Upload
buihanh
View
533
Download
17
Embed Size (px)
Citation preview
TALAMDANTALAMDANTALAMDANTALAMDAN SASASASA PAGTULUN-ANPAGTULUN-ANPAGTULUN-ANPAGTULUN-ANYUNITYUNITYUNITYUNIT III:III:III:III: BuhayBuhayBuhayBuhay Komunidad:Komunidad:Komunidad:Komunidad: HanapbuhayHanapbuhayHanapbuhayHanapbuhay atatatat
PamumunoPamumunoPamumunoPamumunoModuleModuleModuleModule 2:2:2:2: PamumunoPamumunoPamumunoPamumuno atatatat PaglilingkodPaglilingkodPaglilingkodPaglilingkod sasasasa
KomunidadKomunidadKomunidadKomunidadPagtulun-an 1 Ang Pangulo 2
Pagtulun-an 2 Mga Ilhanan saKomunidad
6
Pagtulun-an 3 Ang mga Pangulo saKomunidad
10
Pagtulun-an 4 Maimpluwensyang Tawoo Pamilya
13
Pagtulun-an 5 Ang mga Nagatabang saKomunidad
16
Pagtulun-an 6 Ilhanan sa Nag-alagad saKomunidad
19
Pagtulun-an 7 Pananglit sa Pangulo 22
Pagtulun-an 8 Epekto sa Maayo ug DiliMaayo nga Pagpangulo
25
Pagtulun-an 9 Pagpalig-on saPagpangulo
27
1
2
MODULEMODULEMODULEMODULE 2:2:2:2: PAGPANGULOPAGPANGULOPAGPANGULOPAGPANGULO UGUGUGUG PAGPANGALAGADPAGPANGALAGADPAGPANGALAGADPAGPANGALAGAD SASASASAKOMUNIDADKOMUNIDADKOMUNIDADKOMUNIDAD
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 1:1:1:1: AngAngAngAng PanguloPanguloPanguloPangulo
BalikBalikBalikBalik LantawLantawLantawLantaw
Nahinumdom ka pa ba sa imong mga nakat-unansa Module 1 – Mga Panginabuhi sa Komunidad?
Pangandam na alang sa pagtuon sa Module 2.
3
PagPagPagPag----aghataghataghataghat
Tan-awa ang mga hulagway nga ipakita sa imongmagtutudlo. Nakaila ba ka nila? Kinsa sila?
SusihaSusihaSusihaSusiha KiniKiniKiniKini
Nahinumdom pa ba mo kung giunsa nato pagpili saPresidente sa atong klase?
Unsa inyong gihimo aron adunay opisyales ngamapili? Kanus-a ginahimo ang eleksyon o pagboto?
4
BuhataBuhataBuhataBuhata KiniKiniKiniKini
Pangita og kapares.Paghimo og dahon gamit ang usa ka papel. Isulatdinhi ang inyong tubag sa mosunod nga pangutana:““““NganongNganongNganongNganong gikinahanglangikinahanglangikinahanglangikinahanglan angangangang usausausausa kakakaka liderliderliderlider????
Ipilit ang inyong dahon sa punuan nga gidibuho sainyong magtutudlo sa blackboardblackboardblackboardblackboard.
Timan-iTiman-iTiman-iTiman-i KiniKiniKiniKini
Ang pangulo o lider gikinahanglan aron maoymanguna ug mogiya sa mga miyembro sa tanangmga buluhaton sa usa ka organisasyon.Ang eleksyon o pagboto mao ang usa ka pamaagiaron makapili og lider. Mamahimong mangulo angusa ka tawo kung siya ang makakuha sa kinatas-angihap sa boto gikan sa mga botante.
5
SulayiSulayiSulayiSulayi KiniKiniKiniKini
Sa pagpili sa mga lider sa barangay, probinsiya ugnasod, gikinahanglan nga ang botante mag-edadog disiotso (18) pataas.Ngano kaha nga ingon ani ang gisulti sa balaod?
