189
Sylabusy przedmiotów modułu I filologicznego studia 1. stopnia stacjonarne KIERUNEK: FILOLOGIA POLSKA, rok akademicki 2014/2015 IC. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH I C1. MODUŁ PRZEDMIOTÓW LITERATUROZNAWCZYCH I C2. MODUŁ PRZEDMIOTÓW TEORETYCZNOLITERACKICH SPIS TREŚCI I C1. MODUŁ PRZEDMIOTÓW LITERATUROZNAWCZYCH IC1/10 LITERATURA STAROPOLSKA ….…………….…………………………………………………..2-30 IC1/11 LITERATURA OŚWIECENIOWA …………….………………………………………………….31-53 IC1/12 LITERATURA ROMANTYZMU (WYKŁAD I ĆWICZENIA)………………....................53-72 IC1/13 LITERATURA POZYTYWIZMU (WYKŁAD I ĆWICZENIA)……………………………72-88 IC1/14 LITERATURA MŁODEJ POLSKI (WYKŁAD I ĆWICZENIA)…………………………...88-93 IC1/15 LITERATURA DWUDZIESTOLECIA MIĘDZYWOJENNEGO (WYKŁAD I ĆWICZENIA)……………………………………………………………………………………………………93-105 IC1/16 LITERATURA PO 1939 R. (WYKŁAD I ĆWICZENIA)………………………………105-123 IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR I)………………...................123 IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR II)……………………………129 IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR III)…………………………..134 IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR IV)…………………………..141 IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR V)……………………………147 IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR V)..…………...……………..152 IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR VI)…………………………..155 I C2. MODUŁ PRZEDMIOTÓW TEORETYCZNOLITERACKICH IC2/18 POETYKA……………………………………………………………………………………………………162 IC2/19 TEORIA LITERATURY………………………………………………………………………………….172 IC2/20 ANALIZA DZIEŁA LITERACKIEGO………………………………………………………………..176

Sylabusy przedmiotów modułu I filologicznego studia 1 ...ifp.univ.rzeszow.pl/.../KRK/krk_studia_1st_2014-2015/11a.krk2014.pdf · Kryzys kultury średniowiecznej –„jesień średniowiecza”

Embed Size (px)

Citation preview

Sylabusy przedmiotów modułu I filologicznego –

studia 1. stopnia stacjonarne KIERUNEK: FILOLOGIA POLSKA, rok akademicki 2014/2015

IC. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH I C1. MODUŁ PRZEDMIOTÓW LITERATUROZNAWCZYCH

I C2. MODUŁ PRZEDMIOTÓW TEORETYCZNOLITERACKICH

SPIS TREŚCI

I C1. MODUŁ PRZEDMIOTÓW LITERATUROZNAWCZYCH

IC1/10 LITERATURA STAROPOLSKA ….…………….…………………………………………………..2-30

IC1/11 LITERATURA OŚWIECENIOWA …………….………………………………………………….31-53

IC1/12 LITERATURA ROMANTYZMU (WYKŁAD I ĆWICZENIA)………………....................53-72

IC1/13 LITERATURA POZYTYWIZMU (WYKŁAD I ĆWICZENIA)……………………………72-88

IC1/14 LITERATURA MŁODEJ POLSKI (WYKŁAD I ĆWICZENIA)…………………………...88-93

IC1/15 LITERATURA DWUDZIESTOLECIA MIĘDZYWOJENNEGO (WYKŁAD

I ĆWICZENIA)……………………………………………………………………………………………………93-105

IC1/16 LITERATURA PO 1939 R. (WYKŁAD I ĆWICZENIA)………………………………105-123

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR I)………………...................123

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR II)……………………………129

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR III)…………………………..134

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR IV)…………………………..141

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR V)……………………………147

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR V)..…………...……………..152

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR VI)…………………………..155

I C2. MODUŁ PRZEDMIOTÓW TEORETYCZNOLITERACKICH

IC2/18 POETYKA……………………………………………………………………………………………………162

IC2/19 TEORIA LITERATURY………………………………………………………………………………….172

IC2/20 ANALIZA DZIEŁA LITERACKIEGO………………………………………………………………..176

MODUŁ I: FILOLOGICZNY I C – MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

IC1 – MODUŁ LITERATUROZNAWCZY

IC1/10 LITERATURA STAROPOLSKA (WYKŁAD) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura staropolska

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i

Polskiego Oświecenia

Kod przedmiotu IC1/10

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

filologia polska pierwszego

stopnia

stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr

studiów

pierwszy/ semestr pierwszy

Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

dr Grzegorz Trościński

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej (osób

prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

dr Grzegorz Trościński

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Zapoznanie studentów z procesem historycznoliterackim obejmującym okres od

średniowiecza do schyłku baroku.

C2. Zaznajomienie studentów ze stylami, nurtami, pisarzami w kontekście estetyczno literackim i

filozoficznym.

C3. Sytuowanie utworów z zakresu literatury staropolskiej w różnych kontekstach oraz

tradycjach.

Wy

magania

wstępne

Znajomość literatury staropolskiej na poziomie szkoły średniej (poziom

podstawowy).

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/10_W01 – student/ka przywołuje treść lektur podstawowych w obrębie

poszczególnych zjawisk literatury staropolskiej, z wykorzystaniem wskazanej literatury;

IC1/10_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną

do interpretacji dzieł literackich;

IC1/10_W03 – student/ka zna i rozumie główne nurty badań nad literaturą

staropolską z uwzględnieniem kontekstu literatury europejskiej.

Umiejętności:

IC1/10_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu

historycznoliterackiego epok staropolskich;

IC1/10_U02 – student/ka analizuje treść utworów literackich objętych listą lektur

z uwzględnieniem sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów;

IC1/10_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z

zakresu literatury staropolskiej w ujęciu komparatystycznym.

Kompetencje społeczne:

IC1/10_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na

wykładach z literatury staropolskiej.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

wykład – 30 godz.

Treści programowe

Treści merytoryczne L

iczba

godzin

Periodyzacja literatury staropolskiej. Ramy czasowe polskiego

średniowiecza. Nazwa epoki. Uniwersalizm i jego kulturowe oraz literackie

konsekwencje: hierarchizm, teocentryzm, alegoryzm, dydaktyzm. Biblia –

średniowieczną Księgą kultury. Średniowieczna definicja literatury. Cechy kultury

średniowiecznej (rola Kościoła w kształtowaniu oblicza epoki, hierarchii nauk i sztuk

oraz tematów literackich). Przyczyny krytycznych ocen epoki i trudności odbioru

literatury średniowiecznej. Oceny epoki w perspektywie historycznoliterackiej.

Weryfikacja stereotypów towarzyszących opiniom o średniowieczu.

2

Początki literatury średniowiecznej w Polsce i jej dwujęzyczność.

Uwarunkowania literatury w języku łacińskim. Dorobek piśmiennictwa łacińskiego

(pisarze obcy i polscy, poezja i proza). Europejskość polskiej literatury łacińskiej.

Pozorna anonimowość literatury średniowiecznej. Gatunki liturgiczne: trop,

sekwencja, hymn, kazanie, dramat liturgiczny. Kroniki średniowieczne: od Galla do

Długosza. Łacina a polszczyzna – konflikt czy inspiracja?

2

Średniowieczna poezja w języku polskim: tematy, gatunki, osiągnięcia

artystyczne. Bogurodzica – arcydzieło poezji w języku ojczystym. Najstarsze pieśni

2

pasyjne, wielkanocne, kolędowe. Rola hagiografii w kulturze średniowiecza polskiego

i jej najwybitniejsze efekty literackie. Poezja świecka: tematy, gatunki, środowiska

autorów i odbiorców.

Średniowieczna proza w języku polskim: tematy, gatunki, autorzy,

osiągnięcia artystyczne. Sztuka kaznodziejska polskiego średniowiecza

(najważniejsze zbiory). Kazania świętokrzyskie – arcydzieło prozatorskie w języku

polskim. W kręgu polskiej tradycji przekładu – średniowieczne psałterze, Biblia

królowej Zofii. Inspiracje biblijne w literaturze polskiego średniowiecza – w kręgu

apokryfów (Rozmyślania przemyskie).

2

Kryzys kultury średniowiecznej – „jesień średniowiecza” w Polsce. Sytuacja

polszczyzny w późnym średniowieczu. Lament świętokrzyski –

najwybitniejszy tekst dolorystyczny Europy. Nominalizm i devotio moderna w

literaturze. Tematyka śmierci w polskiej poezji XV stulecia. Twórczość Władysława z

Gielniowa i krąg poetycki bernardynów. Średniowiecze europejskie a polskie.

Znaczenie osiągnięć artystycznych średniowiecza.

2

Narodziny renesansu w Italii i Polsce – analogie i różnice. „Średniowieczne

korzenie renesansowego humanizmu” – ewolucja czy rewolucja? „Człowiekiem

jestem…” – renesansowe prawdy i mity. Problem „renesansu północnego”.

Zagadnienie progu renesansowego w Polsce. W XV-wiecznym Krakowie (znaczenie

Akademii Krakowskiej, inicjatywy Filipa Kallimacha, początki renesansowego

mecenatu). Znaczenie twórczości poetów polsko –łacińskich.

2

Humanizm i reformacja – nurty kulturowe epoki. Humanizm chrześcijański w

Polsce. Znaczenie Biernata z Lublina i poetów pierwszej fazy renesansu. Stanisław

Orzechowski jako pisarz polityczny. Polemiki literackie o nowe wzorce osobowe.

Erazmianizm, cyceronianizm, horacjanizm, neostoicyzm – nowe inspiracje,

„wyznawcy”. Literackie efekty starań „o poprawę Rzeczpospolitej”.

2

Mikołaj Rej – biografia literacka. Inicjatywy artystyczne pisarza. 2

Jan Kochanowski jako pierwszy polski poeta kultury i twórca nowożytnej

poezji polskiej, inicjator i inspirator artystyczny. Biografia literacka poety.

2

Dorobek polskiego humanizmu w zakresie gatunków literackich,

wersyfikacji, uformowania języka polskiego. Kryzys uniwersalizmu i renesansowej

teorii imitacji. Kulturotwórcza rola kontrreformacji. Wpływ Soboru Trydenckiego i

duchowości ignacjańskiej na proces rechrystianizacji kultury europejskiej. Literackie

kształty konwersji (M. Sęp-Szarzyński – prekursor polskiego baroku). Szymon

Szymonowic i awangarda Akademii Zamojskiej.

2

Barok jako pierwsza nowożytna epoka kultur narodowych. Empiryczna

dokumentacja teorii kopernikańskich i jej skutki dla barokowej antropologii.

Makiawelizm czynnikiem strukturalizacji absolutyzmu i rozpadu europejskich pojęć

moralnych. Nowe systemy filozoficzne. Odkrycia w naukach przyrodniczych –

empiryzm powodem frustracji humanistów. „Dwie nieskończoności” przyczyną

lęków, depresji i wewnętrznego rozdarcia człowieka baroku.

2

Poeci wczesnej fazy baroku w Polsce. Poematy alegoryczne Kaspra

Twardowskiego i Hieronima Morsztyna. Propozycje nowej literatury

(Sebastian Grabowiecki, Kasper Miaskowski). Piotr Skarga – teoretyk i organizator

2

nowej kultury. Biblia podstawą nowych gatunków literackich: elegia pokutna,

mesjada, romans biblijny. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego teoria konceptu.

Nurt dworski polskiego baroku. Poeci kunsztowni. Poezja medytacyjna,

metafizyczna i konceptyczna Daniela Naborowskiego. Marinizm,

antypetrarkizm i libertynizm poezji Jana Andrzeja Morsztyna. Teatr i dramat dworski

(Stanisław Herakliusz Lubomirski).

2

Nurt sarmacki polskiego baroku. Charakterystyka sarmatyzmu i jego

literackich efektów. Epika historyczna. Erotyk sarmacki. Pamiętnikarstwo,

epistolografia i szlacheckie silva rerum. Poezja ziemiańska. Szlachecka „muza

domowa”. Sarmaccy moraliści i awanturnicy. Wzorce heroiczne w literaturze

sarmackiej. Teorie historiozoficzne sarmatyzmu (sarmacki mesjanizm Wespazjana

Kochowskiego).

2

Schyłek baroku – czasy saskie. Barok – rokoko. Sarmatyzm czasów saskich.

Podsumowanie.

2

Metody

dydaktyczne

wykład

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formująca:

F1. Frekwencja na wykładzie.

Ocena podsumowująca:

P1. Ocena z egzaminu ustnego.

Metody

i kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efe

kt 1

(IC1/10_W

01)

Student/ka nie

zna treści

tekstów

literackich

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i nie zna

zaleconej

literatury

przedmiotu.

Student/ka zna

ogólnie treść

nielicznych

tekstów

literackich

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i w znikomym

stopniu

orientuje się w

zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna

w dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna

w bardzo

dobrym stopniu

treść

wszystkich

tekstów

literackich

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i bardzo dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/10_W

02)

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

Student/ka

rozróżnia

pojedyncze

Student/ka

rozróżnia

większość

Student/ka

rozróżnia

wszystkie

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy i

interpretacji

dzieł

literackich.

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich.

terminów

z zakresu

wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich.

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich.

Efekt 3

(IC1/10_U

01)

Student/ka nie

potrafi

sklasyfikować

dzieła

literackiego

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi w

pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi w

większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/10_U

02)

Student/ka nie

potrafi

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi

w dostatecznym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi

w dobrym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

samodzielnie

potrafi w

bardzo dobrym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/10_U

Student/ka nie

potrafi poddać

krytycznemu

Student/ka

potrafi na

dostatecznym

Student/ka

potrafi na

dobrym

Student/ka

potrafi

samodzielnie na

03) oglądowi dzieła

literackiego

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

bardzo dobrym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny

do osiągnięci

a założonych

efektów

w godzinach

oraz punktac

h ECTS

Aktywność Liczba

godzin/nakład

pracy

studenta

Wykład 30 godz.+15

godz.* (wykład

z Arcydzieł lit.

powsz. – ALP)

Przygotowanie do egzaminu 7 godz.

Czytanie lektur 8 godz.

SUMA GODZIN 60

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2

*Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem również punktowana) łącznie z

literaturą odpowiednich epok.

Język

wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na

zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

I. ŚREDNIOWIECZE

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław

1989, BN I/59 [stąd: wstęp, Księga I i III].

„Cały świat nie pomieściłby ksiąg”. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne,

wyd. W.R. Rzepka i W. Wydra, wstęp M. Adamczyk, Warszawa 1996 [stąd: Czcienie o tem,

kako dziewica Maryja, kiedy posługowała w kościele, częstokroć uciechę anjelską miewała;

Czcienie o nadobności ciała błogosławionej dziewice Maryjej…; Czcienie o zwiastowaniu

miłego Jezusa; Czcienie o tych znamionach, które się działy po wszemu światu przy

narodzeniu…; Czcienie o tem, kiedy są przyszli do jaskini…; O tem, jako Jezus siedział pod

drzewem palmowem…; Czcienie o tem, jako słali Jezusa po ogień…; O tem, jako miły Jezus

zawieszał dzban...; od O krasie Jesukrystusowej… do O nogach miłego Jezusa a o pościu].

Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997, BN I/60

[stąd: wstęp; Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią; Skarga umierającego; Pieśń

Sandomierzanina „Mękę Bożą spominajmy”; Słota, Wiersz o chlebowym stole; Satyra na

chytrych kmieciów].

Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980, BN I/65

[stąd: Bogurodzica; Lament świętokrzyski; Legenda o św. Aleksym; ogólna

orientacja w tematyce i gatunkach pieśni].

Średniowieczna proza polska, oprac. S. Vrtel- Wierczyński, Wrocław 1959, BN I/68

[stąd: Kazanie na dzień św. Katarzyny].

Wydra W., Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej,

Poznań 1992 [stąd: wstęp; Jezusa Judasz przedał oraz Augustus kiedy krolował].

II. RENESANS

Biernat z Lublina, Ezop, wstęp S. Grzeszczuk, oprac. J. S. Gruchała, Kraków 1997

[stąd: wstęp; wybrane trzy bajki oraz Żywot Ezopa Fryga – w. 1-1532].

Górnicki Ł., Dworzanin polski, [w:] tenże, Pisma, oprac. R. Pollak, Warszawa 1961

[stąd: Księga I].

Kochanowski J., Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław 1957, BN I/163 i nast. [stąd:

wstęp; Księgi pierwsze: 3., 8., 14., 31., 40., 44., 53., 54., 64., 77., 79., 82., 83., 86.; Księgi

wtóre: 1., 3., 6., 37., 57., 63., 106.; Księgi trzecie: 1., 6., 7., 14., 24., 28., 29., 37., 54., 72.].

Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1969 i nast.

BN I/3.

Kochanowski J., Pieśni, oprac. L. Szczerbicka–Ślęk, Wrocław 1998, BN I/100 [stąd:

wstęp; Czego chcesz od nas, Panie; z Ksiąg pierwszych pieśni: 2., 3., 7., 10., 14., 20., 21., 24.;

z Ksiąg wtórych pieśni: 2., 3., 5., 7., 9., 10., 11., 19., 23., 24; Pieśń świętojańska o Sobótce].

Kochanowski J., Psałterz Dawidów, oprac. K. Meller, Kraków 1997 [wiersz

dedykacyjny Piotrowi Myszkowskiemu; psalmy: 1., 8., 23., 38., 47., 51., 91., 101., 130.,

133.].

Kochanowski J., Satyr, [w:] J. Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski,

Warszawa 1966 i nast.

Kochanowski J., Treny, oprac. J. Pelc, Wrocław 1969 i nast. BN I/1.

Kubiak Z., Medytacje Janicjusza, Warszawa 1993 [stąd: Elegie: III, VII].

Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim,

oprac. J. Okoń, Wrocław 1971, BN I/201.

Rej M., Figliki, wstęp J. Krzyżanowski, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1974

[stąd: Pleban pieska na cmyntarzu pochował; Chłopi, co Bożą Mękę kupowali; Tatarzyn

mszej słuchał; Baba, co w Pasyją płakała; Chłop, co ornat kupował ; Chłopa ksiądz o św.

Trójcy wierzyć uczył].

Rej M., Pisma wierszem, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1954, BN I/151.

[stąd: Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem].

Rej M., Żywot człowieka poczciwego, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1956, BN I/

152 [stąd: Księgi wtóre].

III. BAROK

Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk,

Wrocław 1985, BN I/186 [stąd: wstęp; Wyprawa plebańska].

Baka J., Uwagi, oprac. A. Czyż, A. Nawarecki, Lublin 2000 [stąd: Uwaga śmierci

wszystkim stanom służąca; Starym uwaga; Młodym uwaga; Panom uwaga; Uwaga damom].

Kochowski W., Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991, BN I/92

[stąd: wstęp; Niepróżnujące próżnowanie, stąd: Nagrobek mężnym żołnierzom; Gniazdo

ojczyste; Wszystko z nieba; Góra Łyssa; Zielone; Rozjezne pożegnanie z ojczystym Gajem; Do

domowych; Psalmodia polska – psalmy: V, XXVI, XXXV].

Lubomirski S. H., Ermida królewna pasterska, [w:] Dramaty staropolskie. Antologia,

oprac. J. Lewański, Warszawa 1963, t. 5.

Morsztyn J. A., Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1998, BN I/257 [stąd:

wstęp; Do kanikuły; Nagrobek Perlisi; Bombyx; Do czytelnika; O sobie; Ogród miłości;

Niestatek, inc.Prędzej kto wiatr…; Zapust; Niebytność, inc. Takem rozumiał…; O swej pannie;

Pszczoła w bursztynie; Cuda miłości; Do galerników; Do trupa; Na krzyżyk na piersiach

jednej panny; Cuda miłości; Desperacyja].

Morsztyn Z., Wybór wierszy, oprac, J. Pelc, Wrocław 1975, BN I/215 [stąd: wstęp;

Votum; Na pożegnanie; Pieśń w ucisku; Myśl ludzka; Emblemata: 38., 41., 44., 47., 113.].

Naborowski D., Poezje, oprac. J. Dürr–Durski, Warszawa 1961 [stąd: Cień; Krótkość

żywota; Na oczy królewny angielskiej; Do złej baby; Pieśń ad imitationem Horacyjuszowej

ody „Beatus ille qui procul negotiis”].

Opaliński K., Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953, BN I/147 [stąd: I,1;

I,3; III,8].

Pasek J.Ch., Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1979, BN I/62.

Potocki W., Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1992, BN I/19 [stąd:

Transakcyja wojny chocimskiej; Żywot ziemiański spokojny i szczęśliwy; Veto albo nie

pozwalam; Do ojców Societatis; Nierządem Polska stoi; Zbytki polskie; Sofista; Czuj, stary

pies szczeka].

Szarzyński - Sęp M., Poezje, wstęp i oprac. J. S. Gruchała, Kraków 1997 lub M. Sęp–

Szarzyński, Poezje zebrane, wyd. R. Grześkowiak, A. Karpiński, K. Mrowcewicz, Warszawa

2001 [stąd: Napis na statuę abo na obraz śmierci; cykl sonetów; parafrazy psalmiczne: XIX;

LXX; CXXX; Pieśni: II; V; Epitafijum Rzymowi].

Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir i M. Korolko, Wrocław 1995, BN I/70

[stąd: Kazanie wtóre. O miłości ku ojczyźnie].

Sobieski J., Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1973 [list spod

Wiednia].

Szymonowic Sz., Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, Wrocław 2000,

BN I/182 [stąd: wstęp; Żeńcy; Kołacze].

Twardowski S., Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980, BN I/87.

A. PODRĘCZNIKI I SYNTEZY: Borowski A., Renesans, Warszawa 1992.

Hernas Cz., Barok (nowe wydania po 1996 roku).

Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 1998 lub nast.

Pelc J., Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.

Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze – Renesans – Barok), pod red. T.

Michałowskiej, B. Otwinowskiej, E. Sarnowskiej–Temeriusz, Wrocław 1990 lub nast.

Słownik sarmatyzmu, pod red. A. Borowskiego, Kraków 2001.

Witczak T., Literatura Średniowiecza, Warszawa 1999.

Ziomek J., Renesans, Warszawa 1996.

B. OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWE:

Błoński J., Mikołaj Sęp-Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków i nast.

Chemperek D., „Umysł przecię z swojego toru nie wybiega”. O poezji medytacyjnej

Daniela Naborowskiego, Lublin 1998.

Eustachiewicz M., Majewski W., Nad lirykami Wespazjana Kochowskiego, Wrocław

1986.

Gostyńska D., Retoryka iluzji. Koncept w poezji barokowej, Warszawa 1991.

Grzeszczuk S., Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i

XVII wieku, Kraków 1994.

Grzeszczuk S., Nobilitacja Albertusa. Z pogranicza historii i folkloru, Wrocław

1971.

Grzeszczuk S., O „Satyrach” Krzysztofa Opalińskiego. Próba syntezy, Wrocław 1961.

Jan Kochanowski. Interpretacje, pod red. J. Błońskiego, Kraków 1989.

Karpiński A., Staropolska poezja ideałów ziemiańskich. Próba przekroju, Wrocław

1983.

Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.

Kotarska J., Erotyk staropolski. Inspiracje i odmiany, Wrocław 1980.

Kowalewicz H., Polska twórczość sekwencyjna wieków średnich, [w:]

Średniowiecze. Studia o kulturze, Wrocław 1965, t. II.

Krzewińska A., Uwagi o „Ermidzie” – udramatyzowanej sielance Stanisława

Herakliusza Lubomirskiego, [w:] O dawnym dramacie i teatrze. Studia do syntezy, pod red.

W. Roszkowskiej, Wrocław 1971.

Künstler-Langner D., Idea vanitas, jej tradycje i toposy w poezji polskiego baroku,

Toruń 1996 i nast.

Lektury polonistyczne. Średniowiecze – Renesans – Barok, pod red. A. Borowskiego

i J.S. Gruchały, Kraków 1997-1999, t. I-III [stąd: studia o utworach zamieszczonych w

obowiązkowej liście lektur].

Mrowcewicz K., „Czemu wolność mamy?” Antynomie wolności w poezji Jana

Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Wrocław 1987.

Nawarecki A., Czarny karnawał. „Uwagi śmierci niechybnej” księdza Baki – poetyka

tekstu i paradoksy recepcji, Wrocław 1991.

Nieznanowski S., Początki baroku w poezji polskiej, [w:] Tenże, Studia i wizerunki.

O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989.

Nieznanowski S., Staropolska epopeja historyczna. Kształtowanie się pojęcia, drogi

rozwoju, [w:] tenże, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa

1989.

Nowicka–Jeżowa A., Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa

1992.

Obremski K., „Psalmodia polska”. Trzy studia nad poematem, Toruń 1995.

Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych

(Bogurodzica, Kazania świętokrzyskie, „Posłuchajcie, bracia miła”), „Zeszyty Naukowe

Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Językoznawcze”, z. 20, Kraków 1967.

Pelc J., Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001.

Pelc J., Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.

Pelc J., Zbigniew Morsztyn, arianin i poeta, Wrocław 1966.

Prejs M., Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa 1989.

Problemy literatury staropolskiej, pod red. J. Pelca, Wrocław 1972-1978, t. I-III

[stąd: studia Janusza Pelca, Stefana Zabłockiego, Bronisława Nadolskiego, Edmunda

Kotarskiego, Hanny Dziechcińskiej, Stefana Nieznanowskiego].

Rytel J., „Pamiętniki” Paska na tle pamiętnikarstwa staropolskiego, Wrocław 1962.

Sokołowska J., Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.

Stępień P., Z literatury religijnej polskiego średniowiecza. Studia o czterech

tekstach, Warszawa 2003.

Szczerbicka–Ślęk L., W kręgu Klio i Kaliope. Staropolska epika historyczna,

Wrocław 1973.

Wojtkowska-Maksymik M., „Gentiluomo cortigiano” i „dworzanin polski”. Dyskusja

o doskonałości człowieka w „Il Libro del Cortigiano” Baldassarra Castiglionego i w

„Dworzaninie polskim” Łukasza Górnickiego, Warszawa 2007.

Woronczak J., Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993.

Literatura

uzupełniająca dla

studentów

szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć

do wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Wydra W., Polskie pieśni średniowieczne. Studia o tekstach, Warszawa 2003.

Ziemba K., Jan Kochanowski jako poeta egzystencji. Prolegomena do interpretacji

„Trenów”, Warszawa 1994.

Literatura uzupełniająca:

A. LITERATURA PODMIOTOWA:

Baryka P., Z chłopa król, [w:] Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański,

Warszawa 1964, t. IV.

Bielski M., Komedyja Justyna i Konstancyjej, [w:] Dramaty staropolskie. Antologia, oprac.

J. Lewański, Warszawa 1959, t. I.

Bolesławiusz K., Przeraźliwe echo trąby ostatecznej, wyd. J. Sokolski, Warszawa 2004.

Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, wyd. W. R. Rzepka i W. Wydra, Wrocław

1995 i nast.

Dramat liturgiczny, [w:] Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. I, Warszawa

1959.

Frycz Modrzewski A., O poprawie Rzeczpospolitej, [w:] Tenże, Dzieła wszystkie, pod red.

K. Kumanieckiego, t. I, Warszawa 1953.

Grabowiecki S., Rymy duchowne, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996.

Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, oprac. A. Vincenz, Wrocław

1989, BN I/259.

Kochanowski J., Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1966, t. I [stąd: Zgoda,

Proporzec…, Zuzanna, Szachy, Muza].

Kochanowski J., Z łacińska śpiewa Słowian Muza. Elegie, foricenia, liryki w przekładzie

Leopolda Staffa, wstęp Z. Kubiak, Warszawa 1982.

Kochanowski P., Tasso T., Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, oprac. S. Grzeszczuk,

Warszawa 1968.

Korczyński A., Wizerunk złocistej przyjaźnią zdrady, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 2000.

Lubomirski S. H., Poezje zebrane, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995-1996 [stąd: Tobiasz

wyzwolony, Eklezjastes, Poezje Postu Świętego].

Lubomirski S. H., Rozmowy Artaksesa i Ewandra, wyd. J. Dąbkowska-Kujko, Warszawa

2006 [stąd: rozmowy 3., 10., 12.].

Miaskowski K., Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1995.

istrz Wincenty Kadłubek, Kronika polska, tłum. i oprac. B. Kürbis, Wrocław 1992, BN

I/277.

Morsztyn H., Światowa rozkosz, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995.

Morsztyn J. A., Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971.

Najstarsza poezja polsko-łacińska (do poł. XVI w.), oprac. M. Plezia, Wrocław 1952, BN

I/141 [stąd utwory: Pawła z Krosna, Jana z Wiślicy, Jana Dantyszka, Andrzeja Krzyckiego,

Mikołaja Hussowskiego, Stanisława Ciołka].

Opaliński Ł., Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959, BN I/174 [stąd: Poeta nowy,

Coś nowego].

Orzechowski S., Wybór pism oprac J. Starnawski, Wrocław 1972, BN I/210 [stąd: List

do Commendioniego oraz orientacja w tematyce i gatunkach prozy].

Proza polska wczesnego renesansu, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954 [stąd:

Rozmowy Marchołta z Salomonem; Historyja Aleksandra].

Rozmyślania dominikańskie, [w:] „Cały świat nie pomieściłby ksiąg”. Staropolskie opowieści

i przekazy apokryficzne, wyd. W. R. Rzepka, W. Wydra, wstęp M. Adamczyk, Warszawa

1996.

Sarbiewski M. K., Liryki, tłum. T. Karyłowski, oprac. M. Korolko i J. Okoń, Warszawa 1980.

Sarbiewski M. K., Wykłady poetyki, tłum i oprac. S. Skimina, Wrocław 1958 [stąd: O poincie

i dowcipie].

Stanisław ze Skarbimierza, Kazanie o wojnie sprawiedliwej i niesprawiedliwe, [w:] tenże,

Mowy wybrane o mądrości, oprac. M. Korolko, Kraków 2000.

Twardowski K., Lekcje Kupidynowe, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 1997.

Twardowski K., Łódź młodzi, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1998.

Twardowski K., Pochodnia Miłości Bożej, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1995.

Wysoki umysł w dolnych rzeczach zawikłany. Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki

baroku, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1993 i nast.

Zimorowic J. B., Sielanki nowe ruskie, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1999, BN I/287.

Zimorowic Sz., Roksolanki, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1983, BN I/73 lub tenże,

Roksolanki, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1999.

B. LITERATURA PRZEDMIOTOWA

Abramowska J., Ład i fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław 1974.

Andrzej Frycz Modrzewski i problemy kultury polskiego odrodzenia, pod red. T.

Bieńkowskiego, Wrocław 1974.

Baczewski S., Szlachectwo. Studium z dziejów idei w piśmiennictwie polskim (druga

połowa XVI wieku – XVII wiek), Lublin 2009.

Bieńkowski T., Antyk w literaturze i kulturze staropolskiej (1450-1750). Główne

problemy i kierunki recepcji, Wrocław 1976.

Bystroń J. S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVIII, t. I-II, Warszawa

1994.

Chelini J., Dzieje religijności w Europie Zachodniej w średniowieczu, tłum. I.

Wyrzykowska i M. Wyrzykowska, Warszawa 1996.

Curtius E. R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. A. Borowski,

Kraków 1997 i nast.

Czechowicz A., Różność w rzeczach. O wyobraźni pisarskiej Wacława Potockiego,

Warszawa 2008.

Człowiek średniowiecza, pod red. J. Le Goffa, tłum. M. Radożycka-Paoletti,

Warszawa 1996.

Delumeau J., Cywilizacja odrodzenia, tłum. E. Bąkowska, Warszawa 1993.

Delumeau J., Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII – XVIII w., tłum.

A. Szymanowski, Warszawa 1994.

Dziechcińska H., Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2001.

Dziechcińska H., Świat i człowiek w pamiętnikach trzech stuleci: XVI – XVII – XVIII,

Warszawa 2003.

Guriewicz A., Kategorie kultury średniowiecznej, tłum. J. Dancygier, Warszawa

1976.

Guriewicz A., Kultura i społeczeństwo średniowiecznej Europy. Exempla XIII wieku,

tłum. Z. Dobrzyniecki, Warszawa 1997.

Hanusiewicz M., Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji

barokowej, Warszawa 2004.

Hanusiewicz M., Święte i zmysłowe w poezji religijnej polskiego baroku, Lublin

1998.

Heers J., Święta głupców i karnawały, tłum. G. Majcher, Warszawa 1995.

Huizinga J., Jesień średniowiecza, tłum. T. Brzostowski, Warszawa 1992.

Inspiracje platońskie literatury staropolskiej, pod red. A. Nowickiej-Jeżowej i P.

Stępnia, Warszawa 2000 [stąd studia: A. Kuczyńskiej, M. Hanusiewicz, P. Stępnia, A.

Nowickiej-Jeżowej].

Jan Kochanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości, oprac. M. Korolko,

Warszawa 1980.

Kaczmarek M., Sarmacka Perspektywa sławy. Nad „Wojną chocimską” Wacława

Potockiego, Wrocław 1982.

Kłoczowski J., Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji

chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 1998.

Koehler K., Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego, Kraków

2004.

Krzywy R., Sztuka wyborów i dar inwencji. Studium o strukturze gatunkowej

poematów Jana Kochanowskiego, Warszawa 2008.

Künstler-Langner D., Człowiek i cierpienie w poezji polskiego baroku, Toruń 2000.

Lasocińska E., „Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem”. Stoickie pojęcie

cnoty w poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 2003.

Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, tłum. H. Szumańska-Grossowa,

Warszawa 1970.

Literatura polskiego baroku w kręgu idei, pod red. A. Nowickiej-Jeżowej, M.

Hanusiewicz, A. Karpińskiego, Lublin 1995 [stąd studia: K. Obremskiego, J.K. Golińskiego,

M. Wichowej, J. Kotarskiej, A. Karpińskiego, A. Nowickiej-Jeżowej].

Literatura staropolska w kontekście europejskim, pod red. T. Michałowskiej i J.

Ślaskiego, Wrocław 1978.

Mazurkiewicz R., Polskie średniowieczne pieśni maryjne, Kraków 2002.

Michałowska T., Mediaevalia i inne, Warszawa 1998.

Michałowska T., Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982.

Mrowcewicz K., Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm –

barok. Studia nad poezją XVII stulecia, Warszawa 2005.

Partyka J., „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku,

Warszawa 2004.

Prejs M., Oralność i mnemonika. Późny barok w kulturze polskiej, Warszawa 2009.

Raubo G., Barokowy świat człowieka. Refleksja antropologiczna w twórczości

Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Poznań 1997.

Raubo G., Światło przyrodzone. Rozum w literaturze polskiego baroku, Poznań

2006.

Sokolski J., Bogini, pojęcie, demon. Fortuna w dziełach autorów staropolskich,

Wrocław 1996.

Sokołowska J., Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy,

Warszawa 1978.

Studia porównawcze o literaturze staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej i J.

Ślaskiego, Wrocław 1980.

Tatarkiewicz W., Historia estetyki. Estetyka średniowieczna, Warszawa 1989, t. II.

Teusz L., „Bolesna Muza nie Parnasu Góry, ale Golgoty…”. Mesjady polskie XVII

stulecia, Warszawa 2002.

Ulewicz T., Iter Romano-Italicum Polonorum, Kraków 1999.

Ulewicz T., Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV i XVI wieku, Kraków

1950.

Ullmann W., Średniowieczne korzenie renesansowego humanizmu, tłum. J. Mach,

Łódź 1985.

Wespazjan Kochowski. W kręgu kultury literackiej, pod red. D. Chemperka, Lublin

2003 [stąd studia: S. Nieznanowskiego, K. Meller, E. Kauer].

Wilczek P., Literatura polskiego renesansu, Katowice 2005.

IC1/10 LITERATURA STAROPOLSKA (ćw. warsztatowe) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura staropolska

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i

Polskiego Oświecenia

Kod przedmiotu IC1/10

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

filologia polska pierwszego stacjonarne

stopnia

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy

Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy

Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

dr Grzegorz Trościński

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej (osób

prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

dr Grzegorz Trościński

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Pogłębianie umiejętności samodzielnej analizy podstawowych zjawisk procesu historyczno-

literackiego literatury staropolskiej.

C2. Sytuowanie utworów z zakresu literatury staropolskiej w różnych kontekstach oraz

tradycjach.

C3. Określenie ukrytych sensów dzieł literackich sytuujących się w obrębie epok staropolskich.

Wymagania

wstępne

Znajomość literatury i kultury staropolskiej na poziomie szkoły średniej (poziom

podstawowy).

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/10_W01 – student/ka przywołuje treść tekstów literackich (omawianych

podczas ćwiczeń) w obrębie poszczególnych zjawisk literatury staropolskiej, z

wykorzystaniem wskazanej literatury;

IC1/10_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną

interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń.

Umiejętności:

IC1/10_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu

historycznoliterackiego epok staropolskich;

IC1/10_U02 – student/ka analizuje treść utworów literackich (omawianych

podczas ćwiczeń) z uwzględnieniem sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów;

IC1/10_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z

zakresu literatury staropolskiej w ujęciu komparatystycznym.

Kompetencje społeczne:

IC1/10_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na

ćwiczeniach z literatury staropolskiej.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Ćwiczenia warsztatowe – 30 godz.

Treści programowe

L

Treści merytoryczne L

iczba

godzin

Bogurodzica – najstarszy utwór poetycki w języku polskim, pieśń, modlitwa,

kontrafaktura, trop, „traktat teologiczny” w formie wiersza. W kręgu stylu romańskiego

i duchowości benedyktyńskiej.

2

Lament świętokrzyski – najwybitniejszy tekst dolorystyczny, nowatorstwo

utworu, w kręgu dvotio moderna.

2

Legenda o świętym Aleksym – ascetyzm średniowieczny, heroizm chrześcijański. 2

Kronika polska Galla Anonima - apologia i apoteoza Bolesława Krzywoustego,

literackość dzieła, panegiryzm, ars dictandi, poezja Galla.

2

Kazania świętokrzyskie: ars praedicandi i ars dictandi. 2

J. Kochanowski, Czego chcesz od nas, Panie… - renesansowa wizja Boga, świata i

człowieka; synteza kultury; renesansowy neoplatonizm i panteizm.

2

J. Kochanowski, Pieśń świętojańska o Sobótce – konstrukcja cyklu, horacjanizm. 2

J. Kochanowski, Odprawa posłów greckich – budowa tekstu, dramat

niesceniczny (?), tragedia renesansowa według J. C. Scaligera, nowe pojęcie tragizmu,

uniwersalizm dzieła.

2

Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim –

budowa misterium, sacrum i profanum.

2

Piotr Skarga, Kazania sejmowe (Kazanie wtóre. O miłości ku ojczyźnie…) - cechy

Skargowskiej perswazji, geneza dzieła, wzorzec patriotyczny, analogie

starotestamentowe:Polska – Nowa Jeruzalem.

2

Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska – ideologia sarmacka, analogie

starotestamentowe i Nowy Izrael, narodowy psałterz Sarmatów.

2

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej – epos historyczny, realistyczny i

retoryczny.

2

J. Kochanowski, Trudna rada w tej mierze... – w kręgu petrarkizmu; Jan Andrzej

Morsztyn, Niebytność – antypetrarkizm.

2

Samuel ze Skrzypny Twardowski, Nadobna Paskwalina – poemat alegoryczny. 2

Stanisław Herakliusz Lubomirski, Ermida czyli królewna pasterska – wykład

filozofii stoickiej, sielanka dramatyczna, sielanka sceptyczna, polemika z mitem

arkadyjskim.

2

Metody

dydaktyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formująca:

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywność

w realizowaniu omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć).

F2. Ocena znajomości treści zadawanych lektur.

Ocena podsumowująca:

P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich

lektur oraz zadanych do opanowania wybranych fragmentów Biblii).

Metody

i kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/10_W

01)

Student

/ka nie zna

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

oraz zalecanej

literatury

przedmiotu i

wybranych

fragmentów

Biblii.

Student

/ka zna ogólnie

treść

nielicznych

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i w znikomym

stopniu

orientuje się w

zalecanej

literaturze

przedmiotu

oraz

wybranych

fragmentach

Biblii.

Student

/ka

zna w

dobrym stopniu

treść

wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i dobrze

orientuje się

w zalecanej

literaturze

przedmiotu

oraz

wybranych

fragmentach

Biblii.

Student

/ka

zna w

bardzo dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i bardzo dobrze

orientuje się

w zalecanej

literaturze

przedmiotu

oraz

wybranych

fragmentach

Biblii.

Efekt 2

(IC1/10_W

02)

Student

/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej w

procesie

Student

/ka rozróżnia

pojedyncze

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretyczno-

literackiej

Student

/ka rozróżnia

większość

terminów z

zakresu wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

Student

/ka rozróżnia

wszystkie

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretyczno-

literackiej

analizy i

interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

niezbędnej

w procesie

analizy i

interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

Efekt 3

(IC1/10_U

01)

Student

/ka nie potrafi

sklasyfikować

dzieła

literackiego

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student

/ka potrafi w

pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student

/ka potrafi w

większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student

/ka potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/10_U

02)

Student

/ka nie potrafi

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student

/ka potrafi

w dostateczny

m stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student

/ka potrafi

w dobrym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student

/ka

samodzielnie

potrafi w

bardzo dobrym

stopniu

analizować i

interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/10_U

03)

Student

/ka nie potrafi

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieła

Student

/ka potrafi na

dostatecznym

poziomie

poddać

Student

/ka potrafi na

dobrym

poziomie

poddać

Student

/ka potrafi

samodzielnie

na bardzo

dobrym

literackiego

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystycz

nym.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny

do osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba

godzin/nakład

pracy

studenta

Ćwiczenia 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń 16 godz.

Udział w konsultacjach 2 godz.

Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 12 godz.

SUMA GODZIN 60

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2

Język

wykładowy

Polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na

zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

Biblia:

Stary Testament: Księga Rodzaju (rozdz.: 1-12; 16-19; 21-22; 25; 27-30; 32; 37-

50); Księga Wyjścia (rozdz.: 2-14; 16-17; 19-23; 32); Księga Jozuego (rozdz.: 1-6); Księga

Sędziów (rozdz.: 11; 13-16); Księga Judyty (rozdz.: 7-13); Księga Hioba; Księga Koheleta;

Pieśń nad Pieśniami; Treny Jeremiasza (rozdz.: 1-2, 4-5); Księga Daniela (rozdz.: 2-3, 5-6,

13); Księga Psalmów (psalmy: 1., 8., 11., 18., 22., 37., 44., 50., 72., 88., 91., 97., 101., 129.,

136., 146); Księga Ezechiela ( rozdz.: 37, w. 1-14).

Nowy Testament: Ewangelie (śś. Mateusza, Łukasza, Marka, Jana); Dzieje

Apostolskie (rozdz.: 1-3, 6-8, 12, 17);I List do Koryntian (rozdz.: 3, 5, 7, 11-13);

Apokalipsa św. Jana.

Literatura

uzupełniająca dla

studentów

szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć

do wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

I. ŚREDNIOWIECZE

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław

1989, BN I/59 [stąd: wstęp, Księga I i III].

Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980, BN I/65

[stąd: Bogurodzica; Lament świętokrzyski; Legenda o św. Aleksym].

Średniowieczna proza polska, oprac. S. Vrtel–Wierczyński, Wrocław 1959, BN

I/68 [stąd: Kazanie na dzień św. Katarzyny].

II. RENESANS

Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1969, BN

I/3 i nast.

Kochanowski J., Pieśni, oprac. L. Szczerbicka–Ślęk, Wrocław 1998, BN I/100

[Czego chcesz od nas, Panie; I, 7].

Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim,

oprac. J. Okoń, Wrocław 1971, BN I/201.

III. BAROK

Kochowski W., Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991, BN

I/92 [ stąd: Góra Łyssa; Psalmodia polska – psalmy: V, XXVI, XXXV].

Lubomirski S. H., Ermida królewna pasterska, [w:] Dramaty staropolskie.

Antologia, oprac. J. Lewański, t. 5, Warszawa 1963.

Morsztyn J. A., Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1998, BN I/257

[Niebytność (Takem rozumiał…)].

Potocki W., Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1992, BN I/19 [stąd:

Transakcyja wojny chocimskiej].

Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir i M. Korolko, Wrocław 1995, BN I/70

[stąd: Kazanie wtóre. O miłości ku ojczyźnie].

Twardowski S., Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980, BN I/87.

Literatura uzupełniająca:

Ogólna:

Borowski A., Renesans, Warszawa 1992.

Hernas Cz., Barok (nowe wydania po 1996 roku).

Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 1998 lub nast.

Pelc J., Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.

Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze – Renesans – Barok), pod red. T.

Michałowskiej, B. Otwinowskiej, E. Sarnowskiej–Temeriusz, Wrocław 1990 lub nast.

Słownik sarmatyzmu, pod red. A. Borowskiego, Kraków 2001.

Witczak T., Literatura Średniowiecza, Warszawa 1999.

Ziomek J., Renesans, Warszawa 1996.

Szczegółowa:

Eustachiewicz M., Majewski W., Nad lirykami Wespazjana Kochowskiego,

Wrocław 1986.

Jan Kochanowski. Interpretacje, pod red. J. Błońskiego, Kraków 1989.

Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.

Kotarska J., Erotyk staropolski. Inspiracje i odmiany, Wrocław 1980.

Krzewińska A., Uwagi o „Ermidzie” – udramatyzowanej sielance Stanisława

Herakliusza Lubomirskiego, [w:] O dawnym dramacie i teatrze. Studia do syntezy, pod red.

W. Roszkowskiej, Wrocław 1971.

Lektury polonistyczne. Średniowiecze – Renesans – Barok, pod red. A.

Borowskiego i J. S. Gruchały, Kraków 1997-1999, t. I-III [stąd: studia o utworach

zamieszczonych w obowiązkowej liście lektur].

Nieznanowski S., Początki baroku w poezji polskiej, [w:] tenże, Studia i wizerunki.

O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989.

Nieznanowski S., Staropolska epopeja historyczna. Kształtowanie się pojęcia,

drogi rozwoju, [w:] tenże, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach,

Warszawa 1989.

Nieznanowski S., Średniowieczna liryka religijna. Rekonesans badawczy, [w:]

tenże, Studia i wizerunki, Warszawa 1989.

Obremski K., „Psalmodia polska”. Trzy studia nad poematem, Toruń 1995.

Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych

(Bogurodzica, Kazania świętokrzyskie, „Posłuchajcie, bracia miła”), „Zeszyty Naukowe

Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Językoznawcze”, z. 20, Kraków 1967.

Pelc J., Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001.

Stępień P., Z literatury religijnej polskiego średniowiecza. Studia o czterech

tekstach, Warszawa 2003.

Szczerbicka–Ślęk L., W kręgu Klio i Kaliope. Staropolska epika historyczna,

Wrocław 1973.

IC1/10 LITERATURA STAROPOLSKA (ćw. warsztatowe) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura staropolska Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

Kod przedmiotu IC1/10 Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia

Forma studiów

filologia polska pierwszego stopnia

stacjonarne

Rodzaj przedmiotu kierunkowy literaturoznawczy Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu

dr Grzegorz Trościński

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr hab. prof. UR Marek Nalepa, dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr Jolanta Kowal, Grzegorz Trościński

Cele zajęć z przedmiotu C1. Pogłębienie umiejętności samodzielnej analizy podstawowych zjawisk procesu historyczno-literackiego z zakresu literatury staropolskiej. C2. Sytuowanie utworów z zakresu literatury staropolskiej w różnych kontekstach oraz tradycji kulturowej. C3. Określenie ukrytych sensów dzieł literackich sytuujących się w obrębie epoki staropolskiej. Wymagania wstępne

Znajomość literatury i kultury staropolskiej na poziomie szkoły średniej (poziom podstawowy).

Efekty kształcenia

Wiedza: IC1/10_W01 – student/ka przywołuje treść tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) sytuujących się w obrębie tzw. literatury dawnej, z wykorzystaniem wskazanej literatury przedmiotu; IC1/10_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń.

Umiejętności:

IC1/10_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu historyczno-literackiego (prądy literackie, środowiska literackie itp.); IC1/10_U02 – student/ka analizuje treść tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z uwzględnieniem ich sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów; IC1/10_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z zakresu literatury staropolskiej w ujęciu komparatystycznym.

Kompetencje społeczne:

IC1/10_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach z ćwiczeń literatury staropolskiej.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Ćw. warsztatowe – 30 godz.

Treści programowe

Treści merytoryczne przedmiotu

Liczba

godzin

Zajęcia organizacyjne (zapoznanie studentów z programem zajęć, literaturą

przedmiotu, warunkami zaliczenia przedmiotu).

2

Postać Maryi w liryce średniowiecznej (Bogurodzica; Lament

świętokrzyski).

3

W kręgu kultury rycerskiej (Anonim tzw. Gall, Kronika polska; Pieśń o

Rolandzie).

3

Kultura świecka polskiego średniowiecza (Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią; Skarga umierającego; Słota, Wiersz o chlebowym stole; Satyra na chytrych kmieciów).

3

Poezja nowołacińska – autotematyzm w twórczości Klemensa Janickiego

(Elegia III i VII).

2

Pieśni Jana Kochanowskiego (Czego chcesz od nas, Panie ...?, Miło szaleć...,

Srogie łańcuchy na swym sercu czuję, Trudna rada w tej mierze..., Chcemy sobie być

radzi..., Wieczna sromota..., Nie porzucaj nadzieje...).

4

Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego. 2

W stronę manieryzmu. Twórczość Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego. 3

Marinizm poezji Jana Andrzeja Morsztyna. 3

Zjawisko sarmatyzmu na przykładzie Pamiętników Jana Chryzostoma

Paska.

3

Zajęcia zaliczeniowe. 1

Metody dydaktyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Ocena formująca: F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć). F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie wyników własnych badań itp.).

Ocena podsumowująca: P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich zajęć)*.

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/10_W01) Student/ka nie

zna treści

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

Student/ka zna

ogólnie treść

nielicznych

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

Student/ka zna

w dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

Student/ka zna

w bardzo

dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i nie zna

zaleconej

literatury

przedmiotu.

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i w znikomym

stopniu

orientuje się w

zaleconej

literaturze

przedmiotu.

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

epoki

staropolskiej

i bardzo dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/10_W02)

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej w

procesie

analizy i

interpretacji

dzieł

literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

pojedyncze

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

większość

terminów z

zakresu wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

wszystkie

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy i

interpretacji

dzieł

literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

Efekt 3

(IC1/10_U01) Student/ka nie

potrafi

sklasyfikować

dzieła

literackiego

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi w

pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło

literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi w

większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło

literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło

literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/10_U02) Student/ka nie

potrafi

Student/ka

potrafi

Student/ka

potrafi

Student/ka

samodzielnie

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

w dostateczny

m stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

w dobrym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

potrafi w

bardzo dobrym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/10_U03) Student/ka nie

potrafi poddać

krytycznemu

oglądowi dzieła

literackiego

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystyc

znym.

Student/ka

potrafi na

dostatecznym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi

dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystyc

znym.

Student/ka

potrafi na

dobrym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi

dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystyc

znym.

Student/ka

potrafi

samodzielnie

na bardzo

dobrym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi

dzieło

literackie

z zakresu

literatury

staropolskiej

w ujęciu

komparatystyc

znym.

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność Liczba

godzin/nakład

pracy studenta

Ćwiczenia 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń 16 godz.

Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 6 godz.

Udział w konsultacjach 2 godz.

Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 6 godz.

SUMA GODZIN 60

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2

Język polski

wykładowy Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa: Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, wstęp językoznawczy E. Ostrowska, oprac.

muzykologiczne H. Feicht, Wrocław 1962.

Lament świętokrzyski, [w:] Chrestomatia staropolska, oprac. W. Wydra i W.

Rzepka, Warszawa 1984.

Mazurkiewicz R., Między pieśnią a ikoną, „Znak” 1983, nr 5-6. Mazurkiewicz R., Deesis, Kraków 2002 [część 2, rozdział III (1 i 2)]. Ostrowska E., Bogurodzica, [w:] Lektury polonistyczne: średniowiecze – renesans

- barok, pod red. A. Borowskiego i J. Gruchały, t. 1, Kraków 1992.

Ostrowska E., „Posłuchajcie bracia ...”, [w:] Lektury polonistyczne: średniowiecze –renesans - barok, pod red. A. Borowskiego i J. Gruchały, t. 2, Kraków 1992.

Stępień P., Z literatury religijnej polskiego średniowiecza, Warszawa 2003 [tu: rozdz. III: Chaos i ład. Lament świętokrzyski].

Urbańczyk S., Bogurodzica. Problemy czasu powstania i tła kulturalnego, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 1.

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, wstęp i oprac. M. Plezia, Wrocław 1975, BN

I/59. Huizinga J., Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992

[Marzenie o bohaterstwie i miłości]. Pieśń o Rolandzie, tłum. T. Żeleński–Boy, oprac. A. Drzewicka, Wrocław 1991,

BN II/ 233. Plezia M., Wstęp [do:] Anonim tzw. Gall, Kronika polska, wstęp i oprac. M. Plezia,

Wrocław 1975, BN I/59. Plezia M., Gall Anonim, [w:] Pisarze staropolscy. Sylwetki, pod red. S.

Grzeszczuka, t. 1, Warszawa 1991. Ossowska M., Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1986, s. 70-81; przedruk

[w:] Zrozumieć średniowiecze, oprac. R. Mazurkiewicz, Tarnów 1994. Malicki J., Gallus i jego dzieło, [w:] J. Malicki, Legat wieku rycerskiego. Studia

staropolskie, Wrocław 1989. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, Skarga umierającego; Słota, O

zachowaniu się przy stole; Satyra na leniwych chłopów, [w:] Średniowieczna poezja polska świecka, zebrał i oprac. S. Vrtel-Wierczyński, Wrocław 1952, BN I/60.

