12‐12‐2014

1

Routine Outcome Monitoring (ROM) bij

Shared Decision Making (SDM)

Workshop Doorbraak ROM GGZ

9 december 2014

Suzan Oudejans, Masha Spits

Mark Bench

Ver

wac

hti

ng

en &

do

elen

Doel van vandaag

• Vergroten van kennis over de inzet van Routine Outcome Monitoring bij Shared Decision Making

• Wat zijn de verwachtingen van deze workshop?

12‐12‐2014

2

Ver

wac

hti

ng

en &

do

elen

Werkdoelen Doorbraakteams

• ROM op gang brengen

• Instrumentkeuze

• Terugkoppelen (behandelaar/patiënt)

Ver

wac

hti

ng

en &

do

elen

Ondersteuningsbehoeften

• Keuze meetinstrumenten

• Interpretatie en toepassing van meetinstrumenten in de behandeling

• Gesprek met patiënt over uitkomsten

• Leren over concretiseren behandeldoelen

• Deze workshop: kennis

• Trainingsdag 15 januari: oefenen, vaardigheden

12‐12‐2014

3

Ver

wac

hti

ng

en &

do

elen

Programma

• Uitgangspunten ROM en SDM

• Meetstructuur opzetten

• Terugkoppelen

• Integratie kennis projectdoel

QUIZ

12‐12‐2014

4

Qu

iz

Waar staat de afkorting ‘ROM’ voor?

Qu

iz

Wat betekent de term ‘benchmarking’ eigenlijk?

En uit welke sector komt het oorspronkelijk?

12‐12‐2014

5

Qu

iz

Ga eens terug in de tijd…

wie deed er als eerste aan ROM in de gezondheidszorg?

Qu

iz

Wie heeft er baat bij ROM?

12‐12‐2014

6

Qu

iz

“Laten we, gezien uw situatie en probleem, voor deze behandeling

kiezen.”

Is dit een voorbeeld van

Shared Decision Making?

Qu

iz

“Een directieve, patiëntgerichte manier van hulpverlenen om

gedragsverandering te stimuleren door patiënten te helpen bij het

exploreren en oplossen van ambivalentie.”

Waarover gaat dit?

12‐12‐2014

7

Waa

r st

aat

RO

M v

oo

r?Routine Outcome MonitoringTerugkoppeling van uitkomsten gedurende de lopende individuele behandeling aan behandelaren en patiënten, met als doel het bijsturen van de lopende behandeling.

Routine Outcome Management• Terugkoppeling van geaggregeerde uitkomsten van

groepen patiënten aan teams en managers, met als doel het bijsturen van behandelbeleid of zorgprogrammering

• Verantwoording afleggen aan de buitenwereld over de resultaten van de GGZ

Routine Outcome MeasurementHet vaststellen van het eindresultaat van de behandeling. Hiervoor volstaat een start- en een eindmeting.

Wat

bet

eken

t ‘b

ench

mar

kin

g’? ‘De eigen prestaties vergelijken met

prestaties van gelijksoortige anderen’

Meetspijker

IJkpunt

Afkomstig uit de industrie

12‐12‐2014

8

Wat

bet

eken

t ‘b

ench

mar

kin

g’? ‘De eigen prestaties vergelijken met

prestaties van gelijksoortige anderen’

Meetspijker

IJkpunt

Afkomstig uit de industrie

RO

M e

n b

ench

mar

kin

g

Hoe verhouden ROM en benchmarking zich tot elkaar?• Data verzameld in het kader van ROM worden

ten behoeve van benchmarking geanonimiseerd en samengevoegd, en op groepsniveau vergeleken met andere aanbieders

SBG, ROM en benchmarking• SBG transformeert de (ROM) begin- en

eindscores die de aanbieders aanleveren in een T-score,

• en stelt deze aan aanbieders en zorgverzekeraars ter beschikking in de Benchmark Rapportage Module (BRaM).

12‐12‐2014

9

Teru

g in

de

tijd

Florence Nightingale (1820 ‐ 1910)

Teru

g in

de

tijd

Florence Nightingale (1820 ‐ 1910)

Ernest Amory Codman (1869 ‐ 1940)

12‐12‐2014

10

RO

MWie heeft er baat bij ROM?

• Iedereen:• Patiënten

• Familie

• Behandelaren

• Teams

• Zorgaanbieders

• Financiers

• Onderzoekers

• Burger

Eff

ecti

vite

it R

OM

I

Men beoogt:

• Meer doelmatigheid* van zorg bij:• Diagnostiek

• Behandeling

• Terugvalpreventie

• Zorgcontinuïteit

• Optimalisering van zorgprocessen

*Optimaal gebruik van middelen bij het bereiken van een doel (efficiëntie)

Carlier et al, Tijdschrift voor psychiatrie 54(2012)2, 121-128.

