Talaan ng mga pangulo ng Pilipinas

Bilan

gPangalan Larawan

Tunay na

PangalanBuhay Termino

Pangalawang

PanguloEra Partido

1.Emilio

Aguinaldo

Emilio

Aguinaldo y

Famy

1869-

1964

Mayo

24, 1899-

Abril 1,1901

Mariano Trias

Unang

Diktadurya

Malaya

Unang

Republika ng

Pilipinas

2.Manuel L.

Quezon

Manuel Luis

Quezon y

Molina

1878-

1944

Nobyembre

15,1935-

Disyembre

24,1941 [1]

Sergio

OsmeñaKomonwelt Nasyonalista

Disyembre

24,1941-

Agosto

1,1944 [2]

3.José P.

Laurel

José

Paciano

Laurel y

Garcia

1881-

1959

Oktubre

14,1943-

Pebrero

2, 1944

Ramon

Avanceña

Ikalawang

Republika ng

Pilipinas

KALIBAPI

Pebrero

2,1944-

Agosto

17, 1945

Benigno S.

Aquino

4. Sergio

Osmeña

Sergio

Osmeña y

Suico

1878-

1961

Agosto

1, 1944-

Marso

28, 1946

bakante Pinanumbalik

na

Komonwelt

Nasyonalista

5.Manuel

Roxas

Manuel

Acuña

Roxas

1892-

1948

Marso

28, 1946-

Abril

15, 1948

Elpidio

Quirino

Liberal

Ikatlong

Republika ng

Pilipinas

6.Elpidio

Quirino

Elpidio

Rivera

Quirino

1890-

1956

Abril

17,1948-

Disyembre

20,1949

bakante

Disyembre

20,1949-

Disyembre

20,1953

Fernando

Lopez

7.Ramon

Magsaysay

Ramon del

Fierro

Magsaysay

1907-

1957

Disyembre

30,1953-

Marso

17, 1957

Carlos P.

Garcia

Nasyonalista

8.Carlos P.

Garcia

Carlos

Polistico

Garcia

1896-

1971

Marso

18,1957-

Disyembre

30,1957

bakante

Disyembre

30,1957-

Disyembre

30,1961

Diosdado

Macapagal

9. Diosdado

Macapagal

Diosdado

Pangan

Macapagal

1910-

1997

Disyembre

30,1961-

Disyembre

30,1965

Emmanuel

Pelaez

Liberal

10.Ferdinand

E. Marcos

Ferdinand

Emmanuel

Edralin

Marcos

1917-

1989

Disyembre

30,1965-

Enero

17, 1973

Fernando

LopezNasyonalista

Enero

17,1973-

Pebrero

16,1986

bakanteIkalawang

Diktadoryal

Kilusang

Bagong

LipunanPebrero

16,1986-

Pebrero

25,1986

Arturo

TolentinoIkaapat na

Republika ng

Pilipinas

11.Corazon C.

Aquino

María

Corazón

Cojuangco-

Aquino

1933-

2009

Pebrero

25,1986-

Hunyo

30, 1992

Salvador H.

Laurel

Estados

Nasyonalistang

Demokratikong

Organisasyon

Ikalimang

Republika ng

Pilipinas

12.Fidel V.

Ramos

Fidel

Valdez

Ramos

1928-

Hunyo

30,1992-

Hunyo

30, 1998

Joseph

Ejercito

Estrada

Lakas-

Nasyonal

Unyon ng

Kristiyano

Demokrato

13.

Joseph

Ejercito

Estrada

Jose

Marcelo

Ejercito

1937-

Hunyo

30,1998-

Enero

20, 2001

Gloria

Macapagal-

Arroyo

Pwersa ng

Masang Pilipino

14. Gloria

Macapagal-

Arroyo

Maria

Gloria

Macapagal-

Arroyo

1947- Enero

20,2001-

Pebrero

7, 2001

bakante Lakas-Kampi-

CMD

Pebrero

7,2001-

Hunyo

30, 2004

Teofisto

Guingona

Hunyo

30,2004-

Hunyo

30, 2010

Noli de Castro

15.Benigno S.

Aquino III

Benigno

Simeon

Cojuangco

Aquino III

1960-

Hunyo

30, 2010-

Kasalukuyan

Jejomar Binay Liberal

Emilio AguinaldoPara sa munisipalidad, silipin ang Gen. Emilio Aguinaldo, Cavite. Para sa alay o handog,

pumunta sa aginaldo.

Emilio Aguinaldo

Unang Pangulo ng Pilipinas

Unang Pangulo ng Unang Republika

Diktador ng Pamahalaang Diktadorial

Pangulo ng Pamahalaang Rebolusyonaryo

Punong Ministro Apolinario Mabini (1899)

Pedro Paterno (1899)

Pangalawang

Pangulo

Mariano Trias (1897)

Sinundan si Bagong Tatag

Sinundan ni (pinawalang bisa mula 1901-1935)

Wesley Merritt (Gobernador-Heneral,

1901)

Manuel Quezon (Pangulo, 1935)

Kapanganakan Marso 22, 1869

Cavite El Viejo   (ngayong

Kawit), Cavite, Pilipinas

Kamatayan Pebrero 6, 1964

Lungsod Quezon,Pilipinas

Partidong politikal Paksyong Magdalo ng Katipunan (1897-1901)

National Socialist Party(1935)

Asawa (1) Hilaria del Rosario†

(2) Maria Agoncillo

Hanapbuhay Militar, Guro,Rebolusyonaryo, Pulitiko

Relihiyon Iglesia Filipina Independiente

signature = Aguinaldo Sig.png

Si Emilio Aguinaldo y Famy[1] (Marso 22, 1869–Pebrero 6, 1964) ay isang Pilipinong heneral,

pulitiko at pinuno ng kalayaan, ay ang unang Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Enero 20, 1899–

Abril 1, 1901). Isa siyang bayaning nakibaka para sakasarinlan ng Pilipinas. Pinamunuan niya ang

isang bigong pag-aalsa laban sa Espanyanoong 1896. Makaraang magapi ng Estados

Unidos ang Espanya noong 1898, ipinahayag niya ang kalayaan ng Pilipinas at umupo bilang

unang pangulo ng Pilipinasnoong Hunyo 1899. Malakas ang kaniyang loob subalit nilarawang

baguhan sapagkat naniwalang tatangkilin ng Estados Unidos ang kaniyang hangarin. Nang maging

ganap at lantad ang mga hangarin ng Estados Unidos hinggil sa Pilipinas, muli niyang pinamunuan

ang isang pag-aaklas mula 1899 hanggang 1901. Nadakip siya sa bandang huli ng mga Amerikano

noong Marso 1901, makaraang makipaglaban sa loob ng dalawang taon. Nanumpa siya ng

katapatan sa Estados Unidos subalit nagsuot ng isang itim na bow tie hanggang sa tuluyang nakamit

ng Pilipinas ang kalayaan noong1946. Tumakbo siya bilang pangulo noong 1935 ngunit nagapi sa

halalan ni Manuel Quezon. Sa mga huling panahon ng kaniyang buhay, nagsilbi siya sa Konseho ng

Estado ng Pilipinas.[1][2] Siya rin ang pinakabatang pangulo ng Pilipinas.

Rebolusyong Pilipino

Noong 1894, sumali siya sa Katipunan o ang K.K.K., isang sikretong organisasyon na pinamumunuan

ni Andres Bonifacio, at dedikado itong organisasyon upang maitaboy ang manlulupig na Kastila at

makamit ang kalayaan ng Pilipinas sa pamamagitan ng dahas. Ginamit niya ang nom de guerre na

Magdalo, para kay Maria Magdalena. Ang kanyang sangay ng Katipunan na pinamumunuan ng pinsan

niya na si Baldomero Aguinaldo ay tinawag ding Magdalo.

Nagsimula ang Rebolusyon sa San Juan del Monte (siyang lungsod ng San Juan, Metro Manila]]. Ngunit

sa simula ay hindi sumali ang sangay ni Aguinaldo dahil sa kakulangan ng armas, na isa sa mga dahilan

ng pagkatalo ni Bonifacio sa Pinaglabanan. Habang napilitan sina Bonifacio na gumamit ng gerilya para

makilaban, nanalo sina Aguinaldo sa iba't ibang laban na nakapagtaboy ng mga Espanyol ng

panandalian.

Noong Pebrero 17, 1897, natalo nina Aguinaldo at ilang Katipunero ang puwersa na pinamumunuan ni

Gobernador-Heneral Camilo de Polavieja sa Labanan sa Tulay ng Zapote sa Cavite. Si Heneral Edilberto

Evangelista, inhinyerong sibil, rebolusyonaryo, at tagatayo ng trintsera, ay namatay sa labanang ito. Ang

probinsya ng Cavite ay naging importanteng lokasyon ng Rebolusyon at dito rin nakanalo ang Magdalo

ng marami laban sa Espanya.

Ngunit, lalong nagkaroon ng malaking agwat ang dalawang kampo sa Katipunan, ang Magdalo at

Magdiwang. Dahil dito, napilitan si Bonifacio na mamagitan sa dalawang kampo. Naisip ng Magdalo na

magtayo ng sarili nilang gobyerno. Si Bonifacio, kahit para sa kanya na ang Katipunan ay gobyernong

ganap, pinayagan niya at pinamunuan rin ang isang halalan na sinimulan sa Kumbensyong Tejeros sa

Tejeros, Cavite noong Marso 22, 1897. Nawala rito ang pamumuno niya kay Aguinaldo, at naboto bilang

Ministro ng Interyor. Ito ay kinwestyon ni Daniel Tirona, na sinasabing hindi raw nararapat ito kay

Bonifacio dahil siya ay hindi nakapagtapos sa pag-aaral. Nagalit si Bonifacio (nilabas ang kanyang baril at

binaril na sana si Tirona kung hindi lang siya tumigil) at dineklarang null at di-wasto ang kumbensyon.

Napilitan si Bonifacio na bumalik sa Morong, Rizal

Hindi na kinilala ni Bonifacio ang gobyernong pinamumunuan ni Aguinaldo at sinimulang ibalik ang

kanyang awtoridad, pinagbintangan ang paksyon ni Aguinaldo ng pagtataksil at nagbibigay ng utos na

taliwas sa mga utos ni Aguinaldo. Sa utos ni Aguinaldo, hinuli si Bonifacio at ang kanyang mga kapatid at

sa isang mock trial, nahatulan ng pagtataksil at nasintensyahan ng kamatayan. Pagkatapos ng pag-

aalanganin, naisip niyang tanggalin ang hatol, ngunit pagkatapos makumbinse ni Heneral Manuel Noriel,

Pangulo ng Konseho ng Digmaan, at iba pa, binalik ni Aguinaldo ang hatol. Pinatay ang magkapatid na

Andres at Procorpio sa pamamagitan ng firing squadnoong Mayo 10, 1897 sa Bundok Hulog na malapit

ng apat na kilometro kanluran ng Maragondon, Cavite.

[baguhin]Deklarasyon ng Kalayaan, Diktadura, at Gobyernong Rebolusyonaryo

Pagkatapos ng pagsimula ng Digmaang Espanyol-Amerikano, bumalik si Aguinaldo sa Pilipinas noong

Mayo 19, 1898.

Noong Mayo 24, dineklara niya na siya ang lider ng buong militar at nagtatag ng gobyernong diktaturyal

na siya bilang diktador.

Noong Hunyo 12, dineklara ang Kalayaan ng Pilipinas sa bahay ng mga Aguinaldo sa Cavite el Viejo, at

binasa ang Batas na Nagpapahayag ng Kalayaan ng Pilipinas. Ito ay sinulat sa baybay Kastila ni

Ambrosio Rianzares Bautista, isang kapamilya ni Jose Rizal, na siya ring bumasa.

Noong Hunyo 18, dineklara niya sa pamamagitan ng dekrito ang opisyal na pagtatag ng kanyang

diktadurya. Noong Hunyo 23, dineklara naman niya ang gobyerno na rebolusyonaryo at hindi na

diktadurya, siya pa rin bilang pangulo.

[baguhin]Pangulo

Itinatag ang Unang Republika ng Pilipinas sa Konstitusyon ng Malolos noong Enero 21, 1899

sa Malolos, Bulacan at nagtagal hanggang nahuli si Aguinaldo sa Palawan, Puerto Prinsesa ng

mga Amerikano noong Marso 1, 1901.

[baguhin]Administrasyon at Gabinete

Nagkaroon ng dalawang gabinete si Pangulong Aguinaldo na siyang dahilan ng kanyang pamumuno sa

pamamagitan ng mga dekrito.

Tanggapan Pangalan Termino

Pangulo Emilio Aguinaldo 1897–1901

Pangalawang Pangulo Mariano Trías 1897

Punong Ministro Apolinario Mabini Enero 21 – Mayo 7, 1899

Pedro Paterno Mayo 7 – Nobyembre 13, 1899

Ministro ng Pananalapi Mariano Trías Enero 21 – Mayo 7, 1899

Hugo Ilagan Mayo 7 – Nobyembre 13, 1899

Ministro ng Interyor Teodoro Sandico Enero 21 – Mayo 7, 1899

Severino de las Alas Mayo 7 – Nobyembre 13, 1899

Ministro ng Pandigmaan Baldomero Aguinaldo Enero 21 – Mayo 7, 1899

Mariano Trias Mayo 7 – Nobyembre 13, 1899

Ministro ng Kagalingan Gracio Gonzaga Enero 21 – Mayo 7, 1899

Ministro ng Ugnayang Panlabas Apolinario Mabini Enero 21 – Mayo 7, 1899

Felipe Buencamino Mayo 7 – Nobyembre 13, 1899

Ministro ng Pampublikong Kautusan Aguedo Velarde 1899

Ministro ng Pagawaing Bayan at Komunikasyon Máximo Paterno 1899

Ministro ng Pagsasaka, Industriya at Kalakalan León María Guerrero Mayo 7 – Nobyembre 13, 1899

[baguhin]Polisyang Panloob

Nagpagpatuloy programa programa programa programa ! ng Kongreso ng Malolos at maraming nagawa

na maganda. Pinagpatuloy muna ang sistemang piskalya ng mga Kastila, pati rin sa sistema ng pagsingil

ng buwis, hindi kasama ang sabong at iba pang katuwaan. Binabaan ang buwis sa digmaan at ang

boluntaryong donasyon ay hiningi. Inayos rin ang sistema ng adwana. Binuksan ang pambansang

pautang. Siya ay si Emilio Aguinaldo.

[baguhin]Edukasyon

Pinabukas kaagad ang mga paaralang elementarya. Ito ay ginawang sapilitan. Si Enrique Mendiola ay

nagbukas ng Instituto de Burgos at pinili ang direktor nito ng Direktor ng Pampublikong Instruksyon.

Nagbigay ng kurso na agrikultura, pagtilingin, at komersya, pati rin ang kursong A.B. ang unibersidad.

Isang dekrito ang nagbigay oras para buksan ang Universidad Literaria. Ang unibersidad naman na ito ay

nagbigay ng kursong medisina, siruhiya, dispensaryo, at notaryo publiko. Ang pangulo ang pipili ng

propesor na siyang pipili ng rektor. Ang unang rektor ay si Joaquín Gonzales. Sinundan siya ni León

María Guererro.

[baguhin]Lokal na gobyerno

Sinunod ng Pangulo ang payo ni Apolinario Mabini at naglabas ng dalawang dekrito, isa noong Hunyo 18

at isa naman sa ika-20 para ayusin ang sistema ng gobyerno sa mga probinsya at bayan. Nakasulat dito

na kahit napilitan siya na maging diktador, gusto niya na kasama ang mga pinakanararapat na maging

opisyal na sila rin ay may tiwala galing sa kanilang kababayan.

Sa mga dekritong ito, ang mga lalaking 21 taon pataas ay dapat maghalal ng isang Konseho Popular na

binubuo ng isang Pangulo, Ikalawang Pangulo, Kapitan ng Barrio, Delegado ng Katarungan, Rehistrado

Sibil, Delegado ng Pulis at Panloob na Kaayusan, at Delegado ng Buwis at Pagmamay-ari.

Kinukumpirma ng gobyerno ang mga opisyal na ito.

Ang mga opisyal na inihalal ng Presidente at nakumpirma sa parehong paraan ay: isang Gobernador at

tatlong konsehal kasama ang residente ng munisipyo ng probinsiya at ang Provincial Council. Gayundin,

ang mga kumander probinsiya militar ay ibinigay para sa bawat isa sa singil ng mga sundalo ng mga

Manggagawa para sa pambansang hukbo.

[baguhin]Pagbabago sa Konstitusyon

Dahil na rin sa abala, dahil sa ikalimang artikulo ng Konstitusyon ng Malolos na nagtatakda ng

paghihiwalay ng Simbahan at Estado, si Punong Ministro Apolinario Mabini ay nagbigay ng suspensyon

ng artikulo hanggang magkaroon muli ng Kumbensyong Konstitusyonal. Ang mga lugar na kailangan ng

pari ay binibigyan ng suporta. Ito ay pinagtibay noong ika-23 ng Disyembre at naging ika-100 na artikulo

na transisyunal ng Konstitusyon.

[baguhin]Pederasyong Bisaya

Para mapatunayan ang pagkakaisa ng Republika, ginawang presidente ng Pederasyong Bisaya si

Raymundo Melliza sa loob ng dalawang taon, pagkatapos manumpa ng katapatan sa Unang Republika at

pagkilala kay Aguinaldo bilang pangulo.

[baguhin]Polisiyang Panlabas

[baguhin]Mga Nakakulong na Kastila

Pinalaya ni Pangulong Emilio Aguinaldo ang mga Kastilang nakakulong sa pamamagitan ng executive

clemency pagkatapos itatag ang Republika. Pinayagan din niya sila na magtrabaho sa Pilipinas.

[baguhin]Digmaang Pilipino-Amerikano

Noong Pebrero 4, 1899, binaril ng isang Amerikanong sundalo ang isang Pilipino. Ito ang dahilan kaya

nagsimula ang Digmaang Pilipino-Amerikano at nagsimula ang labanan sa gitna ng mga sundalong

Amerikano at mga Pilipinong para sa kalayaan. Ang mas malakas na armas ng mga Amerikano ay

nagpaalis ng mga Pilipino sa mga lungsod at kailangan maglipat ng lugar ng Gobyernong Malolos.

Lumikas si Pangulong Aguinaldo papuntang Hilagang Luzon habang hinahabol ng mga Amerikano.

Noong Hunyo 2, 1899, nakatanggap ng telegrama si Heneral Antonio Luna, isa sa mga kaagaw ng

pangulo at magaling na heneral, at nagtanong kung pwede sila magkita sa Kumbento ng Simbahan sa

Cabanatuan. Ngunit, tinaksil siya ni Aguinaldo dahil ipinapatay siya ng mga tauhan ng pangulo matapos

malaman na wala ang pangulo sa kumbento (Hunyo 5). Nilibing siya sa simbahan at walang

imbestigasyong naganap. Hindi nahuli ang pumatay.

Pagkamatay ni Luna, nagkaroon na ng kapangyarihan ang pangulo sa buong militar. Dahil wala na ang

kagalingan ni Luna, natalo ng natalo ang militar. Noong Nobyembre 1899, nakaabot na sina Aguinaldo sa

Palanan, Isabela. Nagkaroon ng labanan sa Tirad Pass na pinamunuan ni Heneral Gregorio del Pilar

para matago ang pangulo. Ngunit, natalo sila sa pwersa ng mga Amerikano at namatay pa si del Pilar at

52 sa 60 na kasama ni del Pilar.

