve/veya belgelendirme kurulular tarafndan yaplan faaliyetlerin sonucunu direkt olarak etkileyen uygunsuzluklardr.

ikayet Gerek veya tzel kiilerin, TRKAKn akreditasyon faaliyetleri ile ilgili performans, prosedrleri, politikalar, geici veya srekli personeli, akredite ettii bir kurumun akreditasyon kapsamnda yapt faaliyetler veya TRKAK etkinlikleri ile ilgili herhangi bir konuya ilikin yaptklar szl veya yazl olumsuz bavurulardr.

Teknik Sorumlu (Dosya Sorumlusu)

lgili TRKAK Akreditasyon Bakanlklar tarafndan grevlendirilen, akreditasyon faaliyetlerinin her aamasnda akreditasyon bavurusunda bulunan veya akredite edilmi kurulula her trl teknik ve idari irtibat, koordinasyon ve sekretarya ilemlerinden sorumlu

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 3 / 26



TRKAK teknik personelidir. Gerekli nitelikleri saladklar takdirde teknik sorumlular, ba deneti, deneti, gzlemci veya teknik uzman olarak grevlendirilebilirler.

Yeterlilik Deneyi

Laboratuvarlar aras karlatrma araclyla nceden belirlenmi kriterlere gre katlmcnn performansnn deerlendirilmesidir.

3 UYGULAMA

Akreditasyon sreci aada belirtilen ana safhalardan oluur. Bunlar;

Bavuru,

Denetim ncesi yaplan hazrlklar,

ndenetim (bavuran kurulu tarafndan talep edildiinde),

Akreditasyon denetimi,

Denetim sonras yaplan deerlendirmeler (takip denetimi dahil),

Karar,

Gzetim,

Akreditasyonun yenilenmesi

3.1 BAVURU

3.1.1 Bavuru Dokmanlar

Akreditasyon bavurusu yapmak isteyen UDK istedii takdirde, TRKAK nternet Sitesi www.turkak.org.tr adresinden veya ilgili Akreditasyon Bakanl vastasyla bavuru iin gerekli bilgiyi temin edebilir.

Bavuru iin Kurumumuza teslim edilmesi gereken belgeler ilgili akreditasyon alan iin bavuru srasnda istenen belgeler formlarnda (F701-08,...,F701-012, F701-064, F701-073,) veya bavuru formlarnda detayl olarak belirtilmitir.

Akreditasyon bavurusunda bulunan UDKnn ilgili akreditasyon standardna gre bir ynetim sistemi kurmu olmas ve bu sistemi en az 3 ( ) ay iletmi olmas gerekmektedir.

Akreditasyon bavurusu, UDKnn faaliyet alanyla ilgili Bavuru Formu, Akreditasyon Hizmetleri, Uygunluk Deerlendirme Kuruluu Yetkili Bildirim Formu (F701-071) ve Akreditasyon Szlemesi (F701-039)nin (2 adet) doldurulup, kuruluun temsil ve ilzama yetkili kiisi tarafndan imzalanarak TRKAKa gnderilmesi ile yaplr.

Bavurulan akreditasyon kapsamnda program sahibinin iznine tabi olan kapsam(lar) bulunmas durumunda sz konusu program(lar) iin gerekli iznin alndna dair belge de bavuruya eklenmelidir.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 4 / 26



3.1.2 Akreditasyon Kapsam

Bavuran UDK, bavuru ile ilgili olan akreditasyon kapsamn belirleyerek ak bir ekilde tanmlamaldr. UDK, akreditasyon bavurusunu yapmadan nce gerektiinde, ilgili Akreditasyon Bakanlndan da destek alarak akreditasyon kapsamn ak bir ekilde belirlemelidir.

3.1.3 Bavurunun Alnmas ve incelenmesi

lgili Akreditasyon Bakan, bavuru ile ilgili ilemleri yrtecek teknik sorumluyu atar. Atanan teknik sorumlu tarafndan UDK nn bavuru bilgileri TRKAK Bilgi Sistemine girilir. Her bavuruya ayr bir dosya numaras verilir ve Akreditasyon srecindeki tm ilemler bu dosya numarasyla takip edilir.

Teknik sorumlu gerekli kaynak gzden geirmesini yaparak bavuruyu aadaki kriterlere gre deerlendirir.

a) Bavurulan kapsamn akredite edilebilirlii (kapsamn EA, IAF ve ILACa ye kurulular tarafndan akredite edilip edilmedii hususu da gz nnde bulundurulur),

b) Teknik uzman ve deneti altyapsnn yeterlilii, c) Bavuran kuruluun teknik yeterliliini deerlendirecek bilirkii komitesinin

mevcudiyetinin gereklilii, d) Bavuran kuruluun statsnn ve alma tarznn ulusal ve uluslararas kabul grm ve

TRKAK tarafndan benimsenmi politika ve prensiplere uygunluu, e) UDKnn akreditasyon talep ettii alanda TRKAKn hizmet verip vermedii,

karlkl tanma anlamasnn mevcudiyeti, f) TRKAKn snrtesi akreditasyon politikas.

Yaplan gzden geirme sonucunda teknik sorumlu tereddt ettii durumlarda bavuruyu ilgili akreditasyon bakanna iletir ve gerektiinde alma grubu/bilirkii komitesi veya ilgili taraflarn gr alnabilir. Deerlendirmenin olumsuz olmas durumunda bavurunun reddi ynndeki teklif Genel Sekreterlie sunulur. Teklif, Genel Sekreterlik tarafndan kararlatrlr ve karar UDKya bildirilir. Gzden geirme sonucun olumlu olmas halinde, teknik sorumlu UDKya dosyann akreditasyon bavurusu olarak kabul edildiini ifade eden Bavuru Kayt Formu (F701-013) ile dosya numarasn bildirir. UDK, kendilerine tanmlanan kullanc ad ve giri ifresini kullanarak TURKAK web-sayfasnda yer alan TRKAK E-portalndaki zel alana bavuruda istenen belgeleri ykler.

stenen belgelerin ykleme ilemi tamamlandnda UDK tarafndan teknik sorumlu bilgilendirilir. Yklenen belgeler teknik sorumlu tarafndan nicelik ynnden incelenir ve varsa eksik belgeler UDKya bildirilir.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 5 / 26



Bu ilemlerin bavurunun kayt alnmasn takip eden 1 (bir) ay ierisinde yaplmas gerekir. Mcbir sebepler sz konusu olduunda UDKya 2 (iki) ay ek sre verilebilir. Bu sre sonunda da bavuruda istenen belgelerin eksiksiz olarak yklenmesi salanmamsa bavuru dosyas kapatlr ve UDKya bildirilir.

TRKAK kabul edilmi bir bavuruyu, bavurun kabulnden sonra sunulan belgelerin incelenmesi sonucu akreditasyon srecinin ilerleyen aamalarnda yukarda belirtilen kriterlere gre tekrar deerlendirebilir ve bavuruyu reddedebilir.

UDK bavurunun kabulnden itibaren akreditasyon dosyas hakknda bilgiye kendilerine tanmlanan kullanc ad ve giri ifresini kullanarak TURKAK web-sayfasnda yer alan TRKAK E-portalndan ulaabilir. UDK bahsi geen portaldeki bilgi ve belgelerini gncel tutmak ve TRKAK tarafndan yklenen bilgi ve belgeleri izlemek amacyla dzenli olarak giri yapmaldr.

3.2 DENETM NCES YAPILAN HAZIRLIKLAR

Bavuran kurulu bir ndenetim talebinde bulunmusa n denetim madde 3.2.1.de belirtildii ekilde gerekletirilir. ndenetim talebinde bulunulmam ise bir sonraki aamaya geilir.

