654
Tupanaãrü Ore i Tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuchiga El Nuevo Testamento de nuestro Señor Jesucristo en el idioma ticuna El Nuevo Testamento en Ticuna del Perú, 3ra ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ticuna peru bible - new testament

Embed Size (px)

Citation preview

  • Tupanar Orei Tr Cori ya Ngechuchu

    ya Cristuchiga

    El Nuevo Testamentode nuestro Seor Jesucristo

    en el idiomaticuna

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • El Nuevo Testamentoen el idioma ticuna

    Primera edicin, 1986Segunda edicin, 2003Tercera edicin, 2008

    Publicado por La Liga Bblica 2008

    Usted es libre de copiar, distribuir y comunicarpblicamente la obra bajo las condiciones siguientes:

    Reconocimiento. Debe reconocer los crditos de laLiga Bblica (pero no de una manera que sugiera quetiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra).

    No comercial. No puede utilizar esta obra para nescomerciales.

    Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformaro generar una obra derivada a partir de esta obra.

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • PRLOGOEste Nuevo Testamento de las Sagradas Escrituras se

    publica con el n de ponerlo al alcance de los hablantes delidioma ticuna quienes residen el la selva a orillas del roAmazonas y su auentes

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • CONTENIDO Mateu 7San Marcos Marcu 91San Lucas Luca 139San Juan Cuu 225Hechos Puracg 288Romanos Dumacua x 3651 Corintios 1 Cor tiucua x 4052 Corintios 2 Cor tiucua x 440Glatas Grataanecua x 462Efesios Epchiucua x 476Filipenses Piripucua x 490Colosenses Corochacua x 4991 Tesalonicenses 1 Techarnicacua x 5082 Tesalonicenses 2 Techarnicacua x 5151 Timoteo 1 Timutu 5192 Timoteo 2 Timutu 529Tito Titu 536Filemn Pirim 541Hebreos Ebrug 543Santiago Chautigu 5751 San Pedro 1 Pedru 5842 San Pedro 2 Pedru 5941 San Juan 1 Cuu 6012 San Juan 2 Cuu 6093 San Juan 3 Cuu 611San Judas Yuda 613Apocalipsis Apocarchiu 616

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 7Ngechuchu ya Cristuar oxig ganuxcmagxchiga

    (Lc 3.23-38)

    1 1 %Cristuar oxig ga nuxcmagx.,r Abr .

    2 Abr .k.k.

    3 Charu. ga yema taxre.

    .k.

    4 R Ar Aminad.

    kNach.

    Charam.

    5 .

    , r.

    .6 xgac

    ga Dab.

    R . R Bechab gaUra nama xchire .

    7 Dobo.

    R Dobo k.kk.

    8 k.Yur.

    R Yur .9 .R Yot k.k.

    10 Manach.

    k.k.

    11 . R% xga churarag Yudugxyauxx r Babirninewanagagx.

    12 R yexguma Babirniwa Yudugxnanat ga Charata.

    Chorobab.

    ORE I MEX GA MATEU MATX

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 813 Abi.

    k.R Eriaqu k.

    14 k.k.k.

    15 .Mat.

    R Mat k.16 k.

    . R.

    17R yemac Abrwa inaxg gayema Ngechuchuar oxig r 14uxmata Dabwa nangu. R to ga 14inaxg ga Dabwa r uxmataBabirnic x ga churarag Yudugxyauxguwa nangu. R to ga 14 inaxgga yexguma Yudugxnayauxguwena r uxmata Cristubuxguwa nangu.

    Ngechuchu ya Cristuar buxchiga(Lc 2.1-7)

    18%ga Ngechuchu. mar Yuchema ixtecha. Natrnaxpa ga ngna na nangugx r%%%ixxc. 19. R yemaca xtama nanango ga yema nanaxxcx ga Mara. na natx. 20R, r wxi x ga Tupanar orearngeru, r nanegwa naxca x nangox r

    nama nidexa. R anagr nx: PaYuche Pa Dabtanxx, %cuxox %%!% %%. 21R %, r cuma r t Ngechuchugucunaxga. ga,er nma t nor pecadugwanananguxxganagr. 22R guxma ga yemaorear ngeru nx ixux r nangupetna yanguxca x ga Cori ga Tupanarore ga nuxcmax ga nor orearuru nx ixux ga ax:23 inayartaxu

    cua xc. R t nayat. REmanu ga. Rga r Tupana tamainarx x, ax,

    anagr. 24R yexguma pewanaaixchigu ga Yuche, r nanax gayema Tupanar orear ngeru ga x nama nx ixux. RMarama naxma x. 25Natr taguma nacua x uxmata nabu ga guma. R Ngechuchugu nanaxga.

    Ngechuchux nayadaug ga yatg ganx cua xchigx

    2 1R Ngechuchu r Yudaanewa%gu nabuga yexguma Erode yema nachinewa. %wa nangugx gauxre ga yatg ga nx cua xchigxga woramacuriwa ngex ga yaxwa ne ga a wa. 2R duxgnanacage, r anagrg:

    k12

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 9 ya yima Yudugarxgac ya ngexwacax buc? Toma ryama tochinewa nx tadau ya normaca nx tayarcua xgxca xanagrg. 3R yexgumayemachigax nacua xgu ga xgac ga%%. Rguxma ga duxg gaYerucharc %.4R yexguma ga xgac ga Erode rnaxca x nangema ga guxma gapaigar gga ore ga mugwa ngu. Rnxna naca, r anagr: Ngexta ya Cristu? anagr.5R nmag nanangxg, ranagrg: Nu Yudaanewa%nabux. Yer nuxcmac gaTupanar orear uru r nachigananaxmat, r anagr ga yema ore:

    6 R Ber %, r yima r tama%, er nagu txgac i tax iCristu. R nma t nxnanadau i guxma i Tupanardux,

    anagr. 7R yexguma ga xgac gaErode r bexma naxca x naca ga yemayatg ga nx cua xchigx gayax. R nxna naca ga acr ngunex na nangx ga noxri gaguma woramacuri. 8R uErode r Berwa nanamug ga yemayatg. R anagr nx: Rng %naxca x peyada ux i.

    ipeyangauxgu r choma nx pixu nachoma r ta ng ca x, nanx chayarcua xxca ! anagr. 9R yexgumayema orex , r%. R gumaworamacuri ga noxri nx nadaugcr nape uxmatayexmaxtwa nangu. R ymanayachaxchi. 10R yexguma gumaworamacurix nadauggu ga yemayatg, %%. 11RNgechuchu. nadaug, r r ta nadaug. RNgechuchupe xegunacax pxg, r nx nicua xg. Ru%,%pumarag ga yixichix. 12Ryemawena, ga yexguma napeeyane gayema yatg, r nanegwa TupananayaxucuErodeca xnawoeguxca x. R yemaca x noxtacma%neca xnawoegu.

    Equituanewa nabuxm13 x gaTupanar orear ngeru, r nanegwaYucheca x nangox, r anagr nx:Naaixchi r rda! R pechox i%%! ! R ngmauxmatta choma cumanx chixu na uxgu t cutaegux! Erxchanaca x t nadau

    k2

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 10

    na yamxca x anagr nx. 14Ryexguma ga Yuche r naaixchi rnarda. R yexgumatama chtac%%. R Equituanewa. 15R Equituanewa nayexmaguxmata nayux ga xgac ga Erode.R yemac nangupet na yanguxca xga Tupanar ore ga nuxcmac ganor orear uru nx ixux ga ax:

    Naxca x changema ya Chaune r,

    ax ga yema ore.

    Erode nanamu na tx nadaixca xga xchanag

    16R yexguma ga xgac ga Erodenx cua xgu ga to ga namagu nanawoegux ga yema yatg ga nxcua xchigx ga yax, rporac nanu. R Berwa nanamugga nor churarag na gux ga yemananewa tx nadaixca x ga guxma gayexwacax buexe r uxmata taxre gataunec tx yexmagxewa nangu.Yer yema yatg ga yax rmar nx nixugg r taxre ga gaguma woramacuri. 17R yemac ninguga ore ga nuxcmax ga Tupanarorear uru ga Yerem matx gaax:18 R Ramwa nx

    naga i poracngechagacma auxex. R%ca xporac auxc. R taxuacma %ga, er nayue i%,

    anagr ga yema ore. 19Natryexguma mar nayuxguwena gaxgac ga Erode, r Equituanewa r x ga Tupanar orearngeru r nanegwa Yucheca x nangox.R anagr nx: 20Pa Yuchex,rda, r pechineca x nama pewoegu! Er mar nayue ima xgchaxanagr. 21R yexguma ga Yuche rnarda r nachineca x nama. 22Natryexguma Yuche nx cuchigagu naAquernu xgacx ingucuchixnanat ga Erodechic ga Yudaanewa,r namu . x ga Tupanarorear ngeru nanegwa nanaxucuna tama yma Yudaanewa naca x. R yemaca x Gariraanewa. 23R yexguma Gariraanewananguggu, %, r yexma naxchig. Ryemac nangupet na yanguxca x gayema ore ga nuxcmagx gaTupanar orear urug nx ixugxga ax:

    Ngechuchu ya Cristu rNachartuc xma t,

    ax.

