REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI ALEKSANDËR … · 2018-10-07 · Kufiri i poshtëm i dy lobeve laterale arrin në unazën e 5 - 6 të trakesë, ndërsa lart gjer në kartilago

Kirurgjia e tiroides, diagnostikimi, edukimi shëndetësor dhe kujdesi infermieror

1 | f a q e

Mandela Hoxha

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

UNIVERSITETI ALEKSANDËR MOISIU DURRËS

FAKULTETI I STUDIMEVE PROFESIONALE

DEPARTAMENTI I MJEKËSISË

PROGRAMI I STUDIMIT TË MASTERIT PROFESIONAL

INFERMIERI KIRURGJIKALE

Kirurgjia e tiroides, diagnostikimi, edukimi shëndetësor dhe

kujdesi infermieror

Punoi: Udhëheqës shkencor:

Mandela HOXHA M.Ph, M.Sc: Indrit BIMI


2 | f a q e

Mandela Hoxha

ABSTRAKTI Hyrje.

Patologjitë e tiroides janë një nga disa problemet e shërbimit shëndetësor dhe shoqërisë në

përgjithësi.

Qëllimi i studimit.

Është njohja me pacientët me patolodji të tiroides, lidhje me operacionet, grupmoshat,

gjininë dhe ditqëndrimit gjatë kësaj periudhe në lidhje me rehabilitimin dhe kujdesin infermjeror.

Metodologjia e studimit statistikor.

Është studiuar baza e të dhënave të shërbimit të kirurgjisë për vitet 2012-2013. Janë

përdorur regjistrat e shtrimeve të pacientëve. Numri i pacientëve të marrë në studim është 18 gjatë

periudhes 2012-2013. Qëllimi është njohja me Patologjitë Kirurgjikale të Gjëndrës Tiroide dhe

shpërndarja e tyre në vëndin tonë. Vlerësimi dhe menaxhimi infermieror i pacientëve në pavionin

e kirurgjise.

Rezultatet.

Pas marrjes në studim te 18 pacienteve dallohet që më të prekur janë femrat se sa

meshkujt.Mosha 50-65 vjec eshte popullatë më e prekur dhe ka 10 raste.

Fjalët kyçe

TH – Hormoni i Tiroides

TA – Tensioni arterial

SNQ – Sistemi nervor Qendror


3 | f a q e

Mandela Hoxha

Hyrje Tema që kam marrë në studim për mbrojtjen e diplomës është “Gjëndrat Thyroide”. Në

këtë temë diplome kam trajtuar pacientë me hipertiroidizëm, hypotiroidizëm dhe pacient me

kancer në thyroide.

Fig.1 - Pacient me gjendër Thyroide

Në fillim të temës kam shkruar dicka mbi anatominë dhe fiziologjinë e gjendrës tiroide,

çrregullimin e gjendrës tiroide. Më tej kam trajtuar:

a) Sëmundjen e graves

b) Krizën thyroidale

c) Thyroidja Hashimoto

d) Koma Miksedema.

Në këtë temë një vend të rëndësishëm e zë kujdesi infermieror. Është tjajtuar kujdesi para dhe

pas operacionit, ku përshihet njohja me pacientin, diagnozat infermjerore, përgjegjësitë

infermierore, ndërhyrjet kirurgjikale dhe për imazhin e crregullimit të trupit, plani dhe zbatimi i

punës dhe rezultatet e pritshme. Në faqet e fundit janë rastet të cilat i kam ndjekur gjatë kësaj

periudhe nga të cilat kam nxjerrë disa statistika. Një ndihmesë të madhe për përgaditjen e kësaj

teme e kam marrë nga prof. INDRIT BIMI, udhëheqësi im në mbrojtjen e kësaj teme, i cili më ka

udhëzuar për mënyrën e studimit dhe të trajtimit të cështjeve, tekstet e nevojshme për studim, me

një fjalë mbi të gjithë punën time, në mënyrë që në fund të kisha në dorë një punim sa më të mirë

e të saktë.


4 | f a q e

Mandela Hoxha

ANATOMIA E GJENDRËS TIROIDE Gjendra tiroide është një organ parenkimoz, i vendosur mbi unazat e sipërme të trakesë në

formë patkoi dhe e përbërë nga dy lobe laterale, të cilët lidhen me njëri tjetrin me anë të istmusit.

Kufiri i poshtëm i dy lobeve laterale arrin në unazën e 5 - 6 të trakesë, ndërsa lart gjer në kartilago

tiroidea. Pesha mesatare e gjendrës tiroide është 20 - 30 gramë. Ajo mbështillet nga dy kapsula.

Kapsula e jashtme përfaqëson një trashje të fascies së qafes në sajë të se cilës formohet aparati

ligamentoz që e lidh me trakenë dhe laringun. Kapsula e brendshme paraqet një pllakë fibroze të

ngjitur mirë me parenkimën e gjendrës, e cila futet në thellësi të saj dhe e ndan atë në lobe të

vecanta. Ajo formon stromën e gjendrës, ku vendosen folikuj, të cilat paraqesin njësi strukturale

dhe funksionale me madhësi të ndryshme, me formë të crregullt zakonisht sferike. Folikujt

përmbajnë koloid, në përbërje të të cilit gjenden hormonet e gjendrës.

Fiziologjia

Gjendra tiroide prodhon 3 hormone: T3-tiroksinë; T4 – trijodtiroinën; dhe kalcitoninën.

Dy hormonet e para rrisin shpejtësinë e reaksioneve kimike pothuajse në të gjitha qelizat e trupit,

ndërsa kalcitonina ndihmon depozitimin e kaliumit në kocka, gjë që sjell si rrjedhojë uljen e

përqëndrimit të tij në leëngun jashtqelizor. Shumica e trijodtiroinës formohet tek indet shenjë si

rezultat i shndërrimit T4 në T3. Homonet e tiroides stimulojnë enzimat që merren me oksidimin e

glukozës. Luajnë rol në ruajtjen e tensionit të gjakut.

Epidemiologjia

Sëmundja është më e shpeshtë te gratë se sa tek burrat, në raporte 5;1. Tiroidja është një

sëmundje e trashëgueshme. Në 1/4 - 1/5 të rasteve, pacientët kanë njerëz të afërt që vuajnë nga

kjo sëmundje. Në disa raste sëmundja zhvillohet pa u kuptuar për muaj dhe vite dhe një ditë prej

ditësh ajo shpërthen papritur. Fillimisht shenjat e sëmundjes nuk janë specifike dhe nuk mund të

dallohen nga ato të pacientëve që vuajnë nga crregullime funksionale si nervozizmi, pagjumësia,

djersët, rrahjet e shpejta të zemrës, intolerancë ndaj të nxehtit, lodhje, rënie e flokëve, oreks i

shtuar dhe rënia nga pasha shpejt dhe tepër, janë disa nga shenjat që tregojnë për praninë e kësaj

sëmundje. Gjendra tiroide është e zmadhuar 2 - 4 herë në volum dhe po ti vihet dora sipër shpesh

dëgjohet një si trill ose gërhitje e lehtë që flet për vaskularizimin e tepërt dhe qarkullimin e shtuar

të gjakut. Ne 1/4 e të sëmurëve shihet një zmadhim dhe ekzoftalmi të syve me një enjtje të

kapakëve, shenjë kjo e cila kur përparon merr një zhvillim të pavarur dhe me perspektivë jo

shumë të favorshme. Rrahjet e zemrës të shpejtuara janë shenja e detyrushme e sëmundjes dhe e

vecanta e tyre është prania e tyre edhe në gjumë.

Nga se shkaktohet tiroidja

Nga shumë kërkime të bëra ka rezultuar se një dietë e varfër po ashtu dhe një teprim në të

ushqyer luajnë rol të rëndësishëm në mosfunksionimin e tiroides. Prej disa dekadash është njohur

veprimi i jodit në gjendrën tiroide. Kripa e jodizuar mendohej se e zgjidhte këtë problem por kjo

nuk është plotësisht e vlevshme, sepse gjatë të ushqyerit merren dhe shumë përbërës ushqimorë të

cilët pengojnë clirimin e jodit në gjak. Disa studime kanë treguar se efektet e sheqerit dhe

drithërave janë të dëmshme për tiroide. Dhe disa lloj vajrash të përdorur per gatim janë të

dëmshme sepse kanë në përbërje të tyre përbërës të cilët pengojnë clirimin e fluorit në gjak.


5 | f a q e

Mandela Hoxha

KAPITULLI 1 - Çrregullimet e gjendrës tiroidale

Alternimi i prodhimeve të hormoneve tiroidale TH ose përdorimi ndikon në pjesën më të

madhe të sitemit të organeve. Tek të rriturit ndryshimet e TH fillimisht ndikojnë në metabolizëm,

funksionin gastrointestinal dhe funksionin neuromuscular. Çrregullimet e tiroides si

hipertiroidizmi dhe hypotiroidizmi janë ndër rastet më të zakonshme të crregullimeve endokrine.

1.1 Pacientët me hipertiroidizëm Hipertiroidizmi ose ndryshe i quajtur tirotoksikosis është një crregullim i shkaktuar nga

daljet e tepërta të TH të indits peripheral, hipertiroidizmi ndikon në të gjithë sistemin e organeve

të mëdha të trupit. Nivelet e rritura të TH rrisin karbohidratet, proteinat dhe metabolizmin e

lipideve, lipidet zbrazen dhe toleranca e glukozës ulet. Me kalimin e kohës efektet e tepruara

hepermetabolike rezultojne ne humbjen kalorike dhe ushqyese.

1.2 Patopsikologjia dhe manifestimet Hipertiroidizmi vjen si rezultat i faktorëve të ndryshëm, duke përfshirë reaksionet

autoimunitare si sëmundja GRAVE, sekrecioni i tepruar i hormonit stimulues tiroidal TSH nga

gjendrra hipofizare, tiroides, neoplazmës dhe marrja e tepruar e medikamenteve për tiroide.

Etiologjia më e zakonshme është gusha e graves dhe gusha toxike multinodulare.

Pacienti me hipertiroidizëm ka një oreks të tepruar dhe përvec kësaj ka humbje në peshë dhe

diarre. Manifestimet shtesë lidhur me hipermetabolizmin përfshin intolerancë ndaj nxetësisë dhe

djersës se tepert. Lëkura e pacientit është e butë dhe e ngrohtë, paqëndrueshmëria emocionale

është e zakonshme.

1.3 Sëmundja Graves Kjo sëmundje është më e lartë tek gratë se tek burrat, ndodh mes moshës 20 - 40 vjec. Kjo

është e lidhur me sasinë e jodit në dietë. Marrja e tepërt e jodit është e shoqëruar me rritjen e

shpeshtësisë së hipertiroidizmit. Pacientët me sëmundjen GRAVE kanë një gjëndër të zmadhuar

tiroidale dhe manifestimet e tiroidizmit. Hipertrofia e gjendrës vjen si rezultat i stimulimit te

tepert te TSH, imunoglobulina e rritur ose substancë që ndalojnë sintezën e TH. Në një gjendër

mund të jetë e pranishme si në hipertiroidizëm.