3.2.1 ndenetim

Bavuran kurulu tarafndan talep edilmise ndenetim yaplabilir. ndenetim; kapsam snrl, ksa bir denetimdir. Buna gre;

a) Teknik sorumlu tarafndan denetim teklif formu hazrlanr ve UDKya sunularak karlkl mutabakat salanr. b) ndenetim normal artlarda bir ba deneti ve gerekli grldnde bir deneti/teknik uzman tarafndan gerekletirilebilir. c) ndenetim ziyareti srasnda UDKnn kilit personeli ulalabilir olmaldr. d) Denetim srasnda en azndan ynetim sisteminin nasl uyguland incelenir. Denetim ekibi, UDKnn ilgili birimleri ve ekipmanlarn da grmek isteyebilir. e) Denetim esnasnda grlen her bir uygunsuzluk iin ayr form doldurulur ve bir kopyas kapan toplantsnda UDKya verilir. f) Denetim ekibi ndenetimin tamamlanmasndan itibaren en ge 15 gn iinde denetim raporunu TRKAK E-portalna ykler. g) UDK, ndenetimden sonra denetim raporunun yklenmesini takip eden en ge 3 ay ierisinde akreditasyona devam edip etmeyeceine dair kararn, TRKAKa yazl olarak iletmelidir. Kararn olumlu olmas halinde akreditasyon srecine devam edilir. Aksi halde dosya kapatlr.

3.2.2 Denetim Ekibinin Oluturulmas

Bavuru srasnda istenen belgeler eksiksiz olarak e- portala yklendikten sonra ndenetim talep edilmemise veya ndenetim sonucunda akreditasyon srecine devam edilmesine karar verilmise yklenen belgelerin ierik asndan incelenebilmesi iin teknik sorumlu tarafndan bavuru kapsamlarna uygun denetim ekibi oluturma almalarna balanr.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 6 / 26



lk akreditasyon srecindeki denetim ekibi her zaman bir ba deneti ve akredite edilecek kapsama gre bir veya daha fazla sayda deneti, teknik uzman ile TRKAK tarafndan gerekli grlmesi halinde stajer deneti, gzlemci ve teknik sorumludan oluur. Denetim ekibi yeleri TRKAK deneti ve teknik uzman havuzundan uzmanlk alanlar, eriilebilirlik durumlar, denetlenecek olan UDK ile oluabilecek kar atmalar vb. kriterler dikkate alnarak seilir.

Oluturulan denetim ekibi ve dokman inceleme cretini belirten Denetim Ekibi Teklif Formu UDKya gnderilir. UDK, objektif delillerle desteklenmi bir itiraznn bulunmas hali dnda sunulan Denetim Ekibi Teklif Formunu imzalayarak TRKAKa iletir. UDK, teklife ynelik itiraznn olmas durumunda, R10-08 ikayet ve tirazlar Rehberi ne uygun olarak itiraz bavurusunu TRKAKa iletir.

Denetim ekibi teklifinin yaplmasndan sonra UDKnn kapsam geniletmeyle ilgili herhangi bir talebi olmas durumunda, bu talep ilgili teknik sorumlu tarafndan deerlendirilir. Bu deerlendirme srasnda aadaki hususlar dikkate alnr.

Mevcut denetim ekibi ile geniletme talebinde bulunulan kapsamlarn denetlenip denetlenemeyecei,

Denetim ekibine yeni bir denetinin/teknik uzmann dahil edilmesi.

Yaplan deerlendirme sonrasnda gerekiyorsa denetim ekibi gzden geirilerek yenilenir. Denetim planlandktan ve denetim teklifi UDKya gnderildikten sonra yaplan kapsam geniletme talepleri deerlendirmeye alnmaz.

3.2.3 Dokman ve kaytlarn Denetim Ekibi Tarafndan ncelenmesi ve Deerlendirilmesi

Gnderilen Denetim Ekibi Teklif Formu nun UDK tarafndan kabul edilmesini takiben UDK nn TRKAK e-portalnda yer alan dokmanlar denetim ekbinin eriimine alr..

Dokman ve kaytlar yerinde yaplacak denetimden nce denetim ekibi tarafndan incelenir. Denetim ekibinin grevlendirilmesinin ardndan, dokman ve kayt gzden geirme ilemi en ge 1 ay ierisinde sonulandrlr.

Dokman ve kaytlarn gzden geirilmesi sonucunda Dokman ve Kayt Gzden Geirme Raporu (F701-034) denetim ekibi yelerince hazrlanarak E-Portalda UDKya ayrlan zel alanda ilgili blme yklenir ve teknik sorumluya gnderilir.

Denetim ekibi tarafndan tespit edilen ve yerinde denetime gidilmesine engel tekil edebilecek nitelikteki nemli uygunsuzluklar tespit edilmise, sz konusu uygunsuzluklarn bavuran kurulu tarafndan giderilmesinin ardndan denetim srecine devam edilir. Denetime engel tekil etmemekle birlikte varsa dier bulgulara ilikin de UDKnn bir ksm dzeltici faaliyetleri gerekletirmesi beklenir. Ancak bu tr bulgulara ilikin dzeltici faaliyetler tamamlanmadan denetime gidilebilir.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 7 / 26



Yerinde denetimin gerekletirilebilmesi iin bavuran UDK'nn ynetim sisteminin en az 6 ay sre iletilmi olmas; i tetkik ve ynetimin gzden geirmesinin yaplm olmas gerekmektedir. Ayrca akreditasyon bavurusunda bulunan kapsamlarda yeterli almann yaplm olmas ve bu alma kaytlarnn denetim ekibine sunulmas gerekmektedir. Yukardaki artlar olumadnda kuruluun yeterlilii konusunda kanya varlamayacandan denetim gerekletirilmez.

Bavuru tarihinden itibaren bir yl iinde bavuran UDKnn hazr olmay sebebiyle denetim gerekletirilememise bavuru dosyas kapatlr. ndenetim (gerekletirilmi ise) iin harcanan sre de bu sreye dahidir. UDK istedii takdirde dosyann kapanmasnn ardndan yeniden bavuru yapabilir.

3.3 AKREDTASYON DENETM

3.3.1 Denetim Teklifi

Dokman ve kayt incelenmesi sonucunda yerinde denetime gidilmesine engel bir durum olmamas veya UDKnn dokman ve kayt gzden geirme sonrasnda gerekli faaliyetleri gerekletirmesinin ardndan, teknik sorumlu tarafndan denetim ekibi ile istiare edilerek denetim program hazrlanr.

Zorunlu haller dnda denetim, Denetim Ekibi Teklifinde dokman ve kaytlar incelemek zere grevlendirilen denetim ekibi ile yaplr. Fakat zorunlu hallerde denetim ekibinde deiiklik yaplabilir ve denetim ekibine yeni ye eklenebilir.

Hazrlanan denetim programna gre belirlenen denetim creti ve grevlendirilen denetim ekibini ieren Denetim Teklif Formu (F701-015) teknik sorumlu tarafndan UDKya gnderilir.

Denetim teklifi UDK tarafndan teyit edildikten sonra ba denetinin koordinasyonunda saha denetimi iin gerekli hazrlklar yaplr.

3.3.2 Yerinde Denetim

Denetim teklifinin ve denetim programnn UDK tarafndan kabuln mteakip denetim programnda belirtilen takvime gre yerinde denetim gerekletirilir.

Bir denetim ziyaretinin amac, bavuran kuruluun akreditasyon talebinde bulunduu kapsamda; ynetim sistemi ve teknik yeterliliinin akreditasyona esas alnan uluslararas standartlar ile tamamlayc kriterleri ihtiva eden dokmanlarn (EA, IAF, ILAC ve TRKAK rehberleri ile AB Direktifleri, yasal mevzuatlar, vb.) gereklerini karlayp karlamadn anlamak ve sistemin srdrlebilirlii hakknda gerekli bilgileri toplamaktr.

Denetim ekibi, bavuran kurulu ynetimiyle ba denetinin bakanlnda gerekletirilen al toplantsnda bir araya gelir. Al toplantsnda; yerinde yaplacak denetimin amac, kapsam, denetim program ve katlmclarla ilgili bilgilendirme yaplr.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 8 / 26



UDK merkez ofisinin yannda baka adreslerde (ubelerde) de faaliyet gsteriyorsa, ilk akreditasyon denetimlerinde bu ubeler de ziyaret edilir.