    Cu ga bai nx nixu gaTupanar ore ga dauxchitawa ga ngext

    taxema xpataxwa(Mr 1.1-8; Lc 3.1-9, 15-17; Cu 1.19-28)

    3 1-2R yexguma Nachartuwanayexmagu ga Ngechuchu, r Cuga bai inanaxg ga Tupanarorex na yaxux ga Yudaanewa ga

    k23

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 11

    dauxchitawa ngext taxemaxpataxwa. R duxgma nxnixu r anagr: Nx perxoe ipecma i chixex! Er mar ningaica naper ya Tupanaanagr. 3R guma Cu gabai%ga nuxcmac ga Tupanar orearuru :

    R dauxchitawa i ngext taxemaxpataxwxi i dux i ngma tagacax: Peg pemexx naxca xya Cori! R naxca xipeyanawe xchixx i permax!

    ax. 4R naxchiru ga Cu rcameyuta xanaxca , r nor goyex rnaxcha xmnaxca . R berurema rmunma naxwem. 5R ymaCux gaduxg ga Yerucharc x, r duxgga gux , rduxg ga nat ga Yudrngaicamagu chigx. 6R guxemadu ixugexe ga tmarpecadug, r Cu r tx nabainat ga Yudwa. 7Natr yexguma Cunx da uxgu ga naxtawa na nangugxga muxma ga xgacg ga Parichugr Chaduchug na nabai%ca x, rCu anagr nx: Pa xtapearDuxgx, r tex pema nx tixu nanaxchaxwa pibuxmxca %% i maringaicax? 8R penaxwa xe na Tupananaxwa xex% %guxma i duxg nx nadaugxca x naaixcma mar nx perxoex pecma i chixex! 9Er Tupanape xewa

    r taxuwama name na peg pixux naAbrtanx er tamamaca xgxnayaxux. R pema nx chixu rnaxwa xegu, r tamanx naguxcha na daa nutawaAbrtanx nangux. 10RTupanar yuema r mar imemare nanadaxxca mex. R guxma i nanetg i chixear r t nadax, r uanagr. 11R anagr ta ga Cu:Choma r aixcma dexwamare pexchabaixg nxcuxca x na aixcma mar nxperxoex i pecma i chixex. Natrchoweama t nangu i to i Tupanarorear uru. R nma t pextawa% na% ,oex. Er nma r porac choxnaryexera na . R choma rnape xewa r taxuwama chame r bai inor chapatuar ngewaxra chame.12R nma r mar namemare naoma i nanewa yadexechixca x i norduxg oma wxi i yat trigu na tnaidexechixr. % nanaxca x, natr r t nanagunawa ya yima x ya taguma ixoxneanagr ga Cu.

    Ngechuchuar baiechiga(Mr 1.9-11; Lc 3.21-22)

    13 ga Ngechuchu. RCuxtawa nangux ga Yud ga

    k3

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 12

    natwa, na Cu ca x. 14Rnoxri r tama Ngechuchux ga Cu. R anagrnx: Chox na. R uxc i cuma ichaux na choma cuxca x? anagr.15Natr ga Ngechuchu r anagrnx: uxmax. gux muxanagr. R yexguma ga Cu r:Ng anagr. 16R yexguma marCu Ngechuchux , rdexwa naxchigu ga Ngechuchu. R% ganane, r Ngechuchu nx nadau ga% ga wxi gamuxtucur na inagox r nxna nanangux. 17R dauxwxi ga naga ga ax: Chaune ya nx changechaxchic, r%%%chic ax.

    Ngechuchux nax ga Chatan(Mr 1.12-13; Lc 4.1-13)

    4 1% r wxi ga nachica ga ngexttaxema xpataxwa Ngechuchux nagana yma Chatan nx xca x. 2Rtaguma nachib ga 40 ga ngunex r 40ga chtax. R yemawena r nataiya. 3Ryexguma ga ngoxo ga Chatan rNgechuchuxtawa nangu, na nxnaxxca x. R anagr nx: Ega, r daanutagx % nanguxxca x!anagr ga Chatan. 4NatrNgechuchu nanangx, r anagr:Tupanar ore i matx r anagr:

    %%duxg, natr guxma i ore iTupana nx ixux duxgx ,

    anagr. 5R yexguma ga ngoxo ga%Yerucharwa nanaga. R tupauca gataxnetape xegu nanamunag. 6Ranagr nx: Ega aixcma Tupana, r nu cug rte! ErTupanar ore i matxwa ranagr:

    Tupana t nanamu i nor orearngeru x na cuxnanadaugxca x. R naxme xmat cux niyauxg na tama acr nutagu cunguxca ,

    anagr. 7R Ngechuchu nanangxr anagr: R Tupanar ore imatx r anagr ta:

    Tama name i nx na cuxx yaCori ya cur Tupana!

    anagr. 8R yexguma wenaxr gangoxo ga Chatan r wxi ga ma mxpxchinetape xewa nanaga. R ymaNgechuchux nanawe x ga guxma ganachi%%. 9RChatan r anagr nx: Choma chicuxna chanax i guxma i a cuxchawx chope xegucucax pxgu r chox quicua xguanagr. 10R yexguma ga Ngechuchur anagr nx: , PaChatanx! Er Tupanar ore i matx ranagr:

    Nx icua x ya Cori ya curTupana, r yimaxnapurac!

    anagr. 11R yexguma ga ngoxo ga. R

    k34

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 13

    Ngechuchuxtawa nangug ga x ga Tupanar orearngerug. R Ngechuchuxnarng.

    Ngechuchu r inanaxg ga norpurac ga Gariraanewa(Mr 1.14-15; Lc 4.14-15)

    12R yexguma Ngechuchu nx ga na napoxcux ga Cu gabai, .13 %narx x, %na yexma yaxchixca x. %r naxtaxa ga Gariracutwa nayexmaga Chabur r Netartanx gaduxg ixchigxwa. 14R yemanangupet na yanguxca x ga ore ganuxcmac ga Tupanar orear uru ga ax:15-16 R duxgca x t nangox i wxi

    i Chabur %nanewa, r Netararnanewa, r Yudrtaxtcutwa nadaxwa, rGariraanewa i ngext duxgixchigxwa. %xg ga noxri%wa yexmagx, r tnx nadaug i wxi i tax i. duxg ga noxri yutwayexmagx r t nx nabaxi i,

    . 17Ryexguma% gaNgechuchu ga nx na yaxuchigax ganor ore ga ax: Nx perxoe i

    pecma i chixex! Er mar ningaica naper ya Tupanaax.

    Ngechuchu r naxca x naca gagmc ga pchaetanx

    (Mr 1.16-20; Lc 5.1-11)18R yexguma naxtaxa ga,r yma nx nadau ga taxre ga yat ga. R wxi rgax . R tor Adrgu gax . R nmag rnapchaeg, yer woetamapchaetanx . 19R yexguma gaNgechuchu r anagr nx:! R chor puracwat pex chamug na chauxtawapenagagxca x i duxg anagr.20R yexgumatama ga yema taxre, ryma nanata xg ga nor pchag. R. 21R yamaxra, r yma nx. Rk, r Cu .. Rnanatma wxi ga nguewanayexmag. R yma nanangitag ganor pchag. R Ngechuchu naxca xnaca. 22R yexgumatama yma nguewatx nata xg ga nanat. R.

    muxma ga duxg

    (Lc 6.17-19)23R gux ga Gariraanegu. R%, r duxgarngutaque xepatawa ningu.

    k4

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 14

    R duxgma nx nixuchiga ga orega mex na uxc yaTupana. R guxma ga duxg gayema iaaweex nauxrax ga nor aawe nxyexmax, r naxca x nitaaneg. 24RNgechuchux nacuchigag ga guxmaga duxg ga Chriaanec x. Rnaxtawa nanagag ga nagxrax gaiaaweex. R yematanwa nayexmaga duxg ga nganema iaaweex,r duxg ga porac naxnewanangx, r duxg ga ngoxo nawayexmax, r duxg ga xwa xgx,r duxg ga naw %%. Rma gayema. 25muxma ga duxg gaGariraanec x, rDecaporchiuanec x rYerucharc x, r Yudaanec x, rnat ga Yudr tocutc x.

    Ngechuchu r ma nixu ga Tupanar ore

    5 1R yexguma Ngechuchu nxda uxgu ga yema muxma gaduxg, r wxi ga ma naxchi nama ga nor ngexg. Ryma narto, r nor ngexg nx%.