Prognoza, dalja e syve ndodh ne 1/3 e rasteve. Nxjerrja përpara e kokërdhokëve vjen si

rezultat i akumulimit të depozitave të yndyrës dhe inflamacionit të nënprodukteve në indin retro

orbital. Zakonisht sklera është e dukshme poshtë irisit.


6 | f a q e

Mandela Hoxha

Fig.2 – Sëmundja “GRAVES”

Qepallat e sipërme shpesh janë të tërhequra prapa dhe pacienti ka një shikim ngulitës

karakteristik pa rrahur qepallat. Prognoza zakonisht është dy anësore por ajo mund të përfshijë

vetëm njerin sy. Pacienti mund të ketë një shikim të turbullt, diplopi, lotim, dhimbje sysh dhe

fotofobi. Paaftësia për të mbyllur qepallat plotësisht mbi kokërdhokat e dalë jashtë rrit rrezikun e

tharjes, irritimit, infeksionit dhe ulcerës së kornesë së syrit. Trajtimi i sëmundjes GRAVE nuk i

kthen këto ndryshime ne sy. Manifestime të tjera, përfshin lodhjen, vështirësi për të fjetur, dridhje

duarsh dhe ndryshime në menstruacione, me një rrjedhje të rritur të amnoresë. Pacientët e vjetër

mund të shfaqin fibrilacion arterial dhe kongjestion të infarteve të zemrës.

1.4 Gjendrat multinodulare toksike Gjendrat multinodulare toksike karakterizohen nga nyje funksionale të vogla diskrete dhe

të pavarura në indin e gjendrres tiroidale që sekreton sasi të tepruar të TH. Nuk dihet se si këto

nyje rriten dhe bëhen të pavarura por dyshohet për mutacion gjenetik të qelizës folikulare. Nivelet

e rritura te TH vijnë si rezultat i manifestimit të hipertiroidizmit sidoqoftë ato zhvillohen më

ngadalë dhe në një farë mënyre ndryshojnë nga ato të sëmundjes së GRAVES. Pacienti me këtë

lloj hipermetabolizmi zakonisht është një grua rreth moshës 60 - 70 vjecare e cila ka patur gjëndër

për disa vite.


7 | f a q e

Mandela Hoxha

TIROIDITIS

Është një inflamacion i gjendrës së tiroides. Në shumë raste vjen si rezultat i një

infeksioni viral të gjendrës tiroidale.

Simptomat

Simptomat e tiroiditis ato të inflamacionit akut dhe efektet e TH së rritur. Tiroiditis është

një crregullim akut që mund të bëhet kronik duke rezultuar në gjendjen hipertiroidale pasi

infeksionet e përsëritura shkatërrojnë indin e gjendrave.

Kriza Tiroidale Është një gjendje extreme e hipertiroidizmit në ditët e sotme, është e rrallë për shkak të

diagnozave dhe metodave trajtuese të permirësuara. Kur ndodh infeksioni, janë zakonisht njerëz

me hipertoroidizëm të patrajtushëm dhe njerëz me hipertiroidizëm që kanë kaluar stres, sic është

një infeksion, trauma, ketoacidoza diabetike e patrajtuar ose manipulime në gjendrën e tiroides

gjatë ndërhyrjes kirurgjikale. Kriza tiroidale është një gjendje kërcënuese për jetën. Rritja e

shpejtë në sasinë metabolike qe vjen si rezultat i TH-së tepruar shkakton manifestimet e një krize

tiroidale. Manifestimet përfshijnë hipertermi me një temperaturë që varion nga 39 - 41 gradë

celcius, takikardi, hypertension sistolik dhe simptoma gastrointestinal, irritim, parehati, dridhje,

psikoze, delir dhe ethe. Mundësia për të vdekur është e lartë.

Kujdesi bashkëpunues Trajtimi i hipertiroidizmit bëhet në zvogëlimin e TH nga gjendra tiroidale duke vendosur

një gjendje eutiroide, bëjmë parandalimin dhe trajtimin e komplikacioneve. Në varësi të moshës

së pacientit dhe gjendjes fizike mund të përdoren medikamenente si terapia radioaktive e jodit ose

nderhyrje kirurgjikale.

Testet diagnostikuese HYPERTIROIDIZMI diagnostikohet në bazë të sipërfaqes së crregullimeve të vecanta që

shkaktojnë tepricë TH dhe nga rezultatet e testeve diagnostikuese. Në nivelet e rritura të TH (T3-

T4 dhe Jodi radioktiv i rritur, janë kriteret diagnostikuese të hipertiroidizmit).

Testet e mëposhtme mund të urdhërohen:


8 | f a q e

Mandela Hoxha

Testi TA - serum Antitrupash tiroidal maten për të përcaktuar nëse një sëmundje

autoimunizuese tiroidale duke shkaktuar simptomat e pacientit. TA është rritur në

sëmundjen GRAVES.

Testi TSH - nivelet e serumit të TSH maten dhe krahasohen me nivelet e tiroksinës (T4

për të dalluar hipofizën nga mos funksionimi tiroidal. Udhëzuesi më i mirë i

hipertiroidizmit parësor është shtypja e TSH poshte 0,1 g/ml, kur TSH e ndjeshme nuk

shtypet, hipertiroidizmi shkaktohet nga sekretimi i TSH nga tumori i hipofizës.

Testi T4 – nivelet e serumit të tiroksinës T4 maten për të përcaktuar përqëndrimin e TH

dhe për të testuar funksionin e gjendrës tiroidale. Nivelet e T4 rriten me hipertiroidizëm

dhe në tiroiditis acute.

Testi T3 – serumi trijoditrionin T3 matet nga analiza radioimunitare T3 RIJA e cila mat

format e lidhura dhe të lira të këtij hormoni. Ky test është i vlefshëm për diagnozën e

hipertiroidizmit.

Testi i rritjes së T3 – matet nga testi invitro në të cilën gjaku i pacientit përzihet me T3

radioaktiv, rezulton në rritjen e hipertiroidizmit.

Testi i rritjes RAI - joduri radioktiv RAI, testi i rritjes skanimi tiroid mat thithjet e

1313.123 nga ana tiroide. Një dozë e llogaritur e jodit radioaktiv jepet me rrugë orale ose

intra dhe më pas tiroidja skanohet pas 24 orësh. Nga shpërndarja e radioaktivitetit në

gjendër regjistrohet një marrje e tepërt e jodit radioaktiv, shihet tek shumë sëmundje të

GRAVES. Përvec kësaj skaneri tregon formën dhe madhësinë e gjendrës.

Testi i shtypjes tiroidale Nivelet e RAI dhe T4 maten të parat. Më pas pacienti merr TH për 7 - 10 ditë, pas sejcilit

testi perseritet. Dështimi në terapinë e hormoneve për të shtypur RAI dhe T4 tregon

hipertiroidizëm.

Mjekimi Hipertiroidizmi trajtohet duke dhënë mjekime antitiroidale që zvogëlon prodhimin e TH -

së. Për shkak se të 4 këto ilace nuk ndikojnë në lehtësimin ose aktivitetin e hormoneve që është i

formuar, efektet terapeutike nuk mund të shihen për disa javë.

Terapia radioaktive e jodit

Për shkak se gjendra e tiroides e merr jodin në cdo formë, përqëndrimi i jodit radioaktiv

(1311 përqëndrohet në gjendrën e tiroides) dhe dëmton ose shkatërron qelizat e tiroides kështu që

ato prodhojnë pak TH. Jodi radioaktiv jepet nga goja. Rezultatet ndodhin pas 6 - 8 javësh. Kjo lloj

terapie nuk i jepet grave shatzanë për shak se jodi radioaktiv depërton në placentë dhe mund të

ketë efekte negative në zhvillimin e gjendrave tiroidale tek fetusi. Për shkak se sasia e gjendrës

sëe shkatërruar nuk është e kontrollueshme, pacienti mund të bëhet hipotiroid dhe mund të

kërkojë një zëvëndësim më të gjatë të TH.

Ndërhyrja kirurgjikale Disa pacientë hipertiroidë i kanë gjendrat aq të zmadhuara sa që presioni në ezofag ose në

trake shkakton problem në frymarrje ose gëlltitje. Në këto raste heqja e të gjithë pjesëve të

gjendrës është e nevojshme, zakonisht kryhet nje tiroidiektomi subtotale. Kjo procedurë i lë


9 | f a q e

Mandela Hoxha

gjendrës një hapësirë të mjaftushme në vend për të prodhuar sasinë e duhur të TH. Një

tiroidoektomin e plotë kryhet për të trajtuar kancerin e tiroides, pacienti më pas kërkon

zëvendësimin e mëtejshëm të hormoneve. Pacientit mund ti jepen ilace antitiroide për të

zvogëluar nivelin e hormoneve dhe përgatitje Jodi për të ulur vaskularitetin dhe masën e gjendrës

e cila zvogëlon rrezikun e hemoragjisë gjatë dhe pas ndërhyrjes kirurgjikale.

- Kujdesi per shendetin

Megjithëse hipertiroidizmi nuk është i evitushëm, është e rëndësishme që ti mësohet pacientit

rëndësia e vizitave të rregullta për sigurimin e shëndetit dhe marrjen e ilaceve.

- Vleresimi mjekesor

Vlerësojmë fuqinë muskulare, dridhjet, shenjat jetësore, sistemet vaskulare periferike, cipa,

madhësia e tiroides, sytë dhe shikimi.

Kujdesi infermjeror Kontrolli për hipertensivët përpara se ti japim ilacet p.sh pyesim pacientin për alergji ndaj

guackave të detit.

Monitoroni për tendenca të rritjes së gjakderdhjes nqs pacienti është duke marrë edhe

antikoagulante, jodi e rrit efektin e tyre.

Monitoroni për efekte anësore humbje të shijes, ndryshime menstruale.

Administroni ilacet cdo ditë në të njëjtën kohë për të mbajtur nivelet stable të gjakut.

Monitoroni për simptoma hipertiroidizmi, lodhje dhe shtim në peshë.

Shikoni për sjellje të pazakontë, gjakderdhje, humbje të shijes, dhe dhimbje epigastrike.

Nqs jeni duke marrë antikoagulante, raportoni për cdo shenje gjakderdhje.

Nqs jeni duke përdorur litium, kujdes nga simptomat e hipertiroidizmit.

Mund të duhen 12 javë përpara se të përjetoni efektin e plotë të ilaceve.

Merrni ilacet rregullisht ashtu sic përshkruhen.

- Edukimi i familjes dhe i pacientit

Efekti maximal i jodit në doza të mëdha zakonisht ndodh në 1 - 2 javë.


