هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

ڕۆژنامەی جەماوەری کوردستان

www.jamawarnews.com

سێشەممە 26/ڕه زبه ر/2711 کوردی • 2011/10/18 زایینی • ژمارەی 674 • ساڵی 31 • 12 الپەڕە

بە بەشداری بەڕێز محەمەدی حاجی مەحموود کۆبونەوەی سەرۆکی هەرێم لەگەڵ الیەنە سیاسییەکان ئەنجام درا

خامنه یى و ئه حمه دى نه ژاد تۆمه ته کانى ئه مریکا به درۆ ده خه نه وه

عه لى شه ال، ئه ندامى ئه نجومه نى نوێنه رانى عێراق:

پێویستمان به وه نیه له ڕێگاى داگرتنى ئااڵى کوردستان کێشه و دوو به ره کى دروست بکه ین

نێچیرڤان بارزانی: تیرۆرکردنى ته مۆ ئیدانه ده که م و پشتگیرى ته واو له کوردستانى سوریا ده که م

قه ره یاڵن: من ده ستگیر نه کراوم و تورکیا ده یه وێت ئیراده ى گه له که مان الواز بکات

ئه ندامى کۆمسیۆنى بااڵى سه ربه خۆى هه ڵبژاردنه کان:

دواکەوتنی هەڵبژاردنی پارێزگاکان پەیوەندی بەڕێکنەکەوتنی الیەنە سیاسییەکانەوە هەیە

بڕیارە وەفدەکانی هەرێمی کوردستان سەردانی بەغداد بکەن

محەمەدی بەڕێز ڕۆژی2011/10/16 کرد ب��ەش��داری مەحموود حاجی هەرێم س��ەرۆک��ی ک��ۆب��ون��ەوەی ل��ە سیاسییەکان الیەنە و حزب لەگەل لە ک��ورد دانوستانکاری وەڤ��دی و بەغداد له و کۆبوونه وه یه دا هه ریه که له سه رۆکى حکومه ت و جێگره که ى جێگره که ى و په رله مان سه رۆکى و

ب��ه ش��داری��ی��ان ت��ێ��دا ک����رد. ل��ه و وه فد دوو درا بڕیار کۆبوونه وه که دا سیاسى )وه فدێکى بکرێت دروست چۆنیه تى بۆ حکومى( وه فدێکى و الیه نه له گه ڵ ک��ردن هه ڵسوکه وت حکومه تى و عێراق سیاسییه کانى به دواداچوونى ه��ه روه ه��ا و عێراق هه رێم حکومه تى ک��اروب��اره ک��ان��ى

له گه ڵ حکومه تى ناوەنددا، هه روه ها دابمه زرێت تر لیژنه یه کى درا بڕیار کوردستان خه ڵکى نوێنه رانى له له تێدابێت الی��ه ک��ى ه��ه م��وو ک��ه پارتى و یه کێتى و سۆسیالیست له ه��ه ری��ه ک و شیوعى حزبى و ئه و ه��ه م��وو و ک��ۆم��ه ڵ یه کگرتوو

الیه نانه ى تر هه رێمى کوردستان.

ڕاب��ردوودا هه فته ى له ئه وه ى دواى ئۆباما له وتارێکیدا کۆمارى ئیسالمى به هه وڵدانیان کرد تۆمه تبار ئێرانى سعودیه ب��اڵ��ی��ۆزى کوشتنى ب��ۆ ڕاب��ه رى له ه��ه ری��ه ک ئه مریکا، له و ئێران ئیسالمى ک��ۆم��ارى ب��ااڵى تۆمه تانه یان ئه و ن��ه ژاد ئه حمه دى به درۆ خسته وه و ڕایانگه یاند ئه مریکا ده یه وێت تۆمه تى بێ بنه ما بۆ ئێران

دروست بکات.ب��ااڵى ڕاب����ه رى خامه نه یى ع��ه ل��ى میانى له ئێران ئیسالمى کۆمارى له کرماشان شه ممه ڕۆژى وتارێکیدا ئه مریکا بانگه شه کانى ڕایگه یاند: ناڕاستن و هه مووى قسه ى بێ مانایه و واشنتۆن تۆمه تى بێ بنه ما له دژى

ئێران دروست ده کات. به مه به ستى خ��ۆش��ی��ه وه الى پ��ه ک��خ��س��ت��ن��ى. تۆمه تانه ى ئ��ه و ن��ه ژاد ئه حمه دى ئێمه ڕایگه یاند: خسته وه و به درۆ کارى کوشتن و ناکه ین وا ک��اری ڕۆشنبیرییه کى ئێران و ئه مریکایه شێوه یه له و کارى و هه یه فراوانى

ناکات.که ک��ردووه ئاشکرا ئه وه شى ن��ه ژاد و به شێوازێک ئه مریکا هه ر جاره ى سیناریۆیه ک ویستویه تى ئێران توشى کێشه بکات و ئه مجاره ش ئێرانى به هەوڵی کوشتن تۆمه تبارکردوه که زۆر

دوره له ڕاستییه وه .

ئه نجومه نى ئه ندامى شه ال، عه لى لیستى له سه ر عێراق نوێنه رانى ده وڵ���ه ت���ى ی��اس��ا ل��ه دی��دارێ��ک��ى ئاماژه دا ~ تایبه تى داگرتنى »وروژاندنى ده کات به وه کوردستان ئااڵى هه ڵنه کردنى یان . نییه باش کارێکى ئێستادا له به وه پێویستمان کاته دا له م ئێمه ئ��ااڵى داگ��رت��ن��ى ڕێ��گ��اى ل��ه نیه به ره کى دوو کێشه و کوردستان

دروست بکه ین. ئ��ه وه ده ک��ات ب��ۆ هیماش ن��اوب��راو »ئێمه ڕێز له هه رێمى کوردستان و ئااڵى کوردستان ده گرین ڕێزیشمان له که شه هیدانه ى ئه و بۆ هه یه گیانیان ئااڵیه دا ئه و سێبه رى ژێر

به خشیوه «.ئه نجومه نى ئه ندامى شه ال، عه لى لیستى له سه ر عێراق نوێنه رانى ده وڵ���ه ت���ى ی��اس��ا ب��ه ~

ڕاگه یاندداگرتنى ئااڵى کوردستان له ئێستادا کارێکى باش نییه . ئێمه له م کاته دا ڕێگاى له نیه ب��ه وه پێویستمان داگرتنى ئااڵى کوردستان کێشه و دوو

به ره کى دروست بکه ین، چونکه ئێمه خۆمان کێشه و گرفتمان زۆره شارى خانه قینیش شارێکى عێراقیه ئه گه ر بێت کوردستان هه رێمى له سه ر بێت، فیدڕاڵ عێراقى له سه ر یان جێبه جێ چاوه ڕوانى وایه باشتر چونکه 140بین، مادده ى کردنى ئالیه تى ده ستووریه ماده یه ئه و و خانه قین ش��ارى هێشتنه وه ى حکومه تى له سه ر ترى شاره کانى کوردستان هه رێمى یان فیدڕاڵ به مه سه له یه ئه و کردووه دیارى یه کالى ده کرێته وه ڕاپرسی ڕێگاى له هه رێمى کوردستان و ئێمه ڕێز ئااڵى کوردستان ده گرین ڕێزیشمان له که شه هیدانه ى ئه و بۆ هه یه گیانیان ئااڵیه دا ئه و سێبه رى ژێر

3» به خشیوه .

جێگرى سەرۆکی بارزانى نێچیرڤان پارتى دیموکراتى کوردستان له سه ر تۆڕى له خ��ۆى تایبه تى په یجى ڕایگه یاند: فه یسبووک کۆمه اڵیه تى تیرۆرکردنى ئیدانه ى به توندى پشتگیرى و ده که م ته مۆ مه شعه ل ت������ه واوى خ����ۆم ب���ۆ دۆس��ت��ان��ى

کوردستانى سوریا ده رده بڕم.ن����ێ����چ����ی����رڤ����ان ب������ارزان������ى پاڵ ده خه مه ڕایگه یاندوه :«ده نگم

و کوردستانییه ک هه موو ده نگى تیرۆرکردنى ئیدانه ى توندى به کاکه لێهاتوو ئ��ازاو س��ه رک��رده ى

مه شعه ل ته مۆ ده که م.به م دڵگرانم و »خه مبار ده شڵێت: خۆم ت��ه واوى پشتگیرى و بۆنه یه سوریا له کوردستانى دۆستانمان بۆ سه ره خۆشى هه روه ها ده رده ب���ڕم. له بنه ماڵه و و دوستانى شه هید ده که م

و هاوبه شى پرسه و خه میانم«.

جڤاکێن کۆما کۆنسه ى سه رۆکى ڕایگه یاند: کوردستان )که جه که ( بکرێم ئ��ازاد تاکو نه گیراوم من هه وااڵنه به و ده یه وێت تورکیا و ب��زووت��ن��ه وه ى ئ��ازادی��خ��وازان��ى به اڵم بکات، الواز کوردستان

ئه وه ى پێ ناکرێت.زۆره ماوه یه کى ئ��ه وه ى دواى هه واڵى تورکیا ڕاگه یاندنه کانى قه ره یاڵن موراد ده ستگیرکردنى

باڵوده که نه وه ، قه ره یاڵن ڕایگه یاند بزانێت که باش با گه له که مان :گرتنى ئێمه ئه وه نده ئاسان نییه ئازاد نه گیراوین و نه ئێمه و

کراوین.تورکیا هه وااڵنه ى ئه و وتیشى: ل��ه س��ه ر ده س��ت��گ��ی��رک��ردن��ى من ب��اڵوی��ان��ده ک��ات��ه وه ه��ه ڤ��ااڵن��م و ڕاستییه وه و له دوورن درۆن و بزووتنه وه ى ده ی��ه وێ��ت تورکیا

ئازادیخوازى کوردستان به و جۆره هه وااڵنه الواز بکات.

ئه ندامى عه بدولکه ریم، س���ه ردار س��ه رب��ه خ��ۆى ب���ااڵى کۆمسیۆنى هه ڵبژاردنه کان له دیدارێکى تایبه تى ~ دا ئاماژه به وه ده کات »ئ��ه رک��ى س��ه رپ��ه رش��ت��ى ک��ردن��ى کۆمسیۆنى ئه رکى هه ڵبژاردنه کان کۆمسیۆنیش هه ڵبژاردنه کانه بااڵى هه نگاوى کۆمه ڵێک ئێستا تاوه کو ئاماده بێت بتوانێت ئه وه ى بۆ ناوه له کاتى دیارى کراودا هه ڵبژارد نه کان

به رێوه به رێت«.»تا ده کات ئه وه بۆ هێما ناوبراو له کار ده ستى ئه ندام یه ک ئێستا په یوه ندى ئه ویش و کێشاوه ته وه به خۆیه وه هه بوو ژماره ى ئه ندامانى هه شت ئێستادا ل��ه کۆمسیۆن

که سه «.ئه ندامى عه بدولکه ریم، س���ه ردار س��ه رب��ه خ��ۆى ب���ااڵى کۆمسیۆنى

ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ک��ان ب��ه ~ ڕاگه یاند

نێوان ل��ه ک��ه کێشه یه ی ئ��ه و فیدراڵدا حکومه تى و کۆمسیۆن هه بوو ته نها په یوه ندى به کۆمسیۆنى بااڵى هه ڵبژاردنه کانه وه نه بوو به ڵکو ئه و هه موو به په یوه ندى کێشه که هه یه سه ربه خۆیانه وه دام���ه زراوه سیاسیه کانى الیه نه پێشتر که ئه وه ى له سه ر ڕێککه وتوون عێراق ده ره وه ى ل��ه دام���ه زراوان���ه ئ��ه و به رێوه بردنبن، ده سه اڵتى سنوورى به اڵم هه بێ، ی��ان سه ربه خۆیى ژێر له که دان��راون وا هه ندێکیان بن عیراقدا په رله مانى چاودێرى

وه ک کۆمسیۆنى بااڵى هه ڵبژاردن.ن���اوب���راو ئ��ام��اژه ب���ه وه ده ک���ات کۆمسیۆنیش تاوه کو ئێستا کۆمه ڵێک بتوانێت ئه وه ى بۆ ناوه هه نگاوى کراودا دیارى کاتى له ئاماده بێت به رێوه به رێت. هه ڵبژارده نه کان

دی��اره ئ��ه و دواک��ه وت��ن��ه ش یه کێک بوو مشتومڕه ئه و هۆکاره کانى له سیاسیه کاندا الیه نه نێوان له که دروست بوو. وتیشى تا ئێستا یه ک کێشاوه ته وه له کار ده ستى ئه ندام خۆیه وه به په یوه ندى ئه ویش و هه بوو ژماره ى ئه ندامانى کۆمسیۆن ده ست که سه هه شت ئێستادا له ئه ندامه ش ئه و له کارکێشانه وه ى که حه مدیه حوسه ینى بوو هۆکارى

تایبه تى خۆى هه بوو .«3

لەدوای کۆبوونەوەی سەرۆکی هەرێم لەگەڵ کوردستان سیاسییەکانی الیەنە و حزب سەردانی هەرێم وەفدێکی چەند بڕیاردرا

بەغداد بکەن.ئه ندامى مه حموود حاجى عه بدوڵاڵ سۆسیالیست حزبى سیاسى مه کته بى ~ به کوردستان دیموکراتى که وه ڤ��ده ى ئه و ئ��ه وه ى دواى ڕاگه یاند نوێنه رایه تى به که به غداد له گه ڕانه وه خه ڵکى کوردستان ڕۆیشتبون ڕاپۆرتێکى پێشکه ش سه ردانه که یان له سه ر باشیان

کرد.عێراق له سیاسى ڕه وشى الیه ک هه موو گرفته کانى ک��وردس��ت��ان، به به رامبه ر ب��ۆەوە، ڕوون بۆ شیعه و سونه نێوان بڕیار بارودۆخه که هه ڵسه نگاندنى دواى بەغداد بچێته حکومى وه ڤ��دێ��ک درا هه رێمى حکومه تى داواکارییه کانى بۆ

کوردستان له گه ڵ حکومه تى عێراقدا.وه ڤده ئه و سیاسییه تریان وه ڤده که ى سیاسییه له نوێنه رانى یه کێتى و پارتى وه نوێنه رێکى ئۆپۆزسیۆن و وه نوێنه رێکى تر له نێوان )حزبی سۆسیالیست و حزبی ڕێکبکه ون، خۆیان نێوان له شیوعی( وابڕیاره ئه و وه ڤده سیاسیه )4( نوێنه ر بێت وه مونه سیقێکى هه رێمى کوردستان عێراقیدا حکومه تى مونه سیقێکى له گه ڵ دا بنرێت بۆ چاودێریکردنى خاڵه کانى ئه و

گیرو گرفتانه ى که هه یه .عه بدوڵاڵ حاجى مه حموود وتیشى ته ئکید مه سه له و 140 م��اده ى له ک��راوه ت��ه وه ئه و هه روه ها غاز و نه وت و پێشمه رگه مه سه له گرنگانه ى که تایبه تن به خه ڵکى

کوردستان کارى له سه ر بکرێت.مه کته بی ئه ندامى ئه حمه د محه مه د د. به ئیسالمى ی��ه ک��گ��رت��ووى س��ی��اس��ى بین جدى ئه گه ر ڕاگه یاند ~له کاره کانمان کێشه کانمان پێ چاره سه ر

ده کرێت. نازم عه بدوڵاڵ ئه ندامى مه کته بى سیاسى کۆمه ڵى ئیسالمى به ~ ڕاگه یاند کۆبونه وه ى سه رۆکى هه رێم له گه ڵ الیه نه چاودێریکردن لێى ئامانج سیاسییه کان وا که بوو وه ڤ��ده ئه و دواداچونى به و

چوبوون بۆ به غداد.له باره ى سه ردانى ئه و دوو وه ڤده کوردییه بۆ به غداد ناوبراو وتى دوو وڤد سه ردانى به غداد ده کات و وه ڤدى حکومه ت بۆ ئه وه چاودێرى ئه و فایالنه بکات کە تا ئێستا به هه ڵواسراوى ماوه ته وه له نێوان هه ولێر لیژنه یەکى زان��را به باشیش به غداد، و تریش سه ردانى به غداد بکات که ئه ویش

لیژنه یه کى سیاسییه.بکات عێراقەوە الیه نه کانى به په یوه ندى شیعه وه سوننه و به عه ره به کان وات��ه جۆرێک له دوورى به دى ده کرێت له نێوان کورد الیه نه کانى ترى عێراق بۆ ئه وه ى ئه و

دوریه نه هێڵرێت.

هه نار دڵ به هێزده کات

10» 8»

کوردستانى باشوور سه رمایه ى… وه رنه گرتنى خوێندکاران له…

7»

»5

»ئافره تانی کورد و 4

جیهان لە کۆنفرانسێکی نێونەتەوەی کۆبوونەوە

مه به سته کانى پشت داگرتنى ئااڵى

کوردستان له خانه قین!

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

www.jamawarnews.com هەواڵ و ڕاپۆرت2 سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674به سه رپه رشتى به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود مه کته بى

سیاسى کۆبۆ وه و چه ندین پرسى گرنگ تاو و توێ کرابه رێز محه مه دى حاجى مه حمود پێشوازیکرد له

شاندێکى پارتى سۆسیال دیموکراتى ئه ڵمانیا

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود چاویکه وت به ژماره یه ک له هونه رمه ندانى ناوچه ى هه ورامان

مه کته بى ڕێکخراوه پیشه یى و جه ماوه رییه کانى )حسدک( سه ردانى مه کته بى ڕێکخراوه

دیموکراتییه کانى )ی.ن.ک(یان کرد

رۆژی 2011/10/15 له شارى سلێمانى محه مه دى به ڕێز سه رپه رشتى به گشتى سکرتێرى مه حمود حاجى دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى کوردستان مه کته بى سیاسى کۆبۆ وه .

ساتێک به کۆبوونه وه که سه ره تاى شه هیدانى پاکى گیانى بۆ وه ستان حزب و سه رجه م شه هیدانى کوردستان ده ستى پێکرد و دواتر باس له دواین گۆرانکارییه سیاسییه کانى کوردستان له و باس کراو ناوچه که و عێراق و شه پۆله دیموکراسییه کرا که ژماره یه ک له و و گرتۆته وه عه ره بى واڵتانى له ته بایى و یه کڕیزى پێویستى ڕووه وه کرایه وه له سه ر جه ختى کورد ماڵى له پێناو سوود وه رگرتن له ڕووداوه کان و چاره سه رکردنى هه موو ئه و قه یرانه ڕووبه ڕووى ده ره کیانه ى و ناوخۆیى

کوردستان ده بێته وه .پاشان به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود هه ڵپه سێردراوه کانى کێشه له باسى نێوان هه رێمى کوردستان و حکومه تى پێویسته ڕایگه یاند و کرد به غداد ده ستووردا له چوارچێوه ى کێشه کان ى 140 م��ادده ى و بکرێن چاره سه ر ناوچه و که کوک به شارى تایبه ت بکرێت جێبه جێ دابڕێندراوه کانیش بهێندرێت، کێشه کان به کۆتایى و ئه منى ڕه وش��ى به له به رچاوگرتنى واڵت و به رژه وه ندى گشتى سه رجه م

پێکهاته کانى عێراق. له کۆبوونه وه که دا تیشک خرایه هه ر له کوردستان ئ��ااڵى داگرتنى سه ر دابڕێنراوه کانى ناوچه و خانه قین ترى کوردستان که ئه و جۆره کارانه

له سه ر ده بێت نێگه تیڤى کاریگه رى و واڵت ئه منى ڕه وش��ى خراپبوونى ئاشته وایى نیشتیمانى و به پێویست له ده رده کرێن بڕیارانه ى ئه و زان��را به رژه وه ندى گشت پێکهاته کانى عێراق نه ته وه کانى ت��ه واوى مافى و بێت عێراق له به رچاو بگیرێت، به مه به ستى یه کخستنه وه ى و ئاشتکردنه وه زیاتر دروستکردنى و نه ته وه کان ت��ه واوى عێراقێکى ته واو جیاواز له سه رده مى

ڕژێمى دیکتاتۆرى پێشوو.مه کته بى کۆبوونه وه که ى له دوات��ر و ئارامبوونه وه له ب��اس سیاسیدا ک��وردى ماڵى ن��او یه کخستنه وه ى ناردنى له ب��اس ڕووه وه ل��ه و ک��راو نوێنه رایه تى به که کرا شانده ئه و هه رێمى کوردستان چووبوونه به غداد دۆزینه وه ى له سه ر گفتوگۆکردن بۆ میکانیزمى گونجاو له چاره سه رکردنى به غداد، و هه رێم نێوان کێشه کانى ئه و س��ه ر خ��رای��ه تیشک ه��ه روه ه��ا کۆبوونه وانه ى سه رۆکى هه رێم له گه ڵ گشت پێکهاته و الیه نه سیاسییه کانى ده دات ئ��ه ن��ج��ام��ى ک���وردس���ت���ان به مه به ستى دانانى پالن و ڕێوشوێنى ئه و چ��اره س��ه رک��ردن��ى بۆ پێویست کێشانه ى ڕووبه ڕووى ته واوى میله تى کورد ده بێته وه و داوا کرا که هه موو و نیشتیمانى ڕۆح��ى به الیه نه کان نه ته وه یى به شدارى له و کۆبوونه وانه دا بکه ن که ده بێته هۆى زیاتر پته وکردنى

یه کڕیزى ماڵى کوردى.ت��ه وه رێ��ک��ى ت��رى ک��ۆب��وون��ه وه ک��ه ى ئارامبوونه وه ى سیاسى مه کته بى بوو سنوورییه کان ناوچه له به شێک

ڕاوه ستاندنى پێویستى ڕووه وه له و ڕی��ش��ه ی��ى ب���ۆردوم���ان���ى ن��اوچ��ه سنوورییه کانى به گرنگ له قه ڵه مدرا، بۆ به هێزکردنى په یوه ندییه کانى نێوان هه رێم و واڵتانى دراوسێ و ئاماژه به دوورکه وتنه وه له شه ڕ و کوشتن دراو پێویستى چاره سه رکردنى کێشه کان به ڕێگه ى گفتوگۆ و ئاشتى جه ختى

له سه ر کرایه وه . کۆبوونه وه که دا ت��رى به شێکى له باس له هه ڵبژاردنه کانى داهاتوو کراو دروستکردنى له باس ڕووه وه له و هه ڵبژاردنه کانى بااڵى ئه نجوومه نى خرایه تیشک هه روه ها کراو هه رێم یاساى ه��ه م��وارک��ردن��ه وه ى س���ه ر پارێزگاکان ئه نجوومه نى هه ڵبژاردنى که کوردستانه وه په رله مانى له الیه ن به رژه وه ندى له بێت شێوه یه ک به

ته واوى جه ماوه رى کوردستان بێت.ه��ه ر ل��ه و ک��ۆب��وون��ه وه ی��ه دا ب��اس له ئۆرگانه کانى ده زگاو ڕێکخستنه وه ى دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى ئ��ه و دواى ل��ه ک���را ک��وردس��ت��ان گۆرانکارییانه ى له کۆنگره ى شه شه م مه کته بى ڕوووه وه له و ئه نجامدراو سیاسى ڕایگه یاند ئه و گۆڕانکارییانه ى ل���ه ک��ۆن��گ��ره ئ���ه ن���ج���ام���دراون له به رژه وه ندى گشت کادیران و هه ڤااڵنى حزب و ته واوى جه ماوه رى کوردستانه به و ڕاسپارده کان خواست هیواى و و بکرێن جێبه جێ ئامانه ته وه په ڕى له به ر بگیرێته ت��ه واو شوێنى ڕێو ئامانجى که حزب به خزمه ت پێناو خزمه ته به ته واوى کۆمه اڵنى خه ڵکى

کوردستان.

محه مه دى به ڕێز 2011/10/14 ڕۆژى گشتى سکرتێرى مه حمود حاجى دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى تایبه تى ل��ه ب��اره گ��اى ک��وردس��ت��ان خ���ۆى ل��ه گ��ون��دى گ��وڵ��ه خ��ان��ه ى به ئاماده بوونى ش��اره زوور ده ڤ��ه رى ئه نجومه نى ئه ندامى محه مه د عه تا له شاندێکى پێشوازی سه رکردایه تى ئه ڵمانیا دیموکراتى سۆسیال پارتى مێرگ هاندى خاتو سه رۆکایه تى به و ئه ڵمانیا دادى پێشووى وه زی��رى مۆنیکا خاتو و کالرگز هانس حاکم شاره وانى سه رۆکى که ریم خدر و هه ڵه بجه و جێگرى سه رۆکى شاره وانى له ژم��اره ی��ه ک و ئاشتى بۆ جیهان

ڕۆژنامه نووسان و ڕۆشنبیران کرد.له دیدارێکدا باس له ڕه وشى سیاسى ناوچه که دوایین کوردستان و عێراق به گرنگییه وه کراو گۆڕانکارییه کان ئێستاى ل���ه ب���اروودۆخ���ى ب���اس

کوردستان کراو. تیشکخرایه سه ر ئه و سه رۆکایه تى که له الیه ن هه واڵنه ى هه رێم و حکومه ت و سه رجه م الیه نه چاکسازى بۆ ناویانه سیاسییه کان و حکومه ت ده زگاکانى و دام له باسى و قسه پڕۆژانه ئه و هه موو لێوه کرا که له الیه ن سه رجه م پارت و بۆ ده کرێت، پێشکه ش الیه نه کانه وه گونجاو چاره یه کى ڕێگا دۆزینه وه ى هاواڵتیان خزمه تکردنى له پێناو کرایه وه ئ��ه وه ش له سه ر جه خت و ن��راوه هه نگاوانه ى ئ��ه و که ده بێت بۆچاره سه ر کردنى کێشه و گرفته کان خێراتر بکرێت و گوتار و هه ڵوێستى یه ک الی���ه ک ه��ه م��وو نیشتمانى بخرێته هاوبه شه کان خاڵه و بخرێت له پێناو جێبه جێکردنه وه ب���وارى کێشانه ى ئ��ه و چ��اره س��ه رک��ردن��ى له نێوان به غدا و هه رێمى کوردستان

تائێستا چاره سه ر نه کراون.

ل���ه الی���ه ن خ��ۆش��ی��ان��ه وه ش��ان��دى محه مه دى به رێز سوپاسى میوان گشتى سکرتێرى مه حمود حاجى دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى ک��وردس��ت��ان��ی��ان ک���رد ب���ۆ ئ��ه و به ڕێزیان ڕۆڵى و گه رمه پێشوازییه دیموکراتى سۆسیالیست حزبى و خه باتى مێژووى له کوردستانیان و کوردستان گه لى ڕزگ��اری��خ��وازى کوردستان هه رێمى ئێستاى دۆخى که نارى ب��ه ره و ڕه وشه که بردنى و

ئارامى به رز نرخاند.دی��داره ک��ه ش��دا ت���رى له به شێکى په یوه ندییه له ب��اس به گرنگیه وه دێرینه کانى نێوان حزبى سۆسیالیست پارتى و ک��وردس��ت��ان دیموکراتى ئه ڵمانیا دی��م��وک��رات��ى س��ۆس��ی��ال به هێزکردن له سه ر جه خت ک��راو وپته وکردنى په یوه ندییه کانى هه ردوال

کرایه وه .

محه مه دى به ڕێز 2011/11/13 رۆژی گشتى سکرتێرى مه حمود حاجى دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى تایبه تى ل��ه ب��اره گ��اى ک��وردس��ت��ان ده ڤه رى گوڵه خانه ى له گوندى خۆى ژماره یه ک به ئاماده بوونى شاره زوور له ئه ندامانى ئه نجومه نى سه رکردایه تى چاوى که وت به هونه رمه ندان حه مه هه ورامى جه میل و کێمنه یى حسێن و صه باح هه ورامى و عادل هه ورامى ژم��اره ی��ه ک و ه���ه ورام���ى ع��ه ت��ا و ناوچه ى ناسراوى له هونه رمه ندى

هه ورامان. له دیدارێکدا به ڕێز محه مه دى حاجى

هونه ر سه ر خسته تیشکى مه حمود به تایبه تیش ک���وردى ک��ل��ت��ورى و ئه و و ه��ه ورام��ان ناوچه ى هونه رى ئاوازى و له سۆز مه ندیانه ى تایبه ت هه ورامى گۆرانى و مه قام نه غمه ى هه ڵکه وته ى به هۆى به دیده کرێت، س��روش��ت��ى ن��اوچ��ه ى ه��ه ورام��ان، کلتورى گرنگى به به شێکى هه روه ها هیواشى برد، ناوى کوردى ڕه سه نى بتوانن ه��ون��ه رم��ه ن��دان خ��واس��ت ب��ره ودان زیاتر له سه ر به رده وامبن به کارى هونه رى و به ره و پێشبردن گه له که مان کلتورى ناساندنى و ئاماژه شى دنیا، گه النى به سه رجه م

هه موو له سه ر پێویسته که ب��ه وه دا الیه ک که ڕێز له که سى خاوه ن ئه زمون و به هره مه ند بگرێت که خزمه تى کلتور و هونه رى کوردى کردووه به رامبه ر به و کاره هونه ریانه ى که پێشکه شى

میله ته که یان کردووه .به ڕێز دیداره که دا ترى به شێکى له محه مه دى حاجى مه حمود پشتیوانى بۆ دوپاتکرده وه خۆى هاوکارى و خ��اوه ن که سانى و ه��ون��ه رم��ه ن��دان له هه وراماندا هونه رى له ئه زموون پێشبردنى به ره و و پاراستن پێناو هونه ر و که لتورى کوردى به تایبه تیش

هونه رى ره سه نى هه ورامان.