Akreditasyon denetimi yaplan kurulu, bir rn veya sistem belgelendirme kuruluu ise; bu kuruluun sahada yapt belirli sayda belgelendirme denetimi TRKAK Denetim Ekibi tarafndan izlenerek, kuruluun uygulamalarnn ve denetilerinin yeterlilii hakknda bulgular elde edilir. Tank denetimlerin kurallar R40.05, R50.01, R50.04 rehberlerinde verilmitir. TRKAK Denetim Ekibi yeleri, akreditasyon denetimi sreci iinde, denetlenmekte olan rn veya sistem belgelendirme kuruluunca daha nce belgelendirme almalarnn yapld firmalara/iletmelere ziyaretlerde bulunarak inceleme yaparlar.

Gerektiinde, akredite sistem belgelendirme kuruluunun belgelendirmi olduu firmalar ziyaret edilerek belgelendirilmi ynetim sisteminin niteliinin deerlendirilmesi suretiyle belgelendirme kuruluunun alma tarz ve denetilerinin yeterlilii hakknda kanaat sahibi olunabilir.

Personel belgelendirme kurulularnn denetiminde ise belgelendirme snav ve deerlendirmesi de dahil olmak zere ilgili kuruluun yapt belirli sayda belgelendirme faaliyeti TRKAK Denetim Ekibi tarafndan izlenerek, kuruluun uygulamalarnn ve belgelendirme faaliyetlerinde yer alan personelinin yeterlilii hakknda bulgular elde edilir.

Personel Belgelendirme kurulular iin tank denetimlerin kurallar R30.01 - Personel Belgelendirme Kurulularnn Akreditasyonuna Dair Rehber de ayrntl olarak verilmitir Ayrca TRKAK Denetim Ekibi yeleri, akreditasyon denetimi sreci iinde, personel belgelendirme kuruluunca daha nce belgelendirilen personelle grmeler de yapabilirler.

Laboratuvarlar ve muayene kurulularnn denetimlerinde yer alan deneti ve teknik uzmanlar, bavuru kapsamndaki metotlarn ve metotlar uygulayan personelin yeterliliini tespit etmek iin ilgili personel ile mlakat yapmak ve metotlar uygulatmak suretiyle denetimi gerekletirirler. Akreditasyon talep edilen kapsamn geni olmas durumunda, laboratuvarn bavurduu kapsamda rnekleme yntemi kullanlarak metotlar seilebilir. Bu durumda nemli olan ilgili kapsamdaki teknik yeterliliin salandn kantlayacak sayda metodun seilerek denetimin gerekletirilmesidir.

Ayrca, laboratuvarlar denetimin bir paras olarak P704 - Yeterlilik Deneyleri ve Karlatrma lmleri Prosedrnde belirtilen kriterler erevesinde yeterlilik deneylerine veya laboratuvarlararas karlatrmalara katlmaldrlar.

Denetim srasnda tespit edilen bulgular aka ve anlalr ekilde ilgili TRKAK formlarna kayt edilir. Denetim ekibi bulgular konusunda bir sonuca varamaz ise bu durumu akla kavuturmak zere teknik sorumlunun veya ilgili TRKAK Yneticisinin bilgisine bavurabilir.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 9 / 26



Denetim tamamlanmadan nce denetim ekibi yeleri kendi aralarnda toplant yaparak bulunan uygunsuzluklar snflandrr ve bu uygunsuzluklar Uygunsuzluk ve Dzeltici Faaliyet Bildirim Formu na kaydederler.

Saha denetimi ba denetinin bakanlnda, denetlenen UDKnn yetkilileriyle yaplan bir kapan toplants ile tamamlanr.

Tespit edilen tm uygunsuzluklar ile varsa uygunsuzluklar sonucunda takip denetimi, ask, geri ekme vb. neriler, denetim ekibi kurulutan ayrlmadan nce kapan toplantsnda aklanr ve UDK yetkilisinden uygunsuzluklar ve denetim ekibi nerilerini kabul ettiine dair imza talep edilir. UDKnn uygunsuzluklar ve denetim ekibi nerilerini imzalamaktan imtina etmesi halinde R10-08 ikayet ve tirazlar Rehberi ne gre itirazlarn gerekeleri ile birlikte yazl olarak TRKAKa yapabilecekleri izah edilir. UDK yetkilisi imzalamamsa UDK yetkilisinin imzas olmakszn uygunsuzluklar ve denetim ekibi nerileri denetim ekibinin imzalar ile raporlanr.

Denetim ekibi bir kopyasn alarak Uygunsuzluk ve Dzeltici Faaliyet Bildirim Formunu yaplacak dzeltici faaliyetlerin ve tamamlanma tarihlerinin yazlmas iin UDKya brakr.

UDK, denetim srasnda tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili yapaca dzeltici faaliyetleri ve termin sresini ilgili denetim ekibi yesinin teyidini alarak denetimden sonra en ge 2 (iki) hafta ierisinde e-portala ykler ve ba deneti ile ilgili denetim ekibi yesini bilgilendirir. Ayrca Uygunsuzluk ve Dzeltici Faaliyet Bildirim Formlarnn asllar UDK tarafndan TRKAKa gnderilir.

UDK dzeltici faaliyetlerini denetim tarihinden itibaren en gec 3 () ay ierisinde baarl bir ekilde tamamlamaldr. Bu nedenle dzeltici faalitelerin temin srleri denetim ekibinden gelebiliecek geri dnler de dikkate alnarak bu sre almayacak ekilde belirlenmelidir.

3.3.3 Denetimin Yarda Kesilmesi

Denetimin yarda kesilmesi/ertelenmesi gereken haller aada sralanmaktadr;

I. Denetime gidilmeden nce: Denetlenecek olan UDKnn durumunda; doal afet, yasal stat veya adres deiiklii, kilit personelin iten ayrlmas, tank denetimlerin gerekletirilecei mteri firmalarn belgelendirme taleplerini geri ekmeleri vb. kritik deiiklikler meydana gelmesi sz konusu olabilir. Bu durumda teknik sorumlu ilgili UDK yetkilileri ile grerek denetim tarihini mmkn olan en yakn tarihe erteleyebilir. Gerektiinde denetim ekibi deitirilebilir ve denetim program ile teklifi gncellenir.

UDK, denetim teklifini imza ettikten sonra denetimden veya akreditasyon talebinden

vazgeerse, denetim iin teklif edilen toplam bedelin yars UDKya tahakkuk ettirilerek faturalandrlr.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 10 / 26



II. Denetim esnasnda:

Denetime balandktan sonra denetimin yarda kesilmesi gerekebilir. Bu durumlara rnek olarak; a) Denetim koullarnn denetim ekibinin saln olumsuz etkiliyor veya gvenliini

tehlikeye atyor olmas, b) Tespit edilen uygunsuzlua bal olarak evre ve emniyet asndan nemli risklerin

ortaya kmas, c) UDKnn denetime hazr olduunu beyan etmesine ramen, gerek altyap, gerek

personel ve gerekse dokmantasyon asndan denetime hazr olmadnn tespit edilmesi,

d) Akreditasyon talep edilen alanlarda yeteri kadar uygulama kaytlarnn bulunmamas ve/veya kaytlara eriimin UDK tarafndan engellenmesi ve/veya denetim ekibinin objektif delil toplamas iin gerekli koullarn salanmamas,

e) UDK yetkililerinin denetimin ilerletilmesini salayacak ekilde lojistik vb. organizasyonel hazrlklar yapmam olmalar,

f) Yerinde denetim esnasnda incelenen kaytlarn byk lde gerek d olduunun veya kaytlarn ksmen veya tamamen kastl olarak yanltc ekilde oluturulduunun veya kastl olarak yanl bilgi ve belgelerin veya kaytlarn sunulduunun tespit edilmesi, kaytlara eriimin UDK tarafndan engellenmesi,

g) UDK tarafndan denetim ekibine maddi kar salayc tekliflerde bulunulmas, verilebilir. Ancak gerekeler bunlarla snrl olmayabilir.

