Solid Works 2

1

คูมือการใชโปรแกรม SolidWorks ขั้นพื้นฐาน โดย ผศ.ดร. จตุรงค ลังกาพินธุ ภาควิชาวิศวกรรมเกษตร คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี

คูมือการใชโปรแกรม SolidWorks ขั้นพื้นฐาน

โดย…

ผศ.ดร. จตุรงค ลังกาพินธุ

ภาควิชาวศิวกรรมเกษตร คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี

2


หนวยท่ี 3 การใชโปรแกรมคอมพิวเตอรดาน CAD ประกอบชิ้นสวน สรางงานนาํเสนอ และสรางงานเขียนแบบ 2 มิต ิ

3.1 บทนํา เคร่ืองจักรกลหรือผลิตภัณฑตางๆ ท่ีผลิตในภาคอุตสาหกรรมนั้น จะประกอบดวยช้ินสวนหลายๆ ช้ินสวนประกอบเขาดวยกัน บางผลิตภัณฑจะประกอบดวยช้ินสวนเปนรอยเปนพันช้ิน เม่ือนําโปรแกรมคอมพิวเตอรมาชวยในการออกแบบเครื่องจักรกลหรือผลิตภัณฑเหลานั้นก็จะตองเร่ิมจากการสรางช้ินสวนแตละช้ินกอนเชนกันแลวจึงนําเขามาประกอบรวมกัน ซ่ึงในหนวยท่ี 2 นักศึกษาไดเรียนรูวิธีการสรางช้ินสวนจากคําส่ังตางๆ ของโปรแกรม Solidworks และในหนวยเรียนนี้นักศึกษาจะไดศึกษาการใชโปรแกรมนี้ประกอบช้ินสวนท่ีไดสรางข้ึนมาเดี่ยวๆ เปนช้ินงานประกอบโดยใชการแอสเซมบลี (Assembly) รวมท้ังการนําไฟลดังกลาวไปสรางงานนําเสนอ (Presentation) และสรางงานเขียนแบบ 2 มิติ (Drawing)

3.2 การใชโปรแกรม Solidworks ประกอบชิ้นสวน

3.2.1 ความหมายของแอสเซมบลีทูลบาร (Assembly Toolbar)

แอสเซมบลีทูลบารของโปรแกรม Solidworks ทูลบารมาตรฐานแสดงดังรูปท่ี 3.1 ซ่ึงแตละไอคอนมีความหมายและการใชงานดังตารางท่ี 3.1 นักศึกษาควรศึกษาแตละคําส่ังใหเขาใจ กอนท่ีจะเร่ิมตนการประกอบช้ินสวน

รูปท่ี 3.1

ไอคอน คําส่ัง ความหมายและการใชงาน

Insert Component ใชนําไฟลช้ินสวนเขามาวางในไฟลแอสเซมบลี

New Component ใชสรางไฟลช้ินสวนใหมในไฟลแอสเซมบลี

Mate เปนชุดคําส่ังท่ีใชประกอบช้ินสวนเขาดวยกัน

Move Component ใชเคล่ือนยายช้ินสวนไปยังตําแหนงท่ีตองการ โดยจะเคล่ือนยายไดเพียง

ช้ินสวนเดียวเทานั้น

Rotate Component ใชเคล่ือนหมุนช้ินสวนตามมุมมองท่ีตองการ โดยจะหมุนไดเพียงช้ินสวนเดียวเทานั้น

Smart Fasteners เปนคําส่ังท่ีใชประกอบช้ินสวนนัตและสกรูเขามาประกอบกับช้ินสวนโดย

อัตโนมัติ

3


ไอคอน คําส่ัง ความหมายและการใชงาน

Exploded View ใชเคล่ือนยายหรือหมุนช้ินสวนใหเปนภาพระเบิดตามทิศทางท่ีตองการ

Exploded Line Sketch ใชสรางเสนเช่ือมตอช้ินสวนท่ีระเบิด

Interference detection ใชตรวจสอบจดุทับซอนกันของช้ินงาน

Hide/Show Component ใชแสดงหรือซอนช้ินสวน

Edit Component ใชเช่ือมตอสลับระหวางโหมดการแกไขช้ินสวนกับโหมดแอสเซมบลี

3.2.2 การประกอบชิ้นงานเขาดวยกัน

เคร่ืองมือท่ีใชประกอบช้ินงานเขาดวยกนั คือ Mate เม่ือคลิกไอคอน บนทูลบารมาตรฐานจะปรากฏกลองโตตอบ Mate ดังรูปท่ี 3.2 ซ่ึงมีความหมายและการใชงานดังตอไปนี ้


จากภาพท่ี 3.2 จะเห็นวากลองโตตอบ Mate จะประกอบดวย ตัวเลือกหลักคือ Mate

Selections และ Standard Mates ซ่ึงจะใชกําหนดความสัมพันธของการเคล่ือนท่ีของช้ินสวน มีความหมายดังนี้

Mate Selections เปนชองท่ีแสดงตําแหนงตางๆ บนช้ินงานท่ีเราตองการจะนํามาประกอบ

เขาดวยกัน ไมวาจะเปนพืน้ผิว เสนขอบ หรือจุดบนช้ินสวน ฯลฯ จะแสดงในชองนี้หลังจากท่ีเราใชเมาสคลิกเลือก