Michałowska T., Recytatyw Słoty o dworskim obyczaju biesiadnym, [w:] T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995.

Przybyła Z., „Leniwi chłopi” czy „chytrzy kmiecie” w tytule XV-wiecznej satyry?, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 2.

Włodarski M., W średniowiecznym kręgu śmierci, „Ruch Literacki” 1986, z. 5. Włodarski M., Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią, [w:] Lektury

polonistyczne: średniowiecze – renesans - barok, pod red. A. Borowskiego i J. Gruchały, t. 2, Kraków 1992.

Vrtel-Wierczyński S., Wstęp [do:] Średniowieczna poezja polska świecka, Wrocław 1952, BN I/60.

Gruchała J., Klemens Janicjusz – O sobie samym do potomności, [w:] Lektury polonistyczne: średniowiecze – renesans - barok, t. 2, Kraków 1992.

Janicki K., Elegia III i VII, [w:] Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543, wstępem opatrzyła i oprac. A. Jelicz, Warszawa 1956.

Jelicz A., Wstęp [do:] Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1956.

Kotarski E., Klemens Janicki, [w:] Pisarze staropolscy. Sylwetki, pod red. S.

Grzeszczuka, t. 1, Warszawa 1991. Pelc J., Muza łacińska – Muza polska, [w:] J. Pelc, Europejskość i polskość

literatury naszego renesansu, Warszawa 1984. Pelc J., Tomkiewicz W., Rola mecenatu w rozwoju kultury i literatury polskiej w

czasach Renesansu i Baroku, [w:] Problemy literatury staropolskiej, seria druga, praca zbiorowa pod red. J. Pelca, Wrocław 1973.

Grzeszczuk S., Jan Kochanowski – „Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne

dary?”, [w:] Pisarze staropolscy. Sylwetki, pod red. S. Grzeszczuka, t. 1, Warszawa 1991.

Kochanowski J., Czego chcesz od nas, Panie ...?, Miło szaleć..., Srogie łańcuchy na

swym sercu czuję, Trudna rada w tej mierze..., Chcemy sobie być radzi..., Wieczna

sromota..., Nie porzucaj nadzieje..., [w:] J. Kochanowski, Pieśni, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk,

Wrocław 1970, BN I/100.

Mazurkiewicz R., Do genezy hymnu Jana Kochanowskiego „Czego chcesz...”, „Ruch

Literacki” 1990, nr 4/5.

Pelc J., Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1987

[tu rozdział: „Pieśni… nad złoto droższe”].

Szczerbicka-Ślęk L., Wstęp [do:] J. Kochanowski, Pieśni, oprac. L. Szczerbicka-

Ślęk, Wrocław 1970, BN I/100.

Abramowska J., Tragedia w służbie moralistyki obywatelskiej, [w:] J.

Abramowska, Ład i Fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Warszawa 1972.

Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, [w:] J. Kochanowski, Dzieła polskie,

oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1972.

Krajewski K., „Odprawa posłów greckich” jako tragedia renesansowa, „Pamiętnik

Literacki” 1929.

Ulewicz T., Wstęp [do:] J. Kochanowski, Odprawa posłów greckich, Wrocław

1969, BN I/3.

Ziomek J., Renesans, Warszawa 1996 [tu rozdział: Jan Kochanowski].

Backvis C., „Manieryzm”, czyli barok u schyłku XVI wieku na przykładzie Mikołaja-

Sępa Szarzyńskiego, [w:] C. Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, wybór tekstów

i oprac. A. Biernacki, Warszawa 1975.

Błoński J., Mikołaj Sęp-Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1967.

Borowski A., „Rytmy” Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego jako autoportret liryczny,

„Pamiętnik Literacki” 1983, z. 3.

Gruchała J., Mikołaj Sęp-Szarzyński – „Rytmy”, [w:] Lektury polonistyczne:

średniowiecze – renesans – barok, pod red. A. Borowskiego i J. Gruchały, t. 1, Kraków

1992.

Krzyżanowski J., Wstęp [do:] M. Sęp-Szarzyński, Rytmy abo wiersze polskie,

Wrocław 1973, BN I/118.

Sęp-Szarzyński M., Rytmy abo wiersze polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław

1973, BN I/ 118 [sonety od 1 do 5].

Literatura

uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Czytanie Jana Andrzeja Morsztyna, pod red. D. Gostyńskiej i A. Karpińskiego,

Wrocław 2000.

Koncept w kulturze staropolskiej, pod red. L. Szczerbickiej-Ślęk, A. Karpińskiego i

W. Pawlaka, Lublin 2005.

Morsztyn J. A., Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1998, BN I/257 [tu:

Do kanikuły; Nagrobek Perlisi; Bombyx; Do czytelnika; O sobie; Ogród miłości; Niestatek

(Prędzej kto wiatr…); Zapust; Niebytność (Takem rozumiał…); O swej pannie; Pszczoła w

bursztynie; Cuda miłości; Do galerników; Do trupa; Na krzyżyk na piersiach jednej panny;

Cuda miłości; Desperacyja].

Niewolak-Krzywda A., Jan Andrzej Morsztyn – „Lutnia”, [w:] Lektury

polonistyczne: średniowiecze – renesans – barok, pod red. A. Borowskiego i J. Gruchały, t.

1, Kraków 1992.

Nowicka-Jeżowa A., Jan Andrzej Morsztyn i Giambattista Marino. Dialog poetów

europejskiego baroku, Warszawa 2000.

Stępień P., Fraszki erotyczne Jana Andrzeja Morsztyna czyli w poszukiwaniu

prawd ostatecznych, „Przegląd Humanistyczny” 1992, nr 1.

O języku i stylu „Pamiętników” Jana Chryzostoma Paska, wyd. A. Rybicka-

Nowacka, Warszawa 1989.

Pasek J. Ch., Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1979, BN I/62.

Rytel J., „Pamiętniki” Paska na tle na tle pamiętnikarstwa europejskiego: szkice z

dziejów prozy narracyjnej, Wrocław 1962.

Słownik sarmatyzmu: idee, pojęcia, symbole, pod red. A. Borowskiego, Kraków

2001.

Tazbir J., Świat panów Pasków. Eseje i studia, Łódź 1986.

Witczak T., Czytając Paska, „Studia Polonistyczne” 1990/1991, t. 18/19.

Literatura uzupełniająca:

Bercoff G., Miraż Europy. Jan Chryzostom Pasek między polską rzeczywistością a

pokusą europejskości, [w:] Od „Lamentu świętokrzyskiego” do „Adona”. Włoskie studia o literaturze staropolskiej, pod red. G. Bercoff i T. Michałowskiej, Warszawa 1995.

Dąbrówka A., Matka pieśni polskich, „Pamiętnik Literacki” 2005, z. 2. Delumeau J., Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII-XVIII w.,

tłum. A. Szymanowski, Warszawa 1994. Dybek D., Groteskowy łowca. Epizod Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią,

[w:] Lekcje czytania. Eksplikacje literackie, pod red. W. Dynaka i A. W. Labudy, cz. 1, Warszawa 1991.

Dziechcińska H., Świat i człowiek w pamiętnikach trzech stuleci: XVI – XVII – XVIII, Warszawa 2003.

Grzeszczuk S., Manifest poetycki i filozoficzny – „Czego chcesz od nas, Panie?” Jana

Kochanowskiego, [w:] Arcydzieła literatury polskiej. Interpretacje, pod red. A. Niewolak-

Krzywdy i S. Grzeszczuka, t. 2, Rzeszów 1988.

Guriewicz A., Kategorie kultury średniowiecznej, tłum. J. Dancygier, Warszawa 1976.

Hanusiewicz M., Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa 2004.

Hashold J., Dlaczego pod Grunwaldem śpiewano „Bogurodzicę”, czyli duchowa rywalizacja między Krzyżakami a Polakami, tłum. J. Leszek, „Pamiętnik Literacki” 2005, z. 2.

Kowalewicz H., Polska twórczość sekwencyjna wieków średnich, [w:] Średniowiecze. Studia o kulturze, pod red. J. Lewańskiego, t. 2, Wrocław 1965.

Kubiak Z., Medytacje Janicjusza, Warszawa 1993. Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, tłum. H. Szumańska-Grossowa,

Warszawa 1970. Lewański J., „Lament ...”, [w:] J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i

renesansu w Polsce, Warszawa 1981.

Literatura polskiego baroku w kręgu idei, pod red. A. Nowickiej-Jeżowej, M. Hanusiewicz, A. Karpińskiego, Lublin 1995 [tu studia: K. Obremskiego, J. Golińskiego, M. Wichowej, J. Kotarskiej, A. Karpińskiego, A. Nowickiej-Jeżowej].

Literatura staropolska w kontekście europejskim, pod red. T. Michałowskiej i J. Ślaskiego, Wrocław 1978.

Mazurkiewicz R., Polskie średniowieczne pieśni maryjne, Kraków 2002. Mazurkiewicz R., Z dawnej literatury maryjnej. Zarysy i zbliżenia, Kraków 2011. Michałowska T., Literatura polskiego średniowiecza. Leksykon, Warszawa 2011. Michałowska T., Mediaevalia i inne, Warszawa 1998. Michałowska T., Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982. Mrowcewicz K., Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm –

barok. Studia nad poezją XVII stulecia, Warszawa 2005. Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych

(Bogurodzica, Kazania świętokrzyskie, „Posłuchajcie, bracia miła”), „Zeszyty Naukowe

Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Językoznawcze”, z. 20, Kraków 1967.

Problemy literatury staropolskiej, pod red. J. Pelca, t. I-III, Wrocław 1972-1978

[tu studia: Janusza Pelca, Stefana Zabłockiego, Bronisława Nadolskiego, Edmunda

Kotarskiego, Hanny Dziechcińskiej, Stefana Nieznanowskiego].

Studia porównawcze o literaturze staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej i J. Ślaskiego, Wrocław 1980.

Śnieżko D., Mikołaj Sęp Szarzyński, Poznań 1996. Ulewicz T., Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV i XVI wieku,

Kraków 1950. Ulewicz T., Zagadnienie sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej

(problematyka ogólna i zarys historyczny), Kraków 1963. Wenta J., Kronika tzw. Galla Anonima. Historyczne (monastyczne i genealogiczne)

oraz geograficzne konteksty powstania, Toruń 2011. Wilczek P., Literatura polskiego renesansu, Katowice 2005. Woronczak J., Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993.

Wydra W., Polskie pieśni średniowieczne. Studia o tekstach, Warszawa 2003.

Zalewski M., Człowiek zbuntowany. O poezji Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, [w:]

Polska liryka religijna, pod red. S. Sawickiego i P. Nowaczyńskiego, Lublin 1983.

Podpis koordynatora przedmiotu

---

Podpis kierownika jednostki

---

IC1/11 LITERATURA OŚWIECENIOWA (WYKŁAD) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura oświecenia Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład

Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia Kod przedmiotu IC1/11

Studia Kierunek studiów Poziom

kształcenia Forma studiów

filologia polska pierwszego stopnia

stacjonarne

Rodzaj przedmiotu kierunkowy Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr drugi Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Marek Nalepa Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób

prowadzących) zajęcia z przedmiotu dr hab. prof. UR Marek Nalepa; dr hab.

prof. UR Roman Magryś; dr Jolanta Kowal; Cele zajęć z przedmiotu

Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z znaczącymi jednostkami procesu historycznoliterackiego (prądami, stylami, pisarzami, grupami i środowiskami literackimi, czasopismami, utworami itp.) obejmującymi okres od lat 30 osiemnastego wieku do przełomu oświeceniowo-romantycznego, oraz z ich zapleczem estety-cznoliterackim i filozoficznym.

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych wiadomości o literaturze oświeceniowej, wyznaczonych programem nauczania dla szkół średnich. Dobra orientacja w najważniejszych zjawiskach rozwojowych kultury staropolskiej, zwłaszcza renesansowej, sarmackiej i schyłkowego baroku.

Efekty kształcenia Wiedza: IC1/11_W01 – student/ka przywołuje treść tekstów literackich sytuujących się w obrębie poszczególnych prądów literackich polskiego oświecenia, z wykorzystaniem wskazanej literatury przedmiotu; IC1/11_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Umiejętności:

IC1/11_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu historyczno-literackiego (prądy literackie, środowiska literackie itp.); IC1/11_U02 – student/ka analizuje treść tekstów literackich z uwzględnieniem ich sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów; IC1/11_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z zakresu literatury polskiego oświecenia w ujęciu porównawczym.

Kompetencje społeczne:

IC1/11_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na wykładzie z literatury polskiego oświecenia.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin wykład – 30 godz.

Treści programowe

L

Treści merytoryczne Liczba

godzin

Granice chronologiczne i wewnętrzna periodyzacja epoki. Program naprawy Rzeczypospolitej i walka z obyczajowością oraz kulturą sarmacką. Stanisław Konarski i pierwsze reformy w zakresie szkolnictwa. Najważniejsze instytucje kulturowe u progu epoki. Walka o język narodowy. Pierwsze próby adaptacji klasycyzmu.

2

Czasy stanisławowskie. Nowe instytucje i nowoczesny program polityczno-społeczny piśmiennictwa oświeceniowego. Poezja barska i nurt sarmacko-barokowy w poezji oświeceniowej. Grupy i środowiska literackie: poeci Warszawy, pisarze Puław, prowincja literacka.

7

Świadomość estetyczno-literacka w epoce oświecenia oraz jej zaplecze filozoficzne.

4

Tendencje dydaktyczno-moralizatorskie w szczytowym okresie rozwoju literatury oświeceniowej. Preferowane gatunki. Tzw. literatura wysoka i jej zależność od autorytetów antycznych.

6

W kręgu poezji sentymentalnej i rokokowej. Listy o guście J. Szymanowskiego i nowe propozycje estetyczno-literackie. Roussoizm w polskiej poezji sentymentalnej.

4

Teatr i dramat. Komedie F. Bohomolca i F. Zabłockiego. Drama mieszczańska: Taczka occiarza i Henryk VI na łowach. Satyra obyczajowa w Powrocie posła J.U. Niemcewicza: krytyka maniery sentymentalnej i atak na cudzoziemszczyznę. Dyrekcja Wojciecha Bogusławskiego i życie teatralne w stolicy. Dyrekcja Ludwika Osińskiego: nowy repertuar i początki krytyki teatralnej. Szekspir w wydaniu klasyków. Wpływy teatru niemieckiego.

3

Trzecia faza polskiego oświecenia. Niewola narodowa i pierwsze próby oporu politycznego. Antynomie i sprzeczności w obrębie doktryny klasycystycznej. Poezja porozbiorowa i poezja napoleońska. Rozwój tragedii i poematu opisowego. Zróżnicowanie i ewolucja powieści. Rozłam wśród klasyków. Próby zmodernizowania doktryny (F. Wężyk, F. Morawski, L. Borowski). Instytucje (czasopiśmiennictwo, salony i kawiarnie literackie, szkolnictwo, biblioteki i muzea). Tzw. walka romantyków z klasykami. Epigoni oświecenia. Wkład oświecenia do kultury i literatury polskiej.

4

Metody dydaktyczne wykład/ wykład multimedialny Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Ocena formująca: F1. Frekwencja na wykładzie.

Ocena podsumowująca: P1. Ocena z egzaminu ustnego.

Metody i kryteria oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/11_

W01)

Student/ka nie

zna treści

tekstów

literackich

sytuujących

się w obrębie

poszczególnyc

h prądów

literackich

polskiego

oświecenia

i nie zna

zaleconej

literatury

przedmiotu.

Student/ka

zna ogólnie

treść

nielicznych

tekstów

literackich

sytuujących

się w obrębie

poszczególnyc

h prądów

literackich

polskiego

oświecenia

i w znikomym

stopniu

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka

zna w dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

sytuujących

się w obrębie

poszczególnyc

h prądów

literackich

polskiego

oświecenia

i dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka

zna w bardzo

dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

sytuujących

się w obrębie

poszczególnyc

h prądów

literackich

polskiego

oświecenia

i bardzo

dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/11_

W02)

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretycznolit

erackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich

z epoki

oświecenia.

Student/ka

rozróżnia

pojedyncze

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretycznolit

erackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich z

epoki

oświecenia.

Student/ka

rozróżnia

większość

terminów

z zakresu

wiedzy

teoretycznolit

erackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich z

epoki

oświecenia.

Student/ka

rozróżnia

wszystkie

terminy z

zakresu

wiedzy

teoretycznolit

erackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

literackich z

epoki

oświecenia.

Efekt 3

(IC1/11_

U01)

Student/ka nie

potrafi

sklasyfikować

dzieła

literackiego

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

w

pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło

literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

w większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło

literackie w

obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło

literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/11_

U02)

Student/ka nie

potrafi

analizować

i interpretowa

ć treści

tekstów

literackich

z epoki

oświecenia

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi

w

dostatecznym

stopniu

analizować

i interpretowa

ć treści

tekstów

literackich

z epoki

oświecenia

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

Student/ka

potrafi

w dobrym

stopniu

analizować

i interpretowa

ć treści

tekstów

literackich

z epoki

oświecenia

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

Student/ka

samodzielnie

potrafi

w bardzo

dobrym

stopniu

analizować

i

interpretować

treści tekstów

literackich

z epoki

oświecenia

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

odpowiednich

kontekstów.

kontekstów. oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/11_

U03)

Student/ka nie

potrafi poddać

krytycznemu

oglądowi

dzieła

literackiego

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

porównawczy

m.

Student/ka

potrafi na

dostatecznym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi

dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

porównawczy

m.

Student/ka

potrafi na

dobrym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi

dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

porównawczy

m.

Student/ka

potrafi

samodzielnie

na bardzo

dobrym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi

dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

porównawczy

m.

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność Liczba

godzin/nakład

pracy

studenta

Wykład 30 godz. + 15

godz. (wykład z

Arcydzieł lit.

powsz. – ALP*)

Przygotowanie do egzaminu 15 godz.

SUMA GODZIN 60

LICZBA PUNKTÓW ECTS

* Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem również

punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok.

2

Język wykładowy polski Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

nie dotyczy

Literatura Z listy wybierane są pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z prowadzącym

przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa: A. PODRĘCZNIKI I SYNTEZY Cieński M., Oświecenie. Leksykon literatury polskiej, Wrocław 2004. Kleiner J., Sentymentalizm i preromantyzm. Studia inedita z literatury

porozbiorowej 1795-1822, wyd. i oprac. J. Starnawski, Kraków 1975.

Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1972 – lub wyd. nast. Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach

literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975. Kostkiewiczowa T., Słownik literatury polskiej – Oświecenie, Gdańsk 2007. Libera Z., Problemy polskiego Oświecenia. Kultura i styl, Warszawa 1969. Maciejewski J., Oświecenie polskie. Początek formacji, jej stratyfikacja i

przebieg procesu historycznoliterackiego, w: Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, pod red. Z. Golińskiego, seria 2, Wrocław 1977.

Pietraszko S, Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław 1966 [tu: rozdz. piąty i siódmy].

Pisarze polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, t. 1-3, Warszawa 1992-1996 [t.1: S. Konarski, E. Drużbacka, J.E.Minasowicz, F. Bohomolec, A. Naruszewicz, I. Krasicki, S. Trembecki, F.D. Kniaźnin, T.K. Węgierski, J. Szymanowski, F. Zabłocki, t.2: J. Wybicki, F.K. Dmochowski, J.U. Niemcewicz, H. Kołłątaj, S. Staszic, J. Jasiński, t.3: A. Feliński, L. Osiński, K. Brodziński, J. Śniadecki, M. Wirtemberska].

Słownik literatury polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, wyd. 2 poszerz. i popr., Wrocław 1991.

Żbikowski P., Klasycyzm postanisławowski. Doktryna estetycznoliteracka, Warszawa 1984 [rozdz. trzeci] – lub: tenże, Klasycyzm postanisławowski. Zarys problematyki, Warszawa 1999 [rozdz. trzeci].

B. LITERATURA PODMIOTOWA Bogusławski W., Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale, oprac. i wstęp

S. Pietraszko, Wrocław 1960 – lub: Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale, tekst M. Rulikowski, wstęp, przyp. i odm. tekstu S. Dąbrowski i S. Strauss, Wrocław-Kraków 1956, BN I/162.

Bohomolec F., Komedie, wstęp J. Kott, teksty oprac. J. Jackl, przypisy oprac. A. Zychówna, t. 2, Warszawa 1960 [tu: Małżeństwo z kalendarza].

Brodziński K., Poezje, oprac. i wstęp C. Zgorzelski, t. 1-2, Wrocław 1959 [tu: Żołnierz nad rzeką Moskwą w roku 1812, Pole raszyńskie].

Brodziński K., Wiesław. Sielanka krakowska, [w:] K. Brodziński, Wybór pism, oprac. A. Witkowska, Wrocław – Warszawa – Kraków 1966.

Dmochowski F.K., Sztuka rymotwórcza, oprac. S. Pietraszko, Wrocław 1956, BN I/158 [tu: pieśni pierwsza i trzecia].

Feliński A., Barbara Radziwiłłówna, w: Polska tragedia neoklasycystyczna, oprac. i wstęp D. Ratajczakowa, Wrocław 1989, BN I/260.

Karpiński F., Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem, oprac. R. Sobol, Warszawa 1987.

Karpiński F., Poezje wybrane, oprac. T. Chachulski, Wrocław 1997, BN I 89 [tu: Do Justyny. Tęskność na wiosnę, Laura i Filon, Pieśń dziada sokalskiego w kordonie cesarskim, Tęskność do kraju, Powrót z Warszawy na wieś, Pieśń poranna, Pieśń o Narodzeniu Pańskim, Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta].

Kniaźnin F.D., Wiersze wybrane, wybór, oprac. i wstęp A.K. Guzek, Warszawa 1981 [tu: Krosienka, Do gwiazd, Do wąsów, Matka obywatelka, Dwie lipy, Do Róży, Na rewolucję 1794, Do Tadeusza Matuszewicza, Do Boga - inc. „Jakaż to nuża wisi nade mną ...”].

Kołłątaj H., Listy Anonima i Prawo polityczne narodu polskiego, oprac. B. Leśnodorski i H. Wereszycka, t. 1-2, Kraków 1954 [tu: Do Stanisława Małachowskiego... Anonima listów kilka].

Krasicki I., Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975, BN I/220 [wybór]. Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz,

Wrocław 1973, BN I/41. Krasicki I., Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. i wstęp Z.

Goliński, Wrocław 1969, BN I/179. Krasicki I., Satyry i listy, wstęp J.T. Pokrzywniak, opracowanie tekstów i

komentarze Z. Goliński, wydanie drugie zmienione, Wrocław 1988, BN I/169 [tu: Do króla, Życie dworskie, Żona modna, Pijaństwo, Palinodia, list Do Pawła].

Krasicki I., Wybór liryków, oprac. S. Graciotti, Wrocław 1985, BN I/252 [tu:

Hymn do miłości ojczyzny, Podróż z Warszawy do Biłgoraja, Osobność]. Między rozpaczą i nadzieją. Antologia poezji porozbiorowej lat 1793-1806,

Kraków 2006 [tu: A.J. Czartoryski, Bard polski, C. Godebski, Wiersz do legiów polskich, J. Morelowski, Treny, J.U. Niemcewicz, Alondzo i Helena, J.P. Woronicz, Hymn do Boga…].

Naruszewicz A., Liryki wybrane, wybór i wstęp J.W. Gomulicki, Warszawa 1964 [wybór, m.in. Głos umarłych, Hymn do Boga, Hymn do Słońca, Pieśń ciarlatańska na jarmarku].

Naruszewicz A., Satyry, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1962, BN I/179 [tu: Chudy literat, Reduty, Szlachetność].

Niemcewicz J.U., Powrót posła, oprac. i wstęp Z. Skwarczyński, Wrocław 1972, BN I/4 – lub wyd. nast.

Niemcewicz J.U., Śpiewy historyczne, wyd. 2, oprac. Z. Libera, Warszawa 1948 – lub: Warszawa 1986 [tu: Duma o Żółkiewskim, Duma o kniaziu Michale Glińskim].

Oświeceni o literaturze, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, t. 1, Warszawa 1993 [tu: F. Karpiński, O wymowie w prozie albo wierszu], t. 2, Warszawa 1995 [tu: J. Śniadecki, O pismach klasycznych i romantycznych, K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności, tudzież o duchu poezji polskiej].

Poezja polska XVIII wieku, oprac. Z. Libera, Warszawa 1983 [tu: anonimowa poezja polityczna – barska oraz lat dziewięćdziesiątych, F. Bohomolec, E. Drużbacka, J. Jasiński, J. Wybicki].

Poezja polska 1800-1830, oprac. Z. Libera, Warszawa 1984 [tu: A. Feliński, Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego, K. Koźmian, Oda na pokój w roku 1809, Oda na upadek dumnego w roku 1815, L. Osiński, Oda na cześć Kopernika, W. Reklewski, Krakowiaki].

Potocki J. hr., Rękopis znaleziony w Saragossie, tekst przygotował i przypisami opatrzył L. Kukulski, Warszawa 1965 - lub wyd. nast.

Staszic S., Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, oprac. S. Czarnowski, przygotował do druku B. Leśnodorski, wyd. 2 zmienione, Wrocław 1952, BN I/90 [tu: Do stanu rycerskiego, Edukacja, Moskwa, Dom Brandenburski, Polska].

Trembecki S., Sofiówka i bajki w wyborze, [w:] Pisma wszystkie, wydanie krytyczne oprac. J. Kott, t. 1-2, Warszawa 1953.

Węgierski T.K., Organy. Poema heroikomiczne w sześciu pieśniach przez..., oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1956.

Wirtemberska M., Malwina czyli domyślność serca, oprac. i wstęp W. Billip, Warszawa 1978 – lub wyd. Kraków 2002.

Zabłocki F., Fircyk w zalotach, oprac. i wstępem poprzedziła J. Pawłowiczowa, Wrocław 1986, BN I/176.

C. LITERATURA PRZEDMIOTOWA Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002. Kostkiewiczowa T., Oświecenie – próg naszej współczesności, Warszawa

1974 [tu: Literatura a instytucje w osiemnastowiecznej Polsce, Literatura a rozwój prasy w XVIII wieku].

Libera Z., Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta, Warszawa 1971.

Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983 – lub wyd. następ. [tu: Rozpacz libertyna, Testament zamordowanego Królestwa].

Ratajczakowa D., Komedia oświeconych, Warszawa 1992. Sobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1987. Wellek R., Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wybrał i przedmową

poprzedził H. Markiewicz, tłum. A. Jaraczewski, M. Kaniowa, Warszawa 1979 [tu: Termin i pojęcie klasycyzmu w historii literatury].

Wołoszyński R., Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970 – lub: Goliński Z., Ignacy Krasicki, Warszawa 1979 – lub: T. Dworak, Ignacy Krasicki, Warszawa 1987.

Literatura uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w przyszłej

pracy zawodowej.

Literatura uzupełniająca: A. LITERATURA PODMIOTOWA [do wyboru trzy pozycje]: „Monitor” 1765-1785. Wybór, oprac. i wstęp E. Aleksandrowska, Wrocław

1976, BN I/108. „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” (1770- 1771), wybór, oprac. i wstęp J.

Platt, Wrocław 1968, BN I/195. Benisławska K., Pieśni sobie śpiewane, wydał T. Chachulski, Warszawa

2000. Bohomolec F., Komedie, oprac. i wstęp J. Kott, teksty oprac. J. Jackl,

przypisy oprac. A. Zychówna, t.2, Warszawa 1960 [tu: Czary]. Czartoryski A.K., Komedie, oprac. Z. Zahrajówna, Warszawa 1955 [tu:

Panna na wydaniu]. Godebski C., Grenadier – filozof. Powieść prawdziwa wyjęta z dzienników

podróży 1799, oprac., wstęp i komentarz Z. Kubikowski, Wrocław 1953. Jezierski F.S., Wybór pism, oprac. Z. Skwarczyński, wstęp J. Ziomek,

Warszawa 1952 [tu: Katechizm o tajemnicach rządu polskiego, Jarosza Kutasińskiego uwagi nad stanem nieszlacheckim w Polsce, Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane...].

Kitowicz J., Pamiętniki, czyli Historia polska, oprac. i wstęp P. Matuszewska, komentarz Z. Lewinówny, Warszawa 1971 – lub wyd. następ.

Konarski S., Tragedia Epaminondy, Warszawa 1923. Krajewski M.D., Podolanka wychowana w stanie natury życie i przypadki

swoje opisująca, wstęp i oprac. I. Łossowska, Warszawa 1991. Krasicki I., Dzieła wybrane, oprac. Z. Goliński, t. 2, Warszawa 1989 [tu:

Powieści wschodnie]. Krasicki I., Historia, oprac. i wstęp M. Klimowicz, Warszawa 1956 – lub

wyd. Kraków 2002. Krasicki I., Myszeidos pieśni X, oprac. J. Maślanka, Wrocław 1982, BN I/234. Krasicki I., Rozmowy zmarłych, wstęp i komentarze Z. Libera, Warszawa

1987 [tu: Wstęp i Rozmowa I. Między Solonem i Katonem Utyceńskim]. Niemcewicz J.U., Dwaj panowie Sieciechowie, oprac. J. Dihm, Wrocław

1950, BN I/135. Poezja powstania kościuszkowskiego, oprac. i wstęp J. Nowak-Dłużewski,

Kielce 1946. Poezje więzienne Hugona Kołłątaja. Studia i teksty, oprac. P. Żbikowski,

Wrocław 1993. Polska epopeja klasycystyczna, wybór, oprac., wstęp R. Dąbrowski, Kraków

2001. Polski romans sentymentalny, oprac. A. Witkowska, Wrocław 1971, BN

I/206 [tu: L. Kropiński, Julia i Adolf]. Rzewuski W., Tragedie i komedie, oprac. i wstęp J. Majerowa, Warszawa

1962 [tu: Żółkiewski]. Trembecki S., Wiersze wybrane, oprac. i wstęp J. W. Gomulicki, Warszawa

1965 [wybór, m.in. Oda nie do druku, Gość w Heilsbergu, Do moich współziomków]. Walka romantyków z klasykami, oprac. i wstęp S. Kawyn, Wrocław 1960,

BN I/183. Węgierski T.K., Wiersze wybrane, wybrał, tekst ustalił oraz wstępem

poprzedził J.W. Gomulicki, Warszawa 1974 [m.in. Myśl moja do J.W. Stanisława Bielińskiego..., Portrety pięciu Elżbiet].Wiersze polityczne czasu Konfederacji Targowickiej i Sejmu Grodzieńskiego 1793 roku, oprac. K. Maksimowicz, Gdańsk 2008.

Wiersze polityczne Sejmu Czteroletniego, cz. 2: 1790-1792, z papierów E. Rabowicza oprac. K. Maksimowicz, Warszawa 2000.

Woronicz J.P., Pisma wybrane, wstęp i komentarze Z. Rejman, M. Nesteruk, Wrocław 2003.

Zabłocki F., Sarmatyzm. Komedia w 5 aktach, tekst ustalił, wstępem i objaśnieniami zaopatrzył L. Bernacki, przygotował do druku, wstępem i objaśnieniami uzupełnił T. Mikulski, Wrocław 1951, BN I/115.

Zbiór poetów polskich XIX wieku. Księga pierwsza, oprac. P. Hertz, Warszawa 1959.

B. LITERATURA PRZEDMIOTOWA [do wyboru trzy pozycje] „Bo insza jest rzecz zdradzić, insza dać się złudzić”. Problem zdrady w Polsce

przełomu XVIII i XIX wieku, pod red. A. Grześkowiak-Krwawicz, Warszawa 1995. Aleksandrowicz A., Izabela Czartoryska – polskość i europejskość, Lublin

1998. Chaunu P., Cywilizacja wieku Oświecenia, tłum. E. Bąkowska, Warszawa

1989. Cieński A., Pamiętnikarstwo polskie XVIII wieku, Wrocław 1981. Cieński M., Pejzaże oświeconych, Wrocław 2000. Copleston F., Historia filozofii, t. 4: Od Kartezjusza do Leibniza, tłum. J.

Marzęcki, Warszawa 1995; t. 6: Od Wolffa do Kanta, tłum. J. Łoziński, Warszawa 1996.

Człowiek oświecenia, pod red. M. Vovelle'a, tłum. M. Gurgul i in., Warszawa 2001.

Czubaty J., Zasada dwóch sumień. Normy postępowania i granice

kompromisu w postawach politycznych Polaków w sytuacjach wyboru (1795-

1815), Warszawa 2005.

Dąbrowski R., Poemat heroikomiczny w literaturze polskiego oświecenia, Kraków 2004.

Grabski A.F., Myśl historyczna polskiego Oświecenia, Warszawa 1976. Hazard P., Kryzys świadomości europejskiej 1680-1715, tłum. J. Lalewicz i

A. Siemek, wstęp M. Żurowski, Warszawa 1974. Hazard P., Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga,

tłum. H. Suwała, wstęp S. Pietraszko, Warszawa 1972. Im Hof U., Europa Oświecenia. Tworzenie Europy, tłum. M. Łukasiewicz,

Warszawa 1995. Julian Ursyn Niemcewicz – pisarz, historyk, świadek epoki, pod red. J.

Wójcickiego, Warszawa 2002. Kaczyński P., Niedokończona podróż. Proza Tomasza Kajetana

Węgierskiego. Studia i przekroje, Wrocław 2001. Kaczyński P., Rodzina w literaturze stanisławowskiej. Motywy – konwencje –

poglądy, Wrocław 2009. Kaleta R., Oświeceni i sentymentalni. Studia nad literaturą i życiem w Polsce

w okresie trzech rozbiorów, Wrocław 1971. Koehler K., Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej,

Kraków 2005. Kostkiewiczowa T., Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów

Oświecenia, Warszawa 1984. Libera Z., Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII

stuleciu, Warszawa 1994. Maślanka J., Słowiańskie mity historyczne w literaturze polskiego

Oświecenia, Wrocław 1968. Matuszewska P., Gry z adresatem. Studia o poezji i epistolografii wieku

oświecenia, Wrocław 1999. Mikulski T., W kręgu oświeconych. Studia, szkice, recenzje, notatki,

Warszawa 1960 [tu: Kurdesz nad kurdeszami, Adresaci listów Krasickiego, Ignacy Krasicki].

Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Lublin 1995.

Nasiłowska A., Poezja opisowa Stanisława Trembeckiego, Wrocław 1990. Peyre H., Co to jest klasycyzm?, tłum. i posłowie M. Żurowski. Warszawa

1985. Postman N., W stronę XVIII stulecia. Jak przeszłość może doskonalić naszą

przyszłość?, tłum. R. Frąc, Warszawa 2001. Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, pod red. Z. Golińskiego,

seria /1/- 2, Wrocław 1973-1976. Pusz W., Oświeceni i nie tylko, Łódź 2003. Raszewski Z., Staroświecczyzna i postęp czasu. [O teatrze polskim 1765-

1865], Warszawa 1963. Rosset F., Triaire D., Jan Potocki. Biografia, tłum. A. Wasilewska, Warszawa

2006. Rostworowski E., Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 1994. Sinko Z., Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego

Oświecenia, Wrocław 1968. Smoleński W., Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII. Studia historyczne,

Warszawa 1979. Stanisz M., „Walka romantyków z klasykami”, czyli o dziejach pewnej

metafory historycznoliterackiej, [w:] Między biografią, literaturą i legendą, pod red. M. Stanisza i K. Maciąga, Rzeszów 2010.

Timofiejew A., Legiony i vitae lex: problemy twórczości literackiej Cypriana Godebskiego, Lublin 2002.

Watt I., Narodziny powieści. Studia o Defoe’m, Richardsonie i Fieldingu, tłum. A. Kreczmar, Warszawa 1973.

Witkowska A., „Sławianie, my lubim sielanki...”, Warszawa 1972. Witkowska A., Literatura romantyzmu, Warszawa 1986 [tu:

Sentymentalizm i klasycyzm lat 1795-1830. Główne gatunki literackie]. Zachmacz Z.M., Jakub Jasiński – generał i poeta, Warszawa 1995. Zgorzelski C., Od oświecenia ku romantyzmowi i współczesności, Kraków

1978 [tu: Wśród gwiazd liryki stanisławowskiej, Sumienie obywatelskie poezji Brodzińskiego].

Żbikowski P., „...bolem śmiertelnym ścieśnione mam serce ...” Rozpacz oświeconych. U źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805, Wrocław 1998.

IC1/11 LITERATURA OŚWIECENIOWA (ćw. warsztatowe) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura oświecenia

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej

i Polskiego Oświecenia

Kod przedmiotu IC1/11

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

filologia polska pierwszego stopnia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy

Rok i semestr studiów pierwszy/ drugi

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

dr hab. prof. UR Marek Nalepa

Imię i nazwisko osoby dr hab. prof. UR Marek Nalepa, dr hab. prof. UR Roman Magryś,

prowadzącej (osób

prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

dr Jolanta Kowal,

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Pogłębienie umiejętności samodzielnej analizy struktur literackich i przebiegu procesu

historycznoliterackiego z zakresu literatury epoki oświecenia.

C2. Sytuowanie utworów literatury polskiego oświecenia na tle różnych uwarunkowań

historycznych rzutujących na jej specyfikę artystyczną.

C3. Doprecyzowanie problematycznych znaczeń utworów literackich z epoki oświecenia.

Wymagania

wstępne

Znajomość kultury i literatury oświeceniowej na poziomie szkoły średniej

(poziom podstawowy) oraz literatury staropolskiej na poziomie pierwszego roku

pierwszego stopnia studiów stacjonarnych.

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/11 _W01 – student/ka przywołuje treść tekstów literackich (omawianych

podczas ćwiczeń) sytuujących się w obrębie poszczególnych prądów literackich polskiego

oświecenia z wykorzystaniem wskazanej literatury przedmiotu;

IC1/11_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną

w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń.

Umiejętności:

IC1/11_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu

historycznoliterackiego (prądy literackie, środowiska literackie itp.);

IC1/11_U02 – student/ka analizuje treść tekstów literackich (omawianych podczas

ćwiczeń) z uwzględnieniem ich sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów;

IC1/11_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z zakresu

literatury polskiego Oświecenia w ujęciu komparatystycznym.

Kompetencje społeczne:

IC1/11_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na

zajęciach z ćwiczeń literatury polskiego Oświecenia.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Ćw. warsztatowe – 30 godz.

Treści programowe

Treści merytoryczne Liczb

a godzin

Społeczna rola satyr Adama Naruszewicza i Ignacego Krasickiego w

okresie oświecenia – Chudy literat, Reduty oraz Do króla, Palinodia, Żona modna.

4

Szlachta i cywilizacja współczesna w Mikołaja Doświadczyńskiego

przypadkach Ignacego Krasickiego.

4

Liryczna motywy w twórczości Ignacego Krasickiego. 2

Teatr i dramat w kulturze polskiego oświecenia:

a/ Małżeństwo z kalendarza Franciszka Bohomolca,

b/ Sarmatyzm Franciszka Zabłockiego,

c/ Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza.

6

Polska poezja polityczna w drugiej połowie XVIII wieku ( patriotyczne

utwory A. S. Nauszewicza, J. Jasińskiego, J. Wybickiego, F. Karpińskiego,

F.D. Kniaźnina).

4

Poezja patriotyczna lat 1800-1821 (wybrane utwory Kajetana

Koźmiana i Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza).

4

Artyzm i struktura gatunkowa Sofiówki Stanisława Trembeckiego. 2

Krytyka literacka końca epoki oświecenia – spór klasyków z

romantykami o źródła i cele poezji.

4

Metody

dydaktyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formująca:

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący,

aktywności, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas

trwania zajęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie

wyników własnych badań itp.).

F3. Ocena znajomości fragmentów mitologii grecko-rzymskiej.

Ocena podsumowująca:

P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich

zajęć).

Metody

i kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/11_W01)

Student/ka nie

zna treści

tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

sytuujących się w

obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

Oświecenia i nie

zna zaleconej

Student/ka zna

ogólnie treść

nielicznych

tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

sytuujących się w

obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

Oświecenia

Student/ka zna w

dobrym stopniu

treść wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

Oświecenia

Student/ka zna w

bardzo dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

literatury

przedmiotu.

i w znikomym

stopniu orientuje

się w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

i dobrze orientuje

się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Oświecenia

i bardzo dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/11_W02)

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretycznolitera

ckiej niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

pojedyncze

terminy z

zakresu wiedzy

teoretycznolitera

ckiej niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

większość

terminów

z zakresu wiedzy

teoretycznolitera

ckiej niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

wszystkie

terminy z

zakresu wiedzy

teoretycznolitera

ckiej niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Efekt 3

(IC1/11_U01)

Student/ka nie

potrafi

sklasyfikować

dzieła

literackiego

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

w pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

w większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/11_U02)

Student/ka nie

potrafi

analizować i

interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi w

dostatecznym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi w dobrym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

samodzielnie

potrafi w bardzo

dobrym stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/11_U03) Student/ka nie

potrafi poddać

krytycznemu

Student/ka

potrafi na

dostatecznym

Student/ka

potrafi na

dobrym

Student/ka

potrafi

samodzielnie

oglądowi dzieła

literackiego

z zakresu

literatury

polskiego

Oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

Oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

Oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

na bardzo

dobrym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

Oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny

do osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba

godzin/nakła

d pracy

studenta

Ćwiczenia 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń 16 godz.

Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 6 godz.

Udział w konsultacjach 2 godz.

Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 6 godz.

SUMA GODZIN 60

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2

Język

wykładowy

Polski

Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

nie dotyczy

Literatura:

Z listy wybierane są

pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

A. PODRĘCZNIKI I SYNTEZY

Cieński M., Oświecenie. Leksykon literatury polskiej, Wrocław 2004.

Kleiner J., Sentymentalizm i preromantyzm. Studia inedita z literatury

porozbiorowej 1795-1822, wyd. i oprac. J. Starnawski, Kraków 1975.

Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1972 – lub wyd. nast.

Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach

literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975.

Kostkiewiczowa T., Słownik literatury polskiej – Oświecenie, Gdańsk 2007.

Libera Z., Problemy polskiego Oświecenia. Kultura i styl, Warszawa 1969.

Maciejewski J., Oświecenie polskie. Początek formacji, jej stratyfikacja i przebieg

procesu historycznoliterackiego, w: Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, pod

red. Z. Golińskiego, seria 2, Wrocław 1977.

Pietraszko S., Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław 1966 [tu:

rozdz. piąty i siódmy].

Słownik literatury polskiego oświecenia, wyd. 2 poszerzone i poprawione, pod

red. T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1991.

Żbikowski P., Klasycyzm postanisławowski. Doktryna estetycznoliteracka,

Warszawa 1984 [rozdz. trzeci] – lub: tenże, Klasycyzm postanisławowski. Zarys

problematyki, Warszawa 1999 [rozdział trzeci].

B. LITERATURA PODMIOTOWA

Bohomolec F., Komedie, wstęp J. Kott, teksty oprac. J. Jackl, przypisy oprac. A.

Zychówna, t. 2, Warszawa 1960 [tu: Małżeństwo z kalendarza].

Karpiński F., Poezje wybrane, oprac. T. Chachulski, Wrocław 1997, BN I/89 [tu:

Pieśń dziada sokalskiego w kordonie cesarskim, Tęskność do kraju, Żale Sarmaty nad

grobem Zygmunta Augusta].

Kniaźnin F. D., Wiersze wybrane, wybór, oprac. i wstęp A.K. Guzek, Warszawa

1981 [tu: , Do wąsów, Matka obywatelka, Na rewolucję 1794, Do Tadeusza Matuszewicza].

Krasicki I., Satyry i listy, wyd. 2 zmienione, wstęp J. T. Pokrzywniak,

opracowanie tekstów i komentarze Z. Goliński,Wrocław 1988, BN I/169 [tu: Do króla,

Życie dworskie, Żona modna, Pijaństwo, Palinodia, list Do Pawła].

Krasicki I., Wybór liryków, oprac. S. Graciotti, Wrocław 1985, BN I/252 [tu:

Hymn do miłości ojczyzny, Podróż z Warszawy do Biłgoraja, Osobność]

Naruszewicz A., Liryki wybrane, wybór i wstęp J.W. Gomulicki, Warszawa 1964.

Naruszewicz A., Satyry, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1962, BN I/179 [tu:

Chudy literat, Reduty, Szlachetność].

Niemcewicz J. U., Powrót posła, oprac. i wstęp Z. Skwarczyński, Wrocław 1972,

BN I/4 – lub wyd. nast.

Niemcewicz J.U., Śpiewy historyczne, wyd. 2, oprac. Z. Libera, Warszawa 1948 –

lub: Warszawa 1986 [tu: Duma o Żółkiewskim, Duma o kniaziu Michale Glińskim].

Oświeceni o literaturze, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, t. 1,

Warszawa 1993 [tu: F. Karpiński, O wymowie w prozie albo wierszu], t. 2, Warszawa

1995 [tu: J. Śniadecki, O pismach klasycznych i romantycznych, K. Brodziński, O

Literatura

uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

klasyczności i romantyczności, tudzież o duchu poezji polskiej].

Poezja polska XVIII wieku, oprac. Z. Libera, Warszawa 1983 [tu: anonimowa

poezja polityczna – barska oraz lat dziewięćdziesiątych, J. Jasiński i J. Wybicki].

Poezja polska 1800-1830, oprac. Z. Libera, Warszawa 1984 [tu: K. Koźmian, Oda

na pokój w roku 1809, Oda na upadek dumnego w roku 1815,].

Trembecki S., Sofiówka i bajki w wyborze, [w:] Pisma wszystkie, wydanie

krytyczne oprac. J. Kott, t. 1-2, Warszawa 1953.

Zabłocki F., Fircyk w zalotach, oprac. i wstępem poprzedziła J. Pawłowiczowa,

Wrocław 1986, BN I/176.

C. LITERATURA PRZEDMIOTOWA

Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002.

Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa

1983 – lub wyd. następ. [tu: Rozpacz libertyna, Testament zamordowanego Królestwa].

Ratajczakowa D., Komedia oświeconych, Warszawa 1992.

Sobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1987.

Wołoszyński R., Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970.

Literatura uzupełniająca:

LITERATURA PRZEDMIOTOWA [do wyboru trzy pozycje]

Chaunu P., Cywilizacja wieku Oświecenia, tłum. E. Bąkowska, Warszawa 1989.

Człowiek oświecenia, pod red. M. Vovelle'a, tłum. M. Gurgul i in., Warszawa 2001.

Czubaty J., Zasada dwóch sumień. Normy postępowania i granice kompromisu w

postawach politycznych Polaków w sytuacjach wyboru (1795-1815), Warszawa 2005.

Grabski A.F., Myśl historyczna polskiego Oświecenia, Warszawa 1976.

Hazard P., Kryzys świadomości europejskiej 1680-1715, tłum. J. Lalewicz i A.

Siemek, wstęp M. Żurowski, Warszawa 1974.

Hazard P., Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga, tłum. H.

Suwała, wstęp S. Pietraszko, Warszawa 1972.

Julian Ursyn Niemcewicz – pisarz, historyk, świadek epoki, pod red. J. Wójcickiego,

Warszawa 2002.

Kaczyński P., Rodzina w literaturze stanisławowskiej. Motywy – konwencje –

poglądy, Wrocław 2009.

Kaleta R., Oświeceni i sentymentalni. Studia nad literaturą i życiem w Polsce w

okresie trzech rozbiorów, Wrocław 1971.

Libera Z., Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu,

Warszawa 1994.

Nasiłowska A., Poezja opisowa Stanisława Trembeckiego, Wrocław 1990.

Peyre H., Co to jest klasycyzm?, tłum. i posłowie M. Żurowski. Warszawa 1985.

Postman N., W stronę XVIII stulecia. Jak przeszłość może doskonalić naszą

przyszłość?, tłum. R. Frąc, Warszawa 2001.

Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, pod red. Z. Golińskiego, seria 1 i

2, Wrocław 1973-1976.

Pusz W., Oświeceni i nie tylko, Łódź 2003.

Raszewski Z., Staroświecczyzna i postęp czasu. [O teatrze polskim 1765-1865],

Warszawa 1963.

Rostworowski E., Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 1994.

Sinko Z., Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego

Oświecenia, Wrocław 1968.

Stanisz M., „Walka romantyków z klasykami”, czyli o dziejach pewnej metafory

historycznoliterackiej, w: Między biografią, literaturą i legendą, pod red. M. Stanisza i K.

Maciąga, Rzeszów 2010.

Timofiejew A., Legiony i vitae lex: problemy twórczości literackiej Cypriana

Godebskiego, Lublin 2002.

Watt I., Narodziny powieści. Studia o Defoe’m, Richardsonie i Fieldingu, tłum. A.

Kreczmar, Warszawa 1973.

Witkowska A., „Sławianie, my lubim sielanki...”, Warszawa 1972.

Witkowska A., Literatura romantyzmu, Warszawa 1986 [tu: Sentymentalizm i

klasycyzm lat 1795-1830. Główne gatunki literackie].

Zachmacz Z. M., Jakub Jasiński – generał i poeta, Warszawa 1995.

Żbikowski P., „...bolem śmiertelnym ścieśnione mam serce ...” Rozpacz

oświeconych. U źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805, Wrocław 1998.

IC1/11 LITERATURA OŚWIECENIOWA (ćw. warsztatowe) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura oświecenia Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury

Staropolskiej i Polskiego Oświecenia Kod przedmiotu IC1/11

Studia Kierunek studiów Poziom

kształcenia Forma studiów

filologia polska pierwszego stopnia

stacjonarne

Rodzaj przedmiotu kierunkowy literaturoznawczy Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr drugi Imię i nazwisko koordynatora dr hab. prof. UR Marek Nalepa

przedmiotu Imię i nazwisko osoby prowadzącej

(osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu dr hab. prof. UR Marek Nalepa, dr hab. prof. UR

Roman Magryś, dr Jolanta Kowal Cele zajęć z przedmiotu

C1. Pogłębienie umiejętności samodzielnej analizy podstawowych zjawisk procesu historyczno-literackiego z zakresu literatury polskiego oświecenia. C2. Sytuowanie utworów z zakresu literatury polskiego oświecenia w różnych kontekstach oraz tradycji kulturowej. C3. Określenie ukrytych sensów dzieł literackich sytuujących się w obrębie epoki polskiego oświecenia.

Wymagania wstępne Znajomość literatury i kultury oświeceniowej na poziomie szkoły średniej (poziom podstawowy).

Efekty kształcenia Wiedza: IC1/11_W01 – student/ka przywołuje treść tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) sytuujących się w obrębie poszczególnych prądów literackich polskiego oświecenia, z wykorzystaniem wskazanej literatury przedmiotu; IC1/11_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń.

Umiejętności:

IC1/11_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu historyczno-literackiego (prądy literackie, środowiska literackie itp.); IC1/11_U02 – student/ka analizuje treść tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z uwzględnieniem ich sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów; IC1/11_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z zakresu literatury polskiego oświecenia w ujęciu komparatystycznym.

Kompetencje społeczne:

IC1/11_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach z ćwiczeń literatury polskiego oświecenia.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin ćw. warsztatowe – 30 godz.

Treści programowe

L

Lp. Treści merytoryczne przedmiotu

Liczba

godzin

1. Zajęcia organizacyjne (zapoznanie studentów z programem zajęć,

warunkami zaliczenia przedmiotu).

2

2. Właściwości poematu heroikomicznego na przykładzie Monachomachii

Ignacego Krasickiego.

3

3. Bajkopisarstwo polskiego oświecenia (Ignacy Krasicki, Stanisław

Trembecki, Franciszek Dionizy Kniaźnin).

3

4. Twórczość satyryczna Adama Naruszewicza i Ignacego Krasickiego. 3

5. Narodziny polskiej powieści (Ignacy Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki).

2

6. Twórczość sentymentalna Franciszka Karpińskiego. 3

7. Komediopisarstwo polskiego oświecenia (Franciszek Bohomolec,

Franciszek Zabłocki, Julian Ursyn Niemcewicz).

4

8. Poezja opisowa na przykładzie Sofiówki Stanisława Trembeckiego. 2

9.

Zagadnienia oświeceniowego patriotyzmu na podstawie Hymnu do miłości

ojczyzny Ignacego Krasickiego, Pieśni Legionów Polskich we Włoszech Józefa

Wybickiego i pieśni Boże, coś Polskę Alojzego Felińskiego.

2

10. Idea porozbiorowego prowidencjalizmu w Hymnie do Boga Jana Pawła

Woronicza

2

11. Kolokwium zaliczeniowe. 2

Metody dydaktyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Ocena formująca: F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć). F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie wyników własnych badań itp.).

F3. Ocena znajomości fragmentów mitologii grecko-rzymskiej.

Ocena podsumowująca: P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich zajęć)*. *Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/11_W

01)

Student/ka nie

zna treści

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

oświecenia i nie

zna zaleconej

literatury

przedmiotu.

Student/ka zna

ogólnie treść

nielicznych

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

oświecenia

i w znikomym

stopniu

orientuje się w

zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna

w dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

oświecenia

i dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna

w bardzo

dobrym stopniu

treść wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literackich

polskiego

oświecenia

i bardzo dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/11_W

02)

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretycznoliter

ackiej

Student/ka

rozróżnia

pojedyncze

terminy z

zakresu wiedzy

Student/ka

rozróżnia

większość

terminów

z zakresu

Student/ka

rozróżnia

wszystkie

terminy z

zakresu wiedzy

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

teoretycznoliter

ackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

wiedzy

teoretycznoliter

ackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

teoretycznoliter

ackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

Efekt 3

(IC1/11_U

01)

Student/ka nie

potrafi

sklasyfikować

dzieła

literackiego

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

w pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

w większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historyczno-

literackiego

(prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/11_U

02)

Student/ka nie

potrafi

analizować i

interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi w

dostatecznym

stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi w

dobrym stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

samodzielnie

potrafi

w bardzo

dobrym stopniu

analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich

(omawianych

podczas

ćwiczeń)

z uwzględnie-

niem ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/11_U

03)

Student/ka nie

potrafi poddać

krytycznemu

Student/ka

potrafi na

dostatecznym

Student/ka

potrafi na

dobrym

Student/ka

potrafi

samodzielnie na

oglądowi dzieła

literackiego

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

bardzo dobrym

poziomie

poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu

literatury

polskiego

oświecenia

w ujęciu

komparatystycz

nym.

