8
jif{ !^ c+s $ ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ebf} !( ut] laxLaf/ (September 4, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).– ;Tofu|x SATYAGRAHA WEEKLY ;fKtflxs ;Tofu|x 8]:s÷ bf];|f] ;efn] ;+ljwfg lbG5 eGg] :ki6 cfwf/ lyP . ;+ljwfg lgdf{0fsf] tLg j6f ljsNk hf] ;a} bnn] cfkm\gf] 3f]if0ffkqdf n]v]sf 5g\, nfO{ cfwf/ dfGg] xf] eg] ;+ljwfgdf cj/f]w cfpg] s'g} sf/0f b]lvFb}g . ;xdltaf6 agfpg], ;xdlt gh'6] k|lqmofdf hfg] / k|lqmofaf6 klg 6'+uf] gnfu] hgdt ;+u|x ul/g] eGg] bnx¿sf k|ltj4tf 5g\ . o;n] ;xdltsf gfddf lg/Gt/ clgl0f{t /xg] w :ljutsf b[Zox¿NfO{ d]6\Yof] . ;+ljwfg aGg glbg]x¿n] h];'s} axfgfdf klg c8\sf] yfKg] cj:yfsf] cGTo klg k|lqmof g} ;+ljwfg lgdf{0fM k|lqmof g} clGtd ljsNk xf] . tL Ph]08f csf]{ lgjf{rg;Dd sfod /xG5g\ . To;nfO{ 5f]8\g' eg]sf] xb};Ddsf] /fhgLlts a]OdfgL xf], h'g s'/fdf Pdfcf]jfbL nfh} gdfgL plqPsf] 5 . j}B ;d"xnfO{ jftf{df Nofpg' Pp6f ;fdfGo k|lqmof xf] . ;efsf ljleGg ;ldltdf clxn] h;/L lj1x¿nfO{ af]nfOFb}5, ToxL dWo]sf] Pp6f sfd xf] of] . t/ h;n] ;+ljwfg;efsf] ;fj{ef}ldstfdf k|Zg v8f ul//x]sf] 5, of] ;ef e+u ug{ dfu ul//x]sf] 5, of] /fhgLlts ;f]r g} unt /x]sf] cj:yfdf xf] . t/ ToxLaf6 bnx¿ kl5 ;g{ yfn]sf ;+s]t b]lvg yfn]sf 5g\, h'g b'ef{Uosf] z'?cft eGg ;lsG5 . ToxL ;efn] tf]s]sf] sfo{tflnsf pNn+3g x'g yfNof] eg] Tof] l;nl;nf cGToxLg r/0fdf k|j]z x'g]5 . klxn] Pdfcf]jfbL 7"nf] lyof] . pm lagf ;+ljwfg aGb}g lyof] . p;sf] cg'kl:yltdf b'O{ ltxfO gk'Ug] cj:yfn] klg Tof] l:ylt agfPsf] xf] . bf];|f] ;efdf pm ;fgf] 5, pm lagf g} b'O{ ltxfO{eGbf a9L ;+Vof cfpF5, t/ ;bg / ;8s cj/f]w ug]{ eGb} of] k6s klg pm g} ;a}eGbf 7"nf] afws b]lvof] . pm cfkm}+n] bnx¿aLr ;xdlt x'g nfu]sf] xf] t < ;xdltsf] lglDt 5nkmnn] lta|tf kfPsf] 5 . t/ ;xdlt eO;s]sf] 5}g . ;j{kIfLo /fhgLlts ;ef ;Dej 5 < ;Dej 5, ;Dej agfpg' k5{ . t/ clxn] g} lglZrttfk"j{s eGg ;lsFb}g . t/ xfdLn] ;sf/fTds b[li6sf]0fsf ;fy clxn]sf] cfjZostf af]w u/]/ 5nkmn / ;xdltsf] lbzflt/ uof+} eg] c;Dej s] x'G5 / < ;j{kIfLo /fhgLlts ;efsf] x}l;ot s] x'g] < of] ljifodf ;a} s'/f :ki6 eO;s]sf] 5}g . g]skf–dfcf]jfbL;lxt ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg alxisf/ u/]sf s]xL bnx¿ clxn] ;+ljwfg;ef aflx/ 5g\ . To:tf] kf6L{ ;+ljwfg lgdf{0f k|lqmofdf s;/L ;+nUg x'g] eg]/ ;+ljwfg hf/L ug{ ;xdlt x'G5 – Pdfcf]jfbL g]tf gf/fo0fsfhL >]i7 bf];|f] ;+ljwfg;ef lgjf{rgdf g/fd|f];Fu k/flht / ;+ljwfg lgdf{0fdf cfkm\gf] s'g} e"ldsf g/xg] ePkl5 ;xdltsf gfddf cfkm\gf] k"j{k|ltj4tfx¿ ;d]t 5f8]/ Pdfcf]jfbLn] av]8f lemSg yfn]kl5 ;+ljwfg lgdf{0fsf] sfd cGof}nfdf k/]sf] 5 . kl;{ zlgaf/;Dddf ljjflbt ljifodf ;xdlt ePg eg] ;+ljwfg lgdf{0f x' Fb}g eGg] sl/a sl/a kSsf dfg] x'G5 . t/ To; lbg s]xL eOxfNg] b]lvFb}g . ;a} ljkIfL ldnfP/ klg ;o l;6 gs6\g] b]lvPkl5 Pdfcf]jfbL ;xdltsf] /6fgdf cf]ln{Psf] 5 . Tof] ;xdlt klg ;+ljwfg;efsf s'g} k|lqmofnfO{ gdfg]sf] ;ef g} lj36g ug' {k5{ egL c8fg lnO/x]sf] bn;Fu ;xdlt gx'~h]n ;+ljwfg lgdf{0fsf sfd cl3 a9fOP b'3{6gf x'g] eGb} plqPsf] cj:yfdf Dofb yKg'afx]s bnx¿aLr ;xdlt x'g] b]lvFb}g . Dofbyksf] cl3Nnf] ;ef h:t} cGToxLg >+ [ vnfsf] z'?cft oxLaf6 x'g]5 . 5nkmndf cfO/x]sf] 5 . of] ;a}eGbf 7"nf] s'/f xf] . lxhf] klg ;+ljwfg;ef lgjf{rgsf] a]nf g]skf–dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgdf Nofpg' k5{, gNofpFbf Tof] P]ltxfl;s uNtL x'g]5 eg]/ eg]sf] lyPF . Tof] eO{ g} xfNof] . clxn] pxfFx¿ ;+ljwfg lgdf{0fdf ;xdlt vf]Hg cfO/x]sf] ljifonfO{ xfdLn] wd{ lg/k]Iftf lsg rflxof] < afFsL k[i7 ^ df ;/f]h ld> ;fdflhs Jojxf/ ;'wfg{ ;/sf/ eG5=== – a]x'nLnfO{ a9Ldf $) u|fd / a]x'nfnfO{ a9Ldf @) u|fd dfq} ;'g lbg' . O+u]hd]G6df ^) hgf eGbf a9L ;xefuL gx'g' . lgDtfn'n] a/aw'nfO{ tf]lsPeGbf a9L pxf/ glbg' . !%) eGbf a9L hGtL jf jl/oft gn}hfg' . – #%) eGbf a9LnfO{ ljx] ef]h gv'jfpg' . ef]h et]/sf] vr{ uflj; / j8f sfof{nodf a'emfpg' . – ef]hsf] ljj/0f / cfdlGqt JolQmsf] nut k|lhcn] dfu] lbg' . – hGtL / jl/oftnfO{ blIf0ff jf pkxf/ glbg' . ljjfxdf uxgfn] ;lhP/ a]x'nL aGg] /x/ 5 < jf cfkm\gL hLjg ;+lugLnfO{ 6fpsf]b]lv k}tfnf;Dd uxgfn] ;hfP/ leq\ofpg] of]hgf 5 < o:t} /x/ jf of]hgfx¿ 5g\ eg] kVg';\ . hLjgsf] ;j}eGbf v';Lsf] If0f eGb} a9L u/uxgf lng] lbg] sfo{ ug'{eof] eg] ;DklQ klg hfnf / h]nsf] xfjf klg vfg'knf{ x} . k|:tfljt ;fdflhs Jojxf/ ;'wf/ P]gdf o:tf] Joj:yf ul/Psf] xf] . ;fdflhs Jojxf/ ;'wf/ ug{] ;DaGwdf Joj:yf ug{ ag]sf] ljw]os ;+;b\df btf{ e};s]sf] 5 . clxn] btf{ ePsf] ljw]os h:tfsf] t:t} kfl/t ePdf ;j{;fwf/0fn] clxn] ub{} cfPsf] k|rng Jojxf/df kl/jt{g ub{} ldtJooL x'g jfWo x'g'kg{] 5 . k|:tfljt P]gdf u/uxgf tyf bfOhf] lng] lbg] ;DalGw ;Ldf tf]Sb} pNn+3g ug{]nfO{ sf/jfxL ug{] Joj:yf ul/Psf] 5 . lgjf{rg qmddf To;a]nf k|lqmofdf ghfg' 7"nf] uNtL ePsf] / cfOGbf o:tf] uNtL gbf]xf]¥ofpg] eGg] s'/f lnlvt / df}lvs b'j}tkm{ JoQm ub}{ cfof] . kl/0ffddf p;sf] k/fho b]lvPkl5 tLg ljsNk dWo]sf b'O{ j6f ljsNk cjnDag ug{ x'Gg eGg] dfGotfdf cl8of] . oL b'O{ ljsNk, k|lqmof / hgdt gug]{ xf] eg] of] ;efn] ;+ljwfg agfpg ;Sb}g . ;jf{lws nf]stflGqs k|lqmof cjnDag gug]{ xf] eg] s'g} klg vf;u/L o:tf hglgjf{lrt ;+:yfn] lg0f{o ug}{ ;Qm}gg\ . lgjf{rg eg] s'g} klg bnsf cfkm\gf Ph]08fsf] k/LIf0f x'g] :yn ;a}nfO{ yfxf ePsf] s'/f xf]– …wd{lg/k]IftfÚ s'g} cfGbf]ng jf qmflGtsf] dfu lyPg . s;}af6 Ps zAb pRrf/0f ;Dd gx'Fbf klg cgfof;} g]kfn …wd{lg/k]IfÚ aGg k'Uof] . s;/L jf s;sf sf/0f g]kfnnfO{ wd{lg/k]If 3f]if0ff ug{k¥of] , wd{lg/k]If gePsf] cj:yfn] s'g JolQm jf ;d"xsf] s'grflxF xs clwsf/dfly vnn k'u]sf] lyof] < wd{lg/k]If ag]sf] sf/0fn] s;sf] kIfkf]if0f eof] < cyjf o;n] s;nfO{ cf3ft k'Uof] < oL k|Zgx¿sf] hjfkm vf]Hg' / ljj]rgf ug'{ h?/L 5 . jf:tjdf oL k|Zgx¿sf] oyfy{ hjfkm gcfP;Dd g]kfnnfO{ nx8} nx8df …wd{lg/k]IfÚ agfOg'sf] cy{ x'Fb}g . ;fFRr} eGg] xf] eg] 3fts x'G5 . cflv/ wd{ eg]sf] s] xf] < wd{ eg]sf] Jojxf/ / cfrf/;+lxtf xf] . dfgj ;Eotfsf] ljsf; qmd;Fu} ;f]rgzLn ljåfg ljb'ifLx¿sf] uxg lrGtgaf6 k|ltkflbt l7s–v/fa, c;n–sd;n, plrt–cg'lrt / /fd|f]–g/fd|f]sf] lgSof}{n ug]{ ;+lxtf g} wd{ xf] . o; cydf wd{k|lt lg/k]If /xg' eg]sf] /fd|f]– g/fd|f]k|lt e]b gug'{ xf] . cem :ki6?kdf eGg] xf] eg] wd{ lg/k]Iftfsf] jsfnt ug'{ eg]sf] ;dfhnfO{ kfif0f o'udf k'¥ofpg] k|of; ug'{ xf] . wd{k|lt lg/k]If /xg] xf] eg] lx+;f ug'{ jf gug'{ cyjf anfTsf/ ug'{ jf gug'{k|lt lg/k]If /xg' xf] . s] o:tf] ;Dej 5 < ;Dej 5}g eg] wd{lg/k]Iftf klg ;Dej 5}g . ;DejtM slyt wd{lg/k]Iftfsf] jsfnt ug]{x¿n] vf]h]sf] ljifo wd{lg/k]Iftf afFsL k[i7 ^ df hg;/f]sf/ afFsL k[i7 ^ df x6nfOg M Clif wdnf afFsL k[i7 ^ df

Satyagraha 05 19 071

Embed Size (px)

DESCRIPTION

सत्याग्रह साप्ताहिकको आजको नयाँ अंक ।

Citation preview

Page 1: Satyagraha 05 19 071

jif{ !^ c+s $ ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ebf} !( ut] laxLaf/ (September 4, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).–

;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;Tofu|x 8]:s÷ bf];|f] ;efn] ;+ljwfglbG5 eGg] :ki6 cfwf/ lyP . ;+ljwfglgdf{0fsf] tLg j6f ljsNk hf] ;a} bnn]cfkm\gf] 3f]if0ffkqdf n]v]sf 5g\, nfO{ cfwf/dfGg] xf] eg] ;+ljwfgdf cj/f]w cfpg]s'g} sf/0f b]lvFb}g . ;xdltaf6 agfpg],;xdlt gh'6] k|lqmofdf hfg] / k|lqmofaf6klg 6'+uf] gnfu] hgdt ;+u|x ul/g] eGg]bnx¿sf k|ltj4tf 5g\ . o;n] ;xdltsfgfddf lg/Gt/ clgl0f{t /xg] w :ljutsfb[Zox¿NfO { d]6 \Yof ] . ;+ljwfg aGgglbg]x¿n] h];'s} axfgfdf klg c8\sf]yfKg] cj:yfsf] cGTo klg k|lqmof g}

;+ljwfg lgdf{0fM k|lqmof g} clGtd ljsNk

xf] . tL Ph]08f csf]{ lgjf{rg;Dd sfod/xG5g\ . To;nfO{ 5f]8\g' eg]sf] xb};Ddsf]/fhgLlts a]OdfgL xf ], h'g s'/fdfPdfcf]jfbL nfh} gdfgL plqPsf] 5 .

j}B ;d"xnfO{ jftf{df Nofpg' Pp6f;fdfGo k|lqmof xf] . ;efsf ljleGg;ldltdf clxn] h;/L lj1x¿nfO {af]nfOFb}5, ToxL dWo]sf] Pp6f sfd xf]o f ] . t/ h;n ] ; + ljwfg;efsf ];fj{ef}ldstfdf k|Zg v8f ul//x]sf] 5,of] ;ef e+u ug{ dfu ul//x]sf] 5, of]/fhgLlts ;f]r g} unt /x]sf] cj:yfdf

xf] . t/ ToxLaf6 bnx¿ kl5 ;g{ yfn]sf;+s]t b]lvg yfn]sf 5g\, h'g b'ef{Uosf]z'?cft eGg ;lsG5 . ToxL ;efn] tf]s]sf]sfo{tflnsf pNn+3g x'g yfNof] eg] Tof]l;nl;nf cGToxLg r/0fdf k|j]z x'g]5 .

klxn] Pdfcf]jfbL 7"nf] lyof] . pm lagf; + ljwfg aGb }g lyof ] . p;sf ]cg'kl:yltdf b'O{ ltxfO gk'Ug] cj:yfn]klg Tof] l:ylt agfPsf] xf] . bf];|f] ;efdfpm ;fgf] 5, pm lagf g} b'O{ ltxfO{eGbfa9L ;+Vof cfpF5, t/ ;bg / ;8scj/f]w ug]{ eGb} of] k6s klg pm g};a}eGbf 7"nf] afws b]lvof] . pm cfkm}+n]

bnx¿aLr ;xdlt x'g nfu]sf] xf] t <;xdltsf] lglDt 5nkmnn] lta|tf

kfPsf] 5 . t/ ;xdlt eO;s]sf] 5}g .;j{kIfLo /fhgLlts ;ef ;Dej 5 <

;Dej 5, ;Dej agfpg' k5{ . t/clxn] g} lglZrttfk"j{s eGg ;lsFb}g .t/ xfdLn] ;sf/fTds b[li6sf]0fsf ;fyclxn]sf] cfjZostf af]w u/]/ 5nkmn/ ;xdltsf] lbzflt/ uof+} eg] c;Dejs] x'G5 / <;j{kIfLo /fhgLlts ;efsf] x}l;ots] x'g] <

of ] lji fodf ;a } s '/ f :ki6eO;s]sf] 5}g . g]skf–dfcf]jfbL;lxt;+ljwfg;efsf] lgjf{rg alxisf/ u/]sfs]xL bnx¿ clxn] ;+ljwfg;ef aflx/5g\ . To:tf] kf6L{ ;+ljwfg lgdf{0fk|lqmofdf s;/L ;+nUg x'g] eg]/

;+ljwfg hf/L ug{ ;xdlt x'G5– Pdfcf]jfbL g]tf gf/fo0fsfhL >]i7

bf];|f] ;+ljwfg;ef lgjf{rgdf g/fd|f];Fu k/flht / ;+ljwfg lgdf{0fdf cfkm\gf] s'g} e"ldsf g/xg] ePkl5 ;xdltsf gfddf cfkm\gf] k"j{k|ltj4tfx¿ ;d]t5f8]/ Pdfcf]jfbLn] av]8f lemSg yfn]kl5 ;+ljwfg lgdf{0fsf] sfd cGof}nfdf k/]sf] 5 . kl;{ zlgaf/;Dddf ljjflbt ljifodf ;xdlt ePg eg] ;+ljwfglgdf{0f x'Fb}g eGg] sl/a sl/a kSsf dfg] x'G5 . t/ To; lbg s]xL eOxfNg] b]lvFb}g . ;a} ljkIfL ldnfP/ klg ;o l;6 gs6\g] b]lvPkl5 Pdfcf]jfbL;xdltsf] /6fgdf cf]ln{Psf] 5 . Tof] ;xdlt klg ;+ljwfg;efsf s'g} k|lqmofnfO{ gdfg]sf] ;ef g} lj36g ug'{k5{ egL c8fg lnO/x]sf] bn;Fu ;xdltgx'~h]n ;+ljwfg lgdf{0fsf sfd cl3 a9fOP b'3{6gf x'g] eGb} plqPsf] cj:yfdf Dofb yKg'afx]s bnx¿aLr ;xdlt x'g] b]lvFb}g . Dofbyksf] cl3Nnf];ef h:t} cGToxLg >+[vnfsf] z'?cft oxLaf6 x'g]5 .

5nkmndf cfO/x]sf] 5 . of] ;a}eGbf 7"nf]s'/f xf] . lxhf] klg ;+ljwfg;ef lgjf{rgsf]a]nf g]skf–dfcf]jfbLnfO{ lgjf{rgdfNofpg' k5{, gNofpFbf Tof] P]ltxfl;s uNtLx'g]5 eg]/ eg]sf] lyPF . Tof] eO{ g}xfNof] . clxn] pxfFx¿ ;+ljwfg lgdf{0fdf;xdlt vf]Hg cfO/x]sf] ljifonfO{ xfdLn]wd{ lg/k]Iftf lsg rflxof] <

afFsL k[i7 ^ df

;/f]h ld>

;fdflhs Jojxf/;'wfg{ ;/sf/ eG5===– a]x'nLnfO{ a9Ldf $) u|fd /

a]x'nfnfO{ a9Ldf @) u|fd dfq};'g lbg' .

– O+u]hd]G6df ^) hgf eGbf a9L;xefuL gx'g' .

– lgDtfn'n] a/aw'nfO{ tf]lsPeGbfa9L pxf/ glbg' .

– !%) eGbf a9L hGtL jf jl/oftgn}hfg' .

– #%) eGbf a9LnfO{ ljx] ef]hgv'jfpg' .

– ef]h et]/sf] vr{ uflj; / j8fsfof{nodf a'emfpg' .

– ef ]hsf ] ljj/0f / cfdlGqtJolQmsf] nut k|lhcn] dfu] lbg' .

– hGtL / jl/oftnfO{ blIf0ff jfpkxf/ glbg' .

ljjfxdf uxgfn] ;lhP/ a]x'nL aGg]/x/ 5 < jf cfkm\gL hLjg ;+lugLnfO{6fpsf]b]lv k}tfnf;Dd uxgfn] ;hfP/leq\ofpg] of]hgf 5 < o:t} /x/ jfof]hgfx¿ 5g\ eg] kVg';\ . hLjgsf];j}eGbf v';Lsf] If0f eGb} a9L u/uxgflng] lbg] sfo{ ug'{eof] eg] ;DklQ klghfnf / h]nsf] xfjf klg vfg'knf{ x} .

k|:tfljt ;fdflhs Jojxf/ ;'wf/P]gdf o:tf] Joj:yf ul/Psf] xf] .;fdflhs Jojxf/ ;'wf/ ug{] ;DaGwdfJoj:yf ug{ ag]sf] ljw]os ;+;b\df btf{e};s]sf] 5 . clxn] btf{ ePsf] ljw]osh:tfsf] t:t} kfl/t ePdf ;j{;fwf/0fn]clxn] ub{} cfPsf] k|rng Jojxf/dfkl/jt{g ub{} ldtJooL x'g jfWo x'g'kg{]5 . k|:tfljt P]gdf u/uxgf tyfbfOhf] lng] lbg] ;DalGw ;Ldf tf]Sb}pNn+3g ug{]nfO{ sf/jfxL ug{] Joj:yful/Psf] 5 .

lgjf{rg qmddf To;a]nf k|lqmofdf ghfg'7"nf] uNtL ePsf] / cfOGbf o:tf] uNtLgbf]xf]¥ofpg] eGg] s'/f lnlvt / df}lvsb'j}tkm{ JoQm ub}{ cfof] . kl/0ffddf p;sf]k/fho b]lvPkl5 tLg ljsNk dWo]sfb'O{ j6f ljsNk cjnDag ug{ x'Gg eGg]dfGotfdf cl8of] . oL b'O{ ljsNk, k|lqmof/ hgdt gug]{ xf] eg] of] ;efn] ;+ljwfgagfpg ;Sb}g . ;jf{lws nf]stflGqsk|lqmof cjnDag gug]{ xf] eg] s'g} klgvf;u/L o:tf hglgjf{lrt ;+:yfn] lg0f{oug}{ ;Qm}gg\ . lgjf{rg eg] s'g} klgbnsf cfkm\gf Ph]08fsf] k/LIf0f x'g] :yn

;a}nfO{ yfxf ePsf] s'/f xf]– …wd{lg/k]IftfÚs'g} cfGbf]ng jf qmflGtsf] dfu lyPg . s;}af6Ps zAb pRrf/0f ;Dd gx'Fbf klg cgfof;} g]kfn…wd{lg/k]IfÚ aGg k'Uof] . s;/L jf s;sf sf/0fg]kfnnfO{ wd{lg/k]If 3f]if0ff ug{k¥of] , wd{lg/k]IfgePsf] cj:yfn] s'g JolQm jf ;d"xsf] s'grflxFxs clwsf/dfly vnn k'u]sf] lyof] < wd{lg/k]If

ag]sf] sf/0fn] s;sf] kIfkf]if0f eof] < cyjf o;n]s;nfO{ cf3ft k'Uof] < oL k|Zgx¿sf] hjfkm vf]Hg'/ ljj]rgf ug'{ h?/L 5 . jf:tjdf oL k|Zgx¿sf]oyfy{ hjfkm gcfP;Dd g]kfnnfO{ nx8} nx8df…wd{lg/k]IfÚ agfOg'sf] cy{ x'Fb}g . ;fFRr} eGg] xf]eg] 3fts x'G5 .

cflv/ wd{ eg]sf] s] xf] < wd{ eg]sf] Jojxf// cfrf/;+lxtf xf] . dfgj ;Eotfsf] ljsf; qmd;Fu};f]rgzLn ljåfg ljb'ifLx¿sf] uxg lrGtgaf6k|ltkflbt l7s–v/fa, c;n–sd;n, plrt–cg'lrt

/ /fd|f]–g/fd|f]sf] lgSof}{n ug]{ ;+lxtf g} wd{ xf] .o; cydf wd{k|lt lg/k]If /xg' eg]sf] /fd|f]–g/fd|f]k|lt e]b gug'{ xf] . cem :ki6?kdf eGg] xf]eg] wd{ lg/k]Iftfsf] jsfnt ug'{ eg]sf] ;dfhnfO{kfif0f o'udf k'¥ofpg] k|of; ug'{ xf] . wd{k|lt lg/k]If/xg] xf] eg] lx+;f ug'{ jf gug'{ cyjf anfTsf/ug'{ jf gug'{k|lt lg/k]If /xg' xf] . s] o:tf] ;Dej5 < ;Dej 5}g eg] wd{lg/k]Iftf klg ;Dej 5}g .;DejtM slyt wd{lg/k]Iftfsf] jsfnt ug]{x¿n]vf]h]sf] ljifo wd{lg/k]Iftf afFsL k[i7 ^ df

hg;/f]sf/

afFsL k[i7 ^ df

x6nfOg M Clif wdnfafFsL k[i7 ^ df

Page 2: Satyagraha 05 19 071

sf=lh=b=g+= !$@÷)%%÷%^, uf]=x'=sf=b=g+= !$@÷)^#÷^$ *laxLaf/, ebf} !(, @)&!

k|sfzs÷k|wfg;Dkfbs M ;Ltf/fd 9'+u]n, lgb]{zsM g/f]h cof{n Joj:yfks M O{Zj/ a:g]t, sfof{no M gof“afg]Zj/, sf7df8f}+, kmf]g M $$*%$*@,)!–@@(^@)# kf]=j=g+= @!%!), E-mail : [email protected], d'b|0f M PS;k|]; sn/ k|]; k|fln a'4gu/, ;Dkfbs M /fh]z ;fksf]6f

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

O{Zj/ a:g]tskf]{/]6 O{Zj/ a:g]t

…cfOPdO{ ljb]zdf kl/jf/ e]6Ú of]hgfd'n'ss} klxnf] / ;jf{lws ljk|]if0f

Nofpg ;kmn cGt/f{li6«o dgL PS;k|]; -cfOPdO{_ n] ljb]zdf /x]sf kl/jf/;Fuk'gld{ng u/fpg] p2]Zon] …cfOPdO{ljb]zdf kl/jf/ e]6Ú of]hgf ;fj{hlgsu/]sf] 5 . cfufdL c;f]h !( ut];DdljZjsf h'g;'s} d'n'saf6 cfOPdO{dfkm{t\:jb ]zdf ljk | ] i f 0 f k7fpg ]x¿dWo ]Pshgfsf] kl/jf/sf rf/hgf ;b:onfO{/sd k7fpg] JolQm;Dd lgMz'Ns k7fpg]pQm ;+:yfn] 3f]if0ff u/]sf] 5 .

Ps kqsf/ ;Dd]ngdf cfOPdO{u|'ksf sfo{sf/L cWoIf rGb|k|;fb 9sfnn]/f]huf/Lsf] l;nl;nfdf ljb]zdf /x]sfg]kfnLnfO{ bz}+ ltxf/sf] cj;/ kf/]/kfl/jfl/s ldng u/fpg pQm sfo{qmdNofOPsf] atfP . sdfpg ljb]z uPsf3/sf] ;b:onfO{ rf8af8df gkfpFbf

lvGg x'g] :jb]zdf /x]sf kl/jf/hgsf]efjgfnfO{ dgg ub{} klxnf]k6s To:tf]of]hgf NofOPsf] hfgsf/L lbFb} pgn]…nSsL 8«Ú dfkm{t\ 3f]if0ff ul/g] pQmof]hgfsf] aDk/ k'/:sf/ kfpg] JolQmsfrf/hgf ;b:osf] ;Dk"0f{ vr{ cfOPdO{n]Joxf]g{] atfP .

pgn] d'n'sdf jflif{s kfFr va{a9L ljk| ]if0f cf }krfl/s dfWodaf6k|jfx eO/x]sf] eP klg cgf}krfl/sdfWodaf6 To;sf] emG8} #) k|ltzt/sd lelqg] u/]sf] v'nf;f ub{} To;nfO{b'?T;fxg ug{ h?/L ePsf] atfP .…x '08LÚ af6 /sd cfpFbf /fHosf ]

/fh:jdf of]ubfg gx'g] ePsfn] To:tfultljlw lgoGq0f ug{ ;fd"lxs k|of;cfjZjos kg{] pgsf] syg lyof] .