10 | f a q e

Mandela Hoxha

Terapia afatgjatë e jodit nuk është efektive në kontrollin e hipertensionit, ilacet tiroidale,

ilacet antitiroidale ndalojnë prodhimin e TH - së. Ato nuk ndikojnë në hormonet e formuara,

mund të kalojnë disa javë përpara se pacienti të përjetojë efekte terapeutike, skuqje të lekurës,

kruarje, temperaturë, qepalla të fryra, anoreksi.

Kujdesi para operacionit Jepni mjekimin e urdhëruar antitiroid dhe përgatitjet e jodit. Ilacet antitiroidale jepen

përpara operacionit për rritjen e enëve të gjakut në gjendrra, kështu shmangin rritjen e rrezikut

të hemoragjisë.

Mësojeni pacientin për të mbajtur qafën duke vendosur të dyja duart pas qafës gjatë uljes

në krevat, gjatë lëvizjes dhe të teshtiturit. Vendosja e duarve pas qafës siguron mbështetje për

pjesën e qepur.

Përgjigjuni pyetjeve dhe lërini kohë pacientit për të shprehur me fjalë mendimet e tij, për

shkak se qepja bëhet në qendër të fytit dhe pacientët, vecanërisht gratë janë më të shqetësuara

rreth paraqitjes pas operacionit.

Shpjegoni që plaga do të duket vetëm si një vizë e hollë dhe që do të mbulohet nga

mbajtja e një shalli ose bizhuterie.

Kujdesi pas operacionit Siguroni një komoditet sa më të mirë, jepini mjekimet analgjezike sic janë urdhëruar dhe

monitoroni efektin e tyre.

Vendosni pacientin në pozicion gjysëm – ndenjur pas shërimit nga anestezia, mbështetni

kokën dhe qafën në jastëk.

Analgjezikët zvogëlojnë konceptin e dhimbjes dhe stresin fizik gjatë periudhës pas operative.

Pozicionimi dhe mbështetja pacientit në pozicion gjysem – ndenjur, mbështetja e kokës dhe

qafës zvogëlojnë tërheqjen muskulare të vijës së qepur.

- Kujdesi post - operator

a) Hemoragjia - Vlerësojmë veshjen dhe zonën poshtë shpatullave dhe qafën e pacientit për

tharje.


11 | f a q e

Mandela Hoxha

Monitorojmë presionin e gjakut dhe pulsin për simptomat e shokut hipovolemik.

Vlerësojmë shtrëngimin e fashos, vaskulariteti i gjendrës rrit rrezikun për hemoragji.

Vendodhja e qepjes dhe pozicioni i pacientit mund të shkaktojë tharje.

Rreziku i hemoragjisë është më i madh në 12 - 24 orët e para pas operacionit.

b) Shqetësime në frymëmarrje

Vlerësimet e shkallës së frymëmarrjes, ritmi, thellësia dhe përpjekjet.

Mbajtja e lagështirës sic është urdhëruar.

Ndihmoni pacientin për ftohje dhe për frymarrje te thellë, shqetësimet në frymarrje mund të

vijnë si rezultat i hemoragjisë së edemës e cila mund të shtypë trakenë mga një spazëm laringite

që vjen si rezultat i renies së hormoneve si pasojë e heqjeve të gjendrave paratiroide të dëmtuara

dhe nga dëmtimi i nervit të laringut e cila shkakton spazma në kordat vokale.

Pajisjet duhet të jenë të vlefshme nëse klienti ka një shqetësim në frymëmarrje e cila kërkon

ndërhyrje dhe trajtim.

c) Demtimi i nervave të laringut

Vlerësojmë aftësinë për të folur me zë të lartë, duke vënë re cilësinë dhe tonin e zërit.

Vendodhja e nervit të laringut rrit rrezikun e dëmtimit gjatë operacionit të tiroides.

Ndonëse të ngjirurit e zërit mund të vijë si pasojë e edemës ose e tubit endotrakeal gjatë

operacionit dhe do të bie ngjirja e zërit e përkoshme ose humbja e volumit vokal është një rrezik

potencial.

d) Tetania

Shikojmë për shenjat e humbjeve të kalciumit, përfshirë tingullin e gishtave të këmbës,

gishtave të dorës dhe buzet, shenjat pozitive të Cvostekut dhe trosesë, ulja e nivelit të serumit të

kalciumit. Tetania mund të ndodhë 1 - 7 ditë pas tiroidektomisë.

Diagnozat ushqyese dhe ndërhyrjet Në planifikimin dhe kryerjen e kujdesit shëndetësor për pacientet me hipertiroidizëm,

infermjeria merr në konsideratë përgjigjet e pacientit për efektet sistematike të crregullimeve.

Ndonëse cdo pacient mund të ketë shenja të ndryshme, diagnozat ushqyese të diskutuara me


12 | f a q e

Mandela Hoxha

përpara përqëndrohen më tepër në problemet e zakonshme: Problemet kardiovaskulare, mungesë,

pamje, ushqyerje e alternuar dhe shqetësime ne imazhin trupor.

- Rreziku për rezultate të ulëta kardiake

Pacienti me hipertiroidizëm është në rrezik për ndryshime në rezultate kardiake. TH e tepërt

ndikon direkt në zemër duke rezultuar me rrahje të shpeshta të zemrës dhe në volumin e

goditjeve.

Rritjet në kërkesat metabolike dhe për oksigjen të indit periferik rrit kërkesat në zemër dhe

mund të ndodhë hipertensioni sistolik, angina, aritmia dhe pushim i zemres. Pacienti ka rrahje të

shpeshta zemre, frymarrje të shkurtër dhe lodhet shpejt. Rreziku për komplikacione është më i

madh tek pacientët në crregullime ekzituese kardiovaskulare: monitorimi i presionit të gjakut,

pulsing, ritmin, frymarrjen dhe tingullin e frymëmarrjes. Vlerësoni edemën periferike shtrirjen e

venës jugulare dhe intolerancën e aktivitetit të rritur. Rritja e TH rrit rrahjet kardiake, volumin e

rrahjeve, kërkesat e indit për O2 duke shkaktuar shqetësim në zemër. Kjo mund të rezultojë për

hypertension, aritmi, takikardi dhe pushim i zemrës. Mbajeni mjedisin sa më të freskët, të lirë dhe

të pastër që të jetë e mundur. Një mjedis fizikisht dhe psikologjikisht i rehatshëm mund të

zvogëlojë stimuluesit dhe stresuesit.

Stresi rrit qarkullimin e katokolaminave me rritjen e mëtejshme të ngarkesës kardiake.

- Çrregullimet në perceptimet sensore: Vizuale

Ndryshimet vizuale që ndodhin tek pacientët me hipertiroidizëm kanë vështirësi në fokusim,

diplopic (vizion i dyfishtë ose humbje e shikimit). Nëse pacienti nuk është në gjendje të mbyllë

qepallat për shkak të ekzoftalmus, rreziku i tharjes së kornesë ose dëmtimi rritet, humbja e

shikimit mund të vijë si rezultat i presionit në nervat optik nga edema retro orbitale dhe shkurtimi

i muskulit të syrit. Ndonëse trajtimi i hipertiroidizmit mund të ndalojë progresin e ndryshimit të

syve, jo të gjitha janë të pakthyshme.

Monitorimi me mprehtësinë vizuale, fotofobinë, integritetin e kornesë dhe mbylljen e

qepallave. Dëmtimi dhe infeksioni i kornesë mund të rezultojë me humbje të metejshme të

mprehtësisë vizuale. Mësoni masat për mbrojtjen e syve nga dëmtimet dhe mbajtjen e mprehtësisë

vizuale: Përdorni lot artificial për të njomur sytë.

Përdorni kompresa të ftohta dhe të lagura për të lehtësuar irritimet. Raportoni cdo dhimbje ose

ndryshim në shikim.

- Ushqyerja e pa balancuar

Gjendja hipermetabolike që ndodh në hipertiroidizëm shkakton mbilëvizshmërinë

gastrointesnale me nauze, vomitus, diarre dhe dhimbje abdominale.


13 | f a q e

Mandela Hoxha

Kërkoni pacientit që të peshohet cdo ditë dhe të mbajë shënim rezultatet.

Në bashkëpunim me dietologun, tregojini pacientit për nevojën e një diete me përmbajtje të

lartë karbohidratesh dhe proteinash duke përfshirë vakte të shpeshta mes vakteve kryesore.

Gjashtë vakte të vogla në ditë mund të jenë më të përshtatshme se sa tre vakte të mëdha, rritja e

vlerave ushqyese si një dietë e mirë e balancuar është e nevojshme për të kënaqur kërkesat

metabolike.

Monitorimi i gjendjes ushqyese përmes rezultateve dhe të dhënave laboratorike, serum

albumin dhe limfocitet janë më të ulëta se sa në humbjet normale ushqyese.

- Çrregullimet e imazhit trupor

Ndryshimet fizike më të zakonshme në hipertiroidizëm përfshijnë: ekzoftalmus, gushë,

dridhje, rënie flokësh, djersitje, humbje force, lodhje, humbje në peshë dhe ndryshime në

funksionin riprodhues seksual. Përvec kësaj pacienti ka ndryshime humori, pagjumesi,

nervozizëm, ankth dhe periudha psiqike.

Vendosni një lidhje besimi, inkurajoni pacientin që të shprehi ndjenjat rreth vetes për të pyetur

rreth sëmundjes dhe trajtimit. Praktika të bazuara me evidencë për lodhjen.

Lodhja është një manifestim jo specifik shpesh i lidhur me sëmundje të ndryshme kronike dhe

në trajtimin e tyre. Lodhja ka një dimension fizik, psikologjik dhe social.

Kujdesi në shtëpi Pacientët me hipertiroidizëm fillimisht kujdesen në shtëpi.

Pacientët që marrin mjekim moral duhet të kuptojnë nevojat për njeë trajtim sa më cilësor.

Pacienti i cili ka një tiroidoektomi kërkon informacin rreth kujdesit pas operacionit.

Pacientët që kanë bërë terapi radioaktive me jod kanë nevojë të dinë rreth simptomave të

hipertiroidizmit.

Varur nga mosha dhe sistemet mbështetëse të pranishme komunikimi me agjensitë e kujdesit

të shëndetit mund të jenë të nevojshme.

Një pacient me sëmundje GRAVES


14 | f a q e

Mandela Hoxha

Fig.3 – Shenjat e sëmundjes “GRAVES”

3.1- Diagnozat

Rrezik për një ushqyerje të pa balancuar më pak se nevojat trupore lidhur me humbjen në

peshë me 6.8 kg.

Diarre lidhur me peristaltikën e rritur si pasojë e daljeve të shpeshta 8-10 herë në ditë dhe

të lëngëshme.

Rreziku për crregullimet sensore perceptuese, vizuale lidhur me pamundësinë për të

mbyllur qepallat.

Ankth i lidhur me humbjen e njohurive rreth procesit të sëmundjes.

Rezultate të pritshme Rritja të pakten 0,45 kg peshë cdo dy javë.

Mbajtjen e një vizioni normal dhe marrja e masave për të mbrojtur sytë.