2011/10/12 ڕۆژى پێشنوه ڕۆیى وه ف��دێ��ک��ى م��ه ک��ت��ه ب��ى ڕێ��ک��خ��راوه ج��ه م��اوه ری��ی��ه ک��ان��ى و پ��ی��ش��ه ی��ى دیموکراتى سۆسیالیست حزبى هه ڤاڵ سه رپه رشتى به کوردستان ئه نجومه نى ئه ندامى که ریم به ختیار مه کته بى به رپرسى و سه رکردایه تى ڕێکخراوه پیشه یى و جه ماوه رییه کان مه کته ب ئه ندامانى له ژماره یه ک و س���ه ردان���ى م��ه ک��ت��ه ب��ى ڕێ��ک��خ��راوه نیشتمانى یه کیتى دیموکراتییه کانى ک��وردس��ت��ان��ی��ان ک���ردو ل��ه الی��ه ن ئه ندامى عوسمان نه رمین خاتوو بوردى به رپرسى و سەرکردایەتی ڕێ��ک��خ��راوه دی��م��وک��رات��ی��ی��ه ک��ان و ئه ندامى ک��ورده ئه حمه د ب���ه رزان نیشتمانى یه کێتى سه رکردایه تى کوردستان و ژماره یه ک له ئه ندامانى

مه کته ب به گه رمى پێشوازیکران.له دیدارێکدا باس له دواین بارودۆخى و ع��ێ��راق و ک��وردس��ت��ان سیاسى گۆڕانکاریانه ئ��ه و ک��راو ناوچه که

به خۆیه وه ناوچه که که شیکرایه وه بینویه تى .

کۆبونه وه که دا ت��رى به شێکى ل��ه ڕێکخراوه کانى کاره کانى له باس ئه و و ک��را م��ه ده ن��ى ک��ۆم��ه ڵ��گ��اى ئێستا که شیکرایه وه هه نگاوانه پێشخستنى زیاتر بۆ ئ��ارادای��ه له دروستکردنى و ڕێکخراوه کان کارى هاوئاهه نگى له نێوان ئه و ڕێکخراوانه دا هه روه ها جه ختکرایه وه که پێویسته مه ده نى کۆمه ڵگاى ڕێکخراوه کانى له ڕێگاى پڕۆژه کانیانه وه کار بکه ن زیاترى هه ستى دورستکردنى بۆ ڕێکخراوه کاندا نێوان له نه ته وایه تى و داکۆیکردن له مافه کانیان بۆ ئه و مه به سته جه خت له سه ر داکۆیکردنى و پیشه ى ڕێ��ک��خ��راوه مه کته بى سۆسیالیست حزبى جه ماوه ریه کانى یه کێتى و کوردستان دیموکراتى بۆ کرایه وه کوردستانى نیشتمانى هاوکارى و پشتگیرى له ئامانجه کان ڕێکخراوه کانى ستراتیژه کانى و

کۆمه ڵگاى مه ده نى.به کۆبونه وه که دا ترى به شێکى له گرنگیه وه باس له ڕۆل و کاریگه رى ئه و ڕێکخراوانه کرایه وه که ده توانن ببنه بنه مایه کى گرنگ بۆ پیشاندانى پیشکه وتنه ئ���ه و و ئ���ه زم���وون ڕابوردودا ماوه ى له که به رچاوه ى گرتۆته وه . کوردستانى هه رێمى له ڕوان��گ��ه ی��ه وه جه خت ل��ه م ه��ه ر هاوئاهه نگى و ه���اوک���ارى س���ه ر زیاتر بۆ کرایه وه ڕێکخراوانه ئه و ئ��ه ن��ج��ام��دان��ى ک���ارى ه��اوب��ه ش و ئاشتى میکانزمى سه ر له کارکردن و پێکه وه ژیان و یه کتر قبوڵکردن له ڕێگاى پرانسیپه دیموکراتیه کانه وه .

له به شێکى ترى کۆبونه وه که دا جه خت له سه ر گرنگیدان به په یوه ندیه کانى نێوان مه کته بى ڕێکخراوه پیشه یى و جه ماوه رییه کانى حزبى سۆسیالیست مه کته بى و کوردستان دیموکراتى یه کێتى دیموکراتیه کانى ڕێکخراوه

نیشتمانى کوردستانى کرایه وه .

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود چاویکه وت به وه زیرى کاره با و ژماره یه ک له په رله مانتاران

محه مه دى ب��ه ڕێ��ز 2011/10/14 رۆژی حزبى گشتى سکرتێرى مه حمود حاجى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست گوندى له خ��ۆى تایبه تى ب��اره گ��اى له گ��وڵ��ه خ��ان��ه ى ده ڤ�����ه رى ش�����اره زوور به ئاماده بوونى به ڕێز عه بدواڵ حاجى مه حمود حزبى سۆسیالیست فراکسیۆنى سه رۆکى له په ڕله مانى ک��وردس��ت��ان دیموکراتى کوردستان و یاسین شێخ ئه بوبه کر وه زیرى کرد پێشوازى هه رێم حکومه تى کاره باى له په رله مانتاران )سه میر سه لیم( و )حمه سه عید حمه عه لى( ئه ندامانى په ڕله مانى یه کگرتووى فراکسیۆنى له کوردستان

ئیسالمى کوردستان.سیاسى ڕه وش��ى له باس دیدارێکدا له کوردستان و عێراق و ناوچه که و پێشهات و گۆڕانکارییه نوێکانى سه ر ساحه ى سیاسى پێویستى باره یه وه له و کراو کوردستان

یه کخستن و ته بایى ماڵى کورد و ناوخۆ به پڕبایه خ و پێویست له قه ڵه م درا.

مه حمود حاجى محه مه دى به ڕێز دوات��ر کوردستان په رله مانى ڕۆڵ��ى له باسى سه رۆکایه تییه سێ له یه کێک وه ک کرد ڕووه وه له و و هه رێم هه ڵبژێردراوه که ى کوردستانى په رله مانى هه نگاوه کانى و داڕشتنه وه له قه ڵه مدا له به گرنگ پڕۆژه ئه و سه رجه م هه موارکردنه وه ى له ماوه ى ڕاپۆرتانه ى به رنامه و و یاسا سێ خولى په رله مانیدا ئه نجامدراون، له و له یاسایانه ى پرۆژه ئه و گرنگى ڕووه وه و دیموکراسى سیستمى به ره وپێشبردنى جه ماوه رى خزمه تکردنى و فه رمانڕه وایى

کوردستان شیکرده وه .به ڕێزیان دی��داره دا ئه و ترى به شێکى له باسى له هه نگاوه کانى وه زاره تى کاره با کرد له بوارى پێشکه شکردنى خزمه تگوزارى و

ئاوه دانى زیاتر به ڕه وشى کاره باى هه رێمى قۆناغى به قۆناغه شى ئه م و کوردستان که و کاره با ڕه وش��ى له ناوبرد زێڕین به رده وامى ڕووناککردنه وه ى هۆى بووه ته سێ پارێزگاکه ى هه رێمى کوردستان ئه مه جگه له پێدانى کاره با به شارى که رکوک هه میشه که ناوچانه ى له و به شێک وه ک به دڵ و ڕووحى کوردستان ناسراون و له و ڕووه وه پێویستى خزمه تکردنى زیاترى ئه و ناوچانه ى به ئه رکێکى داهاتوویى وه زاره تى دام��و و وه زاره ت س��ه رج��ه م و ک��اره ب��ا هه رێمى ترى خزمه تگوزارییه کانى ده زگا کوردستان زانى و لێهاتوویى و به توانایى وه زیرى کاره باشى بۆ ئه و خزمه ته به گرنگ خۆشى س��وپ��اس��گ��وزارى و وه س��ف��ک��رد له ڕێگه ى خواست هیواى و پێراگه یاند باشتر کردنى ڕه وشى کاره با به رده وام بێت

له خزمه تکردنى جه ماوه رى کوردستان.

سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674 3 www.jamawarnews.comدیدار

مالیکى ن����ورى *ل��ێ��دوان��ه ک��ان��ى س���ه ب���اره ت ب���ه ن���اردن���ى ه��ێ��ز بۆ و کوردستان هه رێمى سنوره کانى داگرتنى ئااڵى کوردستان له ناوچه

دابڕاوه کان چى ده گه یه نێت؟س��ه رۆک��ی ک���رد ب��اس��ت��ان وه ک ئه نجومه نى وه زیران چه ند بڕیارێکى ده رک����ردووه ک��ه پ��ه ی��وه ن��دی��ان به به تایبه تن که مه سه له وه هه ندێک که ئ��ه وه ى تایبه ت به حکومه ت پێشتر هاوپه یمانى کوردستان داواى که ده ک��رد ف��ی��دڕاڵ حکومه تى له

هه رێمى سنوره کانى له پارێزگارى بۆ ئاسایش و بکات کوردستان ئه گه ر بکات دابین سنورانه ئه و به رپرسانى هه رێمى کوردستان به وه ڕازین پێشتر هاوپه یمانى کوردستان ئه و داوایایه ى له حکومه تى فیدڕاڵ کردووه و ئێمه ش له و باره یه وه هیچ به اڵم ئاماده ین و نیه کێشه یه کمان پارێزگارى بیانه وێت ئه وان ئه گه ر کوردستان هه رێمى سنوره کانى له نه چێته عێراقیش هێزى و بکرێت دوو ئ��ه وه به ڕاستى سنورانه ئه و یه کترین، پێچه وانه ى هه ڵوێستى داواکاریه کانى له ڕێز ئێمه بۆیه و ده گرین کوردستان هاوپه یمانى ئه گه ر بیانه وێت هێزه کانى ئاسایشى له و ک��ردن به رگرى ئه رکى عێراق سنورانه بگرێته ئه ستۆ ئێمه له گه ڵ ئه و داوایه داین. به اڵم ئه گه ر ئه وان به ته نیا بیانه وێت به ته نیا ئه و ئه رکه ئه وه ئه وا خۆیان ئه ستۆى بگرنه کارێکه په یوه ندى به خۆیانه وه هه یه به رگرى داواى تۆ ناکرێت ب��ه اڵم له بکه یت سنوره کان له کردن حکومه تى فیدراڵ و بێ ئه وه ى له و فیدڕاڵ حکومه تى هێزى هه بێت بونیان ن��اوچ��ان��ه دا له و به رگرى ناتوانیت که واته سنورانه بکه یت ئه گه ر هێزى تیادا ف��ی��دڕاڵ��ى حکومه تى

جێگیر نه بێت.*به اڵم هێزه کانى عێراق له ئاستى ئه منى بارودۆخى و نین پێویستدا ئ��ه م��ن��ی��ه وه ڕووى ل��ه ع��ێ��راق��ی��س

ئاڵۆزه ؟به ڕه م��زی��ه مه سه له یه کى ئ��ه وه واتاى ناردنى هێز له الیه ن عێراقه وه

تورکیا بۆ ئ��ه وه ناوچانه ئ��ه و بۆ ڕوون ده که ینه وه که ئێمه دژى هه ر له ناو که چه کدارین کرده وه یه کى خاکى عێراقه وه بکرێته سه ر تورکیا بۆ ده ک��ات ڕێگا خۆش ئ��ه وه ش و

کردنى ڕاگ��رت��ن��ى ت��ۆپ��ب��اران ن���اوچ���ه

ن یه کا ر سنوهۆشیار س��ه ردان��ى ل��ه گ��ه ڵ بۆیه زێبارى وه زیرى ده ره وه ى عێراقدا بۆ بڵێت ئه وه ده یه وێت عێراق تورکیا که حکومه تى عێراق پێویستى به وه هه یه که چه ند ڕێوشوێنێک بگرێته

به ر بۆ ئه وه ى تورکیا دڵنیا بکه ینه وه هیچ پشتگیرى عێراق له ئێمه که

و الیه نێک ناکه ین که بیه وێت هێز بخاته تورکیا ئاسایشى

ژێر هه ڕه شه وه .خ���وێ���ن���دن���ه وه ت���ان ب��ۆ *

کوردستان ئااڵى داگرتنى بڕیارى دابراوه کان ناوچه و خانه قین له چیه له کاتێکدا حکومه تى فیدڕاڵ پێشکه ش گوزاریه کى خزمه ت هیچ

به و ناوچانه نه کردووه ؟تێکه ڵ مه سه له یه دوو ئه و تکایه

دابین مه سه له ى مه که ی��ه ک ب��ه و ئه رکێکه گوزارى خزمه ت کردنى ده بێ حکومه تى فیدراڵ کارى له سه ر بکات، به اڵم وروژاندنى داگرتنى یان له کوردستان ئ��ااڵى هه ڵنه کردنى نییه . باش کارێکى ئێستادا ئێمه له م کاته دا پێویستمان به وه نیه له ڕێگاى داگرتنى و کێشه کوردستان ئ��ااڵى دوو به ره کى دروست بکه ین، چونکه ئێمه خۆمان کێشه و ش��ارى زۆره گ��رف��ت��م��ان شارێکى خانه قینیش له سه ر ئه گه ر عێراقیه هه رێمى کوردستان بێت عێراقى ل��ه س��ه ر ی��ان باشتر بێت، فیدڕاڵ وای���ه چ���اوه ڕوان���ى کردنى جێبه جێ 140بین، مادده ى چ���ون���ک���ه ئ���ه و م�������اده ی�������ه ده س��ت��ووری��ه ئ��ال��ی��ه ت��ى

ه���ێ���ش���ت���ن���ه وه ى ش��اره ک��ان��ى و خانه قین ش���ارى فیدڕاڵ حکومه تى ل��ه س��ه ر ت��رى دی��ارى کوردستان هه رێمى ی��ان ڕێگاى به مه سه له یه ئه و کردووه ئێمه ده کرێته وه یه کالى ڕاپرسی

ڕێز له هه رێمى کوردستان و ئااڵى ڕێزیشمان ده گ��ری��ن ک��وردس��ت��ان له که شه هیدانه ى ئه و بۆ هه یه گیانیان ئااڵیه دا ئه و سێبه رى ژێر به خشیوه ، به اڵم له هه مان کاتیشدا داگرتنى یان هه ڵکردن نامانه وێت ببێته ناوچانه دا له و ئااڵیه ئه و هۆى دروست کردنى دووبه ره کى له

نێوان پێکهاته کانى عێراقدا.* واته ئێوه له گه ڵ جێبه جێکردنى

مادده ى 140ى ده ستوردان؟ئێمه له گه ڵ ئه و ده ستووره داین که بۆ ده نگیان عێراقیه کان زۆرینه ى داوه هه وڵیش ده ده ین هه موو ماده و به نده کانى ئه و ده ستووره جێبه جێ داواکاریه کانى له ڕێز ئێمه بکه ین ده گرین، کوردستانیش هه رێمى هیوادارین کاتدا هه مان له ب��ه اڵم کوردستانیش هه رێمى به رپرسانى که کێشه یه که وه ناو خه نه نه مان هێشتا کاتى وروژاندنى نییه ، ئێمه له سه ره تاوه پێویستمان به ڕاپرسیه ک بۆ داب��ڕاوه ک��ان ن��اوچ��ه ب��ۆ هه یه ئه وه ى ئه نجامێکى گرنگمان ده ست ئێمه ش ک��ات��ه ش ئ���ه و ب��ک��ه وێ��ت م��ادده ى ف��راوان��ه وه سنگێکى به له به اڵم به جێده که ین، جێ 140فیدڕاڵ حکومه تى ئه گه ر ئێستادا ئااڵى هه ڵکردنى به بێت ڕازى دامه زراوه یه ک له سه ر کوردستان له حکومه ت فه رمانگه یه کى یان له خانه قین سبه ینێ یان که رکوک عه ره به کانیش یان تورکمانه کان هه مان له سه ر تر ئااڵیه کى و دێن و ه��ه ڵ��ده ک��ه ن فه رمانگه یه ئ��ه و قواڵى ن��او ده چنه کاته شه ئ��ه و

کێشه کانه وه له و ناوچانه دا .

ئێستاى گرفته کانى *کێشه و س��ه رب��ه خ��ۆى ب���ااڵى کۆمسیۆنى هه ڵبژاردنه کان له گه ڵ حکومه تى

فیدڕاڵ چین؟کێشه یه یى ئ��ه و ڕاستیدا ل��ه ک��ه ل��ه ن��ێ��وان ک��ۆم��س��ی��ۆن و ته نها هه بوو فیدراڵدا حکومه تى بااڵى کۆمسیۆنى به په یوه ندى به ڵکو نه بوو هه ڵبژاردنه کانه وه هه موو به په یوه ندى کێشه که سه ربه خۆیانه وه دام��ه زراوه ئه و ه���ه ی���ه ک���ه پ��ێ��ش��ت��ر الی��ه ن��ه سیاسیه کانى عێراق ڕێککه وتوون دامه زراوانه ئه و ئ��ه وه ى له سه ر له ده ره وه ى سنوورى ده سه اڵتى سه ربه خۆیان به رێوه بردنبن، هه بێ به اڵم هه ندێکیان وا دانراون په رله مانى چاودێرى ژێر له که کۆمسیۆنى وه ک ب��ن عیراقدا

بااڵى هه لبژاردن.الی��ه ن ل��ه ک��ه کێشه یه ش ئ��ه و کۆمسیۆن ب��ۆ ح��ک��وم��ه ت��ه وه

ژێر بخرێته به وه ى کرا دروست ده سه اڵتى ئه نجومه نى وه زیرانه وه له گه ڵ بۆته وه که م ڕاده یه ک تا ئه وه شدا کۆمه ڵێک ڕێو شویێن و شتى له و بابه ته هه یه که له وانه یه کارکردنى له به رده م ڕێگر ببنه کۆمسیۆنى بااڵى هه ڵبژادرنه کاندا سه ربه خۆ دامه زراوه یه کى وه کو به که عێراق گۆره پانى له سه ر به رێوه بردن ڕۆڵى یه که م پله ى ک���ردن���ى س���ه رپ���ه رش���ت���ى و هه ڵبژاردنه کانى پێ سپێردراوه .

ده خرانه که تۆمه تانه ى *ئه و پ��اڵ ب��ه رێ��ز ف���ه ره ج ح��ه ی��ده رى مه به ستێکى کۆمسیۆن سه رۆکى یان ب��وو پشته وه له سیاسیان

تۆمه تى کارگێرى بون؟که بابه تانه ى ل��ه و هه ندێک به په یوه ندیان ڕوو خرابوونه و کارگیرى ریوشوێنى هه ندێ

الیه ن له که هه بوو دارای��ی��ه وه ک��ۆم��س��ی��ۆن��ه وه ک���راب���وون ئ��ه و و چاودێرى قابیلى تۆمه تانه ش حکومه تى الی��ه ن له وردبینین مه به ست ئ��ه گ��ه ر ع��ێ��راق��ه وه ، ئه داى چاکردنى تۆمه تانه له و دام�����ه زراوه ک�����ان ب��ێ��ت ئ���ه وا که ناڵه ڕێ��گ��اى ل��ه ده ک��رێ��ت به ڕێوه بچێت، فه رمیه کانه وه ه��ه ره زۆرب���ه ى بڵێم ده ت��وان��م وروژێنران بابه تانه ى ئه و زۆرى ڕێوشوێنانه وه به و په یوه ندیان ه���ه ب���وو ک���ه ک��ۆم��س��ی��ۆن به ئه نجامى ڕه سمى شێوه یه کى ڕوانگه یه شه وه که له و و دابوون ده ستوورى و یاسای ک��ارى به ڕێنمایه کان که به وه ى دانرابون پێداوون ڕێگه یان یاساکان و نوووسراوێکى به ڕاستیه ش ئه و سه لمێنرا دارای���ه وه وه زاره ت���ى

که ڕێوشوێنانه ى ئ��ه و ب��ه وه ى ک���راون ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ه ى ئه و ب��ووه ک��ه یاسا ده س��ه اڵت��ان��ه دا به شێکیش به اڵم ئه نجامیداون، بوترێ ک��ه ڕێ��وش��وێ��ن��ان��ه ل��ه و ج��ی��اوازى ب��ی��روڕاى بۆ دروس��ت هه یه ب��ه وه وه .په یوه ندى بوه ، که ئه و ده قه یاساییانه ئه وه نده مامه ڵه ى کاتى له که نین وورد شته کاندا ل��ه گ��ه ڵ کۆمسیۆن هه بێ که ره وه ى یه کالى حکومى هه ڵسوکه وتێکى هه موو له سه ر دام��وده زگ��اک��ان��ى و کۆمسیۆن مه حکومه که کۆمسیۆنیش تردا به وه ى که ده بێ له چوارچێوه ى دیاره کاربکات یاسایه نه دا ئه و ئه و لێکدانه وه یه یى که کۆمسیۆن هه ندێک ل���ه الی���ه ن ه��ه ی��ب��ووه لێکداراوه ته وه هه ڵه به الیه نه وه جیاوازى بۆچوونى ئه مه ش و

هه ندێک ب��ووه ، دروس��ت له سه ر خودى به په یوه ندى بابه تیش هه یه حه یده ریه وه فه ره ج به ڕێز که خۆى ده توانێ قسه یان له سه ر

بکات .*ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ى پ��ارزگ��اک��ان��ى په یوه ندى چ��ه ن��دج ت��ا ه��ه رێ��م به کۆمسیۆنه وه هه یه و هۆکارى هه ڵبژاردنانه ئه و دواکه وتنى

چییه ؟سه رپه رشتى ئ��ه رک��ى دی���اره ئه رکى هه ڵبژاردنه کان کردنى بااڵى هه ڵبژاردنه کانه کۆمسیۆنى ئێستا ت��اوه ک��و کۆمسیۆنیش بۆ ن��اوه ه��ه ن��گ��اوى کۆمه ڵێک ئاماده بێت بتوانێت ئ���ه وه ى ل���ه ک���ات���ى دی������ارى ک�����راودا به رێوه به رێت. هه ڵبژارده نه کان یه کێک دواکه وتنه ش ئه و دیاره له هۆکاره کانى ئه و مشتومره بوو که له نێوان الیه نه سیاسیه کاندا دروست بوو له سه ر هه ریه ک له و یاسایى که یاساییانه ى برگه هه ڵبژاردنه کاندا هه بوو، هه ندێکى سیسته مى ب���ه پ���ه ی���وه ن���دى ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ک��ان��ه وه ه��ه ی��ه و په یوه ندى تریشیان هه ندێکى له پێشتر که ت��ره وه ، خاڵى به له م کرابوو په سه ند یاساکه دا خه ریکه کێشانه ئه م ڕۆژانه شدا ب���ه وه چ���اره س���ه ر ده چ���ن، که ئ��ه و پ���رۆژه ى ه��ه م��وارک��ردن��ه ى ک���ه ل���ه الی���ه ن ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ى به رده ست خراوه ته وه زیرانه وه الیه ن له کوردستان په رله مانى گفتوگۆو دواى په رله مانیشه وه به به رهه م کردنى به شێوه یه کى

کۆتاى په سه ند ده کرێت .*کۆمسیۆنى بااڵ به هه ڵبژاردن بوو یان به یاسایه کى تایبه تى

بوو؟دروس��ت ک��ه ده سته یه یى ئ��ه و به په رله مانه وه الی��ه ن له بوو

بوو دروست تایبه ت میکانیزمى په رله مانه وه له الیه ن هه روه ها ناو سیاسیه کانى کوتله له الیه ن ئه و که سانه ده ست په رله مانه وه له ناو دوات���ر و ک���راون نیشان و پێدراوه ده نگیان په رله ماندا وه رگرتووه یاساییان متمانه ى ئه وه یه هه ڵبژاردنه که ش ئالیه تى عێراق خه ڵکى نوێنه رانى مادام کۆمسیۆن داوه له سه ر ده نگیان شه رعیه تى خۆى له په رله مانه وه

وه رگرتووه .*ئ���ای���ا ل���ه ن���او ک��ۆم��س��ی��ۆن��دا ه��ه ڵ��ب��ژاردن ه��ه ی��ه ب��ۆ دی���ارى

کردنى ئه ندامان ؟ کۆمسیۆن وه ک و دامه زراوه یه کى ده وڵه تى عێراقه و دامه زراوه یه کى نیه سه ندیکا وه کو ڕه سمیانه یه بکات ئه ندامانى بۆ هه ڵبژاردن ئه ندامانى ک��ه الی��ه ن��ه ش ئ��ه و ک��ۆم��س��ی��ۆن دی�����ارى ده ک���ات کارکردنى م���اوه ى په رله مانه پێش ساڵیه پێنج کۆمسیۆن ئه ندامان کارى م��اوه ى ئ��ه وه ش ت��ه واوب��ێ��ت ده ب��ێ��ت پ��ه رل��ه م��ان کاربکات بۆ هه ڵبژاردن و ده ست نیشان کردنى وه جبه یه کى تر له کۆمسیۆن ئه نجومه نى ئه ندامانى بۆ ئه وه ى له ماوه ى پێنج ساڵى

داهاتوودا کاربکات.* ه����ۆک����ارى ده س�����ت ل���ه ک��ار ک����ێ����ش����ان����ه وه ى ئ���ه ن���دام���ان���ى ئه نجومه نى کۆمسیۆن چیی بوو؟

ده ستى ئه ندام یه ک ئێستا تا ئه ویش و کێشاوه ته وه له کار هه بوو خ��ۆی��ه وه به په یوه ندى له کۆمسیۆن ئه ندامانى ژماره ى ده ست که سه هه شت ئێستادا ئه ندامه ش ئه و له کارکێشانه وه ى بوو حوسه ینى ح��ه م��دی��ه ک��ه هه بوو خۆى تایبه تى هۆکارى له سه ر قسه ى ناکرێت ئێمه که

بکه ین.

د.عه لى شه ال، ئه ندامى ئه نجومه نى نوێنه رانى عێراق:

پێویستمان به وه نیه له ڕێگاى داگرتنى ئااڵى کوردستان کێشه و دوو به ره کى دروست بکه ین

سه ردار عەبدولکەریم، ئه ندامى کۆمسیۆنى بااڵى سه ربه خۆى هه ڵبژاردنه کان:

ئه و کێشه یه یى که له نێوان کۆمسیۆن و حکومه تى فیدراڵدا هه بوو ته نها په یوه ندى به کۆمسیۆنى بااڵى هه ڵبژاردنه کانه وه نه بوو

عومەر عەبدوڵاڵ

دیمانه : ~

ئه نجومه نى ئه ندامى ش��ه ال، د.عه لى لیستى ل��ه س��ه ر ع��ێ��راق ن��وێ��ن��ه ران��ى تایبه تى دیدارێکى له یاسا ده وڵه تى ده ک��ات ب��ه وه ئاماژه دا ~هه ڵنه کردنى یان داگرتنى »وروژاندنى کارێکى ئێستادا له کوردستان ئااڵى باش نییه . ئێمه له م کاته دا پێویستمان ئااڵى داگرتنى ڕێگاى له نیه ب��ه وه کوردستان کێشه و دوو به ره کى دروست کێشه و خۆمان ئێمه چونکه ، بکه ین خانه قینیش ش��ارى زۆره گرفتمان شارێکى عێراقیه ئه گه ر له سه ر هه رێمى عێراقى له سه ر یان بێت کوردستان

فیدڕاڵ بێت«.ئ��ه وه ده ک��ات ب��ۆ هیماش ن��اوب��راو له هه رێمى کوردستان و ڕێز »ئێمه ڕێزیشمان ده گرین کوردستان ئااڵى له که شه هیدانه ى ئ��ه و بۆ هه یه گیانیان ئااڵیه دا ئه و سێبه رى ژێر

به خشیوه«.