To; cj;/df cfOPdO{sf k|d'vsfo {sf/L clws [t ; 'dg kf ]v/ ]n,cfOPdO{sf …a|fG8 PDaf:8/Ú snfsf/bLks lu/L / cfOPdO{sf ahf/ ljefuk|d'v 8flgonbf; >]i7n] …cfOPdO{ljb]zdf kl/jf/ e]6Ú of]hgfsf ljljwkIfaf/] hfgsf/L lbPsf lyP . pQmo f ]hg fcGtu {t ; +; f/sf h 'g; 's }d'n'saf6 gub k7fpg] / k|fKt ug{]nfO{uf]nf k|yfåf/f b}lgs Pj+ ;fKtflxs ?kdfklg pkxf/ Pj+ k'/:sf/ k|bfg ul/g]5 . cfly{s jif{ @)&)÷&! df ;jf{lwsljk | ] i f 0 f NofPafkt / f i6 «k ltå f/ fcfOPdO{nfO{ dxTjk"0f{ JolQm ;Ddfgk|bfg ul/Psf] lyof] .

v'Nof] /]un Po/kf]6{ xf]6nlqe'jg cGt/f{li6«o ljdfg:yn x'Fb}

cfjthfjt ug{] ko{6snfO{ nlIft ub{}l;gfd+undf …/ ]un Po/kf ]6 { xf ]6nÚ;~rfngdf cfPsf] 5 . sl/j ;ft s/f]8nufgLdf ;~rfngdf NofOPsf] xf]6nsf]g]kfnL sf+u|];sf o'jf g]tf uug yfkfn]pb\3f6g u/] . xf]6ndf ;'ljwf ;DkGg!* j6f l8nS; ?d / b'O{ j6f :jL6 ?d/x]sf 5g\ . xf]6n Po/kf]6{sf] d"Vou]6af6 sl/j ;o ld6/ k"j{tkm{ /x]sf]5 . ljdfg:yn glhs /x]sf] x'Fbf xf]6nko{6s tyf skf{]/]6 cfOsgx¿nfO{ nlIftul/ ;~rfngdf NofPsf ] xf ]6nsfsfo{sf/L k|d'v /ljg /fgfn] atfP . xf]6nPs tf/] :t/sf] ePklg ;]jf ;'ljwfx¿kfFr tf/] xf ]6ndf eGbf sd gx'g];~rfnsx¿sf] bfaL 5 .

a'l6s 6fOksf] o; xf]6ndf k"0f{ Po/

s08L;g ;'ljwf, 6]lnlehg, c6\ofrjfy?d, jfO{kmfO{, tftf]÷lr;f] kfgL, ldgLjf/ nufotsf Go'gtd ;]jf ;'ljwfx¿/x]sf 5g\ . xf]6ndf /x]sf l8nS; ?dnfO{;fgf] / 7"nf] u/L b'O{ ju{df ljefhgul/Psf] 5 . sfo{sf/L k|d'v /fgfsf

cg';f/ ;fgf] ?dsf] k|lt/ft tLg xhf/ef? / 7"nf] ?dsf] k|lt/ft rf/ xhf/ef? tf]lsPsf] 5 . nfdf] ;do a:g vf]Hg]ko{6snfO{ nlIft ul/ lgdf{0f ul/Psfb'O{ j6f :jL6 ?dsf] k|lt/ft kfFr xhf/ef/tLo ?k}ofF a'emfpg'kg{] x'G5 . oxfF

a:g]x¿n] rfx]sf] v08df cfkm+} ksfP/vfg ;Sg] /fgfn] hfgsf/L lbP .

xf]6nn] ;~rfngdf cfPsf] cj;/kf/L @% k|ltzt l8:sfpG6 lbg] 3f]if0ffu/]sf] 5 . ?ddf ePsf] ldgL af/dfkfgL, h';, Sofg ljo/, rSn]6 nufotsfvfg] s'/fx¿ /xg]5g\ . ldgL jf/df b'O{jf]tn ldg/n jf6/ lgMz'Ns k|of]u ug{kfOg] 5 eg] cGo j:t'x¿sf] k};fa'emfpg'kg{ ] x'G5 . ^ cfgf hUufdfkm}lnPsf] xf]6n kfFr tn] lalN8ªdf /x]sf]5 . xf]6ndf al/:df cfrfo{, ;'df]wa:tfsf]6L, /ljg /fgf, ofbj rfkfufO{+ /cRr't pk|]tL u/L kfFr hgfsf] ;+o'QmnufgL /x]sf ] 5 . ko {6ssf ] ; ]j f;'ljwfsf nflu xf]6naf6 Po/kf]6{;Dd/ Po/kf ]6 {af6 xf ]6n;Dd lgMz'Ns;jf/L ;'ljwf pknAw u/fpg] sfo{sf/Lk|d'v /fgfn] atfP . vf;u/L /ftLp8fg cjt/0f ug{] ko{6sx¿ xf]6nsfu|fxs x'g]5g\ .

hfkfgL /fhb"t rf}w/L u|'kdfhfkfgL /fhb"tn] g]kfnsf] cf}Bf]lus 3/fgf rf}w/L ;d"x hfkfgsf] cToGt}

lgs6sf] ldq ePsf] atfPsf 5g\ . rf}w/L ;dx'sf] cjnf]sg ug{ d'Vofno;fg]kf k'u]sf df;fzL cf]ufjfn] o:tf] atfPsf x'g\ . rf}w/L u|'k h:tf] cf}Bf]lus3/fgfsf] e|d0f ug{ kfpg' cfkm\gf nflu v';Lsf] If0f /x]sf] atfP . hfkfgLnufgLstf{x¿nfO{ g]kfndf nufgLsf nflu k|f]T;flxt ug{] ljZjf;;d]t lbnfP .

;f] cj;/df ;d'xsf cWoIf ljgf]b rf}w/Ln] hfkfgL nufgLstf{x¿sf nflug]kfn pTs[i6 uGtJo /x]sf] atfPsf lyP .

…cGt/f{li6«o nufgLstf{x¿ g]kfnsf] nufgLsf] jftfj/0fsf af/]df kSs}klg lglZrGt x'g ;ls/x]sf 5}gg\ . t/, h;n] oxfF+ nufgL u/]sf 5g\ pgLx¿n]ck]IffeGbf w]/} d'gfkmf cfh{g ul//x]sf 5g\Ú cWoIf rf}w/Ln] eg], …hfkfgLnufgLstf{x¿sf nflu klg of] lgs} cfsif{s cj;/ xf] . pgLx¿nfO{ o;af/]df hfgsf/L lbg' cfjZos 5 .Ú rf}w/Ln] hfkfg / l;+ufk'/ h:tf ljsl;td'n'sdf ul/g] nufgLsf] t'ngfdf klg g]kfndf ul/g] nufgLaf6 cfsif{sk|ltkmn k|fKt x'g] af/]df /fhb"t cf]ufjfsf] Wofgfsif{0f u/fP . pgn] hfkfgLnufgLstf{x¿;Fusf] ;fem]bf/Lsf nflu ;d]t g]kfnL lghL If]q tof/ /x]sf]atfP . g]kfnL >d / hfkfgL k|ljlwaLrsf] ;fem]bf/Laf6 g]kfnsf] cfly{sljsf;df 7f]; of]ubfg k'Ug] ljZjf; pgn] JoQm u/] . ;d'xsf k|jGw lgb{]zslgjf{0f rf}w/Ln] ;d'xn] km}nfpFb} nu]sf nufgLsf If]qx¿ / o;af6 g]kfnLcy{tGqdf k'u]sf] ;sf/fTds k|efjsf af/]df hfgsf/L u/fP .

Unf]an cfO{PdO{sf] ;xof]uUnf]an cfO{PdO{ tyf cfO{PdO{ u|'ksf cWoIf rGb|k|;fb 9sfnn] k|wfgdGqL

b}jLk|sf]k p4f/ sf]ifdf @) nfv ?k}ofF x:tfGt/0f u/]sf 5g\ . k|wfgdGqLlgjf; afn'jf6f/df cfof]lht Ps sfo{qmdf cWoIf 9sfnn] pQm /sd x:tfGt/0fu/]sf x'g\ . ;xof]u x:tfGt/0f sfo{qmddf cWoIf 9sfnn] b]zdf ljklQcfPsf] a]nf ;xof]u ug{' dfgjLowd{ g} ePsf] / Unf]an a}+s /cfO { PdO { ;d " x hgtfsf ];'vb'Mvdf ;w}+ ;fy /xg] ePsf]n]of] ;xof]u k|bfg ul/Psf] atfP . ;f] cj;/df k|wfgdGqL sf]O/fnfn] ;ÅboLbftfx¿af6 k|fKt /sdsf] ;b'kof]u ul/g] ljZjf; lbnfPsf lyP . ;f]xL lbg…:ju{ kljq ;To ;'Gb/ ;dfhÚ sf tkm{af6 cWoIf cf]daxfb'/ If]qLn] tLgnfv ## xhf/, ljZj jGohGt' sf]ifsf tkm{af6 Ps nfv cf7 xhf/ b'O{ ;o@@ ?k}ofF, dn]l;ofsf dfgj ;+;fwgdGqL l/rf8{ /f]Ot cgs lhdn] dn]l;ogPc/nfOG;sf g]kfnl:yt k|ltlglw ef]nf yfkfdfkm{t\ k7fPsf] Ps nfv %)xhf/ ?k}ofF, sflndf6L t/sf/L tyf kmnkm"n ahf/ ;ldltsf tkm{af6 /fxtsf]if ;+of]hs k|Nxfb e08f/Ln] Ps nfv b'O{ xhf/ gf} ;o ^% ?k}ofFsf] r]sx:tfGt/0f u/]sf 5g\ .

k|e' / s0ff{nLaLr ;Demf}tf/ ] ld6 \o f G; ; ]j f

k|bfos sDkgL k|e' dgL6«fG;km/ / g]kfnu~hdfk |wfg sfof {no /x ]sf ]s0ff{nL ljsf; a} +s;Fu/]ld6\ofG; e'QmfgL ;Demf}tfePsf] 5 . ;Demf}tfkqdfk |e ' dgLsf gfojdxfk |aGws /fd ]Zj/;fksf]6f / s0ff{nL ljsf; a}+ssf k|aGws gf/fo0f >]i7n] ;+o'Qm?kdf x:tfIf/u/] . ;Demf}tf;Fu} ljZjsf ljleGg b]zaf6 k|e' dlg 6«fG;km/dfkm{t\ k7fPsf]/sd s0ff{nL ljsf; a}+ssf zfvfaf6 !! j6f e'QmfgL lng ;lsg] 5 . a}+ssft'N;Lk'/, 3f]/fxL, ndxL, aG;u9L, efn'jfª, sf]xnk'/, vh'/f, e'/LufpF, ;fgf]>L /u'nl/ofdf zfvf ;~rfngdf 5g\ .

a]i6 /]ld6åf/f af9LkLl8tsf]nflu /fxt ;+sng

a]i6 /]ld6n] af9LkLl8tsf] nflu /fxt;+sng u/]sf] 5 . u}/–cfjf;Lo g]kfnLåf/fk|jl4{t /]ld6n] b]zsf ljleGg 7fpFdf af9Ltyf klx/f]df kLl8t ePsf g]kfnLsf] ;xof]ufy{/fxt ;+sng sfo{sf] yfngL u/]sf] xf] . b/af/dfu{df /x]sf] z]kf{ dn / a]i6 /]ld6n] ;+o'Qm?kdf/fxt ;+sng yfn]sf x'g\ . af9LkLl8tx¿nfO{/fxt lbg rfxg]sf nflu z]kf{ dnsf] k|j]zåf/df;+sng s]Gb| g} :yfkgf ul/Psf] 5 . ;+sngs]Gb|df a]i6 /]ld6sf sd{rf/Lx¿sf] ;+o'Qm?kdf;xof]u /sd tyf /fxt ;fdu|L /fVb} a]i6/]ld6sf k|aGw lgb{]zs Zofd tfdfªn] ;f] sfo{sf]yfngL u/]sf x'g\ . /fxt ;fdu|L ;'b"/klZrddfcfPsf] af9L tyf klx/f] kLl8tx¿sf nflu nlIft /x]sfn] OR5's ;a} /fhwfgLaf;LnfO{/fxt ;fdu|L pknAw u/fOlbg a]i6 /]ld6sf k|aGw lgb{]zs tfdfªn] cfXjfg u/] .;+slnt /fxt ;fdu|LnfO{ kLl8t ePsf If]qdf g} k'u]/ cfkm}+n] x:tfGt/0f ug{] pgn]hgfP . sDkgLsf] ;fdflhs pQ/bfloTjcGtu{t b]zdf ;d:of kbf{ h'6\g'k/]sf] hfgsf/LlbFb} a]i6 /]ld6sf k|d'v ;~rfng clws[t clgn s0f{n] /fxt ;+sng sfo{nfO{ kf/bzL{/fVg] / ;dodf g} x:tfGt/0f ug{] atfP .

d]uf a}+s / h]PdO{ /]ld6aLr ;Demf}tfd]uf a}+s g]kfn lnld6]8 / h]PdO{ /]ld6 sDkgLaLr /]ld6\ofG; e'QmfgL

;Demf}tf ePsf] 5 . d]uf a}+ssf k|d'v sfo{sf/L clws[t clgns]z/L zfx /h]PdO{ /]ld6sf cWoIf bLk]Gb| hf]zLn] ;Demf}tfkqdf ;+o'Qm x:tfIf/ u/] .;Demf}tfkl5 hfkfgdf /x]sf g]kfnLnfO{ :jb]zdf /sd k7fpg yk ;xh

x'g]5 . h]PdO{n] hfkfgaf6 k7fPsf]/sd d]uf a}+ssf b]ze/ 5l/Psf@* j6f zfvf / !! ;o eGbf a9LPh]G6dfkm{t\ ;xh} e'QmfgL lng;lsg] a}+sn] hgfPsf] 5 .

To;}u/L, ;Demf }tf cg';f/

h]PdO{ /]ld6n] klg cfkm\gf 3/]n'Ph]G6 g]6js{dfkm{t\ d]uf /]ld6sf]e'QmfgL ug{ ;Sg]5 . cGt/f{li6«o/]ld6\ofG; sDkgL;Fusf] ;fem]bf/Ldfd]uf a}+sn] o;cl3 g} vf8L, o'/f]k/ cGo /fi6«af6 d]uf /]ld6 ;]jfk|bfg ub{} cfPsf] 5 . o;}u/L,h]dO{ /]ld6;Fu} a]:6 /]ld6, k|e' /]ld6, cfOPdO{, lxdfn /]ld6, h]PdO{, l;6LPS;k|];, o'gfO6]8 /]ld6, dgL u|fd, l8hL 6]s nufotsf /]ld6\ofG; sDkgL;Fusf];xsfo{df ljZjsf ;Dk"0f{ d'nsaf6 g]kfndf /]ld6\ofG; leq\ofpFb} cfPsf] 5 .

/fli6«o jfl0fHoåf/f cfj]bg v'nfbz}+df gofFdf]8nsf /g ;'h

/g ;'hn] glhlsFb} u/]sf] rf8kj{nfO{dWogh/ ub{} gofF bz df]8ndf h'Qfx¿ahf/df NofPsf] 5 . bz}+ tyf ltxf/nfO{dWogh/ u/L @) j6f df]8ndf gofFl8hfOgsf h'Qf ahf/df NofOPsf] xf] . gofFdf]8nsf a'6, :kf]6{;\, Sofh'on / kf6L{ /x]sf5g\ . pBf]un] xfn nueu ;f9] tLg ;odf]8nsf kf6L{ ;'h, :kf]6{;\ ;'h, Sofh'cn;'h, :s'n÷sn]h ;'hx¿ pTkfbg ub{} cfPsf]

5 . oL ;a} df]8n / l8hfOgsf h'Qfx¿b]ze/sf cfp6n]6x¿df pknAw x'g]5g\ .oL h'Qfx¿df ̂ dlxgfsf] jf/]G6L ;d]t k|bfgul/Psf] 5 . ljz]ifu/L o'jf lk9LnfO{ nlIftu/L gofF df]8nsf ;'h pTkfbg ul/Psf]sDkgLn] hgfPsf] 5 . km];gsf gfddfcfoftLt sdhf]/ h'Qf nufpg'kg{] afWotfsf]cGTo u/fpg] p2]Zon] :jb]zd} u'0f:t/Lo /gofF l8hfOgsf h'Qf pTkfbg u/]sf] sDkgLn]bfaL ub{} cfPsf] 5 . /g ;'hn] lgs6 eljiod}dlxnfsf nflu h'Qf–rKknsf] ;d]t pTkfbgug{] of]hgf agfPsf] 5 .

/fli6«o jfl0fHo a}+sn] qm; xf]lN8ª z]o/laqmLsf] nflu cfj]bg v'nf u/]sf] 5 . a}+sn];f]daf/af6 a}+ssf] qm; xf]lN8ª z]o/sf] ?kdfg]kfn OGe]i6d]G6 a}+sdf /x]sf] ^@ nfv @)xhf/ ^^ lsQf / g]kfn kmfOgfG;df /x]sf]Ps nfv (* xhf/ lsQf ;+:yfks z]o/af]nsaf]ndfkm{t\ laqmL ug{sf] nflu cfj]bgv'nf u/]sf] xf] . ;j{;fwf/0fsf] nflu ebf} !^ut]af6 v'nf ePsf] cfj]bg ebf} #) ut];Ddhf/L /x]sf] a}+sn] hgfPsf] 5 . a}+ssf cg';f/g]kfn OGe]i6d]G6 a}+ssf] xsdf k|ltlsQfz]o/sf] Go"gtd af]nsaf]n d"No kfFr ;o #)/ g]kfn kmfOgfG;sf] k|ltlsQf z]o/sf] Go"gtdaf]nsaf]n d"No Ps ;o Ps ?k}ofF sfodul/Psf] 5 . OGe]i6d]G6df /fli6«o jfl0fHo a}+ssf]!% k|ltzt z]o/ :jfldTj /x]sf] 5 eg] g]kfncfjf;df !) k|ltzt z]o/ :jfldTj /x]sf]

5 . o;cl3 a}+sn] k6s–k6s af]nsaf]ndfkm{t\;+:yfks z]o/ laqmLsf] nflu cfj]bg v'nf

u/]sf] eP klg 7"nf] kl/df0fsf] z]o/ ePsfsf/0f laqmL x'g g;s]kl5 a}+sn] pQm z]o/o;k6s eg ] af ]nsaf ]ndfkm {t \;j{;fwf/0fnfO{{ laqmL ug{ nfu]sf] xf] .a}+ssf] z]o/ lgisfzg tyf laqmL k|aGwssf]?kdf glan OGe]i6d]G6 a}+lsª lnld6]8/x]sf] / jfl0fHo a}+s ;d]t @* j6fzfvfx¿dfkm{t\ z]o/ vl/bsf] nflu cfj]bglbg ;lsg] klg a}+sn] hgfPsf] 5 .

6'l/hd a}+såf/f8]9 nfv ;xof]u

6'l/hd 8]enkd]G6 a}+sn] af9L klx/f]kL l8tsf nflu ;xof ]u ug { ] p2 ]Zon]k|wfgdGqL b}jLk|sf]k /fxt sf]ifnfO{ Psnfv %) xhf/ ?k}ofF x:tfGt/0f u/]sf] 5 .k|wfgdGqL lgjf; afn'jf6f/df a}+ssf sfd' k|d'v sfo{sf/L clws[t dgf]h v8\sfn]k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnfnfO{ pQm /sd a/fa/sf] r]s x:tfGt/0f u/] . ;fdflhspQ/bfloTj cGtu{t /x]/ of] ;xof]u u/]sf] a}+sn] hgfPsf] 5 .

Page 3: Satyagraha 05 19 071

of] ;ftf

;DkfbsLo

jif{ !^, c+s $, @)&! ;fn ebf} !( ut] laxLaf/

@laxLaf/, ebf} !(, @)&!

/fh]z clx/fh

/fHo ;+/rgf / jt{dfg ;/sf/dw]zsf] ljkIfdf /x]sf] 5 . dw]zL bnsf]lg/Lxtf / ;/sf/L lje]bsf] lzsf/ /x]sfdw]zk|lt k|s[lt klg qm'/ aGb} uPsf]5 . r'/ ]sf ] ljgfz, d¿e"lds/0f,zLtnx/, af9L, rsf]{ udL{sf sf/0f dw]zc:tJo:t ag]sf] 5 . dw]zdf zLtnx/jf af9L x'Fbf /fHo, 7"nf bn / dw]zLbnx¿ lgb{oL eOlbFbf hLjg g} ;+s6dfk/]sf] 5 . jif]{gL k|fs[lts k|sf]ksf sf/0fxhf/f}+ dw]zLx¿ d[To'j/0f ug{ afWo5g\ . :jf:Yo ;d:ofsf sf/0f nfvf}+b'MvL 5g\ . /f]huf/L / ul/aLsf sf/0fnfvf}+ dw]zL o'jf ljb]lzg afWo 5g\ .dw]zsf] hLjg, s[lif, :jf:Yo, lzIff,e"ld / cl:dtf hf]lvddf 5 . dw]zsf@@ lhNnf hndUg 5 . dw]zLsf] hLjg,;DklQ / eljio ;+s6df 5 . g]t[Tjsf]sf7df8f}+ k|]d / hgtfsf] ljdtLsf sf/0fdw]z / dw]zL cK7\of/f]df 5g\ . lr;f],lxpFb, jiff{, udL{ h:tf df};d jif{el/rqmdf bf]xl/g] xf] . x]bf{ oL df};dcfpF5g\ hfG5g\ . t/ o;n] g} b]zsf]cfGtl/s kof{j/0fnfO{ lgwf{/0f u5{ .o;af/] :yfgLo / ;/sf/ plQs} ;r]t/ tof/ /xg'k5{ . t/, dw]zsf] ;jfndfo:tf] ePsf] kfOb}g . k|fs[lts k|sf]ksfa]nf x/]s lhNnfdf p4f/ tyf /fxt;ldlt ag]sf] x'G5 . t/, of] ;ldlt /o;nfO{ kl/rfng, lgodg, cg'udg Pj+;lqmo kfg]{ lgsfo ;a} ;'t]sf] kfOG5 .

dw]z jif]{gL k|fs[lts k|sf]kx¿sf]lzsf/ eO/xG5 . dw]zdf af9L, klx/f],cfunfuL, zLtnx/, v8]/L / e"–Ifonufotsf k | fs [ lts ljkb \x¿eO/xG5 . o:tf k|fs[lts ljkb\x¿nfO{/f]Sg t ;lsFb}g . t/, To;af6 x'g] xfgLgf]S;fgLnfO{ Go"g cjZo ug{ ;lsG5 .o:tf k|fs[lts k|sf]kx¿sf] sx/af6hf]lug klxn] g} ;ts{tf ckgfpFbfwghgsf] Ifltaf6 hf]lug ;S5 . /fHon]o:tf k|fs[lts k|sf]kx¿af6 hf]lugk"j{tof/L u/]sf] b]lvFb}g . ljut s]xL;dob]lvsf] clj/n jiff {sf sf/0fdw]zsf lhNnfx¿ afFs], alb{of, bfª,s}nfnL, l;/xf, /f}tx6, dxf]Q/L, ;nf{xL,wg'iff, nufot l;Gw'kfNrf]s, vf]6fª,hfh/sf]6, ;'v]{tdf af9L / klx/f]sf sf/0f

8'afgdf hgtf / g]t[Tjsf] a]jf:tf;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

bf];|f] ;+ljwfg;ef klg olb oxL ¿kn] cl3 a9] klxnf] s} kl/0fltef]Ug afWo x'g] l:yltdf k'u]sf] 5 . klxnf] ;efdf dxTjk"0f{ e"ldsfdf/x]sfn] g} Tof] ;efnfO{ c;kmn kf/]sf lyP . clxn] klg ;/sf/eGbfdflyNnf] lgsfo u7g u/]/ To;sf] ;+of]hs glbp~h]n ;efsfultljlwx¿ cl3 a9\g glbg] u/L Pdfcf]jfbL plePsf] 5, h;n] ;efsf]klxnf] tflnsf g} k|efljt x'Fb}5 .

klxnf] ;efdf Pdfcf]jfbLsf cWoIf k'iksdn bfxfnnfO{ ljjfb;dfwfg pk;ldltsf] ;+of]hs agfOof] / pgLaf6 ljjfb ;dfwfg x'G5eGg] ck]Iff ul/of] . sfnfGt/df ToxL sfd b'ef{Uok"0f{ aGof] . sl/a !*dlxgf;Dd Tof] ;ldlt cf]u6]sf pgn] cGTodf k|ltj]bg ;d]t lbPgg\,h'g k|ltj]bgsf] k|ltIff ul/Fbf–ul/Fb} ;ef lj36gdf k¥of] . clxn] ToxL;ef lj36g ug]{ JolQm afa'/fd ljjfb ;dfwfg ;ldltsf ;+of]hs 5g\ .ToxL ;+of]hssf] x}l;otaf6 ;xdlt klg gug]{ / k|lqmofdf klg ghfg]sfd z'? ePsf] 5 . ;efWoIf klg ltg} 5g\, h;n] af]nfO;lsPsf] ;efa}7s ;~rfng gul/lbFbf Tof] ;ef x]bf{x]b}{ cj;fgdf k¥of] . To;a]nfk|r08n] lsg ljjfb ;dfwfgsf] k|ltj]bg lbPgg\, ;efWoIf g]Djfªn] lsga]nfO;s]sf] a}7s rnfPgg\ eGg] k|Zgn] clxn];Dd hjfkm kfPsf]5}g . otf l:yltrflxF klxn]s} 7fpFdf k'lu;s]sf] 5 .

ljjfb ;dfwfg pk;ldltsf] ;+of]hss} x}l;otaf6 To;a]nf @ h]7df;+ljwfg lgdf{0fsf nflu ;a} bnaLr ;xdlt ePsf] lyof] . To;nfO{ k|r08cfkm}+n] ;efsf] pk;ldltdf cf}kfl/s¿kn] k]z u/]sf lyP . ;+ljwfg;efljj/0fdf of] s'/f clen]lvt ;d]t eO;s]sf] 5 . b'O{ ut] o:tf] ;Demf}tf u/]/To;} lbg pk;ldlt a}7sdf To;nfO{ k|:t't u/]kl5 pgn] ef]lnkN6}b]lv Tof];xdlt lj?4 ljleGg hflt ju{nfO{ pS;fpFb} cfkm"n] Tof] ;xdlt gdfGg];fj{hlgs 3f]if0ff u/] . ;+ljwfg gaGg'sf] sf/0f oxL lyof] . bf];|f] ;ef klgk6s–k6s k|r08s} sf/0f cj/f]wdf kb}{ cfO/x]sf] 5 . z'?df ;dfg'kfltssf]gfd 5fGg] qmddf To;a]nf tLg k6s Dofb ylkPsf] lyof] eg] ;efn] lgdf{0fu/]sf] Pp6f tflnsfsf] ;do ;lsg b'O{ lbg dfq afFsL /x]sf] cj:yfdfTo:tf] zlQm;Fu pgn] xft]dfnf] u/], hf] of] ;ef lj36g u/]/ aflx/af6;+ljwfg 3f]if0ff x'g'k5{ egL dfu ul//x]sf] 5 . of] eg]sf] ;efnfO{ s'g}lg0f{o ug{ glbg' xf] . o:tf] ;+uLg a]nf cfOk'Ubf ToxL ;efsf] Pp6f c+uJoj:yflksf ;+;b\ lg/Gt/ cj/f]wdf 5 . o;n] jftfj/0fnfO{ w|'jLs/0fub}{ nu]sf sf/0f ;xdlt x'g glbg] l:ylt cfPsf] xf] . of] qmd a9\b} uof]eg] csf]{ tflnsf c;f]hleq d:of}bf agfpg] agfpg] sfd /f]lsg]5 . clxn]k|r08 eGg yfn]sf 5g\– Dofb ykf}+, klxn] klg ylkPs} xf] . o;/L ;w+};dodf sfd gug]{ / DofbrflxF yKb} hfg] xf] eg] kSsf 5, ;+ljwfg aGb}g .To;sf] klxnf] ;+s]t b]lv;s]sf] 5 .