Halos pagkatapos ng dalawang taon, nahuli si Pangulong Aguinaldo ng mga Amerikano sa pamumuno ni

Heneral Frederick Funston sa pamamagitan ng pagkukunwari na sila'y mga nahuling Amerikano ng

mga Macabebe Scouts na silang nagturo ng lokasyon ni Aguinaldo...

Manuel L. QuezonMula sa Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Manuel L. Quezon

Ika-2 Pangulo ng Pilipinas

Unang Pangulo ng Komonwelt

Panunungkulan

Nobyembre 15, 1935 – Agosto 1, 1944

Pangalawang Pangulo Sergio Osmeña

Sinundan si Emilio Aguinaldo(position restored. 1935)

Sinundan ni Jose P. Laurel

Kapanganakan Agosto 19, 1878

Baler, Aurora

Kamatayan Agosto 1, 1944

Saranac Lake, New York,Estados Unidos

Partidong politikal Coalición Nacionalista(1935-

1938);Nacionalista Party 1938-1944

Asawa Aurora Aragon

Hanapbuhay Abogado

Relihiyon Katoliko

Si Manuel Luis Quezon y Molina[1] (Agosto 19, 1878 – Agosto 1, 1944) ay ang

ikalawang Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Nobyembre 15, 1935–Agosto 1, 1944). Siya ang kinilala bilang

ikalawang pangulo ng Pilipinas, kasunod ni Emilio Aguinaldo (na ang administrasyon ay hindi kinilala ng ibang

bansa sa mga panahong iyon at hindi kinilala bilang unang pangulo sa mga kapisanang internasyunal).

Manuel L. Quezon

Ipinanganak si Manuel L. Quezon sa Baler, sa lalawigan ng Tayabas (tinatawag na ngayong Aurora) noong

Agosto 19, 1878. Ang tunay niyang pangalan ay Manuel Luis M. Quezon. Anak siya nina Lucio Quezon at

Maria Dolores Molina, kapwa mga guro. Nagtapos siya ng pag-aaral mula sa Colegio de San Juan de

Letran noong 1893.[1]Bilang isang binata, nakilahok siya sa pag-aalsa laban sa mga Kastila. Nakipaglaban din

siyang kasama ng mga Pilipinong Nasyonalista sa panahon ngDigmaang Pilipino-Amerikano, bilang katulong

ni Emilio Aguinaldo. Naipakulong siya dahil sa gawaing ito. Makaraang palayain, nanumpa siya ng katapatan

sa Estados Unidos.[1]

Naging manananggol si Baler sa Quezon. Noong 1906, nahalal siya bilang gobernador ng lalawigan ng

Tayabas, ngunit nagbitiw upang makapangampanya para sa Asambleya ng Pilipinas, kung saan nakamit niya

ang pagiging pinuno ng Asambleya. Mula 1909 hanggang 1916, nagsilbi si Quezon sa Estados Unidos bilang

naninirahang komisyonero para sa Pilipinas. Sa panahong ito naipasa ang Batas Jones (Jones Act), 

nagtatanggal sa Komisyon sa Pilipinas ng Estados Unidos at nagbibigay ng mas mataas na antas ng

pamamahala sa mga Pilipino. Dahil dito, itinuring na bayani si Quezon nang muli siyang magbalik sa

Pilipinas.[1]

Sa sumunod na dalawang taon, naglingkod siya bilang pangulo ng Senado ng Pilipinas. Noong 1935,

nanalo si Manuel L. Quezon sa unang halalan ng pagkapangulo ng Pilipinas sa ilalim ng bagong

Komonwelt ng Pilipinas, laban kina Emilio Aguinaldo at Obispo Gregorio Aglipay. Muli siyang nahalal

noong 1941.[1]

Pagkaraan ng pananakop ng Hapon sa Pilipinas sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig,

tumakas siya papuntang Australya, at pagkaraan nagtuloy sa Estados Unidos. Sa dalawang bansang ito

niya pinamunuan ang pamahalaan ng Pilipinas habang malayo sa bansa.[1]

Nagkasakit ng tuberkulosis si Quezon at namatay sa Saranac Lake, Franklin Country,New

York noong Agosto 1, 1944 sa edad na 66.[1] Unang inilibing ang kanyang labi saArlington National

Cemetery. Pagkaraan, ang kanyang labi ay inilibing muli sa Maynila, sa Manila North Cemetery at inilipat

sa Lungsod Quezon sa loob ng monumento saQuezon Memorial Circle.

Ipinangalan sa kaniya ang Lungsod ng Quezon sa Kalakhang Maynila at ang lalawigan ng Quezon. Siya

rin ay tinawag bilang 'Ama ng Wikang Pambansa'.

Jose P. LaurelMula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya

(Idinirekta mula sa José P. Laurel)

Para sa ibang gamit, tingnan ang Jose Laurel (paglilinaw).

Jose P. Laurel

Ika-3 Pangulo ng Pilipinas

Unang Pangulo ng Ikalawang Republika

Panunungkulan

Oktubre 14, 1943 – Agosto 17, 1945

Pangulo Manuel L. Quezon (1941-1944)

Sergio Osmeña (1944-1946)

Sinundan si Sergio Osmeña

Mahistrado ng Kataastaasang Hukuman ng Pilipinas

Panunungkulan

Pebrero 29, 1936 – Pebrero 5, 1942

Sinundan si George A. Malcolm

Sinundan ni Wala[1]

Kapanganakan Marso 9, 1891

Tanauan, Batangas

Kamatayan Nobyembre 6, 1959

Maynila

Partidong politikal Kapisanan ng Paglilingkod sa Bagong

Pilipinas (KALIBAPI)[2]

Asawa Pacencia Hidalgo

Hanapbuhay Abogado

Relihiyon Katoliko

Lagda

Si José Paciano Laurel y García (Marso 9, 1891 - Nobyembre 6, 1959) ay ang

ikatlong Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Oktubre 14, 1943-Agosto 17, 1945) sa ilalim ng

mga Hapon mula 1943 hanggang 1945.

Isinilang si Laurel sa Tanauan, Batangas noong Marso 9, 1891 anak nina Sotero Laurel at Jacoba Garcia.

Nagtapos siya ng abogasya sa U.P. noong 1915.

Pagkatapos ay, Hinirang na Kalihim Panloob ni Gob. Hen. Wood noong 1923 at naging Associate Justice

noong 1935. Nanungkulan siya bilang Pangulo ng Kataas-taasang Hukuman nang sumiklab ang

Ikalawang Digmaang Pandaigdig at itinalaga siyang Kalihim ng Katarungan ni Quezon bago lumisan. Pinili

si Laurel ng mga Hapon upang magsilbing pangulo ng Ikalawang Republika ng Pilipinas. Pinangalagaan

niya ang kapakanan ng bansa sa gitna ng mga kalupitan ng mga Hapon. Ibinilanggo siya bilang

"collaborator" pagkaraan ng digmaan ngunit pinalaya ni Pangulong Roxas noong 1948. Noong Nobyembre

6, 1959, namatay si Laurel sa grabeng atake sa puso at istrok.

Sergio Osmeñai Sergio Osmeña y Suico (Setyembre 9, 1878 – Oktubre 19, 1961), higit na kilala ngayon bilang Sergio

Osmeña, Sr. ay ang ikaapat na Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Agosto 1, 1944 – Mayo 28, 1946).

Siya ang ama ni dating Senador Sergio Osmeña Jr. at lolo nina Senador Sergio Osmeña III, John

Osmena, dating GobernadorLito Osmena ng Cebu at Mayor Tomas Osmena.

Isinilang siya noong Setyembre 9, 1878 sa Lungsod ng Cebu. Si Osmeña ay nanguna sa mga nagtapos

ng primarya sa kanyang paaralan. Nag-aral ng sekundarya sa Seminario ng San Carlos sa Cebu.

Nagtungo siya sa Maynila at nag-aral sa San Juan de Letran, kung saan nakilala niya si Manuel L.

Quezon.

Nang sumiklab ang rebolusyong Pilipino noong 1896, bumalik sa Cebu si Osmeña. Ipinadala siya ng lokal

na liderato ng Cebu para ibalita kay Emilio Aguinaldo ang sitwasyon sa Cebu. Noong 1900, naging

tagapag-lathala at patnugot siya ng pahayagang El Nuevo Dia.

Nagbalik siya sa Maynila para mag-aral ng abogasya sa Unibersidad ng Sto. Tomas, kung saan ay muli

silang nagkita ni Quezon. Noong 1903, siya at ang kanyang mga kamag-aral ay pinahintulutan

ng Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas na kumuha ng eksamen sa bar kahit tatlong taon pa lamang

ang kanilang natapos. Si Osmeña ay pumangalawa sa naturang eksamen sa bar.

Dalawampu’t limang taong gulang siya nang maatasang pansamantalang gobernador at pagkapiskal ng

lalawigan ng Cebu. Pagkaraan ng dalawang taon, naging gobernador siya ng lalawigan.

Nagbitiw siya sa kanyang katungkulan bilang gobernador nang maitatag ang Asemblea Filipina

noong 1907. Tumakbo siya at nanalong kinatawan ng ikalawang distrito ng Cebu. Nahalal siyang ispiker

ng asembleya, isang posisyong hinawakan niya ng sumunod na 15 taon. Naging senador siya

mula 1923 hanggang 1935. Tinanghal siyang "Senate President Protempore" noong 1923-1933. Naging

kasapi rin siya ng Misyong OsRox (Osmeña-Roxas), isa sa mga misyong ipinadala sa Estados

Unidos para ikampanya ang kasarinlan ng Pilipinas. Nahalal siyang pangalawang pangulo ngKomonwelt

ng Pilipinas noong 1935.

Noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, kasama niya si Pangulong Manuel L. Quezonsa Estados

Unidos. Nang namatay si Quezon,si Osmeña ang humalili sa kanya. Sina dating pangulong Osmena at

ang kasama ng mga pandigmang kabinete na huling ipagpatuloy ng ating pagapapalaya ng Hukbong

Sandatahang Lakas ng Pilipinas,Estados Unidos at ang puwersang Kakampi kasabay ng mga gerilyang

Pilipino atHukbalahap na mula sa Kampanya ng Pagpapalaya sa Pilipinas na ituloy ng pakikipaglaban

sa Hapon, Kasama siya ng mga Pilipinong Heneral ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas na si Basilio J.

Valdes at si heneral Carlos P. Romulo pati ang mga puwersang Amerikanong lumunsad

sa Leyte noong Oktubre 20, 1944. Sinabi ni pangulong Osmena at ang iba pang opisyal at mga kabinete

nagsimula ng Kampanya ng Pagpapalaya sa Pilipinas noong 1944 hanggang 1945 sa pagitan ng mga

sundalong Pilipino, Amerikano at ang mga pwersang gerilya na silang kalabanin ng mga Hapones.[kailangan

ng sanggunian] Nagsilbi siya bilang pangulo ng bansa hanggang sa magkaroon ng halalan noong Abril

23, 1946. Paghahanda ito sa pagbibigay ng kalayaan ng Estados Unidos. Kumandidato siya bilang

pangulo, ngunit natalo kay Manuel Roxas.

Nang matalo kay Roxas, namahinga si Osmena sa kanyang tahanan sa Cebu. Si Sergio Osmena ay

namatay noong Oktubre 19, 1961.

Sergio Osmeña

Ika-4 na Pangulo ng Pilipinas

Ikalawang Pangulo ng Komonwelt

Panunungkulan

Agosto 1, 1944 – Mayo 28, 1946

Sinundan si Jose P. Laurel

Sinundan ni Manuel Roxas

Ika-2 Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

Unang Pangalawang Pangulo ng Komonwelt

Panunungkulan

Nobyembre 15, 1935 – Agosto 1, 1944

Pangulo Manuel L. Quezon

Sinundan si Wala[1]

Sinundan ni Wala[2]

Kapanganakan Setyembre 9, 1878

Lungsod ng Cebu, Cebu

Kamatayan Oktubre 19, 1961 (edad 83)

Lungsod Quezon

Partidong politikal Nacionalista Party

Asawa Esperanza Limjap

Hanapbuhay Manananggol

Relihiyon Romano Katoliko

Lagda

Manuel RoxasSi Manuel Acuña Roxas (Enero 1, 1892 - Abril 15, 1948) ay isang pulitiko sa Pilipinas. Siya ay ang

unang Pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas (Mayo 28, 1946–Abril 15,1948).

[baguhin]Talambuhay

Isinilang si Manuel Roxas noong Enero 1, 1892 Lungsod ng Roxas, (lungsod na ipinangalan sa kanya

nang siya ay mamatay) sa lalawigan ng Capiz. Sina Gerardo Roxas at Rosario Acuna ang kanyang mga

magulang. Nagtapos siya ng abogasya sa Unibersidad ng Pilipinas (University of the Philippines) noong

1912 at naging topnatcher sa Bar Exams. Nag-umpisa siya sa pulitika bilang piskal panlalawigan.

Nagsilbi sa iba-ibang kapasidad sa ilalim ng Pamahalaang Komonwelt ni Manuel L. Quezon. Noong1951,

naihalal siya sa House of Representatives at sa sumunod na taon ay naging speaker h. Pagkatapos

maitatag ang Komonwelt ng Pilipinas (1965), naging kasapi si Roxas sa National Assembly, nagsilbi

(1938-1941) bilang Kalihim ng Pananalapi sa gabinete ni Pangulong Manuel Quezon, at naihalal (1971)

sa Senado ng Pilipinas. Noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, binihag siya (1942) ng pwersa ng

mananakop na Hapon. Ngunit sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nanilbihan siya sa ilalim

ng Republika ng Pilipinas na itinaguyod ng mga Hapon. Sa panahon din ito, siya ang nagsilbing

intelligence agent para sa mga gerilya. Hinuli ng mga bumalik na pwersang Amerikano si Roxas sa

paghihinalang pakikipagtulungan sa mga Hapon. Pagkatapos ng digmaan, pinawalang-sala siya ni

Heneral Douglas MacArthur kasama kay pangulong Sergio Osmena kasama ng mga Pilipinong heneral

na galing saSandatahang Lakas ng Pilipinas na sina heneral Basilio J. Valdes at si heneral Carlos P.

Romulo at ibinalik ang kanyang nombramyento bilang opisyal ng Hukbong Sandatahan ng Estados

Unidos. Ito ang nagbigay-buhay sa kanyang buhay politika, at sa suporta ni MacArthur, nanalo siya sa

halalan sa pagkapangulo noong Abril 23, 1946laban kay Sergio Osmeña dahil sa kanyang katalinuhan at

kabaitan. Bilang pangulo, ang ginawa niya ay ang bell trade relations act o ang nagtakda ng 28 taon na

kalakalan ng estados unidos at Pilipinas, Batas rehabilitasyon Parity Rights na pantay na paggamit ng

mga amerikano at ng mga pilipino ng ating mga likas-yaman at ang pacsa o ang presidential action

committee on social amelioration. Pati rin ang pagpapasulong ng industriya, pagpapaunlad ng

pagsasaka, at pangangalakal sa Pilipinas. Noong Abril 15, 1948, inatake bigla si Roxas sa puso at siya

ay namatay, habang nagbibigay ng kanyang talumpati sa dating base militar ng Estados Unidos saClark

Air Base wala na ito sa kasalukuyan. Siya ay sinundan ni Pangulong Elpidio Quirino.

Manuel Roxas

Ika-5 Pangulo ng Pilipinas

Ikatlong Pangulo ng Komonwelt

Unang Pangulo ng Ikatlong Republika

Panunungkulan

Mayo 28, 1946 (bilang Pangulo ng Komonwelt); Hulyo 4, 1946,

(bilang Pangulo ng Ikatlong Republika) – Abril 15, 1948

Pangalawang Pangulo Elpidio Quirino

Sinundan si Sergio Osmena

Sinundan ni Elpidio Quirino

Kapanganakan Enero 1, 1892

Capiz (ngayon ay Lungsod

Roxas), Capiz

Kamatayan Abril 15, 1948

Clark Air Base, Angeles,Pampanga

Partidong politikal Nacionalista (1919–1945)

Liberal Party (1945–1948)

Asawa Trinidad de Leon

Hanapbuhay Abogado

Relihiyon Katoliko

Elpidio QuirinoMula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya

Elpidio Quirino

Ika-6 na Pangulo ng Pilipinas

Ikalawang Pangulo ng ikatlong Republika

Panunungkulan

Abril 18, 1948 (halal Disyembre 30, 1949) – Disyembre 30, 1953

Pangulo Manuel Roxas

Pangalawang Pangulo Fernando Lopez (1949-1953)

Sinundan si Manuel Roxas

Sinundan ni Ramon Magsaysay

Ika-3 Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

Ikalawang Pangalawang Pangulo ng Komenwelt

Unang Pangalawang Pangulo ng Ikatlong Republika

Panunungkulan

Mayo 28, 1946 – Abril 17, 1948

Sinundan si Sergio Osmeña [1]

Sinundan ni Fernando Lopez [2]

Kalihim ng Ugnayang Labas

Panunungkulan

Setyembre 16, 1946 – Abril 17, 1948

Sinundan si Naibalik[3]

Sinundan ni Joaquin Miguel Elizalde

Kapanganakan Nobyembre 16, 1890

Vigan, Ilocos Sur

Kamatayan Pebrero 29, 1956

Lungsod ng Quezon

Partidong politikal Liberal

Hanapbuhay Abogado

Relihiyon Katoliko

Si Elpidio Rivera Quirino (Nobyembre 16, 1890—Pebrero 29, 1956) ay isang pulitiko at ang ikaanim

na Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Abril 17, 1948-Disyembre 30,1953).

Isinilang si Quirino sa Vigan, Ilocos Sur Noong Nobyembre 16, 1890 kina Mariano Quirino at Gregoria Rivera. Nagtapos

siya ng abogasya sa Unibersidad ng Pilipinas (University of the Philippines) noong 1915.

Nahalal sa Kongreso noong 1919. Hiniram na Kalihim ng Pananalapi ni Gob. Hen. Murphy noong 1934 at naging kasapi

ng "Constitutional Convention". Naging pangalawang pangulo siya ni Manuel Roxas noong 1946. At nanumpa bilang

Pangulo pagkaraang mamatay si Roxas noong Abril 17, 1948. Kinaharap ng administrasyong Quirino ang isang

malubhang banta ng kilusang komunistang Hukbalahap. Pinasimulan niya ang kampanya laban sa mga Huk. Bilang

Pangulo, muli niyang itinayo ang ekonomiya ng bansa, pinaunlad niya ang pagsasaka, at mga industriya.

Tinalo ni Ramon Magsaysay sa kanyang ikawalang pagtakbo bilang pangulo. Namatay siya sa atake sa puso

noong Pebrero 29, 1956 sa gulang na 66.

Siya ang unang Ilokanong pangulo.

Ramon MagsaysaySi Ramon del Fierro Magsaysay o Ramón "Monching" Magsaysay[1] (Agosto 31,1907 – Marso

17, 1957) ay ang ikapitong Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Disyembre 30, 1953-Marso 17, 1957).

Si Magsaysay ay isinilang sa Castillejos, Zambales noong Agosto 31, 1907 kina Exequiel Magsaysay at

Perfecta del Fierro. Nag-aral sa Pamantasan ng Pilipinas at Jose Rizal College.