Standard Mates เปนสวนท่ีใหเลือกชนิดของการ Assembly มี หลายแบบดวยกัน ดังนี ้

4


ไอคอน การใชงาน

เปนการประกอบแบบประกบกันหรือเสมอกัน

เปนการประกอบกันแบบ ขนานกัน

เปนการประกอบกันแบบ ทํามุมกันตามองศาท่ีกําหนด

เปนการประกอบกันแบบ สัมผัสกัน (Tangent) เชน สวนโคงสัมผัสกับสวนโคง

เปนการประกอบกันแบบรวมศูนย Distance เปนชองสําหรับกรอกกําหนดคาระยะเยื้องท่ีตองการ

Angle เปนชองสําหรับกรอกคาองศาท่ีตองการ

ตัวอยางท่ี 1 การประกอบชิ้นงานเขาดวยกันและสรางชิ้นสวนในไฟลแอสเซมบลี

1. สรางช้ินสวน 3 ช้ิน ในไฟล ดังรายละเอียดขางลางและรูปท่ี 3.3

ชื่อชิ้นงาน บันทึก ไฟลชือ่ - แผนรองลางขนาด 100 x 100 x 10 mm Bottom plate - แผนประกบบนขนาด 50 x 100 x 10 mm Top plate - สกูร M 20 x 2.5 Screw

2D Sketch Part Feature

Extrude 10 mm ก) แผนรองลาง

Extrude 10 mm

ข) แผนประกบบน

5


ค) สกรู รูปท่ี 3.3

2. คลิกท่ีไอคอน แลวดับเบิลคลิกท่ีไอคอน โปรแกรมจะเขาสูไฟลแอสเซมบลี 3. จะเกิดหนาตาง Insert Component ข้ึนมาพรอมกับการเปดไฟลแอสเซมบลี ใหคลิกท่ีปุม

จะเกิดกลองโตตอบดังรูปท่ี 3.4 หาตําแหนงท่ีอยูของไฟลท่ีบันทึกไว เลือกช้ินสวนช่ือ Bottom plate คลิกท่ีปุม Open จะไดรูปแผนรองลางปรากฏอยูในกราฟกวินโดว ใหคลิกบนกราฟกวินโดวจะไดผลลัพธ ดังรูปท่ี 3.5



6


4. ทําข้ันตอนเชนเดียวกับขอท่ี 3 ใหเลือกไฟลช้ินสวนช่ือ Top plate และ Screw มาวางในไฟลแอสเซมบลี จะไดช้ินสวนตางๆ ดังรูปท่ี 3.6


5. แตละช้ินสวนจะมีองศาอิสระอยู 6 ทิศทาง คือ เคล่ือนท่ีไปตามแกน x, y และ z และหมุนรอบแกน x, y และ z ยกเวน bottom plate จะไมมีองศาอิสระเนื่องจากแผนรองลางเปนช้ินสวนแรกท่ีถูกนําเขามาวางในไฟลแอสเซมบลีโปรแกรมจะกําหนดใหอยูกับท่ีโดยคําส่ัง Fix ซ่ึงนักศึกษาสามารถใหชิ้นสวน bottom plate เคล่ือนท่ีไดอิสระ โดยคลิกขวาท่ีไอคอน

แลวคลิกเลือก Float จากเมนูดังรูปท่ี 3.7 ซาย (ถาไมตองการชิ้นสวนไหนมีองศาอิสระใหคลิกเลือก Fix ดังรูปท่ี 3.7 ขวา)


6. เร่ิมแรกใหประกอบแผน bottom plate กับ top plate เขาดวยกัน ซูมขยายภาพของช้ินสวน

ท้ังสอง หมุนแผนประกบบนโดยใชคําส่ัง แลวคลิกคําส่ัง จะมีหนาตาง Mate ปรากฏขึ้นดังรูปท่ี 3.8

7


- Mate Selections: ตําแหนงท่ี 1 เลือกผิวดานลางของแผน top plate ตําแหนงท่ี 2 เลือก ผิวดานบนของแผน bottom plate ดังรูปท่ี 3.8 - Standard Mate: โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ คลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate


7. คลิกเลือกผิวรูดานในของแผน top plate ผิวรูดานในของของแผน bottom plate ดังรูปท่ี 3.9 โปรแกรมจะเลือก Concentric โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate


8. คลิกเลือกผิวดานขางของแผน top plate และแผน bottom plate อีกดานหนึ่ง ดังรูปท่ี 3.10 โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate

2

1

1

2

8



9. ข้ันตอไปประกอบแผน bottom plate กับ Screw ใหหมุน bottom plate และ Screw โดยใชคําส่ัง

ดังรูปท่ี 3.11 คลิกเลือกเสนวงกลมรูกลางของแผน bottom plate และเสนวงกลมของ Screw โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate


10. บันทึกไฟล 3.2.3 การสรางชิ้นสวนในไฟลแอสเซมบลี

การสรางช้ินสวนใหมในไฟลแอสเซมบลี หรืองาน Top-down Design จะมีขอดีคือช้ินสวนใหมท่ีสรางข้ึนมาจะมีความสัมพันธกับช้ินสวนท่ีมีอยูกอนในไฟลแอสเซมบลี เม่ือช้ินสวนท่ีมีความเกี่ยวพันธกันถูกแกไขเปล่ียนแปลงขนาด อีกช้ินสวนหนึ่งก็จะแกไขตามเสมอ สามารถสรางสวนในไฟลแอสเซมบลีไดดังนี้

2

1

1 2

9


1. คลิกคําส่ัง บนทูลบารมาตรฐาน เพื่อสรางช้ินสวนใหมจะปรากฏกลองโตตอบ Save as ดังรูปท่ี 3.12 ชอง File name ใหกําหนดช่ือเปน Nut กําหนดตําแหนงท่ีอยูของไฟลตามตองการที่ชอง Save in เสร็จแลวคลิกปุม Save


2. เมาสจะเปล่ียนเปนสัญลักษณ ใหคลิกเลือกระนาบสเกตซท่ีผิวดานบนของแผน top plate ดังรูปท่ี 3.13 ซ่ึงไอคอนบนทูลบารมาตรฐานจะเปล่ียนเปนสเกตซทูลบาร