h'g JolQm, h'g sfdsf nflu klxn] c;kmn eP, Tof] c;kmntf klglgota; eof], ToxL sfd ug{ ltgLx¿nfO{ g} lhDdf lbOPsf sf/0f of]l:ylt cfPsf] xf] . lhDd]jf/ Ps, b'O{ hgf x'G5g\, t/ To;af6 k|tfl8tx'g]rflxF l;+uf] ;ef g} xf] . To;sf/0f ca ;+ljwfg;efsf ;ef;b\n] g} o:tfJolQm?sf] vf]hL ug'{kg]{ l:ylt cfPsf] 5, To;f] ePg eg] pgLx¿ ;d]tc;kmn JolQmsf] ;"rLdf kg]{ 5g\, h;/L klxnf] ;efaf6 ;+ljwfg agfcf}+elgFbf elgFb} / ;ef xndf a:bf a:b} Tof] ;ef lj36gdf k¥of] . ToxLl:ylt cfpg ;Sb5 . s]xL s'/f ;+s]taf6 g} ;ts{tf ckgfOg'kg]{ x'G5 .;efdf olb ;+ljwfg agfpg] xf] eg] Tof] If0f cfO g} ;s]sf] 5 . cfpFbf]zlgaf/ To:tf] klxnf] lbg xf], hf] ;ft dlxgfsf] k|ltIffkl5 cfPsf] lyof]eg] ca df3 * ut] cfpg $ dlxgf dfq afFsL 5 . ;do d} ;ts{ eOPgeg] x]bf{ x]b}{ Tof] lbg klg u'lh|g]5 . r]tgf cfcf];\ .

c;kmn JolQmx¿s} xftdf

ebf} !@ ut] laxLaf/– k|x/L k|wfg sfof{noåf/f ^$ P;kLsf] ;?jf, @! lhNnfdf k|x/L k|d'v km]l/P .ebf} !# ut] z'qmaf/– r'gfj ;lsPsf] gf} dlxgfkl5 ;+ljwfg;efdf l/Qm @^ ;ef;b\dWo] ;/sf/åf/f

!& hgfsf] dgf]gog, ;+ljwfg;ef cem} ck"0f{ .– pkrf/sf nflu eGb} g]skf Pdfn]sf cWoIf s]kLzdf{ cf]nL lbNnL k|:yfg .ebf} !$ ut] zlgaf/– PsLs[t g]skf dfcf]jfbLsf cWoIf k'iksdn bfxfn / g]tf 8f= afa'/fd

e§/fO{aLr kf6L{sf] cfGtl/s ljjfb grsf{pg] / ljz]if dxflwj]zgdf uP/;d:of ;dfwfg ul/g] cgf}krfl/s ;dembf/L .

ebf} !% ut] cfOtaf/– e|i6frf/ a9]sf] ph'/Lsf cfwf/df clVtof/ b'¿kof]u cg';Gwfg cfof]uåf/f

sf7df8f+} dxfgu/kflnsfsf] b'O{ cfly{s jif{sf ;Dk"0f{ sfuhft lgoGq0fdf .ebf} !^ ut] ;f]daf/– ;+j}wflgs /fhgLlts ;+jfb tyf ;xdlt ;ldltsf ;b:ox¿aLr efjL

;+ljwfgsf] gfd …g]kfnsf] ;+ljwfgÚ /fVg] ljifodf cgf}krfl/s ;xdlt .– PsLs[t zx/L ljsf; kl/of]hgf tTsfn sfof{Gjogsf] dfu ub}{ !&

bnåf/f hgsk'/ aGbsf] cfXjfg .ebf} !& ut] d+unaf/– g]skf–dfcf]jfbLåf/f ;+ljwfgsf] cGt/j:t'df ;xdlt ug{sf nflu ;j{kIfLo

e]nf ug{ k|d'v tLg bnsf] a}7sdf k|:tfj .ebf} !* ut] a'waf/– e|i6frf/ cf/f]k k|dfl0ft ePsf JolQmn] cfhLjg lgjf{rgdf efu lng

gkfpg] ljifodf /fhgLlts bnx¿aLr cgf}krfl/s ;xdlt .

ckf+utfsf dfudlGqkl/ifb\n] ;+ljwfg;efdf dgf]lgt ug{'kg{] @^ hgf ;ef;b\ dWo] xfn;fn}

dgf]gog u/]sf !& hgf ;ef;b\x¿sf] ;"rLdf Ps hgf klg ckf+utf ePsfJolQm gk/]kl5 ckf+utf ePsf JolQmx¿ k'g Psk6s ;/sf/;Fu ;z+lstePsf 5g\ . ckf+utf ePsf JolQmx¿n] ;+ljwfg;efdf cfkm\gf] k|ltlglwTjsf]nflu u/]sf] cfGbf]ngsf] pknlAwnfO{ ;/sf/n] ckdfg ug{] xf] ls eGg] lrGtfk'gM pTkGg ePsf] 5 . olb ckf+utf ePsf JolQmx¿sf k|ltlglwx¿;Fu lnlvt;Demf}tf u/]/ klg o;nfO{ nTofpg] ;/sf/sf] dg;fo xf] eg] Tof] nHhf:kb /b'e{fUok"0f{ x'g]5 / o;n] g]kfn ;/sf/ ckf+utf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/k|ltslt xb;Dd u}/lhDd]jf/ / c;+j]bgzLn 5 eGg] s'/f k|dfl0ft ug{]5 . oltdfqgeP/ o;jf6 /fHokIf /x]sf] ckf+utf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/ ;DaGwLdxf;lGwsf] ;d]t 3f]/ ckdfg x'g]5 . o;} l;nl;nfdf /fli6«o ckf+u dxf;+3sfcWoIf ;'bz{g ;'j]bLsf] g]t[Tjdf uPsf] ckf+utf clwsf/sdL{x¿sf] Ps 6f]nLn]afn'jf6f/ uO{ k|wfgdGqL z'zLn sf]O/fnfnfO{ e]6L o; ljifodf uDeL/ Wofgfsif{0fu/fPsf] 5 / ckf+utf ePsf JolQmx¿sf] k|ltlglwTj ;'lglZrt ul/g] s'/fdfk"0f{ ljZjf; lbnfpg cg'/f]w u/]sf] 5 . ;f] cj;/df k|wfgdGqL z'zLnsf]O/fnfn] !& hgf dgf]gog ug{] qmddf sdhf]/L ePsf] / cem} klg dgf]gogug{'kg{] l;6x¿ afFsL /x]sf] x'gfn] To;df ckf+utf ePsf JolQmx¿sf] k|ltlglwTjh;/L ePklg ;'lglZrt ug{] k|ltj4tf JoQm ug{'ePsf] 5 .

– 6Lsf bfxfndxf;lrj, /fli6«o ckf+u dxf;+3

dnfO{ SofG;/n] s]xL klg ug{ ;Sb}g . d}n] lg SofG;/nfO{ vfO;s]+ .– ebf} !% ut] k|wfgdGqL lgjf;df af]Nb}

k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnf

lgwf{l/t ldltdf ;+ljwfg hf/L ug{sf nflu k|ltkIfL bnx¿ bf}8]sf] bf}8} 5g\,t/ ;Qfwf/L bnx¿ jf:t} ub}{gg\ . ;Qfwf/L b'j} bn o;df uDeL/ gePs} sf/0f;+3Lo u0ftflGqs df]rf{ u7g u/]/ ;bg / ;8s tfpgsf nfluPsf] xf] .

– ebf} !$ ut] kf]v/fdf af]Nb}Pdfcf]jfbL cWoIf k'iksdn bfxfn

;ef;b dgf]godf dgk/L ePsf] 5, Psnf}6L ePsf] 5 . o;af6 :ki6 x'G5ls kf6L{ cWoIf lgx"F vf]h]/ le8\g vf]lh/x]sf 5g\ . kf6L{nfO{ u'6af6 rnfpgvf]Hg] / le8\g vf]h]sf] xf] eg] xfdL klg le8\g tof/ 5f}+ .

– ebf} !^ ut] kf6L{ kbflwsf/L a}7sdf af]Nb}Pdfn] jl/i7 g]tf dfwjs'df/ g]kfn

clxn]sf] cj:yfdf pRr:t/Lo /fhgLlts ;+oGqsf] cfjZostf 5}g . t/;+oGq cfkm"n] rnfP/ o;s} gfddf Pdfcf]jfbL ;/sf/ sAhf ug{ rfxG5, To;}n]p;n] of] dfu /flv/x]sf] 5 . of] ;+oGq aGg] ljlQs} o;n] ;/sf/nfO{ lgoGq0fu5{, ;/sf/ :jtGq eP/ sfd ug{ ;Sb}g .

– ebf} !% ut] eQmk'/df af]Nb}g]kfn dhb'/ ls;fg kf6L{sf cWoIf gf/fo0fdfg lah'S5]

tf]lsPs} ;dodf ;+ljwfg hf/L ug{ s;}n] /f]Sg ;Sb}g . To;sf nfluljjflbt ljifodf ;s];Dd ;xdtLo k|lqmof ckgfOg]5 . olb To;f] x'g ;s]g eg]jx'dtLo k|lqmofaf6 eP klg ;dod} ;+ljwfg hf/L x'G5 .

– ebf} !& ut] ¿kGb]xLdf af]Nb}pkk|wfg tyf :yfgLo ljsf;dGqL k|sfzdfg l;+x

pRr:t/Lo /fhgLlts ;+oGqsf gfddf ;+ljwfg;efsf] ;jf]{RrtfnfO{ cjd"Nogu/]sf] sfd x'Fb}5 . oxL ;+oGqsf] gfddf PsLs[t g]skf dfcf]jfbL lgwf{l/tldltdf ;+ljwfg hf/L x'g glbg] if8\oGqdf nflu/x]sf] 5 .

– ebf} !^ ut] sf7df8f}+df af]Nb}g]skf Pdfn]sf dxf;lrj O{Zj/ kf]v/]n

kq d~h'iff kf]=a=g+= M @!%!)

O{d]n M [email protected]

ljleGg ufpFx¿ 8'jfgdf k/]sf], ;of}+sf]d[To' ePsf] tyf 8'jfgdf k/]sf ufpFsfafl;Gbfx¿ larNnLdf k/]sf 5g\ .dw]zsf clwsf+z lhNnf hndUg 5 .

clj/n jiff{;Fu} cfPsf] af9Laf68'afgdf k/]sf afFs], alb{of / ;'v]{tlhNNffdf /fxt tyf k'g:yf{kgfsf] sfo{nfO{tLj|tf lbg g;Sbf xhf/f+} lj:yflktx¿sf]larNnL ePsf] 5 . a:gsf nflu 3/,vfgfsf] plrt /fzg, nufpgsf sk8fgePsf lj:yflktx¿n] /fxtsf gfddflj:s'6, rfprfp h:tf v'b|f ;dfgx¿Ps–Ps j6f afF8]/ emf/f 6fg]{ sfd ul/Psf]cf/f]k nufPsf 5g\ . ufF;, jf; / skf;sf]cefjdf slnnf afnaflnsf, ue{jtL tyf;'Ts]/L dlxnf, j[4j[4|f a9L k|efljt ePsf5g\ . Hj/f], ´f8fkvfnf nufot /f]usf];+qmd0f km}ng] vt/f a9\b} eGb} tTsfnJoj:yfkg ug{ pgLx¿sf] dfu 5 .

k"jf{~rnsf] df]/ª, l;/xfÙ dWodf~rnsf]/f }tx6, wg'iff, dxf ]Q/L, l;Gw'nLÙklZrdf~rnsf] uf]/vf, dWoklZrdf~rnsf]afFs], alb{of, bfª, ;'v]{t, ;Nofg / hfh/sf]6tyf ;'b"/ klZrdf~rnsf] s}nfnL,afh'/fnufotsf lhNnfx¿df af9Lklx/f] hfFbfePsf] wghgsf] Iflt tyf hghLjgdf k/]sf]k|efj ;DaGwdf cfof]usf] s]Gb|Lo, If]qLotyf pkIf]qLo sfof{nox¿af6 cg'udgeO/x]sf] 5 .

a f9 Lu | :t :yfgx¿df Hj/ f ] ,emf8fkvfnf, ¿3fvf+]sL, 5fnfdf ;+qmd0fx'g], cfFvf kfSg] nufotsf ;¿jf /f]ub]vfk/]sf] kfOPsf] 5 . tL If]qdf s]xL;'Ts]/L / ue{jtL dlxnf, afnaflnsf,Ho ] i7 gfu l/s, ckf +utf ePsfJolQmx¿n] a9L si6 ef]Ug'k/]sf] 5 .af9LkLl8tx¿nfO{ vfBfGg, a;f]af;,:jf:Yo ; ]j f , nQfsk8fnufotcTofjZos j:t' tyf ;]jfx¿sfaGbf]a:t x'g g;Sbf pgLx¿ ufF;af;,skf;, lzIff, :jf:Yoh:tf cTofjZos;]jfaf6 al~rt x'g'k/]sf] 5 .

af9Ln] ;8s tyf emf]n' +u] k'naufpFbf ljleGg lhNnf tyf ufpFx¿aLrcfjthfjtdf cj/f]w k'Ug'sf ;fy}vfBfGg , cf } i f lwnufotsf / fxt;fdu|Lx¿ cfk"lt{df ;d:of cfPsf] Pjd\

t'h's

ljB't tyf ;~rf/;]jf cj¿4 ePsf]kfOPsf] 5 . s]xL :yfgdf klx/f]n] lkpg]kfgLsf] ef}lts ;+/rgfdf k'/¥ofPsf]Ifltaf6 lkpg] kfgLsf] cefj ePsf] 5 .af9L tyf 8'jfg k|efljt If ]qsfafl;Gbfx¿sf] ;dod} p4f/ x'g g;s]sf],xfn;Dd klg k|efjsf/L p4f/ sfo{ x'gg;sf]n] h+unnufotsf If]qdf ef]s} a:g'kl//x]sf], k|efjsf/L ¿kdf vfBfGg tyfnQfsk8f ljt/0f x'g g;s]sf]] k|sf]kkLl8tx¿sf] u'gf;f] 5 .

dw]znufot b]zsf k|fs[lts k|sf]k3/af/ljxLg ePsf tyf pRr hf]lvddfk/]sf ;a}sf] k'gjf{;, lzIff, :jf:Yoh:tfcTofjZosLo ;]jfx¿sf] plrt k|aGwldnfpg' kg]{ xf] . o;;DaGwdf /fHon]Wofg cem k|efjsf/L ¿kn] lbg h¿/L5 . /fli6«o dfgj clwsf/ cfof]un]af9LkLl8tx¿nfO{ /fxt tyf p4f/ ug{;/sf/;Fu cfu|x u/]sf] 5 . ljleGgl5d]sL d'n'sx¿n] ;d]t o; ljkbdfrf;f] b]vfPsf 5g\ .

af9L k|efljt If]qdf dxfdf/L km}ng;Sg] cj:yftkm{ ;ts{ /xL cfjZosJoj:yf ldnfpg Pjd\ dxfdf/Lsf ;+s]tb]lvPsf :yfgx¿df :jf:Yo 6f]nLx¿kl/rfng ug{ klg /fHo kIf ;dod};r]t x'g'kg]{ cfjZostf b]lvPsf] 5 .;fy}, k|fs[lts k|sf]kaf6 x/]s jif{ x'g]u/]sf] o;k|sf/sf] ;+s6 Go"g ug{ k|fs[ltsk|sf]ksf] hf]lvd If]q klxrfg u/L;fjwfgLsf cfjZos pkfox¿cjnDag ug{ tyf :yfoL p4f/u[xlgdf{0f u/L /fxt ;fdu|Lx¿sf] Jojl:ytljt/0f ug]{tk{m g]kfn ;/sf/sf] Wofgs]lGb|t xf];\ .

sltko af9L k|efljt If]qx¿df/fxt k'Ug ;s]sf] 5}g . lj/fdL tyfcfzQmx¿sf nflu cf}ifwL / c:yfoLjf;sf] ;d]t cefjsf sf/0f hghLjgc:tJo:t / hf]lvdk"0f{ aGb} uO/x]sf]5 . dWoklZrd If]qsf] afFs], alb{of,;'v]{t / bfª lhNnfdf cfPsf] af9L tyf8'afgsf sf/0f :yfgLojf;Lx¿dfljleGg /f]usf ;+qmd0fx¿ b]vfkg{yfn]sf] 5 . af9L tyf 8'afg k|efljtdflg;nfO{ cfpg ;Sg] ;+qmd0f /f]uaf6

hf]ufpg lhNnf b}jL k|sf]kcGtu{t ul7t:jf:Yo pk;ldltnfO{ tL lhNnfdfkl/rfng ul/;lsPsf] hgfOPsf] 5 .vfN8fdf hd]sf] kfgL, b"lift lkpg] kfgLtyf vfgf / c;'/lIft cfjf;sf sf/0faf9L kLl8tnfO{ ;+qmd0f x'g ;Sg]tkm{:jf:Yo ;ts{tf ckgfpg klg ;ldltn]cfu|x u/]sf] 5 . afFs] lhNnfsf] xf]lnof,a ]txgL ufp Fsf df lg;df clxn ]´f8fkvfnf, efO/n Hj/f]sf] ;+qmd0fb]vfk/]sf] 5 . af9LkLl8tx¿n] lghLc:ktfndf pkrf/ u/fpFbf /fHon] vr{gJoxf]g]{ t/, g]tfx¿ ljb]zdf uP/ Hj/f]r]shfFr u/fPjfkt /fHon] s/f]8f}+ vr{Joxf]g]{ u5{ . /fHo hgtfk|lt cg'bf//x]sf] u'gf;f] kLl8tx¿sf] 5 .

dw]zsf @@ j6} lhNnf hndUg 5 .hgtfsf wg, hLjg / cl:dtf hf]lvddf5g\ . ;j{:jx/0f x'Fb}5 . u}/;fd'bflos k|x/L,;]gf / cGo sd{rf/Lsf] sfo{z}nL;Gtf]ifhgs 5}g . rf]/L, n'6kf6 /cl:dtfdfly k|xf/x¿ yflnPsf] 5 . cg'bf/g ]kfnL ;~rf/hut, kxf8Ldfgjclwsf/sdL{ / sd{rf/Lx¿af6 ykkLl8t ag]sf 5g\ dw]zLx¿ . dw]zLaf9LkLl8tsf] p4f/ / /fxtsf nflu s'g}klg dw]zL bnn] ;lqmotf b]vfPgg\ . dw]zLbnx¿ lj1lKt, /fxt ;+sng, sfo{stf{kl/rfngnufotsf k|efjsf/L sfo{x¿ul//x]sf 5}gg\ . clwsf+z dw]zL cWoIfsf7df8f}+d} ¿lDnPsf 5g\ . PsLs/0fsf]gf/f / @^ sf] rfxgfdf sf7df8f}+ s'/]sfg]tfx¿s} If]q 8'afgdf k/]sf] 5 . /fxt /k'gjf{; vf]lh/x]sf hgtfnfO{ la;]{/sf7df8f}+leq /dfpg] dw]zL g]tfx¿nfO{s;/L dw]zjfbL eGg] <

@)^% efb| @ sf]zLdf cfPsf] af9Ln]$@ xhf/ kl/jf/nfO{ lj:yflkt agfof] .*) xhf/ JolQm kLl8t eP . %) nfvhgtf k|efljt eP . /fHon] #) s/f]8lbof] t/, kLl8t;Dd /fd|/L k'Ug ;s]g .cfh;Dd klg sf]zL kLl8tx¿ k'gMJojl:yt x'g ;s]sf 5}gg\ . jif] {gLk L l8t x 'g 'kg ] { af Wotfdf hLjglatfO/x]sf dw]zLx¿k|lt :jfy{sf] ;DaGwdfq /fv]sf dw]zL g]t[Tj ;fFRr} cy{dfcfkm\gf hgtf;Fu ;/f]sf/ /fVb}g .

dw]zsf @@ j6} lhNnf hndUg 5 . hgtfsf wg, hLjg / cl:dtf hf]lvddf 5g\ .;j{:jx/0f x'Fb}5 . u}/;fd'bflos k|x/L, ;]gf / cGo sd{rf/Lsf] sfo{z}nL ;Gtf]ifhgs 5}g .rf]/L, n'6kf6 / cl:dtfdfly k|xf/x¿ yflnPsf] 5 . cg'bf/ g]kfnL ;~rf/hut, kxf8Ldfgjclwsf/sdL{ / sd{rf/Lx¿af6 yk kLl8t ag]sf 5g\ dw]zLx¿ . dw]zL af9LkLl8tsf]p4f/ / /fxtsf nflu s'g} klg dw]zL bnn] ;lqmotf b]vfPgg\ . dw]zL bnx¿ lj1lKt,/fxt ;+sng, sfo{stf{ kl/rfngnufotsf k|efjsf/L sfo{x¿ ul//x]sf 5}gg\ . clwsf+z

dw]zL cWoIf sf7df8f}+d} ¿lDnPsf 5g\ .

Page 4: Satyagraha 05 19 071

#laxLaf/, ebf} !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

sfn{dfS;{ nf]stflGqs k4ltsf slt 3fts <k|;+u

s]bf/ ;'j]bL

;+;f/sf] nf]stflGqs k4ltdf sDo'lgi6 Joj:yfsf k|jt{s dflgPsfsfn{dfS;{n] ;+;f/nfO{ slt Iflt k'¥ofP5g\, cfh sDo'lgi6 vf;u/L dfS;{jfbLgfd af]s]sf bnx¿n] To;sf] n]vfhf]vf ug}{ kb{5 . To;f] eof] eg] dfqlogLx¿dfly eljiosf] ;dfh e/ kg{ of]Uo x'g]5 . of] k6s ;fDojfb gfdsf]k':tsdf dfS;{jfbsf] lr/kmf/sf s]xL c+zM

dfS;{sf] sndM k|hftGqsf] ljkIfdfdfS;{jfbsf] pkl:ylt, cfzfsf] bz{gsf

¿kdf ePsf] xf] . b sDo'lgi6 l/ef]No';g OgPl;ofsf ;Dkfbs /j6{ / P :Sofnflkgf]sf] of]l6Kk0fL dfS;{jfbsf ;Gbe{df cfh klg plQs}hfu?s /x]sf] 5 . cfzfsf] cy{ eljiosf] vf]hxf] / k|sf/fGt/n] of] ;kgf klg xf] .

cfheGbf em08} em08} 8]9;o jif{cl3 ;+;f/;fd' k|:t't ePsf dfS;{sf ljrf/x¿n] cfh klgplQs} /f]dfl~rt / cfslif{t u/fO/x]sf 5g\ .Oltxf;, ;dfh, /fHo, >d cflbsf af/] u/]sf]ljZn]if0f / sDo'lgi6 3f]if0fkqsf] ;fj{hlgs3f]if0ffkl5 uP/ jfbdf Jojxl/t x'g yfNof],h;nfO{ xfdL dfS;{jfb eGg] ub{5f}+ . cfhsf] ;'k/sDKo'6/ jf If]Kof:qsf] o'udf o;nfo{ cnu /fv]/dfS;{sf] lrGtgnfO{ cWoog ug]{ xf] eg] pgdfc;fwf/0f lrGtg / ljZn]if0f Ifdtf /x]sf] :ki6x'G5 . ef}lts ;f/tTjdf lg0ff{os 7x/ cfpg;s]sf] lyPg k"jL{o bfz{lgs rfjf{s s]xL xb;Ddef}ltsjfbL lyP . z'4 ef}ltsjfb k|sf/fGt/n]cj;/jfb klg x'G5– hLjg / ;dfhsf ;Gbe{dfTo;}n] pgn] eg], …eidLe"t:o b]x:o k'g/fudg+s'tM ofjt\ hLjt\ ;'v hLj]t\ C0f s[Tjf+ 3[t+lkjt\Ú cyf{t\ eid eO:s]sf] z/L/ km]l/ s;/Lkmls{G5, To;}n] hlxn];Dd afFlrG5, C0f u/]/ ePklg l3p vfg'k5{ . rfjf{ssf] of] syg ef}ltsjfbL:jfy{ / cfn:osf] k/fsfi7f xf] . sfn{dfS;{n] 7Lso;sf] ljk/Lt /rgfTds ef}ltsjfbsf] k|ltkfbgu/]sf x'gfn] To;kl5sf] bz{g ;dfh / ljsf;x¿sf]ljjfbsf] s]Gb|df sfn{dfS;{ /xg k'u]sf x'g\ .

dfS;{ lrGtgsf] ;f/Mpgsf] ;Dk"0f{ lrGtgsf] ;f/ åGåjfb xf] .

åGå eg]sf] å}wtfsf] kof{o xf] . pgsf] lrGtgsf];Dk"0f{ cfwf/ åGåjfbdf cl8Psf] 5 / pgsf]lgisif{ PsfTdjfbdf s]lGb|t x'g k'u]sf] 5 . k"jL{obz{g / Jojxf/ åGådf cfwfl/t 5 / nIodfPsfTdstfdf k'u]sf] 5 . k"jL{o bfz{lgsx¿ ;Dk"0f{;[li6 k'?if / k|s[ltaf6 x'G5, eG5g\ . k'?ifnfO{aLhsf ¿kdf / k|s[ltnfO{ k[YjLsf ¿kdf lrq0ful/Psf] 5 t/ r]tgf tTjnfO{ oL b'O{ j6f k[ys7x¥ofPsf] 5 . r]tgtTj cfTdf g hlGdG5 gd5{, z/L/ t yf]qf] n'uf kmfn]/ gofF n'uf km]/]h:t}km]l/G5 . k"jL{o bz{gsf] ;+;f/ /rgfsf] cfwf/sf]JofVof / kl/0fltsf] ;f/ lsl~rt\ o:t} /x]sf]5 . cyf{t\ åGåaf6 g} pTklQ ePklg stf{ cnucflb k'?if, cyf{t\ O{Zj/ xf] . dfS;{ pTklQnfO{åGå t atfpF5g\, t/ To;sf k[i7df cgflb cyjfs'g} r]tgf k'?ifsf] sNkgfnfO{ pgL :jLsf/ub}{gg\ . pgsf] c:jLs[ltn] g} pgnfO{ cfw'lgsef}ltsjfbsf k|v/ lrGtssf ¿kdf Oltxf;n]kl/eflift u/]sf] 5 .

sDo'lgi6 d]g'km]:6f]M ;g\ !*$* kl5 ;DejtM;aeGbf a9L ax; / rrf{ ;fDojfbdfly g}eof] xf]nf . ;+;f/sf] lrGtgnfO{ :ki6 b'O{ wf/dfljeflht u/fPsf sf/0f o;df cg]s JofVofx¿eP . vf;u/L dfS;{jfbL ;Qf !(&& af6 ;f]leot;+3df k|f/De gePsf] eP klg dfS;{jfbL lrGtgn]olt Jofks cfotg agfpg ;Sg] lyPg . To;dfklg ;f]leot ;+3 cd]l/sL gLlt cyjf klZrdLo'/f]k / ;f]let ;+3sf] :jfy{ut åGå gePsf]eP dfS;{jfbsf] k|rf/–k|;f/ cln lj:tf/} x'g]l yo f ] . d f S; { j f b L b [ l i 6s f ] 0 fn f O { c?b[li6sf]0fx¿n] / c? b[li6sf]0fnfO{ dfS;{jfbLx¿n]b'Zdg tTjsf ¿kdf JofVof gu/]sf] ePklgolt Jofkstf kfpg sl7g lyof] . rfln;sfbzsdf ;f]leot sDo'lgi6 g]t[Tjn] zq'sf¿kdf cnUofPsf b'O{ tTjx¿ lyP– cd]l/sfn]g]t[Tj u/]sf] ljZj ;fd|fHojfb / cfGtl/s¿kdf k|ltlqmofjfbL, ;fdGtL / k' FhLjfbLtTjx¿ . sDo ' lg i6x¿sf ] e f i f fd f , ;a }sDo'lgi6lj/f]wLx¿ oxL sf]6Ldf kb{5g\ .