ئه ندامى عەبدولکەریم، سه ردار حاکم ک��ۆم��س��ی��ۆن��ى ب����ااڵى س��ه رب��ه خ��ۆى تایبه تى دیدارێکى له هه ڵبژاردنه کان ده ک��ات ب��ه وه ئاماژه دا ~»ئ���ه رک���ى س��ه رپ��ه رش��ت��ى ک��ردن��ى کۆمسیۆنى ئه رکى هه ڵبژاردنه کان کۆمسیۆنیش هه ڵبژاردنه کانه ب��ااڵى هه نگاوى کۆمه ڵێک ئێستا تاوه کو ناوه بۆ ئه وه ى بتوانێت ئاماده بێت له هه ڵبژارده نه کان ک��راودا دیارى کاتى

به رێوه به رێت«.ناوبراو هێما بۆ ئه وه ده کات » تا ئێستا یه ک ئه ندام ده ستى له کار کێشاوه ته وه و ئه ویش په یوه ندى به خۆیه وه هه بوو له کۆمسیۆن ئ��ه ن��دام��ان��ى ژم���اره ى

ئێستادا هه شت که سه «.

www.jamawarnews.com 4 سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674

سه ردانى دواى چى ئه گه ر به غدا ب��ۆ ه��ه رێ��م وه ف��ده ک��ه ى و دی������دار ئ��ه ن��ج��ام��دان��ى و گفتوگۆکانیان له گه ڵ ژماره یه ک نورى و سیاسیه کان الیه نه له وه زی��ران��ى س����ه رۆک مالیکى ع���ێ���راق، دوات����ر ل��ه م��ی��ان��ه ى ڕۆژنامه وانیدا لێدوانێکى چه ند بۆ پ��ۆزه ت��ی��ڤ��ان��ه ئومێدێکى ڕوو خرایه کوردستان خه ڵکى ، ب��ه وه ى که س��ه رۆک وه زی��ران

ڕازی ک��ورد داواکاریه کانى به ماده ى جێبه جێکردنى به بووه به اڵم ده ستووریشه وه ، 140ى ل��ه ن��اک��او ئ��ه وه ب��اڵو ب��ووه وه ک��ه ب��ه ن���ووس���راوى ف��ه رم��ى ئاڕاسته ى که مالیکى خ��ودى ده بێت کراوه ، دیاله پارێزگاى سه رجه م له کوردستان ئ��ااڵى داموده زگاکانى شارى خانه قین چى ئه گه ر خ��واره وه ، بهێنرێته هه ر زوو نه ک له شارى خانه قین و ک��ه رک��وک ش��ارى ل��ه به ڵکو چه ند ناوچه و شوێنێکى دیکه ى ڕێگه ى له کوردستان هه رێمى هه ڵکردنى له جه ختکردنه وه که دیکه ش شوێنانه ى له و ئااڵ هێشتا ئااڵکه ى لێ هه ڵنه کرابوو، وه اڵم���ێ���ک���ى ب����اش ب����وو بۆ بڕیاره که ى ب��ه رپ��ه رچ��دان��ه وه ى خۆیه تى جێى بۆیه مالیکى، ئه و دواى له ڕاستیه ک چه ند بڕیاره وه بخه ینه ڕوو،چونکه هیچ له هیچ سه رده مێک و کاتێک و قۆناغه جیاوازه کاندا، بێ ویست و مه به ستێکى دیاریکراو بڕیارى ده رناچێت، و ده رنه چووه وه ها

بۆیه به تێڕوانینمان بۆ دۆخه که وه ف��ده س��ه ردان��ى که ده بینین به غدا، بۆ هه رێم حزبیه که ى دۆزی��ن��ه وه ى و کۆتایهاتن ب��ۆ تا ب��وو گ��ون��ج��او میکانیزمى گرفته کان پانتایی بتوانرێت که مبکرێنه وه و زه مه نێکى نوێى ژیانێکى پێکه وه و دانوستان پێکهاته کانى نێوان له ئاشتیانه و کورد تایبه تیش به و عێراق عه ره ب بێته ئاراوه ، به اڵم دیاره مالیکى نووسراوه ى ئه و خودى ده رهه ق به شارى خانه قین یه که م جار نییه و له ماوه ى ڕابردوودا ناردنى مه سه له ى تر جارێکى شاره ئه و بۆ عێراقى سوپاى نێوان ناکۆکیه کانى تر هێنده ى کرده وه ، قوڵ مالیکى و کورد پێده چێت ئه مجاره یان ب��ه اڵم بوبێت ئ��ه وه ب��ۆ ک���اره ، ئ��ه و سه رقاڵکردنى ڕێگه ى له که داگرتنى بڕیارى به ک��ورده وه ئ��ااڵى ک��وردس��ت��ان، ل��ه ڕووى خۆى بیه وێت مالیکى کاته وه ربگرێت ب��ه دوور به ڵێنانه له و که داویه تی به وه فده که ى هه رێم،

که گرنگ ڕاستیه کى هه روه ها سیاسى چاودێرانى له به شێک ئه وه یه ده دوێ��ن، باره یه وه له که ڕه نگه سه رۆک وه زیران به و ماوه یه کى بۆ بیه وێت ک��اره ى لێدراوى بڕیار سه ردانى دوور وه فده بااڵکه ى حکومه تى هه رێم چونکه دواب��خ��ات، ب��ه غ��دا ب��ۆ ئه گه ر بتوانێت ئه و سه ردانه دوا بخات، ئه وا تا ماوه یه کى زۆرتر تیۆریدا ب��وارى له پرسه کان به ڵینه کانیش و ده مێننه وه جێبه جێکردنه وه ، بوارى ناچنه وردتر که مێک ئه گه ر هه روه ها بڕوانینه ئه و پرسیاره ى که ئاخۆ ده بێت خانه قین ته نیا بۆچى پابه ندى بڕیاره که ى مالیکى بێت ئه و بۆ نووسراوه که ته نیا یا شاره بێت، ئه وا بێگومان بۆمان ئێستاش تا که ڕوونده بێته وه بۆ نییه نیشتیمانى ویستێکى گه ڕاندنه وه ى ناوچه دابڕاوه کانى ده ره وه ى سنوورى دیموگرافیاى ڕاسته چونکه ک��وردس��ت��ان، حکومه تى ئێستا خانه قین و ده ک��ات سه رپه رشتى هه رێم

باره گاى حزبه کوردستانیه کانى به ڕاس��ت��ی��دا ل��ه ب��ه اڵم لێیه ، له ش��اره ئه و نزیکى حکومى و شاروشارۆچکه له به شێک ئێستاش داب��ڕاوه ک��ان، ناوچه حکومه تى عێراقی چاوى له وه یه به پابه ندبوون له ڕێگه ى که بڕیاره کانیه وه تا ڕاده یه کى باش شوێنانه ل��ه و ن��اوه ن��د پێگه ى ه��ه روه ک ب��ه اڵم بکات، به هێز پێدان خودى ئاماژه مان پێشتر کوردستان ئ��ااڵى هه ڵکردنى وه اڵم���ێ���ک���ى ب����اش ب����وو بۆ بیرهێنانه وه ى مالیکى، بۆ ئه وه ى له الیه ک پابه ند بێت به ڵێنه کانى و له الیه کى تریشه وه واز بهێنێت له کوشتنى کات و گه مه کردن خه ڵکى ڕه واکانى مافه گه ڵ له ڕووداوه ک��ان چونکه کوردستان، به اڵم ده چن، و دێن ساتێکدا له داواک��ان جێبه جێکردنى خ��ودى ده ڕۆن م��ێ��ژوودا ڕه وت��ى له گه ڵ به رپرسیاریه تى دواج��اری��ش و که ئه وانه ى ئه ستۆى ده که وێته داخوازیه کانى ئاست له خۆیان

جه ماوه ردا ده دزنه وه .

خانه قین کوردستانییه له ئیستادا کوردن، دانیشتوانه که ى زۆرب��ەی ئیتر چۆن به رپرسێکى عێراق ڕێگا به خۆى ده دات که ئااڵى پیرۆزى له سه ر خ��واره وه بێته کوردستان دامووده زگاکانى حکومه ت له قه زاى

خانه قینى کوردستانى.ئ�����ااڵى ک���وردس���ت���ان ئ���ااڵى نه ته وه ى ئه ویش که نه ته وه یه که خۆیدا خاکى له ئااڵکه ى ک��ورده ڕه ووى زی���اده ب���ه رزک���ردۆت���ه وه نه کردووه له سه ر خاکى تر به زۆر به رزى نه کردۆته وه به ڵکو خانه قین ئه و کوردستانه پیرۆزى خاکى ئااڵیه ش ئااڵى کوردستانه که ئێستا به رپرسێکى عێراق داواى داگرتنى هیچ ئه مه که ده کات. ئااڵیه ئه و نییه ڕێگر ده س��ت��وورى به ندێکى له به رزکردنه وه ى ئااڵى کوردستان، ده ب���وای���ه ب��ه رپ��رس��ان��ى ع��ێ��راق ده ستووریان جێبه جێبکردایه و ئه و بگه ڕێنرایه ته وه دابڕێنراوانه ناوچه پێى به کوردستان خاکى س��ه ر ماده ى 140.ده بوو به پێى ده ستوور

گه ر جێبه جێبکرایه 140 م��اده ى ئه و ماده یه جێبه جێبکرایه کۆتاى هێشتا ده ه���ات. کێشه کان به کوردستان دابڕێنراوه کانى خاکه نه گه ڕێنراونه ته وه بۆ سه ر هه رێمى به رپرسانى ده ب��وو ، کوردستان عێراق داواى لێبوردنى له میله تى کورد بکردایه و به تایبه تى داواى ناوچه دانیشتوانى له لێبوردنى ب��ه وه ى بکردایه جێناکۆکه کان ئه و نه یانتوانیوه تائێستا ک��ه ناوچانه بگڕێننه وه بۆ سه ر خاکى

کوردستان.بڕیاره ى ئ��ه و له برى ده ب���وو ئااڵى داگرتنى بۆ ده رچ��ووه که بڕیارى خانه قین له کوردستان ناوچه یه ى ئه و ئاوه دانکردنه وه ى

ده ربکردایه . کورد له پێناو ئه و به رزڕاگرتنى ڕۆڵه ى ه��ه زاران کوردستان ئااڵى و ک��وردس��ت��ان ب��ه به خشییه وه داوه گ��ه وره ى قوربانى چه ندین ئێستاش ناچێته ژێربارى بڕیارێکى خۆیدا خاکى له که شێوه یه له و پیرۆزى ئااڵى خۆى به ده ستى و

کوردستان دابگرێت. بۆیه پێویسته له سه ر حکومه ت و حزبه کانى هه رێمى کوردستان و ڕێکخراوه کان و کۆمپانیاکان گرنگى

له سه ر بده ن کوردستان ئااڵى به پیرۆزى ئ��ااڵى داموده زگاکانیان ئه وه ى بۆ و کوردستان هه ڵبکه ن

هه میشه شه کاوه بێت.

ن��اب��ێ��ت ک����ورد ب��چ��ێ��ت��ه ژێ��ر ئااڵى که شێوه یه له و بڕیارێکى کوردستان بێنێته خواره وه له سه ر

داموده زگاکانى.

نامه یه کی به په له بۆ کابینه ی شه شه می حکومه تی هه رێمی

کوردستانئێستا و دوای ته مه نێک له ژیان ئه و ووته یه یى سه رده می منداڵیم بیر ناچێته وه ، که به رده وام ده درا به گوێی هه موو نه بوو کاری خۆیان که کارێک، ده دایه ئه وانه ی ده ستیان یان لێیان نه ده زانی. بۆ ئه وه ش به رده وام ده یانووت ’’چاکی له و پێویست وه ک کات ئه و من نه بێت‘‘. با خراپ مه که ده رکه وتبوو، بۆ ئه وه نده م به اڵم تێنه ده گیشتم، ووته یه بوون زۆر مانایه ی به و ئه وه ش ده هێنرا، کار به زۆر که ده دا! په الماریان و نه بوون کارێک که شاره زای ئه وانه ی، ئه مه و زۆریش بوون ئه وانه ی له بری چاکردنی کارێک خراپیان به نده نه زانیانه وه هه موو به و حاڵ هه ر به به اڵم ده کرد، و هاونه ته وه و هاونیشتمانییه کانم له م به شه ی کوردستان، ژیانمان بڕا، به سه ردا عێراق(ی )کوردستانی ناوی که گه یانده سه رده می حکومه تی هه رێمی کوردستان له ساڵی ئه سپی خۆی کابینه له و حکومه ته ش )پێنج( )1992ز(. له کاردایه و حه وته میشیان کابینه ی شه شه میش تاودا و له ڕێگادایه . پرسیاری سه ره کی ئه م باسه ش ئه وه یه ، که به رده وامی و حکومی کابینه ی )پێنج( تێپه ڕبوونی ئایا کابینه ی ده ستبه رکاربوونی ده نگۆی و شه شه م کابینه ی حه وته م له ئاینده یه کی نزیکدا چ په یوه ندییه کی به و ووته یه ی سه رده می منداڵی و هه رزه کاریمه وه هه یه ؟ یان به دیوێکی تردا ئه گه ر ڕاستگۆیانه بنووسین ئایا هه وڵ و ماندووبوون و چاکسازییه کانی )پێنج( کابینه که به گشتی و شه شه مینی به تایبه تی، مانای خراپبوونی سیسته می سیاسی کوردی و کاره خزمه تگوزارییه کان بووه ، نه وه ک چاکبوونی؟ دیاره بۆ وه اڵمێکی سه رپێی ئه و پرسیارانه ئه گه ر هه ندێک که س به ناڕازیی و تێکده ر و ئاژاوه گێر و تاوانبارمان نه کات ده توانم به و باوه ڕبوونی خۆم له پاڵ ئه وه ش به اڵم بڵێیم )به ڵێ(، بێشکچی( تورک )ئیسماعیل گه وره ی نووسه ری ووته یه ی له ک��وردی ده سه اڵتی ’’خراپترین ووتوویه تی که هه یه ، هه رگیز بۆیه چاکتره ‘‘، بێگانه کان ده سه اڵتداری باشترین مه به ستی به نده لێدان و ڕووخاندن و به سووک سه یرکردنی به ڵکو نییه ، و نه بووه ئه م ده سه اڵته خۆماڵییه ی خۆمان و ویژدان کاتێک به اڵم بووه ، جوانترکردنی و گه وره کردن ناخم ئازارم بده ن به وه ی ده سه اڵتێکی کوردی، که به خوێنی به رهه م، هاتبێته تر هه زارانی ئاره قی و شه هید ه��ه زاران بکه وێته به رده م ڕه خنه ی خۆماڵی و ووته ی نابه جێی نه یارانی کورد، بۆیه پێویسته قسه یه کی خێر بکه ین و ووته یه کی چاک بنووسین ئه گه ر به گوێشمان نه که ن. بۆ ئه م مه به سته ش حکومه تی شه شه می کابینه ی له نووسینه که مان ڕووی خزمه تگوزاری کارێکی چه ند به که کوردستانه ، هه رێمی چه ندین کێشه ی گه وره بۆ کابینه ی حه وته م به جێهێشتووه ،

که دیارترینیان ئه مانه ن:1. به خشینه وه ی پاره ی بێ به رنامه به ناوی جۆراوجۆره وه ، که دواتر تاکه کانی هه رێمه که بکاته ، تاکێکی مه شه خۆر و بێ

به رهه م به سه ر حکومه ت و ئاینده یه وه ؟ڕاوێژکار ناوی به که س ه��ه زاران خانه نشینکردنی .2و شاره زا و به ڕێوبه ری گشتی و چه ندین پۆستی تر، که ته نیا ئه وان ڕاوێژکار و شاره زا و به ڕێوبه ری گشتی کابینه ی

شه شه م بووبن؟3. دابه زندانی نرخی ده رمان و نه خۆشخانه کان بۆ )%50(ی نرخه کانی، له کاتێکدا تا ئێستاش تاکی کورد رۆشنبیری به کارهێنانی ده رمان و پێداویستییه ته ندروستییه کانی نییه ؟ ئه مه و با له بری ئه و کاره نه خۆشخانه کانی گه وره تر و باشتر له سه ر ئه وه ش بکردایه . پزیشکه کانی کاری چاودێری و ده ست به کوردستان هه رێمی ئێستاش تا که ب��اوه ڕه ی، خراپی نه خۆشخانه کان و هه وڵی پزیشکه کان بۆ کۆکردنه وه ی پاره و سامان له سه ر حیسابی نه خۆشه که م ده رامه ته کانی ده ستکرده وه نه خۆشی ج��ۆری س��ه دان و کوردستان

ده ناڵێنێت؟زانکۆ له کاتێکدا نوێ، زانکۆی چه ندین کردنه وه ی .4و ده��ۆک( و سلێمانی و )سه الحه ددین وه ک کۆنه کانی کێشه ی چه ندین ده ست به کۆیه (ش )زانکۆی ته نانه ت

گه وره وه ده ناڵێنن؟5. هاورده کردنی سه دان هه زار ئۆتۆمبیل له ساڵێکدا بۆ له کاتێکدا سه راپای هه رێمی ناوه وه ی هه رێمی کوردستان، بچووکی و ڕێگاوبانه کان خراپی به ده ست کوردستان

شه قامه کان و ناهۆشیاری شۆفێرانه وه ده ناڵێنێت؟’’ئه مانه که بڵێین، ده کرێت په یڤدا دوا له بۆیه کابینه ی ده سکه وتی بوونه جۆره له و کێشه ی ده ی��ان و کێشه ی ده یان دووچاری حه وته م کابینه ی یان شه شه م، خه ڵکی کۆمه اڵنی ناڕازیبووانی ژماره ی زیاترکردنی و تر کوردستان ده کات؟ یان ده کرێت جارێکی دی ئه و ووته یه ی سه رده مانی منداڵی زیندووه بکه ینه وه ، که دووترا ’’چاکی

مه که ن با خراپ نه بێت‘‘.

د. كەیوان ئازاد

KaiwanAzad@yahoo.com

مه به سته کانى پشت داگرتنى ئااڵى کوردستان له خانه قین !

خزمه تى خانه قین پێویسته نه ک داگرتنى ئااڵى کوردستان

ڕێبین حه سه ن

بیروڕا

ئیبراهیم مه حموود

دنیا ده وت��رێ��ت ڕۆژگ��ارێ��ک��ه ، به یته چونیى و بگریت چۆن

به ر هه ر ده روات !ڕاسته ، ده س��ت��ه واژه ی��ه ئ��ه م ئه قارێکدا به چ ئاخۆ، ب��ه الم ده ش��ک��ێ��ت��ه وه ، و ملده نێت ل��ه ک��ات��ێ��ک��دا ئ��ێ��م��ه ى م��رۆڤ پێوستیه کى ل��ه وه ى ب��ه ده ر هه یه ب��ه ب��ه رن��ام��ە م��رۆی��م��ان جحلنا )لکل په یامدارین و منکم شرعه و منهاجا( مه یلى سایکۆلۆژى و فسیۆلۆژى ى س��ای��ک��ۆس��ۆم��ان��ت��ی��ک، و و نه خشه داوای��ى مرۆڤیمان به رنامه و پالن گه لێک ده کات پاڵنه ریبێت هه میشه ک��ه ئه ژنۆکانى وزه ی و بۆژیان پلیکانه ى ب��ه س��ه ر ت��ا بێت، هه نگاو شارستانیه تدا و ژیان س��ه رک��ه وێ��ت. و ه��ه ڵ��گ��رێ��ت ه��ه ر ئ��ه وی��ش��ه ک��ه داوای���ى به ژیان دڵخۆشبێت لێده کات و سه رگه رمى بژێوى ڕۆژانه و هه ڤتانه و مانگانه و سه النه و بێت. خۆیى ته مه نى هه موو ئه و کات مرۆڤى به رنامه دار و له یه کێک خۆى پالن. خاوه ن

ماهیه تى بازنه ى هه موو یان مرۆیدا ده بینێته وه که ئه وانیش خاک، خه لک، خودا، )خود، هه میشه بویه (ن خ��زم��ه ت مۆڤایه تى، به درێژاى م��رۆڤ خ���ۆى پ��ه ل��ک��ێ��ش��ى پ��ه ی��ام��ه تاوه کو ، ئاسمانیه کان کردوه س��ه ره رۆی��ان��ه ى، به ڕۆشتنى توشى شکستوو له زمه ى ڕۆژو بتوانێت درک نه کات و مێژوو پێوستى ک��ه زۆر بکات ب��ه وه ده کات چى بزانێ هه یه به وه بۆکوى و ده ڕوات چ��ۆن و و چ���ه ن���دده ڕوات و ده ڕوات کوى ب��ۆ و ده ڕوات ب��ه چ��ى ده ڕوات وه له وسه ره وه له گه ل ؟ ده هێنێته وه چى ده ستیدا له به رنامه باس کاتێک ڕه نگه ده ک��ه ی��ت واگ���وم���ان ب��ه ری��ن و ب��ه ژی��ان تایبه ته به رنامه و ب��ه رپ��رس که سانى پالنى سه رمایه دار و خاوه ن پێگه و یان و )حوکمى ده سه اڵتێکى ،)… کۆمه الیه تى یان ئه هلى هۆشیارم خوێنه رى نه خێر تاک پێویستیه کى به رنامه به تاکى کۆمه النى خه ڵکه به بى و به میکانیزم به اڵم جیاوازى، ها وسه نگ، و جیاواز ئاستى

به و کار و پیشه و ئامانجه ى که وه کو هه ڵده ستێت پیى تاک گروپى کومه ڵگا. به رنامه ڕێژى مایه یى ده بێته کاره کانمان پان بونى ته مه نمان به جۆرێک س��االن بیست که که سێکى هێنده ى پەنجا ساڵێکى ساده خزمه ت و به رهه م ئاسایى و بکات. کۆمه ڵگا به پێشکه ش نشین دێ کیژۆڵیکى بویه کاتێک گۆرانى و الیالیه به بااڵى ده ڵێت بوکه ڵه خنجیالنه که یدا و ده یخه وێنێت له الى خوى و جلو به رگى کلتورى کوردانه ى خ��وى ب��ه ب��ااڵى دا ده ک��ات و له خویدا خ��وى ده پ��ۆش��ێ��ت، ج��ۆرێ��ک��ه ل��ه ب��ه رن��ام��ه ڕێ��ژى دا مندااڵنه دان��ه ران��ه ى ئ��اواز بێ )ئ��ه وه ى : ده ڵێت کورد سه راب له ڕێى بێت به رنامه میمکه ) ده که وێت خ��راپ و کازیوه ى له گه ڵ که کاتێک و س��ێ��دار و مه شکه ب��ه ی��ان که ره سته ى و قاچاغ و قاپ پێوست بۆ شیر و ماسته که ى و پالن به پێى ده کات ئاماده به رنامه یه ک کاره که ى مه یسه ر تێکڕاى و ئه مانه ده ب��ێ��ت. به هه موو کۆمه ڵگا توێژه کانى

ت��اده گ��ات��ه ک��ان��ی��ه وه ئاسته س���ه رۆک و ب��ه ڕێ��وه ب��ه رێ��ک وه زیرانێک که چۆن به رنامه ى ئابورى و ڕامیارى و سه ربازى کۆمه اڵیه تى.... و ئاینى و واڵت��ێ��ک گ��ه اڵڵ��ه ده ک����ات و ده یخاته به رباس و لێکۆڵینه وه ت��اوه ک��و واڵت��ه ک��ه ى ده ک��ات��ه شانازى جێگاى و سمبول به رنامه ى به پێى ه��ه م��وان هه موارى ده کات . به اڵم لێره دا پرسیارێک خۆى ده سه پێنێت. سه رکه وتوون هه موویان ئاخۆ به ی��ان له به رنامه کانیاندا په تى و س��اده به مانایه کى بڵێن دۆیى داده بۆ ده ڕژێت ؟ کاتى و نیه پێویست ئایا ئه وه نه هاتوه که بۆ پاراستن و ش��ی��ره ک��ه ى هه ڵگرتنى و خۆى میکانیزمى دۆک���ه ى،

بگۆڕێت؟!داده ل�����ه دۆى ک����ات ئ����ه و ه��ه م��ووم��ان س��وودم��ه ن��د ش و مێشک دۆیه به و و ده بین جه سته ى شه که ت و ماندومان دۆى چونکه ده ح��ه وێ��ت��ه وه ، بۆ و هه موومانه دۆى داده هه موومانه ، به م پێیه هیچکات بێبه رنامه یى به حه ز نابێت

تاوه کو بکه ین، دى ئه وانى ئه و زیانى پشکى و له پرژ هاوڕێکان بێبه رنامه ییه ى هاونیشتیمانیاننمان و ڕاسته چ نه بین، زه ره رمه ند ڕاپرسیه ى ئه و خۆبه پێى و ل��ه س����ه دا سێى ک���ه ک���راوه خ��اوه ن کۆمه ڵگا تاکه کانى پالن و به رنامه ى ئامانجدارن. گازنده و گله یى بۆیه زۆر جار له خۆمان و ده وروبه ر ده که ین هه وڵه کانمان نه بیستراویى له ب��ه ب��ه ره��ه م. ن��ه ب��ون��ی��ان و که سى بڵیین: م���اوه ت���ه وه خاوه ن به رنامه ، ئه و که سه یه که ڕۆژانه و هه فتانه و مانگانه ته مه ن به درێژایى و سااڵنه و ووزه ی��ه ک و پ��الن نه خشه ى گ���ه اڵڵ���ه ده ک�����ات ک��ه ی��ه ک و خواست له گه ڵ بگرێته وه ئامانج و دیدگا ڕوونه کانى و لوکه ى گێژه ده ست به خۆى قه ده ره وه نادات و گه شبینیشه ک��ه ڕوژێ����ک دێ���ت ده گ��ات��ه بابۆماوه یه کى خه ونه کانى دوور و دره نگیش بێت، عه ره ب

وته نى :)کل ات قریب( گه شه پێدانى ڕێ��ک��خ��راوى *س��ک��رت��ێ��رى

ئافره تان

گرنگى به رنامه له ژیانى مرۆڤه کاندابه ناز عومه ر*

سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674 5 www.jamawarnews.com

م��ه ب��ه س��ت ل��ه »ت��ون��دوت��ی��ژى دژى ئافره تان«، هه ر کرده وه یه کى توند و تیژ له سه ر بناغه ى جنسیه ته که ببێته هۆى جه سته یى، پێگه یاندنى زیان و ئازاردان وه ک ئافره تان، ده روونیى یان جنسى، لێدان، هه ڕه شه ، بێبه شکردنى زۆردارانه ى ئه وان له ئازادى، زۆر ل�ێ کردن و هتد، که له ڕیزى ڕه فتار و کرده وه ى توندوتیژدان«. توندوتیژى له دژى ئافره تان دیارده یه کى به و جیهانییه کۆمه ڵگه ى ب��ه رب��اڵوى شێوه یه کى به رباڵو به تایبه تى له کۆمه ڵگه نه پاراستنى به بیانووى دواکه وتووه کاندا به هاکانى نێو بنه ماڵه ، به توندترین شێوه ئازار ده درێن ته نانه ت ده کوژرێن. جێگه ی به پیاوان له 114 واڵتى جیهاندا باسه ، سزا ئافره تان دژى له توندوتیژى هۆى نامووس به ناوى پیاوان ئه گه ر و نادرێن پارێزییه وه ئافره تان ئازار بده ن یا بیانکوژن ڕووبه ڕووى سزاى زۆر سووک ده بنه وه یان کوشتنى دی��اره بۆیه نادرێن. سزا هه ر و نه دراوه له قه ڵه م تاوان ئافره تان وه ک بۆیه بێده نگه ، نه ته وه یه کگرتووه کانیش له م پێناوه دا پێویستمان به تێکۆشانێکی زیاتره . هه ر له م پێناوه دا ئافره تانى کورد له کۆنفرانسێکى جیهان، ئافره تانى و نێونه ته وه یى ئافره تاندا له واڵتى ئه ڵمانیا پێکه وه باسى کێشه کانى ئافره تانیانکرد، ئه وه کرا، بۆ ئاماژه کۆنفرانسه دا له و که له واڵتى )گواتیماال( کوشتنى ئافره تان زۆر زیادى کردوه و له سه ره تاى )2011(ه و هه تا ئێستا )300( ئافره ت کوژراون. پارتیسیا زاپاتا، ئه ندامى لقى مه کسیکى

وه فقى رۆزا لوکسه مبورگ، له سه ر دۆخى وتی: کردو قسه ى له گواتیماال ئافره تان ڕاب��ردودا ته مێکى )36( ساڵ له ما وه ى توندوتیژى به رهه مى به ڕێوه برد واڵت��ى به رزدا زۆر له ئاستێکى ئافره تانى سه ر لێکه وته وه ، ئافره تان له شه ڕى ناوخۆییدا زیاتر بوونه قوربانی، ته نیا له شه ڕدا )460( ئافره ت له ناوبران، به به رچاوى پیاوانه وه هه ڵده دڕاو سکیان دووگیان ئافره تانى ده رده هێنرا. له سکیان منداڵه کانیان بنه ماڵه یش )مه کیسک( »له وتیشی: تائێستاش نه ریتیه ، ماڵ به باشترین جێ بۆ ئافره تان ده بینرێ، چونکه ته نیا له ماڵدا ئاسایشى ژیانیان هه یه ئه و ئافره تانه ى که

زوو ده چنه سه رکارو دره نگ ده گه ڕێنه وه ڕووبه ڕووى کوشتن وتوندوتیژى ده بنه وه ، زۆر بێهۆشکه ره کان م��اده ى بانده کانى دواى ده ڕفێنن، ئافره تان وزۆریان باڵون ده یانکوژن، سه ریان کردنه ده ستدرێژى بێهۆشکه ردا م���اده ى ل��ه ک��ارى ئ��ه گ��ه ر ئافره تانى به تایبه تى نه که ن، هاوکاریان باندانه ، الو زۆر جار ده بنه نێچیرى ئه و دایکان هیچ گه ره نتیه ک له م ڕوووه شه وه نیه «. گه نجه کانیان کچه ژیانى بۆ یان )گواتیماال(ش له خسته ڕوو: ئه وه شى ئه و ئافره تانه ى ده کوژرێن پارچه ده کرێن له ئافره تان ده درێن،کوشتنى وف��ڕێ کردوه ،له زیادى )%30( له )گواتیماال(

ساڵى )200٨(دا )٨20( ئافره ت کوژران، له ساڵى )2009(دا )50%( زیادى کردووه ، تا )2011( سه ره تا مانگه کانى له ته نیا ئێستا )300( ئافره ت کوژراون. کوشتنى ئافره تان وه ک تاوان له قه ڵه م نه دراوه و تا ئێستاش نه ته وه یه کگرتووه کان هیچ خۆى له وکۆمه ڵ کوژیه ى ئافره تان نه گه یاندووه . له ته نیا ل��ه وێ ئافره تان ڕاشیگه یاند: له الیه ن ده کوژرێن ئافره تن به رئه وه ى باوکیان، برایان، هاوسه ر یان جاروباریش له له گواتیماال کوڕه کانیانه وه ، له الیه ن ئه نجامدرا هه ڵبژاردن حوزه یراندا یه کى هه بوو. نوینه رایه تیان ئافره تان )%٨( هه روه ها فادیله یڵدرم، نوێنه رى رێکخراوى