รูปท่ี 3.13 รูปท่ี 3.14

3. กดปุม Ctrl ท่ีคียบอรดคางไว แลวลากเมาสไปคลิกเลือกเสนของรูปหกเหล่ียมและวงกลมท่ี

ผิวบนของแผน bottom plate คลิกปุม จากสเกตซทูลบาร จะปรากฏเสน Profile ของรูปหกเหล่ียมและวงกลม บนผิวของแผน top plate ดังรูปท่ี 3.14 ซ่ึง Profile นี้จะถูกนําไปใชสรางช้ินสวน Nut ตอไป

10


4. เปล่ียนสเกตซทูลบารเปนฟเจอรทูลบาร คลิกปุม เลือก Profile และกําหนดความหนา 10 mm แลวคลิกปุม จะไดผลลัพธดังรูปท่ี 3.15ก

ก

ข รูปท่ี 3.15

5. คลิกปุม บนเมนูมาตรฐาน เพื่อจบการแกไขช้ินสวน จะไดผลลัพธดังรูปท่ี 3.15ข 6. บันทึกไฟล

ขอแนะนํา

ช้ินสวนตางๆ สามารถเปล่ียนสีหรือวัสดุไดตามความตองการ นักศึกษาสามารถลอง เปล่ียนสีหรือวัสดุ โดยคลิกขวาท่ีไอคอนช่ือของช้ินสวนท่ีตองการดังรูปท่ี 3.16 เลือก Appearance จากเมนู แลวเลือก Color, Texture หรือ Material ซ่ึงโปรแกรมจะมีสีตางๆ มีวัสดุจํานวนมากใหเลือกใชไดตามความตองการ

11



3.3 การสรางภาพระเบิดโดยคําส่ัง Explode View

การสรางภาพระเบิดในโปรแกรม Solidworks จะใชคําส่ัง บนทูลบารมาตรฐาน เม่ือคลิกคําส่ังนี้จะปรากฏหนาตาง Explode ดังรูปท่ี 3.17 ซ่ึงมีความหมายดงันี้


Explode Steps เปนชองท่ีใชแสดงประวัติลําดับของการระเบิดของช้ินงานท่ีไดทําการ

ระเบิดออก สามารถลบ หรือแกไขลําดับของการระเบิดได โดยการคลิกเลือกลําดับการระเบิดท่ีตองการลบ หรือแกไข

12


Settings เปนชองท่ีใชสําหรับแสดงช้ินสวนท่ีตองการจะใหระเบิดออกไป โดยการคลิกเลือกช้ินสวนบนกราฟกวินโดว หรือเลือกท่ีช่ือของช้ินสวนบน บราวเซอรบาร ช่ือของช้ินงานท่ีถูกเลือกจะปรากฏในชองนี้

Explode Directions ใชสําหรับกําหนดทิศทางของการระเบิด เม่ือคลิกเลือกช้ินงาน

แลวจะเกิดแกน X, Y และ Z บนจุดท่ีเราเลือก ใหคลิกเลือกทิศทางท่ีตองการจะใหระเบิดออกไป ทิศทางท่ีถูกเลือกจะปรากฏในชองนี้

Explode Distance ใชสําหรับกําหนดระยะที่ตองการจะระเบิดออก

ในตัวอยางนี้จะใชไฟล Assembly ท่ีทําไวในหัวขอท่ีแลว มาสรางภาพระเบิด 1. เปดไฟล Assembly ในหวัขอท่ีแลว

2. คลิกคําส่ัง บนทูลบารมาตรฐาน จะปรากฏหนาตาง Explode ดังรูปท่ี 3.18


3. ข้ันแรกจะระเบิดนัตออกทางดานบน ลากเมาสไปคลิกท่ีช้ินสวนนัต จะเกิดพิกัด X, Y และ Z ข้ึนท่ีจุดนั้น ใหคลิกเลือกแกน Y กําหนดคาระยะการระเบิดเทากับ 120 mm ลงในชอง Explode Distance แลวคลิกปุม Done ช้ินสวนนัตจะระเบิดออกดังรูปท่ี 3.18

13



4. ระเบิดแผนประกบบน ข้ึนขางบน

- Settings คลิกเลือกท่ีผิวของช้ินสวน Top plate บนกราฟกวนิโดว ดังรูปท่ี 3.19 - Explode Directions ทิศทางระเบิด แกน Y

- Explode Distance ระยะระเบิด 60 mm แลวคลิกปุม Done 5. การระเบิดสกรูออกจากแผนรองลาง - Settings คลิกเลือกท่ีผิวของช้ินสวน Screw บนกราฟกวนิโดว ดังรูปท่ี 3.20

- Explode Directions ทิศทางระเบิดแกน Y คลิกปุม เพื่อกลับทิศทางการระเบิด - Explode Distance ระยะระเบิด 160 mm แลวคลิกปุม Done


คลิกปุม จะไดผลลัพธดังรูปท่ี 3.21 ซ่ึงเปนการเสร็จส้ินการระเบิด บันทึกไฟล

14



6. การใสเสนเช่ือมตอระหวางช้ินสวนแตละช้ิน โดยการคลิกท่ีคําส่ัง บนทูลบารมาตรฐาน จะปรากฏหนาตาง Route Line ใหลากเมาสไปคลิกท่ีพื้นผิวดานในรูของช้ินสวน nut, top plate, bottom plate และคลิกท่ีพื้นผิวดานนอกของ screw อยางตอเนื่อง ดังรูปท่ี 3.22 แลวคลิกปุม เปนการเสร็จส้ินการใสเสนเช่ือมตอระหวางช้ินสวน บันทึกไฟล


15


3.3.1 การสรางภาพเคล่ือนไหว (Animation) คุณสามารถสรางภาพเคลื่อนไหวของการประกอบเขาและระเบิดออกของช้ินสวนตางๆ

โดยการคลิกไอคอน (Configuration-Manager) แลวคลิกขวาบนไอคอนช่ือไฟลแอสเซมบลีเลือก Animate explode จากเมนู ดังรูปท่ี 3.23 จะปรากฏกลองโตตอบ Animation controller ดังรูปท่ี 3.24