Ngano kaha nga dili tugotan ang mgabatang sama ninyo nga wala paydisiotso sa pagboto?
PaghanasPaghanasPaghanasPaghanas
Isulat ang � sa imong papel kung tama ang gisulti samatag hugpulong ug � kung mali.1. Ang lider maoy mangulo sa iyang mga sakop.2. Igo ra mosugo ang lider sa iyang miyembro.3. Matawag nga usa ka lider ang bise-mayor.4. Motabang ang usa ka lider sa iyang mgamiyembro.
5. Modaog sa eleksyon ang tawong nakakuha sakinaubsang ihap sa boto.
6
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 2222 :::: MgaMgaMgaMga IlhananIlhananIlhananIlhanan sasasasa PanguloPanguloPanguloPangulo
PagPagPagPag----aghataghataghataghat
Tan-awa ang hulagway ngagipakita sa inyongmagtutudlo.Kinsa siya?Unsa ang imong ikasulti saiyang hitsura, batasan,pamilya, hilig ug uban pa?
SusihaSusihaSusihaSusiha KiniKiniKiniKini
Unsa gyod kaha ang ilhanan sa usa ka pangulo?Kinahanglan ba nga gwapo, dato o maalam siya?
BuhataBuhataBuhataBuhata KiniKiniKiniKini
Sunda ang imong magtutudlo aron sakto angpaghimo nimo sa pagpilo sa papel.
7
1 2 3 4 5
Gamita imong pinilo nga papel sa paghimo niiningmusunod:
1. Isulat sa unang kahon ang usa ka ilhanan sa usaka tawo nga may katakos ug maayong lider.
2. Duola ang imong usa ka classmateclassmateclassmateclassmate og pasulatasiya sa ikaduhang kahon sa iyang ilhanan sa usaka lider. Isulat pod iyang pangalan sa ubos saiyang ilhanan.
3. Pangita na pod og uban pang classmateclassmateclassmateclassmate ngapasulaton nimo sa kahon.
4. Buhata kini hangtod masulatan ang tanangkahon sa papel.
TimTimTimTimaaaan-in-in-in-i KiniKiniKiniKini
Ang usa ka pangulo o lider mailhan pinaagi sa iyangmaayong panerbisyo sa iyang ginsakopan uban saiyang mga miyembro.
Dugang sa maong mga ilhanan ang iyangpagkamatinabangon, pagkamaalam, pagkabuotan,pagkamahigalaon, pagkamaligdong, ug uban pa.
8
SulayiSulayiSulayiSulayi KiniKiniKiniKini
Mamahimo ba nga makit-an ang tanang mgailhanan sa usa ka lider o pangulo sa usa ka tawo?Unsa man ang angay buhaton kung dili makita angmaong mga ilhanan sa mga nangulo o lider saorganisasyon o komunidad karon?Naa ba kay mga ilhanan nga pareho sa ilhanan sausa ka lider?Unsa man kini?
PaghanasPaghanasPaghanasPaghanas
Pilia gikan sa kahon ang ilhanan nga ginapakita samatag sitwasyon. Kopyaha ang maong ilhanan ugisulat kini sa imong papel.
matinabangonmatinabangonmatinabangonmatinabangon mahigalaonmahigalaonmahigalaonmahigalaonmaduolanmaduolanmaduolanmaduolan maalagaronmaalagaronmaalagaronmaalagaronmaligdongmaligdongmaligdongmaligdong maalammaalammaalammaalam
9
1. Naay nagahitabong sunog sa usa ka purok. Sawalay pagduhaduha, niapil ang lider og alsa samga butang aron dili maapil sa sunog.
2. Naay duha ka managsilingan nga nag-away.Gihusay kini sa lider gamit ang pamaagi nganasulat sa balaod.
3. Nakaila ang lider sa tanan niyang mgamiyembro. Kanunay andam ang iyang pahiyomalang sa tanan niyang masugatan.
4. Usa ka pobreng pamilya ang miadto sa balaysa lider aron mangayo og tabang. Bisan gabiina kaayo, gi-asikaso gihapon sa lider angpamilya.