Naglingkod siya bilang tagapamahala ng Try-Tran Motors bago magkadigma. Nang bumagsak ang

Bataan inorganisa niya ang "Pwersang Gerilya sa Kanlurang Luzon" at Pinalaya ng pwersang Amerikano

at Pilipino ang Zambales noong Enero 26, 1945. Noong 1950, bilang kalihim ng Pagtatanggol kaniyang

binuwag ang pamunuan ng mga Hukbalahap. Pinigil niya ang panganib na lilikhain ng pulahang

Komunista at naging napakatanyag sa mamamayan. Noong eleksyon ng 1953, tinalo niya si Quirino at

naging ikatlong pangulo ng republika.[kailangan ng sanggunian] Ang kanyang pangalawang pangulo ay si Carlos P.

Garcia.

Iniligtas ni Pangulong Magsaysay ang demokrasya sa Pilipinas. Ito ang kanyang pinakamahalagang

nagawa. Pinigil niya ang paghihimagsik ng Huk o ng komunista. SiLuis Taruc, Supremo ng Huk o ang

pinakamataas na lider ng komunista, ay sumuko sa kanya. Kaya si Magsaysay ay tinawag na

"Tagapagligtas ng Demokrasya".

Siya ang pinakamamahal na Pangulo ng Pilipinas dahil ibinalik niya ang tiwala ng pamahalaan. Subalit

nagwakas ang kanyang pamamahala nang mamatay siya dahil sa pagbagsak ng eroplanong kanyang

sinasakyan sa isang bundok sa Manunggal, Cebu noong Marso 17, 1957.

Ramon Magsaysay

Ika-7 Pangulo ng Pilipinas

Ikatlong Pangulo ng Ikatlong Republika

Panunungkulan

Disyembre 30, 1953 – Marso 17, 1957

Pangalawang Pangulo Carlos P. García

Sinundan si Elpidio Quirino

Sinundan ni Carlos P. García

Kapanganakan Agosto 31, 1907

Iba, Zambales

Kamatayan Marso 17, 1957

Bundok. Manunggal,Balamban, Cebu

Partidong politikal Partidong Nasyonalista

Asawa Luz Banzon

Hanapbuhay Inhinyero

Relihiyon Katoliko

Carlos P. GarciaSi Carlos Polistico Garcia (Nobyembre 4, 1896 - Hunyo 14, 1971) ay isang Pilipinongmakata at pulitiko

at ang ikawalong Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Marso 23,1957–Disyembre 30, 1961). Naging

pangalawang pangulo at miyembro ng gabinete niRamon Magsaysay si Garcia. Nanumpa siya

bilang pangulo nang mamatay si Magsaysay. Kilala si Garcia kanyang pagpapatupad ng patakarang

"Pilipino Muna" ("Filipino First").

[baguhin]Talambuhay

Isinilang si Garcia noong Nobyembre 4, 1896 sa bayan ng Talibon, Bohol. Ang kaniyang mga magulang

ay sina Policronio Garcia at Ambrosia Polistico. Nag-aral siya saPamantasang Silliman sa Lungsod ng

Dumaguete, at kinalaunan nagtapos din siya ng abogasya sa Philippine Law School noong 1922 sa

Maynila. Naging abogado at guro, pinasok niya ang politika noong 1926 bilang mambabatas na kaanib

sa Kapulungan ng mga Kinatawan at naglingkod hanggang 1932. Nagsilbi si Garcia bilang gobernador ng

Bohol mula 1932 hanggang 1942, at naging miyembro siya ng Senado mula 1942 hanggang 1953.

Noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, lumaban siya sa pananakop ng mga Hapon bilang miyembro ng

mga gerilya na nakabase sa Bohol, at ang tinulungan ng mga tropang Pilipino at Amerikano sa Bohol.

Noong 1946 ay naging puno siya ng minoriya sa Senado. Noong 1953 si Garcia ay nanombrahan

bilang Pangalawang Pangulo na kabilang sa Tiket Nasyonalista na pinangunguluhan ni Ramon

Magsaysay, na dating bumuo at namuno sa isang pwersang gerilyang lumaban sa pananakop ng mga

Hapones. Nakamit nila ang mapagpasyang tagumpay, at noong 1954, si Garcia ay naging bise

presidente at Kalihim ng Ugnayang Panlabas.

Noong Marso 1957 si Garcia ay naging presidente matapos pumanaw si Magsaysay sa isang aksidente

sa eroplano, at nagwagi rin siya sa halalang pampanguluhan noong Nobyembre 1957.

Habang nasa kapangyarihan, ang Pamahalaan ni Garcia ay nakipag-usap sa mga pinuno ng Estados

Unidos upang mailipat sa kontrol ng Pilipinas ang mga hindi na ginagamit na base militar ng Amerika. Sa

kalaunan ay naging labis ang pagiging maka-Pilipino ni Garcia at ang pagsira sa kanya ay pinasimulan sa

mga pahayagan, sa himpapawid sa tulong ng CIA samantalang pinaboran naman ng mga Amerikano

siDiosdado Macapagal upang manalo sa halalan noong 1961.

Bukod sa kanyang mga nagawa bilang makabansang pulitiko, si Garcia ay kilala rin na makata sa

kanyang diyalektong Boholano. Namatay siya sa atake sa puso noong 14 Hulyo 1971 sa edad na 75.

Carlos P. Garcia

Ika-8 Pangulo ng Pilipinas

Ika-apat na Pangulo ng Ikatlong Republika

Panunungkulan

Marso 23, 1957 (halal Disyembre 30,1957) – Disyembre 30, 1961

Pangulo Ramon Magsaysay

Pangalawang Pangulo Diosdado Macapagal

Sinundan si Ramon Magsaysay

Sinundan ni Diosdado Macapagal

Ika-5 Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

Ikatlong Pangalawang Pangulo ng Ikatlong Republika

Panunungkulan

Disyembre 30, 1953 – Marso 18, 1957

Sinundan si Fernando Lopez

Sinundan ni Wala[1]

Kapanganakan Nobyembre 4, 1896

Talibon, Bohol

Kamatayan Hunyo 14, 1971

Talibon, Bohol

Partidong politikal Nacionalista Party

Asawa Leonila Dimataga

Hanapbuhay Abogado

Relihiyon Katoliko

Diosdado MacapagalMula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya

Diosdado Macapagal

Ika-9 na Pangulo ng Pilipinas

Ikalimang Pangulo ng Ikatlong Republika

Panunungkulan

Disyembre 30, 1961 – Disymbre 30, 1965

Pangulo Carlos P. Garcia

Pangalawang Pangulo Emmanuel Pelaez

Sinundan si Carlos P. Garcia

Sinundan ni Ferdinand Marcos

Ika-6 na Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

Ika-apat na Pangalawang Pangulo ng Ikatlong Republika

Panunungkulan

Disyembre 30, 1957 – Disyembre 30, 1961

Sinundan si Wala[1]

Sinundan ni Emmanuel Pelaez

Kapanganakan Setyembre 28, 1910

Lubao, Pampanga

Kamatayan Abril 21, 1997

Lungsod ng Makati

Partidong politikal Partidong Liberal

Asawa (1) Purita dela Rosa†

(2) Evangelina Macaraeg

Hanapbuhay Manananggol

Relihiyon Katoliko

Si Diosdado Pangan Macapagal (Setyembre 28, 1910 - Abril 21, 1997) ang ikasiyam na pangulo ng

Pilipinas (Disyembre 30, 1961 - Disyembre 30, 1965) at ay ang ikasiyam na Pangulo ng Republika ng

Pilipinas (Disyembre 30, 1961-Disyembre 30, 1965).Ama siya ni Gloria Macapagal-Arroyo na naging pangulo

rin.

[baguhin]Talambuhay

Tinagurian si Diosdado Macapagal bilang "Batang Mahirap mula sa Lubao" dahil anak siya ng isang mahirap

na magsasaka. Isinilang siya sa San Nicolas, Lubao, Pampanga noong Setyembre 28, 1910 kina Urbano

Macapagal at Romana Pangan. Tumira siya sa isang tahanan at pumailalim sa pangangalaga ni Don Honorio

Ventura hanggang magtapos ng pagka-Doktor sa mga Batas mula sa Pamantasan ng Santo Tomas noong

1936 at pumasok sa pulitika. Bayaw siya ni Rogelio de la Rosa, embahador ng Pilipinas sa Cambo at siya ay

presidente.

P

[baguhin]Sariling buhay

Naging unang asawa niya si Purita de la Rosa. Nang sumakabilang buhay ito, naging pangalawang asawa

niya si Evangeline Macaraeg. Anak niya si Gloria Macapagal-Arroyo, ang dating Pangulo ng Pilipinas, at

sina Maria Cielo Macapagal Salgado, Arturo Macapagal , at Diosdado Macapagal Jr..

[baguhin]Edukasyon

Nagtapos siya ng elementarya mula sa Mababang Paaralan ng Lubao at ng sekondarya mula sa Mataas

na Paaralan ng Pampanga. Nagtapos siya ng kolehiyo mula sama University of Sto.Tomas. Nagkamit siya

ng degri sa larangan ng Abogasya. Nagkamit din siya ng pagka-Doktor ng Batas na Sibil at Doktor ng

Ekonomiya.

Una siyang nagtrabaho bilang abogado para sa isang tanggapang Amerikano. Nahalal siya sa Kongreso

noong 1949 at sa muli noong 1953. Siya ang may-akda ng Batas ng Kalusugang Rural (Rural Health Law)

at ng Batas hinggil sa Naangkop na Mababang Sahod (Minimum Wage Law). Nanguna rin siya sa

delegasyong para sa Tratado ng Mutwal na Depensa ng Estados Unidos at Republika ng Pilipinas (US-RP

Mutual Defense Treaty). Nahalal siya bilang Pangalawang Pangulo noong 1957 at naging Pangulo noong

1961. Inilunsad niya ang Kodigong Pangrepormang Panlupang Pansakahan (Agricultural Land Reform

Code) at nilinis ang katiwalian sa pamahalaan. Limang taon siyang nagkaroon ng kaugnayan sa

Programang Sosyo-Ekonomiko para sa pagkontrol ng pangangalakal sa ibang bansa. Kilala rin siya sa

pagkakaroon ng nasyonalisasyon ng pagtitingi (retail) at dahil sa Panukalang Batas na Pangrepormang

Panglupa. Bilang dagdag, kabilang din sa kaniyang mga nagawa ang pagpapakalat ng Pambansang

Wika, ang pagbabago ng petsa ng Araw ng Kalayaan mula Hulyo 4 na naging Hunyo 12, ang pag-aangkin

sa Sabah (opisyal na iniharap noong Hunyo 22, 1962), at sa pagbubuo ng Maphilindo sa Kasunduang

Maynila.

Sa eleksiyon ng 1963, maraming nanalong kandidato mula sa Partidong Liberal at naging pangulo ng

Senado si Ferdinand E. Marcos, isa ring Liberal katulad ni Macapagal. Subalit nagkaroon ng hidwaan sina

Marcos at Macapagal. Humiwalay sa Partido Liberal si Marcos at ginawa siyang kandidato ng Partido

Nasyonalista sa pagkapangulo sa halalan ng 1965. Tinalo ni Marcos si Macapagal sa halalang iyon.

Humalili siya bilang pangulo ng Kumbensyong Konstitusyonal noong 1971.

[baguhin]Kamatayan

Namatay siya dahil sa atake sa puso, pneumonia, at sakit sa bato, sa Sentrong Pangkalusugan ng Makati

(Makati Medical Center) saLungsod ng Makati, noong Abril 21, 1997, sa edad na 86. Inilibing siya sa

Libingan ng mga Bayani sa Taguig, Maynila.

Ferdinand MarcosSi Ferdinand Emmanuel Edralin Marcos (Setyembre 11, 1917 - Setyembre 28,1989) ay ang ikasampung Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Disyembre 30,1965-Pebrero 25, 1986). Siya ay isang

abugado, kasapi ng Kapulungan ng mga Kinatawan mula 1949 hanggang 1959 at kasapi ng Senado ng Pilipinas mula 1959hanggang 1965. Noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, siya ay naging lider-gerilya sa hilagang Luzon. Noong 1963, siya ay naging Pangulo ng Senado kapalit ni SenadorEulogio Rodriguez, Sr.. Bilang Pangulo ng Pilipinas, kahanga-hanga ang kanyang mga nagawa sa larangan ng diplomasya at pagpapagawa ng mga mahahalagang imprastraktura sa bansa. Ngunit, ang tagumpay ng kanyang pangasiwaan ay nabahiran ng talamak na katiwalian, paniniil sa karapatang pantao, at panunupil sa oposisyon. Bumagsak ang kanyang pamunuan sa Rebolusyon sa EDSA na naganap noong 1986.

Ferdinand Marcos

Ika-10 Pangulo ng Pilipinas

Ika-anim na Pangulo ng Ikatlong Republika

Unang Pangulo ng Ika-apat na Republika

Panunungkulan

Disyembre 30, 1965 – Pebrero 25, 1986

Punong Ministro Cesar Virata (1981-1986)

Pangalawang Pangulo Fernando Lopez (1965-1973)

Arturo Tolentino (1986)

Sinundan si Diosdado Macapagal

Sinundan ni Corazon C. Aquino

Punong Ministro ng Pilipinas

Panunungkulan

Hunyo 12, 1978 – Hunyo 30, 1981

Sinundan ni Cesar Virata

Assemblyman

Panunungkulan

Hunyo 12, 1978 – Hunyo 30, 1981

Kapanganakan Setyembre 11, 1917

Sarrat, Ilocos Norte,Pilipinas

Kamatayan Setyembre 28, 1989 (edad 72)

Honolulu, Hawaii,

Estados Unidos

Partidong politikal Partido Liberal (1946-1965)

Partido Nacionalista(1965-1978)

Kilusang Bagong Lipunan (1978-

1986)

Asawa Imelda Romualdez

Mga anak Imee Marcos

Ferdinand Marcos, Jr.

Irene Marcos

Hanapbuhay Tagapagtanggol

Relihiyon [Philippine Independent Church

Si Ferdinand Emmanuel Edralin Marcos (Setyembre 11, 1917 - Setyembre 28,1989) ay ang

ikasampung Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Disyembre 30,1965-Pebrero 25, 1986). Siya ay isang

abugado, kasapi ng Kapulungan ng mga Kinatawan mula 1949 hanggang 1959 at kasapi ng Senado ng

Pilipinas mula 1959hanggang 1965. Noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, siya ay naging lider-gerilya

sa hilagang Luzon. Noong 1963, siya ay naging Pangulo ng Senado kapalit ni SenadorEulogio

Rodriguez, Sr.. Bilang Pangulo ng Pilipinas, kahanga-hanga ang kanyang mga nagawa sa larangan ng

diplomasya at pagpapagawa ng mga mahahalagang imprastraktura sa bansa. Ngunit, ang tagumpay ng

kanyang pangasiwaan ay nabahiran ng talamak na katiwalian, paniniil sa karapatang pantao, at

panunupil sa oposisyon. Bumagsak ang kanyang pamunuan sa Rebolusyon sa EDSA na naganap noong

1986.

Mga nilalaman

  [itago] 

1   Talambuhay

2   Bilang isang sundalo

3   Bilang isang pulitiko

4   Unang termino (1965-1969)

o 4.1   Mga suliranin

o 4.2   Digmaan ng Biyetnam

o 4.3   Demonstrasyon ng mga estudyante

o 4.4   Mga nagawa sa loob ng unang termino

5   Ikalawang termino

o 5.1   Halalan ng 1969

o 5.2   Radikalisasyon ng mga estudyante

o 5.3   Sigaw ng unang sikapat

o 5.4   Pag-aaklas ng mga tsuper ng jeep

o 5.5   Ang pagbomba sa Liwasang Miranda

o 5.6   Ang pagsususpindi ng pribelehiyo ng "Writ of Habeas Corpus"

o 5.7   Ang malaking baha ng 1972

6   Batas militar

o 6.1   Patuloy na panliligalig

o 6.2   Ang pagpapahayag ng batas militar

o 6.3   Madaliang pagkabisa ng batas militar

o 6.4   Pagbabago sa pamahalaan

7   Ang Saligang Batas ng 1973

o 7.1   Halalan ng mga delegado sa kombensyong konstitusyonal

o 7.2   Pagkakabuo

o 7.3   Mga tadhana

8   Ang Bagong Lipunan

o 8.1   Ang Lumang Lipunan

o 8.2   Pagtatatag ng Bagong Lipunan

o 8.3   Ang reporma sa lupa

o 8.4   Mga pagbabagong Pangkabuhayan

8.4.1   Pagbabago sa agrikultura

8.4.1.1   Masagana 99

8.4.1.2   Masaganang maisan

8.4.1.3   Biyayang-dagat

8.4.1.4   Iba pang mga palatuntunan sa agrikultura

8.4.2   Industriya ng pagmimina

8.4.3   Ang industriya sa elektroniks

8.4.4   Ang   cottage industry

9   Kamatayan

10   Mga Talaan

11   Mga panlabas na kawing

[baguhin]Talambuhay

Si Ferdinand E. Marcos ang Ikaanim na Pangulo ng Ikatlong Republika ng Pilipinas. Si Marcos ay

isinilang noong Setyembre 11, 1917 sa Sarrat, Ilocos Norte. Ang kanyang magulang ay sina Don Mariano

R. Marcos at Donya Josefa Edralin. Apat silang magkakapatid, sila, si Dr. Pacifico, Elizabeth at Fortuna.

Ang kanyang ama ay naging kongresista ng Ilocos at gobernador ng Davao. Si Donya Josefa naman ay

isang dating guro sa kanilang bayan. Sa kanyang kabataan pa lamang ay kinakitaan na siya ng

katalinuhan. Palagi siyang mayroong karangalang nakukuha magmula sa elementarya hanggang sa

magtapos siya ng mataas na paaralan. Limang taong gulang lamang siya nang pumasok sa elementarya

sa Sarrat Central School. Sa pamantasan ng Pilipinas Siya nagtapos ng Mataas ng Paaralan

noong 1933. Sa pamantasan ding iyon siya kumuha ng Abogasya at nagtapos bilang Cum Laude

noong Marso, 1939. Nakamit niya ang President Manuel Quezon Medal Award dahil sa kanyang

Graduation Thesis. Siya ay iskolar sa buong panahon ng kanyang pag- aaral sa Pamantasan ng Pilipinas

at naging kilala siya sa campus dahil sa kanyang kahusayan sa debate at pagtatalumpati. Maging sa

larangan ng palakasan tulad ng swimming, boxing, at wrestling ay kinilala siya. Isa rin siyang

sharpshooter sa paghawak ng baril. Siya ang nakakuha ng pinakamataas na karangalan sa Military

Science and Tactics sa buong Pamantasan. Nagsulat din siya sa Philippines Collegian, ang opisyal na

pahayagan ng Pamantasan ng Pilipinas. Nagri- review noon si Ferdinand para sa bar exams nang matalo

ang kanyang ama sa muli nitong pagtakbo bilang kongresista. Ang tumalo dito, si Julio Nalundasan ay

nabaril at namatay pagkatapos ng halalan. Si Ferdinand ang napagbintangan, at kahit pa nga isang

mahusay na abogado ang nagtanggol sa kanya, nahatulan pa rin siya ng labimpitong taong

pagkabilanggo.

Nasa loob siya ng kulungan ng maging topnotcher sa bar exams at nang maging ganap na abugado ay

hiniling niya sa Kataas- taasang Hukuman na payagansiyang ipagtanggol ang sarili sa kasong ibinintang

sa kanya. Dahil sa kanyang talino at kahusayan ay pinayagan siya ng Korte Suprema. Nanalo siya at

napawalang- sala. Tinanghal siyang lawyer of the year at hinangaan ng mga kapwa abogado.

