Stageverslag

Kasper Paping PSV Media

Stagiair:

Kasper Paping (s286560)

06-xxxxxxxx

Xxxxx x, xxxx XX

‘s-Hertogenbosch

Stagebedrijf:

PSV (Media)

Praktijkbegeleider:

Jeroen van den Berk

Begeleidend docent:

Martin Bons

5 november 2008

2

Inhoudsopgave

Bladzijde:

1 Inzicht in het stagebedrijf 3

1.1 Geschiedenis van het medium 4

1.1.1 Print 5

1.1.2 Internet 6

1.1.3 Televisie 7

1.1.4 Mobiel 7

1.1.5 Stadion 7

1.2 Profiel van de lezer, kijker of luisteraar 8

1.3 Oordeel over de onafhankelijkheid van het

medium 9

1.4 Bedrijfsstructuur en (redactionele) organisatie 10

1.5 Oordeel over het medium 10

2 Reflectie 12

2.1 Reflectie op het bereiken van de persoonlijke

leerdoelen 12

2.1.1 Leerdoel 1 12

2.1.2 Leerdoel 2 12

2.1.3 Leerdoel 3 14

2.1.4 Leerdoel 4 14

2.1.5 Leerdoel 5 15

2.2 Begeleiding op de stageplek 16

3 Productie 17

Bijlagen: 15 artikelen

3

1 Inzicht in het stagebedrijf

PSV

De Eindhovense Voetbalvereniging PSV (Philips Sport Vereniging) is opgericht op 31

augustus 1913. Sinds 1 juli 1999 zijn de professionele en jeugdactiviteiten van de

Vereniging PSV ondergebracht in PSV NV. De vereniging is aandeelhouder van deze NV.

De Raad van Commissarissen hebben een adviserende rol, terwijl de dagelijkse leiding in

handen ligt van de directie. Sinds 1 juli 2007 is Jan Reker de Algemeen Directeur. Marcel

van den Bunder is de Commercieel Directeur. In het bestuur zit vier man; Frits

Schuitema is de voorzitter van PSV.

Afdelingen

PSV bestaat uit een aantal afdelingen. Onder de directie komen:

Pers en Communicatie

Technische staf A-selectie

Medische staf A-selectie

Begeleidende staf A-selectie

Jeugdopleidingen

Technisch staf jeugdopleiding

Medische staf jeugdopleiding

Ondersteuning jeugdopleiding

Voetbal

PSV Scouting

Marketing en Media

Commerciële zaken en Relatiebeheer

Wedstrijdorganisatie en veiligheid

Merchandising en Image rights

Stadion

Financiële administratie en Automatisering

Omdat ik een journalistieke stage doe, richt ik me in dit stageverslag enkel op de

‘mediagerelateerde’ onderdelen van PSV te richten. Daarom concentreert het verslag zich

voornamelijk op de afdeling Marketing en Media.

Marketing en Media

De afdeling Marketing en Media (hierna te noemen: Media) bestaat in de huidige vorm

pas een aantal jaar. Voor 2002 vielen de onderdelen Marketing en Phoxy Club onder de

afdeling Stadion. Vanaf dat jaar verandert er, onder aanvoering van de nieuwe manager

Peter Kentie (tevens de huidige chef van Marketing en Media), veel. De onderdelen die

vallen onder de noemer ‘nieuwe media’ en ‘marketing’, worden geïntegreerd tot de

afdeling zoals deze nu nog is. Deze afdeling is verantwoordelijk voor alle marketing en

commerciële communicatie van PSV en het Philips Stadion. De afdeling is tevens uitgever

en producent van vijf soorten media te weten: print, mobiel, internet, stadion en

televisie. Media geeft in eigen beheer een breed, crossmediaal pakket van journalistieke

4

uitgaven uit. Ontwikkelingen en activiteiten op het gebied van nieuwe media,

audiovisuele uitingen en mobiele diensten komen ook voort uit de koker van Media.

De afdeling Marketing en Media bestaat uit twaalf mensen (en momenteel vier

stagiaires), onder wie één fulltime multimediaredacteur (Jeroen van den Berk). Hij is

tevens de hoofdredacteur van alle media, ook van PSV TV en wordt ondersteund door de

rest van de afdeling Marketing en Media, in het bijzonder door de webredacteur. Deze

neemt soms ook journalistieke taken op zich zoals het maken van kleine berichten voor

de website, sms-berichten en foto’s. Daarnaast treedt er iemand van de redactie op als

eindredacteur voor de printmedia. De eindverantwoordelijkheid ligt bij het hoofd van de

afdeling Marketing en Media: Peter Kentie. Hij is tevens de uitgever. De inhoud van de

diverse papieren media (PSV Inside en PSV Inzake) wordt bepaald in een overleg tussen

de multimediaredacteur (hoofdredacteur), de eindredacteur, het hoofd van de afdeling

(uitgever) en vertegenwoordigers van de afdeling Commerciële Zaken en Relatiebeheer.

Over deze inhoud van de print-media wordt in de loop van het proces een aantal keer

vergaderd.

1.1 Geschiedenis van het medium

Over de geschiedenis van de verschillende PSV-media is weinig gedocumenteerd. Er zijn

bijvoorbeeld geen oplagecijfers van de laatste tien jaar bekend. Waarschijnlijk zullen

deze niet veel zijn veranderd, omdat de meeste print-media wordt weggegeven of

verbonden is met bijvoorbeeld een PSV Club Card. Sinds een jaar of tien heeft PSV een

eigen website waarop het publiceert. De print-media bestaan veelal wat langer. Per

medium (print, internet, televisie, mobiel en stadion) zal ik een beschrijving geven,

waarbij de nadruk ligt op print en internet, omdat dit de onderdelen zijn waarbij ik direct

betrokken ben. De speerpunten bij media zijn: een sterk merk en imago, een

omvangrijke en sterk betrokken community, veel eigen content en een groot bereik. De

media zijn daarbij vooral servicegericht en minder gefocust op oplagecijfers. Hieronder

volgt een overzicht van alle media-uitingen van Marketing & Media:

Print Oplage Frequentie

PSV Inside 32.000 5 x per jaar

PSV Inzake 4.000 3 x per jaar

PSV Flits 35.000 Thuiswedstrijden +/- 22 x p.j.

PSV PhoxyNieuws 24.000 6 x per jaar

Jaarverslag n.v.t. 1 x per jaar

Netwerk/ Mediagids n.v.t. 1 x per jaar

Internet

Officiële website Niet van toepassing n.v.t.

E-mail nieuwsbrief 20.000 Om de week

Televisie

PSV TV n.v.t. Ma-za op televisie; altijd op internet

Mobiel

Sms-dienst n.v.t. n.v.t.

Stadion

Video walls n.v.t. Thuiswedstrijden +/- 22 x p.j.