Denetimin yarda kesilme sebebi denetim ekibi ve UDK yetkilileri tarafndan tutanak ile kayt altna alnr.

Denetim , mteriden kaynaklanmayan bir sebeple yarda kesilirse UDKya herhangi bir ilave cret yanstmakszn denetim uygun olacak bir tarihte gerekletirilir/ tamamlanr. Ancak UDKnn hazrlklarn tam olarak yapmamas ve/veya denetim esnasnda kilit personelini hazr bulundurmamas ve/veya bakaca eksiklik veya kusur veya ihmallerinin bulunmas nedenleriyle denetim yarda kesilmek zorunda kalrsa, Akreditasyon Szlemesi hkmleri gereince denetim tamamiyle yaplm kabul edilerek, denetim teklifinde yer alan cretin tamam UDKya tahakkuk ettirilerek faturalandrlr ve, denetim baarsz olarak sonulandrlr. Yarda kesilen denetim ilk akreditasyon denetimi ise bavuru tarihinden itibaren bir yl iinde olmak kaydyla yeni bir denetim planlanr. Yeni planlanan denetimin sresinde/ kapsamnda yarda braklan denetimde baaryla gerekletirilen ksmlar dikkate alnarak azaltma yaplabilir. Bavuru tarihinden itibaren bir yl iinde UDKdan kaynaklanan nedenlerle yeni denetim gerekletirilemezse dosya kapatlr.

Yarda kesilen denetim gzetim denetimi ise yeni bir gzetim denetimi planlanr. Yeni planlanan denetimin sresinde/ kapsamnda yarda braklan denetimde baaryla gerekletirilen ksmlar dikkate alnarak azaltma yaplabilir. Gzetim denetimleri iin belirlenmi sreler almsa askya alma/ geri ekme ilemleri uygulanr.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 11 / 26



Yarda kesilen denetim akreditasyon yenileme denetimi ise akreditasyon karar tarihinden itibaren 48 ay iinde olmak kaydyla yeni bir akreditasyon yenileme denetimi planlanr. Yeni planlanan denetimin sresinde/ kapsamnda yarda braklan denetimde baaryla gerekletirilen ksmlar dikkate alnarak azaltma yaplabilir.

3.3.4 Denetim Raporu

Denetim ekibi yeleri denetimin tamamlanmasndan itibaren en ge bir ay iinde hazrladklar denetim raporlarn TRKAK e-portalnda ilgili dosya altnda yer alan Denetim raporu alanna ykler.

Denetim raporlarna ve denetime ilikin dier kaytlara e-portal zerinden eriim salandndan bu kaytlar basl olarak UDKya gnderilmez.

3.3.5 Dzeltici Faaliyetler

UDK, akreditasyon denetimi srasnda tespit edilen uygunsuzluklar iin yapm olduu dzeltici faaliyetlere ilikin kaytlar en ge 3 ay ierisinde TRKAKa sunmaldr. Dzeltici faaliyet kaytlar UDK yetkilisi tarafndan TRKAK e-portalnda UDKya ayrlan zel alana yklenir ve denetim ekibi bilgilendirilir. Her denetim ekibi yesi kendisi tarafndan tespit edilmi uygunsuzluklarla ilgili yaplan dzeltici faaliyet kaytlarn deerlendirir ve deerlendirme sonularn Denetim Sonu Raporu (F701-019)na yazarak ba denetiye iletir. Her bir denetim ekibi yesi hazrlam olduu denetim sonu raporunu TRKAK E-portalnda UDKya ayrlan zel alana ykleyebilir veya dzeltici faaliyetlere ilikin deerlendirmelerini ba denetiye iletir ve ba deneti btn ekipten gelen sonu deerlendirmelerini birletirerek denetim sonu raporuna son halini verir ve e-portala ykler.

Denetim ekibi tarafndan dzeltici faaliyetlerin incelenmesi esnasnda, TRKAK tarafndan gerekli grlmesi halinde, Madde 3.4e gre takip denetimi yaplabilir.

Uygunsuzluklarn sresi iinde baaryla kapatlamad durumlarda akreditasyon srecinin devam ettirilebilmesi iin bavuru tarihinden itibaren bir yl gemeden ilk akreditasyon denetiminin yenilenmesi gerekir.

3.4 TAKP DENETM

Takip Denetimi, TRKAK veya denetim ekibi gerekli grd durumlarda genellikle uygunsuzlukla ilgili gerekletirilen ek ziyarettir.

Takip Denetimi, akreditasyon denetimi gibi planlanr ancak kapsam genel olarak takip denetimine yol aan nedenlerle snrldr. Takip denetimi UDKnn ilgili dzeltici faaliyetleri en ge 3 ay iinde gerekletirmesinin ardndan planlanr.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 12 / 26



Takip denetimi genellikle denetim ekibinin nerisi ile dzeltici faaliyetlerin uygulanmasnn kontrol amacyla yaplr. Fakat aadaki nedenlerle veya benzer sebeplerle de takip denitimi yaplabilir:

a) Denetim sonucunda UDKnn yeterlilii hakknda tam gven salanmamsa, denetimi yeni kantlarla desteklemek iin, b) Bir yeterlilik deneyi veya laboratuvarlararas karlatrma lmlerinde yetersiz bir sonu alnd takdirde (laboratuvarlar ve muayene Kurulular iin), c) Henz sonulandrlmam bir gzetim denetimi varsa UDKnn akreditasyonunun

ksmen veya tamamen askda olduu durumlarda ask sebebinin ortadan kalktnn teyidi amacyla.

3.5 AKREDTASYON KARARI

Denetim ekibinin saha denetimiyle ilgili en son deerlendirmesi ve akreditasyona ynelik teklifini teknik sorumluya sunmasn mteakip, teknik sorumlu tm dosyay gzden geirir ve akreditasyon kararnn alnmas iin gerekli almalar balatr.

Denetim raporu ve denetime ynelik ilave dokmanlar ile nerilen kapsam teknik sorumlu tarafndan derlenir ve kontrol edilen dosya karara hazr hale getirildikten sonra karara sunulur.

UDKnn akreditasyonuna ilikin tm kararlar (akreditasyonun verilmesi, srdrlmesi, kapsam deiiklii, yenileme, askya alma, akreditasyonun geri ekilmesi vb. kararlar) Akreditasyon Karar Kurulu tarafndan alnr.

Akreditasyonun verilmesi karar ile e zamanl olarak UDK, akredite kurulular listesine kaydedilir ve Web adresinde akredite olduu kapsamlar belirtilerek akreditasyon durumu yaymlanr.

UDK, akreditasyon kararna olas bir itirazn, R 10-08 ikayet ve tiraz Rehberine gre yapabilir.

3.5.1 Akreditasyon Belgeleri

Akredite edilen kurululara akreditasyon kapsamnn da eklerinde belirtildii bir Akreditasyon Sertifikas dzenlenir.

Akreditasyon sertifikasnda akreditasyonun balang tarihi olarak karar tarihi verilir. Sertifikann geerlilik sresi, gzetim denetimlerinin baarl olmas artyla karar tarihinden itibaren 48 aydr. Akreditasyon yenileme denetiminin 48 aylk geerlilik sresi iinde yaplmas halinde 4 aylk ilave bir sre iin uzatlr.

Akreditasyonun yenilenmesi dnda yeniden dzenlenen akreditasyon sertifikasnn geerlilik tarihi deimez.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 13 / 26



Akredite kurulua gnderilecek btn dokmanlar hazrlandktan sonra, Akreditasyon Belgeleri Alnd Formu ile birlikte Akreditasyon Sertifikas ve Akreditasyon Kapsam belgeleri gnderilir. Belgeler alnd zaman ilgili kurulu yetkilisi belgelerin ieriini kontrol ederek, formu onaylar ve teknik sorumluya geri gnderir.