12‐12‐2014

11

Eff

ecti

vite

it R

OM

IIEffectiviteit

• Diagnostiek• Snellere, tijdiger diagnostiek

• Behandeling• Tijdiger bijstelling van de behandeling

• Vaak betere uitkomsten

• Bij de huisartsen en de GGZ: bij > 75% van de studies leidt ROM tot minder psychische klachten in vergelijking met het niet gebruiken van ROM

• Voorkomen van treatment failures

• Frequenter en effectiever communicatie tussen patiënt en behandelaar

Carlier et al, Tijdschrift voor psychiatrie 54(2012)2, 121-128.

Lambert et al, Journal of Clinical Psychology 61 (2005)2, 165-174

Eff

ecti

vite

it R

OM

III

Géén eenduidige effecten voor:

• Patiënttevredenheid

• Kosteneffectiviteit

• Therapietrouw patiënt

• Attitude t.o.v. Behandeling

Carlier et al, Tijdschrift voor psychiatrie 54(2012)2, 121-128.

12‐12‐2014

12

Sh

ared

Dec

isio

n M

akin

gShared Decision Making

• Patiënt en behandelaar maken samen keuzes over de behandeling

• Drie perspectieven:• Wetenschappelijke evidentie -best beschikbare-

• Patiënt -ervaringen-

• Behandelaar -inzichten-

• Informatie delen & consensus bereiken

Sh

ared

Dec

isio

n M

akin

g

Shared Decision Making

• Voordelen • Positief effect op de relatie tussen behandelaar en

patiënt

• Positief effect op therapietrouw en tevredenheid

• Positief effect op empowerment

• Patiënten hebben er behoefte aan

• Patiënten voelen zich zelf verantwoordelijk

• Nadelen• Risico op teleurstelling, spijt, extra zorgen

• Lastig omdat patiënten de gevolgen van ziekte niet altijd kunnen overzien

Shared Decision Making in Mental Health Care, SAMSHA 2010

12‐12‐2014

13

Mo

tive

ren

de

Ges

pre

ksvo

erin

g

Motiverende Gespreksvoering

• Een directieve, patiëntgerichte manier van hulpverlenen om gedragsverandering te stimuleren door patiënten te helpen bij het exploreren en oplossen van ambivalentie.

• Ontwikkeld uit de praktijk door Miller (1989)• Rogers – reflectief luisteren

• Bem – zelf-perceptie theorie

• Festinger – cognitieve dissonantie

Mo

tive

ren

de

Ges

pre

ksvo

erin

g

Motiverende Gespreksvoering

• Principes en Kenmerken• Niet-moraliserend ; Onvoorwaardelijke acceptatie

• Meer steunend dan argumenterend

• Gericht op eigen verantwoordelijkheid: patiëntbepaalt zelf wat te doen en te laten

• Patiënt presenteert de argumenten voor verandering

• Doel is verhogen intrinsieke motivatie voor gedragsverandering

• Effectief bij verandering van leefstijl & bevordering therapietrouw

(Rubak, 2005; Knight, 2006)

12‐12‐2014

14

RO

M &

SD

M &

MG

VROM – SDM – MGV

• Wat hebben ze met elkaar te maken?• Routine Outcome Monitoring

• Shared Decision Making

• Motiverende Gespreksvoering

• Gericht op samenwerking met patiënt • Zijn klachten, ervaring, eigen verantwoordelijkheid

• Gericht op respect voor de patiënt • Serieus nemen, niet oordelen, begrip

Elwyn et al., 2014

12‐12‐2014

15

TIJDSCHRIFT VOOR PSYCHIATRIE 56(2014)6, 375‐384

Mee

tstr

uct

uu

r

Inhoud

• Signaleren, screenen en monitoren

• Wat meet je wanneer?

• Wat is het doel van de behandeling?

• Wat wil je meten?

• Hoe vaak wil je dat meten?

• Wie beoordeelt?

• Wat heb je nodig aan infrastructuur?

12‐12‐2014

16

Mee

tstr

uct

uu

rSignaleren, screenen, monitoren

• Signaleren • het opvangen van signalen die kunnen duiden op

een stoornis

• Screenen• het onderzoeken van signalen om de vermoedens

te bevestigen (of niet)

• Diagnostiek • het vaststellen van een stoornis

• Monitoren • het herhaaldelijk meten van klachten, symptomen

of problemen met als doel behandelvoortgang vaststellen

Mee

t-en

fee

db

ackp

roce

s

intake behandeling

start tussen tussen

startbehandeling

evaluatie

tussen

evaluatie

eind

eindbehandeling

0

SignalerenScreenen

Diagnostiek

Monitoring

SDM tijdens en bij einde behandeling

SDM behandel-plan

SDM intake

Motiverende gespreksvoering

12‐12‐2014

17

Mee

tstr

uct

uu

rBehandeldoel

• Op welk gebied wil je patiënt verbetering?