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność Liczba

godzin/nakład

pracy studenta

Ćwiczenia 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń 16 godz.

Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 6 godz.

Udział w konsultacjach 2 godz.

Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 6 godz.

SUMA GODZIN 60

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2

Język wykładowy

Polski

Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy

wybierane są

pozycje

bibliograficzne

(w porozumieniu

z prowadzącym

przedmiot na

zajęciach

organizacyjnych)

.

Literatura podstawowa: Dąbrowski R., Poemat heroikomiczny w literaturze polskiego oświecenia, Kraków

2004. Krasicki I., Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. i wstęp Z. Goliński,

Wrocław 1977, BN I/197. Goliński Z., Wstęp [do:] I. Krasicki, Monachomachia i Antymonachomachia, Wrocław

1977, BN I/197. Kubacki W., „Monachomachia” przed sądem potomności, Warszawa 1951. Maślanka J., Wstęp [do:] I. Krasicki, Myszeida, Wrocław 1982, BN I/224. Mikulski T., Monachomachia, [w:] T. Mikulski, W kręgu oświeconych, Wrocław 1960. Pusz W., „Dobroć moralnej igraszki”, [w:] W. Pusz, Między Krasickim i Słowackim.

Studia, eseje, opinie, Kraków 1992. Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa

1992 [tu hasło: poemat heroikomiczny]. Dworak T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1987 [tu rozdz. Satyry i listy].

Grzeszczuk S., Wstęp [do:] A. Naruszewicz, Satyry, Wrocław 1962, BN I/179. Krasicki I., Satyry i listy, wstęp J.T. Pokrzywniak, oprac. tekstów i komentarze Z.

Goliński, Wrocław 1988, BN I/169 [tu: Do króla, Świat zepsuty, Żona modna, Pijaństwo, Pochwała wieku].

Naruszewicz A., Satyry, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1962, BN I/179 [tu: Chudy literat, Reduty, Szlachetność].

Pokrzywniak J.T., Wstęp [do:] I. Krasicki, Satyry i listy, Wrocław 1988, BN I/169. Pusz W., „O prawdziwym szlachectwie” monolog w szerszym gronie, [w:] Czytanie

Naruszewicza. Interpretacje, pod red. T. Chachulskiego, Wrocław 2000. Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa

1992 [tu hasło: satyra]. Abramowska J., „Bajki i przypowieści Krasickiego, czyli krytyka sztuki sądzenia,

„Pamiętnik Literacki” 1972, z. 1. Abramowska J., Polska bajka ezopowa, Poznań 1991. Dworak T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1987 [tu rozdz. Bajki]. Goliński Z., Wstęp [do:] I. Krasicki, Bajki, Wrocław 1975, BN I/220. Kleiner J., Krasickiego „Bajki i przypowieści”, [w:] J. Kleiner, O Krasickim i o Fredrze.

Dziesięć rozpraw, Warszawa 1956. Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002. Krasicki I., Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975, BN I/220 [tu: Wstęp do bajek,

Wół i minister, Słowik i szczygieł, Jagnię i wilcy, Ptaszki w klatce, Lew i zwierzęta, Malarze, Dewotka, Wilk i owce, Lew pokorny].

Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa 1992 [tu hasło: bajka].

Woźnowski W., Dzieje bajki polskiej, Warszawa 1990. Wybór bajek innych poetów oświecenia (S. Trembeckiego, J.U. Niemcewicza), [w:]

Antologia bajki polskiej, oprac. W. Woźnowski, Wrocław 1982, BN I/239. Goliński Z., Ignacy Krasicki, Warszawa 1979. Klimowicz M., Wstęp [do:] I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki,

Wrocław 1975, BN I/179. Kostkiewiczowa T., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki – propozycja lektury, [w:]

T. Kostkiewiczowa, Studia o Krasickim, Warszawa 1997. Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. i wstęp M. Klimowicz,

Wrocław 1975, BN I/179. Lipatow A., Rousseau i Krasicki: Utopia i antyutopia w Mikołaja Doświadczyńskiego

przypadkach, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 2. Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa

1992 [tu hasła: powieść, utopia, russoizm]. Watt I., Narodziny powieści. Studia o Defoe’m, Richardsonie i Fieldingu, tłum. A.

Kreczmar, Warszawa 1973. Wołoszyński R., Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970. Chachulski T., Franciszek Karpiński jako poeta religijny, [w:] Motywy religijne w

twórczości pisarzy polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Lublin 1995. Chachulski T., Wstęp [do:] F. Karpiński, Poezje wybrane, Wrocław 1977, BN I/89. Karpiński F., O wymowie w prozie albo wierszu, [w:] Oświeceni o literaturze, oprac. T.

Kostkiewiczowa i Z. Goliński, t. 1, Warszawa 1993. Karpiński F., Poezje wybrane, oprac. T. Chachulski, Wrocław 1997, BN I/89 [tu: Do

Justyny. tęskność na wiosnę; Laura i Filon; Powrót z Warszawy na wieś; Pieśń dziada sokalskiego w kordonie cesarskim; Do książęcia Mikołaja Repnina generała, gubernatora Litwy 1796; Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta, ostatniego polskiego króla z domu Jagiełłów; Pieśń poranna; Pieśń wieczorna; Pieśń o Narodzeniu Pańskim].

Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975. [tu: sentymentalizm]

Kostkiewiczowa T., Model liryki sentymentalnej w twórczości Franciszka Karpińskiego, Wrocław 1964.

Bohomolec F., Małżeństwo z kalendarza, [w:] F. Bohomolec, Komedie, oprac. i wstęp J. Kott, t. 2, Warszawa 1960.

Dramaty Franciszka Zabłockiego. Interpretacje, pod red. M. Cieńskiego i T. Kostkiewiczowej, Wrocław 2000.

Niemcewicz J.U., Powrót posła, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1982, BN I/14. Raszewski Z., Staroświecczyzna i postęp czasu. [O teatrze polskim 1765-1865],

Warszawa 1963. Ratajczakowa D., Komedia oświeconych, Warszawa 1993. Skwarczyński Z., Wstęp [do:] J.U. Niemcewicz, Powrót posła, Wrocław 1982, BN I/14. Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa

1992 [tu hasła: sarmatyzm, komedia]. Zabłocki F., Sarmatyzm, oprac. L. Bernacki, uzup. T. Mikulski, wyd. 3, Wrocław 1954,

BN I/115. Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVIII, Warszawa 1978. Kostkiewiczowa T., Z problematyki gatunkowej polskiego poematu opisowego

(„Zofiówka” i „Ziemiaństwo polskie”), [w:] Styl i kompozycja, pod red. J. Trzynadlowskiego, Wrocław 1965.

Lichaczow D., Poezja ogrodów, tłum. K.N. Sakowicz, Wrocław 1991. Nasiłowska A., Poezja opisowa Stanisława Trembeckiego, Wrocław 1990. Ogrody – zwierciadła kultury. Zachód, pod red. L. Sosnowskiego i A. Wójcik, Kraków

2008. Przybylski R., Rozpacz libertyna, [w:] R. Przybylski, Klasycyzm czyli prawdziwy

koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983. Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z.

Golińskiego, Warszawa 1992 [tu hasło: poemat opisowy]. Trembecki S., Sofiówka, [w:] S. Trembecki, Pisma wszystkie, oprac. J. Kott, t. 2,

Warszawa 1953. Kaleta R., „Stary Dąbrowskiego mazurek”, [w:] R. Kaleta, Oświeceni i sentymentalni,

Wrocław 1971. Krasicki I., Hymn do miłości Ojczyzny [„Święta miłości kochanej Ojczyzny…”], J.

Wybicki, Pieśń legionów polskich we Włoszech, A. Feliński, Hymn w rocznicę utworzenia Królestwa Polskiego, [w:] „Świat poprawiać – zuchwałe rzemiosło”. Antologia poezji polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, Warszawa 1981.

Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa 1992 [tu hasło: poezja legionowa].

Wołoszyński R., Tadeusza Mikulskiego rozprawa o hymnie „Święta miłości kochanej ojczyzny”, „Pamiętnik Literacki” 1959, z. 3/4.

Zakrzewski B., „Boże, coś Polskę” Alojzego Felińskiego, [w:] B. Zakrzewski, Arka Przymierza, Wrocław 1995.

Zgorzelski C., Od oświecenia ku romantyzmowi i współczesności, Kraków 1978 [tu: analiza Hymnu do miłości ojczyzny].

Grabski A.F., Tradycjonalizm prowidencjalny – Jan Paweł Woronicz, [w:] A.F. Grabski,

Myśl historyczna polskiego Oświecenia, Warszawa 1976. Kleiner J., Sentymentalizm i preromantyzm. Studia inedita z literatury porozbiorowej

1795-1822, wydał z rękopisu i oprac. J. Starnawski, Kraków 1975. Nesteruk M., Rejman Z., Wstęp [do:] J.P. Woronicz, Pisma wybrane, Wrocław 2002,

BN I/229. Przybylski R., Kubrak pośmiewiska, [w:] R. Przybylski, Klasycyzm czyli prawdziwy

koniec Królestwa Polskiego, Gdańsk 1996. Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Warszawa

1992 [tu hasło: hymn]. Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, Warszawa 1997. Woronicz J.P., Hymn do Boga, [w:] J.P. Woronicz, Pisma wybrane, oprac. M. Nesteruk,

Z. Rejman, Wrocław 2002, BN I/299. Literatura uzupełniająca:

Literatura

uzupełniająca

dla studentów

szczególnie

zainteresowanyc

h problematyką

zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Aleksandrowicz A., Twórczość satyryczna Adama Naruszewicza, Wrocław 1964. Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVIII, Warszawa 1978. Cazin P., Książę biskup warmiński Ignacy Krasicki 1735-1801, Olsztyn 1986 [tu:

rozdział Satyryk]. Cieński M., Oświecenie. Leksykon literatury polskiej, Wrocław 2004. Jarecki K., Idee historiozoficzne Woronicza a mesjanizm polski, „Pamiętnik Literacki”

1904, z. 3. Kleiner J., Pierwszy cykl „Satyr” Krasickiego i Drugi cykl „Satyr” Krasickiego, [w:] J.

Kleiner, O Krasickim i Fredrze. Dziesięć rozpraw, Wrocław 1956. Kostkiewiczowa T., Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów Oświecenia,

Warszawa 1984. Kostkiewiczowa T., Poetyckie adresy do wrogów, „Etos” 1992. Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002. Kostkiewiczowa T., Słownik literatury polskiej – Oświecenie, Gdańsk 2007. Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego Oświecenia, pod red. T.

Kostkiewiczowej, Lublin 1995. Pachoński J., „Jeszcze Polska nie zginęła”. W 175 – lecie powstania polskiego hymnu

narodowego, Gdańsk 1972. Pokrzywniak J.T., „Satyra prawdę mówi” czyli rzecz o prawdziwych przesłankach,

„Pamiętnik Literacki” 1980, z. 4. Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, pod red. Z. Golińskiego, seria /1/-2,

Wrocław 1973-1796. Rabowicz E., Stanisław Trembecki w świetle nowych źródeł, Wrocław 1965. Rejman Z., Jan Paweł Woronicz – poeta i kapłan, Chotomów 1992. Samp J., O Mazurku Dąbrowskiego z Włoch, „Literatura” 1978, nr 50. Sobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1987. Willaume J., „Jeszcze Polska…”, [w:] Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej, Warszawa

1970.

IC1/12 LITERATURA ROMANTYZMU (wykład i ćw.

warsztatowe) rok akademicki 2014/2015

(1) Nazwa przedmiotu Literatura romantyzmu

(2) Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład

Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu

(3) Kod przedmiotu IC1/12

(4) Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia polska pierwszego stopnia stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Przedmiot kierunkowy literaturoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II semestr I

(7) Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

Dr hab. prof. UR Marek Stanisz

(8) Imię i nazwisko osoby

prowadzącej (osób prowadzących)

zajęcia z przedmiotu

Dr hab. prof. UR Marek Stanisz, dr hab. prof. UR Joanna

Rusin, dr hab. prof. Kazimierz Maciąg, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr

Kazimierz Surowiec, dr Mariusz Chrostek

(9) Cele zajęć z przedmiotu

C 1. Zapoznanie studentów z najważniejszymi dziełami literatury romantyzmu w Polsce;

C 2. Zapoznanie studentów z kluczowymi problemami literatury romantyzmu (takimi jak:

podstawowe idee światopoglądowe i estetyczne oraz ich odzwierciedlenie w literaturze romantyzmu,

romantyzm jako prąd literacki, geografia romantyzmu w Polsce, pokolenia polskich romantyków,

zagadnienia genologiczne, konwencje artystyczne i nurty literackie w obrębie polskiego romantyzmu,

wartościowanie tekstów literackich tego okresu);

C 3. Kształcenie umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich doby romantyzmu z

zastosowaniem odpowiedniej terminologii teoretycznoliterackiej oraz wykorzystaniem stosownej

literatury przedmiotu;

C 4. Kształcenie umiejętności sytuowania utworów polskiego romantyzmu w różnorodnych

kontekstach (historycznym, filozoficznym, politycznym, obyczajowym).

(10)

Wymagania

wstępne

Znajomość historii literatury polskiej i europejskiej do XIX wieku na poziomie

studiów licencjackich; znajomość historii literatury romantyzmu na poziomie szkoły

średniej (poziom podstawowy).

(11)

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/12_ W01: Student(ka) przywołuje treść i problematykę najważniejszych dzieł

literatury romantyzmu w Polsce (według spisu lektur);

IC1/12_ W02: Student(ka) zna terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w

procesie analizy i interpretacji dzieł literackich polskiego romantyzmu;

IC1/12_W03: Student(ka) ma szczegółową wiedzę na temat kluczowych

problemów literatury romantyzmu (takich jak: podstawowe idee światopoglądowe i

estetyczne oraz ich odzwierciedlenie w literaturze romantyzmu, romantyzm jako prąd

literacki, geografia romantyzmu w Polsce, pokolenia polskich romantyków, zagadnienia

genologiczne, konwencje artystyczne i nurty literackie w obrębie polskiego romantyzmu,

wartościowanie tekstów literackich tego okresu);

IC1/12_W04: Student(ka) sytuuje utwory polskiego romantyzmu w różnorodnych

kontekstach (historycznym, filozoficznym, politycznym, kulturowym, obyczajowym, w

kontekście innych dziedzin sztuki romantycznej itp.);

Umiejętności:

IC1/12_ U01: Student(ka) dyskutuje na temat problemów epoki;

IC1/12_ U02: Student(ka) poprawnie analizuje i interpretuje utwory literackie

doby romantyzmu;

IC1/12_ U03: Student(ka) poprawnie wykorzystuje literaturę przedmiotu;

IC1/12_ U04: Student(ka) potrafi samodzielnie przygotować i przedstawić

precyzyjne i poprawne logicznie oraz językowo wystąpienie ustne na tematy związane z

literaturą romantyzmu;

Kompetencje społeczne:

IC1/12_ K01: Student(ka) potrafi zaplanować i zrealizować przebieg samodzielnej

pracy związanej ze studiowaniem literatury romantycznej;

IC1/12_ K02: Student(ka) ma świadomość znaczenia literatury polskiego

romantyzmu w kulturze europejskiej.

(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 30 godz.

ćw. warsztatowe – 30 godz.

(13) Treści programowe

Suma: 60 godz.

Wykład – problematyka

1. Romantyzm w perspektywie nowoczesności. Romantyczna nieskończoność i jej

literackie reprezentacje (światopogląd romantyzmu). Długie trwanie paradygmatu

romantycznego. Omówienie spisu lektur i zagadnień egzaminacyjnych.

2

2. Romantyzm jako prąd literacki: chronologia i geografia romantyzmu w Polsce

(granice czasowe i fazy rozwojowe, pokolenia romantyczne, geografia romantyzmu polskiego).

2

3. Romantyzm przed powstaniem listopadowym: ballada jako wczesnoromantyczny

gatunek literacki (Ballady i romanse Mickiewicza; romantyczna balladomania).

2

4. Romantyzm przed powstaniem listopadowym: powieść poetycka, (Maria Antoniego

Malczewskiego; Grażyna i Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza, Mnich, Arab, Hugo, Jan

Bielecki, Żmija Juliusza Słowackiego); szkoła ukraińska w polskiej literaturze romantycznej

(Antoni Malczewski, Seweryn Goszczyński, Józef Bohdan Zaleski).

2

5. Romantyzm przed powstaniem listopadowym: dramat romantyczny i liryka

romantyczna (Dziady cz. II i IV Mickiewicza, Sonety Adama Mickiewicza i romantyczna

sonetomania, liryka romantyczna przed powstaniem listopadowym). Romantyczna poezja

niepodległościowa: poezja powstania listopadowego (i powstania styczniowego); język (i

znaczenie) romantycznej poezji patriotycznej.

2

6. Emigracyjne doświadczenie Polaków. Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego.

Wielkie dramaty romantyczne: Dziady cz. III Adama Mickiewicza, Kordian Juliusza

Słowackiego, Irydion Zygmunta Krasińskiego, Nie-boska komedia Krasińskiego. Dramat i teatr

romantyczny.

2

7. Arcydzieła dojrzałego romantyzmu: Pan Tadeusz i popowstaniowa droga poetycka

Mickiewicza: Liryki lozańskie, Prelekcje paryskie, drobne wiersze. Romantyczna gawęda

szlachecka, romantyczny sarmatyzm (Pamiątki Soplicy Henryka Rzewuskiego; gawędy

twórców pomniejszych).

2

8. Popowstaniowa twórczość Juliusza Słowackiego, czyli nowe oblicze romantyzmu w

Polsce. Zagadnienia poety i poezji. Dojrzałe powieści poetyckie Słowackiego, poemat

dygresyjny Beniowski, dramaty: Balladyna, Lilla Weneda, Fantazy.

2

9. Krytyka literacka epoki romantyzmu, romantyczne debaty krytycznoliterackie. Istota

i funkcje krytyki literackiej. Uwarunkowania historyczne romantycznej krytyki (czasopisma,

krytycy, gatunki i strategie krytyczne). Spory przełomu romantycznego; popowstaniowe spory

o Fredrę, Słowackiego i Norwida, polemiki wokół powieści. Sylwetki najwybitniejszych

krytyków literackich.

2

10. Aleksander Fredro – poeta osobny. Twórczość Fredry na tle głównych nurtów

literatury romantycznej.

2

11. Liryka krajowa okresu międzypowstaniowego: twórczość Władysława Syrokomli,

Teofila Lenartowicza, Kornela Ujejskiego, Wincentego Pola.

2

12. Romantyczne odkrycie powieści: twórczość Narcyzy Żmichowskiej, Józefa Ignacego

Kraszewskiego. List romantyczny jako wyznanie i autokreacja.

2

13. Pisarki polskie doby romantyzmu. Polskie pisarki doby romantyzmu (Elżbieta z

Krasińskich-Jaraczewska, Narcyza Żmichowska, Paulina Wilkońska, Anna Libera, Gabriela z

Güntherów Puzynina, Jadwiga Łuszczewska). Najsłynniejsze kobiety romantyzmu polskiego

(Maryla Wereszczakówna, Delfina Potocka, Maria Kalergis).

2

14. Kobieta w literaturze doby romantyzmu: romantyzm i kwestia kobieca, miłość

romantyczna; obrazy kobiet w literaturze romantycznej (romantyczny „anioł”, wzorzec

kobiety-Polki, kobiety-zbrodniarki, kobieta-sztuka).

2

15. Cyprian Norwid – „pisarz wieku kupieckiego i przemysłowego” (biografia Norwida

na tle przemian społecznych i gospodarczych Europy II poł. XIX wieku; program poetycki

Norwida: Promethidion). Wobec wielkiego dziedzictwa – twórczość liryczna, dramatyczna,

nowelistyka Cypriana Norwida.

2

Suma godzin: 3

0

Ćwiczenia - wariant I

1. Wprowadzenie - interpretacja Rzymu Juliusza Słowackiego. 2

2. Ballady i romanse Adama Mickiewicza – problematyka i kompozycja cyklu.

Lektura obowiązkowa:

A. Mickiewicz, Ballady i romanse [dowolne wydanie].

M. Piwińska, Koloryt uczuć, klimat wewnętrzny, topografia wyobraźni w cyklu „Ballad i

romansów”, [w:] tejże Wolny myśliwy. Osiem prób czytania Mickiewicza, Gdańsk 2003; lub [w:]

Trzynaście arcydzieł romantycznych, pod red. E. Kiślak i M. Gumkowskiego, Warszawa 1996.

2

3. Maria Antoniego Malczewskiego – poetyka powieści poetyckiej.

Lektura obowiązkowa:

A. Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, oprac. i wstęp H. Krukowska, i J. Ławski, Białystok

1995.

2

4. Powieści poetyckie Juliusza Słowackiego (Mnich, Arab, Lambro).

Lektura obowiązkowa:

J. Słowacki, powieści poetyckie: Mnich, Arab, Lambro, [w:] idem, Powieści poetyckie, oprac.

M. Ursel, Wrocław 1986 (BN I, 47).

2

5. Sonety krymskie Adama Mickiewicza jako cykl poetycki.

Lektura obowiązkowa:

A. Mickiewicz, Sonety krymskie [wyd. dowolne].

I. Opacki, Człowiek w sonetach przełomu, [w:] tenże, Poezja romantycznych przełomów,

Wrocław 1972; lub [w:] tegoż, „W środku niebokręga”. Poezja romantycznych przełomów, Katowice

1995.

Lub: Cz. Zgorzelski, Pielgrzym „w krainie dostatków i krasy”, [w:] tegoż, O sztuce poetyckiej

Mickiewicza. Próby zbliżeń i uogólnień, Warszawa 2001 (lub wyd. wcześn.)

2

6. Historiozofia Ksiąg narodu i pielgrzymstwa polskiego Adama Mickiewicza.

Lektura obowiązkowa:

A. Mickiewicz, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego [wyd. dowolne].

Z. Stefanowska, Historia i profecja. Studia o księgach narodu polskiego i pielgrzymstwa

polskiego, Warszawa 1962.

2

7. Irydion Zygmunta Krasińskiego.

Lektura obowiązkowa:

Z. Krasiński, Irydion [wyd. dowolne].

2

A. Waśko, Zygmunt Krasiński. Oblicza poety, Kraków 2001 [rozdz. pt. Irydion, s. 180-204].

8. Pan Tadeusz - syntezą romantyzmu.

Lektura obowiązkowa:

A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, opr. S. Pigoń, BN I/83.

K. Wyka, Pan Tadeusz. Studia o poemacie, t. 1, Warszawa 1963.

2

9. Biografia i liryka Juliusza Słowackiego (związki, zależności, legenda literacka).

Lektura obowiązkowa:

J. Słowacki, wybór wierszy.

Cz. Zgorzelski, Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego,

Warszawa 1981.

2

10. Fantazy Juliusza Słowackiego – jako romantyczna tragikomedia.

Lektura obowiązkowa:

J. Słowacki, Fantazy, opr. M. Inglot, BN I, nr 105, Wrocław 1976.

2

11. Pamiątki Soplicy jako gawęda szlachecka. Romantyczna rehabilitacja sarmatyzmu.

Lektura obowiązkowa:

H. Rzewuski, Pamiątki Soplicy, opr. i posłowie Zofia Lewinówna, Warszawa 1983.

A. Waśko, Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej, Kraków

1995.

2

12. Liryka Teofila Lenartowicza i Władysława Syrokomli – porównanie.

Lektura obowiązkowa:

T. Lenartowicz, Wybór poezyj, opr. J. Nowakowski, BN I, nr 5, Wrocław 1972

W. Syrokomla, Wybór poezyj, opr. F. Bielak, BN I, nr 54, Wrocław 1970.

2

13. Powieściopisarstwo historyczne Józefa Ignacego Kraszewskiego (na przykładzie

Zygmuntowskich czasów).

Lektura obowiązkowa:

J. I. Kraszewski, Zygmuntowskie czasy, opr. W. Danek, BN I, 91, Wrocław 1950.

2

14. Poezja C. K. Norwida.

Lektura obowiązkowa:

C. Norwid, Vade-mecum, opr. J. Fert, BN I, nr 271, Wrocław 1990.

Z. Stefanowska, O niewoli narodowej, [w:] tejże, Strona romantyków. Studia o Norwidzie,

2

Lublin 1993.

15. Pierścień Wielkiej-Damy C. Norwida – wizja nowej sztuki dramatycznej; analiza

utworu.

Lektura obowiązkowa:

C. Norwid, Pierścień Wielkiej Damy, opr. S. Świontek, BN I, nr 274, Wrocław 1990.

Z. Stefanowska, O niewoli narodowej, [w:] tejże, Strona romantyków. Studia o Norwidzie,

Lublin 1993.

2

Suma godzin: 3

0

Suma godzin: 3

0

Ćwiczenia - wariant II

1. Wprowadzenie – informacje wstępne, omówienie planu i przebiegu zajęć, sposobu

uzyskania zaliczeń, literatury przedmiotu oraz kryteriów oceny prac pisemnych (rocznych).

2

2. Geneza ballady jako gatunku i geneza ballad Mickiewicza. Ballada jako gatunek z

pogranicza rodzajów literackich. Przykład romantycznego synkretyzmu w balladach

Mickiewicza. Proporcje elementów epiki, liryki i dramatu w strukturze form podawczych i

konstrukcji balladowych bohaterów. Ludowy charakter ballady. Specyfika świata

przedstawionego i współistnienie rzeczywistości irracjonalnej z racjonalną. Balladowy

narrator i usytuowanie płaszczyzny narracji wobec płaszczyzny świata przedstawionego.

Poetyka i system metryczny ballady.

Teksty: A. Mickiewicz, Ballady i romanse.

4

3. Kształt artystyczny i problematyka III cz. Dziadów A. Mickiewicza (1).

Geneza III cz. Dziadów A. Mickiewicza i percepcja utworu wśród współczesnych

autorowi. Funkcjonowanie motywów martyrologicznych dramatu. Realizm sceny więziennej,

identyfikacja występujących w niej postaci. Wewnętrzna konstrukcja opowiadania

Sobolewskiego. Losy Cichowskiego i Rollisona. Kreacje urzędników i sług carskich ze

szczególnym uwzględnieniem postaci Senatora. Charakterystyka społeczeństwa polskiego

przez pryzmat struktury warszawskiego salonu

2

4. Kształt artystyczny i problematyka III cz. Dziadów A. Mickiewicza (2).

Mała i Wielka Improwizacja. Konstrukcja kosmosu, miejsce Ziemi wobec Boga i natury.

Osobowość Konrada i jego plany wobec boskiego porządku świata. Sposoby wyrażania idei

mesjanistycznej w scenie V. Niezwykłe cechy księdza Piotra. Jego rola w wątku

martyrologicznym dramatu.

2

5. Kształt artystyczny i problematyka III cz. Dziadów A. Mickiewicza (3).

Struktura III cz. Dziadów jako dramatu romantycznego. Struktura i funkcja Ustępu III

cz. Dziadów.

2

6. Godzina myśli J. Słowackiego (1).

Geneza utworu, sposoby kreacji bohaterów poematu, wyobraźnia poetycka w relacji

do marzeń i rzeczywistości. Psychologizm utworu, byroniczna stylizacja bohaterów i świata

przedstawionego poematu, kompozycje pejzażowe i ich specyfika. Autobiografizm poematu i

kontynuacja losów jego bohaterów w Kordianie.

4

7. Godzina myśli J. Słowackiego (2).

Aspekty filozoficzne dzieła. Parapsychiczne zdolności bohaterów. Prekursorstwo

Słowackiego w zakresie impresjonizmu i kreacjonizmu literackiego.

2

8. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza.

Geneza utworu. Cechy eposu i ich porównanie z eposami Homera. Romantyczny

synkretyzm dzieła. Dzieje Jacka Soplicy. Historia sporu Sopliców i Horeszków oraz personalne

związki między nimi. Kreacja Telimeny jako przykład doskonałości warsztatowej Mickiewicza.

Osobowości Gerwazego i Wojskiego oraz funkcja tych postaci w utworze. Tworzenie legendy

napoleońskiej. Struktura szlacheckiego zaścianka. Romantyczna wizja przyrody. Kreacje

pejzażowe i ich funkcjonowanie. Ingerencja natury w losy bohaterów. Mickiewiczowski

realizm – kult szczegółu. Funkcja inwokacji i epilogu. Ocena adaptacji filmowej dzieła.

Teksty: A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, opr. S. Pigoń, BN I/83.

8

2. Autotematyczność i autobiografizm oraz refleksja filozoficzna w liryce polskiej doby

romantyzmu. Relacja między podmiotem lirycznym a światem przedstawionym w poezji

romantycznej. Funkcjonowanie metaforyki, środków stylistycznych i nastrojotwórczych.

Widzenie i transformacje świata. Systemy wersyfikacyjne romantycznych utworów

lirycznych.

Teksty: A. Mickiewicz, *** Precz z moich oczu…; Żal rozrzutnika; J. Słowacki, Rozłączenie; W

sztambuchu Marii Wodzińskiej; C. Norwid, Moja piosnka I i II; Ogólniki.

4

Suma godzin: 3

0

Ćwiczenia - wariant III

1. Informacje wstępne. Omówienie planu zajęć, kanonu lektur oraz literatury

przedmiotu.

2

2. Najważniejsze odmiany rodzajowe i gatunkowe literatury romantycznej.

Zestawienie ich

z genologią epok poprzedzających.

4

Romantycy polscy wobec rodzajów i gatunków literackich – założenia teoretyczne i

praktyka twórcza: gatunki literackie sentymentalizmu i klasycyzmu oraz I fazy romantyzmu

(lata 1795-1822 oraz 1822-1830); okres międzypowstaniowy (nowe gatunki liryczne i

epickie, dynamiczny rozwój powieści – różnorodność odmian gatunkowych).

Zalecana literatura przedmiotu:

A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1997; A. Witkowska, Literatura

romantyzmu, Warszawa 1986; G. Królikiewicz, Romantyzm, [w:] Okresy literackie, pod red. J. Majdy,

Warszawa 1985, s. 174-217; A. Kowalczykowa, Romantyzm, [w:] Słownik literatury polskiej XIX

wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1991, s. 832-844; M. Głowiński, T.

Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich [wyd. dowolne];

Genologia polska, oprac. E. Miodońska-Brookes, A. Kulawik, M. Tatara, Warszawa 1983; M. Janion,

Romantyzm. Studia o ideach i stylu, Warszawa 1969; M. Janion, Światopogląd polskiego romantyzmu,

[w:] Proces historyczny w literaturze i sztuce, Warszawa 1967.

3. Ballada romantyczna: synkretyzm rodzajowy (elementy liryczne, epickie i

dramatyczne gatunku); geneza nazwy i geneza gatunku; historyczny rozwój ballady (duma –

poprzedniczka ballady, ballada – reprezentacyjny gatunek romantyzmu, kierunki rozwojowe

ballady do roku 1864); prekursorzy ballady romantycznej: angielscy „Poeci Jezior” i Fryderyk

Schiller; ballady Adama Mickiewicza – analiza wybranych utworów (To lubię, Świteź,

Świtezianka, Lilie, Powrót taty).

Zalecana literatura przedmiotu:

I. Opacki, Ewolucja balladowej opowieści, Lublin 1961; I. Opacki, Cz. Zgorzelski, Ballada,

Wrocław 1970; Cz. Zgorzelski, O pierwszych balladach Mickiewicza, [w:] O lirykach Mickiewicza i

Słowackiego, Lublin 1961; Ballada polska, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1962 (BN I 177); Angielscy

„Poeci Jezior”, oprac. S. Kryński, Wrocław 1963 (BN II 143); I. Górski, Ballada polska przed

Mickiewiczem, [w:] Prace historyczno-literackie, nr 13, Kraków [b.d.]; Cz. Zgorzelski, Duma –

poprzedniczka ballady, Toruń 1949; A. Chorowiczowa, Ze studiów nad artyzmem „Ballad i romansów”

Mickiewicza. „Pamiętnik Literacki” 1923, R. XX; M. Żmigrodzka, „Ballady i romanse” wobec tradycji

mickiewiczowskiej. „Pamiętnik Literacki” 1956, R. XLVII, zesz. spec., s. 122-149; B. Dopart,

Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy, Kraków 1992.

8

4. Irydion Zygmunta Krasińskiego: geneza dramatu; romantyczny historyzm w

Irydionie; wielowarstwowy układ dramatu (metafizyczna wizja dziejów, analogie polskie,

analogie germańskie, analogie ogólnoeuropejskie); kreacje bohaterów (bohater tytułowy i

jego tragizm, postać Masynissy, Heliogabal, barbarzyńcy i chrześcijanie); kompozycja, czas i

przestrzeń dzieła; Irydion na tle polskiej literatury romantycznej.

Zalecana literatura przedmiotu:

Z. Krasiński, Irydion, oprac. W. Kubacki, Wrocław 1967 (BN I 42); Z. Krasiński, Irydion,

oprac. M. Bizan, wstęp i aneks S. Treugutt, Warszawa 1958; M. Janion, Zygmunt Krasiński. Debiut i

dojrzałość, Warszawa 1962; Z. Sudolski, Krasiński, Warszawa 1977; J. Kleiner, Zygmunt Krasiński.

Dzieje myśli, t. 1-2, Lwów 1912; Z Libera, Zygmunt Krasiński, Warszawa 1968; M. Janion, Romantyzm.

Studia o ideach i stylu, Warszawa 1969; J. Krzyżanowski, Masynissa i jego rola w „Irydionie”, [w:] W

świecie romantycznym, Kraków 1961; J. Kleiner, Analiza „Irydiona” jako dzieła sztuki [W:] Studia

inedita, Lublin 1964; S. Treugutt, Wzniosłość w „Irydionie” [W:] Zygmunt Krasiński. W stulecie śmierci,

4

Warszawa 1960; A. Kowalczykowa, Dramat i teatr romantyczny, Warszawa 1997.

5. Zygmuntowskie czasy J. I. Kraszewskiego na tle romantycznej powieści historycznej:

drogi rozwojowe polskiej powieści od początku XIX wieku (odmiany gatunkowe, przemiany

powieści historycznej); przełomowe znaczenie utworu w historycznym powieściopisarstwie

Kraszewskiego; próba łączenia elementów romansu historycznego z koncepcją powieści

dokumentarnej; stosunek do przeszłości; dickensowskie analogie głównego wątku; świat

przedstawiony i jego bohaterowie (perypetie głównego bohatera, środowisko krakowskich

mieszczan, żaków i żebraków, dwór królewski i dwory magnackie, koncepcja postaci króla);

artystyczne walory powieści; rozprawa Kazimierza Wyki Romantyczna nobilitacja powieści.

Zalecana literatura przedmiotu:

J. I. Kraszewski, Zygmuntowskie czasy, oprac. W. Danek, Wrocław 1966 (BN I 91); K. Wyka,

Romantyczna nobilitacja powieści, [w:] O potrzebie historii literatury, Warszawa 1969, s. 148-172; A.

Witkowska, Literatura romantyzmu, Warszawa 1986; A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm,

Warszawa 1997; W. Danek, Powieści historyczne J. I. Kraszewskiego, Warszawa 1966; W. Danek, Józef

Ignacy Kraszewski, Warszawa 1962; W. Danek, Pisarz wciąż żywy. Studia o życiu i twórczości J. I.

Kraszewskiego, Warszawa 1969; Zdziwienia Kraszewskim, praca zbiorowa pod red. M. Zielińskiej,

Wrocław 1990.

6

6. Wielonurtowość poezji Cypriana Norwida: akcenty osobiste (Moja piosnka (I); Daj

mi wstążkę błękitną; Moja piosnka (II)); treści patriotyczne (Moja piosnka (II); Moja ojczyzna;

Język ojczysty; Dwie Syberie); kult wybitnych jednostek (Do obywatela Johna Brown; Fortepian

Szopena; Bema pamięci żałobny rapsod); stosunek do historii (Coś ty Atenom zrobił,

Sokratesie); stosunek do tradycji (Klaskaniem mając obrzękłe prawice); poglądy na sztukę

(Promethidion); nowatorstwo poetyckie Norwida (ironia, przemilczenie postulujące).

Zalecana literatura przedmiotu:

C. Norwid, Dzieła zebrane, oprac. J. W. Gomulicki, t. 1-2, Warszawa 1966; Cypriana Norwida

kształt prawdy i miłości. Analizy i interpretacje pod red. S. Makowskiego, Warszawa 1986; W.

Borowy, O Norwidzie, Warszawa 1960; M. Inglot, Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988; M.

Inglot, Cyprian Norwid, Warszawa 1991; J. Fert, Poeta sumienia. Rzecz o twórczości Norwida, Lublin

1993; Z. Stefanowska, Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993; S. Sawicki, Norwida

walka z formą, Warszawa 1986; K. Górski, T. Makowiecki, I. Sławińska, O Norwidzie pięć studiów,

Toruń 1949; Z. Stefanowska, Norwidowski romantyzm. „Pamiętnik Literacki” 1968 z. 4; J. Trznadel,

Czytanie Norwida, Warszawa 1978; K. Wyka, Cyprian Norwid. Studia, artykuły, recenzje, Kraków

1989; J. Maciejewski, Cyprian Norwid, Warszawa 1992.

6

3

(14)

Metody

dydaktyczne

Wykład: wykład

Ćwiczenia: dyskusja, analiza i interpretacja tekstu literackiego, samodzielna praca

studenta, praca w grupach, pogadanka, referat, prezentacja.

(15)

Sposób(y) i

Ocena formatywna (bieżąca):

Wykład: zaliczenie na podstawie obecności na wykładach (wymagane uczestnictwo w

forma(y)

zaliczenia

60% wykładów).

Ćwiczenia: zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych (wystawianych

podczas trwania zajęć).

F1: ocena przygotowania do zajęć, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu,

umiejętności uczestnictwa w dyskusji (każdorazowo podczas trwania zajęć);

F2: ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie wyników

własnych badań itp.) (każdorazowo podczas trwania zajęć).

Ocena podsumowująca: egzamin ustny.

P1: Ocena stopnia przyswojenia wiedzy, umiejętności i kompetencji z zakresu

przewidzianego dla przedmiotu Literatura romantyzmu (problematyka egzaminu

obejmuje spis lektur oraz tematykę wszystkich zajęć dydaktycznych poświęconych tym

zagadnieniom). Wskazana forma oceny odnosi się do wszystkich założonych w

niniejszym sylabusie efektów kształcenia.

(16) Metody i

kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/1

2_W01

)

Student/ka nie zna

treści tekstów

literackich

zawartych w spisie

lektur

obowiązkowych.

Student/ka zna

ogólnie treść

większości tekstów

literackich

zawartych w spisie

lektur i w znikomym

stopniu orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna w

dobrym stopniu treść

wszystkich tekstów

literackich zawartych

w spisie lektur i

dobrze orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna w

bardzo dobrym

stopniu treść i

problematykę

wszystkich tekstów

literackich zawartych

w spisie lektur i

dobrze orientuje się w

zaleconej literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/12

_W02)

Student/ka nie zna

terminologii

teoretycznoliterac

kiej niezbędnej w

procesie analizy i

interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Student/ka zna

niektóre terminy

z zakresu wiedzy

teoretycznoliteracki

ej niezbędnej w

procesie analizy i

interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Student/ka zna

większość terminów z

zakresu wiedzy

teoretycznoliterackiej

niezbędnej w procesie

analizy i interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Student/ka zna

większość terminów z

zakresu wiedzy

teoretycznoliterackiej

niezbędnej w procesie

analizy i interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Efekt 3

(IC1/12

_W03)

Student/ka nie

potrafi wskazać i

zdefiniować

kluczowych

problemów

literatury

romantyzmu.

Student/ka potrafi

na wybranych

przykładach

wskazać i

zdefiniować niektóre

problemy literatury

romantyzmu.

Student/ka potrafi

wskazać i zdefiniować

przewidziane

programem problemy

literatury

romantyzmu oraz

zilustrować je

wieloma przykładami

literackimi.

Student/ka potrafi

wskazać i obszernie

scharakteryzować

przewidziane

programem problemy

literatury romantyzmu

oraz zilustrować je

wieloma przykładami

literackimi oraz

literaturą przedmiotu.

Efekt 4 Student/ka nie Student/ka potrafi Student/ka potrafi Student/ka płynnie

(IC1/12

_W04)

potrafi wskazać

prostych

zależności między

literaturą

romantyczną a

sytuacją

historyczną I poł.

XIX wieku.

wskazać proste

zależności między

literaturą

romantyczną a

sytuacją historyczną

I poł. XIX wieku.

scharakteryzować

zależności między

literaturą

romantyczną a

sytuacją historyczną,

polityczną i

obyczajową I poł. XIX

wieku.

omawia zależności

między literaturą

romantyczną a

sytuacją historyczną,

polityczną i

obyczajową I poł. XIX

wieku.

Efekt 5

(IC1/12

_U01)

Student/ka nie

zabiera głosu na

ćwiczeniach.

Student/ka

dyskutuje na temat

problemów epoki.

Student/ka sprawnie

przedstawia własne

stanowisko na temat

problemów epoki.

Student/ka sprawnie

przedstawia własne

stanowisko na temat

problemów epoki,

odwołując się do

tekstów źródłowych i

uwzględniając

literaturę przedmiotu.

Efekt 6

(IC1/12

_U02)

Student/ka nie

potrafi analizować

i interpretować

tekstów literackich

przewidzianych w

spisie lektur.

Student/ka potrafi w

dostatecznym

stopniu analizować

teksty literackie

przewidzia-ne w

spisie lektur z

uwzględnieniem

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka potrafi

analizować oraz

interpretować teksty

literackie

przewidziane w spisie

lektur z

uwzględnieniem

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka potrafi

analizować oraz

interpretować teksty

literackie

przewidziane w spisie

lektur z

uwzględnieniem

odpowiednich

kontekstów oraz

literatury przedmiotu.

Efekt 7

(IC1/12

_U03)

Student/ka nie

wykorzystuje

literatury

przedmiotu.

Student/ka

wykorzystuje

literaturę

przedmiotu w

minimalnym

stopniu.

Student/ka uzasadnia

swoje wypowiedzi

odwołując się do

wybranej literatury

przedmiotu.

Student/ka uzasadnia

swoje wypowiedzi

odwołując się do

bogatej literatury

przedmiotu.

Efekt 8

(IC1/12

_U04)

Student/ka nie

potrafi

przedstawić

precyzyjnego i

poprawnego

logicznie oraz

językowo

wystąpienia

ustnego na tematy

związane z

literaturą

romantyzmu.

Student/ka

przedstawia

wystąpienie ustne na

tematy związane z

literaturą

romantyzmu,

popełniając przy tym

nieliczne błędy

językowe oraz

logiczne.

Student/ka

przedstawia

precyzyjne i

poprawne logicznie

oraz językowo

wystąpienie ustne na

tematy związane z

literaturą

romantyzmu.

Student/ka z dużą

swobodą przedstawia

precyzyjne i poprawne

logicznie oraz

językowo wystąpienie

ustne na tematy

związane z literaturą

romantyzmu.

Efekt 9

(IC1/12

_K01)

Student/ka nie

potrafi zaplanować

i zrealizować

samodzielnej

pracy związanej ze

studiowaniem

literatury

romantycznej.

Student/ka potrafi w

ograniczonym

stopniu zaplanować i

zrealizować

samodzielną pracę

związaną ze

studiowaniem

literatury

Student/ka potrafi

dobrze zaplanować i

zrealizować przebieg

samodzielnej pracy

związanej ze

studiowaniem

literatury

romantycznej.

Student/ka potrafi

dobrze zaplanować i

zrealizować przebieg

samodzielnej pracy

związanej ze

studiowaniem

literatury

romantycznej.

romantycznej.

Efekt 9

(IC1/12

_K02)

Student/ka nie ma

świadomości

znaczenia

literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze

europejskiej.

Student/ka ma

ograniczoną

świadomości

znaczenia literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze

europejskiej.

Student/ka ma dobrą

świadomości

znaczenia literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze europejskiej.

Student/ka bardzo

dobrze rozumie

znaczenie literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze europejskiej.

Problematyka egzaminacyjna:

1. Romantyzm w Polsce i w Europie – charakterystyka porównawcza. 2. Na wybranych przykładach wyjaśnij zjawisko romantycznego synkretyzmu rodzajowego i

gatunkowego. 3. Scharakteryzuj najważniejsze idee estetyczne romantyzmu (odwołując się do wybranych

przykładów). 4. Wyjaśnij pojęcie romantycznego historyzmu. Omów kilka przykładów utworów

wykorzystujących tę konwencję. 5. Na wybranych przykładach przedstaw i scharakteryzuj najważniejsze gatunki literatury

romantycznej. 6. Na wybranych przykładach omów cechy dramatu romantycznego. 7. Omów fazy rozwojowe romantyzmu w Polsce. 8. Przedstaw geografię romantyzmu polskiego (scharakteryzuj główne ośrodki, grupy

literackie, przedstawicieli oraz tematykę ich utworów). 9. Omów udział poszczególnych pokoleń pisarzy romantycznych w dynamice rozwoju prądu. 10. Omów przebieg i problematykę sporów oświeceniowo-romantycznych przed powstaniem

listopadowym w Polsce. 11. Na wybranych przykładach scharakteryzuj romantyczną poezję niepodległościową. 12. Na wybranych przykładach przedstaw obraz powstania listopadowego w polskiej literaturze

romantycznej. 13. Wyjaśnij pojęcie fantastyki romantycznej. Omów kilka przykładów utworów

wykorzystujących tę konwencję. 14. Romantyczna ludowość: ogólna charakterystyka zjawiska, przedstawiciele, wybrane utwory. 15. Romantyczna krytyka literacka – główni przedstawiciele i ich dzieła, kluczowe idee i debaty. 16. Na wybranych przykładach scharakteryzuj zjawisko epistolografii romantycznej (główni

przedstawiciele, najważniejsze tematy, romantyczne listy jako literatura i dokument epoki). 17. Na wybranych przykładach przedstaw najważniejsze kreacje bohaterów romantycznych w

literaturze polskiej oraz innych literaturach europejskich. 18. Romantyczna ballada w Polsce i w Europie – twórcy, przykłady, gatunek, znaczenie dla

rozwoju prądu. 19. Legenda napoleońska w literaturze romantycznej (polskiej i obcej). 20. Przedstaw motyw choroby psychicznej w literaturze romantycznej (polskiej i obcej). 21. Przedstaw motywy więzienia i Syberii w literaturze polskiego romantyzmu. 22. Na wybranych przykładach literackich omów romantyczny kult wybitnych postaci

historycznych. 23. „Szkoła ukraińska” i jej znaczenie w polskiej poezji romantycznej – charakterystyka ogólna. 24. Maria Antoniego Malczewskiego jako poemat o ciemnej stronie istnienia. 25. Omów cechy charakterystyczne powieści poetyckiej na przykładzie Marii Antoniego

Malczewskiego. 26. Maurycy Mochnacki jako krytyk literacki. 27. Adam Mickiewicz jako pisarz, myśliciel i polityk – charakterystyka ogólna. 28. Scharakteryzuj lirykę Adama Mickiewicza przed powstaniem listopadowym. 29. Omów kształt artystyczny i problematykę Sonetów krymskich Adama Mickiewicza. 30. Wymień i scharakteryzuj cykle utworów lirycznych Adama Mickiewicza. 31. Grażyna i Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza – dwa oblicza romantycznego historyzmu.

32. Znaczenie Konrada Wallenroda dla polskiego romantyzmu (gatunek, przesłanie, kreacja postaci itp.).

33. Kompozycja i problematyka Dziadów cz. II i IV Adama Mickiewicza. 34. Filozoficzny spór o ideał ludzkiego życia w Dziadach cz. IV Adama Mickiewicza. 35. Przedstaw kompozycję dramatu romantycznego na przykładzie Dziadów cz. III Adama

Mickiewicza. 36. Przedstaw obraz Rosji w Ustępie III cz. Dziadów Adama Mickiewicza. 37. Idee mesjanistyczne, pojęcie narodu i historiozofia Ksiąg narodu i pielgrzymstwa polskiego

Adama Mickiewicza. 38. Scharakteryzuj fabułę Pana Tadeusza Adama Mickiewicza (omów jej czas trwania, główne

wątki fabularne oraz ich układ w poemacie). 39. Omów zagadnienie tożsamości gatunkowej Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. 40. Adam Mickiewicz jako poeta przemian – omów to zagadnienie na przykładzie kreacji postaci

jego utworów. 41. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza i Zemsta Aleksandra Fredry – paralela literacka. 42. Scharakteryzuj lirykę Adama Mickiewicza po powstaniu listopadowym. 43. Omów problematykę i kształt artystyczny Liryków lozańskich oraz liryków religijnych

Adama Mickiewicza z okresu rzymsko-drezdeńskiego. Scharakteryzuj znaczenie tych utworów dla liryki polskiej XIX i XX wieku.

44. Przedstaw biografię Juliusza Słowackiego i jej echa w twórczości tego poety. 45. Przedstaw główne nurty i tematy twórczości lirycznej Juliusza Słowackiego. 46. Przedstaw portret romantycznego bohatera w powieściach poetyckich Juliusza Słowackiego. 47. Przedstaw treść, problematykę i kształt artystyczny powieści poetyckich Juliusza

Słowackiego (Mnich, Arab, Lambro, Godzina myśli). 48. Omów lirykę Juliusza Słowackiego o tematyce patriotycznej i egzystencjalnej (co najmniej 10

wierszy). 49. Scharakteryzuj lirykę Juliusza Słowackiego (omów przynajmniej 15 wierszy). 50. Twórczość dramatyczna Juliusza Słowackiego (charakterystyka ogólna, omówienie

wybranych przykładów). 51. Siła i słabość romantycznego bohatera w świetle Kordiana Juliusza Słowackiego. 52. Porównaj koncepcje ideowe Dziadów cz. III Adama Mickiewicza i Kordiana Juliusza

Słowackiego. 53. Balladyna Juliusza Słowackiego jako romantyczna antybaśń i dramat o historii. 54. Przedstaw treść i problematykę Lilli Wenedy Juliusza Słowackiego. 55. Na wybranych przykładach wskaż i omów inspiracje Szekspirowskie w dramatach Juliusza

Słowackiego. 56. Fantazy Juliusza Słowackiego jako tragikomedia o współczesności. 57. Beniowski Juliusza Słowackiego jako poemat dygresyjny. 58. Zygmunt Krasiński – romantyczny poeta i epistolograf. Charakterystyka ogólna. 59. Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego jako chrześcijańska tragedia o ludzkim buncie i

dramat o rewolucji. 60. Historiozofia Irydiona Zygmunta Krasińskiego. 61. Przedstaw treść i problematykę Irydiona Zygmunta Krasińskiego. 62. Przedstaw treść i problematykę komedii Aleksandra Fredry (Śluby panieńskie, Dożywocie,

Pan Jowialski). 63. Omów kreacje wybranych postaci kobiecych i męskich w komediach Aleksandra Fredry.

Wskaż rodzaje komizmu stosowanego w tych utworach. 64. Aleksander Fredro i jego twórczość na tle epoki romantyzmu – charakterystyka ogólna. 65. Scharakteryzuj zjawisko międzypowstaniowego romantyzmu w kraju (grupy literackie,

twórcy, wybrane utwory, krytyka literacka itp.). 66. Omów treść, problematykę i tożsamość gatunkową Zygmuntowskich czasów Józefa Ignacego

Kraszewskiego. 67. Kreacje bohaterów Zygmuntowskich czasów Józefa Ignacego Kraszewskiego – środowisko

krakowskich mieszczan i żaków, dwór królewski, koncepcja postaci króla itd. 68. Józef Ignacy Kraszewski jako autor „powieści ludowych” (na przykładzie Ulany). 69. Rehabilitacja sarmatyzmu w Pamiątkach Soplicy Henryka Rzewuskiego (lub innych

gawędach tego okresu). 70. Na wybranych przykładach scharakteryzuj poetykę romantycznej gawędy szlacheckiej. 71. Poganka Narcyzy Żmichowskiej jako powieść o sztuce i artyście.

72. Omów wybrane utwory liryczne romantycznych poetów krajowych minorum gentium. 73. Porównaj twórczość liryczną Teofila Lenartowicza i Władysława Syrokomli (na wybranych

przykładach). 74. Scharakteryzuj twórczość poetycką Kornela Ujejskiego i Wincentego Pola (na wybranych

przykładach). 75. Na wybranych przykładach omów główne tematy i kształt artystyczny utworów lirycznych

Cypriana Norwida. 76. Wymień i omów główne tematy cyklu lirycznego Vade-mecum Cypriana Norwida. 77. Przedstaw poglądy Norwida na człowieka, historię i Polaków odwołując się do jego utworów

lirycznych. 78. Przedstaw Norwidowską koncepcję „białej tragedii” (na przykładzie Pierścienia Wielkiej

Damy oraz Słodyczy). 79. Na czym polega nowatorstwo poezji Cypriana Norwida? 80. Scharakteryzuj treść, problematykę i kształt artystyczny nowel Cypriana Norwida pt. Ad

leones i Czarne kwiaty. 81. Omów układ i zawartość wybranej antologii tekstów literackich (lub krytycznoliterackich)

doby romantyzmu. 82. Wymień i scharakteryzuj prace naukowe kilku wybranych historyków literatury

romantyzmu w Polsce. 83. Przedstaw układ i omów szczegółowo problematykę wybranej książki historycznoliterackiej

poświęconej zagadnieniom romantyzmu (z działu „Opracowania ogólne” lub „Opracowania szczegółowe”).

