25
Rozdział II

Rozdział II Konstytucji

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Prawa i wolności w świetle naszej konstytucji

Citation preview

Page 1: Rozdział II Konstytucji

Rozdział II

Page 2: Rozdział II Konstytucji

Historia praw człowieka 1215 Magna Charta Libertatum – Wielka Karta Swobód

wydana przez króla Anglii – "żaden wolny człowiek nie ma być pojmany ani uwięziony albo wyrzucony z posiadłości, albo proskrybowanym, ani wygnany lub innym sposobem pognębiony; i ani sami na niego nie wyruszymy, ani nikogo innego przeciw niemu nie wyślemy, jak tylko na podstawie legalnego wyroku równych jemu albo na podstawie prawa ziemskiego (...)"

- teoria praw naturalnych jednostki John'a Locka rozwinięcie idei praw człowieka : 1628 Petition of Rights 1679 Habeas Corpus Act 1776 Bill of Rights w stanie Wirginia 1789 Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela

Page 3: Rozdział II Konstytucji

Konstrukcja rozdziału

Zasady ogólne Wolności i prawa osobiste Wolności i prawa polityczne Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i

kulturalne Środki ochrony wolności i praw Obowiązki

Page 4: Rozdział II Konstytucji

Wolność, prawo

Wolności- polegają na tym, że nikt, w tym władza publiczna nie może bez upoważnienia konstytucyjnego lub ustawowego ingerować w sferę swobody jednostki i w dokonywane przez nią wybory

Prawa- polegają na tym, że jednostka może domagać się od innych podmiotów, w tym władzy publicznej określonych zachowań lub świadczeń na swoją rzecz

Page 5: Rozdział II Konstytucji

Zasady ogólne

Nienaruszalność godności człowieka (art.30)

Dopuszczalność jedynie ustawowych ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności (art.228)

Nienaruszalność istoty wolności i praw Równość wobec prawa

Page 6: Rozdział II Konstytucji

Realizacja zasady równości:

Prawo do równego traktowania przez władze publiczne Zakaz dyskryminacji kogokolwiek w życiu politycznym,

społecznym lub gospodarczym (art. 32, art. 53 ust. 1i2; art. 35; art. 37; art. 54 ust 1; oraz art. 233 ust.2)

Równouprawnienie kobiet i mężczyzn (art.33) Równość prawa wyborczego Równy dostęp do kultury (art.6) Równouprawnienie kościołów i innych związków

wyznaniowych (art. 25) Równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej (art. 68) Równy dostęp do wykształcenia (art. 70)

Page 7: Rozdział II Konstytucji

Nabywanie i utrata obywatelstwa polskiego (art. 34; art.137)

Zapewnienie praw mniejszością narodowym i etnicznym

Prawo do opieki ze strony RP obywateli za granicą

Korzystnie z konstytucyjnych praw i wolności

Page 8: Rozdział II Konstytucji
Page 9: Rozdział II Konstytucji
Page 10: Rozdział II Konstytucji
Page 11: Rozdział II Konstytucji

Środki ochrony wolności i praw

1. wynagrodzenie szkody jak została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej

2. sądowe dochodzenie naruszonych wolności i praw 3. zaskarżenie orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej

instancji 4. wniesienie skargi do Trybunału Konstytucyjnego 5. wystąpienie do Rzecznika Praw Obywatelskich z

wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej

Page 12: Rozdział II Konstytucji
Page 13: Rozdział II Konstytucji

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) jednoosoby urząd centralny, pełniący funkcję ombudsmana. Urząd ten powstał w Polsce w 1987. Pierwszym rzecznikiem została prof. Ewa

Łętowska. Obecnie działalność RPO reguluje Konstytucja RP i Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Rzecznik powoływany jest przez Sejm za zgodą Senatu na pięcioletnią kadencję. Rzecznik wypełnia 4 funkcje:

prewencyjną diagnostyczną kontrolną kreującą Rzecznicy Praw Obywatelskich: I kadencja: Ewa Łętowska - 1987 -1992 II kadencja: Tadeusz Zieliński - 1992 - 1996 III kadencja: Adam Zieliński - 1996 - 2000 IV kadencja: Andrzej Zoll - 2000 - 2006 V kadencja: Janusz Kochanowski -2006