ئۆتائاماراش له کۆنفرانسه که دا وتی: شه ڕ ناویان هه ن شه ڕ هه ندێ ئ��ارادای��ه ، له یه که م، جیهانى ش��ه ڕى وه ک لێنراوه شه ڕێک ب��ه اڵم س��ارد، ش��ه ڕى دووه م، هه یه ،که هه زاران ساڵه به رده وامه شه ڕى ده سه اڵتدارى وسیستمى ئافره ت نێوان پیاو ساالرى که ناوى لێنه نراوه ، درێژترین و خوێناویترین شه ڕ، دژوارترین شه ڕ، له ئێستاش تا ش��ه ڕه قوربانیترین پڕ به رده وامه ، ئه وشه ڕه ئافره ت سه رپشتى ش��ه ڕێ��ک��ه ک��ه پ��ی��او خ��ۆى ب��ه ده زگ��ا له ڕووى ئه رته شدا و ده وڵه ت له کردووه کۆمه اڵیه تی، ئابوری، ڕۆحی، ده روونی، خۆى شه ڕدا له پیاو وئیداریدا سیاسى نابینرێ، بۆ ش��ه ڕه ئ��ه م س��ازم��ان��داوه ، چونکه پارچه پارچه یه و به چاو نابینرێ، ده سته اڵتدارانیش نایانه وێ، که ناوى لێ بکرێ. تێکۆشان به رامبه رى له و بنرێ له ته نیا ڕاب��ردودا له ده زانین وتیشی: به ناوى ئافره ت ملیۆن پێنج ئ��ه وروپ��ا ک��وژران و سیحربازن ج��ادو که ئ��ه وه ى بڕرایه وه ، به گیۆتین وملیان وسوتێنران داخۆ ئافره تان له کوێى ئه و ده زگابوونه ى خۆى وده وڵ��ه ت��دا ئه رته ش که پیاواندا چ��ه س��پ��ان��دووه ؟ ئ��اف��ره ت��ان ن���ه ک له په راوێزیشدا له به ڵکو نین، جه وهه ردا نه ده نگیان و نه ڕه نگیان هه یه ، بۆ ئه وه هه ڵمه ت به ده ست ڕادیکااڵنه ناچارین بکه ین، په له یى ئه و پرسه و چاره سه رى ئه وه نیه که بۆ هه ڵمه ته که بخه ینه ڕوو، ڕایى گشتى له دۆخى ئافره تان وقوربانى ده مانه وێ ئێمه ئاگاداربکه ینه وه ، بونیان دۆخێکى و به کۆمه ڵگه دا بکه ین ده رزى دروستبکه ین، نیوتاودان و نیومشتومڕ

هه ندێ که خه ڵک ئ��ه وه ى بۆ که م النى ده دات چرۆ ل��ه وه ى بێ ووشیار بهه ژێو ئه م که ل��ه وه ى بکات جدى وگفتوگۆى ئاسایى و نیه چاره نوس هه یه دۆخه ى نیه ، هه ر بۆیه ده بێ ئافره تان پره نیسیپ و پێوانه ى خۆیان نیشانبده ن، چونکه له هه ندێ جێگا ئافره ت ڕه تده کاته وه ئه گه ر پیاو نه شیکوژێ ژیانى لێده کات به دۆزه خ فادیله نه بینین. ئاسایى ئه ودۆخه ده بێ یڵدرم وتیشی: ئازادى بێ قوربانى نابێ، بین بۆ قوربانیدانیش، ئه و ئاماده ده بێ ئازادى که ده دات نیشانى تێکۆشانه مان هه روا کارێکى ئاسان نیه ، قوربانى زۆرى کێشه که ش بوونى ڕیشه یى و دراوه بۆ به بونه ش ئ��ازاد ئه م که نیشانده دات ده بێ ده ب��ێ، به ئافره تان ب��ون ب��اوه ڕ هه مووشت که ئافره تان بێنن باوه ڕ به وه ده توانن بکه ن. ده زگاى نێونه ته وه یى وه ک دادگایى کردن وسزادانى بۆ الهاى هه یه دادگایه کى ب��ه اڵم جه نگ، تاوانبارانى کردن دادگ��ای��ى بۆ نیه نێونه ته وه یى سه ر توندوتیژى تاوانبارانى وسازدانى ئافره تان، ده بێ بزوتنه وه یه کى ئافره تانى س��ه رم��ای��ه داری، دژى ل��ه نێونه ته ویى ڕۆژانه بکه ین. ئاوا وملیتاریزم فاشیزم له ئ��ه وه ش ک��ه س ده ک��وژرێ��ن، )٨00(ئه نجامى ل��ه نێونه ته وه ییدا ئاستى سیستمى سه رمایه دارى وشه ڕى ده سه اڵت داده کرێ. هه روه ها له ناو کۆنفرنسه که دا تێکۆشان »ده بێت که ، کرا به وه ئاماژه بێنه ئافره تان بکرێ،که چۆن ئ��ه وه بۆ مه یدانه کان وداکۆکى له مافه کانیان بکه ن و بۆیه کۆمه ڵکوژى ئافره تان پێویستى به

تێکۆشانێکى بنه ڕه تی هه یه «.

ئ��اب��وورى ده زان���رێ���ت، وه ک ه���ه ر ڕه گه ز»ئافره ت ه��ه ردوو بۆ سه ربه خۆ هۆى ده بێته چونکه گرنگه ، پیاو« و حه ز له گه ڵ مامه ڵه ئ��ازادان��ه ئ��ه وه ى ملکه چى و بکه ن خواسته کانیاندا و نه بن کۆمه ڵگا نه ویستراوى ح��ه زى به تایبه ت بۆ ئافره تان له و کۆمه ڵگایانه ى چه وساندنه وه ى ئافره تان فۆرمى دیارده ى ئابووری به خۆیی سه ر وه رگ��رت��ووه . بریتیه له سیسته مێکى ئابوورى که تێایدا که سى تایبه ت یاخود بابڵێن تاک ئازاده ئابوورییه کان چاالکى ئه نجامدانى له ده چێته وه ئه مه هێنێک. به رهه م وه ک سه ر چه مکى سیستمى سه رمایه دارى و به ناسراوه خۆمان الى ئه وه ى یاخود ئازادن تاکه که ن تێیدا ئازاد که بازارى وه ئابوریه کان چاالکیه له ئه نجامدانى بابڵێین حکومه ت تێیدا ئه م سیسته مه به شێوه یه کى ڕاسته وخۆ ده ست ناداته ناو بازار، به اڵم ئایا ئه م سیسته مه بۆ واڵتێکی وه ک ئێراق به م هه موو قه یرانه له م بێگومان داده ڕێژرێت، ئابوورییه وه قه یرانه دا ئافره تان ڕێژه یه کی به رچاویان هه یه له بواری ئابووری و توشی جۆرها وه ک بواره دا له م بوونه ته وه نه هامه تی نێوده وڵه تی لیژنه ی ده زانرێت ئ��ه وی ڕایگه یاندووه له به غدا س��ور خاچی

له عێراقدا ئافره ت ملیۆن له یه ک زیاتر و خێزانه کانیان به خێوکردنی ئه رکی کێشه ی له ئه ستۆدایه ، منداڵه کانیان ئه و ئه وه یه ئافره تانه ش ئه م سه ره کی پاره یه ی خه رجیده که ن بۆ به خێوکردنی خێزانه کانیان و دابینکردنی پێداویستیه سه ره کیه کانی ژیانی ڕۆژانه یان، به نزیکه ی )70%( له و پاره یه زیاتره که له ڕێگه ی کارکردنه وه ده ستیان ده که وێت. جێگه ی باسه ئه م ڕاپۆرته له نه تیجه ی به دواداچون مه یدانییه چڕوپڕی لێکۆڵینه وه یه کی و ئه نجامیداوه ، سور خاچی لیژنه ی که سه رۆکی لیژنه ی خاچی سوور له عێراق له کۆنگره یه کی ب����ارس« »م��اگ��ن��ی به دواداچون و ئه و وتی: ڕۆژنامه وانیدا مانگه کانی له نێوان هه ڵسه نگاندنه ئه یلول و کانونی یه که می ساڵی )2010(دا ئه نجامدراوه و زیاتر له سه د ئافره تی باکورو له ناوه ڕاست و که گرتۆته وه ، باشوری واڵتی عێراقدا ده ژین و ئه رکی له ئه ستۆیه . خێزانه کانیان به خێوکردنی ئه و لێکۆڵینه وه که وه ، ئه نجامی له ئافره تانه له بارێکی ناجێگیردا ده ژین و گرفتاری باردۆخێکی سه ختی ژیانین و سیستمی خۆراکییان باش نییه . به پێی ئافره تانه ئه و )%70( لێکۆڵینه وه که زیاتره ده ک��ه ن، خه رجی پاره یه ی ئه و بۆ ده ستیانده که وێت. پ��اره ی��ه ی ل��ه و به ره نگاربونه وه ی ئه و گرفت و قه یرانانه ی به چاره سه ری پشت ده بێت، دوچاریان

به یه کجاری ناتوانن ده به ستن و کاتی ب��ن��ه ب��ڕی ب��ک��ه ن. ل��ه الی��ه ک��ی ت��ره وه فه رمی، ئامارێکی نه بوونی سه رباری زیاتر خه ماڵندنه کان به پێی ب��ه اڵم هه یه ، له عێراقدا ئافره ت ملیۆن له یه ک خێزانه کانیان به خێوکردنی ئه رکی که ئه و ژم��اره ی��ه ش ئ��ه م له ئه ستۆدایه و که ده گرێته وه ئافره تانه بێوه ژن و هاوسه ره کانیان بونه ته قوربانی و بێسه ر ده ستگیرکراون، ی��ان ب��وون شوێن و ده گرێته ئافره تانه ش ئ��ه و ه��ه روه ه��ا لێدوانێکی به پێی ت���ه اڵق���دراون. ک��ه بۆ لێکۆڵینه وه که ژماره کانی »بارس« تیایدا که ده خ��رێ��ت��ه ڕوو، یه که مجاره ئافره تانه ی ل��ه و )%22( ه��ات��ووه : له که رتی به خێوده که ن، خێزانه کانیان ژماره یه کی ک��ارده ک��ه ن، کشتوکاڵدا هه یه ، بچوکیان دووکانی هاوشێوه یان ئ��ه وان��ی دی��ک��ه ش ب��ه رگ��دروی و ک��اری ده ک��ه ن. چێشتلێنان و پاککردنه وه نزیکه ی له وه شکرده وه جه ختی ناوبراو چاره کێکی ئه و ئافره تانه ی په یوه ندیدارن ماندوبون گرفتاری به لێکۆڵینه وه که وه چاره کێکی ه��ات��وون و پ��ڕوک��ان��دن و ده ک��ه ن و خه م به هه ست دیکه شیان )1٨%( دووچاری خه مۆکی بوون و ته نها )٨%( هه ست به وه ده که ن وه ک خۆیانن و گۆڕانێکی ئه وتۆیان به سه ردا نه هاتووه . سوور، خاچی به رپرسه ی ئه و به وته ی داهاتوودا ساڵی ئه مساڵ و له ماوه ی

به نزیکه ی پێشکه ش دارای��ی یارمه تی داواشی ئافره ت ده کرێت. شه ش هه زار کرد، په یوه ندیداره کان الیه نه له هه موو ڕێوشوێنی زیاتر بگرنه به ر بۆ باشترکردنی ب���ارودۆخ���ی گ���وزه ران���ی ئ��اف��ره ت��ان��ی له عێراق. )خێزاندار بۆ به خێوکردنیان( له ساڵی عێراق حکومه تی ه��ه روه ه��ا

به دابینکردنی بڕیاریداوه )200٨(ه وه ، )120( به نزیکه ی مانگانه موچه یه کی دۆالر، بۆ ئه و ئافره تانه ی سه رچاوه یه کی ،2010 ساڵی نییه . جێگیریان داهاتی کاروباری ڕاوێژکاری جابۆ(ی )سه لما عێراق ک��ۆم��اری س���ه رۆک ئافره تانی ڕاگه یاندبوو پ��رێ��س(ی )ف��ران��س ب��ه

ک��ه ، ده زگ���ای ن��اوه ن��دی ئ��ام��اری سه ر جه ختی عێراق، پالندانانی به وه زاره تی بێوه ژن ملیۆن یه ک نزیکه ی له بوونی و چوار ملیۆن منداڵی هه تیو له عێراقدا ژماره ی له کاتێکدایه ئه مه کردۆته وه . دانیشتوانی عێراق به نزیکه ی سی ملیۆن

که س ده خه مڵێنرێت.

له ماوه ى سه دان ساڵدا ئه رک و ڕۆڵى چوارچێوه ى له ئافره تان سه ره کى گومه ڵگاوه الیه ن له بنه ماڵه و ماڵ بۆ ئافره تانى ڕۆڵى ک��راوه و دی��ارى و ب��ووه عاتیفى ڕۆڵیکى بنه ماڵه ، دایک ئه رکی به ڕێوه بردنى ئافره ت ده ستنیشان بۆ خوشکی و هاوسه ر سه رپه رشتى پیاوانیش ڕۆڵى ک��راوه و ئاست س��ه ر ل��ه بنه ماڵه ک��ردن��ى بنه ماى عه قالنیه ت و بیره وه رى خویان به ڕێوه بردنى و پاره به رهه مهێنانى و ئابوورى بنه ماڵه بووه و کوڕانیش له م کۆمه ڵگادا فێربوون به سه ر خۆشک و دایک و هه روه ها ئه مرکردن بۆ ئه رکه بنه ماڵدا له ناو خۆیان سه ره تایه کانی جلووبه رگ... ڕێکوپێککردنی وه کو

وه کو که سێکی ماڵ له ده ره وه ی هتد، ده ده ن، ف��ه رم��ان به توانا و به هێز فێربوون کۆمه ڵگایدا له م کچانیش عاتیفی هه ستێکى خۆیان له تاکو فه رمانه کانى ب��ه گوێگر ن���ه رم و له کچان ڕۆڵى پیشانبده ن، پیاوان ئه نجامدانى بۆ دایکانیان یارمه تیدانى وه کو ماڵ له ناو ئافره تانه ئه رکه کانى ماڵ، پاکوخاوینکردنى چێشتلێنان، سه رپه رشتى مندااڵن و به خێوکردنى

نه خۆشه کان بووه .ڕه گه ز دوو هه ر له هه ن که سانێک ب���اوه ره دان ل��ه و ئ��ه م��ڕۆش تاکو که له باشتر پیاوان سه رۆکایه تى که ئافره تانه که ئه م بۆچوونه له گومه ڵگا پێشکه وتنی له ڕێگربووه نه ریتیکاندا ئافره تان له بواره کانی به ڕێوه به ردن و

پالنداناندا.ئ���ه و ک��ێ��ش��ان��ه ک���ه ڕێ���گ���رن له

ب��واره له ئافره تان به شداریکردنى جۆراوجۆره کانى ژیاندا به تایبه تى له به ڕێوه به رایه تى و پالندان له ڕوانگه ى پیاوان و ئافره تان بریتین له م خااڵنه :

بیرۆکه ى زاڵبوونى و 1-ده س��ه اڵت پیاوساالرى له هه ڵبژاردنى سه رۆک و به ڕێوه به ر و سیاستمه دارو، پالندانانى

ده زگاکان.2-نه بوونى بیرو بڕوا له کۆمه ڵگا به تواناکانى ئافره تان له به ڕێوه به رایه تى و فه رمانگه کان ده زگ���ا و ک��ردن��ى

پالندانان له ئاستیکى به رزدا. ( به رامبه ر ده رفه تى 3-نه بوونى ئافره تان و پیاوان( بۆ به ده ستهێنانى پ��ۆس��ت��ه ب���ه رزه ک���ان ل��ه ده زگ����ا و

ڕێکخراوه کان.4-شێوازى پیاوانه بوونى پۆسته کان

له ناو ئیداره و وه زاره ته کاندا.5-ده سه اڵتى بیرۆکه ى پیاو ساالرى

له کۆمه ڵگادا.له تایبه ت ش��ێ��وازى 6-ن��ه ب��وون��ى پالندان و به ڕێوه به رایه تى بواره کانى

بۆ ئافره تان.که ڵک نه زانینى پێویست 7-ب��ه وه رگ��رت��ن ل��ه ئ��اف��ره ت��ان ل��ه پۆسته )هۆکارى به ڕێوه به رایه تى به رزکانى

کولتووری(.پێشکه وتوه کان کۆمه ڵگا له به اڵم وه ک��و واڵت��ه ڕۆژئ��اوای��ه ک��ان ب��ه دواى گۆڕانى یاسا، مافه کۆمه اڵیه تیه کان که ڕوویداوه ، ڕابردوو ساڵى دووسه د له ڕۆڵ���ى ئ��اف��ره ت��ان��ی��ش گ����ۆڕاوه و تا ڕه گه زیه یى نایه کسانیه ئه م ڕاده یه ک نێوان ئافره تان و پیاوان که مبووته وه مافه له به شێک توانیویانه ئافره تان ده ست به خۆیان کراوه کانى زه وت به هێننه وه و له م پێناوه یشدا شۆرشى زۆریان کردووه که نمونه شی زۆره له

مارسی )٨( شۆرشی وه کو جیهاندا ساڵی )1957( له ئه مریکا ئافره تانی کرێکار بۆ داکوکیکردنی مافی خۆیان ڕژانه سه ر شه قامه کان و توانیان ده نگی

خۆیان بگه ێننه جیهان .په ره سه ندنى و پێشکه وتن ڕاده ى ب��واری له سه رکه وتنیان و واڵت��ان جیهاندا ل��ه ت��ک��ن��ۆل��ۆژی��او...ه��ت��د جۆراوجۆره و له سه ر چه ند بنه مایه ک، له ئافره تان به شدارى ڕێژه ى له وانه بواره کانى به ڕێوه به رایه تى و پالندانان دی���ارى ده ک��رێ��ت، ئ���ه وه ى ک��ه له م هیچ که ئه وه یه ئاشکرایه ڕوانگه وه واڵتێک به پێشکه وتن ناگات مه گه ر ئه و کاته ى که پۆستى سه رۆکایه تى ڕێکخرا په رله مان نوێنه رایه تى ده زگاکان، و به وه زیره کان جێگرى و وه زاره ت و ڕێژه یه کى به رامبه ر له نێوان پیاوان و له ئه مه ش بکرێت، دابه ش ئافره تان

سه ره کى ڕۆڵى سه ر که له کاتێکدایه ئافره تان له بنه ماڵه دا پێداگرى بکرێت.»ئستاین بێرگ«و »شاپیرو« ده ڵێن: ئافره تان خه ڵک و نفوس زۆر ئه که ن، ئه وان که ئه بینرێت که مى به به اڵم ئه بێت بۆچى به ڕێوه ببه ن، کومه ڵگا

به م شێوازه بێت؟ڕوون��ى لێکۆڵینه وه کان ه��ه روه ه��ا ده سه التداره کان هێزه که ئه که نه وه ئه که ن به رگرى زیره که کان هێزه و شوێنى له ئافره تان پێشکه وتنى له ئه بێته دی��ارده ی��ه ئ��ه م و ک��اری��ان��دا توانابوونى ک��ه م نیشاندانى ه��ۆى ڕاستیه که خوى ئه مه که ئافره تان ده رفه تیان ئه گه ر ئافره تان نییه و له پ��ی��اوان شانبه شانى بدریت پى به ڕیوه به ردن و گرنگه کانى پوسته سه رکه وتن تێده کۆشن و پ��الن��دان

به ده ستده هێنن.

ئا: ژیان

و: به ندی که الری

ن: ژاڵه

ئافره تانی کورد و جیهان لە کۆنفرانسێکی نێونەتەوەی کۆبوونەوە

زیاتر له یه ک ملیۆن ئافره ت له عێراقدا ئه رکی به خێوکردنی خێزانه کانیان له ئه ستۆدایه

شێوازى پیاوانه بوونى پۆسته کان له ناو ئیداره و وه زاره ته کاندا

ئافرةتان

www.jamawarnews.com راپۆرت6 سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674

سیاسه ته کانى تێبینى ئه گه ر بکه یت نوێ عێراقى ده وڵه تى و وئ��اب��وورى سیاسى ل���ه ڕووى ده بینیت وگه شه پێدان، ئاسایش له ن��ه ستراتیجى سیاسه تى هیچ ن��زی��ک��ه وه ل��ه ن��ه و دوور هیچ ه��ه روه ه��ا نییه ، بونێکى بۆ نییه جددى توێژینه وه یه کى به رزکردنه وه ى بارودۆخى سیاسى له که ئاسایش و ئ��اب��وورى و زۆرینه ى واڵته پێشکه وتووه کاندا دروستکردنى بۆیه هه یه ، بوونى سیاسى نیشتیمانى ئه نجوومه نى یه کێکه له پێویستییه گرنگه کان ب��ۆب��ه رزک��ردن��ه وه ى ب��اروودۆخ��ى ئ���ه م���ڕۆى ع���ێ���راق، ئ��ه وی��ش و توێژینه وه به ئاماده کردنى ستراتیجى گه شه پێدانى پالنى پ��ه ی��وه س��ت ب��ه ح��ک��وم��ه ت 0بۆ په یڕه و له به شێک ببێته ئه وه ى هه روه ها حکومه ت پڕۆگرامى و درێژخایه ن، پالنێکى داڕشتنى پێویستى ع���ێ���راق چ��ون��ک��ه له هه موو هه یه به هێوربوونه وه و به شه و ناڵێین ب��واره ک��ان��دا، ڕۆژێک ئه م کارانه ئه نجام بدرێت،

داڕێ��ژراو به به رنامه یه کى به ڵکو چاره سه رى ئه وه ى بۆ به تین و ڕیشه یى هه موو کێشه کان بکات، به چه ندین پێویستى هه چه نده بگاته ع��ێ��راق ب��ۆئ��ه وه ى ساڵه حاڵه تى ئارامى و هێوربوونه وه ى سیاسى و ئابوورى و گه شه پێدان خوێندن مه ڵبه نده کانى وه ک ک��ه ل��ه زۆرێ��ک ت��وێ��ژی��ن��ه وه و بوونى له واڵته پێشکه وتووه کاندا ئه وه یش تێبینى ئه بێ هه یه ، بکه ین که واڵتى عێراق له سااڵنى زۆرى پ��اره ی��ه ک��ى ڕاب�����ردوودا میزانییه ل��ه و داوه ب��ه ه��ه ده ر هیچ ب��ه ب��ێ واڵت زه ب��ه الح��ه ى پالن و هوشیارى و تێگه شتنێک به ڕێوه بردنى چونکه له کاره کان، واڵت الوازبوو له کاتى دامه زراندنى وبه ڕێوه به ره کان وه زاره ت��ه ک��ان نه بووه شاره زاییه کیان که هیچ له سیاسه ت وچۆنێتى به رێوه بردنى به هۆى دامه زراوه کاندا، و ده زگا که به سه ر ئ��ه وک��اره س��ات��ان��ه ى له سه ر هاتووه عێراقدا واڵت��ى هۆى بووه ته و سیاسى ئاستى الواز زۆر واڵت��ه که ئه م ئ��ه وه ى و ئه قلیمى له چوارچێوه ى بێت عه ره بى و نێوده وڵه تیش، چونکه

ناوزه د به وه ده ره وه سیاسه تى جیاوازییه کى ک��ه ده ک��رێ��ت

ڕاى له نێوان هه یه زۆر وه ک کوتله سیاسێکاندا ئه مه الیه نگره ده ڵێن

ی��اخ��ود ئ���ه وى تر ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ه ده رئ��ه ن��ج��ام و ع���ێ���راق���ی���ش

شکستى ه����ێ����ن����ا

ئه قلیمى پ��ه ی��وه ن��دى له بوونى هاوسه نگ و ن��ێ��وده وڵ��ه ت��ى و و ڕیز ئاڵوگۆرى له سه ربنه ماى

له نێوان هاوبه ش ب��ه رژه وه ن��دى هه ندێک ب���ه اڵم گ��ه الن��دا، ل���ه س���ی���اس���ی���ەک���ان���ى ع��ێ��راق ک��ارده ک��ه ن ل��ه ب��ه رژه وه ن��دى که ئه وواڵتانه ى نه وتێکان کێڵگه

داگیرده کات و و یه کێکیتر به نده ر دروست ده کات بۆئه وه ى قه ده غه بکات که نداو هاتووچۆى تیرۆریست ت��ری��ان یه کێکى و ڕه وانه ى عێراق ده کات وچه ندانى س��ه ب��اره ت شێوانه 0 ل��ه م ت��رى ئه منیش،نه بوونى به بارودۆخى ئ��اس��ای��ش وپ������اوه ن ک��ردن��ى

الوازى و ئه منیه کان وه زاره ت��ه و ت��وان��اک��ان به ره وپێشبردنى و ده زگائه منێکان ئاماده کردنى ئه فسه رى دامه زراندنى و سوپا 00 بێتوانا و ئ��ه زم��وون ک��ه م ب��ووه ت��ه ه��ۆک��ارێ��ک ب��ۆئ��ه وه ى بێت، ناته واو ئه منى دۆسیه ى و ب����ه رده وام وملمالنێکانیش کۆتایى پێ نایه ت ته نها به دانانى نه بێت نیشتمانى ووردو پالنێکى که پێک بێت له هه موو الیه نه کان0 سه باره ت به بارودۆخى ئابووریش به م بایه خێکى هیچ حکومه ت کارده که ن به ڵکو ن��ه داوه بواره عێراق سه ره ڕاى ئابوورى له دژى پ���اره زۆر ب��ڕێ��ک��ى ئ�����ه وه ى پرۆژه کانى بۆ ده کرێت خ��ه رج ئێستا تاوه کو به اڵم وه به رهێنان و پیشه سازى پرۆژه یه کى هیچ گه شه پێدانمان نه بینیوه که دڵى بکات0 خ��ۆش ع��ێ��راق خه ڵکى ئه مڕۆ به کشتوکاڵیش سه باره ت خه ڵک له باروو دۆخێکى زۆرخراپدا به رهه مه کانى ڕووى له ده ژێ��ت حکومه ته وه چونکه هیچ به رنامه بۆ دانه نراوه لێکۆڵینه وه یه ک و کشتوکال، بوارى به رزکردنه وه ى که ده وترێت ئ��ه وه ى س���ه ره ڕاى

که کشتوکاڵى ده ستپێشخه رى کراوه بۆدیارى زۆرپاره ى بڕێکى که ئه وه یه ئه نجامه کانى به اڵم ده ناڵێنن عێراق ئه مڕۆخه ڵکى زه وى و ده ش��ت��ای��ى ب��ه ده س��ت به یاره وه هه روه ها نه بوونى ئاو و کشتوکاڵى به رهه مى الوازبوونى ب��ه روب��ووم��ى و ه��اورده ک��ردن��ى ده ره وه واڵتانى له کشتوکاڵى 0ب��ۆی��ه ل��ه ه��ه م��وو ئ��ه م��ان��ه ى ئ��ه وه وات���اى ک��رد که باسمان دروستکردنى که ده گه یه ێنێت ئ���ه ن���ج���وم���ه ن���ى ن��ی��ش��ت��م��ان��ى زۆر ستراتیجى بۆسیاسه تى سه رۆکى ده بێته و پێویسته کاپتنى ی��اخ��ود که شتیوانى که شتى عێراقى و ده یبات به ره و ئاڕاسته یه کى زانستى و پیشه یى ڕاست و دروست، ئه ویش به پێى پالنێکى داڕێژراو و تۆکمه ده بێت ناسراوه عه الویش ئه یاد 0دکتۆر که که سێکى ه��ه م��وان ل���ه الى زۆر په یوه ندیه کى سیاسییه و ب��اش��ى ه��ه ی��ه ل��ه گ��ه ڵ ه��ه م��وو واڵتانى جیهانداو ده توانێت ببێت به سه رۆکى که شتیوانى بۆ عێراق ب��ه ره و ببات که شتیه که ش و

که نارى ئارام0

عێراق پێویستى به ئه نجوومه نى نیشتمانى سیاسییه ئیبراهیم سدیق

بۆ ک�������ردووه ک���ارێ���ک���ت���ان *چ ن��ه ه��ی��ش��ت��ن��ى م���ی���ن ل����ه س���ن���ورى

پێنجوێندا؟له و یه کێکه پێنجوێن س��ن��ورى شوێنانه ى که ژماره یه کى زۆر مینى بۆ هه بووه پالن هه ڵبه ته تێدایه ،

مینییه کان کێڵگه پاککردنه وه ى چه ندین س��ااڵن��ه ب���ه ب���ه رده وام���ى کۆمپانیا له و بواره دا کار ده که ن، بۆ گشتى به ڕێوه به رایه تى ئه مساڵیش ملیار )شه ست بڕى مین کاروبارى و حه وسه د ملیۆن( دیناری ته رخان

کێڵگه پ��اک��ک��ردن��ه وه ى ب��ۆ ک���ردوه له پێنجوێن سنورى مینیه کانى چوارچێوه بوودجه ى ساڵى 2011دا.