Shprehni me gojë trajtimet mjekësore dhe nevojat për vetëkujdes.

Shprehni me gojë uljen e ankthit.

Kërkoni që pacienti të mbajë shënime të perditshme me peshën.

Diskutoni rreth marrjes së një dietë të lartë kalorike.


15 | f a q e

Mandela Hoxha

Kërkoni që të bëjë një grafik të jashtëqitjeve, për të shënuar kohën, tipin dhe faktorët

përshpejtues për diarrenë.

Shpjegoni nevojën për të ngritur kokën 45 gradë gjatë natës dhe vendosni mbrojtëse në sy

përpara gjumit.

Mësoni rreth sëmundjes GRAVES, efektet anësore dhe nevojat për kujdes mjekësor të

vazhdushëm.

Vlerësimi

Që nga vizita e fundit Valbona ka fituar 0,45 kg, ka diskutuar nevojat e saj për dieta me

infermjeren dhe burrin. Ajo nuk ka diarre të shpeshtë. Ajo ka aplikuar në mënyrë të sigurtë lotet

artificial dhe tregon që ka përdorur mbrojtëse të syve dhe ka ngritur kokën gjatë natës. Pacientja

nuk ndjen ankth dhe kupton se cfarë ka ndodhur.

Pacient me hypotiroidizëm Hypotiroidizmi është një crregullim që vjen si rezultat i prodhimit të një sasie të

pamjaftueshme të TH nga gjendrat tiroide.

Si pasojë e rënies së niveleve të TH, ulet sasia metabolike dhe prodhimi i nxetësisë, pra

hypotiroidizmi ndikon në të gjithë sistemin e trupit. Hypotiroidizmi është i zakonshëm tek gratë

rreth moshës 30 - 60 vjec, rreziku rritet pas moshës 50 vjeç, megjithatë mund të ndodhë në cdo

fazë të jetës.

Patopsikologjia dhe manifestime

- Hypotiroidizmi parësor, që është më i shpeshtë mund të shkaktohet nga difektet e

lidhura të gjendrave, humbje të indit tiroidal gjatë ndjekjes së trajtimeve për

hypotiroidizëm, mjekime antitiroidale, tiroiditis ose mungesa e jodit.


16 | f a q e

Mandela Hoxha

Fig. 4 – Hypotiroidizmi parësor

- Hypotiroidizmi dytesor, vjen si rezultat i mungesës së TSH hipofizare ose rezistencës

periferike të hormoneve të tiroides. Kur prodhimi i TH zvogëlohet gjendrrat tiroide

zmadhohen me një përpjekje kompesuese për të prodhuar më shume hormone, gusha që

shfaqet është një formë e thjeshtë jo helmuese.

Njerëzit që jetojnë në zonat e vecanta të botës ku toka ka mungesë Jodi, substance të

nevojshme për të bërë sintezën dhe sekretimin e TH, janë më të gatshëm për tub ere hypotiroid

dhe për të zhvilluar gushë të thjeshtë.

Pacientët me hypotiroide kanë manifestime të gushës, edema, anoreksi, shtim në peshë,

konstipacion, lëkurë të thatë, zbehje, ngjirje të zërit, muskulaturë të ngathët, rënie të ndjeshmërisë

të të shijuarit, të të nuhaturit , crregullime menstruale, anemi, kanë edhe zmadhim kardiak, puls i

ulët dhe mungesa e sasisë së TH shkakton anormalitet në metabolizmin e lipideve me rritjen e

nivelit të kolesterolit dhe triglicerideve.


17 | f a q e

Mandela Hoxha

Fig. 5 - Hypotiroidizmi dytësor

- Diagnozat e hipotiroidizmit

Konstipacion i lidhur me peristaltikën e rritur nga frontet e forta të formuara cdo 4 ditë.

Komunikim verbal i dobësuar që lidhet me ndryshimet në shqiptim dhe me gjuhë të

zmadhuar.

Vetëvlerësim i ulët që lidhet me ndryshime në aparencën fizike dhe intolerancë ndaj

aktiviteteve.

- Rezultate të pritshme

Rifitoni stilin normal të zbrasjes së fshikëzës urinare.

Përjetoni përmirësimin në komunikimin verbal.

Rifitoni vetëvlerësimin pozitiv ndërkohë që ilacet zvogëlojnë ndryshimet fizike dhe lodhjen.

- Planifikimi dhe implementimi

Informojmë pacientët se si të rrisin sasinë e lëngjeve dhe të mbajnë dieta më të pasura me

fibra në mënyrë që të kenë një zbrasje normale të fshikëzës urinare.

Marrjen e ilaceve të përshkruara dhe mos pritjen e rezultateve të menjëhershme të eleminimit

të simptomave që kanë prekur të folurit.

Planifikimi i aktiviteteve me periudha pushimi.


18 | f a q e

Mandela Hoxha

Inkurajoni bashkëshortin dhe familjarët që ta ndihmojnë në punët e shtëpisë.

Mungesa e jodit Jodi është i nevojshëm për sintezën dhe sekretimin e TH-së. Mungesa e jodit vjen si

rezultat i disa ilaceve gastrogjenetike, të cilat bllokojnë sintezën e TH , bikarbonat natriumi pra

kjo përdoret për të trajtuar crregullimet mendore bipolare dhe ilacet antitiroidale, përbërjet

gastrogjenetike në ushqimet si qepa, soja, mund të bllokojnë sintezën e TH nëse nuk konsumohet

në sasi te duhura, përdorimi i kripës së jodizuar mund të zvogëlojë rrezikun për mungesë të jodit.

Tiroidja Hashimoto

Fig. 6 – Tiroidja “HASHIMOTO”

Është shkaku me i zakonshëm i hipotiroidizmit parësor në këtë crregullim autoimunitar

antitrupat e zhvilluar shkatërrojnë indet e tiroides. Indi funksional i tiroides zvogëlohet me indin

fibroz me ulje të nivelit të TH , ku kjo bën që në fazat e hershme të sëmundjes rishpejtojmë

gjendrat për të zmadhuar dhe kompesuar duke shkaktuar kështu një gushë, ku crregullimi është

më i zakonshëm tek gratë dhe është i trashëgueshëm.


19 | f a q e

Mandela Hoxha

- Epidemiologjia:

a. Prek moshat 30-50 vjec,

b. Femrat preken 8 herë më shumë se meshkujt.

- Shenjat dhe simptomat:

a. Lodhje, pagjumësi, dobësi,

b. Mostolerim i të ftohtit,

c. Dhimbje e muskujve, dhimbje e kyceve

d. Kapsllëk,

e. Lëkurë e tharë, thonj të brishtë, rënie e flokëve,

f. Dhimbje koke,

g. Menoragji,

h. Shtim në peshë,

i. Miksedemë, fryerjeve e duarve, qepallave, fytyrës,

j. Zgjatje e fazës të qetësimit të reflekseve tendinoze.

Koma Miksedema

Fig. 7 – Koma “MIKSEDEMA”


20 | f a q e

Mandela Hoxha

Është një komplikacion kërcënues për jetën dhe një hipotiroidizëm i pa trajtueshëm. Koma

Miksidema ndonëse e rrallë ndodh më shpesh gjatë muajve të dimrit tek gratë e vjetra dhe gjatë

një hipotiroidizmi kronik të zgjatur. Koma Miksedema mund të shpejtohet nga traumat ,

infeksionet, mosmarrja e mjekimeve zëvëndësuese te tiroideve, përdorimi i depresantëve të SNQ,

nga ekspozimi në temperaturë të ftohtë.

- Trajtimi: I adresohet faktorëve përshpejtues, manifestimeve si dhe përfshijnë rrugët e

frymëmarrjes së pacientit, mbajtjen e lëngjeve, elektroliteve, balancën e bazave acide, mbajtjen e

një statusi kardoivaskular, rritje të temperaturës së trupit, rritje të nivelit të TH. Nëse nuk trajtohet

mund të ketë pasoja të rënda për jetën.

- Shenjat dhe simptomat:

o Stupor, kome,

o Perpelitje epileptike,

o Hypotension,

o Hipoventilim.

Testet diagnostikuese

Hipotiroidizmi diagnostikohet nga manifestimet dhe nga rritja e TH vecanërisht të T dhe

përqendrimi i TH shpesh rritet për shkak se reagimi negativ hormonal nga TH humbet. Zbulimet

laboratorike tek hipotiroidizmi:

TESTI VLERA NORMALE ZBULIMI

Serum TA Asnjë 20 normal

Serum TSH 1.0 ng -dl I rritur në hipot parësor

Serum T4 80-200ng-dl I ulur

T3 ngritje (T3RU) 25-35% relative I ulur

Shtypja tiroidale Asnjë ndryshim Në ngritje RAI ose në nivelin

T

Mjekimi Hypotiroidizmi trajtohet me ilace që zëvëndësojnë TH , Levotroksinë është trajtim i

zgjedhur.


21 | f a q e

Mandela Hoxha

Ndërhyrje kirurgjikale, nëse pacienti ka një gushë aq të madhe sa për të shkaktuar

vështirësi në frymëmarrje ose disfagi mund të kryhet një tiroidoektomi subtotale.

- Përgatitja tiroidale:

Levotroksinë sodium, liotironinë sodium, liotriks. Ilacet tiroidale rrisin nivelin e gjakut të TH

duke rritur kështu % metabolike, dhe si rezultat rritet presioni i zemrës, konsumi i oksigjenit dhe

temperatura. Doza varet nga ilaci i përdorur nga shkalla e mosfunksionit të tiroides, ndjeshmëria e

TH, mosha, përmasat e trupit dhe kushtet shëndetësore. Të moshuarit kërkojne doza të ulëta.

- Përgjegjësitë infermjerore

Jepni ilacet cdo 1 - 2 orë përpara vakteve ushqimore për një thithje sa më të mirë.

Preparatet tiroidale forcojnë efektin e ilaceve antikoagulante, nëse pacienti është duke marrë

një antikoagulant, shikojmë gjakderdhje të mishrave të dhëmbëve dhe gjak në urinë.

Mjekimet tiroidale forcojnë efektin e digitalis.

Monitoroni për simptomat e mungesës koronare: dhimbje gjoksi, takikardi.

Nëse pacienti është i varur nga insulina e diabetit, monitoroni efektet e insulinës.

Gjatë dozës së crregullimit masim pulsin para dhënies së ilaceve.

Raportoni kur pulsi është më i shpeshtë se 100 rrahje/min.

- Përgatitja e familjes dhe pacientit

Mos ndërroni markat e ilaceve dhe mos përdorni ekuivalent të përgjithshëm pa

konfirmimin e mjekut.

Ilacet duhen marrë gjatë gjithë jetës, raportoni simptomat tiroidale tek mjeku,

humbje të tepruar të peshës, rrahje të shpeshta të zemrës, ngërce të këmbëve, nervozizëm

ose pagjumësi.