84. Na wybranych przykładach omów kreacje kobiet w literaturze romantyzmu. 85. Omów biografię i twórczość co najmniej dwóch romantycznych pisarek (w Polsce i Europie). 86. Na wybranych przykładach omów manifesty europejskiego romantyzmu. 87. Niemiecka ballada romantyczna – scharakteryzuj gatunek, wymień i omów twórczość

głównych przedstawicieli tej dziedziny twórczości. 88. Romantyzm w krajach niemieckich: grupy literackie, główni przedstawiciele, wybrane

dzieła. 89. Omów światopogląd i założenia literackie epoki „burzy i naporu” w Niemczech (na

przykładzie Zbójców oraz Intrygi i miłości Fryderyka Schillera). 90. Przedstaw znaczenie Cierpień młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego dla

ukształtowania się romantyzmu w Polsce i Europie. 91. Kształt artystyczny i zawartość ideowa Fausta cz. I J. W. Goethego (droga życiowa Fausta,

wzorzec człowieka faustycznego, kompozycja dramatu). 92. Romantyzm angielski: charakterystyka ogólna, główni przedstawiciele, wybrane dzieła. 93. Przedstaw treść i problematykę powieści Emily Brontë, Wichrowe wzgórza. 94. Omów treść i problematykę powieści Jane Austen Duma i uprzedzenie (lub Rozważna i

romantyczna). 95. Omów twórczość S. T. Coleridge’a i W. Wordswortha odwołując się do wybranych utworów

tych poetów. 96. Omów cechy powieści poetyckiej na przykładzie Giaura i Korsarza Byrona. 97. Biografia George’a Byrona jako wzorzec biografii romantycznego poety. 98. Przedstaw treść i kształt artystyczny Don Juana lub Wędrówek Childe-Harolda George’a

Byrona. 99. Przedstaw cechy powieści historycznej na przykładzie Waverleya (lub Rob Roya) Waltera

Scotta. 100. Zdefiniuj pojęcie fantastyki i przedstaw jej funkcje w wybranych opowiadaniach E. T. A.

Hoffmanna i E. A. Poe. 101. Przedstaw wizję miłości romantycznej na podstawie Lukrecji Floriani George Sand lub

Spowiedzi dziecięcia wieku Alfreda de Musseta. 102. Czerwone i czarne (lub Pustelnia parmeńska) Stendhala jako powieść o ludzkich

namiętnościach. 103. Dlaczego Julian Sorel (lub Fabrycy del Dongo) z powieści Stendhala ponosi klęskę?

Przedstaw portret psychologiczny bohatera. 104. Przedstaw treść i problematykę Nędzników (lub Katedry Marii Panny w Paryżu) Wiktora

Hugo. Uzasadnij, że jest to powieść romantyczna. 105. Porównaj technikę pisarską Stendhala i Wiktora Hugo odwołując się do wybranych powieści

tych autorów.

106. Na wybranych przykładach scharakteryzuj twórczość Aleksandra Puszkina. 107. Przedstaw odmienny charakter romantyzmu w Rosji i na Ukrainie na tle krajów

zachodnioeuropejskich. Wymień najważniejszych przedstawicieli i ich dzieła. 108. Przedstaw treść, problematykę, gatunek i kształt artystyczny utworu Aleksandra Puszkina

pt. Eugeniusz Oniegin. 109. Przedstaw biografię Tarasa Szewczenki oraz scharakteryzuj jego twórczość (na wybranych

przykładach).

(17)

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach

oraz

punktach

ECTS

Aktywność Liczba

godzin/

nakład

pracy

studenta

Wykład 30 godz. + 15

godz. (wykład z

Arcydzieł lit.

powsz. – ALP*)

ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 12 godz.

udział w konsultacjach 1 godz.

przygotowanie do egzaminu 30 godz.

udział w egzaminie 2 godz.

SUMA GODZIN 120

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2+2

* Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana

(a zatem również punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok.

(18)

Język

wykładowy

Polski

(19)

Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

Nie odbywają się w ramach tego przedmiotu.

(20)

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na zajęciach

I. Lektury obowiązkowe.

Antologie

Ballada polska, oprac. Czesław Zgorzelski przy współudziale Ireneusza Opackiego, Wrocław 1962 (BN I 177) [obowiązuje znajomość fragmentów wstępu dotyczących ballady romantycznej oraz wybranych ballad tego nurtu].

„I ziarno duszy nagie pozostało”. Antologia wierszy polskiego romantyzmu, wybór i oprac.

organizacyjnych).

Literatura

uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Bogusław Dopart, Agnieszka Ziołowicz, t. I-II, Kraków 2006 [obowiązuje znajomość wybranych wierszy: Adama Mickiewicza, Aleksandra Fredry, Aleksandra Chodźki, Karola Sienkiewicza, Maurycego Gosławskiego, Seweryna Goszczyńskiego, Józefa Bohdana Zaleskiego, Stefana Witwickiego, Franciszka Kowalskiego, Stefana Garczyńskiego, Wincentego Pola, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Konstantego Gaszyńskiego, Józefa Dunina Borkowskiego, Karola Bołoz-Antoniewicza, Anny Libery, Edmunda Wasilewskiego, Narcyzy Żmichowskiej, Romana Zmorskiego, Włodzimierza Wolskiego, Karola Balińskiego, Gustawa Ehrenberga, Ryszarda Berwińskiego, Kornela Ujejskiego, Władysława Syrokomli, Teofila Lenartowicza, Cypriana Norwida, Mieczysława Romanowskiego, Jadwigi Łuszczewskiej (Deotymy)].

Maria Janion, Reduta. Romantyczna poezja niepodległościowa, seria Biblioteka Romantyczna Kraków 1979.

Walka romantyków z klasykami, wstęp napisał, wypisy źródłowe ułożył i oprac. Stefan Kawyn, Wrocław 1960 (BN, I 183) lub Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. Alina Kowalczykowa, Wrocław 1991 (BN, I 261).

Polska krytyka literacka (1800 - 1918), t. 1-2, Warszawa 1959 [obowiązują teksty Kazimierza Brodzińskiego, Jana Śniadeckiego, Michała Grabowskiego, Maurycego Mochnackiego, Seweryna Goszczyńskiego, Wincentego Pola, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Leszka Dunina Borkowskiego, Stanisława Ropelewskiego].

Polski list romantyczny. Antologia, wybrał i oprac. Zbigniew Sudolski, Kraków 1997 [obowiązuje znajomość wstępu oraz wybranych listów].

Romantyczna gawęda szlachecka: antologia, wybrał i oprac. Andrzej Waśko, Kraków 1999 [obowiązuje znajomość wstępu oraz kilku tekstów do wyboru].

Sybir romantyków, oprac. Zofia Trojanowiczowa, Kraków 1992 [obowiązuje znajomość wstępu oraz kilku tekstów do wyboru].

Teksty

Aleksander Fredro, Zemsta, oprac. M. Inglot, Wrocław 1986 (BN I 32) (lub wyd. wcześniejsze) [albo: Aleksander Fredro, Zemsta, wstęp i oprac. Dobrochna Ratajczakowa, Biblioteka Polska, Kraków 1997].

Aleksander Fredro, Śluby panieńskie, oprac. Mieczysław Inglot, Wrocław 1983 (BN I 22) [lub wyd. wcześniejsze].

Aleksander Fredro, Dożywocie, oprac. Mieczysław Inglot, Wrocław 1981 (BN I 93) [lub wyd. wcześniejsze].

Aleksander Fredro, Pan Jowialski, oprac. Witold Billip, Wrocław 1968 (BN I 36) [lub wyd. wcześniejsze].

Zygmunt Krasiński, Irydion, oprac. Wacław Kubacki, Wrocław 1967 (BN I 42). Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia, wstęp Maria Janion, oprac. Maria Grabowska, Wrocław

1974 (BN I 24) [lub wyd. wcześniejsze]. Zygmunt Krasiński, Listy. Wybór, oprac. Zbigniew Sudolski, Wrocław 1997 (BN I 282). Józef Ignacy Kraszewski, Ulana [wyd. dowolne]. Józef Ignacy Kraszewski, Zygmuntowskie czasy, oprac. Wincenty Danek, Wrocław 1950, (BN I

91). Teofil Lenartowicz, Wybór poezji, oprac. i wstępem poprzedził Jan Nowakowski, Wrocław 1972

(BN I 5). Antoni Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, wprowadzenie napisali Halina Krukowska i

Jarosław Ławski, Białystok 1995. Adam Mickiewicz, Grażyna [wyd. dowolne, np. Adam Mickiewicz, Dzieła. Wydanie Rocznicowe, t.

II: Poematy, Warszawa 1994]. Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, oprac. S. Chwin, Wrocław 1991 (BN I 72). Adam Mickiewicz, Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego, oprac. Zofia Stefanowska, Wrocław

1956 (BN I 17) [lub wyd. w serii Skarby Biblioteki Narodowej, Wrocław 2004]. Adam Mickiewicz, Dziady cz. II, IV, I, III [dowolne wydanie, np. Adam Mickiewicz, Dzieła.

Wydanie Rocznicowe, t. III: Dramaty, Warszawa 1995; lub: Adam Mickiewicz, Dziady, oprac. Maria Cieśla-Korytowska, Kraków 1998].

Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, oprac. Stanisław Pigoń, aneks oprac. Julian Maślanka, Wrocław 1994 (BN I 83) [lub wyd. wcześniejsze].

Adam Mickiewicz, Wybór poezyj, t. 1-2, oprac. Czesław Zgorzelski, Wrocław 1986, (BN I 66) [obowiązuje szczegółowa znajomość całej twórczości lirycznej].

Cyprian Norwid, wybór wierszy, m.in.: Pióro, Moja piosnka [I], Marmur-biały, Pieśń od ziemi naszej, Bema pamięci żałobny-rapsod, Trzy strofki, Moja piosnka [II], [Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie…], Do obywatela Johna Brown, Po balu, Moja ojczyzna, Żydowie polscy, Marionetki, Do wroga. Pieśń, Święty-pokój, Na zgon poezji (elegia), Rozebrana. Ballada; wybór wierszy z cyklu Vade-mecum, np.: Za wstęp. Ogólniki, [Klaskaniem mając obrzękłe prawice…], Socjalizm, W Weronie, Ciemność, Pielgrzym, Larwa, Sfinks, Fatum, Ironia, Syberie, Idee i prawda, Moralności, Język-ojczysty, Krzyż i dziecko, Kolebka pieśni (do spółczesnych ludowych pieśniarzy), Śmierć, Nerwy, Ostatni-despotyzm, Fortepian Szopena [zalecane wydanie: C. Norwid, Vade-mecum, oprac. Józef Fert, Wrocław 1999 (BN I 271) [wyd. wcześniejsze lub wyd. w serii Skarby Biblioteki Narodowej, Wrocław 2003].

Cyprian Norwid, Pierścień Wielkiej-Damy, oprac. Sławomir Świontek, Wrocław 1990 (BN I 274). Cyprian Norwid, Pisma wszystkie, oprac. J. W. Gomulicki, t. 1-11, Warszawa 1971-1976 [stąd:

Słodycz (t. 4); Ad leones (t. 6), Czarne kwiaty (t. 6)]. Wincenty Pol, Wybór poezji, oprac. i wstęp Maria Janion, Wrocław 1963 (BN I 180). Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy, oprac. i posłowiem opatrzyła Zofia Lewinówna. Warszawa

1983 [lub inne wydanie]. Juliusz Słowacki, wybór wierszy, m.in.: Hymn („Bogarodzica! Dziewico…”); Oda do wolności;

Kulik; Pieśń legionu litewskiego; Paryż; Przeklęstwo. Do***; Rozłączenie; Rzym; Hymn („Smutno mi, Boże…”); Piramidy, czy wy macie… [Rozmowa z piramidami]; Grób Agamemnona; Testament mój; Na sprowadzenie prochów Napoleona; Do A. M.; Tak mi, Boże, dopomóż…; Przez Furie jestem targan ja, Orfeusz; Kiedy się w niebie gdzie zejdziemy sami…; Do Joanny Bobrowej, [W pamiętniku Zofii Bobrówny], [Do Ludwiki Bobrówny], Uspokojenie, Matecznik, Wielcyśmy byli i śmieszniśmy byli…, [Sowiński w okopach Woli], Bo to jest wieszcza najjaśniejsza chwała…, Mój król i mój Pan – to nie mocarz żadny…, Gdy noc głęboka wszystko uśpi i oniemi…, Kiedy pierwsze kury Panu śpiewają…, Do matki, Pośród niesnasków – Pan Bóg uderza… [zalecane wydanie: Juliusz Słowacki, Wiersze. Nowe wydanie krytyczne, oprac. Jacek Brzozowski i Zbigniew Przychodniak, Poznań 2005].

Juliusz Słowacki, Powieści poetyckie, oprac. Marian Ursel, Wrocław 1986 (BN I 47) [stąd: Mnich, Arab, Lambro, Godzina myśli].

Juliusz Słowacki, Kordian, oprac. Mieczysław Inglot, Wrocław 1986 (BN I 2). Juliusz Słowacki, Balladyna, oprac. Mieczysław Inglot, Wrocław 1984 (BN I 51). Juliusz Słowacki, Lilla Weneda, wstęp i oprac. Michał Janik, Kraków 1928 (BN I 16) [lub inne

wydanie, np. Juliusz Słowacki, Dzieła wszystkie, pod red. Juliusza Kleinera, t. IV, Wrocław 1953]. Juliusz Słowacki, Fantazy, wstęp i oprac. Alina Kowalczykowa, Kraków 1998 (Biblioteka Polska)

[lub: Juliusz Słowacki, Fantazy, oprac. Mieczysław Inglot, Wrocław 1976 (BN I 105)]. Juliusz Słowacki, Beniowski. Poema, oprac. Alina Kowalczykowa, Wrocław 1996 (BN I 13/14). Władysław Syrokomla, Wybór poezji, oprac. i wstęp Franciszek Bielak, Wrocław 1970 (BN I 54). Kornel Ujejski, Wybór poezji i prozy, oprac. Krystyna Poklewska, Wrocław 1992 (BN I 37). Narcyza Żmichowska, Poganka. Jedna z powieści przy kominkowym ogniu opowiadanych, oprac.

Tadeusz Boy Żeleński, Wrocław 1950 (BN I 121) [lub inne wydanie].

II. Literatura przedmiotu.

Słowniki i encyklopedie

Francis Claudon [i inni], Encyklopedia romantyzmu. Malarstwo, Rzeżba, Architektura, Literatura, Muzyka, przeł. Helena Kęszycka, Warszawa 1992.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. Józefa Bachórza i Aliny Kowalczykowej, Wrocław 1991 (i wyd. nast.).

Marek Piechota, Jacek Lyszczyna, Słownik Mickiewiczowski, Katowice 2000. Jarosław Marek Rymkiewicz, Dorota Siwicka, Alina Witkowska, Marta Zielińska, Mickiewicz.

Encyklopedia, Warszawa 2001.

Podręczniki

Alina Witkowska, Literatura romantyzmu, Warszawa 1986. Alina Witkowska, Ryszard Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1997 [lub wyd. nast.]. Historia literatury polskiej w dziesięciu tomach, t. 5: Romantyzm, cz. 1 i 2, pod red. Anny Skoczek,

Bochnia-Kraków 2003. Grażyna Borkowska, Małgorzata Czermińska, Ursula Phillips, Pisarki polskie od średniowiecza

do współczesności. Przewodnik, Gdańsk 2000 [stąd: Uczone arystokratki, czułe powieściopisarki i romantyczna poganka. Pisarki pierwszej połowy XIX wieku].

Lektury polonistyczne. Oświecenie – romantyzm, t. I, pod red. Andrzeja Borowskiego i Janusza S. Gruchały, Kraków 1997 [stąd: Julian Maślanka: Antoni Malczewski – „Maria”; Bogusław Dopart: Adam Mickiewicz – „Dziady”; Małgorzata Stolzman: Henryk Rzewuski – „Pamiątki Soplicy”; Julian Maślanka: Juliusz Słowacki – „Balladyna”; Julian Maślanka: Juliusz Słowacki – „Lilla Weneda”].

Opracowania ogólne

Henri Peyre, Co to jest romantyzm?, przeł. i posłowiem opatrzył Maciej Żurowski, Warszawa 1987.

Władysław Tatarkiewicz, Romantyzm, czyli rozpacz semantyka, „Pamiętnik Literacki”, 1971, z. 4, s. 3-21.

Kazimierz Wyka, Pokolenia literackie, przedmową poprzedził Henryk Markiewicz. Kraków 1977 (i wyd. nast.).

Marta Piwińska, Złe wychowanie, Gdańsk 2005 (lub wyd. wcześniejsze). Maria Janion, Gorączka romantyczna, Gdańsk 2007 (lub wyd. wcześniejsze; także: Maria Janion,

Prace wybrane, pod red. Małgorzaty Czermińskiej, t. I: Gorączka romantyczna, Kraków 2000). Maria Janion, Kobiety i duch inności, Warszawa 2006 (lub wyd. wcześniejsze) [stąd: Bogini

Wolności (Dlaczego rewolucja jest kobietą?); Kobieta – Rycerz; Panna i miłość szalona]. Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia, Gdańsk 2001 (lub wyd. wcześniejsze). Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i egzystencja. Fragmenty niedokończonego dzieła,

Gdańsk 2004. Alina Kowalczykowa, Romantyczne zaświaty, [w:] Problemy polskiego romantyzmu, pod red.

Marii Żmigrodzkiej, Seria 2, Wrocław 1974. Janina Kamionkowa, Życie literackie w Polsce w pierwszej połowie XIX wieku. Studia, Warszawa

1970. Maria Straszewska, Życie literackie Wielkiej Emigracji we Francji 1831-1840, Warszawa 1970. Alina Witkowska, Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków, Gdańsk 1997. Marian Maciejewski, Narodziny powieści poetyckiej w Polsce, Wrocław 1970. Andrzej Waśko, Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831-

1863, Kraków 1995. Kazimierz Wyka, Romantyczna nobilitacja powieści, [w:] tegoż, O potrzebie historii literatury.

Szkice polonistyczne z lat 1944-1967, Kraków 1967. Henryk Markiewicz, Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985 [stąd: Rodowód i

losy mitu trzech wieszczów, Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego].

Opracowania szczegółowe

Bogdan Zakrzewski, Fredro z paradyzu, Wrocław 1976; Krystyna Poklewska, Aleksander Fredro, Warszawa 1977; Jarosław Marek Rymkiewicz, Aleksander Fredro jest w złym humorze, Warszawa 1977 [jedna pozycja do wyboru].

Alina Witkowska, Adam Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1998 (lub wyd. wcześniejsze); Wacław Borowy, O poezji Mickiewicza, Lublin 1999 (lub wyd. wcześniejsze) [jedna pozycja do wyboru].

Wacław Kubacki, Pierwiosnki polskiego romantyzmu, Kraków 1949; Bogusław Dopart, Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy, Kraków 1992; Bogusław Dopart, Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza, Kraków 2002; Kazimierz Wyka, Pan Tadeusz. Studia o poemacie, t. 1, Warszawa 1963 [jedna pozycja do wyboru].

Alina Kowalczykowa, Słowacki, Warszawa 1999 [lub wyd. wcześniejsze]. Czesław Zgorzelski, Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego,

Warszawa 1981; Jarosław Marek Rymkiewicz, Juliusz Słowacki pyta o godzinę, Warszawa 1982; Marta Piwińska, Juliusz Słowacki od duchów, Warszawa 1992; Ewa Łubieniewska, Upiorny Anioł. Wokół osobowości Juliusza Słowackiego, Kraków 1998; Stefan Treugutt, Beniowski. Kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1999 (lub wyd. wcześniejsze) [jedna pozycja do wyboru].

Czesław Kłak, „Nie klękajcie wy przede mną…” – próba reinterpretacji „Sowińskiego w okopach Woli” Juliusza Słowackiego, [w:] tegoż, Romantyczne tematy i dylematy. Echa powstania listopadowego w literaturze, historiografii i publicystyce, Rzeszów 1992.

Maria Janion, Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962; Andrzej Waśko, Zygmunt Krasiński. Oblicza poety, Kraków 2001; Marek Bieńczyk, Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci, Gdańsk 2001; Jerzy Fiećko, Krasiński przeciw Mickiewiczowi. Najważniejszy spór romantyków, Poznań 2011 [jedna pozycja do wyboru].

Wincenty Danek, Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973 [lub inne wydanie]. Zdzisław Łapiński, Norwid, Kraków 1984; Stefan Sawicki, Norwida walka z formą, Warszawa

1986; Janusz Maciejewski, Cyprian Norwid, Warszawa 1992; Zofia Stefanowska, Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993; Józef Fert, Poeta sumienia. Rzecz o twórczości Norwida, Lublin 1993; Elżbieta Feliksiak, Poezja i myśl. Studia o Norwidzie, Lublin 2001; Liryka Cypriana Norwida, red. Piotr Chlebowski, Włodzimierz Toruń, Lublin 2003 [jedna pozycja do wyboru].

Marian Stępień, Narcyza Żmichowska, Warszawa 1968; Maria Woźniakiewicz-Dziadosz, Między buntem a rezygnacją. O powieściach Narcyzy Żmichowskiej, Warszawa 1978; Ursula Phillips, Narcyza Żmichowska. Feminizm i religia, przeł. Katarzyna Bojarska, Warszawa 2008 [jedna pozycja do wyboru].

IC1/13 LITERATURA POZYTYWIZMU (WYKŁAD I ĆW. WARSZTATOWE) rok akademicki 2014/2015

Nazwa

przedmiotu

Literatura pozytywizmu

Nazwa

jednostki

prowadzącej

przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu i

Pozytywizmu

Kod

przedmiotu

IC1/13

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia Polska studia Studia stacjonarne

pierwszego stopnia

Rodzaj

przedmiotu

Przedmiot kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr

studiów

Rok II semestr II

Imię i

nazwisko

koordynatora

przedmiotu

Dr hab. prof. UR Joanna Rusin

Imię i

nazwisko

osoby

prowadzącej

(osób

prowadzących)

zajęcia z

przedmiotu

Dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr Kazimierz Surowiec, dr

Mariusz Chrostek

Cele zajęć z przedmiotu

Wykład:

C1. Przekazanie i usystematyzowanie aktualnej wiedzy na temat literatury pozytywizmu oraz

podstawowych założeń filozoficznych, głównych nurtów ideowo-artystycznych,

C2. Zapoznanie studentów z twórczością najważniejszych przedstawicieli tej epoki.

Ćwiczenia:

C1. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji utworów literackich okresu pozytywizmu,

C2. Utrwalenie wiedzy zdobytej na wykładach

Wymagania

wstępne

Zaliczenie ćwiczeń, wykładów oraz zdanie egzaminów z poprzednich okresów

literackich, umiejętność analizy tekstu literackiego, kompetencje – zorientowanie na

zdobywanie wiedzy

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/13_W01 – student/ka przywołuje treść tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń)

sytuujących się w obrębie poszczególnych prądów literackich pozytywizmu, z wykorzystaniem

wskazanej literatury przedmiotu;

IC1/13_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie

analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń;

Umiejętności:

IC1/13_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu

historycznoliterackiego (prądy i nurty literackie, środowiska literackie itp.);

IC1/13_U02 – student/ka analizuje treść tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z

uwzględnieniem ich sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów;

IC1/13_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z zakresu literatury

pozytywizmu ujęciu komparatystycznym;

Kompetencje społeczne:

IC1/13_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach z

ćwiczeń literatury pozytywizmu;

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 30 godz.

Ćw. warsztatowe – 30 godz.

Treści programowe

Wykład - problematyka

1. Informacje wstępne, omówienie listy lektur, wskazanie najważniejszych

opracowań

2

2. Założenia filozoficzne, idee społeczne, geografia literacka; rola prasy,

walka starej i młodej prasy

4

3. Utylitaryzm i tendencyjność wczesnego pozytywizmu 2

4. Realizm i naturalizm 2

5. Twórczość Elizy Orzeszkowej 4

6. Twórczość Bolesława Prusa 6

7. Twórczość Henryka Sienkiewicza 5

8. Pozytywistyczny Parnas; Adam Asnyk, Maria Konopnicka 2

9. Komedie Michała Bałuckiego 1

10. Twórczość Adolfa Dygasińskiego 1

11. Podsumowanie 1

Suma: 30

Ćwiczenia - wariant I (dr hab. prof. UR Joanna Rusin)

Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć, wstępna rozmowa na

temat literatury pozytywizmu

2

godz.

Analiza Nad Niemnem (powieść realistyczne, optymizm i dydaktyzm, etos

patriotyczny, praca/praca organiczna, galeria postaci, narracja i styl)

4

godz.

Analiza Lalki (powieść realistyczna i panoramiczna, optymizm i pesymizm

Lalki, powieść o ‘trzech pokoleniach idealistów na tle społecznego rozkładu”,

kryzys rodziny w powieści, humor/Prus humorysta, galeria postaci, narracja i

styl)

1

2 godz.

Trylogia H. Sienkiewicza jako powieści historyczna (historyczna powieść

przygody, elementy westernu,, baśni, gawędy szlacheckiej,, monumentalizacja,

heroizacja i epopeiczność, realizm, wątek miłosny, galeria postaci, mistrzowski

obraz świata szlacheckiego (postać Zagłoby, humor, idea, „krzepienia serc”,

narracja i styl).

6

godz.

Analiza i interpretacja wybranych wierszy M. Konopnickiej i A. Asnyka. 4

. godz.

Podsumowanie pracy studentów. 2

godz.

Suma: 3

0 godz.

Ćwiczenia - wariant II (dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg)

Nowelistyka Henryka Sienkiewicza (Humoreski z teki Worszyłły, Szkice

węglem, Latarnik, Janko Muzykant, Za chlebem, Sachem, Z pamiętnika poznańskiego

nauczyciela, Bartek Zwycięzca). Geneza nowel. Nowele i opowiadania a program

pozytywistyczny. Zmiany sienkiewiczowskiego wzorca noweli. Specyficzne ich

cechy.

4

godz.

Nowelistyka Bolesława Prusa (na przykładzie Omyłka, Antek i Kamizelka).

Klasyczny wzorzec noweli, a nowele Prusa. Tematyka nowel tego autora.

Kompozycja nowel i ich problematyka. Omyłka - interpretacja tytułu. Geneza

noweli i jej przesłanie. Programy polityczne w Omyłce. Ocena powstania

styczniowego. Język ezopowy w tej noweli.

2

godz.

Marta Elizy Orzeszkowej jako powieść tendencyjna. Teoretyczne założenia 2

powieści tendencyjnej. Fabuła i kompozycja powieści. Sposoby kreacji bohaterów.

Konstrukcja postaci głównej bohaterki - prawdopodobieństwo psychologiczne tej

postaci. Przyczyny jej klęski. Główna „tendencja” powieści. Czy Marta jest typową

powieścią tendencyjną? Realizm utworu. Funkcja narratora.

godz.

Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. Geneza i przesłanie powieści. Obraz

społeczeństwa. Realizm. Obraz powstania styczniowego i rola pamięci

historycznej. Rola przyrody. Powieść jako saga rodzinna. Walory artystyczne,

język ezopowy w powieści.

4

godz.

Lalka Bolesława Prusa. Geneza powieści. Główny temat powieści wg.

autora. Pierwotny tytuł, tytuł ostateczny i jego poliwalencja. Tematyka -

polifoniczność. Sposoby kreowania bohaterów. Realizm. Wizja świata w Lalce -

teatralizacja. Typy narracji. Humor.

4

godz.

Faraon B. Prusa. Geneza powieści i jej założenia. Kreacja postaci głównego

bohatera. Ramzes XII a wzór idealnego władcy. Przyczyny podstawowego

konfliktu. Wizja państwa i społeczeństwa w Faraonie. Faraon a sprawa polska.

2

godz.

Trylogia H. Sienkiewicza. Tradycje powieści historycznej zagranicą i w

Polsce. Geneza Trylogii. Żródła historyczne z których korzystał Sienkiewicz.

Ogólny schemat kompozycyjny dzieła. Konstrukcja postaci głównych bohaterów.

Narracja w Trylogii. Język utworu. Sienkiewicz a historia. Sienkiewicz a tradycja

romantyczna. Ideowa funkcja dzieła. Przyjęcie Trylogii przez współczesnych.

4

godz.

Grube ryby Michała Bałuckiego jako komedia pozytywistyczna. 2

godz.

Poezja Adama Asnyka. Interpretacja wybranych utworów: Publiczność do

poetów, Poeci do publiczności, Różowa chwilka, Legenda pierwszej miłości, XIX

wiekowi, Na początku, Panieneczka, Kopciuszek, Historyczna nowa szkoła, Sztuczne

kwiaty, Limba, Ulewa. Cykl Nad głębiami jako przykład liryki intelektualnej.

2

godz.

Wybrane wiersze Marii Konopnickiej (Kubek, Contra spem spero, Rota,

wybrane liryki „ludowe”).

2

godz.

Wybrane teksty publicystyki pozytywistycznej. 2

godz.

Suma: 3

0 godz.

Ćwiczenia - wariant IV (dr Kazimierz Surowiec)

Dziedzictwo Powstania Styczniowego – repetytorium historyczne

i literackie

2

Światopogląd polskiego Pozytywizmu 2

Poezja Adama Asnyka wobec problemów epoki 4

Liryka patriotyczna Marii Konopnickiej, Wątpiącym.

2

Nowelistyka Pozytywizmu wobec jego założeń ideowych i artystycznych -

E. Orzeszkowa: Gloria victis, B. Prus: Kamizelka, H. Sienkiewicz, Szkice węglem, M.

Konopnicka, Mendel Gdański.

8

Lalka Bolesława Prusa jako powieść „z wielkich pytań epoki” 6

Ideologia Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza 6

Suma: 3

0 godz.

Ćwiczenia - wariant IV (dr Mariusz Chrostek)

1. Informacje wstępne. Omówienie planu zajęć, kanonu lektur oraz

literatury przedmiotu.

2

godz.

2. Społeczny i literacki program polskiego pozytywizmu w publicystyce i

krytyce literackiej:

- wpływ filozofii zachodnioeuropejskiej (teorie Comte’a, Spencera, Taine’a,

Buckle’a, Darwina) na światopogląd pozytywistyczny

- pisarze polscy wobec realizmu i naturalizmu na zachodzie Europy

- spór “młodych” i “starych” - walka prasy

- społeczne hasła programu “młodych” (praca organiczna, praca u

podstaw, emancypacja kobiet, asymilacja mniejszości narodowych)

- literacki program pozytywistów:

a) stosunek do romantyzmu,

b) dyskusja nad rolą poezji i poety,

8

godz.

c) “bitwa” o powieść i poetyka powieści tendencyjnej,

d) założenia powieści dojrzałego realizmu,

e) rola powieści historycznej.

3. Poezja czasów niepoetyckich - twórczość Adama Asnyka:

- utwory tzw. programowe

- liryka osobista

- tematyka tatrzańska

- problematyka filozoficzna - wybrane problemy cyklu sonetów Nad

głębiami

2

godz.

4. Wybrane problemu noweli pozytywistycznej:

- wyróżniki noweli jako gatunku literackiego

- tematyka wybranych utworów

a) problemy mieszkańców wsi,

b) losy dzieci,

c) obraz kapitalistycznego społeczeństwa,

d) mniejszości narodowe, e) problem emigracji,

- kreacja bohatera nowelistycznego

- formy narracji w nowelistyce

4

godz.

5. Powieść tendencyjna na przykładzie Marty Elizy Orzeszkowej /2 godz./

- kreacja bohaterki tytułowej

- przyczyny niepowodzeń Marty

- różne punkty widzenia kwestii kobiecej

- celowość zakończenia utworu i jego znaczenie dla ideologicznej wymowy

powieści

- słabe i mocne strony Marty.

2

godz.

6. Cechy powieści dojrzałego realizmu - Lalka Bolesława Prusa:

- konstrukcja postaci pierwszoplanowych i epizodycznych,

romantyczny bunt bohaterów wobec istniejącej rzeczywistości

4

godz.

a) romantyczne i pozytywistyczne elementy kreacji Wokulskiego, b) pozytywistyczni idealiści

- narracyjny dwugłos w Lalce i jego rola

- skrupulatna obserwacja, faktografizm, precyzyjna analiza

charakterologiczna i tło historyczne powieści jako cechy realizmu

- obrazy Warszawy

7. Powieść historyczna - H. Sienkiewicz Ogniem i mieczem

- zwrot do powieści historycznej w twórczości pisarza

- rola tradycji w dobie niewoli narodowej

- kreacje bohaterów Trylogii

- stylistyka narracji Ogniem i mieczem

- problem prawdy historycznej: B. Prus, “Ogniem i mieczem”. Powieść z lat

dawnych Henryka Sienkiewicza (w) Polska krytyka literacka. Tom III. Warszawa

1959.

4

godz.

8. Naturalizm w powieści polskiej

- pozytywiści wobec naturalizmu zachodnioeuropejskiego

- naturalistyczna twórczość Adolfa Dygasińskiego - Zając:

a) funkcjonowanie elementów naturalistycznych i realistycznych w

utworze - różnice i podobienstwa

b) dwutorowość akcji: równoległość losów ludzkich i zwierzęcych

c) wymowa etyczna Zająca d) kompozycja, narracja, język i styl

- elementy naturalizmu w Chamie E. Orzeszkowej

- naturalistyczna motywacja losu bohatera Placówki B. Prusa

4

godz.

Suma:

3

0 godz.

Metody

dydaktyczne

Wykład: wykład

Ćwiczenia warsztatowe: dyskusja, analiza i interpretacja tekstu literackiego,

samodzielna praca studenta

Sposób(y) i

forma(y)

Wykład: zaliczenie

zaliczenia Ćwiczenia: zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych

Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym ustnym

Metody i

kryteria oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę

4

Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/10_W01) Student/ka nie zna

treści tekstów

literackich

(omawianych podczas

ćwiczeń) sytuujących

się w obrębie

poszczególnych

prądów literackich

pozytywizmu i nie zna

zaleconej literatury

przedmiotu.

Student/ka zna ogólnie

treść nielicznych

tekstów literackich

(omawianych podczas

ćwiczeń) sytuujących się

w obrębie

poszczególnych prądów

literackich pozytywizmu

i w znikomym stopniu

orientuje się w

zaleconej literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna w

dobrym stopniu

treść wszystkich

tekstów literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

sytuujących się w

obrębie

poszczególnych

prądów literackich

pozytywizmu i

dobrze orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna

w bardzo dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

(omawianych podczas

ćwiczeń)

sytuujących

się

w obrębie

poszczególnych prądów

literackich

pozytywizmu i bardzo dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/10_W02) Student/ka nie

rozróżnia terminologii

teoretycznoliterackiej

niezbędnej w

procesie analizy

i interpretacji dzieł

literackich

omawianych podczas

ćwiczeń.

Student/ka rozróżnia

pojedyncze terminy

z zakresu wiedzy

teoretycznoliterackiej

niezbędnej w

procesie analizy i

interpretacji dzieł

literackich omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia większość

terminów z

zakresu wiedzy

teoretycznoliteracki

ej niezbędnej w

procesie analizy

i interpretacji dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

wszystkie

terminy

z zakresu

wiedzy

teoretyczno litera

ckiej niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas

ćwiczeń.

Efekt 3

(IC1/10_U01)

Student/ka nie potrafi

sklasyfikować dzieła

literackiego w

obrębie procesu

historycznoliterackieg

o (prądy literackie,

środowiska literackie

itp.).

Student/ka potrafi

w pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować dzieło

literackie w obrębie

procesu

historycznoliterackiego

(prądy literackie,

środowiska literackie

itp.).

Student/ka potrafi

w większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie w

obrębie procesu

historycznoliteracki

ego (prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Student/ka

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu historyczno litera

ckiego (prądy

literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/10_U02)

Student/ka nie potrafi

analizować i

interpretować treści

tekstów literackich

(omawianych podczas

ćwiczeń) z

uwzględnieniem ich

sfery immanentnej

Student/ka potrafi

w dostatecznym stopniu

analizować i

interpretować treści

tekstów literackich

(omawianych podczas

ćwiczeń) z

uwzględnieniem ich

Student/ka potrafi

w dobrym stopniu

analizować i

interpretować treści

tekstów literackich

(omawianych

podczas ćwiczeń)

z uwzględnieniem

Student/ka

samodzielnie

potrafi

w

bardzo dobrym

stopniu analizo

wać i interpreto

wać treści tekstów

literackich

(omawianych

oraz odpowiednich

kontekstów.

sfery immanentnej oraz

odpowiednich

kontekstów.

ich sfery

immanentnej oraz

odpowiednich

kontekstów.

podczas ćwiczeń)

z uwzględnieniem

ich sfery imma

nentnej oraz odpo

wiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/10_U03)

Student/ka nie potrafi

poddać krytycznemu

oglądowi dzieła

literackiego z

zakresu literatury

pozytywizmu w ujęciu

komparatystycznym.

Student/ka potrafi na

dostatecznym poziomie

poddać krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie z zakresu

literatury pozytywizmu

w ujęciu

komparatystycznym.

Student/ka potrafi

na dobrym poziomie

poddać krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie z

zakresu literatury

pozytywizmu w

ujęciu

komparatystycznym.

Student/ka potrafi

samodzielnie na

bardzo dobrym

poziomie poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie

z zakresu literat

ury pozytywizmu

w ujęciu

komparatysty

cznym.

Problematyka egzaminacyjna:

1. Chronologia i periodyzacja polskiego pozytywizmu. Zapowiedzi nowej epoki przed rokiem 1864 (prekursorzy).

2. Podstawy filozoficzne pozytywizmu zachodnioeuropejskiego i najważniejsi przedstawiciele.

3. Światopogląd pozytywistyczny: scjentyzm, ewolucjonizm, agnostycyzm, utylitaryzm, wiara w postęp. Odwołaj się do

wybranych poglądów filozoficznych.

4. Sytuacja polityczna i społeczna w Galicji w dobie autonomii – warunki rozwoju polskiej kultury.

5. Formy represji po powstaniu styczniowym (w zaborze rosyjskim) i ich echa w literaturze polskiej

6. Germanizacja i rozwój kultury polskiej w zaborze pruskim.

7. Język ezopowy w publicystyce i literaturze; bojkot wobec zaborców.

8. Praca organiczna, praca u podstaw, emancypacja kobiet, równouprawnienie Żydów. Omów

najważniejsze założenia społeczne pozytywizmu, odwołując się do publicystyki i literatury.

9. Problem emancypacji kobiet w publicystyce i literaturze polskiej.

10. Stosunek pozytywistów do wielkiego romantyzmu oraz do jego epigonów i grafomanów. Wskaż przykłady.

11. Rola tradycji w dobie niewoli narodowej – twórczość Sienkiewicza, Orzeszkowej, malarstwo Matejki.

12. Rola prasy i publicystyki w okresie pozytywizmu. Wskaż najważniejsze teksty publicystyczne (np. A. Świętochowski,

My i wy, Praca u podstaw; E. Orzeszkowa, Kilka słów o kobietach, O Żydach i kwestii żydowskiej, Kilka uwag nad powieścią; dowolny

artykuł B. Prusa lub A. Świętochowskiego o pracy organicznej).

13. Założenia i poetyka literatury tendencyjnej – podaj przykłady.

14. Realizm jako prąd literacki; poetyka realizmu. Gatunki (powieść, nowela, opowiadanie, obrazek). Triumf powieści.

15. Filozoficzne i literackie założenia naturalizmu; poetyka naturalizmu.

16. Dziecko jako bohater noweli pozytywistycznej. Scharakteryzuj kilku wybranych bohaterów.

17. Pogłosy powstania styczniowego w literaturze pozytywistycznej.

18. Polscy Żydzi w literaturze pozytywizmu (A. Świętochowski; Chawa Rubin, M. Konopnicka, Mendel Gdański; E.

Orzeszkowa, Meir Ezofowicz).

19. Marta E. Orzeszkowej jako powieść tendencyjna.

20. Problem asymilacji i równouprawnienia Żydów w Meirze Ezofowiczu.

21. Meir Ezofowicz – bohater tragiczny i romantyczny.

22. Chwała zwyciężonym – hołd dla powstania styczniowego w Nad Niemnem i Gloria victis; język ezopowy pisarki.

23. Heroizm wali i heroizm pracy – symbolika dwóch mogił w Nad Niemnem; Nad Niemnem jako powieść

o dziedzictwie pokoleń.

24. Optymizm Nad Niemnem; młode pokolenie w powieści; praca organiczna i praca u podstaw –

odzwierciedlenie pozytywistycznych założeń w utworze.

25. Przedstaw analizę dwóch wybranych nowel Elizy Orzeszkowej (np. A...b...c...; Dobra pani).

26. Lalka jako powieść o trzech pokoleniach idealistów na tle społecznego rozkładu.

27. Narracyjny dwugłos w Lalce i jego rola (tu: losy i poglądy starego subiekta).

28. Humor w Lalce (tu: studenci – Maleski, Patkiewicz i „ten trzeci”).

29. Lalka jako powieść o miłości.

30. Mistrzowskie kreacje kobiece i męskie w Lalce (także wśród postaci drugoplanowych).

31. Lalka jako powieść „wielkiego” realizmu.

32. Faraon Bolesława Prusa jako powieść o państwie i walce o władzę.

33. Dlaczego Ramzes XIII przegrał z kapłanami? Polityczne aluzje w Faraonie.

34. Rola kapłanów w państwie egipskim (Faraon Bolesława Prusa).

35. Życie Warszawy i codzienne problemy warszawiaków na przykładzie kilku wybranych na przykładzie kilku

wybranych Kronik tygodniowych B. Prusa (trzy teksty).

36. Kamizelka, Katarynka, Antek B. Prusa – prawda o życiu w mieście i na wsi. Realizm utworów

(można odwołać się też do innych nowel Prusa)..

37. Trylogia H. Sienkiewicza jako powieść historyczna.

38. Krzyżacy H. Sienkiewicza jako powieść historyczna.

39. Elementy powieści przygodowej w Trylogii; realizm i baśniowość, epopeiczność cyklu.

40. Problem prawdy historycznej w Trylogii.

41. Wątek miłosny w Trylogii (wpływ romansu antycznego).

42. Humor w Trylogii.

43. Sugestywny i barwny obraz świata XVII-wiecznej szlachty w Trylogii.

44. Mistrzowskie kreacje w Trylogii (np. Zagłoba, Kmicic, Wołodyjowski, Baśka, Bohun).

45. Tragiczna i szlachetna postać ojca w Krzyżakach – Jurand.

46. Wątek miłosny w Krzyżakach.

47. Świat rycerstwa zachodnioeuropejskiego i polskiego w Krzyżakach.

48. Zanalizuj trzy wybrane nowele Sienkiewicza (np. Sachem, Za chlebem, Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela,

Latarnik).

49. Obraz wsi pouwłaszczeniowej w Szkicach węglem H. Sienkiewicza.

50. Dom otwarty Michala Bałuckiego jako komedia mieszczańska.

51. Naturalizm w Polsce: Zając A. Dygasińskiego – paralela losów ludzkich i zwierzęcych.

52. Liryka miłosna A. Asnyka i M. Konopnickiej. Omów wybrane wiersze.

53. Tatry w twórczości A. Asnyka.

54. Cykl Nad głębiami jako wyraz poglądów filozoficznych A. Asnyka.

55. Patriotyczne i humanistyczne treści w twórczości M. Konopnickiej.

56. Zanalizuj 2-3 nowele M. Konopnickiej (np. Mendel Gdański, Miłosierdzie gminy, Nasza szkapa.

Całkow

ity nakład

pracy studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach oraz

punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład

pracy studenta

wykład 30 godz. + 15 godz. (wykład z

Arcydzieł lit. powsz. – ALP*)

ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 12 godz.

udział w konsultacjach 1 godz.

przygotowanie do egzaminu 30 godz.

udział w egzaminie 2 godz.

SUMA GODZIN 120

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2+2

* Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem również punktowana)

łącznie z literaturą odpowiednich epok.

Język

wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

---

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje bibliograficzne

(w porozumieniu z

prowadzącym przedmiot

na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura uzupełniająca

dla studentów

szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

1. TEKSTY

Asnyk Adam, wybrane poezje.

Bałucki Michał, Dom otwarty.

Dygasiński Adolf, Zając.

Konopnicka Maria, wybrane poezje i nowele.

Orzeszkowa Eliza, Nad Niemnem, Gloria victis, Marta, Meir Ezofowicz, opowiadania

(wybrane).

Prus Bolesław, Lalka, Faraon, wybrane opowiadania i nowele, wybrane kroniki (3).

Sienkiewicz Henryk, Trylogia, Krzyżacy, wybrane nowele i opowiadania.

Świętochowski Aleksander, Chawa Rubin, Woły. 48

Wybór tekstów publicystycznych (na podst. Programy i dyskusje literackie. oprac. J.

Kulczycka-Saloni, BN I 249, Wrocław 1985).

2. OPRACOWANIA

A. Podręczniki i opracowania ogólne (lektury obowiązkowe)

Borkowska Grażyna, Pozytywiści i inni, Warszawa 1996

Kołakowski Leszek, Filozofia pozytywizmu. Od Hume’a do Koła Wiedeńskiego, Warszawa 1966.

Markiewicz Henryk, Pozytywizm, Warszawa 1978 i wyd. nast.

Markiewicz Henryk, Literatura pozytywizmu, Warszawa 1986 i wyd. nast.

Nofer-Ładyka Alina, Literatura polska okresu realizmu i naturalizmu, Warszawa 1968.

Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, Seria IV Literatura polska w okresie realizmu i

naturalizmu, pod red. Janiny Kulczyckiej-Saloni, Henryka Markiewicza, Zbigniewa Żabickiego, t. 1-4,

przyszłej pracy

zawodowej.

Warszawa 1965-1971.

Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, red. E. Jankowski i J. Kulczycka-Saloni, t. 1-3,

Wrocław 1980-1984.

Przybyła Zbigniew, Wskazówki bibliograficzne, [w:] Henryk Markiewicz, Pozytywizm... (tu

szczegółowa bibliografia do poszczególnych zagadnień)

Słownik literatury polskiej XIX wieku. Pod. red. Józefa Bachórza i Aliny Kowalczykowej,

Wrocław 1994.

Straszewska Maria, Romantyzm – pozytywizm w wyd. zbior Literatura polska, t. 2, Warszawa

1990.

Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, Warszawa 1970 i wyd. nast., t. 3: Filozofia XIX

wieku i współczesna, cz. I Filozofia XIX wieku.

Weiss Tomasz, Pozytywizm, [w:] Okresy literackie, pod red. Jana Majdy, Kraków 1983 i wyd.

nast.

B. Opracowania poszczególnych zagadnień (lektury obowiązkowe)

S. Burkot, Spory o powieść w polskiej krytyce literackiej XIX w. Wrocław 1968

Knysz-Rudzka D., Europejskie powinowactwa naturalistów polskich, Warszawa 1992.

Knysz-Rudzka D., Paczoska Ewa, Naturalizm i naturaliści w Polsce, Warszawa 1992.

Kulczycka-Saloni Janina, Wstęp [w:]. Programy i dyskusje literackie. oprac. BN s. I nr 249,

Wrocław 1985 (tu także: F. Krupiński, Romantyzm i jego skutki (w) Programy i dyskusje literackie

okresu pozytywizmu; A. Świętochowski, My i wy; A. Świętochowski, Pleśń społeczna i literacka; P.

Chmielowski, Młode siły; E. Orzeszkowa, Listy o literaturze).

Markiewicz Henryk, Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1965 (tu: Realizm,

naturalizm, typowość).

Markiewicz Henryk, Przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice historycznoliterackie,

Warszawa 1967 (tu: Dialektyka pozytywizmu polskiego, Antynomie powieści realistycznej

dziewiętnastego wieku, Literatura okresu pozytywizmu w perspektywie polskiej i światowej).

Markiewicz Henryk, Spór o przełom pozytywistyczny, „Teksty Drugie” 1990, nr 5-6.

Markiewicz Henryk, Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985 (tu: Pozytywiści

wobec romantyzmu polskiego).

Polska krytyka literacka 1800 - 1918. Materiały, t. III, pod red. J. Krzyżanowskiego, oprac. J.

Kulczycka-Saloni Janina, Frybes Stanisław, Warszawa 1959 (tu m.in.: B. Prus, „Ogniem i mieczem”.

Powieść z lat dawnych Henryka Sienkiewicza; H. Sienkiewicz, O powieści historycznej).

Tomkowski Jan, Mój pozytywizm, Warszawa 1993.

Warzenica Ewa, Pozytywistyczny „obóz młodych” wobec tradycji wielkiej poezji romantycznej

(lata 1966-1881), Warszawa 1968.

Weiss Tomasz, Przełom antypozytywistyczny w Polsce w latach 1880-1890, Kraków 1966.

C. Opracowania twórczości poszczególnych pisarzy oraz lektur

(literatura do wyboru)

Bachórz Józef, Wstęp, [w:] Bolesław Prus, Lalka, Wrocław – Warszawa – Kraków 1991.

Bachórz Józef, Wstęp, [w:] Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Wrocław 1998.

Baczewski Antoni, Poezja Adama Asnyka, El...y. Rzeszów 1991 (tu: Nad głębiami –

synteza przeświadczeń filozoficznych Asnyka).

Baczewski Antoni, Twórczość Adama Asnyka, Rzeszów 1984.

Barczyński Janusz, Narracja i tendencja. O powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej,

Wrocław 1976.

Brodzka Alina, Maria Konopnicka, Warszawa 1961.

Brodzka Alina, O nowelach Marii Konopnickiej. Warszawa 1958.

Brzozowska Danuta, Adolf Dygasiński, Warszawa 1957.

Budrewicz Tadeusz, Konopnicka. Szkice historycznoliterackie, Kraków 2000.

Budrewicz Tadeusz, Posłowie, do: M. Konopnicka, Pisma wybrane, red. Jan Nowakowski,

Warszawa 1988, t. 2, Nowele.

Bujnicki Tadeusz, Literacki obraz narodu w „Trylogii”,[w:] Światopogląd i

poetyka. Szkice o powieściach historycznych Henryka Sienkiewicza. Wydawnictwo WSP, Rzeszów 1999.

Bujnicki Tadeusz, Wstęp, [w:] Henryk Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań, Wrocław –

Warszawa – Kraków 1992, BN I/231.

Bujnicki Tadeusz, Wstęp, [w:] Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, t. 1-2, Wrocław 1990 (BN).

Bujnicki Tadeusz, „Trylogia” Sienkiewicza na tle tradycji powieści historycznej, Kraków 1973.

Bujnicki Tadeusz, „Sienkiewicza „powieści z lat dawnych”. Studia, Kraków 1996.

Bujnicki Tadeusz, Sienkiewicz i historia, Warszawa 1981.

Bujnicki Tadeusz, Od bohaterów „liliputów” do bohaterów „olbrzymów”. Z zagadnień

struktury..., „Polonistyka” 1986 z. 9.

Bujnicki Tadeusz, „Sachem” Sienkiewicza. Szkic interpretacyjny. [W:] Prace ofiarowane

Henrykowi Markiewiczowi. Red. T. Weiss. Kraków 1984.

Bujnicki Tadeusz, Sienkiewiczowskie „laboratorium formy”... [w:] „Ruch Literacki” 1967 nr 2.

Detko Jan, Eliza Orzeszkowa, Warszawa 1971.

Eile Stanisław, Ideał powieści pozytywistycznej. „Nad Niemnem” Orzeszkowej, „Pamiętnik

Literacki, 1974, z. 1.

Eile Stanisław, Dialektyka “Lalki” B. Prusa. “Pamiętnik Literacki” 1973 z. 1.

Fita Stanisław, “Placówka” B. Prusa, Warszawa 1980.

Grzeniewski Ludwik, Warszawa w “Lalce”Prusa, Warszawa 1965.

Henryk Sienkiewicz. Biografia – twórczość – recepcja, pod red. L. Ludorowskiego i H.

Ludorowskiej,

Lublin 1998.

Ludorowski Lech, Wizjoner przeszłości. Powieści historyczne Henryka Sienkiewicza, Lublin 1999.

Ihnatowicz Ewa, Literacki świat rzeczy. O realiach w pozytywistycznej powieści obyczajowej,

Warszawa 1995,

Jakubowski Jan Zygmunt, Z dziejów naturalizmu w Polsce, Wrocław 1951.

Jakubowski Jan Zygmunt, Zapomniane ogniwo. Studium o Adolfie Dygasińskim, Warszawa 1967.

Kabata Michał, Myśl filozoficzna XIX wieku w poezji Adama Asnyka, „Poezja” 1975 nr 11.

Krzyżanowski Julian, Adam Asnyk. Poeta czasów niepoetyckich. [w:] W kręgu wielkich realistów,

Kraków 1962.

Krzyżanowski Julian, Twórczość Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1976.

Kulczycka-Saloni Janina, Nowelistyka B. Prusa. Warszawa 1969.

Kulczycka-Saloni Janina, O „Faraonie”. Szkice, Wrocław 1955.

Kujawscy Krystyna i Lech, „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej (seria BAL), Warszawa 1988.

Lektury polonistyczne. Pozytywizm – Młoda Polska. t. 1. Pod red. S. Grzeszczuka. Kraków 1998.

Tu rozdz. o Potopie, o Faraonie.

Maciąg Kazimierz, „Gwałtowny jak lew i uparty jak wół”. Ramzes XIII jako negatywny bohater

„Faraona” Bolesława Prusa. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego” nr 19 Seria Filologiczna.

Dydaktyka 3, pod. red. Z. Sibigi, Rzeszów 2004.

Malinowska Elżbieta, „Szukajcie prawdy...” (Do młodych A. Asnyka), [w:] Poezja polska.

Interpretacje, red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz i Bogdana Zelera, Wydawnictwo „Książnica”,

Katowice 2000.

Mocarska-Tycowa Zofia, Wybory i konieczności. Poezja wobec gustów estetycznych i

najważniejszych pytań i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990.