Akreditasyon artlar ile ilgili herhangi bir deiiklik yaplmasna gerek duyulduunda, TRKAK tarafndan Uygunluk Deerlendirme Kurulularna Kural Deiiklii Gr Talep Formu gnderilir.

Uygunluk Deerlendirme Kurulular bu konudaki grlerini belirterek formu TRKAKa geri gnderirler. Nihai deiiklik web-sayfas ve gerektiinde bir yaz ile ilgili taraflara bildirilir.

UDKnn talebi halinde akreditasyon sertifikasnn ngilizcesi hazrlanr ve Web sitesinde yaymlanr. Orijinal Trke Akreditasyon Sertifikasnda deiiklik olduunda; UDKnn talebi varsa ngilizce versiyonu gncellenir, yoksa Sertifikann ngilizce Versiyonu Web sitesinden kaldrlr.

3.6 GZETM

3.6.1 Gzetim Faaliyetleri

Muhtemel gzetim faaliyetleri aada verilen hususlar kapsar ve gerektiinde her zaman uygulanabilir:

a) Kuruluun ynetim sisteminde yer alan dokmantasyonun gncelliinin sorgulanmas, b) Kuruluun yapm olduu faaliyetlere ilikin olarak verdii beyanlarn gzden geirilmesi, c) tetkikler, d) Ynetimin gzden geirmesi, e) ikayetler/itirazlar, f) kar atmas dourabilecek hallere ilikin analizler, g) Tarafszln ynetimi, h) Revize olan dokmanlar, i) Dzeltici/nleyici faaliyetler (gerek bir nceki denetimdeki uygunsuzluklara ilikin ve

gerekse UDKnn i tetkik vb. sonrasnda gerekletirilen) , j) Personel yeterlilii, k) UDKnn tzel kiilii ve/veya organizasyon yaps (varsa gelen deiikliklerle ilgili), l) UDKnn performans kaytlar, m) Gzetim Matrisindeki planlamaya gre uygunluk deerlendirme faaliyetlerinin bir

ksmna tanklk edilmesi, n) Laboratuvar ve muayene kurulular iin;

- Karlatrma lmleri ve yeterlilik denetlerine katlm ile ilgili dokmantasyon ve kaytlar,

- Cihaz ve referanslarn kalibrasyonu ve ulusal/uluslararas izlenebilirlii, - Metotlar, metod deiiklikleri ve geerli klma almalar.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 14 / 26



Akredite kurulua, akreditasyonun verildii tarihten itibaren 12 ay iinde ilk gzetim denetimi dzenlenir. lk gzetimi takip eden rutin gzetim denetimleri 12 ayda bir yaplr. lk gzetimi takip eden rutin gzetim denetimlerinde en fazla 2 aylk bir sapmaya izin verilebilir. (Bkz. ekil.1) Makul gerekelerle (kapsam geniletme talebi, ikayet, UDKnn faaliyet alanna ilikin dzenlemelerdeki ve standartlardaki deiiklikler, UDKnn yapsndaki deiiklikler, akreditasyonun ask durumu vb.) gzetim denetimi 2 aydan daha fazla erkene alnabilir, ancak bu durumda takip eden gzetim/ akreditasyon yenileme denetimleri arasndaki sreler 14 ay amamaldr. Bir akreditasyon evrimi boyunca rutin olarak 3 gzetim denetimi yaplmas ngrlmekle birlikte yukarda belirtilen nedenlerle bu say artabilir. Gzetim denetimi planlanrken mevcut olmas halinde EA MLA anlamasn imzalam dier bir akreditasyon kuruluu tarafndan en fazla aylk bir sre nce gerekletirilmi denetim sonular gz nnde bulundurulur.

Gzetim denetimi, ynetim sistemi ile birlikte akreditasyon kapsamnda yer alan faaliyetlerin bir akreditasyon evrimi ierisinde en az bir defa denetlenmesini salayacak ekilde planlanr. Ynetim sistemi elemanlarndan; i tetkikler, ynetimin gzden geirmesi ve dzeltici faaliyetlerin deerlendirilmesi her gzetim denetiminin kapsamnda yer alr.

UDK, akredite olduu fakat mteri bulunmamas nedeniyle gerekletiremedii uygunluk deerlendirme faaliyetlerinde de akreditasyon kriterlerini srekli olarak karlamal ve yeterliliinin srdne dair delilleri TRKAKa sunmaldr.

Gzetim denetimi ilk denetimde olduu gibi, dokmanlarn incelenmesi, saha denetimi, dzeltici faaliyetlerin kontrol, rapor ve belgelerin incelenmesi aamalarndan olumaktadr. Gzetim denetimi ilk akreditasyon denetimine benzer ekilde planlanr, gerekleitirilir ve raporlanr. lk akreditasyon denetiminden farkl olarak denetim ekibi teklifi atlanarak, denetim sreci denetim teklifi ile balatlr ; dokman incelemesi denetim teklifinden sonra ve (ihtiya duyulmadka) Dokman ve Kayt Gzden Geime Formu ile UDKya geribildirim yaplmakszn gerekletirilir. lk akreditasyon denetiminde tanml olan dzeltci faaliyet ve raporlama sreleri gzetim denetimleri iin de geerlidir.

en fazla 14 ay

en fazla 14 ay

12 ay

52 ay

12 ay 12 ay 12 ay

lk akreditasyon

karar

1. Gzetim

denetimi

2. Gzetim

denetimi

3. Gzetim

denetimi

Yenileme

denetimi

Akreditasyon

yenileme

ekil 1. Akreditasyon dngs ierisindeki denetim periyotlar

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 15 / 26



Gzetim denetimi srasnda akreditasyonun srdrlmesine engel nemli bir bulgu tespit edildiinde denetim ekibi uygunsuzluklarla ilgili raporunu (Uygunsuzluk ve Dzeltici Faaliyet Bildirim Formu F701-018 ) vakit kaybetmeden TRKAKa iletir. Teknik sorumlu da sratle dosyay karar alnmas iin Karar Kuruluna sunar. UDK, dzeltici faaliyet kaytlarn gzetim denetiminden itibaren en ge 3 ay ierisinde TRKAK E-portalnda UDKya ayrlan zel alana yklemeli ve teknik sorumlu ile denetim ekibi yelerini bilgilendirmelidir. Denetim ekibi uygunsuzluklarla ilgili yaplan dzeltici faaliyetleri deerlendirerek denetim sonu raporunu hazrlar ve TRKAK e-portalna ykler. Belirlenen sre zarfnda UDK tarafndan yeterli bir dzeltici faaliyet gerekletirilemez ise akreditasyonun ksmen veya tamamen askya alnmas sreci iletilir. Teknik sorumlu denetim ekibi tarafndan hazrlanan rapor ve denetime ynelik kaytlar tamamlayarak dosyay Karar Kuruluna sunar.

3.7 AKREDTASYON YENLEME DENETM

Akredite edilen kurulu, akredite edildii tarihten itibaren 48 nci ayn bitiminden en az 6 ay nce TRKAKa yazl bavuru yaparak Akreditasyon Sertifikasnn yenilenmesini isteyebilir. Akreditasyon yenileme denetimin kapsam ilk akreditasyon denetimiyle ayndr.

Akreditasyon yenileme denetimi ilk akreditasyon denetimi gibi planlanr, gerekletirilir ve raporlanr. lk akreditasyon denetiminden farkl olarak denetim ekibi teklifi yaplmadan, denetim sreci denetim teklifi ile balatlr; dokman incelemesi denetim teklifinden sonra ve (ihtiya duyulmadka) Dokman ve Kayt Gzden Geime Formu ile UDKya geribildirim yaplmakszn gerekletirilir. lk akreditasyon denetiminde tanml olan dzeltci faaliyet ve raporlama sreleri yenileme denetimleri iin de geerlidir.