5

1.1.1 Print

PSV Inside

De PSV Inside wordt gemaakt door de eigen redactie van PSV Media. In de praktijk wordt

het blad gevuld met artikelen die gemaakt zijn door de hoofdredacteur (Jeroen van den

Berk) en artikelen van freelancers. Het is een full-color magazine dat zich sterk richt op

voetbal en zich vooral oriënteert op sfeer, reportages en interviews. De Inside heeft een

oplage van 32.000, waarvan het merendeel is bestemd voor de PSV

Seizoenskaarthouders (22.900); zij krijgen het blad gratis thuisgestuurd. Daarnaast

kunnen fans een abonnement nemen op het blad, maar zoals aan de cijfers te zien is,

gaat dit slechts om een kleine tienduizend exemplaren. Het blad wordt dan ook met

name gefinancierd door de advertentieverkopen. Daarnaast geeft het hebben van een

magazine voor de supporters, uitstraling aan de club.

PSV Inzake

De PSV Inzake is net als de PSV Inside ook een magazine dat in eigen beheer wordt

gemaakt door PSV Media. De nadruk ligt op kwaliteit en uitstraling en de Inzake is vooral

bedoeld om te laten zien wat er commercieel gezien zoal leeft binnen de club. Ofwel:

gericht op de zakelijke PSV-markt. Er wordt ook aandacht besteed aan voetbal, zij het in

mindere mate als in de PSV Inside. Ook is de oplage een stuk kleiner: zo’n 4000 stuks.

De Inzake wordt dan ook verdeeld onder de businessrelaties en komt in de regio

Eindhoven op diverse leestafels te liggen. De advertentieverkoop via dit blad verloop

extern en ook dit magazine draagt voornamelijk bij aan de uitstraling van de club. De

inhoud varieert van licht commerciële teksten tot interviews met mensen die zakelijk

betrokken zijn bij de club en interviews met voetballers.

PSV Flits

De PSV Flits wordt bij iedere thuiswedstrijd van PSV verspreid. De oplage is zo’n 35.000

en het moet voornamelijk gezien worden als een programmaboekje van het duel van die

avond. Daarnaast is de Flits een sterk instrument voor promoties, in plaats van

bijvoorbeeld flyers. Zo kunnen eigen producten en diensten worden aangeprezen, maar

daarnaast staat er ook een aantal externe advertenties in het blad. Naast statistieken zijn

er enkele redactionele stukken in de Flits te vinden, zoals een voorbeschouwing op de

wedstrijd en een portret van de tegenstander van die avond.

Overige

Bij de bovengenoemde print-media ben ik tijdens mijn stage direct betrokken geweest.

Daarnaast geeft PSV Media nog enkele andere bladen, folders en brochures uit. Ook is de

afdeling verantwoordelijk voor het publiceren van het Jaarverslag en de Netwerk- en

Mediagidsen. De redactionele inhoud van PSV PhoxyNieuws, het clubblad van de Phoxy

Club, wordt ingevuld door de mensen van de afdeling Phoxy Club. Verder kunnen

afdelingen van PSV de afdeling Marketing en Media de opdracht geven tot bijvoorbeeld

het maken van een folder, brochure of reclametekst. Hierbij lopen commerciële teksten

en journalistiek werk duidelijk door elkaar heen. Een bewuste keuze, omdat op deze

manier wel een grote mate van eenheid kan worden gegarandeerd qua huisstijl, zowel op

het gebied van teksten als op het gebied van vormgeving.

6

1.1.2 Internet

PSV.NL

De site PSV.NL ging in 1998 in de lucht met het idee om PSV meer naamsbekendheid te

geven en om het imago van de club te verbeteren. Doel was om de site – op termijn –

rendabel en winstgevend te maken. Tegenwoordig wordt de website meer gezien als een

onderdeel van PSV waaraan indirect geld wordt verdiend, al levert de site uiteraard ook

reclame-inkomsten op. PSV.NL moet informeren, entertainen en ruimte bieden aan

‘shopping’. Dit gebeurt door informatie te geven over bijvoorbeeld kaartverkoop en

andere commerciële activiteiten, waardoor de website van groot commercieel belang is.

Per maand haalt de website zo’n 13 miljoen pageviews. Sinds de lancering van PSV.NL is

het bezoek aan de website explosief gegroeid; de laatste twee jaar is het aantal

bezoekers echter ongeveer gelijk gebleven. Exacte cijfers over de bezoekersaantallen van

de site ontbreken, omdat er door de jaren heen met verschillende ‘stats’ is gewerkt. Wel

is er een aantal losse cijfers beschikbaar. Zo waren er in 2001 nog 6 miljoen pageviews

en in 2002 al 13 miljoen pageviews over het gehele jaar gezien. Tegenwoordig is het

aantal pageviews al opgelopen tot bijna 100 miljoen per jaar.

De inhoud van de site moet voldoen aan enkele voorwaarden. Zo moeten er per dag

minimaal twee berichten op de site worden geplaatst, al ligt het gemiddelde in de

praktijk een stuk hoger. Verder moet de website de volgende informatie bevatten:

• wedstrijdinformatie (programma, samenvattingen, verslagen, enz.)

• clubinformatie (historie, organisatie, spelers, Business Club, enz.)

• fandesk (kaartverkoop, trainingsinformatie, routebeschrijvingen, enz.)

• funzone (PSV Phoxy Club)

De ‘sleutelwoorden’ voor de site zijn: betrouwbaarheid, snelheid, volledigheid en

servicegerichtheid. Daarbij is het doel om naast het nieuws over PSV veel exclusieve

reportages, zogenaamde unieke content, te bieden. Ook is de website bedoeld om de

buitenlandse fans en geïnteresseerden te bedienen. Daarom zijn enkele van de artikelen

op de site ook in het Engels en in het Spaans te bekijken.

7

1.1.3 Televisie

PSV TV

PSV TV bestaat sinds 2004 en heeft op twee terreinen zijn werkgebied. Op de website

PSV.TV zijn videofilmpjes met reportages en interviews over de club te zien. Het idee is

dat eigen beeldrechten maximaal worden gebruikt, waarbij fans gratis alles te weten

kunnen komen over hun club. Per maand worden er op de website ongeveer 900.000

filmpjes bekeken. PSV TV doet er alles aan om de beleving rondom de club buiten de

wedstrijden om zo goed mogelijk weer te geven. Dit gebeurt door zogenaamde

embedded-journalisten die in dienst zijn van Eyeworks. Zij maken niet alleen filmpjes

voor de website, maar stellen daaruit ook nog eens dagelijks (van maandag tot en met

zaterdag) een programma samen van achttien minuten dat wordt uitgezonden op

Eredivisie Live, het nieuw voetbalkanaal.

1.1.4 Mobiel

Sms-dienst

In 2001 is PSV begonnen met de sms-alerts. Met de sms-diensten van PSV wordt veel

geld verdiend. Supporters kunnen zich aanmelden voor zo’n dienst en ontvangen dan

bijvoorbeeld al het PSV-nieuws, opstellingen, de doelpunten (goal alert) en de uitslagen

op hun mobiel. Deze sms’jes worden verstuurd door de multimediaredacteur/

webmaster. In de toekomst hoopt PSV ook een eigen operator te worden voor mobiele

telefoonverkeer, waarbij PSV-fans dan onderling gratis of goedkoop kunnen bellen.