Nang sumiklab ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay naglingkod siya sa hukbong sandatahan ng

Pilipinas. Nakasama siya sa Martsa ng Kamatayan at nakaranas ng hirap at sakit bilang bilanggo ng

digmaan sa Kuta Santiago at Capas, Tarlac. Naging meydor siya bago bumalik sa sibilyang buhay.

Nagsimula ang kanyang pagpasok sa pulitika nang matapos ang digmaan. Kumandidato siya sa pagka-

kongresista ng Ilocos Norte at siya ay nanalo. Ang unang pinagtuunan niya ng pansin ay ang kalagayan

ng mga magsasaka sa kanilang lalawigan at sa buong bansa na rin. Nang sumunod na halalan, 1953, ay

muli siyang nanalong kongresista at naging assistant minority floor leader sa kongreso. Dito niya

nakalapit si Daniel Romualdez na pinsan ni Imelda. Sa pamamagitan ni Daniel ay nagkakilala sila ni

Imelda na naging Miss Manila (Ginang Maynila). Sinasabi na naging makulay ang pag- iibigan nina

Ferdinand at Imelda. Ikinasal sila sa Huwes noong Mayo 1, 1954. Sina dating pangulong Ramon

Magsaysay ang nagging ninong nila sa kasal. Tatlo ang kanilang naging anak, sina Imee, Ferdinand Jr. at

Irene.

Hindi na napigil ang pag- imbulog ni Marcos sa larangan ng pulitika. Sa ikatlong pagkakataon ay nahalal

siyang kongresista noong 1957 at senador naman noong 1959. Noong Nobyembre 9, 1965, nanalong

pangulo si Marcos at pangalawang pangulo naman si Fernando Lopez. Natalo nila sina Diosdado

Macapagal at Gerry Roxas. Umalingawngaw sa buong bansa ang kanyang slogan, “Magiging Dakilang

muli ang bansang ito!”

Totoo sa kanyang slogan, pinangatawanan ni Marcos ang pagbangon sa bansa mula sa mahirap na

kalagayan nito. Nahaharap noon ang bansa sa malalaking suliranin tulad ng kakapusan ng salapi para sa

edukasyon , tanggulang bansa, mga pagawain at para sa kalusugan. Gayunman, nakapagpagawa siya

ng maraming patubig at naipalaganap sa buong bansa ang tinatawag na miracle rice.

Ang mga magsasaka ay nabigyan ng mga kaalamang teknikal ukol sa modernong pagsasaka. Marami rin

siyang naipagawang mga kalsada, tulay at School building. Nilabanan niya ang smuggling at sinimulan

ang pakikipaglaban sa mga NPA.

Nang sumapit ang sumunod na halalan noong 1969, muling nanalo si Marcos bilang pangulo at si Lopez

bilang pangalawang pangulo. Ngunit sa pagkakataong ito ay unti- unti nang nawawala ang tiwala ng tao

sa pamahalaan dala ng malalaking problemang kinakaharap ng bansa. Tumaas ang presyo ng langis at

kasunod nito ang pagtaas ng mga bilihin. Marami ang naghirap at nagutom. Tumaas ang kriminalidad at

nasangkot ang pamahalaan sa malalaking anomalya at eskandalo.

Nagkaroon ng madadalas at malakihang demonstrasyon na nilahukan pati ng mga estudyante at taong

simbahan. Ang pinakamadugong demonstrasyon ay naganap noong Enero 30, 1970 sa Tulay ng

Mendiola.

Noong Agosto 21, 1971 ay sinuspinde ni Marcos ang Writ of Habeas Corpus upang mapanatili ang

kaayusan at kapayapaan. Binomba kasi ang rallyista ang Partidong Liberal o Liberal Party sa Plaza

Miranda noong Agosto 21, 1971 upang mapanatili ang kaayusan at kapayapaan sa bansa.

Noong Setyembre 21, 1972 ay ibinaba ang Batas Militar (Martial Law). Marami na raw krisis ang

nararanasan ng bansa tulad ng pagbomba sa Plaza Miranda, pagsabotahe at pagwasak sa mga pribado

at pambansang ari- arian. Walang puknat na rally ng mga manggagawa at mga estudyante at ang

pinakahuli ay ang pagtambang sa Kalihim ng Tanggulang Pambansa na si Juan Ponce Enrile.

Noong Nobyembre 19, 1972 ay natapos ang bagong Saligang Batas. Pinagtibay ito sa isang referendum

noong Enero 19, 1973.

Totoong nabawasan ang kriminalidad dahil sa takot ng mga mamamayan sa Batas Militar. Maraming

ipinahuli at ipinabilanggo si Marcos, lalo na ang mga lumalaban sa gobyerno. Ngunit hindi napayapa ang

damdamin ng bayan. Anuman ang ipalabas ng pamahalaan tungkol sa kalagayan ng mga mamamayan

sa malalaking anomalya sa gobyerno.

Hindi rin nakaligtas sa mata ng mga tao ang maluhong pamumuhay ni Ginang Imaelda Marcos at ng mga

anak nito. Marami ang nagsasabi na sa nararamdamang kahirapan ng bayan ay hindi na dapat

namumuhay ang Unang Ginang na tila ba ito ay nasa isang mayamang bansa.

Sa panahong ito ng Batas Militar ay sumikat ang programang Bagong Lipunan.Ito ang sagot ni Marcos sa

nagaganap na pagrirebelde ng mga tao. Maraming naisagawa nang mga panahong ito tulad ng pag- akit

sa mga dayuhang mamumuhunan, pagsigla ng turismo sa bansa, pagtatayo ng mga impratruktura tulad

ng Cultural Center of the Philippines, Folk Arts Theater, San Juanico Bridge, Philcite at iba pa. Nagkaroon

na rin ng LRT na hanggang sa ngayon ay pinakikinabangan ng sambayanan at ipinagpatuloy pa ang

pagpapagawa sa ibang lugar ng Kamaynilaan.

Gayunman ay hindi nawala ang takot sa mga mamamayan. Maraming mga opisyal ng pamahalaan at

mga military ang kinatakutan ng mga tao adahil umabuso sa kapangyarihan. Lalong nagging mahigpit

ang militar sa karapatang pantao. Ipinasara ang mga palimbagan ng diyaryo at magasin pati na ang mga

istasyon ng radio at telebisyon. Wala nang maririnig sa radyo at telebisyon ay pawing mga papuri sa

gobyerno.

Nagkaroon ng pakunwaring wakas ang Batas Militar noong Enero 17, 1981 sa pamamagitan ng

Proklamasyon 2045 na nilagdaan ni Marcos.

Sa kabila ng pagtatapos ng Martial Law ay hindi nahinto ang paglaganap ng kapangyarihan ng komunista

sa bansa. Nabahala ang mga Amerikano kaya kinumbinse nila si Marcos na magdaos ng Presidential

Snap Election upang Makita kung sinusuportahan pa rin ng tao ang kanyang pamahalaan. Idinaos ang

halalan noong Pebrero 7, 1986 at nakalaban niya si Cory, ang asawa ng dating Senador Ninoy Aquino na

Mahigpit niyang tagatuligsa.

Ayon sa Comelec ay nanalo si Marcos ngunit sabilang ng Namfrel ay si Cory naman ang nanalo.

Nagprotesta si Cory at tumawag ng civil disobedience. Nagsagawa naman ng kudeta sina Fidel Ramos at

Juan Ponce Enrile. Nanawagan naman sa tao si Jaime Cardinal Sin kaya dumagsa ang mga tao sa

EDSA na nagnanais na mapalayas si Marcos sa puwesto. At naganap ang makasaysayang People’s

Power na nagpatalsik kay Marcos.

Si Marcos, ang kanyang pamilya at ilang miyembro ng gabinete ay dinala ng mga Amerikano sa Estados

Unidos upang maiwasan ang madugong pangyayari na maaaring maganap sa pagitan ng mga tagasunod

nito at ni Cory Aquino.

Namatay si Marcos noong Setyembre 28,1989.

[baguhin]Bilang isang sundalo

Nang sumiklab ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, sumapi si Marcos sa Dulong Silangan sa

Puwersang Hukbong Katihan ng Estados Unidos (United States Army Forces in the Far East) bilang

combat intelligence officer ng Ika-21 Dibisyon ng Hukbong Lakad. Siya ay lumaban sa pagtatanggol

ng Bataan laban sa mga Hapones at naging isa sa mga biktima ng Martsa ng Kamatayan. Siya ay

kinulong at pinalaya ng mga Hapones sa Capas ngunit siya ay muling dinakip, kinulong at pinahirapan

sa Kuta Santiago sa Intramuros, Maynila. Nakatakas si Marcos at itinatag ang kilusang gerilya sa

Hilagang Luzon, ang "Maharlika". Siya ay kinilala bilang isa sa mga magagaling na pinuno ng mga gerilya

sa Luzon at ang kanyang diumano’y pinakahanga-hangang katapangawang-gawa ay sa Labanan ng

Pasong Bessang at tumulong sa pagitan ng mga sundalong Pilipino at Amerikano lumaban sa Hapon.[kailangan ng sanggunian]

[baguhin]Bilang isang pulitiko

Pagkaraan ng digmaan at pagtatag ng Republika ng Pilipinas, hinirang ni Pangulong Manuel Roxas si

Marcos bilang special technical assistant. Noong 1949, siya ay tumakbo at nagwagi bilang kinatawan

ng Ilocos Norte sa Kongreso. Noong 1954 nakilala niya si Imelda Romualdez, ang "Rosas ng Leyte" at

pamangkin ng Ispiker Daniel Romualdez, na naging kaisampalad niya pagkatapos ng isang madaliang

panliligaw.

Noong 1959 siya ay tumakbo at nanalo bilang Senador na may pinakamalaking boto. Noong 1961,

naging Pangulo si Marcos ng Partido Liberal (Liberal Party) at makalipas ng isang taon, siya ang

naging Pangulo ng Senado.

Matagal na panahong naging kasapi si Marcos ng Partido Liberal . Hiningi niya ang nominasyon ng

partido bilang kandidato sa pagka-pangulo noong 1964, ngunit ang kasalukuyang pangulo na si Diosdado

Macapagal ang pinili ng partido. Tumiwalag si Marcos sa Partido Liberal at lumipat siya sa Partido

Nacionalista, kung saan nakuha niya ang kanilang nominasyon. Nanalo siya at si Fernando Lopez, ang

kandidato ng Partido Nacionalista sa pagka-pangalawang pangulo, laban kay Macapagal at Gerardo

Roxas sa isang "landslide victory".

[baguhin]Unang termino (1965-1969)

Disyembre 30, 1965- Panunumpa ni G. Ferdinand Edralin Marcos bilang ika-10 na Pangulo ng Republika ng Pilipinas.

Ang Unang Pamilya

Mula sa kaliwa:Imee, Irene, Pangulong Marcos,ang Unang Ginang, at si Bongbong.

Noong Enero 30, 1965, nanumpa si Ferdinand Edralin Marcos bilang ika-6 na Pangulo ng Republika ng

Pilipinas. Sa kanyang talumpati sa kanyang unang pasinaya, ipinahayag ng Pangulo ang kasadlak-sadlak

na kalagayan ng Pilipinas:

…The Filipino, it seems, has lost his soul, his dignity, and his courage. We have come upon a phase of

our history when ideals are only a veneer for greed and power, (in public and private affairs) when

devotion to duty and dedication to a public trust are to be weighted at all times against private advantages

and personal gain, and when loyalties can be traded. …Our government is in the iron grip of venality, its

treasury is barren, its resources are wasted, its civil service is slothful and indifferent, its armed forces

demoralized and its councils sterile., We are in crisis. You know that the government treasury is empty.

Only by severe self-denial will there be hope for recovery within the next year.[1]

At kanyang ipinangako:

This nation can be great again. This I have said over and over. It is my articles of faith, and Divine

Providence has willed that you and I can now translate this faith into deeds.[2]

Noong Enero 24, 1966, sa kanyang kauna-unahang Talumpati sa Kalagayan ng Bansa sa Kongreso,

tinanggap ng Pangulong Marcos na ang bansa'y nasa tuktok ng isang panlipunang bulkan na malapit ng

pumutok, na ang mga guguling-gobyerno'y labis na nakahihigit sa kinikita nito, na ang Philippine National

Bank ay malapit nang bumagsak at laganap ang krimen sa bansa.

Binalangkas ni Marcos ang layunin ng kanyang pangasiwaan:

1. . Mabigyan ng pampasigla ang pagpapaunlad ng pamayanan at proyekto ng pagawaang-bayan

tulad ng pagpapagawa ng mga kalsada at tulay.

2. . Isakatuparan ang palatuntunan ng reporma sa lupa.;

3. . Pagkakaroon ng kasapatan sa produksyon ng palay at magpasimula ng pag-iiba-iba ng

pananim upang mapaunlad ang pag-aani.;

[baguhin]Mga suliranin

Tangi sa palaki na palaking paghihirap ng kalagayang-pangkabuhayan, ang pangasiwaang Marcos at

nasusuong sa mga mabibigat na suliranin. Nangunguna sa mga ito'y ang paglubha ng kalagayang

pangkatahimikan at kaayusan ng bansa na humantong sa mga sumusunod:

1. Paglaganap ng krimen bunga ng pagkalahatang paghihikahos at pangkabuhayang paghihirap at ang

paggitaw ng naitatag na krimen;

2. Patuloy na katiwalian sa pamahalaan lalung-lalo na ang mga taong nagpapairal ng batas, na

karamiha'y gumagamit ng kanilang kapangyarihan sa paggawa ng pagmamalabis o sa pagtangkilik ng

krimen; at

3. Pagkakaroon ng mga pribadong hukbo ng mga mayamang tinatangkilik ng mga pulitiko.

Ang mga kalagayang tulad nito'y nagdulot ng pagkaligalig at di-kasiyahan sa mga kabataan at mga mag-

aaral sa mga institusyon ng karunungang may kaalaman at bihasa sa mga bagay na pampulitika.

Nagtatag ang mga ito ng mga samahang demokratikong tagapamagitan sa mga publiko at pribadong

paaralan; pati kolehiyong katoliko, upang mag-udyok ng pagkakaroon ng tiyak na reporma sa kabuuan ng

tunay na kayariang demokratiko. Kasama rito ang kabataangdenteesi galamay ng lihim na Partido

Komunista ng Pilipinas (Communist Party of the Philippines), na lalong kilala sa tawag na "Kabataang

Makabayan" na gumagamit ng karahasan upang makapagtamo ng mga reporma.

[baguhin]Digmaan ng Biyetnam

Noong Oktubre, 1965 sinabi nila kay pangulong Marcos na mahigit sa 10,450 mga sundalong Pilipino na

dinala sa Timog Biyetnam at lumaban agad sa mga Hilagang Biyetnames at mga Viet Cong sa panahon

ng Digmaang Biyetnam.

[baguhin]Demonstrasyon ng mga estudyante

Ang unang demonstrasyon ng mga estudyante'y napukaw ng isang pangpurok na pagpupulong (summit

conference) na idinaos saMaynila noong Oktubre, 1966, ng mga pinuno ng Estados

Unidos, Australya, Thailand, Timog Vietnam,Timog Korea, Nueva Selanda, atPilipinas. Ang layunin ng

pagpupulong na ito ay upang yumari ng isang nagkakaisang paninindigan sa digmaan sa Timog

Silangang Asya at upang pagtibayin ang pakikipagtulungan ukol sa pangkabuhayan , panlipunan, at

kultura sa pagitan ng mga bansa sa Asya-Pasipiko.

Nang hapon ng Oktubre 24, 1966, ang Kabataang Makabayan na sinasamahan ng ibang pangkat

estudyante ay nagtanghal ng isang pagtutol na demonstrasyon sa harapan ng pangulo ng Estados

Unidos na si Lyndon B. Johnson. Nagkaroon ng sagupaan sa pagitan ng mga demonstrador at mga pulis

malapit sa embahada ng Estados Unidos. Dinakip ang 41 demonstrador at pinaratangan ng panliligalig at

pananalakay.

[baguhin]Mga nagawa sa loob ng unang termino

Kapaki-pakinabang ang mga nagawa ng Pangulong Marcos sa mga unang apat na taon ng kanyang

panunungkulan. Ang mga ito'y ang sumusunod:

1. . Ang pagpapanibagong-ayos ng may 2,000 malalaki at malilit na industriya;

2. . Pagsugpo sa katiwalian at kasamaan sa pamahalaan;

3. . Pagpapaunlad ng mga baryo na sa unang pagkakataon sa kasaysayan nabigyan ng tiyak na

kaparti sa kinikita ng pamahalaan;

4. . Pagpapatayo ng higit sa 80,000 silid-aralan at higit sa 6,000 kilometro ng mga lansangan

(kabilang na ang unang phase ng North Diversion Road mula Balintawak hanggang Tabang sa

Bulacan);

5. . Ang pagpapatayo o rehabilitasyon ng pamamaraan ng mga patubig, o irigasyon na ang ang

kabuuang bilang nito'y nakakahigit sa lahat ng patubig na naitayo sapul sa panahon ng mga

Kastila noong 1565 hanggang sa pangasiwaang kanyang sinundan;

6. . Ang pagsisimula ng Green revolution at pagkakaroon ng 'mapaghimalang palay' o "miracle rice';

7. . Ang puspusang pagsasakatuparan ng reporma sa lupa;

8. . Ang pagpapalakas ng kilusang kooperatiba sa isang pambansang sukatan;at

9. . Ang muling pagpapasigla at pagtangkilik sa sining at kulturang sariling atin sa pamamagitan ng

pamamahala ng Unang GinangImelda Marcos.

[baguhin]Ikalawang termino

Disyembre 30, 1969 - Pasinaya sa Pangalawang termino ni Pangulong Ferdinand E. Marcos.

[baguhin]Halalan ng 1969

Nanindigan ang reeleksyonistang Pangulong Ferdinand Marcos sa kanyang pagnanais na makapagtamo

ng bagong kapasyahan ng mga botante sa halalan ng 1969.

Sa pagtulong ng Unang Ginang, Imelda Marcos, na kanyang itinuturing na kanyang "lihim na sandata", si

Marcos ay naging unang Pangulong reeleksyonista pagkatapos ng digmaan. Tinalo niya ang kandidato

ng mga Liberal, si Sergio Osmeña, Jr. sa napakalaking kalamangan.

[baguhin]Radikalisasyon ng mga estudyante

Sa mga unang buwan ng pangalawang panunungkulan ng Pangulong Marcos ay nagkaroon ng serye ng

mga demonstrasyon ng mga estudyante at mga malalaking pagtitipon, na karamiha'y humahantong sa

karahasan at panggugulo. Sa simula, ang mga demonstrasyo'y idinaraos bilang protesta laban sa

pagtaas ng matrikula at ibang bayarin sa paaralan.Tinugon ito ng mga namamahala sa mga pamantasan

sa pagtitiwalag sa mga namumunong estudyante at di-pagtanggap sa kanila sa alin mang pamantasan.

Namagitan ang pamahalaan sa kanilang alitan sa pamamagitan ng pagpapalabas ng mga tuntunin at

regulasyon tungkol sa pagtataas ng matrikuka na nangangailangan ng pagsang-ayon ng pamahalaan.

Ang mga lider estudyante ay muling tinanggap sa mga paaralang kanilang pinili.