รูปท่ี 3.23 ใหนกัศึกษาทดลองใชทูลตางๆ ของ Animation Controller เพื่อดูการระเบิด และการประกอบช้ินสวนไดตามความตองการ


ขอแนะนํา

นักศึกษาสามารถบันทึกการเคล่ือนท่ีดังกลาวเปนไฟลวีดีโอ AVI เพื่อท่ีจะนําไฟลไปแสดงการเคล่ือนท่ีในโปรแกรม Media Player อ่ืนๆ โดยการคลิกท่ีปุม และกําหนดคาตางๆ ตามท่ีโปรแกรมตองการ การใหชิ้นสวนประกอบกลับหรือระเบิดออก

การใหช้ินสวนประกอบกลับ หรือระเบิดออก สามารถทําไดโดยการคลิกไอคอน (Configuration-Manager) คลิกขวาบนไอคอนช่ือไฟลแอสเซมบลีแลวเลือก Collapse จากเมนู เม่ือ

16


ตองการประกอบเขาดังรูปท่ี 3.25ซาย หรือเลือก Explode จากเมนู เม่ือตองการระเบิดออกดังรูปท่ี 3.25ขวา


ตัวอยางท่ี 2 การประกอบชิน้งานเขาดวยกันดวยคําส่ัง Mate

1. ใชไฟล สรางช้ินสวน 5 ช้ิน ดังรายละเอียดตามรูปท่ี 3.26


2. คลิกท่ีไอคอน แลวดับเบิลคลิกท่ีไอคอน โปรแกรมจะเขาสูไฟลแอสเซมบลี

3. ใชคําส่ัง นําช้ินสวนท้ัง 5 ช้ินมาวางในไฟลแอสเซมบลีตามจํานวนดังรูปท่ี 3.27

17



4. เร่ิมแรกใหประกอบช้ินสวนท่ี 3 กับช้ินสวนท่ี 4 เขาดวยกัน ซูมขยายภาพของช้ินสวนท้ัง

สอง แลวคลิกคําส่ัง จะมีหนาตาง Mate ปรากฏข้ึน คลิกเลือกเสนวงกลมของช้ินสวนท่ี 3 และเสนวงกลมของช้ินสวนท่ี 4 ดังรูปท่ี 3.28 โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate

รูปท่ี 3.28 5. ประกอบช้ินสวนท่ี 4 กับช้ินสวนท่ี 5 ตัวท่ี 1 เขาดวยกัน ซูมขยายภาพของช้ินสวนท้ังสอง หมุน

ช้ินสวนท่ี 5 ตัวท่ี 1 โดยใชคําส่ัง ดังรูป คลิกเลือกเสนวงกลมของชิ้นสวนท่ี 4 และเลือกเสนวงกลมของชิ้นสวนท่ี 5 ตัวท่ี 1 ดังรูปท่ี 3.29 โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate

1

2

18


รูปท่ี 3.29 6. ประกอบช้ินสวนท่ี 4 กับช้ินสวนท่ี 5 ตัวท่ี 2 เขาดวยกัน ดวยวิธีเดียวกับขอ 5 ดังรูปท่ี 3.30


7. ประกอบช้ินสวนท่ี 1 กับช้ินสวนท่ี 2 ตัวท่ี 1 เขาดวยกัน ซูมขยายภาพของช้ินสวนท้ังสอง หมุนช้ินสวนท่ี 2 โดย

ใชคําส่ัง ดังรูป คลิกเลือกผิวดานลางของชิ้นสวนท่ี 2 และผิวดานบนของช้ินสวนท่ี 1 ดังรูปท่ี 3.31 โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate


1 2

2

1

2

1

19


8. คลิกเลือกพื้นผิวดานหนาของช้ินสวนท่ี 1 และช้ินสวนท่ี 2 ดังรูปท่ี 3.32 โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate


9. คลิกเลือกพื้นผิวดานขางของช้ินสวนท่ี 1 และช้ินสวนท่ี 2 ดังรูปท่ี 3.33 โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate


10. ประกอบช้ินสวนท่ี 1 กับช้ินสวนท่ี 2 ตัวท่ี 2 เขาดวยกัน ดวยวิธีตามขอ 7-9 จะไดผลดังรูปท่ี 3.34

1

2

1 2

20



11. ประกอบช้ินสวนท่ี 2 ตัวท่ี 2 กับช้ินสวนท่ี 5 ตัวท่ี 2 เขาดวยกันโดย

- คลิกเลือกพื้นผิวทรงกระบอกของช้ินสวนท่ี 5 และพ้ืนผิวในรูของช้ินสวนท่ี 2 ดังรูปท่ี 3.35ก โปรแกรมจะเลือก Concentric โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate - คลิกเลือกพื้นผิวดานหนาของช้ินสวนท่ี 2 และช้ินสวนท่ี 5 ดังรูปท่ี 3.35ข โปรแกรมจะเลือก Coincident โดยอัตโนมัติ แลวคลิกปุม เพื่อยอมรับการ Mate จะไดผลดังรูปท่ี 3.36

12. บันทึกไฟล

ก

ข


1

2

1

2

21



3.4 การสราง Simulation

1. การจําลองการหมุนของลอทําได โดยคลิกเลือก Rotary motor ท่ีอยูในคําส่ัง จะปรากฏหนาตางของ Rotary motor ข้ึนมาดังรูปท่ี 3.37 ใหลากเมาสไปคลิกท่ีผิวของโคงของช้ินท่ี 3 กําหนดความเร็วในการหมุน (Velocity) ท่ีตองการ แลวคลิกปุม 2. คลิกเลือก ท่ีอยูในคําส่ัง เพื่อใหโปรแกรมคํานวณและเปนการบันทึกการจําลองการหมุนของลอ ซ่ึงช้ินงานท่ี 3 จะหมุนไปอยางตอเนื่อง เม่ือตองการหยุดใหคลิก

