Sejarah Tingkatan 5

© PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)

TRANSPARENSI OVERHEDTRANSPARENSI OVERHED

Noorhafizan Jamaludin • Junaidah Salehudin

TINGKATAN 5

PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)16, Jalan BS 7/17,Kawasan Perindustrian Bukit Serdang,43300 Seri Kembangan,Selangor Darul Ehsan.Telefon : 03-8941 5636 (5 talian)Faks : 03-8941 5704E-mail : [email protected]

ISBN 983 193 274 9

Transparensi Overhed – Peta Minda SejarahTingkatan 5

Cetakan Pertama 2004Cetakan Kedua 2004

© PNI Neuron (M) Sdn. Bhd. (554690-H)Semua hak terpelihara. Sebarang bahagiandalam buku ini tidak boleh diterbitkan semula,disimpan dalam cara yang boleh dipergunakanlagi, atau dipindahkan dalam sebarang bentukatau cara lain tanpa izin terlebih dahuludaripada PNI Neuron (M) Sdn. Bhd.(554690-H)

Membantu Pelajar MenempuhDunia Peperiksaan Dengan LebihEfektif Untuk MencapaiPencapaian Yang Cemerlang.

Percuma CDDisertakan denganCD bagi kegunaan

projektor LCD

PETA MINDASEJARAHPETA MINDASEJARAH

SPMSPM


Topik Transparensi Overhed

Bab 1 Kemunculan Dan Perkembangan Nasionalisme Di Asia Tenggara 1–8

Bab 2 Nasionalisme Di Malaysia Sehingga Perang Dunia Kedua 9–17

Bab 3 Kesedaran Pembinaan Negara Dan Bangsa 18–22

Bab 4 Pembinaan Negara Dan Bangsa Malaysia 23–30

Bab 5 Pembinaan Negara Dan Bangsa Yang Merdeka 31–36

Bab 6 Pengukuhan Negara Dan Bangsa Malaysia 37–43

Bab 7 Sistem Pemerintahan Dan Pentadbiran Negara Malaysia 44–52

Bab 8 Pembangunan dan Perpaduan Untuk Kesejahteraan 53–63

Bab 9 Malaysia Dalam Kerjasama Antarabangsa 64–72

KANDUNGAN

© PNI Neuron(M) Sdn. Bhd.(554690-H)

1

Britain (TanahMelayu, Borneo

Utara dan Burma)Perancis

(Indochina)Belanda(Indonesia)

BAB 1: KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARAImperialisme Barat Di Asia Tenggara

Portugal(Melaka,

Timor-Timur)

ImperialisBarat

Sepanyol(Filipina) Amerika

Syarikat(Filipina)

Akronim →→→→→ BPR BP

A K R O N I M

Faktor-faktor Imperialisme BaratKekayaan Bahan Mentah BSistem Pengangkutan dan Perhubungan PRevolusi Perindustrian RBeban Orang Putih BPersaingan kuasa Barat P

Revolusi Perindustrian• Mengubah dasar

imperialisme Barat ditimur.

• Tujuan, mendapatkanbarang dagangan (tehdan rempah).

• Memerlukan bekalanbahan mentah yangbanyak dan berterusan.

Beban Orang Putih danTugas MenyebarkanTamadun• Orang Inggeris dan

Amerika mendakwamereka lebih bertamadun.

• Menyebarkan agamaKristian.

Kekayaan BahanMentah• Negara Asia

Tenggara kayabahan mentah(bijih timah,tanaman)

Sistem Pengangkutan dan Perhubungan• Penggunaan kapal berkuasa wap cepat dan

boleh membawa muatan dan banyak.• Pembukaan terusan Suez.• Penciptaan telegraf

Dapat memberi arahan dengan cepat danberkesanMudah berhubungUrusan perniagaan lebih mudah

1 2

3

4

5

Faktor-faktor

Imperia-lismeBarat

Persaingan Kuasa-kuasa Barat

• Meningkatkanimej negaramasing-masing.

• Persainganmenjadi kuasabesar.

Peta negara jajahan Imperialis


1KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA

Imperialisme Barat di Asia TenggaraBAB 1

Kekayaan Bahan Mentah

1. Berbeza dengan India dan China, Asia Tenggarapula menjadi sasaran mereka untuk mendapatkanbekalan bahan mentah seperti bijih timah keranaAsia Tenggara sememangnya terkenal dengankekayaan bahan mentahnya.

2. Tanah Melayu, Indonesia dan Thailand kayadengan sumber bijih timah yang diperlukanImperialis Barat.

Sistem Pengangkutan dan Perhubungan

1. Ia juga didorong oleh kemajuan sistempengangkutan dan perhubungan yang dialami olehImperialis Barat.

2. Penggunaan kapal berkuasa wap dapatmempercepatkan perjalanan antara Timur danBarat.

3. Selain itu barang juga dapat diangkut denganlebih banyak.

4. Pembukaan Terusan Suez juga pada 1869 jugaturut memberi pengaruh yang besar dalamImperialisme Barat ini kerana ia dapatmemendekkan jarak dan masa untuk sampai keTimur dari Barat.

5. Penciptaan telegraf juga membawa era barudalam sistem perhubungan. Ini kerana ImperialisBarat dapat memberikan arahan kepada pegawai-pegawainya di tanah jajahan dengan lebih cepatdan mudah.

6. Ia juga lebih memudahkan urusan perniagaanserta menggalakkan perdagangan antarabangsayang lebih pesat.

Persaingan Kuasa-kuasa Barat

1. Imperialisme pada masa itu juga merupakan carauntuk meningkatkan imej negara.

2. Bagi mereka, semakin luas tanah jajahan semakintinggi dan dihormati negara serta bangsamereka.

3. Oleh itu, negara-negara Barat berlumba-lumbauntuk menjadi kuasa besar.

Beban Orang Putih/ Tugas MenyebarkanTamadun

1. Slogan beban orang putih sering digunakanBrit ish dan Belanda untuk menjalankanimperialisme. Kedua-dua kuasa ini mendakwamereka lebih maju dan bertamadun.

2. Mereka berasa bertanggungjawab memimpinorang Timur ke arah kehidupan yang lebihsejahtera.

3. Perancis berpegang kepada slogan tugasmenyebarkan tamadun . Mereka berasabertanggungjawab untuk mentamadunkan orangTimur.

4. Mubaligh Kristian juga berpendapat merekabertanggungjawab menyebarkan agama Kristiankepada penduduk tanah jajahan.

IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA

1. Imperial isme berasal daripada perkataanimperialste yang menggambarkan tentangkehebatan Empayar Napoleon. Konsep inidiperkenalkan di Perancis pada 1830-an.

2. Imperialisme bermaksud dasar perluasan kuasasesebuah negara dalam meluaskan pengaruh danwilayahnya dengan menjajah negara lain untukkepentingan tertentu.

3. Ianya telah berlaku sejak Empayar Rom danYunani lagi.

4. Imperialisme moden bermula sejak abad ke-15apabila kuasa Barat menguasai wilayah-wilayahdi Amerika Latin, Afrika dan Asia.

IMPERIALIS BARAT

1. Antara kuasa Barat yang terl ibat denganimperialisme di Asia Tenggara ialah Portugal,Sepanyol, Belanda, Perancis dan Amerika.

2. Portugal adalah antara yang terawal sebagaiimperialis Barat apabila berjaya menawan Melakapada 1511.

3. Pada mulanya, mereka bertujuan untukmenguasai kepentingan perdagangan rempahsahaja.

4. Tetapi apabila tercetus Revolusi Perindustrian diEropah, persaingan antara kuasa Barat semakinsengit dan perluasan kuasa politik secaralangsung telah berlaku.

5. Menjelang 1914, seluruh Asia Tenggara telahdijajah oleh Barat sepenuhnya kecuali Thailand.

FAKTOR-FAKTOR IMPERIALISME BARAT

Revolusi Perindustrian

1. Revolusi Perindustrian yang berlaku di Eropahtelah mengubah dasar imperialisme Barat di Timur.

2. Jika dahulu mereka bertujuan untuk mendapatkanbarang dagangan seperti teh dan rempah sahaja.

3. Apabila berlaku perkembangan yang pesat dalamsektor perindustrian di Barat pada kurun ke-17,telah berlaku pengeluaran hasil perkilangansecara besar-besaran. Ini menyebabkan merekamemerlukan bekalan bahan mentah yang banyakdan berterusan.

4. Selain itu, mereka juga terpaksa mencari pasaranbaru untuk memasarkan barangan mereka.

5. Ini menyebabkan berlakunya perluasanimperialisme yang pesat di Timur terutama sekalidi China, India dan Asia Tenggara.

6. China dan India menjadi sasaran imperialismeBarat untuk menjadi pusat pasaran baranganmereka.


2

Pengenalan Sistem Birokrasi Barat

Akronim →→→→→ KGB KU

A K R O N I M

Ciri-ciri Umum SistemBirokrasi Barat1. Kerajaan Pusat K2. Gabenor Jeneral G3. Biro B4. Ketua Biro Barat K5. Undang-undang Barat U

1

Ciri-ciri Umum Sistem Birokrasi Barat

Sistem Birokrasi Barat Indonesia

Ciri-ciri Umum Sistem Birokrasi Barat

Akronim →→→→→ PTB TV

A K R O N I M

Sistem Birokrasi BaratIndonesia1. Pentadbiran Pusat P2. Pentadbiran Tempatan T3. Jabatan / Biro B4. Dewan Tempatan T5. Volksraad V

PemerintahanPeringkat Tempatan

(Sistem Encomienda)

Encomiendero

Encomienda(Gabungan Barangay)

2

Sistem Birokrasi BaratFILIPINA

Pemerintahan Peringkat Pusat

Gabenor Jeneral (Pemerintah Tertinggi)

Ketua Datuk Bandar (Pentadbir Wilayah)

Gabenor Kecil (Pentadbir Bandar)

Pentadbiran tanah jajahanoleh Gabenor Jeneral

Penubuhan kerajaanPusat kesanpenyatuan wilayah-wilayah tanah jajahan

Pelaksanaanundang-undangBarat

Ketua biro dilantikdari kalanganpegawai Barat

Penubuhan birountuk melaksanakanpentadbiran

234

5

1

Ditadbir olehpembesartempatan dandiawasi olehpegawaiBelanda

Gabenor Jeneralsebagai ketua Berfungsi

sebagai MajlisRakyat ekorandesakanSarekatIslam

Sebagaipenasihat pentadbiranBelanda tetapi tiadakuasa perundangan

Penubuhanjabatan sepertiJabatan Pelajarandan sebagainya

PentadbiranTempatan

PentadbiranPusat

Volksraad

Dewan

TempatanJabatan/

Biro

BAB 1: KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARAPerubahan Sistem Politik


KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA

Perubahan Sistem Politik2 BAB 1

PERUBAHAN SISTEM POLITIK

1. Sebelum kedatangan Imperialis Barat,negara-negara di Asia Tenggaramengamalkan sistem pemerintahan beraja.

2. Imperialis Barat berpendapat penguasaanterhadap politik negara jajahan sekaligusdapat menguasai ekonomi negara-negarajajahan.

3. Ini merupakan matlamat dasar ImperialismeBarat.

PENGENALAN SISTEM BIROKRASIBARAT

1. Apabila kuasa-kuasa Barat mula menguasaiAsia Tenggara, sistem birokrasi Barat telahdiperkenalkan untuk menggantikan sistempemerintahan beraja.

2. Antara ciri-ciri umum sistem Birokrasi Baratyang diperkenalkan di negara-negara AsiaTenggara ialah:a) Penubuhan Kerajaan Pusat hasil

penyatuan wilayah-wilayah di tanahjajahan.

b) Pelantikan Gabenor Jeneral sebagai ketuapentadbir di tanah jajahan.Gabenor Jeneral sebagai pemerintahtertinggi di negara-negara jajahan yangbertanggungjawab terus kepadaKementerian Hal Ehwal Jajahan di negaramasing-masing.

c) Pelaksanaan pentadbiran melalui biro(jabatan).Urusan pentadbiran dijalankan melaluibiro-biro (jabatan-jabatan) yang diketuaioleh pegawai-pegawai Barat.

d) Pelantikan pegawai Barat sebagai ketuabiro.

e) Pengenalan undang-undang Barat.Menggantikan undang-undang tempatandan bahasa Barat dijadikan bahasarasmi.

SISTEM BIROKRASI BARAT DIFILIPINA

1. Sebelum kedatangan Sepanyol, Filipinaterdiri daripada daerah-daerah kecil dikenalisebagai barangay yang diperintah olehgolongan datu.

2. Di bahagian selatan Kepulauan Filipina pulawujud kerajaan-kerajaan Islam.

3. Setelah berjaya menguasai Filipina, Sepanyolkemudiannya memperkenalkan sistempentadbiran berpusat dengan GabenorJeneral sebagai pemerintah tertinggi diperingkat pusat.

4. Jawatan Ketua Datuk Bandar pula adalah

sebagai Pentadbir Wilayah dan GabenorKecil sebagai Pentadbir Bandar.

5. Manakala pentadbiran pada peringkattempatan pula dilaksanakan di bawah SistemEncomienda.

6. Pemerintah sistem Encomienda ialahEncomiendero.

7. Tugas Encomiendero ialah:(a) Menjaga keamanan.(b) Mengutip cukai.(c) Mengkristiankan penduduk barangay.

8. Sistem Encomienda dibenci oleh pendudukFilipina kerana sistem ini mengenakan cukaiyang tinggi dan kerahan tenaga kepadamereka.

9. Encomienda ialah penyatuan barangay-barangay.

10. Penyatuan barangay telah menyebabkankemerosotan terhadap sistem pemerintahantradisional dan pengaruh golongan datu.

SISTEM BIROKRASI BARAT DIINDONESIA

1. Sebelum kedatangan Belanda, Indonesiaterdiri daripada beberapa buah kerajaanyang berasingan seperti kerajaan Mataramdan Bantam di Jawa.

2. Kerajaan tersebut diketuai oleh raja dandibantu oleh golongan pembesar.

3. Pada peringkat pentadbiran tempatan pulaia diketuai oleh pembesar daerah atau bupati(di Jawa).

4. Setelah Indonesia dikuasai, Belandamembahagikan pentadbiran kepada dua,iaitu pentadbiran pusat dan pentadbirantempatan.

5. Pentadbiran pusat diketuai oleh GabenorJeneral yang bertanggungjawab terhadapkerajaan Belanda.

6. Pentadbiran tempatan merupakanpentadbiran peringkat rendah yangdijalankan oleh pembesar-pembesartempatan di bawah pengawasan pegawai-pegawai Belanda.

7. Beberapa jabatan kerajaan ditubuhkanseperti Jabatan Pelajaran (1867) danJabatan Pertanian (1905).

8. Dewan-dewan Tempatan telah ditubuhkandengan diwakili oleh orang-orang Eropah,Indonesia, dan Cina. Dewan ini berfungsisebagai penasihat pentadbiran Belandatetapi tidak mempunyai kuasa perundangan.

9. 1916, Volksraad (Majlis Rakyat) yangdianggap satu langkah ke arah kemerdekaantelah diperkenalkan. Kewujudannya adalahkesan daripada desakan Sarekat Islam iaitusebuah parti politik yang sangat berpengaruhketika itu.


3BAB 1: KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA

Perubahan Sistem Politik

Sistem Birokrasi Barat Burma

Sebelum Selepas

Sistem Pemerintahan DinastiKonbaung

• Seorang Residen/Penasihat ditempatkandi setiap negeri.

• Pengenalan:(a)Undang-undang

Barat(b)Sistem Kehakiman

Barat(c)Sistem Pungutan

Cukai(d)Pembahagian negeri

kepada daerah(e)Penubuhan balai

polis

Negeri-negeri Selat• Melaka, Pulau Pinang dan

Singapura• Gabenor (pemerintah tertinggi)• Dibantu Residen Kaunselor• Penghulu dikekalkan

Negeri-negeriMelayu TidakBersekutu.• Sistem

Penasihat

Raja

Hluttaw

Myothugyi

Ahmudan

Athi

Wun

1 Pesuruhjaya Tinggi British (pemerintahtertinggi).

2 Sistem Pemerintahan Dinasti Konbaungdimansuhkan.

3 Pengenalan Akta Kampung Ulu Burma1887 dan Akta Perkampungan Burma 1889.

4 Pentadbiran daerah dijalankan Myo-ok.

5 Pengenalan Sistem Undang-undang Barat.

6 Pengenalan Majlis Perundangan

7 Penubuhan Jabatan

8 Penubuhan balai polis dan kem tentera.

Negeri-negeriMelayuBersekutu• Sistem

Residen• Pahang,

Perak,Selangordan NegeriSembilan.

• Johor,Kedah,Kelantan,Terengganu,dan Perlis.

Sistem Birokrasi Baratdi Tanah Melayu


3 BAB 1KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA


SISTEM BIROKRASI BARAT DIBURMA

1. Sebelum kedatangan British, Burmatelah mengamalkan sistempemerintahan beraja di bawah DinastiKonbaung.

2. Kemenangan British dalam PerangInggeris-Burma III pada 1886menyebabkan penguasaan Britishsepenuhnya terhadap Burma danmenghapuskan sistem pemerintahanberaja tersebut.

3. Pesuruhjaya Tinggi British telahmenjadi pemerintah tertinggi diBurma.

4. Institusi Hluttaw (Majlis Diraja) telahhilang fungsi. Jawatan tradisi sepertiwun, myothugyi, ahmudan, dan athidimansuhkan.

5. Akta Kampung Ulu Burma 1887 danAkta Perkampungan Burma 1889telah melenyapkan sistempentadbiran tradisional di Burma.

6. Pentadbiran daerah diambil alih olehMyo-Ok (pegawai bandaran).

7. Sistem undang-undang Baratdiperkenalkan dan dijadikan undang-undang utama. Undang-undang Baratmengambil alih fungsi raja sebagaipenaung sami-sami Buddha. Inimenyebabkan kemerosotan pengaruhgolongan agama.

8. Majlis Perundangan telahdiperkenalkan dan jabatan-jabatanseperti kesihatan, perhutanan danpelajaran diwujudkan.

9. Balai polis dan kem-kem tenteradiwujudkan.

SISTEM BIROKRASI BARAT DITANAH MELAYU

1. Sebelum kedatangan Portugis,Kesultanan Melayu Melakamengamalkan Sistem PembesarEmpat Lipatan dan konsep ini telahmenjadi ikutan negeri-negeri di TanahMelayu.

2. Sayangnya, selepas Portugis berjayamenakluk Melaka, institusi beraja initelah merosot sedikit demi sedikit.

3. Selepas itu, Belanda pula telahmenakluk Melaka dan menyebabkaninstitusi beraja ini terus terhapus.

4. Apabila British memerintah, Negeri-negeri Selat telah diwujudkan di manaMelaka, Pulau Pinang, dan Singapuratelah digabungkan. Manakala, Perak,Selangor, Pahang dan NegeriSembilan telah digabungkan dandikenali sebagai Negeri-negeri MelayuBersekutu . Begitu juga dengan,Negeri-negeri Melayu TidakBersekutu yang telah menggabungkanKedah, Kelantan, Perlis, Terengganudan Johor.

5. Pemerintah tertinggi bagi Negeri-negeri Selat ialah Gabenor yangdibantu oleh residen kaunselor bagiketiga-ketiga negeri tersebut.Manakala, pentadbiran di peringkatkampung yang diketuai oleh penghulutelah dikekalkan.

6. British telah memperkenalkan SistemResiden bagi Negeri-negeri MelayuBersekutu dan Sistem Penasihat bagiNegeri-negeri Melayu TidakBersekutu.

7. Residen dan Penasihat ini di bawahGabenor Negeri-negeri Selat. Tugasutama mereka ialah menasihatiSultan dalam semua perkara kecualihal agama Islam dan adat istiadatMelayu.

8. British juga telah memperkenalkanperubahan lain seperti sistemkehakiman Barat, pelaksanaan sistemkutipan cukai, pembahagian negerikepada beberapa daerah danpenubuhan balai polis.

9. Walaupun struktur pentadbiran diNegeri-negeri Melayu tidak berubahtetapi peranan raja dan pembesarMelayu telah terjejas.




Sistem Birokrasi Barat Thailand

Diperkenalkan sendiri oleh Raja Mongkut dan Raja Chulalongkorn.

Penasihat KewanganNegara Britain

Penasihat TenteraNegara Perancis

Pengenalan Majlis Penasihat Rendah dan Majlis Mesyuarat Tertinggi

Kabinet Menteri Kementerian Dalam Negeri

Gabenor Jeneral

Leftenan Gabenor(Pemerintah wilayah jajahan/naungan)

Residen Jeneral

Residen Wilayah

S I S T E MB I R O K R A S I

B A R A TI N D O C H I N A

Penghapusaninstitusi raja(Melaka dan

Burma)

1

Mengambil alihperanan raja

sebagai penaungagama Buddha

(Burma)

4

Menghapuskansistem

pemerintahantradisional

7

Mengambil alihperanan raja

(Tanah Melayudan Indonesia)

2

Penyatuan wilayah -wilayah menjadi negara

(Persekutuan TanahMelayu, Filipina,

IndoChina dan Indonesia)

5

Pengenalanundang-

undang Barat

8

Menghapuskansistem beraja

berkuasa mutlak(Thailand)

3

Menghapuskanpengaruh pembesar-pembesar tradisional(golongan Mandarin

dan Datu)

6

Pengenalansistem cukai baru

(Tanah Melayu)

9

Penubuhan balaipolis dan

pasukan polis

10

Kesan-kesan Pengenalan Sistem Birokrasi Barat

Penasihat PelabuhanNegara Britain

Penasihat PolisNegara Britain

Penasihat KastamNegara Amerika Syarikat




SISTEM BIROKRASI BARAT DITHAILAND

1. Sistem birokrasi Barat di Thailand telahdiperkenalkan sendiri oleh rajanya, iaitu RajaMongkut dan Raja Chulalongkorn.

2. Raja Mongkut telah melantik 80 orangpenasihat Barat untuk mengetuai jabatan-jabatan yang ditubuhkan selain melatihpegawai-pegawai tempatan.

3. Penasihat kewangan, penasihat pelabuhandan polis dibawa dari Britain. Manakala,penasihat kastam dan ketenteraan dibawadari Amerika Syarikat dan Perancis.

4. Raja Chulalongkorn memperkenalkan MajlisPenasihat Rendah, Majl is MesyuaratTertinggi dan Kabinet Menteri.

5. Majl is Penasihat Rendah dan Majl isMesyuarat Tertinggi merupakan badanpenasihat raja dalam pentadbiran negara.

6. Kabinet Menteri pula terdiri daripadagolongan bangsawan berpendidikan Baratyang mengetuai kementerian.

7. Bukan itu sahaja, juruaudit dari Britain jugatelah dilantik untuk berkhidmat dalamperbendaharaan negara.

8. Kesan daripada itu, muncul golongan baruyang terdiri daripada pentadbir yangmempunyai kedudukan dalam birokrasimoden berdasarkan tahap pendidikanmereka.

9. 1932, sistem Raja Berperlembagaansebagaimana di Barat telah diperkenalkanuntuk menggantikan sistem raja berkuasamutlak.

10. Perubahan yang dibuat ini telahmengurangkan pengaruh pembesartradisional dan institusi raja.

11. Pemodenan pentadbiran yang dilakukantelah mengekalkan kemerdekaan Thailandsehingga kini di mana Thailand merupakansatu-satunya negara di Asia Tenggara yangtidak pernah dijajah oleh Imperialis Barat.

SISTEM BIROKRASI BARAT DIINDOCHINA

1. Sebelum Perancis datang ke Indochina,negeri-negeri di Indochina ditadbir olehsebuah kerajaan pusat berkuasa mutlak yangmemberikan kuasa penuh kepada pembesartempatan.

2. Setiap birokrasi diketuai oleh golonganMandarin. Golongan ini dipengaruhi olehsistem pentadbiran Tanah Besar China.

3. Mereka dipilih melalui peperiksaan dalambidang bahasa dan kesusasteraan China.

4. Selepas Perancis menguasai Indochina,pentadbiran di situ diketuai oleh seorangGabenor Jeneral yang bertanggungjawabterus kepada Tanah Jajahan di Paris.

5. Perancis telah membentuk kerajaan pusatdengan menubuhkan Union Indochinoise.

6. Union Indochinoise 1887 itu merupakanPersekutuan Indochina yang terdiri daripadaVietnam dan Kemboja.

7. Laos menyertainya pada tahun 1904. Ianyadiketuai oleh Gabenor Jeneral dan Perancismenguasai keseluruhan pentadbiran.

8. Semua undang-undang di negara itudiluluskan oleh Parlimen Perancis.

9. Tetapi, pentadbiran kerajaan tempatan tidakdicampuri oleh kerajaan pusat, mereka hanyaperlu membayar cukai dan menyediakankerahan tenaga.

KESAN-KESAN PENGENALAN SISTEMBIROKRASI BARAT

1. Institusi Beraja telah terhapus sebagaimanayang berlaku kepada Melaka dan Burma.

2. Peranan raja telah diambil alih oleh ImperialisBarat sebagaimana yang berlaku ke atasTanah Melayu dan Indonesia.

3. Sistem Beraja berkuasa mutlak sepertiThailand telah digantikan dengan sistemRaja Berperlembagaan Barat.

4. Peranan raja sebagai penaung agamaBuddha telah diambil alih sebagaimanayang berlaku di Burma.

5. Wilayah-wilayah atau negeri-negeri telahdisatukan menjadi sebuah negara sepertiyang berlaku di Persekutuan Tanah Melayu,Filipina, Indochina dan Indonesia.

6. Pengaruh pembesar-pembesar tradisionalseperti golongan Mandarin di Indochina danDatu di Filipina telah dihapuskan.

7. Sistem undang-undang Barat telahdiperkenalkan oleh Imperialis Barat.

8. Sistem cukai yang baru diperkenalkansebagaimana yang berlaku di Tanah Melayu.

9. Balai polis dan pasukan polis telahditubuhkan.


5

Faktor-faktor Kemunculan Nasionalisme

Nasionalisme:Perasaan cinta padabangsa dan negara yangmembawa kepadagerakan membebaskantanah air dalam semuaaspek (Politik, Ekonomi,dan Sosial)

Akronim →→→→→ KIMBAL 2P

A K R O N I M

Faktor-faktor Kemunculan Nasionalisme• Karya Kesusasteraan (K)• Kemunculan Intelektual (I)• Pengaruh Media massa (M)• Dasar Penjajahan Barat (B)• Pengaruh Agama (A)• Pengaruh Luar (L)• Sistem Pendidikan (P)• Sistem Pengangkutan dan Perhubungan (P)

• Timbul rasatidak puas hati

• Rasa terancam• Pembesar

tempatanhilang kuasa

DasarPenjajahan

Barat• Pembinaan jalankereta api dan jalanraya serta kemudahantelefon dan telegrafmemudahkan nasionalisberhubung merancang strategi.

SistemPengangkutan

danPerhubungan Pengaruh

Luar

• Perjuangannegara lainseperti Jepun,China danIndia menjadiinspirasi

PengaruhAgama

• Agamamenyatukanrakyat

• ContohPerang Jawadan Peristiwakasut

KaryaKesusasteraan

• Alat melahirkanpenderitaan,kekecewaan terhadappenindasan dankeperitan hidup.

SistemPendidikan

• Keenggananpenjajah Baratmenyediakanpendidikan untukgolongan bawahan.

• Pendidikan sekulardan mubaligh yangmengancam agamaasal.

KemunculanIntelektual

PengaruhMedia Masa

• Mediamenyatukanrakyat

• Menyebarkan ideanasionalis

• Media menanamsifat antipenjajahan.

BAB 1: KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARAPerubahan Sistem Politik

• Golonganberpendidikanluar negara mulasedar bagaimanaBarat meentadbirnegara sendiritidak sepertinegara sendiri.



Nasionalisme di Asia Tenggara

NASIONALISME DI ASIA TENGGARA

Nasionalisme bererti perasaan cintakan bangsa dan negarayang akan membawa kepada gerakan membebaskan tanahair tercinta dalam semua aspek sama ada politik, ekonomiatau sosial.

FAKTOR-FAKTOR KEMUNCULAN NASIONALISME

Dasar Penjajahan Barat

1. Sistem birokrasi Barat yang diperkenalkan tidakmemberi peluang kepada rakyat tempatan dalamsistem pentadbiran moden di mana mereka terus kekaldalam ekonomi tradisional yang serba kekurangan.

2. Sebagai contoh, Sistem Tanaman Paksa (Indonesia) danSistem Polo (Filipina) jelas menunjukkan penindasanterhadap penduduk peribumi.

3. Sebagai contoh, penduduk tempatan di Indonesiaditindas dan dipaksa menjadi buruh oleh penjajah bagimenjalankan aktiviti pertanian menerusi Sistem Paksa.

4. Penjajah juga mewujudkan jurang sosial denganmenganggap bahawa mereka berada dalam kelasmereka tersendiri. Mereka hanya layak bargaul dengangolongan elit tempatan yang terdiri daripada golonganbangsawan dan golongan pegawai kerajaan yangberpendidikan Barat.

5. Manakala, dasar terbuka penjajah terhadapkemasukan imigran telah menimbulkan rasa tidakpuas hati rakyat tempatan kerana penguasaangolongan terbabit dalam bidang ekonomi.

Pengaruh Agama

1. Faktor agama telah berjaya menyatukan rakyattempatan untuk menghadapi penindasan, pengaruhbudaya Barat dan agama Kristian.

2. Penubuhan Gerakan Islah di Tanah Melayu danIndonesia serta Persatuan Belia Buddha (1906) diBurma menunjukkan peranan agama sebagai alatperpaduan dan golongan agama sebagai pencetusnasionalisme pada peringkat awal nasionalisme di AsiaTenggara.

3. Gerakan Islah memperjuangkan Pan-Islamisme(penyatuan dunia Islam menentang penjajah Barat).

4. Agama Kristian yang diperkenalkan Sepanyol telahmenyatupadukan penduduk peribumi untuk menentangkuasa tersebut.

5. Perkara ini berlaku kerana penganut Kristian berbangsaSepanyol menganggap penganut Kristian tempatanadalah penganut kelas kedua.

Karya Kesusasteraan

1. Karya-karya yang dihasilkan menyampaikan mesejkesengsaraan dan kekecewaan terhadap penindasanpenjajah yang akhirnya membangkitkan kesedaranrakyat dan cinta mereka kepada tanah air.

2. Sebagai contoh, di Filipina novel Noli Me Tangere karyaJose Rizal telah mencetuskan gerakan nasionalismedan menjadi inspirasi terhadap gerakan nasionalismedi Asia Tenggara.

3. Manakala, di Indonesia pula cerpen Kerikil-kerikil Tajamdan Ke Makam Bonda karya Chairil Anuar begituberpengaruh. Di Tanah Melayu pula, novel PuteraGunung Tahan karya Pak Sako adalah di antara novel-novel terkenal yang dapat membangkitkan semangatnasionalisme.

Sistem Pendidikan

1. Sikap penjajah yang pilih kasih semasa menyediakankemudahan pendidikan seperti mengutamakan sekolahyang menggunakan bahasa penjajah sebagai bahasapengantar adalah salah satu faktor pemangkinnasionalisme Asia Tenggara.

2. Penjajah hanya memberikan pendidikan padaperingkat rendah dan terhad kepada golongan elit danpenduduk bandar.

3. Di Indonesia contohnya, anak golongan priyayi diberipendidikan yang tersendiri dan diasingkan daripadaanak orang kebanyakan. Sikap ini telah memecahkanperpaduan rakyat tempatan.

4. Di Burma pula, pendidikan sekular dan pendidikanmubaligh yang diperkenalkan telah mengancam sekolahBuddha.

5. Manakala, di Tanah Melayu pula, lepasan sekolahvernakular sukar mendapat pekerjaan berbandinglepasan sekolah Inggeris.

Kemunculan Golongan Intelektual

1. Golongan ini adalah golongan yang berpeluangmelanjutkan pelajaran di Barat dan di Asia Baratserta didedahkan dengan idea falsafah Barat danIslam.

2. Pengalaman mereka telah menyedarkan merekabahawa pihak penjajah tidak mentadbir tanah jajahansebaik mentadbir negara mereka sendiri.

3. Golongan ini telah memimpin gerakan nasionalismeselepas kembali ke tanah air yang pada mulanya hanyamenuntut taraf hidup bangsa mereka dibela tetapi lamakelamaan berubah kepada meminta penjajahmemerdekakan negara mereka.

Pengaruh Media Massa

1. Akhbar dan majalah menyebarkan idea-idea nasionalisdan menanamkan perasaan antipenjajah kepadarakyat jelata.

2. Di Tanah Melayu, media massa seperti al-Ikhwan,Saudara, Warta Malaya dan Majlis adalah akhbar yangberpengaruh. Manakala, di Vietnam pula, akhbar yangberpengaruh adalah Tribune Indigene dan Cloche Felee.

3. Pihak penjajah menganggap perkembangan ini sebagaiancaman terhadap kepentingan politik mereka di tanahjajahan dan sikap mereka ini bertentangan dengankebebasan akhbar yang diamalkan oleh negara merekasendiri.

Sistem Perhubungan dan Pengangkutan

1. Dengan adanya perkhidmatan telefon dan telegraf,ianya telah memudahkan hubungan di kalangannasionalis.

2. Pembinaan jalan raya dan jalan kereta api dapatmenghubungkan kawasan-kawasan yang sebelum ituterpisah.

3. Hal ini telah memudahkan rakyat dan para pemimpinbertemu dan membincangkan idea-idea nasionalisme.

Pengaruh Luar

1. Kejayaan Jepun mengalahkan China pada 1895 danRusia pada 1905 telah membuka mata para nasionalisdi Asia Tenggara kerana keupayaan sebuah negarakecil mengalahkan negara besar.

2. Perjuangan Mahatma Gandhi di India semasamenentang British juga telah memberikan paranasionalis satu inspirasi untuk menentang penjajahBarat.




Perkembangan Nasionalisme

TAHAP KEDUA

Penentangansecaraterbuka

Meminta taraf hidup

merekadipulihkan Menuntut

kembalihak

mereka

Menekankankesedaran

politik

Tidakberorganisasi

Tidakmeminta

kemerdekaansegera

Isukebudayaan,

agama,dan hakperibumi

Pemimpinberpendidikan Barat/Asia

Barat

Bersifatsetempat Penentangan

lebih radikal

Menuntutkemerdekaan

Berorganisasi

Matlamatuntuk

membentukkerajaansendiri

Pemimpinberpendidikan,

berpengetahuanluas dalam hal

ehwal Barat

Gerakan Nasionalisme di Filipina

TAHAP PERTAMA

Gerakan Dakyah

• Oleh Jose Rizal.• Menuntut Filipina dijadikan wilayah

Sepanyol.• Persamaan bangsa Sepanyol dengan

Filipina.• Kebebasan bersuara.

Liga Filipina

• Oleh Jose Rizal.• Mendesak Sepanyol membuat

pembaharuan dalam politik, ekonomi dansosial.

TAHAP KEDUA

Katipunan

• Oleh Andres Bonifacio (1892).• Menyatukan bangsa Filipina.• Mendapatkan kemerdekaan secara

revolusi.• Revolusi bersenjata

– Menggulingkan Sepanyol

Parti-parti Sederhana

• Menuntut kemerdekaan denganmenjalinkan kerjasama denganAmerika Syarikat.

TAHAP PERTAMA




PERKEMBANGAN NASIONALISME

1. Umumnya perkembangan nasionalisme di AsiaTenggara terbahagi kepada dua tahap.

2. Tahap per tama merupakan penentanganpenduduk tempatan secara terbuka tetapibersifat setempat dan tidak berorganisasi.

3. Antara ciri-ciri lain ialah isu yang dibangkitkanialah isu-isu kebudayaan, agama dan hakperibumi.

4. Pemimpin yang mengetuai pergerakan ini jugaadalah golongan yang berpendidikan Barat danAsia Barat.

5. Pemimpin-pemimpin ini lebih menekankankesedaran politik daripada tindakan politik.

6. Mereka juga menuntut hak dan taraf hidupmereka dikembalikan serta dibaiki.

7. Mereka tidak menuntut kemerdekaan dengansegera.

8. Gerakan nasionalisme pada tahap kedua pulalebih radikal dan berorganisasi. Ini keranagerakan nasionalisme pada tahap pertamatidak berjaya mencapai matlamatnya.

9. Pemimpin yang memimpin gerakan pada tahapkedua ini adalah orang yang berpendidikan danberpengetahuan luas dalam hal kebudayaandan ilmu pengetahuan Barat.

10. Pemimpin gerakan nasionalisme ketika itumenyedari perubahan yang diperkenalkan olehpenjajah serta kesannya terhadap bangsa dannegara mereka.

11. Menuntut kemerdekaan dan membentukkerajaan sendiri yang berdaulat adalahmatlamat perjuangan mereka.

PERKEMBANGAN NASIONALISME

Gerakan Nasionalisme di Filipina

1. Gerakan nasionalisme di Filipina adalah yangterawal di Asia Tenggara.

2. Tahap pertama gerakan ini merupakan gerakandakyah.

3. Ia dipimpin oleh Jose Rizal yang sangatberpengaruh dan disokong oleh golonganpertengahan yang berpendidikan Barat.

4. Mereka menuntut supaya Filipina diberi hakyang sama seperti bangsa Sepanyol, menuntutFilipina dijadikan wilayah Sepanyol dan bangsaFilipina diberikan kebebasan bersuara.

5. Apabila tuntutan mereka tidak mendapatperhatian dan tindakan sepenuhnya, Jose Rizaltelah menubuhkan Liga Filipina pada 1892untuk mendesak Sepanyol melakukanpembaharuan politik, ekonomi dan sosial.

6. Kerajaan Sepanyol yang berasa terancamdengan tindakan tersebut telah menangkap danJose Rizal dan dibuang negeri ke Dapitan diMindanao.

7. Jose Rizal kemudiannya dijatuhkan hukumanbunuh di atas tuduhan terl ibat di dalampemberontakan.

8. Walaupun dakyah ini berakhir tetapi gerakannasionalisme ini telah melancarkan gerakanyang lebih radikal pada tahap kedua.

9. Gerakan nasionalisme pada tahap kedua pulatelah bermula apabila Katipunan ditubuhkan.

10. Katipunan telah ditubuhkan oleh AndresBonifacio yang memulakan penentangan secararadikal ke atas Sepanyol.

11. Matlamat perjuangan gerakan ini ialahmenyatukan bangsa Filipina dan mencapaikemerdekaan melalui revolusi.

12. Media cetak menjadi alat menyebarkanfahaman revolusi Katipunan kepada rakyat danakhbar rasmi pertubuhan tersebut ialahKalayan.

13. Pada 1896, Katipunan telah melancarkanrevolusi bersenjata menggulingkanpemerintahan Sepanyol tetapi gagal.

14. Pada 1897, Katipunan semakin lemah selepaskematian Bonifacio yang dihukum mati olehEmil io Aguinaldo selepas berlakupersengketaan antara keduanya.

15. Emil io Aguinaldo merupakan anggotaKatipunan yang sebelum itu telah dilantiksebagai Datuk Bandar di Cavite pada 1895.

16. Pada 1897, Aguinaldo dilantik sebagai PresidenKerajaan Revolusi Filipina.

17. Pada 1898, Aguinaldo telah mengadakankerjasama dengan Amerika Syarikat danberjaya mengusir Sepanyol daripada Filipina.

18. Malangnya, pengusiran tersebut telahmenyebabkan penguasaan Amerika Syarikat keatas Filipina.

19. 1899, Amerika tidak mengiktirafpengisy tiharan kemerdekaan Filipina yangtelah dibuat oleh Aguinaldo.

20. Oleh itu, revolusi perjuangan yang sedia adatelah diteruskan oleh Aguinaldo sehinggalahbeliau ditangkap pada 1901.

21. Kerajaan Amerika terpaksa membenarkanpenubuhan parti-parti politik sederhana.

22. Pada 1907, Sergio Osmena dari Parti Nasionalyang memenangi pilihan raya tahun itu telahdilantik untuk mengetuai Dewan Perhimpunan.

23. Namun demikian, nasionalis Filipina hanyakembali menuntut kemerdekaan pada 1930-anmelalui Perlembagaan apabila pucuk pimpinanAmerika Syarikat telah bertukar kepada yanglebih liberal.


77

Gerakan Nasionalisme di Indonesia

TAHAP PERTAMA

Budi Utomo

• Oleh Dr. Wahidin SudiroUsada.

• Mengembangkan pendidikanBarat.

• Memajukan kebudayaan danekonomi Indonesia.

RadenAdjeng Kartini

• Berusahamemaju danmemperbaikipendidikankaum wanita.

Muhammadiyah

• MenyebarkanIslam.

• Menghindarisekularismedan agamaKristian.

• Kemerdekaan melaluikekerasan

• Mendesak penubuhanVolksraad

TAHAP KEDUA

Sarekat Islam

• Menubuhkankerajaankomunissecararevolusi

Parti KomunisIndonesia

• Mencapaikemerdekaanmelaluipenyatuanparti-partipolitik dengancara tidakbekerjasamadenganBelanda.

Parti NasionalIndonesia

Gerakan Nasionalisme di Indochina

TAHAP

PERTAMA

• Golongan bangsawan danMandarin. Pemulihan pemerintahan

Dinasti Nguyen.. Mengembalikan sistem

pentadbiran tradisional.

• Golongan menengahberpendidikan Barat. Menyingkirkan Perancis

melalui pemodenan.

• Viet Nam Quang Phu Hoi(VNQPH). Melancarkan beberapa

pemberontakan.. Melancarkan gerakan

dakyah. TAHAP KEDUA

• Viet Nam Quoc Dan Dang (VNQDD)

. Menggulingkan Perancis dengankekerasan.

. Menubuhkan kerajaan RepublikVietnam.

• Parti KomunisVietnam (PKV)

. Menubuhkannegara Republiksecara revolusi.

• Maharaja BaoDai

. BekerjasamadenganPerancis.

BAB 1: KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARAPerkembangan Nasionalisme

2

13




GERAKAN NASIONALISME DI INDONESIA

1. Pada tahap pertama, gerakan nasionalis diIndonesia lebih menumpukan perhatianterhadap isu-isu pendidikan kerana merekaberpendapat hanya pendidikan sahaja yangdapat mengubah nasib rakyat Indonesia.

2. Raden Adjeng Kartini adalah nasionalis yangberusaha memajukan pendidikan khusus untukkaum wanita. Karyanya seperti Habis GelapTerbitlah Terang dan Penulisan Seorang PuteriJawa telah mendedahkan kemunduran rakyatIndonesia dan penindasan yang dilakukan olehpenjajah.

3. Perjuangannya telah menjadi sumber inspirasikepada para nasionalis selepasnya untukmenubuhkan pertubuhan yang lebih tersusun.

4. Pada 1908, Dr. Wahidin Sudiro Usada telahmenubuhkan Budi Utomo yang bertujuan untukmengembangkan pendidikan Barat, memajukankebudayaan dan ekonomi Indonesia.

5. Antara pertubuhan penting lain pada tahap iniialah Muhammadiyah yang ditubuhkan pada1912 bermatlamat menyebarkan Islam yangsebenar, menghindari ancaman sekularismeBarat dan agama Kristian.

6. Pertubuhan ini telah membina sekolah, klinikdan masjid untuk keperluan dan kepentinganpenduduk tempatan.

7. Pada tahap kedua pula, gerakan nasionalismedi Indonesia telah memperlihatkan perjuanganpolitik yang lebih radikal seperti Parti KomunisIndonesia (PKI), Sarekat Islam (SI), dan PartiNasional Indonesia (PNI).

8. Parti -parti polit ik pada tahap ini lantangmenuntut kemerdekaan Indonesia sekalipundengan cara kekerasan.

9. Parti Nasional Indonesia pimpinan Soekarnobegitu popular kerana perjuangannyamendapat perhatian dan berjaya mempengaruhirakyat Indonesia.

10. Belanda yang semakin tertekan telahmenangkap pemimpin yang radikal termasuklahSoekarno dan mengharamkan Parti NasionalIndonesia.

11. Soekarno telah menubuhkan Parti NasionalisIndonesia pada tahun 1927.

12. Beliau merupakan seorang pejuang yangradikal.

13. Beliau telah dipenjarakan oleh Belanda pada1929-1931.

14. Beliau telah dibuang ke Flores (Indonesia) pada1934.

15. Beliau telah mengisytiharkan kemerdekaanIndonesia pada 17 Ogos 1945 dan menjadipresiden pertama pada 1949.

GERAKAN NASIONALISME DI INDOCHINA

1. Gerakan nasionalisme tahap pertama diIndochina lebih tertumpu di Vietnam dandipelopori oleh golongan bangsawan danMandarin.

2. Mereka cuba memulihkan pemerintahanDinasti Nguyen dan berusaha mengembalikansistem pentadbiran tradisional.

3. Selain itu, golongan menengah yangberpendidikan Barat pula, berusahamemperjuangkan pendidikan Barat di kalanganrakyat .

4. Seorang ketua gerakan ini iaitu Phan Boi Chautelah memimpin satu gerakan revolusi tetapigagal dan akhirnya telah menubuhkan Viet NamQuang Phu Hoi (VNQPH) dan melancarkanbeberapa pemberontakan di Tongkin serta telahmelancarkan gerakan dakyah di Vietnam.

5. Phan Boi Chau kemudiannya telah dipenjarakandan gerakan yang ditubuhkannya telahdiharamkan oleh Perancis.

6. Pada tahap kedua, gerakan nasionalisme yangditubuhkan di Indochina lebih bersifat radikalkerana kegagalan parti-parti politik sederhanadalam mendapatkan kerjasama denganPerancis.

7. Antara gerakan yang dimaksudkan ialah VietNam Quoc Dang Dang dan Parti KomunisVietnam. Parti ini cuba menggulingkan Perancisdengan cara kekerasan dan menubuhkankerajaan Republik Vietnam.

8. Perancis t idak berdiam diri dan telahmenangkap pemimpin-pemimpin Viet NamQuoc Dang Dang dan juga telah membunuhNguyen Thai Hoc.

9. Ho Chi Minh daripada Parti Komunis Vietnamtelah menyambung perjuangan Viet Nam QuocDang Dang iaitu menubuhkan kerajaanRepublik secara revolusi.

10. Perancis berjaya menyekat perjuangan merekadan ini telah memaksa Ho Chi Minh melarikandiri ke Hong Kong.

11. Kegagalan kedua-dua parti tersebut telahmembentuk gerakan nasionalisme bercoraksederhana di bawah pimpinan Maharaja BaoDai pada 1932.

12. Usaha-usaha pembaharuan yang dibuat olehMaharaja Bao Dai telah disekat dan bagindadilarang daripada terlibat dengan gerakannasionalisme.




GERAKAN NASIONALISME DI BURMA

1. Pada tahap pertama, gerakan nasionalismedi Burma telah dijalankan oleh sami Buddhadan golongan elit berpendidikan Barat.

2. Pada 1906, golongan sami Buddha tersebuttelah menubuhkan Persatuan Belia Buddha.

3. Penubuhannya bertujuan untukmengekalkan tradisi Buddha dan memajukanpendidikan di kalangan rakyat Burma.

4. Mereka menggunakan ISU KASUT untukmembangkitkan semangat nasionalisme dikalangan rakyat. Isu ini berpunca daripadasikap orang Inggeris yang telah menyebabkankemarahan orang Burma kerana memakaikasut semasa memasuki kuil Buddha diBurma.

5. 1916, persatuan tersebut dipimpin pula olehnasionalis yang radikal iaitu U Ba Pe danramai lagi.

6. 1920 , pemimpin-pemimpin persatuantersebut kemudiannya telah menubuhkanMajlis Persatuan Am Kesatuan-KesatuanBurma.

7. Pada tahap kedua pula gerakannasionalisme muncul apabila LaporanMontagu-Chelsford menyatakan Burmamasih belum bersedia untuk memerintahsendiri.

8. 1920, Revolusi Pelajar tercetus apabilamereka menuntut penubuhan sebuahuniversiti untuk rakyat Burma.

9. 1922, golongan Sami Buddha telahmenubuhkan Majlis Am Sangha Sametggiyang mencetuskan Pemberontakan SayaSan.

10. Nama pemberontakan tersebut diambilsempena nama pemimpinnya iaitu Saya Sanseorang bekas pongyi dan pemimpin diTharawaddy.

11. 1930-an muncul pula Liga AntiPemisahanyang menganggap pemisahan dengan Indiahanya akan melambatkan proseskemerdekaan.

12. Perlembagaan Burma 1935 telah membukapeluang Burma untuk berkerajaan sendiri.

13. Pada 1935 juga golongan Thakin (siswazahuniversiti) menubuhkan Parti DobamaAsiayone untuk menuntut kemerdekaan.Pemimpinnya terdiri daripada Aung San, UNu dan Kyaw Nein (Tuan).

14. 1937, Dr. Ba Maw yang memenangi pilihanraya telah dilantik sebagai Perdana Menteripertama.

GERAKAN NASIONALISME DITHAILAND

1. Gerakan nasionalisme di Thailand berbezadengan negara Asia Tenggara lain yangantipenjajah.

2. Ia sebaliknya bersifat antiraja berkuasamutlak.

3. Sistem pendidikan Barat yang dipelajaritelah mendedahkan mereka kepada fahamanliberal, sistem demokrasi, dan sistem rajaberperlembagaan kepada golongan intelekdi Thailand.

4. Kelemahan sistem pentadbiran yangdijalankan oleh Raja Vajiravudhmenyebabkan rakyat tidak berpuas hati.

5. Akhirnya, pada 1932, Parti Rakyat telahditubuhkan oleh Nai Pridi Panomyong danField Marshall Phibul Songram.

6. Pada tahun itu juga, Parti Rakyat telahmelancarkan Revolusi Thai yang telahmenamatkan sistem raja berkuasa mutlak.

7. Pada tahap kedua pula, gerakannasionalisme disebabkan oleh rasa tidakpuas hati rakyat terhadap penguasaanekonomi oleh Kapitalis Barat dan orang Cina.

8. Semasa Phibul Songram menjadi PerdanaMenteri, beliau meluluskan undang-undanguntuk menyekat kebebasan dan penguasaanekonomi oleh orang Cina.

9. Bukan itu sahaja, sekolah Cina dan akhbarCina juga telah dibubarkan.

10. Penduduk peribumi juga telah digalakkanbergiat aktif dalam aktiviti ekonomi.

11. Jawatan tertinggi dalam kerajaan pula hanyauntuk penganut agama Buddha.

12. 1939, Phibul Songram telah menukar namaSiam kepada Thailand (Tanah Bebas).

13. Hasil kerjasamanya dengan Jepun semasaPerang Dunia Kedua, Thailand berjayamendapatkan semula wilayah-wilayahnya diIndochina dan Tanah Melayu.


9BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA

Perjuangan Pemimpin Tempatan Menentang British

Sebab-sebab Penentangan

Eksploitasi Ekonomi

• British cubamenguasaiekonomitempatan

Pentadbiran British

• Memaksa penduduktempatan menerima sistempentadbiran British.

Kesengsaraan Rakyat

• Perubahan menyebabkanrakyat tidak bebas danpengenaan cukai yangdikenakan membebankan.

Kehilangan KuasaPembesar

• Pemimpin tempatanhilang kuasa danpengaruh apabilaBritish menjajahkawasan mereka

Campur Tangan AdatTempatan

• British campur tangandalam adat tempatan

Dasar Penjajahan British

• British cuba mengukuhkankedudukan politik

Peristiwa PenentanganPemimpin Tempatan

2

3

4

5

6

Penentangan oleh Penghulu Dol Said.

Penentangan terawal (1831-1833).

Penentangan kerana tidak bersetuju dengan British yangmeletakkan Naning sebagai sebahagian jajahan takluknya.

Penghulu Dol Said menentang arahan British supayamenghantar ufti (1/10) kepada Melaka.

1831, British menghantartenteranya menaklukNaning tetapi gagalkerana Naning mendapatbantuan ketenteraan.

1832, British sekali lagimenyerang Naning danberjaya kerana Naningtidak dibantu olehsesiapapun.

Penghulu Dol Saidterpaksa menyerah diridan dibawa ke Melaka.

A K R O N I M

Sebab-sebab Penentangan• Dasar penjajahan British (D)• Kesengsaraan Rakyat (R)• Pentadbiran British (B)• Campur tangan Adat Tempatan (A)• Kehilangan Kuasa Pembesar (K)• Eksploitasi Ekonomi (E)

Akronim →→→→→ DR BAKE

1

7

PENENTANGAN

DI

NANING

Kawasan Naning


9 BAB 2NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA


PERJUANGAN PEMIMPIN TEMPATANMENENTANG BRITISH

Penentangan terhadap British bermula sejakawal penjajahan lagi. Ia merupakan satu tindakbalas penduduk setempat untuk memelihara danmenjaga maruah mereka daripada dicerobohidan dikuasai oleh British.

SEBAB-SEBAB PENENTANGAN

1. Dasar Penjajahan British(a) Dasar penjajahan British bertujuan untuk

mengukuhkan kedudukan politiknya diTanah Melayu.