Prus i inni, Malik Jakub, Paczoska E. (red.), Lublin 2003.

Markiewicz Henryk, „Lalka Bolesława Prusa, Warszawa 1967 (tu m.in. Z. Nałkowska, Miłość w

„Lalce’, M. Dąbrowska, Monografia wielkiej miłości).

Markiewicz Henryk, O realizmie „Faraona”, [w:] Prus i Żeromski, Warszawa 1964.

Markiewicz Henryk, Nadbudowa ideologiczna, w: Pozytywizm, PWN, Warszawa 1978 (lub:)

Pozytywizm. Epoka i prąd, w: Literatura pozytywizmu, PWN, Warszawa 1998.

Martuszewska Anna, Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej. Gdańsk

1970.

Martuszewska Anna, Tendencyjność [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku. Pod red. Józefa

Bachórza i Aliny Kowalczykowej. Wrocław 1994.

Miejsca Konopnickiej. Przeżycia – pejzaż – pamięć, red. T. Budrewicz i M. Zięba, Kraków 2002.

Mocarska-Tycowa Zofia, Wybory i konieczności: poezja Asnyka wobec gustów estetycznych i

najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990

Nofer-Ładyka Alina, Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1965 i nast.

Nofer-Ładyka Alina, Tendencyjna literatura [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny,

Warszawa 1985.

Nowe stulecie trójcy powieściopisarzy, pod red. Andrzeja Z. Makowieckiego, Warszawa 1992.

Paczoska Ewa, „Lalka”, czyli rozpad świata, Białystok 1995.

Paszek Jerzy, Kryształowo spokojne zmysły („Maria” i „Marta” E. Orzeszkowej) [w:] Studia o

twórczości E. Orzeszkowej. Pod red. J. Paszka. Katowice 1989.

Pieścikowki Edward, Geneza Omyłki. [w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi

Szweykowskiemu. Wrocław 1966.

Przybyła Zbigniew, „Lalka” Bolesława Prusa. Semantyka - kompozycja - konteksty. Rzeszów 1995.

Romankówna Mieczysława, „Lalka” Bolesława Prusa, Warszawa 1960.

Rudzki Jerzy, A. Świętochowski i pozytywizm warszawski. Warszawa 1968.

Sandler Samuel, Wstęp [w:] A. Świętochowski, Nowele i opowiadania. Wybór i opracowanie

Sandler Samuel. Seria BN. Wrocław 1965.

Sobieraj Tomasz, Fabuły i „światopogląd”. Studia z historii polskiej powieści XIX wiecznej, Poznań

2004.

Stoff Andrzej, Jeszcze o „Trylogii”. Radom 2004 (rozdz. Co zawdzięczamy „Trylogii”? Literackie

świadectwo znaczenia powieści Sienkiewicza).

Surowiec K., „Gloria victis” - dziejowa pamiątka „gasnącego pokolenia”. Zeszyty Naukowe WSP w

Rzeszowie. Z. 13. Seria Filologiczna. Historia literatury 2. 1994.

Surowiec K., Miłość i pieniądze. O finansowej karierze Stanisława Wokulskiego, „Zeszyty

Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Historia Literatury 5”, Rzeszów 2010.

Szaruga Leszek, „Faraon” jako powieść o państwie, „Teksty” 1975 z. 2.

Sztachelska Jolanta, Czar i zaklęcie Sienkiewicza. Studia i szkice, Białystok 2003.

Szypowska Maria, Asnyk znany i nieznany. Warszawa 1971.

Szweykowski Zygmunt, Twórczość Bolesława Prusa. Warszawa 1972.

Szweykowski Zygmunt, „Trylogia” Sienkiewicza. Poznań 1962.

Świętochowski S., Liberum veto. Wybór Samuel Sandler, komentarz M. Brykalska. T. 1-2.

Warszawa 1976.

Tokarzówna Krystyna, Autobiograficzne tło”Omyłki”. (tamSe).

„Trylogia” Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki. Wyboru dokonał i opracował Tomasz Jodełka,

Warszawa 1962. (Tu m.in.: Olgierd Górka, „Ogniem i mieczem” a rzeczywistość historyczna; Zygmunt

Szweykowski, Baśniowość „Trylogii”; Juliusz Kleiner, Artyzm Sienkiewicza; oraz wypowiedzi na temat

Trylogii: Józefa Bohdana Zalewskiego, Józefa I. Kraszewskiego, Aleksandra Świętochowskiego,

Bolesława Prusa, Juliana Klaczki, Ignacego Chrzanowskiego).

W świecie Elizy Orzeszkowej, red. H. Bursztyńska, Kraków 1990.

Wilkoń Aleksander, O języku i stylu “Ogniem i mieczem”. Kraków 1976.

Wit Labuda Aleksander, Studium o „Antku” Prusa. Recepcja, konstrukcja, konteksty. 1982.

Ziejka Franciszek, Tajemnice „Faraona”, „Ruch Literacki” 1974 z. 1.

Żabicki Zbigniew, Posłowie [w:] E. Orzeszkowa, Marta, Warszawa 1953.

Żabski Tadeusz, Wstęp do: B. Prus, Opowiadania i nowele, wybór i oprac., Wrocław-Warszawa-

Kraków. BN I nr 291.

Żabski Tadeusz, Wstęp do: B. Prus, Placówka, oprac. Wrocław 1987. BN I nr 251.

Żmigrodzka Maria, Strategia powieści tendencyjnej [w:] Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu.

Warszawa 1965.

IC1/14 LITERATURA MŁODEJ POLSKI

(WYKŁAD I ĆWICZENIA WARSZTATOWE) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura Młodej Polski

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Wydział Filologiczny - Instytut Filologii Polskiej – Zakład Literatury

Polskiej XX Wieku

Kod przedmiotu IC1/14

Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

Filologia polska studia pierwszego

stopnia

stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr studiów III 1 st./ sem. 5

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu

dr Jan Wolski

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr Jan Wolski, dr Agata Paliwoda,

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Zapoznanie z najistotniejszymi zjawiskami, osobowościami twórczymi i dokonaniami autorów

okresu Młodej Polski. C2. Zapoznanie studentów z najbardziej charakterystycznymi tekstami literackimi epoki oraz

pogłębienie praktycznych umiejętności analizowania i interpretacji tekstu.

Wymagania wstępne Ogólna wiedza na temat epoki na poziomie szkoły średniej (poziom

podstawowy).

Efekty kształcenia

Wiedza:

IC1/12_W01 - student/ka ma uporządkowaną wiedzę

na temat epoki, zna i rozumie główne nurty i kierunki

artystyczne w jej obrębie, umie uwzględnić kontekst literatury

powszechnej

K1A

_W11

K1A

_W10

+++

Umiejętności:

IC1/12_U01 - student/ka potrafi krytycznie czytać i

klasyfikować utwory literackie i teksty źródłowe,

IC1/12_U02 - student/ka samodzielnie dobiera i

zdobywa wiedzę oraz rozwija umiejętności interpretacyjne,

IC1/12_U03 - student/ka przedstawia argumenty na

rzecz własnych poglądów, jak i innych autorów oraz konstruuje

i formułuje wnioski

K1A

_U10

+++

K1A

_U13

+++

Kompetencje społeczne:

IC1/12_K01 - student/ka rozumie potrzebę dalszego

dokształcania, ma świadomość znaczenia literatury polskiej i

kultury narodowej w kulturze europejskiej

K1A

_K02

+++

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

wykład – 30 godz., ćw. warsztatowe – 30 godz.

Treści programowe

A. Problematyka wykładu: - Przełom XIX i XX wieku w Europie. Modernizm. – 4 godz.

- Charakterystyka okresu Młodej Polski: inspiracje europejskie, terminologia, periodyzacja, topografia. – 4 godz.

- Poeci i poetki Młodej Polski. – 6 godz. - Młodopolska dramaturgia. – 4 godz. - Powieść i nowela w okresie Młodej Polski. – 4 godz. - Młodopolskie antyurbanizm. – 2 godz. - Spór o wartości w epoce Młodej Polski. – 2 godz. - Przełomowe znaczenie literatury Młodej Polski. – 4 godz. B. Problematyka ćwiczeń - Liryka Młodej Polski - od antypozytywistycznego przełomu poprzez pesymizm, symbolizm,

klasycyzm do franciszkanizmu, ekspresjonizmu i bergsonizmu. – 4 godz. - Liryka Młodej Polski - poezja kobiet. – 4 godz. - Młodopolski portret artysty w Próchnie Berenta. – 3 godz. - Noc listopadowa Stanisława Wyspiańskiego jako dramat neoromantyczny. – 3 godz. - Dramat realistyczno-naturalistyczny (J. A. Kisielewskiego W sieci). – 2 godz. - Tragedia antyczna we współczesnych realiach. Klątwa Stanisława Wyspiańskiego. – 2 godz. - Dramat realistyczno-symboliczny. Śnieg Stanisława Przybyszewskiego. – 2 godz. - Głos Żeromskiego w dyskusji o rewolucji (Róża). – 2 godz. - Młoda Polska w krzywym zwierciadle (Boy, Słówka; Nowaczyński, Gladiolus tavernalis). – 2 godz. - Tendencje likwidacyjne (Brzozowski, Irzykowski). – 2 godz. - Literatura Młodej Polski na tle innych sztuk. – 4 godz.

Metody dydaktyczne - wykład - analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja, metoda eksplikacji,

problemowa

Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia

- wysłuchanie wykładu - aktywne i systematyczne uczestnictwo w zajęciach; znajomość tekstów

literackich i opracowań krytycznych; dodatkowo premiowane samodzielne referaty

- weryfikacja znajomości materiału każdorazowo podczas zajęć - egzamin

Metody i kryteria oceny Na ocenę 2

Na ocenę 3

Na ocenę 4

Na ocenę 5

Efekt 1 IC1/12_W01

Student/ka nie zna treści tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń)

Student/ka zna ogólnie treść nielicznych

tekstów literackich

(omawianych podczas ćwiczeń)

Student/ka zna w dobrym stopniu treść wszystkich tekstów literackich

(omawianych podczas ćwiczeń)

Student/ka nie zna treści tekstów literackich

(omawianych podczas ćwiczeń)

Efekt 2 IC1/12_W02

Student/ka nie rozróżnia terminologii teoretycznoliterackiej

Student/ka rozróżnia pojedyncze terminy z zakresu wiedzy teoretycznoliter

Student/ka rozróżnia większość terminów z zakresu wiedzy teoretycznoliter

Student/ka rozróżnia wszystkie terminy z zakresu wiedzy teoretycznoliter

niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń

ackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń

ackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń

ackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń

Efekt 3 IC1/12_U02

Student/ka nie potrafi sklasyfikować dzieła literackiego w obrębie procesu historycznoliterackiego

Student/ka potrafi w pojedynczych przypadkach sklasyfikować dzieło literackie w obrębie procesu historycznoliterackiego

Student/ka potrafi w większości przypadków sklasyfikować dzieło literackie w obrębie procesu historycznoliterackiego

Student/ka potrafi samodzielnie we wszystkich przypadkach sklasyfikować dzieło literackie w obrębie procesu historycznoliterackiego

Efekt 4 IC1/12_U02

Student/ka nie potrafi analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Student/ka potrafi na dostatecznym poziomie analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Student/ka potrafi na dobrym poziomie analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Student/ka potrafi samodzielnie na bardzo dobrym poziomie analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Efekt 5 IV1/12_U03

Student/ka nie potrafi poddać krytycznemu oglądowi dzieła literackiego z zakresu literatury Młodej Polski w ujęciu komparatystycznym.

Student/ka potrafi na dostatecznym poziomie poddać krytycznemu oglądowi dzieło literackie z zakresu literatury Młodej Polski w ujęciu komparatystycznym

Student/ka potrafi na dobrym poziomie poddać krytycznemu oglądowi dzieło literackie z zakresu literatury Młodej Polski w ujęciu komparatystycznym

Student/ka potrafi samodzielnie na bardzo dobrym poziomie poddać krytycznemu oglądowi dzieło literackie z zakresu literatury Młodej Polski w ujęciu komparatystycznym

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

- wykład (30 godz.) + 15 godz. (wykład z Arcydzieł lit. powsz. – ALP*)

- ćwiczenia (30 godz.)

- przygotowanie do ćwiczeń (4 godz.)

- udział w konsultacjach (1 godz.)

- przygotowanie do egzaminu (10 godz.)

Razem: 90 godz.; ECTS: 2+1 pkt.

* Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem również punktowana) łącznie z

literaturą odpowiednich epok.

Język wykładowy polski

Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

nie przewiduje się

Literatura

Z listy wybierane są pozycje

bibliograficzne (w porozumieniu z

prowadzącym przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura uzupełniająca dla studentów

szczególnie zainteresowanych

problematyką zajęć do wykorzystania

w przyszłej pracy zawodowej.

Literatura podstawowa: - A. Hutnikiewicz, Młoda Polska, Warszawa 1994. - M. Podraza-Kwiatkowska, Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992. - K. Wyka, Młoda Polska, t. 1-2, wyd. dowolne. - J. Kulczycka-Saloni, I. Maciejewska, A. Z. Makowiecki, R. Taborski, Młoda

Polska, Warszawa 1991. - T. Walas, Ku otchłani. Dekadentyzm w literaturze polskiej lat 1890-1905,

Kraków 1986. - Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-

Kwiatkowska, Wrocław 2000. - Stulecie Młodej Polski. Studia pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków

1995. - Antologia liryki Młodej Polski, oprac. I. Sikora, Wrocław 1990. - Poezja Młodej Polski, oprac. M. Jastrun, Wrocław 1967 (BN I ). - Poetki przełomu XIX i XX wieku, opr. J. Zacharska , Białystok 2000. - W. Berent, Próchno, Wrocław 1979 (BN I, 234). - S. Wyspiański, Warszawianka-Noc listopadowa-Lelewel, Wrocław (BN I,

193). - J. A. Kisielewski, Dramaty, Wrocław 1969 (BN I, 196). - S. Wyspiański, Klątwa, (wyd. dowolne). - S. Przybyszewski, Śnieg, Kraków 2002. - Boy, Słówka (wyd. dowolne). - A. Nowaczyński, Gladiolus tavernalis [w:] tegoż, Małpie zwierciadło,

Kraków 1974. - S. Brzozowski, Miriam - zagadnienie kultury; Legenda Młodej Polski;

K. Irzykowski, Szaniec Pałuby; Glossy do współczesnej literatury polskiej; Dwie rewolucje [w:] Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, wyd. dowolne (BN I, 212).

Literatura uzupełniająca: - Obraz literatury polskiej XIX i XX w., Seria V. Literatura okresu Młodej

Polski, t.1-4, pod red. K. Wyki, A. Hutnikiewicza i M. Puchalskiej, Warszawa-Kraków 1968-1977.

J. Tomkowski, Młoda Polska, Warszawa 2001. - Salome i Androgyne; Bóg, ofiara, clown czy psychopata [w:] M. Podraza-

Kwiatkowska, Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków 1994. - Somnabulicy; Ciemność na nas uderza [w:] M. Podraza-Kwiatkowska,

Somnabulicy, dekadenci, herosi, Kraków 1985. - J. Prokop, Konkwistador na morzach mroku [w:] T. Miciński, Poezje,

Kraków 1980. - Rozbita dusz i jej cień (Tetmajer) [w:] M. Stala, Pejzaż człowieka, Kraków

1994. - J. Jakóbczyk, Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Zbliżenia, Katowice 2001. - Poetki Młodej Polski, opr. J. Z. Jakubowski, Warszawa 1963.

- Kobieta fatalna czy fatum natury [w:] W. Gutowski, Nagie dusze i maski, Kraków 1992.

- A. Wydrzycka, Rymów gałązeczki skrzydlate. W świecie poetyckim Bronisławy Ostrowskiej, Białystok 1998.

- S. Sierotwiński, Maryla Wolska. Środowisko, życie, twórczość, Wrocław 1963.

- E. Boniecki, Modernistyczny dramat ciała (Maria Komornicka), Warszawa 1998.

- M. Baranowska, W noc pójdę ciemną [w:] tejże, Kraj modernistycznego cierpienia, Warszawa 1981.

- M. Podraza-Kwiatkowska, Tragiczna wolność (o M. Komornickiej), [w:] tejże, Somnabulicy-dekadenci-herosi, Kraków 1985.

- W. Gutowski, Erotyczne bestiarium Młodej Polski, [w:] tegoż, Mit-Eros-Sacrum. Sytuacje młodopolskie, Bydgoszcz 1999.

- J. Garbaczowska, Berent, OLP XIX i XX w, s.5, t.3. - J. Paszek, Styl powieści Wacława Berenta, Katowice 1976. - M. Popiel, Retoryka zła w Próchnie Wacława Betrenta [w:] Lektury

polonistyczne, pod red. G. Matuszek, Kraków 2001, tom II. - M. Głowiński, Powieść młodopolska, Wrocław 1969. - A. Makowiecki, Wstęp do: Młodopolski portret artysty, Warszawa 1971 . - A. Łempicka, Przewodnik po Nocy listopadowej [w:] S. Wyspiański, Noc

listo-padowa, Kraków 1973. - A. Łempicka, Wyspiański - pisarz dramatyczny, Kraków 1973. - J. Dynak, Przybyszewski, Wrocław 1994. - E. Boniecki, Struktura „nagiej duszy”, Warszawa 1993. - Roman Zimand, Róża - próba lektury [w:] tegoż, Szkice, Warszawa 1964. - J. Dynak, Przybyszewski, Wrocław 1994. - R. Taborski, Trzech dramatopisarzy modernistycznych: Przybyszewski,

Kisielewski, Szukiewicz, Warszawa 1965. - T. Weiss, Legenda i prawda Zielonego Balonika, Kraków 1987.

IC1/15 LITERATURA DWUDZIESTOLECIA

MIĘDZYWOJENNEGO (WYKŁAD I ĆW. WARSZTATOWE) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura dwudziestolecia międzywojennego

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury

Polskiej XX Wieku

Kod przedmiotu IC1/15

Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

Filologia polska Studia pierwszego

stopnia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr studiów III rok, semestr 5

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

dr hab. Janusz Pasterski, prof. UR

Imię i nazwisko osoby prowadzącej

(osób prowadzących) zajęcia z

przedmiotu

dr hab. Janusz Pasterski, prof. UR, dr Stanisław Dłuski,

Cele zajęć z przedmiotu

C1 - zapoznanie studentów z najważniejszymi zjawiskami dotyczącymi literatury polskiej okresu

dwudziestolecia międzywojennego w kontekście historycznym, społecznym, politycznym, kulturowym i

artystycznym.

C2 – umiejętność samodzielnej analizy podstawowych zjawisk historycznoliterackich epoki.

C3 – umiejętność sytuowania utworów z okresu dwudziestolecia międzywojennego w różnych

kontekstach oraz tradycji literackiej.

C4 – umiejętność określenia ukrytych sensów dzieł literackich epoki.

Wymagania wstępne Znajomość literatury i kultury okresu dwudziestolecia

międzywojennego na poziomie szkoły średniej.

Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu procesu

historycznoliterackiego epok wcześniejszych, znać uwarunkowania

periodyzacji oraz podłoże związków rozwoju literatury z procesami

społecznymi; do posiadanych kompetencji studenta powinna należeć także

podstawowa wiedza z zakresu przedmiotów: Poetyka, Teoria literatury oraz

Analiza dzieła literackiego.

Efekty kształcenia

Wiedza:

IC1/13_W01 – definiuje najważniejsze zjawiska

literackie epoki;

K1A_

W04

+++

IC1/13_W02 – opisuje genezę i rozwój kierunków

literackich oraz grup poetyckich;

K1A_

W09

+++

IC1/13_W03 – charakteryzuje poetyki grupowe i

indywidualne;

K1A_

W09

+++

IC1/13_W04 – rozpoznaje układy fabularne i kreacje K1A_

bohaterów w utworach z listy lektur obowiązkowych; W17

+++

Umiejętności:

IC1/13_U01 – porządkuje zjawiska literackie

epoki;

K1A_

U07

+++

IC1/13_U02 – dobiera odpowiednie konteksty

historycznoliterackie i artystyczne;

K1A_

U08

+++

IC1/13_U03 – analizuje i interpretuje utwory

literackie;

K1A_

U10

+++

Kompetencje społeczne:

IC1/13_K01 – dąży do wyjaśnienia problemu

historycznoliterackiego;

K1A_

K08

+++

IC1/13_K02 – jest zorientowany/a na pogłębianie

wiedzy zdobytej na zajęciach;

K1A_

K03

+++

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 30 godzin, ćw. warsztatowe – 30 godzin.

Treści programowe

A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Liczba godzin

1. Terminologia, periodyzacja oraz historyczno-kulturowe tło

epoki; ośrodki życia literackiego i artystycznego; czasopisma

literackie i artystyczne; ważniejsze programy i dyskusje

4 godz.

literackie okresu.

2. Zagadnienia filozoficzno – kulturowe epoki, ważne wydarzenia polityczne, zjawisko kryzysu wartości, behawioryzm, rozwój psychoanalizy, teoria archetypów Junga, egzystencjalizm, historiozofia Spenglera, bergsonizm, nowa estetyka, rozwój teatru, filmu i muzyki.

4 godz.

3. Główne kierunki i formacje poetyckie oraz historycznie uwarunkowana ewolucja liryki międzywojennej. Liryka międzywojenna w kręgu programów i poszukiwań awangardowych (ekspresjonizm, formizm, futuryzm i Awangarda krakowska); tendencje klasycyzujące i poetyka codzienności (L. Staff, poezja skamandrycka); poezja międzywojenna wobec zagrożeń cywilizacji – katastrofizm i progresywizm (Druga Awangarda, poezja proletariacka).

8 godz.

4. Nurty w prozie (proza obywatelska, społeczna,

psychologiczna, mitologiczno-katastroficzna, groteska oraz

proza niefikcjonalna: autobiograficzna i reportażowa).

6 godz.

5. Tradycja i nowatorstwo w dramacie i teatrze dwudziestolecia

(J. Szaniawski, S. Żeromski, S. I. Witkiewicz, W. Gombrowicz).

4 godz.

6. Krytyka literacka i jej najważniejsi przedstawiciele (K.

Irzykowski, T. Boy-Żeleński).

2 godz.

7. Podsumowanie i historycznoliteracka ocena epoki. 2 godz.

Suma godzin 30 godz.

B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych Treści merytoryczne Liczba godzin

1. Zajęcia organizacyjne – omówienie programu ćwiczeń i

warunkach zaliczenia. Podstawowa literatura przedmiotu:

podręczniki, syntezy, monografie, opracowania lektur.

2 godz.

2. „Nigdy nie było tak pięknej plejady”. Grupa literacka

Skamander – dzieje, poetyka, twórcy.

4 godz.

3. Tradycja romantyczna i narodowy dyskurs w Karmazynowym

poemacie Jana Lechonia.

2 godz.

4. „Idę młody, genialny” – program i praktyka futuryzmu

polskiego. Wiersze Brunona Jasieńskiego i Tytusa

Czyżewskiego.

2 godz.

5. Awangarda krakowska. Powstanie i rozwój grupy. Czasopisma

„Zwrotnica” i Linia”. Główni przedstawiciele: T. Peiper, J.

Przyboś, J. Kurek, J. Brzękowski. Program awangardy.

2 godz.

Wczesne wiersze Juliana Przybosia.

6. Przedwiośnie Stefana Żeromskiego – geneza i podłoże ideowe

powieści, wizja rewolucji a mit szklanych domów, obraz

Nawłoci, zagadnienia obywatelskie, kreacja głównego

bohatera (dojrzewanie do bycia obywatelem), osobliwości

kompozycji i narracji.

2 godz.

7. Proza realizmu psychologicznego. Opowiadania Jarosława

Iwaszkiewicza (Panny z Wilka, Brzezina, Młyn nad Utratą).

2 godz.

8. Druga Awangarda i katastrofizm. Próba charakterystyki

zjawiska. Symboliczno-magiczna poezja J. Czechowicza.

Wizjoneryzm i klasycyzm Cz. Miłosza (Trzy zimy, 1936).

2 godz.

9. Psychologizm w prozie dwudziestolecia międzywojennego.

Zazdrość i medycyna (1933) M. Choromańskiego jako dzieło

powieściowego konstrukcjonizmu.

2 godz.

10. Groteskowo-ironiczna wizja świata w Ferdydurke Witolda

Gombrowicza. Filozoficzno-egzystencjalne problemy istnienia

człowieka w rzeczywistości pozorów i fałszów.

2 godz.

11. Mityzacja rzeczywistości w prozie Brunona Schulza (Sklepy

cynamonowe, Sanatorium pod Klepsydrą).

2 godz.

12. „Metafizyczne grymasy”. Dramaturgia i teoria Czystej Formy

Stanisława Ignacego Witkiewicza (na przykładzie dramatu

Szewcy).

2 godz.

13. Psychologiczny dramat realistyczny oraz dramat

awangardowy z okresu dwudziestolecia międzywojennego

(Jerzy Szaniawski, Żeglarz, Witold Gombrowicz Iwona,

księżniczka Burgunda).

2 godz.

14. Sól ziemi Józefa Wittlina jako powieść antywojenna. 2 godz.

Suma godzin 30 godz.

C. Metody

dydaktyczne

Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, analiza i interpretacja tekstów

źródłowych, praca w grupach, analiza przypadków, dyskusja.

Sposób(y) i

forma(y) zaliczenia

Wykład – egzamin ustny.

Ćwiczenia warsztatowe:

Ocena formatywna (bieżąca):

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,

zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);

F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygotowanie wypowiedzi, referatu,

prezentacji, przedstawienie wyników własnych badań itp.);

Ocena podsumowująca:

ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych.

Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria

oceny

Lp. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

IC1/13_W01

Student nie

rozróżnia i nie

definiuje

żadnego z

ważnych

zjawisk

literackich

epoki.

Student

rozróżnia i

definiuje

podstawowe

zjawiska

literackie epoki.

Student

rozróżnia i

definiuje

większość

najważniejszych

zjawisk

literackich

epoki.

Student

rozróżnia i

definiuje

wszystkie

najważniejsze

zjawiska

literackie epoki.

Efekt 2

IC1/13_W02

Student nie

opisuje genezy i

rozwoju

kierunków

literackich oraz

grup poetyckich.

Student opisuje

genezę i rozwój

głównych

kierunków

literackich oraz

grup poetyckich.

Student opisuje

genezę i rozwój

większości

kierunków

literackich oraz

grup poetyckich.

Student opisuje

genezę i rozwój

wszystkich

kierunków

literackich oraz

grup poetyckich.

Efekt 3

IC1/13_W03

Student nie

charakteryzuje

poetyk

grupowych i

indywidualnych.

Student

charakteryzuje

główne poetyki

grupowe i

indywidualne.

Student

charakteryzuje

większość

poetyk

grupowych i

indywidualnych.

Student

charakteryzuje

wszystkie

poetyki

grupowe i

indywidualne.

Efekt 4

IC1/13_W04

Student nie

rozpoznaje

układów

fabularnych i

kreacji

bohaterów w

utworach z listy

lektur

obowiązkowych.

Student

rozpoznaje

główne układy

fabularne i

kreacje

bohaterów w

utworach z listy

lektur

obowiązkowych.

Student

rozpoznaje

większość

układów

fabularnych i

kreacji

bohaterów w

utworach z listy

lektur

obowiązkowych.

Student

rozpoznaje

wszystkie

układy

fabularne i

kreacje

bohaterów w

utworach z listy

lektur

obowiązkowych.

Efekt 5

IC1/13_U01

Student nie

porządkuje

zjawisk

literackich

Student

porządkuje

podstawowe

zjawiska

Student

porządkuje

większość

zjawisk

literackich

Student

porządkuje

wszystkie

zjawiska

epoki. literackie epoki. epoki. literackie epoki.

Efekt 6

IC1/13_U02

Student nie

dobiera

odpowiednich

kontekstów

historycznolit.

i

artystycznych.

Student dobiera

podstawowe

konteksty

historycznolit.

i

artystyczne.

Student dobiera

szerokie

konteksty

historycznolit.

i

artystyczne.

Student dobiera

szerokie i

różnorodne

konteksty

historycznolit.

i

artystyczne.

Efekt 7

IC1/13_U03

Student nie

potrafi

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć) z

uwzględnieniem

ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student potrafi

w dostatecznym

stopniu

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć) z

uwzględnieniem

ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student potrafi

samodzielnie i

w dobrym

stopniu

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć) z

uwzględnieniem

ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student potrafi

samodzielnie i

w bardzo

dobrym stopniu

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć) z

uwzględnieniem

ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 8

IC1/13_K01

Student nie dąży

do wyjaśnienia

problemu

historycznolit.

Student w

dostatecznym

stopniu dąży do

wyjaśnienia

problemu

historycznolit.

Student w dobry

sposób dąży do

wyjaśnienia

problemu

historycznolit.

Student w

bardzo dobry

sposób dąży do

wyjaśnienia

problemu

historycznolit.

Efekt 9

IC1/13_K02

Student nie jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy zdobytej

na zajęciach.

Student w

dostatecznym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy zdobytej

na zajęciach.

Student w

dużym stopniu

jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy zdobytej

na zajęciach.

Student w

bardzo dużym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy zdobytej

na zajęciach.

Całkowity

nakład pracy

studenta potrzebny

do osiągnięcia

Aktywność Liczba

godzin/ nakład

założonych efektów

w godzinach oraz

punktach ECTS

pracy studenta

wykład 30 godz. + 15 godz.

(wykład z Arcydzieł lit.

powsz. – ALP*)

konwersatorium 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 4 godz.

udział w konsultacjach 1 godz.

przygotowanie do egzaminu 10 godz.

SUMA GODZIN 90

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

2+1

* Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a

zatem również punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok.

Język wykładowy Polski

Praktyki zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się.

Literatura

Z listy wybierane są pozycje

bibliograficzne (w porozumieniu z

prowadzącym przedmiot na

zajęciach organizacyjnych).

Literatura podstawowa (obowiązkowa):

A. POEZJA

1. Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, wybór H. Zaworska, wstęp Z. Jarosiński,

Wrocław 1978 (BN I 230).

2. Czechowicz Józef, Wybór poezji, oprac. T. Kłak, wyd. drugie, Wrocław 1985 (BN I

199).

3. Lechoń Jan, Poezje, oprac. R. Loth, Wrocław 1990 (BN I 256).

4. Leśmian Bolesław, Poezje wybrane, oprac. J. Trznadel, wyd. trzecie, Wrocław 1991

(BN I 217).

5. Miłosz Czesław, Wiersze, t. 1-3, Kraków 1993 (i wyd. nast.).

6. Przyboś Julian, Sytuacje liryczne. Wybór poezji, wstęp E. Balcerzan, Wrocław 1989

(BN I 266).

7. Staff Leopold, Wybór poezji, wybór i wstęp M. Jastrun, przypisy oprac. M. Bojarska,

wyd. trzecie, Wrocław 1985 (BN I 181).

8. Tuwim Julian, Wiersze wybrane, oprac. M. Głowiński, wyd. czwarte rozszerzone,

Wrocław 1986 [i wyd. nast.] (BN I 184); Bal w Operze, przedmowa Cz. Miłosz,

Kraków 1999.

9. Wierzyński Kazimierz, Wybór poezji, wybór, oprac. tekstu, wstęp K. Dybciak,

komentarze K. i K. Dybciak, Wrocław 1991 (BN I 275).

B. PROZA

1. Choromański Michał, Zazdrość i medycyna. Poznań 1979 (i wyd. nast.).

2. Dąbrowska Maria, Noce i dnie, posłowie E. Korzeniewska, t. 1 Bogumił i Barbara, t. 2

Wieczne zmartwienie, Warszawa 1972 (i inne wyd.).

3. Gombrowicz Witold, Dzieła, red. naukowa tekstu J. Błoński, t. 2, Ferdydurke, Kraków

1989 (i inne wyd.).

4. Iwaszkiewicz Jarosław, Opowiadania wybrane, oprac. A. Zawada, Wrocław 2001 (BN I

303) [tu: Panny z Wilka, Brzezina, Młyn nad Utratą].

5. Kuncewiczowa Maria, Cudzoziemka. Powieść, Warszawa 1957 (i inne wyd.).

6. Nałkowska Zofia, Granica, oprac. W. Wójcik, Wrocław 1971 (BN I 204).

7. Schulz Bruno, Opowiadania. Wybór esejów i listów, oprac. J. Jarzębski, wyd. drugie

przejrzane i uzupełnione, Wrocław 1989 (BN I 264).

8. Wittlin Józef, Sól ziemi, oprac. E. Wiegandt, Wrocław 1991 (BN I 278).

9. Żeromski Stefan, Przedwiośnie, oprac. Z. J. Adamczyk, Wrocław 1982 (BN I 242).

C. DRAMAT

1. Gombrowicz Witold, Dzieła, red. naukowa tekstu J. Błoński, t. VI, Dramaty, Kraków

1986 (i inne wyd.) [tu: Iwona, księżniczka Burgunda].

2. Szaniawski Jerzy, Wybór dramatów, oprac. A. Hutnikiewicz, Wrocław 1988 (BN I 263)

[tu: Żeglarz].

3. Witkiewicz Stanisław Ignacy, Wybór dramatów, wybór i wstęp J. Błoński, tekst i

przypisy M. Kwaśny, wyd. drugie popr., Wrocław 1983 (BN I 221) [tu: wstęp oraz

Szewcy].

D. KRYTYKA

1. „Kartografowie dziwnych podróży”. Wypisy z polskiej krytyki literackiej XX wieku,

redakcja i wstęp M. Wyka, oprac. K. Biedrzycki [i in.], Kraków 2004 (tu: S. Żeromski,

Literatura a życie polskie; S. Żeromski, Snobizm i postęp; K. Irzykowski, Plagiatowy

charakter przełomów literackich w Polsce; L. Fryde, Dwa pokolenia; K. Wyka, S.

Napierski, Dwugłos o Schulzu; B. Schulz, „Ferdydurke”).

2. Peiper Tadeusz, Pisma wybrane, oprac. S. Jaworski, Wrocław 1979 (BN I 235) [tu: wstęp, Miasto, masa, maszyna, Metafora teraźniejszości, Poezja jako budowa].

3. Witkiewicz Stanisław Ignacy, Bez kompromisu. Pisma krytyczne i publicystyczne, oprac. J. Degler, Warszawa 1976 [tu: J. Degler: Witkacy nieznany, O Czystej Formie]. E. LITERATURA POWSZECHNA

1. Bułhakow Michaił, Mistrz i Małgorzata, tłum. I. Lewandowska, W. Dąbrowski, wstęp A. Drawicz, oprac. tekstu i przypisy G. Przebinda, Wrocław 1990 (BN II 229).

2. Eliot Thomas Stearns, Wybór poezji, wybór tekstów K. Boczkowski, W. Rulewicz,

wstęp W. Rulewicz, komentarze K. Boczkowski, W. Rulewicz, Wrocław 1990 (BN II

230) [tu: wstęp, Jałowa ziemia w przekładzie Czesława Miłosza].

3. Hašek Jaroslav, Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej, przeł. P. Hulka-Laskowski, posłowie E. Madany, t. 1-4, Warszawa 1982.

4. Kafka Franz, Proces, przeł. B. Schulz, Warszawa 1957 (i wyd. nast.). 5. Mann Thomas, Czarodziejska góra, przeł. J. Kramsztyk, posłowie R. Karst, t. 1-2,

Warszawa 1965 (i wyd. nast.). 6. Remarque Erich Maria, Na Zachodzie bez zmian, przeł. S. Napierski, Warszawa 1967 (

i wyd. nast.).

F. OPRACOWANIA

1. Gazda Grzegorz, Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku,

Warszawa 2000.

2. Hutnikiewicz Artur, Od Czystej Formy do literatury faktu. Główne teorie i programy

literackie XX stulecia, Warszawa 1988.

3. Jarzębski Jerzy, Proza dwudziestolecia, Kraków 2005.

4. Kwiatkowski Jerzy, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2000.

5. Kwiatkowski Jerzy, Literatura Dwudziestolecia, Warszawa 1990.

6. Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne. II wojna światowa, red. R.

Nycz, J. Jarzębski, t. 1-2, Kraków 1997-1998.

7. Nasiłowska Anna, Trzydziestolecie 1914-1944, Warszawa 1995.

8. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. S.6. Literatura polska w okresie

międzywojennym, red. J. Kądziela, J. Kwiatkowski, I. Wyczańska, t. 1-2, Kraków 1979,

t. 3-4 Kraków 1993.

9. Poeci dwudziestolecia międzywojennego, red. I. Maciejewska, t.1-2, Warszawa 1982.

10. Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia, wybór i wstęp M. Głowiński i J.

Sławiński, przypisy oprac. J. Stradecki, cz. 1–2, Wrocław 1987 (i wyd. nast.), BN I 253.

11. Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B. Faron, Warszawa 1972.

Literatura uzupełniająca (nieobowiązkowa):

Apollinaire Guillaume, Wybór poezji, oprac. J. Kwiatkowski, Wrocław 1975 (BN II 176) [tu:

wstęp oraz wybór wierszy].

Broniewski Władysław, Poezje 1923–1961, wybór, oprac. i szkic wstępny o poecie W.

Woroszylski, Warszawa 1995.

Czyżewski Tytus, Poezja i próby dramatyczne, oprac. A. Baluch, Wrocław 1992 (BN I 273).

Dąbrowska Maria, Opowiadania, oprac. W. Maciąg, Wrocław 1972 (BN I 208) [tu:

opowiadania z tomów Uśmiech dzieciństwa oraz Ludzie stamtąd].

Gałczyński Konstanty Ildefons, Wybór poezji, oprac. M. Wyka, wyd. piąte uzupełnione,

Wrocław 1983 (BN I 189).

Huxley Aldous, Nowy wspaniały świat, przeł. B. Baran, Warszawa 2003.

Hesse Hermann, Wilk stepowy, przeł. G. Mycielska, posłowie H. Orłowski, Poznań 1984.

Jasieński Bruno, Utwory poetyckie, manifesty, szkice, oprac. E. Balcerzan, Wrocław 1972 (BN I

211).

Kaden-Bandrowski Juliusz, Generał Barcz, oprac. M. Sprusiński, wyd. II, Wrocław 1984 (BN I

223).

Krzyk i ekstaza. Antologia polskiego ekspresjonizmu, oprac. J. Ratajczak, Poznań 1987 (wstęp i

Literatura uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką

zajęć do wykorzystania w przyszłej

pracy zawodowej.

wybrane teksty).

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria, Wybór poezji, oprac. J. Kwiatkowski, wyd. czwarte

rozszerzone, Wrocław 1980 (BN I 194).

Poezja polska. Antologia w układzie Stanisława Grochowiaka i Janusza Maciejewskiego, t. II,

Warszawa 1973 (tu: t. 2).

Polska awangarda poetycka. Programy lat 1917-1923. Antologia poetycka, oprac. A. Lam, t. 1-2,

Kraków 1969.

Rembek Stanisław, W polu, wstęp P. Kuncewicz, Warszawa 1996.

Słonimski Antoni, Poezje zebrane, wyd. drugie, Warszawa 1970 (lub:) 138 wierszy, Warszawa

1984.

Strug Andrzej, Pokolenie Marka Świdy, posłowie J. Pieszczachowicz, wyd. 2, Kraków 1985.

Uniłowski Zbigniew, Wspólny pokój i inne utwory, oprac. B. Faron, Wrocław 1976 (BN I 224)

[tu: Wspólny pokój].

Witkiewicz Stanisław Ignacy, Dzieła wybrane, t. 3, Nienasycenie, Warszawa 1985.

„Wstań Polsko moja!” Poezje z lat 1914-1918, Warszawa 1988 (np. Edward Słoński, Józef

Relidzyński, Józef Mączka, Zdzisław Dębicki, Józef Andrzej Teslar).

Żeleński Tadeusz (Boy), Pisma, red. H. Markiewicz, t. 1-28, Warszawa 1956-1975. T. 6. Szkice

literackie, oprac. H. Markiewicz, 1956. T. 8-10. Mózg i płeć, oprac. i przedmowa J. Kott,

1957. T. 19-23. Flirt z Melpomeną. Wieczór 1-10, 1963-1965.

Żeromski Stefan, Dzieła, red. S. Pigoń, wstęp H. Markiewicz, Seria III, t. 4, Uciekła mi

przepióreczka..., Warszawa 1957, [lub w:] Antologia dramatu polskiego 1918-1978,

oprac. S. W. Balicki i S. Marczak-Oborski, t. 1, Warszawa 1981.

Żeromski Stefan, Snobizm i postęp oraz inne utwory publicystyczne, wstęp i oprac. A.

Lubaszewska, Kraków 2003.

Opracowania uzupełniające (nieobowiązkowe):

Adamczyk Zdzisław J., Przedwiośnie. Prawda i legenda, Poznań 2001.

Błoński Jan, Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu, Kraków 1994.

Czytanie Schulza, red. J. Jarzębski, Kraków 1994.

Drewnowski Tadeusz, Rzecz Russowska. O pisarstwie Marii Dąbrowskiej, Kraków 1987.

Eustachiewicz Lesław, Dwudziestolecie 1919-1939, Warszawa 1990, Biblioteka „Polonistyki”.

Ficowski Jerzy, Regiony wielkiej herezji. Szkice o życiu i twórczości Brunona Schulza, Kraków

1975.

Głowiński Michał, Grupa literacka a model poezji. Przykład Skamandra, [w:] Style odbioru.

Szkice o komunikacji literackiej, Warszawa 1977.

Gorczyńska Renata [Ewa Czarnecka], Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem.

Komentarze, Kraków 1992 (i wyd. nast.).

Hutnikiewicz Artur, Żeromski, Warszawa 2000.

Jaworski Stanisław, Awangarda, Warszawa 1992.

Kowalczykowa Alina, Problemy i spory literackie w dwudziestoleciu 1918-1939, Warszawa

1978 (i 1981 wyd. rozszerzone).

Kwiatkowski Jerzy, Poezja Jarosława Iwaszkiewicza na tle dwudziestolecia międzywojennego,

Warszawa 1975.

Kwiatkowski Jerzy, Świat poetycki Juliana Przybosia, Warszawa 1972.

Literatura polska 1918-1975, red. A. Brodzka, H. Zaworska, S. Żółkiewski, t. I, 1918-1932,

Warszawa 1991, t. II, 1933-1944, Warszawa 1993 i J. Stradecki, Dokumentacja

bibliograficzna 1918-1944, Warszawa 1991.

Maciejewska Irena, Leopold Staff. Warszawski okres twórczości, Warszawa 1973.

Markowski Michał Paweł, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków

2007.

Ostasz Gustaw, W cieniu „Herostratesa”. O tradycjach romantyzmu w poezji polskiej lat 1914-

1939, Rzeszów 1993.

Poetyckie awangardy. Awangarda przedwojenna. Lekcja literatury z Piotrem Śliwińskim,

Kraków 2004.

Polska krytyka literacka 1919-1939. Materiały, t. 5, Warszawa 1966 [np.: T. Żeleński, S.

Baczyński, A. Stawar, L. Fryde, K. L. Koniński, K. Czachowski, K. W. Zawodziński].

Przybylski Ryszard, Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza 1916-1938, Warszawa

1970.

Sawicka Jadwiga, Julian Tuwim, Warszawa 1986.

Sławiński Janusz, Koncepcja języka poetyckiego Awangardy Krakowskiej, Wrocław 1965.

Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1996.

Stradecki Janusz, W kręgu Skamandra, Warszawa 1977.

Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.

Studia o prozie Brunona Schulza, red. K.Czaplowa, Katowice 1976.

Studia o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Wrocław 1971.

Twórczość Bolesława Leśmiana. Studia i szkice, red. T. Cieślak i B. Stelmaszczyk, Kraków 2000.

W stronę dwudziestolecia 1918-1939, studia i szkice o literaturze, red. Z. Andres, Rzeszów

1993.

Wójcik Włodzimierz, Legenda Piłsudskiego w polskiej literaturze międzywojennej, Katowice

1986.

Wyka Kazimierz, Rzecz wyobraźni, Warszawa 1959 (i wyd. nast.).

Zacharska Jadwiga, Skamander, Warszawa 1977.

Zaleski Marek, Przygoda drugiej awangardy, Wrocław 1984.

Zaworska Helena, Opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza, Warszawa 1985.

Zawada Andrzej, Dwudziestolecie literackie, Wrocław 1995.

IC1/16 LITERATURA PO 1939 R.

(WYKŁAD I ĆW. WARSZTATOWE) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Literatura po 1939 r.

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury

Polskiej XX Wieku

Kod przedmiotu IC 1/16

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia Polska Studia

pierwszego stopnia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr

studiów

Rok III, semestr 5 i 6

Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

dr Anna Wal

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej ( osób

prowadzących) zajęcia z

przedmiotu

dr hab. prof. UR Zenon Ożóg, prof. UR dr hab. Janusz Pasterski,

dr S. Dłuski, dr Anna Jamrozek-Sowa, dr Agata Paliwoda,

dr hab. prof. UR Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna Wal, dr Jan

Wolski

Cele zajęć z przedmiotu

C1 - zapoznanie studentów z najważniejszymi nurtami i prądami literatury polskiej po roku 1939

w kontekście historycznym, społecznym, politycznym, kulturowym i artystycznym.

C2 – rozwijanie umiejętności samodzielnej analizy podstawowych zjawisk

historycznoliterackich epoki.

C3 – umiejętność sytuowania utworów z literatury polskiej po roku 1939 w różnych kontekstach.

C4 – umiejętność określenia ukrytych sensów dzieł literackich epoki.

Wymagania

wstępne

Znajomość literatury polskiej po 1939 roku na poziomie szkoły średniej.

Student powinien także posiadać wiedzę z zakresu procesu

historycznoliterackiego epok wcześniejszych (zwłaszcza z przedmiotu

Dwudziestolecie międzywojenne), znać uwarunkowania periodyzacji oraz podłoże

związków rozwoju literatury z procesami społecznymi; do posiadanych

kompetencji studenta powinna należeć także średniozaawansowana wiedza z

zakresu przedmiotów: Poetyka, Teoria literatury oraz Analiza i interpretacja dzieła

literackie.

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/14_W01 – student/ka charakteryzuje główne

prądy i nurty literatury polskiej po roku 1939.

K1A_

W09

+++

Umiejętności:

IC1/14_U01 – student/ka porządkuje zjawiska literackie

epoki;

K1A_

U07

+++

IC1/14_U02 – student/ka dobiera odpowiednie

konteksty historycznoliterackie i artystyczne;

K1A_

U08

+++

IC1/14_U03 – student/ka analizuje i interpretuje utwory

literackie;

K1A_

U11

+++

IC1/14_U04 –student/ka rozpoznaje cechy stylu i

poetyki, a także motywy.

K1A_

U10

+++

Kompetencje społeczne:

IC1/14_K01 – student/ka jest zorientowany/a na

pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach z literatury polskiej po

1939 roku.

K1A_

K03

+++

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 30 godz.

Ćw. warsztatowe – 30+30 godz.

Treści programowe

A. Problematyka wykładu

Treści merytoryczne przedmiotu LICZBA

GODZIN

1. Periodyzacja literatury polskiej po 1939 roku (zwięzła charakterystyka

epok historyczno-literackich, prądów i pokoleń) w tradycyjnym ujęciu oraz

omówienie nowych propozycji periodyzacyjnych ( modernizm, nowoczesność;

postmodernizm, postnowoczesność).

2

2. Literatura i kultura polska w latach drugiej wojny światowej w kraju i na obczyźnie: charakterystyka zjawiska, literatura i czyn zbrojny, liryka żołnierska, proza, dramat.

Twórczość literacka pokolenia wojennego, najwybitniejsze indywidualności, stosunek do tradycji literackiej.

3

3. Wojna i okupacja w literaturze: literatura Holocaustu, literatura lagrowa i łagrowa, proza kresowa, „obrachunki inteligenckie”. Różnorodność artystycznych ujęć problematyki wojennej.

3

4. Ważniejsze ośrodki życia kulturalnego na obczyźnie: pisma, związki twórcze, wydawnictwa, rozgłośnie radiowe.

Charakterystyka literatury emigracyjnej: tematy, motywy i toposy , gatunki. Wybitne osobowości literatury emigracyjnej i najważniejsze dzieła.

4

5. Socrealizm – doktryna i praktyka. Literackie świadectwa odwilży.

Twórczość tzw. przełomu październikowego.

2

6. Poezja po październiku 1956: spóźnione debiuty i pokolenie „Współczesności”; bogactwo myślowe i artystyczne, wielość poetyk: klasycyzm, lingwizm, turpizm, poezja wyzwolonej wyobraźni, „ironiczny moralizm” -„konceptyzm”.

Londyńska grupa „Kontynenty”.

4

7. Proza po 1956 roku– tematy, gatunki, nurty, wpływ literatury światowej (m. in.: rozliczenia z socrealizmem - pamflet, parabola historyczna, tzw. realizm „antysocjalistyczny”, „czarna proza” ; temat wojny, mit kresów, nurt wiejski, powieść historyczna, fantastyka, formy autobiograficzne, sylwy…)

4

8. Dramat polski na tle dwudziestowiecznych awangard. 2

9. Twórczość Nowej Fali: kontekst polityczny, charakterystyka, wybrani przedstawiciele, poetyka, etyka i metafizyka.

2

10. Zmagania z komunizmem w literaturze i kulturze polskiej: literatura i kultura „drugiego obiegu”, literatura dysydencka, literatura stanu wojennego.

2

11. Kultura po 1989 roku. Czasopisma literackie. Poezja polska po 1989, pokolenie „bruLionu”: barbarzyńcy i klasycyści,

nowy model poezji lingwistycznej, poezja „ośmielonej wyobraźni”. Proza polska po roku 1989: proza „korzenna”, proza „małych ojczyzn”,

proza „miejsc gdańskich”, feminizm w literaturze. Literatura „krytyczna”. Nowa intymistyka.

2

Suma godzin

3

0

B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych

Treści merytoryczne przedmiotu

LICZBA GODZIN

1. Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie studentów z programem zajęć, omówienie form i sposobów ich prowadzenia i zaliczenia oraz listy lektur.

2

2. Poezja okupacyjna Czesława Miłosza na podstawie poematu Świat (poema naiwne) i cyklu poetyckiego Głosy biednych ludzi.

4

3. Poezja Krzysztofa Kamila Baczyńskiego na wybranych przykładach: erotyki, wiersze religijne, wiersze kosmogoniczne, katastrofizm i próby historiozofii.

2

4. Twórcy z kręgu „Sztuki i Narodu” - na wybranych przykładach. poezja Tadeusza Gajcego.

2

5. Moralny wymiar przeżycia wojennego w poezji Tadeusz Różewicza; wiersz „różewiczowski” .

2

6. Wojna i okupacja w literaturze; wojna i forma. Obraz września 1939 roku – Polska jesień Jana Józefa Szczepańskiego. Literatura łagrowa na przykładzie W domu niewoli Beaty Obertyńskiej i

wybranych wierszy „syberyjskich” poetki. Zagłada Żydów w literaturze polskiej na przykładzie Czarnego potoku Leopolda

Buczkowskiego.

6

7. „Obrachunki inteligenckie” w kraju i na emigracji: Stanisław Dygat i Andrzej Bobkowski.

2

8. Emigracyjna twórczość Witolda Gombrowicza. „Ojczyzna” i „Synczyzna” - rozliczenie z tradycjami polskości, wizerunek

społeczeństwa polskiego w Trans-Atlantyku. Dziennik Witolda Gombrowicza jako przykład diarystyki literackiej.

4

9. Eseistyka Jerzego Stempowskiego a polska szkoła eseju. 2

10. Socrealizm w kulturze i literaturze polskiej, program i poetyka na

przykładzie poezji.

2

11. Literatura odwilży i rozrachunków z socrealizmem. Adam Ważyk Poemat dla dorosłych; antytotalitarna parabola czy moralitet? - Ciemności kryją ziemię Jerzego Andrzejewskiego.

4

12. Polska poezja po 1956 roku, różnorodność nurtów i poetyk – na wybranych przykładach.

Poezja lingwistyczna i metafizyka rzeczy - Miron Białoszewski. Cykl poetycki Pan Cogito Zbigniewa Herberta. Konieczność i przypadek, ironia i etyka w poezji Wisławy Szymborskiej. Turpizm w poezji Stanisława Grochowiaka i Andrzeja Bursy.

8

13. Proza polska po roku 1956:

Proza egzystencjalnego buntu: opowiadania z tomu Pierwszy krok w chmurach

lub Ósmy dzień tygodnia Marka Hłaski.

Próba opisania rzeczywistości - Tadeusz Konwicki: Sennik współczesny lub

Mała apokalipsa .

Proza tematu galicyjskiego, literacki obraz sztetł - Juliana Stryjkowskiego,

Głosy w ciemności lub Austeria.

Epitafium dla kultury polskiej wsi: powieść Kamień na kamieniu Wiesława

Myśliwskiego.

Dylematy etyczne spisku i zdrady w powieści Władysława Lecha Terleckiego

Spisek lub Dwie głowy ptaka.

historia i Kresy w prozie Józefa Mackiewicza

e) proza tzw. nurtu wiejskiego – W. Myśliwski, Kamień na kamieniu

8

14. Dramat powojenny – problematyka, przemiany gatunku (Tadeusz Różewicz Kartoteka, Sławomir Mrożek Emigranci).

4

15. Poezja Pokolenia ’68 (Nowej Fali) na przykładzie twórczości poetyckiej Ewy Lipskiej lub Stanisława Barańczaka.

2

16. Proza po 1989 roku. Postmodernistyczna saga: Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk. Metafizyka prowincji: Opowieści galicyjskie Andrzeja Stasiuka.

4

17. Poeta zbuntowany w erze ponowoczesności - poezja Marcina Świetlickiego.

2

Suma godzin 60

Metody

dydaktyczne

A. Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, analiza i interpretacja

tekstów źródłowych, dyskusja, praca w grupach.