1.1.5 Stadion

Video walls

Ook het stadion wordt binnen PSV gezien als een belangrijke mogelijkheid om

boodschappen over te brengen. Via de ‘video walls’ in het stadion worden bijvoorbeeld

reclames getoond en is er regelmatig wedstrijdinformatie te zien. Ook biedt dit medium

een podium voor uitzendingen van PSV TV rondom belangrijke wedstrijden en wordt

hierop bijvoorbeeld over PSV-gerelateerde zaken gecommuniceerd met de fans.

8

1.2 Profiel van de lezer, kijker of luisteraar

PSV heeft ongeveer 1.500.000 latente fans, die dus potentieel bediend kunnen worden

door de diverse media van PSV. PSV.NL heeft het grootste bereik en wordt voornamelijk

bezocht door mannen. Deze hebben doorgaans een middelbare of hogere opleiding en

inkomen. De leeftijd ligt tussen de 18 en de 45 jaar en de meeste bezoekers komen uit

meerpersoonshuishoudens. De gemiddelde sitebezoeker heeft een fulltime baan. Hoe dat

voor de diverse geprinte media is, is niet helemaal duidelijk omdat hier geen onderzoek

naar gedaan is. Aangenomen kan worden dat de resultaten redelijk overeen komen met

die van het publiek van de website.

In principe heeft iedereen met een internetverbinding en een computer toegang tot de

site. Een schatting is dat mobiel en internet samen ongeveer 1.500.000 miljoen (latente)

fans bedienen. De site is dan ook niet voor niets in het Engels en in het Spaans te

bezichtigen. In het verleden was er ook al eens een Chinese versie. Het bereik van de

andere media-uitingen is wisselend. De PSV Flits wordt verspreid onder alle supporters in

het stadion (met een wisselende oplage van rond de dertigduizend); alle

seizoenskaarthouders ontvangen het supportersmagazine: de PSV Inside. Anderen

kunnen zich op dat blad abonneren, waardoor het blad een oplage heeft van 32.000. De

Inzake gaat naar alle partners en sponsoren van de club; in totaal worden er 4000

bladen van gedrukt.

Van concurrentie is voor PSV Media eigenlijk geen sprake, om de simpele reden dat er

clubjournalistiek wordt bedreven. Dat wil zeggen dat PSV Media zich qua uitstraling en

kwaliteit zou moeten spiegelen aan de media-afdelingen van de grote binnenlandse clubs

(PSV, Feyenoord, AZ). Zij bedienen echter een totaal andere doelgroep en kunnen qua

inhoud dan ook moeilijk een concurrenten worden genoemd. Als het om inhoud gaat wil

PSV graag snel nieuws en achtergronden in eigen beheer naar buiten brengen,

voornamelijk via de website. De belangrijkste ‘concurrenten’ op dat vlak zijn het

Eindhovens Dagblad (ED), de grote landelijke dag- en weekbladen en de diverse

voetbalwebsites, die overigens niet altijd even betrouwbaar zijn. PSV Media moet echter

rekening houden met het feit dat het een officieel clubkanaal betreft en daarom soms

zorgvuldigheid moet verkiezen boven snelheid. Ook kunnen de media-uitingen niet al te

scherpe kritiek op het team/ de spelers bevatten. Er wordt met name gekeken naar de

ontwikkelingen bij andere grote Europese voetbalclubs, al missen de meeste van deze

clubs altijd één of meerdere onderdelen op het gebied van Media. Wel wordt er met grote

belangstelling gekeken naar Bayern Munchen, die op het gebied van (nieuwe) media

koploper is.

9

1.3 Oordeel over de onafhankelijkheid van het medium

Een redactiestatuut heeft de media-afdeling niet. Wel zijn er enkele afspraken gemaakt

die een leidraad vormen voor de medewerkers. Het is echter zo dat de media-afdeling

valt onder de afdeling Marketing en Media. De commerciële en journalistieke activiteiten

lopen daarom regelmatig door elkaar. De gedachte hierachter is dat PSV zo veel

effectiever en persoonlijker kan communiceren. Daarnaast zorgt de koppeling voor

consistentie in de teksten (al dan niet journalistiek) die naar buiten worden gebracht,

waardoor de eigen identiteit bewaard blijft.

Zo schrijft de mediaredacteur ook mee aan de teksten voor reclame-uitingen en

(commerciële) folders. Daarnaast komen er van andere afdelingen verzoeken voor het

maken van reclame voor een PSV-activiteit of een PSV-sponsor en is de afdeling Media

een soort intern service bureau geworden. Omdat PSV een bedrijf is en de media-

afdeling dus ook het bedrijfsbelang dient, is het logisch en begrijpelijk dat deze zaken

door elkaar lopen. Clubjournalistiek is per definitie geen objectieve journalistiek.

Onafhankelijk is het ook niet, omdat de afdeling vooral ook dienend werkt voor de andere

afdelingen: samen werk je voor betere resultaten voor het bedrijf/ de voetbalclub PSV.

10

1.4 Bedrijfsstructuur en (redactionele) organisatie

De voetbaltak van PSV (Philips Sport Vereniging) is opgericht op 31 augustus 1913. Dat

gebeurde in navolging van andere sporten die werknemers van Philips konden beoefenen

bij de vereniging. In de loop van de jaren is PSV een zelfstandig bedrijf geworden, met

drie takken: betaald voetbal, jeugdvoetbal en amateur voetbal. Sinds 1 juli 1999 zijn de

professionele en jeugdactiviteiten van de Vereniging PSV ondergebracht in PSV NV. De

vereniging is aandeelhouder van deze NV. De voetbalclub PSV staat onder de dagelijkse

leiding van Algemeen Directeur Jan Reker (sinds 1 juli 2007) en Commercieel Directeur

Marcel van den Bunder. Het dagelijks bestuur ligt in handen van de directie. In het

bestuur zit vier man; Frits Schuitema is de voorzitter van PSV. Ook is er een Raad van

Commissarissen, bestaande uit vijf man, die binnen de PSV NV een adviserende en

toezichthoudende rol heeft.

De afdeling waar ik tijdens mijn stage deel van heb uitgemaakt, Marketing en Media,

bestaat uit twaalf man. Peter Kentie is daarvan de chef, maar tevens ook de uitgever van

de diverse print-media. Op het journalistieke gebied is mijn stagebegeleider Jeroen van

den Berk de hoofdredacteur van alle printmedia (zoals PSV Inside, PSV Inzake, PSV Flits

en nieuwe media (PSV.NL, sms-dienst, PSV TV). Hij is tevens de enige journalist van de

afdeling, maar wordt wel ondersteund door de andere afdelingsleden. Er zijn bijvoorbeeld

eindredacteuren, een webmaster en een archivaris. Daarnaast kan de hoofdredacteur

naar eigen inzicht opdrachten geven aan freelance-journalisten voor met name de

artikelen in de PSV Inside en de PSV Inzake. De afdeling Marketing en Media kent een

crossmediaal beleid. In de praktijk houdt dit in dat er één budget is voor alle media, in

plaats van een vast bedrag.