(b) Penguasaan politik yang luas akanmenyebabkan kawasan jajahannya terikatdengan undang-undang dan peraturanyang dibuat.

(c) Oleh sebab itu, akan lebih mudahlahuntuk British berkuasa ke atas kawasantersebut tanpa halangan banyak pihak.

2. Eksploitasi Ekonomi(a) British juga berhasrat menguasai ekonomi

tempatan untuk kepentingan merekasendiri.

(b) Ianya dilakukan dengan membuatperjanjian dengan pemimpin tempatandengan tujuan membenarkan saudagardari Negeri-negeri Selat untukmenjalankan aktiviti perlombongan danperdagangan bijih timah yang begitupenting ketika itu.

(c) Perkara ini telah menyebabkankemarahan penduduk yang akhirnyamencetuskan penentangan.

3. Pentadbiran British(a) British juga telah memaksa penduduk

tempatan yang dijajah supayamenggunapakai sistem pentadbiranBritish.

(b) British telah memperkenalkan sistemkutipan cukai, undang-undang danperaturan tanah yang membebankanpenduduk tempatan.

4. Kesusahan Rakyat· Perubahan yang dibuat oleh British bukan

sahaja telah membebankan penduduktempatan bahkan telah menyebabkan rakyattidak bebas serta pengenaan cukai yangmenyusahkan.

5. Kehilangan Kuasa Pembesar(a) Pemimpin tempatan juga telah kehilangan

kuasa dan pengaruh pentadbiran dikawasan mereka yang sebelum itu telahdilantik oleh Sultan untuk mentadbirsesuatu kawasan.

(b) Dan dalam sekelip mata pengaruhmereka terhakis dengan kedatanganBritish.

(c) Ini telah menyebabkan pemimpin berasatertekan dan dengan sokongan anak buahmereka, mereka telah menentang.

6. Campur Tangan Adat Tempatan• Sikap British yang mencampuri urusan

dan adat tempatan orang Melayu telahmenyebabkan kemarahan penduduktempatan sebagaimana yang telahdilakukan oleh J.W.W Birch yang telahmemaksa mereka menerima nilai-nilaiBritish yang berbeza dengan budayamasyarakat tempatan.

PERISTIWA PENENTANGANPEMIMPIN TEMPATAN

Penentangan di Naning

1. Penentangan telah dimulakan oleh PenghuluDol Said pada 1831-1833 dan merupakanpenentangan paling awal dalam sejarahpenentangan di Tanah Melayu.

2. Sebab penentangannya ialah kerana tidakbersetuju dengan British yang meletakkanNaning di bawah jajahan takluknya.

3. Sebagai bantahan Penghulu Dol Said telahmengabaikan arahan British supayamenghantar ufti sebanyak 1/10 kepadaMelaka.

4. Pada 1831, British telah menghantartenteranya yang diketuai oleh Kapten Wylieuntuk menakluk Naning (kawasan Taboh)tetapi tidak berjaya kerana Penghulu DolSaid mendapat bantuan ketenteraandaripada Yam Tuan Ali (Rembau), SyedShaban, Penghulu Remai dan Rechat, Dato’Kelana Sungai Ujong serta PenghuluGemencheh dan berjaya mengalahkanseramai 150 orang tentera British.

5. 1832, British dengan 1200 orang tenterasekali lagi telah menyerang Naning.

6. British berjaya kerana Penghulu Dol Saidtidak mendapat bantuan daripada mana-mana pihak.

7. Akhirnya, Penghulu Dol Said terpaksamenyerah diri dan telah dibawa ke Melaka.

8. Walaupun British berjaya menawan Naningtetapi British telah mengeluarkan belanjayang besar sebanyak £100,000.


10

Penentangan di Sarawak

Penentangan di Sabah

BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUAPerjuangan Pemimpin Tempatan Menentang British

1

2

3

4

5

6

7

Mat Salleh menentang Syarikat Borneo Utara British (SBUB).

Puncanya, Mat Salleh tidak dilayan untuk berbincang tentang SBUB yangmembuat kacau di kawasan Mat Salleh (1895).

Sebaliknya, kampung Mat Salleh diserang dan dibakar. Mat Salleh melarikan diri.

1897, Mat Salleh menyerang secara mengejut kubu SBUB di Pulau Gaya.

SBUB menawarkan pelan damai tetapidimungkiri SBUB dan Mat Salleh menyerangsekali lagi.

Serangan dibalas oleh SBUB denganmenyerang kubu Mat Salleh.

Mat Salleh tewas dan meninggal dunia pada31 Januari 1900.

• Rentap menentang James Brooke yang cuba menghapuskan orang IbanSungai Skrang yang dianggap lanun.

• Rentap menyerang Kubu Negara Skrang dan dibalas James Brooke denganmembakar kampung mereka.

• Rentap berundur ke Bukit Sadok dan ditewaskan oleh James pada 1861.• Rentap berundur ke Ulu Sungai Entabai.

1849 Linggir menyerang kapal Nemesis dekat Batang Lupar, tetapi tewas.

• 1857, Syarif Masahor dan Datu Patinggi Abdul Ghafur menentang JamesBrooke di Sungai Rajang.

• 1858, Syarif Masahor menyerang kubu James Brooke di Kanowit.• Beliau dan Datu Patinggi Abdul Ghafur menyerang James Brooke di Kuching

tetapi gagal.• Syarif Masahor lari ke Brunei tetapi diserahkan oleh Sultan Brunei kepada

British di Singapura.• Datu Patinggi Abdul Ghafur lari ke Batawi tetapi berjaya ditahan Belanda dan

diserah kepada James Brooke.

Peta kawasanpenentangandan Rentap

Linggir Kawasan penentangan Syarif Masahordan Datu Patinggi Abdul Gapur

KawasanpenentanganMat Salleh


1 0 BAB 2NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA


PENENTANGAN DI SARAWAK

1. Penentangan di Sarawak disebabkan olehtindakan James Brooke yang cubameluaskan pengaruhnya ke beberapabuah daerah di kawasan pedalaman pada1842 sehingga menyebabkan kemarahanpemimpin tempatan.

2. Mana-mana pemimpin yang engganmenyerahkan daerah mereka akandiserang oleh James Brooke.

3. 1849, Linggir seorang ketua kaum Iban diSaribas telah menyerang kapal Nemesisdekat Batang Lupar.

4. Bagaimanapun, Linggir dan pengikutnyatelah tewas dalam serangan tersebut.

5. 1853 pula, Rentap pemimpin kaum Ibantelah menyerang pasukan James Brookedi kubu Nanga Skrang sebagai tindak balasterhadap serangan James Brooke di atastindakan Brooke yang cuba menghapuskanorang Iban Sungai Skrang yang dianggaplanun.

6. Rentap dan pengikutnya berjaya mengusirBrooke tetapi Brooke telah membalasnyadengan membakar kampung mereka.

7. Rentap dan pengikutnya telah berundur keBukit Sadok dan telah diserang olehBrooke.

8. 1861, tentera James Brooke telah berjayamengalahkan Rentap dan beliau terpaksaberundur ke Ulu Sungai Entabai danserangannya makin lemah.

9. 1857, berlaku penentangan orang Melayudi Sungai Rajang, Sarawak di bawahpimpinan Syarif Masahor dan DatuPatinggi Abdul Ghafur kerana menolakpenguasaan James Brooke di wilayahmereka.

10. Ini kerana mereka akan hilang kuasamemungut cukai dan pengaruh terhadappenduduk tempatan.

11. 1858, Syarif Masahor telah menyerangkubu yang dibina James Brooke diKanowit.

12. Kemudian, beliau dan Datu Patinggi AbdulGhafur telah menyerang James Brooke diKuching dan penentangan tersebut telah

gagal.13. Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei

tetapi beliau telah diserahkan olehkerajaan Brunei kepada British diSingapura.

14. Manakala, Datu Patinggi Abdul Ghafur pulatelah melarikan diri ke Betawi dan berjayaditahan oleh Belanda dan diserahkankepada James Brooke.

PENENTANGAN DI SABAH

1. Penentangan di Sabah oleh beberapa orangpemimpin tempatan terhadap SyarikatBorneo Utara British (SBUB) danpenentangan terbesar telah dilakukan olehMat Salleh.

2. Mat Salleh ialah seorang pemerintahdaerah Tambunan dan Sungai Sugut.

3. Penentangan disebabkan oleh sikap pihakSBUB yang tidak menghormati danmenghiraukan kedudukan Mat Salleh.

4. Mereka telah menduduki kawasan danpengaruh serta melaksanakan sistemcukai kepala dan surat perahu.

5. Bukan itu sahaja, mereka juga bertindakkasar dengan penduduk tempatan.

6. 1895, Mat Salleh telah ke Sandakan untukberbincang dengan SBUB tetapi tidakdilayan.

7. Tetapi sebaliknya yang berlaku, GabenorBeaufort telah bertindak menyerang danmembakar kampung Mat Salleh dan beliauterpaksa melarikan diri.

8. 1897, Mat Salleh dan pengikutnya telahmenyerang secara mengejut kubu SBUBdi Pulau Gaya.

9. Kesannya, SBUB telah menawarkanperjanjian damai kepada Mat Sallehdengan menyerahkan kembali Tambunankepadanya.

10. Sayangnya SBUB telah mungkir janji danmenyebabkan Mat Salleh menyerang kubuSBUB sekali lagi.

11. SBUB telah membalas serangan tersebutdengan menyerang kubu Mat Salleh.

12. Mat Salleh tewas dan beliau telahmeninggal dunia pada 31 Januari 1900.


11

Penentangan di Perak

BAB 2: NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUAPerjuangan Pemimpin Tempatan Menentang British

20 Januari 1874Sultan Abdullah dan SirAndrew ClarkemenandatanganiPerjanjian Pangkor.

Februari 1875Bantahan terbuka Rajadan pembesar MelayuPerak terhadap campurtangan British. Dato’Maharaja Lela membuatkubu di Pasir Salak.Penentangan berlakuterhadap campur tanganBritish di Perak.

21 Julai 1875Pembesar Melayu danDato’ Maharaja Lelabermesyuarat di DurianSebatang menentangundang-undang British.

12 September 1875Dato’ Maharaja Lelabersetuju membunuhJ.W.W. Birch semasamesyuarat di Belanja.

31 Oktober 1875Sultan Abdullahterpaksa menyerahkanPerak kepada British.

2 November 1875J.W.W Birch dibunuholeh Seputum, PandakLam dan lain-lain diSungai Perak, PasirSalak.

13 NovemberDato’ Maha-raja Lela danDato’ Sagorlari ke KotaLama.

20 November 1877Dato’ Maharaja Lela, Dato’Sagor, Pandak Lam,Seputum, dan PandakIndut dihukum gantung.

Residen tidakmematuhi haknyasebagai penasihat

(PerjanjianPangkor 1874)

Pembesarmenolak

sistem cukai

Pembesarmenolak

penguasaanBritish

J.W.W Birch tidakmenghormati sistem sosial

tempatan dan tidak tahuberbahasa Melayu

Pembesar menolakcampur tangan Britishdalam adat resam dan

hal ehwal tempatan

SebabPenentangan

Peta Kawasan PenentanganDato’ Maharajelela




PENENTANGAN DI PERAK

1. Penentangan di Perak telah menyaksikan pembunuhan J.W.W. Birch iaitu ResidenPerak yang pertama dan dilakukan oleh Dato’ Maharaja Lela dan beberapa orangpemimpin serta pengikutnya yang lain.

2. Sebab-sebab penentangan di Perak ialah:(a) Residen melanggar fungsinya sebagai penasihat (Perjanjian Pangkor 1874).(b) Pembesar menolak sistem cukai yang menghapuskan hak mereka.(c) Pembesar menolak penguasaan British terhadap kawasan mereka.(d) Pembesar menolak campur tangan British dalam adat resam dan hal ehwal

tempatan.(e) J.W.W. Birch tidak menghormati sistem sosial masyarakat tempatan dan

tidak tahu berbahasa Melayu.3. 20 Januari 1874, Sultan Abdullah dan Sir Andrew Clarke menandatangani Perjanjian

Pangkor.4. Februari 1875, Sultan Abdullah, Dato’ Maharajalela dan pembesar Melayu Perak

lain membuat bantahan secara terbuka terhadap campur tangan British. Dato’Maharajalela membuat kubu di Pasir Salak.

5. 21 Julai 1875, pembesar Melayu dan Dato’ Maharaja Lela bermesyuarat di DurianSebatang menentang undang-undang British.

6. 12 September 1875, Dato’ Maharaja Lela setuju membunuh J.W.W. Birch semasamesyuarat di Belanja. Sultan Abdullah memberitahu Sultan Ismail rancangantersebut.

7. 31 Oktober 1875, walaupun Dato’ Maharaja Lela melakukan penentangan namunSultan Abdullah terpaksa menyerahkan Perak kepada British. Mat Arshad yangmenjadi orang suruhan British dibunuh ketika menampal poster cukai di PasirSalak.

8. 2 November 1875, J.W.W. Birch dibunuh oleh oleh Seputum, Pandak Lam, danramai lagi atas arahan Dato’ Maharaja Lela di Sungai Perak, Pasir Salak.

9. 13 November 1876, 500 orang tentera British telah melancarkan seranganterhadap Pasir Salak dan kawasan-kawasan yang terlibat. Dato’ Maharaja Leladan Dato’ Sagor melarikan diri ke Kota Lama.

10. 20 November 1877, perbicaraan kes pembunuhan J.W.W. Birch diadakan di Matang,Perak.

· • Hakimnya ialah Raja Idris.· • Penasihat perbicaraannya ialah Frank Swettenham.· • Tertuduh: Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Sagor, Pandak Lam, Seputum dan Pandak

Indut.· • Hukuman: Hukuman gantung.· • Tertuduh lain: Sultan Abdullah, Menteri Ngah Ibrahim, Syahbandar dan

Laksamana.· • Hukuman: Dibuang negeri ke Pulau Seychelles.11. Kesannya, Perak berjaya dikuasai sepenuhnya oleh British.




Penentangan di Negeri Sembilan

• Oleh Yam Tuan Antah Sri Menanti dan Abdullah Tunggal (Dato’Syahbandar Sungai Ujong).

• 21 April 1874, Abdullah Tunggal enggan menandatangani perjanjian.

• Abdullah Tunggal menentang Dato’ Kelana Sungai Ujong yangmempelawa British campur tangan.

• Kedua-dua mereka berebutkan kawasan sempadan pengenaan cukai. Atasbantuan British, Dato’ Kelana (Syed Abdul Rahman) berjaya menguasai SungaiUjong.

• Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal berundur ke Selangor.

• 10 November 1874, Dato’ Syahbandarmenandatangani perjanjian dengan Britishdan bersetuju meletak jawatan serta berhijrahke Singapura.

• Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman dapatmenguasai Sungai Ujong tetapi masih dibawah penguasaan British.

Penentangan di Pahang

1

2

3

1888, pembesar bersatu melawan penguasaanBritish. Residen Pahang pertama J.P. Rodgers.

Dato’ Bahaman menolakpelaksanaan undang-undang Brit-ish kerana ianya telahmengurangkan kuasanya sebagaiOrang Kaya Setia PerkasaPahlawan Semantan.

Dato’ Bahaman bersatu denganrakan-rakannya menentang Britishselama 5 tahun.1890 Menentang pembinaan Balai

Polis Lubuk Terua.1891 Menyerang British kerana menangkap anak buahnya.1892 Menyerang dan menawan semula Lubuk Terua.1894 Menguasai Kuala Tembeling dan Jeram Ampai.1895 Dato’ Bahaman berundur ke Kelantan akibat tekanan British.1896 Dato’ Bahaman berpindah ke Bangkok dan diberikan perlindungan

politik oleh Raja Chulalongkorn. Beliau juga diberi wang sara hidupsebanyak 1 000 baht dan menetap di Chieng Mai serta meninggal duniadi sana.

Kawasan penentangan di Pahang.




PENENTANGAN DI NEGERI SEMBILAN

1. Penentangan di Negeri Sembilan pula dilakukan oleh pembesar tempatan iaituYamtuan Antah Sri Menanti dan Dato’ Syahbandar Sungai Ujong (Abdullah Tunggal).

2. Mereka menentang kemasukan British ke Sungai Ujong.3. 21 April 1874, Abdullah Tunggal enggan menandatangani perjanjian dengan

British.4. Beliau juga menentang Dato’ Kelana Sungai Ujong (Syed Abdul Rahman) yang

mempelawa British campur tangan dalam pertikaian mereka yang berebutkankawasan sempadan untuk mengenakan cukai kepada pedagang bijih timah dariNegeri-negeri Selat.

5. Dengan kerjasama British, Syed Abdul Rahman berjaya mengalahkan AbdullahTunggal untuk menguasai Sungai Ujong.

6. Abdullah Tunggal terpaksa berundur ke Selangor dan beliau kembali semula keSungai Ujong dan menandatangani perjanjian dengan British pada 10 November1874.

7. Abdullah Tunggal setuju meletakkan jawatan dan berhijrah ke Singapura.8. Kesannya, Syed Abdul Rahman dapat menguasai seluruh Sungai Ujong tetapi

tertakluk di bawah penguasaan British.

PENENTANGAN DI PAHANG

1. Penentangan di Pahang bermula pada 1888 apabila beberapa orang pembesarmelawan penguasaan British.

2. Dato’ Bahaman telah menolak pelaksanaan undang-undang British yangbertentangan dengan adat resam dan sistem politik tempatan (sistem kehakiman,pemungutan hasil tanah, sistem cukai dan penubuhan pasukan polis luar).

3. Ini kerana pelaksanaan undang-undang tersebut telah menyebabkan kuasa danpengaruh Dato’ Bahaman sebagai Orang Kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantansemakin hilang.

4. 1890, Dato’ Bahaman dan rakan-rakannya seperti Tok Gajah dan Imam Rasultelah menentang pembinaan Balai Polis Lubuk Terua di kawasan pengaruhnya.

5. 1891, beliau menyerang British kerana menangkap anak buahnya.6. 1892, beliau menyerang dan telah menawan semula Lubuk Terua.7. 1894, Dato’ Bahaman telah menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan Jeram

Ampai.8. 1895, akibat tekanan British, Dato’ Bahaman telah berundur ke Kelantan.9. Dato’ Bahaman dan sahabatnya yang lain mendapat perlindungan daripada

penduduk dan pembesar Terengganu dan Kelantan.10. Beliau menetap di Hulu Kelantan manakala Tok Gajah dan keluarganya menetap

di Hulu Terengganu.11. 1896, Dato’ Bahaman berpindah ke Bangkok dan Raja Chulalongkorn telah

memberi perlindungan politik kepadanya.12. Dato’ Bahaman telah menetap di Chieng Mai dan diberi wang sara hidup sebanyak

1000 baht dan meninggal dunia di sana.




Penentangan di Kelantan

Penentangan di Terengganu

1

2

3

4

Nama sebenarHaji Abdul

Rahman Limbongialah Haji AbdulRahman bin Haji

Abdul Hamid.

Nama sebenarTok Janggut,

Haji Mat Hassanbin Munas.

1 1910, berlaku di Pasir Puteh apabila Sistem Penasihat British diperkenalkan.

2 British memaksa penduduk tempatan menerimapakai sistem cukai yang baru.

3 Tok Janggut membantah sistem tersebut dan enggan membayar cukai.

4 Bantahan tidak dilayan bahkan Pegawai Daerah Pasir Puteh mengarahkan Tok Janggutditangkap tetapi gagal.

5 1915, Engku Besar Jeram, Tuan Ahmad dan ramai lagiberjaya menawan Pasir Puteh.

6 Sebuah kerajaan dibentuk di mana Engku Besar Jeramsebagai Raja, Tok Janggut (Perdana Menteri) dan CheIshak (Pengawai Daerah).

7 British membawa masuk tentera dengankapal perang H.M.S Cadmus yang mendaratdi Tumpat atas nama Sultan Kelantan.

8 Mei 1915, British menyerang di Saring danberjaya melumpuhkan perjuangan Tok Janggut.

9 Tok Janggut terkorban dan mayatnya diarak diseluruh pekan Kota Bharu serta digantungterbalik sebagai pengajaran dan amaran kepadasesiapa sahaja yang menentang British.

5

6

Kawasan penentangan Tok Janggut

7

Haji Abdul Rahman Limbong menentang kerana tidakberpuas hati dengan sistem cukai dan undang-undang yang diperkenalkan British.

Julai dan Ogos 1922, Haji Abdul Rahman mengetuai orang-or-ang kampung membersihkan tanah di Kuala Telemong.

Mei 1925, penduduk kampung berkumpul dan membuka tanah milik Tengku NikMaimunah ibn Sultan Zainal Abidin III yang meliputi kawasan dari Lubuk Batu hinggaKampung Pelam yang membimbangkan British dan meminta Tengku Nik Maimunahmenyuraikan mereka.

Mei 1928, kemarahan penduduk menyebabkan mereka melancarkanpenentangan bersenjata dan berjaya menduduki bangunan kerajaandi Kuala Berang.

Atas nama Sultan, British menghantar 3 orang pembesar untukmenawan semula Kuala Berang dan menangkap sesiapa yangmenghalang.

11 orang tempatan terkorban dalam serangan polis (25 orang) diKuala Telemong.

Haji Abdul Rahman Limbong diserang oleh 50 orang polis Singapuradan berjaya ditangkap. Beliau dibuang negeri ke Makkah.




PENENTANGAN DI KELANTAN

1. Penentangan berlaku di Pasir Puteh pada 1910 apabila Sistem Penasihat Britishdiperkenalkan.

2. British telah memaksa penduduk tempatan menerimapakai sistem cukai yangdiperkenalkan.

3. Tok Janggut yang membantah pelaksanaan cukai tersebut enggan membayar cukaitersebut.

4. Bantahannya tidak dilayan dan polis telah diarahkan supaya menangkap beliau tetapigagal.

5. 1915, beberapa orang pembesar seperti Engku Besar Jeram, Tuan Ahmad, PenghuluAdam, Haji Said, Che Ishak dan rakyat tempatan bersetuju menyerang Pasir Putehdan berjaya mendudukinya.

6. Sebuah kerajaan telah dibentuk di mana Engku Besar Jeram (Raja), Tok Janggut(Perdana Menteri) dan Che Ishak (Pegawai Daerah) memegang jawatan baru mereka.

7. Atas nama Sultan Kelantan, British telah membawa masuk pasukan tentera denganKapal Perang H.M.S Cadmus yang mendarat di Tumpat.

8. Mei 1915, mereka memulakan serangan di Saring dan berjaya menumpaskanperjuangan Tok Janggut dan pengikutnya dengan penggunaan senjata moden dantersusun.

9. Tok Janggut telah terkorban dan mayatnya telah diarak ke seluruh pekan Kota Bharudengan kaki dan tangannya digantung secara terbalik sebelum digantung di pasar.

10. Ia menjadi amaran kepada penduduk tempatan yang cuba menentang British.

PENENTANGAN DI TERENGGANU

1. Di Terengganu pula penentangan telah dilakukan oleh Haji Abdul Rahman Limbongyang menentang British kerana tidak puas hati dengan sistem cukai dan undang-undang tanah British yang diperkenalkan.

2. Pada Julai dan Ogos 1922, Haji Abdul Rahman Limbong telah mengetuai gotong-royong membersihkan tanah di Kuala Telemong dan tidak mempedulikan undang-undang British.

3. Mei 1925, kira-kira 300 orang penduduk kampung berkumpul dan membuka tanahmilik Tengku Nik Maimunah ibn Sultan Zainal Abidin III.

4. Kawasan tersebut meliputi kawasan dari Lubuk Batu hingga Kampung Pelam.5. Mereka telah disuraikan oleh Tengku Nik Maimunah yang melegakan hati pihak British.6. Mei 1928, berlaku penentangan bersenjata oleh penduduk tempatan yang marah

terhadap dasar British. Kumpulan tersebut telah menyerang bangunan kerajaan diKuala Berang dan mendudukinya.

7. Manakala, kumpulan di Kuala Telemong pula bersiap sedia menunggu arahanmenentang.

8. Sekali lagi British menggunakan nama orang yang berpengaruh iaitu SultanTerengganu, mereka telah menghantar 3 orang pembesar yang membawa perintahSultan untuk menawan semula Kuala Berang, menangkap dan memburu sesiapa sahajayang menghalang.

9. Seramai 25 orang polis telah menyerang Kuala Telemong dan berjaya menumpaskankebangkitan penduduk tempatan dan telah mengorbankan 11 orang.

10. Haji Abdul Rahman Limbong telah diserang oleh 50 orang polis Singapura dan beliauberjaya ditahan dan dibuang negeri ke Makkah.


14BAB 2: Nasionalisme di Malaysia Sehingga Perang Dunia Kedua

Gerakan Nasionalisme Sehingga Perang Dunia kedua

A K R O S T I K

Faktor-faktor Pemangkin Nasionalisme• Gerakan Pan-Islamisme Sedunia (Guru)• Pengenalan Sistem Politik Barat (Besar)• Perkembangan Sistem Pendidikan (Pening)• Penguasaan Parti Komunis Malaya (Kepala)• Dasar British (Bila)• Kesedaran Politik Serantau (Pelajar)• Pendudukan Jepun (Jepun)• Kemunculan Mesin Cetak (Masuk)

Akrostik →→→→→ Guru Besar Pening Kepala Bila Pelajar Jepun Masuk

• Sistem pendidikan Inggerisdan vernakular Melayuyang diperkenalkanmelahirkan intelektualMelayu.

• Mereka menyedarkanbangsa mereka danmenolak penjajahan.

• Jepun berjanjimembebaskanTanah Melayudaripada penjajahBarat.

• Tetapi penderitaanhidup dankekejaman Jepunmendorongsemangatnasionalisme.

• Mesin cetakmenjadi alatmenghasilkanmedia yangmenyampaikanmesejnasionalisme

• PKMmenyebarkanpengaruhnya danmembangkitkansemangat antipenjajahan.

• Dasarperdaganganbebas Britishakhirnyamenyebabkanperbezaan tarafhidup penduduktempatan danimigran yangakhirnyamembangkitkannasionalisme.

• Sistem politikBarat menyebabkankedudukan Raja danpembesar Melayutergugat danmendatangkankemarahan orangTanah Melayu

• Persamaan budayadan geografimemudahkanpengaruhnasionalismediserap ke TanahMelayu

• Gerakan ini telahmempengaruhipemikiran Melayuuntukmemperbaikidiri danbersatupadu.

FAKTOR-FAKTORPEMANGKIN

NASIONALISME

Gerakan Pan-IslamismeSedunia

KesedaranPolitik

Serantau

PengenalanSistemPolitikBarat Dasar

British

PenguasaanParti Komunis

Malaya(PKM)

PerkembanganSistem

Pendidikan

PendudukanJepun

KemunculanMesinCetak



Gerakan Nasionalisme Sehingga Perang Dunia Kedua

FAKTOR-FAKTOR PEMANGKINNASIONALISME

1. Pengenalan Sistem Politik Barat(a) 1874, berlaku penjajahan British melalui Sir

Andrew Clarke yang telah memperkenalkansistem politik Barat dan memusnahkan sistempolitik tradisional tempatan.

(b) Di mana, British telah meletakkan seorangResiden yang mengambil alih pentadbirannegeri daripada pembesar tempatan.

(c) Tempat pembesar digantikan pegawai Britishdan mereka diberi pencen.

(d) Perubahan ini telah menimbulkan rasa marahdan benci penduduk tempatan yang dirasakantelah menjatuhkan maruah dan amalan tradisimereka selama ini.

2. Perkembangan Sistem Pendidikan(a) Perkembangan sistem pendidikan Tanah

Melayu yang telah memperkenalkan sistempendidikan Inggeris dan sekolah vernakularMelayu telah menjadikan orang Melayugolongan intelek yang mampu berfikir tentangkemajuan bangsanya.

(b) Mereka menyedari betapa perlunya sumbangantenaga dan buah fikiran mereka untukmenyedarkan bangsa Melayu.

(c) Mereka telah menggunakan idea barubagaimana untuk memajukan diri dan bangsaserta menolak penjajahan British.

3. Pendudukan Jepun(a) Konsep Kesemakmuran Asia yang dilaungkan

oleh Jepun yang menekankan kebebasannegara-negara Asia dalam menentukankemajuan masing-masing dan meningkatkanpersaudaraan di kalangan negara tersebut.

(b) Konsep ini menggalakkan orang tempatanbekerjasama dengan Jepun dan berjanji akanmemerdekakan mereka.

(c) Namun kesengsaraan hidup yang dialamipenduduk tempatan akibat kekuranganmakanan, ubat-ubatan, dan kekejamanpentadbiran Jepun telah menyebabkankebanyakan penduduk tempatan membencipenjajahan kuasa sama ada Barat atau Timur.

(d) Ini menyebabkan mereka berani menentangsesiapa saja untuk membebaskan diri daripadadijajah.

4. Kemunculan Mesin Cetak(a) Kemunculan mesin cetak menyebabkan banyak

akhbar, majalah, novel, kitab agama dan bukudihasilkan.

(b) Bahan cetak tersebut telah menjadi bahandalam menyebarkan idea dan semangatnasional isme untuk memperjuangkankemerdekaan tanah air daripada terus dijajah.

5. Penguasaan Parti Komunis Malaya (PKM)(a) Selepas tentera Jepun menyerah kalah dan

berundur daripada Tanah Melayu, PartiKomunis Malaya telah menguasai TanahMelayu selama 14 hari.

(b) Hal ini telah membangkitkan semangat untukmenentang penjajahan dan menyebarkanideologi komunis.

(c) PKM telah mengamalkan pemerintahan yangkejam dan mengambil alih balai-balai polis.

(d) Sesiapa yang dipercayai menyokong Jepunakan ditangkap dan dibunuh. Akibatnya,berlaku masalah perkauman yang hebat.

(e) Banyak rumah dan orang Melayu yangterkorban dan ini menyebabkan merekabertindak balas dan berusaha mengelakkandiri daripada terus dijajah.

6. Dasar British(a) Dasar British yang menggalakkan perdagangan

bebas telah menyebabkan kedatangan ramaipelabur, peniaga, pedagang, dan pekerjaasing ke Tanah Melayu.

(b) Ini menyebabkan ramai imigran datang keTanah Melayu dan menyebabkan persaingankepada ekonomi penduduk tempatan.

(c) Mereka menguasai ekonomi Tanah Melayuterutamanya dalam bidang perlombongan bijihtimah, perladangan getah, dan perniagaan.

(d) Kesannya, wujud kawasan bandar baru dengansegala kemudahan tetapi masyarakat Melayuterus mundur dan menetap di kampung-kampung.

(e) Ini telah menyebabkan jurang perbezaan yangnyata antara penduduk tempatan dengangolongan imigran.

7. Gerakan Pan Islamisme Sedunia(a) Gerakan Pan Islamisme ini dipelopori oleh

Syeikh Muhammad Abduh, seorang pensyarahdi Universiti Al-Azhar, Mesir.

(b) Di dalam penulisannya, beliau menjelaskantentang cara hidup Islam yang menekankankepentingan di dunia dan di akhirat.

(c) Pengaruh Syeikh Muhammad Abduh ini telahtersebar melalui majalah al-Manar dan jugapelajar-pelajar Mesir yang menuntut di UniversitiAl-Azhar, Mesir.

(d) Gerakan ini mempengaruhi pemikiran orang-orang Melayu untuk memperbaiki diri danbersatu padu dalam menepis kesan-kesanpenjajahan yang kurang baik.

8. Kesedaran Politik Serantau(a) Selain daripada itu, kesedaran nasionalisme

juga didapati daripada gerakan nasionalismedi negara-negara Asia Tenggara khususnyaIndonesia.

(b) Persamaan budaya dan geograf i telahmemudahkan aliran pengaruh nasionalisme keTanah Melayu.

(c) Karya-karya gerakan nasionalisme Indonesiatelah mencetuskan kesedaran nasionalismeterutamanya bagi mereka yang berpendidikanvernakular Melayu.

(d) Kehadiran pengaruh Indonesia mudah diterimaoleh penduduk tempatan kerana persamaanrumpun bangsa, bahasa, dan budaya begitujuga dengan pengaruh nasionalisme.




Gerakan Islah Dalam Meningkatkan Minda Bangsa

Gerakan ini ditentang oleh Kaum Tua (golongan alim ulama)yang hanya menekankan perkara-perkara akhirat dan farduain sahaja.

* Kaum Muda dapat bergerak bebas di Negeri-negeri Selatberbanding Negeri-negeri Melayu yang mempunyai sekatanpenyebaran gerakan ini.

* Gerakan ini tidak dapat disekat sepenuhnya dalam aspekpendidikan.

Dipelopori(1) Sheikh Tahir

Jalaludin(2) Syed Syeikh al-

Hadi(3) Dr. Burhanuddin

al-Helmy

GerakanIslah dalam

MeningkatkanMinda

Bangsa

Matlamat Perjuangan(1) Mengembalikan

orang Melayukepada agamaIslam sebenar.

(2) Berusahamenyematkansikap mengkritikpenjajah kedalam fikiranorang Islam.

Makna: Gerakan yangberusaha mendorongmasyarakat Melayumemperbetulkanfahaman merekaterhadap Islam.

(b) Pendidikan(1) Mendirikan Madrasah(2) Memberi pendidikan

ilmu akhirat danmoden

(3) Memberi pelungpendidikan kepadawanita

(a) Akhbar/ Majalah(1) Menyebarkan idea

pembaharuanIslam.

(2) Menyediakanorang Melayu

(3) Mengkritikpenjajah, Raja danpembesar Melayu.

Cara Perjuangan




GERAKAN ISLAH DALAM MENINGKATKAN MINDA BANGSA

1. Gerakan Islah bermaksud gerakan yang berusaha mendorong masyarakatMelayu memperbetulkan fahaman mereka tehadap Islam.

2. Gerakan ini telah dipelopori oleh Sheikh Tahir Jalaludin, Syed Syeikh Al-Hadi,Dr. Burhanuddin al-Helmy dan lain-lain lagi.

3. Gerakan ini juga dikenali sebagai Kaum Muda.

4. Matlamat perjuangan mereka ialah:• Untuk mengembalikan orang-orang Melayu kepada agama Islam yang sebenar.• Berusaha untuk menyematkan sikap mengkritik penjajah ke dalam fikiran

orang lain.

5. Cara perjuangan mereka ialah:(a)Melalui akhbar dan majalah

• Menyebarkan idea-idea baru Islam• Menyedarkan orang Melayu.• Mengkritik penjajah, raja, dan pembesar Melayu.

Antara akhbar yang digunakan oleh Gerakan Islah untuk menyebarkanidea-idea mereka ialah al-Imam, Idaran Zaman, Neracha, dan Pengasuh.

(b)Melalui pendidikan• Mendirikan madrasah (sekolah) sebagaimana sistem pendidikan Islam

yang formal.• Memberikan pendidikan ilmu akhirat dan ilmu moden seperti ilmu Hisab

dan bahasa Inggeris.• Memberi peluang pendidikan kepada kaum wanita.

6. Gerakan ini mendapat tentangan daripada Kaum Tua (golongan alim ulama’).

7. Kaum Tua berfikiran konservatif dan hanya menekankan perkara-perkaraberkaitan dengan akhirat dan fardu ain sahaja.

8. Kaum Muda dapat bergerak bebas di Negeri-Negeri Selat berbanding Negeri-Negeri Melayu yang mempunyai sekatan penyebaran gerakan ini. Di Negeri-Negeri Melayu, semua kegiatan dakwah perlu mendapat kebenaran Sultandan undang-undang negeri itu juga tidak membenarkan risalah dan majalahKaum Muda dibawa masuk ke dalam negeri tersebut.

9. Namun gerakan ini tidak dapat disekat sepenuhnya dalam aspek pendidikan.




Akhbar, Majalah Dan Novel : Penggerak Kesedaran Kebangsaan

Akhbar

Novel Majalah

• Membincangkanpersoalan sosial/pendidikan, ekonomidan politik.

• Membawa mesejtentang semangatkebangsaan yang perludimiliki generasi mudaMelayu ketika itu.

• Warta Malaya• Majlis• Lembaga Malaya• Utusan Negara• Warta Negara• Fajar Sarawak

• Wanita digalakkanbersikap positif,memajukan diri danbangsa.

• Persoalan memajukanbangsa dalam rencanadan puisi yangdisiarkan

• Majalah Guru• Bulan Melayu• Pengasuh

• Anak Mat Lela Gila• Keris Melaka• Melor Kuala Lumpur• Putera Gunung Tahan

Za’ba

HarunAminurrashid

Ishak HajiMuhamad

Abdul Rahim Kajai




Majalah Isu yang dibangkitkan

Pengasuh • Persepsi Islam sebenarPengarang: Dato’ • Pendidikan orang MelayuNik Mohamad • Menuntut pelbagai ilmu

• Pentafsiran permasalahan Islam• Menjauhkan sifat buruk

Majalah Guru • Pendidikan anak MelayuPengarang: • Perpaduan orang Melayu• Muhamamad • Semangat cintakan negara• Dato’ Muda • Penentangan terhadap penjajah• Linggi • Taraf hidup orang Melayu• Yusuf Ahmad • Bahasa dan sastera• Mohd Sidin • Perpaduan di kalangan guru Rashid

Bulan Melayu • Perpaduan guruPengarang: • Pendidikan wanitaZainon binti • Nilai-nilai IslamSulaiman • Budaya Timur

• Peranan wanita terhadap bangsa

10. Novel juga berperanan penting dan penulisannyabermula seawal abad ke-19 dan bertambah pesatpada 1930-an.

11. Secara keseluruhannya novel -novel yangdihasilkan bertemakan semangat kebangsaan,kemunduran orang-orang Melayu, antipenjajahandan pembelaan terhadap nasib kaum wanita.

12. Antara novel yang popular ialah Hikayat FaridahHanum, Keris Melaka, Anak Mat Lela Gila, PuteraGunung Tahan dan Melor Kuala Lumpur.

Novel Isu yang Dibangkitkan

Keris Melaka • Menentang penjajahan(Ahmad Bakhtiar) • Sumbangan tokoh Melaka

• Kepentingan sejarah bangsa

Anak Mat Lela • Menentang penjajahanGila (Ishak Haji • Menghargai warisan bangsaMuhammad) • Cintakan tanah air.

• Maruah bangsa.

Putera Gunung • Semangat keperwiraanTahan (Ishak • Maruah bangsaHaji Muhammad) • Cintakan tanah air

• Bangga kebolehan sendiri.

Melor Kuala • Kebebasan wanitaLumpur (Harun • Pendidikan wanitaAminurrashid) • Menghindari sikap negatif.

AKHBAR, MAJALAH DAN NOVEL:PENGGERAK KESEDARAN KEBANGSAAN

1. Kemunculan alat pencetak menjadi pencetuskesedaran kebangsaan apabila akhbar, majalahdan novel mula diterbitkan.

2. Pada masa yang sama juga muncul wartawan yangbersemangat nasioanlisme untuk menyelamatkanbangsa dan negara daripada terus dijajah.

3. Antara wartawan yang terkenal ketika itu ialahZa’ba (Zainal Abidin bin Ahmad) (1920-an).

4. 1930-an pula muncul wartawan seperti Dato’ Onnbin Ja’afar dan Abdul Rahim Kajai.

5. Mereka membangkitkan isu-isu kemunduranorang Melayu dalam aspek politik, ekonomi dansosial.

6. Antara akhbar dan isu yang dibangkitkan ialah:

Akhbar Isu-isu yang dibangkitkan

Utusan Melayu • Pendidikan tinggi MelayuWarta Malaya • Pendidikan wanitaMajlis • Pendidikan bahasa InggerisWarta Negara • Taraf sekolah MelayuFajar Sarawak • Martabat bahasa Melayu

• Kepentingan pendidikan Islam• Nilai murni masyarakat Melayu• Sikap buruk orang Melayu• Amalan menabung• Kemahiran tradisional Melayu• Penubuhan syarikat kerjasama• Kemasukan orang dagang• Menggalakkan peniaga Melayu• Larangan menjual Tanah Melayu• Amalan berjimat cermat• Perkampungan khas Melayu• Pengurangan kuasa Raja• Kepimpinan pembesar Melayu• Kepimpinan Raja Melayu• Sikap pilih kasih British• Persatuan Melayu• Tuntutan politik orang dagang• Malays Administrative Service’

7. Majalah juga berperanan dalam kesedarankebangsaan. Antara isu yang dibangkitkanmempunyai kaitan dengan kemajuan bangsadalam ekonomi, pendidikan, bahasa, sastera,antipenjajahan dan sebagainya.

8. Antara majalah yang pernah menjadi penggerakkesedaran kebangsaan adalah seperti majalahPengasuh (1918), majalah Guru (1924) dan BulanMelayu (1930).

9. Antara majalah dan isu yang pernah dibangkitkanadalah seperti berikut:




Perjuangan Nasionalisme oleh Persatuan-Persatuan Melayu

Gerakan Nasionalisme Semasa Pendudukan Jepun

KesatuanMelayu

Kongres KesatuanMelayu

Singapura

Persatuan Sahabat

Persatuan-persatuanNegeri

PersatuanMelayu

PersatuanMelayu

Sarawak

Persatuan KebangsaanMelayu Sarawak (1939)

Persatuan Sahabat Pena• Di Kota Kinabalu, Labuan dan Tawan

1 1941–1945, berlaku pendudukan Jepun

2 Dasar Pemerintahan Tentera Jepun:(a) Mengharamkan semua akhbar.(b) Nama akhbar Utusan Melayu ditukar kepada Malai Shimbun.(c) Bahasa Jepun sebagai bahasa pengantar di sekolah dan nilai budaya Jepun

diperkenalkan.

3 Pertubuhan yang menyokong Jepun aktif tetapi diawasi dengan ketat.

4 Barisan Pemuda pimpinan Ahmad Boestamam (Perak) menjadi tentera sukarela Jepun.

5 Lahir gerakan bawah tanah – Parti Komunis Malaya menubuhkan Malayan People’s Anti- Japanese Army (MPAJA) untuk menentang Jepun. British menyokong MPAJA danmemberi bantuan senjata.

6 Lahir Pasukan Bintang Tiga, Force 136, dan pasukan Wataniah menentang pendudukanJepun.

7 Akhir pendudukan Jepun, KMM (Ibrahim Yaakob) berunding dengan Jepun membentukMelayu Raya/Indonesia Raya.

8 Kesatuan Rakyat Indonesia Semenanjung (KRIS) ditubuhkan untuk menjalankan tugastersebut dan Kongres Pemuda Kris akan diadakan di Kuala Lumpur.

9 Persidangan KRIS dibatalkan apabila Soekarno mengisytiharkan kemerdekaan awal (15Ogos 1845) selepas Jepun kalah.

10 Kemerdekaan di bawah gagasan Melayu Raya/Indonesia Raya gagal.

11 September 1945, British menguasai semula Tanah Melayu.




PERJUANGAN NASIONALISME OLEHPERSATUAN-PERSATUAN MELAYU

Kesatuan Melayu Singapura (KMS)

1. Ditubuhkan pada 1926. Pengasasnya ialah MohammadEunos Abdullah, Tengku Kadir Ali dan Embok Suloh.

2. Ia dipelopori oleh golongan yang berpendidikan Inggeris.3. Tujuan penubuhan menjaga kepentingan sosioekonomi

orang Melayu di Singapura.4. Mohammad Eunos Abdullah menjadi wakil KMS semasa

pentadbiran British.5. Beliau dilantik menjadi ahli Majlis Perundangan Negeri-Negeri

Selat sebagai wakil orang Melayu.6. Keberkesanan perjuangan kesatuan itu telah mendorong

penubuhan cawangannya di negeri-negeri lain pada 1930-an.

Persatuan Sahabat Pena Malaya (PASPAM)

1. Ditubuhkan pada 1934 dan dipimpin oleh S.M. Zainal AbidinB.A.

2. Tujuan penubuhan untuk menggalakkan ahlinya berkenalandan bertukar pendapat bagi memajukan diri sendiri danbangsa.

3. Organisasi PASPAM kemas dan mempunyai perlembagaannyasendiri mendapat sambutan terhadapnya amat menggalakkan.

4. Ia tidak bersifat politik namun kegiatan sosialnya menjadi asaskesedaran perpaduan di kalangan orang Melayu.

Persatuan Negeri

1. 1930-an, muncul beberapa persatuan Melayu di TanahMelayu kesan pengaruh KMS.

2. Contohnya, Persatuan Melayu Perak (1937), Persatuan MelayuPahang (1938), Persatuan Melayu Negeri Sembilan (1938),dan Persatuan Melayu Selangor (1938).

3. Tujuan penubuhan untuk menggembleng tenaga intelektualMelayu dalam membincangkan nasib orang-orang Melayu baikdari semua aspek politik, sosial mahupun ekonomi.

Persatuan-persatuan Melayu di Sarawak

1. Antaranya ialah Persatuan Melayu Miri (1936) danPersatuan Melayu Sarawak (1939).

2. Idea penubuhan ini bermula pada 1937 tetapi tidak dapatditubuhkan kerana bantahan daripada James Brooke.

3. Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak ditubuhkan hasilpengaruh persatuan-persatuan di Semenanjung.

4. Pertubuhan ini pernah menghadiri Kongres Melayu di Singapurapada 1940 dan yang paling berjasa, ialah Datu Patinggi AbangAbdillah.

5. Tujuan penubuhan persatuan ini ialah:• Mengeratkan perpaduan Melayu• Menggalakkan pendididkan• Menjaga budaya dan maruah bangsa• Menegakkan ajaran Islam

Persatuan Sahabat Pena

1. Beberapa cawangan Persatuan Sahabat Pena di Jesselton(Kota Kinabalu), Labuan dan Tawau.

2. Ahli-ahlinya terdiri daripada guru sekolah Melayu, dan pegawairendah kerajaan.

3. Pertubuhan ini tidak berkembang pesat kerana masalahtaraf pendidikan dan kesulitan perhubungan ke kawasanpedalaman.

Kesatuan Melayu Muda (KMM)

1. Ia ditubuhkan pada 1939 oleh Ibrahim Haji Yaakob. Iapersatuan separa politik.

2. Ibrahim Haji Yaakob merupakan seorang wartawan akhbarMajlis, di Kuala Lumpur.

3. Nama KMM diilhamkan pelarian politik Indonesia Sultan

Djenain.4. Objektif utama penubuhan

• Menggalakkan perpaduan di kalangan pemuda Melayudi seluruh Semenanjung.

• Meningkatkan taraf pendidikan orang Melayu.5. Disember 1940, kesatuan didaftarkan oleh Mustapha Husein.6. Akhir tahun 1940, atas cadangan Ibrahim Haji Yaakob, KMM

telah bekerjasama dengan Jepun untuk menghalau Britishkeluar dari Tanah Melayu.

7. Antara yang dilakukan ialah:• Menjadikan KMM salah satu propaganda Jepun.• Membeli Warta Malaya untuk dijadikan alat propaganda

anti-British.• Mengelilingi Tanah Melayu untuk mendapatkan

sokongan.8. Akhir 1941, Ibrahim Haji Yaakob, Ishak Haji Muhammad dan

lebih 150 orang penyokong KMM ditangkap British dandipenjarakan di Changi, Singapura.

Kongres Melayu

• Pada 1939 dan 1940 Kongres Melayu diadakan.• Isu yang dibincangkan ialah soal kemunduran orang

Melayu dalam bidang pendidikan dan ekonomi sertalayanan pilih kasih British kepada anak negeri.

• Kongres ini disokong golongan intelek dan akhbar-akhbarMelayu.

• Resolusi kongres ini mencerminkan perpaduan Melayumengatasi masalah sosioekonomi dan politik yang lemah.

• Pertubuhan ini meningkatkan kesedaran rakyat betapapentingnya membela kepentingan diri dan bangsa dalamsemua bidang di negara sendiri.

Gerakan Nasionalisme Semasa Pendidikan Jepun

1. 1941-1945 berlaku pendudukan Jepun dan ketika inilah telahtimbul kesedaran kebangsaan Tanah Melayu.

2. Perkara ini disebabkan dasar pemerintahan tentera Jepunyang telah:• Mengharamkan semua akhbar.• Menukar nama Utusan Melayu kepada Malai Shimbun.• Memperkenalkan bahasa Jepun sebagai bahasa

pengantar di sekolah dan nilai budaya Jepun.3. Pertubuhan yang menyokong Jepun sahaja dibenarkan bergerak

aktif tetapi diawasi dengan ketat.4. Barisan Pemuda pimpinan Ahmad Boestamam menyatukan

pemuda-pemuda Melayu menjadi tentera sukarela Jepun.5. Berlaku gerakan bawah tanah yang menentang Jepun.6. Parti Komunis Malaya telah menubuhkan Malayan People’s

Anti-Japanese Army (MPAJA) menentang Jepun.7. British memberikan bantuan senjata kepada MPAJA.8. Wujud juga Pasukan Wataniah di Pahang dan Force 136.9. Pasukan Wataniah Pahang terdiri daripada guru, pegawai

tadbir kerajaan dan orang kampung. Mereka dengan sukarelamenentang tentera Jepun.

10. Anggota Force 136 terdiri daripada pegawai-pegawai tadbirMelayu yang bekerjasama British.

11. Pada akhir pendudukan Jepun, pemimpin KMMmencadangkan pembentukan Melayu Raya/Indonesia Raya.

12. KRIS ditubuhkan bagi tujuan tersebut.13. Kongres Pemuda KRIS dianjurkan di Kuala Lumpur untuk

membincangkan persediaan kemerdekaan dengan Indonesia.14. 15 Ogos 1945, Soekarno mengisytiharkan kemerdekaan

lebih awal Indonesia daripada tarikh yang dicadangkan (17Ogos 1945) selepas kekalahan Jepun.

15. Persidangan yang dirancang terpaksa dibatalkan dangagasan yang dicadangkan turut gagal.

16. Ibrahim Haji Yaakob, isterinya dan orang kanannyaberlindung di Indonesia.

17. September 1945, British kembali menguasai TanahMelayu.


18

Kerajaan Madinah dibina mengikutprinsip Islam. Perlembagaan Madinahdigubal oleh Nabi Muhammad s.a.w.Penyatuan dibuat secara diplomasi,musyawarah dan permuafakatan.

BAB 3: KESEDARAN PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSALatar Belakang Pembinaan Negara dan Bangsa

Sekumpulan manusia dalam satu ikatan ketatanegaraan/warganegara sesebuah negara yang terdiri daripadamasyarakat pelbagai kaum yang berbeza budaya, bahasa,kepercayaan dan sebagainya.

KonsepBangsaMalaysia

Pembinaan Negara dan Bangsa

KonsepNegaraBangsa

Bermula di Barat pada penghujung abad ke-18 danke-19.

Muncul idea tentang hak rakyat, kerajaanberperlembagaan dan negara bangsa moden.

Dicetuskan dalam Revolusi Inggeris 1688,Perang Kemerdekaan Amerika 1776 danRevolusi Perancis 1789.

Pembentukan sebuah negara moden berdasarkansempadan rumpun bangsa.

Antara negara bangsa yang berjaya dibentuk selepaspembahagian Empayar Turki dan Austria - Hungaryialah Czechoslovakia, Estonia, Finland, Latvia,Lithuania, Poland, dan Yugoslavia.

Itali dan Jerman dibentuk sebelum PerangDunia Pertama.

Peta penyatuanItali

Peta penyatuanJerman

Peta Madinah, kerajaanIslam Pertama


1 8 BAB 3KESEDARAN PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA

Latar Belakang Pembinaan Negara dan Bangsa

LATAR BELAKANG PEMBINAANNEGARA DAN BANGSA

1. Kerajaan Melayu tradisional wujud keranaadanya raja.

2. Raja bertanggungjawab memberiperlindungan politik kepada rakyat.

3. Sebagai balasannya, rakyat akan mengakuikekuasaan Raja.

4. Kesetiaan rakyat terhadap Raja menjadipenentu sempadan negeri raja.

5. Kerajaan yang kuat akan menaungi negarayang lemah.

6. Penjajahan British menukar konsep kerajaanMelayu Tradisional kepada konsep negeri.

7. British menentukan sempadan negeri danpengenalan Malayan Union 1946 mengubahkerajaan kepada negara bangsa.

8. Persekutuan Tanah Melayu 1948menggantikan Malayan Unionmenggabungkan negeri kepada sebuahkerajaan pusat.

9. 31 Ogos 1957, negara merdeka dan statusraja bertukar kepada raja berperlembagaan.

10. Konsep negara dan bangsa yang merdekadaripada pelbagai kaum dan kepercayaan.

PEMBINAAN BANGSA DAN NEGARA

1. Konsep negara bangsa merujuk kepadapembentukan negara bangsa moden diEropah.

2. Ia tercetus di Barat pada penghujung abadke-18 dan ke-19 ekoran Revolusi Inggeris1688, Perang Kemerdekaan Amerika 1776dan Revolusi Perancis 1789.

3. Ketika itu muncul idea tentang hak rakyat,kerajaan berperlembagaan dan negarabangsa moden.

4. Pembentukan sebuah negara modenberdasarkan sempadan rumpun negara.

5. Sejak zaman moden awal abad ke-16,persamaan rumpun bangsa dan bahasatelah menjadi isu membebaskan diridaripada empayar.