ท่ีอยูในคําส่ัง


3. การแสดงการจําลองการหมุนของลอทําไดโดยคลิกเลือก ท่ีอยูในคําส่ัง

จะปรากฏหนาตางของ Animation Controller ข้ึนมาดังรูปท่ี 3.38 ซ่ึงช้ินท่ี 3 จะหมุนรอบตัวเองไปเร่ือยๆ นักศึกษาสามารถทดลองใชทูลตางๆของ Animation Controller เพื่อดูการเคล่ือนท่ี

22


ของลอไดตามความตองการ


ขอแนะนํา นักศึกษาสามารถบันทึกการเคล่ือนท่ีดังขอท่ี 3 เปนไฟลวีดีโอ AVI เพื่อท่ีจะนําไฟลไปแสดง

การเคล่ือนท่ีในโปรแกรม Media Player อ่ืน ๆ โดยการคลิกท่ีปุม และกําหนดคาตางๆตามท่ีโปรแกรมตองการ

3.5 การตรวจสอบการซอนทับกันของชิ้นงาน

1. การตรวจสอบการซอนทับกันของช้ินงานท่ีนํามาประกอบกันทําได โดยใชคําส่ัง เม่ือคลิกเลือกจะปรากฏหนาตางของ Interference Detection ข้ึนมาดังรูปท่ี 3.39ก 2. ในชอง ใหคลิกเลือกช้ินสวนท่ีตองการจะตรวจสอบการซอนทับกัน หรือเลือกช้ินสวนท้ังหมด เม่ือเลือกเสร็จใหกดปุม เพื่อใหโปรแกรมคํานวณหาการ ซอนทับกันของช้ินงาน 3. เม่ือโปรแกรมตรวจพบการทับซอนกันของช้ินสวนจะแสดงผลในชองของ Results ดังรูปท่ี 3.40ข (เนื้อของช้ินงานท่ีทับซอนกันจะถูกแสดงเปนสีแดง) นักศึกษาสามารถตรวจสอบและทําการแกไขใหถูกตอง

ก

ข รูปท่ี 3.39

23


3.6 การสรางภาพระเบิดโดยคําส่ัง Explode View

จากตัวอยางท่ีผานมานักศึกษาไดฝกใชคําส่ัง Explode View สรางภาพระเบิดโดยการกรอกคาระยะท่ีตองการใหช้ินสวนระเบิด สําหรับในแบบฝกหัดนี้จะใชวิธี Drag and Drop หรือคลิกเมาสคางไวแลวลากไปวางในตําแหนงท่ีตองการ มีข้ันตอนดังตอไปนี ้

1. คลิกคําส่ัง บนทูลบารมาตรฐาน เม่ือคลิกคําส่ังนี้จะปรากฏหนาตาง Explode ข้ึนมา ซ่ึงนักศึกษาไมตองกําหนดหรือกรอกคาอะไรลงในหนาตางนี้

2. ใหคลิกบนพืน้ผิวของช้ินสวนท่ีตองการจะระเบิด จะเกดิพิกัด X,Y และ Z ข้ึนท่ีจุดนัน้ ใหคลิกเลือกแกนท่ีตองการจะระเบิดคางไว แลวลากเมาสไปปลอยลงในตําแหนงท่ีตองการ ดังรูปท่ี 3.40


3. ระเบิดช้ินสวนอ่ืนๆ ดวยวิธีการเชนเดียวกนักับขอท่ี 2 ใหไดภาพระเบิดดังรูปท่ี 3.41


4. การใสเสนเช่ือมตอระหวางช้ินสวนแตละช้ิน โดยใชคําส่ัง บนทูลบารมาตรฐาน ใหมีลักษณะดังรูปท่ี 3.42

24



ขอแนะนํา การคลิกเลือกตําแหนงการระเบิดของนักศึกษาอาจจะไมตรงกับในแบบฝกหัดนี้ ดังนั้นใหนักศึกษาเปล่ียนทิศทางการระเบิดใหภาพท่ีระเบิดออกมีลักษณะใกลเคียงกับตัวอยาง หรือนักศึกษาจะระเบิดไปตามทิศทางท่ีตองการก็ได

25


แบบทดสอบท่ี 5

ใหฝกการสรางช้ินงาน 3 มิติ และนํามาประกอบเขาดวยกัน หนวยนิว้(English)

ขอท่ี 1

26


หนวยมิลลิเมตร (Metric)

ขอท่ี 2

27


3.7 การสรางภาพเขียนแบบ 2 มิติ (Drawing) หลังจากท่ีสรางช้ินสวน 3 มิติ ไมวาจะเปนช้ินสวนเดี่ยว (Part) หรือช้ินสวนประกอบ (Assembly) เสร็จเรียบรอยแลวนั้น ข้ันตอนตอไปคือการนํางานเหลานั้นมาสรางเปนภาพเขียนแบบ 2 มิติ (Drawing) และกําหนดรายละเอียดของงาน ไมวาจะเปนขนาด พิกัดความเผ่ือ คุณภาพผิว วัสดุท่ีใชในการผลิต และสัญลักษณในการเขียนแบบตาง ๆ ท่ีจําเปน เพื่อนําภาพเขียนแบบ 2 มิติ นั้นเสนอใหลูกคา หรือชางเทคนิคเพื่อทําการผลิตช้ินสวนนั้นตอไป การสรางภาพเขียนแบบ 2 มิติ ของโปรแกรม Solidworks ทําไดงายมากๆ โดยการนําไฟลช้ินสวน 3 มิติ หรือไฟลช้ินสวนประกอบเขามาวางในไฟล Drawing เลือกมุมมอง 2 มิติท่ีตองการ ก็จะไดภาพเขียนแบบ 2 มิติ ของช้ินสวนนั้นๆ ไฟล Drawing มีความเกี่ยวพันธแบบพาราเมตริกกับไฟลอ่ืนๆ กลาวคือเม่ือทําการแกไขขนาดของไฟลใดไฟลหนึ่งอีกไฟลก็จะแกไขเปล่ียนแปลงตามกันไปดวย 3.7.1 ความหมายของ Drawing Tools Drawing จะประกอบดวยเคร่ืองมือใชงานบนทูลบารมาตรฐานดังตอไปนี้ ไอคอน คําส่ัง หนาท่ี