Akreditasyon yenileme bavurusunun yaplmamas ve yenileme denetiminin 48 ay ierisinde gereklememesi durumunda 48 aylk sre sonunda akreditasyon sona erer, UDKnn ismi TRKAK web-sayfasndan kartlr ve dosyas kapatlr. UDK tekrar akredite olmak istedii takdirde ilk akreditasyon bavurusu yapar.

3.8. ASKIYA ALMA / GER EKME / KAPSAM DEKL

3.8.1 UDKnn Talebi Halinde Akreditasyonun Askya Alnmas, Geri ekilmesi ve Akreditasyon Kapsamnn Daraltlmas:

Akredite edilmi UDK, akreditasyonun askya alnmas/geri ekilmesi/kapsamnn daraltlmas isteini UDK yetkilisi tarafndan imzalanm yaz ile TRKAKa bildirir. Askya alma/geri ekme/ kapsam daraltma talebi ilgili Teknik Sorumlu tarafndan deerlendirilerek karara balanmas iin Akreditasyon Karar Kuruluna sunulur.

Bir akreditasyon evriminde kurulu tarafndan en fazla bir defa akreditasyonun askya alnmas talep edilebilir.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 16 / 26



3.8.2 UDKnn Akreditasyonunun TRKAK Tarafndan Askya Alnmas, Geri ekilmesi ve Kapsamnn Daraltlmas:

3.8.2.1 Akreditasyonun askya alnmas

a) UDKnn yeterliliinin ortadan kalktnn denetimlerle ya da ikyet vb. baka bir yolla elde edilen objektif delillerle tespit edilmesi,

b) UDKnn yapsnn veya faaliyetlerinin ilgili akreditasyon standartlarndaki tarafszlk artlarn ihlal ettiinin denetimlerle ya da ikyet vb. baka bir yolla elde edilen objektif delillerle tespit edilmesi,

c) Akredite edilen faaliyetlerini etkileyen personel, yerleim, tehizat ve ynetim deiikliklerinin meydana gelmesi ve bu deiikliklerin TRKAK tarafndan potansiyel risk olarak deerlendirilmesi

d) UDKnn, ortaklk ve ynetim yapsndaki deiiklikler ile akreditasyon kapsamndaki faaliyetleri etkileyen deiiklikleri (kalite ynetim sistemi, personel, tehizat vb.) TRKAKa bildirmemesi,

e) Gzetim denetimleri srasnda tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili yaplan dzeltici faaliyet kaytlarnn 3 ay ierisinde TRKAKa sunulmamas,

f) Planlanan gzetim denetimlerinin kurulu tarafndan reddedilmesi, g) TRKAK ile imzalad szlemelerdeki hkmlere uymamas, h) TRKAK tarafndan duyurulan akreditasyonla ilgili yeni artlar ve kriterlere verilen

sre iinde uygunluk salayamamas, i) Kuruluun mali ykmllklerini fatura kesim tarihinden itibaren 2 ay ierisinde

yerine getirmemesi,

j) Akreditasyon sertifikas ve akreditasyon markasn yanltc ekilde kullanmas k) Denetim esnasnda TRKAK ve/veya TRKAK denetim ekibinden kaynaklanmayan

sebeplerden dolay denetimin yarda kesilmesi, l) UDKnn uygunluk deerlendirme faaliyetlerinde ynetici, karar verici, deneti,

deerlendirici, snav yapc, belge dzenleyici, belge/sertifika/rapor onaylayc olarak; son 3 yl iinde sahte belge dzenleme, kasten yanl bilgi verme, kayt altna alnmam belge dzenleme, gerekletirilmedii halde tetkik/muayene/test/kalibrasyona ilikin rapor dzenleme, tetkik/muayene/kalibrasyon/test verilerinde kasten deiiklik yapma vb. akreditasyona ve uygunluk deerlendirme faaliyetlerine olan gveni sarsc faaliyetleri objektif delillerle kantlanm kiilerin grevlendirilmesi,

m) Zimmet, irtikp, rvet, hrszlk, dolandrclk, sahtecilik, gveni ktye kullanma, hileli ifls gibi yz kzartc sular ile kaaklk sular, ihaleye ve edimin ifasna fesat kartrma sularndan biriyle mahkm olan kiilerin UDKnn orta olmas veya uygunluk deerlendirme faaliyetlerinde ynetici olarak grev almalar,

n) UDKnn akreditasyon evrimi ierisinde akredite olduu kapsamlarda ilgili rehberlerde belirtilen gerekli asgari uygulamay gsterememesi/ tank denetimleri organize edememesi veya akredite olduu uygunluk deerlendirme faaliyetini belirtilen azami sre boyunca gerekletirmemi olmas

o) Bir UDKnn, UDKlar akredite etmek iin, bir dayanak olarak kullanlan herhangi bir standart (rnein, ISO/IEC 17025 veya ISO 15189) iin belgelendirme yapmas,

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 17 / 26



hallerinde UDKnn akreditasyonunun ksmen veya tamamen askya alnr. Askda kalma sresi ve akreditasyonu askya alnan UDKnn akreditasyonunun ask halinin kaldrlmas iin gerekli ilemler blm 3.8.4de belirtilmektedir.

3.8.2.2 Akreditasyonun geri ekilmesi

a) Akreditasyonun askya alnmasn gerektiren sebeplerin sresi ierisinde giderilememesi veya dzeltici faaliyetlerin yeterli bulunmamas,

b) UDKnn akreditasyon szlemesindeki ykmllklerini yerine getirmemesi c) UDKnn uygunluk deerlendirme faaliyetlerinde sahtekrlk yaptna dair objektif

delillerin bulunmas veya gerek d kayt/rapor/sertifika vb. belgeler oluturduunun veya dzenlendiinin kantlanmas,

d) UDKnn TRKAK kastl olarak yanl bilgilendirmesi veya TRKAKa gerek d kayt veya delil sunmas, i

e) UDKnn kastl olarak akreditasyon kurallarn ihlal etmesi f) UDKnn akredite olmad kapsamlarda veya alanlarda kasten TRKAK

akreditasyon markas ve/veya ILAC/IAF markas kullanmas, g) Gvenlik sorunlar, doal afet vb. durumlarda; belirli bir sektrde /lkede/ blgede/

akreditasyon alannda akreditasyona olan gveni zafiyete uratacak artlarn olumas durumunda; uluslararas akreditasyon kurallarndaki ve politikalarndaki deiikliklerden veya EA, IAF, ILACn yaptrmlarndan kaynaklanan gereklilikler dolaysyla akreditasyon szlemelerinin TRKAK tarafndan tek tarafl feshedilmesi,

hallerinde UDKnn akreditasyonunu ksmen veya tamamen geri ekilir.

3.8.3 Kararn Alnmas ve Bildirilmesi

Askya alma/ geri ekme/ kapsam daraltma karar Akreditasyon Karar Kurulunca alnr. Askya alma kararnda gerekli durumlarda ask sresi de belirtilir.

Alnan karara ilikin bilgilendirme yazs ilgili teknik sorumlu tarafndan, uygunluk deerlendirme kuruluuna faks veya e-posta ile gnderilir ve telefonla faks/ e-postann ulatna dair teyit alnr. Yaz ayrca posta ile de UDKnn adresine gnderilir. UDKnn alnan kararn gereklerini yerine getirme ykmll faks/e-posta ile gnderimin ardndan teyidin alnmasyla balar. Teyit alnamamas halinde ise posta ile gnderim tarihinden itibaren 3 () i gn sonra balar. Ancak karar tarihinden tebli tarihine kadarki srede dzenlenmi akreditasyon markal belge varsa bu belgeler akreditasyon kapsamnda olmadndan UDK tarafndan geri ekilmelidir.

Ask ve geri ekme kararlarnda karar tarihi olarak Akreditasyon Karar Kurulunun karar tutanandaki tarih esas alnr.