Nëse keni diabet dhe përdorimi insulinë monitoroni nivelin e glukozës në gjak në

afërsi, mjekimet për tiroide mund të rrisin sasinë e insulinës së kërkuar.

Përmbajtjet tiroidale rrisin rrezikun e helmimit nga Jodi, mos përdorni kripë të

jodizuar ose ilace me permbajtje Jodi.

Nëse jeni duke marrë antikoagulant raportoni cdo lloj shenje gjakderdhje.

Raportoni cdo ndryshim të ciklit menstrual.

Merrni përgatitje tiroidale cdo mëngjes për të ulur rrezikun e një pagjumësie të

mundshme.

Monitoroni nga afër presionin e gjakut dhe pulsin.


22 | f a q e

Mandela Hoxha

Shmangni ushqyerjen e tepërt që njihen si frenues të TH sic janë: qepët, karrotat,

lakrat, spinaqi dhe pjeshkët.

- Mbështetja e shëndetit

Një nga faktorët më të rrezikshëm për parandalimin e hypotiroidizmit është

edukimi i popullatës rreth nevojës së marrjes së ushqimeve dietike të pasura me jod.

Përdorimi i kripës së jodizuar është i nevojshëm për prodhimin e hormoneve, është e

rëndësishme ti mësohet pacientëve rëndësia e vizitave tek mjeku dhe marrja e ilaceve si

duhet.

- Vlerësimet

Anamneza: Sëmundjet e hipofizes, kur fillojnë simptomat e rënda, trajtimi i

hipotiroidizmit me ilace ose jod radioaktiv, operacion i tiroides, trajtim i kancerit kokës

dhe qafës, dietat, përdorimi i kripës së jodizuar, heqja e zorrëve, vështiresi në

frymëmarrje.

Vlerësimet fizike: forca muskulare, shenjat vitale, sistemi kardiovaskular, vaskular

periferik, cipa, gjëndrat tiroidale dhe pesha.

Kanceri i Tiroideve. Është reltivisht i rrallë me një vlerë prej 23000 rastesh të reja per cdo vit. Kanceri i

tiroides numëron 1300 vdekje cdo vit. Faktori i rrezikut është ekspozimi ndaj rrezatimit jonik në

kokë dhe në qafë gjatë fëmijërisë.


23 | f a q e

Mandela Hoxha

Fig. 8 – Kanceri i tiroides

Epidemiologjia e Kancerit të Tiroides Kanceri i tiroides është patologjia më e shpeshtë malinje e sistemit endokrin. Incidenca

është rreth 9 / 100.000 banorë. Prek më shpesh gratë se burrat me raport 2 / 1, por tek burrat ka

prognozë më të keqe. Faktor tjetër negativ në prognozë është edhe mosha. Personat e prekur me

moshë <20 vjec dhe >65 vjec, kanë prognozë më të rëndë. Faktorët predispozus janë të paqartë,

megjithëse mendohet se rrezatimi i qafës mund të shkaktojë kancer, ashtu si dhe prania e një

nodule të ftohtë. Akuzohet dhe geni p53.

Klinika

1. Kanceri i diferencuar

Karcinoma papilare,

Forma më e shpeshtë,

Prek kryesisht moshat 30-50 vjec,

Mund të jenë papilare e pastër, rose mix (papilo-folikulare),

Paraqitet si nodus solitar i bardhë në gri dhe me siperfaqe të crregullt,

Metastazon kryesisht në limfonodujt regjionale,

Në rrugë hematogjene përhapet në pulmone dhe kocka,

Rritet në mënyrë të ngadaltë dhe ka prognozën më të mirë.

2. Karcinoma Folikulare

Prek meshkujt më shpesh. Raporti M / F është 3 / 1,

Është më agresiv se Karcinoma Papilare,

Karakterizohet nga prania e folikujve të vegjël më pak koloid,

Metastazon kryesisht në rrugë hematogjene në pulmone dhe kocka ku jep lezione

osteolitike,

I pergjigjet mirë terapisë me I131,

Mund të jetë invasive ose e inkapsuluar,

Një tip i vecantë është dhe Karcinoma me celula Hurthle, por që nuk i përgjigjet I131.

3. Kanceri medular

Origjina e tij është nga celulat parafolikulare, që sekretojnë kalcitoninë,

Përhapet kryesisht në limfonodujt regjionalë,

Në rrugë hematogjene prek pulmonet, heparin dhe kockat,

Agresiviteti shtrihet midis kancerit të diferencuar dhe atij të padiferencuar,


24 | f a q e

Mandela Hoxha

Rritet tireokalcitonina, kryesisht pas stimulit me pentagastrinë, që mund të përdoret edhe

si markues tumoral,

Meshkuj dhe femra preken njëlloj, nuk ka moshë të caktuar,

Mund të ketë dhe karakter familjar,

Lokalizohet në pjesën e sipërme të tiroides (vendodhja e cel.parafolikulare). Mund të

paraqitet si solitar ose i shoqëruar me tumore të tjerë endocrinë MEN (Multiple Endokrine

Neoplasia) tip 2, së bashku me feokromacitomën dhe adenomën paratiroidiene,

Një e dhënë e diagnozës është diareja rebele.

4. Kanceri i padiferenciar (anaplazik)

Është kanceri me malinjitet më të lartë,

Karakterizohet me mungesë të qelizave epiteliale, ato mund të jenë të vogla ose të medha,

difuze, me kufij jo të qartë,

Ka përhapje shumë të shpejtë përmes rrugëve limfatike dhe hematogjene,

Prognoza është e rëndë, jetëgjatësia mesatare 3 – 36 muaj pas diagnostifikimit.

5. Tumore të rralla

Limfomat,

Tumoret metastatike në tiroide,

Fibrosarkoma,

Kanceri me qeliza të qarta,

Karcinoma me qeliza gjigante (Langhans).

Diagnoza:

Rrethanat e zbulimit mund të jenë:

a) Rastësore – gjatë një ekzaminimi rutinë të gjendrës tiroide,

b) Si pasojë e një metastaze në limfonodujt regjionale ose në pulmone, kocka dhe hepar,

c) Si pasojë e komprimimit të strukturave fqinje, me shenjat klasike te 4D:

Dhimbje – komprimohen në strukturat përreth,

Dispne – komprimohet trakea,

Disfagi – komprimohet ezofagu,

Disfoni – komprimohet n.recurens laringeus.


25 | f a q e

Mandela Hoxha

Ekzaminimi Klinik:

Fillohet me anamnezën , përmes të cilave ne zbulojmë ankesat e pacientit, pastaj kalohet

në:

Inspeksion, ku vlerësojmë:

Volumin e gjendrës,

Rritja uni ose bilaterale,

Spostimet e trakesë,

Prania ose jo e limfonodujve,

Prania e stazës venoze.

Palpacioni

(Bëhet duke u vendosur prapa të sëmurit, ky i fundit duhet të jetë me qafë lehtësisht të flektuar).

Fig. 9 - Paplacioni

Përcaktojmë:

Volumin e gjendrës,

Konsistencën,

Praninë e nodujve,

Shkallën e aderimit me strukturat fqinje,

Kufijtë e nodulit,


26 | f a q e

Mandela Hoxha

Praninë e limfonodujve,

Lëvizshmëria,

Ndjeshmëria.

Ekzaminimi laboratorik:

TSH, FT3, FT4 në normë,

Tireoglobulina është një glukoproteinë që sintetizohet vetëm nga qelizat e tiroides. Në

kancerin e tiroides është lehtesisht i rritur, ku shërben si markues i evolucionit të

kancerit,

Tireokalcitonina në k.medular është e rritur dhe përdoret si markues tumoral,

Rritet dhe CEA, por që nuk është specifike për tiroiden.

Ekzaminimi radiologjik Shintigrafia me TC 99.1, 131, I123. Marrim imazhin funksional të tiroides, në shumicën e

rasteve paraqitet zonë e ftohtë, pra që nuk e fikson lëndën radoiaktive.

Fig. 9 - Imazhi i tiroides në Shintigrafi


27 | f a q e

Mandela Hoxha

Ekografia e tiroides

Fig. 10 - Ekogfrafi

Radiografia direkte e qafës, antero – posteriore dhe latero – laterale shohim spostimet e

trakesë, vendosjen retrosternale të gjendrës, kalcifikime,

Punksion biopsia e gjendrës për të përcaktuar diagnozën cito dhe histologjike,

Bëhet nën drejtimin e ekografisë,

Skaner dhe RMN (Rezonanca Magnetike). Ato japin të dhëna të rëndësishme dhe të

hollësishme në lidhje me gjendrren , strukturën e saj dhe raportet me strukturat përreth.

Trajtimi Trajtimi i kancerit të tiroides është kirurgjikal. Ajo është në varësi të tumorit:

Stadi 1 – tumori < 1.5 cm,

Stadi 2 – tumori është 1.5 – 4 cm,

Stadi 3 – tumori është > 4.5 cm,

Stadi 4 – metastaza në distancë.


28 | f a q e

Mandela Hoxha

Ndërhyrja më e përzgjedhur është tiroidektomia totale. Në rastet kur kemi prekje të

limfonodujve është i nevojshëm dhe kyrazhi ganglionar.

Hapi i parë: në kancerin papilar <1 cm, bëhet lobektomi totale me istmusektomi. Në

kancer > 1 cm bëhet tiroidektomi totale dhe kyrazh limfatik.

Hapi i dytë: është trajtimi me I131 në doza 30 – 200 mCi. Trajtimi bëhet rreth 6 javë pas

kirurgjisë dhe duhet që TSH > 30 mU / ml. Të sëmurët nuk marrin trajtim me LT4 post operator.

Hapi i tretë: është trajtim medikamentoz. Japim LT4 në doza 125 – 200 mcg / ditë.

Qëllimi është të mbajmë të frenuar në maximum TSH.

Në kancerin medular përdoret vetem kirurgjia. Trajtimi me LT4 ka si qëllim te luftojë

Hypotiroidizëm dhe jo të mbajë të frenuar TSH.

Çrregullimet e Gjendrave Paratiroidale

Hipoparatiroidizmi vjen si lezultat i rritjes së sekrecioneve të hormoneve në gjendrën

tiroidale (PHT), e cila rregullon nivelin e serumit të kalciumit. Atëhere rritja e PHT ndikon në

veshka dhe kocka, e cila rezulton me ndryshime patopsikologjike.

Rritja e thithjes së kalciumit dhe sekretimi i fosfatit nga veshka, e cila rrit rrezikun e

hiperkalcemisë dhe hipofosafatemisë.

Rritje e sekretimit të bikarbonatit dhe rënia e sekretimit të acidit nga veshka, e cila rrit

rrezikun e acidozës metabolike dhe hipokalcemisë.

Rritja e nxjerrjes së kalciumit dhe fosforit nga kocka lidhur me dekalcifikimin e kockave.

Dipistimin e kalciumit të indeve të buta dhe formimin e kalciumit te veshkave.

Hipertiroidizmi është më i shpeshtë tek të rriturit dhe tre herë më i madh tek gratë.