Sposób(y) i

forma(y) zaliczenia

Wykład – egzamin ustny.

Ćwiczenia audytoryjne:

Ocena formatywna (bieżąca):

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,

zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania

zajęć);

F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygotowanie referatu,

prezentacji, przedstawienie wyników własnych badań itp.);

Ocena podsumowująca:

ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych.

Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria

oceny Lp. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

IC1/14_W01

Student/ka nie

charakteryzuje

głównych

prądów i

nurtów

literatury

polskiej po

roku 1939.

Student/ka

charakteryzuje

niektóre z

głównych

prądów i

nurtów

literatury

polskiej po

roku 1939.

Student/ ka

charakteryzuje

większość

głównych

prądów i

nurtów

literatury

polskiej po

roku 1939

Student/ka

charakteryzuje

wszystkie

główne prądy i

nurty literatury

polskiej po

roku 1939.

Efekt 2

IC1/14_U01

Student/ka nie

porządkuje

zjawisk

literackich

epoki.

Student/ka

porządkuje

podstawowe

zjawiska

literackie

epoki.

Student/ka

porządkuje

większość

zjawisk

literackich

epoki.

Student/ka

porządkuje

wszystkie

zjawiska

literackie

epoki.

Efekt 3

IC1/14_U02

Student/ka nie

dobiera

odpowiednich

kontekstów

historycznolit.

i

artystycznych.

Student/ka

dobiera

podstawowe

konteksty

historycznolit.

i

artystyczne.

Student/ka

dobiera

szerokie

konteksty

historycznolit.

i

artystyczne.

Student/ka

dobiera

szerokie i

różnorodne

konteksty

historycznolit.

i

artystyczne.

Efekt 4

IC1/14_U03

Student/ka nie

potrafi

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć)

z

uwzględnienie

m ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi w

dostatecznym

stopniu

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć)

z

uwzględnienie

m ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi

samodzielnie i

w dobrym

stopniu

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć)

z

uwzględnienie

m ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi

samodzielnie i

w bardzo

dobrym

stopniu

analizować i

interpretować

treści utworów

literackich

(omawianych

podczas zajęć)

z

uwzględnienie

m ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

IC1/14_U04

Student/ka nie

rozpoznaje

cech stylu i

poetyki, a także

Student/ka

rozpoznaje w

dostatecznym

stopniu cechy

Student/ka

rozpoznaje w

dobrym

stopniu cechy

Student/ka

rozpoznaje w

bardzo dobrym

stopniu cechy

motywów. stylu i poetyki,

a także

motywy.

stylu i poetyki,

a także

motywy.

stylu i poetyki,

a także

motywy.

Efekt 6

IC1/14_K01

Student/ka nie

jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student/ka w

dostatecznym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student/ka w

dużym stopniu

jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student/ka w

bardzo dużym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Całkowity nakład

pracy studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych efektów

w godzinach oraz

punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy

studenta

wykład 30 godz. + 15 godz. (wykład z

Arcydzieł lit. powsz. – ALP*)

ćwiczenia 60 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 35 godz.

udział w konsultacjach 5 godz.

czas na napisanie referatu/eseju 5 godz.

przygotowanie do egzaminu 20 godz.

udział w egzaminie 2 godz.

SUMA GODZIN 172

LICZBA PUNKTÓW ECTS 1+5=6

* Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem również punktowana)

łącznie z literaturą odpowiednich epok.

Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe w

ramach przedmiotu

Nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane są pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z prowadzącym

przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

I. TEKSTY LITERACKIE (obowiązkowe):

J. Andrzejewski, Ciemności kryją ziemię, (w:) tegoż, Trzy opowieści, wstęp

W. Maciąg Wrocław 1998, BN I 228.

K.K. Baczyński, Wybór wierszy (zalecany: Wybór poezji, oprac. J. Święch,

Wrocław 1989, BN I 265).

Literatura uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką

zajęć do wykorzystania w

przyszłej pracy zawodowej.

M. Białoszewski, Wybór wierszy.

L. Buczkowski, Czarny potok, Warszawa 1954 i następne.

W. Gombrowicz, Trans-Atlantyk, (w:) Dzieła, t. 3, Kraków 1986.

S. Grochowiak, Wybór wierszy (zalecany: Wybór poezji, oprac. J.

Łukasiewicz, Wrocław 2000, BN I 296).

Z. Herbert, Wybór wierszy.

M. Hłasko, Pierwszy krok w chmurach, wstęp i oprac. J. Pyszny, Wrocław

1999, BN I 295 lub Ósmy dzień tygodnia (w:) M. Hłasko, Utwory wybrane, wybór M.

Komar i L. Kurpiewski, t.1, Warszawa 1986.

T. Konwicki, Mała apokalipsa, Warszawa 1994.

E. Lipska, Wybór wierszy.

Cz. Miłosz, Wybór wierszy.

S. Mrożek, Emigranci, Warszawa 2003.

W. Myśliwski, Kamień na kamieniu, Warszawa 1984.

T. Różewicz, Kartoteka, (w:) Teatr, wstęp J. Kelera, Kraków 1988, t. 1.

S. Różewicz, Wybór wierszy.

A. Stasiuk, Opowieści galicyjskie, Wołowiec 2001.

J. Stempowski, Eseje – wybór.

W. Szymborska, Wybór wierszy.

M. Świetlicki, Wybór wierszy.

O. Tokarczuk, Prawiek i inne czasy, Warszawa 1996.

II. OPRACOWANIA:

A. PODRĘCZNIKI:

S. Burkot, Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2003.

J. Święch, Literatura polska w latach drugiej wojny światowej, Warszawa

1997.

B. OPRACOWANIA ZALECANE:

E. Balcerzan, Poezja polska w latach 1939-1968, Warszawa 1998 lub E.

Balcerzan, Poezja polska 1939-1965, cz. 1, Warszawa 1982; cz. 2, Warszawa l988.

P. Czapliński, P. Śliwiński, Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po

prozie i poezji, Kraków 1999.

M. Danilewicz-Zielińska, Szkice o literaturze emigracyjnej, Wrocław 1992.

T. Drewnowski, Próba scalenia. Obiegi-wzorce-style, Warszawa 1997.

Z. Jarosiński, Literatura lat 1945-1975, Warszawa 1996.

A. Legeżyńska, P. Śliwiński, Poezja polska po roku 1968, Warszawa 2000.

Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t.1-2, pod red. R. Nycza i J.

Jarzębskiego, Kraków 1997-1999.

Literatura emigracyjna 1939-1989, t. 1, Katowice 1994, t. 2 Katowice

1996.

Literatura polska 1918-1975, t. 3: 1945-1975, pod red. A. Brodzkiej i T.

Bujnickiego, Warszawa 1996.

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa 2000,

t.1-2.

A. Nasiłowska, Literatura okresu przejściowego 1975-1996, Warszawa 2006

S. Stabro, Literatura polska 1944-2000 w zarysie, Kraków 2002.

Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1993.

Słownik realizmu socjalistycznego, red. Z. Łapiński, W. Tomasik, Kraków

2004.

J. Zieliński, Leksykon polskiej literatury emigracyjnej, Lublin 1989.

Literatura uzupełniająca:

Z listy lektur uzupełniających student/ka wybiera 15 pozycji oraz

dodatkowo 5 lektur z Arcydzieł literatury, których wykaz dołączono do programu

wykładu z tego przedmiotu.

A. POEZJA (cztery pozycje do wyboru):

S. Baliński, Wielka podróż (1941).

S. Barańczak, Wybór wierszy.

W. Bojarski, Pożegnanie z mistrzem, Warszawa 1983.

T. Borowski, wiersze z tomu Gdziekolwiek ziemia, (w:) Utwory wybrane,

oprac. A. Werner ,BN I 276.

R. Brandstaetter, Pieśń o moim Chrystusie, Warszawa 1960; Księga modlitw

dawnych i nowych, Poznań 1987.

W. Broniewski , (tomy:) Bagnet na broń, Drzewo rozpaczające (wyd.

dowolne).

Bryll E., Twarz nie odsłonięta (1963); Pusta noc (1983).

A. Bursa, Wybór wierszy

J. Ficowski, Wybór wierszy

T. Gajcy, Wybór poezji. Misterium niedzielne, oprac. S. Bereś, Wrocław

1992, BN I 283;

K.I. Gałczyński, Wybór wierszy

J. Hartwig, Wybór wierszy

J. Iwaszkiewicz, Wybór wierszy

M. Jastrun, Wybór wierszy

T. Jastrun, Węzeł polski, Kraków 1998.

A. Kamieńska, Wybór wierszy

T. Karpowicz, Wybór wierszy

S. J. Lec, Myśli nieuczesane nowe, (wyd. dow.)

J. Lechoń, (tomy) Lutnia po Bekwarku, Aria z kurantem), (w:) Poezje, oprac.

R. Loth, Wrocław 1990, BN I 256.

T. Nowak, Wybór wierszy

B. Obertyńska, Otawa (1945); Miód i piołun (1972) (w:) Wiersze wybrane,

Warszawa 1983.

H. Poświatowska, Wybór wierszy

J. Przyboś, ( tomy) Póki my żyjemy, Miejsce na ziemi , Najmniej słów (w:)

Utwory poetyckie. Zbiór, Warszawa 1979 .

A. Słucki, Wybór wierszy

L. Staff, ( wiersze z tomów) Wiklina (1954), Dziewięć muz, (w:) Wybór

poezji, oprac. i wstęp M. Jastrun, Wrocław 1963.

J. Szuber, Wybór wierszy

A. Świrszczyńska, Wybór wierszy

J. Twardowski, Wybór wierszy

A. Wat, Wybór wierszy

A. Ważyk, Poemat dla dorosłych, (w:) Wiersze wybrane, Warszawa 1978.

K. Wierzyński, (tomy) Ziemia-wilczyca (1941), Krzyże i miecze (1946), (w:)

Wybór poezji, wstęp K. Dybciak, Wrocław 1991, BN I 275.

R. Wojaczek, Wybór wierszy

K. Wojtyła-Jan Paweł II, Wybór wierszy (np. Poezje, dramaty, szkice;

Tryptyk rzymski , wstęp M. Skwarnicki, Kraków 2004).

A. Zagajewski, Wybór wierszy

B. Zadura, Wybór wierszy

B. PROZA (cztery pozycje do wyboru):

J. Andrzejewski, Przed sądem, Apel, Wielki Tydzień (opowiadania z tomu

Noc i inne opowiadania, Warszawa 1945); Popiół i diament, Warszawa 1973;

Bramy raju, (w:) Trzy opowieści, oprac. i wstęp W. Maciąg, Wrocław 1998; Miazga,

Londyn 1992.

M. Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 1970.

Bobkowski A., Opowiadania i szkice, Warszawa 1994.

J. Bocheński, Boski Juliusz, Warszawa 1961.

T. Borowski, Utwory wybrane, BN I 276, oprac. A. Werner.

K. Brandys, Obrona Grenady; Romantyczność; Wariacje pocztowe,

Warszawa 1972.

S. Chwin, Hanemann, Gdańsk 1995 albo: Esther, Gdańsk 1999.

M. Dąbrowska, Opowiadania, oprac. W. Maciąg, Wrocław 1972, BN I 208.

S. Dyga, Jezioro Bodeńskie, Warszawa 1981; Disneyland; Podróż.

K. Filipowicz, Opowiadania z tomu Krajobraz niewzruszony, 1947;

Pamiętnik antybohatera, Warszawa 1961.

W. Gombrowicz, Dziennik 1953-1956 (wybór),Kraków 1986.

H. Grynberg, Żydowska wojna, Warszawa 1965; Zwycięstwo, Paryż 1969.

Z. Haupt, Pierścień z papieru, 1963.

G. Herling-Grudziński, Wybór opowiadań, np.: Wieża, Pieta dell’Isola,

Książę Niezłomny, Most (w:) Pisma zebrane, Warszawa 1995-1996.

P. Huelle, Weiser Dawidek, Gdańsk 1987.

J. Iwaszkiewicz, Opowiadania (np.: Heydenreich, Zarudzie, Noc czerwcowa,

Tatarak) wyd. dowol.

A. Kijowski, Dziecko przez ptaka przyniesione, Warszawa 1968.

Kisielewski S., Sprzysiężenie, Warszawa 1947 i następne.

T. Konwicki, Sennik współczesny, Warszawa 1963; Kompleks polski, wyd.

dow.

Kossak Z., Dziedzictwo. T. 1-3, Warszawa 1961-1967.

J. Krzysztoń, Wielbłąd na stepie, Warszawa 1978; Obłęd, Warszawa 1981.

M. Kuncewiczowa, Tristan 1946 wyd. dow. .

A. Kuśniewicz, Eroica, Warszawa 1963; Król Obojga Sycylii, Warszawa

1970; Lekcja martwego języka , wyd. dow.

S. Lem, Solaris; Głos Pana wyd. dow.

Mach W., Góry nad Czarnym Morzem, Warszawa 1961.

J. Mackiewicz, Droga donikąd, wyd. dow.

H. Malewska, Panowie Leszczyńscy, Kraków 1961 lub Przemija postać

świata, 1954.

Cz. Miłosz, Dolina Issy, Paryż 1955; Zdobycie władzy, Paryż 1955.

S. Mrożek , Słoń. Opowiadania, Kraków 1957.

W. Myśliwski, Nagi sad, Warszawa 1967 i następne.

I. Neverly I, Pamiątka z Celulozy, Warszawa 1966; Zostało z uczty bogów,

Warszawa 1988.

T. Nowak, A jak królem, a jak katem będziesz, Warszawa 1968.

M. Nowakowski , Sielanka. Wybór opowiadań; Raport o stanie wojennym.

T. Nowakowski, Obóz Wszystkich Świętych, Warszawa 1990.

W. Odojewski, Zasypie wszystko zawieje, Warszawa 1990 lub Wyspa

ocalenia. Przedmowa T. Burek, Białystok 1990.

T. Parnicki, Srebrne orły, wyd. dow. lub Tylko Beatrycze. Powieść

historyczna, oprac. I. Gielata, wstęp R. Koziołek, Wrocław 2001, BN I 304.

J. Pilch, Inne rozkosze, Kraków 1995; Bezpowrotnie utracona leworęczność,

Kraków 1998.

E. Redliński, Konopielka lub Awans, Warszawa 1973.

Z. Romanowiczowa, Przejście przez Morze Czerwone, Warszawa 1961.

S. Różewicz, Przerwany egzamin, Warszawa 1965.

A. Rudnicki, wybór opowiadań z tomu Żywe i martwe morze, Warszawa

1952.

Cz. Straszewicz, Turyści z bocianich gniazd, Warszawa 1992.

J. Stryjkowski, Głosy w ciemności, Warszawa 1971; Austeria, Warszawa

1996.

J.J. Szczepański, Polska jesień, Kraków 1955;

W. Terlecki, Spisek; Dwie głowy ptaka; Powrót z Carskiego Sioła, [w:]

Twarze 1863, Warszawa 1979.

O. Tokarczuk Dom dzienny, dom nocny, Wałbrzych 1999.

M. Tulli, Sny i kamienie, Warszawa 1995.

L. Tyrmand, Zły, wyd. dow.; Dziennik l954, Londyn 1980.

S. Vincenz, Powojenne perypetie Sokratesa, Kraków 1985.

M. Wańkowicz, Ziele na kraterze, Warszawa 1957.

B. Wojdowski, Chleb rzucony umarłym, Warszawa 1971.

J. Zawieyski, Romans z ojczyzną, Warszawa 1963, Wawrzyny i cyprysy,

Warszawa 1966.

C. DRAMAT (jedna, dwie pozycje do wyboru) :

R. Brandstaetter, Powrót syna marnotrawnego, Warszawa 1948.

E. Bryll, Rzecz listopadowa, Warszawa 1968.

W. Gombrowicz, Ślub; Operetka, (w:) Dramaty, Kraków 2001.

L. Kruczkowski, Niemcy; Pierwszy dzień wolności, wyd. dowolne.

S. Mrożek, Indyk (w:) Dzieła zebrane, t. 12, Teatr 6, Warszawa 1998.

T. Różewicz, Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja, wyd. dowolne

J. Szaniawski, Dwa teatry, (w:) Wybór dramatów, oprac. A. Hutnikiewicz.

Wrocław 1998, BN I, 263.

K. Wojtyła, Przed sklepem jubilera; Brat naszego Boga (w:) Poezje i

dramaty, Kraków 1979.

D. LITERATURA FAKTU (jedna, dwie pozycje do wyboru):

W. Anders, Bez ostatniego rozdziału, Londyn 1949.

A. Bobkowski, Szkice piórkiem (Francja 1940-1944), posłowie R. Zimand:

Wojna i spokój, Warszawa 1995.

J. Czapski, Na nieludzkiej ziemi, Kraków 2001.

G. Herling-Grudziński, Inny świat. Zapiski sowieckie,(w:) Pisma zebrane.

Pod red. Z. Kudelskiego, t. I, Warszawa 1994; Dziennik pisany nocą (wybór), (w:)

Pisma zebrane, Warszawa 1995-1996.

J. Mackiewicz, Zwycięstwo prowokacji, Monachium 1962.

K. Moczarski, Rozmowy z katem, Warszawa 1977.

B. Obertyńska, W domu niewoli, Rzym 1946 , Warszawa 1991.

J. J. Szczepański, Kadencja, Kraków 1986.

S. Vincenz, Dialogi z sowietami, Londyn 1966.

M. Wańkowicz, Monte Cassino, Warszawa 1984; Dzieje rodziny

Korzeniewskich (w:) Klub trzeciego miejsca; Kundlizm; Dzieje rodziny

Korzeniewskich, Warszawa 1991.

K. Wierzyński , Pobojowisko [1944], Warszawa 1989.

A. Wat, Mój wiek. Pamiętnik mówiony, rozmowy prowadził i przedmową

opatrzył Czesław Miłosz, cz. 1 i 2, Warszawa 1990.

K. Wyka, Życie na niby. Szkice z lat 1939-1945, Warszawa 1957.

S. Wyszyński, Zapiski więzienne, Paryż 1982.

E. ESEISTYKA I KRYTYKA LITERACKA (dwa, trzy teksty do wyboru):

Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985, wybór, wstęp

i biogramy J. Dąbała, Lublin 1992.

S. Barańczak, Poezja i duch Uogólnienia. Wybór esejów 1970-1995,Kraków

1996.

J. Błoński, Odmarsz, Kraków 1978, Biedni Polacy patrzą na getto, Kraków

1994.

T. Burek, Żadnych marzeń ,Warszawa 1989.

M. Dąbrowska, Conradowskie pojęcie wierności; Notatka na marginesie

artykułu Jana Kotta; Pożegnanie z Conradem, (w:) Szkice o Conradzie, Warszawa

1959.

L. Flaszen, Cyrograf, Kraków 1996 (wyd. zmienione).

Z. Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa 1962; Martwa natura z

wędzidłem.

Fik M., Autorytecie wróć? Szkice o postawach polskich intelektualistów po

październiku 1956, przedmowa J. Turowicz, Warszawa 1997.

A. Kijowski, Granice literatury, t. 1-2, Warszawa 1991.

J. Kornhauser, A. Zagajewski, Świat nieprzedstawiony, Kraków 1974.

J. Kwiatkowski, Magia poezji (O poetach polskich XX wieku), wybór M.

Podraza-Kwiatkowska i A. Łebkowska, posłowie M. Stala. Kraków 1995.

B. Miciński, Podróże do piekieł i inne eseje, Kraków 1994.

Cz. Miłosz, Rodzinna Europa, Paryż 1959; Człowiek wśród skorpionów,

Paryż 1962; Ziemia Ulro, Paryż 1977.

T. Nyczek, Powiedz tylko słowo. Szkice literackie wokół „ pokolenia 68”,

Londyn 1985.

J. Parandowski, Alchemia słowa, Warszawa 1951.

J. Przyboś, Sens poetycki, Kraków 1963.

R. Przybylski, To jest klasycyzm, Warszawa 1978.

J. M. Rymkiewicz, Czym jest klasycyzm: manifesty poetyckie, Warszawa

1967.

A. Sandauer, Dla każdego coś przykrego, Kraków 1966.

J. Stempowski, Szkice literackie. Warszawa 1998.

T. Terlecki , Szukanie równowagi. Szkice literackie i publicystyczne, Londyn

1988 (stąd: Do emigracji polskiej, Conrad w kulturze polskiej, Wierzyński czyli

poeta, Andrzej Bobkowski).

J. Tischner, Etyka solidarności, Kraków 1981.

J. Trznadel, Polski Hamlet, Warszawa 1989; Hańba domowa. Rozmowy z

pisarzami.

S. Vincenz, Tematy żydowskie, posłowie A. Vincenz,Gdańsk 1993.

J. Wittlin, Orfeusz w piekle XX wieku, posłowie J. Zieliński, Kraków 2000.

K. Wyka, Pogranicze powieści. Proza polska 1945-1948, Warszawa 1974 ;

Rzecz wyobraźni, Warszawa 1977.

A. Zagajewski, Solidarność i samotność, Warszawa 2002.

F. OPRACOWANIA (dwie, trzy pozycje do wyboru)

Z. Andres, Kazimierz Wierzyński. Szkice o twórczości literackiej, Rzeszów

1997.

S. Balbus, Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej,

Kraków 1996.

S. Barańczak, Język poetycki Mirona Białoszewskiego, Wrocław 1974

S. Barańczak, Uciekinier z Utopii. O poezji Zbigniewa Herberta, Wrocław

1993.

K. Biedrzycki, Świat poezji Stanisława Barańczaka, Kraków 1995.

J. Błoński, Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu,

Kraków 1994.

J. Błoński, Miłosz jak świat, Kraków 1998.

J. Błoński, Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka, Kraków 1995.

W. Bolecki, Ptasznik z Wilna. O Józefie Mackiewiczu (zarys monograficzny),

Kraków 2007.

S. Burkot, Proza powojenna 1945-1980, Warszawa 1984.

S. Burkot , Tadeusz Różewicz, Warszawa 1987.

S. Chwin, Literatura a zdrada. Od Konrada Wallenroda do Małej Apokalipsy,

Kraków 1993.

A. Czabanowska-Wróbel, Poszukiwanie blasku. O poezji Adama

Zagajewskiego, Kraków 2005.

Czytanie Herberta, red. P. Czapliński i in., Poznań 1995.

S. Dłuski , Egzystencja i metafizyka w poezji Anny Kamieńskiej, Rzeszów

2002.

T. Drewnowski, Ucieczka z kamiennego świata (O Tadeuszu Borowskim),

Warszawa 1992

T. Drewnowski, Walka o oddech. O pisarstwie Tadeusza Różewicza,

Warszawa 1990.

E. Dunin-Kozakow, Bursa, Kraków 1996.

K. Dybciak , Panorama literatury na obczyźnie, Kraków 1990.

Etos i artyzm. Rzecz o Herlingu-Grudzińskim, Księga zbiorowa, red. S.

Wysłouch i R. K. Przybylski, Poznań 1991.

A. Fiut, Moment wieczny. O poezji Czesława Miłosza, Warszawa 1998.

A. Fiut, Pytanie o tożsamość, Kraków 1995.

A. Franaszek, Ciemne źródło (O twórczości Zbigniewa Herberta), Londyn

1998.

A. Franaszek, Miłosz. Biografia, Kraków 2011.

Gombrowicz i krytycy, red. Z. Łapiński, Kraków 1884.

Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, Lublin 1997.

Inna literatura? Dwudziestolecie 1989-2009, red. Z. Andres i J. Pasterski,

Rzeszów 2010.

A. Jakubowska-Ożóg , Poezja emigracyjna Józefa Łobodowskiego, Rzeszów

2001.

A. Jamrozek-Sowa, Życie powtórzone. O pisarstwie Zofii Romanowiczowej,

Rzeszów2008.

Z. Jarosiński, Nadwiślański socrealizm, Warszawa 1999.

J. Jarzębski, Pożegnanie z emigracją. O powojennej prozie polskiej, Kraków

1997.

J. Jarzębski, Wszechświat Lema, Kraków 2002.

Z. Jastrzębski, Literatura pokolenia wojennego wobec dwudziestolecia,

Warszawa 1969.

A. Kaliszewski, Gry pana Cogito, Kraków 1982.

B. Kaniewska, Wiesław Myśliwski, Poznań 1995.

J. Kornhauser, Uśmiech Sfinksa. O Zbigniewie Herbercie, Kraków 2001.

A. S. Kowalczyk, Niespieszny przechodzień i paradoksy. Rzecz o Jerzym

Stempowskim, Wrocław 1997.

J. Kryszak, Literatura złej chwili dziejowej, Warszawa 1995.

„Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny...”. Topika polskiej poezji emigracyjnej, red.

W. Ligęza i W. Wyskiel, Łódź 1995.

Z. Kudelski, Studia o Herlingu-Grudzińskim. Twórczość – recepcja –

biografia, Lublin 1998.

A. Legeżyńska, Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijnej,

Poznań 1999.

W. Ligęza, Jaśniejsze strony katastrofy. Szkice o poetach emigracyjnych,

Kraków 2001.

W. Ligęza, O poezji Wisławy Szymborskiej. Świat w stanie korekty, Kraków

2002;

Literatura polska na obczyźnie 1940 – 1960, red. T. Terlecki, t. 1-2, Londyn

1964-1965.

Literatura polska 1990-2000, pod red. T. Cieślaka i K. Pietrych, Kraków

2002, t.1 i 2.

Literatura wobec wojny i okupacji. Księga zbiorowa pod red. M.

Głowińskiego i J. Sławińskiego, Wrocław 1976.

Liryka żołnierska. Estetyka i wartości, pod red. A. Paliwody i J. Wolskiego,

Rzeszów 2011.

J. Łukasiewicz, Oko poematu, Wrocław 1991.

J. Łukasiewicz, Herbert, Wrocław 2002.

W. Maciąg, Nasz wiek XX. Przewodnie idee literatury polskiej, Wrocław

1992.

Z. Majchrowski, Różewicz, Wrocław 2003.

Nad wierszami Baczyńskiego. Interpretacje, szkice i rozprawy, red. G.

Ostasz, Rzeszów 1998.

Nic nie jest pewne: o twórczości Ewy Lipskiej, red. A. Morawiec, Łódź 2005.

O dialogu kultur wspólnot kresowych, red. S. Uliasz, Rzeszów 1991.

Odojewski i krytycy, red. S. Barć, Lublin 1999.

J. Olejniczak, Arkadia i małe ojczyzny: Vincenz, Stempowski, Wittlin, Kraków

1992.

G. Ostasz G., Filiacje, dialogi, spór z tradycją. Szkice o literaturze polskiej XX

wieku, Rzeszów 2001.

G. Ostasz , M. Widak , Pielgrzymi ku straszliwym jutrom. Werniks na portret

pokolenia wojennego, Rzeszów 2002.

Z. Ożóg, Romantycy czasu wojny. Liryka Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

oraz poetów „Sztuki i Narodu” wobec tradycji romantycznej, Rzeszów 2002.

Z. Ożóg, Modlitwa w poezji współczesnej, Rzeszów 2002.

J. Pasterska, Świat według Tyrmanda. Przewodnik po utworach fabularnych,

Rzeszów 2000.

J. Pasterska, „Lepszy” Polak: obraz emigranta w prozie polskiej na

obczyźnie po 1945 roku, Rzeszów 2008.

Pisanie Białoszewskiego. Szkice pod red. M. Głowińskiego i Z. Łapińskiego,

Warszawa 1993.

J. Pasterski, Inne wyzwania. Poezja Bogdana Czajkowskiego i Andrzeja

Buszy w perspektywie dwukulturowości, Rzeszów 2011.

Polski esej. Studia pod red. M. Wyki, Kraków 1991.

Poeta czułej pamięci. Studia i szkice o poezji Janusza Szubera, red. J.

Pasterska, M. Rabizo-Birek, Rzeszów 2008.

Poetycki krąg „Kontynentów”. Artykuły i szkice, red. J. Wolski i Z. Andres,

Rzeszów 1997.

Poezja pokolenia wojennego. Studia, interpretacje i artykuły, red. Z. Andres

i G. Ostasz, Rzeszów 1989.

Poezja polska na obczyźnie, t.1 i t. 2, red. Z. Andresa i J. Wolskiego, Rzeszów

2005.

Portrety twórców „Sztuki i Narodu”, red. J. Tomaszkiewicz, Warszawa

1983.

Poznawanie Herberta, wybór i wstęp A. Franaszek, t. 1-2, Kraków 1998,

2000.

Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety, red. J.

Kwiatkowskiego, Kraków 1985.

Poznawanie Miłosza 2. (1980-1998), t. 1-2, red. A. Fiut, Kraków 2000- 2001.

Poznawanie Miłosza 3. (1999- 2010), red. A. Fiut, Kraków 2011.

Proza polska na obczyźnie, t.1 i t. 2, red. A. Andresa, J. Pasterskiego, A. Wal,

Rzeszów 2007.

M. Rabizo-Birek, Między mitem a historią. Twórczość Włodzimierza

Odojewskiego, Warszawa 2002.

P. Rodak, Wizje kultury pokolenia wojennego, Wrocław 2000.

I. Sariusz-Skapska, Polscy świadkowie GUŁagu. Literatura łagrowa 1939-

1989, Kraków 1995.

A. Sobolewska, Maksymalnie udana egzystencja. Szkice o życiu i twórczości

Mirona Białoszewskiego, Warszawa 1997.

Sporne postaci polskiej literatury współczesnej, red. A. Brodzka, Warszawa

1994.

Sporne postaci polskiej literatury współczesnej: następne pokolenie, red. A.

Brodzka i L. Burska, Warszawa 1995.

Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, red. A. Brodzka i L. Burska,

Warszawa 1998.

S. Stabro, Legenda i twórczość Marka Hłaski, Wrocław 1985.

M. Stala, Chwile pewności. 20 szkiców o poezji i krytyce, Kraków 1991.

M. Sugiera, Dramaturgia Sławomira Mrożka, Kraków 1996.

A. Sulikowski, Nie można świata zostawić w spokoju. O twórczości Jana

Józefa Szczepańskiego, Lublin 1992.

A. Sulikowski, Pozwolić mówić prawdzie. O twórczości Hanny Malewskiej,

Lublin 1993.

A. Sulikowski, Świat poetycki księdza Jana Twardowskiego, Lublin 1995.

A. Synoradzka, Andrzejewski, Kraków 1991.

M. A. Szulc-Packalén, Pokolenie 68. Studium o poezji polskiej lat

siedemdziesiątych, Warszawa 1997.

S. Szymutko, Zrozumieć Parnickiego, Katowice 1992.

Świat Vincenza. Studia o życiu i twórczości Stanisława Vincenza (1888-

1971), pod red. Jana A. Choroszego i J. Kolbuszewskiego, Wrocław 1992.

B. Tokarz, Poetyka Nowej Fali, Katowice 1990.

W. Tomasik, Polska powieść tendencyjna 1949-1955. Problemy perswazji

literackiej, Wrocław 1988.

A. Wal , Twórczość w cieniu menory. Proza Adolfa Rudnickiego, Rzeszów

2002.

A. Werner, Zwyczajna Apokalipsa, Warszawa 1971.

W gałązce dymu, w ognia blasku. Wspomnienia. (O poetach warszawskich

pokolenia wojennego), oprac. J.Szczypka, Warszawa 1977.

W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Studia i szkice, pod red. Z.

Andresa, Rzeszów 1999.

T. Wilkoń, Polska poezja socrealistyczna w latach 1949-1955, Gliwice 1992.

J. Wolski, Wacław Iwaniuk. Szkice do portretu emigracyjnego poety,

Rzeszów- Toronto 2002.

K. Wyka, Krzysztof Baczyński 1921 – 1944. Studium, Kraków 1963.

K. Wyka, Różewicz parokrotnie, Warszawa 1977.

M. Zaleski, Formy pamięci. O przedstawianiu przeszłości w polskiej

literaturze

współczesnej, Warszawa 1996.

Zaklęte przestrzenie. O twórczości Beaty Obertyńskiej, red. Z. Andres, Z.

Ożóg, Toruń 2005.

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ

(SEMESTR I) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury

Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

Kod przedmiotu IC1/17

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

filologia polska pierwszego

stopnia

stacjonarne

Rodzaj przedmiotu kierunkowy

Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

dr Grzegorz Trościński

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób dr Grzegorz Trościński

prowadzących) zajęcia z przedmiotu

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Zapoznanie studentów z procesem historycznoliterackim obejmującym okres od starożytności

do końca XVI wieku.

C2. Zaznajomienie studentów ze stylami, nurtami, pisarzami w kontekście estetyczno-literackim i

filozoficznym.

C3. Sytuowanie utworów z zakresu literatury powszechnej w różnych kontekstach oraz

tradycjach.

Wymagania wstępne Znajomość literatury powszechnej od starożytności do

końca XVI wieku na poziomie szkoły średniej (poziom

podstawowy).

Efekty kształcenia Wiedza:

IC1/17_W01 – student/ka przywołuje treść lektur

podstawowych w obrębie poszczególnych zjawisk literatury

powszechnej, z wykorzystaniem wskazanej literatury;

IC1/17_W02 – student/ka rozróżnia terminologię

teoretyczno-literacką niezbędną interpretacji dzieł literackich;

IC1/17_W03 – student/ka zna i rozumie główne nurty

badań nad literaturą powszechną.

Umiejętności:

IC1/17_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w

obrębie procesu historycznoliterackiego;

IC1/17_U02 – student/ka analizuje treść utworów

literackich objętych listą lektur z uwzględnieniem sfery

immanentnej oraz odpowiednich kontekstów;

IC1/17_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi

dzieła literackie z zakresu literatury powszechnej w ujęciu

komparatystycznym.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

wykład – 15 godz.

Treści programowe

Treści merytoryczne przedmiotu

L

iczba

godzin

Początki literatury europejskiej: Grecja czy Irlandia? Periodyzacja

literatury greckiej. Fenomen Homera – podstawowe hipotezy naukowe. Iliada jako

teogonia. Odyseja jako teodycea. Iliada – model eposu heroicznego. Odyseja – model

eposu baśniowo-przygodowego. Nowatorstwo epiki Homera – twórcy

europejskiego eposu. Homerycki „spadek” w literaturze polskiej.

1

Narodziny teatru greckiego, tragedii i komedii. Od mitów dionizyjskich do

konkursów tragicznych. Budowa i funkcje teatru greckiego oraz dramatu. Tragizm i

tragedia w ujęciu Arystotelesa. Wieloznaczność pojęcia katharsis. Przedstawiciele

tragedii greckiej: nowatorstwo tragedii Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa.

Tragiczny patos i kulturowe motywacje bohaterów tragedii Ajschylosa (Oresteja) i

Sofoklesa (Król Edyp i Antygona) – od tekstu liturgicznego do teatralnego.

1

Nowatorstwo Elektry Eurypidesa (fatum czy przypadek; psychologizm

postaci; wprowadzenie szczęśliwego zakończenia; relatywizm ocen moralnych).

Wpływy sceptycyzmu i racjonalizmu sofistów na proces deheroizacji bohaterów

tragedii. Geneza komedii attyckiej. Kształt ideowy i artystyczny Chmur

Arystofanesa.

1

Artystyczne osiągnięcia liryki greckiej (Archiloch, Tyrtajos, Anakreont,

Safona, Symonides z Keos, Pindar z Teb) i ich trwałe efekty w literaturze polskiej.

1

Epoka hellenistyczna. Aleksandria i krąg naukowo-literacki Biblioteki

Aleksandryjskiej. Eklektyzm i cywilizacyjny schyłek antyku greckiego. Teokryt i

narodziny idylli.

1

Początki literatury rzymskiej. Kodyfikacje prawne, retoryka i proza.

Komedie Plauta i narodziny typów komediowych (Żołnierz samochwał).

Cyceron i rzymska szkoła retoryki.

1

Okres augustowski literatury rzymskiej. Krąg Mecenasa. Eneida

Wergiliusza – narodowy epos rzymski; alegoryczna interpretacja utworu; model

doskonałej poezji epickiej. Bukoliki – narodziny sielanki kostiumowej i mitu

arkadyjskiego, kanon tematyczny bukoliki. Topika bukoliczna. Motyw Et in Arcadia

ego i arkadyjskie sprzeczności. Znaczenie profetycznej Eklogi IV dla sławy

Wergiliusza w świecie chrześcijańskim. Znajomość dzieł Wergiliusza w Polsce.

1

Horacy – twórca liryki rzymskiej. Horacjańskie tematy, gatunki, motywy w

poezji polskiej do XVIII wieku. Kariera Horacjańskich „skrzydlatych słów”.

Horacjanizm polski a europejski. Znaczenie ód i epod.

1

Romansowa proza Apulejusza z Madaury. Kanony poetyckie elegików

rzymskich: Owidiusz, Katullus, Tibullus, Propercjusz. Epigramaty Marcialisa.

Rzymska szkoła stoicka i jej najwybitniejsi twórcy oraz dzieła (L. A. Seneka, Dialogi,

M. Aureliusz, Rozmyślania). Neoplatonizm Plotyna.

1

Schyłek świata starożytnego. Narodziny średniowiecza. Znaczenie Ojców

Kościoła jako kodyfikatorów nowej kultury. Hymny św. Ambrożego. Wulgata św.

Hieronima. Wyznania św. Augustyna – pamiętnik wewnętrzny. Chrześcijański

1

neoplatonizm św. Augustyna. Rozmowy Boecjusza z Filozofią.

Renesans karoliński. Inicjatywy literackie mnichów irlandzkich. Islandzkie

eddy i skandynawskie sagi. Dialektyka i scholastyka. Historia

niedoli Piotra Abelarda. Arystotelizm św. Tomasza z Akwinu. Renesans wieku

dwunastego.

1

W kręgu epiki rycerskiej. Narodziny chansons de geste. Pieśń o Rolandzie

jako dzieło propagujące idee krucjat. Roland w konfrontacji z etosem rycerskim:

fortitudo et sapientia. Narodziny romansu rycerskiego. Dzieje Tristana i Izoldy.

1

Liryka prowansalska. Miłosna poezja trubadurów i koncepcja miłości

dwornej. Poezja wagantów na przykładzie Carmina Burana. Odnowa

franciszkańska. Narodziny misterium i farsy. Wielki Testament Villona – ballady.

1

Boska komedia Dantego – uwieńczenie literatury średniowiecznej:

alegoryzm utworu, średniowieczne wizje eschatologiczne, romańska symbolika

liczb, pamflet polityczny. Filozofia miłości i portret Beatrycze w Vita nuova

Dantego.Laura – donna angelicata w sonetach Francesco Petrarki. Petrarkizm w

poezji polskiej. Nowelistyka Boccaccia. Narodziny renesansu w Italii. Epika Tassa i

Ariosta.

1

Humanizm chrześcijański Erazma z Rotterdamu. Nowożytna poezja

francuska – poeci Plejady. Renesansowe utopie. Sceptycyzm Prób Montaigne.

Mistycy hiszpańscy wieku XVI. William Shakespeare – dramaturg wszechczasów.

Hamlet i koncepcja tragizmu. Awangarda i tradycje dramatopisarstwa

europejskiego w utworze.

1

Metody dydaktyczne wykład

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia uczestnictwo w wykładach

Metody i kryteria oceny zaliczenie bez oceny

Całkowity nakład pracy studenta

potrzebny do osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Wiedza zdobyta na wykładzie jest

weryfikowana i oceniana (a zatem również

punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok.

Nakład pracy został naliczony przy nakładzie pracy

dla właściwej epoki literackiej.

Język wykładowy polski

Praktyki zawodowe w ramach

przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozumieniu z

prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

Ajschylos, Oresteja, [w:] tenże, Tragedie, tłum. S.

Srebrny, Warszawa 1952 i nast.

Arystofanes, Chmury, tłum. S. Srebrny, [w:] tenże,

Komedie, Warszawa 1962 i nast.

Boccaccio G., Dekameron, tłum. E. Boye, Warszawa

1956 i nast. [stąd nowela Sokół].

Cervantes M., Przemyślny hidalgo Don Kichot z

Manczy, tłum. E. Boye, Warszawa 1952 lub inne [stąd: t. 1

ks. I i II].

Dante, Boska Komedia, tłum. E. Porębowicz,

Warszawa 1959 i nast. [stąd: Piekło].

Dzieje Tristana i Izoldy, oprac. J. Bedier, tłum. T.

Żeleński–Boy, Warszawa 1959 i nast.

Erazm z Rotterdamu, Pochwała Głupoty, tłum. E.

Jędrkiewicz, Wrocław 1992, BN II/231.

Eurypides, Elektra, tłum. J. Łanowski, Wrocław

1969, BN II/160.

Homer, Iliada, tłum. F. K. Dmochowski, Warszawa

1990.

Horatius, Wybór poezji, oprac. J. Krókowski,

Wrocław 1967, BN II/25.

Petrarka F., Sonety do Laury, tłum. J. Kurek, Kraków

1963.

Pieśń o Rolandzie, tłum. T. Żeleński–Boy, oprac. A.

Drzewicka, Wrocław 1991, BN II/233.

Shakespeare W., Hamlet, książę Danii, tłum. S.

Barańczak, Poznań 1990.

Sofokles, Król Edyp, tłum. S. Srebrny, Wrocław

1952, BN II/5.

Tasso T., Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, tłum. P.

Kochanowski, Wrocław 1951, BN II/4 lub P. Kochanowski,

Tasso T., Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, oprac. S.

Grzeszczuk, Warszawa 1968 [stąd: pieśni I-X].

Vergilius, Bukoliki i Georgiki, tłum. Z.

Abramowiczówna, Wrocław 1953, BN II/83.

Vergilius, Eneida, tłum. Z. Kubiak, Warszawa 1987

lub Publiusz Wergiliusz Maro, Eneida, tłum. T. Karyłowski,

oprac. S. Stabryła, Wrocław 1981, BN II/29.

Villon F., Wielki Testament, tłum. T. Żeleński–Boy,

Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzystania w

przyszłej pracy zawodowej.

Warszawa 1950 lub nast.

Literatura uzupełniająca:

Apuleius z Madaury, Metamorfozy albo Złoty Osioł,

tłum. E. Jędrkiewicz, Wrocław 1953, BN II/79 [stąd:

opowieść o Amorze i Psyche].

Abelard P., Historia moich niedoli i inne listy, tłum.

L. Joachimowicz, Warszawa 1993.

Ariosto L., Orland szalony, tłum. P. Kochanowski,

Wrocław 1965, BN II 150.

Augustyn św., Wyznania, tłum. Z. Kubiak,

Warszawa 1897 i nast.

Aureliusz M., Rozmyślania, tłum. M. Reiter,

Warszawa 1984 i nast.

Brewiarz miłości. Antologia liryki prowansalskiej,

tłum. Z. Romanowiczowa, Wrocław 1963, BN II/137 [stąd:

Guillame de Poitiera, Jaufre Rudel, Guiraut de Borneill,

Comtesse de Die, Sordel].

Chaucer G., Opowieści kanterberyjskie. Wybór,

Wrocław 1963.

Erazm z Rotterdamu, Adagia, tłum. i oprac. M.

Cytowska, Wrocław 1973, BN II/172.

Homer, Odyseja, tłum. J. Parandowski, Warszawa

1953 i nast.

Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu, tłum. L. Staff,

Warszawa 1978.

Liryka starożytnej Grecji, oprac. J. Danielewicz,

Wrocław 1984, BN II/92 [stąd utwory: Archilocha, Safony,

Anakreonta i anakreontyki, Symonidesa, Pindara,

Tyrtajosa].

Morus T., Utopia, tłum. K. Abgarowicz, Warszawa

1954.

Loyola I., Ćwiczenia duchowne, tłum. J. Ożóg,

Kraków 1996 lub nast.

Machiavelli N., Książę, tłum. W. Rzymowski,

Wrocław 1980, BN II/159.

Montaigne M., Próby, tłum. T. Żeleński–Boy,

Warszawa 1957, t. II [stąd: Apologia Rajmunda Sebond].

Owidiusz, Metamorfozy, tłum. A. Kamieńska i S.

Stabryła, oprac. S. Stabryła, Wrocław 1995, BN II/76.

Platon, Uczta, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1969

lub inne.

Plautus, Żołnierz Samochwał, tłum. G. Przychocki,

Wrocław 1951, BN II/53.

Rabelais F., Gargantua i Pantagruel, tłum. T.

Żeleński-Boy, Warszawa 1973 [wybór].

Ronsard P., Poezje. Wybór, Warszawa 1956, 1969

[stąd: Sonety].

Słowo o wyprawie Igora, tłum. J. Tuwim, Warszawa

1950 lub nast.

Seneka L. A., Dialogi, tłum. L. Joachimowicz,

Warszawa 1998.

Szekspir W., Tragedia Macbetha, tłum. M.

Słomczyński, Kraków 1980.

Szekspir W., Sen nocy letniej, tłum. S. Barańczak,

Poznań 1992.

Sofokles, Antygona, tłum. K. Morawski, Wrocław

1995, BN II/1.

Teokryt, Sielanki, tłum. A. Sandauer, Warszawa

1969 i nast.

Tomasz a Kempis, O naśladowaniu Jezusa Chrystusa,

tłum. A. Kamieńska, Wrocław 1981.

Voragine J., Złota legenda. Wybór, tłum. J. Pleziowa,

Wrocław 1983 [stąd: Legenda na dzień św. Aleksego i

Legenda na dzień św. Wojciecha].

Żywot Łazika z Tormesu, tłum. M. Mann, Warszawa

1959.

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ

(SEMESTR II) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej

Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury

przedmiot Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

Kod przedmiotu IC1/17

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

filologia polska pierwszego

stopnia

stacjonarne

Rodzaj przedmiotu kierunkowy

Rok i semestr studiów pierwszy/ drugi

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

dr hab. prof. UR Roman Magryś

Imię i nazwisko osoby prowadzącej

(osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr hab. prof. UR Roman Magryś

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Przyswojenie treści i problematyki arcydzieł literatury europejskiej z XVII i XVIII wieku.

C2. Wykształcenie umiejętności analizy i interpretacji utworów literackich obcego pochodzenia z

epok dawnych.

C3. Poszerzenie znajomości polskich tekstów literackich o różne konteksty komparatystyczne.

Wymagania wstępne Znajomość literatury staropolskiej na poziomie studiów

stacjonarnych z filologii polskiej pierwszego stopnia oraz arcydzieł

literatury powszechnej (do epoki baroku włącznie).

Efekty kształcenia Wiedza:

IC1/17_W01 – student/ka przywołuje i rozumie treść tekstów

literackich (omawianych podczas wykładu), sytuujących się w obrębie

poszczególnych epok literackich w kontekście wskazanej literatury

przedmiotu;

IC1/17_W02 – student/ka rozróżnia i w sposób poprawny

wykorzystuje terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie

analizy i interpretacji dzieł literackich omawianych podczas wykładu.

Umiejętności:

IC1/17_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie

procesu historycznoliterackiego (epoki literackie, typy literatury i

środowiska twórcze itp.);

IC1/17_U02 – student/ka analizuje treść tekstów literackich

(omawianych podczas wykładu) odpowiednio do ich immanentnych

właściwości oraz stosownych kontekstów;

IC1/17_ U03 – student/ka podaje krytycznemu oglądowi dzieła

literackie z zakresu literatury XVII i XVIII wieku w ujęciu

komparatystycznym.

Kompetencje społeczne:

IC1/17_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębienie

wiedzy zdobytej podczas wykładów z literatury staropolskiej

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

wykład – 15 godz.

Treści programowe

L

p.

Treści merytoryczne przedmiotu

L

iczba

godzin

1

W kręgu najwybitniejszych francuskich pisarzy XVII w. - reguły i tematy

dramatu klasycystycznego: Corneille (Cyd), Racine (Fedra), Moliére (Świętoszek).

4

2

Rewolucyjny charakter dzieł francuskich pisarzy XVIII wieku – Wolter

(Kandyd), Diderot (Kubuś fatalista), J. J. Rousseau ( Wyznania-pamiętniki w dwóch

tomach), P. Beaumarchais (Wesele Figara), P. A. Choderlos de Laclos (Niebezpieczne

związki).

4

3

Oświecenie w literaturze niemieckiej – Goethe (Cierpienia młodego

Wertera) i Friedrich Schiller (Zbójcy).

4

4

Oświecenie i preromantyzm w Anglii – J. Swift (Podróże Guliwera), J.

Macpherson (Pieśni Osjana).

3

Metody

dydaktyczne

wykład/ wykład z prezentacją multimedialną/ analiza i interpretacja tekstów

źródłowych

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formatywna (bieżąca):

F1. Ocena frekwencji na zajęciach.

Ocena podsumowująca:

P1. Ocena z egzaminu ustnego.

Metody

i kryteria oceny

Frekwencja na zajęciach - 10 % oceny ostatecznej;

Ocena z egzaminu ustnego - 90% oceny ostatecznej:

nieznajomość treści i problematyki ponad 50% utworów literackich

omawianych podczas wykładów ocena niedostateczna,

znajomość od 55% do 70% treści i problematyki utworów omawianych

podczas wykładów ocena dostateczna,

znajomość od 75% do 90% treści i problematyki utworów omawianych

podczas wykładów ocena dobra,

znajomość w 100% lub blisko 100% treści i problematyki utworów

omawianych podczas wykładów ocena bardzo dobra.

Całkowity

Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem

również punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok. Nakład pracy

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach oraz

punktach ECTS

został naliczony przy nakładzie pracy dla właściwej epoki literackiej.

Język

wykładowy

Polski

Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje bibliograficzne

(w porozumieniu z

prowadzącym przedmiot

na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

Caron de Beaumarchais P.A., Wesele Figara. Komedia w 5 aktach, tłum. i wstęp

T. Żeleński (Boy), Warszawa 1951.

Corneille P., Cyd. Tragikomedia, tłum. J. A. Morsztyn, wstęp i komentarz

J. Kwaśniakowa, Wrocław 1988.

Diderot D., Kubuś Fatalista i jego pan, tłum. i wstępem opatrzył T. Żeleński

(Boy), Warszawa 1957.

Choderlos de Laclos P.A., Niebezpieczne związki, tłum. i wstęp T. Żeleński

(Boy), Warszawa 1960.

La Fontaine J., Bajki, tłum. S. Komar, wstęp L. Łopatyńska, Wrocław 1954, BN

II/60.

Goethe J.W., Cierpienia młodego Wertera, tłum. L. Staff, oprac. O. Dobijanka-

Witczakowa, Wrocław 1975, BN II/22.

Macpherson J., Pieśni Osjana, tłum. S. Goszczyński, przekład zweryfikował i

oprac. J. Strzetelski, Wrocław 1980, BN II/202.

Moliére, Świętoszek (Tartuffe). Komedia w 5 aktach, tłum. i oprac. T. Żeleński

(Boy), Wrocław 1976, BN II/40 – lub wyd. nast.

Pascal B., Myśli, tłum. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1968 – lub wyd. następne

[wybrane fragmenty].

Racine J., Tragedie, wstęp M. Brahmer, Warszawa 1958 [tu: Fedra, tłum. T.

Żeleński (Boy)].

Rousseau J.J., Wyznania, tłum. T. Żeleński (Boy), oprac. E. Rzadkowska,

Wrocław 1978, BN II/192.

Swift J., Podróże Guliwera do wielu odległych narodów świata, tłum.

M. Słomczyński, posłowie J. Kydryński, Kraków 1979.

Literatura uzupełniająca

dla studentów

szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Schiller F., Zbójcy. Dramat w 5 aktach, tłum. F. Konopka, oprac. O. Dobijanka,

Wrocław 1964, BN II/30.

Voltaire, Powiastki filozoficzne, tłum. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1971 [tu:

Kandyd].

Literatura uzupełniająca [do wyboru trzy teksty]:

Antologia angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia, wybór, tłum., wstęp i

oprac. S. Barańczak, Warszawa 1992 [tu: J. Donne i G. Herbert].

Calderon de la Barca P., Życie snem, imitował J.M. Rymkiewicz, [w tegoż:]

Dramaty, posłowie Z. Czerny, Kraków 1975.

Defoe D., Przypadki Robinsona Crusoe, tłum. J. Birkenmajer, t. 1-2, Warszawa

1971.

Diderot D., Zakonnica, tłum. W. Rogowicz, Warszawa 1985.

Félix de Vega Carpio L., Owcze źródło, tłum. L. H. Morstin, wstęp i komentarz

M. Strzałkowa, Wrocław 1954, BN II/37.

Fielding H., Historia życia Toma Jonesa czyli dzieje podrzutka, tłum. A. Bidwell,

t. 1-2, Warszawa 1966 – lub wyd. następne.

Goethe J.W., Herman i Dorota, tłum. R. Kołoniecki, wstęp i objaśnienia F.

Witczak, Wrocław 1964, BN II/51.

Lesage A.R., Przypadki Idziego Blasa, tłum. J. Rogoziński, wstęp J. Parvi,

Warszawa 1959.

Lessing G.E., Natan mędrzec. Poemat dramatyczny w 5 aktach, tłum. A.

Szczerbowski, wstęp i przypisy O. Dobijanka, Wrocław 1963, BN II/140.

Lewis M.G., Mnich. Powieść, tłum, wstęp i objaśnienia Z. Sinko, Wrocław 1964,

BN II/139.

Carlet de Chamblain Marivaux P., Komedie, tłum. T. Żeleński (Boy), t.1, Kraków

1917 – lub wyd. następne [tu: Igraszki trafu i miłości].

Milton J., Raj utracony, tłum. M. Słomczyński, posłowie J. Strzelecki, Kraków

1986.

Montesquieu Ch.L., Listy perskie, tłum. i wstęp T. Żeleński (Boy), Warszawa

1979.

Poeci języka angielskiego, wybór i oprac. H. Rzeczkowski, J.S. Sito, J. Żuławski,

t. 1-3, Warszawa 1969-1974 [tu: A. Pope, J. Thomson, E. Young, W. Collins, T. Gray, R.

Burns, W. Blake].

Pope A., Porwany lok. Poemat heroikomiczny, tłum. i posłowiem opatrzył J.