1.5 Oordeel over het medium

Redactioneel beleid

Over het beleid op het gebied van media is weinig vastgelegd op papier. Er is

bijvoorbeeld geen redactiestatuut. Ook zijn er relatief weinig mensen in dienst. PSV heeft

één fulltime schrijvend journalist (mediaredacteur) in dienst, die derhalve veel werk moet

verrichten. Hij wordt weliswaar ondersteund door de afdeling Marketing en Media en

enkele freelance-medewerkers, maar heeft ook veel niet-journalistieke taken. De

clubjournalist schrijft dus niet alleen veel teksten voor de website en de papieren media,

maar hij moet ook andere processen aansturen. Zo is de mediaredacteur betrokken bij

overleg over de inhoud van de gedrukte media, schrijft hij zelf berichten, is hij bij

interviews en fotoshoots van freelancers met spelers aanwezig, onderhoudt hij contact

met de directie over publicaties van clubstandpunten, enzovoorts. De redacteur heeft

kortom veel taken die eigenlijk niet vallen onder ‘journalistiek’. Dit gaat ten koste van

kwaliteit en vooral van creativiteit. Als het noodzakelijke werk gedaan is, blijft er weinig

ruimte over om tijdrovende reportages te maken, nieuwe ideeën te bedenken en uit te

voeren of tijdens het maken van een blad nog veel te veranderen aan de ingezette koers

als het resultaat niet is zoals vooraf gehoopt was.

11

Inhoud

Bij de inhoud valt het me op dat er een heel andere manier van denken wordt gevraagd

van een clubjournalist dan van een ‘normale’ sportjournalist. Doel is niet om

onafhankelijk nieuws en achtergronden te brengen, maar om te schrijven in het belang

van de club PSV en informatie door te spelen aan de supporters van de club. Hierdoor

vallen bepaalde berichten af en zijn berichten die voor een krant wellicht niet interessant

zijn, voor bijvoorbeeld PSV.NL wél nieuws. Ook valt het op dat je je soms moet schikken

naar wat er commercieel van je verlangd wordt. Waar bij een krant de scheiding tussen

redactionele inhoud en de commerciële tak heel erg strikt is, loopt dit bij PSV regelmatig

door elkaar heen. Soms móet er een artikel over een sponsor of partner in een PSV-blad,

omdat dit door derden is beloofd of omdat dit financieel aantrekkelijk is voor de club. Je

kunt dus stellen dat er geen sprake is van volledige journalistieke vrijheid en

onafhankelijkheid. Aan de andere kant moet worden opgemerkt dat dit voor

clubjournalistiek ook niet noodzakelijk is.

Vorm

Zowel de website als de door Scherpontwerp vormgegeven gedrukte media van PSV zijn

mooi en consistent (zakelijk) vormgegeven. De website past qua stijl bij de club PSV en

is daarnaast overzichtelijk en volledig. Er wordt veel gewerkt met beeld (foto’s), die soms

door medewerkers zelf worden gemaakt en soms worden overgenomen van Pics United.

Bij een bericht staat standaard tenminste één foto of plaatje, maar bij de meeste

berichten is dit meer (twee tot vier is geen uitzondering). Berichten op de website zijn

liever niet te lang. Een nieuwtje op de site bevat exclusief intro (die tevens op de

frontpage te zien is) één of twee alinea’s. Een enkele keer kan dit langer zijn, maar het

devies voor internet is: korte berichten, to-the-point schijven en wees vooral snel en

accuraat.

De print-media, zoals PSV Inside, PSV Inzake en de PSV Flits zijn vormgegeven door

Scherpontwerp. De bladen ogen zeer professioneel, strak en zakelijk. Rood, wit en goud

zijn de hoofdkleuren en het papier van met name de PSV Inside en de PSV Inzake zijn

van hoge kwaliteit. Dit zijn dan ook echte magazines, bladen om te bewaren. De

artikelen zijn ruim opgezet en ook hier wordt veel gebruik gemaakt van (grote) foto’s.

12

2 Reflectie

2.1 Reflectie op het bereiken van de persoonlijke leerdoelen

2.1.1 Leerdoel 1

Gerichter voor specifieke doelgroepen leren schrijven en hierin flexibel kunnen

zijn (met het oog op de verschillende bladen van PSV Media, zoals PSV Inside

en PSV Inzake).

Op de werkvloer heb ik voortdurend overlegd met mijn stagebegeleider over de invulling

van de artikelen. Ook spraken we regelmatig over de verschillen tussen de diverse media

en wat daarvoor als journalist van mij gevraagd werd. Door bijvoorbeeld

schaduwartikelen te schrijven voor de PSV Inside en voor de website, kon ik alvast

wennen aan het verschil in medium en doelgroep. Vervolgens hebben we de uitvoering

veelvuldig geëvalueerd, waarbij ik steeds iets meer leerde over welke vorm het beste

geschikt was voor welk medium. Daarna heb ik zelf een redelijk aantal artikelen

geschreven voor de PSV Inside en de PSV Inzake; bij de meeste artikelen had ik direct

de goede toon te pakken, maar soms vroeg het onderwerp of de interviewvorm om een

andere schrijfwijze. Ook heb ik aan diverse PSV Flitsen gewerkt. Hiervoor moesten snel

(en veel tegelijk) enkele kleine artikelen worden geschreven met veel feitjes over de

aanstaande tegenstander en de historie van de wedstrijd. Dit betekende veel informatie

opzoeken en dit in korte tijd verwerken tot een luchtig verhaal. Daarnaast ging het in de

gesprekken op de redactie regelmatig over de inhoudelijke invulling van de PSV Inside en

met name over de invulling van de website. Het was vooral in het begin moeilijk in te

schatten welke berichten wel geschikt waren voor de PSV-site en welke niet. Aan het

eind van de stage had ik hier een vrij helder beeld van en kon ik ook vaker zelf

voorstellen om over een bepaald onderwerp een bericht te maken.

2.1.2 Leerdoel 2

Inbreng in vergaderingen (of werkoverleg) verhogen en opschroeven van het

aantal eigen ideeën voor een medium en meer aanvulling en richting geven aan

de ideeën van anderen.

Er zijn helaas maar enkele grote vergaderingen geweest in mijn stageperiode bij PSV. Er

was geen dagelijkse redactievergadering, simpelweg omdat de dagelijkse journalistieke

gang van zaken door één persoon wordt verzorgd. Wel zorgde ik ervoor dat ik thuis,

voordat ik naar mijn stage vertrok, van al het nieuws rondom PSV op de hoogte was. Op

die manier kon ik zelf vaak al ongeveer zien welk nieuws wél en welk nieuws niet zo

relevant was voor de website of een van de andere media. Zo kon ik als ik op de redactie

aankwam meteen met voorstellen komen voor onderwerpen (een vertrokken speler, een

geblesseerde speler bijvoorbeeld).