;g\ !*$* df sDo'lgi6 3f]if0fkqsf ¿kdfk|s6 ePsf] ;fDojfbL bz{gnfO{ bf; Soflk6ndfdfS;{n] k"0f{tf k|bfg ug]{ k|of; u/]sf 5g\ .sfn{dfS;{ bz{g / ;fdfhzf:qsf ljåfg lyPtfklg j}1flgs ;fdfhjfbsf] pgsf k[i7df c?rf/ hgfsf] ulx/f] k|efj / ;xof]u pgn] kfP/ 8flj{gsf] ljsf;jfbL b[li6sf]0f, x]unsf]åGåjfb / P+u]N;sf] ;xof]u, lrGtgsf alnofcfwf/x¿ x'g\ .

dfS;{jfbsf ] pTklQ, ljsf;, k |of ]u /kl/0ffdaf/] ;fyL uf]j4{g /fgfn] ;fDojfbdfcToGt ;/n efiff / z}nLdf k|:t't ug'{ePsf]5 . ;fDojfbk|ltsf] k|v/ cfsif{0f oyfy{dfslt leGgtf 5 eGg] tYonfO{ o; k':tsdf/fd|/L a'em\g ;lsG5 . lj1fg ljifosf] ljBfyL{eP/ klg /fhgLlt, ;dfh / cy{zf:q;Fu k|ToIf;Dj4 ePsf] bz{gnfO{ uxg ¿kdf a'em\g] t/;/ntfk"j{s k|:t't ug]{ sfd ug'{ eP/ /fgfn]dfS;{jfb cyf{t\ ;fDojfbsf w]/} lh1f;'x¿nfO{u'g nufpg'ePsf] 5 . s[ltn] ;"qj4 / ;+If]kdfk|foM s'/fx/ /fv]sf] 5, t}klg dfS;{jfbsf s]xL

dxTjk "0 f { cfwf/ , l;4fGt /k|of]uaf/] s]xL ljj]rgf ug'{ pko'Qm x'g] d}n]7x¥ofPsf] 5' .

dfS;{jfbsf d"n rf/ l;4fGtx¿MdfS;{jfbsf ax'rlr{t rf/j6f l;4fGtx¿

5g\– åGåfTds ef}ltsjfb, Oltxf;sf] ef}ltsjfbLJofVof, cltl/Qm d"Nosf] l;4fGt / ju{;+3if{ .dfS;{sf oL lrGtgx¿nfO{ ;fdfGotM x]g]{ s'g}klg ljBfyL{n] cfnf]rgfTds ¿kdf x]¥of] eg]s]xL k|Zgx¿ ug{ ;Sb5 . åGåfTds ef}ltsjfbsf]JofVofsf qmddf kbfy{af6 g} pTklQsf] cf/De/ To;}sf] ljsl;t ;"Id¿k …hLjÚ ePsf] atfpFb}–…jfb k|ltjfb / ;+jfbÚ sf] ;"q ljsf; ul/Psf]5 . pbfx/0fsf ¿kdf ux"Fsf] aLp cyf{t\ jfb,aLp, df6f]df k/]/ 6';f pld|g' k|ltjfb / afnf]nfUg' ;+jfbsf ¿kdf lrq0f ub} { o;/L g}kbfy{af6 pTklQqmd cl3 a9]sf] ts{ /flvPsf]5 . t/ ;jfn p7\5– z'?df ux"Fsf] aLh s;/LpTklQ eof] < s'v'/faf6 km'n k}bf x'G5, t/s'v'/fsf] k|f/De s]af6 eof] < cyf{t\ jfbaf6k|ltjfb / ;+jfb k'gM ;+jfb–jfb–k|ltjfb t 7Ls5, t/ klxnf] …jfbÚ sf] cyf{t\ klxnf] k6sux"Fsf] bfgf s;/L pTklQ eof] < of] s'/f åGåfTdsef}ltjfbdf pNn]v 5}g . …k|yd tTjÚ kQf nufpgg;s]kl5 ;DejtM k"jL{o bfz{lgsx¿n] pTklQsf];Dk"0f{ lhDdf O{Zj/df ;'lDkPsf] x'g;S5g\ .dfS;{df hLj ljsf;qmdsf] 8flj{gsf] ljsf;jfbL;"qsf] k|efj k/]sf] 5 . t/ sfnrqmn], hnu|xaf6ljsl;t x'Fb} nfvf}+ jif{df dflg;sf] ¿k k}bfeof] eg] dfG5] d} ljsf;sf] lgod to gx'g'kg]{xf] . o;sf/0f k|Zg p7\5– dfG5]kl5 dfG5]sf]:j¿k kl/jt{g s] x'g] < olb x'g] xf] eg] nIf0fx¿lsg cfpFb}gg\ / gx'g] xf] eg] of] ;"qnfO{ s;/L;To dfGg] < t;y{ 8flj{gsf] ljsf;jfbdf klgk|Zg p7\g yfn]sf 5g\ / dfS;{sf] cflb …jfbÚck'/f] h:t} ePsf] 5 . olb ;+;f/ …jfb–k|ltjfb/ ;+jfbÚ s} rqmdf kmgkmGtL 3'Dg] xf] eg]ljsl;t ;dfhjfbsf] sNkgf Ifl0fs ;flat x'g]5/ …rqmÚ sf] ;Lldt 3]/fleq ;dfh ultxLgk|dfl0ft x'g] dfGg'kg]{ x'G5 .

dfS;{sf] csf]{ cx+ dfGotf xf]– Oltxf;sf]ef}ltsjfbL JofVof ;dfh ljsf;sf] Oltxf; r/0fj4¿kdf– cflbd ;fDojfbL o'u, ;fdGtL o'u, k'FhLjfbLo'u, ;j{xf/fju{sf] clwgfosTj / ljsl;t;dfhjfbsf] kl/sNkgf ul/Psf] 5 . Psb]lgaf¥x;Ddsf] rqm38L cg';f/ af¥xdf ;'O{ k'u]kl5–Tof] ;'O{ Psdf jf P3f/df kmls{g'k¥of] . dfS;{sf]ljsl;t ;dfhjfbsf] …;'O{Ú kfFrf} r/0faf6 ;j{xf/fclwgfosTjtkm{ kmls{g] xf] ls < cflbd ;fDojfbtkm{nlDsg] xf] < :ki6 5}g . lsg k6s–k6s cflbd;fDojfb, ;fdGtjfbnfO{ 5f8]/ k'FhLjfb, ju{;+3if{;j{xf/fju{sf] clwgfosTj / ljsl;t ;dfhjfbd}3'ld/xg] xf] ls < km]l/ ljsf;sf] pTsif{af6 h+unLo'udf k|j]z ug]{ xf] < lx+;f / ;+3if{df kmls{g' jfh+unL o'u, b'j} cj:yfdf ;dfhsf nflu 3ftss'/f x'g\ . o;af6 ljsl;t ;dfh Ps Ifl0fscj:yf xf] eGg] a'lemG5 . ljsf;sf] cy{ oxfF klglgwf{l/t ;"qleq 3'Dg' /x]sf] x'gfn] k|ultzLn ljrf/s;/L dfGg] < ha ls oxL ;To xf] eg] dfS;{eGbfw]/} klxn] k"jL{o bfz{lgsx¿n] elg;s]sf lyP–…rqmjt\ kl/jt{Gt] ;'vflg r b'Mvflg r .Ú o;af6;+;f/sf] ult cw–pWj{ xf]Og, rqmh:t} 5 eGg]dfGotf :yfkgf x'G5 .

dfS;{jfb cfly{s l;4fGtdf cfwfl/t 5cltl/Qm d"Nosf] l;4fGt / ju{–;+3if{sf] ;jfncfly{s–;fdflhs cj:yf;Fu dfq ;Lldt /x]sf]5 . cltl/Qm d "No pTkfbgsf ] nfut /pkef]Qmfsf] ltg]{ d"NoaLrsf] afFsL c+z jf efueg] dfS;{sf] JofVof xf] . o;df pgsf] ts{ 5–Tof] cltl/Qm d"No dflnsn] lnG5 / dhb'/sf]zf]if0f u5{ . j:t'tM ju{–;+3if{sf] cfwf/ oxLcltl/Qm d"No xf] .

dfS;{sf ljrf/df ju{ ;+3if{kl5 ;j{xf/fju{sf]clwgfosTj :yfkgf x'G5 / oxL clwgfosTjsf];+qmd0faf6 ljsl;t ;dfhsf] lgdf{0f x'g]5–…;j{xf/fju{Ú dfS;{sf cg';f/ Ps rk/L hUufhldg gePsf k"0f{¿kdf sf/vfgfdf sfd ug]{dhb'/x¿ dfq x'g\, h;sf] ;Dk"0f{ cf>o sf/vfgf/ sf/vfgfsf dflns dfq x'G5g\ . ls;fgx¿;fdGtL x'g\, sf/vfgf dflnsx¿ zf]ifs k'FhLkltx'g\ . oL b'j}nfO{ …a'h'{jfÚ eg]sf 5g\ . k9]–n]v]sfJoj;foLx¿ jlsn, lzIfs, k|fWofks, sd{rf/L–gf]szfx, ;j} …k]§L a'h'{jfÚ cyf{t\ c4{;fdGtL /c4{ k'FhLklt x'g\, logLx¿ ;j{xf/f xf]Ogg\, ;j{xf/fgx'g'sf] cy{ xf]– sDo'lgi6 gx'g' . To;}sf/0f>ldsx¿nfO{ zf]if0fd'Qm ug{ sf/vfgfsf] cltl/Qmd"No dhb'/sf xftdf /xg'kb{5 / o;f] x'g;j{xf/fx¿sf] /fHo :yfkgfkl5 dfq ;Dej x'G5 .oxfFg]/ k|Zg p7\5, olb ePg eg] c? nufgLs;/L ;Dej x'G5 / gofF k':tf cfpg] gful/ssfnflu sfd ldNg ;S5 < snsf/vfgfx¿ ;j{xf/f/fHon] lnPkl5 Tof] cltl/Qm d"No aLrdf /xG5

ls /xFb}g . /xG5 eg] Tof] /fHon] lnG5 lslnFb}g /xG5 / /fHon] lnG5 eg] sf/vfgfdhb'/x¿nfO{ /fHo Ps JolQmsf] ¿kdf zf]if0fug{] zlQm eof] ls ePg < km]l/ /fHodf dhb'// sf/vfgf dflnsx¿ dfq} /xG5g\ ls c?tKsfsf klg, oL c? tKsfsf gfulsx¿ ju{–;+3if{sf a]nf dflns jf dhb'/sf kIfdf hah{:tLpleg' gkg]{ eof] ls ePg <

dfS;{sf] ;Dk"0f{ lrGtg cf}Bf]lus qmflGtsf]k|f/lDes r/0faf6 cufl8 a9\g nfu]sf] hd{gL,a]noft, k|mfG;, O6nLnfO{ x]/]/ ljsf; ePsf] xf] .o'/f]k]nL ;dfh / pBf]u–snsf/vfgfsf] tTsflnsl:yltnfO{ x]/]/ dfq} dfS;{ o; lgisif{df k'u]sf]b]lvG5 . clxn]sf] ljsl;t ljZjsf dhb'/x¿ /ul/a /fi6 «sf dfS;{jfbL efiffdf–;fdfGtLk'FhLkltx¿sf] x}l;ot t'ngf ug{] xf] eg] tLdhb'/x¿sf] cj:yf lgs} /fd|f] ePsf] nfU5 .km ] l/ Pp6f k':tfn] :jLsf/ u/]sf ] d"No /dfGotfx¿nfO{ csf]{ k':tfn] klg oyfjt :jLsf/ub{5 eGg] unt e|dsf] lzsf/ dfS;{ lrGtgePsf] 5 . dfS;{n] ljsf;sf qmddf cfw'lgsk|ljlwn] dfG5]sf] ;Dk"0f{ cl:tTjnfO{ o;/L ;jf+z9fS5 eGg] s'g} sNkgf ug{ ;s]sf lyPgg\ .tTsflng sf/vfgf dhb'/x¿sf] u/LaL / oGq0fftyf dflnsx¿sf] qm"/tf tL b'O{6f dgf]lj1fg /Jojxf/dWo] >ldssf kIfdf dfS;{ cTolws ;+nUgeP . To;}n] pgn] dflg;sf nflu hLjgeGbfklg ufF;, af; / skf;sf] dxTj 7"nf] 7fg] t/dfG5] cl:tTjsf cy{df ;dfg / p;n] ;aeGbfklxn] ;f; km]g{ kfpg], afFRg kfpg] / dfu ug{kfpg] clwsf/ kfPg eg]– ufF;, af; / skf;sf]d"No xF'b}g . p;sf] klxnf] zt{– hGdg' / afFRg'xf] ls < hGdg' / vfg', nufpg' xf] < of] cl:tTj/ hLjgsf] vf]hsf] kIfn] g} dfS;{jfbdf kl5uP/ k|z:t ;+zf]wg / ;'wf/x¿ cfpg yfn] .

k/:k/ lj/f]wL ts{MoxfFg]/ csf] { ;fGble{s ljifo sf]6\ofpg'

cToGt h?/L 5 . åGåaf6 ;dfh ljsf;sf] qmd/ åGåaf6} ultzLntfsf] l;4fGt k|ltkfbgdfS;{n] u/]klg cGTodf /fi6«lxt / åGå/lxt;dfh x'g'kg]{df hf]8 lbPsf 5g\ . cfkm\gf] ;Dk"0f{l;4fGt åGåjfbsf] hudf v8f ug]{ / lgisif{ jfkl/0ffd …åGå/lxtÚ sNkgf ug]{ sfd k/:k/ lj/f]wLePg / < o; ljifodf, g]kfnsf] sDo'lgi6cfGbf]ngdf tL; jif{eGbf a9L ;lqmo eP/cWoog ug ' {ePsf k |d 'v lrGts ¿knfnljZjsdf{n] cfkm\gf] n]vdf– dfS;{jfb lj1fg;DdtgePsf] lgsif{ lgsfNg'ePsf] 5 . pxfFn] n]Vg'ePsf]5– sDo'lgi6 cfGbf]ng ljk/Ltx¿sf] ;du|¿ktfsf] j}1flgs ;dfof]hg / k|of]uaf6 ug{c;kmn eof] . efiff, ;flxTo, ;+:s[lt / kf6L{lgdf{0f tyf /fHo;Qf k|flKt / ;fdflhs kl/jt{gk|lqmofdf s]jn an k|of]u / rf}tkmL{ ;+3if{ eof],h;n] ubf{ ;du|tfdf j}1flgs hLjg k4ltsf];'?cft ePg . o;n] PskIfLo -ef}lts kIfLo_lrGtg / k|lzIf0f rnfP/ dfgj Oltxf; eg]sf]g} ju{;+3if{ xf], cyf{t\ ;'?b]lv g} xfn;Dd lg/Gt/ju{;+3if{ x'Fb} cfPsf] 5 eGb} lg/k]If¿kdf ;+3if{nfO{rf}tkm{¿kdf cufl8 Nofof] . -g]kfn blnt >ldsdf]rf{ 3f]if0ff kq @)%# af6_

j:t'tM dfS;{jfbdfly hlt g} ljutdfax;x¿ eP klg cem} w]/} ax;x¿sf] cfjZostf/x]sf] dfGg'k5{ . dfS;{jfbnfO{ To;kl5 pgs}cg'ofoLx¿– n]lgg, dfcf], xf]lrldGx, lsd On;'ª, kf]nkf]6, o'/f]k]nL ;fDojfbx¿ / k|hftflGqs;dfhjfbLx¿n] r/0f r/0fdf ;+zf]wgx¿ ub}{cfPsf 5g\ . ca t o:tf] eO;s]sf] 5 dfS;{jfb;a} t/sf/Ldf ldNg] cfn' jf km6\b}, cg]s /+usf6fnfx¿n] 6fNbf–6fNbf ef]/If] eO;s]sf] / /+upl8;s]sf] sf]6 h:t} dfS;{jfb x'g k'u]sf] 5 .dfS;{jfbdf /fi6«–/fli6«otf jf hft–hflt s]xLx'Fb}g . t/, n]lggn] rflxF /fi6«sf] sNkgf ;fd]nu/] . dfS;{jfbL ljrf/df ls;fgx¿ ;j{xf/f /qmflGtsf/L xF'b}gg\ eg] klg dfcf]n] ls;fgx¿nfO{qmflGtdf ;dfj]z u/] . dfS;{n] ;f]r]cg'¿kj}1flgs ;dfhjfb lzlIftx¿ ePsf] 7fpFdf x'g;Sg] eg] klg To; lglDtsf qmflGtx¿ ;f]leot;+3 h:tf ] u/La, clzlIftx¿ rLgh:tf ]pBf]u/lxt, So'jf, leotgfd, d+uf]lnof, sf]l/of,sDaf]l8ofh:tf u/La /fi6«x¿df qmflGtsf] cu'jfO{ug]{ sfd dfq eof] . o:tf] lsg eof] < o; cx+;jfnsf] pQ/ s;}n] lbPsf] 5}g .

k|of]usf s]xL gd"gfx¿MdfS;{jfbL ljrf/ cfkm}+ hlt k/:k/ lj/f]wL

/x]sf] 5, Tolt g} o;sf] k|of]udf lj/f]wfef;/x]sf] 5 . …;j{xf/fsf l;qmLafx]s u'Dg] cfkm\gf]s]xL 5}g, t/ lhTgsf nflu pgLx¿sf ;fd";+;f/ /x]sf] 5Ú eGg] dfGotf lnPsf] ;j{xf/fjfbLlrGtgsf] g]t[Tj dfS;{jfbL zAbdf …a'h'{jf /k]§La'h'{jfÚ x¿sf] xftdf x'g k'Uof] . ?;df n]lggwgLdfgLsf k9fn]vf ;Gtfg lyP eg] dfcf] klg

k9fn]vf / ;fdfGotM s'nLg ls;fg kl/jf/s}lyP . kf ]nkf ]6, lsd On;'ªx¿ klg u/LalyPgg\ . xf ] lrldGx dfq u/La kl/jf/af6g]t[Tjdf k'u]sf lyP . dfS;{sf] nuQ}sf ;a}k|of]ustf{x¿n] cfkm" cg's"n x'g] u/L dfS;{sfljrf/sf] JofVof u/] . x/]s k|of]ustf{x¿sf]cj;/ cg's"n x'Fb} bhf{sf] cj/jfbL sfdx¿u/] . pgLx¿n] /fHo ;+oGqnfO{ ;j{xf/fsf gfddfzf]if0f ug]{ alnof] cf}hf/ agfP / ToxL cf}hf/n]cfkm \gf ] lj/f ]wLnfO { ;dfKt kf/ ] . n]lggn]lx6n/;Fu ldqtf u/] / cfkm\gf] ldq zlQmx¿nfO{wf]sf lbP, dfcf]n] …lnÚ nfO{ l;WofP / b]ªnfO{h]n xfn] . :6flngn] nfvf}+ dfG5] df/], ;f+:s[ltsqmflGtsf gfddf dfcf]n] u/]sf] hgtfsf] ;j{gfz,zx/af6 ufpF kmsf{pg kf]nkf]6n] u/]sf] cfdxTof,?dflgofFdf rfpr]:s' / k"jL{ hd{g, kf]n}G8,d+uf]lnof, leotgfd, ckmuflg:tfgdf ePsfg/;+xf/x¿nfO{ ;fDojfbL qmflGt eg] klg,zf;sx¿n] cfkm\gf lj/f]wL ;dfKt kfg'{afx]sTof] c? lyPg . ;j{xf/fsf gfddf s]xL …d'¶Le/Úg]tfx¿sf] …ljnf;Ú ug]{ dfWod aGof]– To:tf]qm"/ qmflGt . u/Lax¿ JolQmsf] zf]if0faf6 d'QmeO{, /fHozlQmsf] zf]if0fleq k/] . cyf{t\ efn'sf]k~hfaf6 5'6]/ af3sf bfFtdf c8\sf]h:tf] eof] .o;}sf/0f ;ft bzsdf t]O;j6f b]zdf sDo'lgi6;Qf :yfkgf eof] / gAa]sf] bzssf] k"jf{4{dfcfP/ aL; /fi6«af6 ;fDojfbL ;Qfsf] ;Dk"0f{hu Wj:t eof] . ca afFsL sDo'lgi6 /fHoeg]– rLg, pQ/ sf]l/of, leotgfd, So'af /nfcf]; dfq /x]sf 5g\ . sltn] cfkm\gf] k"j{ cl:tTj;d]t u'dfP, slt cg]s 6'qmfdf ljeflht eP/u[xo'4sf] g/fd|f] bnbndf km;]sf 5g\ . låtLoljZjo'4kl5 sDo'lgi6 w|'jsf] g]t[Tj af]s]sf] /

z'?df sDo'lgi6 ;Qf :yfkgf ePsf] ;f]leot;+3 6'qmf–6'qmf eP/ kGw| /fi6«df ljeflht eof]/ tL dWo] s]xL u[xo'4sf] rk]6fdf k/] . u[xo'4kl5zflGt :yfkgf x'g k'u]sf] 5 . k"jL{ hd{gLsf];Dk"0f{ cl:tTj nf]k g} eof] . sDaf]l8of /ckmuflg:tfgdf ;fDojfbL ;Qfn] ;NsfPsf]u[xo'4sf] /fFsf] cem} aln/x]s} 5 .

k'FhLjfbL ;fd|fHojfbL pklgj]zaf6 :jflwgtfsfkIfdf atfP/ s]xL ;do sDo'lgi6 g]t[Tj ;+;f/nfO{5sfpg ;kmn klg eof] . ;fFRr} /fli6«o g]t[Tj:jflwgtf / hg;dfgtfsf] cfwf/df cfkm\gf] k|e'Tjlj:tf/ ug]{ sfd sDo'lgi6x¿n] u/] . d+uf]lnof,k"jL{ hd{gL, kf]Nof08, ?dflgof, r]sf]:nf]eflsofdf?;L ;]gfsf] pkl:ylt, ckmuflg:tfgdf ePsf]x:tIf]k leotgfdåf/f sDaf]l8ofdfly ePsf]cfqmd0f, rLgåf/f leotgfdnfO{ …kf7 l;sfpgÚul/Psf] cfqmd0f k|e'Tj / lj:tf/jfbsf gd"gfx'g\ . olb dfS;{jfbL ljrf/df cfj4 xf] eg] Ps;j{xf/fjfbL /fHon] csf]{ ;j{xf/fjfbL /fHodflycfqmd0f lsg ug]{ < Ps ;j{xf/fn] csf]{ ;j{xf/fsf]xTof lsg ug]{ < log} ljs[lt / k/:k/ lj/f]wsfsf/0f k|hftflGqs ;dfhjfbL dfGotf k|f/De ePsf]xf] . jLkL sf]O/fnfn] eGg'eP:t}f;: …dflg; a|]8n]xf]Og, a|]gn] rNb5 .Ú clfy{s ;dtf /fhgLlts:jtGqtf / ;fdflhs Gofo ;dfhjfbsf cfwf/x¿x'g\ . o;af6 s] :ki6 x'G5 eg] ;xL cy{dfdfS;{jfbL qmflGt ePsf] klg 5}g / Tof] x'g];Defjgf klg 5}g .

;j{xf/fjfbL qmflGtsf gfddf :yflkt /fHo;Qfdf hgtfsf ;a} :jtGqtf / /fhgLlts;+u7gsf clwsf/x¿ t vf]l;P t/ cfly{s pGglt/ ;dfgtf klg sfod eP . clxn] klg rLga]Olhªsf ;8sx¿df ;8s ;kmf ug]{ s'lrsf// dl;{l8h sf/ r9\g] ;j{xf/fsf g]tfx¿ Ps}7fpFdf b]Vg kfOG5 . 7"nf–7"nf xf]6ndf j]Zofj[lQug{ ljjz dlxnf / u|fxssf ¿kdf sf]7L rfxfg]{sd/]8x¿ plQs} 5g\ . t:s/L, 7uL, h'jf /e|i6frf/ crfSnL 5 / jif]{gL o:tf …ck/fwLx¿ÚdWo] Ps xhf/eGbf a9LnfO{ rLgdf dfl/G5,t}klg o:tf ck/fwLsf] ;+Vof al9/x]5 . l;ofg/ l;r]gsf k]6Lx¿df eLvd+ufx¿ nDk;f/ k/]sfe]l6G5g\ . sDo'lgi6 pQ/ sf]l/ofsf hgtfnfO{kfNg blIf0f sf]l/ofn] jif] {gL vfBfGg ;xof]ulbO/xg'k/]sf ] 5 . dhb'/ ;Qf ePsf] a]nfkf]Nof08sf dhb'/x¿n] of}6 /f]6L vfg gkfP/cfGbf]ng u/] / sDo'lgi6 ;Qf w/fzoL eof] .xfd|} l5d]s ef/tsf] klZrd a+ufndf ljut aL;jif{b]lv cljl5Gg eO{ ;Qfdf sDo'lgi6 kf6L{a;]sf ] lyof ] / Toxf F rpGg nfv lzlIfta]/f]huf/x¿ eO;s]sf lyP . oL t k|of]usfs]xL gd"gf / kl/0ffdx¿ dfq x'g\ .

Page 5: Satyagraha 05 19 071

$laxLaf/, ebf} !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

;Tofu|x 8]:s

cWofTd÷bz{g;'bz{g clwsf/L

dfgjn] cfkm\gf] cl:tTjnfO{ sfod /fVgsf nflu cufl8 a9\g] qmddf;dfhaf6 ljleGg k|sf/sf cfjZos tTjx¿ kfFr OlGb|ox¿dfkm{t dgdfPsqLt ub}{ cufl8 a9\b5g\ . o;qmddf unt / g/fd|f s'/fx¿ a9L dfqfdfdgdf leq\ofpFbf To;n] dfgjsf] ;f]rfO{ clg Jojxf/ / jfgLnfO{ ;d]t v/faagfOlbG5 . ljs[ltnfO{ cFufNg k'Ubf cfkm\gf] ;'gf}nf] / clåtLo dfgjrf]nfnfO{cGwsf/ jf g/fd|f] If]qdf km:g k'Ub5, hxfFaf6 rfx]/ klg pm aflx/ cfpg;Sb}g . clxn]sf dfgj ;w}+ Jo:t hLjg latfpg afWo 5g\ . pgLx¿nfO{hk, tk Wofg / of]usf nflu ;do g} x'Fb}g .

olb dg}b]lv ;do lgsfn]/ of]u, Wofg, hktk ug]{ xf] eg] Tof] ;xh¿kdflgsfNg ;lsG5 . t/ ljleGg axfgfdf cfkm\gf] j}l4s ;+:sf/ tyf O{Zj/k|ltWofg lbgaf6 klG5Psf e]l6G5g\ . ;fdfGo cy{df lqmof of]u eGgfn] sd{ ug'{eGg] a'lemG5 . t/ z/L/nfO{ alnof] agfpgsf nflu ul/g] lqmofsd{nfO{ cEof;elgG5 . cr]n] ;"rgf / k|ljlwsf] ljsf;n] ubf{ of]u ;DaGwL gofF–gofF tl/sf /;fwg lj:tf/ xF'b} uPsf] 5 . dfgj z/L/nfO{ :j:y / tGb'?:t /fVgsf nfluof]usf] klg dxTjk"0f{ e"ldsf /x]sf] x'G5 . To;}n] dfgjsf] r]tgfsf] :t/dfcfPsf] j[l4;Fu} of]usf] cEof;df klg Jofks ¿kn] j[l4 ePsf] 5 .

dfgjsf] dg, ljrf/ / lqmofdf g} hLjgsf] k|efj b]lvG5 . jQmf, ;|f]tf,kf7sn] d"Nof+sg u/L h'g:yfg k|bfg ub{5g\– Tof] g} xfd|f] :t/ xf] . xfdL o'u jf;donfO{ bf]if lbP/ a'l4 / sd{nfO{ unt sfo{tkm{ nufpF5f}+ . of] Hofb} g} g/fd|f]s'/f xf] . csf{nfO{ bf]if lbP/ tyf cfkm\gf] u'0fufg u/]/ cfkm}+n] cfkm}+nfO{ 7"nf]agfpF5f}+ . unt sd{ n'sfpglt/ nfU5f}+ . c? hfGg]x¿;Fu s]xL s'/f l;Sg vf]Hbf;fgf] x'g] / x]lkg] ;f]R5f}+ . o;/L dfgjsf] cfTdfsf] pGglt x'g ;Sb}g . dfgjnfO{cfxf/sf] cfjZostf kb{5 t/ z'4 :jR5 tyf zfsfxf/L ef]hgn] dfq 1fgsf];xL dfu{ v'N5 / ;'ud klg aG5 eGg] s'/fnfO{ w]/}n] dgg\ u/]sf x'Fb}gg\ .

xfd|f] z/L/sf] ;Q/L k|ltzt efu hndo /x]sf] 5, cyjf z/L/df tLgefusf] b'O{ efu hn 5 . hxfF gf/fo0f klg /xG5g\ . ;"o{ xfd|f] hLjgbftf x'g\,h;sf sf/0f of] r/fr/ hut cufl8 al9/x]sf] 5 . cg'nf]e ljnf]d k|ltnf]dcflb ;a} ;"o{;Fu} ;DaGw /fVg] pkof]uL lqmof x'G5 of]udf . o;sf] 7"nf] dxTj/xG5 . ;fFRr} eGg] xf] eg] k|sfz xfdLleq /x]sf] x'G5 . To;nfO{ cem}k|Hjlnt agfpgsf nflu u'?, ;Gt, dxGysf] ;ldKodf uP/ yk pmhf{ k|fKtug'{kg]{ x'G5 . h'g bLk aflx/ hnfOG5 jf aflnG5, Tof] lgEb5 t/ cGt/cfTdfsf] Hof]lt cv08 5 .