Model View ใชวางภาพเขียนแบบ 2 มิติ ภาพแรกลง ในไฟล Drawing สามารถเลือกมุมมองของการเขียนแบบไดตามความตองการ

Projected View

ใชสรางภาพฉายดานอ่ืน ๆ หรือสรางภาพไอโซเมตริกจากภาพท่ีไดจาก Model View

Auxiliary View ใชสรางภาพฉายชวย โดยภาพท่ีฉายจะต้ังฉากกับเสนขอบท่ีเราเลือก

Section View ใชสรางภาพตัดเพื่อใหเหน็สวนประกอบภายในโดยใชเสนตัดตรง

Section View

ใชสรางภาพตัดเพื่อใหเหน็สวนประกอบภายในโดยใชสองเสนตัดทํามุมกัน

Detail View ใชสรางภาพขยายรายละเอียดของภาพอ่ืนๆ ในสวนท่ีตองการใหเห็นรายละเอียดเพ่ิมเติม

Broken View

ใชสรางภาพ Broken (ภาพท่ีตัดสวนตรงกลางออกเหลือแตสวนปลายของท้ังสองดาน ทําใหประหยัดเนื้อท่ีในกระดาษเขียนแบบ)

Standard 3 View ใชสรางภาพฉายท้ัง 3 ดานโดยอัตโนมัติ

28


3.7.2 การสรางภาพเขียนแบบ 2 มิติ จากไฟลชิ้นสวน (Part)

หลังจากท่ีนักศึกษาไดสรางช้ินสวน 3 มิติเปนเรียบรอยแลว สามารถนําช้ินสวน 3 มิตินั้น มาทําเปนภาพเขียนแบบ 2 มิติ โดยวิธีดังนี้

1. เปดไฟล Drawing โดยการคลิกไอคอน แลวดับเบิลคลิกท่ีไอคอน 2. โปรแกรม Solidworks จะมีมาตรฐานกระดาษเขียนแบบขนาดตางๆ ใหเลือก ใหนักศึกษาเลือก A4-Landscape และออปชันตางๆ ดังรูปท่ี 3.43 คลิกปุม OK


3. โปรแกรมจะเขาคําส่ัง Model View โดยอัตโนมัติ คลิกปุม เพื่อหาไฟล Part 3 ท่ีนักศึกษาสรางและบันทึกเก็บไวในตัวอยางของหัวขอการประกอบช้ินงานดังรูปท่ี 3.44 คลิกปุม Open แลวลากเมาสมาคลิกตําแหนงดังรูปท่ี 3.45 คลิกปุม


วางกระดาษแนวนอน วางกระดาษแนวต้ัง

29



ขอเสนอแนะเพิ่มเติม

นักศึกษาสามารถยายตําแหนงของภาพ Model View ไดโดยการคลิกเมาสท่ีภาพนั้นคางไว

(ลูกศรจะเปล่ียนเปนสัญลักษณ ) แลวลากไปปลอยวางยังตําแหนงท่ีตองการ

4. คลิกท่ีไอคอน ไปคลิกท่ีภาพ Model View (ตําแหนงท่ี 1) แลวลากเมาสลงมาดานลาง (ตําแหนงท่ี 2) คลิกเมาส 1 คร้ัง จะไดภาพดานบน ดังรูปท่ี 3.46 หลังจากนั้นใหเลือก Display Style แบบ Hidden Lines visible แลวคลิกปุม


30


5. สรางภาพตัด โดยคลิกไอคอน จะปรากฏหนาตางของ Section View ใหกําหนดช่ือของภาพตัด (Label) =A มาตราสวน (Scale) และสไตลดังรูป ลากเมาสไปคลิกตําแหนงท่ี 1 และ 2 ดังรูปท่ี 3.47 ตามลําดับเพื่อสรางเสนตัด แลวลากเมาสมาวางตําแหนงท่ีตองการวางภาพตัด คลิกปุม จะไดผลลัพธดังรูป


6. การแสดงภาพรายละเอียดของสวนท่ีตองการ ทําไดโดยการคลิกท่ีไอคอน คลิกเลือกภาพท่ีตองการทํา Detail ในตัวอยางนี้ ใหคลิกท่ีภาพตัด แลวคลิกสรางวงกลมใหมีขนาดครอบคลุมตําแหนงท่ีตองการสราง Detail ดังรูปท่ี 3.48 แลวลากเมาสไปวางตําแหนงท่ีตองการ พรอมกันนั้นจะปรากฏหนาตาง Detail View ดังรูป ใหกําหนดช่ือภาพ (Label) = B มาตราสวน (Scale) = 1:1 และ สไตลเปนแบบ Hidden line Remove คลิกปุม


7. ใชคําส่ัง สรางภาพ Isometric ดานลางของภาพตัดดังรูปท่ี 3.49 คลิกปุม

31




นักศึกษาสามารถแกไขหรือกําหนดมาตรฐานการเขียนแบบตางๆ ของ Drawing ไดตามความตองการ โดยคลิกท่ีปุม Option จะปรากฏหนาตางของ System Options และ Document Properties ดังรูปท่ี 3.50 ซ่ึงสามารถแกไขมาตรฐานการเขียนแบบของ Drawing ไดท่ีแท็บ Document Properties



นักศึกษาสามารถแกไข มุมมอง รูปแบบของการแสดงภาพ มาตรสวน หรืออ่ืนๆ ท่ีตองการของภาพ Drawing ไดทุกภาพ โดยการคลิกเมาสท่ีภาพที่ตองการแก จะปรากฏหนาตางของ Drawing view ดังรูปท่ี 3.51 ซ่ึงสามารถแกไขตามความตองการ แลวคลิกปุม