Omdat de meeste vergaderingen aan het begin van de stage plaatsvonden en ik toen nog

vooral bezig was alles in mij op te nemen, kan ik moeilijk zeggen dat ik in dit leerdoel

ben geslaagd. Wel heb ik het idee dat ik tijdens werkoverleg mijn ei goed kwijt kon en

dat er, zeker naar het einde toe, ruimte was voor overleg en eigen inbreng. Toch heb ik

qua eigen inbreng door omstandigheden nog te weinig kunnen laten zien. Wel kreeg ik

een redelijke mate van vrijheid om mij binnen de onderwerpen te manoeuvreren, maar

13

het bedenken van eigen onderwerpen bleek toch lastiger dan aanvankelijk gedacht. Dit

kwam ook omdat eerst het ‘gewone’ werk afgerond moest worden en dat kostte meestal

al redelijk veel tijd. Een aantal keer was er wel overleg, bijvoorbeeld over de inhoud en

vorderingen van de PSV Inside en de PSV Inzake. Het is echter moeilijk gebleken om

hierin direct mee te draaien. Veel onderwerpen speelden namelijk al van lange tijd

voordat ik aan mijn stage begon en lopen ook na mijn vertrek nog door. Ook heb ik

weinig kennis over wat er in het verleden is gepubliceerd, wat het ook weer moeilijker

maakt om in te schatten of ‘de tijd rijp is’ voor een bepaald onderwerp. Aan de andere

kant heb ik natuurlijk wel een relatief ‘frisse’ blik op het geheel. Zoals eerder gezegd, is

er weinig tijd om na te denken over nieuwe creatieve ideeën. Daarom heb ik met mijn

stagebegeleider afgesproken om een aantal ideeën op papier te zetten om vervolgens de

haalbaarheid en kwaliteit ervan te bespreken. Die bespreking moet echter nog

plaatsvinden, maar ik heb goede hoop dat er enkele onderwerpen/ rubrieken bij zitten

die het proberen waard zijn om te maken tijdens of eventueel na mijn stageperiode.

14

2.1.3 Leerdoel 3

Scherper zijn op slordigheidfouten, beter nagaan van bronnen en deze op de

juiste wijze toepassen.

De afgelopen periode is op dit gebied een zeer nuttige geweest. Ik ben als het gaat om

slordigheden behoorlijk streng voor mezelf, maar dat geldt zeker ook voor mijn

stagebegeleider. Ik was dan ook niet tevreden met de kwaliteit die ik aan het begin van

mijn stageperiode leverde. In mijn artikelen voor de website en later ook voor de PSV

Inside, PSV Flits en de PSV Inzake bleken na de controle nog veel fouten te zitten zoals

spelfouten, ontbrekende woorden, verkeerd gespelde namen en tikfouten. De basis van

de artikelen was vaak wel goed, maar de slordigheden deden het resultaat eigenlijk

teniet. Om dit probleem op te vangen ben ik mij beter gaan inlezen op de spelling van de

namen en voetbaltermen. Ook ben ik mijn artikelen nog beter gaan nakijken. Bij twijfel

zoek ik sneller een woord of feit op. Dit werpt zijn vruchten af, want in de laatste weken

van mijn stage is het aantal fouten in mijn artikelen flink afgenomen. Echter: iedere fout

blijft er een te veel. Wel positief was, dat we tijdens het nakijken steeds vaker discussies

kregen over taalkundige details en de slordigheden steeds spaarzamer werden. De

correcties kwamen dus steeds meer te liggen op het stijlvlak en daarover hadden mijn

stagebegeleider en ik dan ook nog wel eens een meningsverschil, omdat we soms andere

prioriteiten stellen. Toch denk ik dat ik dit leerdoel positief heb afgesloten, al blijf ik het

jammer vinden dat het begin zo moeizaam verliep.

2.1.4 Leerdoel 4

Redigeren van interne en externe informatie zoals persberichten, televisie-

interviews of artikelen in kranten of van sites. En deze daarna verwerken tot

artikelen of berichten van een journalistiek aanvaardbaar niveau.

Het bleek nog best lastig om informatie bij elkaar te schrapen uit interne en externe

bronnen. Het redigeren houdt namelijk ook in dat je de informatie moet selecteren. Niet

alle beschikbare informatie is even betrouwbaar en soms spreken verschillende bronnen

elkaar tegen. Het komt er dus op neer dat je moet beslissen wat wel en wat niet relevant

is; welke informatie het belangrijkste is en wat dus voorin het artikel moet. Daarnaast

moet je er rekening mee houden dat je clubjournalistiek bedrijft en je sommige

informatie daarom beter niet kan melden. Dat heb ik een aantal keer in de praktijk

meegemaakt, waarbij een iets te uitgesproken kwalificatie in de correctie is verwijderd.

Het redigeren is een heel erg tijdrovende bezigheid, die naar mate de stage vorderde

steeds vlotter verliep. Ook om de zorgvuldigheid te waarborgen (waar het in de

beginweken soms aan ontbrak), heb ik soms nog (iets te) veel tijd nodig gehad. Het is

namelijk ook van belang dat de informatie klopt en dat er geen fouten in de teksten

blijven zitten. Uiteindelijk ging het redigeren vrij soepel en kan ik zeggen dat ik dit nu

goed kan. Wel moet ik opmerken dat het nog altijd sneller kan, maar dit blijft een

kwestie van veel doen, zodat je dat helemaal goed onder de knie te krijgt. Daar is in een

stageperiode van drie maanden eigenlijk niet genoeg tijd voor, al ben ik tevreden met

hoe het de laatste weken is gegaan.

15

2.1.5 Leerdoel 5

Leren schrijven met het bedrijfsbelang (in dit geval die van PSV) als één van de

speerpunten.

Zoals ik eerder in dit stageverslag heb aangegeven, is het soms in het belang van de club

beter om bepaalde zaken niet te schrijven of deze anders te formuleren dan andere

media dat zouden doen. Zo hoorde ik tijdens mijn stage over iemand die bij PSV op de

mediaredactie heeft gewerkt en tijdens een open persconferentie (waar andere

journalisten bij waren) kritische vragen stelde aan de trainer. Dit werd de clubjournalist

in kwestie niet in dank afgenomen. Het zal nu ook niet meer gebeuren, omdat de rol van

de huidige clubjournalist(en) terughoudender is.

De clubjournalist registreert de persconferenties en wedstrijden, maar onthoudt zich

zoveel mogelijk van (scherp) commentaar. Dat houdt in dat je wel de feiten opschrijft,

maar bijvoorbeeld niet meldt dat iemand een slechte wedstrijd speelt. Bij het schrijven

over het team als geheel heeft de clubjournalist iets meer vrijheid, maar ook hier moet

goed bedacht worden waarvoor en voor wie het medium bedoeld is. Je doelgroep is

namelijk de PSV-volger (Inside, PSV.NL, Flits) of de investeerder/ zakenman (Inzake).

Hoewel het moeilijk is om te bepalen welke informatie je wel kan doorspelen en welke

informatie je beter kunt achterhouden, heb ik toch het idee dat ik met deze rol redelijk

goed omga. Slechts een enkele keer is er een passage door mijn stagebegeleider

geschrapt, omdat deze het clubbelang kan schaden. Ook maakte ik een artikel over een

wedstrijd van het Nederlands Elftal, waarin ik meldde dat een doelpunt ten onrechte was

afgekeurd. Na overleg op de redactie heb ik “ten onrechte” geschrapt, ook al was het na

het bekijken van de beelden vrij duidelijk dat het onterecht was. Een dergelijke

kwalificatie past meer bij gewone sportjournalistiek dan bij clubjournalistiek. Soms liet ik

bewust een passage waarover ik twijfel staan zodat ik hierover feedback kon ontvangen

en duidelijkheid heb. De laatste weken van mijn stage heb ik de afweging echter steeds

vaker zelf kunnen maken en zijn er dan ook nauwelijks situaties voorgekomen waarin

zaken geschrapt moesten worden.