Tof] lg/Gt/ aln/x]sf] x'G5, h;nfO{ s;}n] afn]sf] klg x' Fb}g, Tof]cfkm\g} x|bodf /x]sf] 5 . olb dfgjn] ;+ut /fd|f];Fu u¥of] eg] ;'v x'g]5,;a} b'Mvx¿ d]l6g] 5g\ olb s';+ut u¥of] eg] ;bf b'Mv} b'Mv x'g]5 . x'gt\cfkm\gf] a'l4 / ljrf/ cg';f/ ;a}n] ;+ut ul//x]sf x'G5g\ . s;}n] tLy{TjnfO{;To 7fg]/ e|d0f ul//x]sf x'G5g\, s;}n] dlGb/nfO{ ;To 7fg]/ k'hfkf7dfnflu/x]sf x'G5g\ . s;}n] o1, xjg cflbdf ljZjf; u5{g\ eg] sf]xL bfgk'0o ug{df nflu/x]sf x'G5g\ .

xfd|f Clif ;Gt, dxfk'?if cflbn] h'g s'/fx¿sf vf]h ul//x]sf lyP, Tof]cfh j}1flgs ljZjhgx¿sf] ¿kdf xfd|f] ;fd' cfO/x]sf] 5g\ . u0f]znfO{ o;sf/0fla£g ljgfzs dflgof] ls pgdf 1fg / sd{sf] ;dGjo /x]sf] 5 . xfQLn];"F8åf/f kfgL lkpF5, Tof] sd]{lGb|osf] ljifo xf] . ;F'8n] ;'F£5, uGwsf] 1fg k|fKtub{5, Tof] sd]{lGb|osf] ljifo xf] . o;/L xflQsf] ;'F8df sd{ / 1fgsf] ;dGjo5 . olb xfdLn] klg hLjgdf 1fg / sd{sf] ;dGjo u¥of}+ eg] ;a} la£g jfafwfx¿ x6\g]5g\ . cfhsf dfgjn] b'Mv kfpg'sf sf/0f cfTdsNof0fsf/L 1fg /O{Zj/Lo elQmsf] dfu{df gnfu]/ dgsf] bf; ag]/ e6\ls/x]sf] jf ef}tfl//x]sf]x'gfn] To:tf] ePsf] xf] . cfgGb t ;j{q JofKt x'G5 clg To;sf] ;|f]t xfd|}x[boleq} /xG5 eGg] a'em\g ;Sg'k5{ .

sd{sf / dfgjLo k|j[lQ

dlxnfsf] k};fdf k'?ifsf] /hfO“

df]/ª s6x/L–! sL snf l3ld/] uPsf];+ljwfg;ef lgjf{rgdf df]/ª If]q gDa/–$af6 k|ToIftkm{sf] pDd]bjf/ lyOg\ . ufpFdfpgL lhDd]jf/ JolQm dflglG5g\ . t/, s6x/Luflj;n] 6f]n / j8fe]nf ug]{ eg]/ ;"rgfu/]sf] pgnfO{ yfxf 5}g . uPsf] cfly{sjif{df ^& nfv ah]6 /x]sf] uflj;dfdlxnfnlIft sfo{qmdtkm{ s]–s] of]hgfagfOof] < s;n] agfof] < slt–slt /sd5'6\ofOPsf] lyof] < pgnfO{ yfxf ePg .

l;h{gf /fO{ /fli6«o cflbjf;L hghfltdlxnf dxf;+3 ef]hk'/sL cWoIf x''g\ .lhNnf ljsf; ;ldlt ef]hk'/n] rfn"cfly{s jif{sf] of]hgf th'{df / afF8kmfF8ubf{ cfkm"x¿;Fu ;Nnfx;Dd gu/]sf] pgsf]egfO 5 . ;'g;/L xl/k'/sL rGb|f cfrfo{:yfgLo sf ];L k | fylds ljBfnosLk|wfgfWofks x'g \ . xl/k'/ uflj;n]6f]ne]nf, j8fe]nf / ufpFkl/ifb\ u/]sf]clxn];Dd pgnfO{ yfxf 5}g .

)^@÷^# sf] hgcfGbf]ngkl5 k'g:yf{lktk|ltlglw;efn] /fHosf x/]s lgsfodf ##k|ltzt dlxnf ;xeflutf ;'lglZrt ug]{3f]if0ff u¥of] . :yfgLo :jfoQ zf;g P]g@)%%, :yfgLo :jfoQ zf;g lgodfjnL@)%^ / :yfgLo lgsfo ;|f]t kl/rfngtyf Joj:yfkg sfo{ljlw @)^( n] :yfgLolgsfosf] of]hgf th'{df ubf{ j8fut ¿kdfclt ljkGg blnt dlxnf, afnaflnsfsf];d]t clgjfo{ pkl:ylt u/fpg] Joj:yfu/]sf] 5 . lhlj;df d+l;/df of]hgf th'{dfuf]i7L ul/G5 . ToxfF lhNnf:t/sf dlxnfljsf;;Fu ;DalGwt ;/sf/L, u}/;/sf/Llgsfosf dlxnfsf] ;xeflutf x'g'kg]{Joj:yf 5 .

To:t}, a:tL:t/df ul/g] of]hgfth'{df e]nfdf j8f gful/s d~r, cfdf;d"x jf gful/s ;r]tgf s]Gb|, u}/;/sf/L; +3–;+:yfsf k | ltlglwsf ] pkl:ylt

sfof{Gjog;Ddsf !$ r/0fdf dlxnfsf]u'0ffTds pkl:ylt gu/fOFbf dlxnfsfgfdsf] /sd c¿ of]hgfdf nufpg] u/]sf]kfOPsf] 5 .

a:g]tn] eg]h:t} cj:yf ef]hk'/dfb ] lvof ] . :yfgLo lgsfodf ;a }hfthfltsf ljkGg ju{sf dlxnfsf];zQmLs/0f, /f]huf/Ld"ns / cfod"nssfo{df k|ToIf kmfObf k'Ug] sfo{qmd jfcfof]hgfsf nflu Go"gtd !) k|ltzt/sd 5'6\ofpg'kg]{ k|fjwfg 5 . :yfgLolgsfo ;|f]t kl/rfng tyf Joj:yfkgsfo{ljlw, @)^( n] Tof] /sd k"jf{wf/ljsf;, ;fdf lhs÷Ifdtf ljsf;,cfly{s÷;Lk ljsf; / ;+:yfut ljsf;eg]/ vr{ ug{ kfpg] If]qx¿ klg tf]s]sf]5 . t/, nlIft ju{cGtu{t dlxnfsf nflu5'6 \ofpg'kg ] { !) k | ltzt /sdaf6sfo{ljlwljk/Lt Ps nfv ¿k}ofF /rgfk|flj b]p/fnLsf] kvf{n nufpg] of]hgfdfxflnof] . csf]{ Pp6f pk:jf:Yorf}sLs}kvf{n nufpg klg Ps nfv ¿k}ofFdlxnfs} /sd 5'6\ofOof ] . kLPr;L/fgLaf;sf] kmlg{r/ vl/bsf nflu Psnfv *( xhf/ rf/ ;o klg dlxnfs}ah]6af6 of]hgf kfl/t ul/of] .

ef]hk'/df ut jif{b]lv g} nlIft ju{sf]/sd sfo{ljlwljk/Lt afF8kmfF8 ul/of]eg]/ nlIft ju{n] bafa ;d"x g} agfPsf5g\ . …rfn" cfly{s jif{sf] ah]6df nlIftju{sf] /sd sfo{ljlwljk/Lt afF8kmfF8gug{ lhNnf kl/ifb\ x'g'cl3 ;DalGwtlgsfosf] Wofgfsif{0f u/fof} +Ú /fli6«ocflbjf;L hghflt dlxnf dxf;+3ef]hk'/sL cWoIf l;h{gf /fO{ elG5g\, …t/,xfd|f] cfjfh ;'lgPg .Ú

:yfgLo lgsfo ;|f]t kl/rfng tyfJoj:yfkg sfo{ljlw, @)^( cg';f/k' FhLut cg'bfgsf] !) k|ltzt /sd:yfgLo j8fe]nfaf6 kfl/t eP/ cfPsfdlxnfnlIft of]hgfdf g} vr{ ul/g'k5{ .t/, w]/} uflj;n] ah]6 agfP/ vr{ ug]{u/]sf] kfOPsf] 5 . ;'g;/Lsf] xl/k'/dfnlIft ju {cGtu {t dlxnfsf nflu

5'6\ofPsf] !) k|ltzt /sddWo] Ps nfv!) xhf/ :yfgLo Pp6f u}/;/sf/L;+:yfnfO{ u'Gb|L agfpg] tflnd ug{ eg]/lbOof] . :yfgLo rGb|f cfrfo{ elG5g\,…Tof] /sd s;/L / lsg lbOof], s;nfO{tflnd lbg] xf] xfdLnfO{ kQ} ePg .Ú

;/f]sf/jfnfn] cfkm"nfO{ ;lhnf] agfpgsltko 7fpFdf laxfg} of]hgf to u/]/lbpF;f] e]nf af]nfpg] u/]sf] kfOPsf] 5 .;'g;/Lsf] l;Fluof uflj;–* sL Pshgfdlxnfn] gfd pNn]Vf gug]{ zt{df elgg\,…j8fdf e]nf eg]/ lbpF;f] Ps ah] af]nfOof],Ps ah] hfFbf laxfg ;ft ah]sf] e]nfn]of]hgf 5flg;Sof] eg]/ kmsf{Oof] .Ú

:yfgLo lgsfosf af/]df hfgsf/;'g;/Lsf d'/f/L ;'j]bL a:tL:t/af6} dlxnf;zQmLs/0f gul/Fbf cy{k"0f { dlxnf;xeflutf gePsf] atfpF5g\ . of]hgfth' {dfb ] lv sfof { Gjog;Fu ePsfJoj:yfcg';f/ dlxnf ;xeflutf u/fpg]k|d'v bfloTj :yfgLo lgsfosf] xf] .hgk|ltlglw gePsf] cj:yfdf of] k|efjsf/Lx'g ;s]sf] 5}g . ;'j]bL eG5g\, …:yfgLolgsfosf] of]hgf th'{dfb]lv sfof{Gjog;Dddlxnf ;xeflutf a9fpg :yfgLo lgsfo,dlxnf ;+3–;+u7g / dlxnf ;~hfn dfqxf]Og ;a} kIf nfUg'k5{ . of] ;jfnnfO{dlxnfsf] dfq ljifo xf] eGg' 3/df cfdfla/fdL x'Fbf 5f]/L / a'xf/Ln] dfq pkrf/dfnfg'k5{ eGg] 7fGg'h:t} xf] .Ú

:yfgLo txdf ;dfj]zL of]hgf k|lqmofsdhf]/ x'g'df ufpF7fpFsf 7"nf7fn',6f9faf7f egfpg]n] cgfjZos bafa /x:tIf]k u/]/ cfkm\gf] cg's"n of]hgfagfpg] / vr{ ug{ vf]Hg] kl/kf6L Pp6fk|d 'v sf/0f /x]sf ] :yfgLo ljsf;dGqfnosf k|jQmf yklnofsf] 7DofO 5 .ul/a dlxnf;Dd of]hgf k'Ug glbg]k|j[lQsf] cGTo ug{ h?/L 5,Ú yklnofeG5g\, …ca ;a} of]hgfdf k5fl8 kfl/Psfdlxnfsf] hLjg:t/ s;/L psf:g ;lsG5eGg] b[li6sf]0faf6 x]l/g'k5{ .Ú

-n]vs ;Ktsf];L PkmPd O6x/Lsf;dfrf/k|d'v x'g\ ._

clgjfo{ x'g'kg]{ Joj:yf 5 . tL e]nfdf;xefuL u/fpg k|To]s uflj;df ;fdflhskl/rfnssf] Joj:yf 5 . b]ze/df ^)k|ltzt ;fdflhs kl/rfns dlxnf 5g\ .uflj;sf] PsLs[t of]hgf th'{df ;ldltdfkfFrhgf dlxnf ;b:o /xg] Joj:yf 5 .;+3Lo dfldnf tyf :yfgLo ljsf;dGqfnosf k|jQmf lbg]z yklnof g]kfnsf];xeflutfd"ns of]hgf th'{df sfo{qmdljZjd} pTs[i6 /x]sf] bfaL u5{g\ .

jf:tjd} :yfgLo lgsfodf ;dfj]zL;xeflutfsf] Joj:yf cToGt} /fd|f] 5 .t/, sfof{Gjog k|lqmof eg] lkmtnf] 5 .g]kfn dlxnf ;+3sL cWoIf 8f= l8nf;+u|f}nf elG5g\, …lkt[;QfTds ;f]r /ljBdfg kl/l:yltsf sf/0f x/]s If]qdfdlxnf ;xeflutf sd u/fOG5 . w]/}h;f]dlxnfnfO{ cfkm\gf] ah]6 slt 5 < s;/LcfpF5 / s;/L vr{ x'G5 yfxf x'Fb}g .Ú;+u|f }nfsf egfOdf :yfgLo lgsfosf]of]hgf th'{df sfof{Gjog / d"Nof+sg;Dddlxnf ;xeflutf ;'b[9 x'g g;s]sf]b]ze/af6} u'gf;f] cfO/x]sf] 5 .

;+3Lo dfldnf tyf :yfgLo ljsf;dGqfnosf k |jQmf yklnof eG5g\ ,…a:tL:t/b ] lv g } of ]hgf th' {dfdf;j{;fwf/0fsf] ;xeflutf a9fpg uflj;,gu/kflnsfn] ;"rgf hf/L u5{g\ . t/,sf]xL ;"rgf gkfP/, sf]xL kfP/ klggEofP/ / sf]xL ljz]if ;"rgf rflxof]eg ] / k lg cfp Fb }gg \ . Ú %# hgfhgk|ltlglwn] ug]{ sfd Pshgf ;lrjn]ug'{kbf{ eg]cg';f/ ;xefuL u/fpg s]xLsl7gfO x'g] pgsf] egfO 5 .

lhNnf ljsf; ;ldlt df ]/ªsfk"j{;efklt v8\uaxfb'/ a:g]t klg P]g,lgodfjnL / sfo{ljlwn] /fd|f] Joj:yfu/]sf], t/ hgk|ltlglwljxLg cj:yfdfsd{rf/Ln] ;a} s'/f nfu" ug{ g;s]sf]atfpF5g\ . pgsf a'emfOdf, w]/} 7fpFdfj8f gful/s d~r u7g ePsf 5}gg\ .ePsf 7fpFdf a}7s x'Fb}g . ToxfF ;Ifddlxnfsf] k|ltlglwTj gx'g ;S5 . oLljleGg sf/0fn ] of ]hgf th' {dfb ] lv

v]n ;+;f/ ;Tofu|x 8]:s

nLnf/fh e§/fO{

zlgaf/ ldgL af:s]6ankf7zfnf kmfpG8];g g]kfnsf] cfof]hgfdf t]>f] kf7zfnf sk ldgL af:s]6an

k|ltof]lutf zlgaf/b]lv x'g] ePsf] 5 . k|ltof]lutfdf !^ l6dsf] ;xeflutf /xg]cfof]hsn] hgfPsf] 5 . !^ l6dnfO{ rf/ ;d"xdf ljefhg u/L lnu sd gscfp6cfwf/df v]n v]nfOg] 5 . !@ jif{;Ddsf v]nf8L dfq k|ltof]lutfdf ;xefuL x'g]kfpg] 5g\ . ebf} @* ut];Dd rNg] k|ltof]lutfsf v]nx¿ afu8f]nl:yt cfof]hss}sf]6{df x'g] atfOPsf] 5 .

k'a'b';Fu !) dlxg] ;Demf}tf;/sf/n] lqms]6 k|lzIfs k'a'b' bzfgfos];Fu !) dlxg]

;Demf}tf u/]sf] 5 . v]ns'b dGqfnon] pgL;Fu ;f]daf/cf}krfl/s¿kdf ;Demf}tf u/]sf] xf] . ;Demf}tfkqdfdGqfnosf ;x;lrj r'8fdl0f uf}td / k|lzIfs k'a'b'n]x:tfIf/ u/]sf 5g\ . k'a'b'nfO{ ;/sf/n] dfl;s !) xhf/cd]l/sL 8n/ pknAw u/fpg]5 . pgL s]xL lbg cl3 dfq}Sofg8faf6 g]kfn cfPsf lyP .

>]i7 PGkmfsf] dfgfy{ pkfWoIfclvn g]kfn km'6an ;+3 -PGkmf_ sf] dfgfy{

pkfWoIfdf xl/k|;fb >]i7 rog ePsf 5g\ . PGkmfn]ljwfgsf] wf/f !* sf] pkwf/f -!_ / -@_ adf]lhdkm'6an v]nsf] If]qdf k'¥ofPsf] of]ubfgsf] sb/ub{} pgnfO{ dfgfy{ pkfWoIfdf rog u/]sf] xf] .;+3sf] >fj0f @) ut] a;]sf] sfo{ ;ldltsf] a}7ssf]l;kmf/L; adf]lhd ;+3sf] cfufdL ;fwf/0f ;efaf6cg'df]bg ug{] u/L >]i7nfO{ dfgfy{ pkfWoIf kbdf/ k|Nxfb zfxnfO{ clvn dfgfy{ ;b:o kbdf rog

ul/Psf] PGkmfn] hfgsf/L lbPsf] 5 .

g]kfnL ;]gfsf] Wofgfsif{0f g];kfn] sfnf] lbj; dgfof]g]kfn ;b\efjgf kf6L{n] efb| !& ut]

lbgnfO{ sfnf] lbj;sf] ¿kdf dgfPsf]5 . g];kfn] d+unaf/ /fhwfgLdf kqsf/

;Dd]ngsf] cfof]hgf u/L efb| !& dw]zsfnflu sfnf] lbj; /x]sf] bfaL ub}{ k|To]sof] lbj; dgfpg] hfgsf/L lbPsf] lyof] .g];kfsL cWoIf ;l/tf lu/Ln] dw]z /dw]zLsf] /fhgLlts :yfloTj k|fKt x'Fb}gta;Dd of] sfnf] lbj; dgfpg] lg0f{ou/]sf] atfOg\ . @)&) ;fn efb| !&

ut ] tTsfn Lg r 'g fj L ;/sf/n ];+ljwfg;ef–@ sf] lgjf{rgk"j{ cGtl/d;+ljwfg @)^# / ;jf] {Rr cbfntsf]

cfb]znfO{ pNn+3g ub}{ dw]zdf hg;+Vofj[l4sf] cg'kftdf lgjf{rg If]q ga9fPsf]x'gfn] ;f] lbgnfO{ sfnf] lbj;sf] ¿kdfdgfpg] atfOPsf] xf] . @)&) efb| !&ut] pRr:t/Lo /fhgLlts ;ldltaf6;+rflnt ;/sf/n] dw]znfO{ wf]sf lbPsf]bfaL cWoIf lu/Ln] ul/g\ .

…s+uf]af6 kmls{Psf zflGt ;}lgsdfOjf]nf efO{/;sf] cfz+sfÚ eGg] zLif{sdfs]lx ;+rf/ dfWodaf6 k|sfzdf cfPsf;dfrf/ k|lt g]kfnL ;]gfsf] ulDe/Wofgfsif{0f ePsf] hgfPsf] 5 . ljZj:jf:Yo ;+u7gn] clk|msL d'n'sx¿nfOj]l/of, l;o/flnof]g, lugL tyfgfOh]l/ofnfO{ Ojf]nf ;+qmldt d'n'ssf]¿kdf lnPsf] 5 / pQm /fi6«x¿ dWo]xfn g]kfnL ;]gf nfOj]l/ofdf zflGt;}lgssf ] ¿kdf t}gfy /x]sf ] 5 .nfO{j]l/ofaf6 :jb]z lkmtf{ x'g] zflGt;}lgsx¿nfO{ ljZj :jf:Yo ;+u7g tyfg]kfn ;/sf/sf] dfkb08 tyf gLltcg';f/ k|f/lDes :jf:Yo kl/If0f u/LtLg xKtf;Dd 5'§} tf]lsPsf] :yfgdfk7fpg] gLlt cg';f/ xfn nfOj]l/ofaf6lkmtf{ ePsf Ps hgf ;}lgs gu/sf]6

Jof/]sdf /x]sf] ;]gfn] hgfPsf] 5 .pQm d'n'sx¿ afx]ssf zflGt

:yfkgfy{ sfo{sf] nflu g]kfnL ;]gft}gfy /x]sf] cGo clk|msL d'n'sx¿ -s+uf], cfOef]/Lsf]i6, dfnL, ;'8fg tyfblIf0f ;'8fg_ af6 lkmtf{ x'g] zflGt;} lgsx¿nfO { lqe 'jg cGt/f { l i6 «oljdfg:yndf g} k|f/lDes :jf:Yo kl/If0fu/L Ojf]nf efO/;sf] ;+qmd0f gePsf]k ' l i6 ePkZrft dfq lghx¿nfO {l8p6Ldf k7fpg] gLlt cg';f/ sfo{eO{/x]sf] 5 . xfn;Dd g]kfnL ;]gfsfs'g} klg hjfgdf Ojf]nf efO/;sf] nIf0fkm]nf gk/]sf] ;]gfn] hgfPsf] 5 .

s]xL kq klqsfx¿ tyf cgnfOgldl8ofx¿df g]kfnL ;]gfsf hjfgdfOjf]nfsf] cfz+sf eGg] ;dfrf/ cfkm}+dflg/fwf/ / tYoxLg /x]sf] 5 .

kf}8Lsf ljh]tfx¿ k'/:s[tg]kfn kf}8L ;+3sf] cfof]hgfdf b'O{

lbg;Dd rn]sf] t]>f] PgP;P sk v'nftyf pd]/ ;d"x kf}8L k|ltof]lutfsfljhoLx¿nfO{ d+unaf/ k'/:sf/ ljt/0ful/Psf] 5 . ;ftbf]af6f]l:yt kf}8Lkf]v/Ldf v]ns"bdGqL k'?iff]Qd kf}8]nn]kbs tyf k|df0fkq ljt/0f u/] .cfOtaf/ klxnf] lbgsf] k|ltof]lutfdfP;eLcfO{sf b]j]z dfgGw/n] tLgj6f:j0f{kbs xft kf/]sf lyP . pg}n] bf]>f]lbg klg b'O{j6f yk :j0f{ lht]/ kfFrj6fk|lt:kwf {df cu|tf lnPsf lyP .To;}u/L bf]>f] lbgsf] k|ltof]lutfdfg]kfn k'ln; Snasf lzl/if u'?ªn] k'?if

v'nftkm{sf] !)) ld6/ lk|m:6fOndf @%jif{ k'/fgf] /]s8{ tf]8\g ;kmn eP . pgn]of] b'/L %*=%% ;]s]G8df k'/f u/]sflyP h;af6 ;g\ !(*( df kfls:tfgdfcfof]lht blIf0f Pl;ofnL v]ns"bk|ltof]lutfdf cfgGb n]Krfn] sfodu/]sf] %*=*$ ;]s]08sf] /fli6«o sLlt{dfgtf]l8g k'u]sf] lyof] .

k|ltof]lutfdf lqe'jg cfdL{ Snasf¿k]z rf}w/Ln] k'?if tkm{sf] @)) ld6/

a|]:6:6«f]sdf / To;} Snasf af;'b]j yf?n]!)) ld6/ a6/km\nfOdf ljho xfl;nu/]sf lyP . dlxnftkm{sf] !)) ld6/dfeg] h]leP/ Ps]8]dLsL lznf u'?ª k|yd,ln6nPGhN;sL hLtHj]nL dxh{g bf]>f] /kf7zfnfsL c+lztf lu/L t]>f] ePsf lyP .

To;}u/L %) ld6/ a6/km\nfO{dfcf]lzgf ef/tL k|yd, lgxfl/sf t'nfw/bf]>f] / clblt lwtfn t]>f] ePsf lyP .k'?if tkm{sf] !)) ld6/ a|]:6:6«f]sdf

cfdL{sf ls/0f sfsL{ klxnf], cfdL{s}¿k]z rf}w/L bf]>f] / 6Lsf/fd yfkft]>f] eP . k'?if tkm{sf] %) ld6/a6/km\nfOdf eg] cfdL{s} lblnk yfkfn]:j0f{ lht]sf lyP .

dlxnftkm{sf] %) ld6/ lk|m:6fOndfln+sgsL ;f]lkmof zfx k|yd ePsLlyOg \ . d lxnf @)) ld6/sf ]a|]:6:6«f]sdf eg] cfdL{sL ;f]lg/f lji6n]:j0f{ kbs xft kf/]sL lyOg\ .

c08/–!^ km'6an

g]kfn–pHj]ls:tfg@@ ut] le8\g]

d}lqk"0f{ v]ndf g]kfnsf] c08/–!^ l6dn]yfONof08sf] c08/–!^ l6d;Fu a/fa/L v]n]sf]5 . yfONof08sf] kmf;l4g /+uzfnfdf cfOtaf/ePsf] v]ndf g]kfn / yfONof08n] tLg÷tLguf]nsf] a/fa/L v]n]sf x'g\ . g]kfnsf tkm{af6ljdn 3lt{du/, ljsf; yfkf / ;'lgn ann]Ps Ps uf]n u/] .

c08/–!^ RoflDkogl;ksf] tof/Lsf nflug]kfnL 6f]nL yfONof08 uPsf] xf] . g]kfnn]k | ltof ] lutfsf ] klxnf ] v ]n ebf } @@ ut ]pHj]ls:tfgsf] ;fdgf ug{]5 .

Page 6: Satyagraha 05 19 071

%laxLaf/, ebf} !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

-k|:t't cfn]v k|l;4 x:t/]vfljb\ sL/f]sf] ;g\ !(!^ df k|sflzt k':ts …;a}sf nflu x:t/]vf lj1fgÚ -kfld:6«L km/cn_ sf] wf/fjflxs cg'jfb xf] . cfkm\gf] eljio hfGg] sf}t'xntf ;+;f/sf ;a} cfl:ts jf gfl:ts dflg;df b]lvPsf]5 . …of] cGwljZjf;df ljZjf; ulb{gFÚ eg]/ kmnfSb} cufl8sf] dflg;n] eljio atfOb]nf eGg] cfzfdf xft km}nfpg]k|j[lQ cToGt} Jofks b]lvG5 . cg'jfbssf] cg'ejdf x:t/]vf Pp6f k|fdfl0fs ljBf xf] . t;y{ cfd kf7sn] cfkm\gf]eljio cfkm}+n] s]nfpg ;s'g\ eGg] p2]Zon] cg'jfb >[+vnf k|:t't ug{ nfluPsf] xf] .