Ngunit di naglaon, panibagong isyu ang lumitaw. Lumabas sa kalye ang mga mag-aaral at mga

kapanalig. Sa gayo'y nagsimula ang "parliament of the streets." Sa pagbunsod sa mga kahilingan para sa

mga reporma sa pamahalaan at mga protesta laban sa pagkakaloob ng kapangyarihan sa namumuhunan

at mga oligarkiya, ang mga demonstrador ay madaling bumaling sa mga bagay na pangkaisipan

(ideolohikal) tulad ng pasismo, piyudalismo, at imperyalismo. ito ang kanilang naging sigaw na panlaban.

Noong Enero 26, 1970, ang araw ng pagbbukas ng regular na sesyon sa Kongreso, ang Pambansang

Pagkakaisa ng mga Mag-aaral na pinamumunuan ni Edgar Jopson ay nagtipun-tipon at nagdaos ng

malaking demonstrasyon sa labas ng Kongreso. Ang mga estudyante ng mga pribadong paaralan

sa Maynila, kasama ang ilang sa kanilang mga gurong-tagapayo ay nangaroon upang ipahayag ang

kanilang petisyon para sa pagdaraos ng isang Kumbensyong Konstitusyonal ng taong 1971.

Tulad ng hinihingi ng tradisyon, dumalo ang Pangulong Marcos sa Kongreso upang magtalumpati tungkol

sa kalagayan ng bansa. Kasama niya ang Unang Ginang. Pagkatapos ng mga seremonya at habang

lumalabas sa gusali ng Kongreso ang Pangulo at ang Unang Ginang patungo sa kanilang sasakyan,

nagsimula ang kaguluhan. Ang binabalak na mapayapang demonstrasyon ay naging isang panggulong

walang taros. May 70 estudyante ang nasaktan at may ilang nangapinsala ring alagad ng batas Marcos.

[baguhin]Sigaw ng unang sikapat

Ang demonstrasyon ng mga estudyante noong Enero 30, 1971 ay lalong higit na madugo at marahas at

ito'y tinaguriang "Labanan sa Mendiola" na mas higit na kilala sa tawag na "First Quarter Storm" o Sigaw

ng Unang Sikapat. Marahil napag-alab sa kabangisan ng mga pulis sa naunang demonstrasyon sa

harapan ng Kongreso, ibinaling ng lalong masugid na mga aktibistang estudyante ang kanilang

pagkapoot sa Malakanyang.

Pagkatapos ng maagang demonstrasyon sa may Kongreso , nagtungo ang mga estudyante sa

Malakanyang at pagkaraan ng kanilang maaapoy na talumpati ay pinagpilitan nilang makapasok sa loob

ng paligid ng Palasyo. Naghagis sila ng "pillboxes" at mga sariling-gawang bomba (Molotov) sa bakuran

ng Palasyo. May ilang nakaagaw ng isang trak na pamatay-sunog at ito'y ibinangga sa isang trangkahan

ng Malakanyang hanggang sa mabuksan ito.

Nagpaputok ng mga teargas ang mga tanod Pampanguluhan ng Palasyo sa mga nanggugulo at ang mga

ito'y gumanto ng mga bato at patpat at sariling-gawang bomba. Napilitang magsiurong ang mga

estudyante hanggang sa daang Mendiola habang hinahabol ng mga pangkat ng mga sandatahan ng

pamahalaan.

Ang labanan ay tumagal hanggang makalipas ang hatinggabi nang ang mga estudyante'y naghiwa-

hiwalay sa University Belt sa daang Claro M. Recto.

Nang sumunod na araw, napalathala sa mga pahayagan na apat na demonstrador ang nakitlan ng buhay

at marami pang nasugatan.

Ipinahayag ng Panguilong Marcos sa pamamagitan ng radyo at telebisyon na ang mga pangayayari sa

Mendiola ay isang binalak na pagsalakay sa pamahalaan, isang panghihimagsik na may layuning

pabagsakin ang pamahalaan. Ngunit tiniyak niya sa mga tao na ang kaguluha'y nasugpo na.

[baguhin]Pag-aaklas ng mga tsuper ng jeep

Noong Marso 3, 1970 nagdaos ng isang pag-aaklas ang mga nagmamaneho ng pampublikong jeep ng

Maynila at mga karatig-pook. Ang dahilan ay upang tuligsain ang panghuhuthot ng mga pulisya at upang

hilingin na pagtibayin ng lupon ng Palingkurang-Bayan ang pagtataas ng 5 sentimo sa pamasahe ng

jeep. Matagumpay ang kanilang pag-aaklas; nangako ang pamunuan ng pulisya na parurusahan ang

mga tiwaling alagad ng batas; at sinang-ayunan ng Lupon ng Palingkurang-Bayan ang kanilang petisyon

sa pagtataas ng pamasahe sa jeep.

Noong Marso 23, at Marso 24, 1970, ang mga estudyante at mga pasahero ay nagdaos ng isang

panlabang demonstrasyon na tumututol sa pagkataas ng bayad sa jeep at bus. Binato nila ang mga

sasakyang pampubliko at lumikha ng malalaking siga sa daan.

Ang Pamilya Marcos at ang Kabanalan Papa Paulo VI sa pagdalaw ng huli sa Pilipinas noong 1970.

[baguhin]Ang pagbomba sa Liwasang Miranda

Ang Liwasang Miranda o Plaza Miranda sa Quiapo, Maynila ay siyang kinaugaliang pook ng malalaking

pampulitikang pagtitipun-tipon at pagpupulong. Doon ipinakikilala at ipinapahayag ang mga kandidatong

pambansa at ng Maynila. Doon idinaraos ang mga "miting de avance" o pangwakas na malaking

pagpupulong, bilang pinakatampok sa mga kampanyang pampulitika. May malaking pagtatangi ang

PangulongMagsaysay sa naturang pook kahit na kailanman at siya'y pinipilit na magpasiya ukol sa isang

bagay na pampulitika, kanyang itinatanong "Maipagtatanggol na natin ito sa Plaza Miranda?"

Sa pagsunod sa isang pampulitikang kaugalian, nagdaos ang oposisyongPartido Liberal ng kanilang

pagpapahayag na pagtitipun-tipon sa Plaza Miranda noong ika-21 ng Agosto, 1971. Ito'y binalak upang

ipakilala sa bansa ang mga kandidato ng Partido Liberal para Senador at mga kandidato para sa Maynila

mula Punong-Lungsod hanggang sa mga konsehal.

Nang mag-iika-9:00 ng gabi ng araw ding iyon, habang ang walong kandidato ng Partido Liberal sa

pagkasenador, dalawampu't dalawang kandidato ng Maynila at gayon din ang iba pang mga kilalang lider

ng partido ay magkakasamang nagkakatipon sa tanghalan, dalawang granada ang inihagis buhat sa

karamihan ng tao at magkapanunod na sumabog. Ang isa'y bumagsak sa tanghalan kasabay ng

pagsabog, at isa'y tumama sa gilid ng tanghalan at sumabog din pagkahulog sa lupa. Libu-libong tao sa

pook na iyon at higit na marami pa na nanoood sa telebisyon ang nakasaksi sa pambobomba.

Ang pambobomba at halos lumipol sa pamunuan at mga kandidato ng oposisyon. Nag-aagaw-buhay

nang damputin sina Senador Jovito Salonga at Sergio Osmeña, Jr. at Kinatawan John Henry Osmeña.

May malubhang tama sina Senador Gerardo Roxas at ang kanyang maybahay na si Judy,

Kinatawan Ramon Mitra, at kandidato para punong-lungsod Ramon Bagatsing. Sina Senador Eva

Estrada Kalaw, Kinatawan Eddie Ilarde at kandidato para sa pangalawang punong-lungsod Martin Isidro

at ang kanyang maybahay ay pawang may malubhang tama rin.

Ang ibang kandidato ng Partido Liberal sa pagkasenador ay di-gaanong nagtamo ng kapinsalaan

Namatay noon din ang isang potograpo na nagtratrabaho sa isang pahayagan at maraming mga

manonood ma sama-sama sa harapan ng entablado ang pawang nangasawi.

Sa simula, ang Pangulong Marcos ang itinuturong siyang may pakana sa kalagim-lagim na pangyayari sa

Plaza Miranda ngunit makalipas ang ilang taon lumitaw ang mga testigo na nagdidiin kay Jose Maria

Sison at sa pinamumunuan niyang kilusan, ang Partido Komunista ng Pilipinas- Bagong Hukbong Bayan,

bilang may utak sa pagpapasabog.

[baguhin]Ang pagsususpindi ng pribelehiyo ng "Writ of Habeas Corpus"

Ilang oras pagkaraan ng pagpapasabog ng bomba sa Plaza Miranda, ipinalabas ng Pangulong Marcos

ang Proklamasyon Bilang 889 na sumususpindi sa pribelihiyo ng writ of habeas corpus (pangangalaga sa

sinuman laban sa di-salig-batas at pagbibinbin sa bilangguan) upang mapanatili ang kapayapaan ,

mapangalagaan ang mga mamamayan at mapanatili ang kapangyarihan ng pamahalaan. Ginawa na

minsan ng Pangulong Elpidio Quirino ang pagsususpindi ng pribelehiyo ng writ of habeas corpus noong

dekada 50 upang sugpuin ang mga Huks.

Ang pagpigil sa writ ay humantong sa pagtatamo ng mga sumusunod na layunin:

1. Pagsansala sa paglaganap ng terorismo mula sa mga lalawigan hanggang sa pook ng Maynila;

2. Pagtatamo ng impormasyon tungkol sa organisasyon ng mga komunista, misyon, pinagmumulan ng

pantustos, kagamitan, lihim na tagakalap ng balita at mga bagong kasapi;

3. Pagdadakip sa ibang pinuno ng mga kilusang makakaliwa.

Noong Enero 7, 1972 ganap na binawi ni Pangulong Marcos ang kautusang nagsususpindi sa pribelehiyo

ng writ of habeas corpus.[3]

[baguhin]Ang malaking baha ng 1972

Noong kalagitnaan ng 1972, malalaking baha ang nagpalubog sa halos lahat ng Kalagtitnaang Luzon at

lungsod ng Maynila. Ang pag-apaw ng tubig na umabot ng may isang buwa'y sumira ng mga pananim at

humantong sa pagtaas ng bilihin mga panindang pagkain hindi lamang sa mga binahang pook kundi

gayun din sa buong Luzon at sa karamihan pang mga pook sa bansa.

Bigas, asukal at iba pang mga pangunahing pangangailanga'y nawala sa mga pamilihan. Pinangasiwaan

ng pamahalaan ang halaga ng pagbibili ng bigas na nakatingal sa kanilang kamalig. Ipinag-utos ding

ipagbili ang mga bigas at asukal na nakatago sa mga bodega ng mga mapagsamantalang negosyante sa

isang nakatakdang halaga sa ilalim ng babalang ang mga ito'y kukumpiskahin ng pamahalaan.

Bunga ng kautusan ng Pangulo'y muling lumabas ang mga bigas at asukal sa pamilihan at mga tindahan

na nagpapatunay na ang kakapusan, lalo na sa Maynila ay gawa-gawa lamang.

Setyembre 21, 1972- Ipinahahayag ni Pangulong Ferdinand Marcos ang Batas Militar sa isang pagbabalita sa himpapawid.

[baguhin]Batas militar

[baguhin]Patuloy na panliligalig

Hindi naglaon pagkaraan bawiin ang suspensyon ng karapatan sa writ ang paghupa ng tubig na likha ng

baha noong taong 1972, ang kapayapaan at kaayusan ng bansa ay lumubha ng lumubha. Dumarami ang

mga nagaganap na krimen. Isa lamang pangkaraniwang pangyayari ang mga mapangahas na panloloob

sa mga bangko kung araw kahit na katanghaliang tapat. Lumitaw ang mga nagbibili ng proteksyon at ang

pangangasiwa ng mga bisyo at halos lantaran na. Pinasasabugan ng mga maninindak ang mga

pamilihan sa kabayanan (Greater Manila Terminal Food Market sa Taguig), mga gusali ng bayan (Manila

City Hall at Court of Industrial Relations), ang embahada ng Estados Unidos, mga pribadong gusali

(Philamlife Building sa Ermita, sangay ng Security Bank and Trust Company sa kalye España sa Maynila,

at ang Arca Building sa lungsod ng Pasay), ang tanggapan ng JUSMAG sa lungsod Quezon, mga

gusaling naglilingkod sa pangangailangan ng madla (Meralco), ang kapaligiran ng Kombensyon

Konstitusyonal at ang pangunahing tipunan ng tubig sa Kamaynilaan. Naghari ang isang nakasisindak na

panahon sa lungsod ng Maynila.

Nagsimula ang paghihimagsik sa maraming pook sa Kahilagaang Luzon, pook ng Bicol at sa ilang panig

ng Mindanao. Karamihan dito'y ipinapalagay na likha ng impluwensya ng mga komunistang grupo at

ng Moro National Liberation Front, isang pangkat ng mga Muslim, na pinamumunuan ni Nur Misuari, na

naglalayong ihiwalay ang Mindanao sa Pilipinas at magtatag ng nagsasariling Republika ng Bansang

Moro.

[baguhin]Ang pagpapahayag ng batas militar

Dahil sa lumalalang suliranin sa kapayapaan at kaayusan sa bansa, isinailim ni Pangulong Marcos ang

buong bansa sa Batas Militar sa bisa ng Proklamasyon Bilang 1081 na kanyang nilagdaan

noong Setyembre 21, 1972. Nagpalabas din ang Pangulo ng mga kautusan at atas upang

maisakatuparan at magawa ang layunin ng Batas Militar, ang isalba ang Republika at ireporma ang mga

institusyong panlipunan, pangkabuhayan at pampulitika ng bansa.[4]

Binigyang-diin ng Pangulo na ang proklamasyon ng Batas Militar ay hindi nangangahulugan ng

pagkakaroon ng pamahalaang militar.[5]Magpapatuloy ang pamahalaang sibil. Ang mga opisyales at mga

kawaning pambansa at pamahalaang lokal ay magsasagawa ng kanilang tungkulin tulad nang dati.

Ayon sa Pangulo, walang dapat ipangamba ang mga taong walang kinalaman sa pagsasabwatan upang

ibagsak ang pamahalaan sa pamamagitan ng marahas na pamamaraan.[6]

Sa isang pahayag sa radyo't telebisyon, winika ng Pangulo:

Buhat nang ipahayag ng Kataas-taasang Hukuman ang kapasyahang ito (Lansang vs. Garcia, 42 SCRA

449) lalong lumala ang panganib at lalong lumubha o lumaki ang rebelyon. Napatigil ang gawaing

pambansa. Ang mga pangunahing pook na pangkabuhayan ay hindi makakilos. Hindi makapaglapat ng

katarungan ang mga hukuman... lumalaganap at palaki nang palaki ang mga paglabas sa batas at pag-

iral ng krimen... na di-maabot ng kakayahan ng pulisyang pambayan at mga maykapangyarihang sibilyan

Patuloy ang paghahamok ng mga pangkat ng hukbo at ng mga kumakalaban sa pamahalaan sa Isabela,

Zambales, Tarlac, Camarines Sur, Quezon, at sa pulo ng Mindanao, ang Timog Lanao, Hilagang Lanao,

Timog Zamboanga at Cotabato.[7]

Tinuligsa ng mga kritiko ang mga dahilang inilahad ni Marcos na nagbibigay-katwiran sa pagpapahayag

ng batas militar. Sinabi ng mga ito na ang katotohanan ay nilikha ni Marcos ang mga kaguluhan at

panliligalig upang magkaroon siya ng dahilang magpahayag ng batas militar at mapanatili ang sarili sa

kapangyarihan.

[baguhin]Madaliang pagkabisa ng batas militar

Tinanggap, kung hindi man ay sinang-ayunan, ng taumbayan ang pagpapahayag ng Batas Militar dahil

sa panunumbalik ng lubos na kapayapaan at kaayusan sa bansa lalung-lalo na sa Maynila. Ang

panghaharang, pagnanakaw ng sasakyan, pagkidnap, pang-aabuso, pagpupuslit ng kalakal, mga ilegal

na pasugalan at iba pang krimen laban sa tao at ari-arian ay nabawasan nang napakalaki.

Sa bisa ng General Order No. 1, inutos ni Pangulong Marcos ang pagdakip sa mga sumusunod na lider-

pulitiko at kasapi ng mga kilusang subersibo na nagsabwatan upang pabagsakin ang pamahalaan: ang

mga Kinatawan na sina Roque Ablan, Jr.(Ilocos Norte)at Rafael Aquino (Sorsogon); mga Senador na sina

Benigno Aquino, Jr., Jose W. Diokno at Ramon Mitra; mga Gobernador na sina Rolando Puzon (Kalinga-

Apayao) at Lino Bocalan (Cavite); dating Senador Francisco “Soc” Rodrigo; Mga delagado sa

Kombensyon Konstitusyonal na sina Napoleon Rama, Enrique Voltaire Garcia, II, Teofisto Guingona, Jr.,

Bren Guiao, Alejandro Lichauco, Jose Nolledo, Jose Concepcion, Jr., at Jose Mari Velez; mga

mamamahayag na sina Joaquin ‘Chino” Roces, Maximo Soliven, Teodoro Locsin, Sr., Amando Doronilla,

Renato Constantino, at Luis Mauricio. Ang iba pang dinakip ay sina: Hernando Abaya, Ang Nay Quang,

Luis Beltaran, Jorge Bocobo, IV, Ramon Chramico, Cipriano cid, Chua Giok Su @ Bob Chua, Herminio

Caloma, Romeo Dizon, Armando Eufemio, Rolando Fadul, Rolando Feleo, Jose Fuentes @ Joey,

Rosalinda Galang @ Roz, Go Eng Guan, Flora Lansang, Teodosio Lansang, Guillermo Ponce de Leon,

Joel Rocamora, at iba pa.

Sa kabilang dako, ang pagtitiwalag o pagpapaalis sa mga di-karapat-dapat na kawani ng tanggapan ng

pamahalaan (sa bisa ng Presidential Decree No. 1 o ang "Integrated Reorganization Plan") ay

nakapanumbalik ng pagtitiwala ng tao sa kanilang pamahalaan. Nabawasan ng malaki ang katiwalian,

kasamaan, at karaniwang kalakaran ng pamahalaan, na nagresulta sa di-kapani-paniwalang paglaki ng

koleksyon ng Kawanihan ng Adwana at Kawanihan ng Rentas Internas.[8]

Napawi rin ang walang kapananagutang pag-uulat ng mga balita sa pahayagan, telebisyon, radyo at iba

dahil sa pagpapasara ng Pangulo, sa bisa ng Letter of Instruction No.1, sa lahat ng istasyon ng telebisyon

at radio at mga pahayagan. Tanging ang pahayagang Daily Express at mga istasyon ng pamahalaan ang

pinahintulutang magpatuloy ng kanilang operasyon. Kalauna'y pinahintulutan ding magbukas ang

pahaygang Manila Bulletin Today (na pag-aari ng Hans Menzi, isang malapit sa Pangulo); mga istasyon

ng Radio Philippine Network at Intercontinental Broadcasting Corporation na pag-aari ng kroning si

Roberto Benedicto, at ang istasyon ng Republic Broadcasting System na kilala sa tawag na GMA

Networks, na ang isa sa mga nagmamay-ari ay si Gilberto Duavit na malapit sa Pangulong Marcos.