6. Gerakan nasionalisme di Eropahmembangkitkan isu tersebut untukmenyatukan wilayah-wilayah berdasarkanbangsa.

7. Perjanjian Damai Paris 1918 (Perancis)berakhir dengan persetujuan Deklarasi

Empat Belas Woodrow Wilson.8. Deklarasi menekankan nasib sesebuah

negara ditentukan oleh rakyatnya sendiri.9. Akibatnya, empayar Turki dan Austria-Hun-

gary dibahagi berdasarkan bangsa.10. Muncul 7 negara bangsa baru yang merdeka

seperti Czechoslovakia, Estonia, Finland,Latvia, Lithuania, Poland, dan Yugoslavia.

11. Itali dan Jerman, negara bangsa yangdibentuk sebelum Perang Dunia Pertama.

12. Count Camillo Benso di Cavour bercita-citamenggabungkan seluruh Itali menggunakankonsep realpolitik.

13. Konsep realpolitik membenarkan pemimpinmelakukan apa sahaja cara seperti tipuhelah, kekerasan, dan peperangan untukmencapai matlamat politik.

14. Beliau berjaya menyemarakkan sentimenanti-Austria.

15. 1860, beliau berjaya mengambil wilayah-wilayah yang dikuasai Austria denganbantuan Perancis.

16. 1866, wilayah Venetia dipulangkan kepadaItali sebagai balasan membantu Prusiamenewaskan Austria.

17. 1870, pengunduran Perancis daripada Romtelah digunakan sebaiknya oleh CountCamillo Benso di Cavour denganmenggabungkan Rom dengan wilayah-wilayah lain untuk membentuk negarabangsa Itali.

18. Jerman wujud hasil penyatuan wilayah-wilayah bangsa Jerman oleh Otto Eduard VonBismarck, 1871.

19. Beliau menggunakan konsep realpolitikditambah dengan politik darah dan besiuntuk mencapai cita-citanya menyatukanJerman.

20. Penyatuan Jerman melibatkan peperangandengan Denmark, Austria dan Perancis.

21. Selain itu, kewujudan kerajaan Madinahmerupakan pembinaan negara mengikutprinsip agama Islam.

22. Pemimpinnya, Nabi Muhammad s.a.w. telahmenggubal Perlembagaan Madinah untukmembentuk sebuah kerajaan Islam.

23. Penyatuan pelbagai kaum seperti orang Arabdan Yahudi dibuat secara diplomasi,musyawarah dan permuafakatan.


19BAB 3: KESEDARAN PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA


CIRI-CIRI NEGARA DAN BANGSA

Kerajaan

Bangsa

Negara

Perlembagaan

1. Institusi pemerintah yangbertanggungjawab menggubaldan melaksanakan dasarsesebuah negara.

2. Merangkumi semua badan yangmembuat, mentafsir danmelaksanakan dasar-dasartersebut.

3. Bertindak sebagai pengaman danpenentu arah kehidupanmasyarakat sebuah negara.

4. 3 badan, Badan Perundangan,Badan Pelaksana, dan BadanKehakiman.

1. Wilayah yang mempunyaipenduduk, sempadan kawasanyang jelas, dan pemerintah yangberwibawa.

2. Terdiri daripada PersekutuanTanah Melayu, Sarawak danSabah.

3. Institusi pemerintahan yangtersusun yang bertanggungjawabmembuat dan melaksanakanpolitik serta menguatkuasakanundang-undang dan peraturankerajaan.

1. Sekumpulan manusia yangmendiami sebuah wilayah sertamempunyai persamaan dari segibahasa, adat resam, kesenian,dan pengalaman sejarah.

2. Idea bangsa sering digunakanuntuk melahirkan perasaanbersatu padu di kalangan rakyatberbilang kaum demi membentukbangsa Malaysia yang kukuh.

1. Peraturan tertinggi bertulis atautidak bertulis yang menjadirujukan dan panduan bagimentadbir atau memerintahsesebuah negara.

2. Di Malaysia, ia adalah peraturanbertulis tertinggi yangdidokumenkan dan dijadikanrujukan untuk mentadbir negara.

3. Ia bertujuan memberikan jaminanperlindungan kepada rakyatnegara ini.

A K R O N I M

Ciri-ciri Negara dan BangsaKerajaan KPerlembagaan PNegara NBangsa B

Akronim →→→→→ KPNB




CIRI-CIRI NEGARA DAN BANGSA

1. Ciri-ciri negara dan bangsa terbahagi empat iaitu negara, perlembagaan,bangsa dan kerajaan.

NEGARA

1. Negara merupakan wilayah yang mempunyai penduduk, sempadan kawasanyang jelas, dan pemerintah yang berwibawa.

2. Malaysia terdiri daripada Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak dan Sabah.3. Negara kita mempunyai institusi pemerintahan yang menggubal dan

melaksanakan sistem politik serta menguatkuasakan undang-undang danperaturan kerajaan.

KERAJAAN

1. Kerajaan merupakan institusi pemerintah yang bertanggungjawab menggubaldan melaksanakan dasar sesebuah negara.

2. Sesebuah kerajaan merangkumi semua badan yang membuat, mentafsir danmelaksanakan dasar-dasar tersebut.

3. Kerajaan bertindak sebagai pengaman dan penentu arah kehidupanbermasyarakat sebuah negara.

4. Di Malaysia, terdapat 3 buah badan yang menentukan hala tuju kerajaan kitaiaitu Badan Perundangan, Badan Pelaksana, dan Badan Kehakiman.

BANGSA

1. Bangsa merupakan sekumpulan manusia yang mendiami sebuah wilayah sertamempunyai persamaan dari segi bahasa, adat resam, kesenian, dan pengalamansejarah.

2. Idea bangsa sering digunakan untuk melahirkan perasaan bersatu padu dikalangan rakyat berbilang kaum demi membentuk bangsa Malaysia yangkukuh.

PERLEMBAGAAN

1. Perlembagaan merupakan peraturan tertinggi bertulis atau tidak bertulisyang menjadi rujukan atau panduan bagi mentadbir atau memerintah sesebuahnegara.

2. Di Malaysia, ia adalah peraturan bertulis tertinggi yang didokumenkan dandijadikan rujukan untuk mentadbir negara.

3. Tujuan perlembagaan digubal adalah untuk memberikan jaminan perlindungankepada rakyat negara ini.



Kesultanan Melayu Melaka – Asas Pembentukan Negara dan Bangsa

Sultan/Raja

Keluarga dan KerabatdiRaja

Ulama istana/pembesardan pentadbir

Rakyat biasa yang bebas

Rakyat yang merupakanhamba

CIRI-CIRI NEGARA DAN BANGSA DALAM KESULTANANMELAYU MELAKA

Lambang-lambang

• Simbol yang menjadiidentiti sesebuah negara.

• Bahasa Melayu, bahasakebangsaan.

• Sistem pemerintahan beraja.• Adat istiadat Melayu.• Bahasa Melayu.• Agama Islam.

Kerajaan

• Badan yang diberikankuasa untukmenguruskanpentadbiran, menjagakeamanan,mempertahankankedaulatan negara, danmenjalinkan hubunganluar.

Wilayah pengaruh

• Kawasan yangrakyatnya menerimadan memperakuipemerintahanseorang raja.

Kedaulatan

• Kekuasaan tertinggiterhadap rakyat sesebuahwilayah dan tidak bolehdihadkan oleh mana-mana pihak.

Keunggulan undang-undang

• Cara formal untuk mengawalmasyarakat melalui peraturanyang diwartakan.

Rakyat

• Seluruh rakyat bagisesebuah wilayah danterikat kepada undang-undang yangdikuatkuasakan dalamwilayah tersebut.

Pelabuhan Melaka

Empayar KesultananMelayu Melaka

A K R O N I M

Ciri-ciri negara dan bangsaKesultanan Melayu Melaka1. Kerajaan K2. Rakyat R3. Undang-undang U4. Kedaulatan K5. Lambang L6. Wilayah pengaruh Win

Akronim →→→→→ KRU KL Win



Kesultanan Melayu Melaka – Asas Pembentukan Negara dan Bangsa

KESULTANAN MELAYU MELAKA - ASASPEMBENTUKAN NEGARA DAN BANGSA

1. Asas pembinaan negara dan bangsa Malay-sia ialah Kesultanan Melayu Melaka yangbermula sejak awal abad ke-15.

2. Kesultanan Melayu Melaka pernah mencapaitahap peradaban dan kenegaraan yangtinggi sehingga menjadi empayar terkuat,pusat perdagangan yang penting, pusatkebudayaan dan pusat penyebaran Islam.

3. Kesultanan Melayu Melaka banyakmeninggalkan warisan dalam pelbagaiaspek dan menjadi contoh kepada kerajaan-kerajaan Melayu selepasnya.

Ciri-ciri Negara dan Bangsa dalamKesultanan Melayu Melaka.

• Kesultanan Melayu Melaka mempunyai ciri-ciri yang sebuah negara bangsa modenseperti wilayah pengaruh, kerajaan,lambang-lambang, rakyat, keunggulanundang-undang dan kedaulatan.

Wilayah Pengaruh

1. Wilayah pengaruh mempunyai sempadanyang diterima oleh umum di mana kawasantersebut mempunyai rakyat yang menerimadan memperakui pemerintahan seorang raja.

2. Kesultanan Melayu Melaka mempunyaiwilayah pengaruhnya yang luas di seluruhSemenanjung Tanah Melayu dan timurSumatera.

Kerajaan

1. Kerajaan merupakan badan yang diberikankuasa untuk menguruskan pentadbiran,menjaga keamanan, mempertahankankedaulatan negara, dan menjal inkanhubungan dengan negara luar.

2. Konsep kerajaan semasa Kesultanan MelayuMelaka ialah kerajaan adalah raja dan rajaadalah kerajaan. Raja Melaka adalahpemerintah tertinggi.

3. Kerajaan ditadbir dengan bantuan empatorang pembesar yang dipanggil SistemPembesar Empat Lipatan.

Lambang-lambang

1. Lambang merupakan simbol yang menjadiidentiti sesebuah negara.

2. Bendera, jata negara, dan lagu kebangsaanmerupakan lambang negara moden yangpenting.

3. Semasa Kesultanan Melayu Melaka, alat re-galia, nobat, warna, bahasa, undang-undang,protokol dan adat istiadat istanamelambangkan kedaulatan dan kebesaranraja yang memerintah.

Rakyat

1. Rakyat merupakan penduduk yangmendiami sesuatu wilayah dan rakyat terikatdengan undang-undang yang dikenakan olehpemerintah wilayah.

2. Rakyat bertanggungjawab memberi taatsetia sepenuhnya kepada raja atau wakilnyayang memerintah wilayah yang didiami.

3. Kesultanan Melayu Melaka mempunyairakyat yang banyak. Semasa KesultananMelayu Melaka, rakyat diwajibkan memberikesetiaan yang tidak berbelah bagi kepadaraja.

Keunggulan Undang-undang

1. Keunggulan undang-undang membuktikankedaulatan pemerintah.

2. Keunggulan undang-undang juga dapatmenentukan sistem pentadbiran sesebuahkerajaan bergerak lancar.

3. Semasa Kesultanan Melayu Melaka,terdapat dua jenis undang-undang bertulis,iaitu Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka.

4. Kedua-dua undang-undang ini dipengaruhioleh hukum adat tempatan dan agama Is-lam.

Kedaulatan

1. Kedaulatan adalah kuasa tertinggisesebuah negara atau pemerintah terhadaprakyat yang diperintah dan kekuasaan initidak dapat dicabar oleh sesiapa.

2. Sesebuah negara yang berdaulat bebasdaripada campur tangan dan penjajahankuasa asing serta dihormati negara lain.

3. Manakala raja yang berdaulat pula ialah rajayang berkuasa.

4. Konsep kedaulatan Zaman KesultananMelayu Melaka dan berbeza dengan konsepkedaulatan moden.

5. Konsep kedaulatan Zaman KesultananMelayu Melaka merujuk kepada raja yangmemerintah di mana rakyat yangmenderhaka kepada raja yang berdaulatakan mendapat kesan yang buruk sebagaihukuman daripada Tuhan.



Warisan Negeri-negeri Melayu

Johor → Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor

1. 1895, Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor diperkenalkan Sultan Abu Bakar.2. Tujuan → Memoden dan memantapkan sistem pentadbiran Johor supaya dapat

menghalang British menguasai Johor.3. Antara perkara yang terdapat di dalamnya ialah:

Keturunan Sultan sebagai pewaris takhtaPengiktirafan orang Melayu sebagai rakyat Johor.Agama Islam sebagai agama negeri.

4. Menurut undang-undang tersebut:

Kelantan – Sistem Jemaah Menteri

• Sejak pemerintahanSultan Muhamad I. (1801 – 1836)

Melantik beberapa orangpembesar membantupentadbiran.

• Sultan Muhammad II (1836 – 1886) membentukSistem Jemaah Menteri

• 8 badan Jemaah Menteri, dianggotai 4 orangpembesar (satu badan).

• Sejak 1842, mengganti dan menyingkir kerabatdiraja dengan pembesar (Nik dan Wan)

Peta Johor

Majlis Mesyuarat Kerajaandibahagi 2:(a) Majlis Negeri(b) Jemaah Menteri

Raja berhak memilih MenteriBesar, jawatan Naib MenteriBesar pula ditentukanJemaah Menteri denganperkenan Raja.

Raja berbangsaMelayu

Waris pemerintahJohor

Lelaki

Raja, Menteri dan JemaahPangkuan Negeri dilarangmenyerahkan negerikepada kuasa/kerajaanlain.

Beragama Islam

JemaahPenasihatRaja

JemaahMenteriIstana

Jemaah MenteriKeadilan

JemaahMenteri DalamNegeri

JemaahMenteri LuarJemaah Menteri

Perbendaharaan

Jemaah MenteriPeperangan

Jemaah MenteriPentadbiran danMengimarahkan Negeri

Peta Kelantan




WARISAN NEGERI-NEGERI MELAYU

1. Kesultanan Melayu Melaka banyak meninggalkanwarisan kepada negeri-negeri Melayu seperti sistempemerintahan, adat istiadat Melayu, agama Islam,dan bahasa Melayu.

2. Sebahagian daripada kerajaan-kerajaan Melayu diTanah Melayu adalah di bawah empayarKesultanan Melayu Melaka, contohnya kerajaanJohor, Perak, dan Pahang telah diasaskan olehkerabat diraja Kesultanan Melayu Melaka.

3. Kerajaan-kerajaan tersebut telah mengamalkanSistem Pembesar Empat Lipatan seperti yangdiamalkan oleh Kesultanan Melayu Melaka.

4. Gelaran Sultan dan pewaris takhta mengikut juraiketurunan bapa menjadi ikutan kebanyakankerajaan-kerajaan Melayu.

5. Undang-undang pada zaman Kesultanan MelayuMelaka telah banyak mempengaruhi undang-undang negeri-negeri Melayu lain seperti:

JOHOR : UNDANG-UNDANG TUBUHKERAJAAN JOHOR

1. Unsur asas pembinaan sebuah negara dan bangsaialah perlembagaan bertulis.

2. 1895 , Undang-undang Tubuh Kerajaan Johordiperkenalkan oleh Sultan Abu Bakar.

3. Tujuannya adalah untuk memodenkan danmemantapkan sistem pentadbiran Johor supayadapat menghalang British menguasai negeritersebut.

4. Antara perkara yang terdapat di dalamnya ialah:• Keturunan Sultan sebagai pewaris takhta.• Pengiktirafan orang Melayu sebagai rakyat

Johor.• Agama Islam sebagai agama negeri.

5. Perlembagaannya mengikut Perlembagaan Barat.6. Menurut undang-undang tersebut:

i. Raja hendaklah berbangsa Melayu.ii. Lelakiiii. Beragama Islamiv. Waris pemerintah Johor.v. Raja, Menteri dan Jemaah Pangkuan Negeri

dilarang menyerahkan negeri kepada kuasaatau kerajaan lain.

vi. Raja berhak memilih Menteri Besar, manakalajawatan Naib Menteri Besar ditentukan JemaahMenteri dengan perkenan Raja.

vii. Majlis Mesyuarat Kerajaan dibahagi 2:(a) Majlis Negeri

• Dipengerusikan oleh Menteri Besar sebagaiYang Dipertua.

• Berfungsi membantu Raja dan JemaahMenteri dalam mentadbir negeri dan rakyat(Fasal 49).

(b) Jemaah Menteri• Terdiri daripada 8-12 orang pegawai kanan

kerajaan yang menjadi ahli Majlis Negeri.• Mereka berbangsa Melayu dan merupakan

rakyat Johor.

• Setiap pegawai yang dilantik mestimengangkat sumpah dan memberi taatsetia kepada raja dan kerajaan.

• Persidangan Jemaah Menteri diadakansebulan sekali dan pada bila-bila masasahaja apabila dikehendaki Raja atauMenteri Besar atau Naib Menteri Besar ataudengan permintaan 3 orang ahli JemaahMenteri.

7. Penggubalan perlembagaan didorong olehkeinginan pemerintah untuk membentuk kerajaanbercorak demokrasi bagi menggantikanpemerintahan raja berkuasa mutlak.

KELANTAN: SISTEM JEMAAH MENTERI

1. Sistem Jemaah Menteri telah diamalkan sejakpemerintahan Sultan Muhammad I (1801-1836).

2. Baginda telah melantik beberapa orang pembesaruntuk membantu pentadbiran baginda.

3. Sultan Muhammad II (1836-1886) membentukSistem Jemaah Menteri untuk melicinkanpentadbiran Kelantan.• 8 badan Jemaah Menteri, setiap satu dianggotai

4 orang pembesar.• Setiap Jemaah Menteri mempunyai bidang tugas

masing-masing.• Sejak 1842, berlaku perubahan dalam struktur

pentadbiran Kelantan.• Sultan Muhammad II menyingkirkan kerabat

diraja dalam pertikaian merebut kuasa danmenggantikannya dengan golongan pembesaryang bergelar Nik dan Wan.

• Golongan ini membantu mengukuhkankewibawaan Sultan Muhammad II denganmemberikan taat setia yang tidak berbelah bagikepada baginda.

• Antara jawatan dan tugas yang diamanahkankepada Jemaah Menteri ialah:

Jawatan

Jemaah Penasihat Raja

Jemaah Menteri Istana

Jemaah MenteriKeadilan danKehakiman

Jemaah Menteri DalamNegeri

Jemaah Menteri Luar

Jemaah MenteriPerbendaharaan

Jemaah MenteriPeperangan

Jemaah MenteriPentadbiran danPengimarahan Negeri

Tugas

Menguruskan perkara danurusan penting yang bukanrahsia.

Menguruskan istiadat dirajadan istiadat rasmi di seluruhnegeri Kelantan.

Mengendalikan urusanpenting tentang keadilan dankehakiman.

Menjaga keamanan negeri.

Menguruskan dasar dan halehwal luar negeri.

Mengendalikan harta bendadan hasil mahsul.

Menguruskan pertahanandan keamanan negeri.

Menguruskan kemajuan danpembangunan negeri.




• 1911, Sultan Zainal Abidin III meluluskan Undang-undang Tubuh KerajaanTerengganu.

• Tujuan → Menghalang British daripada meluaskan kuasanya di Terengganu.• Undang-undang ini:

Negeri Sembilan – Prinsip Demokrasi dan KonsepPersekutuan

• Pentadbirannya mirip seperti Persekutuan (menggabungkan 9 buahnegerinya menjadi 1).

• Mengamalkan Adat Perpatih → Kedaulatan di tangan rakyat.

Hierarki Pemerintahan

Yang Di Pertuan Besar

Undang

Lembaga

Buapak

Anak buah

AgamaIslam,agamanegeri

Mengekalkansistem monarki

PemerintahanRajaBerperlembagaan

RajaberagamaIslam, Melayu,lelaki danwaris Sultan

Peta Terengganu

Peta Negeri Sembilan

Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganu




TERENGGANU - UNDANG- UNDANGTUBUH KERAJAAN TERENGGANU

1. Sultan Zainal Abidin III ( 1881 -1918 )memerintah selepas kebangkitan SultanAhmad Shah.

2. 1911, Sultan Zainal Abidin meluluskan Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganu ( Ittiqan -ilmuluk bi-ta’dil il-suluk ) bermaksud keyakinankepada pemerintah berdasarkan keadilan.

3. Berdasarkan Undang-undang Tubuh KerajaanJohor 1895.

4. Tujuan- menghalang British yang sedangberusaha meluaskan kuasanya di Terengganu.

5. Undang- undang ini :• Mengekalkan amalan sistem monarki• Agama Islam, agama negeri• Pemerintahan raja berperlembagaan• Raja beragama Islam, Melayu, lelaki dan

waris Sultan yang memerintah.6. Sultan dibantu oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan

dan Jemaah Menteri.7. Menteri yang menganggotai Mesyuarat

Kerajaan mestilah beragama Islam, Melayu,rakyat Terengganu, dan mengaku taat setia.

8. Majlis Mesyuarat Kerajaan diketuai MenteriBesar yang dilantik Sultan.

9. Jemaah Menteri pula berhak memilih NaibMenteri Besar setelah diperkenankan Sultan.

10. Ahli Mesyuarat Kerajaan bertanggungjawabmembantu Sultan dan Jemaah Menteri untukmentadbir negeri, menggubal undang-undangdan peraturan negeri, menjaga kebajikan rakyat,menjaga keamanan negeri dan menjalinkanhubungan persahabatan dengan negeri lain.

11. Perlembagaan ber tul is menggambarkankebijaksanaan pemerintah Terengganu untukmeningkatkan kecekapan sistem pentadbirandan sebagai tulang belakang untukmengekalkan kedaulatan Terengganu.

12. Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganumengandungi:• Pelantikan Raja• Syarat menjadi Raja• Waris takhta• Tertib Raja• Zuriat Sultan• Raja yang belum cukup umur• Tegahan kepada Raja• Sara hidup kerabat diRaja• Menteri:

Bilangan MenteriKesetiaan MenteriPelantikan menteri

• Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri

• Tanggungjawab pembesar• Kedudukan agama Islam• Ketaatan kepada pemerintah• Kesalahan khianat kepada negeri• Pemilihan Menteri Besar dan Naib Menteri

Besar• Kepentingan dan agenda mesyuarat

kerajaan• Mengadakan perjanjian• Hubungan kerajaan dengan kerajaan lain.

NEGERI SEMBILAN - PRINSIP DEMOKRASIDAN KONSEP PERSEKUTUAN

1. Negeri Sembilan merupakan gabungansembilan buah negeri, iaitu Sungai Ujong,Rembau, Johol, Jelebu, Jempol, Seri Menanti,Inas, Terachi, dan Gunung Pasir.

2. Abad ke-18, mempunyai raja sendiri iaitu RajaMelewar dan diberi gelaran Yamtuan Besar danbersemayam di Seri Menanti.

3. Negeri Melayu pertama yang bentuknya miripkerajaan pesekutuan sebelum terbentuknyanegeri -negeri Melayu melalui Perjanj ianPersekutuan 1896 oleh British.

4. Negeri Sembilan mengamalkan Adat Perpatihiaitu kedaulatan berada di tangan rakyat.

5. Pelantikan pembesar dilakukan oleh Undang,Lembaga, Buapak, dan Anak Buah.

6. Setiap keputusan Yang Diper tuan Besarberdasarkan perundingan Baginda denganUndang.

7. Negeri Sembilan dibahagi kepada 4 luak utama(daerah):(i) Rembau(ii) Sungai Ujong(iii) Jelebu(iv) Johol

8. Ketua setiap luak ialah Undang dan dipilih olehLembaga.

9. Undang melantik Yang diPertuan Besar.10. Lembaga dilantik Buapak dan merupakan ketua

suku anggota masyarakat.11. Setiap Lembaga bertanggungjawab terhadap

suku masing-masing.12. Buapak merupakan Ketua Perut dan setiap

anggota Perut dikenali Anak Buah.13. Buapak tempat merujuk setiap masalah

terutamanya yang berkaitan dengan adat.14. Sistem ini menunjukkan unsur demokrasi di

mana kuasa diagihkan kepada individumengikut peringkat.

15. Sistem ini melahirkan peraturan hidup,mementingkan permuafakatan dan semangatkerjasama antara suku.


23BAB 4: PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA

Malayan Union

1 Diperkenalkan pada 1946.

2 Merupakan usaha British menghapuskan negara dan bangsa sejak ZamanKesultanan Melayu Melaka.

3 British menarik balik Dasar Pra – 1946.

4 Penubuhan dirancang sejak pendudukan Jepun oleh Pejabat TanahJajahan dan Pejabat Luar British.

5 Gagasan dibentang di House of Commons, London (1945).

6 Selepas lulus, Sir Harold MacMicheal ditugaskan mendapatkanpersetujuan Raja-Raja Melayu.

7 Januari, 1946, MU diluluskan Parlimen England.

8 1 April, 1946 Mu diisytiharkan di King’s House, Kuala Lumpur.

9 Sir Edward Gent, gabenor pertama dan pentadbiran BMA berakhir.

• Selepas digabungkan,Tanah Melayu akandiberi latihan.berkerajaan sendiri

• Sesuai dengan PiagamAtlantik 1945.

• Mahupendatangmelupakannegara asal.

• Pendatangmenumpukankesetiaankepada MU.

• Pentadbirantidak seragam.

• Pembangunantidakseimbang.

• Penguasaansumber yangberterusan.

• Kepentinganekonomi Britishlebih terjamin.

• Pentadbiran berasinganmelibatkan kos yangtinggi.

PersediaanMembentuk

Kerajaan Sendiri

MelahirkanPentadbiranYang Licin

Mengawal KuasaEkonomi/PolitikOrang Melayu

Menjimatkan KosPentadbiran

MembentukBangsaMalayanUnion

Sebab-sebab

pengenalan

MALAYANUNION

A K R O N I M

Sebab-sebab pengenalan MUSedia membentuk Kerajaan sendiri KMembentuk Bangsa MU BJimat Kos pentadbiran KMengawal Kuasa ekonomi/ politik

Melayu KPentadbiran yang lebih Licin L

Akronim →→→→→ KBK KL


2 3 BAB 4PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA

Malayan Union

MALAYAN UNION

1. Malayan Union diperkenalkan pada 1946.2. Ia merupakan usaha British untuk menghapuskan negara dan bangsa sejak zaman

Kesultanan Melayu Melaka.3. Dengan penubuhan Malayan Union, British telah menarik balik Dasar Pra-1946

yang telah diamalkan British sebelum ini.4. Penubuhan Malayan Union telah dirancang sejak pendudukan Jepun oleh Pejabat

Tanah Jajahan dan Pejabat Luar British.5. Penubuhan tersebut telah dibentangkan di House of Commons, London (1945).6. Selepas rancangan penubuhan tersebut diluluskan, Sir Harold MacMichael

ditugaskan untuk mendapatkan persetujuan Raja-Raja Melayu.7. Kemudian pada Januari 1946, Malayan Union telah diluluskan oleh Parlimen En-

gland.8. Pada 1 April 1946, Malayan Union telah diisytiharkan secara rasmi di King’s

House, Kuala Lumpur.9. Sir Edward Gent telah dilantik sebagai gabenor pertama Malayan Union dan

pentadbiran British Military Administration selama 7 bulan berakhir.

SEBAB-SEBAB PENGENALAN MALAYAN UNION

Membentuk Bangsa Malayan Union• British mahu membentuk bangsa Malayan Union di mana mereka mahu pendatang

asing melupakan negara asal mereka dan menumpukan kesetiaan mereka kepadaMalayan Union.

Menjimatkan Kos Pentadbiran• Kos pentadbiran sebelum ini yang tinggi telah mendorong British menyatukan

sistem pentadbiran sedia ada.

Melahirkan Pentadbiran Yang Licin• Justeru itu, kesan daripada pentadbiran yang tidak seragam antara tiga unit

pentadbiran iaitu Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Negeri-negeri Melayu TidakBersekutu dan Negeri-Negeri Selat telah menyebabkan pembangunan yang tidakseimbang antara negeri-negeri.

Mengawal Kuasa Ekonomi dan Politik Orang Melayu• British juga dapat memastikan sumber tenaga dan pelaburan yang berterusan

untuk memastikan ekonomi Tanah Melayu terus maju dan tidak terbantut.• Justeru itu, penguasaan sumber yang berterusan terhadap ekonomi Tanah Melayu

turut menjamin penguasaan British terhadap kuasa politik Orang Melayu.

Persediaan Membentuk Kerajaan Sendiri• Selepas Tanah Melayu digabungkan, orang Tanah Melayu akan diberi latihan

berkerajaan sendiri berikutan Piagam Atlantik 1945 yang menggalakkan masadepan sesebuah negara ditentukan rakyatnya sendiri.



Malayan Union

SISTEM PENTADBIRANMALAYAN UNION

PARLIMEN BRITISH

GABENOR MALAYAN UNION

Majlis Eksekutif MU Majlis Raja-Raja MelayuMajlis Undangan MU

Pesuruhjaya Negeri di setiap negeri

(i) Pulau Pinang

(ii) Melaka

(iii) Selangor

(iv) Perak

(v) Negeri Sembilan

(vi) Johor

(vii) Pahang

(viii) Kedah

(ix) Terengganu

(x) Perlis

(xi) Kelantan

Sebuahnegara

kesatuanMajlis Eksekutif dan

Majlis Undangandiwujudkan sebagai

badan pelaksana danperundangan.

Gabungan 11 negeri• Negeri Melayu

Bersekutu, NegeriMelayu Tidak Bersekutudan 2 Negeri Selat.

• Singapuramenjadi TanahJajahan Mahkota.

• MalayanUniondiketuaiGabenor.

• Pesuruhjayamengetuainegeri.

Kerakyatan samarata berdasarkanprinsip Jus Soli.

Raja sebagai ahli MajlisRaja-Raja dan hanyamembincangkan halagama dan adat istiadat.

A K R O N I M

Ciri-ciri Perjanjian MU 1946Negara kesatuan SGabungan II negeri GSingapura Tanah Jajahan Mahkota MGabenor sebagai ketua GPesuruhjaya ketua negeri PKerakyatan Jus Soli JRaja hanya membincangkanhal agama RMajlis Eksekutif dan MajlisUndangan diwujudkan M

Akronim →→→→→ 2M 2G SPRJ

Ciri-ciriPerjanjianMalayanUnion



Malayan Union

CIRI-CIRI PERJANJIAN MALAYAN UNION 1946

1. Semua Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu,dan Negeri-negeri Selat digabungkan.

2. Gabungan negeri-negeri tersebut kemudiannya diletakkan di bawah satukerajaan pusat.

3. Singapura diasingkan daripada negara kesatuan dan menjadi Tanah JajahanMahkota kerana kepentingannya sebagai pelabuhan bebas.

4. Malayan Union akan diketuai oleh seorang gabenor yang dilantik oleh BagindaRatu England.

5. Seorang Pesuruhjaya Negeri akan dilantik bagi setiap negeri untuk mengetuaidan mentadbir negeri tersebut.

6. Kerakyatan sama rata akan diberi kepada semua penduduk dan pendatangberdasarkan prinsip jus soli sebagai asas kerakyatan Malayan Union.

7. Raja-Raja Melayu hanya akan menjadi ahli Majlis Raja-Raja Melayu dan hanyamembincangkan hal agama dan adat istiadat.

SISTEM PENTADBIRAN MALAYAN UNION

1. Parlimen British menjadi pemerintah tertinggi di dalam sistem pentadbirandan di bawahnya Gabenor Malayan Union untuk mengetuai pentadbiran Ma-layan Union.

2. Untuk melicinkan pentadbiran sedia ada, sistem pentadbiran dibahagi kepada3 bahagian iaitu, Majlis Eksekutif, Majlis Undangan dan Majlis Raja-Raja Melayu.

3. Majlis Eksekutif dan Majlis Undangan diwujudkan untuk membantu GabenorMalayan Union.

4. Majlis Undangan menjadi badan perundangan yang membuat undang-undangmanakala Majlis Eksekutif melaksanakan undang-undang sedia ada.

5. Kewujudan Majlis Raja-Raja Melayu tidak begitu penting kerana mereka tidakmempunyai kuasa perundangan. Majlis Raja-Raja Melayu hanyamembincangkan hal ehwal agama Islam dan adat-istiadat orang Melayu dandianggotai oleh Raja-Raja Melayu.

6. Di bawahnya pula ialah Pesuruhjaya Negeri bagi setiap Negeri yang disatukan.



Malayan Union

REAKSI

TERHADAP

MALAYAN

UNION

Antara faktor penentangan orang Melayu ialah:

Membantah tindakan SirHarold Mac Micheal yang

mengugut Sultan yangenggan supaya turun takhta.

Sultan tidak dibericukup masa untukberunding denganMajlis Mesyuarat

Negeri.

Bimbang warisantamadun Melayu

hilang.

Ada sultan yangmenandatangani

perjanjian MU atas dasarsetia kawan kepada

British.

Pemberiankerakyatan yang

longgar.Bimbang

agama Islamterjejas.

Menentangpenghakisan kuasaRaja-Raja Melayu

dalam MU.

Keadaan selepas PerangDunia Kedua tidak

sesuai untuk membuatpembaharuan politik.

Masalah Orang Melayu sekiranyaMalayan Union dilaksanakan

Hakistimewa

danpertuanan

Melayuditarik.

Kuasa Raja-Raja Melayudihapuskan.

Syaratkerakyatan

yang longgar.

Raja Melayubukan lagi

ketua agamaIslam.

Raja Melayuhilang

kewibawaan.

Alasan PenyokongMalayan Union

OrangDagang

• Penyatuan menjadikanpentadbiran politik lebihcekap.

• Pemansuhan Dasar Pra-1946 adil.

• Mereka mendapat 2kerakyatan.

• British akan memberikemerdekaan.

• Sistem feudal Melayu wajardihapuskan.

• British boleh memajukanTanah Melayu.

• Kerajaan Republik lebihbaik.

• Pentadbiran agama Islamdapat disatukan

RadikalMelayu

21

8

76

5

4

3

1

25

4 3



Malayan Union

menjadi ahli Majl is Raja-Raja Melayusahaja.

3. Raja Melayu hilang kewibawaan.• Raja-Raja Melayu hilang kewibawaan

sebagai ketua orang Melayu.4. Raja Melayu bukan lagi ketua agama Islam.5. Syarat kerakyatan dilonggarkan.

• Syarat kerakyatan yang dilonggarkan telahmengancam status quo orang-orang Melayusebagai peribumi.

ALASAN PENYOKONG MALAYAN UNION

Namun begitu terdapat segelintir golongan yangmenyokong gagasan Malayan Union yang dalam ertikata lain telah menguntungkan mereka. Antaragolongan tersebut ialah:

1. Orang Dagang• Orang Dagang berpendapat penyatuan

politik negara di bawah satu pentadbiranakan menjadikannya lebih cekap dan stabil.

• Merek juga berpendapat pemansuhan DasarPra-1946 adalah lebih adil dan merekamenyokong dasar sama rata yang sekaligusmenghapuskan hak perlindungan kepadaorang Melayu.

• Mereka juga memperoleh manfaat darinyadi mana mereka akan mendapat duakerakyatan iaitu kerakyatan baru dankerakyatan sebelum ini iaitu tempat asalmereka.

• Mereka juga percaya kepada janji Britishuntuk memberikan kemerdekaan kepadaTanah Melayu.

2. Radikal Melayu• Golongan Radikal Melayu terdiri daripada

Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM),Angkatan Pemuda Insaf (API), AngkatanWanita Sedar (AWAS), dan Barisan TaniMalaya (BATAS) yang terpengaruh dengansistem politik Barat.

• Mereka menolak sistem politik feudal danmelihat Indonesia sebagai inspirasi.

• Mereka juga menyokong penubuhan MelayuRaya dan bergabung dengan Indonesia Raya.

• Kebanyakan daripada mereka berasaldaripada Indonesia.

• Mereka berpendapat sistem feudal Melayuwajar dihapuskan dan menganggap Britishboleh memajukan Tanah Melayu.

• Mereka juga berpendapat kerajaanRepublik lebih baik kerana terpengaruhdengan sistem pentadbiran di Indonesia.

• Pentadbiran agama Islam dalam MalayanUnion juga disokong kerana ianya dapatdiselaraskan antara negeri-negeri Melayu.

REAKSI TERHADAP MALAYAN UNION

Antara faktor-faktor penentangan orang Melayuialah:

1. Orang Melayu membantah tindakan Sir HaroldMacMichael yang mengugut Raja-Raja Melayusupaya bersetuju dengan gagasan MalayanUnion dengan mengatakan bahawa Bagindayang enggan menerima Malayan Union akanditurunkan daripada takhta sebagaimana yangberlaku kepada Sultan Badlishah dari Kedah.

2. Ada antara Sultan-Sultan tersebut yang tidakdiberi masa yang cukup untuk berundingdengan Majlis Mesyuarat Negeri tentangMalayan Union tersebut seperti yang berlakukepada Sultan Perak.

3. Ada antara Sultan yang menandatanganiperjanjian Malayan Union tersebut atas dasarsetia kawan kepada British sebagaimana yangtelah dilakukan oleh Sultan Selangor dan SultanJohor.

4. Orang Melayu juga berpendapat keadaanselepas Perang Dunia Kedua tidak sesuai untukmembuat pembaharuan politik.

5. Orang Melayu juga menentang kerana denganpenubuhan Malayan Union juga kuasa Raja-RajaMelayu akan terhakis baik dari aspek takhtadan kredibiliti sebagai ketua orang Melayu.Raja-Raja Melayu juga hanya menjadi ahlimajlis Raja-Raja Melayu tanpa sebarang kuasa.

6. Orang Melayu juga bimbang kedudukan agamaIslam juga akan turut tercabar.

7. Pemberian kerakyatan yang longgar mengikutpinsip jus soli juga turut ditentang orang Melayukerana ianya akan mengancam status quoorang Melayu sebagai peribumi Tanah Melayu.

8. Orang Melayu bimbang warisan tamadunMelayu yang telah dibina sejak zamanKesultanan Melayu Melaka juga akan turuthilang.

KEDUDUKAN ORANG MELAYU DALAMMALAYAN UNION

Antara perkara-perkara yang berlaku kepada orangMelayu dalam perjanjian Malayan Union ialah:

1. Dasar Pra-1946 telah ditarik balik.• Dasar Pra-1946 memberi kelebihan kepada

orang Melayu sebelum ini telah ditarik balikdi mana hak istimewa orang Melayu danpertuanan Melayu telah dihapuskan.

2. Kuasa Raja-Raja Melayu telah dihapuskan.• Kuasa Raja-Raja Melayu akan terhapus

apabila Pesuruhjaya Negeri menjadi ketuanegeri dan Raja-Raja Melayu hanya akan



Malayan Union

Tindakan Orang Melayu Menentang Malayan Union

• Akhbar-akhbarMelayu sepertiUtusan Melayu,Majlis dan WartaNegara secaraberterusan.• Memulaukan Majlis

PengisytiharanMalayan Union

• Berlaku di Kota Bharu, Kelantandan Alor Setar, Kedah.

• Mengadakan demonstrasi damaisemasa Sir Harold MacMichealmendapatkan tandatangan Raja-Raja Melayu.

• Dato’Onn Jaafar menyeruorang Melayu berkongresdan menubuhkan UnitedMalays Organization pada23 Januari 1946.

• Di setiap bandar besaruntuk menunjukkanbantahan merekakepada ahli-ahliparlimen British iaituL.D. Gammans danDavid Reese Williams.

• Kongres bersetuju menubuhkanUMNO (United Malays NationalOrganization) untuk menentangMalayan Union.

• Berkumpul di KualaKangsar pada 28 April1946 untuk menyatakanbantahan kepada ahli-ahli parlimen tersebut.

Bantahanmelaluiakhbar

Mengadakandemonstrasi

MengaktifkanPersatuan Melayu

• Menghidupkan semulapersatuan-persatuanuntuk menentang MU.

• Mereka menghantartelegram dan suratbantahan ke PejabatTanah Jajahan di London.

MengadakanRapat Umum

MenubuhkanUMNO

BantahanRaja-rajamelayu

Akronim →→→→→ KAD PURR

A K R O N I M

Tindakan orang Melayu Menentang Malayan Union• Mengadakan Kongres Melayu (K)• Bantahan melalui Akhbar (A)• Mengadakan Demonstrasi (D)• Mengaktifkan Persatuan Melayu (P)• Menubuhkan UMNO (U)• Mengadakan Rapat umum (R)• Bantahan Raja-Raja Melayu (R)

• Penubuhan UMNO yang menggabungkan29 buah pertubuhan Melayu.

• Menyemarakkan gerakan semangatkebangsaan.

Kesan-kesan Pelaksanaan Malayan Union

• Perubahan status Tanah Melayu daripadanegeri naungan kepada jajahan.

• Kehilangan kuasa Raja-Raja Melayu.• Kedudukan orang Melayu sama dengan

orang dagang.• Penyatuan politik seluruh Tanah Melayu

buat pertama kalinya.• Penyatuan orang Melayu untuk

mempertahankan status quo mereka.• Perpaduan kebangsaan mengatasi batas-

batas kenegerian.

Tidakmenyokong MU

MengadakanKongres Melayu



Malayan Union

TINDAKAN ORANG MELAYUMENENTANG MALAYAN UNION

1. Bantahan Melalui Akhbar· Penentangan melalui akhbar-akhbar

Melayu merupakan cara penentanganorang-orang Melayu.

· Bantahan secara terbuka dibuat melaluiakhbar-akhbar Melayu seperti UtusanMelayu, Majlis, dan Warta Negara secaraberterusan.

2. Mengadakan Demonstrasi· Orang-orang Melayu juga mengadakan

demonstrasi secara aman terhadap SirMacMichael yang ditugaskan untukmendapatkan persetujuan daripada Raja-Raja Melayu.

· Antara yang pernah berlaku ialah di KotaBharu, Kelantan dan Alor Setar, Kedahsemasa Sir Harold MacMichael cubamendapatkan tandatangan Raja Kelantandan Raja Kedah.

3. Mengaktifkan Persatuan Melayu· Orang-orang Melayu telah menghidupkan

semula persatuan-persatuan untukmenentang Malayan Union.

· Mereka juga menghantar telegram dansurat bantahan kepada Pejabat TanahJajahan di London untuk menyatakanbantahan mereka terhadap Malayan Union.

4. Mangadakan Kongres Melayu· Pada 23 Januari 1946, Dato’ Onn Ja’afar

telah menyeru orang Melayu berkongresdan menubuhkan United MalaysOrganization (U.M.O).

· Kongres Melayu telah diadakan sebanyakdua kali pada 1946 iaitu pada 1-4 Mac 1946(Kongres Melayu Pertama) dan pada 30-31Mac 1946 (Kongres Melayu Kedua).

5. Menubuhkan United Malays NationalOrganization (UMNO)

· Kongres Pertama telah menarik perhatian41 buah persatuan seluruh negeri danmereka telah bersetuju untuk menubuhkanUnited Malays National Organizations(UMNO) untuk menentang Malayan Union.

6. Mengadakan Rapat Umum· Pada Kongres Kedua pula mereka telah

bersetuju untuk membantah

pengisytiharan Malayan Union pada 1 April1946 dan orang Melayu telah mengadakanrapat umum di setiap bandar besar untukmenunjukkan bantahan mereka kepadaahli-ahli Parlimen British, iaitu, L.D.Gammans dan David Reese Williams.

7. Bantahan Raja-Raja Melayu· 28 April 1946, Raja-Raja Melayu telah

berkumpul di Kuala Kangsar untukmenyatakan bantahan mereka kepada ahli-ahli Parlimen tersebut.

8. Memulaukan majlis pengisy tiharanMalayan Union.

· Sebagai kemuncak penentangan orangMelayu dan pengisytiharan Malayan Union,orang Melayu dan Raja-Raja Melayu telahmemulaukan majlis pengisy tiharanMalayan Union yang telah berlangsungpada 1 April 1946.

KESAN-KESAN PELAKSANAANMALAYAN UNION

Antara kesan pelaksanaan Malayan Union yangberlaku kepada orang-orang Melayu, Raja-RajaMelayu dan Tanah Melayu ialah:1. Perubahan status Tanah Melayu daripada

negeri naungan kepada negeri jajahan.2. Raja-Raja Melayu kehilangan kuasa.3. Kedudukan orang-orang Melayu setara

dengan orang dagang.4. Buat pertama kalinya, seluruh Tanah

Melayu disatukan atas keperluan politik.5. Orang Melayu bersatu untuk

mempertahankan status quo merekasebagaimana sebelum penubuhan MalayanUnion.

6. Perpaduan seluruh negeri menampakkanperpaduan seluruh negara.

7. Penubuhan UMNO telah menggabungkan29 buah pertubuhan Melayu.

8. Semangat kebangsaan yang ditunjukkantelah menyemarakkan gerakan yangdijalankan.



Persekutuan Tanah Melayu 1948

Persekutuan Tanah Melayu

• Dibentuk pada 1 Februari 1948 melalui Perjanjian Persekutuan TanahMelayu menggantikan Malayan Union.

• Perjanjian ini hasil desakan orang Melayu yang menuntut Britishsupaya mempertimbangkan pendapat mereka dalam perubahanpolitik di Tanah Melayu.

• Ini menunjukkan kejayaan orang tempatan menentang penjajahanBritish di Tanah Melayu.

FaktorPembentukanPersekutuan

TanahMelayu

Gesaan PiagamAtlantik 1945

• Tidak menggalakkanpenjajahan malahberharap negarakolonial memberilatihan berkerajaansendiri kepadapenduduk asal.

Ketegasan Orang Melayumembantah Malayan union

Perpaduan orang Melayudaripada semua golongan

• Pimpinan Dato’ Onn Ja’afar.

• Mengatasi kaum lain yangmenyokong Malayan Union.

Sokonganpegawai tinggi

British• Seperti Sir

MalcolmMcDonald, SirEdward Gent danramai lagi.

Sokonganbekas

pegawaiBritish

• Seperti SirFrankSwettenham,Sir GeorgeMaxwell, SirR.O Winstedtdan ramai lagi.

Sikap politik Melayuyang sederhana

• Mendorong Britishmenerima kehendakmereka.

• Orang tidakmenggunakankekerasan.

UMNO tidak menuntutkemerdekaan

• Faktor yang mendorongBritish menerima pembentukanPersekutuan Tanah Melayu.

Bimbangpengaruhgolongan

radikalMelayu




PERSEKUTUAN TANAH MELAYU

1. Persekutuan Tanah Melayu telah dibentuk pada 1 Februari 1948 melalui PerjanjianPersekutuan Tanah Melayu untuk menggantikan Malayan Union.

2. Perjanjian ini merupakan hasil desakan orang Melayu yang menuntut British supayamempertimbangkan perubahan politik yang ingin dilakukan sebelum ini dengan menubuhkanMalayan Union di Tanah Melayu.

3. Perjanjian ini juga telah menunjukkan kejayaan orang Melayu dalam menentang penjajahanBritish di Tanah Melayu.

FAKTOR PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU

1. Ketegasan orang Melayu membantah Malayan UnionKetegasan orang Melayu di bawah pimpinan Dato’ Onn Ja’afar menentang Malayan Uniondapat mengatasi golongan yang menyokong Malayan Union.

2. Perpaduan orang Melayu daripada semua golonganPerpaduan dan keupayaan orang-orang Melayu dan Raja-Raja Melayu dalam memujukdan mendesak British untuk mewujudkan semula dasar perlindungan orang Melayutelah membantu mereka menolak Malayan Union.

3. Sokongan pegawai tinggi BritishSokongan pegawai tinggi British yang pernah berkhidmat di Tanah Melayu sebelum PerangDunia Kedua juga membantu orang Melayu menggagalkan penubuhan Malayan Union.Antara pegawai-pegawai British yang membantu di dalam hal ini ialah Sir FrankSwettenham, Sir R.O. Winstedt, Sir George Maxwell, dan Sir Cecil Clementi.Pegawai-pegawai ini telah menolak dasar menakluk Tanah Melayu.Juga terdapat sokongan daripada pegawai lain seperti Sir Malcolm MacDonald, Sir EdwardGent dan L.D. Gammans dalam menggantikan Malayan Union kepada PerjanjianPersekutuan Tanah Melayu.

4. Sikap politik Melayu yang sederhanaSikap politik orang Melayu yang sederhana dengan membuat bantahan secara terbukakepada akhbar, membuat demonstrasi, mengadakan kongres dan memujuk Raja-RajaMelayu menyokong penentangan terhadap Malayan Union juga telah mendorong Britishbertolak ansur dan menerima kehendak mereka.

5. UMNO tidak menuntut kemerdekaanBritish juga telah memilih untuk bekerjasama dengan UMNO dan Raja-Raja Melayu keranapersatuan ini hanya menuntut untuk menolak Malayan Union dan bukannya untukmenuntut kemerdekaan.Faktor ini jugalah yang telah mendorong British menerima pembentukan Persekutuan TanahMelayu.

6. Bimbang pengaruh golongan Radikal MelayuBritish juga bimbang terhadap pengaruh yang mungkin akan berlaku kepada orang Melayudaripada golongan radikal seperti Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM), AngkatanPemuda Insaf (API), Angkatan Wanita Sedar (AWAS) dan seangkatan dengannya.

7. Gesaan Piagam Atlantik 1945Gesaan Piagam Atlantik 1945 yang telah dikeluarkan oleh Pertubuhan Bangsa-BangsaBersatu juga turut menjadi sebab pembentukan Persekutuan Tanah Melayu yang tidakmenggalakkan penjajahan baru sebaliknya menyarankan negara-negara kolonialmemberikan latihan kepada penduduk tempatan untuk berkerajaan sendiri.




Langkah-langkah PembentukanPersekutuan Tanah Melayu

Sekolah KerajaanPusat dipilih

Raja Melayu ada kuasasebenar

Hak istimewa orangMelayu dipulangkan

Adat dan agamakawalan orang Melayu

Merah putihwarna bendera

B. Melayu bahasaKebangsaan

Hal ehwal luartanggungjawabBritish dan TM

Kerakyatan Malayaditukar Melayu

1 Jawatankuasa Eksekutif ditubuhkan

2 Ahli jawatankuasa 12 orang (6 orang pegawai kanan British, 4 orangwakil Raja-Raja Melayu, 2 orang pemimpin UMNOdan seorang pengerusi)

3 Mesyuarat diadakan di King’s House, Kuala Lumpur.

4 5 tuntutan orang Melayu:

(i) Raja-raja Melayu dan UMNO menolak semua prinsip MalayanUnion.

(ii) Mengkehendaki sebuah persekutuan (Negeri-negeri MelayuBersekutu).

(iii) Menolak kerakyatan terbuka MU.

(iv) Meminta dasar perlindungan terhadap negeri-negeri Melayu danorang Melayu dipulihkan.

(v) Menuntut supaya kewibawaan Raja-raja Melayu di Negeri-negeriMelayu diakui semula.

5 Orang dagang dan golongan Radikal Melayu pimpinan Dr. Burhanuddinal-Helmy menentang rundingan tersebut.

6 Awal 1947, Majlis Tindakan Bersama Seluruh Malaya (AMCJA) danPusat Tenaga Rakyat (PUTERA) ditubuhkan untuk menentang Britishdan UMNO.

7 Mereka telah mencadangkan Perlembagaan Rakyat 1947 sebagaialternatif perlembagaan yang dirangka Jawatankuasa Eksekutif.

Perlembagaan Rakyat 1947

Kerakyatansama rata

Tanah Melayu +Singapura = 1




LANGKAH-LANGKAH PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU

1. British telah menubuhkan Jawatankuasa Eksekutif.2. Ia dianggotai oleh 12 orang ahli iaitu 6 orang pegawai kanan British, 4 orang

wakil Raja-Raja Melayu, 2 orang pemimpin UMNO dan seorang Pengerusi.3. Mesyuarat tersebut telah diadakan di King’s House (Carcosa Seri Negara) di Kuala

Lumpur.4. Antara 5 tuntutan orang Melayu ialah:

(i) Raja-Raja Melayu dan UMNO menolak semua prinsip Malayan Union danminta ditukar.

(ii) Mengehendaki Persekutuan yang akan ditubuhkan mengikut konsep sebuahpersekutuan seperti Negeri-negeri Melayu Bersekutu.

(iii)Menolak kerakyatan terbuka Malayan Union yang berdasarkan prinsip jus solidan meminta supaya diperketatkan semula.

(iv) Meminta dasar perlindungan terhadap Negeri-negeri Melayu dan orang Melayudipulihkan.

(v) Menuntut supaya kewibawaan Raja-Raja Melayu sebagai ketua di Negeri-negeriMelayu diakui semula.

5. Orang dagang dan golongan Radikal Melayu pimpinan Dr. Burhanuddin al-Helmymenentang rundingan tersebut berikutan rasa tidak puas hati terhadap penubuhanJawatankuasa Eksekutif tersebut yang tidak memasukkan sekali penyertaan orangdagang.

6. Mereka mahukan kemerdekaan daripada British dan kerajaan yang bakal dibentukperlu mengikut konsep negara Republik.

7. Pada awal 1947, Majlis Tindakan Bersama Seluruh Malaysia (AMCJA) dan PusatTenaga Rakyat (PUTERA) telah ditubuhkan untuk menentang British dan UMNO.