5. Parehas ang ginahatag nga pagtagad sa lidersa iyang mga miyembro, dato man o pobre.
10
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 3333 :::: AngAngAngAng mgamgamgamga PanguloPanguloPanguloPangulo sasasasaKomunidadKomunidadKomunidadKomunidad
BalikBalikBalikBalik LantawLantawLantawLantaw
Magdula ta og CharadesCharadesCharadesCharades!Tagnaa ang ilhanan sa usa ka pangulo nga ginaartesa imong classmateclassmateclassmateclassmate sa atubangan.
Pag-aghatPag-aghatPag-aghatPag-aghat
Mag-awit kita gamit ang tono sa “Twinkle,Twinkle,Twinkle,Twinkle, Twinkle,Twinkle,Twinkle,Twinkle,LittleLittleLittleLittle StarStarStarStar.”
ANGANGANGANG MGAMGAMGAMGA PANGULOPANGULOPANGULOPANGULO
Atong ila-ilahon
Pangulo nato karon
Midaog sa eleksyon
Minahal ug halangdon
Sa komunidad sundon
Sa tanan nga panahon
11
Timan-iTiman-iTiman-iTiman-i KiniKiniKiniKini
Ang mga nangulo sa komunidad mao ang mayor,bise-mayor, mga konsehal, kapitan, mga kagawad,purok chairman og uban pang mga opisyales.Obligasyon nila ang pagpanerbisyo sa mga tawongsakop sa komunidad pinaagi sa paghimo og mgaproyekto nga makatabang sa pagpanginabuhi ugmakahatag og kaharuhay sa pagpamuyo sa mgakatawhan.
PaghanasPaghanasPaghanasPaghanas
Bag-oha ang posisyon sa mga letra aron mapormaang ngalan sa pangulo/lider sa komunidad. Isulatang ngalan sulod sa giya nga kahon.
1. ohsknela
2. nakatip
12
3. ormya
4. adagkaw
5. manhicar
13
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 4444 :::: MaimpluwensyangMaimpluwensyangMaimpluwensyangMaimpluwensyang TawoTawoTawoTawo oooo PamilyaPamilyaPamilyaPamilya
BalBalBalBaliiiikkkk LantawLantawLantawLantaw
Mag-awit kita gamit ang tono sa “Twinkle,Twinkle,Twinkle,Twinkle, Twinkle,Twinkle,Twinkle,Twinkle,LittleLittleLittleLittle StarStarStarStar”.
ANGANGANGANGMGAMGAMGAMGA PANGULOPANGULOPANGULOPANGULO
Atong ila-ilahonPangulo nato karonMidaog sa eleksyon
Minahal ug halangdonSa komunidad sundonSa tanan nga panahon
Ang mayor nga buotanBise mayor ang kaubanKonsehal ug kagawadKapitan pati ChairmanDaghan pang kaubananPangulo silang tanan
BuhataBuhataBuhataBuhata KiniKiniKiniKini
Kauban sa imong grupo, isulat samanilamanilamanilamanila paperpaperpaperpaper angtubag sa mga pangutana sa inyong magtutudlo.Gamita ang mosunod nga sumbanan.
14
TAWO/PAMILYATAWO/PAMILYATAWO/PAMILYATAWO/PAMILYA NGANGANGANGANAAYNAAYNAAYNAAY IMPLUWENSIYAIMPLUWENSIYAIMPLUWENSIYAIMPLUWENSIYA IMPLUWENSIYANGIMPLUWENSIYANGIMPLUWENSIYANGIMPLUWENSIYANG NAHIMONAHIMONAHIMONAHIMO
Timan-iTiman-iTiman-iTiman-i KiniKiniKiniKini
Ang tawong maimpluwensiya naay abilidad ngamakaapekto sa panghunahuna, pamatasan,panlihok, panginabuhi, pamiste, ug uban pa sa mgatawo sa komunidad.