• Op welk gebied wil jij verbetering?

• Wat wordt het uiteindelijke behandeldoel?

Mee

tstr

uct

uu

r

• Wat wil je meten?

• Klachten

• Generieke instrumenten

• Specifieke instrumenten

• Functioneren

• Kwaliteit van Leven

• Welbevinden

• Tevredenheid

• Wie beoordeelt?

• Zelfbeoordeling

• Beoordeling behandelaar

BSI, OQ 45, SCL‐90, SQ‐48

BDI, MATE 1, GDI, YSQ, SMI 

HoNOS, MATE 7, ORS, GAF

MANSA, WHOQOL

CRA‐ tvl, SRS, CQ‐index

HoNOS, MATE 7, GAF

MHC‐SF

12‐12‐2014

18

Mee

tstr

uct

uu

rWat is ‘verplicht’?

• Sommige verzekeraars schrijven voor dat je moet ROMonitoren (maar niet waarmee)

• SBG verwacht een begin- en eindmeting met voorgeschreven instrumenten uit minimale dataset (MDS)

• De keuze voor een tussentijds instrument is vrij

Mee

tstr

uct

uu

r

Wat is ‘verplicht’?

• Sommige verzekeraars schrijven voor dat je moet ROMonitoren (maar niet waarmee)

• SBG verwacht een begin- en eindmeting met voorgeschreven instrumenten uit minimale dataset (MDS)

• De keuze voor een tussentijds instrument is vrij

12‐12‐2014

19

Mee

tstr

uct

uu

rInfrastructuur

• Pen en papier

• Excel bestand

• Web-based software• NetQ

• Questmanager

• BergOp

• TelePsy

• RoQua

• Etc. etc.

Teru

gko

pp

elen

Inhoud

• Resultaten interpreteren

• Resultaten bespreken

• Verbeteren

12‐12‐2014

20

Teru

gko

pp

elen

Resultaten interpreteren

• Wat zegt de handleiding?

• Reliable change• Betrouwbare verandering, meer dan toevallige

fluctuatie

• Klinische verbetering• Welke verbetering vinden wij uit inhoudelijk

oogpunt relevant?

• Cut-off score

• Norm scores

© Arkin

Inte

rpre

tati

e

Depression Anxiety and Stress Scales (DASS)

12‐12‐2014

21

HoNOS

12‐12‐2014

22

12‐12‐2014

23

AUDIT

Outcome Rating Scale (ORS) Scott Miller

12‐12‐2014

24

Teru

gko

pp

elen

Resultaten bespreken• Intake

• “een goed probleem is het halve werk”

• WaaROM: Uitleg van nut ROM voor patiënt en behandelaar / behandeling

• Verwachtingen

• Behandelplan• Gemeenschappelijk bepalen

• Samen bepalen wat je wilt weten en meten

• Tijdens behandeling• Klachtenbeloop, bijsturen

• Afsluiten behandeling• Terugkijken, evalueren, wat verder?

Teru

gko

pp

elen

Resultaten bespreken

• Betrek alle informatie• Ervaring van patiënt

• Eigen indruk

• Score op de vragenlijst• Exact noemen, of inkleden:

• “hoger dan gemiddeld”

• Refereer aan een categorie of risico• “uw klachten kunnen ernstig genoemd worden”

12‐12‐2014

25

Teru

gko

pp

elen

• Herkennen• Herkent de patënt zich erin?

• Begrijpen• Kan de patiënt dit verklaren?

• Gaat er iets anders? Wat heeft de patiënt gedaan? Wat is er gebeurd?

• Waarderen• Is dit iets dat de patiënt wil veranderen?

• Waar staan we nu, waar gaan we heen?

• Hoe gaat het tussen ons, werken we samen?

• Handelen• Wat zou de patiënt daarvoor kunnen doen?

• Wat zouden we samen kunnen doen

• Behandelplan – behaald, doelen, bijstellen?

Teru

gko

pp

elen

Verbeteren

• Wat kun je zelf/organisatie doen?

• Richtlijnen

• Juiste uitvoering zorgpaden

• Opleiding personeel

• Non-specifieke factoren

• Behandelrelatie

• Setting, omgeving

12‐12‐2014

26

Afs

luit

ing

• Terug naar het werkplan

• Waar kun je deze kennis toepassen?• Doelen

• Indicatoren

• Verbeter Interventies en Veranderingen

• Knelpunten

• Verspreiding en Borging

Bedankt!

Veel succes met de doorbraak

Tot 15 januari

9 december 2014

Suzan Oudejans, Masha Spits

Mark Bench