8. Kedua pertubuhan ini telah mengadakan demonstrasi, ceramah politik, dan mogoksebagai tanda bantahan.

9. Mereka juga telah mencadangkan Perlembagaan Rakyat 1947 sebagai alternatifperlembagaan yang dirangka Jawatankuasa Eksekutif.

10. Antara isi Perlembagaan rakyat 1947 yang dicadangkan ialah:Tanah Melayu disatukan dengan Singapura.Sebuah Kerajaan Pusat dan Majlis Negeri-Negeri dipilih.Raja-Raja Melayu mempunyai kuasa sebenar dan bertanggungjawab kepadarakyat.Hak istimewa orang Melayu akan dikembalikan.Agama Islam dan adat istiadat orang Melayu di bawah kawalan orang Melayusendiri.Kerakyatan sama rata bagi penduduk Tanah Melayu.Warna putih dan merah sebagai latar belakang bendera Tanah Melayu.Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan.Hal ehwal luar negeri dan pertahanan negara adalah tanggungjawab bersamaBritish dan Tanah Melayu.Kerakyatan Malaya ditukar kepada Melayu.

11. Kesan daripada itu, British telah bersetuju menubuhkan sebuah JawatankuasaPerunding untuk mendapatkan pandangan mereka sebelum menyediakanPerjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948.



Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948


• 21 Januari 1948, Raja-Raja Melayu menandatangani Perjanjian Persekutuan TanahMelayu di King’s House, Kuala Lumpur.

• 1 Februari 1948, Persekutuan Tanah Melayu ditubuhkan secara rasmi.

Sistem Pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu 1948

Pesuruhjaya Tinggi Majlis Raja-Raja

Majlis EksekutifPersekutuan Tanah

MelayuSultan Negeri

Menteri Besar

Majlis Eksekutif Negeri Majlis Perundangan Negeri

Majlis PerundanganPersekutuan Tanah Melayu

11 buah negeridigabungkan4 NNMB5 NNMTB2 NNS

Kerajaan pusatdiketuaiPesuruhjayaTinggi

NegeridiketuaiSultan

Kuasa dikongsiPesuruhjayaTinggi dan Raja-Raja Melayu

RajaBerperlembagaan

Senarai Persekutuandan Senarai Negeri

Hak kerakyatandiperketatkan

KetuananMelayudikekalkan

InstitusiRajadikekalkan

CIRI-CIRI PERJANJIANPERSEKUTUAN

TANAH MELAYU 1948


2 9 BAB 4KESEDARAN PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA


PERJANJIAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948

1. Pada 21 Januari 1948, Raja-Raja Melayu telah menandatangani PerjanjianPersekutuan Tanah Melayu di King’s House, Kuala Lumpur.

2. 1 Februari 1948, secara rasminya diisytiharkan penubuhan Persekutuan TanahMelayu.

3. Antara ciri-ciri perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 yang telahdipersetujui ialah:

i. Pengenalan 11 buah negeri yang digabungkan iaitu 4 buah Negeri-negeriMelayu Bersekutu, 5 buah Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu dan 2buah Negeri-negeri Selat.

ii. Kerajaan Pusat diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi dangan dibantu oleh 2badan kerajaan iaitu Majlis Eksekutif dan Majlis Perundangan.

iii. Negeri diketuai oleh Sultan dan jawatan Menteri Besar diwujudkan sebagaipentadbir negeri.

iv. Pesuruhjaya Tinggi dan Majlis Raja-Raja berkongsi kuasa di peringkat pusat.Begitu juga kerajaan Pusat dan kerajaan Negeri.

v. Konsep Raja Berperlembagaan diwujudkan di mana bidang kuasa rajaditentukan oleh Perlembagaan.

vi. Wujud Senarai Persekutuan dan Senarai Negeri sebagai panduan di manaSenarai Persekutuan adalah senarai tanggungjawab kerajaan pusat danSenarai Negeri merujuk kepada senarai tanggungjawab kerajaan negeri.

vii. Sistem kerakyatan diperketatkan dan kerakyatan jus soli hanya untukrakyat Raja Melayu dan rakyat British. Rakyat Raja Melayu ialah orangMelayu yang lahir di sesebuah negeri Melayu dan menjadi rakyat negeri itusecara automatik dan Rakyat British pula ialah mereka yang tinggal danlahir di Pulau Pinang dan Melaka.

viii. British mengiktiraf semula ketuanan Melayu yang diperakui sejak PerjanjianPangkor.

ix. Institusi Raja dikekalkan di mana bidang kuasa dan kedudukannya jelasdalam pentadbiran. Setiap negeri Melayu mengadakan perjanjian danperlembagaan bertulis dengan British. Perlembagaan itu juga dikenalisebagai Undang-undang Tubuh Negeri yang digunakan sehingga hari ini.




Tokoh Penggerak Persekutuan Tanah Melayu

Sultan AbdulAziz (Perak)• Raja Melayu

yang aktifSultan

Badlishah(Kedah)

Sultan Ibrahim(Johor)

Dato’ NikAhmed Kamil• Menteri

BesarKelantan

Dato’ Onnbin Ja’afar• Menteri

Besar Johor• Yang di-

Pertuan UMNO

Pergerakan Politik di Sarawak dan Sabah

SabahSarawak

• Penentangan pemimpin dan persatuan kaumtempatan terhadap Vyner Brooke yangmenyerahkan Sarawak kepada British.

• 1 Julai 1946, apabila Sarawak diisytiharsebagai Tanah Jajahan Mahkota ia ditentangPersatuan Kebangsaan Melayu Sarawak danlain-lain lagi secara terbuka.

• Kaum Ibu turut mengadakan demonstrasidan menghantar surat bantahan.

• Surat Pekeliling Bil. 9 dikeluarkan Britishsebagai amaran kepada kakitangan kerajaan.

• 338 orang kakitangan meletak jawatansebagai tanda bantahan.

• Wujud kumpulan Rukun Tiga Belasmenentang penyerahan Sarawak.

• 3 Disember 1949, Rosli Dhobi membunuhGabenor Sarawak (Sir Duncan Stewart).

• Beliau dan 3 rakannya dihukum gantung• Usahanya tidak berjaya kerana pemimpin

Sarawak tidak bersatu.

• Pergerakan politiksangat perlahan.

• Persatuan yang adaialah persatuan sosio-ekonomi.

• Persatuan bersifatsederhana danberpecah belah.

• 1951, persatuan-persatuan lenyap begitusahaja.

A K R O N I M

Akronim →→→→→ ABI ON

Tokoh Penggerak Persekutuan Tanah MelayuSultan Abdul Aziz ASultan Badlishah BSultan Ibrahim IDato’ Onn Ja’afar ODato’ Nik Ahmed Kamil N



Persekutuan Tanah Melayu

TOKOH-TOKOH PENGGERAKPERSEKUTUAN TANAH MELAYU

1. Sultan Abdul Aziz dari Perak, seorang RajaMelayu yang aktif dan lantang menyuarakanketuanan Melayu, menuntut kuasa Raja-RajaMelayu dikembalikan dan perlindungankepada orang Melayu dipulihkan.

2. Sultan Badlishah dari Kedah juga menuntutperkara yang sama dengan Sultan AbdulAziz. Begitu juga dengan Sultan dari Johoriaitu Sultan Ibrahim.

3. Dato’ Onn bin Ja’afar adalah tokoh orangMelayu terpenting dalam mewakili rakyat.Beliau merupakan Menteri Besar NegeriJohor dan Yang Dipertua UMNO. Beliau telahmengetuai UMNO dalam rundinganPersekutuan Tanah Melayu dan merupakanPenasihat Raja Johor.

4. Seorang lagi tokoh ialah Dato’ Nik AhmedKamil yang juga merupakan Menteri BesarKelantan.

PERGERAKAN POLITIK DI SARAWAKDAN SABAH

Sarawak

1. Perkembangan politik di Sarawak agakberbeza dengan Tanah Melayu.

2. Selepas tentera Jepun berundur daripadaTanah Melayu, Vyner Brooke telahmenyerahkan negeri tersebut kepada Britishatas alasan tiada lagi pengganti yang layakuntuk mentadbir Sarawak.

3. Vyner Brooke telah menghantar wakilnya,Gerald MacBryan untuk mendapatkanpersetujuan penyerahan Sarawak kepadaBritish daripada pembesar-pembesarSarawak.

4. Penyerahan tersebut kemudiannya telahdiisytiharkan oleh Vyner Brooke pada 8Februari 1946 dan penyerahan ini telahmendapat tentangan daripada pemimpindan persatuan kaum tempatan. Antaranyaialah Datu Patinggi Abang Haji Abdillah,Persatuan Melayu Sarawak, dan PersatuanDayak Sarawak.

5. Penentangan berlaku kerana Vyner Brooketidak berbincang terlebih dahulu kepadapemimpin-pemimpin tempatan dan

penyerahan tersebut juga telah bercanggahdengan Perlembagaan 1941 yangmenjanjikan Sarawak akan berkerajaansendiri atas persetujuan Vyner Brooke.

6. 1 Julai 1946, apabila Sarawak diisytiharsebagai Tanah Jajahan Mahkota, iaditentang Persatuan Kebangsaan MelayuSarawak dan lain-lain persatuan secaraterbuka.

7. Kaum Ibu turut mengadakan demonstrasidan menghantar surat bantahan kepadaKerajaan British.

8. British kemudiannya telah mengeluarkanSurat Pekeliling Bil. 9 sebagai amarankepada kakitangan kerajaan yang terlibat.

9. Kesannya seramai 338 orang kakitanganawam telah meletakkan jawatan sebagaitanda bantahan.

10. Kemudian wujud kumpulan Rukun TigaBelas hasil daripada pakatan sulit antarakaum terpelajar dengan orang mudaSarawak sebagai tindak balas terhadaptekanan politik British.

11. 3 Disember 1949, Rosli Dhobi telahmembunuh Sir Duncan Stewart iaituGabenor Sarawak yang baru semasa beliausedang melawat Sibu.

12. Rosli Dhobi dan 3 orang rakannya terlibatdalam kejadian tersebut dan dikenakanhukuman gantung.

13. Sayangnya, pengorbanan Rosli Dhobi tidakmendatangkan hasil kerana para pemimpinSarawak tidak bersatu.

Sabah

• Pergerakan politik di Sabah pula amatperlahan, tidak berkesan dan berpecahbelah.

• Persatuan yang ada di Sabah jugakebanyakannya adalah persatuan yangberbentuk sosioekonomi dan bersifatsederhana.

• Antaranya ialah Persatuan KebangsaanMelayu Labuan, Persatuan Melayu Jesseltondan Barisan Pemuda.

• Semasa Sabah dijadikan jajahan taklukBritish pada 1946, tidak terdapat tentanganterbuka dan jelas daripada penduduktempatan malahan persatuan-persatuan initerkubur begitu sahaja pada 1951.


31BAB 5: PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA YANG MERDEKA

Sistem Ahli

SISTEM AHLI

21

8

65

4

3

7

Sistem yang melatih penduduktempatan dan kaum lainmentadbir Tanah Melayu.

Idea → Dato’ Onn binJaafar sewaktuberbincang dengan SirHenry Gurney. Sir Henry Gurney mencadangkan

model Kenya dilaksanakan selarashasrat British menjalankan dasarDekolonisasi.

Dekolonisasi→ Dasar pemberian bantuan ke arah

kerajaan sendiri secara beransur-ansur terhadap tanah jajahan.

Sistem Ahli diharapdapat mengurangkantekanan daripada PKM.

Februari 1950,Sistem Ahlidipersetujui MajlisRaja-Raja Melayu.

Februari 1950, SistemAhli dibincangkanantara British – wakilpenduduk Tanah Melayu.

Sir Henry Gurneymenjemput beberapawakil dan mereka semuabersetuju dengan SistemAhli.

• Sistem Kabinet Bayangan– Terdiri daripada beberapa orang

pegawai tadbir dan tokohmasyarakat untuk memegangjawatan yang dibentuk.

• Anggota Sistem Ahli dikenalisebagai Ahli.

• Contoh, Ahli Hal Ehwal dalamNegeri.

• Ahli-ahli diletakkan di bawahkuasa Pesuruhjaya TinggiBritish.

• Ahli terdiri daripada 9 oranganggota:– 5 orang penduduk Tanah

Melayu (3 daripadanya orangMelayu, Cina, dan India).

– 4 orang pegawai Inggeris.

• Pelantikan Ahli dibuat olehPesuruhjaya Tinggi Britishdengan persetujuan MajlisRaja-Raja Melayu.

Ciri-ciri Sistem Ahli • Dilaksanakan pada Januari 1951 hingga Jun 1955,iaitu sebelum pilihan raya Majlis PerundanganPersekutuan (MPP) dijalankan pada Julai 1955.


3 1 BAB 5PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA YANG MERDEKA

Sistem Ahli

SISTEM AHLI

1. Sistem Ahli ialah sistem yang melatih penduduk tempatan dan kaum lain menerajuipentadbiran Tanah Melayu.

2. Idea penubuhan dicetuskan oleh Dato’ Onn bin Ja’afar semasa berbincang denganSir Henry Gurney di Kuala Lumpur.

3. Sir Henry Gurney mencadangkan agar model negara Kenya dan Rhodesia Utaradilaksanakan di Tanah Melayu selaras dengan hasrat British untuk menjalankandasar dekolonisasi.

4. Dekolonisasi adalah dasar pemberian bantuan ke arah berkerajaan sendiri secaraberansur-ansur kepada tanah jajahan.

5. British berpendapat Sistem Ahli akan mengurangkan tekanan daripada pihakParti Komunis Malaya.

6. Pada Februari 1950, Sistem Ahli dibincangkan dan dipersetujui dalam mesyuaratMajlis Raja-Raja Melayu.

7. Pada Julai 1950, rundingan antara British dengan wakil penduduk Tanah Melayudiadakan di King’s House, Kuala Lumpur.

8. Sir Henry Gurney telah menjemput:(a) Dato’ Onn Ja’afar (Yang Dipertua UMNO)(b) Dato’ Hamzah Abdullah (Menteri Besar Selangor)(c) Raja Uda (mewakili UMNO dan orang Melayu)(d) Dato’ Nik Ahmad Kamil (mewakili UMNO dan orang Melayu)(e) Dato’ E.E.C. Thuraisingam (mewakili kaum India)(f) Encik Yong Shook Lin (mewakili kaum Cina)(g) Dr. Lee Tiang Keng (mewakili kaum Cina)

9. Mereka semua bersetuju dengan Sistem Ahli.

CIRI- CIRI SISTEM AHLI

Sistem ini dilaksanakan pada Januari 1951 hingga Jun 1955, iaitu sebelumpilihanraya Majlis Perundangan Persekutuan (MPP) yang dijalankan pada Julai1955.Sistem Ahli mempunyai beberapa ciri iaitu:

1. Sistem Kabinet Bayangan yang terdiri daripada beberapa orang pegawai tadbirdan tokoh masyarakat untuk memegang jawatan yang dibentuk.

2. Anggota Sistem Ahli dikenali sebagai Ahli. Contohnya, Ahli Hal-Ehwal Dalam Negeri.3. Perlantikan Ahli dibuat oleh Pesuruhjaya Tinggi British dengan persetujuan Majlis

Raja-Raja Melayu.4. Ahlinya terdiri daripada 9 orang anggota iaitu 5 orang penduduk Tanah Melayu (3

daripadanya orang Melayu, orang Cina dan India) dan 4 orang lagi terdiri daripadapegawai Inggeris.

5. Ahli-ahli diletakkan di bawah kuasa Pesuruhjaya Tinggi British.



Sistem Ahli

Proses Pelaksanaan Dan Kepentingan Sistem Ahli

Ahli yang dilantikdiberi satu tugas port-folio yang mempunyai

beberapa buahjabatan kerajaan.

Mereka menguruskanpentadbiran harianjabatan mengikut

dasar yang sedia ada.

Cadangan tersebutadalah pendirian

pentadbiran British.

Pesuruhjaya Tinggimemberi arahan dan

persetujuan dalam haltersebut.

Bertanggungjawabmencadangkan undang-

undang berkaitan denganjabatan untuk

dibentangkan dalam MPP.

5 2

34

1

Kepentingan

1 Asas penting melatih pemimpin tempatanberkerajaan sendiri.

2 Memulakan proses perpaduan kaum di PersekutuanTanah Melayu.

3 Pemimpin pelbagai kaum sebagai ahli, asas pentingmenentukan kemerdekaan.

4 Mengajar penduduk tempatan cara mentadbirkerajaan dengan baik walaupun dikuasai British.

Proses Pelaksanaan

A K R O N I M

Akronim →→→→→ 4M

Kepentingan1. Melatih pemimpin

tempatan M2. Memulakan

perpaduan kaum M3. Menentukan

kemerdekaan M4. Mengajar penduduk

cara mentadbir M



Sistem Ahli

PROSES PELAKSANAAN DAN KEPENTINGAN SISTEM AHLI

1. Ahli-ahli yang dilantik akan diberi tugas menjaga satu portfolio yangmengandungi beberapa buah jabatan kerajaan.

2. Mereka menguruskan pentadbiran harian jabatan tersebut mengikut dasar-dasar yang sedia ada.

3. Mereka bertanggungjawab mencadangkan undang-undang yang berkaitandengan jabatannya untuk dibentangkan dalam Majlis PerundanganPersekutuan. Di mana ahli akan berbincang dengan pegawai-pegawai kananBritish untuk mendapatkan persetujuan bersama.

4. Pesuruhjaya Tinggi juga memberikan arahan dan persetujuan dalam perkaratersebut.

5. Selalunya cadangan undang-undang itu merupakan pendirian pentadbiranBritish.

Keanggotaan Sistem Ahli Pada Peringkat Awal

Bil. Nama Ahli Portfolio

1. Dato’ Onn b. Ja’afar Ahli Dalam Negeri

2. O.A. Spencer Ahli Ekonomi

3. Tunku Yaakob ibni Sultan Abdul Ahli Pertanian dan Perhutanan

Hamid

4. Dr. Lee Tiang Keng Ahli Kesihatan

5. Dato’ E.E.C. Thuraisingam Ahli Pelajaran

6. J.D. Hodgkinson Ahli Perindustrian dan Hubungan

Sosial

7. J.D. Mead Ahli Perumahan dan Kerja Raya8. Dato’ Mahmud Mat Ahli Tanah, Perlombongan dan

Perhubungan

6. Sistem ini menjadi asas penting melatih orang tempatan untuk berkerajaansendiri.

7. Sistem ini juga memulakan proses perpaduan kaum di Persekutuan TanahMelayu.

8. Ahli-ahlinya merupakan gabungan pemimpin pelbagai kaum di negara ini.9. Perkara ini menjadi asas penting menentukan kemerdekaan yang bakal dicapai

mendapat sokongan seluruh penduduk Persekutuan Tanah Melayu.10.Kesimpulannya, Sistem Ahli ini memberikan pendedahan baik kepada penduduk

tempatan untuk mentadbir dan menerajui kerajaan walaupun dikuasai British.



Sistem Ahli

PAKATAN MURNI PRA PERIKATAN

• Beberapa usaha dilakukan sebelum tertubuhnya Perikatan oleh pendudukPersekutuan Tanah Melayu.

• Penubuhan JawatankuasaHubungan Antara kaum (CLC)

• Pada Jan 1949, Pulau Pinang• 2 kaum, Melayu (UMNO) dan

Cina (MCA)• Ogos 1949 dianggotai kaum

lain.• Hasilnya:

(a) Oktober 1950, RIDAditubuhkan

(b) Kerakyatan Negeri 1951(c) Pilihan raya

• PenubuhanPartiPerikatan→ Oleh

TunkuAbdulRahman

• Keahlian terbuka UMNOkepada bukan Melayu→ Pada 1951.→ Dato’Onn dikecam

hebat→ Dato’Onn keluar

daripadaUMNO

• Penubuhan IMP→ Oleh Dato’

Onn b. Ja’afar→ Dasar IMP

Kerjasamakaum dalam parti

→ Gagal mendapatsambutan kaum

bukan Melayu

• Penubuhan Persidangan Kebangsaan→ Pada Februari 1953→ Oleh Sir Malcom MacDonald→ Di King’s House, Kuala Lumpur→ Tujuan: Kerjasama politik untuk

mengurangkan perkauman→ Diisytihar April 1953 di DBKL

A K R O N I M

Akronim →→→→→ CUI 2P

LangkahPertama

LangkahKedua

LangkahKetiga

LangkahKeempat

LangkahKelima

Pakatan Murni Pra PerikatanPenubuhan CLC CKeahlian terbuka UMNO UPenubuhan IMP IPenubuhan Persidangan Kebangsaan PPenubuhan Parti Perikatan P

Pakatan murni → Usaha semua kaum di Tanah Melayubekerjasama dan bertolak ansur melalui rundingan.



Sistem Ahli

PAKATAN MURNI

• Pakatan Murni merupakan usaha semuakaum di Tanah Melayu untuk menghasilkansatu kerjasama dan tolak ansur politikmelalui rundingan.

• Ia merupakan jalan penyelesaian untukmenyatupadukan pelbagai kaum di negaraini.

Pakatan Murni Pra Perikatan

1. Sebelum Perikatan ditubuhkan, terdapatbeberapa usaha mengadakan pakatan murnidi kalangan penduduk Persekutuan TanahMelayu.

2. Langkah Pertama: Penubuhan JawatankuasaHubungan Antara Kaum atau CommunitiesLiaison Committee (CLC) pada Januari 1949di Pulau Pinang.

i. Pada mulanya CLC dianggotai oleh 2kaum terbesar di Tanah Melayu iaituMelayu dan Cina.

ii. Orang Melayu dinaungi UMNO dandiketuai oleh Dato’ Onn b. Ja’afar.

iii. Orang Cina dinaungi Persatuan CinaMalaya (MCA) dan diketuai oleh TanCheng Lock.

iv. Ogos 1949, CLC dianggotai oleh 6 orangpemimpin Melayu, 6 orang pemimpin Cinadan seorang wakil daripada kaum India,Sri Lanka, Serani dan Eropah.

v. Penubuhan CLC merupakan titikpermulaan kerjasama kaum diPersekutuan Tanah Melayu.

vi. Ia merupakan perubahan terbesar dasarUMNO kerana kesanggupannya berundingdengan kaum lain untuk kepentinganmasa depan negara.

vii. Menurut Dato’ Onn Ja’afar, perpaduanantara kaum patut menjadi asaskemerdekaan yang akan dicapai.

viii.Hasil rundingan UMNO-CLC, beberapaperkara telah dipersetujui. Antaranyaialah:• Penubuhan Lembaga Pembangunan

Industri Desa (RIDA) pada Oktober1950. Ianya ber tujuan untukmemajukan ekonomi dan pendidikanmasyarakat luar bandar terutamakaum Melayu. Ianya telahdipengerusikan oleh Dato’ Onn Ja’afar.

• Kerakyatan Negeri 1951 diberi kepadaimigran yang lahir di PersekutuanTanah Melayu dengan syarat ibu ataubapanya telah menjadi rakyat TanahMelayu.

• Pilihan raya diadakan pada masasesuai di peringkat perbandaran,

negeri dan Majlis PerundanganPersekutuan (MPP).

3. Langkah Kedua: Pembukaan keahlian UMNOkepada bukan Melayu seperti cadanganDato’ Onn Ja’afar pada 1951.• Bagaimanapun beliau dikecam hebat

kerana masyarakat Melayu engganberkompromi mengubah struktur UMNO.

• Beliau kemudiannya meninggalkanUMNO.

4. Langkah Ketiga: Penubuhan PartiKemerdekaan Melayu (IMP).• Dasar IMP menurut Dato’ Onn Ja’afar

menggunakan konsep kerjasama kaumdalam sebuah parti.

• IMP terbuka kepada semua kaum yangmahu bekerjasama mencapaikemerdekaan.

• Dato’ Onn Ja’afar sedar perubahan politikketika itu. Kerakyatan Negeri 1951 tidaklagi menjadikan orang Melayu sebagairakyat tunggal Tanah Melayu keranaorang bukan Melayu juga akan menjadirakayat Tanah Melayu.

• IMP gagal mendapat sambutan kaumCina, India dan lain-lain kaum di TanahMelayu.

• Ini kerana mereka tidak merasakanbahawa mereka adalah satu bangsaTanah Melayu.

5. Langkah seterusnya: PenubuhanPersidangan Kebangsaan pada Februari1953 oleh Sir Malcolm MacDonald (GabenorJeneral Asia Tenggara), di King’s House,Kuala Lumpur.• Tujuan penubuhan tersebut adalah untuk

mencapai kerjasama polit ik bagimengurangkan perasaan perkauman dikalangan penduduk Persekutuan TanahMelayu.

• Penubuhan persidangan Kebangsaantersebut diisytiharkan pada April 1953 diDewan Bandaraya Kuala Lumpur.

• Dato’ Panglima Bukit Gantang sebagaipengerusi dan disokong oleh beberapaorang Menteri Besar.

Pada masa yang sama juga, TunkuAbdul Rahman (pemimpin UMNO)menganjurkan KonvensyenKebangsaan bersama-sama MCA.Konvensyen ini disertai pelbagai partidan persatuan politik lain dan telahmenghasilkan pembentukan PartiPerikatan.


34BAB 5: PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA YANG MERDEKA SISTEM AHLI

Pakatan Murni

Perikatan, PilihanRaya Bandaran,

Negeri dan MajlisPerundangan

Persekutuan 1955

PERIKATAN DAN PAKATAN MURNI KE ARAH KEMERDEKAAN

Pilihan Raya PerbandaranKuala Lumpur

Pilihan Raya MajlisPerundangan Persekutuan

(MPP) 1955

Parti Perikatan

(b) British setuju memerdekakan PersekutuanTanah Melayu (31 Ogos 1957).

PengisytiharanKemerdekaandibuat olehTunku AbdulRahman diBandar Hilir,Melaka.

1 Februari 1952, kerjasama UMNO KualaLumpur – MCA Selangor dibentukapabila British mahu mengadakanpilihan raya Majlis Perbandaran KualaLumpur.

2 Antara Dato’ Abdul Razak (UMNO) danOng Yoke Lin (MCA).

3 Telah memenangi 9 daripada 12 kerusiyang dipertandingkan.

4 Dalam pilihan raya bandaran dibeberapa bandar utama,memenangi 26 daripda 37 kerusi.

1 Parti Perikatan menang 226daripada 268 kerusi.

2 Kemenangan menunjukkanmuafakat antara kaumditerima penduduk.

1 27 Julai 1955, Parti Perikatanmenyertai pilihan raya MPP.

2 Memenangi 51 daripada 52 kerusi.3 Tunku Abdul Rahman selaku ketua

parti menjadi Ketua Menteri danmembentuk Kabinet.

4 Anggota Kabinet terdiri daripadapelbagai kaum.

1 1954, British menubuhkanJawatan kuasa Pilihan Raya(MPP).

2 Dianggotai pemimpin partipolitik dan pegawai tinggiBritish.

3 Jawatan kuasa mencadangkan52 kerusi dipilih melalui pilihanraya dan 48 ahli MPP dilantikPesuruhjaya Tinggi British.

Bila berlaku?

Februari 1956• Rundingan

berlangsung18 Januari – 8Februari 1956

Apakah hasilrundingantersebut?

(a) SebuahSuruhjayaBebas dibentukuntuk mengkajiperlembagaan.

Apa yang berlaku?

Rundingankemerdekaan

Di mana berlaku?

London

Siapakahpengerusirundingan?

Lord Lennox –Boyd(setiausahaTanah JajahanBritish)

Siapa terlibat?

1 Tunku AbdulRahman (ketua)

2 Dr. Ismail AbdulRazak Hussein

3 Dato’ AbdulRahman

4 Kolonel H.S. Lee

4 orang wakil Sultan:1 Dato’ Panglima

Bukit Gantang(ketua)

2 Dato’ Nik AhmedKamil

3 En. Abdul AzizMajid

4 Dato’ Mohd Seth

3 Parti Perikatandisertai MIC pada1955.

Pilihan Raya Negeri 1954



Pakatan Murni

Perikatan dan Pilihan Raya BandaranNegeri dan Majlis PerundanganPersekutuan 1955

1. Pilihan Raya Perbandaran Kuala LumpurKerjasama UMNO-MCA dibentukapabila British ingin mengadakanpilihan raya Majlis Perbandaran KualaLumpur pada Februari 1952.Kerjsama UMNO Kuala Lumpur denganMCA Selangor diadakan oleh Dato’Abdul Razak Yahya dan Ong Yoke Lin.Gabungan UMNO-MCA memenangi 9daripada 12 kerusi yangdipertandingkan dalam pilihan rayatersebut.Dalam pil ihan raya bandaran dibeberapa bandar utama, gabungantersebut memenangi 26 daripada 37kerusi yang dipertandingkan.

2. Pilihan Raya Negeri 1954Berlaku Pilihan Raya Negeri.Parti Perikatan memenangi 226daripada 268 kerusi.Kemenangan menunjukkanpermuafakatan kaum dalam parti dapatditerima oleh penduduk PersekutuanTanah Melayu.Kerjasama UMNO-MCA yangmengasaskan penubuhan PartiPerikatan kemudiannya disertai olehMIC pada 1955.

3. Pil ihan Raya Majlis PerundanganPersekutuan (MPP) 1955

1954, British menubuhkan sebuahJawatankuasa Pilihan Raya dalamMPP.Ia dianggotai pemimpin parti politikseperti Parti Negara, UMNO, MCA,MIC, dan pegawai-pegawai tinggiBritish.Jawatankuasa tersebut mencadangkan52 kerusi dipilih melalui pilihan rayadan 48 ahli MPP dilantik olehPesuruhjaya Tinggi British.

4. Parti PerikatanParti Perikatan menyertai pilihan rayaMPP yang diadakan pada 27 Julai 1955.Manifesto Parti Perikatan ialah:

i. Untuk mencapai kemerdekaandalam masa 4 tahun

ii. Mewajibkan pendidikaniii. Menjadikan perkhidmatan awam

bercorak tempataniv. Menjaga hak asasi manusiav. Melindungi hak Raja-Raja Melayu

sebagai Raja BerperlembagaanParti Perikatan memenangi 51daripada 52 kerusi yangdipertandingkan.Kemenangan tersebut membolehkanTunku Abdul Rahman selaku KetuaParti Perikatan menjadi Ketua Menteri.Pembahagian anggota kabinetnyaterdiri daripada pelbagai kaum danberfungsi sehingga kemerdekaandicapai.Selepas merdeka, terdapat sedikitperubahan dari segi keanggotaan ahlikabinet.

Perikatan Dan Pakatan Murni Ke ArahKemerdekaan

1. Februari 1956, Tunku Abdul Rahmanmengetuai rombongan rundingankemerdekaan ke London.

2. Antara yang menyertainya ialah Dr. IsmailAbdul Rahman, Dato’ Abdul RazakHussein dan Kolonel H.S. Lee.

3. 4 orang wakil Sultan ialah Dato’ PanglimaBukit Gantang (Ketua), Dato’ Nik AhmedKamil, En. Abdul Aziz Majid dan Dato’Mohd. Seth.

4. Rundingan dipengerusikan oleh LordLennox-Boyd (setiausaha Tanah JajahanBritish).

5. Rundingan berlangsung dari 18 Januarihingga 8 Februari 1956.

6. Hasil rundingan tersebut:Sebuah Suruhanjaya Bebas untuk

mengkaji perlembagaan dibentuk.Pihak British bersetuju memberi

kemerdekaan kepada Persekutuan TanahMelayu pada 31 Ogos 1957.

7. Tunku Abdul Rahman membuatpengisytiharan tarikh kemerdekaan itu diBandar Hilir, Melaka.




Suruhanjaya Reid

3 Tuan B. Malik(Hakim MahkamahTinggi India)

4 Tuan Abdul Hamid(Pakistan)

Bila dibentuk• Mac 1956

Tarikh penting lain:• Februari 1957, cadangan Suruhanjaya

diterbitkan.• Mei 1957, Parlimen British menerima

cadangan tersebut.• 17 Ogos 1957, Majlis Perundangan

Persekutuan Tanah Melayumengesahkannya, maka wujudPerlembagaan Merdeka 1957.

Apa tujuanpembentukan?• Membincang

dan menyusunperlembagaanPersekutuanTanah Melayuyang merdeka.

SiapakahyangmengetuaiSuruhanjayaReid? LordReid (HakimBritish)

Apakah tugasSuruhanjaya?MerangkaperlembagaanPersekutuanTanah Melayuyang merdeka.

Apakah isu yang dijadikanpanduan suruhanjaya?1 Pembentukan kerajaan

Persekutuan yang kuat.2 Memberi kuasa autonomi

kepada negeri dalam bidangtertentu.

3 Kedudukan Raja-Raja Melayudan hak istimewa orangMelayu.

4 Pewujudan satu bangsa.5 Isu kerakyatan Jus Soli.

• Tidak diterima orangMelayu

• Diterima selepas rundingandengan syarat orang bukanMelayu mengiktirafistimewa orang Melayu.

Siapakah ahlijawatankuasanya?1 Sir Ivor

Jennings (En-gland)

2 Sir William McKell (BekasGabenor JeneralAustralia)

ISU-ISU PENTING PERJANJIAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1957

7 Tanah SimpananMelayu dikekalkan.

6 Agama Islam, agamarasmi Persekutuan.

5 KedudukanistimewaorangMelayudikekalkan.

4 Tiga jenis kerakyatandiwujudkan, iaitu kuat kuasaundang-undang, permohonandan Naturalisasi.• Prinsip jus soli diterima.

3 Institusi Raja dijadikan RajaBerperlembagaan peringkatnegeri dan negara.

2 Pemisahan kuasa Persekutuandengan kuasa Negeri.• Melalui senarai Persekutuan

dan senarai Negeri.

1 Pembentukan sebuahkerajaan persekutuan.

11 Di peringkat negeri, MenteriBesar sebagai pelaksanapentadbiran dan dibantu olehDUN dan EXCO.

10 Pentadbirannegarabersifatdemokrasiberparlimen.

9 YangDipertuan

Agong, ketua negara.

8 BahasaMelayu,bahasakebangsaan.



Perjanjiaan Persekutuan Tanah Melayu 1957

PERJANJIAN PERSEKUTUAN TANAHMELAYU 1957

• Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957penting sebagai simbol persetujuan Britishuntuk memberi kemerdekaan kepadaPersekutuan Tanah Melayu.

• Kemerdekaan ini ialah kemuncak perjuangannasionalisme yang berlaku sejak pertengahanabad ke-19.

Suruhanjaya Reid

1. Suruhanjaya Reid dibentuk pada Mac 1956.2. Ia bertujuan untuk membincang dan menyusun

Perlembagaan Tanah Melayu yang merdeka.3. Suruhanjaya ini diketuai oleh Lord Reid (Hakim

British) sebagai pengerusi.4. Antara ahli lain ialah:

i. Sir Ivor Jennings (England)ii. Sir William McKell (Bekas Gabenor Jeneral

Australia)iii. Tuan B. Malik (Hakim Mahkamah Tinggi

India)iv. Tuan Abdul Hamid (Pakistan)

5. Tugas suruhanjaya tersebut ialah merangkasebuah perlembagaan bagi Persekutuan TanahMelayu yang akan merdeka.

6. Isu yang dijadikan panduan suruhanjaya iniialah:a) Pembentukan sebuah kerajaan Persekutuan

yang kuat.b) Pemberian kuasa autonomi kepada negeri

dalam bidang tertentu.c) Kedudukan Raja-Raja Melayu dan hak

istimewa orang Melayu.d) Pewujudan satu bangsa Persekutuan Tanah

Melayu.7. Suruhanjaya ini telah menerima sebanyak 131

memorandum daripada pelbagai pihak sepertiRaja-Raja Melayu, orang perseorangan danpertubuhan politik.

8. Cadangan Parti Perikatan lebih diberiperhatian.

9. Februari 1957, cadangan-cadangan SuruhanjayaReid telah diterbitkan.

10. Mei 1957, Parlimen British menerima cadangantersebut.

11. 17 Ogos 1957, Majl is PerundanganPersekutuan Tanah Melayu mengesahkannya,maka wujudlah Perlembagaan Merdeka 1957.

12. Isu kerakyatan jus soli yang menjadi tuntutanorang dagang tidak dapat diterima orang

Melayu.13. Prinsip yang memberikan hak sama rata kepada

semua kaum ini dianggap boleh melemahkankedudukan istimewa orang Melayu dalamPerlembagaan Persekutuan Tanah Melayu.

14. Tolak ansur menyebabkan terbinanya pakatanmurni antara kaum.

15. Perkara lain yang dipersetujui ialah agamaIslam sebagai agama rasmi Persekutuan TanahMelayu dan bahasa Melayu sebagai bahasakebangsaan.

Isi-isi Penting Perjanjian PersekutuanTanah Melayu 1957

1. Perjanjian Persekutuan Tanah Melayuditandatangani oleh Raja-Raja Melayu danBritish pada 15 Ogos 1957.

2. Perjanjian melahirkan PerlembagaanPersekutuan Tanah Melayu 1957 yangberasaskan perjanjian Persekutuan TanahMelayu 1948.

3. Antara isi pentingnya ialah:i. Pembentukan sebuah Kerajaan

Persekutuan.ii. Pemisahan antara kuasa Persekutuan

dengan kuasa Negeri melalui SenaraiPersekutuan dan Senarai Negeri.

iii. Institusi Raja di jadikan RajaBerperlembagaan pada peringkat negeri dannegara.

iv. Tiga jenis kerakyatan diwujudkan iaitukerakyatan kuatkuasa undang-undang,kerakyatan permohonan dan naturalisasi.Prinsip jus soli diterima.

v. Kedudukan istimewa orang Melayudikekalkan.

vi. Agama Islam sebagai agama rasmiPersekutuan.

vii. Tanah Simpanan Melayu dikekalkan.viii.Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.ix. Yang Dipertuan Agong sebagai ketua

negara.x. Pentadbiran negara bersifat demokrasi

berparlimen.4. Prinsip-prinsip ini adalah penerusan kepada

pembinaan negara dan bangsa yang kukuh,sistematik dan berperundangan.

5. Unsur Kesultanan Melayu digabungkan dengansistem birokrasi Barat untuk membentuk identitinegara dan bangsa Persekutuan Tanah Melayuyang merdeka.




Kepentingan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957

Membolehkan sebuahkerajaan demokrasidengan konsep Raja

berperlembagaandibentuk.

Mewujudkanperpaduan kaum yang

jitu antara kaum diPersekutuan Tanah

Melayu.

Keharmonian kaumdapat dicapai tanpapertumpahan darah.

Memberikan hakmutlak kepada

penduduk tempatanuntuk mentadbir negara

yang berdaulat dan merdekamengikut acuan sendiri.

Melahirkan identitimasyarakat yang

merdeka.

Perbezaan warnakulit, agama, bahasa,

dan bangsadiketepikan.

6

5

2

3

1

4

Peranan Tokoh-tokoh Kemerdekaan

2 Tun Abdul Razak• Berkelulusan Undang-

undang• Timbalan Presiden

UMNO• Perunding dalam

tuntutan kemerdekaandi London, 1956

• Perunding dalammenyiapkanPerlembagaanMerdeka 1957

• PengerusiJawatankuasa PenyataPendidikan 1956(Penyata Razak 1957).

3 Tun H. S. Lee• Mendapat

pendidikan diChina

• Tokoh MCA yangmemulakankerjasama kaum

• Menteri KewanganpertamaPersekutuan TanahMelayu.

1 Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj• Jawatan, Presiden UMNO, ketua Parti

Perikatan dan Perdana Menteri pertama.• Gelaran, Bapa Kemerdekaan.

5 Tan Cheng Lock• Presiden Dewan

Perniagaan CinaMalaya dan PresidenMCA pertama.

• Presiden MCA yangmenyokong TunkuAbdul Rahmanmendapatkankemerdekaan.

4 Tun V.T. Sambathan• Mendapat pendidikan di

Universiti Annamalai, India• Menjadi Presiden MIC dan

beberapa jawatan menteri lain• Menyokong kerjasama kaum• Menyeru kaum India setia

kepada negara ini.




KEPENTINGAN PERJANJIAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1957

1. Membolehkan sebuah kerajaan demokrasi dengan konsep Raja Berperlembagaandibentuk.

2. Mewujudkan perpaduan kaum yang jitu antara kaum di Persekutuan Tanah Melayu.3. Keharmonian kaum dapat dicapai tanpa menumpahkan darah.4. Memberikan hak mutlak kepada penduduk tempatan untuk mentadbir negara

yang berdaulat dan merdeka mengikut acuan sendiri.5. Melahirkan identiti masyarakat yang merdeka.6. Perbezaan warna kulit, agama, bahasa, dan bangsa diketepikan demi mencapai

matlamat negara merdeka bersama.

PERANAN TOKOH-TOKOH KEMERDEKAAN

TUNKU ABDUL RAHMAN PUTRA AL-HAJ

Beliau memegang jawatan sebagai Presiden UMNO, ketua Parti Perikatandan Perdana Menteri pertama Malaysia.Beliau mendapat gelaran sebagai Bapa Kemerdekaan di atas usaha dan jasanyadalam mendapatkan kemerdekaan untuk Tanah Melayu.

TUN ABDUL RAZAK

Beliau mempunyai kelulusan dalam bidang undang-undang dan merupakanTimbalan Presiden UMNO.Beliau juga merupakan perunding yang turut serta dalam Tuntutan Kemerdekaandi London pada 1956.Beliau juga merupakan perunding dalam menyiapkan Perlembagaan Merdeka1957.Beliau telah menjadi pengerusi Jawatankuasa Penyata Pendidikan 1956 (PenyataRazak 1957).

TUN H.S. LEE

Beliau telah mendapat pendidikan di China.Juga merupakan tokoh MCA yang memulakan kerjasama kaum dan telahmenjadi Menteri Kewangan yang pertama bagi Persekutuan Tanah Melayu.

TUN V.T. SAMBATHAN

Beliau telah mendapat pendidikan di Universiti Annamalai, India dan telahmenjadi Presiden MIC serta beberapa jawatan Menteri yang lain.Beliau menyokong kerjasama kaum dan telah menyeru kaum India supaya setiakepada negara ini.

TAN CHENG LOCK

Beliau merupakan seorang Presiden Dewan Perniagaan Cina Malaya danPresiden MCA yang pertama.Presiden MCA juga telah menyokong Tunku Abdul Rahman dalam mendapatkankemerdekaan.


37BAB 6: PENGUKUHAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA

Cadangan ke Arah Pembentukan Malaysia

Cadangan Ke arah Pembentukan Malaysia

1887, Lord Brassey mencadangkan penggabungan Sabah, Sarawak,Negeri-negeri Melayu dan Negeri-negeri Selat.

1948, Sir Malcom MacDonald mencadangkan penggabungan Sarawak,Sabah, Singapura, Brunei dan Persekutuan Tanah Melayu.

1956, Dato’ Onn Ja’afar mencadangkan nama baru (Malaysia) keranaberpendapat British akan menggabungkan Sarawak, Sabah, Brunei,Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu.

1959, Lee Kuan Yew mendesak British berunding dengan Tunku AbdulRahman menggabungkan Singapura dengan Persekutuan TanahMelayu sahaja tetapi tidak dipersetujui.

27 Mei 1961, Tunku Abdul Rahman mencadangkan pembentukannyasemasa majlis makan tengah hari anjuran Persatuan Wartawan Negeridi Hotel Adelphi, Singapura.

Faktor-faktor Pembentukan Malaysia

• Malaysia berpengalamanmenangani masalahkomunis sebagaimana yangberlaku di Singapura danSarawak.

• Dapat menghalangpengaruh komunis. • Akan mempercepatkan

kemerdekaan Sarawak,Sabah, Singapura danBrunei yang belum mampuberkerajaan sendiri.

• Ia merupakanproses Britishmelepaskantanah jajahaniaitu negeri-negeri kecilyang belummembangun.

• Akan mewujudkansatu pasaran yanglebih luas untukmenggalakkanpelaburan danperkembanganpertanian.

• Dapatmengimbangkanjumlah dankadarpertumbuhankaum di negeri-negeri anggota.

• Lee Kuan Yew bimbangpengaruh BarisanSosialis akanmerosakkan rancanganBritish memerdekakanSingapura.

Politik

Sosial

Ekonomi

Ancamankomunis

Kemerdekaan

Dekolonisasi

KerjasamaEkonomi

Kependudukan

BarisanSosialis


3 7 BAB 6PENGUKUHAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA


CADANGAN KE ARAH PEMBENTUKAN MALAYSIA

1. Sejak awal abad ke-19, idea pembentukan Malaysiatelah dikemukakan.

2. 1887, cadangan pertama dikemukakan oleh LordBrassey (Pengarah Syarikat Borneo Utara).

3. Beliau telah mencadangkan Brit ish supayamenggabungkan Sarawak dan Sabah (Borneo Utara)dengan Negeri-negeri Melayu dan Negeri-negeri Selat.

4. 1948, Sir Malcolm MacDonald (Gabenor Jeneral Asia,1949-1952) mencadangkan Sarawak, Sabah,Singapura, Brunei dan Persekutuan Tanah Melayudigabungkan.

5. Terdapat juga cadangan daripada pemimpin Singapura,Lim Yew Hock diikuti oleh David Marshall pada 1955.

6. 1956, Dato’ Onn Ja’afar mencadangkan PersekutuanTanah Melayu yang merdeka dinamakan sebagaiMalaysia kerana berpendapat satu masa nanti Britishakan menggabungkan Sarawak, Sabah, Brunei danSingapura dengan Persekutuan Tanah Melayu.

7. 1959, Lee Kuan Yew pula telah mendesak Britishberunding dengan Tunku Abdul Rahman supayamenggabungkan Singapura dan Persekutuan TanahMelayu sahaja.

8. Ia tidak dipersetujui oleh Tunku Abdul Rahman keranaakan berlaku ketidakseimbangan penduduk.

9. Namun pada 27 Mei 1961, Tunku Abdul Rahmanmenyetujui penubuhan Malaysia dan mencadangkanpembentukannya dalam majlis makan tengah harianjuran Persatuan Wartawan Luar Negeri di HotelAdelphi, Singapura.

10. Beliau menyatakan harapannya supaya Malaysia dapatdibentuk bagi menjamin satu kedudukan politik yanglebih kukuh dan disegani di rantau ini.

11. Menurutnya lagi, pembentukan Malaysia memerlukankerjasama British dan rakyat tempatan.

FAKTOR-FAKTOR PEMBENTUKAN MALAYSIA

Faktor Politik

1. Barisan Sosialis(i) Lee Kuan Yew berminat bergabung dengan

Malaysia kerana perkembangan pengaruh BarisanSosialis yang memenangi pilihan raya Hong Limdi Singapura pada April 1961 dikhuatiri akanmelemahkan parti pimpinan Lee Kuan Yew (PartiTindakan Rakyat).

(ii) Perkembangan ini membimbangkan kerana akanmenggugat rancangan British untuk memberikanSingapura kemerdekaan.

(iii) Lee Kuan Yew menganggap Barisan Sosialissebagai gerakan berhaluan kiri.

2. Ancaman Komunis(i) Lee Kuan Yew mendesak British menggunakan

alasan ini untuk menggabungkan Malaysia dan

Singapura.(ii) Lagipun Persekutuan Tanah Melayu mempunyai

pengalaman dalam membanteras pengaruh PartiKomunis Malaya sepanjang tempoh darurat (1948-1960).

(iii) Ancaman komunis juga wujud di Sarawak yangdiperjuangkan oleh Clandestine CommunistOrganization (CCO) yang bermatlamat menjadikanSarawak negara komunis.

(iv) Ini merupakan faktor terpenting mengapa TunkuAbdul Rahman mengemukakan idea pembentukanMalaysia.

3. Kemerdekaan(i) Penubuhan Malaysia akan mempercepatkan

kemerdekaan Sarawak, Sabah, Singapura danBrunei yang ketika itu belum mampu berkerajaansendiri.

(ii) Mereka juga dapat menikmati pembangunan sosial,ekonomi, dan politik.

4. Dekolonisasi(i) Penubuhan Malaysia adalah proses dekolonisasi

British terhadap negeri-negeri kecil yang belummembangun.

(ii) Dalam Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) pada 1960 timbul usulsupaya tanah-tanah jajahan dimerdekakan.

(iii) British berharap pembentukan Malaysia dapatmenghalang penyebaran pengaruh komunis diSingapura dan wilayah-wilayah Borneo.

FAKTOR EKONOMI

1. Penubuhan Malaysia akan mewujudkan satu pasaranyang lebih luas bagi menggalakkan pelaburan danperkembangan industri pertanian.

2. Kerjasama serantau dalam ekonomi dapatmemanfaatkan keistimewaan dan sumber-sumber yangada di negeri-negeri ini seperti Tanah Melayu yang kayadengan bahan mentah (getah dan bijih timah), Sarawakdan Sabah mempunyai sumber balak, manakala Bruneikaya dengan sumber minyak.

FAKTOR SOSIAL

1. Pembentukan Malaysia adalah untuk mengimbangkanjumlah dan kadar pertumbuhan kaum di kalangannegeri anggota dengan memasukkan Sarawak, Sabah,dan Brunei ke dalam gabungan itu.

2. Pada keseluruhannya, ia juga bertujuan untukmenyegerakan kemerdekaan bagi negeri-negerianggota disamping memajukan negeri-negeri yangbelum membangun seperti Sarawak dan Sabah.

3. Pembentukan ini juga memperlihatkan kesepakatandan semangat setia kawan antara Persekutuan TanahMelayu, Sarawak, Sabah, dan Singapura untukmemajukan negeri masing-masing demi kepentinganbersama.




Reaksi Terhadap Pembentukan Malaysia

• Rakyat menganggap penubuhanMalaysia satu usaha murni membantudan memimpin Negeri-negeri Melayu.

• Pengalaman Persekutuan TanahMelayu yang merdeka menjadiaset memajukan Malaysia yangakan ditubuhkan.

• Kebanyakan parti politikmenyokong idea penubuhantetapi berbeza pendapattentang pelaksanaannya.

• Lee Kuan Yew dan partiPAP menyokong usahaini kerana bimbangdengan pengaruh partiberhaluan kiri yang kuatdan bimbangkedudukannya tergugat.

• Disember 1961, MajlisUndangan NegeriSingapura meluluskanusul penggabungantersebut.

• Barisan Sosialismenentangpenggabungan danberpendapat ia satuneokolonalisme.

• Pendapat ini disokongParti Buruh dan PartiRakyat Bersatu.

• 1 September 1962, refer-endum tentangpersoalan dan syaratpenggabungandiadakan.

• Hasilnya, penggabunganmenjadi pilihan.

• Sultan Omar Ali Saifuddin menyokongpenubuhan Malaysia.

• Sebuah Suruhanjaya dibentuk untukmeninjau pendapat rakyat Brunei.

• Parti Rakyat Brunei (PRB) menentangpembentukan Malaysia.

• Kerana menganggap ia satu bentukneokolonialisme.

• A.M. Azahari melancarkan pemberotakansemasa Majlis Mesyuarat UndanganNegara Brunei diadakan.

PersekutuanTanahMelayu

Singapura

Brunei

• 7 Disember 1962, pemberontakanBrunei dipatahkan tetapi A.M.Azahari tidak dapat ditangkap.




REAKSI TERHADAP PEMBENTUKANMALAYSIA

Reaksi Dalam Negeri

1. Persekutuan Tanah Melayu(i) Rakyat Persekutuan Tanah Melayu

melihat penubuhan Malaysia sebagaiusaha murni untuk membantu danmemimpin negeri-negeri anggota.

(ii) Pengalaman Persekutuan TanahMelayu sebagai sebuah negara yangmerdeka menjadi aset yang bolehdigunakan untuk memajukan Malaysiayang akan ditubuhkan.

(iii) Kebanyakan parti politik di sini ketikaitu menyokong idea tersebut tetapiterdapat perbezaan pendapat tentangpelaksanaannya.

(iv) Sebagai contoh, Parti Islam Se-TanahMelayu (PAS) meminta supaya idea inidirundingkan terlebih dahulu dikalangan penduduk Persekutuan TanahMelayu manakala UMNO menyetujuipenggabungan dengan Sarawak,Sabah, dan Brunei tanpa Singapura.

2. Singapura(i) Singapura berhasrat bergabung

dengan Persekutuan Tanah Melayusejak 1950-an lagi.

(ii) Lee Kuan Yew dan partinya (PAP)menyokong usaha ini kerana bimbangdengan pengaruh parti berhaluan kiriyang kuat dan beliau sendiri inginmempertahankan kedudukannya.

(iii) Disember 1961, Majlis UndanganNegeri Singapura meluluskan usulpenggabungan ini.

(iv) Barisan Sosialis menentang idea inidan mengatakan pembentukanMalaysia merupakan satu penjajahanbentuk baru.

(v) Mereka menuntut supaya pandanganrakyat Singapura diambil kira terlebihdahulu sebelum Singapura menyertaigabungan ini.

(vi) Pandangan mereka disokong olehParti Buruh pimpinan David Marshalldan Parti Rakyat Bersatu atau UnitedPeople’s Party pimpinan Ong Eng Guanyang menggesa kerajaan Singapura

mendapatkan pandangan rakyat.(vii) Satu referendum berhubung dengan

persoalan dan syarat penggabungantelah diadakan pada 1 September1962.