مینیانه کیڵگه ئه و بۆ *پالنتان چییه که له گه ڕه کانى پێنجوێنه وه

نزیکن؟

نزیکن مینانه کێڵگه له و به شێک پێنچوێنه وه ، گ��ه ڕه ک��ه ک��ان��ى ل��ه ئه وله وێتیان پێدراوه بۆ پاککردنه وه ى تێدا ک��ارى ڕاب��ردوو ساڵى مین له

کراوه به شێکى پاککراوه ته وه .پێنجوێن زه وى دۆن���م *چ��ه ن��د

به مین ڕێژکراوه ؟له کۆى ئه و ڕووبه ره مینڕێژکراوه زه ویه کانى %20 له نزیکى تائێستا س����ن����ورى پ��ێ��ن��ج��وێ��ن ل��ه م��ی��ن بڵێن ده ت��وان��ی��ن پ��اک��ک��راوه ت��ه وه ، ڕووبه رێکى به رفراوانى زه وى سنورى

پێنجوێن مین ڕێژ کراوه .له مین زۆرى ڕێ��ژه ى به پێى *بۆ ک���راوه ک��ار پێنجوێن ن��اوچ��ه ى

پاککردنه وه ى؟به پێى قۆناغه کانى کارى بۆ کراوه ، ڕێکخراوه کان کارکردنى له سه رده مى ئۆکان ئینجى ڕێکخراوه ه��ه روه ک به زۆر مین پاککردنه وه ى پێشتر ئه وه له به ر ده چوو، به ڕێوه سستى ده کرایه وه ، پاک ده ست به کاره که به ڕێوه میکانیکى به ڕێگاى ئێستا پاککردنه وه ى پ��رۆس��ه ى ده چ��ێ��ت ڕێگاى له ئێستا بووه ، مین خێراتر مینییه کان کێڵگه کۆمپانیاکانه وه زیاتر خێراى ئێستا پاکده کرێته وه ،

به پرۆسه که وه دیاره .بۆ س���ارده ش��ارێ��ک��ى *پێنچوێن به رمیل چه ند داوه بڕیارتان ئه وه

نه وت بده ن به هاواڵتیان؟هه ر بۆ مه رکه زییه ، شتانه ئه و به رمیل سێ ساڵێکدا له خێزانێک پێنچوێندا له پێده درێت، نه وتى قوناغى یه که مى نه ت دابه شکردنمان دووه میش قۆناغى و ب��ووه ت��ه واو

ده ستى پێکردووه .به شداریکردووه تایبه ت *که رتى به و پێنچوێن ئاوه دانکردنه وه ى له

پێیه ى پێنجوێن سنوره ؟که رتى پرۆژه یه کى هیچ ئێستا تا تایبه تى له بوارى گه شتیارى و بیناى به شداریان پێنجوێندا ق��ه زاى له پرۆژه یه کى هیچ وه ن��ه ک��ردووه ،

که رتى تایبه تمان نییه .له هه یه بونى تاپۆ گرفتى *

قه زاى پێنجوێن؟به شێک هه یه تاپۆمان گرفتى له تایبه تى به کۆنه کان خانوه له له گرفتێکه ئه وه کۆن پێنجوێنى

قه زاکه ى ئێمه شدا بونى هه یه .* به و پێیه ى که پێنجوێن نزیکه حکومه ت ب��وم��ه ل��ه رزه وه هێڵى ل��ه ئاگادارکردنه وه ى نیشانه یه کى هیچ

داناوه بۆ ئه و مه به سته ؟ن����ه خ����ێ����ر ه����ی����چ ش��ت��ێ��ک��ى

نییه . ئاگادارکردنه وه مان * پالنتان هه یه بۆ چاک کردنى

ڕێگاى پێنجوێن سه یدسادق؟ئێستا ک��راوه ب��واره دا له و کار ن�����ۆژه ن ک����ردن����ه وه ى ڕێ��گ��اى قۆناغى پێنجوێن س��ه ی��دس��ادق، یه که مى ته واو بووه ، قۆناغى دووه م دابینکراوه بۆ بوودجه ى له مساڵدا به بۆ دینار، ملیار یانزه بڕى به ئێستا ڕێگاکه کردنى دووس��ای��د سه رقاڵى ئێرانى کۆمپانیایه کى ئه و بۆ دیزاینه کردنى ئ��ام��اده

پرۆژه یه .2012دا ب������وودج������ه ى *ل������ه ئه وله وێتتان داوه به چ پرۆژه یه ک؟پرۆژه کانى به داوه ئه وله وێتمان تایبه ت به ئاو و کاربا و ڕێگاوبان و بینایى قوتابخانه بۆ گونده کان.

*گ��رن��گ��ت��ری��ن گ��رف��ت��ى ئ��ه م��ڕوى پێنجوێن چییه ؟

له به ر هه یه بانى ڕێگاو »گرفتى ئه وه ناوچه که به رفراوانه پێویسته گونده کان ڕێگاى قیریان بۆ ببرێت، سه خته ناوچه یه کى ل��ه ب��ه رئ��ه وه هاتوچۆکردن کارێکى ئاسان نییه«.

ڕه زا محه مه د، قائیمقامى قه زاى پێنجوێن:

له 20% زه ویه کانی سنوورى پێنجوێن له مین پاککراونه ته وه

له پارێزگاریکردن پرسى ئه مڕۆ جیهاندا هه موو له مرۆڤ مافه کانى بووه ته و پێده درێت زۆرى گرنگى تێکه اڵوى ک��ه خواسێک و ب��اس سیاسییه کان مه حفه له له زۆرێ��ک

و ک���ارى ڕێ��ک��خ��راوه ل��ۆک��اڵ��ى و تایبه تى به بووه ، نێوده وڵه تییه کان جیهانێکى ل��ه م��رۆڤ��ای��ه ت��ى ک��ه و گ��ۆڕان��ک��ارى پڕ و ناسه قامگیر نه هامه تیدا ده ژى. سه ربارى ئه وه ى تاکو ئێستا له هه رێمى کوردستان و عیراقیش به گشتى به شێوه یه کى زۆر سه رپێیى و ساده و ساکار ته ماشاى بنه ما و مرۆڤ مافه کانى پێودانگى ماف پاراستنى نێوده وڵه تییه کانى به اڵم ده کرێت، مرۆڤ که رامه تى و بڵێین ده ت��وان��ی��ن دڵنیاییه وه ب��ه مرۆڤ مافه کانى ڕه وش��ى ئه گه ر ئاقاره ى به و ئێمه دا کۆمه ڵگاى له ئێستا بڕوات که جێگه ى نیگه رانیه ، کۆمه ڵگا ووشیاربوونه وه ى له جیاتى گۆڕانکارى به سه ر کرانه وه مان و نێوده وڵه تییه کان پێشکه وتنه و به هێزبوونى و گرنگه دا بواره له م ک��ای��ه ی��ى ت��اک و م��رۆڤ��ای��ه ت��ى به گشتى، به پێچه وانه وه ئێمه خه ریکه و پاشاگه ردانى و هه ڵدێر ب��ه ره و

سه رلێشێواوى ده چین.قسه و ب��ه پشتبه ستن ب��ه ب��ێ ب���ۆچ���وون���ى ب��ێ��ب��ن��ه م��ا ئ��ه گ��ه ر هه ڵسه نگاندنێکى خێراش بۆ ڕه وشى کۆمه ڵگه ى له ناو مرۆڤ مافه کانى عیراقى و کوردى به تایبه تى بکه ین، ده بینین زۆربوونى پێشێلکارییه کان داک��ش��ان��ه ک��ان��ى و ه��ه ڵ��ک��ش��ان و ئ��ام��اره و دات���ا و ت��ون��دوت��ی��ژى خۆکوشتن و کوشتن ترسناکه کانى و ده ستدرێژى و بێڕێزیکردنى مرۆڤ پشتڕاستر ب��ۆ ڕاستییه مان ئ��ه م ده که نه وه که بێگومان هێمان به ره و

هه اڵتنى ئاینده یه کى مه ترسیدار. ل�����ه دواى ده س��ت��ب��ه ک��ارب��وون��ى حکومه تى ش��ه ش��ه م��ى کابینه ى بڕیاردرا له سه ر هه رێمى کوردستان وه زاره ته )هه یکه لى( ستراکچه رى ه��ه ڵ��وه ش��اوه ک��ه ى م��اف��ى م��رۆڤ ده س��ت��ه ی��ه ک ب��ه ن��اوى )ده س��ت��ه ى له م��رۆڤ مافه کانى سه ربه خۆى دابمه زرێنرێت کوردستان( هه رێمى

که خاوه نى ماهیه ت و ده سه اڵت و به دواداچوون له بێت سه ربه خۆیى له لێکۆڵینه وه و ب���ڕی���اردان و مافه کانى پێودانگى و ڕه وش کوردیدا. کۆمه ڵگه ى له ناو مرۆڤ کوردستان په رله مانى ئ��ه وه ب��وو )4(ى ژم����اره ی��اس��اى ب��ه پ��ێ��ى ئاسایى دانیشتنى له 2010 ساڵى 2010/5/24 ڕۆژى )13(ى ژماره یاسایه کى ده رچوواندنى بڕیارى کاراکردنى بۆ ده رک���رد تایبه تى له )14( یاساکه ش ئه و ده سته یه ، ماده پێکهاتووه و به ته واوى باسى سنوورى و کارکردن میکانیزمى و پسپۆڕییه کانى و ده سه اڵته کانى ده کات. پێکهاته کانى و دامه زراوه »ئه م هاتووه ماده شیدا دوایین له له باڵوکردنه وه ى ڕۆژى له یاسایه کوردستان(دا )وه قایعى ڕۆژنامه ى

جێبه جێ ده کرێت«. پێشتر ئ��ه گ��ه ر پ��ێ��م��وای��ه م��ن دامه زراندنى ده ڵێن هه ندێک وه کو

وه زاره ت�����ى م��اف��ى م���رۆڤ ج��ۆره بۆ ب��ووب��ێ��ت سیاسى بڕیارێکى داتاشینى چه ند پۆست و پایه یه ک بۆ ڕازیکردنى هه ندێک که س یاخود بووبێت واجیهه یه ک ته نها ئه گه ر و جوانکردنى سیماى حکومه ت بۆ حکومى دامه زراوه یه کى نیشاندانى ڕێکخراوه و ئیقلیمى م��ه وداى به نێوده وڵه تییه کان په یوه ندیداره هه رێمى له ناوه ندێک که ب��ه وه ى ده دات گرنگى هه یه کوردستان پاراستنى و چ��اودێ��ری��ک��ردن ب��ه پێشێلکارى له م��رۆڤ مافه کانى بێڕێزیکردن و سه رکوتکردن و ب��ه ک��ای��ه ى م��اف��ه ک��ان��ى م���رۆڤ. نه بوو پ��ێ��وه رێ��ک هه رگیز ئ��ه م��ه الوازه کانى خاڵه دیاریکردنى بۆ هه رێمه دا له م مرۆڤ مافى بوارى به دڵ���ى خ��ۆم��ان ن��اش��ک��رێ��ت و و سه پێیى به دواداچوونى هه ندێک وشیارکردنه وه و کردنه وه ى خول و وۆرکشۆپ و شتى تر خۆش بکه ین،

له ه��ه روه ک ئه وه یه پێوه ر به ڵکو ن��اوه ک��ه ی��دا وش��ه ى )س��ه رب��ه خ��ۆ( که ده سته یه ئ��ه و ب��ه ک��اره��ات��ووه نییه دی��ار چاره نووسى تائێستا ب��ه رپ��رس��ی��ارێ��ت��ى و ب��خ��رێ��ت��ه ک��ار پێبسپێردرێت خۆى ڕاسته قینه ى مرۆڤدۆست که سانى هه وڵبدرێت و بواره که دا له ش��اره زا و پسپۆڕ و ک����ارى ت��ێ��دا ب��ک��ه ن ب���ۆئ���ه وه ى پراکتیکى شێوه یه کى به بتوانرێت له ب��وێ��ران��ه و ب��ه رپ��رس��ی��اران��ه و چ��وارچ��ێ��وه ى ب��ن��ه م��او پ��ێ��وه ره به تایبه ت نێوده وڵه تییه کانى مافه کانى مرۆڤ کار بۆ نه هێشتنى و پێشێلکارییه کان و توندوتیژى کوردى کۆمه ڵگاى وشیارکردنه وه ى بکه ن و تاکه کان فێرى ئه وه بکه ن یه کترى مافى ل��ه ڕێ��ز چ��ۆن ک��ه و پێشبخه ن واڵته که یان و بگرن ئاستى بگه یه ننه کۆمه ڵگه که یان گه النى ترى جیهان له ڕووى ڕێزگرتن

له که رامه ت و مافى یه کتریه وه .

ده سته ى مافى مرۆڤ چى به سه رهات؟

سابیر عه بدوڵاڵ که ریم

دیمانه : ~

ڕه زا محه مه د، قائیمقامى قه زاى پێنجوێن دا ~ تایبه تى دیدارێکى له هه بووه »پ��الن ده ک��ات ب��ه وه ئاماژه مینییه کان کێڵگه پاککردنه وه ى بۆ کۆمپانیا چه ندین سااڵنه به به رده وامى له و بواره دا کار ده که ن، بۆ ئه مساڵیش مین کاروبارى گشتى به ڕێوه به رایه تى بڕى )شه ست ملیار و حه وسه د ملیۆن( دیناری ته رخان کردوه بۆ پاککردنه وه ى کێڵگه مینیه کانى سنورى پێنچوێن له

چوارچێوه بوودجه ى ساڵى 2011دا«.ناوبراو هێما بۆ ئه وه ده کات »به شێک له و کێڵگه مینانه نزیکن له گه ڕه که کانى پێدراوه ئه وله وێتیان پێنجوێنه وه ، ساڵى مین، ل��ه پ��اک��ک��ردن��ه وه ى ب��ۆ به شێکى ک��راوه تێدا ک��ارى ڕاب��ردوو

پاککراوه ته وه «.

سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674 7 www.jamawarnews.comخوێندن والوان

هه موو دامه زراوه یه کى په روه رده و فێرکردن ده بێت سیاسه ت و

ستراتیژیه تى خۆى هه بێتڕۆڵ����ى زان���ک���ۆ درێ����ژک����راوه ى خ���وێ���ن���دن���گ���ه ک���ان���ه ه���ه م���وو دام���ه زراوه ک���ان���ى خ��وێ��ن��دن و پ����ه روه رده ی����ه ، ل��ه ب��ه رئ��ه وه ى له به شێک ئه وه یه درێ��ژک��راوه ى ڕۆڵیان که زانکۆکانه ئه ستۆى گه نجاندا، پێگه یاندنى له هه بێت زانکۆوه دێته که ئه وه ى چونکه له ته مه نى هه رزه کارى ده رده چێت ئه م گه نجییه وه ، قۆناغى دێته گه نجانه به پێى ئه و پڕۆگرامه ى که به ده کرێت پیاده زانکۆکاندا له پێى به مامۆستاکان تواناى پێى خودى ستراتیجێتى و سیاسه ت دامه زراوه یه کى هه موو زانکۆکان، ده بێت فێرکردن و پ����ه روه رده خۆى ستراتیژیه تى و سیاسه ت و پێگه یاندن ب��وارى له هه بێت فێرکردن له بوارى په روه رده کردندا، ئه مانه ڕه گه زه سه ره کییه کانن که کاریگه رن، ڕۆڵێک دروست ده که ن

بۆ زانکۆ.زان��ک��ۆک��ان��ى ک��وردس��ت��ان��ی��ش خوێندنى به س��ه ر له به رئه وه ی دیدێکى هه ریه که یان ئه بێت بااڵن له خۆى به بێت تایبه ت هه بێت چوارچێوه ى ئه و دیده دا، به رنامه ى هه موو کۆلێژه کان ده توانن ڕۆلێکى دامه زراوه کانى له ببینن ته واوکار ئیجابیانه ڕۆڵه که یان خوێندن کاریگه رى هه بێت بۆسه ر پرۆسه ى کۆمه اڵیه تى به یان پێگه یاندن

کردنى گه نجان.له دامه زراوه کانى حکومه تدا سیسته مێکى کاریگه رمان نییه

کارا بێتیان دام��ه زران��دن سیسته مه کانى به شداریپێکردنى سیسته مه کانى گ��ه ن��ج��ان ل��ه دام���ه زراوه ک���ان���ى ک��ۆم��ه ڵ��گ��اى م��ه ده ن��ى ی���ان له کۆمه ڵگا ت��رى دام��ه زراوه ک��ان��ى حکومه تدا دامه زراوه کانى له یان نییه کاریگه رمان سیسته مێکى کارا بێت، به ڵکو ئه و سیسته مه ى

مافى دادپ��ه روه ران��ه هه مانه که ه��ه م��وو خ��وێ��ن��دک��اران ن���ادات زۆر ج��ی��اوازن، پسپۆڕییه کان پسپۆڕیمان هه یه که خوێندکاره که خاوه نی ئه و پسپۆڕیه یه ده توانێت داموده زگاکانى ناو بچێته زیاتر ک���ۆم���ه ڵ���گ���اى م����ه ده ن����ى ی��ان دام���ه زراوه ک���ان���ى ح��ک��وم��ه ت بۆ کاراتر ڕۆڵێکى بتوانێت ئ��ه وه ى کاریگه رى پسپۆڕییه که ببینێت، جیا خوێندکار زۆرج���ار هه یه ، ترى ت��وان��اى پسپۆڕییه که ل��ه ه��ه ی��ه ل��ه ب���وارى ڕاه��ێ��ن��ان��دا له توانا سیاسیدا به شدارى ب��وارى خودى خوێندکار تایبه تییه کانى ده ورى تره فاکته رێکى خۆیشى ده ک��ات دروس��ت فشارێک هه یه زیاتر که ه��ه الن��ه ى ئ��ه و له سه ر خوێندکاره ، ئه و به رده مى دێته جگه له مه ته بیعه تى موئه سه سات هه موو دامه زراندندا له خۆیشیان کۆمه ڵگاى م��وئ��ه س��ه س��ه ی��ه ک��ى جوزئى به شدارییه کى م��ه ده ن��ى

هه یه یان دامه زراوه کانى حکومه ت سیسته مى دام����ه زران����دن، ب��ه حکومى دامودوزگاى دامه زراندنى ڕۆڵى هه یه له وه ى چه نده گه نجان دامه زراوانه دا ئه و ناو له ده توانن ناو بچنه ببینن ڕۆڵ ب��ت��وان��ن

ده زگاکان و خزمه ت بکه ن. ده رئه نجامى توێژینه وه ئه توانێ ئاڕاسته یه ک به زانکۆکان بدات بۆ ئه وه ى بتوانن زیاتر خزمه ت

به کۆمه ڵگاى کوردى بکه ن.چ��ه ن��د خ��اڵ��ی��ک��م��ان ه��ه ی��ه زۆر خاڵه سه ره کیانه به م سه ره کییه ، ئیجابى ڕۆڵێکى ده توانێت زانکۆ ببینێت له ناو کۆمه ڵگادا بۆ ئه وه ى کۆمه ڵگاکه نموزێجێتى هه میشه به ره و پێشه وه به رێت یان زانکۆکان بۆ پێشخستن ئه ڵقه یه کى بکاته ناو له گۆڕانکارى ئه نجامدانى مه رجه له یه کێک کۆمه ڵگادا، په یوه ندییه بونى سه ره کییه کان بازنه ى ب��ازن��ه دا دوو نێوان له کۆمه ڵگاى بازنه ى له گه ڵ زانکۆ دامه زراوه کانى چه ندێ مه ده نى، پیوه ندییان مه ده نى کۆمه ڵگاى هه یه به زانکۆکانى کوردستانه وه ، واڵتاندا زۆربه ى له خاڵێکه ئه مه ل��ه س��ه ره . زۆرى گفتوگۆیه کى کوردیدا کۆمه ڵگاى له ئه یبینین نێوان ل��ه ه��ه ی��ه بۆشاییه ئ��ه و ئێنجى ئۆکان و زانکۆکاندا. یه که م پیوه ندییه کیان کوردییه کان زانکۆ نییه یان الوازه به دامه زراوه کانى چه ندێک م��ه ده ن��ى ک��ۆم��ه ڵ��گ��اى زانکۆکاندا له پسپۆڕیانه ى ئه و به هه ڵده ستێت ده خ��وێ��ن��رێ��ت پێداویستییه کانى پڕکردنه وه ى دووه م ک�����وردى. ک��ۆم��ه ڵ��گ��اى ک��ام��ان��ه ن ئ���ه و پ��س��پ��ۆڕی��ان��ه ى له ک���وردى کۆمه ڵگاى ن��او ل��ه له بازرگانى و ئ��اب��وورى ڕووى پێویستى ژیانه وه ترى ڕووه کانى

پێداویستیانه ئه م ئایا پێیه تى ک��ارام��ه خه ڵکى پ��س��پ��ۆڕوو ل��ه له سه ر ک��وردس��ت��ان زانکۆکانى تێدا کولیژه کانى بنه مایه ئ��ه و ئه و سێهه م خاڵى دامه زراندووه . له ده خوێنرێت که پرۆگرامانه ى پرۆگرامه کان چه ندێک کۆلێژه کان مرۆڤى پراکتیکییه ، یان نه زه رییه به ئه زمون ده خاته بازاڕه وه . ئه م زانکۆکان چه ند گرنگه خاڵه سێ ئه توانن ڕۆڵێکى ئیجابى ببینن له

به ره و پێشبردنى کۆمه ڵگا.چه ندێک هه یه تریشمان خاڵێکى و لێکۆڵینەوە )سەنتەری ئێمه به س��ه ر هه یه م��ان توێژینەوە( کۆمه ڵگاى بارودۆخی زانکۆکان کوردى دەستنیشان بکات، ئه گه ر و توێژینه وه دام���ه زراوه ى ئێمه هه بێت سااڵنه مان لێکۆڵینه وه ى ئه و ده رئ��ه ن��ج��ام��ه ک��ان��ى به پێى ئه توانێ لێکۆڵینه وه و توێژینه وه ئاراسته یه ک به زانکۆکان بدات بۆ به خزمه ت زیاتر بتوانن ئ��ه وه ى

کۆمه ڵگاى کوردى بکه ن.ده بوایه لینکێکى به هێز هه بوایه له نێوان زانکۆ و ده سه اڵتدا

پۆسته ڕاوێژکارى که پێویسته ی��ه ک��ه م��ی��ن��ه ک��ان ده س���ه اڵت���ى یان یاسادانان یان جێبه جێکرن ده بوایه هه موویان بێت دادگ��ا هه بوایه ڕاوێ��ژک��اری��ان کۆمه ڵک ناو پسپۆڕه کانى له ڕاوێژکاره کان پرۆژانه ى ئه و یان بونایه زانکۆ ده چێته به رده م په رله مان یان ئه و بڕیارانه ى که ئه نجومه نى وه زیران ده زگایى خزمه تکردنى یان ده یدا له ئه بوایه کوردستاندا له قه زا توێژینه وه ناوه نده کانى الی��ه ن زانکۆکانه وه لێکۆڵینه وه ى و زۆر یان نییه یان ئه مه ش بوایه ، کوردستاندا له هه یه الوازى به خزمه تى زانکۆکان بته وێت گه ر

لینکێکى ده بوایه بکه ن ده سه اڵت به هێز هه بوایه له نێوان زانکۆکان

ئه و سێ ده سه اڵته.

وای��ل��ێ��ه��ات��ووه ب��ڕوان��ام��ه ی��ه ک که شه خسیه تى ب��ه راوردى میقیاسه ،

گه نجى پێده کرێتوه رن��ه گ��رت��ن��ى خ��وێ��ن��دک��اران له کاریگه رى کاتێکدا له زانکۆکان کۆمه ڵگادا ناو له ده بێت سلبى بۆ نه بێت ترمان به دیلێکى هیچ به دیلێکى به اڵم گه ر خوێندکاران، تر هه بێت وه ک ده وراتى ته وزیفى و سه ناعاتى محه لی و چه ندین جۆر ده ورات هه یه بۆ پێدانى ئه زموون ئه وه ى بۆ هاندانیان به خه ڵکان، بکه ن، کار خوێندندا غه یرى له واڵت��ان��دا ده س��ه اڵت��ه ک��ان زۆر ل��ه ب��ی��ری��ان ل��ه م��ه ک���ردۆت���ه وه بۆ له خ��وێ��ن��دک��اران��ه ى ئ��ه و نمونه تر به دیلى وه رناگیرێن شه شه وه هه یه ده ورات یان بۆیان، هه یه ته وزیف ده کرێن یان کارگه هه یه ڕاهێنانیان پێده که ن یان دەرفەتی ب��ۆ ده دۆزێ���ت���ه وه . ئه مه ت��ری��ان له الیه که وه له الیه کى تره وه بۆچى که لتورى چونکه ئ��ه ده ن، زه ره وایلێهاتووه ئێمه دا زه مه نى له قیاسى پێوەرە، بڕوانامه یه ک که پێده کات، گه نجى شه خسیه تى یه کێکه وه رگ���رت���ن ب��ڕوان��ام��ه بۆ سه ره کییه کان ڕه گ���ه زه له که بڵێیت میقیاسێک پێکهێنانى هه ڵسه نگاندنى گ��ه ن��ج��ه ئ��ه م ئێمه ئ��ه وه له به ر بکه یت، پێ گۆڕانکارییه ک به پێویستمان که لتوریش له تێڕوانین له هه یه بۆ گه نجان، قیاس کردنى ئه داى گه نج یان باشى و خراپى گه نج بۆ نه بێت قیاسێک بڕوانامه ئه وه ى

به راوردى گه نجى پێبکه ین.

کوردى کۆمه ڵگاى خوێندکارانى تر کۆمه ڵکانى ل��ه ج��ی��اوازن بڕیارێکى ده رک��ردن��ى ده ک��رێ��ت هه ر ئ��ه وه ى وه ک شێوه ى له و ساڵ 25 ته مه نى خوێندکارێک زانکۆکان ل��ه نییه ب��ۆى بێت خراپی کاریگەری وه ربگیرێت

هەبێت.دروس��ت گرفت دواج���ار ئه مه خوێندکارانى ئ��ه و ب��ۆ ده ک��ات ئ��ێ��س��ت��ا ل���ه ن���اوه ن���ده ک���ان���ى ته مه ن ئه وه له به ر خوێندندان وه رگرتن بۆ پێوه ر نه کرێته با به ڵکو په یمانگاکان، زانکۆ له خوێندکار وه رگرتنى پێوه رى له سه ر په یمانگاکان و زانکۆ له ئاستى زانستى و لێهاتویى بێت. پێویستى ئێستا له کوردستان نییه شێوه یه له و بڕیارێکى به بۆ پێوه ر به بکات ته مه ن که ده کرێت خوێندن به درێ��ژه دان بۆ هه ڵبگیرێت ب��ڕی��اره ئ��ه م له ئه وه له به ر تر ساڵکى چه ند ڕابردوودا کوردستان به دۆخێکى ئه مه ش تێپه ڕیوه ن��اه��ه م��واردا خوێندکاران له سه ر کاریگه رى کردووه ، خوێندکاران دابڕانى و له و ژم���اره ی���ه ک ئێستا ب��ۆی��ه خ��وێ��ن��دک��اران��ه ب��ه ه��ۆى ئ��ه و کوردستانى که خراپه ى ب��اره له دواک���ه وت���وون پێداتێپه ڕى

خوێندن.پ��ه ره ده ی��ان��ه وێ��ت ئێستادا ل��ه زانستى ئ��اس��ت��ى و ت��وان��ا ب��ه بڕوانامه کانیان ب��ده ن خ��ۆی��ان

قازانجى ئه مه که بکه نه وه به رز کۆمه ڵگاشى و خوێندکاره که هۆشیارى ئاستى به وه تێدایه ، کۆمه ڵێک ڕوو له به رزى ده بێته وه سودمه ندى کۆمه ڵگا دواج��ار و یه که م ده بێت، له ئێستادا ئه وه ى کۆمه ڵێک ل��ه پ��ێ��ده گ��ه ی��ه ن��ێ��ت په یمانگاکانن، زان��ک��ۆ ته نها گه نجان قوناغه دا له م ناشکرێت بێبه شبکرێن له خوێندن له زانکۆ بخوێنێت مرۆڤ تا په یمانگاکان، به خشتر س��ود و چ��اوک��راوه ت��ر

ده بێت بۆ کۆمه ڵگا. ڕاسته له ئێستادا فشارێکى زۆر بااڵ خوێندنى وه زاره تى سه ر له هه یه له که مى بینا و پێداویستى و مامۆستا زۆرى ژماره ى ده رچوانى وه زاره ت���ى پێویسته ئاماده یى پالنى حکومه ت و بااڵ خوێندنى بڕیاره ئ��ه و له برى داب��ڕێ��ژن تر بێبه ش خوێندکاران ئ��ه وه ى بۆ ده رفه تیان خوێندن، له نه بن بڕوانامه که یان بڕه خسێت ب��ۆ ب���ه رزب���ک���ه ن���ه وه ل���ه زان���ک���ۆ و

په یمانگاکاندا.ح��ک��وم��ه ت ده ت���وان���ێ���ت ئ��ه و نین پێویست زۆر که بینایانه ى به بیدات تر وه زاره ت��ه ک��ان��ى بۆ وه زاره تى خوێندنى بااڵ تا که مێک له گرفتى بیاى بۆ چاره سه ر ببێت، دابینکردنى ل���ه ڕووى ه��ه روه ه��ا هاوکارى حکومه ت ب��وودج��ه وه تا بکات بااڵ خوێندنى وه زاره ت���ى ئه م دۆخه تێده په ڕێنێت. بۆ ئه وه ى گه نجانى ئه م واڵته له ڕێگه ى زانکۆ و په یمانگاکانه وه بڕوانامه که یان به رز بکه نه وه و درێژه به خوێندن بده ن.