    %(Lc 6.20-23)

    2R inanaxg ga Ngechuchu ga na%, r anagr: 3%ya yxema nx icua %tmar pecadu r nx rxoexe. ErTupaname , r Tupana rmar tmar . 4%

    ya yxema ngechagxe, er Tupana ttx %. 5%tama tg ryexeragxe r me, nane i Tupana tmama ixunetax.6%%nangchaTupanape xewa me, er Tupana t txna nanax i i mex i naxca x tadaugx.7%xgtx ngechatmgxe, er tmag r tta Tupanax tangechatmg.8%gu%, er yxemag t daugxe. 9%ya yxema togar chogru , erTupana r nanegma t tx naxu.10%xgtmachi aiexe naxca x na Tupananaxwa xex%%. ErTupaname , r Tupana rmar tmar . 11%i pema ega duxg ac pema ixugegu,%, r chaugagudorama porac chixri pechiga yadexaggu. 12%%! i nanewa tpenayauxg i wxi i per mare i. uxma pexngupetxr nangupetxga nuxcmagx ga Tupanar orearurug, yer ga duxg r naxchi r tanaxaie.

    Yucrar r omr i oma i nanewa

    (Mr 9.50; Lc 14.34-35)13Pema r oma yucrar

    oma i nanewa. Er yima yucra rr,

    k45

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 15

    ta i pema r oma i nanec x idux . Natr,r acwa chi i namex ?R dcax, r taxuwama name, rtanata xmare, r ngma duxg nawanangag. 14Pema r oma inanec % . R%ma , r taxuacma inicux. 15Rtaxema wxi i omwa tanangixichi nawxi i caich gu natayaxcuchixca x. Natr wxi iomwa tanangixichi na nor chicagutanaxnagxca x, na ngma txnabaxixca x ya guxma ya yxema yima. 16duxgpe %. Er% t. %xg t nx i pexx, r tnx nicua x.

    17 ca x i%,r yema ore ga nuxcmagx gaTupanar orear urug namangu. %ca ,ca x. 18Raixcma pema nx chixu, r uxmatauta na nagx i oma i nane r idaux, r tauta nayangux i guxnx yaxux, r taxucrwama, r bai irarwa. 19maca x ya yxema

    , r woowxi i ac i raxduxgx tangexxgu na nmag rca x, ryxema r t guxr yexera wixweamatata x i ngext Tupana wa.%mug r duxgx ngexca x, rguxpe xewa t tax i ngext Tupanawa. 20R pema nxchixu, g i ore i mugwangur yexera me, r tagutma Tupana xgacwa pichocu.

    %

    (Lc 12.57-59)21Pema r mar nx gx gaduxgma nx yaxux ga ax:%! Er tex

    ,ax. 22Natr choma r pema nx%, rt tapoxcu. R tex ya ac%, rxgacgpe xewa t tx nagag natx napoxcuxca x. R tex ya ngoxo wogxe, r%, er ngrchit tapoxcu nagu ya yima x ya ngoxonagu poxcuene. 23-24tupaucawa Tupanana cunaxxgu i cur, r ngma nxna cucua xchigu naacca x cuma nanux , rcur mare i Tupanana cuxxchax!

    k5

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 16

    , r namanaxaix! i tupaucaca x cutaegu na Tupananacuyaxmarexca . 25Rca xcux xuaxgu, r xgacxtawa cuxtagaxgu, tx xgacpe xewa cux tagaxca x. Erwxicana na xgacxtawa cungux,r xgac t purichagna cux namuna cux napoxcuxca x. 26R aixcmacuma nx %mapoxcupatawa cunguxuchi uxmatta cuxtan i gunx cungetanc. paxa Tupanana peca na pex nxnangechaxca x i per pecadug natama pex napoxcuexca x.

    %tama namex na wxi i ngema

    chixex27Pema mar nx %nx ixux ga ax:%

    icupex!ax. 28Natr choma r pema nxchixu, r yxema tex ya wxi i ngex nangcha%, r Tupanape xewa rmar chixex %%.29 noxtacma nayaxu r yaxgu naa!cuxetxicatama iyartaxux na tamagux i cuxune iyartaxuxca x nagu ya

    yima x ya ngoxog nagu poxcuene.30tgneme , ryaxgu cuyaa. yima cuxme natama gux i cuxune iyartaxuxca xnagu ya yima x ya ngoxog nagupoxcuene. %ma i chixex i nagupiyixchax anagr.

    %namex na tex tmama x tx(Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18)

    31R anagr ta ga Ngechuchu:pa nx nixu r yxematmama x txe, r tanaxwa tanax i wxi i popera i nawa nx tixux tatx. 32Natr chomar pema nx chixu, ya yat naxma x ta xgu, %%, r% %%. R%% ta xc, r tma r ta pecadutax.

    %ga unetachiga

    33R anagr ta ga Ngechuchu:Pema r mar nx gx gaduxgma nx yaxux ga ax:gagu texma

    acca x icuxunetagu, r name,

    k5

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 17

    ax. 34Natr choma r pema nxchixu r tama name i texgagu r e xnaacgagu wxi i duxma ipexuneta. i nanegaguipexuneta, er ngma narto ya Tupana.35R tama name i oma i nanegaguipexuneta, er Tupanar. R tama name iYeruchargagu ipexuneta, er Tupanaya guxr %.36R tama name i cuggaguicuxuneta, er woo wxitama i cuyae rtaxucrwa cunaxchic nanachxca x r e xna nawaxxca x.37maca :Ng, t chanax aperg, r e xna:%aperg. Erguxma i to i ore i nama icuxunetax,r ng .

    %uxc namex na nama ichopetx ix%38R anagr ta ga Ngechuchu:

    Pema r mar nx %nx ixux ga ax:xx

    , r%. R tex wxi iduxx ibeptagu, rtmaptamatama,

    ax. 39Natr choma r pema nxchixu r tama name i pegtama pepoxnxna i dux i chixecmax. R pechiwegu, rmar name i cur tochiwe r ta icunax

    na ngma r ta cux tapechiwexca x rtama name na cuxtanx. 40R yaxuaxchagunaxca x i cur dauxchiru, i cur guxchiru r ta noxtacmatxna cunax. 41cux muxgu na wxi i kilmetrugu actx quingexca x, kilmetrugu tx cuyange. 42Rca x cuxnacaxgu, %. Rtama name na nama cuxax i curg ega tex paxachi cuxnanaxca x caxgu.

    tangecha itr uwang

    43R anagr ta ga Ngechuchu:Pema r mar nx %nx ixux ga ax:

    Nx nangecha i cumc, rnaxchi naxai i cur uwan!

    ax. 44Natr choma r pema nxchixu r: Nx pengecha i peruwang! R naxca xg i chixri pemachopetchax! 45%. Era xc naxca x imex i duxg r chixex i duxg.naxca x i duxg i me r dux.46xg ipex ngechagxxpengechaggu, r ac r mare tTupanaxtawa peyauxg naxca x i? %xgacca ideetanxwa

    k5

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 18

    puracex nanaxg.47, rmaneca gux i duxgr.xg i tamaTupanax cua xgx, rtama nanaxg. 48Rmaca %ipiwe xgx me na iwxr.

    Ngechuchu r nor ngetanxx% naxgx

    6 1ac r mexpexxchagu, %xgpe xewapenaxx xg pexdauxca x r pex yacua xgxca x.xg pexicua xgxca x mex pexxgu, r%%pexna nax. 2maca texx curnggu, i tama porac nx quixuchiga i. xgi togpe %r na. ngutaque xepatagwa r cayegwanx nixuchiga ega ac r mexnaxggu. %tog me nachiga idexagxca x. Natrchoma r aixcma pema nx chixu rxg nx icua xgx%, %nanayauxg i to i mare iTupanaxtawa. 3-4Natr i cuma rac txna cuxxgu ya xgxe, r daucma nacunaxx . R woo

    cumcxchi r tama name i nx nanacux . R Cunat ya cuxicatama cuxx, r t cuxna nanaxi cur mare.

    (Lc 11.2-4)

    5, rxg itogpe %r ., % ingutaque xepatagwa r cayegwa naduxg nx na daugxca x. Raixcma pema nx na duxg nx daugxi nor mare. 6, ucapugu cuxcu, r cunawxta i cur x, r ng %%ng . yima Cunat ya Tupana ya nx dauc%, r nma tcuxna nanax i cur mare. 7R tamaname i natca xma cunama xg itama Tupanax cua xgx. Er nmagnama %ca Tupana t nx . 8R tamaxgr , erwoo tauta naxca x pecaxgu r Penat yaTupana r mar nx nacua x na acpex taxux. 9maca x r ac:, r

    .

    k56

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 19

    10ca x! Rtanaxwa xe i cur ngcha nanaxgx i duxg i oma i% i i nanewa na curngcha naxgxr. 11R%ngunexca ! 12R toxnx nangecha i tor chixexi taxx i tomar tx nx natangechaxr ya yxemachixex toma gxe! 13%ac r chixexpe xewa toxcuwogx na tama nagutayixca x! Natr tanaxwa xe ichixex taxgxca x. Er cumar guxguma guxr xgac. %.

    14 nxpengechaxg ichixex pema gx, r Penat ya nx nangechai per pecadug. 15tama nx nx pengechaduxg i chixex pema gx, r%pex nx nangecha i per pecadug.