(viii)Dalam referendum tersebut, pengundi-pengundi Singapura memilihpenggabungan diadakan mengikutcadangan kerajaan Singapura sepertiyang dipersetujui dengan kerajaanPersekutuan Tanah Melayu padaNovember 1961.

3. Brunei(i) Pada awalnya Sultan Brunei iaitu

Sultan Omar Ali Saifuddin menyokongpenubuhan Malaysia dan telahmembentuk sebuah suruhanjaya bagimeninjau pendapat rakyat Brunei.

(ii) Tetapi , Parti Rakyat Brunei (PRB)pimpinan A. M. Azahari menentangpembentukan Malaysia keranamatlamat parti itu adalah untukmenubuhkan Persekutuan Borneo,iaitu kerajaan Kalimantan Utara yangterdiri daripada Sarawak, Sabah, danBrunei.

(iii) Anggota PRB menganggappembentukan Malaysia sebagai satubentuk neokolonialisme.

(iv) A.M. Azahari telah melancarkanpemberontakan di bawah pasukanTentera Nasional Kalimantan Utara(TNKU) yang ditubuhkan di beberapabuah bandar di Sarawak, Sabah, danBrunei.

(v) Pemberontakan ini dilancarkanapabila Majlis Mesyuarat UndanganNegeri Brunei dan Sultan Bruneimenangguhkan keputusan tersebut.

(vi) A.M. Azahari dan penyokongnyamendapat bantuan dan sokongandaripada Indonesia dan Filipina.

(vii) Pemberontakan Brunei yang berlakupada 7 Disember 1962 dapatdipatahkan oleh tentera British tetapiA.M. Azahari yang berada di Manilatidak dapat ditangkap.

(viii)Beliau kemudiannya mendapatperlindungan politik di Indonesia.




Sarawak : Parti Politik di Sarawak

Tarikh

Jun 1959

April 1960

April 1961

Disember 1961

Ogos 1962

Julai 1962

Pemimpin

Ong Kee Hui

Dato’ Bandar Abang HajiMustapha

Stephen Kalong Ningkan

(i) Abdul Rahman Yaakub(ii) Abdul Taib Mahmud

Temenggung Jugah AnakBarieng

Ahli

Orang Cina (majoriti)Orang Melayu (minoriti)

Orang Melayu (majoriti)

Orang Iban

Orang Melayu dan orangMelanau (majoriti), orang Ibandan orang Bidayuh (minoriti)

Majoriti orang Cina

Majoriti orang Cina

Parti

Parti Bersatu Rakyat Sarawak(SUPP)

Parti Negara Sarawak (PANAS)

Parti Kebangsaan Sarawak(SNAP)

Barisan Rakyat Jati Sarawak(BERJASA)

Parti Pesaka Anak Sarawak(PESAKA)

Sarawak Chinese Association(SCA)

Sabah: Parti Politik di Sabah

Pemimpin

Donald Stephens

Datu Mustapha DatuHarun

G.S. Sundang

Khoo Siak Chew

Peter Chin

Ahli

Orang Kadazan

Orang IslamSabah

Orang Dusun / Kadazan

Orang Cina

Orang Cina

Parti

Pertubuhan KebangsaanKadazan Bersatu (UNKO)

Pertubuhan KebangsaanSabah Bersatu (USNO)

Pasok Momogun

Parti Bersatu

Parti Demokratik

Tarikh

Ogos 1961

Disember 1961

Jun 1962

Tuntutan perkara 20

1 Perkara 20 antara perkara yangdituntut oleh Sabah diikuti Sarawak.

2 Tujuan, melindungi hak dankepentingan penduduk Sarawakdan Sabah.

3 Hak wilayah asingan: Wilayah yangditadbir oleh pihak tertentu dengankuasa kehakiman dan pentadbiransendiri.

• Perbezaan Sabah dan Sarawakdengan negeri Melayu lain.

4 Isu yang disentuh:

PeruntukanKewangan

Pelajaran

KedudukanIstimewa

Penduduk Asaldan Hal Ehwal

Imigresen

KetuaNegeri

BahasaKebangsaan

AgamaIslam

Kerakyatan

Tentang

Sokong

Sokong




SARAWAK DAN SABAH

1. Reaksi segera timbul selepas cadangan pembentukan ini iaitu menolakpembentukan Malaysia.

2. Kedua-dua negeri yang lama diperintah oleh British (Sarawak melebihi satuabad dan Sabah 60 tahun) berasa tidak yakin mentadbir kerajaan sendiri.

3. Ini kerana peluang mereka dalam politik adalah terhad.4. Sarawak

(i) Parti politik di Sarawak sebelum penubuhan Malaysia seperti ditransparensi.

(ii) Kesemua parti akhirnya menyokong penubuhan Malaysia hanya SUPP yangmenentang.

(iii)Oktober 1962, PANAS, SNAP, BERJASA, SCA, PESAKA membentuk PartiPerikatan Sarawak dan berjuang menyokong penubuhan Malaysia danmenyekat pengaruh SUPP.

5. Sabah(i) Parti-parti politik di Sabah seperti di transparensi.(ii) September 1961, kelima-lima parti UNKO, USNO dan parti Pasok Momogun,

Parti Bersatu dan Parti Demokratik bergabung membentuk Parti PerikatanSabah.

(iii)Kesemuanya menyokong penubuhan Malaysia.6. Parti Perikatan Sabah telah mengemukakan Perkara 20. Ia kemudiannya telah

diterima Sarawak.7. Perkara 20 ini menyenaraikan tuntutan Sabah dan Sarawak untuk dimasukkan

ke dalam Perlembagaan Malaysia oleh Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)sebagai asas pembentukan Perlembagaan Malaysia yang baru.

8. Perbezaan pembahagian kuasa bagi Sarawak dan Sabah dengan negeri-negeriMelayu lain dipanggil hak wilayah asingan.

9. Tuntutan tersebut dapat melindungi hak dan kepentingan penduduk Sarawakdan Sabah.

10.Antara perkara yang disentuh ialah:(i) Ketua negeri(ii) Bahasa kebangsaan(iii) Agama Islam(iv) Kedudukan istimewa penduduk asal negeri dan hal ehwal imigresen(v) Kerakyatan(vi) Peruntukan kewangan(vii)Pelajaran

11. Akhir 1961, ramai pemimpin serta penduduk Sabah dan Sarawak menyokongpenubuhan Malaysia.

12.Semangat perpaduan dan toleransi yang diperlihatkan pemimpin dari TanahMelayu juga telah membantu perubahan sikap ini.




INDONESIA

FILIPINA

Reaksi Negara Luar

Penentangan bermula akhir tahun 1962.

Presiden Soekarno (Parti Komunis Indonesia) berpendapatpembentukan Malaysia, satu neokolonialisme baru.

20 Januari 1963, Dasar Konfrontasi diumumkan dengan konsepGanyang Malaysia.

Cara penentangan:1 Serangan terhadap kapal-kapal nelayan dan pencerobohan udara

Tanah Melayu.2 Melancarkan serangan ke atas Malaysia melalui Johor, Sarawak

dan Sabah.3 Memburukkan nama Malaysia di negara Afro-Asia dan negara

Dunia Ketiga.

Tindakan yang diambil Malaysia:1 Serangan pertama, tiada tindakan diambil.2 Serangan kedua, meminta bantuan negara Komanwel.3 Tentangan ketiga, Tun Abdul Razak melawat ke negara Afrika untuk

menjelaskan masalah hubungan diplomatik Malaysia - Indonesia.

September 1965, berlaku pemberontakan senjata di Indonesia, dimana Jeneral Soeharto menggulingkan Presiden Soekarno.

Adam Malik telah dihantar untuk memulihara hubungan diplomatikIndonesia – Malaysia dan berakhirlah konfronfasi Indonesia – Malay-sia pada Ogos 1966.

Jun 1962, Presiden Macapagal telah menuntut hak ke atas Sabahkerana mendakwa Sabah milik Kesultanan Sulu.

Ia berdasarkan perjanjian antara Sultan Jamalul Alam dan BaronVon Overbeck pada 22 Januari 1878.

Baron Von Overbeck telah menjualkan haknya kepada Alfred Dent(SBUB) dan memerintah Sabah sehingga kedatangan Jepun.

1946, SBUB menyerahkan Sabah kepada British.

Pajakan Sabah diisytiharkan tamat oleh Sultan Esmail Ikram pada22 Januari 1958.

Jun 1966, Filipina mengiktiraf penubuhan Malaysia dan hubungandiperbaiki melalui MAPHILINDO.




REAKSI NEGARA LUAR

Indonesia

1. Indonesia membantah pembentukan Malaysia.2. Pada awalnya, Indonesia tidak menunjukkan sebarang reaksi.3. Tentangan hanya muncul pada akhir tahun 1962.4. Indonesia berpendapat pembentukan tersebut merupakan satu bentuk neokolonialisme

yang akan mengancam Indonesia.5. Pandangan ini disuarakan oleh Parti Komunis Indonesia yang akhirnya telah mempengaruhi

Presiden Soekarno untuk mengisytiharkan Dasar Konfrontasi.6. Dasar Konfrontasi dari segi ekonomi dan kemasyarakatan dengan konsep Ganyang Malaysia

telah diumumkan pada 20 Januari 1963.7. Pada mulanya, berlaku serangan terhadap kapal-kapal nelayan Tanah Melayu dan

pencerobohan udara tetapi tiada tindakan diambil oleh Malaysia.8. Tetapi apabila tentera Indonesia mula melancarkan serangan terhadap Malaysia melalui

Johor, Sarawak dan Sabah, Malaysia telah bertindak balas dengan bantuan tentera Komanwelseperti Britain, Australia, New Zealand dan Kanada.

9. Tunku Abdul Rahman mengambil tindakan menghantar bantahan rasmi kepada SetiausahaAgung Bangsa-Bangsa Bersatu berhubung pencerobohan tersebut.

10. Bagaimanapun, ancaman Indonesia untuk menekan Tanah Melayu dari segi ekonomi tidakberlaku kerana ianya hanya akan menjejaskan Indonesia sendiri.

11. Malaysia terpaksa mengambil langkah memelihara kedaulatan negara dan rakyatnya apabilaIndonesia bertindak memburukkan nama Malaysia di negara Afro-Asia dan negara DuniaKetiga.

12. Tun Abdul Razak telah mengetuai perwakilan dalam lawatan ke beberapa buah negaraAfrika untuk menjelaskan masalah hubungan diplomatik antara Indonesia dan Malaysia.

13. Hubungan tegang ini berpanjangan sehingga September 1965 apabila berlakupemberontakan bersenjata di Indonesia.

14. Jeneral Soeharto telah menggulingkan Presiden Soekarno.15. Presiden Soeharto kemudiannya telah menghantar Menteri Luar Indonesia, Adam Malik

bagi memulihara hubungan diplomatik Malaysia-Indonesia.16. Ogos 1966, maka berakhirlah Konfrontasi Indonesia terhadap Malaysia.

Filipina

1. Jun 1962, Presiden Macapagal yang menjadi pemimpin Filipina telah membuat pengumumanrasmi menuntut hak terhadap Sabah.

2. Filipina mendakwa Sabah merupakan sebahagian daripada milik Kesultanan Sulu.3. Tuntutan ini berdasarkan perjanjian yang ditandatangani pada 22 Januari 1878 antara

Sultan Jamalul Alam dengan Baron Von Overbeck.4. Kemudian Baron Von Overbeck telah menjualkan haknya kepada Alfred Dent yang telah

menubuhkan syarikat perdagangan yang berjaya memperoleh Piagam Diraja daripadaBritish.

5. 1881, syarikat tersebut dikenali sebagai Syarikat British Utara Borneo (SBUB).6. Syarikat inilah yang memerintah Sabah sehingga kedatangan Jepun.7. 1946, SBUB menyerahkan pemerintahan Sabah kepada kerajaan British.8. Walaubagaimanapun, pajakan ini telah diisytiharkan tamat oleh waris Sultan Sulu terakhir

iaitu Sultan Ismail Ekram pada 22 Januari 1958.9. Januari 1966, Filipina mengiktiraf penubuhan Malaysia.10. Pengiktirafan ini diberikan menerusi usaha memperbaiki hubungan antara kedua-dua negara

melalui MAPHILINDO (Malaysia, Filipina dan Indonesia).


41

Langkah-langkah Pembentukan Malaysia

BAB 6: PENGUKUHAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIALangkah-langkah Pembentukan Malaysia

• Akhir Mei 1961, Tunku Abdul Rahman berucap di Singapura.• Jun 1961, melawat Sabah dan Sarawak.• Julai 1961, melawat Brunei.• Tujuan, menerangkan konsep, tujuan dan matlamat penubuhan Malaysia.• Hasilnya, lahir Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Kaum (JPPK).

Lawatan Tunku Abdul Rahman

• Julai 1961, JPPK ditubuhkan di Singapura dan dipengerusikan Donald Stephens.• Peranan JPPK:

(a) Menerangkan kepada orang ramai(b) Mengumpulkan pandangan penduduk(c) Menggalakkan kegiatan ke arah pembentukan Malaysia

• Mesyuarat JPPK berlangsung sebanyak 4 kali.Jesselton (Sabah), Kuching (Sarawak), Kuala Lumpur (Persekutuan Tanah Melayu)dan Singapura.

• Februari 1962, dalam mesyuarat terakhir ahli-ahlinya sepakat mengemukakanmemorandum kepada Suruhanjaya Cobbold yang mengandungi pendapat Sabahdan Sarawak untuk dimasukkan dalam perlembagaan baru.

• Ahli terlibat:(i) Lord Cobbold(ii) Sir Anthony Abell(iii) Sir David WathersonRakyat tempatan yang terlibat:(i) Dato’ Wong Pow Nee(ii) Tan Sri Ghazali Shafie

Suruhanjaya Cobbold

• Tujuan penubuhan :(i) Meninjau pendapat rakyat Sarawak dan Sabah

tentang Gagasan Malaysia.(ii) Membuat penilaian(iii) Mengemukakan cadangan kepada pihak British• Bertugas dari Februari – April 1962.

Mengemukakan laporan kepada British Jun 1962.

Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum (JPPK)

• Isi laporan yang dikemukakan:(a) 1/3 penduduk Sarawak dan Sabah menyokong tanpa syarat.(b) 1/3 penduduk menyokong dengan syarat.(c) 1/3 menginginkan kemerdekaan sebelum menyertai Malaysia.

• Antara cadangan yang dikemukakan:

1 Perlembagaan Malaysia yang baru mesti berasaskan PerlembagaanPersekutuan Tanah Melayu 1957.

2 Sarawak/Sabah diberi kuasa menentukan dasar imigresennya.

3 Nama Malaysia untuk negara baru yang dibentuk.

4 Jaminan hak dan kedudukan istimewa penduduk Sabah dan Sarawak.

5 Penentuan tarikh penubuhan Malaysia.

6 Bahasa Melayu bahasa kebangsaan.

• Cadangan telah diperincikan oleh Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK).




LANGKAH-LANGKAH PEMBENTUKAN MALAYSIA

Lawatan Tunku Abdul Rahman

1. Akhir Mei 1961, Tunku Abdul Rahman berucap di Singapura.2. Jun 1961, beliau telah mengadakan lawatan ke Sarawak dan Sabah, manakala Brunei pada

Julai 1961 untuk menerangkan konsep, tujuan, dan matlamat penubuhan Malaysia.3. Rundingan juga telah diadakan antara pegawai-pegawai British dari Sarawak, Sabah, dan

Singapura.4. Hasilnya, Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Kaum (JPPK) ditubuhkan.

Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum (JPPK)

1. Ditubuhkan di Singapura pada Julai 1961 yang dipengerusikan oleh Donald Stephens.2. Ia berperanan menerangkan kepada orang ramai tentang penubuhan Malaysia,

mengumpulkan pandangan penduduk dan menggalakkan kegiatan ke arah pembentukanMalaysia.

3. Mesyuarat telah berlangsung sebanyak 4 kali, di Jesselton (Sabah), Kuching (Sarawak),Kuala Lumpur (Persekutuan Tanah Melayu) dan Singapura.

4. Brunei telah menghantar pemerhatinya menghadiri 3 mesyuarat terakhir.5. Dalam mesyuarat terakhir di Singapura pada Februari 1962, ahli-ahlinya bersepakat

mengemukakan satu memorandum kepada Suruhanjaya Cobbold yang dibentuk kerajaanBritish.

6. Memorandum mengandungi perkara penting yang memberikan pertimbangan kepadapandangan dan pendapat Sarawak dan Sabah untuk dimasukkan ke perlembagaan baru.

Suruhanjaya Cobbold

1. Disertai oleh 3 orang pegawai British, Lord Cobbold, Sir Anthony Abell dan Sir DavidWatherston.

2. Rakyat tempatan yang menyertai suruhanjaya ini ialah Dato’ Wong Pow Nee dan Tan SriGhazali Shafie.

3. Ia ditubuhkan untuk meninjau pendapat rakyat Sarawak dan Sabah tentang penubuhanMalaysia, membuat penilaian dan mengemukakan cadangan kepada pihak British.

4. Pada masa yang sama, suruhanjaya ini menerima memorandum yang mengemukakanpelbagai pertuduhan.

5. Mereka memulakan tugas dari Februari hingga April 1962 dan mengemukakan laporankepada kerajaan British pada Jun 1962.

6. Menurut laporan tersebut, 1/3 daripada penduduk Sarawak dan Sabah menyokongpembentukan Malaysia tanpa syarat, 1/3 lagi menyokong dengan syarat iaitu kepentinganmereka harus dilindungi dan 1/3 lagi menginginkan kemerdekaan sebelum menyertai Ma-laysia.

7. Antara cadangan yang telah dikemukakan ialah:i. Perlembagaan Malaysia yang baru mestilah berasaskan Perlembagaan Persekutuan

Tanah Melayu 1957.ii. Sarawak dan Sabah diberikan kuasa menentukan dasar imigresennya.iii. Jaminan terhadap hak dan kedudukan bumiputera Sarawak dan Sabah.iv. Menamakan negara baru yang akan dibentuk sebagai Malaysia.v. Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

8. Cadangan Suruhanjaya ini diperincikan oleh Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK).




Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)

JAK ditubuhkanpada Ogos

1962.

1

2

Dianggotai oleh:(i) Wakil Persekutuan

Tanah Melayu(ii) Wakil Britain(iii) Wakil Sarawak(iv) Wakil Sabah

Dipengerusikanoleh Lord

Landsdownedibantu olehTun Abdul

Razak.

3

6

Sidang kemuncakketua-ketua negaradi Manila pada 30

Julai – 5 Ogos 1963mewujudkanMAPHILINDO

5

4

Bermesyuarat 24 kalimembincang dan

mewajarkankemasukan Sabah dan

Sarawak.

Disember 1962,keempat-empat

negara yangdigabungkan setuju31 Ogos 1963, hari

pembentukanMalaysia.

PERTUBUHAN

BANGSA-

BANGSA

BERSATU

Perwakilan PBB keMalaysia dibentuk

Setiausaha Agung PBB(U Thant)

Menghantar LawrenceMichaelmore (AmerikaSyarikat) dan 7 orang wakildari negara lain meninjaupendapat rakyat Sabah danSarawak tentangpembentukan Malaysia.

Brunei menarik diripada saat-saat akhir.

Tarikh pembentukanMalaysia ditunda

pada 16 September1963.

Mereka mendapati majoritirakyat Sabah dan Sarawak

setuju dan lebih sukamenganggotai Malaysia.

5

34

2

1




JAWATANKUASA ANTARA KERAJAAN (JAK)

1. JAK ditubuhkan pada Ogos 1962 dan dianggotai oleh wakil-wakil dari Persekutuan TanahMelayu, Britain, Sarawak dan Sabah.

2. Jawatankuasa ini dipengerusikan oleh Lord Landsdowne (Menteri Negara bagi Tanah Jajahan)dan dibantu oleh Timbalan Perdana Menteri bagi Persekutuan Tanah Melayu, Tun AbdulRazak.

3. Kedua-duanya mengunjungi Sarawak dan Sabah bagi menerangkan penubuhan Malaysia.4. Jawatankuasa ini bermesyuarat sebanyak 24 kali bagi mewajarkan kemasukan Sarawak

dan Sabah ke dalam Persekutuan Malaysia.5. Mereka turut membincangkan hak dan kepentingan penduduk Sarawak dan Sabah.6. Disember 1962, Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sarawak dan Sabah bersetuju

pembentukan Malaysia pada 31 Ogos 1963.7. Namun tentangan daripada Indonesia dan Filipina menyukarkan pembentukan Malaysia.8. Untuk mengurangkan ketegangan, perjumpaan antara Malaysia, Filipina, dan Indonesia

telah diadakan.9. Sidang kemuncak antara ketua-ketua kerajaan tersebut telah diadakan di Manila pada 30

Julai hingga 5 Ogos 1963.10. Hasilnya, MAPHILINDO telah ditubuhkan dan ketiga-tiganya bersetuju mencari jalan

penyelesaian dengan bantuan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB).

PERTUBUHAN BANGSA-BANGSA BERSATU (PBB)

1. Perwakilan PBB ke Malaysia telah dibentuk oleh Setiausaha Agung PBB iaitu U Thant.2. Beliau telah menghantar wakilnya Lawrence Michaelmore dari Amerika Syarikat bersama-

sama 7 orang wakil dari Chezhoslovakia, Argentina, Brazil, Ceylon, Pakistan, Jepun danRepublik Arab Bersatu bagi meninjau sekali lagi pendapat rakyat Sarawak dan Sabah.

3. Dalam tinjauan tersebut, mereka mendapati majoriti rakyat Sarawak dan Sabahsememangnya bersetuju menyertai Persekutuan Malaysia.

4. Ini kerana, semasa lawatan tersebut majoriti rakyat Sarawak dan Sabah mengubah fikiranmereka berbanding semasa tinjauan Suruhanjaya Cobbold.

5. Perubahan ini berpunca daripada usaha Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu dan PartiPerikatan membentuk parti yang menyokong pembentukan Malaysia yang akhirnyamemenangi pilihan raya.

6. Penduduk Sarawak dan Sabah juga lebih suka menganggotai Persekutuan Tanah Melayuberbanding Indonesia dan Filipina.

7. Walaubagaimanapun, tarikh pembentukan Malaysia tepaksa ditunda pada 16 September1963.

8. Ini kerana laporan PBB tidak dapat disiapkan serta halangan daripada Indonesia danFilipina yang berterusan.

9. Brunei menarik diri pada saat-saat akhir.• Kejayaan pembentukan Malaysia memperlihatkan ciri-ciri kepimpinan tokoh politik di Tanah

Melayu, Sarawak, Sabah, dan Singapura.• Tekanan komunis dan tentangan Filipina serta Indonesia dapat ditangkis melalui diplomasi

politik yang dijalankan Persekutuan Tanah Melayu dan British.• Pembentukan Malaysia adalah hasil kerjasama serantau dan antarabangsa.


43BAB 6: Pengukuhan Negara dan Bangsa Malaysia

Perjanjian Malaysia 1963

Urusan hal ehwalluar, tanggungjawab

kerajaanPersekutuan.

• Agama Islam, agamaPersekutuan kecualiSabah dan Sarawak.

• Agama lain bebasdiamalkan.

Bahasa Melayu,bahasa kebangsaan.(Sabah dan Sarawak

bahasa Inggerisbahasa rasmi

sehingga 10 tahunselepas

hari Malaysia).

Kuasa imigresen danperkhidmatan awam

diserah kepada Sabahdan Sarawak sendiri.

Perwakilan Parlimen,Sarawak 24 kerusi,

Sabah 16 danSingapura 15

kerusi.

Rakyat bumiputeraSabah dan Sarawak

mendapat taraf samadengan orang

Melayu PersekutuanTanah Melayu.

1

4

26

3

Inti PatiPerjanjianMalaysia

1963

MALAYSIA

1963

PERJANJIAN

9 Julai 1963,ditandatangani

di London.

Ratu Elizabeth IImemperkenankan

Akta Malaysia.

Akta Malaysiamemperuntukkan

penggabunganMalaysia.

26 Ogos 1963,YDPA

memperkenankanAkta Malaysia.

16 September 1963,Malaysia ditubuhkan

dengan rasmi.

5



Perjanjian Malaysia 1963

PERJANJIAN MALAYSIA 1963

1. Perjanjian Malaysia ditandatangani di London pada 9 Julai 1963.2. Sepanjang Ogos 1963, berlaku beberapa peristiwa penting ke arah

pembentukan Malaysia.3. Ratu Elizabeth II memperkenankan Akta Malaysia yang diluluskan oleh

Parlimen Britain.4. Akta Malaysia ialah akta yang memperuntukkan penggabungan negeri-

negeri berkenaan yang seterusnya dinamakan Malaysia.5. Ia disusuli dengan kelulusan Perjanjian Malaysia oleh Parlimen Tanah

Melayu, Dewan Perhimpunan Singapura, Majlis Undangan Sarawak danMajlis Undangan Sabah.

6. Pada 26 Ogos 1963 pula, Yang di-Pertuan Agong telah memperkenankanAkta Malaysia.

7. Pada 16 September 1963, Malaysia ditubuhkan secara rasmi merangkumiPersekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sarawak, dan Sabah.

INTI PATI PERJANJIAN MALAYSIA 1963

1. Semua urusan hal-ehwal luar adalah tanggungjawab kerajaan Persekutuan.2. Agama Islam sebagai agama persekutuan kecuali Sarawak dan Sabah tetapi

agama lain bebas diamalkan.3. Bahasa Melayu, bahasa kebangsaan tetapi bahasa lain boleh digunakan.

Bagi Sarawak dan Sabah, bahasa rasmi ialah bahasa Inggeris sehingga 10tahun selepas Hari Malaysia.

4. Sarawak dan Sabah diberikan kuasa mengawal hal ehwal imigresen danperkhidmatan awam.

5. Sarawak memperoleh 24 kerusi, Sabah 16 kerusi dan Singapura 15 kerusibagi perwakilan Parlimen.

6. Rakyat Bumiputera Sarawak dan Sabah mendapat taraf yang sama denganorang Melayu di Persekutuan Tanah Melayu.


44BAB 7: SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN NEGARA MALAYSIA

Ciri-ciri Demokrasi Berparlimen

KebebasanAsasi

PerlembagaanRaja

Berperlembagaan

Parlimen

KuasaPemerintahan

Pilihanraya

Parti-partipolitik

Akronim →→→→→ 4P 2K 1R

A K R O N I M

Ciri-ciri Demokrasi Berparlimen• Perlembagaan (P)• Parlimen (P)• Pilihan Raya (P)• Parti-parti Politik (P)• Kebebasan asasi (K)• Kuasa pemerintahan (K)• Raja berperlembagaan (R)

CIRI-CIRI

DEMOKRASI

BERPARLI

MEN

Perlembagaan

Undang-undang tertinggi yangmenjadi asas pembentukan

sesebuah kerajaan.

Keluhuran Perlembagaan

• Keagungan dan ketertinggianperlembagaan itu sendiri.

• Prinsip Rukun Negara ke-3.• Undang-undang Negeri yang

bertentangan dengannyaterbatal dengan sendirinya.

CARA PINDAAN DIBUAT

Persetujuan majoriti lebih suara 2/3Dewan Parlimen dan persetujuanMajlis Raja-Raja.

1

Persetujuan majoriti lebih suara2/3 Dewan Parlimen dan kelulusanYang Dipertua Negeri Sarawak danSabah.

2

Persetujuan lebihsuara 2/3 DewanParlimen.

3

Persetujuan lebihsuara DewanParlimen.

4

PindaanPerlembagaan

• Tujuan melindungikepentinganrakyat, menjagakeselamatannegara danmelicinkanpentadbirannegara.

• Dipinda supayarelevan dengankeadaan semasa.

Kepentingan Perlembagaan

1 Menjamin kestabilan negara.2 Menjamin keberkesanan

pentadbiran kerajaan.3 Menjamin taat setia rakyat kepada

negara.4 Menjamin hak asasi dan

kebebasan rakyat.5 Menjamin kerjasama dan

kepentingan bersama KerajaanPersekutuan dan Kerajaan Negeri.

6 Menjamin kedudukan hakistimewa orang Melayu danBumiputera (Sabah dan Sarawak).


4 4 BAB 7SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN NEGARA MALAYSIA


CIRI-CIRI DEMOKRASI BERPARLIMEN

1. Negara demokrasi lahir daripada perjuanganberasaskan kedaulatan rakyat.

2. Umumnya terdapat 2 corak pemerintahan negarademokrasi iaitu sistem Raja Berperlembagaan dansistem Republik.

3. Sistem Raja Berperlembagaan merupakan sistempemerintahan yang mengekalkan raja sebagaipemerintah tertinggi negara dan negeri.

4. Pemerintah dibantu oleh Perdana Menteri.5. Sistem Republik pula menolak institusi beraja.6. Kerajaan ini diketuai oleh presiden yang dipilih oleh

rakyat melalui pilihan raya.7. Sejak 1957, Malaysia memilih dan mengamalkan

sistem pemerintahan Demokrasi Berparlimen danRaja Berperlembagaan.

8. Demokrasi Berparl imen ialah di mana rakyatmelibatkan diri dalam sistem pemerintahan negaramanakala Raja-Raja Melayu menjadi lambang taatsetia rakyat.

9. Sistem ini memberi rakyat peluang membentukkerajaan sendiri dan rakyat bebas memilih wakil merekamelalui pilihan raya.

10. Mereka berhak menyokong, mengekalkan ataumenukar kerajaan yang sedia ada melalui pilihan raya.

11. Perlembagaan Malaysia pula menjadi garis panduansistem pemerintahan demokrasi berparlimen di negarakita.

12. Pindaan perlembagaan dibuat untuk menyesuaikansistem pentadbiran dengan perkembangan politiksemasa.

PERLEMBAGAAN

1. Ia merupakan undang-undang tertinggi yang menjadiasas pembentukan sesebuah kerajaan.

2. Ia dijadikan dokumen rasmi yang mengandungi segalaperaturan dan prinsip sebagai panduan kerajaanuntuk melaksanakan kuasanya dan mentadbir negara.

3. 16 September 1963, Perlembagaan Malaysiadiperkenalkan dan mengandungi 183 perkara.

4. Ia mengandungi pelbagai peruntukan seperti:i. Senarai Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan

Negeriii. Institusi Yang DiPertuan Agongiii. Parlimeniv. Jemaah Menteriv. Badan Kehakiman

5. Perlembagaan Malaysia membahagikan kuasa antaraKerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negerisebagaimana yang terdapat dalam SenaraiPersekutuan, Senarai Negeri dan Senarai Bersama.

6. Negeri-negeri yang bergabung dalam Persekutuan Ma-laysia diberikan hak, kuasa dan tanggungjawab sepertiyang diperuntukkan dalam Perlembagaan Malaysia.

KELUHURAN PERLEMBAGAAN

1. Ia merupakan prinsip Rukun Negara yang ketiga.2. Ia bermaksud keagungan dan ketertinggian

perlembagaan itu sendiri.3. Ia mengatasi Yang di-Pertuan Agong, Parlimen, Jemaah

Menteri dan Mahkamah.4. Semua undang-undang yang bercanggah dengannya

adalah tidak sah.5. Undang-undang negeri juga perlu selaras dengan

Perlembagaan Persekutuan jika tidak ianya akanterbatal dengan sendirinya.

6. Mahkamah berkuasa menentukan kesahihan setiapundang-undang yang digubal bagi menjamin keluhurandan ketertinggian Perlembagaan Malaysia.

KEPENTINGAN PERLEMBAGAAN

1. Untuk menjamin kestabilan sesebuah negara dengan

menentukan rangka dan bentuk pentadbirannya.2. Membantu dalam menjamin kecekapan, kejujuran,

keadilan, ketelusan dan keadilan dalam pemerintahanjuga pentadbiran sesebuah kerajaan.

3. Menjamin taat setia rakyat yang tidak berbelah bagikepada negara.

4. Menjamin hak asasi dan kebebasan rakyat di negaraini.

5. Menjamin kerjasama, keadilan dan kepentinganbersama antara Kerajaan Persekutuan denganKerajaan Negeri.

6. Menjamin kedudukan hak istimewa orang Melayu danbumiputera di Sarawak dan Sabah tidak dipersoalkan.

PINDAAN PERLEMBAGAAN

1. Perlembagaan Malaysia telah dipinda beberapa kali.2. Ia bertujuan untuk melindungi kepentingan rakyat,

menjaga keselamatan negara dan melicinkan urusanpentadbiran negara.

3. Ia perlu dipinda supaya sentiasa relevan dan sesuaidengan keperluan semasa.

4. Ia juga menjadikan Perlembagaan sebagai undang-undang yang munasabah dan kandungannya dipatuhioleh rakyat dengan rela hati.

5. Tujuan lain dilakukan pindaan ialah untukmengelakkan isu sensitif dipersoalkan secara terbuka.

6. Antara perkara sensitif yang tidak boleh dipersoalkanialah pemerintahan beraja, agama Islam, kedudukanbahasa Melayu dan hak istimewa orang Melayu.

7. Pindaan Akta Hasutan 1970 telah dipinda bagimengehadkan seorang individu daripada bercakapsewenang-wenangnya sehingga menyentuh perkarasensitif serta boleh menimbulkan perbalahan antarakaum.

8. Antara pindaan besar yang pernah dilakukan ialahpemansuhan imuniti bagi Yang di-Pertuan Agong danRaja memerintah negeri daripada kesalahan jenayah.

CARA PINDAAN DIBUAT

Langkah Pertama:* Persetujuan majoriti lebih suara 2/3 Dewan Parlimendan persetujuan Majlis Raja-Raja.*Perkara yang boleh dipinda ialah:• Kedaulatan Raja-Raja Melayu• Kewarganegaraan• Kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera

Sarawak dan Sabah• Perubahan sempadan negeri

Langkah Kedua:* Persetujuan majoriti lebih suara 2/3 Dewan Parlimen

dan kelulusan Yang Dipertua Negeri Sarawak dan Sabah.• Perkara yang boleh dipinda ialah:• Kepentingan Sarawak dan Sabah• Akta Imigresen 1961• Perkara perundangan dan pemerintahan kuasa negeri,

agama, bahasa, dan hak istimewa orang Melayu danbumiputera di Sarawak dan Sabah.

Langkah Ketiga:Persetujuan lebih suara 2/3 Dewan Parlimen.* Perkara yang boleh dipinda ialah perkara-perkara yang

tidak disebut dalam mana-mana tiga kaedah pindaan.

Langkah Keempat:Persetujuan lebih suara Dewan Parlimen* Perkara yang boleh dipinda ialah:• Jadual 2, 6 dan 7 dalam Bahagian III Perlembagaan• Perkara 74 (Senarai Persekutuan) dan Perkara 76

(Senarai Bersama) dalam Perlembagaan.




Sistem pemerintahan berajamengikut peruntukanPerlembagaan Malaysia

Yang Di Pertuan Agong pemerintahtertinggi,• Menjalankan tugas berdasarkan

Perlembagaan dan nasihatPerdana Menteri.

Ketua 3 badankerajaan. Ada kuasa

memanggil danmembubarkan

Parlimen.

BIDANG

KUASA

YDPA

1

54

37

8 2

6

Ketua TertinggiAngkatanBersenjata

Ketua agamaIslam bagi negeriyang tiada Raja.Ada kuasa

melantik danmelucut Jemaah

Menteri.

Bolehmengisytiharkan

undang-undang X.

Menjaga hakistimewa orang

Melayu.

Berhak melantikahli suruhanjaya

dan perkhidmatankehakiman.

KRITERIA

PEMILIHAN

YDPA

Dibuat mengikutperuntukan

PerlembagaanMalaysia.

Dibuat secara sulitdalam mesyuarat

Raja-Raja.

Memegang jawatanselama 5 tahun.

Raja-Rajaberpeluang

menjadi YDPA.

Boleh meletakkanjawatan sebelum

tamat tempohperkhidmatan.

Dipilih daripadakalangan Raja-Raja

Melayu secaragiliran.

Boleh dipecatMajlis Raja-Raja.

1 2

37

65

4

Raja Berperlembagaan




RAJA BERPERLEMBAGAAN

1. Ia bermaksud sistem pemerintahan beraja mengikut peruntukan dalamPerlembagaan Malaysia.

2. Yang di-Pertuan Agong bertindak mengikut Perlembagaan Malaysia dan nasihatPerdana Menteri.

3. Semasa menjalankan tugas, baginda tidak boleh bertindak sendirian kecuali dalamperkara tertentu yang memerlukan budi bicara baginda untuk membuatkeputusan.

4. Yang di-Pertuan Agong dipilih daripada kalangan 9 orang Raja-Raja Melayu secarabergilir-gilir.

5. Ini dapat memberikan peluang kepada setiap Raja Melayu yang berkelayakanmemegang jawatan Yang di-Pertuan Agong.

6. Jawatan ini selama 5 tahun.7. Yang di-Pertuan Agong boleh meletakkan jawatan sebelum tamat tempoh

perkhidmatannya8. Baginda juga boleh dipecat daripada jawatannya oleh Majlis Raja-Raja.9. Pemilihan Yang di-Pertuan Agong dibuat mengikut peruntukan Perlembagaan

Malaysia.10. Jawatan ini dipegang sejak 1957.11. Ia menjadi tonggak negara dan Ketua Utama Negara.12. Majlis Raja-Raja Melayu pula bebas daripada perundangan persekutuan dan negeri

serta badan-badan eksekutif kerajaan.13. Antara bidang kuasa Yang di-Pertuan Agong ialah:

i. Mengetuai 3 badan kerajaan, Badan Perundangan, Badan Pelaksana dan BadanKehakiman.

ii. Mempunyai kuasa memanggil dan membubarkan Parlimen.iii. Berkuasa mengampunkan dan menangguhkan hukuman terhadap kesalahan

yang dibicarakan di Mahkamah Tentera.iv. Bertanggungjawab memelihara dan menjaga kedudukan dan hak istimewa

Raja-Raja Melayu.v. Menjadi ketua agama Islam bagi negeri baginda sendiri, Pulau Pinang, Melaka,

Wilayah Persekutuan, Sarawak dan Sabah.vi. Mempunyai kuasa budi bicara untuk melantik Perdana Menteri. Juga melantik

dan melucut jawatan Jemaah Menteri dan Timbalan Menteri setelah mendapatnasihat Perdana Menteri.

vii. Boleh mengisytiharkan ‘Undang-undang X’ jika mendapati keselamatan negaraterancam.

viii.Bertanggungjawab melantik Pengerusi dan 3 orang ahli Suruhanjaya PilihanRaya, ahli Perkhidmatan Kehakiman, Pengerusi dan Timbalan PengerusiSuruhanjaya Perkhidmatan Awam, Peguam Negara dan seorang Ketua AuditNegara bagi Persekutuan.

ix. Baginda juga mempunyai kuasa untuk mentauliahkan duta-duta negara kita.




Kuasa Pemerintahan

→ Konsep Pengasingan Kuasa.

→ Tujuan → Mengelakkan pembolotan kuasa

→ Parlimen → Badan perundangan yangbertanggungjawab menggubal undang-undang.

→ Terdiri daripada YDPA, Dewan Negara, dan DewanRakyat.

→ Akta → Undang-undang Parlimen

→ Enakmen → Undang-undang DUN

→ Ordinan → Undang-undang Sabah dan Sarawak.

BadanPerundangan

(Legislatif)Badan

Pelaksana(Eksekutif)

BadanKehakiman(Judisiari)

Badan Perundangan (Legislatif)

Dewan RakyatDewan Negara

Proses Meluluskan Undang-undang di Parlimen

PEWARTAAN

PENGESAHAN

PEMBENTANGAN

PEMBACAAN KETIGA

PERBINCANGAN

PEMBACAAN KEDUA

PEMBACAAN PERTAMA

PENGGUBALAN

CADANGAN

1 Dewan Tertinggi.2 69 orang ahli

(a) 26 orang, 2 orang dari setiapnegeri.

(b) 2 orang dari Wilayah PersekutuanKuala Lumpur.

(c) 1 orang dari Wilayah PersekutuanLabuan.

(d) 40 orang daripada individucemerlang dalam pelbagai bidangtertentu.

3 Ahli digelar Senator.4 Taraf Senator = Ahli Parlimen.5 Boleh dilantik sebagai Ahli Jemaah

Menteri.6 Keahlian dilantik YDPA.7 Ahli berumur sekurang-kurangnya 30

tahun.8 Tempoh jawatan 3 tahun.

1 Dewan ‘terpenting’.2 Ahli dipilih dalam pilihan raya umum

oleh rakyat.3 219 ahli mewakili kawasan pilihan raya

seluruh negara.4 Tempoh jawatan 5 tahun.5 Tugas → Menggubal undang-undang

pada peringkat Dewan Rakyat.

YDPA

DEWANNEGARA

DEWAN

RAKYAT




KUASA PEMERINTAHAN

1. Malaysia adalah sebuah negara DemokrasiBerparlimen yang mengamalkan konseppengasingan kuasa.

2. Menurut konsep ini, kuasa pemerintahandibahagikan kepada tiga cabang iaitu badanperundangan, badan pelaksana dan badankehakiman.

3. Ketiga-tiga badan ini harus dipegang olehpihak yang berasingan untuk mengelakkanpembolotan kuasa.

BADAN PERUNDANGAN (LEGISLATIF)

1. Perundangan bermaksud undang-undangyang digubal oleh badan perundangan yangdipertanggungjawabkan oleh Perlembagaan.

2. Fungsi badan ini ialah menggubal undang-undang bagi menjamin keadilan dankesejahteraan rakyat.

3. Parlimen merupakan badan perundanganyang bertanggungjawab menggubal undang-undang di negara kita.

4. Parlimen terdiri daripada Yang di-PertuanAgong, Dewan Negara dan Dewan Rakyat.

DEWAN NEGARA

1. Dewan Negara atau Senat merupakan dewantertinggi dalam sistem pemerintahan negarakita.

2. Dewan Negara mempunyai 69 orang ahli.3. Ahli Dewan Negara juga digelar Senator

mewakili setiap negeri dan mereka dilantiktanpa melalui pertandingan dalam pilihanraya.

4. 26 orang ahli dipilih daripada 13 buah negeriiaitu 2 orang setiap negeri.

5. Ahli ini dipilih oleh Dewan Undangan Negeridaripada bukan kalangan ahli DewanUndangan Negeri.

6. 2 orang ahli dilantik oleh Yang di-PertuanAgong untuk mewakili Wilayah PersekutuanKuala Lumpur dan seorang ahli mewakiliWilayah Persekutuan Labuan.

7. 40 orang ahli dilantik oleh Yang di-PertuanAgong yang terdiri daripada individu yangtelah berjasa dan cemerlang dalam bidangprofesional seperti perkhidmatan awam,perniagaan, perusahaan, pertanian,kesenian, kebajikan atau mewakilisekumpulan kaum minoriti seperti OrangAsli.

8. Seorang Senator akan memegang jawatanbagi tempoh 3 tahun.

9. Mereka juga mestilah berumur sekurang-kurangnya 30 tahun.

10. Taraf Senator sama dengan Ahli Parlimen.Mereka juga boleh dilantik sebagai ahliJemaah Menteri.

DEWAN RAKYAT

1. Ia juga merupakan dewan terpenting dalamParlimen kerana ahlinya dipilih oleh rakyatdalam pilihan raya umum.

2. Ia mempunyai 219 orang ahli yang mewakilisemua kawasan pilihan raya di seluruhnegara.

3. Tempoh jawatan bagi ahli Dewan Rakyat ialah5 tahun.

4. Tugas utama Dewan ini ialah menggubalundang-undang pada peringkat DewanRakyat.

PROSES MELULUSKAN UNDANG-UNDANG DI PARLIMEN

1. Cadangan oleh pihak Kementerian atauWakil Rakyat.

2. Penggubalan rang undang-undang olehPeguam Negara.

3. Pembacaan Pertama di Dewan Rakyatsebagai pengenalan atau pembacaan tajuksahaja.

4. Pembacaan Kedua di Dewan Rakyat dan rangundang-undang ini dibahaskan dari segidasar sahaja.

5. Perbincangan secara terperinci tentang rangundang-undang ini pada peringkatjawatankuasa di Dewan Rakyat.

6. Pembacaan Ketiga di Dewan Rakyat. Rangundang-undang ini dibahaskan semuladengan pindaan terperinci olehJawatankuasa Dewan Rakyat.

7. Pembentangan di Dewan Negara. Prosesyang sama seperti di Dewan Rakyat diulangi.

8. Penyerahan rang undang-undang yangdiluluskan oleh Dewan Negara kepadaDYMM Yang di -Per tuan Agong untukdiperkenankan atau disahkan danditurunkan cap Mohor Negara.

9. Pewartaan atau pemberitahuan undang-undang ini dalam Warta Kerajaan.




Badan Pelaksana (Eksekutif)

1 Badan pelaksanadasar kerajaan.

2 Pembuat dasartertinggi.

3 Ketua: Perdana Menteri

1 Tugas menggubal dasarkerajaan, merancang danmenyelaras programpembangunan sosioekonomi.

2 Diketuai Menteri denganbantuan Timbalan Menteri,Setiausaha Parlimen danSetiausaha Politik.

1 Diketuai SetiausahaNegara.

2 Tugas : Mengawasijabatan kerajaan.

3 Di peringkatkementerian diketahuiKetua SetiausahaKementerian.

1 Diketuai Ketua Pengarah.2 Kementerian biasanya

mempunyai jabatan padaperingkat pusat, negeridan daerah.

1 Badan separuh kerajaanyang mempunyai kuasaautonomi tertentu.

2 Mempunyai peruntukankewangan sendiri.

3 Ditadbir LembagaPengarah.

4 Tugas: mempercepatpentadbiran danprogram pembangunan.

1 Ditubuhkan untukmengendalikan urusanpelantikan, kenaikanpangkat danpemantauan disiplinkakitanganperkhidmatan awam.

(Kabinet)JemaahMenteri

JabatanKerajaan

PerkhidmatanAwam

BadanBerkanun

Suruhanjaya Kementerian

Tugas Badan Kehakiman

1 Ada kuasa mendengar danmenentukan perkara sivil danjenayah.

2 Menentukan kesahihan undang-undang.

3 Mentafsir Perlembagaan danmengisytiharkan undang-undangbertulis Persekutuan dan Negeri.

4 Berkuasa mengisytihar tindakankerajaan yang tidak sah di sisiundang-undang.

Hakim

1 Dilantik oleh YDPA.2 Tidak boleh dipecat sesuka hati.3 Tidak boleh menyertai politik.

Mahkamah Persekutuan

Mahkamah Rayuan

MahkamahTinggi Sarawak/

Sabah

MahkamahTinggiMalaya

Mahkamah TinggiSarawak / Sabah

Mahkamah Sesyen

Mahkamah Majistret

Hierarki

Peguam Negara:

1 Penasihat Undang-undangkerajaan.

2 Menjadi Peguam Bela/Pendakwa Raya Kerajaan.

BANDAR

KEHAKIMAN

JUDISIARI



Ciri-ciir Demokrasi Berparlimen

BADAN PELAKSANA (EKSEKUTIF)

JEMAAH MENTERI

1. Jemaah Menteri (Kabinet) merupakan badan pelaksanadasar-dasar kerajaan.

2. Kabinet merupakan pembuat dasar tertinggi negara.3. Tugas Kabinet ialah menggubal dasar-dasar kerajaan

dalam semua perkara.4. Perdana Menteri merupakan Ketua Jemaah Menteri.

KEMENTERIAN

1. Biasanya Perdana Menteri atau Timbalan PerdanaMenteri juga mengetuai sesebuah atau beberapakementerian.

2. Setiap Kementerian bertanggungjawab menggubaldasar-dasar kerajaan, merancang serta menyelarasprogram pembangunan ekonomi dan sosial di negarakita.

3. Pada masa ini, terdapat 26 buah kementerian yangbertanggungjawab dalam semua perkara.

4. Setiap kementerian diketuai oleh seorang Menteri dandibantu oleh Timbalan Menteri, Setiausaha Parlimendan Setiausaha Politik.

5. Menteri yang tidak diberikan tugas dalamkementerian tertentu dikenali sebagai Menteri TakBerportfolio. Beliau akan diberikan tugas-tugastertentu oleh Perdana Menteri.

PERKHIDMATAN AWAM

1. Perkhidmatan Awam di Malaysia diketuai olehSetiausaha Negara.

2. Beliau bertanggungjawab mengawasi perjalanankementerian dan jabatan kerajaan.

3. Pada peringkat kementerian, pentadbirannya diketuaioleh Ketua Setiausaha Kementerian.

4. Beliau dibantu oleh kakitangan kerajaan yang dikenalisebagai kumpulan pegawai perkhidmatan awam.

5. Semua kakitangan bertanggungjawab melaksanakandasar dan tugas yang ditetapkan oleh Kerajaan.

JABATAN KERAJAAN

1. Jabatan Kerajaan pula diketuai oleh Ketua Jabatanyang dikenali sebagai Ketua Pengarah.

2. Sesebuah kementerian biasanya mempunyai jabatanpada peringkat pusat, negeri dan daerah.

3. Terdapat juga badan-badan kerajaan yang dikenalisebagai badan berkanun.

BADAN BERKANUN

1. Badan Berkanun merupakan badan separuh kerajaanyang mempunyai kuasa autonomi tertentu.

2. Badan Berkanun mempunyai peruntukan kewangantersendiri.

3. Badan ini ditadbir oleh sebuah Lembaga Pengarah yangbertangungjawab kepada Menteri yang berkenaan.

4. Badan Berkanun ini mempunyai pelbagai tugas dantanggungjawab yang besar untuk mempercepatpentadbiran dan program pembangunan di bawahrancangan 5 tahun kerajaan.

SURUHANJAYA

1. Beberapa suruhanjaya telah ditubuhkan di negara kitauntuk mengendalikan urusan pelantikan, kenaikan

pangkat dan pemantauan disiplin kakitanganperkhidmatan awam.

2. Antaranya termasuklah Suruhanjaya PerkhidmatanAwam , Suruhanjaya Perkhidmatan Pendidikan,Suruhanjaya Perkhidmatan Undang-undang danKehakiman, Suruhanjaya Pasukan Polis dan MajlisAngkatan Tentera.

BADAN KEHAKIMAN (JUDISIARI)

1. Badan kehakiman mempunyai kuasa mendengar danmenentukan perkara sivil dan jenayah.

2. Perkara sivil ada kaitan dengan saman dan biasanyamemerlukan afidavit.

3. Perkara jenayah pula melibatkan kanun keseksaan.4. Tugas Badan Kehakiman juga ialah menentukan

kesahihan undang-undang yang dibuat oleh badanperundangan dan badan pelaksana.

5. Badan kehakiman juga mentafsir PerlembagaanPersekutuan dan Perlembagaan Negeri.

SISTEM MAHKAMAH

1. Tujuan sistem mahkamah diwujudkan di Malaysia olehPerlembagaan adalah untuk melaksanakan tugaskehakiman di negara ini.

2. Mahkamah mempunyai kuasa:i. Mentafsirkan perlembagaan negaraii. Mentafsir undang-undangiii. Mengisytiharkan undang-undang bertulis kerajaan

Persekutuan atau Kerajaan Negeriiv. Mengisytiharkan sesuatu tindakan kerajaan yang

tidak sah di sisi undang-undang3. Mahkamah tidak boleh meminda undang-undang

kerana perkara i tu merupakan kuasa badanperundangan (Parlimen).

4. Sistem mahkamah di Malaysia disusun mengikuthierarki piramid.

5. Dengan sistem ini, individu atau kumpulan yang tidakberpuas hati dengan keputusan perjalananmahkamah tidak boleh membuat rayuan ke mahkamahyang lebih tinggi.

HAKIM

1. Semua hakim dilantik oleh Yang di-Pertuan Agongdengan nasihat Perdana Menteri.

2. Urusan perlantikan, kenaikan pangkat dan perlucutanjawatan juga terletak di bawah kuasa Duli Yang MahaMulia Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong.

3. Seseorang hakim tidak boleh dipecat dengan sesukahati tanpa sebarang sebab yang munasabah.

4. Hakim tidak dibenarkan mengambil bahagian dalampolitik dengan tujuan supaya hakim dilindungi daripadapengaruh politik untuk menjamin keadilan dankesaksamaan undang-undang.

PEGUAM NEGARA

1. Peguam Negara merupakan penasihat undang-undangkerajaan.

2. Peguam Negara akan menjadi Pendakwa Raya atauPeguam Bela bagi kerajaan.

3. Peguam Negara akan dibantu oleh PegawaiPerkhidmatan Undang-undang dan Kehakiman.




Pilihan Raya

* Proses memilih wakil rakyat untuk memerintah di peringkat Negeriatau Persekutuan.