16

2.2 Begeleiding op de stageplek

Het journalistieke gedeelte van de afdeling Marketing & Media wordt ingevuld door één

persoon, Jeroen van den Berk. Hij is tevens de praktijkbegeleider. Als

multimediaredacteur (en hoofdredacteur) is hij betrokken bij een hoop processen op de

afdeling; een aantal daarvan heeft niet zo veel met journalistiek te maken en valt ook

niet direct onder zijn functieomschrijving. Zo zorgt hij ervoor dat de freelance

journalisten en de spelers elkaar niet mislopen; of draagt er zorg voor dat spelers

aanwezig zijn bij een fotoshoot. Hierdoor was er in de hectische beginperiode niet altijd

even veel tijd om artikelen die ik maakte, te evalueren. Later in mijn stageperiode was

die tijd er vaak wel en hebben we veelvuldig gesproken over de kwaliteit van mijn

artikelen.

Met name in het begin was het soms moeilijk voor hem om mij aan het werk te zetten en

kostte het uitzetten van een opdracht en het feedback geven/ corrigeren daarna, meer

tijd dan wanneer hij het artikel zelf had gemaakt. Dit kwam doordat hij veel dingen al

wist, die ik nog moest opzoeken, zoals welke clubfeiten of de schrijfwijze die PSV van een

bepaald woord hanteert. Ook kon hij veel van mijn teksten aanvullen met zijn specifieke

kennis over PSV en de gang van zaken. In het begon was het voor mij dan ook een

kwestie van goed kijken naar zijn correcties en vooral leren wáárom hij deze

verbeteringen aanbracht. Als extra leermoment pak ik meestal mijn eigen versie en zijn

gecorrigeerde versie bij elkaar en om vervolgens na te gaan waar de verbeterpunten

liggen.

Ik heb veel geleerd van mijn stagebegeleider en ook van het deelnemen aan het proces

van het maken van een magazine. Met name ook interessant is om te zien hoe je als

journalist zaken moet plannen en hoe beslissingen tot stand komen in de aanloop naar

een publicatie. In de tweede helft van mijn stage heb ik iets meer verantwoordelijkheden

gekregen en kon ik bijvoorbeeld zelfstandig een aantal grote artikelen voor de magazines

PSV Inside en PSV Inzake maken. Ook kreeg ik de opdracht om teksten te schrijven voor

de PSV agenda, folders en zelfstandig persconferenties te verslaan. De samenwerking

verloopt derhalve prima. Ik krijg een zekere mate van vrijheid en als dat nodig is kan ik

terugvallen op mijn stagebegeleider. Wel vonden er soms discussies plaats over bepaalde

formuleringen, maar dat heb ik niet als negatief ervaren. Zo kon ik langzaam naar een

hoger niveau groeien en heb ik het idee dat ik nu beter in staat ben als clubjournalist te

functioneren dan voordat ik aan mijn stage begon.

17

3 Productie

Op deze pagina’s volgt een korte uitleg over de geselecteerde artikelen. De vijftien

artikelen die ik hieronder behandel zijn integraal terug te vinden in de bijlage.

Artikel 1:

Reker: “Uitbreiding Philips Stadion technisch haalbaar” (PSV.NL)

18-08-2008

Een artikel dat ik op de eerste dag van mijn stage. Het weekeinde voordat ik begon was

de jaarlijkse persdag van PSV en daar had Reker een aantal uitspraken gedaan tegen

PSV TV. Hiervan moest ook nog een berichtje komen, omdat hij in dat interview nieuws

vertelde dat interessant was voor site. Na zijn teksten integraal te hebben overgetypt

heb ik deze informatie geselecteerd en bewerkt tot dit artikel. Een goed voorbeeld van

hoe PSV TV en PSV.NL elkaar kunnen aanvullen. Er wordt dan ook regelmatig

doorverwezen naar de site van PSV TV.

Artikel 2:

Bondscoach Verbeek blij met oefenwedstrijd tegen Oranje (PSV.NL)

05-09-2008

Na eerder al bij de persconferentie in de Arena (Amsterdam) aanwezig te zijn geweest,

mocht ik tijdens mijn eerste échte persconferentie (tot dat moment had ik verder alleen

informele persbijeenkomsten met Huub Stevens bezocht) meteen aan het werk. Omdat

Australië en Nederland de volgende dag in het Philips Stadion zouden spelen, was daar

ook de persconferentie voor dat duel. Wij gingen er heen om een artikel te schrijven over

de woorden van Pim Verbeek, voor de website. Met pen en papier bij de hand heb ik

keurig meegeschreven met de korte persconferentie, die overigens in het Engels werd

gehouden. Daar heb ik de belangrijkste punten uitgepikt (er werd veel voor ons

overbodige informatie gegeven over bijvoorbeeld blessures) en die tot een artikeltje

verwerkt.

Artikel 3:

Veelal goede resultaten voor PSV-internationals (PSV.NL)

08-09-2008

Op de website van PSV wordt ook het externe nieuws goed in de gaten gehouden en als

het relevant is overgenomen. Zo wordt er na een interlandweek (of weekeinde) altijd een

overzicht gegeven van de internationale prestaties van de PSV’ers. Dit is een kwestie van

informatie verzamelen (via bijvoorbeeld de website van de wereldvoetbalbond FIFA) en

vervolgens wordt gekozen welke informatie relevant is. Hebben de spelers gescoord,

gewonnen of een blessure opgelopen? Waren er andere bijzonderheden bij het duel? Het

kost wel even tijd voordat je alle informatie correct hebt en daarna is het nog wel even

puzzelen om de informatie helder en gestructureerd op te schrijven. Dit artikel is het

resultaat van dat puzzelen. De vorm en inhoudelijke keuzes heb ik gemaakt na

bestudering van oude vergelijkbare berichten op de site van PSV. Op die manier heb ik

overigens voor de meeste artikelen de PSV-stijl ‘afgekeken’.

18

Artikel 4:

Huub Stevens: “Drie punten het allerbelangrijkste” (PSV.NL)

13-09-2008

Als ik bij de wedstrijd aanwezig ben (in ieder geval alle thuiswedstrijden) maak ik, net als

mijn stagebegeleider, een rust- en wedstrijdverslag. Mijn versie komt niet op de site

maar het is wel een goede oefening. Ook maakt PSV.NL van alle persconferenties na de

wedstrijd een apart artikeltje voor op de site. Bij de wedstrijd PSV – Sparta (de eerste

thuiswedstrijd) mocht ik zelf het artikel over de persconferentie schrijven. Mijn

stagebegeleider was er wel bij, zodat hij het stukje kon verbeteren waar dat nodig was.