15
SulayiSulayiSulayiSulayi KiniKiniKiniKini
Unsa nga kalihokan nga ganahan kaayo ka? Kinsaang nakaimpluwensiya kanimo niini?Naa bay nakaimpluwensiya kanimo sapagpanginabuhi sa imong pamilya? Unsa o kinsa kini?Sa unsang paagi?
16
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 5555 :::: AngAngAngAng mgamgamgamga NagatabangNagatabangNagatabangNagatabang sasasasaKomunidadKomunidadKomunidadKomunidad
Pag-aghatPag-aghatPag-aghatPag-aghat
Hain sa mga gambalay ang makita usab sa inyongkomunidad karon?
17
SusihaSusihaSusihaSusiha KiniKiniKiniKini
Unsa ang imong pagsabot sa pulong nga “katabang”?Asa makita ang mga katabang?
Ang mga katabang dili lamang makita sabalay sa mga dato o arangan. Makita usab silasa komunidad kay sila nagatabang sa mgatawo ug nanerbisyo alang sa kalambuan samaong lugar.
BuhataBuhataBuhataBuhata KiniKiniKiniKini
Kaila ba ka sa mga tawong nagatabang sakomunidad? Kinsa sila? Unsang tabang ang ilangginahatag?
Timan-iTiman-iTiman-iTiman-i KiniKiniKiniKini
Daghan ang mga nagatabang sa pagpanerbisyoalang sa kaayohan sa mga tawo sa komunidad. Silaang mga magtutudlo, nars, pulis, sundalo, sapatero,
18
bombero, panday, doktor, mananahi, minero,panday, tubero, traffictraffictraffictraffic aidaidaidaid, ug uban pa.
PaghanasPaghanasPaghanasPaghanas
Ila-ilaha ang mga nagatabang sa komunidad.Isumpay ang tulbok tapad sa hulagway ngadto saiyang ngalan.
1. panday
2. pari
3. drayber
4. doktor
5. bombero
19
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 6666 :::: IlhananIlhananIlhananIlhanan sasasasa mgamgamgamga Nag-alagadNag-alagadNag-alagadNag-alagad sasasasaKomunidadKomunidadKomunidadKomunidad
BalikBalikBalikBalik LantawLantawLantawLantaw
Kinsa sila? Isulat ilang mga ngalan sa imong papel.
1. 11.
2. 12.
3. 13.
4. 14.
5. 15.
20
6. 16.
7. 17.
8. 18.
9. 19.
10. 20.
21
Pag-aghatPag-aghatPag-aghatPag-aghat
Basaha ang balak sa sunod nga panid.
ALANGALANGALANGALANG SASASASA NAGTABANGNAGTABANGNAGTABANGNAGTABANG
Nalipay kog dakoSa tabang nga gibuboAkong komunidad
Padayon sa paglambo
Kaniadto ug karonKamo maalagaronKabahin mong tananSa akong kaugmaon
BuhataBuhataBuhataBuhata KiniKiniKiniKini
Hawod ba ka moarte?Pangandam kay magpakita mo og dramadramadramadrama karon.Paminaw sa imong magtutudlo sa mga detalye.
22
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 7777 :::: PananglitPananglitPananglitPananglit sasasasa PagpanguloPagpanguloPagpanguloPagpangulo
Pag-aghatPag-aghatPag-aghatPag-aghat
Abtik ba ka moila og mga pulong?Pangitaa ug lingini ang ngalan sa mga pangulo sakomunidad sulod sa mga kahon.