UDK, askya alnan/geri ekilen/daraltlan kapsamla ilgili rapor, sertifika ve reklam dokmanlarnda TRKAK akreditasyon markasn kullanamaz ve akreditasyona atf yapamaz.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 18 / 26



Akreditasyonun geri ekilmesi karar tebli edilen uygunluk deerlendirme kuruluu, akreditasyon sertifikasn TRKAKa iade eder.

Akredite kapsamn bir ksm askya alnan ya da daraltlan uygunluk deerlendirme kuruluunun akreditasyon sertifikalarnda gerekli revizyonlar yaplr.

Akreditasyonu askya alnan UDKnn akreditasyonu ile ilgili gncel bilgi TRKAK web sitesinde akredite kurulu arama sayfasnda yaymlanr. Akreditasyonun tamamen askya alnmas durumunda askda eklinde, ksmen askya alnma durumunda baz kapsamlar askda eklinde ask sresince; tamamen geri ekme durumunda geri ekme tarihinden itibaren 3 ay boyunca akreditasyonu geri ekildi eklinde, ksmen geri ekme durumunda kapsam daraltld eklinde yaymlanr. Yaymlanan sayfada UDKnn kendi istei ile geri ekme/ askya alma durumlarnda kuruluun kendi isteiyle, adres deiiklii dolaysyla askya alma durumunda adres deiiklii eklinde aklama eklenir. Ksmi askya alma/ geri ekme durumlarnda askya alnan/ geri ekilen kapsamlar mevcut kapsamdan sonra durumuna uygun tanmlama ile gsterilir.

Akreditasyon kapsamna dair askya alma, geri ekme, daraltma karar alnan uygunluk deerlendirme kurulularnn akredite kapsamlarnn son hali TRKAK tarafndan web sayfasnda yaymlanr.

3.8.3.1 IAFye Bildirim

Akreditasyonu 3.8.2.2 (c), (d), (e) ve (f)de belirtilen sebeplerden biri ile tamamen geri ekilen veya 3.8.2.1 (o)da belirtilen gereke ile askya alnan belgelendirme kurulular IAF MD 7 uyarnca karara itiraz sresi bitiminde, UDKnn itiraz durumunda ise itiraz sonulandktan sonra, akreditasyonun ask /geri ekilme durumu, karar tarihi ve gerekesi ile birlikte IAF Sekretaryasna bildirilir. Bahsi geen IAF dokman uyarnca IAF Sekretaryasnca dier akreditasyon kurulularna gerekli bildirimler yaplr.

3.8.4 Uygunluk Deerlendirme Kurulularnn Askya Alnan, Geri ekilen ve Daraltlan Akreditasyon Kapsamlarna likin Bavurular

Madde 3.8.2.2 (c), (d), (e) ve (f)de belirtilen sebeplerden dolay akreditasyonu geri ekilen bir uygunluk deerlendirme kuruluunun akreditasyon iin bavurusu, geri ekme kararndan en az 12 ay sonra kabul edilir ve bu bavuru ilk akreditasyon bavurusu gibi ele alnr. Ancak yeni akreditasyon srecinde geri ekme nedenleri ve nceki dnem kaytlar gz nnde bulundurulur.

Madde 3.8.2.2 (c), (d), (e) ve (f)belirtilen sebeplerden dolay akreditasyonu ikinci kez geri ekilen bir UDKnn akreditasyon iin bavurusu kabul edilmez.

Akreditasyon kapsam daraltlan bir uygunluk deerlendirme kuruluunun bu kapsamla ilgili akreditasyon bavurusu, kapsamnn daraltlmasna ilikin karar tarihinden en az 6 (alt) ay sonra kabul edilir. Bavuran kuruluun uygunsuzluklar gidermi olduunun yaplan denetimle tespit

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 19 / 26



edilerek rapor edilmesi halinde akreditasyon kapsam geniletme karar alnarak mevcut akreditasyon sertifikalarnda gerekli revizyonlar yaplr.

Madde 3.8.2.2 (c), (d), (e) ve (f)de belirtilenlerin dnda bir sebeple akreditasyonu geri ekilen bir uygunluk deerlendirme kuruluunun akreditasyon iin bavurusunda 12 aylk sre limiti uygulanmaz, UDK ne zaman hazr olur ve tekrar akredite edilmek isterse o zaman bavuruda bulunabilir.

Akreditasyonun askya alnmas en ok 6 aylk bir sre iin devam ettirilir. Bu sre ierisinde UDK gerekli dzeltici faaliyetleri tamamlamal ve denetim gerekletirilmelidir. UDKdan kaynaklanan bir sebeple bu srede ngrlen denetim gerekletirilemezse UDKnn akreditasyonu geri ekilir veya kapsam daraltlr.

Akreditasyonu askya alnan bir uygunluk deerlendirme kuruluunun askya alma kararn gerektiren uygunsuzluklar dzeltici faaliyetlerle ortadan kaldrdn bildirdikten sonra gerekli inceleme, denetim ve deerlendirmenin ardndan uygunsuzluklarn giderildiinin dorulanmas ve rapor edilmesi halinde askya alma durumuna son verilmesi karar alnr. Uygunsuzluklarn sresi iinde giderilememesi durumunda ise akreditasyonun geri ekilmesi/ kapsamn daraltlmas karar alnr.

3.8.5 Akreditasyon Kapsamnn Geniletilmesi

Bir kurulu, mevcut akreditasyon kapsamna ek olarak baka alma konular iin akredite olmak amacyla TRKAK a bavurabilir. Bu durumda kuruluun yalnz teknik yeterlilikleri itibaryla denetimden geirilmesi esastr.

Akreditasyon kapsamnn geniletilmesi bavurular ilk akreditasyon bavurular gibi yaplr. Kapsam geniletme bavurusu ilk akreditasyon bavurusunda olduu gibi deerlendirilir.

Laboratuvarlar ve muayene kurulular iin kapsam geniletmesi istenen kapsam daha nce akredite edilen kapsamn devam ise yani kuruluun lme yetenei bakmndan herhangi bir ek metot veya kabiliyet gerektirmiyorsa, saha denetimine gerek kalmadan kurulu tarafndan teslim edilen dokmanlarn incelenmesi vastasyla kapsam geniletme yaplabilir.

Ynetim Sistemi Belgelendirme kurulular iin TRKAK R40.05 rehberine gre en yksek ve yksek risk gruplar iin ksa sreli bir ofis denetimi gerekletirilir ve bunun yan sra belgelendirme kuruluunun saha faaliyetlerine tanklk edilerek kapsam geniletilebilir. Orta ve dk risk gruplarnda yer alan EA kodlarnda bavuru olmas durumunda sadece ksa sreli bir ofis denetimi gerekletirilerek kapsam geniletme yaplabilir. Gzetim denetimleri esnasnda da saha faaliyetlerine tanklk edilir. ISO 22000 belgelendirmelerine ilikin kapsam geniletme talepleri ise her bir kapsam/kategori grubundan en az bir tank denetim ile ksa sreli (en az 0,5 deneti-gn) bir ofis denetimi gerekletirilerek kapsam geniletilebilir.

Bunlarn dndaki alanlarda kapsam geniletme talepleri ilgili TRKAK, EA ve IAF kurallarna gre gerekletirilir.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 20 / 26



Mmkn olduunda kuruluun kapsam geniletme talepleri ile ilgili denetimlerin gzetim denetimleri ile birlikte yaplmasna dikkat edilir. Fakat gzetim denetimlerine ait denetim teklifi UDKya gnderildikten sonra yaplan kapsam geniletme talepleri o gzetim denetimi ile birlikte deerlendirilmez. Bu tr kapsam geniletme bavurlarnn deerlendirilmesi iin ak olan denetimlerin sonulandrlmas beklenir.

Kurulula daha nce imzalanm Akreditasyon Szlemesi geerli olduu iin, yeni Akreditasyon Szlemesi tanzim edilmez.