پڕۆگرامه کانى خوێندن له سیسته مى نوێى خوێندندا قورسه

خوێندن، سیسته مى گۆڕانى له گه ڵ نوێ سیسته مێکى ئ���اراى هێنانه هه موو پڕۆگرامه کانى خوێندنى سه ربه وه زاره ت��ى پ��ه روه رده گ��ۆڕى، ئه مه ش وایکردووه به الى خوێندکارانه وه قورس قورسکراوه بابه ته کان هه روه ها بێت، و ژماره ى الپه ڕه کانى پرۆگرامه کانیش زیادکراوه ، قورسى پرۆگرامه کان و زۆرى ژماره ى الپه ڕه کان ڕه نگه له ئێستادا له زۆر خوێندنگه ئامانجى خۆى نه پێکێت و خوێندکاران ژم��اره ى زۆرى له به ر که مى مامۆستاى پسپۆڕ و که مى بیناى خوێندن بۆیه ئه م پڕۆگرامانه پێویستى له ئ��ه وه ى بۆ هه یه زۆر کاتێکى به و بکرێت ت��ه واو خوێندندا ساڵێکى

ئامانجى خۆى بپێکێت.زۆر له خوێندکاران له سیسته مى

نوێى خوێندن نه گه یشتون

بدرێت زیاتر ڕوونکردنه وه ى پێویسته به خوێندن نوێى سیسته مى له سه ر له خوێندکاران س��ه رج��ه م ج��ۆرێ��ک سیسته مه که تێبگه ن بۆ ئه وه ى بزانن نوێى سیسته مى شێوازێک چی به خوێندن په یڕه و ده کرێت له ناوه نده کانى هۆشیارکردنه وه ى ئه رکى خوێندندا، خوێندکاران به پله ى یه که م له ئه ستۆى پ��ه روه رده ی��ی��ه ، سه رپه ره شتیارانى له خ��وێ��ن��دک��اران ل��ه زۆر ئیستا سیسته مى نوێى خوێندن نه گه یشتوون، پێویسته خوێندکاران ئاشنا بکرێن به سیسته مى نوێى خوێندن له بڕیاره کانى سیسته مه که تێبگه ن بۆ ئه وه ى گرفتیان

بۆ دروست نه بێت.بیناى خوێندن گرفته په روه رده ییه کان

چاره سه ر ده کات

ئه گه رچى سااڵنه بڕێکى زۆر باش بوودجه و پ��ه روه رده که رتى بۆ دابینده کرێت باش ژماره یه کى هه روه ها و فێرکردن بیناى خوێندن ده کرێته وه ، به اڵم ئه م ته واوه تى به ناتوانێت بینایه ڕێ��ژه له کوردستاندا بیناى خوێندن گرفتى فریاى ئه وه له به ر پێبهێنێت، کۆتاى ئه و هه موو زیاد فراوان بوونه ناکه وێت

که له کوردستاندا هەیە.کاتێک گرفتى بیناى خوێندن چاره سه ر باشى به سیسته مه که کاته ئه و کرا ئه مانجى خۆى ده پێکێت. له ئێستادا له کوردستاندا که مى بیناى خوێندن گرفته

له به رده م سیسته مى نوێى خوێندن.پێویسته حکومه ت بیر له وه بکاته وه که داوا له که رتى تایبه ت و خێرخوازان و بازرگانه کان بکات به وه ى که ڕۆڵیان

هه بێت له دروستکردنى بیناى خوێندن بۆ خوێندکاران.

سیسته مى خوێندن پێویستى به وه هه یه ئاستى مامۆستایان به رزبکاته وه

پ��ێ��وی��س��ت��ه م��ام��ۆس��ت��ای��ان ل��ه گ��ه ڵ سیسته مه که گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ک��ان��ى ده وڵه مه ند بکرێن به زانست و شێوازى به ئه مه ش وان��ه وت��ن��ه وه ى س���ه رده م، ده بێت. درێژخایه ن خولى کردنه وه ى سود خ��وێ��ن��دک��اران ک��را ئه مه گ��ه ر پرۆگرامه کانى قورسى ده ب��ن، مه ند پرۆگرامانه ى ئه و تایبه ت به خوێندن به وه پێویستیان گ���ۆڕاون ت��ازه که له سه ر ڕابهێنرێن مامۆستیان هه یه پرۆگرامه که بۆ ئه وه ى دواتر به ئاسانى بیگه یه ننه خوێندندا پۆله کانى له

خوێندکاران.

د. عالیه فه رج، مامۆستاى زانکۆ:

له کوردستاندا بۆشای هه یه له نێوان کۆمه ڵگاى مه ده نى و زانکۆکاندا

با ته مه ن ڕێگر نه بێت له درێژه دان به خوێندن

زۆر له خوێندکاران له سیسته مى نوێى خوێندن نه گه یشتون

دیمانه : عومه ر غواڵمى

که مال مه جید

زانکۆ مامۆستاى ف���ه رج، عالیه د. ~ تایبه تى دی��دارێ��ک��ى ل��ه »سیسته مى ده ک��ات ب��ه وه ئاماژه دا حکومى، دام��ودوزگ��اى دام��ه زران��دن��ى گه نجان چه نده ل��ه وه ى هه یه ڕۆڵ��ى ده ت��وان��ن له ن��او ئ��ه و دام��ه زراوان��ه دا بتوانن ڕۆڵ ببینن و بچنه ناو ده زگاکان

و خزمه ت بکه ن«. ن��اوب��را ئ��ام��اژ ب��ۆ ئ���ه وه ده ک���ات »له هه یه ب��ۆش��ای ک��وردی��دا کۆمه ڵگاى ل��ه ن��ێ��وان ک��ۆم��ه ڵ��گ��اى م��ه ده ن��ى و

زانکۆکاندا«.

له پ���ه روه رده ى کۆنگره ى دواى له به سه ر گ��ۆڕان��ک��ارى 2007دا ساڵى سیسته مى خوێندن هات له کوردستاندا هاته خوێندن نوێى سیسته مى و نوێى سیسته مى ئێستادا له ئ��اراوه ، خوێندن له هه رێمى کوردستان په یڕه و ده کرێت، سیسته مه که هه نگاوى باشى بڕیووه ، به اڵم هه ندێک گرفت له به رده م چاره سه رکردنى به سیسته مه که دایه ئه و گرفتانه سیسته مه که به ئه نجامى

خۆى ده گات.که مى بیناى خوێندن گرفته له به رده م

سیسته مى نوێى خوێندن.

سیروان محه مه د

www.jamawarnews.com 8 سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674

ڕاپۆرتێکى تایمز نیویۆرک ڕۆژنامه ى بازاڕى گه رمبوونى له باره ى درێژیى له ئێران واڵتى سه رمایه کانى کااڵو

کوردستانى عیراقدا باڵوکرده وه .ناوچه ى ه��ات��ووه : ڕاپ��ۆرت��ه دا ل��ه م کوردستان به هۆى به دوورمانه وه ى له عیراق، له توندوتیژییه کانى پڕ ناوچه ناوه ندى کێشکردنى سه رمایه ى بۆته ئیرانى و ته نها له ماوه ى ساڵى )2010(کااڵ دۆالر ملیۆن )600( بڕى دا، بازرگانانى بازاڕه کانییه وه . هاتۆته له گه ڵ کوردستان سنورى عیراقیش

گونجاوى ب��ه ده روازه ی��ه ک��ى ئیراندا، هێنانى کااڵ داده نێن.

ه���ه روه ه���ا ڕۆژن���ام���ه ى ن��ی��وی��ۆرک گه شه کردنه ى ئه م فاکته رى تایمز ب��ازاڕه ک��ان��ى ک��وردس��ت��ان ل���ه زارى گ��ه وره ڕه زای����ى(ى )هیدایه توڵاڵ بازرگانى ئیرانه وه بۆ ئه وه ده گێڕێته وه )1991(ه وه س��اڵ��ى ل���ه دواى ک��ه : ئێستا و ئارامه کوردستان ناوچه ى زیاتر له )300( کۆمپانیاى ئیرانى به دۆالره وه ملیۆن )٨00( سه رمایه ى سه رگه رمى کارى بازرگانین له شاره

جۆراوجۆره کانى هه رێمى کوردستان. نوسه ر ئامۆژگاریى ئه مریکاش ده کات ملمالنێیه ى ئه و به پێى ده ڵێت: و یه کگرتووه کانی ویالیه ته نێوان له ئه مریکا و ئێراندا هه یه ، پێویسته له ئابورییه کى بۆ زه مینه هه رکوێیه ک ئه مریکا ئ��ه وا هه بوو، سه رکه وتوو تایبه ت که رتى و بازرگانان هانى بدات تا چاالکى تیادا ئه نجام بده ن، و ئێستا له کوردستانیش هه رێمى میوانداریى بۆ زه مینه یه که ئاینده دا

کردنى بازرگانانى ئه مریکى.

the Weekly( ڕۆژن���ام���ه ى ڕاپ��ۆرت��ێ��ک��ى ،)standardبه بارودۆخى سه باره ت تێروته سه لى

کورد له به غداد باڵوکردۆته وه . کێشه کانى ده رب��اره ى له ڕاپۆرته که دا ع��ی��راق ده ڵ���ێ���ت: ب��ن��ی��ادن��ان��ه وه ى دیموکراسیانه ى عیراق به شکستخواردوو دێته به ر چاو، سه رکرده عیراقییه کان دابڕێژن ستراتیژێک نه یانتوانیوه

ک��ه ه��ه م��وو الی��ه ک ڕه زام��ه ن��د بکات و خواسته کانى دانیشتوانى شیعه و

کوردى عیراق بهێنێته دى. هه روه ها ڕاپۆرته که به مجۆره ئاماژه ى عیراق ناو سیاسیه کانى ملمالنێ بۆ کردووه : شیعه کان که پشتیوانییه کى ته واوه تیان له الیه ن حکومه تى ئیرانه وه لێده کرێت، ده یانه وێ ده وڵه تى نوێ ى به رن. ئایینى ئاقارى ب��ه ره و عیراق

گه وره ترین که سیستانیش ئایه توڵاڵ ج��ۆره ئ��ه م شیعه کانه ، مه رجه عى زۆرترین ده یه وێ و هه یه ئینتیمایه ى واڵته که دا به سه ر ئایینى ده سه اڵتى هه وڵ کوردیشه هه رچى بکات. زاڵ ده دات ده سه اڵته سه ربه خۆکه ى خۆى بپارێزێت که به جۆرێک له جیاخوازیش تۆمه تبار ده کرێن، ده بێ کورده کان چاو

کراوه بن.

پارله مانتارێکى چه ند ئ��ه وه ى دواى بۆ ل��ه پ��رۆژه ی��ه ک��دا تورکیا ک���وردى که کرد داوای��ان تورکیا، پارله مانى زانکۆکانى له کوردى زمانى کۆلیژى تورکیا بکرێته وه و ڕاگه یاندنیش به زمانى تائێستا به اڵم بکرێت، ئازاد کوردى و نه دراوه ته وه پرۆژه یه ئه و وه اڵمى

پێشبینى ڕه تکردنه وه شى ده کرێت.چاپى )میللیه ت(ى ڕۆژنامه ى سایتى ڕاب��ردوو ڕایگه یاند:»ساڵى تورکیا پارتى سه ربه پارله مانتارێکى چه ند )BDP(دی��م��وک��راس��ى کۆمه ڵگه ى دایه هاوبه شیان پ��رۆژه ى تورکیا ى پرۆژه یه ش ئه م تورکیا، په رله مانى به سه رپه رشتى )عوسمان ئۆزچه لیک(ى پارله مانتارى کوردى سه ربه پارتى )BDP(ى دیموکراسى کۆمه ڵگه ى پرۆژه که ش ناوه رۆکى بوو، تورکیادا به کردنه وه ى له ڕێگه دان بوو بریتى ئه ده بیاتى و به زمان تایبه ت کۆلیژى کوردى له زانکۆکانى تورکیا و ڕێگه دان و ته له فزیۆن و ڕادیۆ به دامه زراندنى

ڕۆژنامه به زمانى کوردى«.هه روه ها ئه م ڕۆژنامه یه نووسیویه تی: )4( په رله مانتارى کوردی سه ربه هه مان کردووه له پارله مان داوایان پارتیش، ده زگا چه ند به دامه زراندنى ڕێگه که میدیاى به تایبه ت دامه زراوه یه تى و

کوردى بدات، چونکه میدیاى واڵته که نه یتوانیوه گوزارشت له کێشه کانى کورد شێوه یه ک به هیچ تائێستاش بکات. وه اڵمى تورکیاوه ، په رله مانى له الیه ن ئه و پرۆژه یه نه دراوه ته وه ، پێشبینیش

ناکرێ په سه ند بکرێت.

ڕۆژنامه ى )ده یلى ستار( ى تورکی تورکیا هه وڵه کانى به س��ه ب��اره ت ئه ندامێتى مافى به ده ستهێنانى بۆ ڕاپۆرتێکى ئ��ه وروپ��ادا، له یه کێتى سه ره کى به شێکى که باڵوکرده وه

ته رخانه بۆ مه سه له ى کورد.له م ڕاپۆرته دا به شێک له لێدوانه کانى )زاه����د ئ��ه ک��م��ان( ى س��ه رۆک��ى کردن چاودێریى بااڵى ئه نجومه نى به سه ر ڕادیۆ و ته له فزیۆنى تورکیادا »له ڕایده گه یه نێت: که باڵوکرده وه ئێستاوه بڕیاردراوه په خشى به رنامه ى به زمانه ته له فزیۆنى ڕادی��ۆی��ى و لۆکاڵییه کان وه ک زمانى کوردى، له ڕادیۆ تۆڕه بکرێت. ئازاد واڵته که دا ئه م له الیه ن که ته له فزیۆنییه کان و پێده ده رێت، ڕێگه یان ئه نجومه نه وه ئازادى واڵته که دا سه رتاسه رى له

کارکردنیان بۆ فه راهه م ده کرێت«.نوسیویه تى: ڕۆژنامه که هه روه ها په خشى ڕادیۆ و ته له فزیۆن به زمانى چاودێریى له ژێر پێویسته کوردى، به اڵم کاربکات، ئه نجومه نه دا ئه م پڕوپاگه نده نابێ شێوه یه ک به هیچ بۆ جوداخوازى و به رنامه ى فێرکردنى له گه ڵ باڵوبکه نه وه . کوردیى زمانى س����ه ره ڕاى پێده چێت ئ��ه وه ش��دا له و گ��ۆڕان��ک��اری��ى پێویستبوونى

بۆ تورکیادا ده ستورى م��اددان��ه ى له ک���وردى زم��ان��ى به کارهێنانى ده وڵ��ه ت و به ڕێوه به رایه تییه کانى له مپه ر هێشتا میدیادا، که ناڵه کانى میدیاى ب���ه رده م ل��ه هه بێت زۆر ک���وردى ل��ه ت��ورک��ی��ادا، دی��ارت��ری��ن له مپه ریش بوونى چه ندین تێڕوانینه که تورکیادا سیاسه تمه دارانى له ناو پێیانوایه به خشینى ئازادی کلتوریى ئازادییه داخ��وازى زه مینه ى زیاتر، داواک��ارى پاشان سیاسییه کان و س��ه رب��ه خ��ۆی��ى و ب��ۆ که مینه کان

فیدڕاڵى حکومه تێکى پێکهێنانى ده هێنێته ئاراوه .

هاتووه : ڕاپۆرته که شدا له کۆتایى ده وڵه تى )ڕه جه ب ته یب ئه ردۆغان( هه وڵى دا دوایى له م چه ند ساڵه ى یه کێتى له به ئه ندامبوون بۆ زۆرى هه وڵ هه ربۆیه شه داوه ، ئه وروپادا مافى به خشینى له ڕێگه ى ده دات ن��ه ت��ه وه ی��ى و که مینه ب��ه زی��ات��ر کورده کان، به تایبه ت ئایینیه کان الى بۆ ئه وروپا یه کێتى سه رنجى

خۆى ڕاکێش بکات.

گلۆب(ى بۆستۆن )زه ڕۆژنامه ى به ناوبانگه که ى له سایته ئه مریکى، خۆیدا ڕاپۆرتێکى له باره ى دواگه شتى

ڕێکخراوى گ���ه وره ى تیمێکى ن��ه ت��ه وه ی��ه ک��گ��رت��ووه ک��ان بۆ

تورکیا باڵوکرده وه .ل�������ه م ڕاپ�������ۆرت�������ه دا ه���ات���ووه : ک��ۆم��ه ڵ��ێ��ک ڕێ��ک��خ��راوى پشکنه رى بۆ نه ته وه یه کگرتووه کان مرۆڤ مافى ک��اروب��ارى ب��ه گ��ژداچ��وون��ه وه ى و ت���ی���رۆری���زم ب��ه ت��ون��دى

ڕه خ���ن���ه ی���ان ل���ه ی��اس��ا دژه تیرۆریستییه کانى تورکیا

گرتووه ، ئه م کۆمه ڵه پشکنه ره که ده بێژن خۆیاندا له ڕاپۆرتى

پێناسى تورکیا بۆ تیرۆریزم له مه ڕ ناوخۆى تیرۆریستییه کانى گروپه ئاڵۆزه به رفراوان و زۆر واڵته که ى، سه رکوتکردنى ب��ۆ ت��ورک��ی��اش و

که مینه و الیه نه سیاسییه نه یاره کان به کاریده هێنێت.

هه روه ها له ڕاپۆرته که ى )زه بۆستۆن گلۆب(دا هاتووه که )مارتین شینین(

پشکنه ره تیمه ئ��ه م سه رۆکى ى یه ک پشکنینێکى سه ردان و دواى شاره کانى ل��ه زۆری��ن��ه ى هه فته یى به یاساى س��ه ب��اره ت تورکیا )2001( ساڵى دژه ت��ی��رۆرى ى ئه م واڵته ده ڵێت: ئه م له ناوبردنى ب��ۆ یاسایه ن��ه ت��ه وه ک��ان��ى که مینه واڵت���ه ک���ه ب��ه ت��ای��ب��ه ت ک���ورد گ��ه ل��ى ب���ه دژ نه ک به کارده هێنرێت، چوونه وه ى به گژدا بۆ تاوانى گروپانه ى ئ��ه و ئه نجام تیرۆریستیانه ده ده ن. واتا تورکیا ده یه وێ بنه بڕکردنى پ��ه رده ى له ژێر میلله تى مافى ت��ی��رۆری��زم��دا، کورد پێشێل بکات و له هه موو ئه و له که بکات بێبه شیان مافانه ش مافه کانى بۆ گه ردوونى جاڕنامه ى

مرۆڤدا هاتوون.

له و به شێکى ام���روز( )ای���ران سایتى لێکۆڵینه وه تێر و ته سه له باڵوکرده وه که له الیه ن )عه بدوڵاڵ قه نبه رلو(ه وه نوسراوه په یوه ندییه کانى دۆسییه ى به سه باره ت ئیسرائیل له گه ڵ عیراقى نوێدا. له م به شه ى لێکۆڵینه وه که دا، بڕگه یه کى ته رخانکراوه بۆ کورد و ئیسرائیل و ئه مه ش ده قه که یه تى: کورده کان دا، ناوه ڕاست خۆرهه اڵتى له ئه و کاریگه رى له ژێر که نه ته وه یه کن گۆڕانانه دا بوون که له مێژوودا ڕوویان داوه له الیه ن ده رکردنیان کردن و ئاواره وه ک هه ربۆیه شه ن��اک��ورده ک��ان��ه وه ، ده وڵ��ه ت��ه له به رامبه ر ئاشتیانه تریان هه ڵوێستێکى

ئیسرائیلدا هه یه .ژماره یه کى دا، ک���وردان له ناو پێشتر که ه��ه ب��وون جوله که ک���وردى ب��ه رچ��او کردووه ئیسرائیل بۆ کۆچیان زۆربه یان له کابینه ى ب��وون. نیشته جێ ل��ه وێ و شیمۆن پێرێزى سه رۆک وه زیرانى پێشووى له وه زیره کان یه کێک ته نانه ت ئیسرائیلدا، حه ز ئه مریکا هه ربۆیه شه ک��وردب��وو. به دروستبوونى په یوه ندى نێوان کورده کان ئه م هێشتا ب��ه اڵم ده ک��ات، ئیسرائیل و دروست ته واو به شێوه یه کى په یوه ندییه

نه بووه .ئاڕاسته یه کى دا کوردان له ناو هه رچه نده

توندى ئه نتى جوله که هه یه ، به اڵم ڕوانگه ى کورده کان بۆ ئه و واڵته به به راورد له گه ڵ ڕوانگه ى عه ره ب و فارس و تورکدا، که مێک

نه رمڕه وانه تره .تورکیا، له به رخاترى ناچاربووه ئیسرائیل بکات ک��وردان له دۆستایه تى چاوپۆشى له هاوسه نگییه ک ک��ه م الیه نى یاخود تورکیا له گه ڵ خ��ۆى په یوه ندییه کانى دروس���ت دا ع��ی��راق ک���ورده ک���ان���ى و که ڕاستییه ش ئ��ه و س���ه ره ڕاى ب��ک��ات. هه ستى له پشتیوانى ئیسرائیلیه کانیش ناکه ن، ک��ورده ک��ان الى سه ربه خۆیى کوردی ده وڵه تى دامه زراندنى ئه گه رچى

له قازانجى ئه واندایه .

ڕابردوودا، سه دساڵى له ماوه ى کورده کان چ��ه ن��دی��ن ج���ار چ ل���ه الی���ه ن ده وڵ��ه ت��ه ده وڵ��ه ت��ه ل��ه الی��ه ن چ ناوچه ییه کانه وه زلهێزه کانه وه خیانه تیان له گه ڵ دا کراوه ، نزیک ک��ورد له نه ئیسرائیل ئێستاش خیانه تیان ده شخوازێت نه و ده بێته وه

له گه ڵدا بکات.ده وڵه تى هه رسێ گشتى به شێوه یه کى له ئیسرائیل ب��ه ری��ت��ان��ی��ا، ئ��ه م��ری��ک��ا، هه ڵوێسته کانیان دا سه باره ت به کورده کان و ده وڵه تانى نمونه ى تورکیادا، ڕووبه ڕووى دووڕیان بوونه ته وه و چاره سه ر کردنى ئه م کێشانه ش له هه لومه رجى ئێستادا به دوور

ده زانرێت.

کوردستانى باشوور سه رمایه ى ئیرانى ڕاکێشاوە

ده بێ کورده کان چاو کراوه بن

تائێستا وه اڵمى پرۆژه ى ڕاگه یاندن به کوردى نه دراوه ته وه

له مپه ر له به رده م میدیاى کوردى له تورکیا هه یه

ڕێکخراوى نه ته وه یه کگرتووه کان ڕه خنه له تورکیا ده گرێت

هێشتا په یوه ندى ئیسرائیل و کورده کان دروست نه بووه

کورد لە میدیاکانەوە

سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674 9 www.jamawarnews.com

ڕێگه ناده م کارێک بکه ن به الی منه وه نه گونجاو بێت

خه ریکیی هاوسه ره که م »نامه وێت کاری نوسین و رۆژنامه و خوێندنه وه و کتێب بێت، له به رئه وه ی ئه مانه زیاتر ئه خاته وه ، دووری وخێزان له ماڵداری بێت پیاوان تێکه اڵوی زیاتر واده کات

تا ئافرەتان« ئه مه بیرکردنه وه ی )هیوا مەحەمەد( ی ته مه ن 33 ساڵه که تا ئێستا نه چووه ته ژیانیی هاوسه رییه وه ، ناده م ڕێگه ته نانه ت وت: ئه وه شی ژن��ه ک��ه م به ڵکو ن��ه ک ل��ه داه��ات��وودا کارێک وخوشکه کانیشم مناڵه کانم بکه ن که به الی منه وه نه گونجاو بێت، لێی بێت وه ک با بۆخۆشیان حه زیان کارکردن له سۆپه رمارکێت و ئۆتێل و

هاوشێوه کانیی . نابێت کاته کانی له ده ره وه ی ماڵ

به سه ربه رێتئه وگه نجێکه مسته فا( )به رهه م خاوه نی و ته مه نیدایه بیسته کانی له فرۆشتنه ، مۆبایل بچوکی کۆگایه کی ئه وه یه منه وه به الی شت »گرنگترین ئه و کاره ی هاوسه ره که م ئه یکات نه بێته مایه ی ماندوکردنیی له ڕووی ده رونیی وجه سته ییه وه ، هه روه ک نابێت ئه وه ش کاته کانی زۆری به شێکی که بکات ب��ه س��ه رب��ه رێ��ت، م��اڵ ده ره وه ی ل��ه وه ک��وه��ون��ه رم��ه ن��د و ئ��ه ن��دازی��ار و شوێن له هه میشه که ڕۆژنامه نووس

گۆرکێ و تێکه اڵوبووندان. هه موو کارێک مه عقوله

خوێندکاری مه جید(ی )به ختیار ئه و شیاوێتی وایه ڕایی ئه و زانکۆ، دیاریده کات بۆ کاره که ی جۆری کچه بۆیه ئاساییه له داهاتودا هاوسه ره که ی هه رکارێکی هه بێت » ڕام وایه هه موو کارێک مه عقوله ئه گه ر که سه که بۆ ئه و کاره شیاو بێت، ئێستا که دامه زراندن

کچه زۆرب��ه ی ده بینی که مبوه ته وه ، جوانه کان له ده ره وه ی وه زیفه ی که رتی گشتیی کاریان ده ست ده که وێت، وه ک کۆمپانیاکان، و ئۆفێس سکرتێری ب��ۆی��ه ه��ه م��وو ک��ارێ��ک��ی ئ��اف��ره ت��ان به ده بێت زۆری په یوه ندی له مه ودوا

ڕوخساریییه وه . حه زم له و کارانه نییه که

تایبه تمه ندی پیاوه و که چی ژن ده یکات

»حه ز ئه که م مامۆستایه تی بکات، حه زم له و کارانه نییه که تایبه تمه ندی ده یکات«)عه لی ژن که چی و پیاوه ووت، وای مامۆستا حه مه ئه مین(ی که ، گ��ه ڕان��ده وه ئ��ه وه بۆ هۆکه شی شتێک ه��ه م��وو ئێمه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ه ی قبوڵناکات به تایبه ت به رامبه ر ڕه گه زی جوانی ڕه گه زیی خ��اوه ن ژن مێینه ، وناسکییه و مه کانه تی خۆی هه یه ، و وه ک کارێک هه ر به ر بخرێته نابێت موجامه له ی پێویسته که سکرتێری هه موو که سێک بکات، یان فرۆشیاری، له به رئه وه ی ئه مه ئافره ت ناچار ده کات په نا به رێته به ر هه موو شتێک له پێناو هیچ کااڵکه ی، فرۆشتنی به ب��ره ودان

پیاوێکیش ئه مه قبوڵ ناکات. ڕێگه ناده م هاوسه ره که م له هیچ

شوێنێک کار بکاتووه زیفه یه ک ئیشکردن هه رجۆره »ڕێگه ڕه تده کاته وه ، بۆهاوسه ره که ی شوێنێک هیچ له هاوسه ره که م ناده م کار بکات، باشتر وایه له ماڵه وه بێت

ئه مه ب��دات« وخێزان مناڵ به بایه خ 29س��اڵ( ره حیم )پشتیوان قسه ی که رتی کۆمپانیایه کی له که ئه و ه ، به رامبه ر کچه کانی کارده کات تایبه تدا له داهاتوودا ڕایه کی جیاواز تری هه یه » به اڵم بۆ کچه کانم یارمه تیان ئه ده م تا بکه ن ته واو خوێندن پله ی به رزترین هه رکوێ له ده که م ئازادیان له وه دا و ئه یانه وێت کاربکه ن، چونکه سه رده می ڕاب��ردوو وه کو تره و دنیایه کی ئ��ه وان نێوان له ده ک��ه م جیاوازی بۆیه نیه

هاوسه ره که م وکچه کانم«ڕێژه ى قه یره یى له نێو

فه رمانبه رانی ئافره تدا به ره و

هه ڵکشان ده جێتش����اره زای م��ه س��ۆی��ی( هێمن (پرسیارێکی له چه ند خێزان ب��واری جۆره به م ڕاپۆرته وه ، به م په یوه ست لێکدانه وه ی کۆمه اڵیه تی بۆکرد »ئه مڕۆ خێزان بژێوی ناتوانێت به ته نها پیاو پیاوانه ى ئه و به تایبه تى بکات دابین که ده سهاته کانیان سنورداره ، بۆیه زیاتر هه یه موچه یان ئه وکچانه وه ن به دووى تاهیچ نه بێت له ڕوى مادییه وه یارمه تیان بده ن، خه ڵکیش زیاتر حه زیان له ئیشی

حکومییه تا ئه هلی. توێژینه وه یه کی مه سۆیی، که چه ند له م بواره دا کردووه ئه وه شی ووت: »ئه و

جۆره کارانه ى که ئافرەتان بۆماوه یه کى درێژ له ماڵه وه داده بڕێت، وه ک هه ندێک جۆری فه رمانبه ری ئیدی حوکمی بێت پێیان پیاوان تایبه ت، که رتی یان باش نییه و ڕێگیری لێئه که ن، چونکه تا ئه رکى وایه پێیان پیاوان ئێستاش به خێوکردنى منداڵ به ته نها له ئه ستۆى ژنیش ب���ه دوورک���ه وت���ن���ه وه ى ژن���ه ، ڕۆڵه به ته واوى ئه و ناتوانیت له ماڵه وه ته نها ئ��اف��ره ت به رجه سته بکات و، به رته سک م��اڵ��دا ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ى کردووه واى هه رئه مه شه ده که نه وه ، که ڕێژه یى قه یره یى له نیو فه رمانبه راندا

به ره و هه ڵکشان بچێت .