    16pechibecma Tupanaca x pexaureegur tama name i pegpengecha duxg i togpe xewa me. %nanaxg na tog nx na daugxca x

    Tupanaca x naxaureex. Raixcma pema nx na duxg nx daugxi nor mare. 17cuma r Tupanaca x cuxauregu r name%%. 18%tog i dux%nacua xg na Tupanaca x cuxaurex. RCunat ya bexma cuma ngma nadau, r tcuxna nanax i cur mare naxca x i.

    uxc tx g i i nanewa

    (Lc 12.33-34)19R tama name i pegca x

    penanutaque xe i muxma i permerug i oma i nanewa. Er oma inanewa r paxama nagux i perg, r naweane r paxama, r ng ta a xgx r naxca xnang xg. 20 inanewa. Er ng %nagux,%,r ng ta a xgx %naxca xnang xg. 21Er ngextwa i per merug, r.

    Taxner omchiga(Lc 11.34-36)

    22Cuxetg r oma wxi i omrcuxuneca x. Tupana cux naxwa xexca x cuda uxgu,r guxma i cur max r name.23%%ngchaca x cuda uxgu, r guxma i

    k6

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 20

    cur max r chixex. R% % i Tupanape xewa.

    Texca x t cumax, Tupanaca xr e ruca x?

    (Lc 16.13)24Taxucrwa wxi i dux r

    nataxrear cori x. Er wxi i norcorichi r t naxai, nx nangecha. R e xna wxica x r tme napurac, naxo. R taxucrwa Tupanaca x, .

    Tupana r naxcgna nadau(Lc 12.22-31)

    25maca x pema nx chixu r:%% naxca x na ac tpengxgx r ac t pixaxgx, racma t na pexxchirugx! Er permax %, r pexene r. 26Dcaxpenangug i werig i tama toegchirx,r tama nanetar o ibuxgx, rngepatagx na ngexta namananguxgxca ! Natr. Rpema r Tupanaca x r guxma i. 27Rtaxuwama name na acca x%. Er taxucrwa ya wxiei pema r wxi i ngoragu ripenama % ega wooporac naxca %. 28Rtxc %naxca x i pexchiru?ngextmare yaex i tama puracex, rtama ng xchirugx! 29Natr

    pema nx chixu r woo guma xgac ganaxchiru, r taguma wxi gaputrachacur . 30R%nanga %unatr mox r mar taxux, r yexera tpexna nadau i pemax, Pa Yatg i Tamak%x. 31Rmaca %apergg: ac t tangxg? re xna ac t tixaxg? r e xnaacma t taxxchirug?apergg. 32Er oma i nanec xi duxg r naxca x nadaug i guxma i% chixux. Natr pemar pex cuc i pex nanataxux i gux. 33NatrTupanaca xira pedaug nanaxwa xexpexgxca x. R nat t pexna nanax iguxma i ac i pex taxux. 34%naxca % tpetx! r ngunex rt nx g i namanangux. Er wxichig i ngunex rnx g,maca x tama name i moxrguxchaxgca %uxmaxanagr.

    Tama name i togar maxx tangug(Lc 6.37-38, 41-42)

    7 1R Ngechuchu r anagr ta:% pixux na tamaTupana pexna c axca x! 2Er na togar maxx napengugxr, r Tupana t pexnangug. na togma

    k67

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 21

    penaxxr, r Tupana t pema nanax.3R txc i nx cudawenx i% i rax, egachi tama naxca % ?4 r% cuchixewex, rcux nx:, cux chanayauxcha i!cux? 5PaDux i Me Maxnetaxx, , %mea nx cudau na cunayaxuxca x i%. [Rmaca curxo i tax i cumatamacuxx, curngca naxoxca i rax inaxx.] 6R tama name i Tupanarore i nex%duxg i chixecmagx i tamax, %maca xt pex nima xg. tamaname i Tupanar orema penachixewe ixg i tama nxcua xgchax, er t nanata xg.

    naxca x taca r naxca x tadaug r xwa:

    Tu tu tu, atargg(Lc 6.31, 11.9-13)

    7Tupanana naxca x peca! r nma tpexna nanax. R Tupanaxtagu naxca xpedau! r t nx ipeyangau. R nor xwa: Tu tu tu, apeg! r t pexca xnayawxna. 8Er guxma ya yxemanaxca x c axe, r tanayaxu. R guxma ya

    naxca x dauxe, r nx itayangau. Rguxma ya yixema xwa: Tu tu tu,agxe, r t tmaca x niwxna. 9Rdcax i pemax, pexac pexna caxgu, r uxc chi wxiya nuta nxna pexx? 10chi choxnica x pexna nacaxgu r uxcchi i xtape nxna pexx? 11R pemana pichixecmachirx r nx pecua x namex i mare pexacgna pexx. Natrpexacgna pexxr yexera t txnanax ya yxema naxtawa naxca x c axe.12R pema nx chixu, penaxwa xex i tog pema na naxx, r%nama penax. % namu i% ryema ore ga nuxcmagx ga Tupanarorear urug matx.

    x i raxchiga(Lc 13.24)

    13 x iraxwaama pichocu. x iyuwa tx gax dax r nata. ma idux. 14nama i maxwa nadax x imaxca x nawa ixcux r naxra. Rxg i nxiyangaugx.

    Wxi i nanet r nor owa icux

    (Lc 6.43-44)15R naxca %

    dorata a xgx i ng ixugnetax naTupanar orear uru. Ernmag r petanwa nangug, r ng

    k7

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 22

    mex i dux. Natr%%gu. 16R pema r nacmawat nx pecua xg, i wxichig i nanetg rnor owa na nx icuxr ngoxiname r e xna tama. R wxi i torawar taxucrwama ubag tayaxu. Rwxi i chuchuxwa r taxucrwamaori x i igu tayaxu. 17Er guxma inanet i mex r name i nor o. Rguxma i nanet i chixex r nachixe inor o. 18R wxi i nanet i mex rtaxucrwama nachixe i nor o. Rwxi i nanet i chixex rtaxucrwama name i nor o. 19Rguxma i nanet i tama mex i nor or tayadaxchi, r u.20 nacmawa tnx pecua xg iTupanar orear uru.

    %ma i duxg nichocu ingext Tupana wa

    (Lc 13.25-27)21R tama guxma i duxg i

    ng ixugx na chor duxg r t nichocu i ngext Tupanawa. Natr yxemamaichocuxe. 22ngunex i naner guxwa nanguxgu,r muxma i duxg r chox tanagrg: Pa Corix, toma r tog iduxgma nx tixu i cur ore, rcugagu tanawox i ngoxog, rcugagu tanax i muxma i mex i taxi Tupanar porama taxxanagrg t chox. 23Natr

    :Taguma chor dux. R ge!acharg t.

    r yat i tamachiga(Mr 1.22, Lc 6.47-49)

    24maca x ya yxema choxchamux, r wxi ga yat ga me% cuc ga nuta ga tactgupatacr . 25R puc ga tacnangu, r narma x ga taxt, r. niwa xta yer wxi ga nutatgu nax.26Natr yxema chox chamux,% cucga naxncgumare patacr .27R puc ga tac nangu, rnarma x ga taxt, r wxi ga tac ga. R niwa xta, r yexmanayarxo ga guxma anagr gaNgechuchu. 28R yexguma yagegaguga Ngechuchu ga na yadexax, r gaduxg r na%%%nor ngu. 29Yer nma r%%, rg ga ore gamugwa ngur .

    Ngechuchu r wxi garchaxnexca

    (Mr 1.40-45; Lc 5.12-16)

    8 1R yexguma guma ma yanaxegu ga Ngechuchu, rmuxma ga dux. 2R

    k78

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 23

    Ngechuchuca chaxnema iaawec. RNgechuchupe xegu nayacax px, ranagr nx: Pa Corix, chi cuma cunaxwa xegu, r chi cuxnatauxcha na chox anagr. 3R yexguma gaNgechuchu r nx , ranagr nx: Ng, chanaxwa xe.Rme! anagr. R yexguma yemaaxgu ga Ngechuchu, r naxca x nitaanega guma yat ga na nachaxne x. 4RNgechuchu r anagr nx:Dcax, taxuxtma quixu texma!Natr ngma paix, r cugiyawe x! %% mux na duxg nxcuxca x na curmex! anagr.