Kydryński, Kraków 1982.

Prévost d’Exilles A.F., Historia Manon Lescaut i kawalera des Grieux, tłum. i

wstęp T. Żeleński (Boy), przypisy i aneks J. Gałuszka, Warszawa 1959.

Rousseau J.J., Marzenia samotnego wędrowca, tłum. i oprac. E. Rzadkowska,

Wrocław 1983, BN II/212.

Rousseau J.J., Nowa Heloiza, tłum. i oprac. E. Rzadkowska, Wrocław 1962, BN

II/136.

de Sade D.A.F., Justyna czyli nieszczęścia cnoty, tłum. M. Bratuń, Łódź 1987.

Schiller F., Intryga i miłość, tłum. A. M. Swinarski, oprac. O. Dobijanka-

Witczakowa, Wrocław 1976, BN II/183.

Sterne L., Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy, tłum. A. Glinczanka,

oprac. Z. Sinko, Wrocław 1973.

Walpole H., Zamek w Otrando. Opowieść gotycka, tłum. M. Przymanowska,

Kraków 1974.

Voltaire, Traktat o tolerancji, tłum. Z Ryłko i A. Sowiński, posłowie Z. Ryłko,

Warszawa 1988.

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ

(SEMESTR III, ROMANTYZM) rok akademicki 2014/2015

(1) Nazwa przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej (romantyzm)

(2) Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład

Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu

(3) Kod przedmiotu IC1/17

(4) Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia polska pierwszego

stopnia

stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Przedmiot kierunkowy

(6) Rok i semestr studiów Rok II semestr III

(7) Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

Dr hab. prof. UR Marek Stanisz

(8) Imię i nazwisko osoby

prowadzącej (osób prowadzących)

zajęcia z przedmiotu

Dr hab. prof. UR Marek Stanisz, dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr

hab. prof. Kazimierz Maciąg, dr Kazimierz Surowiec, dr Mariusz

Chrostek

(9) Cele zajęć z przedmiotu

C 1. Zapoznanie studentów z najważniejszymi dziełami literatury romantyzmu w Europie –

szczególnie w Niemczech, Anglii, Francji, Rosji, Ukrainie.

C 2. Zapoznanie studentów z kluczowymi problemami literatury romantyzmu w Europie (takimi

jak: podstawowe idee światopoglądowe i estetyczne oraz ich odzwierciedlenie w literaturze romantyzmu,

rozwój prądu romantycznego w Europie, zagadnienia genologiczne, konwencje artystyczne,

wartościowanie tekstów literackich tego okresu).

C 3. Kształcenie umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich doby romantyzmu z

zastosowaniem odpowiedniej terminologii teoretycznoliterackiej oraz wykorzystaniem stosownej

literatury przedmiotu.

C 4. Kształcenie umiejętności syntetycznego spojrzenia na literaturę romantyczną w Europie (w

różnorodnych kontekstach: historycznym, filozoficznym, politycznym, kulturowym, obyczajowym, w

kontekście innych dziedzin sztuki romantycznej itp.).

(10)

Wymagania

wstępne

Znajomość historii literatury polskiej i europejskiej do XIX wieku na poziomie

studiów licencjackich; znajomość historii literatury romantyzmu na poziomie szkoły

średniej (poziom podstawowy).

(11)

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/17_ W01: Student(ka) przywołuje treść i problematykę najważniejszych dzieł

literatury romantyzmu w Europie (według spisu lektur);

IC1/17_ W02: Student(ka) zna terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w

procesie analizy i interpretacji dzieł literackich europejskiego romantyzmu;

IC1/17_W03: Student(ka) ma szczegółową wiedzę na temat kluczowych

problemów literatury romantyzmu w Europie (takich jak: podstawowe idee

światopoglądowe i estetyczne oraz ich odzwierciedlenie w literaturze romantyzmu,

rozwój prądu romantycznego w Europie, zagadnienia genologiczne, konwencje

artystyczne, wartościowanie tekstów literackich tego okresu);

IC1/17_W04: Student(ka) sytuuje utwory europejskiego romantyzmu w

różnorodnych kontekstach (historycznym, filozoficznym, politycznym, obyczajowym);

Umiejętności:

IC1/17_ U01: Student(ka) dyskutuje na temat problemów epoki;

IC1/17_ U02: Student(ka) poprawnie analizuje i interpretuje utwory literackie

europejskiego romantyzmu;

IC1/17_ U03: Student(ka) poprawnie wykorzystuje literaturę przedmiotu;

IC1/17_ U04: Student(ka) potrafi samodzielnie przygotować i przedstawić

precyzyjne i poprawne logicznie oraz językowo wystąpienie ustne na tematy związane z

literaturą romantyzmu;

Kompetencje społeczne:

IC1/17_ K01: Student(ka) potrafi zaplanować i zrealizować przebieg samodzielnej

pracy związanej ze studiowaniem literatury romantycznej;

IC1/17_ K02: Student(ka) ma świadomość znaczenia literatury polskiego

romantyzmu w kulturze europejskiej.

(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 15 godz.

(13) Treści programowe

Suma: 15 godz.

Wykład - problematyka

1. W poszukiwaniu istoty romantyzmu w Europie: najważniejsze wydarzenia

historyczne i polityczne w Europie I poł. XIX w.; inspiracje filozoficzne; romantyczna wizja

sztuki. Romantyzm i „izmy”; definicje romantyzmu.

1

2. Epoka burzy i naporu w Niemczech jako zapowiedź romantyzmu: przedstawiciele,

światopogląd, poetyka dzieł literackich (Intryga i miłość i Zbójcy F. Schillera, Cierpienia młodego

Wertera J. W. Goethego). Znaczenie epoki burzy i naporu dla ukształtowania się romantyzmu w

Europie.

1

3. Niemiecka ballada romantyczna (G. A. Bürger, J. W. Goethe, F. Schiller, J. von

Eichendorf, H. Heine).

1

4. Faust (cz. I i II) J. W. Goethego – problematyka dramatu, poetyka dramatu

romantycznego, mit faustyczny.

1

5. Romantyczna fantastyka: powieści i opowiadania E. T. A. Hoffmanna (Diable eliksiry,

Radca Krespel, Piaskun, Przygody w noc sylwestrową); twórczość epicka i liryczna E. A. Poe

(Zagłada domu Usherów, William Wilson, Kruk).

1

6. Romantyczny historyzm, poetyka powieści historycznych Waltera Scotta (Waverley,

Rob Roy).

1

7. Pisarki romantyczne w Europie (Germaine de Staël-Holstein, George Sand, Mary

Shelley, Jane Austen, Charlotte Brontë, Emily Brontë, Anna Brontë, Elisabeth Barret Browning,

Dorothea Veit-Schlegel, Caroline Schlegel, Bettina von Arnim, Karoline von Günderode).

Powieściopisarstwo Jane Austen (Duma i uprzedzenie, Rozważna i romantyczna) i Emily Brontë

1

(Wichrowe wzgórza).

8. Światopogląd i poetyka powieści poetyckich G. G. Byrona (Korsarz, Giaur). 1

9. Europejskie poematy autobiograficzne i dygresyjne: Wędrówki Childe-Harolda i Don

Juan G. G. Byrona. Zagadnienia romantycznej ironii.

1

10. Angielska szkoła jezior (wypowiedzi programowe i twórczość poetycka S. T.

Coleridge’a i W. Wordswortha).

1

11. Romantyzm we Francji: rola F. R. de Chateaubrianda i G. de Staël-Holstein dla

ukształtowania się romantyzmu we Francji; romantyczna wizja miłości w powieściach

Lukrecja Floriani George Sand oraz Spowiedź dziecięcia wieku A. de Musseta.

1

12. Czerwone i czarne i Pustelnia parmeńska Stendhala – romantyczne powieści

psychologiczne.

1

13. Romantyczne powieści Wiktora Hugo: Katedra Marii Panny w Paryżu, Nędznicy. 1

14. Liryka A. Puszkina na tle romantyzmu rosyjskiego. Eugeniusz Oniegin A. Puszkina

jako poemat dygresyjny.

1

15. Twórczość Tarasa Szewczenki i jej znaczenie dla literatury ukraińskiej. 1

Suma godzin: 1

5

(14)

Metody

dydaktyczne

Wykład

(15)

Sposób(y) i

forma(y)

zaliczenia

Ocena formatywna (bieżąca):

Zaliczenie na podstawie obecności na wykładach (wymagane uczestnictwo w 60%

wykładów).

Ocena podsumowująca: egzamin ustny.

P1: Ocena stopnia przyswojenia wiedzy, umiejętności i kompetencji z zakresu

przewidzianego dla przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej (romantyzm) następuje

na egzaminie z Literatury romantyzmu (problematyka egzaminacyjna obejmuje spis

lektur z obydwu przedmiotów oraz tematykę wszystkich zajęć dydaktycznych

poświęconych tym zagadnieniom). Wskazana forma oceny odnosi się do wszystkich

założonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.

(16)

Metody i

kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/17

_W01)

Student/ka nie zna

treści tekstów

literackich

zawartych w spisie

lektur

Student/ka zna

ogólnie treść

większości tekstów

literackich

zawartych w spisie

Student/ka zna w

dobrym stopniu treść

wszystkich tekstów

literackich zawartych

w spisie lektur i

Student/ka zna w

bardzo dobrym

stopniu treść i

problematykę

wszystkich tekstów

obowiązkowych. lektur i w znikomym

stopniu orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

dobrze orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

literackich zawartych

w spisie lektur i

dobrze orientuje się w

zaleconej literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/17

_W02)

Student/ka nie zna

terminologii

teoretycznoliterac

kiej niezbędnej w

procesie analizy i

interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Student/ka zna

niektóre terminy

z zakresu wiedzy

teoretycznoliteracki

ej niezbędnej w

procesie analizy i

interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Student/ka zna

większość terminów z

zakresu wiedzy

teoretycznoliterackiej

niezbędnej w procesie

analizy i interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Student/ka zna

większość terminów z

zakresu wiedzy

teoretycznoliterackiej

niezbędnej w procesie

analizy i interpretacji

utworów literatury

romantycznej.

Efekt 3

(IC1/17

_W03)

Student/ka nie

potrafi wskazać i

zdefiniować

kluczowych

problemów

literatury

romantyzmu.

Student/ka potrafi

na wybranych

przykładach

wskazać i

zdefiniować niektóre

problemy literatury

romantyzmu.

Student/ka potrafi

wskazać i zdefiniować

przewidziane

programem problemy

literatury

romantyzmu oraz

zilustrować je

wieloma przykładami

literackimi.

Student/ka potrafi

wskazać i obszernie

scharakteryzować

przewidziane

programem problemy

literatury romantyzmu

oraz zilustrować je

wieloma przykładami

literackimi oraz

literaturą przedmiotu.

Efekt 4

(IC1/17

_W04)

Student/ka nie

potrafi wskazać

prostych

zależności między

literaturą

romantyczną a

sytuacją

historyczną I poł.

XIX wieku.

Student/ka potrafi

wskazać proste

zależności między

literaturą

romantyczną a

sytuacją historyczną

I poł. XIX wieku.

Student/ka potrafi

scharakteryzować

zależności między

literaturą

romantyczną a

sytuacją historyczną,

polityczną i

obyczajową I poł. XIX

wieku.

Student/ka płynnie

omawia zależności

między literaturą

romantyczną a

sytuacją historyczną,

polityczną i

obyczajową I poł. XIX

wieku.

Efekt 5

(IC1/17

_U01)

Student/ka nie

zabiera głosu na

ćwiczeniach.

Student/ka

dyskutuje na temat

problemów epoki.

Student/ka sprawnie

przedstawia własne

stanowisko na temat

problemów epoki.

Student/ka sprawnie

przedstawia własne

stanowisko na temat

problemów epoki,

odwołując się do

tekstów źródłowych i

uwzględniając

literaturę przedmiotu.

Efekt 6

(IC1/17

_U02)

Student/ka nie

potrafi analizować

i interpretować

tekstów literackich

przewidzianych w

spisie lektur.

Student/ka potrafi w

dostatecznym

stopniu analizować

teksty literackie

przewidzia-ne w

spisie lektur z

uwzględnieniem

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka potrafi

analizować oraz

interpretować teksty

literackie

przewidziane w spisie

lektur z

uwzględnieniem

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka potrafi

analizować oraz

interpretować teksty

literackie

przewidziane w spisie

lektur z

uwzględnieniem

odpowiednich

kontekstów oraz

literatury przedmiotu.

Efekt 7 Student/ka nie Student/ka Student/ka uzasadnia Student/ka uzasadnia

(IC1/17

_U03)

wykorzystuje

literatury

przedmiotu.

wykorzystuje

literaturę

przedmiotu w

minimalnym

stopniu.

swoje wypowiedzi

odwołując się do

wybranej literatury

przedmiotu.

swoje wypowiedzi

odwołując się do

bogatej literatury

przedmiotu.

Efekt 8

(IC1/17

_U04)

Student/ka nie

potrafi

przedstawić

precyzyjnego i

poprawnego

logicznie oraz

językowo

wystąpienia

ustnego na tematy

związane z

literaturą

romantyzmu.

Student/ka

przedstawia

wystąpienie ustne na

tematy związane z

literaturą

romantyzmu,

popełniając przy tym

nieliczne błędy

językowe oraz

logiczne.

Student/ka

przedstawia

precyzyjne i

poprawne logicznie

oraz językowo

wystąpienie ustne na

tematy związane z

literaturą

romantyzmu.

Student/ka z dużą

swobodą przedstawia

precyzyjne i poprawne

logicznie oraz

językowo wystąpienie

ustne na tematy

związane z literaturą

romantyzmu.

Efekt 9

(IC1/17

_K01)

Student/ka nie

potrafi zaplanować

i zrealizować

samodzielnej

pracy związanej ze

studiowaniem

literatury

romantycznej.

Student/ka potrafi w

ograniczonym

stopniu zaplanować i

zrealizować

samodzielną pracę

związaną ze

studiowaniem

literatury

romantycznej.

Student/ka potrafi

dobrze zaplanować i

zrealizować przebieg

samodzielnej pracy

związanej ze

studiowaniem

literatury

romantycznej.

Student/ka potrafi

dobrze zaplanować i

zrealizować przebieg

samodzielnej pracy

związanej ze

studiowaniem

literatury

romantycznej.

Efekt 9

(IC1/17

_K02)

Student/ka nie ma

świadomości

znaczenia

literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze

europejskiej.

Student/ka ma

ograniczoną

świadomości

znaczenia literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze

europejskiej.

Student/ka ma dobrą

świadomości

znaczenia literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze europejskiej.

Student/ka bardzo

dobrze rozumie

znaczenie literatury

polskiego

romantyzmu w

kulturze europejskiej.

Problematyka egzaminacyjna:

Wspólna dla Arcydzieł literatury powszechnej (romantyzm) oraz dla

przedmiotu Literatura romantyzmu (por. sylabus do Literatury romantyzmu).

Wiedza zdobyta na wykładzie z Arcydzieł literatury powszechnej jest

weryfikowana i oceniana (a zatem również punktowana) łącznie z literaturą

odpowiednich epok.

(17)

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem również

punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok. Nakład pracy został naliczony przy

nakładzie pracy dla właściwej epoki literackiej.

efektów w

godzinach

oraz

punktach

ECTS

(18)

Język

wykładowy

polski

(19)

Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

Nie odbywają się w ramach tego przedmiotu.

(20)

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

I. Teksty – Lektury obowiązkowe

Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy, Francja, wybór tekstów i oprac. Alina Kowalczykowa, Warszawa 1995 [lub wyd. wcześniejsze] [stąd: William Wordsworth, Przedmowa do drugiego wydania Ballad lirycznych; Samuel Taylor Coleridge, Ogólny charakter literatury i sztuki gotyckiej; O poezji czyli sztuce; François-René de Chateaubriand, Geniusz chrześcijaństwa; Achim von Arnim, O pieśniach ludowych. Do Pana Kapelmistrza Reichardta; Stendhal, Romantyk do Klasyka; Alfred de Vigny, Rozważania o prawdzie w sztuce].

Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera, przeł. L. Staff, oprac. O. Dobijanka-Witczakowa, Wrocław 2000 (BN II 22) [lub wyd. wcześniejsze].

Johann Wolfgang Goethe, Faust, cz. 1, dowolne wydanie w przekł. Feliksa Konopki, Artura Sandauera lub Adama Pomorskiego (do egzaminu obowiązuje również ogólna orientacja w treści 2 części Fausta).

Fryderyk Schiller, Zbójcy, przeł. Feliks Konopka, oprac. Olga Dobijanka-Witczakowa, Wrocław 1986 (BN II 30).

Fryderyk Schiller, Intryga i miłość, przeł. Artur Maria Swinarski, oprac. O. Dobijanka-Witczakowa, Kraków 1976 (BN II 183).

Niemiecka ballada romantyczna, oprac. Zofia Ciechanowska (BN II 142) (obowiązuje znajomość Wstępu oraz następujących ballad: Gottfried Bürger, Lenora; Johann Wolfgang Goethe, Król elfów, Uczeń czarnoksiężnika, Szczurołap, Taniec umarłych; Friedrich Schiller, Rękawiczka, Pożegnanie Hektora, Żurawie Ibikusa; Joseph von Eichendorf, Loreley; Heinrich Heine, Grenadierzy, Statek niewolników, Tkacze).

Ernest Teodor Amadeusz Hoffmann, 2 opowiadania do wyboru: np. Radca Krespel i Piaskun (lub Przygody w noc sylwestrową; Historia o dziadku do orzechów i królu myszy) [wyd. dowolne].

Jane Austen, Duma i uprzedzenie lub Rozważna i romantyczna [wyd. dowolne]. Emily Brontë, Wichrowe wzgórza, przeł. Janina Sujkowska, wstęp i oprac. Bronisława Bałutowa,

Wrocław 1990 (BN II, 228) [lub inne wydanie]. Angielscy poeci jezior, wstęp, oprac. i przekł. Stanisław Kryński, Wrocław 1963 (BN II 143) [lub

Twarde dno snu. Tradycja romantyczna w poezji języka angielskiego. Blake, Wordsworth, Coleridge, Shelley, Keats, Longfellow, Tennyson, Fitzgerald, Hardy, w wyborze, opracowaniu i przekładach oraz ze wstępem Zygmunta Kubiaka, Warszawa 2002] (obowiązuje ogólna charakterystyka twórczości Coleridge’a i Wordswortha oraz dokładna znajomość kilku wierszy obydwu poetów).

George Gordon Byron, Giaur i Korsarz, [w:] Powieści poetyckie, oprac. Andrzej Tretiak, Kraków 1924 (BN II 34) [lub inne wydanie, np. Byron, Wybór dzieł, wybór, przedmowa, redakcja i przypisy Juliusz Żuławski, Warszawa 1986, t. I].

George Gordon Byron, Don Juan, pieśń I-IV [wyd. dowolne] lub Wędrówki Childe-Harolda [wyd.

Literatura

uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

dowolne]. Walter Scott, Waverley, wstępem opatrzył i oprac. Andrzej Tretiak, Kraków 1929 (BN II 56 [lub

inne wydanie] lub Rob Roy Powieść historyczna z XVIII wieku [wyd. dowolne]. Edgar Allan Poe, 2 opowiadania do wyboru (np. Zagłada domu Usherów i William Wilson) [wyd.

dowolne]. George Sand, Lukrecja Floriani, przeł. Zofia Jędrzejowska-Waszczuk, Warszawa 2009 lub Alfred

de Musset, Spowiedź dziecięcia wieku [wyd. dowolne]. Stendhal, Czerwone i czarne [wyd. dowolne] lub Pustelnia parmeńska [wyd. dowolne]. Wiktor Hugo, Katedra Marii Panny w Paryżu [wyd. dowolne] lub Nędznicy [wyd. dowolne]. Aleksander Puszkin, Wybór wierszy, oprac. Bohdan Galster, Wrocław 1982 (BN II 201) [lub

Lutnia Puszkina, wybór i przekł. Julian Tuwim, Warszawa 1987 (lub wyd. wcześniejsze)] (obowiązuje ogólna charakterystyka twórczości lirycznej oraz dokładna znajomość ok. 10 wierszy).

Aleksander Puszkin, Eugeniusz Oniegin, przeł. Adam Ważyk, wstęp Ryszard Łużny, Wrocław 1993 (BN II 35).

Taras Szewczenko, Wybór poezji, oprac. Marian Jakóbiec, Wrocław 1974 (BN II, 178).

II. Literatura przedmiotu – lektury zalecane.

Opracowania ogólne

Isaiah Berlin, Korzenie romantyzmu. Wykłady Mellonowskie w zakresie sztuk pięknych wygłoszone w Narodowej Galerii Sztuki w Waszyngtonie, red. Henry Hardy, tłum. Anna Bartkowicz, Poznań 2004.

Dzieje literatur europejskich, pod red. Władysława Floryana, t. 1-3, Warszawa 1979-1991. Marian Szyrocki, Historia literatury niemieckiej. Zarys, Wrocław 1971. Przemysław Mroczkowski, Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 1986. Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989. Bogusław Mucha, Historia literatury rosyjskiej. Zarys, Wrocław 1989.

Opracowania szczegółowe

Marian Szyrocki, Johann Wolfgang Goethe, Warszawa 1987 [lub wyd. wcześniejsze]. Juliusz Żuławski, Byron nieupozowany, Warszawa 1979 [lub wyd. wcześniejsze]. Valerie Grosvenor Myer, Niezłomne serce: Jane Austen. Biografia, przeł. Małgorzata Kicana,

Warszawa 1999. George Bidwell, Walter Scott, przeł. Anna Bidwell, Warszawa 1963. Bolesław Leśmian, Edgar Allan Poe, [w:] tegoż, Szkice literackie, zebrał i oprac. Jacek Trznadel,

Poznań 2011. Georges Blin, Stendhal i problemy powieści, przeł. Zofia Jaremko-Pytowska, Warszawa 1972. Jean-Bertrand Barrére, Hugo. Człowiek i dzieło, Warszawa 1968.

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR

IV, POZYTYWIZM) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury

Romantyzmu i Pozytywizmu

Kod przedmiotu IC1/17

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia Polska studia

pierwszego stopnia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Przedmiot kierunkowy, literaturoznawczy

Rok i semestr

studiów

Rok II, semestr IV

Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

Dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej ( osób

prowadzących) zajęcia z

przedmiotu

Dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg

Cele zajęć z przedmiotu

Poszerzenie wiadomości z zakresu literatury powszechnej; doskonalenie metod analizy i interpretacji

tekstu literackiego oraz rozumienia zasad rządzących rozwojem zjawisk literackich; świadomość wpływu

literatury powszechnej na literaturę polską

Wymagania

wstępne

Zaliczenie Arcydzieł literatury powszechnej z wcześniejszych epok

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC1/13_W01 – student/ka przywołuje treść tekstów literackich sytuujących się w obrębie

poszczególnych prądów literatury powszechnej pozytywizmu, z wykorzystaniem wskazanej

literatury przedmiotu;

IC1/13_W02 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie

analizy i interpretacji dzieł literackich;

Umiejętności:

IC1/13_U01 – student/ka klasyfikuje dzieła literackie w obrębie procesu

historycznoliterackiego (prądy i nurty literackie, środowiska literackie itp.);

IC1/13_U02 – student/ka analizuje treść tekstów literackich (omawianych podczas ćwiczeń) z

uwzględnieniem ich sfery immanentnej oraz odpowiednich kontekstów;

IC1/13_U03 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi dzieła literackie z zakresu literatury

powszechnej okresu pozytywizmu ujęciu komparatystycznym;

Kompetencje społeczne:

IC1/13_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy;

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 15 godz.

Treści programowe

Zarys twórczości Karola Dickensa (David Copperfield, Klub Pickwicka).

Realizm w twórczości H. Balzaca: obraz społeczeństwa, bohaterowie – kreacja i świat wartości,

realizm, sposoby opisu, usytuowanie powieści w ramach cyklu Komedia ludzka.

Martwe dusze Mikołaja Gogola: kreacja bohaterów, kompozycja, język powieści, powieść w

kontekście motywów i tematów literackich, humor.

Twórczość Lwa Tołstoja: „tołstoizm”, kwestie etyczne, kompozycja powieści, kreacja

bohaterów, powieść w kontekście XIX-wiecznej prozy.

Pani Bovary Gustawa Flauberta – powieść z pogranicza realizmu i naturalizmu: kompozycja,

narracja, wątki naturalistyczne i realistyczne, psychologizm, „bovaryzm”, recepcja utworu. Na skalach

Calvados Antoniego Sygietyńskiego jako polskie nawiązanie do bani Bovary.

Naturalizm w powieściach Emila Zoli: bohaterowie, estetyka i idea powieści (Germinal).

„Grupa medańska” jako przykład realizacji poetyki naturalizmu

Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego: psychologizm, polifoniczność i dialogiczność, „przeklęte

problemy”, natura ludzka wobec dobra i zła, nietzcheanizm, indywidualizm, granice wolności.

Metody

dydaktyczne

Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, analiza i interpretacja tekstu literackiego

Sposób(y) i

forma(y)

zaliczenia

- egzamin pisemny ustny wraz z Literaturą pozytywizmu

Metody i Ocenianie odbywa się podczas egzaminu z pozytywizmu

kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IC1/10_W01

)

Student/ka nie

zna treści tekstów

literackich

sytuujących się w

obrębie

poszczególnych

prądów literatury

powszechnej

okresu

pozytywizmu i nie

zna zaleconej

literatury

przedmiotu.

Student/ka zna

ogólnie treść

nielicznych tekstów

literackich

sytuujących się w

obrębie

poszczególnych

prądów literatury

powszechnej

okresu

pozytywizmu i w

znikomym stopniu

orientuje się w

zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna

w dobrym

stopniu treść

wszystkich

tekstów

literackich

sytuujących się

w obrębie

poszczególnych

prądów

literatury

powszechnej

okresu

pozytywizmu i

dobrze orientuje

się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Student/ka zna w

bardzo dobrym

stopniu treść

wszystkich tekstów

literackich

sytuujących się w

obrębie

poszczególnych

prądów literatury

powszechnej okresu

pozytywizmu i

bardzo dobrze

orientuje się

w zaleconej

literaturze

przedmiotu.

Efekt 2

(IC1/10_W02

)

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretycznoliterac

kiej niezbędnej

w procesie analizy

i interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

pojedyncze terminy

z zakresu wiedzy

teoretycznoliteracki

ej niezbędnej w

procesie analizy

i interpretacji dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

większość

terminów z

zakresu wiedzy

teoretycznolitera

ckiej niezbędnej

w procesie

analizy i

interpretacji

dzieł literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia wszystkie

terminy z

zakresu wiedzy teoretycznoliterackiej

niezbędnej w

procesie analizy

i interpretacji dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Efekt 3

(IC1/10_U01) Student/ka nie

potrafi

sklasyfikować

dzieła literackiego

w obrębie procesu

historycznoliterac

kiego (prądy

literackie,

środowiska

Student/ka potrafi

w pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie w

obrębie procesu

historycznoliteracki

ego (prądy

literackie,

środowiska

Student/ka

potrafi w

większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historycznolitera

ckiego (prądy

Student/ka potrafi

samodzielnie we

wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie w

obrębie procesu

historycznoliterackiego

(prądy literackie,

środowiska

literackie itp.).

literackie itp.). literackie itp.). literackie,

środowiska

literackie itp.).

Efekt 4

(IC1/10_U02) Student/ka nie

potrafi analizować

i interpretować

treści tekstów

literackich z

uwzględnieniem

ich sfery

immanentnej oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka potrafi

dostatecznie

analizować i

interpretować

treści tekstów

literackich z

uwzględnieniem ich

sfery immanentnej

oraz odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

potrafi

dobrze

analizować i

interpretować

treści tekstów

literackich z

uwzględnieniem

ich sfery

immanentnej

oraz

odpowiednich

kontekstów.

Student/ka

samodzielnie potrafi

bardzo dobrze

analizować i

interpretować treści

tekstów literackich z

uwzględnieniem ich

sfery immanentnej

oraz odpowiednich

kontekstów.

Efekt 5

(IC1/10_U03) Student/ka nie

potrafi poddać

krytycznemu

oglądowi dzieła

literackiego z

zakresu literatury

powszechnej

okresu

pozytywizmu w

ujęciu

komparatystyczny

m.

Student/ka potrafi

na dostatecznym

poziomie poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie z

zakresu literatury

powszechnej

okresu

pozytywizmu w

ujęciu

komparatystyczny

m.

Student/ka

potrafi na

dobrym

poziomie poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło

literackie z

zakresu

literatury

powszechnej

okresu

pozytywizmu w

ujęciu

komparatystycz

nym.

Student/ka

potrafi

samodzielnie na

bardzo dobrym

poziomie poddać

krytycznemu

oglądowi dzieło literackie z zakresu

literatury

powszechnej okresu

pozytywizmu

w ujęciu

komparatystycznym.

Zagadnienia z Arcydzieł literatury powszechnej obowiązujące

studentów zdających egzamin z Literatury pozytywizmu;

1. H. Balzac – twórca europejskiego realizmu, autor Komedii ludzkiej; człowiek jako wytwór

środowiska, wszechwładna rola pieniądza (Ojciec Goriot, Eugenia Grandet); elementy irracjonalne i

fantastyczne prozy Balzaca (Jaszczur).

2. Realizm rosyjski – L. Tołstoj:

a) Wojna i pokój jako powieść historyczna i obyczajowa; historiozofia Tołstoja (twórcą historii

naród, nie jednostka wybitna).

b) Anna Karenina jako arcydzieło powieści psychologicznej; jedna z najdoskonalszych kreacji

kobiecych w literaturze europejskiej; problem miłości „występnej” i obowiązków rodzinnych.

3. Anna Karenina i Emma Bovary – dwie bohaterki tragiczne w literaturze europejskiej.

4. Mistrz obiektywizmu - G. Flaubert. Madame Bovary jako powieść antymieszczańska; choroba

bovaryzmu, elementy naturalistyczne, znakomita kreacja kobieca.

5. Naturalizm francuski i jego najwybitniejszy przedstawiciel – E. Zola. Omów wybraną powieść

(Germinal - pełna brutalnych scen powieść o życiu francuskich górników; Nana – powieść o losach

prostytutki i o biologicznej sile erotyzmu; Wszystko dla pań – historia XIX wiecznego „hipermarketu” i

jednej z jego sprzedawczyń).

6. Dylematy moralne w twórczości F. Dostojewskiego. Próba wędrówki w głąb duszy ludzkiej i

próba wyjaśnienia istoty zła. Omów na przykładzie Zbrodni i kary.

Całko

wity nakład

pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach

oraz

punktach

ECTS

Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem również

punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok. Nakład pracy został naliczony przy

nakładzie pracy dla właściwej epoki literackiej.

Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje

bibliograficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura:

Teksty

Karol Dickens, David Copperfield lub Klub Pickwicka

Balzac Honoriusz, Ojciec Goriot lub Eugenia Grandet lub Jaszczur.

Dostojewski Fiodor, Zbrodnia i kara.

Gogol Mikołaj, Martwe dusze.

Flaubert Gustaw, Pani Bovary.

Tołstoj Lew, Anna Karenina lub Wojna i pokój.

Zola Emil, Germinal lub Nana lub Wszystko dla pań.

Literatura

uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Opracowania

Adamski J., Historia literatury francuskiej, Wrocław 1989.

Bouty M., Słownik dzieł i tematów literatury francuskiej, Wrocław 1995.

Dzieje literatur europejskich, red. W. Floryan, t. 1-3.

Galster, Mikołaj Gogol, Warszawa 1967.

Lanson G., Tuffrau P., Historia literatury francuskiej w zarysie, Warszawa 1963.

Literatura francuska, red. A. Adam, G. Lerminier, E. Morot-Sir, tom II: XIX i XX

wiek, Warszawa 1980.

Literatura rosyjska w zarysie pod red. Z. Barańskiego i A. Semczuka, Warszawa

1975.

Mackiewicz S., Dostojewski, Warszawa 1957.

Maurois A., Prometeusz, czyli Życie Balzaca, Warszawa 1970.

Mroczkowski P., Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 1986.

Mroczkowski P., Zarys historii literatury angielskiej (Od preromantyzmu do

czasów najnowszych), Katowice 1978.

Mucha B., Historia literatury rosyjskiej. Zarys, Wrocław 1989.

Parandowski J., Flaubert, Warszawa 1948.

Przybylski R., Dostojewski i „przeklęte problemy”, Warszawa 1964.

Reizof B., Flaubert, Warszawa 1961.

Suwała H., Emil Zola, Warszawa 1968.

Urbankowski, Dostojewski - dramat humanizmów, Warszawa 1978.

Semczuk, Lew Tołstoj, Warszawa 1967.

Śliwowski R., Antoni Czechow, Warszawa 1965.

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR

V, 1918-1939) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej 1918-1939

Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład

Literatury Polskiej XX Wieku

Kod przedmiotu IC1/17

Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

Filologia polska Studia pierwszego

stopnia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr studiów III rok, semestr 5

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

Dr hab. Janusz Pasterski prof. UR

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej (osób prowadzących)

zajęcia z przedmiotu

Dr hab. Janusz Pasterski prof. UR

Cele zajęć z przedmiotu

C1 – zapoznanie studentów z najważniejszymi zjawiskami i dokonaniami literatury światowej lat

1918-1939 w kontekście historycznym, społecznym, politycznym, kulturowym i artystycznym.

Wymagania wstępne Ogólna znajomość historii i kultury światowej okresu

dwudziestolecia międzywojennego na poziomie szkoły średniej (poziom

podstawowy).

Efekty kształcenia

Wiedza:

IC1/15_W01 – identyfikuje najważniejsze zjawiska

literatury światowej epoki;

K1A_

W15

+++

IC1/15_W02 – przywołuje treść utworów

literackich z listy lektur obowiązkowych;

K1A_

W18

++

Umiejętności:

IC1/15_U01 – student klasyfikuje dzieła literackie

w obrębie procesu historycznoliterackiego (kierunki

literackie, tendencje artystyczne itp.);

K1A_

U09

++

IC1/15_U02 – dobiera odpowiednie konteksty

historycznoliterackie i artystyczne;

K1A_

U08

++

Kompetencje społeczne:

IC1/15_K01 – jest zorientowany/a na pogłębianie

wiedzy zdobytej na zajęciach;

K1A_

K03

++

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 15 godzin.

Treści programowe

D. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Liczba godzin

1. Kultura światowa po 1918 roku. Historyczno-kulturowe

tło epoki. Klimat życia umysłowego. Nowe tendencje w

nauce. Nurty filozoficzne epoki. Ideologie totalitarne.

2 godz.

2. Ogólny charakter przemian artystycznych. Przewrót

w sztuce.

2 godz.

3. Nowe kierunki w literaturze pomiędzy wojnami

(ekspresjonizm, futuryzm, awangarda francuska,

dadaizm, nadrealizm, neoklasycyzm, akmeizm).

3 godz.

4. Najważniejsze zjawiska w literaturze niemieckiej,

angielskiej, francuskiej, rosyjskiej i amerykańskiej.

2 godz.

5. Jaroslav Hašek, Przygody dobrego wojaka Szwejka (1921-

1923).

1 godz.

6. Thomas Stearns Eliot, Ziemia jałowa (1922). 1 godz.

7. Thomas Mann, Czarodziejska góra (1924). 1 godz.

8. Franz Kafka, Proces (1925). 1 godz.

9. Erich Maria Remarque, Na Zachodzie bez zmian

(1928).

1 godz.

10. Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata (powst. 1928-

1940, publ. ocenzur. 1967-1968, wersja pełna 1973).

1 godz.

Suma godzin 15 godz.

E. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych Treści merytoryczne Liczba godzin

Nie dotyczy.

Suma godzin

F. Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, analiza i interpretacja

tekstów źródłowych.

Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia

Egzamin ustny łączny z Literaturą dwudziestolecia międzywojennego.

Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria

oceny

Lp. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

IC1/15_W01

Student

nie zna żadnych

zjawisk

literatury

światowej

epoki.

Student

zna pojedyncze

zjawiska

literatury

światowej

epoki.

Student

zna większość

zjawisk

literatury

światowej

epoki.

Student

zna wszystkie

omawiane

zjawiska

literatury

światowej

epoki.

Efekt 2

IC1/15_W02

Student nie zna

treści utworów

literackich z

listy lektur

obowiązkowych

i nie zna

zaleconej lit.

przedmiotu.

Student zna

ogólnie treść

nielicznych

utworów

literackich z

listy lektur

obowiązkowych

i w

podstawowym

stopniu

orientuje się w

zaleconej lit.

przedmiotu.

Student zna

dobrze treść

utworów

literackich z

listy lektur

obowiązkowych

i dobrze

orientuje się w

zaleconej lit.

przedmiotu.

Student zna

bardzo dobrze

treść utworów

literackich z

listy lektur

obowiązkowych

i bardzo dobrze

orientuje się w

zaleconej lit.

przedmiotu.

Efekt 3

IC1/15_U01

Student

nie potrafi

sklasyfikować

dzieła

Student

potrafi w

pojedynczych

przypadkach

Student

potrafi w

większości

przypadków

Student

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

literackiego w

obrębie procesu

historycznolit.

(kierunków lit.,

tendencji art.

Itp.).

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historycznolit.

(kierunków lit.,

tendencji art.

Itp.).

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historycznolit.

(kierunków lit.,

tendencji art.

Itp.).

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historycznolit.

(kierunków lit.,

tendencji art.

itp.).

Efekt 4

IC1/15_U02

Student nie

potrafi dobrać

odpowiednich

kontekstów

historycznolit. i

artystycznych.

Student potrafi

dobrać

nieliczne

konteksty

historycznolit. i

artystyczne.

Student potrafi

dobrać

podstawowe

konteksty

historycznolit. i

artystyczne.

Student potrafi

dobrać wiele

szerokich

kontekstów

historycznolit. i

artystycznych.

Efekt 5

IC1/15_K01

Student nie jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student w

dostatecznym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student w

dużym stopniu

jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student w

bardzo dużym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Całkowity

nakład pracy

studenta potrzebny

do osiągnięcia

założonych efektów

w godzinach oraz

punktach ECTS

Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a zatem

również punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok. Nakład pracy został

naliczony przy nakładzie pracy dla właściwej epoki literackiej.

Język

wykładowy

Polski

Praktyki

zawodowe w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się.

Literatura

Z listy wybierane są pozycje

bibliograficzne (w porozumieniu z

prowadzącym przedmiot na

zajęciach organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

Bułhakow Michaił, Mistrz i Małgorzata, tłum. I. Lewandowska, W. Dąbrowski, wstęp A. Drawicz, oprac. tekstu i przypisy G. Przebinda, Wrocław 1990 (BN II 229).

Eliot Thomas Stearns, Wybór poezji, wybór tekstów K. Boczkowski, W. Rulewicz,

wstęp W. Rulewicz, komentarze K. Boczkowski, W. Rulewicz, Wrocław 1990 (BN II 230) [tu:

Literatura uzupełniająca dla

studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką

zajęć do wykorzystania w przyszłej

pracy zawodowej.

wstęp, Jałowa ziemia w przekładzie Czesława Miłosza].

Hašek Jaroslav, Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej, przeł. P. Hulka-Laskowski, posłowie E. Madany, t. 1-4, Warszawa 1982.

Kafka Franz, Proces, przeł. B. Schulz, Warszawa 1957 (i wyd. nast.). Mann Thomas, Czarodziejska góra, przeł. J. Kramsztyk, posłowie R. Karst, t. 1-2,

Warszawa 1965 (i wyd. nast.). Remarque Erich Maria, Na Zachodzie bez zmian, przeł. S. Napierski, Warszawa 1967

(i wyd. nast.).

Literatura uzupełniająca:

Apollinaire Guillaume, Wybór poezji, oprac. J. Kwiatkowski, Wrocław 1975 (BN II 176).

Brod Max, Franz Kafka. Opowieść biograficzna, przeł. T. Zabłudowski, wstęp M. Wydmuch,

Warszawa 1982.

Drawicz Andrzej, Mistrz i diabeł. O Michale Bułhakowie, Kraków 1987.

Erich Maria Remarque. Wojujący pacyfista. Artykuły w wywiady (1929-1966), wybór i oprac.

T. F. Schneider, przeł. W. Kunicki, Warszawa 1998.

Fast Paweł, Mistrz i Małgorzata Bułhakowa. Pisarz – epoka – powieść, Katowice 1991.

Gazda Grzegorz, Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Warszawa

2000.

Leksykon pisarzy świata XX wieku, Warszawa 1997.

Huxley Aldous, Nowy wspaniały świat, przeł. B. Baran, Warszawa 2003.

Hesse Hermann, Wilk stepowy, przeł. G. Mycielska, posłowie H. Orłowski, Poznań 1984.

Pytlik Radko, Jarosław Hašek, przeł. E. Madany, Warszawa 1967.

Richter Hans, Dadaizm. Sztuka i antysztuka, posłowie W. Haftmann, przeł. J. S. Buras,

Warszawa 1983.

Słownik encyklopedyczny. Pisarze świata, Warszawa 1999.

Tomasz Mann w oczach krytyki światowej, wybór A. Rogalski, Warszawa 1975.

Wydmuch Marek, Franz Kafka, Warszawa 1982.

Wydmuch Marek, Tomasz Mann, Warszawa 1979.

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR

V, LITERATURA FRANCUSKA I SKANDYNAWSKA) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej

Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Wydział Filologiczny - Instytut Filologii Polskiej – Zakład

Literatury Polskiej XX Wieku

Kod przedmiotu IC1/17

Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

Filologia polska studia pierwszego stopnia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr studiów III 1 st./ sem. 5

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu

dr Jan Wolski

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr Jan Wolski

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Zapoznanie z podstawowymi postaciami i dziełami literatur europejskich (głównie francuskiej i

skandynawskiej) przełomu XIX i XX wieku.

Wymagania wstępne Ogólna wiedza na temat epoki na poziomie szkoły średniej (poziom

podstawowy).

Efekty kształcenia

Wiedza:

IC1/15_W01 - student/ka ma uporządkowaną wiedzę

na temat epoki, zna i rozumie główne nurty i kierunki

artystyczne w jej obrębie, umie uwzględnić kontekst

literatury powszechnej

K1A_W15

+++

Umiejętności:

IC1/15_U01 - student/ka potrafi krytycznie czytać i

klasyfikować utwory literackie i teksty źródłowe

IC1/15_U02 - student/ka samodzielnie dobiera i

zdobywa wiedzę oraz rozwija umiejętności interpretacyjne

IC1/15_U03 - student/ka przedstawia argumenty na

rzecz własnych poglądów, jak i innych autorów oraz

konstruuje i formułuje wnioski

K1A_U11

+++

K1A_U04

+++

K1A_U13

+++

Kompetencje społeczne:

IC1/15_K01 - student/ka rozumie potrzebę dalszego

dokształcania, ma świadomość znaczenia literatury polskiej i

K1A_K01

kultury narodowej w kulturze europejskiej

+++

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

wykład – 15 godz.

Treści programowe

- Ogólna sytuacja kultury i literatury europejskiej w drugiej połowie XIX wieku. – 4 godz. - Literatura francuska: twórczość Artura Rimbauda i Baudelaira. – 2 godz. - Życie i dzieło Stefana Mallarme i Paula Verlaine’a. – 2 godz. - Literatura skandynawska: dzieło Augusta Strindberga i Henryka Ibsena. 2 godz. - „Prawdziwy dekadent” - Huysmansa Na wspak. – 2 godz. - Twórczość Hugona von Hofmannsthala i Reinera Marii Rilkego. – 3 godz. Metody dydaktyczne wykład

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

- wysłuchanie wykładu - egzamin w zakresie egzaminu z historii literatury Młodej Polski

Metody i kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1 IC1/15_W01

Student/ka nie zna treści tekstów literackich (omawianych podczas wykładu)

Student/ka zna ogólnie treść nielicznych

tekstów literackich (omawianych podczas wykładu)

Student/ka zna w dobrym stopniu treść wszystkich tekstów literackich

(omawianych podczas wykładu)

Student/ka nie zna treści tekstów literackich

(omawianych podczas wykładu)

Efekt 2 IC1/15_U02

Student/ka nie potrafi analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas wykładu) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Student/ka potrafi na dostatecznym poziomie analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas wykładu) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Student/ka potrafi na dobrym poziomie analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas wykładu) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Student/ka potrafi samodzielnie na bardzo dobrym poziomie analizować i interpretować treści tekstów literackich (omawianych podczas wykładu) z uwzględnieniem odpowiednich kontekstów

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do

Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana i oceniana (a

zatem również punktowana) łącznie z literaturą odpowiednich epok.

osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Nakład pracy został naliczony przy nakładzie pracy dla właściwej epoki

literackiej.

Język wykładowy polski

Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

nie przewiduje się

Literatura

Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w

porozumieniu z prowadzącym przedmiot na

zajęciach organizacyjnych).

Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką zajęć do

wykorzystania w przyszłej pracy zawodowej.

Literatura podstawowa: - K. Dybel, B. Mazula, J. Prokop, Historia literatury francuskiej,

Warszawa 2005. - A. Thibaudet, Historia literatury francuskiej: od Rewolucji

Francuskiej do lat trzydziestych XX wieku, Warszawa 1997. - Dzieje literatur europejskich, pod red. W. Floryana, Warszawa

1979. - Symboliści francuscy. (Od Baudelaire’a do Valery’ego), oprac. M.

Jastrun, Wrocław 1965 (BN II 146) - J.-K. Husmans, Na wspak, Warszawa 1976. Literatura uzupełniająca: - G. Lanson, P. Triffault, Historia literatury francuskiej w zarysie,

Warszawa 1971. - Z. Ciesielski, Historia literatury szwedzkiej. Zarys, Wrocław 1990. - Ph. Van Tieghem, Główne doktryny literackie we Francji, Warszawa

1971. - Słownik encyklopedyczny. Pisarze świata, Warszawa 1999.

IC1/17 ARCYDZIEŁA LITERATURY POWSZECHNEJ (SEMESTR

VI, LITERATURA W KONTEKŚCIE HISTORYCZNYM,

KULTUROWYM I SPOŁECZNYM) rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Arcydzieła literatury powszechnej

Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej / Zakład

Literatury Polskiej XX wieku

Kod przedmiotu IC1/17

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia polska Studia

pierwszego stopnia

Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy literaturoznawczy

Rok i semestr studiów III FP, semestr VI

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

dr hab. prof. UR Magdalena Rabizo-

Birek

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej ( osób prowadzących)

zajęcia z przedmiotu

dr hab. prof. UR Magdalena Rabizo-Birek

Cele zajęć z przedmiotu

C 1. Przedstawienie wybitnych pisarzy i dzieł literatury powszechnej XX i XXI w. w

kontekście historycznym, kulturowym i społecznym.

C 2. Przedstawienie ważniejszych nurtów w kulturze i literaturze tego okresu ze

wskazaniem ich powiązań z obszarami kultur narodowych (np. postmodernizm,

egzystencjalizm, teatr absurdu, realizm magiczny).

C 3. Wskazanie relacji, związków, wpływów i analogii literatury powszechnej z

literaturą i kulturą polską.

Wymagania wstępne Znajomość literatury powszechnej do roku 1939 na

poziomie szkoły średniej i studiów licencjackich, znajomość

literatury polskiej po 1939 r. na poziomie studiów licencjackich,

Efekty kształcenia

Wiedza:

IC1/15_W01 - student/ka zna wybranych wybitnych

pisarzy światowych i rozumie ważniejsze arcydzieła literatury

powszechnej po 1939 r. (K1_W15 ***)

IC1/15_W02 - student/ka identyfikuje główne nurty w

kulturze i literaturze powszechnej po 1939 r., łączy je z

literaturami narodowymi, zjawiskami historyczno-kulturowymi,

oraz potrafi wskazać ich związek z literaturą polską tego okresu

- (K1_W15 ***)

Umiejętności

IC1/15_U01 - potrafi krytycznie czytać utwory literackie,

teksty źródłowe i naukowe opracowania z zakresu literatury

powszechnej (K1A_U11 ***)

IC1/15_U02 - wykrywa proste zależności między

procesami społecznymi, historycznymi i kulturowymi w drugiej

połowie XX w. a nowymi zjawiskami w literaturze powszechnej i

polskiej tego okresu (K1A_U09 ***)

Kompetencje społeczne:

IC1/15_K01 – student/ka rozumie konieczność ciągłej

aktywizacji i poszerzania swoich kompetencji z zakresu wiedzy

o literaturze powszechnej po 1939 r. (K1A_K02 ***)

IC1/15_K02 – student/ka ma świadomość, że literatura

polska jest integralną, istotną częścią literatury powszechnej,

stąd konieczność jej dobrego poznania i zrozumienia (K1A_K09

***)

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład 15 godz.

Treści programowe

1. Dramat życia, antynomie twórczości Malcolma Lowry’ego, obraz współczesnego

piekła i wielopłaszczyznowość znaczeń powieści Pod wulkanem – 1 godz.

2. Poeci „szkoły nowojorskiej” – personizm Franka O’Hary, poezja Johna Ashbery’ego,

związki ze sztukami plastycznymi, wpływ na poezję polską – 1 godz.

3. Postmodernizm w prozie amerykańskiej: Vladimir Nabokov, Kurt Vonnegut, John

Barth – 2 godz.

4. Realizm magiczny i postmodernizm w literaturze iberoamerykańskiej na przykładzie

twórczości Jorge Luisa Borgesa, Gabriela Garcii Marqueza i Mario Vargasa Llosy – 2 godz.

5. Poezja angielska po II wojnie światowej: W.H. Auden, Dylan Thomas, Seamus Heaney

– 1 godz.

6. Proza angielska: specyfika historyczna, zjawisko wielokulturowości, rozliczenie z

kolonialną przeszłością, najważniejsze dzieła i pisarze: (np. Lawrence Durell (Kwartet

aleksandryjski, Kwintet awinioński), William Golding, Salman Rushdi, Graham Green, John Le

Carré) – 2 godz.

7. Literatura francuska: egzystencjalizm i noveau roman – 2 godz.

8. Samuel Beckett i europejski teatr absurdu – 1godz.

9. Antynomie kultury islamu – pisarstwo Nadżiba Mahfuza i Orhana Pamuka – 1 godz.

10. Literatura niemieckojęzyczna: Grupa 47, rozliczenie z faszyzmem w powieściach

Tomasza Manna i Güntera Grassa, niemiecka literatura pogranicza kultur – 1 godz.

11. Poezja niemiecka po II wojnie światowej: próba wypracowania nowego języka,

metafizyczność (Paul Celan) – 1 godz.

12. Literatura rosyjska: świadectwo losów, obraz rewolucji i komunizmu w prozie i

wspomnieniach: Mistrz i Małgorzata Michała Bułhakowa i Doktor Żywago Borysa Pasternaka,

Nadzieja w beznadziei - wspomnienia Nadieżdy Mandelsztam – 2 godz.

13. Wybitne osobowości rosyjskiej poezji drugiej połowy XX w. (Anna Achmatowa,

Giennadij Ajgi, Josif Brodski – 1 godz.

13. Literatura czeska na wybranych przykładach: poetycki realizm Bohumila Hrabala,

przypowieści filozoficzne Milana Kundery – 1 godz.

14. Surrealizm i metafizyka w poezji czeskiej (Jaroslav Seifert, Bohuslav Reynek) – 1

godz.

* Program ma charakter alternatywny – w obliczu ogromu współczesnej literatury

powszechnej prowadzący wybiera spośród niego proponowane w danym cyklu wykładowym

treści programowe.

Metody dydaktyczne Wykład, analiza i interpretacja tekstów

literackich, źródłowych, naukowych.

Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie na podstawie list obecności

sprawdzanych (wyrywkowo – np. raz w miesiącu) na

wykładach.

Metody i kryteria oceny Wykład wchodzi w obręb przedmiotu „Literatura

polska po 1939 roku”, zakończonego egzaminem, na

który student przygotowuje zestaw lektur z zakresu

„Arcydzieł literatury powszechnej po 1939 r.”

(obowiązuje znajomość minimum pięciu lektur z

obszaru literatury powszechnej, a także znajomość

problematyki wykładów i podstawowych opracowań z

ich zakresu)

Całkowity nakład pracy

studenta potrzebny do osiągnięcia

założonych efektów w godzinach

oraz punktach ECTS

Wiedza zdobyta na wykładzie jest weryfikowana

i oceniana (a zatem również punktowana) łącznie z

literaturą odpowiednich epok. Nakład pracy został

naliczony przy nakładzie pracy dla właściwej epoki

literackiej.

Język wykładowy Język polski

Praktyki zawodowe w

ramach przedmiotu

Nie ma

Literatura

Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w

porozumieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

1. Achmatowa Anna – wybór poezji po 1939 r. (ze szczególnym uwzględnieniem poematu Requiem);

2. Ashbery John, wiersze wybrane (np. „Literatura na Świecie” 2006, nr 7-8);

3. Auden W.H., wybór poezji; 4. Barth John, Bakunowy faktor; 5. Beckett Samuel, wybrany dramat: Czekając na

Godota, Końcówka, Ostatnia taśma Krappa, Szczęśliwe dni.