– cg'jfbs_

x:t/]vfn] s] eG5 <

;"o{ kj{t / o;sf] cy{

qmdz ===

:jf:Yo ;/f]sf/

afnf /fO{s}og\ c?nfO{ pT;flxt t'Nofpg] /

c?sf] hLjgdf pHofnf] Nofpg] JolQmcfkm}+nfO{ pT;flxt agfpg ;Sb}gg\ /c:tfpg] a]nfdf Psf+sLkg / lg/fzfsf]lzsf/ x'g k'Ub5g\ / cfTdxTof ;d]tug{ ;Sb5g\ .

logLx¿sf] csf]{ ljz]iftf eg]sf]logLx¿sf] :jfledfg xf] . c?af6;xof]u lng'eGbf dg'{ j]z 7fGb5g\ .oxL :jledfgsf sf/0f logLx¿ cfxtaGg k'Ub5g\ / logLx¿ c;fdfGo 9+un];+j]bgzLn klg x'G5g\ .

PSsf +sL lg0f {o lng ] / u/dldhf;sf sf/0f logLx¿n] ;lhn} zq'sdfp F5g \ . logLx¿nfO { ; 'xfpg ];fj {h lgs hLjgdf k lg k | fo MlogLx¿dfly 3fts cfqmd0f x'G5 .

7"nf] ;"o{ kj{t ePsf jf d}n] pNn]vu/]sf] cjlwdf hlGdPsf JolQmx¿ b'vfO{,d'6]sf] tLj| rfn, 6fpsf] / sfgsf] /f]uaf6u|:t x'g ;Sb5g\ . cfFvf / d[uf}nf ;'lGgg]/ uf]8f ;'lGg] /f]u klg nfUg ;Sb5 .

;"o{ kj{t ;flx+nL cf}+nfsf] cfwf/If]qdf cjl:yt x'G5 . u|Lsx¿n] o;nfO{ckf]nf]sf] kj{t eGg] gfd klg lbPsf5g\ . of] kj{t 7"nf] / ljsl;t 5 eg]o;n] k|l;4L, k|rf/ / cfkm\gf hgtfsfaLr rlDsg] OR5f hgfpF5 .

o;n] s'g} JolQm, snfsfl/tf;Fu;Dj4 eP/ jf geP/ klg h'g;'s} k|sf/sf]eP klg ;f}Gbo{k|lt pT;'stfnfO{ a'emfpF5 .7"nf] ;"o{ kj{t ePsf JolQm Jojxfl/shLjgdf ;kmn /xFb} ;'Gb/ 3/ jf snfTdslgdf{0fdf pBt x'G5g\ . logLx¿ ldhf;}n]j[xt x'G5g\ / pbf/ Pj+ ljnf;L Jojxf/sfwgL x'G5g\ . logLx¿ rlDsnf] / km/fl;nf]x'G5g\ tyf zlQmzfnL, v'zL / efUozfnLJolQmTjsf dflns x'G5g\ .

JolQmsf] hGd @! h'nfO{b]lv @)cui6 jf @( cui6;Dd ePsf] /x]5eg] pmFrf] ;"o{ dflgG5 / of] cjlwnfO{Hof]ltif u0fgfdf …;"o{sf] 3/Ú dflgG5 .

logLx¿n] dfgj hfltsf] d'VozlQmsf] k|ltlglwTj ub{5g\ / :jefjtMp2f/ xb};Dd pbf/ / ;xfg'e"ltzLn

x'G5g\ .logLx¿df pRr txsf] rl/q Pj+

JolQmTj x'G5 . kl/l:yltn] logLx¿nfO{tNnf] >]0fLdf k'¥ofpFbf klg cfkm\gf;xsdL{eGbf lgtfGt km/s e"ldsf lgjf{xub{5g\ . logLx¿sf] k[ys Pj+ :ki6JolQmTj 68\sf/f] b]lvG5 .

logLx¿ leq}b]lv ;xfg'e"ltzLnx'G5g\ . t/ s;}nfO{ plrt Jojxf/sftkm{ ank"j{s 8f]¥ofpg] qmddf cfkm\gf]pbf/ u'0fnfO{ n'sfpF5g\ klg .

9'nd'n] / em"7f] JolQmx¿k|lt logLx¿s7f]/ Pj+ lgb{oL x'G5g\ . cfkm\g} ;Gtfgn]klg unt u/]sf] 5 eg] s7f]/ ;To af]Ng/ pgLx¿sf] cfnf]rgf ug{ kl5 kb}{gg\ .

cfkm\gf s'g} ldqk|lt cfqmd0f eof]jf cem unt 9+un] cfqmd0f ul/of] eg]t cfkm\gf] zlQmn] EofP;Dd arfpdfplqG5g\ . logLx¿n] dfof / 3[0ff b'j}xb};Dd ub{5g\ . logLx¿sf nfludWodfu{ eGg] g} x'Fb}g, h'g af6f] lnPklg logLx¿ xb};Dd hfG5g\ .

;fFrf] / OdfGbf/ x' Fbf–x' Fb} klg

:tg SofG;/ljZjdf SofG;/sf] ef/ lbg k|ltlbg a9\b} uPsf] 5 .

/, o;af6 xfdL k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf k|efljt 5f}+ .SofG;/ nfUg'sf] cy{ z/L/df clgolGqt ?kdf sf]ifx¿sf]c;fdfGo j[l4 x'g' a'lemG5 . ;fwf/0f?kdf klg z/L/sf]sf]ifx¿ j[l4 ljsf; x'G5 t/ SofG;/ ePkl5 sf]ifsf]cfsf/df kl/jt{g / j[l4 klg c;fdfGo ?kdf x'g] ub{5,h;n] ubf{ z/L/sf] c+udf ufF7f] jf 8Nnf] cfpg ;S5 . /,oL SofG;/sf c;fdfGo sf]ifn] ;fdfGo sf]ifnfO{ sdhf]/agfpFb} hfG5 . SofG;/ s'g} klg c+udf nfUg ;Sb5 /SofG;/sf sf]ifx¿n] la:tf/} c? c+usf sf]ifnfO{ c;/u/L z/L/el/ km}ng klg ;S5 . ljsl;t /fi6«x¿df -cd]l/sf_ :tg SofG;/ w]/}dfqfdf b]lvG5, To:t} g]kfndf klg :tg SofG;/af6 kLl8t w]/} ;+Vofdf 5g\ .dlxnfdf dfq geP/ k'?ifdf klg :tg SofG;/ x'g ;Sg] ;Defjgf 5, ToxL eP/k'?ifx¿n] klg o;df Wofg k'¥ofpg h?/L 5 .

:tg SofG;/nfO{ kl/eflift ubf{ :tgsf sf]if / tGt'x¿sf] c;fdfGo j[l4 ljsf;a'lemG5 . :tg SofG;/ klg ljleGg k|sf/ x'G5g\ . :tgsf] s'g efudf jf s'g sf]ifdfc;/ u/]sf] 5, To;} cg'?k SofG;/sf] k|sf/ x'G5 . /, :tg SofG;/nfO{ ljleGgr/0fx¿df ljefhg ug{ ;lsG5 . z'?sf] cj:yfdf g} kQf nfUof] eg] pkrf/ u/Llgsf] x'g] ;Defjgf a9]/ hfG5, t/ hlt l9nf yfxf eof], Tolt g} pkrf/n] /fd|f]k|ltkmn NofpFb}g . SofG;/ k|foM h;f] $) jif{eGbf dflysf pd]/sf JolQmx¿df b]vfkb{5, t/ clxn]sf] ;dodf $) eGbf cufl8 klg SofG;/ ePsf] kfOG5 .

:tg SofG;/ x'gfsf sf/0fx¿:tg SofG;/sf] hf]lvddf dlxnf k5{g\, ;fy} a9\bf] pd]/ . To;}u/L clxn]

hLjgz}nLsf sf/0f JolQmx¿ cfn:o eO{ df]6f]kgfsf] lzsf/ x'G5g\ . To:t} r'/f]6/ /S;L ;]jgn] klg plQs} hf]lvd kfb{5 . yf]/} eP klg j+zfg'ut sf/0fn] klg:tg SofG;/ x'g;S5 .

:tg SofG;/sf nIf0fx¿z'?sf] cj:yfdf :tgdf ufF7f] h:tf] cfpg ;S5, h'g 5fDbf :tgsf] c?

efueGbf km/s cg'ej x'g;S5 . k|foM dlxnfx¿df hrfpg] hfg]s} sf/0f :tgsf]ufF7f] x'G5 . To:t} cGo nIf0fx¿df :tg b'Vg] jf :tgsf] d'G6f b'Vg] . :tgaf6 c;fdfGo ?kdf kfgL jf s]xL t/n kbfy{ aUg] . :tgsf] 5fnfsf] /+udf kl/jt{g, :tg ;'lGgg' cflb .

:tg SofG;/sf] pkrf/sf nflu ljleGg ljlwx¿ 5g\ . h:t} ;]sfO{, cf}iflw jfck|]zg . SofG;/sf] k|sf/ / :6]h x]/]/ pkrf/ ljlw 5gf}6 ug{ ;lsG5 . ;a}eGbfdxTjk"0f{ kIf eg]sf] hf]lvd a9fpg] km\ofS6/nfO{ sd u/fpg] jf …/f]u nfUg'eGbfcufj} ;ts{ /xg'Ú :tg SofG;/nfO{ z'?s} cj:yfdf yfxf kfpg' jf x'g] ;DefjgfnfO{sd ug{ ;lhn};Fu ;lsG5 . h:t}M dlxnfx¿n] cfkm}+ :tg hfFr ug]{ . dlxgfjf/L ePkl5 ;ft jf !) lbgleq

dlxnfx¿n] cfkm\gf] :tgsf] cfsf/, /+udf kl/jt{g ePsf] x]g{ ;lsG5 jf cfkm}+5fDg klg ;lsG5 .

cfkm\gf] b}lgsL hLjgz}nLdf kl/jt{g ug{ ;lsG5 . r'/f]6, /S;L, ;'tL{, kfgd;nf cflb vfg 5f]8\g] .

lgoldt ?kdf :jf:Yo k/LIf0f u/fpg] . cfkm"nfO{ z+sf nfu]df jf ufF7fu'7L b]lvPdf t'?Gt c:ktfn hfg] . d]f6f]kgfnfO{ lgolGqt ug]{ . zf/Ll/s Jofofddf hf]8 lbg] . vfgfdf xl/of] ;fu;AhL / kmnkm"n lgoldt ?kdf vfg] .

:tg SofG;/ z'?s} cj:yfdf yfxf eP lgsf] x'g ;S5 t/ xfdL g]kfnL dlxnfx¿df/ k'?ifdf klg :tg SofG;/sf] af/]df hgr]tgf sd ePsfn] of] /f]u z'?sf] cj:yfdfyfxf x'Fb}g . ToxL eP/ :tg SofG;/ af/]df / o;sf] /f]syfd af/]df hgr]tgf a9fpgh?/L 5 . :tg SofG;/n] zf/Ll/seGbf klg a9L dfgl;s c;/ kb{5 . dlxnfx¿nfO{:tg SofG;/n] pgLx¿sf] ?k / of}lgs kIfnfO{ klg c;/ kfb{5 . pkrf/sf] k|lqmofdf;+nUg x'Fbf oL s'/fx¿n] cfk;L ;DaGwdf klg km/s kfb{5 . To;}n] xfdL ;dfh jfkl/jf/sf dflg;n] pgLx¿nfO{ dfgl;s ?kdf ;xfotf ug{ h?/L 5 .

-n]vs lqljljaf6 kLPr8L ub}{5g\_

logLx¿ 7lug k'Ub5g\ . hLjgsf] cGToefudf wf]vf / a]OdfgLsf] lzsf/ x'g]vt/f /xG5 . pHofnf] / rlDsnf] ;"o{c:tfpFbf cFWof/f ] eP em} + rlDsnf]hLjgsf] cGTodf lg:k6 cFWof/f ]sf ]cg'ej x'g ;S5 .

g]kfn ;/sf/;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

dfgja]rlavglj?4;f/f g]kfnLPs xf}+.

;flxTo l;h{gf

uhn

x'g ;S5 d lxF8]sf] af6f] kSs} unt lyof] .of t ;lxnfO{ unt eGg] b'lgofFsf] cfbt lyof] ..

ToxL a]nf cfkm\gfx¿nfO{ lrg]sL y]+ glhsaf6 .ha dnfO{ pgLx¿sf] cToGt} h?/t lyof] ..

cg'xf/ x]/L cefuLsf] gfd lbof] Hof]ltifLn] .lgwf/df Pp6f ;fgf] k'/fg} 3fpsf] vt lyof] ..

kL8fdf d d':s'/fpFbf 5Ss k5{g b]Vg]x¿ .df}sf gkfO{ ylGsPsf] d':sfgsf] jrt lyof] ..

cfkm\gf] nIo k|fKt ug{ afa'–cfdfsf] jrg gf3]+ .lsgls of] z/L/df lg pxfFx¿s} /ut lyof] ..

cf/fdbfoL ofqfsf] nflu

dsfn' oftfoftnfO{;Demg'xf];\ .

kmf]g g+= M $@&&%%@, $@*!(&@

lalgtf sfsL{

kf]N6«L pBf]udf ljZjdf ;f9] rf/ ca{8n/eGbf a9L nufgL u/]sf] cGt/f{li6«o

ljQ lgud -cfOPkm;L_ n] lgDa; ;d'xn];~rfng ub{} cfPsf] kf]N6«L pBf]udf sl/j#& s/f]8 ¿k}ofF nufgL ug{] ePsf] 5 .ljZj a}+ssf] ;b:o /x]sf] cfOPkm;Ln]kf]N6«L kmfd{sf] pTkfbg tyf ls;fgsf]

cfDbfgL j[l4df ;xof]u ug{ ] p2]Zon]lgDa;;Fu ldn]/ g]kfndf #* nfv cd]l/sL8n/ nufgL ug{] 3f]if0ff u/]sf] xf] .cfOPkm;Ln] lgDa;sf] :jfldTjdf /x]sf]k|f]afof]6]s pBf]udf #% k|ltzt nufgLug{] lgDa;sf cWoIf cfgGb aufl/ofn]atfP . g ]kfnsf ] kf ] N6 « L pBf ]udfcfOPkm;Lsf] of] klxnf] nufgL xf] .

;g\ @))! df lgDa; ;d'xsf] ;xfossDkgLsf] ¿kdf :yfkgf ePsf] k|f]afof]6]sn]zlQm a|f08df bfgf pTkfbg ub{} cfPsf]5 . b}lgs tLg ;o d]l6«s 6g Kn]6 bfgfpTkfbg Ifdtf ePsf] of] sDkgL g]kfnsf];a}eGbf a9L bfgf pTkfbg ug{] sDkgL

xf] . g]kfnL bfgf ahf/df of] sDkgLsf] dfq}@% k|ltzt lx:;f 5 . @) k|sf/sf bfgfpTkfbg ub{} cfPsf] sDkgLn] Ps ;o /lh:68{l8n/ / kfFr ;o ;al8n/af6 &) eGbfa9L lhNnfdf ljt/0f ub{} cfPsf] 5 .

k|fOdåf/f df5fk'R5«]sf] hUuf vl/bcfOPkm;Ln] lgDj;df nufgL ug{]k|fOd sdl;{on a}+sn] df5fk'R5]« a}+ssf]

@# s/f]8 ¿k}ofFF a/fa/sf] u}/a}+lsª ;DklQvl/b u/]sf] 5 . df5fk'R5«]n] u}/a}+lsª ;DklQlnnfd laqmLsf] nflu ;fj{hlgs ¿kdf hf/Lu/]sf] ;"rgfcg';f/ df5fk'R5]«]sf] gfddfsf7df8f}+sf] sdnkf]v/Ldf /x]sf] hUuf vl/bu/]sf xf}+, k|fOd a}+ssf k|d'vsfo{sf/L clws[t gf/fo0fbf;dfgGw/n] eg] . k|d'v sfo{sf/LdfgGw/sf cg';f/ dh{/cl3 pQmhUuf :6\ofG88{ kmfOgfG;sf] gfddf/x]sf] lyof] . dh{/kZrft\ pQm ;DklQsf]bfloTj :yfgfGt/0f ePsf] hUufsf] If]qkmnem08} b'O{ /f]kgL /x]sf] 5 . pQm hUufdfa}+ssf] s]Gb|Lo sfof{no agfpg] ;d]t k|d'vsfo{sf/L dfgGw/n] atfP . xfn a}+ssf]s]Gb|Lo sfof{no Go'/f]8df /x]sf] 5 . hUufvl/b u/]s} sf/0f a}+ssf] cfly{s jif{@)&)÷)&! sf] v'b gfkmfaf6 ljt/0f ug{]nfef+zdf klg cf+lzs ¿kdf sdL cfpg]b]lvPsf] 5 . cfj @)&)÷)&! df a}+sn]

#$ ca{ !! s/f]8 ¿k}ofF lgIf]k ;+sng u/L@* ca{ ^* s/f]8 ¿k}ofFFsf] xf/fxf/Ldfshf{ k|jfx u/]sf] 5 . pQm cfjdf ;Defljthf]lvd Joj:yfkg zLif{sdf !@ s/f]8 #$nfv ¿k}ofF 5'6\ofPsf] a}+sn] cl3Nnf] cfly{sjif{df 5'6\ofPsf] k|f]lehg /sdaf6 rf/ s/f]8

#* nfv ¿k}ofFF lkmtf{ k|fKt u/]sf] 5 . ahf/k'FhLs/0f !$ ca{ $# s/f]8 #^ nfv **xhf/ rf/ ;o %# ¿k}ofF k'u]sf] a}+ssf]kl5Nnf] k6s kfFr ;o $& ¿k}ofF clGtdd"Nodf z]o/ sf/f]af/ ePsf] 5 . :6sdfeg] a}+ssf] Ps ;o ¿k}ofF c+lst d"Nosfod /x]sf] b'O{ ca{ ̂ # s/f]8 *^ nfv ((xhf/ gf} ;o ¿k}ofFF a/fa/sf] b'O{ s/f]8 ^#nfv *^ xhf/ gf} ;o (( lsQf z]o/;"rLs[t /x]sf] 5 .k~rsGofåf/f ;xof]u

cf }Bf ] lus 3/fgf k~rsGof ;d 'xn ] $@ cf } +jflifsf{]T;jsf cj;/df af9Lklx/f] kLl8tnfO{ b'O{ nfv%! xhf/ ¿k}ofF ;xof]u u/]sf] 5 . k|wfgdGqL sfof{nosf;lrj zfGt/fh ;'j]bLnfO{ ;d"xsf cWoIf k|]daxfb'/ >]i7n]x:tfGt/0f u/] . jflifsf{]T;jsf cj;/df /fd|f] sfd ug{;kmn :6Ln, Knfli6s / P;=P; jf6/ l8n/x¿nfO{ ;Ddfgu/]sf] 5 . To;}u/L @) jif{ ;]jf cjwL k"/f u/]sf sd{rf/Lx+;gf/fo0f >]i7 / ;jf{]Ts[i6 sfd ug{] sd{rf/L xs{axfb'/yfkf du/ 3f]lift ePsf 5g\ . To:t} ;+s]t clwsf/L,

c~hgs'df/ e§/fO{, ¿kg zdf{ / k|ltef l3ld/] ;¥xfgLo sfd ug{] sd{rf/L 3f]lifteP . pgLx¿nfO{ pkxf/ tyf k|;+zfkqaf6 ;Ddflgt ul/Psf] lyof] . ;d"xsf cWoIfk|]daxfb'/ >]i7, pkfWoIf w|'as'df/ >]i7, k|aGw lgb{]zs k|bLks'df/ >]i7, lgb{]zspbLk >]i7n] k~rsGofn] xfn;Dd k|fKt u/]sf ;kmntf, efjL gLlt tyf sfo{j|md /gofF pTkfbg tyf pBf]u ;~rfng ug{ cfOk/]sf sl7gfO{sf af/]df af]n]sf lyP .

dfR5fk'R5«]sf] lwtf]kqcef}lts/0f ;Demf}tf

df5fk'R5«] a}+ssf lwtf]kqx¿ cef}lts/0f ;DaGwdf df5fk'R5«] a}+s / l;l8P;P08 lSnol/ª lnld6]8aLr ;Demf}tf ePsf] 5 . ;Demf}tfdf a}+ssf tkm{af6k|d'v sfo{sf/L clws[t t'n;L/fd uf}td / l;l8P;sf tkm{af6 k|d'v sfo{sf/Lclws[t ;'jf]w zdf{ l;Ub]nn] x:tfIf/ u/]sf 5g\ . o; ;Demf}tfkl5 df5fk'R5«]a} +ssf s'g} klg z]o/wgLn] s'g} dfGotfk|fKt lgIf]k ;b:odfkm{t\ cfkm\gf] ljB'tLo

vftf vf]nL cfkm";Fusf] z]o/cef}lts/0f ug{ / z]o/;DaGwL;Dk"0f{ sf/f]af/ l;l8P;dfkm{t\

;/n¿kdf ug{ ;Sg] 5g\ . b'O{ ca{ $& s/f]8 ** nfv r'Qmf k'FhL /x]sf] a}+sn]@)&! ;fn c;f/ d;fGt;Dd #& ca{ !# s/f]8 lgIf]k kl/rfng u/L @( ca{ %$s/f]8 shf{ k|jf u/]sf] 5 eg] ;f] cjlwdf $% s/f]8 ;ft nfv d'gfkmf cfh{gu/]sf] hgfPsf] 5 .

af9LkLl8tnfO{ l;4fy{sf] !) nfvl;4fy { a } +sn] a } +s

ty f a } + sd f s fo { /tsd {r f / Ls f tk m { a f 6k |w fgdGq L b }j Lk |s fkp4f/ sf]ifnfO{ !) nfv

¿k}ofF ;xof]u k|bfg u/]sf] 5 . ;+:yfut ;fdflhs pQ/bfloTjcGtu{t k|bfgul/Psf] pQm ;xof]u /sd k|wfgdGqL b}jLk|sf]k p4f/ sf]ifdfkm{t\ d'n'ssfljleGg efudf k|sf]k kLl8tnfO{ /fxt pknAw x'g]5 . a}+ssf cWoIf lr/~hLjLnfncu|jfnn] pQm /sd k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnfnfO{ x:tfGt/0f u/] .

;'h'sLsf] j8fbz}+ pkxf/g]kfnl:yt ;'h'sL uf8Lsf] cflwsfl/s ljqm]tf l;hL df]6f]sk{n] ;'h'sL j8fbz+}

pkxf/ of ]hgf NofPsf ] 5 . o;of]hgfcGtu{t ;'h'sL sf/sf] vl/bdfl6eLP; afOs jf :s'6/ l;Q}df pknAwu/fOg] sDkgLn] hgfPsf] 5 . …gf] nSsL8«, :of]/ ;6 Uof/]G6]8 k|fOhdf afOssf];§f Sof; l8:sfpG6 klg lng ;lsg]5 .;8s s/ / OG:of]/]G; ;'ljwfsf ;fy} tLgjif{sf] jf/]G6L ;'ljwf;d]t /x]sf] sDkgLn] hgfPsf] 5 .

Page 7: Satyagraha 05 19 071

^laxLaf/, ebf} !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

k|ljlw;+ljwfg ===

Pg;]nn] yKof] lgMz'Nsl6\j6/sf] ;do

df]jfOn ;]jf k|bfos sDkgL Pg;]nn] cfkm\gf u|fxsnfO{ k|bfg ub{} cfPsf]lgMz'Ns l6\j6/ ckm/sf] ;dofjlw tLg dlxgf yk u/]sf] 5 . Pg;]nn] h]7 !# af6nfu" u/]sf] lgMz'Ns l6\j6/ of]hgfsf] cjlw ebf} !) ut] ;lsof] . Dofb yk;Fu}Pg;]nsf u|fxsn] nf]slk|o dfOqmf]–Anlu+u ;~hfn l6\j6/ yk () lbg;Dd lgMz'Nsrnfpg ;Sg] 5g\ . of]hgf cGtu{t Pg;]nsf lk|–k]8 tyf kf]i6k]8 u|fxsn] df]jfOn ;]6af6m.twitter.com tyf sg]S6 k|of ]ustf {n]sDKo'6/af6} lgMz'Ns l6\j6 ug{, c?sf] l6\j6 k9\g,c?nfO{ kmnf] ug{ tyf cfkm\gf kmnf]j/x¿nfO{ ;Gb]zk7fpg ;Sg]5g\ . cf]k]/f ldgLa|fph/ e;{g $=$jf ;f] eGbf dflyNnf] e;{g rnfpg] u|fxsn] klglgMz'Ns l6\j6/ rnfpg kfpg]5g\ . lgMz'Ns l6\j6/sf] ckm/ gofF Pg;]n k|of]ustf{nfO{klg nfu" xg] / ;'ljwf jfkt s'g} ;]jf z'Ns gnfUg] Pg;]nn] hgfPsf] 5 . of]ckm/n] l6\j6/df /x]sf] jfXo ln+snfO{ eg] ;d]6\b}g . cyf{t\, l6\j6/df /x]sf] jfXoln+s lSns ul/ cGo ;fO6 x]b{f lgoldt z'Ns nfUg]5 . df]jfOn k|of]ustf{n] o:tfln+sdf lSns u/]df lgoldt z'Ns nfUg] ;"rgf k|fKt ug{] / To;nfO{ :jLsf/ u/]dfdfq lt ;fO6x¿ v'Ng]5g\ . k|fljlws sf/0fn] ubf{ l6\j6/ lh/f] cf]k]/f ldgLjfx]scGo k|f]S;L a|fph/ /x]sf] df]jfOn ;]6df eg] pknAw x'g] 5}g . o:tf ;]6 /a|fph/af6 l6\j6/ rnfpFbf lgoldt 8]6f z'Ns nfUg]5 .

kfOG6sf] uf]hLdf df]afOn/fVg' xflgsf/s

df]afOn kmf]gsf] ljls/0f k'?ifsf] k|hgg :jf:Yosf nflu lgs} xflgsf/s x'g]Ps cg';Gwfgn] b]vfPsf] 5 . cem kfOG6sf] uf]hLdf df]afOn kmf]g /fVg' emg}xflgsf/s x'g] / To;n] k'?ifnfO{ gk'+zs agfpg] vt/f /xg] j}1flgsx¿n] r]tfjgLlbPsf 5g\ . a]nfotsf] PS;]6/ ljZjljBfnosf zf]wstf{x¿sf cg';f/ df]afOnkmf]gaf6 pTkGg x'g] ljB't r'DasLo t/+un]z'qmls6sf] afFRg] b/sf ;fy} rnfodfg x'g]Ifdtfdf cf7 k|ltztn] lu/fj6 cfpF5 . ljZjdfclwsf+z k|f}9 dflg;n] df]afOn kmf]g af]Sg] u/]sf5g\ . tYof+scg';f/ ljZjsf !$ k|ltzt wgf9\obDktLx¿df ;Def]u ;DalGw ;d:of 5 . !$;o (@ hgf k'?ifdf ul/Psf ljleGg !) j6fcg';GwfgnfO{ Pslqt u/L PS;]6/ ljZjljBfnosf]cg';Gwfg 6f]nLn] kl5Nnf] lgisif{ lgsfn]sf] xf] . cg';Gwfg 6f]nL k|d'v 8f= lkmcf]nfDofYo"hsf cg';f/ df]afOn kmf]gsf] /]l8o;gn] k|hgg Ifdtfdf c;/ k'/fpg] kSsfePklg o;df yk cg';Gwfg eg] cfjZos 5 . pgsf cg';f/ of] cWoogaf6kfOG6sf] uf]hLdf df]afOn kmf]g af]Sbf To;n] k'?ifsf] z'qmls6sf] u'0fdf cem} al9gsf/fTds c;/ k'/fpF5 . zf]wstf{x¿sf cg';f/ df]afOn kmf]gsf] ljls/0fn] tLgtl/sfaf6 z'qmls6sf] u'0f:t/df c;/ k'/fpF5 . klxnf] efPlaln6L cyf{t\ z'qmls6sf]:jf:Yo, bf]>f] df]laln6L cyf{t\ z'qmls6 c08ftkm{ k|jflxt x'g] k|lqmof tyf t]>f]ljo{df z'qmls6sf] ;+Vof . dflg;sf] ljo{df ;fdfGo k|jfx ePsf %) b]lv *%k|ltzt;Dd z'qmls6 x'G5g\ t/ df]afOn ljls/0fsf] c;/ k¥of] eg] To:tf ;fdfGoz'qmls6sf] ;+Vof cf7 k|ltztn] 36\5 .

sn Ol08of ===

;fy} stf/, ;fpbL c/]laof, o"=P=O=, ax/fOg/ s'a]tdf kmf]g ubf{ ca ?= !@ k|lt ldg]6 .kmf]g ug{] tl/sf M!$@$ ± slG6«sf]8 ± kmf]g g+=

yk hfgsf/Lsf nflu Mgf]l6;af]8{ g+= !^!* )&)& !!!!! df 8fon u/L ;'Gg ;Sg' x'g]5 .pNn]lvt dxz'n b/df g]kfn ;/sf/sf] lgodfg';f/ nfUg] s/ ;dfj]zul/Psf] 5}g .