Tipet e hipertiroidizmit:

1. Hipertiroidizmi Parësor, (ndodh kur ka hiperplazi ose një adenomë në një nga gjendrat

tiroidale),

2. Hipertiroidizmi Dytësor, (është një përgjigje nga gjendra paratiroidale në hipokalemi

kronike),

3. Hipotiriroidizmi Tretësor, (vjen nga hiperplazia e gjendrës tiroidale dhe humbjen e

reagimit të nivelit të serumit.


29 | f a q e

Mandela Hoxha

Manifestimet e hipertiroidizmit

Sistemi muskuloskeletor

- Dhimbje kockash (nyje,kërce,shpina),

- Fraktura patologjike,

- Dobësim muskujsh,

- Atrofi muskulare.

Efektet e veshkave (gure ne veshka)

- Poliuria,

- Polidipsia.

Sistemi gastrointestinal

- Dhimbje barku,

- Ulçer peptike,

- Nauze,

- Pankreatitis.

Sistemi kardiovaskular

- Aritmi dhe hypertension,

- Parestezia,

- Psikoza,

- Depresioni.

Efektet metabiloke

- Humbje ne peshë,

- Acidozë.

Kujdesi bashkëpunues:

Është ulja e nivelit të rritur të kalciumit. Pacientëve duhet tu japim menjeherë lëngje dhe të

mbahen aktivë.

Duhet tu shmangim imobilizimin .


30 | f a q e

Mandela Hoxha

U japim doza të larta të vitaminave A dhe D, anticidet përmbajnë kalcium dhe shtesë

kalciumi.

Patipsikologjia dhe manifestimet

- Zvogëlimi i nivelit te PTH rezulton në dobësimin e veshkave për rregullimin e

kalciumit dhe fosfatit.

- Rënia e vitamines “D” rezulton në thithjen e kalciumit nga zorrët.

- Ulja e nivelit të kalciumit shkakton ndryshime në aktivitetin muskular.

- Hipokalcemia ul portat për daljen e nervave dhe muskujve.

- Manifestimet neuromuskulare që shfaqen përfshijnë mpirjen dhe therjen rreth

gojës dhe majave të gishtave, spazma muskulare të duarve dhe këmbëve,

konvulsione, laringite.

Manifestimet e Hipoparatiroidizmit

Sistemi muskular

- Spazma muskulare,

- Konvulsione,

- Rënie flokësh,

- Thonj të thatë dhe të brishtë,

- Lëkurë të thatë dhe e laskaruar.

Sistemi gastrointestinal

- Keqthithje të ushqimeve,

- Ngërçe abdominale.

SNQ

- Parestezi (buzë, duar, këmbë),

- Çrregullime në sjellje (depresion, ankth, irritim)

- Reflekse hiperaktive,

- Psikozë, presion i rritur intracranial.


31 | f a q e

Mandela Hoxha

TIROIDJA Problemi më i zakonshëm i operacionit nga tiroidet është zmadhimi pa dhimbje i një mase.

Një tiroide me dhimbje dhe si pasojë i një hemorragjie ose një gunge, kur gjendra ose ka nevojë

për operacion pacienti ka nevojë për një heqje të pjesshme ose të plotë të tirodes.

- Metoda të përgjithshme

Merreni moshën e pacientit, gjininë e tij, vendbanimin. Gjendrat e thjeshta ose koloide

janë më të zakonshme tek femrat ne 10 vjecarin e parë ose të dytë dhe për ata që jetojnë në një

zonë me mungesë Jodi. Nëse pacienti ka një rritje në vëllimin e masës së qafës, e cila është e

dhimshme, ka vështirësi në gëlltitje ose frymëmarrje, kontrolloni qafën nga përpara dhe prapa

jepni të pijë dhe shikoni nëse lëviz lart kur ai gelltit.

Në bazë të shpeshtësisë shkaqet janë: gjakderdhje në ciste të gjendrës koloide, rritje në

madhësi të cistit koloid të gjendrës, një rritje e shpejtë të karcinomës, infeksion akut bakterial.

- Trajtimi mjekësor

Tableta propanolol 40 mg, 3 në ditë.

Nëse nuk kemi reagim brenda 48 orëve rrisim dozën nga 80 - 160 mg, 4 herë në ditë.

Tableta karbimazole 10 - 20 mg, 3 herë në ditë.

- Trajtimi kirirgjikal

Jodi jugoli 1ml në ditë për 10 ditë para operacionit për të zvogëluar rrjedhjet në enët e gjakut.

Betabllokuesit vazhdohen 10 ditë pas operacionit.

- Cistet tirogjuhësore

Një cist tirogjuhësorë është i lëmuar nën lëkurë, i cili shtrihet në kërcin e tiroides vetëm në

njërën anë në mes të vijës. Këto ciste ndodhin njëlloj në te dy sekset zakonisht mes moshave 15 -

40 vjeç dhe janë formuar nga qese epiteliale të cilat rrisin gjendrat tiroide. Cistet ndonjëherë

ndodhin mes lobit pyramidal ose në lidhje me kockën hijoide, një shtrirje e cistit shtrihet lart mes

kockës hijoid 3 e cila ka nevojë të ndahet,kështu tregoni pacientit nëse mundeni, n.q.s nuk

mundeni veproni si më poshtë:

- Gusha fiziologjike


32 | f a q e

Mandela Hoxha

Gusha fiziologjke shfaqet e njëjtë si me cistet e lëmuara, kemi enjtje pa dhimbje të gjendrës

tiroidale kryesisht tek gratë dhe vajzat e moshes 15 - 25 vjec, shfaqet në formë të njëjtë dhe nuk

shkakton dispne ose disfagi. Ajo shfaqet spomtanisht pasi kalon periudha e aktivitet hormonal

maximal.

- Gusha koloide

Është shumë e përhapur por më të zakonshme janë në zonat me më pak jod, ato mund të

parandalohen duke i dhënë jod një komuniteti të tërë e cila parandalon shfaqje të tjera të

mungesës së jodit. Gushat koloide ndodhin mes moshave 20 - 50 vjec dhe prekin gratë më shumë

se burrat. Nëse gusha koloide është e vogël dhe nëse nuk shkakton ndonjë simptomë operacioni

nuk është i nevojshëm dhe indikacionet për heqjen e saj janë kozmetike ndërsa kur gusha koloide

është e madhe kemi dispne duke zhvendosur ose zvogëluar trakenë dhe me raste bllokojnë edhe

gëlltitjen. Ato menjëherë shtrihen deri tek gjoksi. Ato mund të jenë të thjeshta ne këtë rast ose më

të ngurta se sa tiroidja normale dhe kanë një siperfaqe të rregullt. Më të shpeshtë janë ato nodular.

Trajtimi është kirurgjikal. Një nga rreziqet e gushës është gjakderdhja e cila mund ta rrisë shpejt

në përmasa.

TUMORET E TIROIDEVE

Adenoma shfaqet si një nodul i vetëm.

Karcinomat shihen në shumë raste kudo dhe ndryshojnë që nga rritja e ngadaltë deri tek

ato malinje.

Fig. 11 – Tumor i tiroides


33 | f a q e

Mandela Hoxha

- Karcinomat papilare: 70 % janë me natyre malinje dhe shfaqen si një nodul me ose pa

shpërndarje limfatike të qafes. Referojeni pacientin për një tiroidoektomi.

- Karcinoma folikulare: 20% fillimisht përhapet në kocka, pacienti mund të ketë një

gungë në zonën e zmadhimit të tiroides ose tiroidja mund të jetë klinikisht normale, nëse

sëmundja është e kufizuar në qafë drejtohuni për një tiroidoektomi radikale dhe bllokoni

çarjen në njërën anë ose në të dyja. Nëse ai ka metastazë të kockave ose të organeve të

tjera mund të bëhet shumë pak. Radioterapia zakonisht jep përmirësime të përkoshme.

Rreth 5 % e tumoreve marrin radio-jod e cila është shumë efektive.

Tumoret folikulare rradhiten që nga natyra malinje e gradës së ulet deri tek natyra e ulët e gradës

së lartë.

1. Nëse ai ka një tumor të gradës së ulët pa metastazë ai ka 86 % mundësi për mbijetesë për

10 vjet pas tiroidoektomise radikale.

2. Nëse ai ka metastaza në qafë ai ka 44 % shanse për mbijetesë.

3. Nëse ai ka metastaza distance prognoza e tij është e njëjtë.

- Karcinoma medulare: (3-5%) ka një incidencë familjare dhe janë të transmetueshme.

Ato kanë një shfaqje karakteristike histologjike, prognozë të varfër dhe mund të jetë pjesë

e një sistemi tumoresh të shumëfishtë endokrin.

- Karcinoma anaplastike: 5% më shpesh ndodh tek gratë e moshuara, ndihmohen shumë

pak nga radioterapia, radiojodi nuk merret dhe 70% e pacientëve vdesin brenda dy viteve.

Ndryshimet normale të moshës

Gjendrat tiroidale pësojnë ndryshime atrofike, fibroze ose nodular.

Rritja e flokëve është e ulët.

Thonjtë janë të trashë,të brishtë dhe të zverdhur.

Lëkura e fytyrës varet dhe kockat bëhen me të dala.

Përgjigjja e pyetjeve mund të jetë e ngadaltë.

- Kujdesi i pacientit: Infermjerja shikon çrregullimet që ndikojnë në gjithë sistemin e

organeve p.sh si funksioni kardiovaskular, heqja dhe integriteti i lëkurës.


34 | f a q e

Mandela Hoxha

Tensioni i ulur kardiak

Në mungesë të TH shkaktohet një zvogëlim dhe në volumin e rrahjeve, duke rezultuar me

tension të ulur kardiak. Mund të ketë një mbledhje të lëngjeve në qeskat e perikardit dhe

sëmundjet e arteries mund të jenë prezente duke ndikuar më tej në funksionin kardiak.

Monitoroni presionin e gjakut, ritmin e pulseve që ndodhen në majë dhe periferi, ritmin e

frymarrjes dhe zhurmën e frymëmarrjes.

Sugjeroni pacientit që të shmangë të ftohtit, të rrisë temperaturën e dhomës, të shtrojë një

mbulese të përshtatshme në krevat dhe të shmangë rryma të ftohta të ajrit, ftohja rrit shkallën

metabolike dhe rrit stresin, gjë që sjell probleme të zemrës.

Shpjegojeni nevojën për të alternuar aktivitetin në periudha pushimi. Kërkojini pacientit

që të raportojë çdo vështirësi në frymëmarrje, dhimbje të kraharorit, rrahje të shpeshta të zemrës

dhe vertigo.

Rrezik për integritetin e dobësuar të lëkurës

Kontrolloni siperfaqe të lëkurës për skuqje ose plagë vecanerisht nëse aktiviteti i pacientit

është ulur shumë.

Hypotiroidizmi shkakton gjendje të thatë dhe të ashpër të lëkurës, gjë që rrit rrezikun për

dëmtim të saj.