MMMM AAAA YYYY OOOO RRRR FFFF KKKK TTTT BBBB
KKKK OOOO NNNN SSSS EEEE HHHH AAAA LLLL IIII
FFFF OOOO UUUU MMMM PPPP YYYY GGGG RRRR SSSS
CCCC YYYY VVVV IIII RRRR OOOO AAAA NNNN EEEE
YYYY SSSS PPPP EEEE HHHH CCCC WWWW MMMM MMMM
UUUU KKKK AAAA PPPP IIII TTTT AAAA NNNN AAAA
CCCC PPPP IIII RRRR MMMM AAAA DDDD VVVV YYYY
CCCC HHHH AAAA IIII RRRR MMMM AAAA NNNN OOOO
AAAA LLLL NNNN AAAA TTTT IIII PPPP AAAA RRRR
23
BuhataBuhataBuhataBuhata KiniKiniKiniKini
Paminawa imong magtutudlo aron matubag nimokini.
PANANGLIT SAMAAYONG
PAGPANGULO
PANANGLIT SA DILIMAAYONG
PAGPANGULO
PaghanasPaghanasPaghanasPaghanas
Idibuho ang sa imong papel kon maayongehemplo sa pagpangulo ang nakasulat. Idibuho ang
kon dili kini maayong ehemplo.1. Pagdawat og suhol gikan sa ilegal ngabinuhatan
2. Pag-atiman sa mga panginahanglan sakomunidad
24
3. Paghatag og bili sa mga tambag sakatigulangan
4. Pagpasagad sa mga proyektong nasugdan n5. Pagpakamahigalaon sa tanang tawo sakomunidad
25
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 8888 :::: EpektoEpektoEpektoEpekto sasasasa MaayoMaayoMaayoMaayo ugugugug DiliDiliDiliDili MaayongMaayongMaayongMaayongPagpanguloPagpanguloPagpanguloPagpangulo
SulayiSulayiSulayiSulayi KiniKiniKiniKini
Asa sa duha ka hulagway ang epekto sa maayo ugdili maayong pagpangulo sa komunidad?
OOOO kinikinikinikini kaha?kaha?kaha?kaha?
KiniKiniKiniKini ba?ba?ba?ba?
26
PaghanasPaghanasPaghanasPaghanas
Isulat ang � sa imong papel kon ang nasulat samatag numero usa ka epekto sa maayongpagpangulo. Isulat ang × kung dili.1. Daghang basura sa dalan2. Daghang tindahan ug kan-anan3. Daghang suga sa dalan sa gabii4. Daghang kawatan sa lugar5. Daghang istambay ug walay panginabuhi
27
Pagtulun-anPagtulun-anPagtulun-anPagtulun-an 9999 :::: Pagpalig-onPagpalig-onPagpalig-onPagpalig-on sasasasa PagpanguloPagpanguloPagpanguloPagpangulo
Pag-aghatPag-aghatPag-aghatPag-aghat
Tan-awa ang hulagway sa sunod nga panid.Bantayi kung unsa ang ginahimo sa mga tawo samaong hulagway?Nakakita na ba ka og ingon ani nga panghitabo?
28
29
BuhataBuhataBuhataBuhata KiniKiniKiniKini
Kauban imong grupo, paghimo og usa ka plakardisip tubag niini nga pangutana:
UnsaUnsaUnsaUnsa angangangang angayangayangayangay buhatonbuhatonbuhatonbuhaton sasasasa mgamgamgamga nangulonangulonangulonanguloaronaronaronaron palig-ononpalig-ononpalig-ononpalig-onon angangangang tama,tama,tama,tama, hapsayhapsayhapsayhapsay ugugugugrasonablerasonablerasonablerasonable nganganganga pagpangulopagpangulopagpangulopagpangulo sasasasa komunidad?komunidad?komunidad?komunidad?
Gamita nga sumbanan ang mosunod nga plakard.
IpadayonIpadayonIpadayonIpadayon angangangangpaghatagpaghatagpaghatagpaghatag ogogogog pataspataspataspatasnganganganga pagtagadpagtagadpagtagadpagtagad sasasasadatodatodatodato ugugugug pobre.pobre.pobre.pobre.
Andam na ba kamo? Sugdi na ang paghimo sainyong plakard.