    Ngechuchu r Dumac x ga churaragarxgacar duxx

    (Lc 7.1-10)5-6

    Ngechuchu. R yexguma ymananguxgu, r wxi ga churaragarxgac ga capit ga Dumac x rNgechuchuca . R Ngechuchuxnaca a x, r anagr: Pa Corix,chor dux r nanaw %%. R, rporacxchima ngx ningeanagr. 7R Ngechuchu ranagr nx: Mar t ng na naxca ca xanagr. 8Natr nma ga capitnanangx, r anagr: Pa Corix,choma r taxuwama chame nachopatagu na cuxcuxca x. Rchanaxwa xe i cur orewaxicatama nxquixu, r t naxca x nitaane i chor

    dux. 9Er choma r ta r chorxgacme . Rchoxme churarag. chanamuxgu ica x, r ngma. tawanaxca x changemagu i to, r chauxtawanangu. duxx chamuxgu na ac nanaxxca x, r chox nanaxanagr. 10R yexguma yemaxna%%. R anagr nx gayema dux:Aixcma pema nx chixu rtaxuma i Yudugtanwa nxichayangau i wxi i dux i ayatr . 11R chomar pema nx iduxg r gux, rTupana wa t nachibenama ya tr oxig ya Abr ,r Acobu. 12Natr muxma iAbrtanx%nichocu i ngext Tupana xgacwa. %wa t nawog. Rngma t naxauxe, r tnixxchaptag anagr. 13Ryexguma ga Ngechuchu r anagryema capitx: Cupataca x nataegu!R t naxca x nitaane i cur dux, ernaxca x t yataanexanagr. R yexgumatama naxca xnitaane ga yema capitr dux.

    Ngechuchu r Pedru na ca x

    (Mr 1.29-31; Lc 4.38-39)14

    Ngechuchu. nadau ga

    k8

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 24

    Pedru na xcyer iyaxaxne. 15R Ngechuchuxme , r yexgumatamaiga uxchi ga yema na yaxaxnex. R. R unaxca x.

    Ngechuchu r muxma gaiaaweexca

    (Mr 1.32-34; Lc 4.40-41)16R yexguma mar yanaxcuchagu

    ga a xc, r Ngechuchuxtawananagag ga muxma ga duxg gangoxo xgx. R wxitama ga oremaNgechuchu nanawox ga yemangoxog. maga yema tog ga iaaweex. 17R%yema ore ga nuxcmax ga Tupanarorear uru ixux gaax:

    R nma r tx , r txi,

    ax.

    Duxg ga Ngechuchuwexchiga

    (Lc 9.57-62)18R yexguma Ngechuchu nx

    da uxgu ga muxma ga duxg nanx %, r norngexgma nx nixu, r anagr:%, r naxtaxaar tocutwa! anagr. 19R wxi ga ga ore ga mugwangu, r Ngechuchuca , ranagr nx: PaNgechuchux, i

    wa anagr.20R Ngechuchu nanangx ranagr: Ngowag r nxg, r werig rnx %g. Natrchoma i Tupana Nane na duxx, r nataxuma i chauchica ingext nagu chicuxerux anagr.21R wxi ga to ga nor ngex, ranagr nx: Pa Corix, cuwe, natr chanaxwa xe ichaunat tx ichayata xira anagr.22R Ngechuchu nanangx, ranagr nx: Noxtacma chowe! R n i tama iyata anagr.

    Ngechuchu r buanecx r yuapex%

    (Mr 4.35-44; Lc 8.22-25)23R yexguma ga Ngechuchu r wxi ga

    nguegu nixe. R nor ngexg r tanayaxmcg, %. 24Rngrchi naxtaxaar ngxtgu nxnax ga wxi ga buanec ga taxchic. Rguma nguewa r niyaucuchichig ga dex.Natr ga Ngechuchu r nape. 25Ryexguma ga nor ngexg rnanaaixgg, r anagrg nx: PaCorix, tox rng, itabaxg! anagrg. 26RNgechuchu nanangx, r anagr nx:Pa Duxg i Tama Aixcmax, txc pemu?anagr. R yexguma ga Ngechuchur narda. R buanec r yuapenanachog. R nayachaxchi ga buanec, rinayarxo ga yuape, r nachaxanemare.27R nmag ga nor ngexg r

    k8

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 25

    na%%, r ngma anagrg:ac e %maca xa i xrx i buanec r yuape r naga? anagrg.

    Yatg ga Gadarac x ga ng oxognawa yexmagx

    (Mr 5.1-20; Lc 8.26-39)28R Ngechuchu r nor ngexg r

    naxtaxaar tocutwa nangug gaGadaraar nanewa. R yexguma ymananguggu, r Ngechuchuca x ymanibuxm ga taxre ga yatg gaduque xetanguyarxauchigtannex. R yema taxrer ningoxo x, r nidraexchi. Ryemaca x taxucrwama tex ymanamawa taxpet. 29R yema taxre raita naxe, r anagrg: Txctox nu cuyachixewe, Pa Ngechuchuya Tupana Nane? E%tox cuyawoxxca x tauta nawananguyane na Tupana tox poxcuex?anagrg. 30R yema nachicaarngaicamana nachibe ga muxma gacuchig. 31R yema ngoxog rNgechuchux naca a xg, ranagrg: cuwoxgu, ! anagrg. 32Ryexguma ga Ngechuchu, r anagrnx: , ng ! anagr.R yexguma ga yema ngoxog rnachox nawa ga yema taxre gayatg, r yema cuchiggu nayachocu.R uma ga yema cuchig rinaxchi, r naxtaxacutarma wa nayaryuxg, r yexmanayi. 33R yema cuchigardaurug r na%%, %neca x

    nibuxm. %nanguggu, r nx nixugg gaguxma ga yema ngupetx ga uxcnaxca x na yataanegx ga yema taxrega yatg ga ngoxo xgx. 34Ryexguma ga gux% xga duxg, r Ngechuchux.R yexguma Ngechuchux nadauggu,r nx naca a xca x gayema nor nanewa.

    Ngechuchu r wxi ga yat ganaw %%ca

    (Mr 2.1-12; Lc 5.17-26)

    9 1R yexguma ga Ngechuchu rwxi ga nguegu nixe. R, r%. 2R yma%xg rNgechuchuxtawa nanangetag gawxi ga yat ga naw %%. Ryexguma Ngechuchu nx da uxgu ga%% ga yemaduxg r anagr nx ga gumaiaawec: %, Pa Chaunex! Ercur pecadug r mar cux nxchangecha anagr. 3R ymag gaore ga mugwa ngu. R%:a yat r ac Tupanamanixug? anagrg. 4Natr gaNgechuchu r nx nacua xama ga%. Ryemaca x anagr nx: Txcchixex? 5 na nama nxixux ya daa naw %%:R cur pecadug r mar cux

    nx changecha, r e xna:

    k89

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 26

    ! nx?6Natr i uxma r t pex nxnma chox mux na duxgax nxchangechaxca x i nor pecaduganagr. R yexguma r anagrnx ga guma naw %%: ,r nayaxu i cur caru, r cupatawa! anagr. 7R yexgumatamaga guma naw %%, r. 8R yexguma yemaxnadauggu ga duxg, r poracnamu. R Tupanax nicua xg, ranagrg: , Pa Tupanax, er%%mex toxca x naxxca x anagrg.

    Mateuca x naca ga Ngechuchu(Mr 2.13-17; Lc 5.27-32)

    9%Ngechuchu, r yma nx nadau gawxi ga yat ga Mateugu gax gayma rtox ga ngext Dumarxgacca nayauxgxwayer woetama yemawa napurac. RNgechuchu r anagr nx:! anagr. Ryexguma ga Mateu r inachi, r nawe. 10Ngechuchu, r yma nachib. Rnangug ta ga muxma ga tog gaduxg ga Dumar xgacca yauxgxwa puracex, r togga duxg ga taxema nacmama%. R yema duxg r ymamechawa nartog nama gaNgechuchu r nor ngexg. 11Natryexguma yemax nadauggu gaParichug, r Ngechuchuarngexgna nacag, r anagrg:

    % r namanachib i xgacar duxg i, rduxg i pecadu xgx?anagrg. 12R yexguma yemax, r anagrnx ga Parichug: r tama nanaxwa xeg ya duturu, natriaaweex naxwa xegx.13, r nawa penge iTupanar ore i matx i ax:

    Choma r tama chanaxwa xe ichauxca x peyama x i carnerug,natr chanaxwa xe i tog pexnangechatm,

    ax! R anagr ta ga Ngechuchu:Choma r tama mexgna nachaxuxca ,chaxuxca xgx na% naxoexca x i nacmagi chixexg anagr.

    Ngechuchuna nacage ga aurechiga(Mr 2.18-22; Lc 5.33-39)

    14R yexguma ga Cu gabair ngexg, rNgechuchuca , r nxna nacage,r anagrg: Toma i Curngex r nmag iParichug r muxpxcna tama. Rtxc i cur ngexg r tama toxrTupanaca x naxaureg? anagrg.15R Ngechuchu nanangx ranagr: Epetawa r pexca x namex nanangecha r naxaureex nxna naxugx ega natanwa

    k9

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 27

    max? . Natr wxii ngunexmax . Rnaxaureex i namcg. 16Rtaxema tanapaita i wxi i naxchiru ingaux nama i wxi i natchi ingexwacaxx i tauta naachimx.nayaunaxchiru r t ng nanaxraxchi ix, r t. R.17 ta r taxemangexwacaxc ya binu r nagutayabacuchi i wxi i naxchix i marngaux i naxcha xmnaxca x. Er%xgu r yimabinu ya ngexwacaxc r narngu, rt nayaw ingaux i naxcha xmnaxca x. naxchix r ta. maca x tanaxwa xeya ngexwacaxc ya binu rngexwacaxx i naxchixgutayabacuchi. %%inayartaxu. [R chor ngungexwacaxx na taxucrwama nama nawxigux ix i pecmaganagr ga Ngechuchu.]