1 Pemilihan dibuatsecara sulitmenggunakanprosedur yangteratur dan telus.

2 Pengiraan undidibuat secaraterbuka dankeputusandirekodkan.

3 Calon dengan unditerbanyak dikiramenang.

4 Sistem dikenalisistem majoritimudah.

1 Ciri penting sistemDemokrasi BerparlimenMalaysia.

2 Dijalankan olehSuruhanjaya Pilihan Raya(SPR).

3 Keanggotaan SPR dilantikYDPA selepas berundingdengan Majlis Raja-RajaMelayu.

4 Tujuan penubuhan :Menjamin pilihan raya adildan bebas tanpa tekananmana-mana parti.

1 Menentukan sempadanbahagian pilihan raya.

2 Menjalankan pendaftaranpemilih.

3 Mengendalikan pilihanraya umum atau kecil.• SPR menubuhkan Urus

Setia untukmemastikan pilihanraya berjalan denganefektif dan adil.

1 Untuk memilih ahli DewanRakyat dan ahli DUNserentak di seluruhSemenanjung.

2 Bagi Sabah dan Sarawak,pilihan raya umum bagiDewan Rakyat dan DUNdibuat berasingan.

3 Pilihan raya kecil dibuatapabila berlaku kekosongandi mana-mana kawasanParlimen / DUN atas sebabkematian, perletakan atauperlucutan jawatan.

4 Ia perlu diadakan dalamtempoh 60 hari bagiSemenanjung Malaysia dan90 hari bagi Sabah danSarawak.• Dibenarkan berkempen 7

– 15 hari sahaja.

1 Warganegara Malaysia2 Berumur 21 tahun3 Bermastautin di Malaysia4 Sempurna akal5 Tidak muflis6 Tidak memegang jawatan

dalam perkhidmatanawam.

7 Tidak disabitkankesalahan olehmahkamah.• Hilang kelayakan jika

dihukum penjara tidakkurang daripada 12bulan atau didendatidak kurang RM2 000dan belum mendapatpengampunan.

1 Warganegaraberumur 21 tahun.

2 Bermastautin atautidak.

3 Tinggal di mana-manakawasan pilihan raya.

4 Boleh mengundidalam sebuah pilihanraya sahaja.

5 Undi pos jugaditerima dengansyarat mendaftarsebagai pengundi.

Proses Pemilihan

Sejarah Pilihan Raya

Fungsi SPR

Syarat Pengundi

Pilihan Raya Umum / Kecil

Syarat menjadi calon Pilihan Raya




PILIHAN RAYA

Pilihan raya merupakan proses memilih wakil rakyat untukmemerintah sama ada pada peringkat Negeri atauPersekutuan.

CARA PEMILIHAN

1. Pemil ihan di lakukan secara sul it denganmenggunakan prosedur yang teratur dan telus.

2. Kemudian, pengiraan undi dibuat secara terbuka dankeputusannya direkodkan.

3. Calon yang mendapat undi terbanyak dikira menang.4. Sistem ini dikenali dengan sistem majoriti mudah.

PILIHAN RAYA

1. Pilihan raya merupakan ciri penting sistem DemokrasiBerparlimen di Malaysia.

2. Keanggotaannya dilantik oleh Yang di-Pertuan Agongselepas berunding dengan Majlis Raja-Raja Melayu.

SURUHANJAYA PILIHAN RAYA (SPR)

1. Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) ditubuhkan untukmenjamin pilihan raya yang adil dan bebas tanpatekanan parti pemerintah atau pembangkang.

2. 3 fungsi utama SPR ialah:(i) Menentukan sempadan bahagian-bahagian pilihan

raya.(ii) Menjalankan pendaftaran pemilih.(iii) Mengendalikan pilihan raya sama ada pilihan raya

umum atau pilihan raya kecil.3. Pilihan raya umum diadakan untuk memilih ahli

Dewan Rakyat dan ahli Dewan Undangan Negerisecara serentak di seluruh Semenanjung Malaysia.

4. Manakala bagi negeri Sabah dan Sarawak pula, pilihanraya umum bagi Dewan Rakyat dan Dewan UndanagnNegeri dijalankan secara berasingan.

5. Pil ihan raya kecil diadakan apabila berlakukekosongan kerusi di mana-mana kawasan Parlimenatau Dewan Undangan Negeri.

6. Kekosongan berlaku mungkin disebabkan hal-haltertentu seperti kematian, perletakan jawatan danperlucutan jawatan.

7. Pilihan raya kecil mesti diadakan dalam tempoh 60hari bagi Semenanjung Malaysia dan 90 hari bagiSarawak dan Sabah selepas kekosongan itu.

8. SPR telah menubuhkan urus setia yang diketuai olehseorang setiausaha yang berperanan sebagai KetuaEksekutif dan Ketua Pentadbir Urus Setia.

9. Mereka dibantu oleh sekumpulan kakitangan awam.10. Urus setia SPR diwajibkan mengikuti garis panduan

dan dasar SPR.11. Tujuannya untuk memastikan pilihan raya dijalankan

dalam sistem pemerintahan demokrasi.

CALON PILIHAN RAYA

1. Warganegara Malaysia bebas memil ih danmenganggotai mana-mana parti politik yang mereka

gemari.2. Mereka boleh menjadi calon dan bebas untuk

bertanding dalam pilihan raya.3. Seseorang yang ingin menjadi calon dalam pilihan raya

mestilah:(i) Warganegara Malaysia(ii) Berumur 21 tahun(iii) Bermastautin di Malaysia(iv) Sempurna akal(v) Bukan orang yang muflis(vi) Tidak memegang jawatan dalam perkhidmatan

awam(vii)Tidak disabitkan dengan sesuatu kesalahan oleh

mahkamah4. Seseorang warganegara akan hilang kelayakannya

sebagai ahli Parlimen atau ahli Dewan UndanganNegeri jika dihukum penjara tidak kurang daripada12 bulan atau didenda tidak kurang daripada RM2000dan belum mendapat pengampunan.

5. Calon -calon dalam sesuatu pil ihan raya bolehbertanding atas nama parti atau atas nama individusebagai calon bebas.

6. Mereka harus mengemukakan kertas penamaancalon pada hari penamaan calon.

7. Di negara ini, sebelum pengundian dijalankan (pilihanraya umum atau pilihan raya kecil) calon daripadapelbagai parti yang bertanding dibenarkan berkempendalam tempoh antara 7-15 hari sahaja.

PENGUNDI PILIHAN RAYA

1. Seseorang pengundi yang berkelayakan bolehmengundi jika namanya didaftarkan dalam SenaraiDaftar Pemilih.

2. Menurut Perkara 119 Perlembagaan Malaysia,seseorang warganegara yang berumur 21 tahun,bermastautin atau tidak bermastautin, tinggal dimana-mana kawasan Pilihan Raya Dewan Rakyat atauDewan Undangan Negeri boleh mengundi dalampilihan raya tersebut.

3. Seseorang pengundi hanya boleh mengundi dalamsebuah pilihan raya sahaja.

4. Perlembagaan membenarkan anggota pasukankeselamatan, pelajar di luar negara dan pegawaikerajaan yang bertugas di luar negara mengundimelalui pos dengan syarat nama mereka berdaftarsebagai pengundi.• Pilihan raya penting kepada semua warganegara

dalam sistem pemerintahan demokrasi.• Setiap warganegara perlu bertanggungjawab

mengambil tahu perkembangan politik semasa.• Mereka harus melibatkan diri dalam proses memilih

pemimpin negara serta menentukan bentukkerajaan dan corak pemerintahan demokrasimelalui pilihan raya.




Parti-parti Di Malaysia Sehingga 1963

Parti-parti Politik di Tanah Melayu

1 Malayan Democratic Union (MDU) Disember 1945 Golongan profesional Cina

2 Pertubuhan Kebangsaan MelayuBersatu (UMNO) 11 Mei 1946 Dato’ Onn b. Ja’afar

3 Malayan Indian Congress (MIC) Ogos 1946 John Thivy

4 Majlis Tindakan BersamaTanah Melayu (AMCJA) September 1946 Pengerusi, Tan Cheng Lock

5 Hizbul Muslimin 1948 – awal 1950-an Haji Abu Bakar al-Baqir

6 Malayan Chinese Association 1949 Tan Cheng Lock, H.S. Lee(MCA) dan lain-lain

7 Parti Kemerdekaan Tanah Melayu (IMP) September 1951 Dato’ Onn Ja’afar

8 Parti Islam Se-Tanah Melayu (PAS) 24 November 1951 Haji Ahmad Fuad Hassan

9 Parti Buruh Se-Tanah Melayu 1952 Mohammad SopieeIbrahim

10 Parti Negara Februari 1954 Dato’ Onn Ja’afar

Parti Politik di Sabah

1 PartiKebangsaanKadazanBersatu(UNKO)• Ogos 1961• Oleh

DonaldStephens

2 PartiKebangsaanSabahBersatu(USNO)• Disember

1961• Oleh Tun

DatuMustaphaDatuHarun

4 Parti CinaSabah (SCA)• Oleh Khoo

SiakChiew danPeterChin.

3 Parti PasokMomogun• 1962• Oleh G.S.

Sundangdan O.K.K.Sedomon

Parti Politik Di Sarawak

1 Parti Kebangsaan Melayu Sarawak• Awal 1940-an

2 Parti Bersatu Rakyat Sarawak• 12 Jun 1959

3 Parti Kebangsaan Sarawak• 10 April 1961

4 Barisan Rakyat Jati Sarawak• 1961

5 Parti Cina Sarawak• Julai 1962

6 Parti Pesaka Anak Sarawak• Julai 1962

7 Parti Negara Sarawak• Oleh Datu Bandar Abang Haji

Mustapha




PARTI POLITIK DI MALAYSIA SEHINGGATAHUN 1963

1. Parti politik ialah sekumpulan individu yangmempunyai ideologi politik yang sama untukmencapai matlamat bersama.

2. Parti -parti polit ik ini berjuang untukmendapatkan kuasa.

3. Ahli-ahlinya membayar yuran keahlian danselalunya memberikan kesetiaan dan komitmenterhadap perjuangan parti.

4. Selain ideologi politik, sikap perkauman jugamenjadi asas pembentukan dan penyatuan ahli-ahli parti.

5. Contohnya, Parti Pertubuhan KebangsaanMelayu Bersatu (UMNO), Parti Cina Se-TanahMelayu (MCA) dan Kongres India Tanah Melayu(MIC) di negara kita.

6. Parti-parti ini ditubuhkan dengan matlamatuntuk menyatukan dan memelihara kepentingankaum masing-masing.

PARTI-PARTI POLITIK DI TANAH MELAYU

1. Malayan Democratic Union (MDU) ditubuhkanuntuk menentang penubuhan Malayan Union.

2. MDU adalah pertubuhan bukan Melayu yangmenentang Malayan Union kerana dianggaptidak demokratik.

3. Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu(UMNO) ditubuhkan atas tujuan menyatukan or-ang Melayu yang menentang Malayan Union,melindungi dan menjaga kepentingan orangMelayu untuk mencapai kemerdekaan.

4. UMNO kemudiannya telah bekerjasama denganparti MCA dan MIC dengan menubuhkan PartiPerikatan.

5. MIC ditubuhkan untuk menjaga kepentinganorang India di Tanah Melayu danmemperjuangkan kemajuan politik bersama-sama kaum lain.

6. Majl is Tindakan Bersama Tanah Melayu(AMCJA) ditubuhkan untuk menentangPerlembagaan Persekutuan Tanah Melayu,menyatukan Singapura dengan Tanah Melayudan menuntut kewarganegaraan yang sama.

7. Hizbul Muslimin ditubuhkan atas tujuan untukmenubuhkan sebuah kerajaan Islam di TanahMelayu yang merdeka.

8. Malayan Chinese Association (MCA) puladitubuhkan untuk menjaga kepentingan politikkaum Cina di Tanah Melayu dan bekerjasamamenentang keganasan komunis di TanahMelayu.

9. Par ti Kemerdekaan Tanah Melayu ( IMP)ditubuhkan untuk menuntut supaya pilihan rayadiadakan pada 1955 dan parti tersebut jugamahukan Tanah Melayu mencapai kemerdekaanpada 1961.

10. Parti Islam Se-Tanah Melayu (PAS) ditubuhkanuntuk menubuhkan sebuah negara Islam diTanah Melayu dan menjadikan Islam sebagaiagama rasmi negara.

11. Parti Buruh Se-Tanah Melayu ditubuhkan untukmenentang keganasan komunis dan merancangkemerdekaan Tanah Melayu.

12. Parti Negara pula ditubuhkan untukmendapatkan kemerdekaan Tanah Melayudalam tempoh 5 tahun dan memperjuangkanbahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

PARTI-PARTI POLITIK DI SARAWAK

1. Parti Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS)ditubuhkan untuk memupuk kesetiaan danperpaduan di kalangan semua kaum.

2. Parti Bersatu Rakyat Sarawak (SUPP)ditubuhkan untuk melahirkan kesetiaan,menyatukan kaum-kaum di Sarawak danmendapatkan kemerdekaan Sarawak.

3. Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) ditubuhkanuntuk mendapatkan kemerdekaan bagiSarawak.

4. Barisan Rakyat Jati Sarawak (BERJASA)ditubuhkan untuk membantu orang Dayakmencapai perpaduan dan menjaga hak merekadalam perlembagaan serta meninggikan tarafhidup rakyat Sarawak.

5. Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA) puladitubuhkan untuk menjaga hak dan kepentinganorang Dayak di Sarawak.

6. Parti Cina Sarawak (PCS) ditubuhkan untukmenyatukan orang Cina dan menyokongpenubuhan Malaysia serta berusaha ke arahperpaduan.

7. Parti Negara Sarawak (PANAS) ditubuhkanuntuk melindungi kaum bumiputera danmelindungi kedudukan mereka dalam bidangekonomi, polit ik dan sosial. PANAS tidakmendapat sokongan segolongan orang Melayuyang menentang penyerahan Sarawak.

PARTI-PARTI POLITIK DI SABAH

1. Parti Pasok Momogun ditubuhkan untukmelindungi hak kaum bumiputera di pedalaman.

2. Parti Kebangsaan Kadazan Bersatu (UNKO)bertujuan untuk menyatukan dan mengeratkanhubungan antara orang Kadazan Dusun agarmereka dapat berjuang bagi meningkatkan cita-cita mereka dalam bidang politik, ekonomi dansosial.

3. Parti Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO)ditubuhkan bertujuan untuk menjadikan BahasaMelayu sebagai bahasa kebangsaan,memperjuangkan agama Islam sebagai agamarasmi dan menukarkan nama Borneo Utarakepada Sabah. Parti ini mendapat sokongankuat daripada kaum Sulu, Bajau, Kedayan danMelayu Brunei.

4. Parti Cina Sabah (SCA) ditubuhkan untukmemelihara kepentingan masyarakat Cina diSabah. SCA merupakan gabungan antara PartiBersatu dan Parti Demokrat.


50

Persekutuan → Penyatuan beberapa buah negeri yang mempunyai sebuah kerajaanPersekutuan serta beberapa buah kerajaan Negeri.

→ Mempunyai tugas berdasarkan kuasa yang diperuntukkanPerlembagaan Malaysia.

BAB 7: SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN NEGARA MALAYSIACiri-ciri Demokrasi Berparlimen

Senarai Persekutuan Senarai Negeri Senarai Bersama

• Bidang kuasaPersekutuan

• Hanya KerajaanPersekutuanmempunyai kuasaterhadapnya.

• Bidang kuasa kedua-dua kerajaan

• Kedua-dua kerajaanada kuasaterhadapnya.

• Bidang kuasa Negeri• Hanya kerajaan Negeri

ada kuasaterhadapnya.

• Hal ehwal luar negeri(hubungan luar)

• Pertahanan• Keselamatan dalam

negeri• Pentadbiran dan

keadilan• Kerakyatan negara• Pilihan raya negara• Kewangan• Perniagaan,

perdagangan danperusahaan

• Perkapalan, pelayarandan pengangkutan

• Jabatan ukur, danpenyelidikan

• Kerja raya dan tenagapusat

• Pelajaran• Kesihatan• Keselamatan buruh

dan sosial• Orang Asli• Hal-hal lain

• Undang-undang Islam• Tanah• Pertanian dan

perhutanan• Kerajaan tempatan• Perkhidmatan

tempatan• Kerajaan negeri• Hari cuti negeri• Undang-undang negeri

• Kebajikan sosial• Biasiswa• Taman Negara• Perancangan bandar

dan wilayah• Penjagaan haiwan• Kesihatan dan

kebersihan awam• Parit dan tali air• Pemulihan• Hiburan awam• Perhubungan

KERAJAAN PERSEKUTUAN

1 Kuasa Eksekutif Kerajaan Persekutuan terletakpada Yang Di Pertuan Agong.

2 Kabinet (Jemaah Menteri) badan yang menjalankankuasa eksekutif YDPA.

3 Perdana Menteri → Ketua Jemaah Menteri.4 Tugas badan Pelaksana → menjalankan kuasa

eksekutif mengikut Perlembagaan dan undang-undang sedia ada.

3 Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (EXCO) di Semenanjung Malaysia, MajlisTertinggi di Sarawak dan Kabinet di Sabah mempunyai sebilangan ahli DUN serta3 orang ex-officio (Setiausaha Kerajaan Negeri, Pegawai Kewangan Negeri danPenasihat Undang-undang Negeri) untuk menjalankan pentadbiran.

KERAJAAN NEGERI

1 Kuasa Eksekutif di tangan Raja / Sultan YangDipertua Negeri.

2 Menteri Besar / Ketua Menteri dilantik mengikutkepercayaan majoriti ahli DUN.

Negara Persekutuan




NEGARA PERSEKUTUAN

1. Malaysia merupakan sebuah negara Persekutuan.2. Persekutuan bermaksud penyatuan beberapa buah negeri yang mempunyai sebuah

kerajaan Persekutuan serta beberapa buah kerajaan Negeri.3. Kedua-dua kerajaan ini menjalankan tugas berdasarkan kuasa yang diperuntukkan

dalam Perlembagaan Malaysia.4. Senarai Persekutuan memuatkan bidang kuasa Persekutuan, iaitu hanya Kerajaan

Persekutuan mempunyai kuasa terhadapnya.5. Senarai Negeri mengandungi bidang kuasa yang diperuntukkan kepada negeri

iaitu Kerajaan Negeri sahaja mempunyai kuasa terhadapnya.6. Persekutuan merupakan satu kaedah menyatupadukan pelbagai wilayah yang

dahulunya wujud berasingan.7. Dalam hal ini, hubungan baik antara Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan Negeri

mesti dipelihara.8. Ini bukan sahaja dapat membentuk Kerajaan Persekutuan yang stabil dan

berwibawa malah membantu mengurangkan perbalahan antara etnik.9. Hubungan baik antara kedua-duanya perlu sentiasa dipupuk untuk menjamin

keharmonian.10. Pemimpin atau rakyat mestilah sentiasa mengamalkan toleransi untuk kepentingan

bersama.

Kerajaan Persekutuan

1. Perlembagaan Persekutuan memberi kuasa yang luas kepada KerajaanPersekutuan dalam mentadbir negara.

2. Ia meliputi semua aspek perkhidmatan sama ada ekonomi, sosial, keselamatan,pendidikan dan sebagainya.

3. Badan Pelaksana (Eksekutif) mempunyai tugas menjalankan kuasa-kuasa eksekutifmengikut Perlembagaan dan undang-undang sedia ada.

4. Mengikut Perlembagaan Persekutuan, kuasa eksekutif bagi Kerajaan Persekutuanterletak pada Yang di-Pertuan Agong.

5. Jemaah Menteri ini diketuai oleh Perdana Menteri di kalangan ahli Dewan Rakyat.

Kerajaan Negeri

1. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan kuasa eksekutif kepada setiap negeri.2. Kuasa eksekutif ini terletak pada Raja/ Sultan/ Yang Dipertua Negeri.3. Menteri Besar/ Ketua Menteri dilantik oleh Raja/ Yang Dipertua Negeri di

kalangan ahli Dewan Undangan Negeri (DUN) yang mendapat kepercayaan majoritiahli dewan tersebut.

4. Urusan pentadbiran negeri pula terletak pada Perlembagaan Negeri yangdiperuntukkan oleh Perlembagaan Malaysia.

5. Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (EXCO) di Semenanjung Malaysia, MajlisTertinggi di Sarawak dan Kabinet di Sabah mengandungi sebilangan ahli DUNserta 3 orang pegawai kerajaan (ex-officio), iaitu Setiausaha Kerajaan Negeri,Pegawai Kerajaan Negeri dan Penasihat Undang-undang Negeri yang menjalankandasar pentadbiran negara pada peringkat negeri.




Lambang-lambang Negara

Jata negeri Sarawaklambang negeri Sarawak

Warna kuning lambangwarna diraja

JATA NEGARA

Lagu Kebangsaan

Negaraku,Tanah tumpahnyadarahku,Rakyat hidup bersatudan maju,Rahmat bahagia,Tuhan kurniakan,

Raja kita selamatbertakhta,Rahmat bahagia,Tuhan kurniakan,Raja kita selamatbertakhta.

Empat warna di tengah-tengah mewakili bekas,dikenali Negeri-negeri

Melayu Bersekutu(Pahang, Perak, Selangor,

dan Negeri Sembilan).

Dua ekor harimaulambang keberanian

dan kekuatan.

Bintang pecah 14 menandakan 13 buahnegeri dan sebuah wilayah yang membentuk

Persekutuan Malaysia.

Bintang dan anakbulan lambang agama

rasmi negara

Pokok Melakalambang negeri

Melaka.

Bunga raya, bungakebangsaan Malaysia mewakili

Kerajaan Persekutuan.

Cogan katanegara

Jata negeriSabah lambangnegeri Sabah

Pokok Pinanglambang negeriPulau Pinang

Lima kerismewakili lima buah

bekas Negeri-negeri Melayu

Tidak Bersekutu(Johor, Kedah,

Kelantan, Perlis,Terengganu)




LAMBANG-LAMBANG NEGARA

1. Setiap rakyat perlu menunjukkankesetiaan, kesanggupan untuk berkorbandan kecintaan terhadap tanah air.

2. Untuk melahirkan perasaan tersebut,lambang negara telah diwujudkan.

3. Tujuannya supaya rakyat sentiasabersemangat, bersatu padu dan sanggupberkorban demi mempertahankankedaulatan negara Malaysia.

4. Antara lambang tersebut ialah:

Jata Negara

1. Setiap negara mempunyai jata negara.2. Jata negara Malaysia menjadi lambang

kemegahan penduduk negara ini.3. Setiap lambang pada jata negara

mempunyai maksud tertentu.(a) Empat jalur warna di tengah-tengah

perisai merujuk kepada negeri Perak,Selangor, Negeri Sembilan danPahang yang dahulunya dikenalisebagai Negeri-negeri MelayuBersekutu. Warna hitam dan putihlambang negeri Pahang. Warna merahdan kuning lambang negeri Selangor.Warna hitam, putih dan kuninglambang negeri Perak. Warna merah,hitam dan kuning lambang NegeriSembilan.

(b) Lima bilah keris pada perisai pulamelambangkan negeri Perlis, Kedah,Kelantan, Terengganu dan Johor yangdulu dikenali sebagai Negeri-negeriMelayu Tidak Bersekutu.

(c) Di bahagian kanan perisai, pokokMelaka menjadi lambang negeriMelaka.

(d) Di bahagian kiri perisai pula, pokokpinang pula menjadi lambang negeriPulau Pinang.

(e) Negeri Sarawak dan Sabah puladilambangkan dengan jata negeritersebut dan di tengah-tengah antarajata tersebut terdapat bunga raya

yang melambangkan bungakebangsaan negara kita.

(f) Bulan sabit berwarna kuning yangterdapat di atas perisai bermaksudagama Islam sebagai agama rasmiMalaysia dan bintang pecah 14 pulamelambangkan gabungan 14 buahnegeri dalam Persekutuan Malaysia.

(g) Cogan kata (Bersekutu BertambahMutu) yang terletak di bawah perisaipula bermaksud semangatpermuafakatan akan mengeratkan lagiperpaduan antara negeri di Malaysia.

(h) Dua ekor harimau yang mengapitperisai itu pula bermaksud keberanian.

Lagu Kebangsaan

1. Sebelum kemerdekaan, lagu kebangsaannegara Malaysia ialah lagu kebangsaanBritish iaitu God Save the Queen.

2. Lagu kebangsaan negara kita berjudulNegaraku.

3. Ia dicipta pada tahun 1957.4. Pemilihan lagu ini dibuat oleh Tunku Abdul

Rahman yang mengetuai sekumpulanjemaah hakim di Dewan Polis Depoh, KualaLumpur.

5. Pasukan Pancaragam Polis Dirajamemperkenalkan 4 buah lagu.

6. Lagu Terang Bulan (lagu kebangsaanPerak) dipil ih kerana ada unsurkemelayuan.

7. Majlis Raja-Raja Melayu memperkenankankeputusan jemaah hakim tersebut.

8. Lirik lagu kebangsaan ini telah digubahsemula oleh En. Saiful Bahri berdasarkanlagu Terang Bulan.

9. Lirik lagu ini menggambarkan kesetiaanrakyat yang tidak berbelah bagi kepadatanah air.

10. Ia menuntut kita supaya bersyukur, taatkepada raja dan sanggup berkorban demimempertahankan negara.

11. Lagu Kebangsaan ini juga turutmembangkitkan semangat patriotik dancintakan tanah air.




Bendera Kebangsaan

Sejarah Bendera Kebangsaan

1949• Penubuhan jawatankuasa untuk mereka bentuk bendera

Persekutuan Tanah Melayu.• Pertandingan diadakan 373 orang mengambil bahagian, 3 orang

masuk peringkat akhir.• Orang ramai diminta beri pendapat.28 November 1949• The Malay Mail menyiarkan keputusan.• Reka bentuk En. Mohammad Hamzah (arkitek kerajaan) terpilih.22 & 23 Februari 1950• Beberapa pindaan dibuat atas reka bentuk bendera tersebut.9 April 1950• MPP meluluskan reka bentuk bendera tersebut.19 Mei 1950• King George VI memperkenankan bendera tersebut.26 Mei 1950• Pertama kali berkibar di perkarangan Istana Sultan Selangor.

WarnakuninglambangkedaulatanRaja-Raja

Warna biru lambangperpaduan rakyat berbilangkaum di Malaysia

Warna merahlambangkeberanianrakyat Malaysia

14 jalurlambang 14buah negeri

Warna putihlambangkesucian

Bintang Pecah 14 lambanggabungan 14 buah negeridi Malaysia

Bulan sabit lambang agamaIslam sebagai agama rasmiMalaysia




Bendera Kebangsaan

1. Bendera Kebangsaan berfungsi untuk membangkitkan semangat perjuangan.2. Bendera Kebangsaan berkibar megah di negara kita sebaik sahaja bendera

Union Jack diturunkan pada tengah malam 31 Ogos 1957.3. Sebelum itu, pada 1949, sebuah jawatankuasa ditubuhkan untuk membuat

perakuan berhubung dengan reka bentuk bendera Persekutuan Tanah Melayu.4. Majlis Perundangan Persekutuan mengadakan pertandingan pada peringkat

kebangsaan bagi memilih bendera Persekutuan Tanah Melayu yang baru.

5. Seramai 373 orang pereka bentuk telah mengambil bahagian dan 3 rekabentuk bendera dipilih ke peringkat akhir.

6. Majlis Perundangan Persekutuan dan akhbar The Malay Mail menjemput or-ang ramai memberikan pendapat tentang reka bentuk bendera tersebut.

7. 28 November 1949, The Malay Mail menyiarkan keputusan majoriti orangramai.

8. Reka bentuk ciptaan Encik Mohamad Hamzah, seorang arkitek kerajaan diJohor, telah terpilih.

9. Pada 22 dan 23 Februari 1950, beberapa pindaan telah dibuat terhadap rekabentuk tersebut sebelum diluluskan oleh Majlis Perundangan Persekutuanpada 19 April 1950.

10. Pada 19 Mei 1950, King George VI telah memperkenankan reka bentukbendera Persekutuan Tanah Melayu yang baru.

11. Ia berkibar buat pertama kali pada 26 Mei 1950 di Perkarangan Istana Sul-tan Selangor dengan dihadiri oleh DYMM Raja-Raja Melayu dan pegawai-pegawaiKing George VI.

12. Bendera Kebangsaan negara kita juga dikenali dengan nama Jalur Gemilangdan setiap lambang yang terdapat pada bendera tersebut mempunyai maksudtertentu.

13. Bendera Kebangsaan juga menimbulkan rasa bangga terhadap negara.

14. Ia sentiasa dikibarkan dalam majlis dan adat istiadat rasmi. Contohnya, padaHari Kebangsaan dan Hari Keputeraan Duli Yang Maha Mulia Yang di-PertuanAgong.

15. Jalur Gemilang dikibarkan di semua bangunan kerajaan dan premispersendirian sebagai tanda ketaatan kepada raja dan negara.


53BAB 8: PEMBANGUNAN DAN PERPADUAN UNTUK KESEJAHTERAAN

Pembangunan Ekonomi

Dasar Ekonomi Baru

Tujuan:(i) Membasmi kemiskinan.(ii)Menyusun semula

masyarakat tanpamengira kaum.

Dasar Pembangunan Nasional

DEB tamat, disambung olehDPN sehingga tahun 2000.

Rancangan Pembangunan Lima Tahun

RANCANGANMALAYA

PERTAMA

1 Membangunkankawasan luarbandar.

2 Mempelbagaikanaktiviti ekonomi.

3 Mempelbagaikansumberpendapatannegara.

1 Tanah-tanah dibukauntuk kawasanpertanian baru.

2 Penanaman semulagetah pekebun kecildan ladangdigalakkan.

3 Hasil keluaranpertaniandipelbagaikan.

4 Perusahaanperlombongan bijihtimah digiatkan.

• Menyediakan pelbagaiperkhidmatan sosialseperti kemudahankesihatan,perhubungan danpendidikan.

• Menyediakan infrastrukturseperti balai polis, kemtentera, pejabat pos,mahkamah, dan rumahkakitangan kerajaan.

RIDA• Tujuan :

membangunkanmasyarakat luarbandar.

FELDA• Tujuan:

(i) Meningkatkantaraf hidupmasyarakat luarbandar.

(ii)Meningkatkanhasil pertaniannegara.

Matlamat

RancanganEkonomi

RancanganSosial

RancanganAwam

Agensi


5 3 BAB 8PEMBANGUNAN DAN PERPADUAN UNTUK KESEJAHTERAAN

Pembangunan Ekonomi

PEMBANGUNAN EKONOMI

1. Selepas Tanah Melayu mencapai kemerdekaan,semua kepincangan tinggalan penjajahterpaksa digalas oleh kerajaan yangmemerintah untuk membangunkan sosio-ekonomi demi kesejahteraan rakyatnya.

2. Program pembangunan tersebut dilaksanakanmelalui Rancangan Pembangunan 5 Tahunyang dimulakan oleh kerajaan Parti Perikatansejak sebelum merdeka lagi.

3. Pada awalnya, rancangan tersebut memberitumpuan terhadap pembangunan kawasan luarBandar.

4. Dasar Ekonomi Baru (DEB) pula diperkenalkanuntuk membasmi kemiskinan dan menyusunsemula masyarakat tanpa mengira kaum.

5. DEB di laksanakan melalui RancanganPembangunan Lima Tahun.

6. Apabila ia tamat pada 1990, ia telahdisambung pula oleh Dasar PembangunanSosial (DPN) sehingga tahun 2000.

7. Dalam pelaksanaan rancangan Pembangunan5 tahun menerusi DEB dan DPN, banyak dasarpembangunan dan agensi kerajaan diwujudkansecara bersepadu untuk memastikan kejayaanpembangunan ekonomi negara.

8. Rancangan pembangunan 5 tahun inidilaksanakan dalam 2 tahap:(i) Tahap Pertama (1956-1970)(ii) Tahap Kedua (1971-1990)

9. Rancangan Pembangunan 5 Tahun Tahap Keduaini juga dikenali Rangka Rancangan JangkaPanjang 1 (RRJPI) dan dilaksanakan di bawahDasar Ekonomi Baru.

TAHAP PERTAMA

Rancangan Malaya Pertama

1. Diperkenalkan sejak sebelum merdeka lagi.2. Matlamatnya adalah untuk membangunkan

kawasan luar bandar supaya jurang perbezaanantara penduduk luar bandar dengan pendudukbandar dapat dirapatkan.

3. Ia juga untuk mempelbagaikan aktiviti ekonomidan sumber pendapatan negara supaya negaratidak terlalu bergantung pada getah dan bijihtimah.

4. Ia juga merupakan rancangan pembangunanbersepadu yang menekankan sektor ekonomi,sosial dan awam.

5. Dari aspek ekonomi, tanah-tanah baru dibukauntuk dijadikan kawasan pertanian baru.

6. Penanaman semula getah pekebun kecil danladang digalakkan.

7. Hasil keluaran pertanian dipelbagaikan danperusahaan perlombongan bi j ih t imahdigiatkan.

8. Dari aspek sosial pula, pelbagai perkhidmatansosial disediakan seperti kemudahankesihatan, perhubungan, dan pendidikan.

9. Dari aspek awam pula, infrastruktur sepertibalai pol is, kem tentera, pejabat pos,mahkamah, dan rumah kakitangan kerajaandisediakan.

10. Agensi-agensi utama kerajaan yang memainkanperanan penting ialah Lembaga PembangunanIndustri Desa (RIDA) dan Lembaga KemajuanTanah Persekutuan (FELDA).

11. RIDA telah ditubuhkan pada tahun 1950.12. Matlamat utamanya adalah untuk

membangunkan masyarakat kawasan luarbandar.

13. Ia berperanan untuk memberikan pinjamankepada pengusaha pertanian kecil, membantupemasaran hasil keluaran pertanian danmenggalakkan penyertaan orang-orang Melayudalam sektor perniagaan.

14. Peranan RIDA ini berterusan sehingga selepasmerdeka dengan membangunkan danmemajukan masyarakat luar bandar.

15. FELDA pula telah ditubuhkan pada 1956sebagai sebuah badan berkanun.

16. Peranannya adalah untuk meningkatkan tarafhidup masyarakat luar bandar danmeningkatkan hasil pertanian negara.

17. Antara usaha FELDA tersebut ialah membukatanah-tanah baru secara besar-besaran untuktujuan pertanian dan petempatan baru.

18. Petempatan baru tersebut dilengkapi dengankemudahan asas seperti bekalan elektrik, airpaip, klinik, sekolah, dan jalan raya.

19. Penduduk luar bandar yang miskin jugadipindahkan ke petempatan baru dan menjadipetani moden.

20. Antara jenis tanaman yang diberikan tumpuandalam usaha FELDA ini ialah getah, kelapasawit, tebu dan koko.

21. Setiap rancangan FELDA dalam RancanganMalaya Pertama meliputi kawasan seluas 1,600hingga 2,000 hektar persegi.

22. Keprihatinan pihak kerajaan dapat dilihatdengan tertubuhnya KementerianPembangunan Negara dan Luar Bandarterhadap pembangunan kawasan luar bandarpada 1959.

23. Ia diketuai oleh Dato’ Abdul Razak bin Dato’Hussein iaitu Timbalan Perdana MenteriPersekutuan Tanah Melayu ketika itu.

24. Ia diberi peranan untuk menyelaraskan danmenjayakan segala program pembangunan luarbandar.

25. RIDA dan FELDA kemudian diletakkan di bawahkementerian ini.

26. Pencapaian Rancangan Malaya Per tamakurang menggalakkan kerana ancamankomunis pada zaman darurat menyebabkanperbelanjaan negara dial ihkan kepadakeselamatan negara.

27. Ia juga berlaku kerana kejatuhan hargapasaran dunia bagi komoditi getah dan bijihtimah.



Pembangunan Ekonomi

* Kesinambungan RancanganMalaya Pertama iaitumembangunkan pendudukkawasan luar bandar

Rancangan Malaya KeduaTUJUAN

1 Merapatkan jurang perbezaanpendapatan antara penduduk luarbandar dengan penduduk bandar

2 Mengurangkan kadar kemiskinan

3 Meningkatkan taraf hidup rakyat

Menyediakanpeluang

pekerjaan

Pembukaantanah FELDA

digiatkan

1965, FAMAditubuhkan

Mempelbagaikanjenis tanaman

Memperkenalkan BukuMerah yang mengandungi

program, pelaksanaan,dan kaedah mengesan

tahap pencapaian.

Menyediakankemudahaninfrastruktur

sosial

MewujudkanBilik GerakanNegara Kuala

Lumpur

7 1

26

5 3

• Merupakan rancangan 5 tahun pertamaselepas penubuhan Malaysia (1963)merangkumi Sabah dan Sarawak.

RANCANGANMALAYSIAPERTAMA

2 RIDA digantikan dengan MARA.2 Integrasi nasional.2 Pembukaan tanah FELDA semakin pesat.2 Pada tahun 1969, Akta Pelaburan diluluskan.2 Bank Bumiputera ditubuhkan untuk menggalakkan penyertaan

bumiputera dalam sektor perusahaan dan perdagangan.2 FELCRA ditubuhkan untuk membantu FELDA menjalankan

pembangunan ekonomi di kawasan luar bandar.2 Pada tahun 1967, MIDA dan Lembaga Penasihat Tarif

ditubuhkan.2 PERNAS dan MARDI ditubuhkan pada 1969.2 Projek Tiga Segi Jengka, Johor Tenggara, dan Pahang

Tenggara.

5



Pembangunan Ekonomi

RANCANGAN MALAYA KEDUA

1. Ia merupakan kesinambungan RancanganMalaya Pertama kerana ia masihmenekankan pembangunan penduduk luarbandar.

2. Tujuannya adalah untuk:• Merapatkan jurang perbezaan

pendapatan antara penduduk luar bandardan penduduk di bandar.

• Mengurangkan kadar kemiskinan.• Meningkatkan taraf hidup rakyat.

3. Antara usaha yang dijalankan ialah:(a) Program pembukaan tanah di bawah

FELDA digiatkan.(b) Usaha mempelbagaikan jenis tanaman

untuk meningkatkan pengeluaran hasilpertanian negara bagi mengurangkanpergantungan negara terhadap getahdan juga bahan makanan import.

(c) 1965, Lembaga Pemasaran PertanianPersekutuan (FAMA) ditubuhkan untukmembantu petani mengatasi masalahpemasaran hasil pertanian danseterusnya meningkatkan pendapatanmereka.

4. RMK-2 juga memberikan tumpuan terhadappenyediaan infrastruktur sosial sepertipelajaran, kesihatan dan perumahan.

5. Usaha menyediakan peluang pekerjaan jugaturut diberikan perhatian.

6. Kementerian Pembangunan Luar Bandarjuga telah mewujudkan Bil ik GerakanNegara Kuala Lumpur pada peringkat negeri,daerah dan kampung.

7. Dengan itu, Buku Merah telah diperkenalkanyang mengandungi program, pelaksanaandan kaedah mengesan tahap pencapaian.

RANCANGAN MALAYSIA PERTAMA

1. Ia merupakan rancangan 5 tahun yangpertama setelah penubuhan Malaysia pada1963 yang merangkumi Sarawak dan Sabah.

2. Integrasi nasional menjadi tumpuan utamadengan memastikan semua programpembangunan yang memfokuskankesejahteraan rakyat.

3. Ia bersifat sepadu dan merangkumi semuabidang ekonomi dengan mempelbagaikankegiatan ekonomi dalam sektor pertaniandan perindustrian.

4. Pembukaan tanah FELDA semakin pesat.5. Ini membawa kepada kemunculan pelbagai

projek seperti Tiga Segi Jengka, JohorTenggara dan Pahang Tenggara.

6. Lembaga Pemulihan dan Penyatuan TanahNegara (FELCRA) ditubuhkan pada 1965untuk membantu FELDA menjalankanpembangunan ekonomi di kawasan luarbandar.

7. 1966, RIDA digantikan dengan MajlisAmanah Rakyat (MARA) sementara BankBumiputera ditubuhkan untukmenggalakkan penyertaan bumiputera dalamsektor perusahaan dan perdagangan.

8. MARA ditubuhkan pada 1 Mac 1966.9. Matlamatnya untuk membantu bumiputera

dalam perdagangan dan perindustrian.10. Antara strategi yang dilakukan MARA ialah:

(i) Membantu usahawan bumiputera.(ii) Menambah guna tenaga bumiputera(iii) Meningkatkan ekuiti bumiputera(iv) Menyediakan kemudahan asas kepada

bumiputera11. 1969, Perbadanan Nasional Berhad

(PERNAS) bertujuan untuk menggiatkan lagipenyertaan bumiputera dalam bidangtersebut.

12. Pada tahun itu juga, Institut Penyelidikandan Kemajuan Pertanian (MARDI) telahditubuhkan.

13. Ia bertanggungjawab untuk menjalankanpenyelidikan dan memperkenalkan teknologibagi meningkatkan hasil keluaran pertaniankecuali getah.

14. Pembangunan sektor perindustrian dapatdilihat dengan penubuhan beberapa agensiberkaitan seperti Lembaga KemajuanPerindustrian Malaysia (MIDA) pada tahun1967 dan Lembaga Penasihat Tarif.

15. Akta Pelaburan diluluskan pada 1969 danbertujuan untuk menggalakkan kemunculanindustri baru.

16. Apabila berlaku peristiwa 13 Mei 1969,peningkatan pertumbuhan ekonomi negarayang memberangsangkan semasapelaksanaan Rancangan Malaysia Pertamatelah terbantut.

17. Jelas bahawa segala program pembangunanekonomi selama ini belum dapatmembendung masalah perpaduan keranajurang perbezaan pendapatan antara kaummasih ketara.

18. Ekoran itu, DEB telah diperkenalkan sebagaiperancangan pembangunan negara jangkapanjang.

19. Matlamat akhirnya adalah untuk mencapaiperpaduan dan kesejahteraan rakyat.



Pembangunan Ekonomi

RANCANGANMALAYSIA KEDUA

• Merupakan rancanganpembangunan 5 tahun pertamadi bawah DEB.

Matlamat• Untuk menyelesaikan masalah

ekonomi dan sosial antarakaum, kawasan dan wilayah.

• Menumpukan usahamembasmi kemiskinan tanpamengira kaum.

• Meneruskan programpembangunan kawasan luarbandar

• Beberapa agensi di bawahKementerian Tanah danKemajuan Wilayah ditubuhkan.

Agensi-agensi kerajaan yangditubuhkan ialah

Lembaga Beras dan PadiNegara (LPN) 1971

Lembaga Kemajuan IkanMalaysia (LKIM) 1971

Perbadanan PembangunanBandar (UDA) 1971

Pihak Berkuasa KemajuanPekebun Kecil Perusahaan

Getah (RISDA) 1973

Lembaga PertubuhanPeladang (LPP) 1973

Petroleum Nasional Berhad(PETRONAS) 1974

Perbadanan KemajuanEkonomi Negeri

RANCANGAN MALAYSIA KETIGA

1 Lanjutan rancanganRMK-2.

2 ProgramPembangunanPertanian danPerindustrianditeruskan.

3 Pembukaan tanahsecara besar-besarandi bawah programpembangunan wilayaholeh agensi KEJORA,KETENGAH, danDARA.

4 KESEDARtertumpu kepadapenanaman getahdan kelapa sawituntuk eksport.

5 Peranan semuaagensipembangunanwilayahdiperluas.

6 Matlamat:(a)Membasmi

kemiskinan.(b)Menyusun

semulamasyarakat.



Pembangunan Ekonomi

TAHAP KEDUA

Rancangan Malaysia Kedua

1. Ia merupakan rancangan pembangunan 5 tahun pertama di bawah DEB.2. Matlamatnya adalah untuk menyelesaikan masalah ekonomi dan sosial antara kaum,

kawasan dan wilayah.3. Tumpuan diberikan terhadap:

Usaha membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum dengan menambahkan pendapatanMenyediakan peluang pekerjaan bagi merapatkan jurang ekonomi.Menghapuskan identiti kaum mengikut fungsi ekonomi.

4. Program pembangunan kawasan luar bandar diteruskan.5. Beberapa agensi di bawah Kementerian Tanah dan Kemajuan Wilayah ditubuhkan untuk

melaksanakan program pembangunan wilayah.6. Agensi lain juga ditubuhkan untuk :

Membantu golongan petani.Menggalakkan perkembangan perusahaan dan perdagangan.Memajukan bandar.

7. Beberapa agensi kerajaan telah ditubuhkan dalam Rancangan Pembangunan Malaysia Keduayang berperanan berikut:

Lembaga Padi Beras Negara (LPN) 1971 berfungsi untuk menstabilkan harga padi.Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia (LKIM) 1971 berfungsi untuk membangunkan danmemodenkan industri perikanan serta meningkatkan taraf hidup nelayan.Perbadanan Pembangunan Bandar (UDA) 1971 berfungsi untuk membangunkan bandar.Pihak Berkuasa Kemajuan Pekebun Kecil Perusahaan Getah (RISDA) 1973 berfungsiuntuk membantu pekebun kecil getah dari segi penyelidikan dan penanaman semulagetah.Lembaga Pertubuhan Peladang (LPP) 1973 berfungsi untuk membantu golongan petanimelibatkan diri dalam kegiatan koperasi.Petroleum Nasional Berhad (PETRONAS) 1974 berfungsi untuk memajukan sektorperindustrian dan perniagaan yang berkaitan dengan petroleum.Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negara berfungsi untuk menggalakkan perindustriandan perdagangan dengan menyediakan tapak perindustrian, perumahan, ruang pejabatdan kedai.

Rancangan Malaysia Ketiga

1. Ianya merupakan lanjutan Rancangan Malaysia Kedua yang menyokong aspirasi DEB.2. Usaha membasmi kemiskinan dan menyusun semula masyarakat terus menjadi matlamat

segala program pembangunan ekonomi ini.3. Program pembangunan pertanian dan perindustrian diteruskan untuk:

Meningkatkan produktivitiMembuka peluang pekerjaanMeningkatkan taraf hidup

4. Pembukaan tanah secara besar-besaran dilaksanakan di bawah program pembangunanwilayah oleh agensi-agensinya seperti Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA),Lembaga Kemajuan Pahang Tenggara (DARA) dan Lembaga Kemajuan Kelantan Selatan(KESEDAR).

5. Tumpuan diberikan terhadap penanaman getah dan kelapa sawit kerana keperluan eksport.6. Agensi pembangunan wilayah diluaskan peranannya dalam sektor pembangunan industri dan

pembangunan bandar baru.


56

RANCANGANMALAYSIA KE-5

BAB 8: PEMBANGUNAN DAN PERPADUAN UNTUK KESEJAHTERAANPembangunan Ekonomi

RANCANGAN

MALAYSIA

KE-4

Dasar PertanianNegara• Dibentuk pada 1984• Matlamat:

Memoden danmenggiatkansemula pertaniansecara bersepadudengan penyediaaninfrastruktur dankhidmat sokongan.

1 Dilancarkansemasakelembapanekonomi dunia.

2 MeneruskanprogrampembangunanRMK-3.

1 Tumpuan→ perkembanganperusahaan beratberasaskan pelaburanmodal, penggunaanteknologi tinggi dankeperluan tenagapekerja mahir.

1 Penubuhan HICOMakhir 1980.Tujuan: mengenalpasti, memula danmenguruskan projekindustri berat.Langkah:(i) Menggalakkan

pelaburan asing.(ii) Mewujudkan zon

perdagangan bebas.

Pelancaran1 Kajian Dasar

PerindustrianMalaysia

2 Pelan IndukPerindustrian

Pengenalan1 Dasar Penswastaan2 Dasar Persyarikatan

Malaysia• Tertubuhnya PNB

dan ASN pada 1981

1

4

6 2

5 3

RANCANGANMALAYSIA KE-5

• Rancangan 5 tahunterakhir DEB (20tahun)

• Pembangunan luar bandar(a) Penggunaan tanah

yang lebih cekap.(b) Industri desa

digalakkan.(c) Kemudahan kredit dan

intensif.

• Sektor pelancongandiusahakan→ Penubuhan

PerbadananPelanconganMalaysia

• Usaha R & D→ Tujuan, meningkatkan

keupayaan dankecekapan guna tenagatempatan.

• Meningkatkan sektorperindustrian(a) Pelonggaran peraturan

mengawal hak miliksyarikat dan perlesenansektor swasta.

(b)Pelonggaran syaratpelaburan modal asing.

(c) Meningkatkan kecekapanpengurusan kerajaan.



Pembangunan Ekonomi

RANCANGAN MALAYSIA KEEMPAT

1. Ia juga mendukung aspirasi DEB.2. Ia dilancarkan semasa dunia mengalami

kelembapan ekonomi.3. Ia tetap meneruskan program pembangunan

ekonomi dalam Rancangan Malaysia Ketiga.4. Ia mula memberikan tumpuan kepada

perkembangan perusahaan berat yangberasaskan pelaburan modal dan penggunaanteknologi tinggi serta keperluan tenaga pekerjamahir.

5. Kerajaan juga telah menubuhkan PerbadananIndustri Berat Malaysia (HICOM) pada akhir tahun1980.

6. Penubuhan HICOM adalah untuk mengenal pasti,memulakan dan menguruskan projek industriberat dengan cekap seperti yang dikendalikan olehsektor swasta.

7. Bagi menggiatkan peridustrian dan menggalakkanpelaburan modal asing, perusahaan baru telahdibuka seperti di Skudai (Johor), Senawang (NegeriSembilan), Bintulu (Sarawak) serta di Menggataldan Likas (Sabah).

8. Di samping itu, zon perdagangan bebas telahdiperkenalkan di Bayan Lepas (Pulau Pinang) danSungai Way (Selangor).

9. Untuk memastikan keberkesanan projekperindustrian, 2 program telah dilancarkan pada1983 iaitu:Kajian Dasar Perindustrian Malaysia dengantujuan mengenal pasti kelemahan dalam strukturperindustrian negara.Pelan Induk Perindustrian dengan tujuanmenyediakan hala tuju pembangunan industri danstrategi pelaksanaannya.

10. Pengenalan Dasar Penswastaan dan DasarPensyarikatan Malaysia merupakan perkembanganbaru dalam Rancangan Malaysia Keempat keranamelibatkan sektor swasta dalam menjanapembangunan ekonomi negara.

11. Penglibatan sektor swasta dapat mengurangkanbebanan kewangan yang ditanggung olehkerajaan.

12. Bagi mengimbangi pemilikan harta dan sahamperindustrian antara kaum bumiputera dan kaumbukan bumiputera maka tertubuhlah PermodalanNasional Berhad (PNB) dan pelancaran SkimAmanah Saham Nasional (ASN) pada 1981.

13. Menerusi Dasar Pertanian Negara (DPN), sektorpertanian juga turut diberikan perhatian. DPNdibentuk pada 1984 yang bermatlamatkan untukmemodenkan dan menggiatkan semula sektorpertanian secara bersepadu dengan menyediakaninfrastruktur dan perkhidmatan sokongan.

14. Secara keseluruhannya, Rancangan MalaysiaKeempat mencatatkan perkembangan KDNK padakadar 5.8% setahun.

15. Pendapatan per kapita meningkat pada kadar4.4% setahun menjadikan 4000 juta pada 1985.

RANCANGAN MALAYSIA KELIMA

1. Ia merupakan rancangan 5 tahun ekonomi yangterakhir untuk merealisasikan aspirasi DEB yanggenap 20 tahun pada 1990.

2. Ia menekankan peningkatan sektor perindustriandengan:(a) Melonggarkan peraturan mengawal hak milik

syarikat dan pelesenan dalam sektor swasta.(b) Syarat pelaburan modal asing dilonggarkan

untuk meningkatkan pelaburan sektorperindustrian berorientasikan eksport.

(c) Kerajaan berusaha meningkatkan kecekapanpengurusan agensinya supaya dapatbekerjasama dengan sektor swasta denganlebih berkesan.

3. Pembangunan kawasan luar bandar juga turutdiberi perhatian.(a) Penggunaan tanah dengan lebih cekap

dititikberatkan supaya dapat menyumbangkepada pertumbuhan ekonomi negara.

(b) Industri desa yang berpotensi seperti kraftangan digalakkan.

(c) Kemudahan kredit dan intensif diperluaskanmelalui Bank Pertanian Malaysia, SkimPinjaman Khas Pertanian dan Amanah IkhtiarMalaysia.

4. Sektor pelancongan juga menjadi perusahaanpenting dalam tempoh ini.(a) Perbadanan Pelancongan Malaysia

ditubuhkan untuk menggalakkanperkembangan industri pelancongan diMalaysia sebagaimana pelancaran TahunMelawat Malaysia pada 1990.

5. Bidang penyelidikan dan pembangunan (R&D) jugaturut diberikan penekanan.

6. Bidang ini dimajukan untuk meningkatkankeupayaan dan kecekapan guna tenaga tempatanuntuk meningkatkan produktiviti negara.

7. Secara menyeluruh,walaupun pada awalnyarancangan pembangunan ini menunjukkankemajuan tetapi oleh kerana rasa tidak puas hatiantara kaum masih wujud maka telah berlakuperistiwa 13 Mei 1969.

8. Tetapi pada tahap kedua pelaksanaan DEB berjayamerapatkan jurang antara kaum serta wilayah.

9. Kadar kemiskinan menurun manakala KDNK,pendapatan per kapita dan hak milik modal sahamkaum bumiputera meningkat.

10. Walaupun hak milik modal saham bumiputerameningkat tetapi ia masih kurang daripada yangdisasarkan, sedangkan hak milik modal sahamkaum bukan bumiputera meningkat melebihijumlah yang disasarkan.