Informoni pacientin për ndryshimin e pozicionit çdo dy orë.

Limiton kokën për të qëndruar vetëm në një pozicion .

Përdorni jastëkë për krevatin dhe për karrigen.

Mësoni pacientit masat për të mbrojtur integritetin e lëkurës.

Bëni banjo vetëm kur është e nevojshme dhe mos perdorni ujë shumë të ngrohtë.

Përdorni solucone të buta kur lani ose thani lëkurën .

Përdorni vajra ose solucione pa alkool.

Kujdesi në shtëpi

Pacientët me hypotiroidizëm kërkojnë kujdsje të gjatë, fillimisht në shtëpi.

Nevoja për të marrë medikamentet gjatë ditës në mënyrë të rregullt dhe në orarin e caktuar.

Nevojat për vleresime periodike.


35 | f a q e

Mandela Hoxha

Qëllimi

Kujdesi infermieror në pacientë me kirurgji të kancerit të tiroideve është mësimi dhe

prefeksionimi i dijes në lidhje me pacientët me gjendra tiroide.

Objektiva:

1. Njohja me shkaqe të gjendrave thyroidale,

2. Përmirësimi i punës në lidhje me këta pacientë,

3. Ndjekja intensive dhe adekuate e ketyre pacienteve,

4. Njohja nga ana teorike dhe praktike sa më mirë e këtyre nazologjive për parandalimin e

tyre.


36 | f a q e

Mandela Hoxha

KAPITULLI II

Materiali dhe Metoda Janë marrë në studim 30 pacientë adult që vuajnë nga patologjitë e gjëndrës

tiroide, dhe që janë nënshtruar ndërhyrjes kirirgjikale. Për këtë qëllim janë marrë të dhënat

anamnestike si: gjinia, mosha, diagnoza, vendbanimi, kushtet sociale, lidhjet familjare,

vjetërsia e diagnozës dhe alternimet e trajtimit.

Studimi është kryer ne mjedisin spitalor ”Qendra Spitalore Xhavit Mara Burrel”,

Klinika e kirurgjisë, për një periudhë kohore 2 vjecare 2012-2013.

- Rezultatet e të dhënave:

Në studimin tone janë marrë 18 nga të cilët 15 femra dhe 3 meshkuj.

Tabela Nr. 1: Shpërndarja e sëmundjes sipas gjinisë:

Gjinia Femra Meshkuj Totali

Nr. i rasteve 15 3 18

% 83.3 16.6 100

Raporti meshkuj / femra me kirurgji të tiroides, shprehur grafikisht:

Tabela Nr. 2: Shpërndarja moshore e pacienteve:

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

Femra 83.3 Meshkuj 16.6 Shuma 100

Raporti meshkuj / femra


37 | f a q e

Mandela Hoxha

Mosha Numri Shprehur ne %

20 – 35 2 11.1

35 – 50 6 33.3

50 – 65 10 55.5

Totali 18 100.0

Shpërndarja moshore e shprehur në mënyrë grafike:

Në këtë studim na rezultoi se 11.1% i përkasin moshës 20 – 35 vjeç, 33.3% e rasteve i

përkasin moshës 35 – 50 vjeç dhe 55.5% i përkasin moshës 50 – 65 vjeç.

Tabela Nr. 3: Shpërndarja e pacientëve sipas tipit të diagnozës:

2

6

10

18

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

20 – 35 35 – 50 50 – 65 Totali


38 | f a q e

Mandela Hoxha

Diagnozat Nodus i

ftohtë

lobi

dextra

Nodus i

ftohtë

lobi

sinistra

Strumë

multi

nodulare

Kist

dextra

Tiroidal

Kist

sinistra

Tiroidal

Strumë

modulare

cistike

Totali

Seksi

Femra 7 4 0 2 1 1 15

Meshkuj 1 0 1 0 0 1 3

Totali 8 4 1 2 1 1 18

Shpërndarja e pacientëve sipas diagnozave:

Tabela Nr.4: Vjetërsia e diagnostifikimit, (periudha e shfaqjes së sëmundjes në vite).

Vitet Nr. i rasteve

0 – 12 muaj 3

12 – 24 muaj 9

24 – 36 muaj 6

Totali 18

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Nodus i ftohtë lobi

dextra

Nodus i ftohtë lobi

sinistra

Strumë multi Kist dextra Tiroidal

Kist sinistra Tiroidal

Strumë modulare

cistike


39 | f a q e

Mandela Hoxha

Nga pacientët e marrë në studim na rezultoi se 3 prej tyre kanë vuajtur nga kjo

sëmundje brenda një intervali kohor nga 0 – 12 muaj, 9 pre tyre nga 12 – 24 muaj, dhe 6 te

tjerët ne 24 – 36 muaj.

Tabela Nr.5: Shpërndarja e pacientëve sipas tipit të intervëntit.

Interventi Tirodektomi

totale

Hemi

tiroidektomi

dextra

Hemi

tiroidektomi

sinistra

Totali

Seksi

Femra 9 2 4 15

Meshkuj 1 2 0 3

Totali 10 4 4 18

Më poshtë kemi shprehur në mënyrë grafike, tipin e interventit në raport meshkuj / femra:

9

2

4

1

2

0

Tirodektomi totale

Hemi tiroidektomi dextra

Hemi tiroidektomi sinistra

Llojet e interventeve


40 | f a q e

Mandela Hoxha

RASTE TË PACIENTËVË Rasti 1

Ditëlindja: 34 vjece

Data e shtrimit: 16/12/2012

Shtrimi: i paplanifikuar

Diagnoza: Strumë Nodulare

Ankesat: Dhimbje gryke si dhe një masë në regjionin cervical, ankon për frymarrje të shpeshtë.

Anamneza Morbi: Është që prej një viti me këto ankesa, është vizituar nga endokrinologu, vjen

në kirurgji.

Anamneza Vita: Asgjë më rëndësi.

Anamneza Familjare: Asgjë me rëndësi.

Ekzaminimi Objektiv: Gjendja e mirë, puls i plotë ritmik me tone të qarta, pulmonet pa

patologji, në palpacion abdomen i butë, i trajtueshëm, lakolisht pacienti me strumë jo të shprehur

nga jashtë.

Epikriza preoperatore: Dhimbje të fytit, është vizituar dhe trajtuar nga endokrinologu, në

shintigrafi lobi i majtë me një nodus hypoe congenital dhe me një madhësi të rritur. Ka indikacion

për operacion.

Ekzaminimet: 1-GJak komplet 4-Glicemi

2-Urin komplet 5-Bilirubinemi+transaminaza

3-Vizitë kardiologu 6-Echo

Trajtimi: 1-Ampicilin 1 gr 3-Calciklorat

-Sol.Fiziol 100 ml 3i/v -MgSo4

-Sol Fiziol 500ml 4-Voltaren

2-Primperan 1 amp 5-Tremadol

-Ranitidin 50 mg 2 i/v

-Sol glukoz 500 ml


41 | f a q e

Mandela Hoxha

Rasti 2

Ditëlindja: 48 vjec

Data e shtrimit: 25/ 12/2012

Shtrimi: I paplanifikuar

Diagnoza: Strumë Multinodulare

Ankesat: Dhimbje në regjionin coli anterior dhe ka një masë gjigante në regjionin cilo

anterior,ankon për marrje fryme.

Anamneza Morbi: Është që prej 30 citesh që vuan me tiroide, është vizituar nga endokrinologu.

Vjen në kirurgji ku dhe shtrohet.

Anamneza Vita: Asgjë me rëndësi.

Anamneza Familjare: Agjë me rëndësi.

Ekzaminimi objektiv: Gjendja e mirë, posit active, qafë e lirë, pa rigiditet,torax simetrik,puls i

rritur, në palpacion abdomen i butë dhe i trajtushëm.

Statusi Lokalis. Lobi dexder dhe sinister me përmasa gjigante i cili përfshin gjithë pjesën e qafës.

Epikriza preoperatore: Pacienti me strumë multinodulare është trajtuar nga endokrinologu,

shtrohet në kirurgji për operacion. Pacienti dhe familjarët janë dakort për ndërhyrjen.

Ekzaminimet 1-Gjak komplet 4-Glicemi

2-Urin komplet 5-Bilirubinemi + transaminaza

3-Vizitë kardiologu 6-Radiografi pulmonare

Trajtimi: -Ampicilin 1.0 4 i/m 3-Primperan 2 1 i/m

1-Sol fizio 100ml 3i/v 4-Voltaren 2 1 i/m

2-Glukoz 5-TRamadol 2 1 i/m

-Kcl 2.5%-20ml

CaCL2 10%-10ml 3i/v

Rasti 3


42 | f a q e

Mandela Hoxha




Diagnoza: Tiroide

Ankesat: Dhimbje në regjionin cervical, ankon për marrje fryme.

Anamneza Morbi: Mjekohet për tiroide që para një viti dhe nuk ka patologji tjetër.

Anamneza Vita: Asgjë me rëndësi


Ekzaminimi Objektiv: Gjendja e mirë, puls i plotë dhe ritmik, zemra me tone ritmike,

pulmone pa probleme, abdomen i butë, i trajtueshëm, anësitë e lira.

Statusi Lokalis:Në regjionin anterior vërehet një tiroide e zmadhuar.

Epikriza preoperatore:Pacienti me strumë ankon për dhimbje në regjionin coli anterior i

cili ka një nodus të tiroides. Ka marrë mjekim nga endokrinologu.

Ekzaminimet: 1- Gjak komplet 4-Urea

2-Urin komplet 5-Bilirubina + transaminaza


Trajtimi: - Ampicilin 1 gr

1-Sol fiziol 100m x3i/v 4.Voltaren

-Sol fizio 500 ml 5.Tramadol

2-Primperan 1 amp -Ranitidin 50 mlg x 2i/v

3-Sol glukoz 500 ml

-Sol Kcl 7.5%-15cc x3i/v

-Sol MgSo4 20%-3cc

Rasti 4


43 | f a q e

Mandela Hoxha




Diagnoza: Ciste tiroidale sinister

Ankesat: Dhimbje, dobësi e shprehur me vështirësi në gëlltitje, gjuhë e thatë, kollë.

Anamneza Morbi: E sëmura ka disa ditë në gjendje jo të mirë dhe ana dexter është e rënduar,

pasi ka bërë edhe mjekim. Gjendja jo e mirë.

Anamneza Vita: Ka lindur dy fëmijë dhe është operuar para 3 vitesh për tiroide dhe rezulton

hipotirozis.


Ekzaminimi objektiv: Slkera të zbehta, kanalet e buzëve të cara, aqfë e lirë.Në askultacion ka

tone të qarta TA130/80mmhg.

Epikriza preoperatore:Pacienti me dhimbje e mjekuar nga endokrinologu, ka indikacion për

operacion.