    Yiruxacchiga r yema nge gaNgechuchuchirugu inggcchiga

    (Mr 5.21-43; Lc 8.40-56)18R yexguma yemac, rnaxtawa nangu ga wxi ga xgac gaYudugar. R Ngechuchupe xegunayacax px, r anagr nx: Pa

    Corix, chauxac r ngexwacax iyu. Natr , r wena chixar imaxanagr. 19R inachi ga Ngechuchu, rnor ngexgma yema xgacwe. 20Ngechuchu r wxi ga ngec ga 12 ga%. R. 21Yernaxchirux, rxca x nitaane. 22Natr nma gaNgechuchu r ng nidau, nadauga yema nge. :%, Pa Chauxacx! Mar cuxca xnitaane, anagr. Rxca x nitaane. 23Ryexguma yema xgacpatawa nanguxguga Ngechuchu, r nx nadau gapaxetatanx ga mar na namemaregx iyata xgx ga yema buc. R gaduxg r nixicha r naxauxe. 24RNgechuchu anagr nx ga yemaduxg: pechox i nu! buc r tama iyu. R ipemare anagr.Natr nmag ga duxg rNgechuchux nacugeama. 25R yexgumaNgechuchu nachoxxg,r yema bucar ucapugu naxcu. Rxme xgu nayayauxchi, r. 26Rguxwama ga yema nanewa, r duxgnx nixuchigag ga yema Ngechuchux.

    Ngechuchu naxca ga taxre ga yat ga ingexetx

    27Ngechuchu, r taxre ga ngexetx r. R tagac anagrg:

    k9

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 28

    Pa Ngechuchux, Pa Dabtanxx,cux tangechatmg!anagrg. 28R yexgumanegunaxcuxgu, r yema taxre ga ngexetxr naxca . R Ngechuchu nxnanaca, r anagr: na chaporax na pexca x? anagr. Rnmag nanangxg, r anagrg:Ng, Pa Corix, anagrg. 29R yexguma ga, ranagr nx: C pexca x yataane,! anagr. 30R naxca xnitaaneg. R Ngechuchu r poracnayaxucu% nayaxugxca x ga yema nx ngupetx.31Natr yema taxre r yexguma ymanachoxgu r guxwama ga yemananewa r nx nixugeama ga yemaNgechuchu x.

    Ngechuchu r naxca wxi ga yat ga tama idexac

    32R yexguma yema taxre ga yatchoxguwena, r uxre ga duxg rNgechuchuxtawa nanagag ga wxi gayat ga tama idexac yer ngoxo nawanayexma. 33R Ngechuchu nanata xchiga yema ngoxo. R yexgumatamainanaxg ga na yadexax ga guma yat.R nmag ga duxg rna%%. R anagrg:Taguma nx tadau i nu tachinewa iac i ar anagrg.34Natr ga Parichug r anagrg:a yat r ngoxogar xgac i%%x ingoxoganagrg.

    Ngechuchuax nangechatmgga duxg

    35R yema nanewa r guxnema ga%%%Ngechuchu. %, rduxgar ngutaque xepatawaningu. R duxgma nxnixuchig ga ore ga mex na uxc ya Tupana. Rxg ga iaaweex.R woo nauxrax ga nor aawe nxyexmax, . 36R yexgumaNgechuchu nx da uxgu ga yemamuxma ga duxg ga naxtawangugx, r nx nangechatmg.Yer carnerug ga ngear dauru xrnanaxi %%, %. 37Ryexguma ga Ngechuchu r anagr nxga nor ngexg: Aixcma pemanx iduxg i memaregx % iTupanar ore. Natr nanoxree xpx iTupanar puractanx na nama nxyaxugxca . 38maca xxgar yora ya Tupanananaxca yamugxca x i nor puractanx iorear uruxgmanx yaxugxca x i nor ore i mexanagr ga Ngechuchu.

    Ngechuchu nanade ga 12 ga norngexg na toxnamana namugxca x

    (Mr 3.13-19; Lc 6.12-16)

    10 1R yexguma ga Ngechuchu, ryema 12 ga nor ngexgca xnaca. %na nawoxxca x ga ngoxog r%ca x ga duxg ga

    k910

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 29

    iaaweex ga woo nauxrax gaaawe nx yexmax. 2%nagag ga yema 12 ga Ngechuchuarngexg ga imugx. R natanwa r. Adr. tigu r to. R.3, r Baturum, rTumachi, r Mateu ga Dumarxgacca puracchirc. Chatigu ga Arupu nane, r Tadu.4%.yixcama bexma cc Ngechuchuxxuaxx.

    Ngechuchu r nor ngexgx nimugna nx yanaxugexca x ga nor ore

    (Mr 6.7-13; Lc 9.1-6)5R Ngechuchu nayamug ga yema

    12 ga nor ngexg. R nxna naxga,r anagr: %xg i tama Yudug! % x idux%! 6Natrchanaxwa carnerugr iyartauxex.7R ngma natanwa nx peyarxuna mar yangaicax ya Tupana na nor! 8x ixg i iaaweex! R wenaxg i maryuex! duxg i chaxnema iaaweex! Rxg i ngoxog nawa r nx penawoxx! Rtama name i penaxtan ega texx

    , er pema r pex. 9-10R% xg na peracca x petaxegxca x r bai i perchoca i per namawa! R wxitama ipexchiru pinge, r bai i per chapatu,r bai ya per caxchigx yaxmena x pinge! R pema nxchixu r wxi i puractanx r namex i nxnapuracxtawa nachib. 11R%e xna wxi%%, rnaxca x peda ux i wxi i dux imecmax! tagu perchou%%!12pechocugu, r me t nx xg i ng r: Tupana pex rngxx!apergg t nx. 13xg r me pex nayauxgur Tupana t nx narng. Natr% nayauxgu inapatawa r apergg t nx:,

    apergg t. 14e %xgtama me pex yauxggu r tama nxgu i per ore, r pechox!xgu, r me pegipepagcut i per xaxcut, na nacua xgxca x nachixex na naxgx xg!15R aixcma pema nx chixu r i nagu nagx i nane,r Chodomac x r Gomorac x iduxgar yexera Tupana txg i tamame pex yauxgx.

    k10

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 30

    Guxchaxg i t ngupetx16Dcax, %wa pex

    chamug, i carnerugxaigtanwa imugxr. maca xpenaxwa xe i xtapegr %,natr muxtucugr taxuma ichixex pexg! 17R pegnapedaug! Er duxg r t pexnayaux, r xgacgxtawa t pexnagag na pex napoxcuexca x. Rngutaque xepataggu t pexnic uaixg. 18R chaugagu txgacg ya tacgpe xewa pexnagag. %pidexag nape xgacgr nape xg i tama. 19xgacgpe xewa pex nagaggu napex napoxcuexca x, r taxuca xtma%acma tpenangxx r e xna acx t namana pixux! nanguxgu na pidexagx, %t pex nanguacx t namapixux. 20%pidexagx, %. 21Rgna xgacg yama xgxca x. R t ta nanatg rnaxcgx naxuaxg, r naxcgr nanatgx t naxuaxg naxgacg tx ima xgxca x. 22Rchaugagu t gux i duxg pexchinaxaie. Natr yxema aixcmatxe, i taguma gx. 23R%xg

    pex daixchagu, %, %. R aixcma pema nx%ne ya Yudugar%pa na chataeguxi chomax. 24R taxuma i wxi ingex xnaryexera. R taxuma i wxi icoriar dux r nor corixnaryexera. 25x petxr ttama nx. R petxr ttamanx x. Rxg r ngoxo i Bechebchox nawogegu, r uxc t pexnaxu i pemax?

    imu(Lc 12.2-7)

    26maca %pemu xg! Er guxma% r t nangoxoma. Rguxuxma duxgca xgux, r yixcra r t nxnacua xgama. 27R gux% chixux, r meduxgca x penangoxx! R guxma i% chixux, rtagac gux i duxgma nx pixu!28% pemu duxg i pex daixchax! Ertaxnexnima xg. Natr name pemu! Ernma nx yamxca x i pexene r nanapoxcuxca %mangext ngoxogx napoxcuxwa.29Tama e nama petaxe i taxre i werixacg? Natr

    k10

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 31

    axtanegu nangu, ega tamananaxwa xegu ya Penat ya Tupana.30R woo i peyae r Tupana rwxichig r nayaxug, r nx nacua x. 31maca x%! Er pema r muxma iwerixacgar yexeraxchi pexnangecha ya Tupana.