32



8. การกําหนดขนาดของแบบ 2 มิติ การกําหนดขนาดใหภาพเขียนแบบสามารถทําได 2 วิธี คือ การกําหนดขนาดอัตโนมัติ และการกําหนดขนาดดวยตัวเอง

- การกําหนดขนาดอัตโนมัติ ทําได ดังนี้

คลิกไอคอน (Annotations) ดังรูปท่ี 3.52 ทูลบารจะเปล่ียนเปน Drawing

Annotation ใชคําส่ัง หรือคําส่ัง แลวลากเมาสไปคลิกเลือกรูปท่ีตองการจะใหขนาดคลิกปุม เสนใหขนาดจะแสดงอัตโนมัติ การใหขนาดวิธีนี้โปรแกรมจะอางอิง ตามขนาดของช้ินสวน 3 มิติท่ีนักศึกษากําหนดตอนสเกตซ ดังนั้นตําแหนงการวางขนาดในภาพเขียนแบบ 2 มิติ อาจจะไมสวยงาม หรือไมวางในตําแหนงท่ีเราตองการ นักศึกษาสามารถยายตําแหนงของเสนกําหนดขนาดไดโดยการลากเมาสไปวางบนเสนบอกขนาดนั้นแลวคลิกท่ีตัวเลขหรือเสนกําหนดขนาดคางไว (ลูกศรจะเปล่ียนเปนสัญลักษณ ) แลวลากเมาสไปวางปลอยลงในตําแหนงท่ีตองการ


33


- กําหนดขนาดดวยตัวเอง ทําไดดังนี้

เลือกใชกลุมคําส่ังการใหขนาด แลวลากเมาสไปคลิกใหขนาดตามตองการ ใหนักศึกษาใชคําส่ังการใหขนาดแบบตาง ๆ ฝกใหขนาดกับภาพดานขางของช้ินสวนท่ี 3 ดังรูปท่ี 3.53


การกําหนดสัญลักษณเขียนแบบตาง ๆ ลงในภาพเขียนแบบ 2 มิติ

นักศึกษาสามารถกําหนดสัญลักษณการเขียนแบบตาง ๆ เชน คุณภาพผิวงาน สัญลักษณ

งานเช่ือม พิกัดความเผ่ือตาง ๆ ลงบนภาพเขียนแบบ 2 มิติ โดยการคลิกเลือก (Annotations) จากเมนูจะปรากฏไอคอนสัญลักษณเขียนแบบตาง ๆใหเลือกใช ในตัวอยางนี้จะกลาวถึงเฉพาะสัญลักษณเขียนแบบท่ีใชงานบอยๆ เทานั้น สวนสัญลักษณท่ีไมไดกลาวถึงนักศึกษาสามารถทดลองใชไดโดยการดูจากเคร่ืองมือชวย (Help) ของโปรแกรม การใชเคร่ืองมือ Center line Centerline เปนคําส่ังท่ีใชสรางเสนศูนยกลางของรูปท่ีมีความสมมาตรกัน

1. คลิกท่ีปุม บนทูลบารมาตรฐาน 2. ลากเมาสไปคลิกบนเสนดานขางท้ังสองเสนของภาพดานบนช้ินสวนท่ี 3 (ตําแหนงท่ี 1

และตําแหนงท่ี 2 ดังรูปท่ี 3.54 ตามลําดับ) โปรแกรมจะสรางเสนศูนยกลางตัดกลางเสนท่ีเลือกทันที ซ่ึงขณะน้ีนักศึกษายังอยูในคําส่ัง Center line สามารถท่ีจะไปคลิกสรางเสนศูนยกลางเสนอ่ืนๆ ได

3. สรางเสน Center line ของภาพดานขางดังรูปท่ี 3.55 ดังวิธีเดียวกับขอ 3 4. คลิกปุม เพื่อออกจากคําส่ัง

34




การใชเคร่ืองมือ Datum Feature

Datum Feature เปนคําส่ังท่ีใชสรางสัญลักษณพิกัดความเผ่ือตําแหนงและรูปราง

1. คลิกท่ีปุม บนทูลบารมาตรฐาน จะเกิดหนาตาง Datum Feature ข้ึนดังรูปท่ี 3.56 กําหนดรูปแบบของตัวหนังสือและรูปแบบของสัญลักษณท่ีตองการ 2. ลากเมาสไปคลิกบนเสนของภาพดานบนของช้ินสวนท่ี 3 ตําแหนงดังรูปท่ี 3.56 แลวคลิกปุม เพื่อออกจากคําส่ัง

2 1

35



การใชเคร่ืองมือ Datum Target Datum Target เปนคําส่ังท่ีใชสรางสัญลักษณพิกัดความเผ่ือตําแหนงและรูปรางท่ีสัมพันธกับ Datum Feature

1. คลิกท่ีปุม บนทูลบารมาตรฐาน จะเกิดหนาตาง Datum Target ข้ึนดังรูปท่ี 3.57 กรอกคาของ Datum กําหนดรูปแบบของตัวหนังสือและรูปแบบของสัญลักษณท่ีตองการ 2. ลากเมาสไปคลิกบนเสนของภาพดานบนของช้ินสวนท่ี 3 ตําแหนงดังรูปท่ี 3.57 แลวคลิกปุม เพื่อออกจากคําส่ัง จะไดผลลัพธดังรูปท่ี 3.58



36


การใชเคร่ืองมือ Surface Finish Surface Finish เปนคําส่ังท่ีใชสรางสัญลักษณแสดงคาความหยาบของผิวช้ินงาน