Ekzaminimet: 1-gjak komplet 4-glicemi

2-SGPT 5-Bilirubinemi+transaminaza


Trajtimi:1-Letrax 01-1/2HB

-vit c 00,1-3x1 H3

-vit B6 3x1 Hb

-vit B11 3x1Hb

2-Heferol 35gr-2x1 cpo

3-Voltaren

4-Tramadol

Rasti 5


44 | f a q e

Mandela Hoxha

Ditëlindja: 51 vjec



Diagnoza: Tiroidektomia

Ankesat: Dhimbje, zmadhim të gjëndrrave tiroidale në regjionin coli anterior.

Anamneza Morbi: Ka 1 vit me këto ankesa, vjen në kirurgji ku shtrohet.

Anamneza Vita: Asgjë me rëndësi.

Anamneza Familjare: Ka vuajtur nga gjëndrra tiroide.

Ekzaminimi objektiv: Gjendja e mirë, puls i plotë ritmik,zemra ne tone ritmike, lëkura dhe

mukozat rozë, toraxi simetrik, abdomen i butë, i trajtueshëm, anësitë e lira.

Statusi Lokalis: Në regjionin anterior vërehet një strumë e madhe me noduse në të dy lobet me

nodus struma multinodulare.

Epikriza preoperatore: Pacienti ka dhimbje në regjionin coli anterior, vështirësi në gëlltitje, ka

një nodus të tiroides, ka indikacion për operacion.

Ekzaminimet: 1-Gjak komplet 4-Glicemi

2-Urin komplet 5-bilirubinemi+transaminaza

3-Vizitë Kardiologu 6-Radiografi pulmonare

Trajtimi: -Ampicilin 1.0 x 4 i/m

1-Sol fiziol 100m x3i/v 4.Voltaren

-Sol fizio 500 ml 5.Tramadol

2-Primperan 1 amp

3-Sol glukoz 500 ml

-Sol Kcl 7.5%-15cc x3i/v

-Sol MgSo4 20%-3cc


45 | f a q e

Mandela Hoxha

KAPITULLI III

DISKUTIME

Patologjitë e gjëndrës tiroide janë të trajtueshme, shumë studime janë bërë që të

eleminohen këto patologji por nuk kanë arrit që të shmanget ndërhyrja kirurgjikale. Ne shfaqjen e

sëmundjes kemi ndikimin e hormoneve të tiroides që luajnë rolin kryesor në mekanizmin e trupit.

Nga studimi i bërë na rezultoi se sëmundja prek më shumë femrat sesa meshkujt. Në disa raste

sëmundja zhvillohet pa u kuptuar për muaj e vite dhe shpërthen papritur.

Shenjat klinike të kësaj sëmundje, të evidentuara në studimin tone, variojnë shumë, të cilët

ndikojnë në gjendjen fizike dhe stilit të jetesës të pacientit. Në studimin tonë një nga patologjitë e

shfaqura tek pacientët është struma. Shkaku më i zakonshëm i kësaj patologjie është mungesa e

jodit në ushqim, situatë kjo e shpeshtë në zonat malore, larg detit. Kjo patologji shfaq

komplikacione si: vetë gjëndra tiroide duke u sëmur nga stuma për shkak të vëprimeve mekanike

e komprimuese mbi organ përreth shkakton komplikacione e dëmtime serioze. Në radhë te parë

mbi trakenë. Nën komprimimin e strumës trakea zhvendoset dhe lumeni i saj ngushtohet.

Ndryshimet që pëson vetë muri i trakesë mund të shpien në një komplikacion shumë të

rëndësishëm si trakeomalacia. Në rradhë të dytë këto pasoja janë mbi vetë veprimin e zemrës të të

sëmurit. Vështirësia dhe insuficenca në kalueshmërinë e ajrit që krijohet si rrjedhim i ngushtimit

dhe komprimimit të trakesë shpien gradualisht në hipertrofi dhe dilatacionin e zemrës. Në

strumat e mëdha mund të kemi traumatizim ose përfshirje në aderencat e saj të trungjeve nervore

duke u shfaqur simptomi të kornerit myosis ptosis palpebre, endoftalmus.

Ngjirja ose atonia e plotë e zërit vjen si pasojë e mosushqimit të mirë të larigut për një

kohë të gjatë si dhë nga parezat dhe paralizat e nervit rekurens. Me anë të laringoskopisë mund të

përcaktojmë parezat e kordave vokale. Pengesa në kapërcimin e ushqimit ndodh në strumat me

vendosje retrosternale, retroezofageale.


46 | f a q e

Mandela Hoxha

KAPITULLI IV

KONKLUZIONE:

1) Nga studimi i bërë vihet re se më të prekurit nga kjo patologji janë femrat.

2) Mungesa e informacionit tek pacientët me patologji të gjendrës tiroide ka sjell neglizhime

në trajtimin e tyre.

3) Rastet më të shpeshta janë në fshat se në qytet.

4) Arsyeja, mendoj unë, është se kjo patologji lidhet shumë me mungesën e jodit.


47 | f a q e

Mandela Hoxha

ILUSTRIME


48 | f a q e

Mandela Hoxha


49 | f a q e

Mandela Hoxha


50 | f a q e

Mandela Hoxha

BIBLIOGRAFIA

www.forumishqipëtarë.com

www.getstar.med.br

www.albstroka.com

Kanceri i Tiroides Postuar nga Dr Ervin Troshani

Marre nga “http;/sq.wikipedia.org/wiki/Tiroksina

Thyroid Problems eMedicine Health.-EMedicine tiroide Problemete Shëndetësisë. Marrë më

2010/02/07.

http://www.forumishqipëtarë.com/

http://www.getstar.med.br/

http://www.albstroka.com/


51 | f a q e

Mandela Hoxha

FALËNDERIME

Kjo mikrotezë u realizua në sajë të vullnetit dhe këmbënguljes sime për të arritur një

rezultat të kënaqshëm në diplomimin e Masterit te Nivelit të Parë. Megjithatë nuk do të mjaftonte

vetëm puna dhe përkushtimi që unë të realizoj këtë punin, ndaj ndjej detyrim dhe me shumë

respekt do të falenderoj të gjithë ata që më mbeshtetën dhe më ofruan ndihmën e tyre në

realizimin e tij.

Familja ime me sakrifica mundësoi shkollimin dhe edukimin tim të deritanishëm. Sot si

infermjere unë jetoj ëndrrën e tyre dhe timen. Për këtë do t’u jem mirënjohëse përjete. Falënderoj

udheheqesin tim Prof Msc. INDRIT BIMI, i cili më ka udhëhequr në cdo moment të këtij studimi.

Falënderoj gjithashtu edhe stafin akademik të Universitetit.

Një falenderim shkon edhe për Rektorin e Universitetit “Aleksandër

Moisiu”Durrës, Prof.Dr. Mit’hat MEMA, për mundësimin e hapjes se

degës së Masterit Profesional.


52 | f a q e

Mandela Hoxha

PERMBAJTJA

ABSTRAKTI ....................................................................................................................................................... 2

Hyrje ................................................................................................................................................................ 3

ANATOMIA E GJENDRËS TIROIDE ................................................................................................................... 4

KAPITULLI 1 - Çrregullimet e gjendrës tiroidale .............................................................................................. 5

1.1 Pacientët me hipertiroidizëm ............................................................................................................... 5

1.2 Patopsikologjia dhe manifestimet ........................................................................................................ 5

1.3 Sëmundja Graves .................................................................................................................................. 5

1.4 Gjendrat multinodulare toksike ............................................................................................................ 6

TIROIDITIS ....................................................................................................................................................... 7

Kriza Tiroidale.............................................................................................................................................. 7

Kujdesi bashkëpunues ................................................................................................................................ 7

Testet diagnostikuese ................................................................................................................................. 7

Testi i shtypjes tiroidale .............................................................................................................................. 8

Mjekimi ....................................................................................................................................................... 8

Ndërhyrja kirurgjikale ................................................................................................................................. 8

Kujdesi infermjeror ..................................................................................................................................... 9

Kujdesi para operacionit ........................................................................................................................... 10

Kujdesi pas operacionit ............................................................................................................................. 10

Diagnozat ushqyese dhe ndërhyrjet ......................................................................................................... 11

Kujdesi në shtëpi ....................................................................................................................................... 13

Një pacient me sëmundje GRAVES ........................................................................................................... 13

Diagnozat ...................................................................................................................................................... 14

Rezultate të pritshme ............................................................................................................................... 14

Vlerësimi ................................................................................................................................................... 15

Pacient me hypotiroidizëm ....................................................................................................................... 15

Mungesa e jodit ........................................................................................................................................ 18

Tiroidja Hashimoto .................................................................................................................................... 18


53 | f a q e

Mandela Hoxha

Koma Miksedema ..................................................................................................................................... 19

Testet diagnostikuese ............................................................................................................................... 20

Mjekimi ..................................................................................................................................................... 20

Kanceri i Tiroideve......................................................................................................................................... 22

Epidemiologjia e Kancerit të Tiroides ....................................................................................................... 23

Klinika ........................................................................................................................................................ 23

Diagnoza .................................................................................................................................................... 24

Ekzaminimi Klinik ...................................................................................................................................... 25

Ekzaminimi laboratorik ............................................................................................................................. 26

Ekzaminimi radiologjik .............................................................................................................................. 26

Trajtimi ...................................................................................................................................................... 27

Çrregullimet e Gjendrave Paratiroidale ........................................................................................................ 28

Tipet e hipertiroidizmit ............................................................................................................................. 28

Manifestimet e hipertiroidizmit ................................................................................................................ 29

Patipsikologjia dhe manifestimet ............................................................................................................. 30

Manifestimet e Hipoparatiroidizmit ......................................................................................................... 30

TIROIDJA ........................................................................................................................................................ 31

TUMORET E TIROIDEVE ................................................................................................................................. 32

Ndryshimet normale të moshës ............................................................................................................... 33

Tensioni i ulur kardiak ............................................................................................................................... 34

Rrezik për integritetin e dobësuar të lëkurës ........................................................................................... 34

Kujdesi në shtëpi ....................................................................................................................................... 34

Qëllimi ........................................................................................................................................................... 35

Objektiva ................................................................................................................................................... 35

KAPITULLI II ................................................................................................................................................... 36

Materiali dhe Metoda ............................................................................................................................... 36

- Rezultatet e të dhënave .................................................................................................................... 36

RASTE TË PACIENTËVË .................................................................................................................................. 40

KAPITULLI III .................................................................................................................................................. 45

DISKUTIME ................................................................................................................................................ 45

KAPITULLI IV .................................................................................................................................................. 46


54 | f a q e

Mandela Hoxha

KONKLUZIONE ........................................................................................................................................... 46

ILUSTRIME ..................................................................................................................................................... 47

BIBLIOGRAFIA ................................................................................................................................................ 50

FALËNDERIME ............................................................................................................................................... 51

Documents

REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI ALEKSANDËR … · 2018-10-07 · Kufiri i poshtëm i dy lobeve laterale arrin në unazën e 5 - 6 të trakesë, ndërsa lart gjer në kartilago