    Yxema duxgpe xewa tg ixuxe naNgechuchu ya Cristuar dux

    (Lc 12.8-9)32R guxma ya tex i oma i

    nanewa i duxgpe xewa tg ixuxe nachor dux , r choma r t tape xewa tx chixuna chor dux i tmax. 33Natrtex ya oma i nanewa i duxgpe xewatg ixuxe na tama chor dux , rchoma r t ta Chaunat yape xewa tx chixu na tamachor dux i tmax.

    i duxg(Lc 12.51-53; 14.26-27)

    34 na gux i duxg rca x. Natr pema nxyatoyexca x i duxg. 35%na wxi ya yat r tama nanatmaca x, r wxi i pax r%ca x, rwxi i nane x r tama ng %ca x. 36%, r ngtanxma ttamanaxuwan xg. 37R yxema tex yachox na tangechaxr yexeratmanatx r e ngecha,

    r taxucrwama chor dux . Ryxema tex ya chox na tangechaxryexera tmanex r e xna tmaxcxngecha, r taxucrwama chor dux. 38R yxema tama yaxna namag i chaugagutmaca x ngux %, r taxucrwama chor dux. 39t itayartaxu. Natr tex ya chauxca xyuxe r t tanayaxu i max i taguma gx.

    marechiga(Mr 9.41)

    40R tex ya pex yaxxe r chox. R tex ya choxyaxxe r yima nma chox muc yaChaunatx . 41R texya wxi i orear uru i Tupana ngmamuxx yaxxe, %wxi i orear uru yaxuxrax ttamatayaxu. R tex ya wxi i yat imecmaxx yaxxe er namecma, r%mecmax yaxuxrax ttama tayaxu.42R tex ya wxi i pochiyucu i dexi ga uxchix %rx ichor bux, raixcmaxchi t tanayaxu i tmarmare anagr ga Ngechuchu.

    Cu ga bai nanamu ga uxre ganor duxg na Ngechuchuxtawa

    yadaugxca x(Lc 7.18-35)

    11 1R yexguma nx nachauxguga Ngechuchu ga nayaxucu% ga yema 12 ga norngexg, %duxgx ca x r

    k1011

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 32

    naxunagxca x ga ore ga mex gagux%%yexmagnewa. 2-3R Cu gabai r napoxcu. Natr nxnacuchiga ga yema Ngechuchu x. Ryemaca x ga Cu r Ngechuchuxtawananamug ga uxre ga nor duxgna nxna yacagxca x r aixcmaCristu ga nx nang, re . 4R Ngechuchunanangx r anagr nx ga yemaduxg: Pewoegu r Cuma nxpedaugx r nx ! 5Rnama nx ngexetgx r mar nidauchig, r r mar inachig, xgx r marnaxca x nitaaneg, ngauchi r marningoxnamachi , r%, xgx r mar nama nxtixu i Tupanar ore i mex! 6%ya yxema tex ya tama chox rxoxeanagr ga Ngechuchu. 7Ryexguma nawoeguxgu ga yema Cu gabair duxg, r Ngechuchuinanaxg ga guma Cuchiga nayadexax. R anagr nx gaduxg: peyadaugx ga dauxchitawa gangext taxema xpataxwa? Exnarxmare ga yat gaoma dexne ga buanecyax peyadaugx? 8R e xna ega tamaguma peyadauggu, r peyadaugx? Exna wxi ga yat gaporac ng nga % ga

    peyadaugx? Pema nx pecua x i%nga % rxgacg ya tacgpatawa. 9ac e peyadaugx? Exna wxi gaTupanar orear urux? %. Rpema nx chixu r Cu yabai r tama wxi irxmare i Tupanar orearuru . 10R Cunaxmatx ga yema Tupanar ore gaax:

    Cupe xegu chayamu i chor orearngeru na cuxca x%ca x i duxgarmax,

    ax. 11R aixcma pema nxchixu r gux i duxgtanwa rnataxuma i Tupanar orear uru iCu ya bai%.Natr yxema Tupana xgacwa wixwexchi xe, r Cur. 12R yexguma noxrinanguxgu ga Cu ga bai, rinaxg ga duxgax na poracnangchax na yachocuxca x i ngextTupana wa. R uxma rmuxma i duxg r poracxchimanx nangcha na ngmayachocuxca x. 13R guxma gaTupanar orear urugar orewa, rwa rnx nixuchigag na nangugax yaCristu na ca x. R%uxmata nangu ga Cu.14gu ia chor ore, r pema nx chixu rCu ya bai

    k11

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 33

    nuxcmac ga orear uru ga Era gapenang. 15Ryxema chi , ! anagr. 16R anagrta ga Ngechuchu: acgu tchanangu i a duxg i uxma? Maneca a duxg r%% iuxre i buxg i ngma xtwartogx, ca xwa xegx, rtagac namcgx agx:17Mar woweruma pexca x

    tapaxetag, natr tamapixchitanx. R mar ngecha iwiyaegu pexca x tawiyaeg, natr tama, agx. buxgr %xg. 18Yer ga bai r%x r tama binunayaxax. R yexguma ga nmag r:Nangoxo . 19RuTupana Nane na duxx . Rx r binuchayaxax. taanxchix r ngxwa xex choxnawoge. R nx nixuge rpecadu xgxma chaxmc, r%%xg iDumar xgacca ideetanx. Natr Tupanar cua x rmema nangox tmawa ya yxemaanagr gaNgechuchu.

    %(Lc 10.13-15)

    20R yexguma ga Ngechuchu rinanaxg ga na yangagx ga yemadux% x ga ngext

    yexerac naxaxwa ga tax gamexg ga Tupanar porama naxx.R porac nayangag, yer yemaduxg r tama nx narxoe ga norchixex. 21R anagr ga Ngechuchu:R wxi i ngecha pexca x, PaCorachc xg r Pa Bechadac xgx,%Chid %%xgu ga yemamexg ga cua xrug ga Tupanarporama petanwa chaxx, r woo gana porac yachixex ga yema duxgr nuxcmama chitama nx narxoega yema nacma ga chixex, rporacxchi chima ngmanangechag r naxauxe, yer chi ngnicua xchitan ga na yapecadu xgx.22Natr pema nx ngunex i Tupana nagu napoxcuex ipecadu xgx, gu rTiruc xg r Chid xgar yexerat pex napoxcue i pemax, PaCorachc xg r Bechadac xgx.23R pemax, xg iDuxgx, %?Pema nx chixu r nanetwa ingext Tupana Chatanx poxcuxwa. R yexguma chi%%xgu gayema mexg ga cua xrug gaTupanar porama petanwa chaxx,%pecadugagu iyarxoxne r uxma r. 24Natr pema nx i Tupana nagunapoxcuex i pecadu xgx, ngunexgu r Chodomac xgaryexera t pex napoxcue i pemax, Pa xgx anagr.

    k11

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 34

    Chauxca taguperngca x

    (Lc 10.21-22)25%

    Ngechuchu, r anagr: Pa i Nane roma i Naner Yorax, cuxchicua x, er a chor ngexgxnx cucua %iquicx i duxg i oma i nanewanx cua xchigx. 26chax, Pa Chaunatx, er cumacunaxwa %anagr. 27R anagr ta gaNgechuchu: Chaunat choxna nanaxi guxma i . RChaunatxicatama chox nacua x na i choma i Nane. R tamaguxma i duxg aixcma nxnacua ya Chaunat. Rchoma ya Nane, xg iChaunatx nxxaixcma nx cua xgx ya Chaunat. 28R nu chauxtawa%nuxcmax i mugar auregu ipaexer guxma i pema ya ngechagxe! Rchoma t pex icharng. 29Rpenayau% chixuxr chauxtawa naxca x penge! Er%taguma chaug charta. Rchauxtawa t nx ipeyangau i per%. 30pex chamux r natauxcha na naga. naxca x pexnachaca x r tama naguxcha na penaxxanagr ga Ngechuchu.

    Ngechuchuar ngexg r trigu%xchigaar ngunexgu

    (Mr 2.23-28; Lc 6.1-5)

    12 1R wxi ga ngxchigaarngunexgu r Ngechuchu r norngex%. Rnataiyae ga nor ngexg, r yemaca x%%,. 2R yexguma yemaxnadauggu ga Parichug r anagrgNgechuchux: Dcax i cur ngexgr chixex naxe. Er ngxchigaarngunexgu napurace, r nachuanagrg. 3R Ngechuchunanangx, r anagr: Taguma e xnapoperawa nx pedau ga ac na naxxga nuxcmac ga xgac ga Dab gayexguma nataiya xgu ga nma rnatanxg? 4R Tupanapatagu naxcur nanang% gaDabca x r natanxgca x chuxux ga nanangxgx. Yer paigca %. 5R pemax, PaParichugx taguma e xna nawa pengematx ga ax r mar name i paig rngxchigaar ngunexgu napurace itupauca ya taxnewa? naxca .6Natr pema nx chixu r nux itupauca ya tax% iTupanape xewa. 7Natr pema r tamanx pecua % i ax:

    Choma r tama chanaxwa xe ichauxca x peyama x i carnerug,natr chanaxwa xe i tog pexnangechatm,

    k1112

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 35

    ax. %pecua , %chixri nachiga pidexag i a chorngexg i taxuma i chixex gx iTupanape xewa. 8R choma i TupanaNane na duxx , r aixcmanganagr gaNgechuchu.