1. คลิกท่ีปุม บนทูลบารมาตรฐาน จะเกิดหนาตาง Surface Finish ข้ึนดังรูปท่ี 3.59 กรอกคาของความหยาบ กําหนดรูปแบบของตัวหนังสือและรูปแบบของสัญลักษณท่ีตองการ 2. ลากเมาสไปคลิกบนเสนวงกลมของภาพดานหนาช้ินสวนท่ี 3 ตําแหนงท่ี ดังรูปท่ี 3.59 แลวคลิกปุม เพื่อออกจากคําส่ัง จะไดผลลัพธดังรูปท่ี 3.60

ภาพท่ี 3.59


เม่ือทําเสร็จทุกข้ันตอนจะไดผลลัพธของภาพเขียนแบบ 2 มิติ ดังรูปท่ี 3.61

37



3.4.3 การสรางภาพเขียนแบบ 2 มิติ จากไฟลแอสเซมบลี (Assembly)

1. คลิก New แลวดับเบิลคลิกท่ีไอคอน โปรแกรมจะเปดไฟล Drawing 2. ใหเลือก A4-Landscape และออปชันตางๆ ตามวิธีการดังหัวขอท่ีผานมา 3. โปรแกรมจะเขาคําส่ัง Model View โดยอัตโนมัติ คลิกปุม เพื่อหาไฟล

Assembly ท่ีนักศึกษาสรางและบันทึกเก็บไวในตัวอยางของหัวขอการประกอบช้ินงานดังรูปท่ี 3.62 คลิกปุม Open


38


4. ใหกําหนดมุมมองของภาพเปน Isometric View สไตลเปนแบบ Hidden line Remove และมาตราสวน (Scale) = 1: 3 ดังภาพท่ี 3.63 ซาย แลวลากเมาสมาคลิกตําแหนงดังรูปท่ี 3.63ขวา คลิกปุม


5. ทําเหมือนขอท่ี 3 โดยใชคําส่ัง Model View แตตองทําการประกอบกลับ (Collapse) ไฟล

Assembly ท่ีบันทึกไวในหัวขอท่ีแลว


39


6. ใหกําหนดมุมมองภาพเปน Isometric View มาตราสวน (Scale) = 1:2 และสไตลเปนแบบ Shaded with Edge คลิกปุม จะไดผลลัพธดังรูปท่ี 3.64


นักศึกษาสามารถยายตําแหนงของภาพตางๆ โดยการคลิกเมาสท่ีภาพนั้นคางไว (ลูกศรจะ

เปล่ียนเปนสัญลักษณ ) แลวลากไปปลอยวางยังตําแหนงท่ีตองการ

7. การสราง Balloon การสราง Balloon หรือการกําหนดหมายเลขกํากับช้ินสวน สามารถทําได 2 วิธีคือ

(เปล่ียน Drawing Tools เปน Annotations Tools โดยวิธีการดังตัวอยางท่ีผานมา)

7.1 การสราง Balloon พรอมกันทุกช้ินสวน โดยการคลิกปุม (Auto Balloon) แลวลากเมาสไปคลิกภาพท่ีตองการทํา Balloon จะปรากฏหนาตางโตตอบ Auto Balloon ดังรูปท่ี 3.65 ใหเปล่ียน คลิกปุม จะเกิด Balloon กระจัดกระจายดังรูปท่ี 3.65


7.2 การทํา Balloon ทีละช้ินสวน โดยการคลิกปุม แลวไปคลิกบนช้ินสวนในภาพท่ีตองการทํา Balloon คลิกปุม เพื่อยอมรับและออกจากคําส่ัง Balloon

การยายตาํแหนงตัวเลขและตําแหนงการชีข้องลูกศรบนภาพชิ้นสวนของ Balloon

นักศึกษาสามารถจะยายตําแหนงตัวเลขของ Balloon แตละหมายเลขได โดยการคลิกท่ีตัวเลขจะมีปุมสีเขียวเกิดข้ึนท่ีตัวเลขและท่ีลูกศรใหคลิกท่ีปุมสีเขียวของ

ตัวเลขคางไว (ลูกศรจะเปล่ียนเปนสัญลักษณ ) ดังรูปท่ี 3.66 ลากเมาสไปปลอย

40


วางยังตําแหนงท่ีตองการ สวนการยายตําแหนงการช้ีของลูกศรบนภาพช้ินสวนใหคลิกเมาสคางไวท่ีปุมสีเขียวของลูกศรแลวทําเชนเดียวกับวิธีการยายตัวเลข


การลบและแกไข Balloon

-การลบ Balloon ทําไดโดยคลิกบน Balloon ท่ีตองการลบแลวกด Delete บนคียบอรด

-การแกไข Balloon ทําไดโดยคลิกบน Balloon ท่ีตองการ จะปรากฏหนาตาง Balloon ข้ึนมาดังรูปท่ี 3.67 ซ่ึงสามารถแกไขชนิดและหมายเลขของ Balloon ไดตามความตองการ


8. การสรางตารางรายการช้ินสวน (Bill of Materials)

41


การสรางตารางรายการชิ้นสวน หรือรายการวัสดุทําไดโดยการคลิกท่ีไอคอน เลือก บนทูลบารมาตรฐาน แลวลากเมาสไปคลิกท่ีภาพที่ตองการบอกรายการช้ินสวน ในตัวอยางนี้ใหคลิกท่ีภาพ Assembly ภาพใดก็ได จะปรากฏหนาตาง Bill of Materials ดังรูปท่ี 3.68 ซาย


9. กําหนดออปชันของ Bill of Materials ดังรูป แลวลากเมาสไปคลิกวางในตําแหนงดังรูปท่ี 3.68ขวา จะไดตารางรายการช้ินสวนของภาพท่ีเลือกบันทึกไฟล

42


แบบทดสอบท่ี 6

ใหฝกสรางงานDrawing 2 มิติโดยใชรูปดงัตอไปนี ้

ขอท่ี 1

ขอท่ี 2

ขอท่ี 3

ขอท่ี 4

ขอท่ี 5

ขอท่ี 6

43


ขอท่ี 7

Documents

Solid Works 2