11. Ini bermakna DEB memberikan manfaat kepadasemua kaum. Apa yang penting peningkatan hakmil ik modal saham kedua-duanya telahmengurangkan hak milik modal saham orangasing kepada 33.5%.



Pembangunan Ekonomi

DASAR PEMBANGUNANEKONOMI

Bertujuan untuk memenuhi keperluanekonomi moden berteraskan perindustrian

12 Januari 1984 Dasar Pertanian Negara dilancarkan.Matlamat → Meningkatkan pendapatan sektor

pertanian→ Memaksimumkan pendapatan pekebun

kecil

Beberapa strategi yang dilaksanakan:→ Menggalakkan pembukaan tanah-tanah baru→ Memperkenalkan program pembangunan in-situ→ Penglibatan sektor swasta dalam projek

penswastaan pertanian

DASARPENSYARIKATANMALAYSIA

Diperkenalkan pada 25 Februari 1983

Matlamat

Untuk merangsang penglibatan sektor swasta secara aktif danberkesan dalam pembangunan negara.

DASARPENSWASTAAN

Telah dilancarkan oleh Tun Dr. MahathirMohamad pada Mac 1983.

Kerajaan telah memindahkan perkhidmatan,perusahaan, kepentingan, pelaburan, dan kuasatertentu kepada sektor swasta.

Unit Perancangan Ekonomi (UPE) bertindaksebagai jawatankuasa penswastaan yangmemberikan garis panduan kepada sesebuahkementerian atau jabatan.

Penswastaan boleh dilaksanakan secarakeseluruhan atau sebahagian.

Kerajaan dapat mengurangkan beban kewangandan memberi tumpuan kepada pembangunansektor lain.

Mengurangkanbeban kewangankerajaan

Meningkatkanproduktiviti dankualiti perkhidmatanatau barangan

Matlamat



Pembangunan Ekonomi

DASAR PEMBANGUNAN EKONOMI

1. Ia diperkenalkan untuk memenuhikeperluan ekonomi moden berteraskanperindustrian.

DASAR PERTANIAN NEGARA (DPN)

1. 12 Januari 1984, Dasar Pertanian Negara(DPN) dilancarkan dengan matlamat:

Meningkatkan pendapatan sektorper tanian ke tahap maksimummenerusi pengurusan sumber ekonominegara yang cekap dan berkesan.Memaksimumkan pendapatan pekebunkecil di samping memajukan komoditiutama yang berpotensi untukdieksport.

2. Beberapa strategi telah dilaksanakan iaitu:(i) Menggalakkan pembukaan tanah-

tanah baru di bawah rancanganFELDA, agensi pembangunan wilayahdan kerajaan negeri.

(ii) Program pembangunan in-situdiperkenalkan untuk memulihkankawasan yang berproduktiviti rendah.Ia dilaksanakan dengan menyediakanperkhidmatan sokongan pertanianseperti pemasaran, kredit, subsidi danpenyelidikan.

(iii) Penglibatan sektor swasta dalamprojek penswastaan pertanian dibawah Kementerian Pertanian jugadiperkenalkan.

DASAR PENSYARIKATAN MALAYSIA

1. Ia diperkenalkan pada 25 Februari 1983.2. Matlamatnya adalah untuk merangsang

penglibatan sektor swasta secara aktif danberkesan dalam pembangunan negara.

3. Melalui dasar ini, Malaysia dianggapsebagai sebuah syarikat yang dimilikisecara bersama oleh kerajaan dan sektorswasta.

4. Semua kakitangan kerajaan dan swastamerupakan pemilik saham dan pekerjayang dipertanggungjawabkan untukmemajukan syarikat.

5. Bagi melaksanakannya, sebuah panelperunding antara kerajaan dan sektorswasta ditubuhkan.

6. Pegawai kerajaan ditempatkan di syarikatswasta untuk menjalin hubungan danberkongsi kepakaran.

7. Sektor swasta perlu memahami dasarkerajaan dan mengutamakan kepentingannasional dalam aktiviti ekonomi di sampingmendapatkan keuntungan maksimum.

8. Pihak kerajaan pula bertindak memberikanperkhidmatan sokongan bagi memudahkanoperasi sektor swasta.

DASAR PENSWASTAAN

1. Ia dilancarkan oleh Perdana Menteri Dato’Seri Dr. Mahathir Mohamad pada Mac1983.

2. Menerusi dasar ini, kerajaan memindahkanperkhidmatan, perusahaan, kepentingan,pelaburan, dan kuasa tertentu kepadasektor swasta.

3. Antara matlamat dasar ini ialah:Mengurangkan beban kewangankerajaan.Meningkatkan produktiviti serta kualitiperkhidmatan atau barangan keranasektor swasta dianggap lebih cekapdaripada sektor awam.

4. Dasar ini diyakini dapat mempercepatpembangunan ekonomi negara melaluipelaburan modal oleh sektor swasta.

5. Unit Perancangan Ekonomi (UPE)bertindak sebagai jawatankuasapenswastaan yang memberikan garispanduan kepada sesebuah kementerianatau jabatan yang ingin menjalankanpenswastaan.

6. Berdasarkan garis panduan yangdisediakan, penswastaan bolehdilaksanakan secara keseluruhan ataupunsebahagian.

7. Menerusi dasar ini, kerajaan dapatmengurangkan beban kewangan danmengalihkan tumpuan terhadappembangunan sektor lain.



Pembangunan Ekonomi

Untuk meningkatkan pendapatangolongan petani dan pekerja desamelalui penglibatan mereka dalamsektor pelaburan.

DASAR HALA TUJU BARU

3 Strategi(i) Mengelompokkan kampung-kampung menjadi

petempatan besar dengan penyediaan kemudahanyang lebih ekonomik.

(ii) Meningkatkan pendapatan petani dan pekerja desamelalui program usahawan desa (pembuatanbarangan)

(iii) Pelaksanaan projek pembangunan oleh agensikerajaan untuk meningkatkan pendapatan luar bandar.

DASAR PENINGKATAN DAYAPENGELUARAN NEGARA(DPDPN)

Strategi:

(a) Membaiki sistem pengurusanoperasi

(b) Membaiki struktur organisasi(c) Membaiki penggunaan

teknologi terkini(d) Penerapan nilai dan etika kerja

murni

(i) Mencapai kadar pertumbuhanekonomi yang berterusan.

(ii) Memastikan penggunaansumber negara di tahapmaksimum untuk mengelakpembaziran.

(iii) Memastikan perindustriandapat bersaing di peringkatantarabangsa.

MATLAMAT:

DASAR KEPENDUDUKAN Dikemukakan olehPerdana Menteri pada 29Mac 1984.

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678

Menitikberatkankeselarasan kadar

pertumbuhanpenduduk dan kadar

pembangunansosioekonomi negara.

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456123456789012345678901234567890121234567890123456789012345612345678901234567890123456789012123456789012345678901234561234567890123456789012345678901212345678901234567890123456

Matlamat:Mencapai sasaran 70 jutapenduduk menjelang 2100


DASAR HALA TUJU BARU

1. Dasar ini merupakan dasar kerajaan untuk membangunkan kawasan luar bandar.2. Dasar ini merupakan pendekatan baru kerajaan membangunkan kawasan tersebut.3. Matlamat utama dasar ini ialah untuk meningkatkan pendapatan golongan petani dan pekerja

desa melalui penglibatan mereka dalam sektor pelaburan.4. Ia dilaksanakan melalui 3 strategi iaitu:

(i) Mengelompokkan kampung-kampung menjadi petempatan yang lebih besar supayasegala kemudahan dapat disediakan dengan lebih ekonomik.

(ii) Meningkatkan pendapatan golongan petani dan pekerja desa melalui program usahawandesa yang terlibat dengan industri pembuatan barangan.

(iii) Pelaksanaan projek pembangunan oleh agensi kerajaan untuk meningkatkanpendapatan penduduk luar bandar.

DASAR PENINGKATAN DAYA PENGELUARAN NEGARA (DPDPN)

1. Matlamat dasar ini ialah:(i) Mencapai kadar pertumbuhan ekonomi yang berterusan walaupun negara menghadapi

pelbagai cabaran. Peningkatan hasil pendapatan negara penting untuk meningkatkankadar pertumbuhan ekonomi yang lebih tinggi.

(ii) Memastikan penggunaan sumber negara pada tahap maksimum bagi mengelakkansebarang pembaziran.

(iii) Memastikan sektor perindustrian dapat bersaing pada peringkat antarabangsa.2. Antara strategi yang dijalankan ialah:

(i) Membaiki sistem pengurusan operasi(ii) Membaiki struktur organisasi(iii) Membaiki penggunaan teknologi terkini(iv) Penerapan nilai dan etika kerja yang murni.

DASAR KEPENDUDUKAN

1. Dasar ini dikemukakan oleh Perdana Menteri pada 29 Mac 1984.2. Matlamat dasar ini ialah mencapai sasaran 70 juta penduduk menjelang tahun 2100.3. Pertambahan penduduk dalam jangka masa panjang akan memberikan kesan positif

terhadap bekalan tenaga kerja, peningkatan produktiviti dan perluasan pasaran.4. Jumlah penduduk yang besar juga turut menyumbang ke arah kekuatan politik dan

keselamatan negara.5. Ia menitikberatkan keselarasan antara kadar pertumbuhan penduduk dengan kadar

pembangunan sosioekonomi negara khususnya yang berkaitan dengan kemudahanpendidikan, perumahan, kesihatan dan peluang pekerjaan.

6. Oleh sebab itu, segala program pembangunan negara didasarkan pada unjuran jumlahpenduduk untuk memastikan pertambahan jumlah penduduk tidak mendatangkan masalahkepada negara.

Pelancaran dasar-dasar pembangunan ekonomi ini jelas memberikan sumbangan kepadapembangunan ekonomi jangka panjang.Walaupun pada dasarnya ianya turut melibatkan kerajaan dan swasta tetapi hasrat kerajaantetap terpelihara.Sektor awam dan swasta saling memahami dan kerjasama terjalin erat.Kefahaman rakyat dapat mempengaruhi keberkesanan segala dasar yang diperkenalkanoleh kerajaan.


Pembangunan Ekonomi



Pembangunan dan Perpaduan Bangsa

Kesopanan dankesusilaan

• Menuntut rakyatbersopan danbertata susila.

.• 31 Ogos 1970MajlisPerundanganNegaramengisytiharkanRukun Negara

• Pembentukannyaberlaku selepasTragedi 13Mei 1969

Matlamat:(a) Mengukuhkan perpaduan.(b) Memelihara corak

hidup demokratik.(c) Membentuk masyarakat

yang adil.(d) Menjamin sikap liberal.(e) Membina masyarakat

progresif.

Kedaulatan undang-undang

• Menuntut rakyatmematuhi undang-undang dan tidakmelakukankesalahan. Keluhuran

Perlembagaan• Perlem-

bagaanundang-undangutamanegara.

Kepercayaan kepada Tuhan• Agama pegangan utama

rakyat.

Kesetiaankepada Rajadan Negara• Menuntut

kesetiaanrakyat.

DASAR

KEBUDAYAAN

KEBANGSAAN

Untuk menjadi panduan dalammembentuk dan mengekalkanidentiti Malaysia.

RUKUN NEGARA

Objektif:

(1) Untuk memperkukuh perpaduan melalui kebudayaan.(2) Untuk memupuk dan memelihara keperibadian

kebangsaan.(3) Memperkaya dan meningkatkan kualiti kehidupan dari

segi kemanusiaan dan kerohanian seimbang denganpembangunan sosioekonomi.

3 prinsip utama:

(i) Kebudayaan asal Melayu sebagai tunjang.(ii) Unsur-unsur kebudayaan lain yang wajar dan sesuai boleh

diterima.




PEMBANGUNAN DAN PERPADUANBANGSA

1. Pembangunan sosial juga sangat penting dalampembangunan dan perpaduan negara selainpembangunan ekonomi.

2. Ia juga sering melengkapi antara satu samalain. Dasar Pembangunan Sosial dilaksanakandalam bentuk pendidikan dan penglibatanaktiviti sosial.

3. Antaranya ialah Rukun Negara, DasarKebudayaan Kebangsaan dan Sukan UntukSemua.

RUKUN NEGARA

1. Pembentukan Rukun Negara berlaku selepastragedi 13 Mei 1969 yang telah mengancamkeselamatan, ketenteraman dan keamanannegara.

2. Majl is Gerakan Negara (MAGERAN) telahditubuhkan selepas itu dan berperanan untukmengembalikan keamanan, melicinkanpentadbiran dan mengembalikan keharmoniankaum.

3. Pentadbiran MAGERAN berjalan selama 21bulan.

4. MAGERAN dipertanggungjawabkan mengambilalih pentadbiran negara dan tempoh masapentadbirannya adalah selama 21 bulan danmereka telah menubuhkan Majlis PerundanganNegara (MPN) untuk membincangkan danmenilai isu perpaduan negara.

5. MPN menekankan pembentukan ideologinegara yang dikenal sebagai Rukun Negara dandiisytiharkan pada 31 Ogos 1970.

6. Matlamat Rukun Negara ini ialah:(i) Mengukuhkan perpaduan(ii) Memelihara corak hidup demokratik(iii)Mencipta sebuah masyarakat yang adil(iv) Menjamin sikap liberal terhadap tradisi

kebudayaan yang pelbagai.(v) Membina masyarakat progresif yang akan

menggunakan sains dan teknologi.7. Prinsip Rukun Negara ialah:

(a) Kepercayaan kepada TuhanIa menunjukkan bahawa agamamerupakan pegangan paling utamarakyat Malaysia.Rakyat yang beragama mudah diurus,menjadi warganegara yang baik danbertanggungjawab.Perlembagaan Malaysia 1963menetapkan Islam ialah agama rasmitetapi agama lain bebas diamalkan.

(b) Kesetiaan kepada Raja dan NegaraIa menuntut semua rakyat Malaysiamemberikan kesetiaan kepada Raja dannegara.Yang di-Pertuan Agong menjadi ketua

negara dan Raja Melayu sebagai ketuanegeri.Raja sebagai simbol penyatuan rakyatdan pelindung hak istimewa peribumi.Penderhakaan kepada Raja bermaksudpenderhakaan kepada negara.

(c) Keluhuran PerlembagaanPerlembagaan merupakan undang-undang utama bagi sesebuah negara dandianggap luhur, unggul serta suci.Ia menuntut semua rakyat menerima,mematuhi, menyanjung danmempertahankannya.

(d) Kedaulatan Undang-undangPrinsip ini menuntut rakyat Malaysiamenghormati uandang-undang dengantidak melakukan kesalahan di sisiundang-undang.Semua rakyat akan dapat hidup denganaman damai apabila kedaulatan undang-undang terpelihara.Sebagai rakyat, kita bertanggungjawabmemastikan undang-undang negarasentiasa didaulatkan dan tidak dicabaroleh mana-mana pihak.

(e) Kesopanan dan KesusilaanPrinsip ini menuntut semua rakyatMalaysia bersopan dan bertatasusila.Kesopanan dan kesusilaan merupakannilai-nilai murni yang melambangkankeperibadian seseorang individu.Ia menjamin kehidupan masyarakat yangpenyayang, harmoni dan salingmenghormati.

DASAR KEBUDAYAAN KEBANGSAAN

1. Dasar Kebudayaan Kebangsaan lahir daripadagagasan kongres Kebudayaan Kebangsaananjuran Kementerian Kebudayaan, Belia danSukan pada 1971.

2. Ia digubal untuk menjadi panduan dalammembentuk dan mengekalkan identiti negaraMalaysia.

3. Objektif:(i) Untuk memperkukuhkan perpaduan melalui

kebudayaan.(ii) Untuk memupuk dan memelihara

keperibadian kebangsaan.(iii)Memperkaya dan mempertingkatkan

kualiti kehidupan dari aspek kemanusiaandan kerohanian seimbang denganpembangunan sosial ekonomi.

4. 3 prinsip utama Dasar KebudayaanKebangsaan:(i) Kebudayaan rakyat asal rantau Melayu

sebagai tunjang.(ii) Unsur-unsur kebudayaan lain yang wajar

dan sesuai boleh diterima.(iii) Islam sebagai unsur terpenting.




AKTA BAHASA KEBANGSAAN

SUKAN UNTUK PERPADUAN

+ Sukan sebagai alat perpaduan tanpa mengira ideologi dandapat menyemarakkan semangat patriotik di kalanganrakyat.

+ Aktiviti sukan membuka peluang seluas-luasnya kepadamereka yang berminat.

+ Di sekolah, sukan menjadi aktiviti kokurikulum.

+ Majlis Sukan Sekolah-Sekolah ditubuhkan di peringkatdaerah, negeri, dan kebangsaan.

+ Temasya Sukan Malaysia (SUKMA) diadakan 2tahun sekali.

+ Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957menetapkan kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasaKebangsaan.

+ Langkah-langkah memajukan bahasa Melayu:→1956, Dewan Bahasa dan Pustaka ditubuhkan.→Pelancaran “Minggu Bahasa” dan “Bulan Bahasa”.→1960, pelancaran slogan “Bahasa Jiwa Bangsa”.→Penubuhan sekolah menengah yang menggunakan

bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar.→1970, bahasa pengantar di sekolah Inggeris ditukar.→1977 UKM ditubuhkan.→1982, bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar di

semua sekolah.→1990, bahasa Melayu digunakan di mahkamah.




AKTA BAHASA KEBANGSAAN.

1. Perkara 152 menetapkan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957menetapkan kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

2. Penetapan tersebut bukan sahaja memartabatkan bahasa Melayu tetapi jugamenjamin perpaduan rakyat di Tanah Melayu.

3. Langkah-langkah memajukan bahasa Melayu:(a) Penubuhan Dewan Bahasa dan Pustaka (1956).(b) Pelancaran “Minggu Bahasa” dan “Bulan Bahasa” sebagai usaha

menggalakkan penggunaan bahasa Melayu.(c) Pelancaran slogan “Bahasa Jiwa Bangsa” pada 1960.(d) Penubuhan sekolah menengah yang menggunakan bahasa Melayu

sebagai bahasa pengantar. Contoh, Sekolah Alam Shah, Sekolah Sri Puteridan Sekolah Sultan Abdul Halim.

(e) Pada 1970, bahasa pengantar di sekolah rendah Inggeris telah ditukarkankepada bahasa Kebangsaan secara berperingkat-peringkat.

(f) Penubuhan Universiti Kebangsaan Malaysia pada 1977 membuktikanbahasa Melayu mampu menjadi bahasa ilmu.

(g) Bermula tahun 1982, bahasa Melayu menggantikan bahasa Inggerissebagai bahasa pengantar di semua sekolah.

(h) 1990, bahasa Melayu mula digunakan di mahkamah.

SUKAN UNTUK PERPADUAN

1. Sukan berperanan sebagai alat perpaduan tanpa mengira ideologi dan dapatmenyemarakkan semangat patriotik di kalangan rakyat.

2. Aktiviti sukan tidak mengehadkan penyertaan kepada sesuatu kaum sahaja,ia juga membuka peluang seluas-luasnya bagi mereka yang berminat.

3. Pada peringkat sekolah, sukan menjadi aktiviti kokurikulum yang sangatdigalakkan.

4. Majlis Sukan Sekolah-Sekolah telah ditubuhkan pada peringkat daerah,negeri dan kebangsaan untuk menggalakkan aktiviti sukan.

5. Temasya Sukan Malaysia (SUKMA) yang diadakan 2 tahun sekali berperananmengeratkan perpaduan kaum dan hubungan antara negeri.

6. Dasar pembangunan dan perpaduan bangsa menuntut pemahaman kitauntuk melibatkan diri secara aktif dalam usaha-usaha memupuk perpaduannasional.


61

OrdinanPelajaran 1952

1 Gabungan 2 laporan sebelum ini.2 Cadangan:

(a) 2 sistem persekolahanmenggunakan 2 bahasapengantar (Melayu & Inggeris)

(b) Pengajaran bahasa Cina danTamil disediakan ataspermintaan sahaja.

(c) Bahasa Melayu diwajibkan disekolah Inggeris.

(d) Bahasa Inggeris diwajibkan disekolah Melayu.

3 Ordinan terbantut kerana:(a) Tentangan orang Cina dan

India.(b) Kekurangan kewangan.(c) Ancaman pengganas komunis

ketika itu.

Penyata Razak1956

1 Tun Abdul Razak mengemukakan 2elemen penting.(a) Sistem persekolahan sama bagi

semua penduduk.(b) Penyeragaman kurikulum bercorak

kebangsaan.2 Cadangan:

(i) Penubuhan sekolah umum(rendah) guna bahasa Melayu(bahasa pengantar).

(ii) Penubuhan sekolah umum(rendah) guna bahasa Inggeris,Cina dan Tamil (bahasa pengantar).

(iii) Sekolah Menengah Melayu gunabahasa Melayu (bahasapengantar).

(iv) Sekolah Menengah Inggeris gunabahasa Inggeris (bahasapengantar).

(v) Bahasa Melayu dan bahasaInggeris diwajibkan diajar disemua sekolah.

Laporan Barnes 1950

BAB 8: PEMBANGUNAN DAN PERPADUAN UNTUK KESEJAHTERAANPembangunan dan Perpaduan Bangsa

DasarPendidikan

Kebangsaandan FalsafahPendidikan

Kebangsaan

1 Cadangan:• Semua sekolah

vernakular Melayu, Cinadan Tamil dibubarkan.

• Diganti dengan satusekolah sahaja (SekolahKebangsaan).

2 Cadangan ditentang orangCina kerana khuatir bahasaibunda mereka tergugat.

Laporan Fenn-Wu 1951

1 Laporan ini mewakilimasyarakat Cina.

2 Cadangan:• Sekolah vernakular Cina

dikekalkan.• Bersetuju dengan

sistem pendidikanKebangsaan.




DASAR PENDIDIKAN KEBANGSAAN DAN FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

1. Dasar Pendidikan Kebangsaan (DPK) bermula sejak kemerdekaan lagi apabila Britishmemperkenalkan Sistem Ahli.

2. Laporan Barnes 1950 mencadangkan semua sekolah vernakular Melayu, Cina dan Tamildibubarkan serta diganti dengan satu sekolah sahaja, iaitu sekolah kebangsaan.

3. Sekolah kebangsaan yang dicadangkan ini menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasapengantar pada peringkat sekolah rendah serta bahasa Inggeris pada peringkat sekolahmenengah dan peringkat tinggi.

4. Cadangan ini ditentang masyarakat Cina kerana menganggap bahasa ibunda mereka akantergugat.

5. Laporan Fenn-Wu 1951 yang mewakili masyarakat Cina mencadangkan sekolah vernakularCina terus kekal walaupun bersetuju dengan sistem pendidikan kebangsaan.

6. Ordinan Pelajaran 1952 kemudian diperkenalkan dengan mengambil kira Laporan Barnesdan Laporan Fenn-Wu.

7. Ordinan Pelajaran 1952 mencadangkan :(a) 2 sistem persekolahan yang menggunakan 2 bahasa pengantar (bahasa Inggeris dan

bahasa Melayu).(b) Pengajaran bahasa Cina dan Tamil disediakan sekiranya ada permintaan daripada ibu

dan bapa.(c) Bahasa Melayu wajib diajar di sekolah Inggeris.(d) Bahasa Inggeris wajib diajar di sekolah Melayu.

8. Walaubagaimanapun, ordinan ini tidak dapat dijalankan kerana :(i) Terdapat tentangan masyarakat India dan Cina.(ii) Kekurangan kewangan.(iii) Ancaman pengganas komunis ketika itu.

9. 1955, Kerajaan Perikatan telah membentuk sebuah Jawatankuasa Pelajaran yangdipengerusikan oleh Dato’ Abdul Razak Hussein sebagai Menteri Pelajaran ketika itu.

10. Penyata Razak 1956 telah mengemukakan 2 elemen penting dalam dasar pendidikan iaitu:(i) Sistem persekolahan yang sama bagi semua penduduk.(Ii) Penyeragaman kurikulum yang bercorak kebangsaan.

11. Cadangan Penyata Razak, antaranya ialah :(i) Penubuhan sekolah umum (rendah) yang menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa

pengantar.(ii) Penubuhan sekolah jenis umum (rendah) yang menggunakan bahasa Inggeris, Cina

dan Tamil sebagai bahasa pengantar.(iii) Sekolah Menengah Melayu menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar.(iv) Sekolah Menengah Inggeris menggunakan bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar.(iv) Bahasa Melayu dan bahasa Inggeris diwajibkan diajar di semua sekolah.

12. Penyata Razak yang dianggap dapat menyuburkan semangat perpaduan negara kemudiannyatelah dijadikan Ordinan Pelajaran 1957.

13. Ia telah mengemukakan cadangan penting bagi pembentukan bangsa yang bersatu padumelalui satu dasar pendidikan yang menggambarkan perasaan dan harapan masyarakatberbilang kaum di Tanah Melayu.




Laporan RahmanTalib 1960

Laporan AminuddinBaki 1965

Cadangan baru:(a) Sekolah umum jadi sekolah

kebangsaan.(b) Sekolah jenis umum jadi sekolah jenis

kebangsaan.(c) Pelajaran percuma untuk pelajar

sekolah rendah kerajaan tanpamengira keturunan dan agama.

(d) Sekolah rendah yang menggunakanbahasa Inggeris sebagai bahasapengantar ditukar kepada bahasaMelayu.

(e) Bahasa Melayu sebagai bahasapengantar di sekolah menengah.

(f) Subjek agama Islam diajar di sekolahbantuan penuh kerajaan (tidak kurang15 pelajar Islam).

(g) Bahasa Cina dan Tamil diajar disekolah kebangsaan (sekurang-kurangnya 15 orang pelajar).

(h) Semua peperiksaan awam dibuatdalam bahasa kebangsaan.

Matlamat:(i) Mengatasi masalah pelajar

yang gagal memasuki sekolahmenengah akademik.

(ii) Menyediakan pelajaranperingkat menengah rendahsehingga berumur 15 tahun.

Langkah:• Memberi pelbagai kursus

kemahiran untuk menjaditenaga kerja mahir dalampasaran kerja.

Pelaksanan:Sistem persekolahan anekajurusan dan kursus kemahiranpilihan diperkenalkan.

JAWATAN KUASAKABINET 1974

Laporan JawatankuasaKabinet 1979

Objektif:(i) Menilai pelaksanaan dasar

kebangsaan sedia ada mampumelahirkan sumber tenaga manusiayang diperlukan negara atau tidak.

(ii) Mengenal pasti adakah dasarpelajaran tersebut mampumelahirkan masyarakat terlatih danberdisplin atau tidak.

Isi laporan:(i) Penekanan penguasaan 3M.(ii) Kenaikan darjah automatik.(iii) Penekanan terhadap sekolah

vokasional.(iv) Sukatan pelajaran sekolah swasta.(v) Bahasa Melayu subjek wajib

peperiksaan.(vi) Penekanan terhadap kokurikulum

dan disiplin.

• Pelaksanaan:1982, KBSR dilaksanakan.1988, KBSM dilaksanakan.

• Penekanan:Perkembangan diri pelajar darisegi jasmani, emosi, rohani danintelek.

• Falsafah PendidikanKebangsaan menunjukkan halatuju sistem pendidikan negara.




LAPORAN RAHMAN TALIB 1960

1. 1960, sebuah jawatankuasa yangdipengerusikan oleh Encik Abdul Rahman HajiTalib (Menteri Pelajaran) telah ditubuhkan untukmengkaji Ordinan Pelajaran 1960.

2. Abdul Rahman Haji Talib menjadi MenteriPelajaran Ketiga pada 1960-1962 dan 1964-1965.

3. Laporan jawatankuasa yang dipengerusikanoleh Abdul Rahman Haji Talib telah dinamakanLaporan Rahman Talib 1960.

4. Beberapa syor baru telah ditambah dandicadangkan untuk menguatkan Penyata Razakbagi memupuk semangat perpaduan:(a) Sekolah umum dijadikan sekolah

kebangsaan.(b) Sekolah jenis umum dijadikan sekolah jenis

kebangsaan.(c) Pelajaran percuma diberi kepada semua

pelajar sekolah rendah kerajaan tanpamengira keturunan dan agama.

(d) Sekolah rendah yang menggunakan bahasaInggeris sebagai bahasa pengantar ditukarkepada bahasa Melayu.

(e) Bahasa Melayu dijadikan bahasa pengantardi semua sekolah menengah.

(f) Pelajaran agama Islam diajarkan di semuasekolah bantuan penuh kerajaan yangmempunyai tidak kurang 15 pelajar Islam.

(g) Bahasa Cina dan bahasa Tamil akan diajardi sekolah kebangsaan sekiranya terdapatsekurang-kurangnya 15 orang pelajar.

(h) Semua peperiksaan awam akan diadakandalam bahasa kebangsaan.

5. Syor-syor ini telah diterima dan digubal menjadiAkta Pelajaran 1961.

6. 1965, wujud Laporan Aminuddin Baki yangmenperkenalkan sistem persekolahan anekajurusan.

7. Matlamatnya adalah :(i) Untuk mengatasi masalah pelajar-pelajar

yang gagal memasuki sekolah menengahakademik.

(ii) Menyediakan pelajaran pada peringkatmenengah rendah sehingga berumur 15tahun.

8. Strategi yang dilaksanakan adalah denganmemberikan pelbagai kursus kemahiran untukmelahirkan tenaga kerja yang mahir dansebagai persediaan untuk pasaran kerja.

9. Ia dilaksanakan dengan pengenalan sistempersekolahan aneka jurusan danmemperkenalkan kursus kemahiran sepertiperdagangan, sains rumah tangga, seni

perusahaan dan sains pertanian.10. Jawatankuasa Kabinet 1974 telah dibentuk

untuk mengkaji semula pelaksanaan sistempelajaran kebangsaan.

11. Objektif :(i) Untuk menilai sejauh mana pelaksanaan

dasar kebangsaan yang sedia ada dapatmelahirkan sumber tenaga manusia yangdiperlukan oleh negara.

(ii) Mengenal pasti sejauh mana dasar pelajarankebangsaan dapat melahirkan masyarakatyang bersatu padu, berdisiplin dan terlatih.

12. Antara isi kandungan laporan tersebut ialah:(a) Penekanan terhadap penguasaan dalam

kemahiran membaca, menulis dan mengira(3M)

(b) Kenaikan darjah secara automatik.(c) Penekanan terhadap sekolah vokasional.(d) Sukatan pelajaran sekolah swasta.(e) Bahasa Melayu sebagai mata pelajaran wajib

dalam peperiksaan.(f) Penekanan terhadap kokurikulum dan

disiplin sebagai asas perpaduan.13. Melalui laporan Jawatankuasa Kabinet 1979,

Kementerian Pendidikan telah melaksanakanKurikulum Baru Sekolah Rendah (KBSR) pada1982 dan Kurikulum Bersepadu SekolahMenengah (KBSM) pada 1988.

14. Kurikulum ini menekankan perkembangan diripelajar dari segi jasmani, emosi, rohani danintelek.

15. Kewujudan Falsafah Pendidikan Kebangsaanmenjadi pelengkap kepada Dasar PendidikanKebangsaan.

16. Falsafah Pendidikan Kebangsaan tersebut jelasmenunjukkan hala tuju sistem pendidikannegara ini.

FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Pendidikan di Malaysia adalah suatu usahaberterusan ke arah lebih memperkembangkanpotensi individu secara menyeluruh danbersepadu untuk melahirkan insan yangseimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani,emosi, dan jasmani berdasarkan kepercayaandan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalahbagi melahirkan warganegara Malaysia yangberilmu pengetahuan, berketerampilan,berakhlak mulia, bertanggungjawab danberkeupayaan mencapai kesejahteraan diriserta memberi sumbangan terhadapkeharmonian dan kemakmuran keluarga,masyarakat dan negara.




CabaranKedua

Membinamasyarakat

berjiwa bebas,tenteram dan

berkeya-kinan.

Memupuk danmembina

masyarakatdemokratik yang

matang.

CabaranKetiga

Cabaran Keempat

Mewujudmasyarakat

bermoral danberetika.

Mewujudkanmasyarakatmatang, lib-

eral danbertoleransi.

CabaranKeenam

Membinamasyarakatmaju dansaintifik

Mewujudkanmasyarakatberbudayapenyayang.

Menjaminmasyarakat

adil dansaksama

ekonominya.

CabaranKesembilan

Memupuk danmembina

masyarakatmakmur.

Cetusan Idea

CabaranPertama

Membinabangsa

Malaysiayang

bersatupadu

CabaranKelima

CabaranKetujuh

CabaranKelapan

Tun Dr. MahathirMohamad pada 28

Februari 1991.Matlamat:

Menjadikan Malay-sia negara majuyang setandingdengan negaramaju di dunia.

SembilanCabaranWawasan

2020




MALAYSIA KE ARAH NEGARA MAJU

1. Wawasan 2020 adalah gagasan negara untuk menjadisebuah negara maju menjelang tahun 2020.

2. Ia adalah idea bekas perdana Menteri, Tun Dr.Mahathir Mohamad pada 28 Februari 1991.

3. Matlamatnya adalah untuk menjadikan Malaysiasebuah negara industri maju dengan cara tersendirisetanding dengan negara maju di dunia.

4. Malaysia diharapkan mencapai kemajuan bersepaduyang berteraskan:(i) Perpaduan rakyat(ii) Kestabilan politik(iii) Ketinggian taraf hidup(iv) Kekukuhan nilai moral dan etika(v) Kekukuhan sistem kerajaan(vi) Ketinggian maruah bangsa(vii)Semangat yakin diri bangsanya

5. Menurut Dr. Mahathir Mohamad, Malaysia tidak akanmaju sepenuhnya jika rakyat Malaysia tidak dapatmengatasi 9 cabaran yang wujud sejak negara kitamerdeka.

6. Cabaran Pertama ialah membina bangsa Malaysiayang bersatu padu.

Perpaduan menjadi asas kekuatan sesebuahnegara.Ia dapat dicapai melalui dasar-dasar kerajaan yangtelah dibentuk.Kesemua dasar tersebut memberi sumbangan besarke arah mewujudkan hubungan antara kaum yangsihat.Oleh itu, rakyat yang beridentitikan Malaysia dapatdiwujudkan.

7. Cabaran Kedua ialah membina masyarakat berjiwabebas, tenteram dan berkeyakinan.

Masyarakat Malaysia perlu berj iwa bebas,berperasaan tenteram, bersifat terbuka,berkeyakinan diri, bangga dengan apa yang dicapaidan berani berdepan dengan pelbagai masalah.Bangsa yang kuat dapat memajukan negara dansekaligus mengangkat martabat bangsa dannegara di persada dunia.Musuh negara juga dapat dielakkan.

8. Cabaran Ketiga ialah memupuk dan membinamasyarakat demokratik yang matang.

Masyarakat yang demokratik perlu dipupuk dandibina.Mereka memiliki kebebasan memilih kerajaan.Rakyat yang berfikiran matang akan menggunakanhak-hak demokrasinya dengan betul.Segala rasa tidak puas hati kepada kerajaan danpemimpin perlu disalurkan melalui saluran-salurantertentu dalam suasana mesra dan bersifatmembina.

9. Cabaran Keempat ialah mewujudkan masyarakat yangbermoral dan beretika.

Masyarakat yang bermoral dan beretika perludiseimbangkan dengan kemajuan fizikal dalammembentuk masyarakat berbudaya unggul.Kepatuhan kepada agama, pengamalan budayadan tradisi yang cemerlang, keberkesanan sistem

pendidikan dan keunggulan institusi kekeluargaanmerupakan sumber pembinaan masyarakatbermoral dan beretika.Falsafah Pendidikan Kebangsaan contohnyamenekankan usaha melahirkan insan berilmu,berakhlak, dan seimbang.

10. Cabaran Kelima ialah mewujudkan masyarakat yangmatang, liberal dan bertoleransi.

Masyarakat yang matang dapat berfikir secararasional dan tidak bertindak secara melulu.Masyarakat liberal dapat membebaskan diridaripada fahaman sempit dan berfikiran terbukasebagai persediaan menerima perubahan danpandangan orang lain.Langkah ini dapat dilihat melalui perlembagaannegara, pengamalan sistem demokrasi, kewujudanparti polit ik gabungan pelbagai kaum dansebagainya.

11. Cabaran Keenam ialah membina masyarakat yangmaju dan saintifik.

Masyarakat maju adalah masyarakat yang progresifserta dapat menyerap segala perubahan disekelilingnya untuk membina kecemerlangan.Masyarakat maju tidak dapat dipisahkan daripadamasyarakat saintifik.Penguasaan masyarakat terhadap ilmu sains danteknologi sering menjadi ukuran kemajuan sesuatubangsa.Masyarakat maju dan saintifik mempunyai budayailmu yang menjana produktiviti dan amalan kreatifdan inovatif.

12. Cabaran Ketujuh ialah mewujudkan masyarakatberbudaya penyayang.

Kehidupan masyarakat yang bermuafakat, salingmemahami dan manghormati, bekerjasama dansaling membantu merupakan ciri-ciri masyarakatpenyayang.Masyarakat penyayang meletakkan kepentinganmasyarakat lebih daripada kepentingan diri sendiri.

13. Cabaran Kelapan ialah menjamin masyarakat yang adildan saksama ekonominya.

Kemajuan sesebuah negara yang hanya dikuasaioleh pihak tertentu hanya akan menimbulkan rasatidak puas hati dan akhirnya akan mencetuskanrusuhan sebagaimana yang berlaku dalam tragedi13 Mei 1969.Kerajaan telah melaksanakan pelbagai dasar untukmenjamin keadilan ekonomi dan meningkatkantaraf hidup rakyat.

14. Cabaran Kesembilan ialah memupuk dan membinamasyarakat yang makmur.

Masyarakat yang hidup dalam kemewahan danmempunyai taraf hidup tinggi adalah ciri-cirimasyarakat makmur. Pada masa yang sama tiadamasyarakat yang hidup melarat dan miskin.Pendapatan isi rumah dan negara juga berada padatahap yang tinggi.

15. Wawasan 2020 hanya akan menjadi realiti apabilakesemua 9 cabaran utama ini dapat diatasi oleh rakyatMalaysia dengan baik.


64

Imp

eria

lism

e ku

asa-

kuas

a B

arat

(a)

Men

dap

atka

n b

ahan

men

tah

(b) M

emas

arka

n p

rod

uk

1K

emu

ncu

lan

nas

ion

alis

me

•N

asio

nal

ism

e ya

ng

ku

at m

enye

bab

kan

ku

asa-

kuas

a b

esar

ini s

ang

gu

p b

erp

eran

g u

ntu

km

emb

ukt

ikan

ku

asa

mas

ing

-mas

ing

.

2(a

)S

iste

m p

akat

an n

egar

a E

rop

ah•

Per

ikat

an K

uas

a Te

ng

ah (T

rip

le A

llian

ce).

•D

iben

tuk

pad

a 18

82.

•D

ian

gg

ota

i Jer

man

, Au

stri

a-H

un

gar

y d

an It

ali.

•K

emu

dia

n d

iser

tai I

tali

dan

Jep

un

.(b

) Pak

atan

Ber

tig

a (T

rip

le E

nte

nte

)•

Dib

entu

k p

ada

1907

.•

Dia

ng

go

tai B

rita

in, P

eran

cis

dan

Ru

sia.

•K

emu

dia

n d

iser

tai I

tali

dan

Jep

un

.

3P

emb

un

uh

an A

rch

du

ke F

ran

z F

erd

inan

d,

•p

ewar

is t

akh

ta A

ust

ria

– H

un

gar

y,28

Ju

n 1

914

ole

h p

eng

gan

as S

erb

ia.

PE

RA

NG

DU

NIA

PE

RTA

MA

(19

14–1

918)

Po

litik

1M

enam

atka

n p

emer

inta

han

ber

aja

di E

rop

ah.

2Te

rben

tuk

Per

jan

jian

Ver

saill

es y

ang

men

gu

bah

pet

a E

rop

ahd

an p

emb

entu

kan

neg

ara

bar

u.

3P

emb

entu

kan

Lig

a B

ang

sa•

Un

tuk

men

gg

alak

kan

keam

anan

dan

ker

jasa

ma

kese

lam

atan

ber

sam

a.

Eko

no

mi

1N

egar

a ya

ng

ber

per

ang

men

gal

ami i

nfl

asi d

anh

uta

ng

tin

gg

i.2

Pas

aran

du

nia

dia

mb

ilal

ih o

leh

Am

erik

aS

yari

kat

dan

Jep

un

.

jR

amai

raky

atya

ng

keh

ilan

gan

nya

wa.

Eko

no

mi

BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSAKonflik Antarabangsa

Eko

no

mi

Po

litik

Kes

an

Fak

tor


6 4 BAB 9MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

Konflik Antarabangsa

KONFLIK ANTARABANGSA

PERANG DUNIA PERTAMA (1914-1918)

1. Perang Dunia Pertama berlaku disebabkan olehfaktor politik dan ekonomi.

2. Faktor politik:Kemunculan nasionalismeSistem pakatan negara-negara Eropah iaituPerikatan Kuasa Tengah dan PakatanBertiga.Perikatan Kuasa Tengah (Triple Alliance)dibentuk pada 1882 dan dianggotai olehJerman, Austria-Hungary dan Itali. Perikatanini kemudiannya disertai oleh Turki danBulgaria.Pakatan Bertiga (Triple Entente) terdiridaripada Britain, Perancis dan Rusia yangdibentuk pada 1907, pakatan inikemudiannya disertai oleh Itali dan Jepun.

3. Faktor ekonomi juga melibatkan persaingankuasa-kuasa besar merebut peluang ekonomi.

4. Pada penghujung abad ke-19, negara-negarakecil di Eropah telah bersatu dan membentuksebuah negara bangsa yang lebih besarContohnya, Jerman dan Itali.

5. Kedua-dua negara ini menyertai kuasa besarEropah yang lain seperti Britain, Perancis,Austria-Hungary dan Rusia dalam usahamendapatkan tanah jajahan.

6. Nasionalisme yang kuat menyebabkan kuasa-kuasa besar ini sanggup berperang bagimembuktikan kuasa masing-masing.

7. Menjelang penghujung abad ke-19 dan awalabad ke-20, persaingan sengit ini berlaku dikalangan kuasa Eropah ini akibat ImperialismeBaru.

8. Kuasa besar mula bersaing bagi membentuklingkungan pengaruh masing-masing untukmendapat bahan mentah dan untukmemasarkan produk mereka.

9. Menjelang abad ke-20, negara Eropahmempunyai 2 pakatan, iaitu Perikatan KuasaTengah dan Pakatan Bertiga.

10. Persaingan antara kedua-duanya mulamengancam perimbangan kuasa dunia yangwujud ketika itu.

11. Faktor segera yang mencetuskan Perang DuniaPertama ialah pembunuhan Archduke FranzFerdinand, pewaris takhta Austria-Hungary danisterinya oleh seorang pengganas Serbia pada28 Jun 1914.

12. Kemudian pada 28 Julai 1914, Austria dengansokongan Jerman telah mengisy tiharkanperang terhadap Serbia.

13. Serbia pula disokong oleh sekutunya Rusia danPerancis.

14. Serangan Jerman terhadap Perancis melaluinegara berkecuali (Belgium) telah menimbulkankemarahan Britain.

15. Britain yang memang bermusuhan denganJerman turut campur tangan dalam peperanganini.

16. Britain kemudiannya meminta bantuanAmerika Syarikat.

17. Serangan Jerman terhadap kapal dagangAmerika Syarikat turut melibatkan negaratersebut dalam peperangan tersebut.

18. Kesan politik :Perang Dunia Pertama telah menamatkanpemerintahan beraja di Eropah.Persidangan Damai pada Jun 1919membawa kepada pemeteraian PerjanjianVersailles di mana ia telah mengubah petaEropah dan membentuk beberapa buahnegara baru.Perjanjian tersebut juga telah membentukLiga Bangsa pada 1919. Matlamatnyaadalah untuk menggalakkan keamanan dankerjasama antarabangsa disampingmenjamin keselamatan bersama. Keahlianliga ini termasuk negara-negara bersekutu(kecuali Amerika Syarikat) dan negara-negara berkecuali.Tetapi liga ini gagal menghalang kuasa besardaripada melakukan pencerobohan. Iaakhirnya dibubarkan pada April 1945.

19. Kesan ekonomi :Negara-negara yang berkembangmengalami inflasi dan hutang peperanganyang tinggi disebabkan perbelanjaanperang yang terlalu besar.Pada akhir peperangan, Pakatan Bertigatelah membelanjakan US$125 bi l ionmanakala Perikatan Kuasa Tengahmembelanjakan US$ 60 bilion. Ini membawakepada masalah inflasi dan pengangguran.Pasaran dunia mula diambil alih olehAmerika Syarikat dan Jepun. Ini dirasakanoleh negara-negara Eropah terutamanyaBritain, yang sebelum ini sebuah negaraindustri yang menguasai peratusperdagangan dunia terbesar. Britain telahkehilangan 1/3 daripada perdagangan dunialuarnya.

20. Kesan sosial :Begitu ramai rakyat yang kehilangan nyawaakibat peperangan tersebut.


65BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA KONFLIK ANTARABANGSA


Per

ang

Du

nia

Ked

ua

(193

9–19

45)

Po

litik

Eko

no

mi

(a)

Kem

eles

etan

eko

no

mi d

un

ia•

Ber

mu

la d

i Am

erik

a S

yari

kat

dan

mer

ebak

ke

neg

ara

lain

.

(b)

Per

ub

ahan

po

litik

di

Jerm

an, S

ovi

etU

nio

n, I

tali

dan

Jep

un

.•

Di R

usi

a, b

erla

kup

eran

g s

aud

ara.

•D

i Ita

li, B

enit

oM

uss

olin

im

enja

jah

Eth

io-

pia

dan

men

cero

bo

hP

eran

cis.

•Je

pu

nm

eng

uas

ain

egar

a d

i Tim

ur.

1Je

rman

dan

US

SR

men

yera

ng

Po

lan

d.

2B

rita

in d

an P

eran

cis

men

gis

ytih

arka

n p

eran

gte

rhad

ap J

erm

an k

eran

a se

ran

gan

ter

seb

ut.

37

Dis

emb

er 1

941,

Jep

un

men

yera

ng

Pea

rlH

arb

ou

r, H

awai

i.4

Sep

tem

ber

194

2, J

epu

n m

end

ud

uki

Tan

ahM

elay

u d

an S

ing

apu

ra.

5M

un

cul P

akat

an B

eras

ing

an (K

uas

aB

erse

kutu

dan

Ku

asa

Pak

si)

6M

ei 1

945,

Jer

man

dik

alah

kan

.7

Ku

asa

Ber

seku

tum

eng

alih

per

hat

ian

kep

ada

Jep

un

.8

6 O

go

s 19

45, H

arry

Tru

man

men

gar

ahka

nb

om

ato

m d

igu

gu

rkan

di

Hir

osh

ima

dan

Nag

asak

i.

Kro

no

log

i Per

ang

Du

nia

Ked

ua

(a)

Keg

agal

an P

erja

njia

nV

ersa

illes

•Ti

mb

ul r

asa

tid

akp

uas

hat

i di k

alan

gan

pem

imp

in n

egar

ate

ruta

man

ya J

erm

an.

Polit

ik

Sos

ial

Eko

nom

i

Kes

an

1.M

emec

ahb

elah

kan

neg

ara

Ero

pah

. (Je

rman

÷ 2

) Jer

man

Tim

ur

dan

Jerm

an B

arat

.2.

Sis

tem

Imp

eria

lism

eru

ntu

h.

3.M

enu

bu

hka

n n

egar

ab

aru

yan

g m

erd

eka.

4.B

erla

ku P

eran

g D

ing

in.

1.Ju

mla

h n

yaw

aya

ng

terk

orb

anti

ng

gi.

2.Ti

mb

ul k

esed

aran

pen

tin

gn

yake

dam

aian

du

nia

.3.

Tert

ub

uh

nya

PB

Bp

ada

Okt

ob

er19

45.

Neg

ara

bar

up

erlu

men

ang

ani d

anm

emb

ang

un

kan

sem

ula

eko

no

mi

mas

ing

-mas

ing

Fak

tor




PERANG DUNIA KEDUA (1939-1945)

(1) Punca berlakunya Perang Dunia Kedua:

Faktor politik(a) Kegagalan Perjanjian Versailles menyelesaikan

masalah Perang Dunia Pertama.Perjanjian Versailles telah menimbulkan rasatidak puas hati di kalangan beberapa orangpemimpin negara terutamanya Jerman kerana:

(a) Jerman kehilangan tanah jajahannya.(b) Terpaksa membayar pampasan perang yang

tinggi.(c) Diarah mengurangkan saiz angkatan tenteranya.(d) Muncul pemimpin baru, Adolf Hitler yang berjaya

menguasai Jerman menerusi partinya NationalSocialist. Hitler kemudiannya telah mengingkariPerjanjian Versailles apabila beliau membinasebuah angkatan tentera yang besar.

(b) Perubahan politik yang berlaku di Jerman, SovietUnion, Itali dan Jepun.

Di Rusia, berlaku perang saudara.Pihak komunis berjaya mengalahkan pihak lawanyang dibantu oleh tentera Amerika Syarikat, Britain,Perancis dan Jepun.Vladimir Lenin telah mengukuhkan ideologikomunis di Rusia yang kemudiannya dikenalisebagai Kesatuan Republik Sosialis Soviet (USSR)pada 1922. 1924, Vladimir Lenin meninggal duniadan digantikan oleh Joseph Stalin.Di Itali, Benito Mussolini telah menjajah Habsyah(Ethiopia) dan telah menceroboh Perancis pada1940.Jepun telah menguasai negara-negara di Timur danberasa bertanggungjawab membebaskan negara-negara ini daripada penjajahan Barat.

Faktor Ekonomi1. Perang kemelesetan yang berlaku pada awal 1930-

an.(a) Pada 1929, berlaku kemelesetan ekonomi yang

melanda Amerika Syarikat dan seterusnyamerebak ke bahagian lain di dunia.

(b) Amerika Syarikat tidak mampu lagi menyediakanpinjaman untuk Jerman. Ini menyebabkan Jermantidak berupaya membayar hutang peperangan.

(c) Masalah ekonomi yang melanda telahmenyebabkan negara seperti Britain, Perancis, danItali mengurangkan peruntukan ketenteraan.

(d) Sebaliknya, Jerman telah bertindak mengukuhkanketenteraan dan menjalankan perluasan kuasabagi mengalih perhatian rakyatnya daripadamasalah ekonomi.

(e) Di Jepun juga berlaku perkara yang sama:Pengukuhan kuasa tentera dalam kerajaanJepun dan aspirasi Jepun merangsang aktivitiperluasan kuasa pada 1930-an.Pada 1931, Jepun menakluki Manchuria.1937, Jepun menguasai bahagian utara Chinadan menguasai bandar Nanking.Apabila Jerman menduduki Perancis, Jepunmengambil kesempatan menduduki Indo china(negara jajahan Perancis pada 1941).

2. Kronologi Perang Dunia Kedua:(i) Perang Dunia Kedua meletus apabila Jerman

menyerang Poland dari barat.(ii) USSR pula menyerang Poland dari timur.(iii) Serangan ini menyebabkan Britain dan Perancis

mengisytiharkan perang terhadap Jerman.(iv) Pada 7 Disember 1941, Jepun melancarkan

serangan mengejut ke atas Pearl Harbour,Hawaii. Mereka berjaya memusnahkan angkatanperang Amerika Syarikat di Lautan Pasifik.

(v) September 1942, pihak Jepun menduduki TanahMelayu dan Singapura setelah berjayamengalahkan Britain.

(vi) Muncul pakatan berasingan, Kuasa Bersekutu(Britain, Perancis dan Soviet Union) dan KuasaPaksi (Jerman, Itali dan Jepun). Amerika Syarikatmenyertai Kuasa Bersekutu.

(vii) Mei 1945, Kuasa Bersekutu berjayamenyelesaikan masalah di Eropah apabila Jermandikalahkan.

(viii)Selepas kekalahan Jerman, Kuasa Bersekutumengalihkan perhatian kepada Jepun di Asia.

(ix) Walaupun Amerika Syarikat menang dalambeberapa peperangan dengan Jepun tetapi Jepunmasih bersemangat dalam perjuangan mereka.

(x) 6 Ogos 1945, atas alasan ingin mengelakkantempoh peperangan yang lama dan kehilangannyawa yang ramai, Presiden Amerika SyarikatHarry Truman, mengarahkan bom atom pertamadigugurkan di Hiroshima dan 2 hari kemudian,bom kedua pula dijatuhkan di Nagasaki. Dalamsekelip mata sahaja, kedua-dua bandar itu musnah.

3. Kesan Perang Dunia Kedua:1. Kesan Politik

Memecahbelahkan negara-negara di Eropah.Jerman terbahagi kepada 2, Jerman Barat danJerman Timur.Meruntuhkan sistem imperialisme.Menubuhkan negara-negara yang merdeka.