شووکردنى خوشکى بچوک ئاساییه به 25س���اڵ، ته مه ن ڕه زا شه وبۆ پێش کچێک گ��ه ر داده ن��ێ��ت ئاساى وتیشى شوبکات، گه وره که ى خوشکه ده گه ڕێته وه پرۆسه یه ئ��ه و زۆرج���ار ی��ان ب��ۆ سوتفه ، ب��ۆ ق���ه زا و ق���ه در ئاساییه بچوک خوشکى شووکردنى بوو سه رکه وتو پڕۆسه که گه رهاتوو پێکه وه له گه ڵ هاوسه ره که یدا بگونجێن، ئێمه دا کۆمه ڵگاى له ج��اران ڕاسته

به شێوه یه کى ناموو ته ماشاى ئه و جۆره ده ک��رد، هاوسه رگیرییه یان پرۆسه ى به اڵم ئێستا ئه وه ئاساى بووه ته وه له کۆمه ڵگاکه مان، نمونه ى سه رکه وتویش

بووه .په یوه ندى کۆمه اڵیه تییان به هێز

ده بێت له ئاینده داکه ژاڵ مسته فا ته مه ن 30 ساڵ دایکى سێ کچه وتى ئاماده نابم کچه بچوکه که م گه وره که م، کچه پێش بده م شوو به گ��ه وره ک��ه م کچه ن��ام��ه وێ��ت چونکه شوبکات، بچوکه که م کچه بمێنیه ته وه

بۆ ئ��ه وه ى ب��ارى ده رون��ى خ��راپ جێ نه هڵێت الى کچه گه وره که م، گه ر ئه مه م ئاساى کچه کانم په یوه ندى دواتر کرد کۆمه اڵیه تییان په یوه ندى و ده بێت

به هێز ده بێت له ئاینده دا.زۆرجار وا ڕێک ده که وێت کچى

گه وره خه ریکى خوێندنه ئه میره عه باس ته مه ن 24 ساڵ ده ڵێت شوێنه کان پێى به کچان شوکردنى خێزانێکه وه له هه روه ها و ده گۆڕێت بۆ خێزانێکى تر جیاوازى هه یه زۆرجار وا ڕێک ده که وێت کچى گه وره خه ریکى که کارێکه سه رقاڵى ی��ان خوێندنه نایه وێت پرۆسه ى هاوسه رگیرى ئه نجام بێت ڕێگر ناشیه وێت بۆیه ب���دات، بۆیه بچوکه که یدا خوشکه له به رده م ئه و کاته ئاساى ده بێت گه ر خوشه که بچوکه که ى شوبکات. هه ندێک جاریش داخ����وازى کچه ڕێ��ک ده ک��ه وێ��ت وا شوبکات به مه ش بێت زوتر بچوکه که

پێش خوشکه گه وره که ى.ترسێک هه یه له قه یره یى

کچه کانیان له ئاینده دازریان محه مه د ته مه ن 25 ساڵ ده ڵێت کۆمه ڵگاکه مان له ئاسییه زۆر ئێستا کچ گ��ه وره ک��ه ى خوشکه پێش ک��ه خێزانه کان جار هه ندێک بکات، شوو ببن قه یره کچه کانیان ده ترسن له وه کچه پێش بچوکه کاننیان کچه بۆیه واته ش��وو به ده ده ن گه وره کانیان

کچه کانیان قه یره ى له هه یه ترسێک له ئاینده دا.

پڕۆسه ى هاوسه رگیرى پێویستى به تێگه شتن و پێگه شتن هه یه

ب��ه ه��ادی��ن م��ه ج��ی��د، ت���وێ���ژه رى کچى شوکردنى له باره ى کۆمه اڵیه تى وتى گ���ه وره خوشکى پێش بچوک چونکه ده ب��ێ��ت، خراپى کاریگه رى حاڵه که تێکدا له گه وره که ى خوشکه که ده ک��ات، که موکوڕى به هه ست ده ک��ات، ش��وو بچوکه که ى خوشکه به خ��ۆى خێزانه که ى ده ره وه ى له ده ک��رێ��ت، ته ماشا ت��ر شێوه یه کى خێزانه که ى خۆیشیدا ناو له هه روه ها کچه ب��ۆ ن��اخ��ۆش ده رون���ى بارێکى

گه وره که دروست ده بێت. هاوسه رگیرى پ��رۆس��ه ى وتیشی نییه ، ئاسان ئه وه نده پرۆسه یه کى تێگه شتن به پێویستى پرۆسه یه که کچێکى کاتێکیش هه یه پێگه شتن و هاوسه رگرى پرۆسه ى بچوک ته مه ن و ده رون��ى ڕووى له ده دات ئه نجام سلبیى کاریگه رى کۆمه اڵیه تیشه وه

ده بێت.

له هه موو کاتێکدا دایکان و باوکان و خوشک له گ��ه وره که سانى یان یان به بچوکه کان ده ده ن پاره برا پ��ڕک��ردن��ه وه ى ب��ۆ به منداڵه کان، له کاتێکدا له پێداویستیه کانیان پێداویستى خۆراک بۆ قوتابخانه ن ی��ارى ه��ه ن��دێ بۆکڕینى ی��ان ت��ر، ئه م خۆیان، که لوپه لی یان منااڵنه پاره پێدانه ش گه ر به مه رجێک سنور ڕاسته خۆى کاریگه رى نه به زێنێت له سه ر که سایه تى منداڵ ده بێت وه له نێوان دابنرێت سنورێک ده بێت له پێدانى زیاده ڕه وى و پاره ى که م پاره به منداڵ، شێواز و بڕى پاره به منداڵ که له ته مه نێکى بچوکى وه ک سه ره تایی دووى و یه ک قۆناغى له که مێردمنداڵه ى له و جیاوازه من بنه ڕه تیدایه ، هه شتى و حه وت نکوڵی له وه ناکه م پاره هه ر نه درێت

بێت به شێوازێک ب��ه اڵم به منداڵ، ڕۆژێک گه ر وانه زانێت که منداڵه که و به هه را بیکات پێنه درا پ��اره ى فه رته نه ، ده بێت منداڵ وا فێربکرێت گه ر ڕۆژێک پاره ى پێنه درا ئه وا الى بکرێته وه دڵنیاش وه بێت ئاسایی

که بۆى قه ره بوو ده که نه وه .منداڵ کاتێک ده ڕواته ده ره وه بۆ هه رشوێنێکى یان بێت قوتابخانه ب��اوک��ان و دای��ک��ان ترپێویسته له گه ڵ که منداڵه کانیان به ئاگابن بۆیه پێویسته هاوڕێدان کۆمه ڵێک ئه م تاوه کو بده نێ پاره یان بڕێک والوازبونى به ناسۆر هه ست منداڵه هاوڕێکانى کاتێک نه کات، خۆى پێنیه ، پاره ى ئه م ده کڕن شتێک ده رون���ی���ه وه ڕووى ل��ه چ��ون��ک��ه له سه ر ده بێت خراپی کاریگه رى له ساته و ل��ه و منداڵ که سایه تى منداڵه ئه و دوورنیه داهاتوشدا، له کاتى نه بونى پاره پێی بیرله شتى

دزى بۆ په نا یان نه کاته وه خراپ پێشتریش ،وه ک نه بات شتى و قۆناغی منداڵێکى پێدا ئاماژه مان که م به بڕێکى پێویستى سه ره تاى قۆناغى له تاالوێک هه یه له پاره و ب��ه ب��ه رده وام��ى بێت، ئاماده یدا به جارپاره دووتاسێ ڕۆژێکدا له له هه ندێ هه ڵه یه شتێکى منداڵ ده که ن پیاده ى باوکان و دایکان که بۆ لێده که ى پرسیارى کاتێکیش ده ڵێت وه اڵم��ه ک��ه ى ؟ واده ک���ه ى یان ئ��ه گ��رى، لێبکه م چ��ی ئ��ه ى جامخانه که نه ده یتێ پاره م ده ڵێت منداڵه بچوکه که ى ی��ان ده شکێنم دایکان یان هه ڵده سێنم، ناوبێشکه ئه مه )موبه ڕیر( به ڕێز باوکانى و بابگرى ج��ا ب��ه ده س��ت��ان��ه وه نیه یان کاتژمێر نیو ه��ه رئ��ه وپ��ه ڕى چ���اره ک���ێ ده گ�����رى دوات�����ر ژی��ر دووجار ڕۆژێکدا له تۆ ده بێته وه ، پاره ت پێدا ئیتر فێر ده بێت هه موو

هه ندێ هه رچه نده ده یه وێ، ڕۆژێک هه رچونه فێرکراون وا له مندااڵن ده ره وه ده بێت پاره یان پێبێت گه ر شه ویش بێت ئه ى وا ڕۆژێک تۆپاره نه بوو جزدانه که ت یان گیرفانت له ئه ى له وساته وه ختدا چی ده که یت؟ ق��ه رزى دراوسێکه ت له خۆناچى به قسه ى ب��ده ه��ه وڵ بۆبکه یت؟! بکه ى ڕازى به هاوڕێیه تى خ��ۆش به سه ریا بهێنه ده ست بکه بانگى شه ربه تێکى بسڕه فرمێسکه کانى ئارام تاکه مێک ب��ده رێ پرته قاڵى قسه ى هێدى هێدى و ده بێته وه تا ب��گ��ۆڕه بابه ته که و بکه ب��ۆ داواکاریه که ى بیر ده چێته وه ، به اڵم نابێت ڕۆژ دوو و ڕۆژێک به ئه مه به الیه نى که مه وه دوو تا سێ حه فته وه ده ک���ه ى ت���اڕازى ده خایه نێت بچه سپێت منداڵ له ناخى وا ئه بێت پاره که نابێت منداڵ هه موو ڕۆژێک که باوکى بزانێت ئه بێت وه رگرێت

له ده ره وه کار ده کات بۆ ئه وانیه تى بابه ش هه موو ڕۆژێک ئیشی ده ست یان به منداڵ ن��اک��ه وێ��ت،پ��اره دان ده چێت منداڵ کاتێک ڕۆژان��ه ی��ه یان هه فتانه یه یان قوتابخانه بۆ ده بێت بێت هه ر جۆرێک مانگانه یه

بار و جار که بکرێت له منداڵ وا پێویستى خۆى له و پاره ده رکردوه بکات، پاشه که وتى ب��دات ه��ه وڵ و منداڵه له هاندانى ئه مه جۆرێک سودمه ند ئابووریشه وه ل���ه ڕووى

ده بێت.

پیاوان کام جۆره ئیشه بۆ ئافرەتان په سه ند ده که ن؟»پیاوان حه زیان له وکارانه نییه که ، ئافرەتان بۆماوه یه کی درێژ له ماڵه وه داببرێت«

توێژه رێکى کۆمه اڵیه تى:شوکردنى کچى بچوک کاریگه رى ده رونى دروست ده کات الى خوشکه گه وره که ى

شێوازى پاره دان به منداڵ

کۆمەاڵیەتی

دانا صالح

باخان سه الح

و:دڵشادصاڵح

گه وره ی ده وترا پێی ئه وه ی له کۆندا به خێوکردنی ئه رکی به ته نها ماڵه وه سااڵنه ی ل��ه م ب��وو، له سه ر خێزانی و ژیان بوونی قورس به هۆی دوای��دا که ڵه که بوونی پێداویستییه کانی مرۆڤی هاوچه رخ وایکرد ژنیش ببێته الیه نه که ی تری به رێوه بردن و به خێوکردنی خێزان هه ر پیاوه که ش خودی هه ندێکجار و بۆیه ده ک��ات، دابین گ��وزه ران��ی ئه م له کوڕانیش وایکردووه ئه وانه هه موو هاوسه رگیریدا پڕۆسه ی ئه نجامدانی که کچانه وه بن ئ��ه و ب���ه دوای زی��ات��ر ئه وه ی هه یه ، بژێویان سه رچاوه یه کی ده خه ینه سه ر تیشکی ڕاپۆرته دا له م یان کچان که ئیشه یه ئ��ه و ج��ۆری ئافرەتان ده یکه ن له ڕوانگه ی تێروانینی پ��ی��اوان��ه وه ، وات��ه چ��ۆن ئ��ه و ئیشانه ئایا جیاده که نه وه و هه ڵیده سه نگێنن، چ هاوسه ره کانیان حه زئه که ن پیاوان کارێک بکه ن؟ به واتایه کی تر چ کارێک

په سه ند ده که ن و چی ڕه تده که نه وه ؟

پرۆسه یه کى هاوسه رگیرى پرۆسه ى هه روه ها م��رۆڤ��دا، ژیانى له گرنگه مرۆڤه کانه ، ژی��ان��ى پێویستییه کى ئه وه ى ئێستا ده بینرێت له نێو هه ندێک له خێزانه کاندا پێش کچه گه وره کانیان

کچه بچوکه کانیان شوو ده کات.پێیوایه ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ى ت��وێ��ژرێ��ک��ى پێش بچوک خوشکى »ش��وک��ردن��ى خ��وش��ک��ى گ������ه وره ى ک��اری��گ��ه رى خوشکه الى به جێده هێڵێت ده رون��ى

گه وره که ى«.

www.jamawarnews.com 10 سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674

ناوى به ئه مریکى ئافره تێکى ماراسۆنى شیکاگوى )ئه مبرمیلر( کۆتایى پاش ئینجا و کرد ته واو خێرایى به ماراسۆنه که ، هاتنى گ��ه ی��ن��درای��ه ن��ه خ��ۆش��خ��ان��ه به مه به ستى ئه نجامدانى نه شته رگه رى

منداڵبوون.سه رچاوه یه ک به ناوى نه خۆشخانه 27 ته مه ن میلرى که ڕایگه یاند، ساڵ له ماوه ى هه فته ى 39هەمینی دووگ��ی��ان��ی��دا ب���ه ش���دارى ل��ه م ماراسۆنه دا کردووه ، که درێژیه که ى پێى به کیلۆمه تربووه . 42,195بارى ئێستا پزیشکه کان وت��ه ى له ومنداڵه که ى دایک ته ندروستى

ئاستێکى زۆر باش دایه .

ده وڵه مه ندترین که سى )20( لیستى له ناوى جیهاندا، خۆسازکراوى ئافرەتانى )11( ژنى چینى به دی ده کرێت. ئاستى مام ناوه ندى دارایى هه رکام له وئافرەتانه دوو ملیارد و )600( ملیۆن دۆالر مه زه نده ئه و سااڵنه که هۆگنێر ڕۆب��رت ک��راوه . چه ند به ئاماژه ده کات ئاماده لیسته یه چینى ئافرەتانى سه رکه وتنى هۆکارێکى یه ک سیاسه تى له بریتین که ده ک��ات یه کسانى ه��ه روه ه��ا چین، له منداڵى موچه ى ئافرەتان له گه ڵ پیاوان که دواى شۆڕشى کۆمۆنیستى ئافرەتانى چینى لێى

به هره مه ند بوون.

ش���وێ���ن���ى س�����ه ره ک�����ى ه���ه ن���ار ئاسیایه )pomegranate(له هه نار هند. ئێران و به تایبه تیش سوریا، ئ��وردن، )لوبنان، شامه وه باکورى بۆ گواسترایه وه فه له ستین( سپى ح��ه وزى میسر و ئه فریقا و بریتین ناوه ڕاست. پێکهاته ى هه نار ئاو ، )%22( توێکڵه که ى ل��ه ، شه کر ،)%.3( پڕۆتێین ،)%63(

،)%.3( خۆڵه مێش ،)%10(لیمۆ ت��رش��ى ،)%3( ڕی��ش��اڵ ئاسن له که م بڕێکى و ،)%1(مه نگه نیز کبریت و فۆسفۆر و و

پۆتاسیۆم هه روه ها و کلس. و

تێدایه . )CوA،B( ڤیتامینه کانى به رز چه ورى ڕێژه ى تۆوه که شى له ده بێته وه ده گاته )7�9%(. به کارهێنان هه نار، پزیشکییه کانى س��ووده و هه نارچاره سه رى به غه رغه ره کردن وهه وکردنى گ��ه روو نه خۆشییه کانى شیرین هه نارى ده ک��ات. له وزه تێن چ����اره س����ه رى ک��ۆک��ه ى درێ��ژخ��ای��ه ن ده ک���ات، ده ن��گ��ه ده ن���گ و

ژێیه کان باشده کات. چاره سه رى بڕین ده کات، ڕێ له خێرا لێدانى دڵ و دڵه هێزده کات. به دڵ ده گرێت و کوتێ هه ڵچوون گ��ه ده و نه خۆشییه کانى تێکه ڵ ه��ه ن��ار توێکڵى ناهێڵێت. خۆشکردنى بۆ ده کرێت خه نه به به ه��ه روه ه��ا ڕه ش. ڕه نگى به قژ کاردێت له خۆشکردنى پێسته دا و بۆ کردنى ڕه نگ له ڕه نگ جێگیرکردنى هه یه هه نارسودى توێکلى قوماشدا. ڕه گه که شى توێکڵى سک چوون. بۆ ئه گه ر بکوڵێت به رێژه ى )50 و60( ماوه ى بۆ لیترئاودا یه ک له گ��رام هه موو پاشان سه عاتێک چاره که شریتى کرمى بخورێته وه به یانییه ک له ناو ده بات. ڕێگره له هۆکاره کانى تێکدانى ج��وم��گ��ه ژان و جومگه کان. هه روه ها له �uric( ئه سیدى شله ده کات ڕزگار )acidم��ی��زه وه ل��ه ڕێ��ی��ى و ده ره وه . ده دات��ه فڕێى رێگاى له ترش هه نارى )Uricosic effect(له زیاتره کاریگه رى وه ه کاریگه رى هه نارى شیرین.

ئه و لێیه حه زیان هه میشه ک��وڕان خۆشیان که بکه ن سه رسام کچانه سه یر تێکى و هه ڵسوکه به ده وێ��ن هاوسه رگیریان داواى شێتانه و به ته مه ن 20 ساڵ لێبکه ن، کوڕێکى هه ڵسوکه وتێکى سه یر و تازه داواى له خۆشه ویسته که ى کرد هاوسه رگیرى له گه ڵ پێک بهێنێت ئه ویش به خستنه خواره وه ى خۆى له قاتى چواره م. بۆ ئه وه ى بیبینێت چه ند خۆشی ئه وێت و ئه یه وێت ته واوى ته مه نى له گه ڵ ئه و به ڕێ بکات به اڵم کوڕه که خۆى ئاماده

له هه ڵبدات ئه وه ى خۆى بۆ کردبوو شته کانى ته واو که چواره مه وه قاتى ئ��ام��اده ک��ردب��وو بۆ ئ��ه وه ى ئ��ازارى له پڕ باڵۆنێکى دانانى به پێنه گات هه وا بۆ ئه وه ى بکه وێته سه رى پاشان Will« نوسیبوو شه قامه که ى له کاتێک »?You Marry Meکچه که ساتى که وتنه که ى بینى زۆر په شۆکا به اڵم حه سایه وه کاتێک بینى که جوان الفیته یه کى گه ڵ له ماوه پاشان لێئه کات، هاوسه رگیرى داواى کچه که ڕازى بوو به هاوسه رگیریه که .

پیاز که ئ��ه وه ى سه ره کى هۆکارى فرمێسک له چاو ده ڕێژێت ده گه ڕێته وه جۆرێک هه ڵگرى پیاز ئ��ه وه ى بۆ وردکردندا کاتى له کبریتیه ماده ى و ئۆکسجین گ��ه ڵ له کبریته ئ��ه م جۆرێکى یه کترده که ن له کار هه وادا دى له ماده ى کمیاوى دروست ده که ن

که ئه م ماده یه وا له چاوه کان ده کات له برێژێت، ئ��او خ��ود یا فرمێسک تازه ترین لێکۆڵینه وه دا زانایان ئه وه یان کبریته ى جۆره ئه و کردووه ئاشکرا پیازدا هه یه ده توانێت سودى له که چاره سه رکردنى بۆ بگیرێت لێوه ر

نه خۆشى ڕه بۆ.

مرۆڤێک که حه قى ده ربڕینى بیرو بۆچونه کانى نه بێت، به مرۆڤێکى

زیندوو له قه ڵه م نادرێت.)شاڕلدومونتسکی(

*****هه رگیز بیر له وه مه که ره وه که چۆن له به رامبه ر ناخۆشیه ک که

هێشتا ڕووى نه داوه ، چۆن غه مبارى ده ربخه یت.

)نادر ئیبراهیم(

له په نده کانی ژیان

ئافره تێکى ئه مه ریکى له دواساته کانى ماراسۆندا منداڵى ده بێت

ئافرەتانى چینى له سه ره وه ى لیستى ده وڵه مه ندترین ئافرەتانى جیهانن

هه نار دڵ به هێزده کات

له قاتى 4 خۆى خسته خواره وه بۆ ئه وه ى ئه و کچه ى کە خۆشی ئه وێت شوى پێبکات

بۆچى له کاتى پیاز ورد کردن فرمێسک له چاومان دێت؟

هەمەڕەنگ

Sudoku سودۆکو

کــاوڕ4/20-3/21

دووانه6/20-5/21

قرژاڵ7/20-6/21

شێر8/20-7/21

فه ریک9/20-8/21

ک����������ات����������ی خ��ۆم��ان��دووک��ردن و نزیکبۆته وه و راسته قینه ئیشکردنی مه به دوودڵ بکه و ته رخان بۆ خۆتی له کاره کانتدا، خۆشه ویسته که ت فه رامۆش باشترین قۆناغێکدابێت، له هه ر مه که

رۆژی هه فته بۆتۆ دووشه ممه یه .

ل����ه م����اوه ی ئ��ه م ه����ه ف����ت����ه ی����ه دا زیاتر هه وڵبده ده بێت، ئاڵۆز مێشکت بده یت، خ��ۆت به ته ندروستی گرنگی ئاگاداری نابێت، باش ئابوریت باری بیپارێزیت هه وڵبده به ، خێزانەکەت هه فته دا کۆتایی له له ناخۆشییه کان،

کێشه کانت چاره سه رده بێت.

ل���ەم ه��ەف��ت��ەی��ەدا ه����ەواڵ����ێ����ک����ت پ���ێ���دەگ���ات ک��ە لەوانەیە دەکەیت چاوەڕێی ماوەیەکە بێتە بۆ هاوسەرگیریت دەرفەتێکی لە روو داری��ی��ت ب���اری پ��ێ��ش��ەوە.

باشبوونە.

مه به ب��اوه ر خۆش قسه یه ک به هه موو ک��ه ب��ۆت ده ک��رێ��ت، ژیان ناسک هه ست که سێکی له گه ڵ ده گۆڕێت، که ژیانت ده ستپێده که یت به خت رووت تێده کات، هه وڵبده تێبگه ی تاکوو خۆشه ویسته که ت له کێشه کانی

چاره سه ریان بکه ی.

ئه م ل��ه س��ه ره ت��ای ناکۆکی هه فته یه دا بنه ماڵه که ت له نا و دروست ده بێت، له گه ڵ که سێکی شاره زا گرفته کانت چاره سه ری تاکوو قسه بکه بۆتۆ هه فته رۆژی باشترین ب��ک��ات،

چوارشه ممه یه .

هه فته یه دا ل��ه م کێشه و ت��وش��ی گرفت ده بیته وه ، به اڵم چاره سه ر ده بێت، خزمێکت باشه ، تۆ بۆ پشوو که مێک به راوێژی پێویستی هاورێیه کت یان تاکێشه کانی بده یارمه تی ده بێت تۆ

چاره سه ر بێت.

گـــــا5/20-4/21

پ����ه ی����وه ن����دی ک���ۆم���ه اڵی���ه ت���ی له ئاگات باشتروایه ده کات، سه رقاڵت ته ندروستیت بێت، به باشتربوونی ژیانت ژیانێکی به دوای هه وڵبده به ، گه شبین ئاواته کانی هیواو تاکو بگه ڕێیت نوێدا

ترت بێته دی.

ته رازوو10/20-9/21

هه ستت سۆز و که که سێک به رامبه ر ده ده یت، له ده ست ل��ه ک��اروب��اری دارای���ی���دا س��ه رک��ه وت��ن ده بێت هه روه ها ده هێنیت، به ده ست کاتێکی گونجاو بۆ هاوڕێکانت دابنێیت

تاکو له گه ڵیان بیت.

که وان12/20-11/21

ل���ه م ه��ه ف��ت��ه ی��ه دا رۆژی ب��اش��ت��ری��ن ه���ه ف���ت���ه ب��ۆت��ۆ چوارشه ممه یه ، هه وڵبده به دوای ژیانێکی نوێ بڕۆیت تاکو هیواو ئاواته کانی ترت بێنه دی، ئه م هه فته یه له هه موو بواره کانی

ژیانتدا سه رکه وتن به ده ست ده هێنیت.

گیسک1/20-12/21

تووشی ل��ه وان��ه ی��ه ه��ه ن��دێ��ک ئ��اڵ��ۆزی س����������������ۆزداری بۆتۆ هه فته رۆژی باشترین ببیت، له ڕووبه ڕووبوونه وه ی چوارشه ممه یه ، هه وڵبده که مته حه مولی، کێشه کان هێوربیت له کاره کانتا باری داراییت باش

ده بێت.

سه تڵ2/20-1/21

سه فه ر هه وڵبده چونکه ب��ک��ه ی��ت، باشه زۆر ب��ۆت��ۆ باشترین لێوه رده گریت، باشی سودی ب��اوه ڕ خ��ۆش شه ممه یه ، تۆ بۆ رۆژ ده کرێت، که بۆت قسه یه ى به و مه به ده به خشیت خۆشه ویستی په یوه ندی به که سێکی به وه فا که ژیانت ده گۆڕێت.

نه هه نگ3/20-2/21

ل�����ه س�����ه ره ت�����ای توشی ه��ه ف��ت��ه دا به زوترین به اڵم ده بیت، خێزانی گرفتی له رابردوو خه م چاره سه رده بێت، کات مه خۆ، چونکه ئه و رۆژانه به سه رچوون، بکه یت، دروس���ت داه��ات��وت هه وڵبده

باشترین رۆژ بۆتۆ یه ک شه ممه یه .

دووپشک11/20-10/21

سێشەممە 2011/10/18 ● ساڵی 31 ● ژماره 674 11 www.jamawarnews.com

توانى میالن س��ى ئ��ه ى ی��ان��ه ى سه رکه وتنێکى زۆر گرنگ به ده ست به هه ستا ئ��ه وه ى دواى بهێنێت به پالێرمۆ یانه ى تێکشکاندنى وه اڵم. بێ گۆڵى سێ ئه نجامى له سه ر یاریگاى سان سیرۆ جۆزیپى میالن سى ئ��ه ى یانه ى میاتزا یانه ى خانه خوێى و میواندارى حه وته مى له گه ڕى کرد پالێرمۆى ئیتاڵیا یه که کانى پله یانه خولى سه رکه وتنى به یاریه که ش وه

یانه ى ئه ى سى میالن �ى پاڵه وانى ڤ��ێ��رژن��ى پ��ێ��ش��وو ب��ه ک��ۆت��اه��ات به ئه نجامى سێگۆڵى بێ به رامبه ر. الیه نه تاک ئاستێکى له یاریه که به ڕێوه ده چوو وه یانه ى میالنیستا گرتبوو، ده س��ت ی��ارى ج��ڵ��ه وى پێش کۆتایى هاتنى نیوه ى یه که م ئه نتۆنیۆ یانه که تازه ى یاریزانى تۆمار یه که مى گۆڵى نۆچێرینۆ یاریزان و 41 خووله کى له کرد ڕۆبینهۆ گۆڵى دووه مى تۆمار کرد

له خووله کى 55 گێمى دووه م ، دواى ئه م گۆڵه به ده خووله ک له پاسات و شووینگۆڕکێى یاریزانانى یئیگناسیۆ له پاسێک و میالن کاسانۆ ئه نتۆنیۆ یاریزان ئاباتێ گۆڵى سێیه م و کۆتایى هێنان به خه ونى پالێرمۆییه کانى تۆمار کرد ئه ى یانه ى سه رکه وتنه ش به م و به ده یه م پله ى هاته میالن سى هه شت خاڵ و پالێرمۆش له پله ى

پێنجه م مایه وه به ده خاڵ.

له چوارچێوه ى یارییه کانى قۆناغى پێش کۆتایى جامى یه کێتى ئاسیا ئه مڕۆ بڕیاره وا پێى تۆپى بۆ ئێواره خوله کى 5,45 کاتژمێر ل��ه ی��اری��گ��ه ى ک��وێ��ت ل��ه واڵت��ى یانه ى هه ردوو نێوان یارى کوێت به رێوه کوێتى کوێتی و هه ولێر ده س��ت��ه ى ی��اری��ی��ه ئ��ه م بچێت. ده بن به رێوه ى ژاپۆنى ناوبژیوانى ناوبژیوانان سه رپه رشتیارى و ئوردنیه و سه رپه رشتیارى یارییه که عومانییه . له م یارییه یانه ى هه ولێر پێویستى به بردنه وه به ئه نجامى یارییه که ئه وه ى بۆ گۆڵ )0-2(بچێته کاتى زیادکراو یاخود لێدانى یه کالکه ره وه ى سزا یان سه رکه وتن به ئه نجامى )3-0(، )3-1( گۆڵ به ده ستبهێنێت بۆ ئه وه ى راسته وخۆ و کۆتایى ی��ارى بۆ سه رکه وێت یارییه له م یه کسانبوونێکک هه ر

ده بێته هۆکارى سه رکه وتنى یانه ى کوه ێت کوه ێتى بۆ یارى کۆتایی. له یارى چوونى ئه م پاڵه وانێتیه ، فرانسۆ شه هید یاریگه ى له که

کوێت یانه ى به رێوه چوو هه ریرى دوو ئه نجامى به توانى کوێتى به به رانبه ر سه رکه وتن بێ گۆڵى

ده ستبهینێت.