Malaki ang ipinagbago ng kalagayang pangkalusugan at pangkalinisan - nawala ang mga basura sa daan

at ang paligid ng mga tahanan ay naging malinis at napanatiling malinis ng mga tao na rin.

Nabawasan ang mga pasugalang ipinagbabawal lalo na sa pangunahing lungsod ng Maynila.

Nagkaroon ng kapayapaan at katahimikan sa mga pook ng paaralan na dati-rati'y may ligalig at

karahasan.

Napanatili ang halaga ng mga pagkain. Hindi nakahadlang sa pagtitinda ang pagtatakda ng halaga, di

tulad nang pinangangambahan na mawawala ang mga pangunahing kagamitan at mahahalagang

pangangailangan sa mga pamilihan at mga tindahan.

Halaga ng Pangunahing Bilihin Bago at Makaraang Ihayag ang Batas Militar

[9]

Produkto Yunit

Halaga ng bilihin

Setyembre 23,

1972

Halaga ng

bilihin

Agosto, 1972

Halaga ng

bilihin

Setyembre,

1971

Bigas Fancy (wagwag) Ganta 3.28 3.18 3.27

Special (BE-3) " 2.96 2.94 2.88

Ordinary(Tjeraemas) " 2.75 2.72 NA

Mais White flint, milled " 2.00 2.10 1.96

Isda Bangus kilo 4.55 4.90 3.83

Bisugo " 3.16 3.40 2.95

Galunggong " 1.90 1.98 1.73

Hipon Sugpo " 20.50 20.80 NA

Maliit " 9.50 9.75 5.20

Baboy karne " 7.58 7.55 7.14

Baka karne " 9.25 9.21 8.50

Buhay na

Manok

Spring

chicken/broilerPiraso 5.03 5.03 4.96

Inahin " 5.05 5.07 4.94

Itlog native " 0.28 0.32 0.34

puti " 0.28 0.28 0.30

Gulay SitawKilo

(kg.)1.76 3.50 1.30

Repolyo " 4.05 2.97 1.81

Pechay " 1.57 2.49 1.10

Talong " 1.46 1.92 0.82

Kamatis " 2.88 3.03 2.92

Prutas Saging (latundan) Piraso 0.069 0.068 0.05

Saging (lakatan) " 0.092 0.09 0.06

Papaya " 2.05 1.52 1.30

Mangga " 0.75 0.77 0.82

LanzonesKilo

(kg.)3.56 4.83 2.43

1. ^  Ang isang ganta ay katumbas ng 8 gatang (chupa) o mahigit sa 2 kilo.

[baguhin]Pagbabago sa pamahalaan

Nagkaroon ng malaking pagbabago sa pamahalaan mula ng ipahayag ang Batas Militar

noong Setyembre 21, 1972. Ang Kongreso na siyang bumabalangkas at gumagawa ng mga batas ay

binuwag. Naalisan ng tungkulin ang mga senador at kinatawan. Sa ilalim ng Batas Militar, nagkaroon

ang Pangulo ng kapangyarihang lehislatibo. Gumawa siya ng mga Kautusang Pampanguluhan

(presidential decree), Kautusang Pangkalahatan (General Order) at Liham Pagpapatupad (Letter of

Instruction). Ang mga ito ang mangangasiwa sa Pamahalaan at lahat ng mga sibilyang

kapangyarihan.

Ang Kautusang Pampanguluhan ay may bisa at lakas tulad ng mga batas na ipinapalabas ng dating

Kongreso.

Bukod tangi ang pagpapairal ng Batas Militar sa Pilipinas. Hindi tulad ng ibang mga bansa na

nagpapairal ng Batas Militar. Hindi ang hukbo ang nangangasiwa sa pamahalaan kundi ang mga

pinunong sibilyan rin.

[baguhin]Ang Saligang Batas ng 1973

Kabilang ang pagbabago ng Saligang Batas sa mga pagbabagong naganap sa panahon ng

panunungkulan ng Pangulong Marcos. Iminungkahi ang pagpapalit ng Saligang Batas (ng 1935) sa

dalawang kadahilahanan:

1. Nayari ang Saligang Batas ng Pilipinas ng taong 1935 habang ang bansa ay kolonya pa

ng Estados Unidos at nangangailangan ng pagpapatibay ng Pangulo ng Estados Unidos. Sa gayon,

ito'y yari ng impluwensyang Amerikano.

2. Hindi na napapanahon ang mga tadhana ng lumang Saligang Batas sa paglutas ng mga suliranin

at pagtugod sa mga pangangailangan ng mga mamamayan.

Alinsunod sa kahilingan ng madla, pinagtibay ng Kongreso noong Agosto 24, 1970 ang Batas

Republika (Republic Act) Bilang 6132 na nanawagan para sa isang Kombensyong Konstitusyonal sa

taong 1971.

[baguhin]Halalan ng mga delegado sa kombensyong konstitusyonal

Ginanap noong Nobyembre 10, 1970 ang halalan ng 320 delegado sa Kombensyong Konstitusyonal.

Ang halalang ito ang sinasabing isa sa mga pinakamaayos sa kasaysayan ng Pilipinas sa panahong

iyon.

Nakakarami sa mga nahalal na delegado ang manananggol, mangangalakal, mga tao sa industriya,

at manggagamot. Mayroon ding mga guro, mga ministro, mga puno ng paggawa, mga kilalang

kababaihan at mga mamamahayag.

Dalawang delegado, sina Carlos P. Garcia at Diosdado Macapagal ang naging Pangulo ng Pilipinas.

Ang tatlo'y kasapi ng Kombensyong Konstitusyonal noong taong 1934 - sina Salvador Araneta, Jose

P. Arruego, at Miguel Cuaderno. Higit na tatlumpu ang mga dating Senador at kinatawan at dalawa

ang dating Mahistrado ng Kataas-taasang Hukuman. Apat naman ang mga pari at madre.

[baguhin]Pagkakabuo

Ang Sentrong Pangkultura ng Pilipinas

Ang Kombensyong Konstitustyonal (bantog sa tawag na Con-Con) ay nagtipun-tipon noong unang

araw ng Hunyo, 1971. Nahalal bilang Pangulo ng Con-Con ang dating Pangulong Carlos Garcia.

Ngunit siya'y yumao pagkalipas ng tatlong araw na siya'y mahalal. Gumanap bilang pangulo ng

kombensyon ang Pangulong Pro-tempore Sotero Laurel hanggang sa humalili ang bagong halal na

Pangulong Diosdado Macapagal.

Puspusan ang ginawang pagtatrabaho ng mga delegado, habang patuloy naman ang mga rali,

welga, demonstrasyon at iba pang kaguluhan sa bansa. Natapos ang bagong Saligang Batas

pagkaraan ng isang taong pagpupunyagi ng mga delegado. Ang balagkas ng mungkahing bagong

Saligang Batas ay pinagtibay noong Nobyembre 28, 1972 at nilagdaan noong Nobyembre 30.

Ang Saligang Batas ay buong galang na iniharap sa Pangulong Marcos noong ika-1 ng Disyembre,

1972. Nagpalabas ang Pangulo ng isang kautusang pampanguluhan (Presidential Decree 86) na

lumilikha sa bawat baryo ng mga munisipyo o bayan at sa bawat distrito sa mga lungsod ng

Asembleya ng mga mamamayan o Citizen Assemblies upang palakihin ang saligan ng paglahok ng

mga mamamayan sa isang pamamaraang demokratiko at mabigyan sila ng pagkakataong

maipahayag ang kanilang pambansang saloobin.

Noong Enero 10, hanggang Enero 15, 1973, pinagtibay ng mga Asembleya ang Saligang Batas sa

nakakaraming halal na higit sa 14 milyon. Sa halos gayon ding kalamangan, pinagpasyahan din nila

na ang Interim National Assembly na nakatakda sa Transitory Provisions ng Saligang Batas at di na

dapat magtipun-tipon.

Nagkasbisa ang bagong saligang Batas noong Enero 17, 1973 sa pamamagitan ng Proklamasyon

Bilang 1102 ng Pangulong Marcos.

[baguhin]Mga tadhana

1. . Ang bagong Saligang Batas ay nagtatakda sa pagpapalit ng sistema ng pamahalaan mula

sa presidensiyal patungo sa parlamentaryan;

2. . Ang Pangulo ang siyang kakatawan sa pamumuno ng estado;[10]

3. . Isang Punong Ministrong inihalal ng Pambansang Asembleya (National Assembly) ang

gumaganap ng kapangyarihang pampamahalaan kasama ng kanyang Gabinete;[11]

4. . Isang Pambansang Asembleya binubuo ng isang kapulungang (unicameral) inihalal ng

mga kinatawang distrito ang may karapatan sa lahat ng kapangyarihang pambatasan;[12]

5. . Ang kapangyarihang panghukuman ay nasasalalay sa Kataas-taasang Hukuman at sa

mababang hukuman na nasa pagtatakda ng batas;[13]

6. . Itinatakda ang isang Katipunan ng mga Karapatan.[14] Katulad ito halos ng mga nakatakda

sa Saligang Batas ng 1935. ang tanging pagkakaibang tinutukoy sa bagong Saligang Batas

ay ang pananagutan at tungkulin ng mga mamamayan.[15]

[baguhin]Ang Bagong Lipunan

[baguhin]Ang Lumang Lipunan

Mga ilang buwan bago ipahayag ang Batas Militar, tinunton ng Pangulo ang sakit ng bayan sa

pagkakaroon ng isang "lipunang may karamdaman." Ang bagay na ito'y kanyang ibinibintang sa mga

pangkating makapangyarihan na kanyang tinaguriang oligarkiya (kapangyarihan sa pamahalaang

nasa kamay ng iilang tao) at mga maka-Maoistang Komunistang naghahangad ba ibagsak ang

pamahalaan sa pamamagitan ng subersiyon at paggamit ng karahasan.

Sa kanyang aklat, Today's Revolution:Democracy, sinulat ng Pangulong Marcos:

Ang ating lipuna'y patungo sa isang lipunang maka-oligarkiya. Ito'y maliwanag na nangangahulugang

ang pangkabuhayang agwat na namamagitan sa mga mayayaman at sa mga mahihirap ay

nagkakaloob ng pagkakataon sa iilang masasalapi na gumamit ng hindi nararapat na kapangyarihan

sa mga awtoridad sa pulitika... Ang mga piling oligarkiya'y nakapagpakilos sa mga kapangyarihang

pampulitika nang ayon sa sarili nilang kapakinabangan at nagbabala't nananakot sa mga namumuno

sa pulitika; bilang ganti, nakalikha ang mga tao ng isang populista (mga taong nagtataguyod ng

patakarang pagmamay-ari ng lahat ng ari ng pamahalaan), personalista (mga taong nagpapahalaga

sa sarili bilang tao) at indibidwalista (mapagsarili; mga taong naniniwalang ang mga gawaing

pangkabuhayan ay di-kailangang higpitan ng pamahalaan) na uri ng pulitika.

Nakikini-kinita natin kung gayon ang isang bagong lipunang may pagkapantay-pantay ay hindi isang

huwad lamang kundi idang katotohanan. ang isang lipunang oligarkiya'y maaring matapoat na

naniniwala sa pagkakakapantay-pantay na pagkakataon, ngunit habang mat malaking agwat sa

pangkabuhayan ang pagkakatao'y nagsisimula sa pinagmulang guhit, kapag ang isang tao ay

ipinanganak na. Ito'y nangangahulugang may ilang ipinapanganak na mayroon ng lahat samantalang

ang karamiha'y ipinanganak na wala ni anuman.

Kapag tayo'y magpapatuloy sa ganitong saligan, lahat na'y susunod: ang radikalisasyon ng lipunan.

[baguhin]Pagtatatag ng Bagong Lipunan

Upang mabago di umano'y mga di kanais-nais na naging dahilan ng mga paghihirap, paghihikaos at

kriminalidad sa bansa, isinulong ni Pangulong Marcos ang pagtatag ng isang bagong uri ng

pamumuhay na kapaki-pakinabang hindi lamang sa mga taumbayan kundi sa bansa at sa buong

mundo. Ito ang simula ng Bagong Lipunan - isang lipunan na binubuo ng mga bagong Pilipino. Mga

Pilipinong uliran, masipag, nagbibigayan, may disiplina sa sarili at laging nasasaisip ang paglilingkod

sa kanyang kapwa.

Napapaloob ang mga programa ng reporma ng pamahalaan sa salitang "PLEDGES" na ang ibig

sabihin ay: P-eace and Order (Kapayapaan at Kaayusan); Land Reform (Reporma sa

Lupa); Economic Development (Kaunlaran sa Kabuhayan);D development of moral

values Government Reforms (Mga Pagbabago sa Pamahalaan); Educational Reforms (Mga

Pagbabago sa Sistema ng Edukasyon); Social Services (Serbisyong Panlipunan).

Itinuturing na maganda ang programa ngunit ang mga repormang naipangako ay hanggang sa papel

lamang. Kung mayroon mang pagbabago at nangyari lamang sa mga unang taon ng Bagong

Lipunan.

[baguhin]Ang reporma sa lupa

Noong Oktubre, 1972, isang buwan makaraan ipahayag ang Batas Militar, nagpalabas ng Kautusang

Pampanguluhan Bilang 27 (Presidential Decree No. 27) ang Pangulong Marcos. Sa bisa ng

kautusang ito, ang mga magsasaka, sa halip na kasamá lamang sila ng may-ari ng bukid, ay

magmamay-ari na ng bahagi ng bukid. Kung wala pa silang salaping ibabayad, tutulungan sila ng

Land Bank of the Philippines. Babayaran ng bangkong ito ang kaukulang halaga sa may-ari ng lupa.

Sa bangko naman magbabayad ang mga magsasaka.

May isa pang paraan upang mabigyan ng lupa ang mga magsasakang walang sariling lupa.

Pinapadala sila sa mga pook na maaari nilang mabungkal at matamnan. Bawat magsasaka at ang

pamilya niya ay binibigyan doon ng anim na ektaryang lupa. Pinahihiram siya ng salapi para sa

kanyang bagong ginagawang bukid na babayaran sa loob ng tatlong taon. Maraming magsasaka ang

naipadala sa Nueva Vizcaya, Southern Leyte, Lanao del Sur, Davao del Sur, at Sultan Kudarat.

Nagpagawa ang pamahalan ng mga patubig sa mga bagong sakahang ito upang maparami ang ani

ng mga magsasaka. Nagpagawa rin ng mga daan upang ang mga produkto ay madala sa pamilihang

bayan.

Tinuruan ang mga magsasaka ng paggamit ng mga makabagong paraan ng pagtatanim. Tinuruan

sila ng paggamit ng mga pataba at mga gamot na pamatay sa mga mapaminsalang kulisap. Itinuro

sa kanila ang mabubuting uri ng mga kooperatiba upang makabili sila ng mga kailangan sa

pagtatanim sa mababang halaga.

[baguhin]Mga pagbabagong Pangkabuhayan

Malaki ang pagsisikap na ginawa ng pamahalaan sa ilalim ng Bagong Lipunan upang linangin at

paunlarin ang mga industriyang may kaugnayan sa pagluluwas ng mga produkto sa ibang bansa.

Ang pagpapaunlad ng mga industriyang iyon ay binigyan ng unang pansin sa pagtataguyod at

pagtangkilik ng pamahalaan

[baguhin]Pagbabago sa agrikultura

Ang pamahalaan sa ilalim ng Bagong Lipunan ay nagsikap na makapagbigay ng sapat, mahusay at

murang mga pagkain sa mga mamamayan, gumawa ito ng mga palatuntunan sa ikatutupad nito.

[baguhin]Masagana 99

Ang palatuntunang tinatawag na Masagana 99 ay sinimulan noong 1977. Nilalayon ng

palatuntunang ito na maging masagana ang ani ng mga magsasaka at makaani ng 99 na kabang

palay o higit pa sa bawat ektaryang taniman. Upang matamo ito, itinuro ang paggamit ng patubig,

pataba at ng mga gamot na pamatay sa mga kulisap na sumisira o kumakain ng palay. Tinulungan

silang humiram ng salapi sa bangko na pambili ng mabuting uri ng binhi, ng pataba, at ng gamot

laban sa sakit ng palay.

[baguhin]Masaganang maisan

May palatuntunan din na ang tawag ay Masaganang Maisan. Natutungkol ito sa pagtatanim ng

puting mais, dilaw na mais, batad at balatong sa 43 lalawigan. Ang balatong at sorghum ay hindi

lamang mga pagkain ng tao. Pagkain na rin ito ng mga hayop na katulong sa hanapbuhay.

May palatuntunan din ang pamahalaan na tinawag na Gulayan sa Kalusugan. Ang layunin nito ay

maparami ang mga tanim na gulay.

[baguhin]Biyayang-dagat

Ang tagumpay ng Masagana 99 ang nagbigay daan sa pagluwal naman ng Biyayang Dagat o Blue

Revolution. Sa pamamagitan nito, ang mga mangingisda ay nakauutang ng pera mapabuti ang

kanilang hanapbuhay. Ang programa ay binalangkas ng Ministri ng Likas na Kayamanan noong 1979

upang ang mga karaniwang mangingisda ay makautang ng pera sa kanilang mga rural banks. Ang

programang ito ay nilaanan agad ng Php 850 milyon ukol sa unang limang taon.

Upang mabayaran naman ng mangingisda ang kanilang inutang, ang Pamahalaang Marcos ay

nagsagawa ng hakbang upang maging higit na malaganap ang mapagdadalhan ng huli ng mga

mangingisdang ito. May mga kooperatiba rin ang mga mangingisda at ito ay nakalagay sa lahat ng

daungan ng isda. Ang mga kooperatiba ang bumibili ng huling isda sa makatuwirang halaga. Sa mga

pook na walang kooperatiba, ang rural bank ang nagtatalaga ng tagapakyaw.

Kasama rin sa programa ng Biyayang Dagat ang pananaliksik at pinalawak na paglilingkod,

pagbibinhi at pagpapaunlad ng palaisdaan, pagsasalata at paglalagay ng mga tinggalan ng huling

isda at pagpapalawak ng pamilihan.

[baguhin]Iba pang mga palatuntunan sa agrikultura

Isa sa mga palatuntunan ng pamahalaan tungkol sa agrikultura at ang pagdaragdag ng produksyon

ng mga pananim na nailuluwas at naipagbibili sa bansa. Dahil sa palatuntunang ito dumami ang

naipagbibiling niyog, abaka at asukal sa ibang bansa.

Ang isa pang produktong nagbibigay ng malaking kita sa pamahalaan ay ang tabako. Pinarami rin

ang produksyon ng mga sumusunod na pang-komersyong produkto: ramie, goma, abaka at bulak.

[baguhin]Industriya ng pagmimina

Isa sa pinakamalaking pinanggagalingan ng kuwartang pumapasok noon sa bansa ang pagmimina.

Sa tanso lamang na nailabas noong1974, kulang-kulang na US$400,000,000.00 ang naipasok sa

kaban ng bansa. Iyon ay pangalawa lamang sa asukal sa talaan ng sampung pinakamalaking kalakal

na panluwas. Ang ginto ay pang-anim sa listahang yaon. Ang pagmimina ng nikel ay mabilis ring

umunlad. Ang pagkuha ng karbon at paghanap ng langis ay lubusang binigyan ng diin ng

pamahalaan sa pakikipagtulungan sa pribadong sektor.

Mahigit sa sandaang kumpanya ang kinalaman sa industriyang ito na pinangungunahan ng Benguet

Consolidated, Baguio Gold Mining Company, Acoje Mining Company, Marinduque Mining and

Industrial Corporation, at Surigao Consolidated Mines.