• Kemerdekaan diberi kepada tanah jajahandaripada kuasa-kuasa besar di Eropah.(a) Amerika Syarikat memerdekakan Filipina.(b) Belanda memerdekakan Indonesia.(c) Britain memerdekakan India dan Tanah Melayu.Menyebabkan perang dingin.(a) Berpunca dari perlumbaan bersenjata di

kalangan kuasa-kuasa besar.(b) Perang dingin ini akhirnya telah membahagikan

dunia kepada 2 blok (Dunia Bi-Polar).2. Kesan Ekonomi

Negara-negara baru perlu menangani semulamasalah yang timbul daripada warisan ekonomipenjajah dan membangunkan ekonomi masing-masing.

3. Kesan SosialMenyebabkan jumlah korban yang tinggi.Menimbulkan kesedaran tentang pentingnyakesejahteraan dan kedamaian dunia.Terbentuknya Pertubuhan Bangsa-BangsaBersatu pada Oktober 1945 menggantikan LigaBangsa.


66BAB 9: MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA


Kemunculan Blok Dunia dan Perang Dingin

Blok Dunia: Negara-negara yang sehaluan untuk bersatu dan bertindaksecara bersama untuk menjaga kepentingan ahli

Blok Kapitalis

• Negara Demokratik• Pemilihan kerajaan

melalui pilihan raya

• Peluang perniagaandan pemilikanpersendirian

• Kebebasan individusepenuhnya

• Pemerintahan diktator• Parti Komunis sahaja

yang diiktiraf.

• Perniagaan dimilikidan diuruskan olehkerajaan sahaja.

• Kebebasan individudilindungi dan dikawal.

Blok Komunis

Politik

Ekonomi

Sosial

Perang Dingin1 Berlaku sejaktamat PerangDunia Keduasehingga 1989.

2 Disebabkanideologi danfahaman politikberbeza.

3 Antara BlokKapitalis danBlok Komunis4 ‘Perang

Dingin’kerana tidakberlakukonflikbersenjata.

5 Menggunakan:(a) Propaganda(b)Bantuan

ekonomi(c) Ketenteraan

Untukmenyebarkanpengaruh

6 CubamempengaruhiNegara DuniaKetiga.

7 Negara DuniaKetigamengamalkansikapberkecuali.

PembentukanBlok Dunia

PenubuhanNATO

PenubuhanPakatanWarsaw

PenubuhanSEATO

PerlumbaanSenjata

Kesan PerangDingin




KEMUNCULAN BLOK DUNIA DANPERANG DINGIN

1. Penyelesaian Perang Dunia Kedua dicapaidalam beberapa sesi persidangan.

2. Ketidaksefahaman dalam persidangan ini telahmenampakkan kesan keberantakan danakhirnya menyebabkan kemunculan blok Duniadan Perang Dingin.

BLOK DUNIA

1. Ia merujuk kepada negara-negara yangsehaluan untuk bersatu dan bertindak secarabersama bagi menjaga kepentingan ahli.

2. Blok ini tampil dalam pelbagai bentuk, samaada dari segi politik, ekonomi atau geografi.

3. Blok Dunia yang terbentuk ketika ituberasaskan geopolitik.

4. Terdapat 2 blok Dunia iaitu Blok Kapitalis danBlok Komunis.

5. Blok Kapitalis ialah negara demokratik dimana pemilihan kerajaan melalui pilihanraya.

6. Dari segi ekonomi pula, peluang perniagaandan pemilikan secara persendirian. Dari segisosial pula kebebasan individu adalah hakindividu sepenuhnya.

7. Blok Komunis pula ialah pemerintahan secaradiktator dan hanya parti Komunis sahajadiiktiraf.

8. Dari segi ekonomi pula perniagaan dimiliki dandiuruskan sepenuhnya oleh kerajaan.

9. Dari segi sosial pula kebebasan individudilindungi dan dikawal.

PERANG DINGIN

1. Perang Dingin berlaku sejak tamatnya PerangDunia Kedua sehingga tahun 1989 apabilamusnahnya sistem komunis Soviet Union.

2. Perang Dingin berlaku disebabkan ideologi danfahaman politik yang berbeza.

3. Perang Dingin merupakan persaingan yangberlaku antara blok Kapitalis yang diketuaiAmerika Syarikat dan blok Komunis yangdiketuai oleh Soviet Union.

4. Ia dikenali dengan nama Perang Dingin keranatidak berlaku sebarang konflik bersenjatasecara langsung antara kedua-dua blok. Tetapikedua-duanya ingin membuktikan kekuatanmasing-masing.

5. Mereka berusaha menyebarkan pengaruh danmemajukan kepentingan masing-masing diEropah dan Asia melalui propaganda, bantuanekonomi dan ketenteraan.

6. Negara-negara Dunia Ketiga tidakbersekongkol dengan mana-mana blok danmengamalkan sikap berkecuali.

7. Semasa Perang Dingin kedua-dua blok berusahamempengaruhi negara-negara tersebut denganmenawarkan bantuan pertahanan dan ekonomi.

8. Negara-negara Dunia Ketiga menjadi rebutanAmerika Syarikat dan Soviet Union yangkemudiannya disertai oleh China.

9. Kesan Perang Dingin:(i) Pembentukan Blok Dunia (Blok Kapitalis

dan Blok Komunis)(ii) Penubuhan NATO(iii)Penubuhan Pakatan Warsaw(iv) Penubuhan Pertubuhan Perjanjian Asia

Tenggara (SEATO)Ia merupakan pakatan yang disusun AmerikaSyarikat pada 1954 di bawah PerjanjianPertahanan Bersama Asia Tenggara.SEATO diwakili Austria, Perancis, Britain,New Zealand, Pakistan, Filipina, Thailanddan Amerika Syarikat. Ia diwujudkan apabilaPerancis menarik diri dari Indochina danbertujuan membendung komunis di AsiaTenggara.Masa depan pertubuhan ini dipersoalkanapabila SEATO gagal campur tangan di Laosatau Vietnam pada 1973 dan dibubarkan1977.

(v) Perlumbaan SenjataBerlaku antara Amerika Syarikat dan SovietUnion.1949, Soviet Union memiliki bom atom.1952, Amerika Syarikat berjaya menguji bomhidrogen, begitu juga Soviet Union pada1955.1957, Soviet Union berjaya melancarkanSatelit Sputnik I dan Explorer I pada 1958bermula persaingan dalam penjelajahanangkasa lepas dan teknologi peluruberpandu.

10. Konflik antarabangsa telah memberi kesanpolitik, ekonomi, dan sosial kepada negara-negara lain

11. Perubahan ini memberi peluang dan cabarankepada negara baru membentuk identiti sendiriseperti Malaysia.

12. Peluang dan cabaran perlu ditangani denganbaik melalui hubungan antarabangsa danserantau bagi menjamin kepentingan bersama.



Peranan Dan Sumbangan Malaysia Dalam Pertubuhan Antara Bangsa

Dasar luar MalaysiaBerbaik-baik dengan

semua negara

Bentuk hubungan:1 Hubungan bilateral

• Hubungan secara terusdengan negara tertentu.

• Contoh, negara jiran, negaraAsia lain, Amerika Latin,Afrika, Asia dan negara maju.

2 Hubungan Multilateral• Hubungan dalam bentuk

kumpulan dan pertubuhanseperti ASEAN, OIC, NAMdan sebagainya.

Kepentingan1 Menjamin keselamatan rakyat/

negara.2 Memelihara kepentingan nasional.3 Mengekalkan kedaulatan negara.4 Menggalakkan pembangunan dan

kemajuan ekonomi.5 Mengekalkan keamanan sejagat

melalui kerjasama antarabangsa.6 Menjadi warga global prihatin dan

bertanggungjawab terhadapkesejahteraan dunia.

ASAS-ASAS PENGGUBALANDASAR LUAR MALAYSIA

• Telah wujud hubungan dengannegara luar sejak zamanKesultanan Melayu Melaka.

• Bergantung kepada kuasaBarat dalam hal pertahanan.

• Untuk memajukanekonomi.

• Menggalakkanpelaburan asing baikdari segi modal danpasaran.

• Faktor kepelbagaiankaum turut diambil kiradalam penggubalandasar luar Malaysia.

• Contoh, Malaysia tidakmengadakan hubungandiplomatik denganIsrael yang menindasPalestin.

• Keselamatan serantauakan turut memberikesan kepadakeselamatan Malaysia.

• Pendirian Malaysiayang berpegangkepada keamanansejagat.

FaktorSejarah

FaktorDemokratik

FaktorGeografi

FaktorPolitik

FaktorEkonomi



Peranan dan Sumbangan Malaysia dalam Pertubuhan Antarabangsa

PERANAN DAN SUMBANGAN MALAYSIADALAM KERJASAMA ANTARABANGSA

1. Malaysia mengamalkan dasar luar iaitu berbaik-baikdengan semua negara.

2. Antara matlamat dasar luar Malaysia ialah:(i) Menjamin keselamatan rakyat dan negara.(ii) Memelihara kepentingan nasional.(iii) Mengekalkan kedaulatan negara.(iv) Menggalakkan pembangunan dan kemajuan

ekonomi.(v) Mengekalkan keamanan sejagat melalui

kerjasama antarabangsa.(vi) Menjadi warga global yang bertanggungjawab dan

peka terhadap usaha memupuk kesejahteraandunia.

3. 2 bentuk hubungan luar dengan negara-negara lainyang dilaksanakan Malaysia:(a) Hubungan bilateral

Hubungan secara terus dengan negara-negaratertentu.Contoh, hubungan Malaysia dengan negara-negarajiran (Singapura, Indonesia, Thailand dan Vietnam).Hubungan luar juga diadakan dengan negara Asiayang lain, Amerika Latin, Afrika, Asia Barat sertanegara maju seperti Britain dan Amerika Syarikat.

(b) Hubungan multilateralHubungan dalam bentuk kumpulan danpertubuhan seperti Persatuan Negara-Negara AsiaTenggara (ASEAN), KOMANWEL, Pertubuhan IslamAntarabangsa (OIC), Pergerakan Negara-NegaraBerkecuali (NAM) dan sebagainya.

DASAR-DASAR LUAR MALAYSIA

Asas-asas Penggubalan Dasar Luar Malaysia

1. Penggubalan dasar luar Malaysia dipengaruhi olehbeberapa faktor iaitu:

Faktor sejarah

Sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka telahwujud hubungan dengan negara luar seperti China,Arab, Siam dan negeri-negeri Kepulauan Melayu.Ia lebih kepada hubungan berbentuk perdagangan.Pada masa ini telah terjalin hubungan Melayuserumpun di Kepulauan Melayu (Indonesia, Brunei,Singapura dan Malaysia).Selepas merdeka, Malaysia menyertai Komanweldan meneruskan hubungan diplomatik denganBritain dan negara Komanwel lain.Ketika itu Malaysia diancam oleh fahaman komunisyang disebarkan oleh Parti Komunis Malaya (PKM).Hal ini telah menggugat keselamatan Malaysia danini telah mendorong Malaysia mengamalkan dasarluar yang Pro-barat dan antikomunis.Pada masa yang sama, Malaysia masih bergantungkepada kuasa Barat kerana tidak berkeupayaandalam hal pertahanan.

Faktor Ekonomi

1. Malaysia mengamalkan ekonomi pasaran bebas danmenjalin hubungan baik dengan negara lain di duniauntuk memajukan ekonomi.

2. Sejak zaman penjajahan British lagi, Malaysia antarapengeluar bijih timah dan getah utama di dunia.

3. Ketika itu telah terjalin hubungan ekonominya denganBritain dan Amerika Syarikat.

4. Selepas merdeka, Malaysia masih mengharapkan modaldan pasaran dari negara-negara tersebut.

5. Beberapa langkah telah diambil bagi menggalakkanpelaburan asing.

6. Ia bukan sahaja dapat meningkatkan pendapatannegara malah menyediakan peluang pekerjaan.

7. Menjelang 1980-an melalui Dasar Pandang ke Timur,pelaburan asing juga digalakkan dari negara-negara diTimur terutamanya Jepun dan Korea.

8. Malaysia juga telah menjalin hubungan baik dengannegara-negara sedang membangun dan negara-negaraIslam bagi meningkatkan pasaran barangan keluaranMalaysia di samping mengadakan pelaburan di negaraberkenaan.

Faktor Politik

1. Malaysia sebagai negara yang mengamalkan sistempemerintahan demokrasi berparlimen berhakmenentukan hala tuju masa depannya berdasarkanprinsip-prinsip keamanan sejagat.

2. Ia dapat dilihat dalam dasar luar Malaysia yangmenekankan pemeliharaan kedaulatan negara-negaralain.

3. Contohnya, dasar Malaysia yang menyokong Palestinbagi mewujudkan keamanan di rantau Asia Barat.

4. Malaysia berpegang teguh pada prinsip dan piagam PBBbagi memelihara keamanan dunia.

Faktor Geografi

1. Malaysia yang berkedudukan strategik di AsiaTenggara dan bersempadan dengan kebanyakannegara di rantau ini seperti Singapura, Thailand,Indonesia, Filipina dan Brunei.

2. Perairannya menjadi laluan utama kapal-kapalperdagangan di dunia.

3. Dengan itu, keselamatan serantau akanmempengaruhi dan meninggalkan kesan terhadapkeselamatan Malaysia.

Faktor Demografi

1. Malaysia telah menjalinkan hubungan diplomatik yangbaik dengan negara-negara Islam sejajar denganpenduduknya yang majoriti beragama Islam.

2. Malaysia tidak mengadakan hubungan diplomatikIsrael disebabkan dasar negara berkenaan yangmenceroboh dan menindas bumi Palestin.

3. Rakyat Malaysia yang terdiri daripada pelbagai kaumdan agama juga diberi kebebasan sepenuhnyamengamalkan budaya hidup dan agama masing-masing.

4. Amalan konsep perpaduan dan sikap komited terhadaphak asasi manusia menyebabkan Malaysia menentangDasar Aparteid yang diamalkan di Afrika Selatan.

5. Dasar Aparteid ialah dasar kerajaan Afrika Selatan yangmembezakan taraf penduduk Afrika Selatan mengikutwarna kulit.

6. Orang kulit putih diberikan banyak keistimewaanmanakala orang kulit hitam atau kulit berwarnadianggap rendah dan tidak diberikan hak politik dankemasyarakatan yang sama.

7. Malaysia juga tidak mengamalkan sebarang hubungandiplomatik dengan negara berkenaan hinggalah dasarAparteid tersebut dihapuskan.

8. Oleh itu, faktor pelbagai kaum juga amatmempengaruhi penggubalan dasar luar Malaysia.




Tahap Pertama Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj (1957–1970)

Dasar yang dilaksanakan:(a) Dasar pro-Barat yang antikomunis.(b) Dasar berbaik-baik dengan negara jiran dan KOMANWEL.

Faktor Politik

1 Disebabkan ancaman komunis di AsiaTenggara• Memerlukan bantuan pertahanan negara

KOMANWEL lain.2 Timbul krisis dengan negara jiran (Indone-

sia, Filipina dan Singapura).

• Usaha yang dilakukan:Menandatangani Perjanjian ASA (1961),MAPHILINDO (1962) dan ASEAN (1967)

Faktor Ekonomi

• Malaysia bergantung kepadaBritain dalam hal ekonomi

• Untuk mengurangkanpergantungan, Malaysiamengadakan hubungandagang dengan negara lain.

Tahap Kedua Tun Abdul Razak (1972–1976) danTun Hussein Onn (1976–1981)

Dasar yang dilaksanakan:(i) Dasar berkecuali(ii)Dasar berbaik-baik dengan semua negara

Perubahan berlaku kerana:(a) Peranan AMDA kurang(b) Pengaruh Britain di Timur kurang(c) Berlaku pengolakan di Vietnam (Amerika

Syarikat dan China)

Antara usaha yangdilakukan:(i) Mengisytiharkan

konsep ZOPFAN.(ii)Menjalin hubungan

diplomatik dengannegara berfahamankomunis.

• Masih mengekalkan dasar tahap kedua tetapi mementingkanekonomi negara

Usaha yang dilaksanakan:(i) Mengadakan hubungan erat dengan negara ASEAN(ii) Memperkenalkan Dasar Pandang ke Timur (1982)

• Jepun dan Korea Selatan sebagai model membangunkan negara(iii) Meningkatkan hubungan 2 hala dengan mengadakan lawatan Perdana Menteri

• Misi perdagangan juga turut serta dan menandatangani perjanjianperdagangan 2 hala.

Tahap Ketiga Tun Dr. Mahathir Mohamad (1981–2003)




PERKEMBANGAN DASAR LUAR MALAYSIA

1. Sejak mencapai kemerdekaan, dasar luar Malaysiasentiasa berubah mengikut peredaran masa danperkembangan dunia.

2. Dalam menentukan dasar luar negara, perkembangansemasa memainkan peranan penting.

3. Perkembangan dasar luar negara Malaysia dapatdibahagikan kepada 3 tahap:

Tahap Pertama:Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj (1957-1970)i. Dasar yang dilaksanakan:

Dasar pro-barat yang antikomunis.Dasar berbaik-baik dengan negara jiran danKOMANWEL.

ii. Ia dilaksanakan atas faktor politik, ekonomi dansosial.

(a) Faktor politikIni disebabkan oleh ancaman komunis di negara-negara Asia Tenggara dan melalui Parti KomunisMalaya di dalam negeri.Oleh sebab itu, Malaysia memerlukan bantuanpertahanan daripada negara Komanwel sepertiBritain, Australia dan New Zealand.Untuk menyekat perkembangan pengaruhkomunis, Malaysia telah menandatanganiPerjanjian Pertahanan Inggeris-Tanah Melayu(AMDA) pada 1956.Menurut perjanjian ini, British akan memberibantuan kepada Malaysia sekiranya diserang olehmana-mana negara.Ini disebabkan timbulnya krisis dengan negarajiran terutama selepas Malaysia mencapaikemerdekaan seperti:Konfrontasi Malaysia-Indonesia (1963-1965)Terputusnya hubungan dengan Filipina (1963-1965)Keluarnya Singapura daripada Malaysia (1965)Usaha untuk memperbaiki hubungan dengannegara jiran ini terbukti melalui beberapaperjanjian:Menandatangani perjanj ian menubuhkanPersatuan Asia Tenggara (ASA) pada 1961bersama-sama Thailand dan Filipina.MAPHILINDO pada 1962 bersama-sama Indonesiadan Filipina.ASEAN pada 1967 bersama-sama Thailand,Indonesia, Filipina dan Singapura.

(b) Faktor ekonomiMenunjukkan pergantungan kepada Britain dalammenjaga kepentingan ekonomi negara.Ini kerana Malaysia merupakan anggota bloksterling yang menjalankan urusan perdagangandalam nilai mata wang paun sterling.Malaysia masih memberikan tumpuan kepada 2hasil utamanya iaitu bijih timah dan getah denganmengharapkan sepenuhnya permintaan daripadanegara Barat termasuk Britain.Pelabur Britain masih menguasai peratus yang besardalam ekonomi Malaysia terutama dalam bidangperladangan dan perindustrian.Bagi mengurangkan pergantungan ini, Malaysia yangmengamalkan pasaran bebas mula membina

rangkaian perdagangan dengan negara-negara lainseperti Amerika Syarikat, Jepun, Singapura danJerman Barat bagi mengurangkan pergantungankepada Britain dan mencari pasaran baru.

Tahap Kedua:Tun Abdul Razak (1972-1976) dan Tun Hussein Onn(1976-1981)

i. Dasar yang dilaksanakan:Dasar berkecualiDasar berbaik-baik dengan semua negara

ii. Perubahan disebabkan:Kurangnya peranan yang dimainkan oleh AMDAKurangnya pengaruh Britain di TimurBerlaku pergolakan di Vietnam yangmelibatkan 2 kuasa besar (Amerika Syarikatdan China).

iii. Antara usaha yang dilakukan untuk mencapaimatlamat dasar luar Malaysia iaitu:(a) Mengisytiharkan konsep Zon Aman, Bebas dan

berkecuali (ZOPFAN) bersama-sama dengananggota negara ASEAN.

(b) Malaysia telah menjalin hubungan diplomatikdengan negara berfahaman komunis (China,Jerman Timur, Korea Utara, Vietnam Utara, danMongolia).

(c) Keinginan Malaysia menjalin persahabatandengan semua negara khususnya negara jirandapat dilihat apabila Malaysia mengadakanhubungan diplomatik dengan Vietnam pada1976.

• Masalah pelarian Vietnam di Malaysia dapatdiatasi dengan kerjasama negara-negara jiran.

Tahap Ketiga:Tun Dr. Mahathir Mohamad (1981-2003)

1. Masih mengekalkan dasar-dasar tahap keduatetapi menekankan kepentingan ekonomi negara.

2. Kepentingan ini berkaitan dengan isu-isuperdagangan,pelaburan, dan pembangunanterutama di kalangan negara membangun.

3. Usaha yang dilaksanakan untuk mencapaimatlamat dasar tersebut ialah:

(a) Mengadakan hubungan lebih erat dengan negara-negara ASEAN. Contohnya, menyelesaikan krisisVietnam dan Kampuchea.

(b) Memperkenalkan Dasar Pandang ke Timur pada1982 menggunakan Jepun dan Korea Selatansebagai model untuk membangunkan negaraMalaysia.

• Dasar Pandang ke Timur bertujuan menggalakkanrakyatnya mengambil dan menerima pakai nilai-niali murni yang baik seperti semangat mencintainegara, kesungguhan dalam pekerjaan dan etikapengurusan yang baik.

(a) Mempertingkatkan hubungan 2 hala dengannegara-negara lain menerusi lawatan oleh PerdanaMenteri ke Afrika, Amerika Selatan, Caribbean, danPasifik Sealatan.

• Misi perdagangan juga akan turut serta danmenandatangani perjanjian perdagangan 2 halayang menguntungkan kedua-dua pihak.




PBB

3 Bekerjasama menyelesaikanmasalah antarabangsa danmelindungi hak asasi manusia.

4 Menjadi pusat mengharmonitindakan negara anggota.

Penubuhan PBB

1 Ditubuhkan pada1945.

2 1946, ibu pejabatnyaberpindah ke NewYork.

1 Menjalin keamanan.2 Menggalakkan

hubungan baik antaranegara anggota.

Anggota PBB

1 Pada awalnya 51 buahnegara.

2 Sehingga 2002, 189buah negara.

3 Malaysia menjadianggota PBB selepaskemerdekaan (1957).

Peranan Malaysiadalam PBB

• Menjadi pasukan pendamai,pengaman dan pemerhati dalambeberapa pergolakan negara.

• Menentang dasarApartheid.

• Menyaran BenuaAntartika menjadiwarisan dunia.

• Malaysia, ahli BankDunia yang ditubuhkanpada Disember 1945.

• Malaysia pernahmendapatkan bantuanBank Dunia untukmenjayakan rancanganFELDA

Agensi lain yang disertai

(i) FAO(ii) WHO(iii) UNESCO(iv) Ahli Majlis

Keselamatan PBB

Sumbangan Malaysia

• Tan Sri Razali Ismailsebagai PengerusiPerhimpunan MalaysiaAgung PBB.

•` Pernah dilantik wakil khasPBB menyelesaikan konflikpolitik Myanmar.

Carta Organisasi PBB

• Mengekal keamanandan keselamatan antarabangsa.

• Anggota : 15 negara• 5 ahli tetap (kuasa veto)

US, China, Britain,Perancis dan Rusia.

• 10 ahli dipilih secaraundi.

• Tempoh ahli: 2 tahun

Majlis Keselamatan

• Mahkamah Dunia.• Menyelesaikan pertelingkahan

antara negara.

Mahkamah Keadilan Antarabangsa

• Mengawasi danmenyediakan pemerintahansendiri bagi II buah wilayahyang diamanahkan.

Majlis Amanah

• Membuat kerjapentadbiransebagaimanadiarahkan.

• Diketuai SetiausahaAgung.

Sekretariat

• 54 ahli dilantikuntuk tempoh 3tahun.

• Mengurus hal ehwalekonomi dan sosialnegara anggota.

Majlis Ekonomidan Sosial

• Sebagai Parlimen Dunia• Setiap negara satu undi

Majlis Perhimpunan Agung

Malaysia dalam Pertubuhan Antarabangsa

Ekonomi

Piagam PBB




MALAYSIA DALAM PERTUBUHANANTARABANGSA

1. Selepas merdeka, Malaysia menyertai dan aktifdalam beberapa pertubuhan seperti:(a) Komanwel(b) Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu(c) Pertubuhan Negara-Negara Berkecuali(d) Kumpulan selatan-selatan(e) Pertubuhan Negara-Negara Islam

2. Pertubuhan antarabangsa ialah pertubuhanatau kesatuan yang dibentuk sekumpulannegara di dunia tanpa mengira kedudukangeografi dan sistem politik negara berkenaan.

3. Tujuannya adalah untuk memeliharakepentingan negara-negara anggotanya.

PERTUBUHAN BANGSA-BANGSA BERSATU

1. PBB ditubuhkan pada 1945 , iaitu selepasPerang Dunia Kedua apabila Liga Bangsadibubarkan setelah gagal menghalangtercetusnya Perang Dunia Kedua.

2. 1946, ibu pejabat PBB di San Franciscoberpindah ke New York.

3. Piagam PBB adalah untuk mencapai matlamat:(a) Menjalin keamanan.(b) Menggalakkan hubungan berbaik-baik

antara negara-negara anggota.(c) Bekerjasama menyelesaikan masalah

antarabangsa dan melindungi hak asasimanusia tanpa mengira bangsa, agama, danwarna kulit.

(d) Menjadi pusat mengharmonikan tindakannegara-negara anggota.

4. Negara-negara anggota perlu akur denganpiagam PBB.

5. Pada awal penubuhan keanggotaan adalahsebanyak 51 buah negara. Sehingga 2002,jumlahnya sebanyak 189 buah negara.

6. Malaysia menjadi anggota PBB selepasmencapai kemerdekaan (1957)

7. Antara peranan Malaysia dalam PBB dalammenyelesaikan konflik antarabangsa ialah:(i) Sejak 1960, Malaysia terpilih menyertai

pasukan pendamai di bawah panji PBBuntuk menamatkan perang saudara diCongo (Zaire).

(ii) 1989, Malaysia dipilih mewakili pasukanpengaman PBB ke Namibia untukmembantu negara tersebut mencapaikemerdekaan.

(iii)1990-an, Malaysia menghantar pasukanpemerhati ke sempadan Iran-Iraq danKampuchea serta menghantar pasukan

pengaman ke Bosnia.(iv) Malaysia lantang bersuara di PBB

menentang dasar Aparteid di AfrikaSelatan.

(v) Malaysia juga menyarankan benuaAntartika menjadi warisan dunia yangdiletakkan di bawah hak milik atau kuasasemua negara.

8. Dari segi ekonomi, Malaysia adalah ahli BankDunia , iaitu bank antarabangsa yangditubuhkan PBB pada Disember 1945.(a) Matlamat penubuhan Bank Dunia adalah

membantu negara-negara ahli yang sedangmembangun dari segi kewangan dalammenyusun semula dan membangunkanekonomi negara-negara tersebut.

(b) Malaysia mendapat faedah daripadakemasukan pelaburan asing yangdiharapkan dapat membasmi kemiskinan diluar bandar serta menyediakan peluangpekerjaan.

(c) Malaysia mendapatkan bantuan Bank Duniauntuk menjayakan rancangan LembagaKemajuan Tanah Persekutuan (FELDA) danmembangunkan kemudahan pendidikan danpenyelidikan.

9. Satu persidangan antarabangsa diadakan diVienna, Austria pada 1987 selepas Malaysiamengemukakan usul terhadap usaha-usahamemerangi gejala penyalahgunaan dadah.Perdana Menteri Malaysia menjadi YangDipertua persidangan tersebut.

10. Malaysia juga pernah berpendirian tegasmendesak PBB menjalankan usahamenyelesaikan masalah Palestin denganmenganjurkan Persidangan Antarabangsatentang Palestin di Kuala Lumpur.

11. Malaysia juga bekerjasama dan menyertaibeberapa agensi di bawah PBB, antaranya ialah:(a) Dalam bidang pengeluaran makanan di

bawah agensi Pertubuhan Makanan danPertanian (FAO).

(b) Dalam bidang kesihatan dan perubatan dibawah Pertubuhan Kesihatan Dunia (WHO).

(c) Dalam bidang sains dan teknologi di bawahPertubuhan Pendidikan, Saintif ik danBudaya Bangsa-Bangsa Bersatu (UNESCO).

12. Malaysia pernah dipilih menjadi ahli MajlisKeselamatan PBB pada 1965, 1989 dan 1999.

13. Wakil Malaysia ke PBB ialah Tan Sri RahimRazali sebagai Pengerusi Perhimpunan AgungPBB dan pernah dilantik sebagai wakil khasPBB untuk menyelesaikan konflik politiknegara Myanmar.



Peranan Dan Sumbangan Malaysia Dalam Pertubuhan Antarabangsa

Komanwel

1 Ditubuhkan 1931.2 Anggota: negara

bekas jajahanBritish yangmerdeka.

3 1965, sekretariatditubuh. Ibupejabat London.

Matlamat:1 Mewujudkan

semangat setiakawan negaraanggota.

2 Mewujudkankerjasama dalampelbagai bidang.

Manfaat Komanwel1 Membantu

memeliharakeamanan negara.

2 Perjanjianpertahananmenjanjikanbantuan sekiranyaMalaysiadiserang.

3 Mendapatkerjasamapertahanan.

• MesyuaratCHOGM diadakansetiap 2 tahun.

• Tujuan :membincangkanhal-halkepentinganbersama.

• 1989 → DeklarasiLangkawi diisytiharberhubung tanggungjawabnegara anggota mengawalpencemaran.

• Malaysia lantang menentangdasar Aparteid.

• Eksport Malaysia ke negaraKomanwel (Britain khasnya)dikenakan cukai yang rendah.– Tetapi ditarik balik apabila

Britain menjadi anggota EU.• Rancangan Colombo →

menyediakan bantuan teknikaldan biasiswa dalampendidikan.

• 1998, MalaysiamenganjurkanSukan Komanwel.

Pergerakan Negara-negara Berkecuali (NAM)

1 Ditubuhkan pada September1961.

2 Ahli: negara-negara membangundi Asia, Afrika dan AmerikaSelatan.

3 Anggota: 113 negara, 16 negarapemerhati dan 28 negara tetamujemputan.

1

Prinsip perjuangan NAM:(a) Elak campur tangan asing.(b) Hormat kedaulatan negara lain.(c) Penyelesaian pertelingkahan

melalui rundingan danpersefahaman.

(d) Hormat hak asasi manusia.

2

Matlamat penubuhan• Mengekalkan keamanan dunia

tanpa menyokong blok Barat ataublok Komunis

3

1970 – Malaysia menganggotai NAM– Berlaku perubahan dasar luar

Malaysia

1987 – Sidang kemuncak ke-7 (NewDelhi), Malaysia mengemukakanusul isu Palestin, ekonomi danisu Benua Antartika

– Sidang kemuncak ke-8 (Harare,Zimbabwe), Malaysia cadangkanpenghapusan dasar Aparteid

1989 – Malaysia sebagai Naib Presidendalam sidang Kemuncak NAM diBelgrade, Yugoslavia.

– Malaysia menjadi ahli kumpulan16

2003 – Malaysia tuan rumah sidangKemuncak NAM ke-13

– Rekod tertinggi penyertaannegara ahli, ketua negara danketua kerajaan.

– 2 anggota baru NAM, Timur Lestedan Pulau Catalina

– Juga berlangsung mesyuarattidak rasmi OIC.




KOMANWEL

1. Komanwel dibentuk pada 1931 dankeanggotaannya terdiri daripada negarabekas jajahan British yang telah merdeka.

2. Ahlinya, 54 buah negara sedangmembangun.

3. 1965, Sekretariat Komanwel ditubuhkandan beribu pejabat di London.

4. Matlamat penubuhannya ialah:Membina semangat setia kawan di antaranegara-negara anggotanya.Mewujudkan kerjasama dalam pelbagaibidang.

5. Manfaat Komanwel kepada Malaysia ialah:(i) Membantu Malaysia memelihara

keamanan dan kedaulatan negara dalammenyekat perjuangan Parti KomunisMalaya.

(ii) Perjanjian pertahanan antara Malaysiadengan Britain, Australia, dan NewZealand menjanjikan bantuan sekiranyaMalaysia diserang oleh mana-manapihak semasa konfrontasi Malaysia-Indonesia.

(iii) Mendapat kerjasama pertahanan.6. Mesyuarat Ketua-ketua Kerajaan Komanwel

(CHOGM) diadakan di kalangan negaraanggota setiap 2 tahun.

7. Tujuan mesyuarat ini adalah untukmembincangkan hal-hal kepentinganbersama.

8. Deklarasi Langkawi telah diisy tiharkansemasa mesyuarat CHOGM di Malaysia pada1989 berhubung dengan tanggungjawabnegara-negara Komanwel dalam mengawalmasalah pencemaran.

9. Malaysia juga lantang bersuara menentangdasar Aparteid.

10. Begitu juga dari segi perdagangan, eksportMalaysia ke negara-negara Komanwelterutamanya Britain dikenakan cukai yangrendah. Tetapi keistimewaan ini ditarik balikapabila Britain menjadi anggota pertubuhanKesatuan Eropah (EU).

11. Rancangan Colombo pula menyediakanbantuan teknikal dan biasiswa dalampendidikan.

12. Dalam bidang sukan, Malaysia berjayamenganjurkan Sukan Komanwel pada 1998.

PERGERAKAN NEGARA-NEGARABERKECUALI (NAM)

1. NAM ditubuhkan pada September 1961semasa kemuncak Perang Dingin.

2. Ahlinya merupakan negara-negaramembangun di Asia, Afrika, dan AmerikaSelatan.

3. Ia dianggotai 113 buah negara, 16 buahnegara sebagai pemerhati dan 28 buahnegara sebagai tetamu jemputan.

4. Matlamat utama penubuhannya adalahuntuk mengekalkan keamanan dunia tanpamenyokong blok Barat atau blok Komunis.

5. Prinsip perjuangan NAM ialah:(a) Mengelakkan campur tangan asing

dalam hal ehwal sesebuah negara.(b) Menghormati kedaulatan sesebuah

negara.(c) Menyelesaikan pertelingkahan antara

negara melalui rundingan danpersefahaman.

(d) Menghormati hak asasi manusia.6. Malaysia menganggotai NAM pada 1970

setelah berlakunya pertukaran dasar LuarMalaysia daripada dasar pro-Barat danantikomunis kepada dasar berkecuali danberbaik-baik kepada semua negara.

7. 1987, semasa Sidang Kemuncak Ketujuh diNew Delhi, Malaysia membuat beberapa usulbagi membela kepentingan negara-negarasedang membangun. Antaranya, isu Palestin,kerjasama ekonomi dan isu benua Antartika.

8. Semasa Sidang Kemuncak Kelapan di Harare(Zimbabwe), Malaysia mengemukakancadangan untuk menghapuskan dasarAparteid di Afrika Selatan.

9. 1989, Malaysia diberi penghormatan apabiladipilih sebagai Naib Presiden dalam SidangKemuncak NAM di Belgrade, Yugoslavia.

10. Malaysia juga dilantik sebagai ahli Kumpulan16 yang membincangkan isu kerjasamapolitik negara anggota.

11. 2003, Malaysia juga telah berjaya menjadituan rumah kepada Sidang kemuncak NAMke-13.

12. Ia merekodkan penyertaan tertinggi dengankehadiran 63 negara ahli, iaitu 31 ketuanegara dan 32 ketua kerajaan.

13. Semasa sidang kemuncak tersebut, 2 negarabaru iaitu Timur Leste (Timor Timur) danPulau Catalina didaftarkan sebagai anggotabaru NAM.

14. Pada masa yang sama juga, sidang iniberjaya menganjurkan satu mesyuarat tidakrasmi OIC.

15. Deklarasi Kuala Lumpur menekankan usahamenghidupkan kembali NAM dan pernyataanbersama telah dikeluarkan tentangkedudukan Palestin dan serangan AmerikaSyarikat terhadap Iraq.



Peranan dan Sumbangan Malaysia Dalam Pertubuhan Antarabangsa

Negara-negara Selatan

Antara projek yangdirancang(a) Kerjasama bidang

sains dan teknologi(b) Penubuhan SITTDEC di

Kuala Lumpur(c) Penubuhan GSTP(d) Penubuhan kemudahan

kredit dan mekanismekewangan pembiayaanperdagangan

1 Idea penubuhanbekas PerdanaMenteri Malaysiasemasa sidangkemuncak NAM diZimbabwe (1987). • Dikenali sebagai Negara-

negara Dunia Ketiga.• Persamaan dari segi:

(a) Latar belakangekonomi

(b) Pernah dijajah kuasaBarat

Matlamat penubuhan(i) Untuk mengatasi harga

eksport bahan mentah(ii) Meningkatkan kerjasama

teknikal dan ekonomi diantara negara anggota.

Strategi:• Menubuhkan G-15

pada 1989.• Pertama kali diadakan

di Kuala Lumpur pada1990.

Pertubuhan Persidangan Islam

1 Ditubuhkanpada 1971.

2 Idea TunkuAbdulRahman.

3 Ibu pejabatdi Jeddah,ArabSaudi.

Matlamat:(a) Mengeratkan hubungan

sesama negara Islam.(b) Satu suara untuk

kepentingan umat Islam.(c) Mewujudkan perdamainan

antara negara yangbersengketa.

(d) Memastikan tempat suciIslam dihormati dan tidakdicemari.

Ahli:57 negaradan 3 negarapemerhati

Sumbangan OIC:(a) Memberi bantuan

kepada negaraIslam bermasalah.

(b) Memberi bantuankewangan kepadanegara kurangmaju.

(c) Menubuhkan BankPembangunanIslam.

SumbanganMalaysia → OIC

1 Tunku Abdul Rahman,setiausaha agung OICpertama.

2 Perantara antara Iran-lraqdan menghantar bantuanlain.

3 Menyokong perjuanganPalestin menentangIsreal.

4 Tuan rumah persidanganOIC 1974 dan 2003 sertapenganjur persidanganmenentang pengganas dikalangan negaraIslam (2002).

5 Menawarkan biasiswakepada pelajar OIC diUIAM.

6 Mengesyorkanpenggunaan dinar emas.



Peranan dan Sumbangan Malaysia Dalam Pertubuhan Antarabangsa

NEGARA-NEGARA SELATAN

1. Negara-Negara Selatan juga dikenali sebagaiNegara-Negara Dunia Ketiga.

2. Negara-negara ini mempunyai persamaandari segi:(i) Latar belakang ekonomi(ii) Pernah dijajah kuasa Barat

3. Negara ini masih bergantung pada negaramaju dalam pemasaran bahan mentahdisebabkan tidak mempunyai modal dankepakaran untuk memproses bahan mentahmenjadi barangan siap.

4. Pergantungan ini membawa kepada syaratperdagangan yang tidak adil seperti:(i) Kawalan terhadap harga bahan mentah.(ii) Kadar faedah yang tinggi dikenakan

terhadap pinjaman yang diberikan.5. Oleh itu, matlamat penubuhannya adalah :

(i) Untuk mengatasi harga eksport bahan-bahan mentah.

(ii) Meningkatkan kerjasama ekonomi danteknikal di kalangan negara anggotatanpa bergantung kepada negara-negaramaju.

6. Malaysia memainkan peranan penting dalammenubuhkan Suruhanjaya Selatan-Selatankerana idea penubuhan tersebut datangdaripada bekas Perdana Menteri Malaysiasemasa sidang kemuncak NAM di Zimbabwetahun 1987.

7. Strateginya adalah menubuhkan Kumpulan15 atau G-15 tahun 1989.

8. Sidang kemuncak pertama G-15 diadakandi Kuala Lumpur tahun 1990.

9. Antara projek yang dirancang ialah:(i) Kerjasama dalam bidang sains dan

teknologi.(ii) Penubuhan Pusat Pertukaran Data

Pelaburan dan Teknologi Selatan(SITTDEC) di Kuala Lumpur.

(iii) Penubuhan Sistem KeistimewaanPerdagangan Global (GSTP).

(iv) Penubuhan Kemudahan Kredit danmekanisme kewangan pembiayaanperdagangan.

PERTUBUHAN PERSIDANGAN ISLAM(OIC)

1. Pertubuhan Negara-negara Islam (OIC)ditubuhkan pada 1971 daripada idea TunkuAbdul Rahman.

2. Ia beribu pejabat di Jeddah, Arab Saudi.3. Keahliannya terdiri daripada 57 buah negara

termasuk 3 buah negara sebagai pemerhati.

4. Matlamat OIC ialah:(i) Mengeratkan hubungan sesama negara

Islam dalam segala bidang.(ii) Bersuara dalam satu nada bagi

kepentingan umat Islam.(iii) Mewujudkan perdamaian dalam

persengketaan antara negara Islam.(iv) Bersama-sama memastikan tempat-

tempat suci Islam dihormati dan tidakdicemari.

5. Sumbangan OIC:(i) Memberi bantuan kepada negara-negara

Islam yang menghadapi masalah sepertimenghantar pasukan perubatan keLubnan, Bosnia dan Afghanistan.

(ii) Memberi bantuan kewangan kepadanegara-negara Islam yang kurang majuseperti Sudan, Nigeria dan Chad.

(iii) Menubuhkan Bank Pembangunan Islambagi memberikan perkhidmatankewangan kepada negara anggota.

6. Sumbangan Malaysia kepada OIC:(i) Malaysia memainkan peranan apabila

Tunku Abdul Rahman diberipenghormatan menjadi SetiausahaAgung OIC yang pertama.

(ii) Malaysia menjadi perantara dalampenyelesaian peperangan Iran-Iraq sertamenghantar bantuan pakaian, perubatandan makanan.

(iii) Malaysia memberi sokongan kepadaperjuangan rakyat Palestin untukmendapatkan kembali tanah air merekadaripada Israel.

(iv) Malaysia menjadi tuan rumahPersidangan OIC tahun 1974 dan 2003serta menganjurkan persidanganmenentang pengganas di kalangannegara-negara Islam tahun 2002.

(v) Malaysia menawarkan biasiswa kepadapelajar-pelajar negara OIC untuk belajardi Universiti Islam Antarabangsa (UIAM).

(vi) Malaysia mengesyorkan penggunaandinar emas di kalangan negara Islamuntuk urusan perdagangan dan kegiatanekonomi lain.

7. Malaysia mendapat penghormatan negaraIslam yang lain kerana keseriusan dalammemperjuangkan hak dan kebajikan negara-negara Islam.

8. Dasar Luar Malaysia yang mementingkankesejahteraan meninggalkan kesan positifterhadap Malaysia. Ketokohan pemimpinnyajuga terserlah dengan dasar yang diamalkan.




ASA

• Ditubuhkan 31 Julai 1961.• Idea Tunku Abdul Rahman.• Antara Malaysia, Filipina ,

Indonesia

Matlamat(i) Menjalin kerjasama.(ii) Memberi/menyedia.

kemudahan latihan danpenyelidikan S & T.

(iii) Mengekal keselamatanserantau.

Faktor kegagalan ASA:(a) Kurang kerjasama(b) Dianggap pertubuhan anti

pemerintahan Sukarno(c) Wujud kesangsian perjanjian

ketenteraan(d) Pertelingkahan Malaysia – Filipina MAPHILINDO

Tujuan penubuhan:(a) Meningkatkan hubungan

persahabatan.(b) Menyelesaikan pertelingkahan

Malaysia – Filipina dan Indonesia.

Punca kegagalan• Filipina dan Indonesia

tidak berpuas hatidengan keputusanSabah dan Sarawak yangmenyokong penubuhanMalaysia.

Deklarasi Bangkok pada 8 Ogos 1967 mewujudkan ASEAN.

Anggota 10 negara:1 Malaysia 2 Singapura 3 Thailand4 Filipina 5 Indonesia 6 Vietnam7 Myanmar 8 Laos 9 Brunei10 Kampuchea

Matlamat:(a) Mengekalkan kestabilan politik Asia Tenggara.(b) Membantu satu sama lain.(c) Meningkatkan taraf hidup melalui kerjasama.(d) Memberi kerjasama dalam bentuk latihan dan penyelidikan.(e) Mengadakan hubungan erat serantau dan antarabangsa melalui pertubuhan.

ASEAN

10 tangkai padi diikat = 10 negarayang diikat persahabatan/perpaduan

Bulatan = Semangat bersatu paduASEAN

Struktur Pentadbiran

Persidangan Menteri – menteri Luar ASEAN(setahun sekali)Mesyuarat Menteri – menteri Ekonomi ASEAN(setahun 2 kali)Sidang Kemuncak ASEAN (mengikut keperluan)Sekretariat Tetap ASEAN (Ibu pejabat di Jakarta)Jawatankuasa Tetap SosialJawatankuasa Tetap Ekonomi

1 Konsep ZOPFAN2 Konsep Zon Bebas Senjata Nuklear3 Kerjasama ekonomi

• AFTA• EAEC → ASEAN + 3

4 Kerjasama pendidikan• Penubuhan SEAMEO

5 Kerjasama kebudayaan• Tabung kebudayaan ASEAN• Sukan SEA• Tahun Melawat ASEAN (1992)

Peranan

Asean

Globalisasi

ICTCabaran

MasaDepan MSC

K-Ekonomi

K-Masyarakat




MALAYSIA DALAM PERTUBUHAN SERANTAU

Pertubuhan serantau ialah satu pertubuhan yang anggotanyaterdiri daripada negara-negara yang berjiran antara satu sama lainbagi tujuan politik, ekonomi dan sosial.

Terdapat 3 pertubuhan serantau yang dibentuk dan disertaiMalaysia sejak kemerdekaan iaitu:

• Persatuan Asia Tenggara (ASA) tahun 1961• MAPHILINDO tahun 1963•Persatuan Negara-negara Asia Tenggara (ASEAN) tahun 1967

PERSATUAN ASIA TENGGARA (ASA)

Setelah merdeka, Malaysia dan negara-negara serantau diancamoleh pengaruh komunis.Di Malaysia, Parti Komunis Malaya (PKM) menyebarkan fahamankomunis kepada rakyat. PKM diharamkan kerajaan dan ahli-ahlinya melancarkan gerakan gerila untuk menjatuhkan kerajaan.Ancaman ini turut berlaku di negara jiran seperti Thailand yangbersempadan dengan Malaysia.PKM menggunakan sempadan Malaysia-Thailand sebagaipengkalan gerakan gerila.Ini menyukarkan usaha negara untuk menghapuskan gerakankomunis.Filipina turut diancam pengaruh komunisMalysia berharap pengaruh dan pergerakan PKM dapat dibendungdengan kerjasama antara negara serantau.Oleh itu, Tuanku Abdul Rahman telah mencadangkan penubuhanASA dapat:

• Melindungi negara-negara anggota daripada ancaman komunis.• Menjalinkan kerjasama ekonomi dan sosial.

Pada 31 Julai 1961, ASA ditubuhkan hasil mesyuarat di antaraMalaysia, Thailand dan Filipina.Matlamat penubuhan ASA:

(a) Menjalinkan kerjasama di kalangan negara anggota dalam bidangekonomi, sains dan sosial.

(b) Memberi dan menyediakan kemudahan latihan dan penyelidikansains dan teknologi.

(c) Mengekalkan dan menjamin keselamatan serta kestabilan politiknegara-negara serantau.Kegagalan ASA disebabkan oleh:

(i) Matlamat ASA tidak banyak dicapai kerana kerjasama longgar.(ii) ASA dianggap pertubuhan antipemerintahan Presiden Sukarno.(iii) Kesangsian wujud kesan perjanjian ketenteraan yang berbeza.(iv) Pertelingkahan antara Malaysia-Filipina tentang penubuhan

gagasan Malaysia 1963 telah membawa kepada pembubaran ASAtahun 1963.

MAPHILINDO

1. Tujuan penubuhan ialah:(a) Meningkatkan perhubungan persahabatan(b) Menyelesaikan pertelingkahan antara Malaysia-Filipina dan

Indonesia.2. Sebagai langkah penyelesaian, Malaysia mengadakan rundingan

dengan kedua-dua negara dan mencapai kata sepakat memohonbantuan PBB mendapatkan pandangan rakyat Sarawak dan Sabahtentang penubuhan Malaysia.

3. 1963, PBB menghantar wakil yang diketuai Lawrence V. MichaelMore meninjau pandangan rakyat Sarawak dan Sabah.

4. Hasilnya, majoriti rakyat kedua-dua negeri tersebut bersetujupenubuhan Malaysia.

5. Indonesia dan Filipina tidak puas hati dengan keputusan tersebutterus menentang pembentukan Malaysia.

6. Pertelingkahan berterusan menyebabkan MAPHILINDO tidakberperanan lagi.

PERSATUAN NEGARA-NEGARA ASIA TENGGARA (ASEAN)

1. 8 Ogos 1967, termeterai Deklarasi Bangkok yang mewujudkanPersatuan Negara-negara Asia Tenggara (ASEAN).

2. Ia dianggotai 10 buah negara iaitu Malaysia, Indonesia,Singapura, Thailand, Filipina, Vietnam, Myanmar, Brunei, Laosdan Kampuchea.

3. Papua New Guinea pula sebagai negara pemerhati.4. Matlamat pembentukan ASEAN ialah:

(i) Mengekalkan kestabilan politik di rantau Asia Tenggara.(ii) Membantu antara satu sama lain dalam bidang ekonomi,

sosial dan kebudayaan.(iii) Meningkatkan taraf hidup penduduk melalui kerjasama dalam

bidang pertanian, perdagangan dan perindustrian.(iv) Memberikan kerjasama dan bantuan dalam bentuk latihan

dan penyelidikan.(v) Mengadakan hubungan erat dengan pertubuhan serantau atau

antarabangsa.5. Moto ASEAN ialah keamanan, kestabilan, kegigihan, kedinamikan,

kesucian dan kemakmuran.

PERANAN DAN SUMBANGAN MALAYSIA DALAM ASEAN

1. Sejak penubuhannya, banyak rancangan berjaya dilaksanakandemi kebaikan bersama.

2. Konsep ZOPFAN· November 1971, Deklarasi Kuala Lumpur sepakat

mengisytiharkan ASEAN sebagai Zon Aman, Bebas, danBerkecuali (ZOPFAN).

· Tujuannya:· Untuk mewujudkan keamanan dan kestabilan politik di rantau

Asia Tenggara.· Tidak bersekongkol dengan mana-mana blok Barat atau blok

Timur bagi mengelakkan campur tangan kuasa besar.· 1978, Vietnam menceroboh Kampuchea dan menjatuhkan

kerajaan Khmer Rouge.· ASEAN berusaha mengatasinya dengan mengadakan

mesyuarat membentuk kerajaan Demokratik CampuranKampuchea di bawah pimpinan Norodom Sihanouk.

· Vietnam bersetuju dan mesyuarat diadakan di Kuala Lumpurpada 1982.

3. Konsep Zon Bebas Senjata Nuklear· 1984, mesyuarat antara Menteri -menteri Luar ASEAN

memutuskan ASEAN Zon Bebas Senjata Nuklear.· Bermakna ASEAN tidak akan membenarkan mana-mana kapal

menggunakan perairan dan kemudahan pelabuhan untukmengangkat bahan atau senjata nuklear.

4. Kerjasama ekonomi· Bekerjasama dalam projek perindustrian Projek Baja Urea di

Bintulu (Sarawak) dan Acheh (Indonesia).· 1992, mewujudkan Zon Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN

(AFTA) semasa Sidang Kemuncak ASEAN di Singapura.· Mewujudkan Perundingan Ekonomi Asia Timur (EAEC) bersama

China, Jepun dan Korea Selatan tetapi mendapat tentangan dariAmerika Syarikat dan digantikan dengan ASEAN + 3.

5. Kerjasama Pendidikan· Penubuhan Pertubuhan Menteri-Menteri Pelajaran ASEAN

(SEAMEO) Contohnya, pembinaan Pusat Serantau untuk Sainsdan Matematik (RESCAM) di Pulau Pinang, Malaysia.

6. Kerjasama Kebudayaan· Menubuhkan Tabung Kebudayaan ASEAN· Pertukaran rancangan tv dan radio· Mengadakan Sukan SEA· Mengadakan Tahun Melawat ASEAN 1992.

CABARAN MASA DEPAN

1. Globalisasi iaitu perubahan yang menjadikan dunia tanpasempadan disebabkan kepesatan perkembangan teknologimaklumat.

2. Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) ialah kaedah danperalatan yang membolehkan proses komunikasi berlaku denganpantas, mudah, dan berkesan tanpa mengira sempadan.

3. Koridor Raya Multimedia (MSC) ialah sebuah kawasan yangmencakupi Kuala Lumpur City Center (KLCC) sehingga LapanganTerbang Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA) ia bertujuan untukmemanfaatkan sepenuhnya perkembangan teknologi maklumatdan multimedia global seterusnya melahirkan masyarakat yangbermaklumat.

4. K-Ekonomi ialah ekonomi berlandaskan pengetahuan iaitukeupayaan seseorang menggunakan ilmu pengetahuan bagimencipta satu nilai baru yang dapat membawa kemajuan.

5. K-Masyarakat ialah masyarakat yang sentiasa berusahamemperbaiki dan memperkaya diri dengan pengetahuan supayadapat bersaing.

Documents

Sejarah Tingkatan 5