Het is de kunst om de relevante zaken mee te nemen in het verslag. Op die manier moet

de rode draad van de persconferentie duidelijk zijn na het lezen van het artikel. Dat is bij

dit artikel, denk ik, goed gelukt.

Artikel 5:

PSV vol vertrouwen in eerste thuiswedstrijd (PSV Flits)

13-09-2008

Bij alle thuiswedstrijden wordt door PSV Media een PSV Flits gemaakt. Hierin staat de

belangrijkste informatie over de wedstrijd en kan de club communiceren met de

supporters. Mijn opdracht was om een soort voorbeschouwing te geven van de wedstrijd

PSV – Sparta. Omdat de Flits een klein formaat heeft, zijn de artikelen ook erg kort. Er

moest dus bondig geschreven worden. Aan de hand van voorkennis, de informatie over

de laatste wedstrijden en bijvoorbeeld de PSV-site heb ik de benodigde input verzameld

voor mijn artikeltje. Vervolgens heb ik dit artikel geschreven.

Artikel 6:

Huub Stevens: “Lering trekken uit deze wedstrijd” (PSV.NL)

16-09-2008

Opnieuw een persconferentie na afloop van een wedstrijd. Deze dinsdagavond stond het

duel met Atlético Madrid op het programma. Nadat ik eerder al bij de persconferentie

vooraf (een dag eerder) was geweest, mocht ik opnieuw het verslag van deze

persconferentie voor de site maken. De beide coaches kwamen na elkaar uitleg geven

over de wedstrijd waarna journalisten vragen mochten stellen. Het is echter gebruikelijk

dat PSV.NL slechts verslag doet van de persconferentie. Het eerste deel was met

Atlético-coach Aguirre. Wat hij zei (en wat Spaanse journalisten hem vroegen) werd

vertaald in het Nederlands en zodoende was het goed te volgen. Daarna was PSV-coach

Huub Stevens aan het woord (gewoon in het Nederlands). Omdat het publiek van de site

voornamelijk in PSV is geïnteresseerd richt ik me bij dit soort verslagen vooral tot de

woorden van Stevens. De teksten van de andere trainer neem ik uiteraard ook kort mee.

Hoelang dat stuk wordt hangt weer af van de mate van interessantheid van de

uitspraken. Nadat mijn stagebegeleider het artikel snel na had gekeken, stond het binnen

tien minuten na de persconferentie al op de site.

19

Artikel 7:

PSV start twaalfde campagne in UEFA Champions League (PSV Flits)

16-09-2008

Voor de wedstrijd van Atlético heb ik ook weer twee artikelen geschreven voor de Flits.

De insteek van dit artikel is een overzicht geven van de prestaties van beide clubs; een

soort voorbeschouwing. Met name Atlético komt aan bod, omdat dit natuurlijk de

‘onbekende’ is. Uit verschillende bronnen heb ik informatie gehaald en op een rijtje

gezet. Een deel van de informatie had ik al, omdat ik al eerder research had gedaan over

de Champions League-tegenstanders voor de PSV Inzake (zie artikel 13). Dan is het

natuurlijk de kunst om alles kort en toch compleet op te kunnen schrijven in de beperkte

ruimte die je hebt. Omdat het een Flits is voor een Champions League-duel moest er

rekening gehouden worden met het schrijven van clubnamen. Die moeten van de UEFA

namelijk allemaal voluit geschreven worden zoals de clubs bekend staan. Daarom staat

er bijvoorbeeld in de eerste zin ‘Club Atlético de Madrid’.

Artikel 8:

Vier goals Nijland voor Jong PSV in Waalwijk: 1-6 (PSV.NL)

30-09-2008

Als Jong PSV heeft gespeeld, zet PSV Media de ochtend daarop een bericht over de

wedstrijd online. PSV Media krijgt van de mensen rondom het team altijd de opstelling

doorgefaxt en via de website van de tegenstander en/ of via de website van PSV Jeugd is

verder informatie te vinden over de wedstrijd. Naar de wedstrijden zelf gaan we niet.

Soms wordt informatie overgenomen van PSV TV, maar meestal komen zij pas later met

beelden van de wedstrijd. Ik probeer daar dan, met beperkte middelen, een zo compleet

mogelijk verslag van te schrijven. Soms is dit erg moeilijk omdat je nauwelijks informatie

over de wedstrijd hebt. Het is dan ook zaak om zo min mogelijk waardeoordelen te

geven. Vaak kan je je in zo’n verslag richten op spelers van het eerste elftal die hun

eerste speelminuten maken, of zoals in dit geval, veel weten te scoren.

20

Artikel 9:

PSV goed vertegenwoordigd op Eredivisie Live (PSV Inside)

Editie september/ oktober 2008

Dit was mijn eerste artikel voor één van de magazines. Op het oog een niet al te moeilijk

artikel om mee te beginnen, maar het vergt nogal wat werk om over iets statisch als de

zender Eredivisie Live een goed leesbaar artikel te schrijven. Insteek was om de PSV-

supporter, de lezer van het blad PSV Inside dus, te informeren over de nieuwe zender.

Ook was het de bedoeling dat de interesse van de lezers zou worden gewekt, zodat

misschien meer mensen een abonnement op de zender zouden nemen. Hier is goed te

zien dat commercie en journalistiek bij PSV Media soms dicht bij elkaar liggen. PSV heeft

er namelijk belang bij dat mensen de zender aanschaffen, want dit levert de club geld

op. Het is de kunst om het artikel, dat eigenlijk een beetje een reclamepraatje is, zo min

mogelijk op reclame te laten lijken. De insteek was hier om met name PSV TV aan bod te

laten komen en daarnaast in een kader te informeren over de abonnementen zelf. In die

opzet is het artikel denk ik wel geslaagd. Daarnaast is het een goed leesbaar artikel

geworden met veel informatie. Voor de PSV Inzake en daarvoor heb ik een vergelijkbaar

artikel geschreven (zie artikel 12). Het onderwerp is hetzelfde, de insteek van dat artikel

heel anders. Daarin staat meer het opzetten van de zender en de voordelen voor de club

centraal. Met min of meer dezelfde informatie heb ik dus twee totaal verschillende

artikelen (want totaal anders van opzet en inhoud) geschreven. Erg interessant om te

zien en te leren hoe het is om voor verschillende doelgroepen te schrijven over hetzelfde

onderwerp.

Artikel 10:

‘Koef’ naar gedeelde tweede plek in topscorerklassement (PSV.NL)

23-10-2008

Een voorbeeld van eigen inbreng bij een artikel voor de website. Ik kwam met het idee

om de hoge notering van Koevermans op de topscorerranglijst aan te grijpen voor een

artikel over doelpunten en topscorers. Een dag eerder had ik al geopperd om iets te doen

met het record van Ruud van Nistelrooy (60 treffers in de Champions League), maar toen

was het te laat op de dag om nog iets met het nieuws te kunnen doen. In combinatie

met de klassering van Koevermans en de doelpuntenregen, leek het ons wel genoeg

aanleiding voor een artikel, de dag erna. Daar is dit artikel uit voortgekomen. Naar

aanleiding van research op verschillende voetbalpagina’s en de website van de UEFA ben

ik tot de feiten gekomen die nu in het artikel verwerkt zijn.

