1

Respiratory system

Respiratory system• กายวิภาคของปอดปกติ

• ภาวะปอดบวมน้ํา (pulmonary edema)• โรคปอดบวม (pneumonia)• วัณโรคปอด (pulmonary TB)• โรคติดเช้ือราในปอด (pulmonary Aspergillosis)• โรคถุงลมโปงพอง (emphysema)• ภาวะลิม่เลอืดอุดตนัในหลอดเลอืดปอด (thromboembolism)• มะเร็งปอด (lung cancers)

1. 2.

Bc

PV

Lu

AS

กายวิภาคปกติของปอด

• รูปท่ี 1. เนื้อปอดปกติจะมีหนาตัดสีนํ้าตาลออนคลายฟองน้ํา ประกอบดวยหลอดลม brunchus (Bc) และเนื้อปอด lung parenchyma (Lu) นอกจากนี้ยังมีเสนเลือด pulmonary vessels นําเลือดดําจากหัวใจมายังปอดและนําเลือดแดงจากปอดกลับสูหัวใจ brunchus ทําหนาท่ีนําอากาศเขาออกปอด และ lung parenchyma ทําหนาท่ีแลกเปลี่ยนกาซ

• รูปท่ี 2. เปน histology ของเนื้อปอดแสดงใหเห็นถุงลม Alveolar spaces (AS) เปนชองวางๆ ท่ีลอมรอบดวยผนังบางๆที่ประกอบดวย epithelium และ capillaries

ปอดบวมน้ํา (pulmonary edema)

• ภาวะบวมน้ําของปอดเกิดจากที่มีสารน้ํา (plasma fluid) จากหลอดเลือดเขาไปอยูในชองวางของถุงลม (alveoli) ทําใหอากาศไมสามารถเขาไปได ทําใหเกิดการขาดออกซิเจนในเลือด (hypoxia) สาเหตุของภาวะปวมน้ําของปอดที่พบบอยคือ การทํางานของหองหัวใจขางซายลมเหลว (left side heart failure) เนื่องจากมีการคั่งของเลือดใน left atrium และ pulmonary veins ทําใหสารน้ําใน capillaries ของปอดออกมาคั่งอยูในถุงลม สาเหตุอื่นท่ีทําใหเกิด pulmonary edema ไดแก hypoalbuminemia, pulmonary infections

2

1. 2.

โรคปอดบวม (pneumonia)

• เกิดจากการติดเชื้อของปอดทําใหมีเซลลอักเสบและสารน้ําคั่งอยูในถุงลม เชื้อท่ีเปนสาเหตุท่ีพบบอยคือ Streptococcus pneumoniae, S. aureus, H. influenzae

• รูปท่ี 1. เปนภาพปอดขางขวาที่ติดเชื้อ บริเวณท่ีมี pneumonia คือกลีบลางของปอดที่เห็นเปนเนื้อแนนๆสีขาวๆ

• รูปท่ี 2. เปนภาพ histology แสดงใหเห็นเซลลอักเสบชนิด neutrophil จํานวนมากในถุงลม

1. 2.

MG

วัณโรคปอด (pulmonary tuberculosis)

• เกิดจากการติดเชื้อ mycobacterium tuberculosis• รูปท่ี 1. เปนปอดขางซายท่ีเปนวัณโรค บริเวณที่มีจุดหรือกอนสีเหลือง

ออนคือตําแนงท่ีมีการติดเชื้อ• รูปท่ี 2. เปนภาพ histology ของปอดที่มี granuloma

ลักษณะของ granuloma คือเปนกอนประกอบดวย epitheliod histiocytes, multinucleated giant cells (MG) และตรงกลางเปนสวนของเนื้อตายท่ีเรียกวา caseous necrosis เราสามารถเห็นเชื้อโรคไดถานําไปยอม acid fast stain

1. 2. การติดเชื้อราในปอด (pulmonary Aspergillosis)

• เชื้อราที่ทําเกิดการติดเชื้อในปอดที่พบบอยไดแก Aspergillus, Mucor, และ Candida แตตัวท่ีพบบอยสุดคือราดํา Aspergillus

• รูปท่ี 1. เปนปอดขางซายท่ีมีการติดเชื้อรา ตําแนงท่ีผิดปกติคือกลีบบนของปอด จะเห็นมีโพรงซึ่งชองวางขางในมีกอนราสีเหลืองอยู

• รูปท่ี 2. เปน histology แสดงใหเห็นสายรา ท่ีมีลักษณะแตกออกเปนแขนงคลายกิ่งไม (branching) ในแตละปลองจะมีผนังก้ันอยูเปนชวงๆ เรยีกวา septum

3

1. 2.

ถุงลมโปงพอง (emphysema)

• โรคถุงลมโปงพองมักพบในคนที่สูบบุหร่ีจัด มานานๆ เกิดจากสารพิษในควันบุหร่ีไปทําลายผนังถุงลม ทําใหถุงลมมีขนาดใหญขึ้น พื้นท่ีในการแลกเปลี่ยนกาซลดลง

• รูปท่ี 1. เปนหนาตัดของปอด จะเห็นเนื้อปอดท่ีมีชองวางขนาดเล็กใหญกระจายอยูท่ัวไปในเนื้อปอด

• รูปท่ี 2. แสดงใหเห็นถึงถุงลมที่มีขนาดใหญขึ้น เนื่องจากผนังกั้นถุงลมแยกออกจากกัน

1. 2.

Tb

PA

ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดของปอด

• Pulmonary thromboembolism เกิดจากการที่ล่ิมเลือด (thrombus) จากหลอดเลือดดําท่ีขาหลุดมาแลวมาอุดตันใน pulmonary arteries ท่ีปอด ทําใหเลือดไปเลี้ยงปอดไมได

• รูปท่ี 1. แสดงใหเห็นกอนลิ่มเลือดสีนํ้าตาล (ลูกศรชี้) ท่ีอุดอยูใน pulmonary artery

• รูปท่ี 2. เปนภาพ histology ใหเห็นลิ่มเลือด หรือ thromboembolus (Tb) ท่ีอยูภายใน lumen ของ pulmonary artery (PA)

1

2.

3.

มะเร็งปอด (lung cancers)

• สาเหตุของมะเร็งปอดที่สําคัญคือควันบุหร่ีซึ่งมีสารกอมะเร็งอยูหลายชนิด มะเร็งปอดที่พบบอยคือ squamous cell carcinoma และ adenocarcinoma

• รูปท่ี 1. เปนกอนมะเร็งขนาดใหญท่ีอยูติดกับ trachea และbrunchus

• รูปท่ี 2. เปน histology ของมะเร็งชนิด squamous cell carcinoma

• รูปท่ี 3. เปน histology ของมะเร็งชนิด adenocarcinoma