?= @=() k|lt ldg]6dfq

g]kfn 6]lnsd

nflu cfwf/e"t 7fpFdf a;]/ ToxL sfdx'g lbOPg eg] of] b]zsf nflu Tof]g]t[Tj s]sf nflu eGg] k|Zg p7\5 . clxn]s] b]lvPsf] 5 eg] k|lqmofdf uP s'g}ljifo afFsL /xg] 5}gg\ . Tof] k|lqmof/fhfnfO{ k'g:yflkt ug]{ u0ftGqsf lj?4;+3Lo ;+/rgfsf 7fpFdf s]lGb|o zf;gk4ltsf nflu xf]Og, h;/L Pdfcf]jfbLn]eGb} cfPsf] 5 . afa'/fd cfkm}+n] w]/} k6soL Ph]08f cfkm\gf] ePsf] bfjL ul/;s]sf5g\ . lgjf{rgnuQ} klg pgn] cfkm"n]xf/] klg cfkm\gf Ph]08fn] lht]sf] atfPsflyP . ToxL lht]sf] elgPsf] Ph]08f pgs}g]t[Tjdf k/flht eof] eg] Oltxf;dfhjfkm lbg] 7fpF /xFb}g . pgn] olb cfkm\gf]g]t[Tj :yflkt ug]{ xf] eg] of] a]nf;Dds'g–s'g ljifodf ;xdlt h'6]sf] / s'gs'g ljifodf afFsL 5g\, tL ;efdf k|:t'tu/]/ To;nfO{ ;efsf] lhDdf nufpg'k5{ .pgsf cWoIf k|r08n] o:t} ljjfb ;dfwfg;ldltdf a;]/ Pp6f k|ltj]bg ;d]tlbPgg\ Tof] l:ylt ca bf]xf]l/g x'Ggolb ;+ljwfg agfpg] xf;x:] eg] . To;f]xf]Og / oL sfds'/f s]jn ukm ug{sfnflu / cfkm"nfO{ k|fKt ePsf] lhDd]bf/Lklg xfjfdf kl/0ft ePsf] 7fGg'k5{ . s'g}Pp6f JolQmnfO{ Oltxf;n] ;w+} df}sflbFb}g . To;sf] pbfx/0f pgs} cWoIf5g\ . clxn] Pp6f ;ldltsf] ;+of]hs aGglbg}lkR5] o:tf] /f]Os/fO ug'{kg{] cj:yfTo;sf] pbfx/0f xf] .

k|lqmof cjnDag gx'g] xf] eg] hf]ca csf]{ af6f] klg 5}g s'g} kl/l:yltn]/f]Sb}g . hgtfn] lbPsf] dtn] g} of] s'/flgSof}{n ul/;s]sf] 5 . b'O{ j6f bn sf+u|];/ Pdfn] dfq} ldn] eg] of] sfd z'? z'?x'g yfN5 . pgsf 3f]if0ffkq ldN5g\, b]z/ hgtfk|ltsf] hjfkmb]xL klg ldN5 .nf]stflGqs u0ftGq, ;+3Lo ;+/rgf /zf;sLo :j?k cflbdf pgsf Ph]08fldN5g\ . ldNg t Pdfcf]jfbLsf] klg ldN5t/ p;n] lgx"F vf]h]sf] cj:yfdf ;+ljwfgkfl/t x'g oL b'O{ bnsf] cu|;/tf kof{Kt5 . oL b'O{ bn ldn]sf] v08df ;efdf h]ljifo k|j]z x'G5g\, tL tL kfFr ;o ;+Vofsf]xf/fxf/L dtn] lg0f{o x'g yfNb5g\ /cGtl/d ;+ljwfg, of] ;efsf nflu lgjf{rgx'Fbfsf avt 3f]if0ff ePsf] k|ltj4tf, oxL;efn] agfPsf] lgodfjnL / sfo{tflnsfoL ;a}n] ;xdlt gePsf ] ljifodfk|lqmofnfO{ :yflkt u/]sf 5g\ . tL k|lqmofcjnDag eP eg] ;+ljwfg aG5, To;f]ePg eg] aGb}g . ;+s]tx¿ To:t} b]lvFb}5g\ . casf] rf/} lbgdf To;sf] l5gf]kmfgf]x' Fb}5 . o:tf] lg0ff{os 7fpFdf /x]sfbnx¿n] cfkm\gf] x}l;ot ;lDemPgg\ eg]pgLx¿ klg Pdfcf]jfbLs} kl/ro af]SgafWo x'g] l:ylt gcfpnf eGg ;lsFb}g .

To;sf] Ph]08fx¿nfO{ kv]{/ a:g', Tof]cfPg eg] ;+ljwfg g} ck'/f] x'G5 eGg'sDtLdf ;efdf pkl:yt /x]sf bnx¿sfnflu hfoh xf]Og . ;+ljwfg;efdf /x]sfbnx¿ hgtfdf uP/ ltgsf lg0f {ocg';f/ x}l;ot k|fKt u/]sf x'g\ . of];d"x cfkm}+ lgjf{rgdf uPg . ;+ljwfg;efaflx/af6 ;+ljwfg 3f]if0ff x'g'k5{ eGg]dfunfO{ ;+ljwfg;efdf ;xefuL bnx¿n];f]Rg klg ;Sb}gg\ / x'Fb}g klg . t/Pdfcf]jfbL oltv]/ ToxL 7fpFdf plePsf]5, ;+ljwfg;efaf6 ;+ljwfg hf/L x'g'k5{eGg] p;sf] egfO lgjf{rgnuQ} kl5km]l/of] . Tof] kl/0ffd cfpFbf gcfpFb}alxisf/ ug]{x¿;Fu xft ldnfpg hfg',sfo{ut Pstf ug'{, Pp6f kIf xf] eg];efleq ;a}eGbf 7"nf] / lg0ff{os 7fpFkfpg'k5{ eGg' csf]{ . 7"nf] / Pdfcf]jfbLn]eGg s] vf]h]sf] xf] clxn] k|i6 5}g .elgPsf s'/faf6 pm ;+ljwfg;efaf6;+ljwfg hf/L x'g] s'/fsf] lj?4 5 . ;f/f]af]Nb}df ;a} s'/f ;To / 7Ls x'G5g\ eGg]xf]Og . hgtfn] df}g a;]/ g} To;sf];a}eGbf 7"nf] cfs[ltdf k|xf/ u/]sf] s'/fhuhfx]/ 5 . p;sf] cfs[lt slt;Dd36\of] eg] ;+;b\df ljkIfLdf /x]sf ;a}bn ldNbf klg ^)! sf] ;ef ;b:o;+:yfdf Ps ;o klg gk'Ug' To;sf]pbfx/0f xf] .

Pdfcf]jfbL agfpg] 7fpFdf 5}g t/;xdltsf nflu laufg]{ zlQm lnP/ a;]sf]5 . ;xdlt h'6fpg] sfddf p;s} dftxt;+j}wflgs ;ldlt 5 . To;af6 ;xdltvf]lhPsf hlt j}wflgs x'g] lyof] . clxn]To; aflx/ To:tf] lgsfosf] dfu x'gyfn]sfn] p;sf] dfu k"/f x'g ;s]sf] cj:yf5}g . h'g ;ldltsf] sfd cfkm" dftxt5, To:t} k|s[ltsf] csf]{ klg t/ ;efaflx/ ;ldlt rflxof] eGg' cfkm\gf] h]–hlt x}l;ot 5, To;nfO{ jftfj/0flayf]Ng]tkm{ ws]Ng' x'G5, h'g sfd p;n]ul//x]sf] 5 .

;+ljwfg;efsf Ph]08f ;femf 5g\ .;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq eGg] s'/fdfs'g} bnsf] ljdtL 5}g . ;+ljwfg;ef g}alxisf/ ug]{x¿n] klg oxL Ph]08f cl3;f/]sf 5g\ . clxn] ;xdlt h'6fOgnfluPsf / ;xdlt geP k|lqmofdf hfgnfluPsf] ljifodf u0ftflGqs /fHoJoj:yf / /fHosf] k'g;+/rgf ljifosf]j}slNks ljifo x'Fb}gg\ eGg] kSsf 5 .s]jn To:tf] Joj:yf ubf{ Tof] 7fpFdfcfkm" /x] g/x]sf]n] s'g} tflTjs c;/kfb}{gg\ . j}Bn] alxisf/ ul//x]s} cj:yfdfu0ftflGqs g]kfnsf] ;+3Lo :j?k hf] %–&, *–!) hlt x'G5g\, ;ef xnaf6 dtbfgk|lqmofdfkm{t\ lg0f{o eof] eg] Tof] s;/Lk|ltufdL x'G5 < of] ;fdfGo k|Zg xf]Og .ToxL s'/f] ;xdltaf6 ePg / k|lqmofcjnDag eof], Tof] lsg cdfGo x'g] eGg]k|r08n] klg hjfkm lbg'k5{ . k|lqmofeg]sf] s'g} lg0f{onfO{ 6'+uf]df k'¥ofpg]s'/f xf], ljifosf] lgwf{/0f To;n] ub}{g .To;f] xf] eg] k|lqmofdf hfg lsg cfklQeof] s;}n] a'em\g ;s]sf 5}gg\ . k|r08/ j}Bsf] af]nL lsg ldNg yfn]sf] 5 eGg]klg To:t} ljifodf k5{ / cfkm"nfO{kl/jt{gsf/L eGb} l:yltnfO{ rfxL emg\emg\ oyfl:yltdf ws]Ng] sfdsf] e08fkmf]/x'g cfjZos 5 . To;f] ePg eg] hgtfn]wf]sf kfpg] 5g\ .

oltv]/ afa'/fdsf] g]t[Tjdfly klgk|Zg v8f ePsf] 5 . ;+ljwfg lgdf{0fsf

xf] . To;df 5nkmn u/]/ ;xdlt vf]Hg'k5{ . clxn] ;+ljwfg;ef dfG5' eg clgdfq};j{kIfLo /fhgLlts ;ef u/f+}nf eg]/eGg' plrt xf]O{g .;xdltsf] gfddf km]l/ d'n'sn] ;+ljwfggkfpg] xf] ls <

;+ljwfg agfpg} k5{ . hgo'4 /hgcfGbf]ngsf] lgb]{zg, ;xdltx¿ /hgtfsf] cfsf+IffnfO{ ;+af]wg ug]{ ul/;+ljwfg agfpg' k5{ . ;a}sf] ckgTj x'g]ul/ ;+ljwfg agfpg' k5{ . To;sf] nfluclxn] k|oTg eO/x]sf] xf] . dfcf]jfbL ljgfef]nL xfdLn] ;+ljwfg hf/L u/] klg p;n]t &% j6} lhNnfdf hnfpnf clg s] ug]{< To;}n] ;xdltdf ;+ljwfg hf/L ug'{sf]t km]l/ klg ljsNk 5}g .;+ljwfg t ;+zf]wg ug{ ;lsG5 lg <

;lsG5 . ;+ljwfg lr/ :yfoL klgx'Fb}g, of] ;To xf] . To;f] eP clxn]sfuhsf] vf]:6f] dfq} hf/L ug]{ t < @)$&;fns} ;+ljwfg hf/L ug]{ t <sf+u|]; / Pdfn]n] t ;xdlt geP k|lqmofdfhfg] elg;s]sf 5g\ <

clxn] ;xdlt / ;+ljwfg;efn]To;nfO{ ckgfpg] s'/f g} d'Vo x'G5 ./fhgLlts bnsf] ;xdlt ljgf clxn]sf];+qmd0fsfn cGTo x'g} ;Sb}g . of] s'/f;a}n] a'em] x'G5 . clxn] t k|wfgdGqLn]g} /fli6«o /fhgLlts ;ef u/f+} eGg] k|:tfj/fVg' eof] . xfdLn] To;df ;xdlthgfof+ } . lxhf] xfdLn] uNtL u/]sf]n];Rofpg} k5{ . ;s];Dd nrs x'g'k5{ .;+ljwfg;efsf] k|lqmof gljyf]Ng] g} xfd|f]zt{ x'G5 . c? x'g' x'Fb}g .;xdlt x'G5 eGg] lglZrt 5 <

clxn] d eGg ;lSbg . g]kfnL bnx¿sf];+:s[lt hgtfsf] efjgf cg';f/ 5}g .ljutaf6 r]t]/ bnx¿ cl3 a9]sf 5g\ .

zf;sLo :j?k / /fHo k'g{;+/rgfdfs;/L ;xdlt x'G5 <

5nkmn ;'? ePsf] 5 . ;xdlt ug}{k5{ . xfdL ;a} s'/fdf ;Demf}tf ug{ tof/5f}+ . b]z hgtfsf] lxt, kl/jt{gsf] efjgfcg';f/ x'g' k¥of] .k|wfgdGqL k|0ffnLdf hfg tof/ x'g' x'G5 <

Tof] tkfOFn] s;/L eGg' eof] < xfdLn]k|ToIf lgjf{lrt k|d'v x'Fbf /fd|f] x'g' k5{eg]sf 5f+} . Pdfn] / sf+u|];n] h] eG5g\;a}n] ToxL dfGg' k5{ eGg] 5}g . ax'dteP/ s]xL x'Fb}g, ug{ ;s] b]vfP x'G5 .k|lqmofsf] cx+sf/ ug' { x' Fb}g . clxn];+ljwfg / zflGt k|lqmof 6'+Uofpg ;xdltug'{ k5{ . ;xdlt ub}{ hfFbf s] eof] eGg]s'/fsf] d'Nof+sg kl5 u/f+}nf .3f]if0ffkqdf t ;xdlt geP k|lqmof eGg]tkfOFx¿ klg xf] <

3f]if0fkqdf n]lvPsf] 5 . t/ lxhf];xdltsf] nflu rf/ jif{ k|of; ubf{;+ljwfg;ef lj36g eof] . To;}n] clxn];xdlt geP k|lqmof eg]sf] xf] . t/;xdlt g} gul/ k|lqmofdf hfg] eGg'rflxF /fd|f] lgot xf]O{g . ;+ljwfg hf/Lug{ ;xdlt x'G5 .k'g{;+/rgfdf s;/L ;xdlt x'G5 <

;a}n] l:jsfg]{ ljwLdf uof] eg] s'/fldN5 . klxrfg / ;fdYo{df ;xdlt ePs}ljifo xf] . klxrfgsf klg kfFr cfwf/ 5g\ .To;nfO{ cfTd;fy u/]/ cl3 a9\g' k5{ .

/fi6« agfpg lxF8]sf] O/fssf] cfOP;cfOP;cfkm\gf ;xwdL{ km/s k+yLx¿k|lt s;/Lk|:t't eO/x]sf] 5 eGg] ;a};fd" 5n{+u 5 .

g]kfn @)^# cl3 lxGb" clw/fHolyof] . ca u0ftGq cfO;s]sf] cj:yfdfclw/fHo /xg] s'/f ePg . t/ lxGb" /fi6«klg /x]g . s] To;f] eP @)^# cl3 lxGb"afx]s cGo k+y ;Dk|bfon] jf lxGb"leqs}s'g} pkk+y ;Dk|bfon] /fHosf tkm{af6jf ax';+Vos hgtfs} tkm{af6 klglyrf]ldrf] jf pTkLl8g ;xg'k/]sf] lyof]/ To;}af6 d'lQm kfpg g]kfnnfO{ wd{lg/k]If 3f]if0ff ul/Psf] xf] < of] k|Zgsf]lrQa'em\bf] hjfkm lbg] hdsf]{ s'g} klgqmflGtsf/L wd{lg/k]IfjfbLn] ubf{ x'G5 .x'gt, hghfltsf] …cfxf/Ú ufO{ sf6\gkfpg] :jtGqtfsf nflu k/f]If ?kdf;+;b\df cfjfh p7fpg] ;ef;b\n] oxLclwsf/sf nflu wd{lg/k]Iftf rflxPsf]ts{ ug{ ;Sb5g\ . t/, csf{sf] Tof] klgax';+Vossf] cf:yfdf cfqmd0f ug] {clwsf/ vf]Hg yflnof] / ax';+Vosn] ToxLtl/sfn] k|ltsf/ u¥of] eg] s] xf]nf <

g]kfndf lxGb" /fi6« sfod /xFbf s'g}klg k+y jf ;Dk|bfonfO{ s'g} aGb]h /x]g .O:nflds u0ftGq kfls:tfgdf /fi6«kltejgsf] cufl8 s'g} lxGb" dlGb/ jf O{;fO{rr{sf] sNkgf ug{ ;lsFb}g . t/ g]kfndf;j{zlQmdfg /fhfsf] b/af/sf] cufl8 dl:hblyof] / cem} 5 . s'g wd{ jf ;Dk|bfosfJolQmnfO{ s] aGb]h jf kx/]h lyof] < lyPgeg] wd{lg/k]Iftf lsg < wd{lg/k]Iftfag]kZrft\ oL k[ys ;d'bfo, k+y jf ;k|bfosf]s]–s] ljz]if kIfkf]if0f eof] < s]xL gofF ;'wf/ePsf] 5}g eg] wd{lg/k]Iftf lsg <

jf:tjdf g]kfn wd{ cyf{t\ c;n cfrf/Pj+ Jojxf/k|lt ;fk]If eP/ ;xL cy{df k+yjf ;Dk|bfo lg/k]If lyof] . kmfb/ n'b\ljul:6un/sf] ljåtfk|lt ;a} sfon lyP /pgnfO{ lktf cyf{t\ …kmfb/Ú eg]/ ;+af]wgug{ s'g} g]kfnLn] slxNo} s~h';L u/]gg\ .s}og\ O:nfd wdf{jnDaL kmls/x¿ ;Dk"0f{lxGb"sf nflu k"Ho lyP, 5g\ . s'g} klgwd{sf] ;sf/fTds kIfnfO{ ;Ddfg ug{ jfc+ufNg lxGb" /fi6« g]kfn slxNo} kl5 k/]g .rt/fsf cf}lnof afaf -O:nfdsf cg';f/cNnfx_ ;a} lxGb"sf k'Ho cf/fWo /lxcfPsf5g\ . wd{ jf /fd|f] cfrf/k|lt ;fk]If lxGb"/fi6« g]kfnsf] ToxL ljz]iftf lyof] .

lzj ln+udf n3'z+sf ug{ k|]l/t ug]{,s'g} a|fDx0fsf] uf]7df afFlwPsf ufO{ jfuf ]? l5g]/ sf6 \g ] :jtGqtf g } s]wd{lg/k]Iftfsf] ljz]iftf xf] < cfqmfGtul/aLdf lklN;Psf lgd'vfnfO{ ljleGgk|nf]egdf O;fO{ agfpg] :jtGqtf g}wd{lg/k]Iftf xf ] < o:tf ] sd{ ug] {logLx¿nfO{ ;'xfpg] c/fhstf k}bf ug]{jftfj/0f g} wd{lg/k]Iftf xf] / < …ljb]zLk|e'Ú sf] lj/f]wdf 8/nfUbf jrgjf0f -jrgjf0f eGbf Ps O+r cuf8 a9\g] lxDdteg] 5}g_ k|xf/ ug{] dxfg qmflGtsf/Lsfd|]8x¿n] gj]{, lkmgNof08, :jL8]g jf8]gdfs{af6 kfPsf] k|r'/ ;xfotfsf] k}+rf]ltg{ cgfof;} wd{lg/k]Iftf nflbPsf] tx}g < …ljb]zL k|e'Ú sf] 7"nf] lj/f]wL, t/w]/} k6s …ljz]if ljb]zL k|e'Ú nfO{ h] dgnfUof] ToxL ug]{ 5'6sf dltof/ oL dxfgqmflGtsf/L wd{lg/k]Ifx¿nfO{ s] eGg] Û

lnDa', /fO{, g]jf/, dw]zL ;a}sf] klxrfgrflxg] cfjfh pl7/xFbf ax';+Vos g]kfnLsf]klxrfg lxGb"TjnfO{ lgld6\ofGg kfg]{ of]if8\oGqsf k5f8L lglxt p2]Zo s] xf] <kf}/fl0fs d7 dlGb/sf 7fpFdf rr{n] eg'{ g}wd{lg/k]Iftfsf] p2]Zo kf] xf] ls < uPsf]kfFr;ft jif{df h'g dfqfdf rr{sf] ;+Vofa9\of], Tof] s] :jefljs xf] < s] PSsf;Lcfd hgtfdf O;fO{ wd{k|lt cgfof; cl;dcf:yf a9]sf] sf/0fn] To;f] ePsf] xf] < s] of]qmddf ljb]zL rn]v]n a9]sf] 5}g < xfd|f]klxrfg jf :jflwgtfdf cltqmd0f ePsf]5}g < wd{lg/k]Iftf o;}sf] nflu xf] t <

;+ljwfg hf/L ===;sf/fTds ?kdf lng' k5{ . ;j{kIfLo/fhgLlts ;efn] s] ug]{, o;n] slt;Ddlg0f{o ug]{ eGg] ljifodf cem} 5nkmnu/]/ :ki6 x'g h?/L 5 .;+ljwfg;ef lj36gsf] k|:tfj l:jsfg{ tof/x'g' x'G5 <

;+ljwfg;ef lj36g ug]{ ljifodf;xdlt x'g ;Sg] l:ylt 5}g . h'g kf6L{n];+ljwfg;efsf] lgjf{rg alxisf/ u/]sf]5, p;n] jftf{df cfpFbf ;+ljwfg;ef dfG5f}+eg]/ cfpF5 eg]/ ;f]Rg' d'v{tf xf] . pxfFn];+ljwfg;ef lj36gsf] s'/f u/] lgjf{rgalxisf/sf] cf}lrTo g} s] x'G5 / < pxfFn];+ljwfgsf cGt{j:t'x¿df s'/f u/f+}, /fli6«o/fhgLlts ;ef u7g u/f+} eGg' ;sf/fTds

wd{ ===geO{ k+ylg/k]Iftf xf] . wd{k|lt lg/k]If

/xg t sf]xL klg ;Sb}gg\ . wd{ lgjf{x jfcfrf/;+lxtf kfngfsf qmddf ;dfh jfJolQmn] y/Ly/Lsf af6f] ckgfPsf x'G5g\ .ToxL yl/yl/sf af6f]nfO{ g} k+y elgG5 .hLjg rnfpg] qmddf hLjg kl5sf] hLjgjf egf}+ d[To'kl5sf] hLjgsf] ;Dd sNkgful/of] . /, of] cgGt ofqfdf ug{ x'g] jfgx'g] sfd v'6\ofpg ;+lxtfx¿sf] lgdf{0feof] . To:tf ;+lxtfsf nflu dfgjn] cf–cfkm\gf] kl/j]z / v'aL cg';f/ ljleGg af6fjf k+y v'6\ofP . tL k+y x'g\– lxGb", jf}4,O;fO{, O:nfd jf ox'bL . Pp6} k+yleq klgpkk+yx¿ lgdf{0f eP . lxGb"leq z}j, j}i0fj,zfQm, c3f]/ cflb OToflb . O;fO{leqcyf]{8S;, Sofyf]lns / k|f]6]:6]G6 . O:nfdleql;of, ;'GgL / ;'kmL OToflb . To:t} af}4leqlxgofg, dxfofg / ah|ofg OToflb .k+ylg/k]Iftf eg]sf] oL jf o:t} k+y jfpkk+yx¿nfO{ ;}4flGts lx;fjdf Jojxf/dfkIfkft gug]{ . csf]{ zAbdf o:tf s'g} k+yjf pkk+ysf] kIf jf ljkIfdf /fHon] s'g}oGq, tGq jf zlQmsf] k|of]u gug'{ g}kIflg/k]Iftf xf] . cfh wd{lg/k]Iftfsf]jsfnt ug]{ s'lT;t :jfy{ gePsf hf] s;}n]klg vf]h]sf] oxL cj:yf xf] .

cfh ljZjel/sf 36gfqmdnfO{ x]g]{ xf]eg] sltko slyt wd{lg/k]If /fi6«x¿dfklg s'g} g s'g} k|sf/n] s'g} ljz]if k+y jf;Dk|bfosf] kIfkf]if0f ul/Psf] kfOG5 .wd{lg/k]If geO{ s'g} wd{sf] gfd em'l08Psf]slyt ljz]if wd{ ;fk]If /fi6«sf] t s'/}gu/f } + . O:nflds u0ftGq elgPsf]kfls:tfgdf O:nfdleqsf] l;of, cxdlbofjf ;'kmL k+y s'g xb;Dd kLl8t 5, Tof]a'em\g w]/} cK7\of/f] gxf]nf . cfh O:nflds

;fdflhs ===

a]x'nf kIfn] ltns jf bfOhf] lng] lbg]u/L ljjfxsf] ;Demf}tf u/]sf] kfOPdf ;Demf}tf/2 ul/g] P]gdf pNn]v ul/Psf] 5 . bfOhf] jfltns gkfPsf] eGb} a]x'nf jf a]x'nL kIfn]ljjfx /2 ug{ vf]h]df ljjfx ;Demf}tf pNn3gug{] kIfnfO{ Ps nfv ?k}ofF;Dd hl/jfgf jftLg dlxgf;Dd s}b jf b'a} ;hfo x'g] P]gdfJoj:yf ug{ nfluPsf] 5 .

ljjfxdf jf ]nfOPsf gft ]bf/ jflgDtfn'n] a]x'nf jf a]x'nLnfO{ tf]lsPeGbfa9L gub jf lhG;L ;fdfg pkxf/ lbPdfpkxf/ lbg]nfO{ klg @% xhf/ ?k}ofF;Ddhl/jfgf ul/g] ePsf] 5 .

P]gn] ljjfx ;DaGwL sfo{qmdsf] lgwf] -O+u]hd]G6_ df a]x'nf a]x'nL jfx]s ̂ ) hgfeGbfa9L hDdf x'g gkfpg] Joj:yf u/]sf] 5 .o;dWo] a]x'nf kIfjf6 a]x'nf jfx]s @% hgf/ a]x'nL kIfjf6 a]x'nL jfx]s #% hgf;Dddfq ;xefuL u/fpg kfOg] 5 . of] eGbf a9LJolQm hDdf ePdf a]x'nf / a]x'nL b'a} kIfnfO{@% xhf/ ?k}ofF;Dd hl/jfgf x'g]5 .

P]gn] O+u]hd]G6df lbOg] ;'gsf] klg ;Ldftf]s]sf] 5 . ljjfxsf] lgwf] cyf{t\ O+u]hd]G6dfb'nfxf jf b'nxL kIfn] b'nxLnfO{ a9Ldf !)u|fd cyf{t\ Ps tf]nfeGbf s]lx sd ;'g jf;f]sf] d"No a/fa/sf] pkxf/ dfq b'nxLnfO{lbg kfOg] 5 . Tof] eGbf a9L pkxf/ b'nxLnfO{lbPdf To:tf] ;DklQ /fHon] hkmt ug{]5 .O+u]hd]G6df b'nfxf jf b'nxL jfx]s cGo s;}nfO{klg s'g} gub jf lhG;L pkxf/ lbg kfOg]5}g . cGo JolQmnfO{ gub jf lhG;L pkxf/lbPdf To:tf] pkxf/ hkmt u/L pkxf/ lbg]nfO{@% xhf/ ?k}ofF;Dd hl/jfgf ul/g] 5 .