یاریزانى به ریتانى ئاندى مۆراى سێیه مى پاڵه وانیه تى نازناوى جیهانى ڕیزبه ندى شه نگهاى بۆ تێنسى سه ر زه وى کوڕانى ئاندى به ریتانى یاریزانى هێنا. به ده ست مۆراى دووه مى ریزبه ندى ئه م پاڵه وانیتیه سه رکه وت به سه ر یاریزانى ئیسپانى دێڤێد فێرێر سێیه مى ڕیزبه ندى ئه م پاڵه وانیتیه به رامبه ر بێ کۆمه ڵه ى دوو ئه نجامى به به مه ش .4-6 ، 5-7 کۆمه ڵه کانیش توانى م��ۆراى ئاندى به ریتانى یاریزانى چینى شه نگهاى پاڵه وانیه تى نازناوى خاڵ 1000 توانى و بهێنێت به ده ست کوڕان زه وى سه ر تێنسى ڕیزبه ندى له سێیه مى ڕیزبه ندى هاته و وه ربگرێت

جیهانی.

کچه یاریزانى فه ره نسى ماریۆ بارتۆلى نازناوى جیهانى ڕیزبه ندى ده یه مى بۆ یابانى ئاوکاساى پاڵه وانیه تى به ده ست کچانى زه وى سه ر تێنسى ماریۆ فه ره نسى یاریزانى کچه هێنا.

ب��ارت��ۆل��ى دووه م����ى ڕی��زب��ه ن��دى ئه م کچه به سه ر سه رکه وت پاڵه وانیتیه ستۆسۆر سامنسا ئوسترالى یاریزانى یه که مى ڕیزبه ندى ئه م پاڵه وانیتیه به ئه نجامى دوو کۆمه ڵه ى بێ به رامبه ر،

به مه ش .1-6، 3-6 کۆمه ڵه کانیش کچه یاریزانى فه ره نسى بارتۆلى نازناوى پاڵه وانیه تى ئاوساکاى یابانى به ده ست هێنا، و حه وته م نازناوه که له سه رجه م

پاڵه وانیتیه کان به ده ستى هێناوه .

سه رکه وتنێکى به رشلۆنه یانه ى یانه ى هێناو به ده ست به نرخى ل��ه زه وى سانتاندێرى ڕایسینگ له میسى. به سه رکردایه تى �دا یاریه کانى هه شته مى هه فته ى ئیسپانى پ��ل��ه ی��ه ک��ى خ��ول��ى ڕاسینگ ڕووب��ه ڕووى به رشه لونه یاریگاى له ب��ووه وه سانتاندێر به ئه نجامى یاریه که نۆ کامپ به رشه لۆنه ه���ات ک��ۆت��ا 0-3توانى ی��ارگ��اى خ��ۆی��دا ن��او ل��ه تۆمار گ���ه وره ب��ردن��ه وه ی��ه ک��ى بکات و 3 خاڵى گرنگ به ده ست بێنیت و به 17 خاڵ پێشه نگى ده ست بگرێته ئیسپانى خولى یاریه که یه که مى ن��ی��وه ى ل��ه به رشه لۆنه توانى پیشبکه ویت به 2 گۆلى بى به رامبه ر گۆله کان له چاڤى و میسى یاریزانان ڕێیى له .26 و 11 خوله کى له و نیوه ى دووه م یاریه ک به رشه لۆنه پیشکه ش به رز ئاستیکى توانى 6٨ خوله کى له میسى بکات 3 و خۆى گۆلى دووه م توانى بکات. ت��ۆم��ار یانه که ى گۆلى لیۆنیل میسى توانى گۆڵى نۆیه م و ده یه میى خۆى تۆمار بکات له پیشه نگى توانى ئیسپانیا خولى ئیسپانى خ��ول��ى گ��ۆڵ��ک��اران��ى

بگریت.

هه فته ى یاریه کانى له مییانه ى چه ندین ئه ڵمانى خولى نۆیه مى گرنگترین له به ڕێوه چوون، یارى واتا ب��اڤ��ارى یانه ى �شدا ی��ارى باێیرن میوشن شکستیکى گه وره ى توشى یانه ى هێرتا بێرلین کرد و چوارگۆڵ به ئه نجامى یاریه که یشى به رامبه ر به سفر لێ برده وه ، له سه ر هه ردوو ئارینا ئالیانس یاریگاى یانه ى باڤارى و به رلینیه کان به یه ک گه یشتن له گه ڕى نۆیه مى بۆندسلیگا ماریۆ باێیرن یاریزانانى و ���دا شڤاینیشتایگه ر و دووگۆڵ گۆمیز تۆمار گۆڵێکیان ریبێرى بیالل و پێى شووین برنده وه یه به م کرد، خۆى له پله ى یه که م قایم تر کرد یاریه کى دیکه ش له به کۆى 22. شتوتگارت ی��ان��ه ى ه���ه ردوو ���دا و گه یشتن به یه ک هۆفنهایم و

یانه ى به سه رکه وتنى یاریه که ش به رامبه ر دووگ��ۆڵ به شتوتگات به سفر کۆتایى هات له و یارییه ى یاریگاى مارسیدیس بێنزى له سه ر

ش��ت��وت��گ��ارت ب��ه ڕێ��وه ده چ���وو . یاریزانان شتوتگارت گۆڵه کانى پاڤێل و ئ��ۆک��ازاک��ى شینگى

بۆگرینیاک تۆماریان کرد .

به دڵ��خ��ۆش��ه ج��ێ��ڕاڕد ستیڤن دواى کردن، یارى بۆ گه ڕانه وه ى ماوه ى بۆ کردن یارى له داب��ڕان پێکان. ه��ۆى ب��ه مانگ ش��ه ش ج��ێ��رارد ت��وان��ى ی��ه ک��ه م ج��ار بۆ بکات ی��ارى خووله ک 90 م��اوه ى به رامبه ر یانه ى مانچێستێر یونایتد 1-1 ئه نجامى به یارییه ى ل��ه و توانى جێڕاڕد و ب��وون یه کسان

بکات تۆمار ج��وان زۆر گۆڵێکى له و یارییه ، جێنێڕال �ى لیڤێرپوول پێى وایه ده توانێ�ت ئاستى باشتر وه داهاتوو�دا له بکات پێشکه ش فه رمى پێگه ى بۆ لێدوانێکیدا له به هه ستم “من : ووتى یانه که ى و یارییه ل��ه و ک��رد م��ان��دووب��وون له یارییه که به ر یانه پزیشکانى جۆره ئه م که وا ڕاگه یاندم پێیان

یاریدا، یه که م له ڕووده دات شته یارى به پێویستیم هێشتا من کردنى دوو سێ یارى تر هه یه بۆ بارى ته واو به شێوه یه کى ئه وه ى جه سته ییم ئاماده بێت، به اڵم زۆر خووله کى 90 له به وه ى دڵخۆشم باش ئاستێکى توانیم ی��ه ک��ه م پێشکه ش بکه م و هه ستم کرد که

له شم خۆى پته و کردووه ”.

میالن سه رکه وتنێکى گرنگى به ده ست هێنا

ئه مرۆ یانه ى هه ولێر و کوێتى کوێتى ڕووبه ڕووى یه ک ده بنه وه

ئه ندى مۆراى سێیه مى ڕیزبه ندى جیهانى گرت بۆ تێنسی سه ر زه وى کوڕان

ماریۆ بارتۆلى نازناوى پاڵه وانێتى ئاوکاساى یابانى به ده ست هێنا

به رشه لۆنه پێشه نگى خولى ئیسپانیاى گرتووه

بایرن میونشن هێرتا به رلینى گۆڵباران کردو شتوتگارتیش سه رکه وت به سه ر هۆفینهایمدا

جێنێڕاڵ جێرارد خۆشحاڵه به گه ڕانه وه ى بۆ یاریگاکان

وةرزش

له له ساڵی 1956 اللۆ ڕه نجده ر که رکوک له دایک بووه ، خوێندنی تا زراعه یه به اڵم پێشمه رگایه تی له بکات، ت��ه واوی نه یهێشتووه ساڵی 1973 په یوه ندی به یه کێتی کوردستانه وه دیموکراتی الوانی له وی هونه ر، ب��واری له ک��ردووه ده ستی سروود و شانۆگه ری به له تره وه الیه کی له پێکردووه ، ده نگی مامۆستاکانی منداڵیدا بۆیه هه ر بووه ، پێباش ئه ویان عه جوول ته مسیل و نمایش بۆ ئه وانه بووه ، وه ک خۆی ده ڵێت: هانده رێک بوون بۆ من، هه روه ها له 1975 ب��ۆ 1974 ساڵی ل��ه له وی و ب��ووه پێشمه رگه ش��اخ دیسان ده ستی به هونه ر کردووه و شانۆگه ری به و گ��ۆران��ی به ئه کته ری، ناوبراو له ساڵی 1977 که وتۆته زیندانه وه ، له ناو زیندان به ندیخانه «ی »ئاویی س��روودی ل��ه دوای ل��ه ش���اخ ن��ووس��ی��وه ه��ه روه ه��ا وت��وی��ه ت��ی��ه وه ، 1977»هونه ری تیپی پێکهێنانی له چ��ه وس��اوه ک��ان« ب��ه ش��دار ب��ووه ، ساڵی 19٨1 له شاخ له بالیسان مه جید مامۆستا ه��اوک��اری ب��ه که سیتر چ��ه ن��دی��ن و خ��وش��ن��او به ندیخانه «یان »ئ��ه ی س��روودی

خ��وێ��ن��دووه ، ل��ه ک��ات��ی ئ��اواره کوردستان باکووری له بوونیشدا ناو بزووتنه وه »تیپی هونه ری له چه وساوه کان« دیسان 300 ئه کته ر شانۆگه ری به ب��ووه ، الی زیاتر »پسووله ی گه ڕانێکی خوێناویی«، »بۆ هه رله وێش»به ندیخانه «و اللۆ ده بێ گه لمان«ی وتوه ته وه ،ناوبراو له دان��اوه ، زۆری سروودگه لێکی شانۆگه ری کردووە ئه وه شدا پاڵ هه روه ها هه یه ، نووسینیشی و خاوه نی ئه رشیڤێکی ده وڵه مه نده له سروود، دیوانێکی شیعریشی بۆ شیعریشی هه یه ،هەروەها مندااڵن وتووە له سه ر ئه نفال به اڵم سروودی زۆر کردووه ، هێشتا پێوایه هیچی نه کردووه ، وه ک خۆی و کوردا پێناو له ده ڵێت: تا ئه و ڕۆژه یش بتوانم ڕاناوه ستم. خه بات ک��ارو له و شانۆ له ت��ازه ی شتی الل��ۆ

به ...هتد، و که مپین و سروود بۆ شاره کاندا، له ده سته وه یه

یه ک ووتاریی کورد ده ڵێت: یه کێتی ئێستا

ئاو و نان له کوردان نه ته وه یی زه رورتره .

بۆ پێت ده ڵێن اللۆ ڕه نجده ر؟ ئایا

ده کرێت کاره ساتی له ده ستدانی بنه ماڵه که تمان بۆ باس بکه ی؟

من له شانۆگه ریه ک ناوی اللۆم به ده وری ئه وه ی به ر له بڕا سه ردا ونیشتمانپه روه رم پیرێکی جوتیار بینی له 19٨0 کان، به اڵم پێشتر کومه ڵه ی ڕێکخستنی ناو له من ناوێکی کوردستان ڕه نجده رانی ڕه نجده ر ئه ویش هه بوو نهێنیم بوو، بۆیه له و کاته وه پێم ده ڵێن ڕۆژی دووهه م ڕه نجده ر. اللۆ توپبارانی ،3/20 له ڕاپه ڕین کوردنشینه کانی ن��اوچ��ه ده ستپێکرد، که رکوک شاری هاوسه ره که م گه ڵ له دایکم ن��ان��ی��ان ب���ۆ پ��ێ��ش��م��ه رگ��ه ده ک���رد، خ��ه رام��ان ک��ه ن��اوی هاوسه ره که م بوو و دایه نه جمی له و کچم دەری��ای و »دایکم« بچووک که خوشکێکیشم گه ڵ ئه وه ی به اڵم بوون، شه هید بوو ئارامی ته نها به من بۆ مایه وه کوڕم بوو، که وه ک ئه و خه ڵکه ی بووم ئاواره منیش بوون ئاواره کوردستان ب��اک��ووری ب��ه ره و و ته نها به س ڕۆێشتین،

لێم که بوو خوش ئارام به دڵم دانه بڕا .

س���ه ب���اره ت ب���ه ئ���ه و ک��ێ��ش��ه و پێش دێته ک��ه به ربه ستانه ی ه��ون��ه رم��ه ن��دان، الل��ۆ ڕه ن��ج��ده ر باوه ڕ هونه رمه ندێک هیچ ده ڵێت: ناکه م به بێ به ربه ست تۆانیبێتی له ئ��ه وه ی��ه گرنگ بکات، ئیش مرۆڤ به ربه سته کان به رامبه ر من ن��ه دات. کۆڵ و بێت خۆڕاگر دائه نێم خۆم پێش له شت یه ک نه ته وه که م، بۆ خه باته ئه ویش ئه گه ر له ڕێگه ی گۆرانی نه متوانی ل��ه ڕێ��گ��ه ی ش��ان��ۆوه ده ی��ک��ه م،

...هتد.ده رب�����اره ی ئ���ه وه ی ئ��ای��ا خاک خاک وت��ی: هونه ره و که لتوور چۆن که دایکه یه ئه و ، دایکه شیر دایکی باوه شی له منداڵ ده خوات، دایک سۆز و پێکه نینی سه رمای ئه گه ر پێئه به خشێت، ب��ێ��ت چ���ۆن گ����ه رم و گ���وڕ دا عه شقه ی ئه و واتا دایده پۆشێت، هه یه تی منداڵه که ی ب��ۆ دای��ک ئه و دیسان منداڵه که ش پێموایه عه شقه ی به رامبه ر دایکی دروست ئێمه و وای��ه خاکیش و ده بێت دایکه ین)نیشتمان(، ئه و منداڵی بین ب��ۆی��ه ده ب��ێ��ت ه��ه س��ت��ی��ار

به رامبه ر دایکمان واتا خاکمان.

دیمانه : نینا

ڕۆژى جیهانى هه ژارى وهه ڵوێسته یه ک

»ئه گه رهه ژارى پیاوێک بوایه ئه مکوشت« )پێشه وا على(هه ژارى جیهانى به ڕۆژى هه موساڵێ 10/1٨/ى و م���اددى پێشکه وتنى ن��اس��راوه ،س��ه ره ڕای��ى ته کنه لۆژیا و بوونى سندوقى دراوى نێوده وڵه تى جیهانى ڕۆژى م��رۆڤ، مافه کانى ڕێکخراوى و ڕێکخراوى ئامارێکى به پێى هه یه ! هه ژاریشمان س��ه رزه وى دانیشتوانى یه کگرتوه کان نه ته وه به شه ش ملیارداناوه زیاتر له چوار ملیارى ژماره ى واڵته دواکه وتوه کانه و له و نێوه نده دا )3(ملیارى زۆرینه ى هه ژار! نه ک هه ژاریدان هێڵى له خوار ئه وانه ش له ئه فریقیان وکۆنگۆى دیموکراتیش له ه��ه زاران ڕۆژان��ه هه ژاره کانه !، واڵته پێشه وه ى مناڵ له جیهاندا له برسان و به هۆى به دخۆراکیه وه )3( سه رمایه ى ئ��ه وه دا به رامبه ر له ده م��رن!، خه رجى به ئه ندازه ى جیهان ده وڵه مه ندترینى )4٨( واڵتى هه ژاره ! الى خۆشمان به پێى لیژنه ى ڕاپۆرتى له و عێراقدا له ه��ه ژارى دژه ب��ااڵى مانگى)2009/4( نوسیویه تى: ڕێژه ى هه ژارى له گونده کانیشى)3،39./.( )23./.(وهى عێراقدا ن��ه وت��ی��ن!، ده ری����اى ل��ه س��ه ر به حیساب ی��ه ! به وپێیه زۆرینه ى مرۆڤایه تى قڕن که مێکیش پڕن!، به رزیان داران��ه ى بریقه ئه ودروشمه س��ه ره ڕاى کردۆته وه تاده گاته وێنه ى گوڵه گه نمه که ى ئااڵى که دروشمى سه لماندیان نه ته وه یه کگرتوه کان ده هۆڵه ده نگى بۆشه . و بێناوه رۆک سیاسیه و نه مانى دواى وه کوئه زانن خۆشه ، ل��ه دورى و فه رمانڕه وایى ئیسالمى ئه وه زیاتر له سه ده یه که به سه ر سه پاندووه گه وره خۆیان ڕژێمى دوو و ڕۆژئ���اوا س��ه رم��ای��ه دارى ئه وانیش: جیهاندا خۆى هه ریه که یان و ڕۆژهه اڵته سۆشیالیستى وگوزه رانى ژیان ئه وه ش له ویتر ئه زانێ به باشتر زۆرینه ى مرۆڤایه تیه که یه کپارچه بۆته قه یران!، له سایه ى بیرى ئه وان! سه ره ڕاى ئه وه ى که کێشه ئێمه وه له پێناوتااڵنکردنى خستۆته واڵتانى کانیان پێش ئێوه ئیسالمه خه تاى ئه ڵێن پێشمان ڕاسته ئ��ه وه پێچه وانه ى له کاتێکدا ن��اک��ه ون! زانایانى له زۆر ڕابردومان، مێژووى به شایه تى جیهان گه یشتونه ته ئه و ڕاستیه یى ئیسالم تاکه سه رجه م مافى دای��ه تواناى له که سیستمه ئابورى و دادگه ریدا له سنورى بدات مرۆڤه کان له نێوان تاکه ڕژێمێکه که مامناوه نده ئیسالمیش هیچ مافى و دا سۆشیالیستى و سه رمایه دارى کام له تاک وکۆمه ڵگاى پێشێل نه کردووه له سه ر له به رچاوگرتوه ، هاوسه نگى و ئه ویتر حیسابى له سه ربنه ماى هه مووشتێ ئ��ه وان ل��ه الى چون مرۆڤ وناخى به ڕه وشت گوێ دان��راوه م��ادده بۆدنیا هه وڵدان ئیسالمدا له ب��ه اڵم ن���ه دراوه ! سه یرکراوه چاو به یه ک کاتدا له یه ک دواڕۆژ و فه رموده دا له وه ک دراوه ، بۆ هه وڵیان پێکه وه هاتوه : )واهه وڵبده بۆدنیا که قه ت نامرى، وه ئیش بکه بۆدواڕۆژ وه ک سبه ینێ بمرى(! ئیسالم زۆر کردنه وه ى به رز هۆکاره کانى و داوه بۆکار هانى له گه ڵ ب��ه اڵم ده وڵه مه ندبون، بژێوى ئاستى ئه وه شدا سه روه ت وسامان تاکه ئامانج و مه به ست مه به ستێکى به گه یشتن بۆ هۆکاره به ڵکو نیه به ڕازى دواڕۆژه دنیاو به خته وه رى گه وره ئه ویش موسڵمان الى چونکه په روه ردگار، خواى بونى دنیاکێڵگه ى دوا ڕۆژه ، وه ک خه ڵکانێ ناڵێت )هى هه رئه وه ش ده خ��ۆم!(، تۆش هى بۆخۆم خۆم ئیسالمى شارستانى ده مى له سه ر وایکرد بوو که سێ عبدالعزیز(دا ل��ه ڕۆژگ��ارى)ع��م��رى داو یه کسانى چونکه وه ربگرێ! زه کات خێرو نه بوو ڕێگه ى بیروباوه ڕه که ى و کردندا هه بوله دابه ش به اڵم برسى، وجیرانه که ى تێربێ خۆى ن��ادات له ئارادا ئیسالمى ئابورى سیستمى که ئێستا نییه ، هه ندێ شوێن له به رهه ژارى له برسان ده مرن وخواردنه کانیان پڕن واڵتیش هه ندێ وکۆگانى ته نها بڵێى وه ک وده یسوتێنن! به سه رده چێت له ئه وانه ده سه اڵتى ئه وه بن!، مرۆڤ ئ��ه وان ئیسالم مێژوى له که ڕابرد ئه وه یش و ئێستادا له ئ��ه وڕاس��ت��ی��ه ن، به ڵگه ى تێکسته کانیشى ه��ه ژارى ب��ه اڵم لێگیراوه ڕێ��ز ه��ه ژار ئیسالمدا وه ک دراوه ، له ناوبردنى هه وڵى کراوه دژایه تى گێڕاوه ته وه که فه رمویه تى )على(یان له پێشه وا و ئه مکوشت بوایه پیاوێک )ئ��ه گ��ه ره��ه ژارى له ناوم ئه برد( چونکه هه ژارى و برسیه تى مرڤ هه ر پێوه یه وبێبڕوایى ده ک��ات الدان توشى بۆیه پێغه مبه رى پێشه وامان)ص( په ناى به خوا پپێکه وه !)اللهم بێبڕوایى و هه ژارى له گرتووه ئه مه الفقر..( و الکفر اع��وذب��ک...وم��ن ان��ى واده زانێ خه ڵکێکیش ڕامانه و سه رنج جێگه ى له هه ندێ هه ژاربى..! ده بێ بوى موسڵمان که و بۆکه مکردنه وه به اڵم ده وڵه مه ندبون هاوه اڵن به رگرى له هه ژارى به خشیویانه به هه ژاران له ڕێیى جاوازى به پێى ئاسته کان جیاوازى دیاره خوا، و بوه هه ر ده وڵه مه ندیش و ه��ه ژار تواناکانه ، تاقی مه به ستى بۆ ژیانه سوننه تى ده بێ هه ر کردنه وه یانه ،گرنگ هاوسه نگى و پێکه وه ژیانه ، به ئومێدى ده رچون له تاقیکردنه وه ى دنیا و دواڕۆژ

بۆ سه رکه وتنى یه کجارى که دووره له هه ژارى. زۆرنامرادان ده بینى له کۆاڵن

له م الیش پاره سه رف ده کرێ به کۆاڵن!)هه ژار(

مەال ئەحمەدی قامیشی

که رنه ڤاڵ له مه ریوان، نوسینگه ى ب��ه ش��دارى ب��ه و ڕێ��پ��ی��وان��ێ��ک��دا و شاره که ، جه ماوه رى و هونه رمه ندان نێونه ته وه یى فستیڤاڵى شه شه مین ش��ان��ۆى س��ه رش��ه ق��ام��ى م��ه ری��وان

که که رنه ڤاڵه دا له م ده ستیپێکرد. شار پارکى تا شه بڕه نگ له مه یدانى تێیدا به ڕێوه چوو، شانۆ مه یدانى و هونه رمه ندانى شانۆکار و جه ماوه رى چه پڵه ڕێزان ب��ه م��ه ری��وان ش��ارى

و ک��وردى هه ڵپه رکێى و شایی و ڕازانده وه شاریان زۆرنا و به ده هۆڵ و به مجۆره فستیڤاڵه که ده ستیپێکرد ب��ه رده وام تریش ڕۆژى پینج تا و

ده بێت.

عێراق ل��ه ب��ااڵ س��ه رچ��اوه ی��ه ک��ی ئ��اش��ک��رای��ک��رد، ک��ه ع��ه ره ب��ان��ه حسێن( )س��ه دام ئاڵتونییه که ی له عێراق پێشووی دیکتاتۆری ب��راوه ت��ه بارودۆخێکی ن��ادی��اردا ده ره وه ی عێراق. پێگه ی )نه هره ین( عه ره بانه که ی سه دام باڵویکرده وه ، ل��ه ئ��اڵ��ت��ون دروس��ت��ک��راوه و له

سه دام وێنه ی به شی الی چه پی به شه که ی له و سه ره حسێنی له )ح��ه ل��ه (ی کچی تریشی وێ��ن��ه ی ئه و سه رچاوه یه له سه ره . سه دامی کورسی کردووه ، ئاشکرا ئه وه شى دان��ی��ش��ت��ن��ه ک��ان��ی ل���ه ئ��ه ڵ��م��اس دروستکراوه و نرخه که ی به ملیارێک شاره زایان ده کرێت. دۆالرمه زه ند

ئاشکرایانکرد، شوێنه وار بواری له کۆمه ڵێک له الیه ن عه ره بانه یه ئه و دروستکراوه شاره زای ئیتاڵییه وه گه نجینه گ���ه وره ت���ری���ن ب���ه و داده نرێت، ئه مه ش ئاماژه یه که بۆ به هه ده ردانی سامانی واڵت له الیه ن سه دامه وه له کاتێکدا گه له که ی له

برسا ده مردن.

ڕێکخراوى الوى کورد، له رێوره سمێکدا کۆمپانیاى خاوێ فیلم و ئه وهونه رمه ندانه ى له بوارى وه رگێران ودۆبالژ له دراماکانى ئه و کۆمپانیایه کاریانکردوه ، خه اڵتکرد. جێگه ی باسه ئه م مه راسیمه له باره گاى کۆمپانیاى خاوێ فیلم، به ئاماده بوونى الوان و ڕۆشنبیرى وه زاره ت��ى نوێنه رى هونه رمه ندانى سه ندیکاى نه قیبى و کوردستان و ژماره یه ک له هونه رمه ندان به رپرسى ده ستپێکدا له چوو به ڕێوه ڕێکخراوى الوى کورد هه ڵگورد ساڵه یى وته یه کى پێشکه ى ئاماده بووانکرد، تێیدا گوتى »ئێمه له هه ولێره وه بۆ خزمه تى شارى سلێمانى هاتووین، ئه مڕۆش له م مه ڕاسیمه دا خه اڵتى کۆمپانیاى خاوێ و ئه و که سانه ده که ین که له م کۆمپانیایه له ک��ارى وه گێران ودۆب��الژ ده ک��ه ن«. ئه وه شى وته که یدا دیکه ى به شێکى له خ��اوێ »کۆمپانیاى خسته ڕوو هه ردرامایه کدا دۆبالژکردنى کاتى

کۆمه اڵتى داب��ون��ه ری��ت��ى ڕه چ����اوى خه اڵتکردنى ک��ردوه ، ک��ورده واری��ان ئه وانیش هاندانێکه بۆ ئه وه ى زیاترله

خزمه تکردن به رده وام بن«.

اللۆ ڕه نجده ر، هونەرمەند:

یه کێتی نه ته وه یی کوردان له نان و ئاو گرنگتره

شه شه مین فستیڤاڵى نێونه ته وه یى شانۆى سه رشه قامى مه ریوان ده ستیپێکرد

عەربانه زێڕه که ى سه دام حسێن له ده ره وه ى واڵته

ئه و هونه رمه ندانه ى له بوارى وه رگێڕان و دۆبالژکاریانکردوه ، خه اڵتکران

خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمووددیزاین

سەعید ئەحمەد

سەرنووسەر

پشدەر بابەکرجێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

RebaziAzadi@Gmail.com www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

گ��ون��دى )ب��ێ��وه رک��ێ( س��ه رب��ه ش��ارى له کوردستان، له باکورى )ئه رده خان( هه زار به اڵم )15( پێکدێت، ماڵ )٨0(ماڵێک هه ر سه ربانى له هه یه . قازیان قازهه یه . چونکه گه وره ى قه فه سه یه کى هاواڵتیانى و ترنیه ک��ارى گونده له م به خێوکردنى له خۆیان داهاتى ته نیا قاز دابین ده که ن. شارى ئه رده خان که بۆقله ، سۆنه و چۆله که به خێوکردنى له تورکیا ترى گه ڵ شاره کانى له به راورد ل��ه ڕی��زى دوای��ی��دای��ه ، ب��ه اڵم ل��ه ب��وارى یه که مدایه . ڕیزى له قازدا به خێوکردنى به ر له ئه رده خان بێوه رکێ له گوندى هه موو داهاتى ترنیه ، کارێکى ئ��ه وه ى شاره کانى له سه رقازه . له هاواڵتیان )ق��ه رس(، )ئ��ه رده خ��ان(، )ئ��ه رزروم(،

قاز به خێوکردنى )وان(، و )ئاگری( بۆ به ڵکو نیه م��اڵ پێداویستى ب��ۆ دابینکردنى داهاته . به پێى ڕاپۆرتێک له ساڵى )2007(دا له تورکیا نزیکه ى یه ک له گوندى ته نیا که هه یه قاز میلیۆن ده بێ قازهه یه . هه زار )15( بێوه رکێ له هاواڵتیانه ى ئه و که بوترێ ئه وه ش به ناکرێن، هاوکارى ده وڵه ته وه الیه ن هه لومه رجى ناو له خۆیان، ده رفه تى بۆیه به خێوده که ن. ق��از سروشتیدا و که لتورێک بۆته ق��از به خێوکردنى ته نانه ت هونه رێک له ناو ئه و هه لومه رجه گونده ئ��ه م هاواڵتیانى زه ح��م��ه ت��ه دا. تورکیا )100(ل��ی��رەی به هه رقازێک ده فرۆشن و ده وترێت که چێژى گوشتى

قازى ئه رده خان له ئه وانى ترجیاوازه .

داهاتى گوندێک ته نها له سه ر قازه