6. Borges Jorge Luis, Fikcje; 7. Brodski Josif, wybór poezji; 8. Bułhakow Michaił, Mistrz i Małgorzata; 9. Camus Albert, Obcy, Upadek, Człowiek

zbuntowany; 10. Celan Paul, wybór poezji; 11. Durell Lawrence, Kwartet aleksandryjski: Justyna,

Baltazar, Mountlive, Clea); 12. Garcia Marquez Gabriel, Sto lat samotności; 13. Genet Jean, wybrany dramat (Pokojówki, Balkon,

Murzyni) 14. Golding William, Władca much; 15. Grass Günter, Blaszany bębenek lub Turbot, Kot i

pies, Idąc rakiem; 16. Green Graham, Sedno rzeczy lub Moc i chwała; 17. Heaney Seamus, wybór poezji, np. Kolejowe

dzieci, przeł. Piotr Sommer, Przejrzysta pogoda (tłumacze różni);

18. Hrabal Bohumil, (jeden z proponowanych utworów: Pociągi pod specjalnym nadzorem, Postrzyżyny, Obsługiwałem angielskiego króla, Święto przebiśniegów, Lekcje tańca dla starszych i zaawansowanych, Taka piękna żałoba, Skarby świata całego);

19. Ionesco Eugene, (wybrany dramat: Ceremonie, Lekcja, Nosorożec);

20. Kundera Milan, (do wyboru: Śmieszne miłości, Żart, Nieznośna lekkość bytu);

21. Le Carré John, Ze śmiertelnego zimna lub Doboszka;

22. Lowry Malcolm, Pod wulkanem, Usłysz nas Panie, z niebios miejsca swego;

23. Mahfuz Nadżib, Opowieści starego Kairu; 24. Mandelsztam Nadieżda, Nadzieja w beznadziei; 25. Mann Tomasz, Doktor Faustus; 26. Nabokov Valdimir, Lolita, Blady płomień lub

Tamte brzegi; 27. O’Hara Frank, Moja poszczególność, przeł. Piotr

Sommer lub wiersze zawarte w „Literaturze na Świecie” 1987, nr 7);

28. Pamuk Orhan, Śnieg lub Nazywam się Czerwień; 29. Pasternak Borys, Doktor Żywago; 30. Reynek Bohuslav, wybór poezji, przeł. Andrzej

Babuchowski („Fraza” 2008, nr 3-4); 31. Robbe-Grillet Alain, Żaluzja; 32. Rushdie Salman, Szatańskie wersety lub Dzieci

Północy; 33. Sartre Jean-Paul, Drogi wolności lub Słowa; 34. Seifert Jaroslav, wybór poezji;

Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzystania w

przyszłej pracy zawodowej.

35. Sołżenicyn Aleksander, (do wyboru: Archipelag Gułag; Oddział chorych na raka, Pierwszy krąg lub opowiadania (Jeden dzień z życia Iwana Denisowicza oraz Zagroda Matriony);

36. Szałamow Warłam, Opowiadania kołymskie lub Procurator Judei i inne utwory;

37. Vargas Llosa Mario, Zielony dom, Rozmowa w „Katedrze” lub Ciotka Julia i skryba

38. Vonnegut Kurt jr, do wyboru: Kocia kołyska, Rzeźnia numer pięć, Śniadanie mistrzów;

Opracowania:

1. Gazda Grzegorz, Słownik europejskich

kierunków i grup literackich, Warszawa 2000 (tam hasła:

akmeizm, awangarda, postmodernizm, teatr absurdu,

egzystencjalizm, surrealizm, angry young man, Dzevetsil,

realizm magiczny).

2. Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny,

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995 (i

następne wydania).

3. Jan Tomkowski, Wiek XX (fragmenty) [w:]

tegoż, Literatura powszechna, Warszawa 2000;

Literatura uzupełniająca:

Babuchowski Andrzej, Don Kichot z Petrkova [w:]

„Fraza” 2008, nr 3-4.

Brodski Josif, Śpiew wahadła, numer specjalny

„Zeszyty Literackie” 1996, nr 3 (tam: Muza żałoby,

Dziecko cywilizacji, Na śmierć Nadieżdy Mandelsztam, „1

września 1939 roku” W.H. Audena, Sprawić przyjemność

cieniowi)

Barth John, Literatura wyczerpania [w:] Nowa

proza amerykańska, wybór, oprac. i wstęp. Z. Lewicki,

Warszawa 1983;

Barańczak S., Wstęp do Seamus Heaney, 44

wiersze, Kraków 1994;

Bereza Henryk; Proza z importu. Szkice literackie,

Warszawa 1989;

Butor Michel, Powieść jako poszukiwanie. Wybór

esejów, tłum. Joanna Guze, Warszawa 1971.

Drawicz Andrzej, Mistrz i diabeł. Rzecz o

Bułhakowie, Warszawa 2002.

Elektorowicz Leszek, Anglosaskie muzy, Kraków

1995 (roz.: O Poezji W.H. Audena, Pod wulkanem, John

Barth)

Filipczak Dorota, Choćbym nawet szedł ciemną

doliną... Inspiracje biblijne w twórczości Malcolma

Lowry’ego, Łodź 2003;

Filipczak D., Róża nikogo – poezja Paula Celana

jako biblijny antykomentarz, „Fraza” 1997, nr 3.

Herling-Grudziński Gustaw; Godzina cieni (tam:

Zwycięstwo Borysa Pasternaka, Wielka książka, Listy

Pasternaka, Jegor i Iwan Denisowicz, Realizm rosyjski,

Godzina prawdy, Dialog o Słożenicynie);

Janion Maria, Szymon Słupnik, karzeł i szczurzyca

[w:] tejże, Żyjąc tracimy życie, Warszawa 2001;

Jarniewicz Jerzy, Lista obecności. Szkice o

dwudziestowiecznej prozie brytyjskiej i irlandzkiej,

Poznań 2000 (tam rozdziały o Lawrence Durrellu,

Salmanie Rushdiem, Beckecie, Williamie Goldingu);

Jarniewicz Jerzy, Znaki firmowe. Szkice o

współczesnej prozie amerykańskiej i kanadyjskiej, Kraków

2007, (tam roz. o Vladimirze Nabokovie i Malcolmie

Lowrym);

Jarniewicz Jerzy, W brzuchu wieloryba. Szkice o

dwudziestowiecznej poezji brytyjskiej i irlandzkiej, (tam

szkice Auden, czyli bezradność poezji oraz Heaney i

Heaney) Poznań 2001;

Libera Antoni, Wstęp do S. Beckett, Dramaty,

Wrocław 1999;

„Literatura na Świecie” 1986, nr 7. („Szkoła

nowojorska”);

„Literatura na Świecie” 1989 nr specjalny Hrabal;

„Literatura na Świecie” 1990, nr 9 (dot. Milana

Kundery);

Literatura na Świecie” 2006, nr 7-8 (dot. Johna

Ashbery’ego);

Miłosz Czesław, Przedmowa do Josif Brodski, 82

wiersze i poematy, wybrał i przeł. S. Barańczak, Kraków

1989;

Rougemont Denis de, Namiętna miłość Borysa

Pasternaka, w: tegoż, Mity o miłości, Warszawa 2002;

Światłowski Zbigniew, Günter Grass, Portert z

bębenkiem i ślimakiem, Gdańsk 2000;

W poszukiwaniu Alefa. Proza

hispanoamerykańska w świetle najnowszych badań.

Borges, Carpentier, Sabato, Cortaza, Garcia Marquez,

Vargas Llosa. Antologia pod red. J. Ziarkowskiej i M.

Kurka, Wrocław 2007.

MODUŁ I: FILOLOGICZNY I C – MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

IC2 – MODUŁ TEORETYCZNOLITERACKI

IC2/18 POETYKA rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Poetyka

Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej, Zakład Teorii i

Antropologii Literatury

Kod przedmiotu IC2/18

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia polska Studia I stopnia Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Przedmiot kierunkowy

teoretycznoliteracki

Rok i semestr studiów Rok I, semestr 1

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

Prof. dr hab. Stanisław Uliasz

Imię i nazwisko osoby prof. dr hab. Stanisław Uliasz,

prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

dr hab, prof. UR Jolanta Pasterska,

dr Wojciech Birek,

dr Arkadiusz Luboń

Cele zajęć z przedmiotu

C01. Zapoznanie studentów z podstawami wiedzy teoretycznoliterackiej – terminologią,

typami czynności badawczych.

C02. Znajomość struktury dzieła literackiego, wiedza o rodzajach i gatunkach literackich

oraz o kategoriach estetycznych.

C03. Zapoznanie studentów z naukowymi i metodologicznymi podstawami analizy

tekstu literackiego; identyfikacja składników językowo-stylistycznych, tematologicznych i

aspektów genologicznych dzieła literackiego.

C04. Rozpoznawanie funkcji elementów w dziele, rozróżnianie stylów, konwencji i

poetyk.

C05. Samodzielna ocena wartości dzieła literackiego.

Cele ćwiczeń:

Ćwiczenia stanowią uzupełnienie wykładów:

C06. Wdrożenie studentów do stosowania aparatury pojęciowej i metodologicznej z

zakresu poetyki w praktyce badawczej.

C07. Doskonalenie w praktyce naukowej analizy i interpretacji dzieła literackiego oraz

metod samodzielnej pracy z tekstem literackim i naukowym i prawidłowego wnioskowania i

interpretowania tekstów.

Wymagania wstępne Podstawowe wiadomości i kompetencje z zakresu wiedzy o

literaturze i budowy dzieła literackiego, nabyte podczas nauki na

wcześniejszych etapach edukacji.

Efekty kształcenia

Wiedza:

IC2/18_W01: student/ka poprawnie przywołuje

terminologię z zakresu teorii dzieła literackiego ze świadomością

jej użyteczności w działaniach literaturoznawczych o charakterze

analitycznym, syntetycznym i interpretacyjnym;

IC2/18_W02: student/ka przywołuje i porządkuje poznane

na zajęciach informacje z zakresu stylistyki, genologii, teorii

wiersza, tematologii i budowy świata przedstawionego dzieła

literackiego;

IC2/18_W03: student/ka zna metodologiczne podstawy

analizy i interpretacji tekstu literackiego i poprawnie stosuje je do

badanych tekstów;

IC2/18_W04: student/ka dba o precyzję oraz poprawność

logiczną i językową formułowanych sądów i zachowuje krytycyzm

wobec poznawanych poglądów i teorii.

Umiejętności:

IC2/18_U01: student/ka właściwie porządkuje i

charakteryzuje rozpoznane w badanych utworach literackich

środki stylistyczne, określa ich budowę i przynależność

genologiczną;

IC2/18_U02: student/ka dokonuje poprawnych analiz i

interpretacji tekstów literackich;

IC2/18_U03: student/ka potrafi dobrać metody i narzędzia

badawcze oraz dokonać prezentacji opracowanych zagadnień w

sposób, umożliwiający rozwiązywanie problemów

literaturoznawczych;

IC2/18_U04: student/ka poprawnie posługuje się

podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami

badawczymi i pojęciami z zakresu teorii dzieła literackiego;

Kompetencje społeczne:

IC2/18_K01: student/ka rozumie możliwości zastosowania

metodologii badań literackich w zakresie poetyki do

rozwiązywania problemów naukowych;

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

wykład – 30 godz.,

ćwiczenia warsztatowe – 30 godz.

Treści programowe

Wykład:

L

Treści merytoryczne przedmiotu

Liczba

godzin

1 Przedmiot, zakres i odmiany poetyki. 1

2 Zadania wersologii, genologii, stylistyki i tematologii. 1

3 Dzieło literackie jako struktura. 1

4 Dzieło literackie jako tekst. 1

5 Funkcje dzieła literackiego 2

6 Kategoria literackości. 1

7 Język i styl. 1

8 Z dziejów języka artystycznego. Wybrane odmiany

stylistyczne tekstów literackich.

2

9 Wybrane problemy z zakresu języka poetyckiego

(słowotwórcze i fleksyjne środki stylistyczne; frazeologia

jako tworzywo współczesnej poezji)

2

1

Wiersz – wers – werset.

1

Istota wierszowej organizacji w świetle tradycyjnej i

nowszej wersologii.

2

1

Historia i semantyka form wierszowych.

2

1

Heksametr antyczny – heksametr polski 2

1

Wiersz współczesny. 2

1

Kompozycja utworu literackiego.

1

1

Budowa świata przedstawionego.

2

1

Problem klasyfikacji rodzajowej i gatunkowej

literatury.

2

1

Gatunek w ujęciu literaturoznawczym i

lingwistycznym

2

1

Analiza, interpretacja, wartościowanie –

charakterystyka kluczowych działań historyka literatury.

2

Ćwiczenia:

L

Treści merytoryczne przedmiotu

Liczba

godzin

1

Zagadnienia organizacyjne: prezentacja zakresu materiałów,

podręczników i określenia zasad zaliczenia przedmiotu.

2

2

Zagadnienia ogólne poetyki: definicja dzieła literackiego,

wyznaczniki literackości.

2

3

Stylistyka: wprowadzenie do stylistyki, pojęcie stylu,

klasyfikacja stylów.

2

Stylistyka: przegląd środków stylistycznych na wybranych

przykładach – praca z tekstami literackimi.

6

5

.

Kolokwium ze stylistyki. 2

6

.

Wersologia: definicja wiersza, podstawowe pojęcia wersologii. 2

7

Wersologia: przegląd form wiersza i ich charakterystyka na

wybranych przykładach – praca z tekstami literackimi.

6

8

Świat przedstawiony dzieła literackiego – charakterystyka na

wybranych przykładach – praca z tekstami literackimi.

2

9

Genologia: pojęcie rodzaju i gatunku literackiego, wyznaczniki

przynależności rodzajowej dzieł literackich.

2

1

Przegląd i charakterystyka form genologicznych literatury -

na wybranych przykładach - praca z tekstami literackimi.

2

1

1.

Kolokwium zaliczeniowe z wersologii i genologii 2

Metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia audytoryjne: analityczna i

interpretacyjna praca z tekstem literackim, dyskusja

problemowa; zajęcia odbywają się z użyciem środków

audiowizualnych.

Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia

Ćwiczenia: łączna ocena z kolokwiów zaliczeniowych,

frekwencji i aktywności na zajęciach.

Wykład: końcowy egzamin pisemny lub ustny,

sprawdzający stopień osiągnięcia wszystkich zaplanowanych

efektów kształcenia.

Metody i kryteria

oceny

Ćwiczenia: Ocena formatywna:

F01. Punktowanie aktywności na zajęciach oraz

zrozumienia omawianej tematyki - w skali od 0 do 10 pkt.

F02. Oceny z dwu kolokwiów sprawdzających wg.

uzyskanej punktacji:

50-60% punktów - ocena dostateczna; powyżej 60-70%

- ocena + dostateczna; powyżej 70-80% - ocena dobra; p

powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-100% - ocena

bardzo dobra.

Ocena podsumowująca:

Łączna ocena z kolokwiów, aktywności i frekwencji w

zajęciach:

P01. Dwa kolokwia – każde po 40% ostatecznej oceny.

P02. Aktywny udział w zajęciach: 10% ostatecznej

oceny.

P03. Frekwencja w zajęciach: 10% ostatecznej oceny.

Wykład – ocena podsumowująca: egzamin pisemny lub

ustny z pytaniami otwartymi – ocena w zależności od punktacji,

uzyskanej podczas egzaminu:

50-60% punktów - ocena dostateczna; powyżej 60-70%

- ocena + dostateczna; powyżej 70-80% - ocena dobra; p

powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-100% - ocena

bardzo dobra.

Całkowity nakład

pracy studenta potrzebny do

osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Forma aktywności Nakład pracy

studenta

Udział w wykładzie 30 godz.

Udział w ćwiczeniach 30 godz.

Przygotowanie do

ćwiczeń

15 godz.

Przygotowanie do

egzaminu

15 godz.

Udział w egzaminie 2 godz.

Suma godzin 92 godz.

Punkty ECTS 2+1

Język wykładowy Polski

Praktyki zawodowe

w ramach przedmiotu

-

Literatura

Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w

porozumieniu z prowadzącym przedmiot na

zajęciach organizacyjnych).

Literatura podstawowa:

Bernacki M., Pawlus M., Słownik gatunków literackich,

wyd. 3 zmienione, Bielsko-Biała 2000.

Chrząstowska B., Wysłouch S., Poetyka stosowana oraz

Wiadomości z teorii literatury w analizie literackiej, wyd.

Literatura uzupełniająca dla studentów

szczególnie zainteresowanych problematyką

zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy

zawodowej.

dowolne.

Głowiński M., Okopień – Sławińska A., Sławiński J, Zarys

teorii literatury, wyd. najnowsze.

Kulawik A., Poetyka, wyd. dowolne.

Mayenowa M. R., Poetyka teoretyczna, Wrocław 1979.

Pszczołowska L, Wiersz polski. Zarys historyczny,

Wrocław 1997.

Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda,

Kraków 2006.

Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, wyd. 2

poprawione i rozszerzone, Wrocław 1988 - lub wyd. następne.

Literatura uzupełniająca:

(obowiązuje przynajmniej jeden tekst z każdego działu

lub przedstawionego w spisie problemu)

1. Zagadnienie języka poetyckiego. Język jako system,

zagadnienie stylu, funkcje języka, funkcja poetycka.

Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa.

„Pamiętnik Literacki” 1960, z. 2, lub [w:] Współczesna teoria

badań literackich za granicą, t. 2, Kraków 1976 s. 22-68, lub [w

tegoż:] W poszukiwaniu istoty języka, t. 2, Warszawa 1989.

Mayenowa M. R., Pojęcie języka poetyckiego i pojęcie

stylu, [w:] Problemy teorii literatury, seria 3: Prace z lat 1975-

1984, red. H. Markiewicz, Wrocław 1988, lub [w:] Z zagadnień

języka artystycznego, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace

Językoznawcze”, z. 54, Kraków 1977.

Faryno J., O języku poetyckim, „Pamiętnik Literacki”

1972, z. 2.

Fónagy I., Język poetycki – forma i funkcja, [w:] Studia z

teorii. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, red. M.

Głowiński, H. Markiewicz, Wrocław 1977.

2. Organizacja warstwy brzmieniowej tekstu

literackiego.

Pszczołowska L., Instrumentacja głoskowa, Wrocław

1977.

Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole

1995.

3. Leksyka poetycka. Słowa-klucze.

Wyka K., Słowa-klucze, [w tegoż:] O potrzebie historii

literatury, Warszawa 1969.

4. Tropy stylistyczne oraz ich rodzaje. Trzy teorie

metafory. Trójkąt metaforyczny. Pojęcie pola semantycznego.

Kategorie estetyczne oraz zagadnienie tonacji.

Black M., Metafora [w:] Studia z teorii literatury.

Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, red. M.

Głowiński, H. Markiewicz. Wrocław 1977.

B. Chrząstowska, Bariera muz – język utworów

literackich, [w:] Lektura i poetyka, Warszawa 1987, s. 313–358.

Clayborough A., Z problemów teorii groteski, „Przegląd

Humanistyczny” 1981, nr 1/2.

Sayers D. L., O pisaniu i czytaniu utworów alegorycznych,

„Pamiętnik Literacki” 1975, z. 3.

Muecke D. S., Ironia – podstawowe klasyfikacje,

„Pamiętnik Literacki” 1986, nr 1.

Ricoeur P.: Metafora i symbol, [w tegoż:] Język, tekst,

interpretacja. Wybór pism, Warszawa 1989.

Sławińska I., Tragizm czy odor metaphysicus, [w tejże:]

Teatr w myśli współczesnej, Warszawa 1990.

Weinrich H., Semantyka śmiałej metafory, [w:] Studia z

teorii. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, red. M.

Głowiński, H. Markiewicz, Wrocław 1977.

Zgorzelski A., O funkcjonalnym pojmowaniu tropów.

Propozycje (kategorie opisowe tekstów literackich), „Teksty”

1976, z. 2.

Hutnikiewicz A., Żeromski, Warszawa 1987, s. 444 i

n. (rozważania o tonacji).

5. Stylistyczne aspekty składni.

Górny W., O stylistycznej interpretacji składni, [w:]

Stylistyka polska. Wybór tekstów, Warszawa 1973.

Klemensiewicz Z., Problematyka składniowej

interpretacji stylu, [w:] Składnia, stylistyka, pedagogika

językowa, red. A. Kałkowska, Warszawa 1982.

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990 [tu rozdz.

8].

6. Budowa i kompozycja dzieła literackiego (motyw,

wątek, fabuła, akcja, topos, temat, postać, czas, przestrzeń).

Hutnikiewicz A., Żeromski, Warszawa 1987, s. 388-390.

Sławiński J., Przestrzeń w literaturze. Elementarne

rozróżnienia i wstępne oczywistości, [w:] Przestrzeń i literatura,

Wrocław 1978, oraz [w tegoż:] Próby teoretycznoliterackie,

Warszawa 1992.

Bartoszyński K., Problem konstrukcji czasu w utworach

epickich, [w:] Problemy teorii literatury. Seria 2, red. H.

Markiewicz, wyd. 2, Wrocław 1987.

Kuźma E.: Zniekształcenie postaci literackiej wywołane

językiem teoretycznym zastosowanym do jej opisu, [w:] Autor –

podmiot literacki – bohater, Wrocław 1983.

Markiewicz H., Postać literacka i jej badanie, [w tegoż:]

Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984, lub [w:] Autor –

podmiot literacki – bohater, Wrocław 1983.

7. Narracja a wypowiedzi postaci. Mowa zależna, mowa

niezależna, pozornie zależna.

Maeynowa M. R., Poetyka teoretyczna, Wrocław 1979, s.

287–305.

K. Wóycicki, Z pogranicza gramatyki i stylistyki, [w:]

Stylistyka teoretyczna w Polsce., red. K. Budzyk, Warszawa 1946.

8. Rodzaje literackie i ich wyznaczniki. Narrator i

narracja, podmiot liryczny. Tekst dramatu a widowisko

teatralne. Trzy teorie dramatu: literacka, teatralna oraz teoria

„przekładu”.

Michałowska T., Rodzaje czy rodzaj? Problemy

taksonomii literackiej, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 1.

Przedruk: Mediaevalia i inne, Warszawa 1998 - oraz [w:]

Problemy teorii literatury, seria 4, red. H. Markiewicz, Wrocław

1998.

Skwarczyńska S., Zagadnienie dramatu, [w:]

Wprowadzenie do nauki o teatrze, t. 1: Dramat – teatr. Wrocław

1976 - oraz [w:] Problemy teorii dramatu i teatru, Wrocław

1988.

Sławińska I., Czytanie dramatu, [w tejże:] Odczytywanie

dramatu, Warszawa 1988.

Sławiński J., O kategorii podmiotu lirycznego, [w:]

Genologia polska, Warszawa 1983 - lub [w tegoż:] Dzieło – język

– tradycja, Kraków 1998.

Jasińska M., Narrator w powieści. Zarys problematyki

badań, [w:] Genologia polska. Wybór tekstów, Warszawa 1983 -

oraz [w:] Problemy teorii literatury, seria 1, red. H. Markiewicz,

Wrocław 1987.

Zgorzelski Cz., Historycznoliterackie perspektywy

genologii w badaniach nad liryką, [w:] Genologia polska. Wybór

tekstów, Warszawa 1983.

9. Gatunek literacki – podstawy teoretyczne,

taksonomia, ujęcie historycznoliterackie, gatunek w krytyce i

komunikacji literackiej (autor – czytelnik). Sytuacja

współczesnej genologii.

Głowiński M., Gatunek literacki i problemy poetyki

historycznej, [w:] Genologia polska. Wybór tekstów, Warszawa

1983.

Krajewska A., Dramat genologii – o gatunkach

współczesnego dramatu, [w:] Od dokumentacji do teorii, od teorii

do interpretacji, Warszawa 2000.

Opacki I., Krzyżowanie się postaci gatunkowych jako

wyznacznik ewolucji poezji, [w:] Problemy teorii literatury, seria

1, red. H. Markiewicz, Wrocław 1965, 1987.

Ossowska D., Współczesne pytanie o gatunek. Genologia i

konteksty, Olsztyn 1996.

Sawicki S., Gatunek literacki: pojęcie klasyfikacyjne,

typologiczne, politypiczne?, [w:] Problemy metodologiczne

współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz i J.

Sławiński, Kraków 1976.

Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o

literaturze, red. W. Bolecki i R. Nycz, Warszawa 2002 ( tu: B.

Witosz, Gatunek – sporny (?) problem współczesnej refleksji

tekstologicznej, s. 268 – 284).

IC2/19 TEORIA LITERATURY rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Teoria literatury

Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej, Zakład Teorii i

Antropologii Literatury

Kod przedmiotu IC2/19

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia polska Studia I stopnia Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Przedmiot kierunkowy

teoretycznoliteracki

Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

Dr Wojciech Birek

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

prof. dr hab. Stanisław Uliasz,

dr hab, prof. UR Jolanta Pasterska,

dr Wojciech Birek,

dr Arkadiusz Luboń.

(9)Cele zajęć z przedmiotu

C1. zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu teorii literatury

C2. wdrożenie studentów do stosowania aparatury teoretycznoliterackiej w badaniach

literaturoznawczych.

Wymagania

wstępne Ogólna wiedza z zakresu literaturoznawstwa, uzyskana na

wcześniejszych etapach edukacji;

wiedza z zakresu poetyki, uzyskana podczas I roku studiów.

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IC2/19_W01: Student/ka ma podstawową wiedzę o miejscu teorii

literatury w obszarze nauk humanistycznych oraz o jej specyfice

przedmiotowej i metodologicznej;

IC2/19_W02: Student/ka zna podstawową terminologię

teoretycznoliteracką, stosowaną w polskim literaturoznawstwie, oraz jej

pochodzenie i zastosowanie;

IC2/19_W03: Student/ka ma uporządkowaną wiedzę ogólną

dotyczącą zagadnień tworzących podstawową problematykę teorii literatury

i rozumie ich znaczenie dla badań literaturoznawczych;

IC2/19_W04: Student/ka ma podstawowe rozeznanie w

problematyce metodologii badań literackich, zna podstawy metodologiczne

wybranych szkół badawczych;

IC2/19_W05: Student/ka rozumie potrzebę precyzyjnego,

poprawnego logicznie i językowo formułowania sądów naukowych w

zakresie literaturoznawstwa;

Umiejętności:

IC2/19_U01: Student/ka potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać,

selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu teorii literatury;

IC2/19_U02: Student/ka posiada podstawowe umiejętności

badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych w

zakresie teorii literatury;

IC2/19_U03: Student/ka potrafi posługiwać się podstawowymi

ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami z zakresu

teorii literatury;

IC2/19_U04: Student/ka wykrywa zależności i powiązania między

elementami teorii literatury a innymi dziedzinami w obrębie obszaru nauk

humanistycznych;

IC2/19_U05: Student/ka potrafi krytycznie czytać teksty naukowe i

opracowania akademickie, a także stosować ich ustalenia do prac

analitycznych i interpretacyjnych w badaniu dzieł literackich;

Kompetencje społeczne:

IC2/19_K01: Student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i

posiadanych umiejętności oraz rozumie perspektywy dalszego rozwoju;

IC2/19_K02: Student/ka rozumie możliwości zastosowania

metodologii badań

literackich do rozwiązywania problemów naukowych;

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład - 30 godzin

Treści programowe

L

Treści merytoryczne Liczba

godzin

1

Miejsce teorii literatury pośród nauk o literaturze; wstępny

przegląd problematyki teorii literatury; omówienie lektur i zasad

zaliczenia.

4

2

Zagadnienia ontologii i budowy dzieła literackiego; 2

3

Zagadnienia interpretacji i wartościowania dzieła

literackiego;

2

4

Problemy przedstawiania świata w literaturze: mimesis i

realizm;

2

5

Dzieło literackie jako akt komunikacji 2

6

Zagadnienia intertekstualności 2

7

Z zagadnień genologii: semantyka form narracyjnych. 2

8

Z zagadnień genologii: semantyka form lirycznych. 2

9

Z zagadnień genologii: dwie teorie dramatu. 2

1

Teoria procesu historycznoliterackiego 2

1

Charakterystyka wybranych kategorii estetycznych 2

1

Wprowadzenie do metodologii badań literackich: przegląd

najważniejszych kierunków badawczych.

6

Metody dydaktyczne wykład z prezentacją multimedialną, analiza i

interpretacja tekstów źródłowych.

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Egzamin pisemny z pytaniami otwartymi

Metody i kryteria oceny Ocena podsumowująca:

Egzamin sprawdzający stopień osiągnięcia wszystkich

zaplanowanych efektów kształcenia – ocena w zależności od

punktacji, uzyskanej podczas egzaminu:

50-60% punktów - ocena dostateczna; powyżej 60-

70% - ocena + dostateczna; powyżej 70-80% - ocena dobra; p

powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-100% - ocena

bardzo dobra.

Całkowity nakład pracy

studenta potrzebny do

osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Forma aktywności Nakład pracy studenta

Udział w wykładzie 30 godz.

Przygotowanie do

egzaminu

30 godz.

Udział w egzaminie 2 godz.

Suma godzin 62 godz.

Punkty ECTS 2

Język wykładowy Polski

Praktyki zawodowe w

ramach przedmiotu

-

Literatura Literatura podstawowa:

Kaniewska B., Legeżyńska A., Teoria literatury.

Skrypt dla studentów filologii polskiej, Poznań 2003.

Burzyńska A., M. P., Markowski, Teorie literatury

XX wieku. Podręcznik i Antologia, Kraków 2006.

Markiewicz. H., Główne problemy wiedzy o

literaturze, Kraków 1970 i późniejsze wydania.

Markiewicz H., Wymiary dzieła literackiego,

Kraków 1984.

Mitosek Z., Teorie badań literackich, Warszawa

1988 i późniejsze wydania.

Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J.,

Zarys teorii literatury, Warszawa 1986.

Krzyżanowski J., Nauka o literaturze, Wrocław

1984.

Culler J. Teoria literatury, przeł. M. Bassaj,

Warszawa 2001.

Literatura uzupełniająca:

Skwarczyńska S., Kierunki w badaniach

literackich od romantyzmu do połowy XX wieku,

Warszawa 1984.

Teoria badań literackich za granicą,. Od

przełomu antypozytywistycznego do roku 1945 t. II, cz. I-

III, oprac. S. Skwarczyńska, Kraków 1974-1986.

Współczesna teoria badań literackich za granicą,

oprac. H. Markiewicz. t. 1-4, Kraków 1970-1996.

Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów

„Pamiętnika literackiego”, red. H. Markiewicza i M.

Głowińskiego, t. I-II, Wrocław 1977-1988.

Problemy teorii literatury, t. 1-4, wyb. H.

Markiewicz, Wrocław 1987-1998.

IC2/20 ANALIZA DZIEŁA LITERACKIEGO (II, IV SEMESTR)

rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Analiza dzieła literackiego

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład

Literatury Polskiej XX Wieku

Kod przedmiotu IC2/20

Studia

Kierunek studiów Poziom

kształcenia

Forma studiów

Filologia polska Studia

pierwszego stopnia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy teoretycznoliteracki

Rok i semestr studiów I rok, semestr drugi bądź czwarty

Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

Dr Agata Paliwoda

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej ( osób

prowadzących) zajęcia z

przedmiotu

Dr hab. prof. UR Zenon Ożóg, dr hab. Janusz Pasterski,

dr Stanisław Dłuski, dr Anna Jamrozek-Sowa, dr Agata

Paliwoda, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna Wal, dr Jan

Wolski oraz pracownicy IFP

*Każdy z prowadzących samodzielnie ustala problematykę zajęć.

Cele zajęć z przedmiotu

C1. Kształcenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania tekstów literackich.

C2. Rozbudzenie potrzeby samodzielnego określania sensów utworów literackich.

C3. Rozwinięcie umiejętności prowadzenia dyskusji o dziele literackim.

Wy

magania

wstępne

Zaliczenie przedmiotu Poetyka, znajomość historii i teorii literatury na

poziomie szkoły średniej (poziom podstawowy).

Efekty

kształceni

a

Wiedza:

IC2/18_W01 - student/ka rozróżnia terminologię

teoretycznoliteracką niezbędną w procesie analizy i interpretacji

dzieł literackich;

K1A_W17

+++

Umiejętności:

IC2/18_U01 - student/ka potrafi analizować i

interpretować utwory literackie;

K1A_U11

+++

IC2/18_U03 – student/ka dokonuje

wartościowania utworów literackich;

K1A_U11

+++

IC2/18_U02 – student/ka potrafi krytycznie

czytać teksty naukowe i opracowania akademickie;

K1A_U11

+++

Kompetencje społeczne:

IC2/18_K01 – student/ka dyskutuje w zakresie

problematyki ideowej i artystycznej utworów literackich;

K1A_K04

+++

IC2/18_K02 – – student/ka jest zorientowany/a

na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach.

K1A_K03

+++

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Ćwiczenia warsztatowe – 30 godzin

Treści programowe

1. Pojęcie analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego (4 godz.).

2. Analiza immanentna, porównawcza, kontekstualna (4 godz.).

3. Analizy i interpretacje utworów lirycznych (np. Wisławy Szymborskiej, Czesława

Miłosza, Zbigniewa Herberta) z uwzględnieniem m.in. warstwy brzmieniowej,

stylistycznej, wersyfikacyjnej utworów, kategorii podmiotu mówiącego i odniesień

genologicznych (10 godz.).

4. Analizy i interpretacje małych form narracyjnych (np. wybranych opowiadań Gustawa

Herlinga-Grudzińskiego, Włodzimierza Odojewskiego, Olgi Tokarczuk) z

uwzględnieniem zagadnień budowy świata przedstawionego, stylistycznych,

narracyjnych (6 godz.).

5. Analiza i interpretacja dramatu (np. Tadeusza Różewicza, Janusza Głowackiego, Michała

Walczaka) (6 godz.).

Metody

dydaktycz

ne

Elementy wykładu, analiza i interpretacja tekstów źródłowych – artykułów

teoretycznych i utworów literackich, dyskusja.

Ocena formatywna (bieżąca):

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,

zrozumienia omawianej problematyki (każdorazowo podczas trwania zajęć).

F2. Ocena z samodzielnej pisemnej analizy utworu literackiego (pod koniec

semestru).

Ocena podsumowująca:

P1. Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych.*

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia.

Metody i

kryteria

oceny

Lp. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

IC2/18_

W01

Student/ka nie rozróżnia terminologii teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Student/ka rozróżnia pojedyncze terminy z zakresu wiedzy teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Student/ka rozróżnia większość terminów z zakresu wiedzy teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Student/ka rozróżnia wszystkie terminy z zakresu wiedzy teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Efekt 2

IC2/18_

U01

Student/ka nie

potrafi

analizować i

interpretować

utworów

literackich.

Student/ka

potrafi w

dostatecznym

stopniu

analizować i

interpretować

utwory

literackie.

Student/ka

potrafi

samodzielnie i

w dobrym

stopniu

analizować i

interpretować

utwory

literackie.

Student/ka

potrafi

samodzielnie i

w bardzo

dobrym

stopniu

analizować i

interpretować

utwory

literackie.

Efekt 3

IC2/18_

U02

Student/ka nie

dokonuje

wartościowani

a utworów

literackich.

Student/ka w

dostatecznym

stopniu

dokonuje

wartościowani

a utworów

literackich.

Student/ka w

dobry sposób

dokonuje

wartościowani

a utworów

literackich.

Student/ka w

bardzo dobry

sposób

dokonuje

wartościowani

a utworów

literackich.

Efekt 4

IC2/18_

U03

Student/ka nie

potrafi

krytycznie

czytać tekstów

naukowych i

opracowań

akademickich.

Student/ka potrafi krytycznie czytać tylko niektóre teksty naukowe

i opracowania akademickie.

Student/ka potrafi krytycznie czytać większość tekstów naukowych i opracowań akademickich.

Student/ka potrafi krytycznie czytać wszystkie teksty naukowe

i opracowania akademickie.

Efekt 5

IC2/18_

K01

Student/ka nie

dyskutuje w

zakresie

problematyki

ideowej i

artystycznej

utworów.

Student/ka na

dostatecznym

poziomie

dyskutuje w

zakresie

problematyki

ideowej i

artystycznej

utworów.

Student/ka na

dobrym

poziomie

dyskutuje w

zakresie

problematyki

ideowej i

artystycznej

utworów.

Student/ka na

bardzo dobrym

poziomie

dyskutuje w

zakresie

problematyki

ideowej i

artystycznej

utworów.

Efekt 6

IC2/18_

K02

Student/ka nie

jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student/ka w

dostatecznym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student/ka w

dużym stopniu

jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Student/ka w

bardzo dużym

stopniu jest

zorientowany

na pogłębianie

wiedzy

zdobytej na

zajęciach.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach

oraz

punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin/

nakład pracy

studenta

ćwiczenia 30 godz.+30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 17 godz.

udział w konsultacjach 3 godz.

czas na napisanie analizy i

interpretacji

10 godz.

SUMA GODZIN 90

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2+1

Język

wykładowy Język polski

Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura

Z listy wybierane

są pozycje

bibliograficzne

(w porozumieniu

z prowadzącym

przedmiot na

zajęciach

organizacyjnych).

Literatura

uzupełniająca dla

studentów

szczególnie

zainteresowanych

problematyką

zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Literatura podstawowa:

J. Sławiński, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego [w:]

Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, pod red. H.

Markiewicza i J. Sławińskiego, Warszawa 1976, lub J. Sławiński, Próby

teoretycznoliterackie. Warszawa 1992 i wyd. nast.

S. Sawicki, Uwagi o analizie utworu literackiego [w:] Problemy teorii

literatury, seria1, red. H. Markiewicz, Warszawa 1987.

E. Kuźma, Spór o wartość i zasadność interpretacji literackiej [w:] Problemy

teorii literatury, seria 4, wyboru prac dokonał H. Markiewicz, Warszawa 1998, lub

E. Kuźma, Między konstrukcją a destrukcją. Szkice z teorii i historii literatury,

Szczecin 1994, lub tenże, „Pamiętnik Literacki” 1989, z. 3.

Lekcje czytania. Eksplikacje literackie, red. W. Dynak, A. i W. Labuda,

Wrocław 1999.

W. Szymborska – wybór wierszy.

C. Miłosz – wybór wierszy.

Z. Herbert – wybór wierszy.

G. Herling-Grudziński, Skrzydła ołtarza. Opowiadania [w:] tenże, Pisma

zebrane, t. 2, pod red. Z. Kudelskiego, Warszawa 1995.

W. Odojewski, … i poniosły konie, Warszawa 2006.

O. Tokarczuk, Gra na wielu bębenkach i 19 opowiadań, Warszawa 2001.

T. Różewicz, Do piachu… [w:] tenże, Dramat, t. 3, Wrocław 2005.

J. Głowacki, Polowanie na karaluchy [w:] tenże, 5 ½: dramaty, Warszawa

2007, lub [w:] Antologia dramatu polskiego: 1945-2005, t.2, wybór i oprac. J.

Kłossowicz, Kraków 2007.

M. Walczak, Rzeka [w:] Antologia dramatu polskiego: 1945-2005, t.2, wybór i

oprac. J. Kłossowicz, Kraków 2007.

Literatura uzupełniająca:

E. Kuźma: Teoria interpretacji – dziś [w:] Polonistyka w przebudowie.

Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd

Polonistów, Kraków, 22-25 września 2004, t. 1, pod red. M. Czermińskiej i in.,

Kraków 2005.

M. P. Markowski, Interpretacja i literatura [w:] Sporne i bezsporne problemy

wiedzy o literaturze, pod red. W. Boleckiego i R. Nycza, Warszawa 2002.

Liryka polska. Interpretacje, pod red. J. Prokopa i J. Sławińskiego, Kraków

1971 i wyd. nast.

Poezja polska. Interpretacje, red. K. Heska – Kwaśniewicz, Katowice 2001.

Dramat polski. Interpretacje, cz. 2. Po roku 1918, red. J. Ciechowicz i in.,

Gdańsk 2001.

Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych, red.

K. Bartoszyński i in., Warszawa 1974.

Wśród starych i nowych lektur szkolnych. Zbiór analiz i interpretacji, pod red.

P. Żbikowskiego, Rzeszów 1994.

IC2/20 ANALIZA DZIEŁA LITERACKIEGO (II, IV SEMESTR)

rok akademicki 2014/2015

Nazwa przedmiotu Analiza dzieła literackiego Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny, Instytut Filologii

Polskiej, Zakład Literatury Polskiej XX Wieku Kod przedmiotu IC2/20 Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia

Forma studiów

Filologia polska Studia pierwszego stopnia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy teoretycznoliteracki Rok i semestr studiów II rok, semestr czwarty Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu Dr hab. prof. UR Joanna Rusin

Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

Dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr Kazimierz Surowiec, dr Mariusz Chrostek oraz pracownicy IFP *Każdy z prowadzących samodzielnie ustala problematykę zajęć.

Cele zajęć z przedmiotu C1. Kształcenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania tekstów

literackich. C2. Rozbudzenie potrzeby samodzielnego określania sensów utworów literackich. C3. Rozwinięcie umiejętności prowadzenia dyskusji o dziele literackim.

Wymagania wstępne

Zaliczenie przedmiotu Poetyka, znajomość historii i teorii literatury na poziomie szkoły średniej (poziom podstawowy).

Efekty kształcenia

Wiedza:

IC2/20_W01 - student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich;

Umiejętności:

IC2/20_U01 - student/ka potrafi analizować i interpretować utwory literackie;

IC2/20_U03 – student/ka dokonuje wartościowania utworów literackich;

IC2/20_U02 – student/ka potrafi krytycznie czytać teksty naukowe i opracowania akademickie;

Kompetencje społeczne:

IC2/20_K01 – student/ka dyskutuje w zakresie problematyki ideowej i artystycznej utworów literackich;

IC2/20_K02 – – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Ćwiczenia warsztatowe – 30 godzin

Treści programowe Wariant I (dr hab. Kazimierz Maciąg)

1. Analiza i interpretacja wybranych utworów prozatorskich; - Opowiadania Marka Hłaski (Ósmy dzień tygodnia, Pętla...) – 2 godz. - Jarosława Iwaszkiewicza (Panny z Wilka, Brzezina) – 4 godz. - Marka Nowakowskiego (Wesele raz jeszcze) – 2 godz. - Jerzego Szaniawskiego (Profesor Tutka) – 2 godz.

2. Analiza i interpretacja wybranych utworów literatury dokumentu osobistego - Dziennik 1954 Leopolda Tyrmanda – 2 godz. - Dziennik pisany nocą Gustawa-Herlinga Grudzińskiego – 2 godz. - Dziennik Marii Dąbrowskiej – 2 godz. - Dzienniki Jarosława Iwaszkiewicza – 2 godz. - Rodzinna Europa Czesława Miłosza – 2 godz. - Czesława Miłosza autoportret przekorny. Rozmowy przeprowadził Aleksander Fiut.

Kraków 1988 – 2 godz. 3. Analiza i interpretacja wybranych utworów poetyckich: - Wybrane poezje Czesława Miłosza, Juliana Przybosia, Jerzego Harasymowicza,

Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego - 8 godz.

Wariant II (dr Kazimierz Surowiec)

Treści merytoryczne przedmiotu Liczba godzin

Sztuka interpretacji 4 Miłość w perspektywie filozoficzno-kulturowej:

A. Mickiewicz, Do M***, C. Norwid, W Weronie; W. Szymborska, Przy winie

6

Polskość – C. Norwid, Moja piosnka (II) 4 Ojczyzna młodych - R. Wojaczek, Ojczyzna 4 Krótkie formy narracyjne – E. Orzeszkowa, Gloria victis 4 Czas i przestrzeń w noweli – B. Prus, Z legend dawnego Egiptu 2 Jakie pokolenie? M. Hillar , My z drugiej połowy XX wieku 2 Sens egzystencji – W. Szymborska, Schyłek wieku 2 Współczesna liryka religijna - J. Twardowski, Spór 2

Wariant II (dr Mariusz Chrostek)

1. Pojęcie analizy dzieła literackiego. /3 godz./ Wybrane wiadomości o budowie dzieła literackiego: elementy struktury dzieła,

warstwowy układ dzieła według Romana Ingardena. Etapy w procesie interpretacji według

Janusza Sławińskiego. Na czym polega funkcja estetyczna? O wartościowaniu i wartościach

estetycznych.

2. Analiza liryków: /6 godz./ - Juliusz Słowacki – hymn Smutno mi, Boże - Leopold Staff – Wysokie drzewa - Leopold Staff – Przebudzenie - Bolesław Leśmian – Dziewczyna - Kazimierz Tetmajer – Widziadło

Przypomnienie wybranych wiadomości z wersyfikacji, stylistyki i genologii.

3. Cyprian Norwid wobec historii i tradycji /2 godz./ - Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie - Klaskaniem mając obrzękłe prawice

4. Katastrofizm i próby jego przezwyciężenia. Kodeks etyczny. /4 godz./ - Jan Kasprowicz – Święty Boże - Czesław Miłosz – Traktat moralny - Zbigniew Herbert – Przesłanie pana Cogito

5. Słowo jako przedmiot eksperymentu – przedstawiciele poezji lingwistycznej: /2 godz./ - Miron Białoszewski – Rozprawa o stolikowych baranach - Tymoteusz Karpowicz – W imię znaczenia

6. Prawda historyczna w powieści – polemika wokół Trylogii H. Sienkiewicza /3 godz./ - H. Sienkiewicz – Ogniem i mieczem - H. Sienkiewicz – Potop

7. Rola monologu w powieści jako sposobu charakterystyki bohatera oraz prezentacji świata przedstawionego. /3 godz./

- monolog wewnętrzny – Kazimierz Brandys Jak być kochaną - strumień świadomości – James Joyce Ulisses (monolog Molly Bloom – fragmenty)

8. Inne spojrzenie na dramat romantyczny – realizm III części Dziadów, reportaż z procesu w Wilnie. /3 godz./

9. Moje fascynacje literaturą – analiza utworów wybranych przez studentów. /4 godz./

Metody dydaktyczne

Elementy wykładu, analiza i interpretacja tekstów źródłowych – artykułów teoretycznych i utworów literackich, dyskusja.

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Ocena formatywna (bieżąca): F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej problematyki (każdorazowo podczas trwania zajęć).

Ocena podsumowująca: P1. Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych.

Metody i kryteria oceny

Lp. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 IC2/20_W01

Student/ka nie rozróżnia terminologii teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Student/ka rozróżnia pojedyncze terminy z zakresu wiedzy teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Student/ka rozróżnia większość terminów z zakresu wiedzy teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Student/ka rozróżnia wszystkie terminy z zakresu wiedzy teoretycznoliterackiej niezbędnej w procesie analizy i interpretacji dzieł literackich.

Efekt 2 IC2/20_U01

Student/ka nie potrafi analizować i interpretować utworów literackich.

Student/ka potrafi w dostatecznym stopniu analizować i interpretować utwory literackie.

Student/ka potrafi samodzielnie i w dobrym stopniu analizować i interpretować utwory literackie.

Student/ka potrafi samodzielnie i w bardzo dobrym stopniu analizować i interpretować utwory literackie.

Efekt 3 IC2/20_U02

Student/ka nie dokonuje wartościowania utworów literackich.

Student/ka w dostatecznym stopniu dokonuje wartościowania utworów literackich.

Student/ka w dobry sposób dokonuje wartościowania utworów literackich.

Student/ka w bardzo dobry sposób dokonuje wartościowania utworów literackich.

Efekt 4 IC2/20_U03

Student/ka nie potrafi krytycznie czytać tekstów naukowych i opracowań akademickich.

Student/ka potrafi krytycznie czytać tylko niektóre teksty naukowe

i opracowania akademickie.

Student/ka potrafi krytycznie czytać większość tekstów naukowych i opracowań akademickich.

Student/ka potrafi krytycznie czytać wszystkie teksty naukowe

i opracowania akademickie.

Efekt 5 I

C2/208_K01

Student/ka nie dyskutuje w zakresie problematyki ideowej i artystycznej utworów.

Student/ka na dostatecznym poziomie dyskutuje w zakresie problematyki ideowej i artystycznej utworów.

Student/ka na dobrym poziomie dyskutuje w zakresie problematyki ideowej i artystycznej utworów.

Student/ka na bardzo dobrym poziomie dyskutuje w zakresie problematyki ideowej i artystycznej utworów.

Efekt 6 IC2/20_K02

Student/ka nie jest zorientowany na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach.

Student/ka w dostatecznym stopniu jest zorientowany na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach.

Student/ka w dużym stopniu jest zorientowany na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach.

Student/ka w bardzo dużym stopniu jest zorientowany na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach.

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/

nakład pracy

studenta

ćwiczenia 30 godz.+30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 10 godz.

udział w konsultacjach 2 godz.

Praca analityczno-

interpretacyjna

18

SUMA GODZIN 90

LICZBA PUNKTÓW ECTS 2+1

Język Język polski

wykładowy

Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje bibliograficzne

(w porozumieniu z

prowadzącym przedmiot

na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura uzupełniająca

dla studentów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w przyszłej

pracy zawodowej.

Literatura podstawowa:

S. Burkot, Literatura polska w latach 1986 – 1995, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 1997 (tu: Wisława Szymborska)

B. Chrząstowska, S. Wysłouch, O problemach nie tylko teoretycznych, [w:] Poetyka stosowana, WSiP, Warszawa 1987.

Cyprian Norwid. Interpretacje, red. S. Makowski, Warszawa 1986. I. Maciejewska, Zawieszeni pomiędzy, “Odra” 1978 nr 4. W. Bolecki, Ciemny Staw. Trzy szkice do portretu G. H.-G. Warszawa

1991. R. Zimand, Tyrmand ‘ 54, w: Literatura źle obecna. Rekonesans.

Londyn 1984 lub inne wyd M. Komar, Hłasko. “Twórczość” 1972 nr 11. J. Rohoziński, Jarosław Iwaszkiewicz. Warszawa 1968 “Biblioteka

Polonistyki”. E. Łoch, Pierwiastki mityczne w opowiadaniach Jarosława

Iwaszkiewicza, Rzeszów 1978. M. Podgórski, Marek Sztuka interpretacji, wybór i oprac. H. Markiewicz, t. 1 Wrocław

1971, t. 2, Wrocław 1973.

M. Głowiński, O intertekstualizmie, „Pamiętnik Literacki” 1986, nr 4. Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje małych form

narracyjnych,

red. K. Bartoszyński, M. Jasińska-Wojtkowska, M., Sawicki, Warszawa

1979.

A. Nietresta, Małgorzata Hillar, Warszawa 1983.

Słownik literatury polskiej XIX wieku. . red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1991 (tu: M. Marcjan: Nowela).

SPIS ZALECANYCH LEKTUR: T. Kostkiewiczowa, W Weronie, [w:] Cypriana Norwida kształt

prawdy i miłości. Analizy i interpretacje, red. Stanisław Makowski, Warszawa 1986.

Lekcje czytania. Eksplikacje literackie, cz. I, red. W. Dynak i A.W. Labuda, Wrocław 1991, [tu:] Wstęp.

Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop i J. Sławiński, Kraków 1971.

J. Marx, „Alkohol powoli wypierał krew z obiegu”, w: Jan Marx, Legendarni i tragiczni, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1993.

A. Morawiec, O „Schyłku wieku”, [w:] O wierszach Wisławy Szymborskiej, red. Jacek Brzozowski, Wydawnictwo Uniwersytetu

łódzkiego, Łódź 1996. O wierszach Wisławy Szymborskiej. Szkice i interpretacje, red. J.

Brzozowski, Łódź 1996. Poezja polska. Interpretacje, red. K. Heska-Kwaśniewicz i B. Zeler,

Katowice 2000. Poezja polska od romantyzmu do dwudziestolecia międzywojennego.

Interpretacje, red. A. Kowalczykowa i T. Marciszuk, Warszawa 1999. Sawicki S., Uwagi o analizie utworu literackiego, [w:] Problemy

teorii literatury, seria I, Wrocław 1987, red. H. Markiewicz. J. Sławiński, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła

literackiego, w: Próby teoretycznoliterackie, Warszawa 1992 [lub] Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz, J. Sławiński, Kraków 1976.

J. Sławiński, O problemach sztuki interpretacji, w: Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1971 [lub] tegoż Dzieło, język, tradycja, Warszawa 1974.

K. Surowiec, Gloria victis - dziejowa pamiątka „gasnącego pokolenia”, Zeszyty Naukowe WSP w Rzeszowie, Z. 13. Seria Filologiczna. Historia literatury 2, 1994. R. Ingarden, Z teorii dzieła literackiego [W:] Problemy teorii literatury. Seria 1, wyboru dokonał H. Markiewicz, wyd. drugie poszerzone, Wrocław 1987, s. 7-19.

B. Chrząstowska, S. Wysłouch, Poetyka stosowana, wyd. drugie zmienione, Warszawa 1987, s. 29-51, 53-59.

M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, wyd. dowolne (wybrane zagadnienia).

E. Miodońska-Brookes, A. Kulawik, M. Tatara, Zarys poetyki, wyd. trzecie poszerzone, Warszawa 1978 (wybrane zagadnienia)

M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, wyd. drugie poszerzone i poprawione, Wrocław 1989 (wybrane hasła)

A. Czarnecka, Kształcenie wrażliwości estetycznej na lekcjach języka polskiego, Warszawa 1974.

H. Kwiatkowska, Przeżycie literackie a moralne postawy uczniów, Warszawa 1981.

H. Read, Wychowanie przez sztukę, Wrocław 1976. Liryka polska. Interpretacje, pod red. J. Prokopa i J. Sławińskiego, wyd.

trzecie, Gdańsk 2001 Cypriana Norwida kształt prawdy i miłości. Analizy i interpretacje. Praca

zbiorowa pod red. S. Makowskiego, Warszawa 1986. M. Cieśla-Korytowska, „Dziady” Adama Mickiewicza, Warszawa 1995. BAL. J. Łukasiewicz, Poezja Zbigniewa Herberta, Warszawa 1995. BAL. T. Bujnicki, A. Helman, „Potop” Henryka Sienkiewicza. Powieść i film,

Warszawa 1977. B. Prus, „Ogniem i mieczem”, powieść z lat dawnych Henryka Sienkiewicza

[W:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985. BN I 249, s. 502-548.

R. Humphrey, Strumień świadomości – Techniki. „Pamiętnik Literacki” 1970 z. 4; przedruk w: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, Wrocław 1977.

A. Okopień-Sławińska, Sztuka monologu wewnętrznego („Jak być kochaną” Kazimierza Brandysa) [W:] Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje. Red. K. Bartoszyński i in. Warszawa 1979.