Artikel 11:

Huub Stevens: “Aan ons om het goede spel door te zetten” (PSV.NL)

24-10-2008

Omdat mijn stagebegeleider een andere afspraak had, mocht ik het verslag maken van

de persconferentie die die middag op het programma stond op De Herdgang. De gang

van zaken tijdens zo’n persconferentie met de hoofdcoach, Huub Stevens, is als volgt.

Eerst zijn de aanwezige televisiejournalisten aan het woord. Dat is sowieso iedere week

PSV TV en af en toe voegt ook Omroep Brabant zich daarbij. Meestal schrijf ik tijdens

deze interviews gewoon mee, zodat ik het grootste deel van mijn artikel al ingevuld heb

als het gesprek met de schrijvende pers begint. Meestal worden daar nog slechts de

21

details besproken, omdat ook de schrijvende journalisten meeluisteren met de tv- en

radio-interviews. Ik schrijf alleen zaken op waarvan ik vermoed dat ik ze kan gebruiken

voor het artikel of waarover ik twijfel. Tijdens de persconferentie probeer ik dan alvast

structuur aan te brengen in alles wat ik heb opgeschreven. Ondertussen luister ik met

één oor mee met wat er door de coach wordt gezegd en als het een interessant

onderwerp betreft richt ik mijn aandacht op het gesprek. Zo kan ik meestal vrij snel

nadat de persconferentie is afgelopen, het bericht mailen naar de webmaster zodat het

artikel direct na afloop online kan komen te staan. In dit geval heb ik het artikel nog eens

extra nagekeken omdat normaalgesproken mijn stagebegeleider, die deze keer dus

afwezig was, dat doet.

Artikel 12:

PSV prominent op Eredivisie Live (PSV Inzake)

Editie november 2008

Dit artikel heb ik aan mijn portfolio toegevoegd omdat het me interessant leek om te

laten zien hoe je over hetzelfde onderwerp, twee totaal verschillende artikelen kan

schrijven. In principe is dit artikel voor de PSV Inzake hetzelfde artikel als het artikel

‘PSV goed vertegenwoordigd op Eredivisie Live’, dat eerder in de Inside is verschenen.

Qua onderwerp tenminste, want verder heb ik het artikel vanaf het begin totaal opnieuw

opgebouwd. Deze opdracht kreeg ik dan ook pas toen het artikel voor de Inside al was.

Het idee was om met ongeveer dezelfde gegevens een artikel te schrijven voor een heel

andere doelgroep: namelijk de zakelijke relaties van PSV. Om te voorkomen dat de

teksten té veel van elkaar weg zouden hebben, ben ik helemaal opnieuw begonnen en

heb slechts enkele formuleringen hetzelfde gelaten. Het is, denk ik, nu een goed

voorbeeld geworden van hoe PSV omgaat met het schrijven voor verschillende

doelgroepen. Overigens komt het niet zo heel vaak voor dat artikelen (zij het in een

andere vorm) worden gerecycled. De voorkeur gaat bij PSV uit naar unieke content.

Artikel 13:

Oude bekenden in twaalfde zware campagne op rij (PSV Inzake)

Editie november 2008

Ook het schrijven van dit artikel was niet zo gemakkelijk als het misschien lijkt. De

opdracht was om de aanstaande (maar op het moment van verschijnen al begonnen)

Champions League-campagne van PSV voor te beschouwen. Daarbij moest er aandacht

zijn voor zowel de speelsteden (dus wat er zoal te doen is buiten het voetbal) als de club

en hun selecties. Omdat het artikel voor de drie clubs slechts twee pagina’s ruimte heeft,

moest dit alles ook nog eens bondig worden geformuleerd. Daarbij moest dus ook

rekening worden gehouden met het feit dat de Champions League-competitie al is

begonnen op het moment dat het blad uitkwam. Vandaar ook dat Liverpool iets minder

aandacht krijgt (die uitwedstrijd was immers al gespeeld). Al met al dus veel zaken om

rekening mee te houden. Bovendien vergde het redelijk veel research omdat alle

informatie zelf moest worden opgezocht. Daarna heb ik voor de pagina’s van de Flits over

deze wedstrijden en de artikelen voor de website, wel handig gebruik kunnen maken van

de vele feiten die ik al wist. Deze hoefde ik dus niet opnieuw op te zoeken.

22

Artikel 14:

Mobiele defibrillator voor medische staf PSV (PSV Inzake)

Editie november 2008

Leuk aan dit artikel is dat het, in tegenstelling tot de meeste artikelen die ik in mijn

stageperiode heb gemaakt, gebaseerd is op een interview. Tegen het einde van mijn

stage heb ik wel meer interviews gehouden, maar bij het verschijnen van dit

stageverslag waren die nog niet gepubliceerd. Met mijn stagebegeleider en de webmaster

(als fotograaf) gingen we die middag langs bij de doktoren van PSV om hen de

HeartStart (die we voor die tijd zelf bij Philips hebben opgehaald) aan te bieden. Jeroen

stelde in eerste instantie de vragen en ik zou meeschrijven en uiteindelijk het artikel

maken. Omdat er nog wat onduidelijkheden waren van mijn kant heb ik op een gegeven

moment zelf ook wat vragen gesteld. Daarna heb ik, terug op de redactie, onder

redelijke tijdsdruk (ik had ongeveer een anderhalf uur de tijd) het artikel geschreven.

Handicap daarbij was dat de medische apparatuur ingewikkelde materie is, waarin ik mij

nog enigszins moest verdiepen. Uiteindelijk is het ondanks (of juist dankzij) de tijdsdruk

een mooi artikel geworden dat goed te lezen is en (hopelijk) ook een leek inzicht geeft in

de functies van het apparaat en het belang van de club om het apparaat te hebben.

Artikel 15:

Uitgedund PSV traint met beloften in herfstzon (PSV.NL)

09-10-2008

Veel echte trainingsverslagen heb ik niet gemaakt, daar was simpelweg vaak geen tijd

voor buiten de andere werkzaamheden om. We gingen tijdens mijn stageperiode

regelmatig naar De Herdgang om persconferenties te verslaan, omdat er iemand

geïnterviewd moest worden of omdat het simpelweg rustiger werken is daar. Als het zo

uitkwam werd de training dan even meegepikt. Het gaat er bij de trainingsverslagen om,

om sfeer en informatie goed weer te geven. Ook zijn de trainingsverslagen meestal niet

te lang en ontbreken gevoelige details die de tegenstanders op weg kunnen helpen.

Daarnaast is het niet de bedoeling om een oordeel te geven over de prestaties van de

spelers op de training, waardoor je feitelijk een beschrijving overhoudt van wat er

gebeurt. De truc is om daar toch een leuk verhaal van te maken. Dingen die je daarvoor

kan gebruiken zijn de weersomstandigheden, de sfeer, hoeveelheid mensen langs de

kant en fitheid van de spelers (zijn er spelers geblesseerd of komen spelers juist weer

terug in actie).