P]gn] b'nfxf jf b'nxL kIfn] ljjfxdfnfu]sf] jf nfUg] vr{ jf k9fO{, Aofkf/, Joj;fojf JolQmTj ljsf;df nfu]sf] jf nfUg] vr{csf{] kIf;Fu dfUg jf lng lbg gkfOg] Joj:yfu/]sf] 5 . of] Joj:yfsf] pNn+3g ug{] kIfnfO{

ljuf] v'n]df ljuf] hkmt u/L ljuf] adf]lhd jftLg dlxgf s}b jf b'a} / ljuf] gv'n]df Psnfv ?k}ofF;Dd hl/jfgf jf tLg dlxgf;Dds}b jf b'a} ;hfo ul/g] k|:tfljt P]gdf 5 .

P]gn] ljjfxdf hfg] hGtL / jl/oftsf];+Vof klg lglZrt u/]sf] 5 . hGtL jfjl/oftsf] ?kdf afhf ahfpg] / el/of ;lxtu/L Ps ;o %) hgfeGbf a9LnfO{ ;xefuLu/fpg kfOg] 5}g . /, hGtL jf jl/oftdfhfg]n] b'a} kIfjf6 gub jf lhG;L pkxf/lng kfOg] 5}g . of] Joj:yfsf] pNn+3g u/]df%) xhf/ ?k}ofF;Dd hl/jfgf ul/g] P]gsf]d:of}bfdf pNn]v 5 . ljjfxsf] nflu hfg]el/of / afhf ahfpg]x¿n] Hofnfsf] ?kdfgub jf lhG;L ;fdfg lng eg] sfg'gn] 5'6lbPsf] 5 .

P]gn] ljjfx ef]hdf tLg ;o %) hgfeGbf a9LnfO{ ;xefuL u/fpg gkfOg] Joj:yfu/]sf] 5 . ljjfx afx]ssf cGo ef]hx¿dfPs ;o hgfeGbf a9LnfO{ jf]nfpg gkfOg]ePsf] 5 . of] eGbf a9LnfO{ jf]nfP/ ef]hlbPdf %) xhf/ ?k}ofF;Dd hl/jfgf ltg'{kg{]sfg'gL Joj:yf x'g nfu]sf] 5 .

ljjfx tyf cGo ;fdflhs sfo{ ubf{ul/Psf] ef]hdf nfu]sf] vr{sf] ljj/0f uflj;tyf gu/kflnsfsf j8f sfof{nox¿df ef]h;lsPsf] !% lbg leqdf ljj/0f k]z ug'{kg{]k|:tfljt P]gdf n]lvPsf] 5 . o:tf] ef]hdfsf]–sf] cfP, s] slt vfP / slt /sd vr{eof] eGg] h:tf ljj/0f ;DalGwt lhNnfsf]k|d'v lhNnf clwsf/Ln] dfUg ;Sg] P]gdfk|:tfj ul/Psf] 5 . k|lhcn] o:tf] ljj/0fdfu]df ;'rgf kfPsf] ldltn] af6fsf] Dofbjfx]s !% lbg leqdf ljj/0f pknAw u/fpg'kg{]5 . cfkm"n] cfof]hgf u/]sf] ef]hsf]ljj/0f :yfgLo lgsfodf k]z gug{]nfO{ %)xhf/ ?k}ofF;Dd hl/jfgf ug{ ;lsg] k|:tfjul/Psf] 5 .

ljjfxdf a]x'nLnfO{ $) u|fd cyf{t\ ;f9]tLg tf]nfeGbf s]lx sd ;'g jf ;f]sf] d"Noa/fa/sf] u/uxgf lbg ;lsg] Joj:yf u/]sf] xf] .

of] eGbf a9L uxgf lbP lnPdf uxgfhkmt u/L ljuf] a/fa/ hl/jfgf jf tLgdlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]] Joj:yfk|:tfljt P]gdf 5 . o:t} a]x'nfn] a]x'nL kIfjf6a9Ldf @) u|fd cyf{t\ b'O{ tf]nfeGbf s]lx sd;'g jf ;f]sf] d"No a/fa/sf] ;DklQ dfq lngkfpg] Joj:yf ul/Psf] 5 . a]x'nf kIfn] ltns-a]x'nL kIfn] a]x'nfnfO{ lbg] wg ;DklQ_ lng /bfOhf] dfUg gkfOg] Joj:yf P]gdf 5 .

Page 8: Satyagraha 05 19 071

&laxLaf/, ebf} !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

/f]rs ;+;f/

—Ph]G;Lsf] ;xof]udf

;a}eGbf a9L x]l/g] gflosf

u|L;sL dfl/of sf]l/GyLsf] kmf]6f] OG6/g]6df ;a}eGbf a9L x]l/Psf] bfaLul/Psf] 5 . pgsf] sfd's kmf]6f] @)!# df ;a}eGbf a9L x]l/Psf] ljleGgj]a;fO6x¿sf] bfaL 5 . ;a}eGbf /fd|L gflosfsf] ¿kdf klg bl/PsL l5g\ pgL .pQ]hs kmf]6f]x¿sf ;fy ;fdflhs ;~hfndf b]lvg] pgn] l8k OG8, ;G6f]l/gLAn'h:tf lkmNddf clego u/]sL l5g\ .

UNofd/dgf]h yfkf

;]S; lSnk agfpg] cb\e't afaf;fw'sf] e]ifdf @% jif{ otf

d"lt{ t:s/ / o'jtL ;KnfO{ ug{]wGbf rnfpg] cb\e't afafnfO{ef/tLo k|x/Ln] kqmfp u/]sf] 5 .uPsf] ;ftf s}nfzk'/Lsf] h}gdlGb/af6 k|x/Lsf] :k];n kmf];{n]pgnfO{ kqmfp u/]sf] xf] . pgsf];fyaf6 $* k'/fgf] d"lt{ klga/fdb u/ ]sf ] 5 . pgsf ]cf>daf6 Pc/ug, dlxnfx¿sf]sk8f / d]scksf ;fdfg klghkmt ul/Psf] 5 . OG›u~hsfpgsf] vf; gfd g/]G› k'q u'dfgdn aR5fjt ePsf] hgfOPsf] 5 . cb\e't afafn] o'jtLx¿nfO{ k|of]u u/L …;]S;lSnkÚ agfpg] cf/f]k klg nfu]sf] 5 . h'nL gfdsL Ps o'jtLn] tL afafnfO{cf/f]k;lxt k|x/Ldf lgj]bg btf{ u/]sL lyOg\ . w]/}h;f] t afF;jf8f lhNnfsfo'jtLx¿ afafaf6 kLl8t /x]sf] k|x/Ln] hgfPsf] 5 .

>LdtLsf sf/0f >Ldfg tgfjdfcfkm \gL >LdtLsf ] ;]S;k|ltsf ]

cfzlQmsf sf/0f >Ldfg lgs} tgfjdfk/]sf 5g\ . pgsf] of] cfzlQmaf65'6\sf/f kfpgsf nflu >Ldfgn] cg]sf}+pkfox¿sf] vf]hL ub{} lxF8]sf 5g\ .>Ldfgsf] cf/f]k 5 ls pgsL >LdtLpgL;Fu xbeGbf a9L ;]S; uly{g\ . kLl8tkltn] cGttM cbfntsf] 9f]sf 9S9sfP/ ;DaGwljR5]bsf] nflu kxn u/] .ef/tsf …km]ldnL sf]6{Ú sf GofofwLznIdLsfGt /fjsf cg';f/ >LdtLcbfntdf k]z ePsL 5}gg\ . cbfntn]o;}sf] cfwf/df >Ldfgsf] ;d:ofnfO{ ;lx dfGb} ;DaGwljR5]bsf] nflu cg'dltlbPsf] 5 . >Ldfgn] cbfntnfO{ atfP cg';f/ pgsL >LdtL pgL;Fu ;]S; ug{sfnflu lgs} bafa lbg] uly{g\ . pgL >LdfgnfO{ sfd's cf}ifwLx¿ ;]jg u/]/ ;]S;ug{ bafa lblGyg\ . >Ldfgn] of] klg cf/f]k nufP ls pgsL >LdtL ck|fs[ltsof}g ;DaGw agfpgsf nflu klg bafa lbg] uly{g\ h'g lgs} kL8fbfoL x'g]ub{Yof] . >Ldfgn] eg] ls pgL tLg lzkm\6df sfd ug{]] ub{y] / lgs} ylst x'g] x'FbfpgL >LdtLn] rfx]h:tf] nuftf/ ;]S; ug{ ;Sb}gy] . >Ldfgn] Psk6s >LdtLnfO{s'g} dgf]j}1flgssf]df pkrf/ ug{ hfg klg cfu|x u/]sf lyP . cbfntnfO{ of] klgatfOPsf] 5 ls dlxnfn] kltnfO{ wDsL klg lbg] uly{g\ . pgsf] >LdtLn] pgnfO{olb pgsf] rfxgf k'/f gu/] pgL ;]S; ug{ c? s;}sf]df hfg] wDsL lbg] u/]sf]>Ldfgn] atfPsf 5g\ . nuftf/ la/fdL x'g] x'Fbf 8fS6/x¿n] pgnfO{ ;]S;af6 s]lxlbgsf] nflu 6f9f a:g lgb{]zg lbPklg pgL eg] >LdtLsf sf/0f slxn] klg;]S;af6 cnlUuP/ a:g g;s]sf] hfgsf/L lbP .

lbgdf b'O{ ;o k6sa]nfotsL Ps dlxnfnfO{

hlt k6s of}g ;Dks{ u/]klggk'Ug] ;dfrf/ ToxfFsf kqklqsfn]k|sflzt u/]sf 5g\ . @$ ;} 306fof}g ;Dks{sf] af/]df dfq ;f]Rg]pgnfO{ of}gsf] Kof; gd]l6g] /f]ug} nfu]sf] 5 . ;f/f sf/d]g gfdsLlt dlxnfn] lbgdf sDtLdf b'O{;o k6s of }g ;Dks { ug {rfxlG5g \ . of }g ;Dks{ ug {gkfpFbf pgL a]r]g /xg] u/]sL5g\ . lrlsT;ssf cg';f/ /f]usfsf/0f pgnfO{ o:tf] ePsf] xf] .lrlsT;ssf cg';f/ tL dlxnfnfO{k/dfg]G6 P/fphn l;G8«f]d ePsf]5 . o; lsl;dsf] ljdf/L ePsfJolQmsf ] of }gf +udf /QmjxfjcToflws /xg] u5{ . of}gf+udf/Qmjxfj cToflws x'g] sf/0fn] of}g ;Dks{sf] rfxgf JolQmdf tLj| x'g] ub{5 .;f/fnfO{ klg o:t} ePsf] cg'dfg lrlsT;ssf] 5 . ;f/fsf] cg';f/ pgnfO{ @$306fdf slDtdf b'O{ ;o k6s of}g ;Dks{ ug{'k5{ . To;sf nflu pgn] cfkm+}n] w]/}k|of; ul//x]sL 5g\ . pgn] ;]S; 6f]osf] klg k|of]u ug{] u/]sL 5g\ .

r'Dagsf ;ft kmfObfr 'Dag k | ]d JoQm ug { ]

;a}eGbf k|efjsf/L tl/sf xf] .r 'Dagsf w]/ } kmfObf 5g\ .r'Dag ubf{ x'g] ;ft k|sf/sfkmfObf af/] oxfF rrf{ ul/Psf]5 . ;DaGw uf9f kf5{M cf]7dfr'Dag ubf{ Ps cfk;df k|]da9\5 . r'Dag ubf{ pTkfbg x'g]clS;6f]l;g xdf{ ]gn] ;DaGwuf9f kfg{ d2t u5{ . of }gcfgGb a9fp F5M r'Dag of }g;DaGwsf] cleGg kf6f] xf] . o;n] tkfOFsf] of}g lqm8fnfO{ r'Dagn] cem}k|efjsf/L agfpF5 . r'Dag ubf{ emg} a9L cfgGb cfPsf] dx;'; x'G5 . /f]ulgbfg u5{M r'Dag ubf{ w's k}bf x'G5 . o;n] z/L/df /f]u;Fu k|lt/f]wfTdsIfdtf klg a9fpF5 . lgoldt ;]S; ub{f :jf:Yo /fd|f] x'G5 . v';L /fV5Mr'Dag ubf{ z/L/df ePsf PG8f]lkmG; / PG8f]lkm{G; aflx/ lgl:sG5 / o;n]dflg;nfO{ v';L /fVg ;xof]u u5{ . olb tkfOF pbf; x'g'x'G5 eg] r'Dagubf{ :jf:Yodf klg /fd|f] u5{ . b'vfO / kL8f sd x'G5M r'\Dag ubf{ z/L/af6Ps k|sf/sf] kbfy{ lgl:sG5 h;n] b'vfO / kL8f sd ug{ d2t ug{ ]ljz]if1x¿ atfpF5g\ . 6fpsf] b'v]sf] ;dodf ;d]t r'Dag ubf{ b'vfO sdx'g] pgLx¿sf] bfaL 5 . :6«]; 36fpF5M tkfOFnfO{ lbSs nfu]sf] 5 jf ysfOnfu]sf] 5 eg] r'Dag To;nfO{ sd ug{] ;/n ljwL x'g ;S5 . z/L/df /x]sf]sf]l6{zf]n gfds kbfy{ r'Dagsf] ;dodf aflx/ lg:sg] x'Fbf o;af6 z/L/df/f]u k|lt/f]wfTds Ifdtf a9\5 . Toltdfq xf]Og o;n] dl:tisnfO{ :j:y/fv]/ lbSskgf / :6«]; x6fpg d2t u5{ . df]6f]kg 36fpF5M r'Dag ubf{kl;gf cfpg] x'G5 . kl;gf cfpg' :jf:Yosf nflu /fd|f] dflgG5 . x'gtr'Dags} sf/0f Tolt w]/} Sofnf]/L vr{ x'Fb}g t/ o;n] df]6f]kg 36fpg s]xLg s]xL dfqfdf ePklg ;xof]u u5{ .

Unfd xG6–@)!$ sfljh]tfnfO{ k'/:sf/ k|bfg

nueu ^) sn]hsf ;ft ;ok|ltof]uL dWo]af6 rf/ dlxgf;Ddsf]nfdf] k|ltof]lutfaf6 hf]o kk}of ;g\UnfdxG6–@)!$ sf ljh]tfx¿nfO{ hf]o

sDkgLn] k"j{ 3f]lift k'/:sf/ ljt/0f u/]sf]5 . ;f]daf/ ePsf] k'/:sf/ ljt/0fsfo{qmddf ljh]tfsf] pkfwL xft kf/]sLl;h{gf /]UdLn] gub %) xhf/ ¿k}ofFsf;fy} kkm{]S6 Sof6 js 6fO6n lht] jfktkfFr xhf/ ;lxt hDdf %% xhf/ ¿k}ofFgub kfPsL 5g\ . pgn] ef/tLo pTkfbghf]osf] kk}of ;gsf] a|f08 PDa:8/ agLljleGg lj1fkgx¿df v]Ng] cj;/ klgxft kf/]sL l5g\ .

pQm k|ltof]lutfdf :d[lt bfxfn km:6/g/ ck eP/, a]:6 :dfOnsf] 6fO6n;d]t

lht]sL pgn] gub #) / kfFr xhf/ u/LhDdf #% xhf/ kfOg\ . cf:yf sfsL{;]s]G8 /g/ ck ;fy} ld; kmf]6f]h]lgssf]6fO6n klg kfP/ gub @) / kfFr xhf/

u/L @% xhf/ kfOg\ . pQm k|ltof]lutfdfCt' du/n] kkm{]S6 lkmu/, dlgiff sdf{rfo{/ df]lgsf sdf{rfo{n] j]:6 :sLg, clgtfrGbn] kk'n/ km];, /~h' 7s'/Ln] j]:6k;{gfln6L / /f]lhgf >]i7n] j]:6 x]o/6fO6n kfpg'sf ;fy} k|To]sn] kfFrxhf/sf ;fy} hf]osf] tkm{af6 cfsif{slukm\6 XofDk/ klg kfP . cui6 !% dfxf ]6n ;f]N6Ldf ;DkGg ePsf] pQmsfo{qmdsf 6fO6n glht]sf k|ltikwL{x¿n]!% ;osf ;fy} hf]osf] tkm{af6 cfsif{slukm\6 x\ofDk/ klg kfP .

;fDb] z]kf{ :d[ltk'/:sf/ 3f]if0ff

lxdfnog z]kf{ ;f+:s[lts s]G›n] jl/i7xfF:o snfsf/ ;fDb] z]kf{sf] :d[ltdf /fli6«ok'/:sf/ 3f]if0ff u/]sf] 5 . x/]s jif{ xfF:oljwfsf snfsf/x¿nfO{ k|bfg ul/g] ;f]k'/:sf/ /flz %! xhf/ /x]sf] 5 .

k'/:sf/ 3f]if0ff tyf ;fDb] z]kf{:d [ lt sf ] i fåf/f k |sf lzt :dfl/sfljdf]rg ub{} k|d'v cltly jl/i7 xfF:osnfsf/ j;'Gw/f e'iffnn] snf If]qdfw]/} jif{;Dd ;+3if{ ubf{ klg /fHon] s'g}klg ;x'lnot Joj:yf gu/]sf] u'gf;f]ub{} xfF:o ljwfdf k|bfg ul/g] of] ;fobklxnf] k'/:sf/ ePsf] atfOg\ .

;f]xL cj;/df ;fDb] z]kf{ :d[lt sf]if:yfkgf ug{ g]kfn k|1f k|lti7fgdf Psn;f+uLlts ;fFem k|:t't u/]/ ufos uDa'z]kf{n] ljz]if ;xof]u k'¥ofPsf] ;fDb]z]kf{ :d[lt sf]ifsf ;+of]hs k]Dafu]n'z]kf{n] hfgsf/L lbP .

jl/i7 xfF:o snfsf/ /fhf/fd kf}8]nn];fDb] z]kf { Ps cb\e"t snf ePsf]km/fl;nf] JolQm ePsf] :d/0f u/fP . ;f]sfo{qmddf g]kfn rnlrq ;+3sf cWoIfgjn v8\sf, g]kfn z]kf{ ;+3sf cWoIf

P8L nfdf, k"j{ ;ef;b\ cfªbfjf nfdf,g]kfn z]kf{ dlxnf ;+3sf cWoIf lgdLz]kf{ / ;fDb] z]kf{sf alxgL ;fª\u] 8f]dfz]kf{n] ;fDb] z]kf{af/] rrf{ u/]sf lyP .sfo{qmddf ;efklt lxdfnog z]kf {;f+:s[lts s]G›sf cWoIf nfSkf z]kf{cIfosf]if :yfkgf ug{ ;xof]u ug{] ;a}nfO{wGojfb lbPsf lyP .

uf]/] lgdf{tfsf sygg]kfnL rnlrqdf s]lx u/]/ b]vfpg]

p2]Zo af]s]/ lgdf{0fsf] If]qdf b]vf k/]sfgofF gfd xf], ;"o{ lh;L . ljutdf snfsf/Ltfdfq ub}{ cfO/x]sf lh;Ln] rnlrq uf]/]lgdf{0f u/]/ cfkm\gf] gfd lgdf{tfdf btf{u/fPsf x'g . pgn] lgdf{0f u/]sf] rnlrquf]/] olta]nf rrf{df /x]sf] 5 . h;nfO{/fd]z s'df/ /fO{n] lgb]{zg u/]sf x'g\ . ;"o{lh;L uf]/]sf] k|bz{g nuQ} csf]{ rnlrqlgdf{0f ug]{ ;f]rdf /x]sf 5g\ .

…;a} s'/f clxn] g} gegf+} xf]nfÚ, rnlrqsf]af/]df pgL v'Ng rfx]gg\ t/ ;a} sfd /fd|f]ePsf] bfaL u/] . …ljifoj:t' ;'xfpFbf] gfdh'/fpg] qmddf uf]/] h'¥of] h'g gfd olta]nf;a}n] dfg k/fPsf 5g\ . lgb]{zs /fd]z s'df//fO{n] klg lgs} d]xgt u/]sf 5g\, of]rnlrqnfO{ :t/Lo agfpgdf . snfsf/x¿n]klg /fd|f] d]xgt / ;kf]6{ u/] .Ú ;du|df uf]/]h:tf] zLif{s h:t} /fd|f] agfpg] k|of; u/]sf]s'/f pgn] ;'gfP . …cfkm\gf] rnlrq km/s 5eGg] u/]sf] kfOG5 . xfdL km/s rnlrq

eGbf klg Pp6f /fd|f] g]kfnL rnlrq lgdf{0fePsf] 5 eG5f}+ . uf]/]df g]kfnL syf j:t'kfOg] 5 . xfdLnfO{ cfzf 5 of] rnlrqn]g]kfnL rnlrq pBf]udf Pp6f sf]z] 9'+uf;fljt x'g]5 . g]kfnL rnlrqnfO{ dfof u/f+},g]kfnL rnlrq x]/f+}, cfofltt rnlrqnfO{eGbf klg 3/s} rnlrqnfO{ dfof u/f}+Ú eGg]wf/0ff pgsf] 5 .

aGg] ef] b]zeQm l;kfxLs]bf/ dNnsf] syf / lgdf0f{df g]kfnL

syfgs rnlrq …b]zeQm l;kfxLÚ aGg] ePsf]5 . lbks l3ld/]n] lgb]{zg ug{ nfu]sf] pQmrnlrqdf z+s/ clwsf/L 3fonsf] uLt, ljsfzrf}w/Lsf] ;+uLtdf /fh]z kfon /fO{, k|NxfbltdlN;gf, lgToflzjf / 8]lj6 z+s/ cflbsf]:j/ /xg] lgdf{0f kIfn] atfPsf] 5 .

gofF g]kfnsf] k|Zg nf]sfk{0fhghflt cu'jf tyf /fhgLlt1

k/z'/fd tfdfªsf] …gofF g]kfnsf] k|ZgÚk':tssf] nf]sfk{0f ul/Psf] 5 . nf]sfk{0fsfo{qmddf g]kfnL sf+u|];sf g]tfOG›axfb'/ u'?ªn] cflbjf;Lhghfltsf] ;jfnnfO{ /fHon]j]jf:tf ul//x]sf] atfP . hghfltcu'jf dNn s] ;'Gb/n] cflbjf;Lhghfltx¿ Pp6} ljrf/ / Pp6}wf/df lxF8\g ;s] hghfltsf]d'2fn] ;+ljwfgdf :yfg kfpg]atfP . cfOtaf/ a[xt sfo{qmdsf] cfof]hgful/ k':tssf] nf]sfk{0f ul/Psf] xf] .k':tsdf gofF g]kfn lgdf{0fsf k|Zgx¿sf];+ufnf] / pQ/ /x]sf] n]vs tfdfªn]atfP . …gofF g]kfn lgdf{0fsf nflu /fHosf]k'g;+/rgf ug{' ;a}eGbf 7"nf] nIo xf] .Úpgn] eg], …hgdfg;df km}NofOPsf];+3Lotfsf e|dx¿nfO{ x6fpg o; k':tsn]

d2t ug{]5 . sfo{qmddf dw];L hgflwsf/kmf]/dsf cWoIf pk]G› ofbj, Pdfcf]jfbLg]t[ lxl;nf odL, hghflt dxf;+3sf cWoIf

gu]G› s'dfn nufot bh{geGbf a9Lg]tfx¿n] k':tssf n]vs tfdfªnfO{ awfOtyf z'esfdgf lbPsf lyP . o; k':tsdfklxrfg, ;+3Lotfsf ljifodf eO/x]sfe|dx¿, ;+3Lo /fHo, ljleGg b]zdf eO/x]sf];+3Lotfsf] df]8n nufot ljifodf k|Zgtyf hfgsf/L lbOPsf] 5 . k':tssf] ahf/d"No Ps ;o ¿k}ofF /x]sf] 5 .

g]jfM ;6{ lkmNd k|ltof]lutf x'g]dlR5G› Snasf] cfof]hgfdf ljut tLg jif{b]lv ;~rfng x'Fb} cfPsf] g]jfM lkmNd

km]l:6ensf] t];|f] ;+:s/0f ebf} @! ut]b]lv z'? x'g] ePsf] 5 . lkmNd km]l:6endfdlR5G› axfn cufl8sf] 8anLdf v'Nnf¿kdflkmNd k|bz{g ul/g] x 'gfn] bz{s /lkmNdsdL{aLr ulx/f] gftf sfod x'g] s'/fkm]l:6en cfof]hs ;ldltsf kljq s;fMn]atfPsf 5g\ . OG›hfqfsf] cj;/df cfof]hgfx'Fb} cfPsf] g]jfM lkmNd km]l:6en cGtu{tof] jif{b]lv g]jfM ;6{ lkmNd k|ltof]lutf klglgoldt¿kdf cfof]hgf ub{} hfg] SnasfcWoIf hLj]G› sdf{rfo{n] atfP . of] jif{klxnf] k6s cfof]hgf ug{ nfluPsf] g]jfM ;6{ lkmNd km]l:6ensf nflu !& j6f ;6{lkmNdx¿ k|ltof]lutfdf le8\b}5g\ eg] 8s'd]06«L ljwfdf eg] tLgj6f dfq lkmNd k|lt:kwf{df5g\ . oL b'a} ljwfdf Ps÷Ps lkmNdnfO{ pTs[i6 lkmNdsf] ¿kdf @%÷@% xhf/ k'/:sf/lbOg] km]l:6en cfof]hs ;ldltsf ;b:o z}n]z /fhe08f/Ln] hfgsf/L lbP .

k'/:sf/ lg0f{ofy{ lkmNd kqsf/ / lgb{]zs ljho/Tg t'nfw/sf] ;+of]hsTjdf Pslg0ff{os d08n u7g ul/Psf] 5 . lg0ff{os d08ndf lkmNd ;Dkfbs dlGbn >]i7,Wjlg k|fljlws /fhs[i0f >]i7, 5fofFsf/ bLks ah|frfo{, …/fhdtLÚ lkmNdsL cleg]qLlxl;nf dxh{g / kqsf/ Pj+ ;flxTosf/ ;'/]z ls/0f ;b:osf ¿kdf /x]sf 5g\ .

snfsdL{sf] juL{s/0f ug{ sfo{bn u7gg]kfn ;/sf/n] snfsdL{sf] juL{s/0f ul/ sf8{ ljt/0f ug{ Ps sfo{bnsf] u7g

u/]sf] 5 . ;+rf/ dGqfnosf ;x–;lrj slj/fh vgfnsf] ;+of]hsTjdf u7g ePsf]sfo{bndf /fh]G› ;ne, e/t zfSo, cleg]qL sl/Zdf dfgGw/ ;b:o 5g\ . o:t}sfo{bndf ;b:o–;lrj gf/fo0fk|;fb cfrfo{ 5g\ . ljz]ifu/L lkmNd gu/Ldf nfu]sfsnfsf/, lgdf{tf, lgb{]zs, ufos–uflosfsf] afof]8f6f ;+sng ug{] sfd sfo{bnn] ug{]5 .o;kZrft pgLx¿nfO{ s;/L …sÚ / …vÚ >]0fLdf /fVg] eGg] 5nkmn lkmNd;Fu ;DalGwtljleGg gf} ;+3;+:yf a;]/ ug{] atfOPsf] 5 . ;a}sf] clGtd ljj/0f k|fKt eP/ u|]85'§ofPkl5 ;/sf/n] k':ts klg ;fj{hlgs ug{]5 . k':tsddf ;a} snfsdL{sf] ljj/0f;+sng ul/g] atfOPsf] 5 . …sÚ ju{df kg{]nfO{ ljlzi6 / …vÚ ju{df kg{]nfO{ ;fwf/0f>]0fLdf /flvg]5 . ;/sf/n] ljt/0f ug{] sf8{df ;+rf/ dGqLsf] x:tfIf/ /xg]5 . Po/kf]6{b]lvljb]z k'Ubf snfsf/ / cfd gful/snfO{ Pp6} Jojxf/ ePkl5 ljleGg vfnsf u'gf;f]x¿cfO/x]sf lyP . o;}n] ;/sf/n] snfsdL{nfO{ ;'/Iffb]lv ljleGg ;'/Iff lbg of] lg0f{o ug{nfu]sf] xf] . lgdf{tf ;+3sf cWoIf /fhs'df/ /fO{sf] kxndf eO/x]sf] of] sfo{sf] snfsf/;+3sf cWoIf gjn v8\sfn] eg] o;sf] lj/f]w ub{} cfPsf 5g\ .