Page 14: Rozdział II Konstytucji

Poczet Rzeczników

                  

   

                  

   

Page 15: Rozdział II Konstytucji
Page 16: Rozdział II Konstytucji

Systemy ochrony praw człowieka

Uniwersalny (ogólny, szczegółowy) Regionalny (ogólny, szczegółowy) Krajowy

Uniwersalny: obejmuje wszystkie państwa

Regionalny: odnoszą się do ludności zamieszkującej dany obszar

Page 17: Rozdział II Konstytucji

System uniwersalny ogólny Karta Narodów Zjednoczonych Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i

Obywatela (10 XII 1948)System prawny (tworzy prawa i obowiązki, tworzy system

implementacji (kontrola przestrzegania zobowiązań)

Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (1966)

Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, socjalnych i kulturalnych (1966)

Polska ratyfikowała w 1977

Page 18: Rozdział II Konstytucji

System uniwersalny szczegółowy

Chroni pewne kategorie podmiotów: kobiety, dzieci, uchodźcy

Zwalczanie dyskryminacji, nieprzedawnianie zbrodni wojennych i zbrodnie przeciw ludzkości

Konwencja o prawach politycznych kobiet (1953) Konwencja Praw Dziecka (1989)- Polska 1991 Konwencja o statusie uchodźców (1951)

Page 19: Rozdział II Konstytucji

Instytucje uniwersalne

ONZ: Komitet Praw Człowieka- Genewa;

UNESCO; UNICEF (Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom)

Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka

Wysoki Komisarz NZ do Spraw Uchodźców (UNHCR)

Page 20: Rozdział II Konstytucji

System regionalny (europejski)

Instytucje: Rada Europy (1949)- Konwencja o

ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (1950) Polska 1993; Karta socjalna (1961)

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu

Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE) 1994

Page 21: Rozdział II Konstytucji

System Unii Europejskiej Europejski Rzecznik Praw Człowieka, instytucja w strukturach

europejskich Rzecznik bada prawidłowość funkcjonowania instytucji i organów Wspólnoty

Europejskiej (Komisja, Rada, Parlament) i przedstawia raporty Parlamentowi Europejskiemu. Nie zajmuje się działaniami organów sądowniczych. Wszczyna postępowania w większości przypadków na podstawie skargi, może także działać z własnej inicjatywy.

Rzecznik praw obywatelskich Unii jest powoływany na okres kadencji parlamentu z prawem do reelekcji. Może on prowadzić postępowanie wyjaśniające w zakresie kierowanych do niego skarg. W wyniku śledztwa powstaje sprawozdanie skierowane do instytucji, której działalności dotyczy skarga. Ta instytucja w ciągu 3 miesięcy ma prawo zgłosić swe uwagi. Po ich rozpatrzeniu rzecznik przygotowuje końcowe sprawozdanie dla Parlamentu.

Rzecznika wybiera Parlament Europejski. Pierwszym rzecznikiem był w latach 1995-2003 Fin Jacob Soederman; od 1 kwietnia 2003 funkcję tę sprawuje Grek Nikiforos Diamandouros.

Page 22: Rozdział II Konstytucji
Page 23: Rozdział II Konstytucji

Systemy regionalne - inne

Organizacja Państw Amerykańskich- Konwencja praw człowieka -1969

Organizacja Jedności Afrykańskiej- Karta praw człowieka i ludów -1981

Page 24: Rozdział II Konstytucji

Organizacje pozarządowe (NGO’s)

Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża Amnesty International (1961) Międzynarodowa Helsińska Federacja Praw

Człowieka (Komitet Helsiński, Fundacja Helsińska)

Międzynarodowy Instytut Praw Człowieka Human Right Watch

Page 25: Rozdział II Konstytucji

Obowiązki

Wierność RP oraz troska o dobro wspólne Przestrzeganie prawa RP, Ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych,

w tym podatków, określonych w ustawie Obrona Ojczyzny (służba wojskowa lub służba

zastępcza) Dbanie o stan środowiska oraz

odpowiedzialność za spowodowanie przez siebie jego zagrożenia