Ang mga bansang Hapon at Estados Unidos ang pangunahing umaangkat sa mga produkto ng

industriyang ito.

[baguhin]Ang industriya sa elektroniks

Unti-unti ring umunlad ang industriyang pang-elektroniks sa Pilipinas. Noong 1972 ang mga

pagawaan ng elektroniks at nakagawa ng 20,073 radyo-ponograpo na nagkakahalaga ng Php

30,000,000.00 at 58,212 telebisyo na nagkakahalaga ng Php 70 milyon para sa panlokal at panlabas

na bilihan.

[baguhin]Ang cottage industry

Ang mga bagay na yari sa kamay ay siyang bumubuo ng malaking bahagi ng mga produkto ng

Cottage Industries. Ilan sa mga ito ang sumusunod: mga bag at maletang balat, patis, ceramics.

burdadong mga damit, sumbrerong buntal, muwebles na nara, mga kaldero, mga lamparang yari sa

tela at kapis, gitara, banig, telang hablon, at mga produktong yari sa tanso na galing-Marawi

Mabilis na umunlad ang cottage industries na laganap sa iba't-ibang pook sa bansa. Maraming mga

bansa tulad ng Hapon, Australya, Estados Unidos, Canada, Alemanya at Espanya ang umaangkat

ng mga iyon sa pamamagitan ng Philippine Trade Center na nakatayo sa mga pangunahing lungsod

ng mga bansang iyon.

Malakas magpasok ng dolyar sa kaban ng bansa ang industriyang ito. Minsan ay nakapagbigay ito

sa bansa ng Php 508 milyong pakinabang neto. Hindi kataka-takang mangyari ito sapagkat ang pag-

unlad ng industriyang ito ay pinananagutan ng National Cottage Industry Development Authority o

NACIDA, isang tanggapan ng pamahalaan na naggagawad ng teknikal na alalay sa pananalapi sa

hanapbuhay na iyon. Tungkol sa salapi, tumutulong ang Asian Development Bank (ADB), ang Social

Security System at ilang pribadong bangko.

[baguhin]Kamatayan

Pagkalipas ng tatlong taon, namatay siya noong Setyembre 28, 1989 sa Honolulu, Hawaii sa edad

na 72.

[baguhin]Mga Talaan

1. ↑  “Mandate for Greatness,” First Inaugural Speech of President Ferdinand E. Marcos, 30 December

1965.

2. ↑  Ibid.

3. ↑  Nauna ng binawi ng Pangulo ang kautusan noong Setyembre 18, 1971 (sa bisa ng Proklamasyon

Blg. 889-B)sa mga sumusunod na lalawigan at lungsod: Mga lalawigan: Batanes, Ilocos Norte, Ilocos

Sur, Abra, La Union, Pangasinan, Batangas, Catanduanes, Masbate, Romblon, Marinduque, Oriental

Mindoro, Occidental Mindoro, Palawan, Negros Occidental, Negros Oriental, Cebu, Bohol, Capiz,

Aklan, Antique, Iloilo, Leyte, Leyte del Sur (Southern Leyte), Northern Samar, Eastern Samar at

Western Samar; Mga "sub-provinces":Guimaras at Biliran; Mga lungsod: Laoag (Ilocos Norte),

Dagupan (Pangasinan), San Carlos (Pangasinan), Batangas City and Lipa (Batangas), Puerto

Princesa (Palawan), San Carlos (Negros Occidental), Cadiz, Silay, Bacolod City, Bago City, Kalaon ,La

Carlota, bais, Dumaguete, Iloilo City, Roxas, Tagbilaran (Bohol), Lapu-Lapu City, Cebu City, Mandaue,

Danao, Toledo, tacloban, Ormoc, at Calbayog.

Noong Setyembre 25, 1972 binawi ng Pangulo (sa bisa ng Proklamasyon Blg. 889-C) ang kautusang

pumipigil sa writ sa mga sumusunod na lalawigan at lungsod: Mga lalawigan: Surigao del Norte,

Surigao del Sur, Davao del Norte, Davao del Sur, Davao Oriental, Bukidnon, Agusan del Norte,

Agusan del Sur, Misamis Oriental, Misamis Occidental, Camiguin, Zamboanga del Norte, Zamboanga

del Sur, at Sulu

Noong Oktubre 4, 1971, sa bisa ng Proklamasyon Blg. 889-D, binawi ng Pangulo ang suspensyon ng

writ sa mga sumusunod na lalawigan at lungsod: Mga lalawigan:Cagayan, Cavite, Mountain Province,

Kalinga-Apayao, Camarines Norte, Albay at Sorsogon; Mga lungsod: Cavite City, Tagaytay, Trece

Martires at Legaspi

Noong Enero 7, 1972 ganap ng binawi ng Pangulo ang suspensyon ng writ sa mga nalalabing

lalawigan at lungsod: Mga lalawigan:Bataan, Benguet, Bulacan, Camarines Sur, Ifugao, Isabela,

Laguna, Lanao del Norte, Lanao del Sur, North Cotabato, Nueva Ecija, Nueva Vizcaya, Pampanga,

Quezon, Rizal (Greater Manila Area), South Cotabato, Tarlac at Zambales; Mga "sub-

provinces":Aurora at Quirino; Mga lungsod:Angeles, Baguio, Cabanatuan, Caloocan, Coatabato,

General Santos, Iligan, Iriga, Lucena, Manila, Marawi, Naga, Olongapo, Palayan, Pasay City, Quezon

City, San Jose at San Pablo.

4. ↑  “First Address to the Nation Under Martial Law,” Radio-TV Address of President Marcos, 23

September 1972

5. ↑  Ibid.

6. ↑  Ibid.

7. ↑  Ibid.

8. ↑  Ang ilan sa mga opisyales na itinawalag sa pamahalaan ay ang mga sumusunod: Sina

Commissioner Jose Evangelista at Associate Commissioners Filemon Kintanar, Gregorio Panganiban,

Josue Cadiao, and Paz Veto Planas ng Public Service Commission; Justiniano N. Montano, Jr.

tagapangulo ng Games and Amusement Board dahil sa katiwalian;Wenceslao Cornejo , isang hukom

sa Maynila dahil sa "(a) willful violation of the Constitution and the Rules of Court and (2) intervention

in the disposition of a case in another branch of the City Court of Manila" at Enrique Cube, assistant

city fiscal ng Lungsod ng Pasay dahil sa "gross misconduct and dereliction of duty."

9. ↑  "Retail food prices, Philippines Sunday Express (Setyembre 24, 1972), pahina 13

10. ↑  Artikulo VII, Saligang Batas ng 1973

11. ↑  Artikulo IX, Ibid.

12. ↑  Artikulo VIII, Ibid.

13. ↑  Artikulo X, Ibid.

14. ↑  Artikulo IV, Ibid.

15. ↑  Artikulo V, Ibid.

[baguhin]Mga panlabas na kawing

Marcos Presidential Center

Bidyo ng   The Revolution From the Center   na ipinalbas noong 1978 ng National Media

Production Board na tumatalakay sa mga punyagi ng Bagong Lipunan

Malacañang Museum: Marcos E. Marcos (sa wikang Ingles)

Sinundan:

Pedro A. Albano

Kinatawan, Ikalawang distrito ng Ilocos

Norte

1949–1959

Susunod:

Simeon M. Valdez

Sinundan: Pangulo ng Senado ng Pilipinas Susunod:

Eulogio Rodriguez 1963–1965 Arturo Tolentino

Sinundan:

Diosdado Macapagal

Pangulo ng Pilipinas

1965–1986

Susunod:

Corazon Aquino

Sinundan:

Ibinalik

Posisyon ay huling hinawakan

ni Pedro Paterno

Punong Ministro ng Pilipinas

Hunyo 12, 1978 – Hunyo 30, 1981

Susunod:

Cesar Virata

Corazon AquinoCorazon C. Aquino

Ika-11 Pangulo ng Pilipinas

Ikalawang Pangulo ng Ika-apat na Republika

Unang Pangulo ng Ikalimang Republika

Panunungkulan

Pebrero 25, 1986 – Hunyo 30, 1992

Punong Ministro Salvador H. Laurel [1]

Pangalawang

Pangulo

Salvador H. Laurel

Sinundan si Ferdinand E. Marcos

Sinundan ni Fidel V. Ramos

Kapanganakan Enero 25, 1933

Paniqui, Pilipinas

Kamatayan Agosto 1, 2009 (edad 76)

Makati

Partidong politikal United Nationalists Democratic

Organizations(UNIDO)/Lakas ng Bayan

(LABAN)/Liberal

Asawa Benigno Aquino, Jr.†

Hanapbuhay Inang Bahay, Politiko

Relihiyon Katoliko

Si María Corazón Cojuangco-Aquino (ipinanganak bilang María Corazón Sumulong Cojuangco)

(Enero 25, 1933—Agosto 1, 2009 [2] ) na lalong mas kilala sa palayaw na Cory ay ang ikalabing-

isang Pangulo ng Republika ng Pilipinas at kauna-unahang babaeng naluklok sa nasabing pwesto

(Pebrero 25, 1986–Hunyo 30, 1992). Tinagurian siyang Ina ng Demokrasya dahil sa pagsuporta niya sa

pagpapanumbalik ng demokrasya sa Pilipinas. Ipinanganak siya sa Tarlac kina Jose Cojuangco

Sr. atDemetria Sumulong. Nakapag-aral siya sa Estados Unidos at nakapagtapos nang may digri

sa Wikang Pranses. Siya ay kabiyak ni Benigno "Ninoy" Aquino, Jr. , ang pinaslang na lider ng oposisyon

noong panahon ni dating Pangulong Ferdinand E. Marcos. Nailuklok siya sa pamamagitan ng isang

mapayapang rebolusyon (Unang Rebolusyon sa EDSA) noong Pebrero 25, 1986 at ibinalik niya

ang demokrasya sa bansa. Siya ay ina ng artistang si Kris Aquino at ang kasalukuyang Pangulo ng

Pilipinas na si Benigno Aquino III. Pumanaw siya noong ika-1 ng Agosto 2009 at inlibing noong ika-5 ng

Agosto.

Mga nilalaman

  [itago] 

1   Kalusugan

2   Gabinete ni Pangulong Corazon Aquino

3   Tingnan din

4   Mga sanggunian

5   Mga panlabas na kawing

[baguhin]Kalusugan

Noong Marso 24, 2008, napabalita na mayroong kanser sa kolon (cancer sa colon), isang sakit sa bituka,

ang dating pangulo, na namatay may edad na 75. [3][4]

[baguhin]Gabinete ni Pangulong Corazon Aquino

Kalihim Pangalan

Pangulo Corazon C. Aquino

Pangalawang Pangulo/Punong Ministro/Kalihim ng Ugnayang Panlabas Salvador H. Laurel

Kalihim ng Tagapagpaganap Joker Arroyo

Tagapagsalita ng Pangulo Rene Saguisag

Kalihim ng Pagsasaka Ramon V. Mitra

Kalihim ng Pananalapi Jaime Ongpin

Kalihim ng KalusuganDr. Alran Bengzon,

MD

Kalihim ng Interyor Aquilino Pimentel, Jr.

Kalihim ng Kalusugan Neptali Gonzales, Jr.

Kalihim ng Impormasyon Teodoro Locsin, Jr.

Kalihim ng Paggawa at Empleyo Blas Ople

Kalihim ng Tanggulang Pambansa Juan Ponce Enrile

Kalihim ng Kalakalan at Industriya Jose Concepcion, Jr.

Fidel V. RamosFidel V. Ramos

Ika-12 Pangulo ng Pilipinas

Ikalawang Pangulo ng Ikalimang Republika

Panunungkulan

Hunyo 30, 1992 – Hunyo 30, 1998

Pangalawang Pangulo Joseph Ejercito Estrada

Sinundan si Corazon C. Aquino

Sinundan ni Joseph Ejercito Estrada

Kapanganakan Marso 18, 1928(edad 84)

Lingayen, Pangasinan,Pilipinas

Partidong politikal Lakas-Christian Muslim Democrats

Asawa Amelita Martinez

Hanapbuhay Militar

Relihiyon United Methodist

Si Fidel Valdez Ramos (ipinanganak Marso 18, 1928) ay ang ikalabing-dalawangPangulo ng Republika

ng Pilipinas (Hunyo 30, 1992 - Hunyo 30, 1998). Isinilang siya noong Marso 18, 1928

sa Lingayen, Pangasinan. Panganay siya sa tatlong anak nina Narciso Ramos at Angela Valdez.

Nagtapos siya sa United States Military Academy sa West Point noong 1950. Kumuha rin siya ng

masteral ng civil engineering sa University of Illinois, Masters in Business Administration sa Pamantasang

Ateneo de Manila, at nanguna sa klase niya sa Infantry training at kursong Special Forces/Pay

Operations/Airborne sa Fort Benning, Georgia.

Bumalik siya sa Pilipinas noong 1951 at naging heavy weapon platoon leader ngSandatahang Lakas ng

Pilipinas. Ipinadala rin siya sa mga digmaan ng Korea atVietnam. Naging tanyag siya sa pamumuno sa

isang pulutong ng mga sundalong tumalo sa pwersang komunista ng mga Tsino sa Labanan sa Burol ng

Eerie. Kabilang sa mga medalya at parangal na natanggap niya bilang sundalo ang Philippine Legion of

Honor, ang Gold Cross, ang Philippine Military Merit Medal, ang United States Legion of Merit, ang

French Legion of Honor at ang U.S. Military Academy Distinguished Award.

Inatasan siyang maging pinuno ng Philippine Constabulary noong 1972, hepe ng Integral National

Police noong 1975, at pangalawang pinuno ng Sandatahang Lakas noong1981. Noong 1983,

pansamantala niyang pinalitan si Fabian Ver, pinuno noon ng Sandatahang Lakas, nang ito ay

masangkot sa pagkakapaslang sa lider-opososyon siBenigno S. Aquino Jr.

Noong 1986, tinangkaang agawin ni Ferdinand Marcos ang pagkapanalo ni Corazon Aquino, balo ni

Benigno Aquino, sa halalang pangpanguluhan. Nakiisa si Ramos kayJuan Ponce Enrile, noong kalihim ng

Tanggulang Pambansa, sa pagkubkob sa mga himpilan ng sandatahang lakas. Ang sumunod dito ay

tinaguriang People Power Revolution na nagtulak kay Marcos na lumikas patungong Estados Unidos.

Naluklok si Aquino sa pagkapangulo. Ginawang ni Aquino na hepe ng sandatahang lakas si Ramos.

Pagkaran ng dalawang taon, si Ramos ay naging kalihim na Tanggulang Pambansa.

Noong 1992, tumakbo siya at nanalong pangulo ng bansa. Bilang pangulo, naging priyoridad niya ang

pagsasaayos sa estruktura ng pamahalaan, na nagbigay ng karagdagang kapangyarihan sa

pamahalaang lokal. Hinikayat niya ang dayuhang pamumuhunan, lalo na sa turismo, na naging bahagi ng

kanyang programa para sa kaunlaran.

Si Fidel V. Ramos ay kasal kay Amelita Martinez at mayroon silang limang anak na babae.

Mga panlabas na kawing

Malacañang Museum: Fidel V. Ramos (sa wikang Ingles)

Sinundan:

Fabian Ver

Chief of Staff ng Sandatahang Lakas ng

Pilipinas

1986–1988

Susunod:

Renato De Villa

Sinundan:

Rafael M. Ileto

Kalihim ng Tanggulang Pambansa

1988–1991

Susunod:

Renato De Villa

Sinundan:

Corazon Aquino

Pangulo ng Pilipinas

1992–1998

Susunod:

Joseph Estrada

Joseph EstradaTalambuhay Ni Jose Marcelo Ejercito

Si Jose Marcelo Ejercito ay ika-labingtatlong pangulo ng republika ng pilipinas (Hunyo 30, 1998 – Enero

20, 2001) ipinanganak sa Tondo, ang isa sa mga mahihirap na bahagi ng Maynila. Siya ay anak ni Emilio

Ejército, Sr (1898-1977), isang maliit na sweldong pamahalaan kontratista, at María Marcelo (1905-2009),

isang maybahay. Siya ang ikawalo sa sampung magkakapatid. Ang kanyang mga kapatid ay sina Antonio

Ejercito (1932-2005), Emilio Ejercito, Jr (George Estregan) (1939-1988), Dr. Pilarica Ejercito, abogado

Paulino Ejercito, Petrocinia E. de Guzman, Marita , at Jesse Ejercito.

Asawa niya (ang dating Doktor at unang ginang ng bansa na naporma-senador) na si Luisa Pimentel at

nagkaroon ng tatlong anak: Jose Ejercito, Jr. (mas mahusay na kilala bilang "Jinggoy Estrada"; dating

Alkalde ng San Juan naporma senador / kasal kay Precy Vitug), Jackie Ejercito (kasal kay Beaver

Lopez), at Jude Ejercito (kasal kay Weng Ocampo). Joseph Estrada matugunan ang kanyang asawa

Loisa Pimentel habang nagtatrabaho bilang isang katulong sa National Center for Mental Health (NMCH)

sa Mandaluyong City.

Siya rin ay may mga anak mula sa apat na sa labas ng matrimonyo relasyon, kasama Joseph Victor "JV"

Ejercito (mula sa mga taong tanyag sa lipunan Guia Gómez) na gumawa rin ng pangalan para sa

kanyang sarili sa pulitika sa para sumusunod sa mga yapak ng kanyang ama bilang kasalukuyang

alkalde ng San Juan City . Pagsanjan, Laguna Mayor Emilio Ramon P. Ejercito III, na kilala sa Philippine

Showbiz na si George Estregan, Jr, o ay Ejercito, ay ang kanyang pamangking lalaki.

Sa panahon ng 2000 pagtataluwalagsa pamamaraan, nagkaroon si Estrada ng maraming panlabas ng

relasyon at mga anak.

Bilang isang aktor at direktor

Huminto sa pag-aaral si Estrada sa kolehiyo upang pumasok sa larangan ng pelikulang Pilipino sa edad

na 21. Nakagawa siya ng mga humigit kumulang na 120 pelikula, karamihan sa mga ito ay nauuri

na action-comedy kung saan siya ang bida na ginaganapan ang mga papel ng mga taong mahirap o mga

mababang antas ng lipunan. Napagwagian niya ang ilan sa pinakamataas na Gantimpala at Gawad sa

Pag-arte at pagiging Direktor ng Pelikula at siya ay naging presedente para tangalin ang mga rebel o

kaya pa sukuin pati na ang mga crimen.

[baguhin]Bilang pulitiko

Pinasok ni Estrada ang larangan ng pulitika noong 1967 nang mahalal siya bilang Alkalde ng San

Juan, Kalakhang Maynila. Noong1971, pinarangalan siya bilang "Outstanding Mayor and Foremost

Nationalist" ng Inter-Provincial Information Service at ng sumunod na taon bilang "Most Outstanding

Metro Manila Mayor" ng Philippines Princetone Poll.

Kabilang siya sa mga alkalde na sapilitang inalis nang humalili si Corazon C. Aquino bilang pangulo ng

Pilipinas pagkaraang napatalsikFerdinand E. Marcos sa pwesto noong Pebrero 25, 1986 sa

pamamagitan ng People Power Revolution.