4 AKREDTE UYGUNLUK DEERLENDRME KURULULARININ YKMLLKLER

4.1. AKREDTE EDLM UDKNIN YKMLLKLER

Akredite edilmi UDK TRKAKla imzalam olduklar Akreditasyon Szlemesi erevesinde ykmllklerini yerine getirmek zorundadrlar. Bu ykmllklerden bazlar aada yer almaktadr:

lgili akreditasyon standardna, TRKAKn UDKlar iin yaymlam olduu dokmanlardaki (tebli, ynetmelik, rehber, prosedr, politika vb.) ilgili artlara ve ILAC/IAF/EA tarafndan belirlenen akreditasyon kurallarna her zaman uymak zorundadr.

Akredite olduuna dair beyann sadece akredite edildii kapsamla snrl tutmaldr.

Akreditasyonunu TRKAKn itibarn zedeleyecek ve herhangi bir anlamazla drecek ekilde kullanamaz ve TRKAK yetkisiz klacak veya yanl yola sevkedebilecek aklamalar yapamaz.

Akreditasyonun askya alnmas veya geri ekilmesi durumunda, akreditasyona ilikin bilgiler bulunan promosyon malzemelerini kullanamaz ve akreditasyona ilikin TRKAKn iadesini istedii tm dokmanlar geri gnderir.

Kendi akreditasyonunun bir rnn, srecin, sistemin uygunluunun veya kiinin TRKAK tarafndan onayland anlamna gelecek ekilde kullanlmasn nlemelidir.

Herhangi bir akreditasyon dokmannn, markasnn (iaretinin), raporunun veya bir ksmnn yanl ynlendirici ekilde kullanlmasn nlemelidir.

Kendi akreditasyon durumuna ilikin dokman, bror veya reklam malzemeleri gibi iletiim aralarnda yaplan atflarda TRKAKn koyduu kurallara uymak zorundadr.

UDK kendi akreditasyonuna ilikin, aada belirtilen nemli deiiklikleri sresi iinde TRKAKa bildirmelidir:

Yasal, ticari veya organizasyonel stats, Organizasyon yaps, st ynetim ve yetkili personel, Ana politikalar ve prosedrler, Yerleim durumu ve kaynaklar (personel ve tehizat vb.), Akreditasyon kapsam

UDK, akreditasyon ile ilgili kendisine tahakkuk ettirilecek cretleri R10.02 Hizmet cretleri Rehberi ne uygun olarak belirtilen sre ve artlar dahilinde demekle ykmldr.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 21 / 26



TRKAKn akredite ettii UDK mterilerine, akredite olduu ilgili standardn hkmleri ve TRKAK kurallar dahilinde ngrlen artlara uygun olarak hizmet sunmak durumundadr.

TRKAK ve UDK arasndaki szleme, UDKnn nc tarafa kar olan kanuni ykmllk ve sorumluluklarn yerine getirmesine engel tekil etmez. Akreditasyon kapsamnda belgenin kullanm ile ilgili olarak nc taraflar nezdinde btn hukuki, mali ve teknik sorumluluk Uygunluk Deerlendirme Kuruluuna aittir.

UDK akredite edildii kapsamda yapt faaliyetlere ait kaytlarn farkl bir yasal bir zorunluluk olmamas durumunda en az 5 yl sreyle muhafaza etmelidir.

4.2 TAERON KULLANIMI LE LGL YKMLLKLER

4.2.1 Akredite Taeron Kullanm

UDK, uygunluk deerlendirme hizmetlerindekullanmay planlad taeronun akreditasyonunun olup olmadn ve geerlilik sresini renmeli ve bu konuda alnan bilgileri dokmante etmelidir. Uygunluk Deerlendirme Kuruluu, gerektiinde bu dokmanlar TRKAKa ibraz etmelidir.

UDK dzenledii her trl belge, rapor veya sertifikada, taeron tarafndan yaplan deney, lm, muayene veya belgelendirme sonularn aka belirtmelidir. Taerondan elde edilen deney, lm, muayene veya belgelendirme sonularndan UDKnn kendisi sorumludur.

4.2.2 Akredite Olmayan Taeron Kullanm

Akredite olmayan bir taeronun kullanm yalnz zel durumlarda sz konusudur. UDK taeron kullanmadan nce, kullanaca taeronun yeterliliini akredite olduu ilgili standardn artlarna gre kontrol etmeli ve deerlendirmelidir. Yaplan deerlendirmenin sonular dokmante edilmeli ve gerektiinde mteriye ve TRKAKa ibraz edilmelidir.

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 22 / 26



EK: AKREDTASYON AKI EMASI (BLG AMALIDIR)

AKREDTASYON AKI EMASI

UDKUDK'nn Akreditasyon Genel

Bilgi stei ve Bavuru Dokmanlarnn Temini

SORUMLU PROSES DOKMAN

www.turkak.org.tr

F701-001..F701-007

F701-008..F701-012

F701-063..F701-064

F701-073..F701-074

Akreditasyon Bavurusu, Akreditasyon Szlemesi ve

Evrak Kayd(R10.04)

Teknik Sorumlunun Atanmas

Bavuru Dokmanlarnn ncelenmesi

Bavuru Dokmanlar Tamam m?

UDK'nn eksik belgeleri

tamamlamas

UDK ndenetim stiyor mu?

1 2

F701-001..F701-007

F701-063, F701-074

F701-039

F701-008..F701-012

F701-064, F701-073

GS Olur

Hayr

Evet

Hayr

Evet

UDK, GS

AHBB

TS

TS

Bavurunun Bilgi Sistemine Kaydedilmesi

Bavurunun Gzden Geirilmesi

Bavuru Kabul mu?

Bavuru Dokmanlarnn Yklenmesi

F701-013Evet

GS OlurHayr

UDK

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 23 / 26





Denetim Ekibinin Oluturulmasndenetim Teklifi

1 2

UDKAkreditasyon

Denetimi stiyor mu?

Dosyann Kapatlmas ve Arivlenmesi

T502-01

Denetim Ekibi Oluturulmas ve UDKya

Teklifi (T701-01)

Denetim Ekibinin Kabul

Denetim Ekibinin Grevlendirilmesi

3

Hayr

Hayr

Evet

Evet

TS

ndenetimin GerekletirilmesiDE

F701-015..F701-017

F701-033-F701-034

F701-018..F701-032

F701-036-F701-045

TSF701-059

GSF701-017

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 24 / 26





Dokmanlarn ve Kaytlarn Gzden Geirilmesi (T701-02)

3

Dokmantasyon denetime gitmek iin

uygun mu?

Denetim Programnn Hazrlanmas ve Denetim

Teklifinin Sunulmas

Denetim TeklifininKabul

Yerinde Denetimin Gerekletirilmesi

4

Hayr

Hayr

Evet

Evet

UDK tarafndan uygunsuzluklarn

giderilmesi

Denetim Raporunun Hazrlanmas (T701-07)

DEF701-034

BD, TS

F701-015

F701-035

DE

DE

F701-018-F701-019

F701-026..F701-032

F701-036-F701-037

F701-045-F701-065

F701-075

F701-020-F701-025

F701-066-F701-076

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 25 / 26





4

Uygunsuzluk mevcut mu?

Yaplan dzeltici faaliyetlerin TRKAK'a

sunulmas

Takip Denetimi Gerekli mi?

Dzeltici faaliyetlerin yerinde takibi

5

Hayr

Hayr

Evet

Evet

Denetim Heyetinin denetimle ilgili son

deerlendirmeyi yapp akreditasyon nerisini

yapmas

Yaplan dzeltici faaliyetlerin

deerlendirilmesi

UDK

DE

DE

DE

F701-018-F701-019

F701-020-F701-025

R10.04/Rev.07/1214 Sayfa 26 / 26





5

karar taslann hazrlanmas

Akreditasyon karar olumlu mu? Hayr

Evet

Akreditasyon Belgelerinin UDKya Gnderilmesi

Dosyann karar iin Karar Kuruluna sunulmas

Dosyann Arivlenmesi

(T502-01)

TS

TS

Akr. Karar

Kurulu

TS

TS

F701-040

F701-041

F701-038

F701-038

F701-070

Documents

R10-04-07 iş akışı