Tumakbo si Estrada sa ilalim ng partidong Grand Alliance for Democracy at matagumpay na nahalal

sa Senado ng Pilipinas (Ika-walong Kongreso). Nahirang siya bilang Chairman of the committees on

Cultural, Rural Development, and Public Works. Siya rin ay naging Vice Chairman of the Committees on

Health, Natural Resources and Urban Planning. Kabilang sa mga panukalang batas na isinulong nya ay

yaong ukol sa agrikultura, mga proyektong irigasyon sa pagsasaka at pagpapalawig at pag-protekta sa

kalabaw. Noong 1989, tinanghal siya ng Philippine Free Press bilang isa sa “Three Outstanding Senators

of the Year”. Isa si Estrada sa mga senador na tumangging sang-ayunan ang bagong tratado ng US

Military Bases na papalit sana sa 1947 Military Bases Agreement na nakatakdang magwakas

noong 1992.

Nakatulong nang malaki sa pagkakapanalo niya bilang Bise Pangulo ang kaniyang popularidad bilang

aktor noong halalan ng Panguluhan at Pangalawang Panguluhan noong 1992, bagama't siya ay

tumatakbo sa hiwalay na tiket ng noon ay nanalong Pangulo,Fidel Ramos. Bilang Pangalawang Pangulo,

pinamahalaan ni Estrada ang Komisyon Laban sa Krimen (Presidential Anti Crime Commission) mula

1992 hanggang 1997.

[baguhin]Bilang pangulo (1998-2001)

Makakatulong po kayo sa pagpapaunlad ng artikulong ito sa pamamagitan ng

pagdaragdag dito.

Para sa karagdagang impormasyon, tingnan lamang po ang pahina ng usapan. (Marso 2008)

Noong 1998, nanalo si Estrada sa halalan sa ilalim ng partidong Laban ng Makabayang Masang

Pilipino (LAMMP). Nakakuha siya ng 10,956,610 boto o 39.6% ng lahat ng boto. "Erap Para sa Mahirap"

ang kaniyang islogan sa pangangampanya. ]

[baguhin]Mga pelikula

Ang Tanging

Pamilya(2009)

Sa kuko ng

Aguila (1989)

Order to

Kill (1985)

Bangkang

Papel sa

Dagat ng

Apoy(1984)

Machonurin  (1

983)

Pedring

Taruc (1982)

Kumander

Alibasbas (198

Aragon Brothers  (1969)

Capitan Pepe  (1969)

Ang Ninong kong Nazareno  (1969)

Patria Adorada  (1969)

Sagupaan  (1969)

Abdul Tapang  (1968)

Azero Brothers  (1968)

Cuadro de Jack  (1968)

De Colores  (1968)

Diegong Daga  (1968)

Dos Por Dos  (1968)

Galo Gimbal  (1968)

Jakiri Valiente  (1968)

Kid Brother  (1968)

Killer Patrol  (1968)

Garuda,

Flight to

Fury (1964)

Ako ang

Papatay (19

64)

Berdugo ng

Mga

Maton (1964

)

Cordillera  (1

964)

Mga Daliring

Ginto (1964)

Deadly

Brothers (19

1)

Hoy Tukso,

Layuan mo

Ako (1980)

Okey Lang

Basta't

Kapiling

Kita (1979)

Mamang

Sorbetero (19

79)

Warrant of

Arrest (1979)

Magkaaway  (1

978)

Tatak ng

Tondo (1978)

Yakuza

Contract (1978

)

Bakya mo

Neneng (1977

)

Huwag Mong

Dungisan Ang

Pisngi Ng

Langit (1977)

Sa Dulo Ng

Kris (1977)

Alas singko ng

hapon, gising

na ang mga

anghel (1976)

Arrest the

Nurse

Quintin Salazar  (1968)

Rancho Diablo  (1968)

Suntok o Karate  (1968)

Tatak: Double Cross  (1968)

Tatlong Hari  (1968)

Valiente Brothers  (1968)

Alex Big Shot  (1967)

Angkan ng Haragan  (1967)

Boy Aguila  (1967)

Ako'y Magbabalik  (1966)

Badong Baldado  (1966)

Bantay Salakay  (1966)

Batang Iwahig  (1966)

Bodyguard  (1966)

Dodong Tricycle  (1966)

Ito ang Pilipino  (1966)

John Doe  (1966)

Soliman Brothers  (1966)

Stowaway  (1966)

Totoy Bingi  (1966)

Batang Angustia  (1965)

Big Boss  (1965)

Buhay sa Buhay  (1965)

Deadly Pinoy  (1965)

Hahamakin ang Lahat  (1965)

Hamon sa Bandila  (1965)

Jose Nazareno, Ang Taxi Driver  (1965)

Labanang Lalake  (1965)

Maskulado  (1965)

Paalam sa Kahapon  (1965)

Pepeng Pingas  (1965)

Sa kamay ng mga Kilabot  (1965)

Salonga Brothers  (1965)

64)

Encuentro  (1

964/II)

Geron

Busabos,

Ang Batang

Quiapo (196

4)

Pambato  (19

64)

Panginoon

ng

Pantalan (19

64)

Siyam na

Buhay ni

Martin

Pusa (1964)

Takot

Mabuhay,

Takot

Mamatay (19

64)

Vendetta

Brothers (19

64)

Barilan sa

Pugad

Lawin (1963)

Basagulero  (

1963)

Ginoong

Itim (1963)

Istambay  (19

63)

Killer (1976)

Bago

Lumamig Ang

Sabaw (1976)

Hoy Mister,

Ako Ang Misis

Mo (1976)

Battle of the

Champions (1

975)

Counter

Kill (1975)

Diligin Mo ng

Hamog ang

Uhaw na

Lupa(1975)

Dugo at Pag-

ibig sa

Kapirasong

Lupa(1975)

Hit and

Run (1975)

Huwag mo

akong

Paandaran (19

75)

Ang Nobya

Kong

Sexy (1975)

King Khayam

and I (1974)

Manila

Connection (1

974)

Ransom  (1974

Sapang Palay  (1965)

Valentin Galit  (1965)

Ito ang

Maynila (196

3)

Kilabot sa

Daang

Bakal (1963)

Kung Hindi

ka

Susuko (196

3)

Los

Paliqueros (1

963)

Patapon  (19

63)

Pulong

Diablo (1963

)

Sugapa  (196

3)

Talahib  (196

3)

Tres

Kantos (196

3)

Via

Europa (196

3)

Asiong

Meets

Alembong (1

962)

Digmaan Ng

Mga

Maton (1962

)

Tama na,

Erap (1974)

Ang Agila at

ang

Araw (1973)

Dragnet  (1973

)

Erap Is My

Guy (1973)

Okey ka,

Erap (1973)

Panic  (1973)

Blood

Compact (197

2)

Kill the

Pushers (1972

)

Magiting at

Pusakal (1972

)

Tatay na si

Erap (1972)

Apat na Patak

ng Dugo ni

Adan (1971)

Digmaan Ng

Mga

Angkan (1971)

Valentin

Walis (1971)

Boss

Areglado (197

)

Hari ng mga

Maton (1962

)

Kapit sa

Patalim (196

2)

Markang

Rehas (1962

)

Tondo

Boy (1962)

Asiong

Salonga (19

61)

Baril sa

Baril (1961)

Moises

Padilla

Story (1961)

Nag-

uumpugang

Bato (1961)

Pantalan ng

Trece (1961)

Sa Baril

Mag-Uusap (

1961)

Cuatro

Cantos (196

0)

True

Confessions 

(1960)

Sumpa at

0)

Padre

Pugante (1970

)

Sebastian  (19

70)

Simon

Bastardo (197

0)

Alamat ng

Pitong

Kilabot (1969)

Anim ang

Dapat

Patayin (1969)

Pangako (19

59)

Batas ng

Puso (1958)

Mga Liham

kay Tiya

Dely (1958)

Lo'Waist

Gang (1958)

Matandang

Tinale (1958)

Kandilang

Bakal (1957)

Sampung

Libong

Pisong Pag-

ibig (1957)

Kandelerong

Pilak (1956)

Sinundan:

Salvador H.

Laurel

Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

1992–1998

Susunod:

Gloria

Macapagal-

Arroyo

Sinundan:

Fidel V.

Ramos

Pangulo ng Pilipinas

1998–2001

Susunod:

Gloria

Macapagal-

Arroyo

Joseph Ejercito Estrada

Ika-13 Pangulo ng Pilipinas

Ikatlong Pangulo ng Ikalimang Republika

Panunungkulan

Hunyo 30, 1998 – Enero 20, 2001

Pangalawang

Pangulo

Gloria Macapagal-Arroyo

Sinundan si Fidel V. Ramos

Sinundan ni Gloria Macapagal-Arroyo

Ika-11 Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

Ikalawang Pangalawang Pangulo ng Ikalimang Republika

Panunungkulan

Hunyo 30, 1992 – Hunyo 30, 1998

Sinundan si Salvador H. Laurel

Sinundan ni Gloria Macapagal-Arroyo

Kapanganakan Abril 19, 1937 (edad 75)

Tondo, Manila

Partidong politika

l

Pwersa ng Masang Pilipino (PMP)

Asawa Luisa Pimentel

Hanapbuhay Aktor

Relihiyon Katoliko

Gloria Macapagal-ArroyoSi Maria Gloria Macapagal-Arroyo (ipinanganak bilang Maria Gloria Macaraeg Macapagal noong Abril

5, 1947) ay ang ikalabing-apat na Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Enero 20, 2001 - Hunyo 30, 2010).

Siya ang ikalawang babaeng pangulo ng bansa, at anak ng dating pangulong si Diosdado Macapagal.

Isang propesor ng ekonomiks, si Arroyo ay pumasok sa pamahalaan noong 1987, na naglingkod bilang

pangalawang kalihim at undersecretary ng Kagawaran ng Kalakalan at Industriya sa pag-talaga sa kanya

ni Pangulong Corazon Aquino. Pagkatapos maglingkod bilang senador mula 1992 hanggang 1998, siya

ay nahalal na Pangalawang Pangulo sa ilalim ni Pangulong Joseph Estrada kahit na ito ay tumakbo sa

kalabang partido. Pagkatapos maakusahan si Estrada ng korupsyon, nagbitiw siya sa posisyon niya

bilang gabinete bilang kalihim ng Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad at sumali sa

lumalaking bilang ng mga oposisyon sa Pangulo, na humarap sa paglilitis. Si Estrada ay napaalis sa

pwesto sa pamamagitan ng tinatawag ng mga tagapagtaguyod nito bilang mga mapayapang

demonstrasyon sa lansangan ngEDSA, ngunit binansagan namang ng mga kritiko nito bilang

pagsasabwatan ng mga elitista sa larangan ng politika, negosyo, militar at ni Obispo Jaime Kardinal

Sin ngSimbahang Katoliko [1]. Si Arroyo ay pinanumpa bilang Pangulo ng noon ay Punong Mahistrado na

si Hilario Davide, Jr. noong Enero 20, 2001 sa gitna ng lipon ng mga tao ng EDSA II, ilang oras bago

nilisan ni Estrada ang Palasyo ng Malakanyang. Siya ay nahalal upang maupo bilang pangulo sa loob ng

anim na taon noong kontrobersyal na eleksyon ng Pilipinas noong Mayo 2004, at nanumpa noon Hunyo

30, 2004.

Mga nilalaman

  [itago] 

1   Pagkapangulo

2   Personal na impormasyon

o 2.1   Pamilya

o 2.2   Edukasyon

3   Mga panlabas na kawing

[baguhin]Pagkapangulo

Noong Enero 20, 2001, pagkatapos ng ilang araw ng kaguluhang pulitikal at malawakang pag-aaklas,

inihayag ng Kataastaaasang Hukuman na bakante ang posisyon ng pagkapangulo. Ang sandatahan at

ang pambansang pulisya ay una nang inalis si Estrrada. Noong kinahapunan din nang araw na iyon, ay

nanumpa si Arroyo bilang Pangulo ng Pilipinas sa pamamagitan ni Puggong Hukom Hillario Davide , Jr. [2]

Matapos ang ilang linggo, nagsampa ng kaso si Estrada na naghahamon ng batayang legal hinggil sa

pagkapangulo ni Arroyo at pinipilit na siya ang nananatiling pangulo ayon sa batas, ngunit dinagdag niya

na hindi niya kukunin muli ang kanyang posisyon.[3]. Noong Marso 2, 2001, ang Kataas-taasang

Hukuman ng Pilipinas ay nagpalabas ng desisyon na nagsasabing si Estrada ay nagbitiw sa

pagkapangulo at iniwan niya ang kanyang pwesto.[2]

[baguhin]Personal na impormasyon

[baguhin]Pamilya

Ipinanganak siya noong Abril 5, 1947 sa San Juan, Kalakhang Maynila. Ang kanyang mga magulang ay

ang ika-siyam na Pangulo ng Pilipinas, si Diosdado Macapagal at siDra. Evangelina Macaraeg-

Macapagal.

Noong Agosto 2, 1968, ikinasal siya sa abogadong si Jose Miguel T. Arroyo na nagtapos sa Ateneo Law

School noong 1972. May tatlo silang mga anak:

Juan Miguel (ipinanganak noong Abril 26, 1969) — nagtapos ng Diploma in Business Administration

mula sa University of California, Berkeley

Evangelina Lourdes (ipinanganak noong Hunyo 5, 1971) — nagtapos ng MS in Foreign Service mula

sa Georgetown University

Diosdado Ignacio (ipinanganak noong Setyembre 4, 1974) — nagtapos ng BS in Legal Management

muls sa Pamantasang Ateneo de Naga

[baguhin]Edukasyon

Elementarya

Assumption Convent High School (1954-1960)

Mataas na Paaralan

Assumption Convent High School (1960-1964) — Valedictorian

Kolehiyo

Georgetown University, AB Economics (1964-1966) — Dean’s Lister

Assumption College, AB Economics (1968) — Magna cum Laude

Post Graduate

Ateneo de Manila University, MA Economics (1978)

UP School of Economics, Ph.D. in Economics (1985)

[baguhin]Mga panlabas na kawing

Gloria Macapagal Arroyo , opisyal na website

Gloria Arroyo  Nagmamahal sa Pangulo website

1. ↑  Bowring, Philip. "Filipino Democracy Needs Stronger Institutions." International Herald Tribune website.

2001, January 22. Retrieved February 14, 2009.http://www.iht.com/articles/2001/01/22/edbow.t_3.php

2. ↑ 2.0 2.1 Estrada v. Arroyo, G.R. No. 146710-15. (2001)

3. ↑  New York Times - Ex-President in Philippines Sues to Reclaim at Least His Dignity

Mga tungkuling pulitikal

Sinundan: {{{title}}} Susunod:

{{{before}}} {{{years}}} {{{after}}}

Sinundan:

Joseph Estrada

Pangalawang Pangulo ng

Pilipinas

1998 – 2001

Susunod:

Teofisto Guingona

Sinundan:

Teofisto Guingona

Kalihim ng Ugnayang Panlabas

2002

Susunod:

Blas Ople

Sinundan:

Angelo Reyes

Kalihim ng Tanggulang Pambansa

2003

Susunod:

Eduardo Ermita

Sinundan:

Franklin Ebdalin

Kalihim ng Ugnayang Panlabas

2003

Susunod:

Delia Albert

Sinundan:

Avelino Cruz

Kalihim ng Tanggulang Pambansa

2006 – 2007

Susunod:

Hermogenes Ebdane

Mga tungkuling pangpartido pulitikal

Sinundan:

Jose de Venecia

National Chairman ng Lakas-CMD

2004 – kasalukuyanKasalukuyan

Sinundan:

Luis Villafuerte

Chairman Emeritus ng KAMPI

2004 – kasalukuyanKasalukuyan

Gloria Macapagal-Arroyo

Ika-14 na Pangulo ng Pilipinas

Ika-apat na Pangulo ng Ikalimang Republika

Panunungkulan

Enero 20, 2001 – Hunyo 30, 2010

Pangulo Joseph Ejercito Estrada

Pangalawang Pangulo Teofisto Guingona(2001–2004)

Noli de Castro (2004–2010)

Sinundan si Joseph Ejercito Estrada

Sinundan ni Noynoy Aquino

Ika-12 Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

Ikatlong Pangalawang Pangulo ng Ikalimang Republika

Panunungkulan

Hunyo 30, 1998 – Enero 20, 2001

Sinundan si Joseph Ejercito Estrada

Sinundan ni Teofisto Guingona

Kinatawan ng Ikalawang Distrito ngPampanga

Kasalukuyan

Panunungkulan

Hunyo 30, 2010

Sinundan si Mikey Arroyo

Kapanganakan Abril 5, 1947 (edad 65)

San Juan, Rizal

Partidong politikal Lakas-KAMPI-CMD

Asawa Jose Miguel Arroyo

Hanapbuhay Ekonomista

Relihiyon Katoliko

Lagda

Benigno Aquino IIIMula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya

Benigno Simeon C. Aquino III

Ika-15 Pangulo ng Pilipinas

Ikalimang Pangulo ng Ikalimang Republika

Kasalukuyan

Panunungkulan

Hunyo 30, 2010

Pangalawang Pangulo Jejomar Binay

Sinundan si Gloria Macapagal-Arroyo

Senador ng Pilipinas

Panunungkulan

Hunyo 30, 2007 – Hunyo 30, 2010

Kinatawan ng Ikalawang Distrito ng Lalawigan ng Tarlac

Panunungkulan

Hunyo 30, 1998 – Hunyo 30, 2007

Sinundan si Jose Yap

Sinundan ni Jose Yap

Kalihim ng Interyor at Pamahalaang Lokal

Panunungkulan

Hunyo 30, 2010 – Hulyo 9, 2010

Sinundan si Ronaldo Puno

Sinundan ni Jesse Robredo

Kapanganakan Pebrero 8, 1960(edad 52)

Maynila, Pilipinas

Kabansaan Pilipino

Partidong politikal Partido Liberal (1998 hanggang kasalukuyan)

Kamag-anak Benigno Aquino, Jr.(Ama)

Corazon Aquino (Ina)

Maria Elena "Ballsy" Cruz (Ate)

Aurora Corazon "Pinky" Abellada (Ate)

Victoria Eliza "Viel" Dee (Nakabatang Kapatid)

Kristina Bernadette "Kris" Yap (Bunsong

Kapatid)

Alma mater Pamantasang Ateneo de Manila

Hanapbuhay Ekonomista, Politiko

Propesyon Ekonomista, Serbisyo sibil

Relihiyon Katoliko Romano

Websayt www.noynoy.ph/

Si Benigno Simeon Cojuangco Aquino, III (ipinanganak noong Pebrero 8, 1960) na mas kilala sa palayaw

na Noynoy Aquino o sa tawag na P-Noy ay ang ikalabing-limang Pangulo ng Republika ng Pilipinas (Hunyo

30, 2010 hanggang kasulukuyan) . Noong Hunyo 30, 2010, matagumpay siyang umakyat sa puwesto sa tulong

ng kanyang Transition Team. Siya ang nag-iisang anak na lalaki ng dating Senador Ninoy Aquino at dating

Pangulong Cory Aquino may mga kapatid rin siya na sina Maria Elena “Ballsy” Aquino-Cruz, Aurora Corazon

“Pinky” Aquino-Abellada, Victoria Eliza “Viel” Aquino-Dee at Kristina Bernadette “Kris” Aquino. Siya rin ay

dating Kongresista atSenador ng Bansang Pilipinas. Habang pangulo, kilala sa sa katawagang "P-Noy" na

ngangahulugang "Pangulong Noynoy".