    Wxi ga yat ga yumcchiga(Mr 3.1-6; Lc 6.6-11)

    9R yexguma yema nachicawa, r guma%%ngutaque xepatagu naxcu.10R yma nayexma ga wxi ga yat ganor wxichacwa yumc. Rnmag ga Parichug r naxca xnadaug ga uxc norxgacgxtawa Ngechuchux nanaxuaxgx. R yemaca xNgechuchuna nacage, r anagrg:Namex na tex naxca x i wxi i aawex ingxchigaar ngunexgu?anagrg. 11R Ngechuchunanangx, r anagr: Tex ingxchigaar ngunexgu wxi i percarneru puchugu nguxgu, r taux e xna i rpenatchix woo ngxchigaarngunex ? 12NatrTupanape xewa r wxi i dux rporacxchima wxi i carneruar. maca mex tax i woo ngxchigaar ngunexanagr. 13R uNgechuchu r anagr nx ga gumayat ga yumc: we xchime !anagr. R guma yat r

    inayarwe xchime , r yexgumatamanarmeme x, naxme x gamexner . 14R yexguma yemaxnadauggu ga Parichug, r nachoxga yma. R inanaxge na naxca xnadaugx ga uxc t naNgechuchux yama xgx.

    Ore ga Ngechuchuchigax nixu ganuxcmac ga orear uru

    15R yexguma Ngechuchu nxcuchigagu na Parichug nayama xgchax, %. R muxma ga duxg r. R nma ga Ngechuchu rma ga yemaduxg ga iaaweex. 16Rduxgna naxga na tama nxyaxugexca ganmax. 17R yemac nanax ga%ca x ga yemaore ga nuxcmac ga Tupanarorear uru ixux gaax:18 x ya

    chomatama nx chaxunetacr nx changechac r%%chic. R% r nxna tchanamu. R nma t gux iduxg i tama Yudugma nx nixu i ore imex . 19Rtagutma ngext texmaniporagac r taxematmangext nipura. R tagutma%%. 20R nma%dux, r

    k12

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 36

    %duxg i rarwatama. %uxmatta gux i nanewa. 21R gux iduxg i tama Yudug r t naxca %tawanayauxgxca x i nor max itaguma gx,

    .

    Parichug r Ngechuchux ng oxoarporama puracx nawoge

    (Mr 3.20-30; Lc 11.14-23, 12.10)22R Ngechuchuxtawa nanagag ga

    wxi ga yat ga ngoxo c ga ngexetcr tama idexac. R Ngechuchu. R guma yat ryexgumatama nidauchi r nidexa. 23Rguxma ga duxg r na%%ga yexguma yemax nadauggu. Ranagrg: Taux e yaDab nane ya Cristu? anagrg.24Natr yexguma yemax ga Parichug, r anagrg: ayat i Ngechuchu, r ngoxognat i%xi ngoxog anagrg. 25Natrnma ga Ngechuchu r nxnacua xama ga . Ryemaca x anagr nx: chi wxi i nachinec x i duxgng itoyegu r ngtanwa chitamang nadaixgu, r ng chitamanagu. % x r e x%,r ng chitama nagu. 26R

    ta xchigu r ngtama yama xgu, ruxc chi ? 27Rpemax, Pa Parichugx, r choxpixuxgu r Bechebar poramachanawox i ngoxog. Natr%chanawoxgu i ngoxog, r texar%g rnawoxx i ngoxog? R dcax, rpexca x nango na petex.28Natr pema nx chixu r%r%x ingoxog. nxchacua nangux ya Tupana, na per xgacca x. 29R uxc tex wxi yayat ya poracpatagu taxcu natanapuxxca g, egatama tayana xiragu i noxrix? Rtayana nxna tanapuxx g yayima yat ya porac. 30R yxematama chox ngechataxai. R yxema tama choxrngxTupanaca xtananutaque xex i duxg r. 31Rmaca x pema nx chixu r Tupanat nx nx nangecha i guxma ipecadug i duxg gx r guxma inor dexag i chixex. Natr yxema%ma ac ixugxe, rTupana r tagutma tx nxnangecha . 32Rguxma ya tex ya ac choma ixugxer Tupana t tx nx nangecha i. %

    k12

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 37

    ma ac ixugxe, r Tupana rtagutma tx nx nangecha i, r bai i oma i nanewa, r bai i nanewa.

    icux na

    (Lc 6.43-45)33

    namexgu, r nor o r ta name. Natrnachixe xgu,r nor o r ta nachixe. R wxi i icuxngoxi name r e xna tama. 34Paxtapear Duxgx, uxc i mex iorex pixux ega pematama rpichixecmagu? pea xma nx pixux %. 35Wxi ya mec ya yatr mex i orex nixu, %aixcma mex. Natr wxii yat i chixecmax r chixex i orexnixu, %gu. 36R choma pema nx i nagu nagxi nane, r Tupana r t nxna naca igux i duxg naxca x i guxma i ore ichixex i nx yaxux i oma inanewa. 37dexagwa r Tupana t cux nangug,r t cuma nx nixu ngoxita cume inape xewa r e xna tama anagr gaNgechuchu.

    Duxg ga tama yaxgchax rnaxca x nacag ga to ga cua xru ga

    Tupanar porama x(Mr 8.12; Lc 11.29-32)

    38R yexguma r uxre ga Parichugg ga ore ga

    mugwa ngu r anagrgNgechuchux: x, cuxtadauxcha na cunaxx i wxi icua xru i mex i Tupanar poramacuxx anagrg. 39R Ngechuchunanangx, r anagr: aduxg i chixecmagx r tama r naxca x nacag i wxi icua xru i mex i Tupanar poramax. Natr yema cua xru ganuxcmac ga Tupanar orear uruga Yonx ngupetxxnadaug. R taxutma i to i cua xrunx %xg. 40Ryexgumar ga Yon ga tomaxpx gangunex r tomaxpx ga chtaxchoxni ga tax ga bayenanwa nanayexmax r wenaxr na nangx, r tomaxpx i ngunex r tomaxpx ichtax i chatx.Natr wena txar changox. 41R%%guxgu r Tupanar a duxgna nacaxgu i norpecaduchiga, r nuxcmagx gaNnibec x ga duxg r t inachig.R Tupanape xewa t nanaxuaxg ia duxg i u. Yernmag ga Nnibec x r nx narxoega nacmag ga chixex ga yexgumaYon nama nx ixuxgu ga Tupanarore. Natr uxma nu petanwa%. 42%%guxgu r Tupana r a duxgnanacaxgu i nor pecaduchiga, ga nuxcmac ga Chabaanerxgac r t iichi. R t inaxuax ia duxg i u. Yer

    k12

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 38

    ca xga uxc porac nx nanacua xchix. Natr uxma nu%.

    Ng oxo ga taeguxchiga(Lc 11.24-26)

    43-44ngoxo r, rdauxchitawa i ngext taxemaxpatax. Rnaxca x nadau na ngexta na nangxca x.iyangauxgu na ngexta nanggax, rnaxca x ya yima yat ga noxri nawa. nataegugu, r nx inayangau ya yima%mexne r me nabixichiner na. 45ngnaxca x nayadau i to i 7 i ngoxog i noryexera i chixex. R guxyima yatgu nayachocu, naxchig. r noxriar yexera nachixe. R t ta nx naxpet i aduxg i chixecmagx anagrga Ngechuchu.

    tangug ga Ngechuchuar

    (Mr 3.31-35; Lc 8.19-21)46R yexguma duxgma

    yadexayane ga Ngechuchu, r yma. dxtgu tarcho, r Ngechuchumatidexagcha. 47R wxi ga duxNgechuchuma nx nixu, r anagr:

    , r cuma tidexagchaanagr nx. 48Natr Ngechuchunanangx ga yema dux ga namanx ixux ga yema ore, r anagrnx: ? R tex? anagr. 49Ryexguma ga Ngechuchu r norngexgx naxuneta, r anagr:Dcax, , r daag. 50Er guxma ya,chaueya xr chaue anagr ga Ngechuchu.

    Ore ga cua xru ga wxi gayat ga toecgu ixux

    (Mr 4.1-9; Lc 8.4-8)

    13 1R yematama ngunexgu gane. Rnaxtaxanacwa nayarto. 2Rmuxma ga duxg r yma naxca xnangutaque xeg. R yemaca x dxwawxi ga nguegu nixe ga Ngechuchu, rguma nguewa narto. R guxma gaduxg r yexma naxnecte xegunachig. 3R yexguma ga Ngechuchu rmuxma ga ore ga cua xruwaxg. R norngu: R wxiga yat ga toec r trigumananagane. 4R yexguma trigumanaganegu, r uxre ga guma trigu rnamacwagu nayi. R nangug gawerig, r nanawecu. 5trigu r nutatangu nayi ga ngextnachixcaxwa ga waixm. R paxanarxg ga guma trigu, yer gawaixm r tama nayaxc. 6R

    k1213

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 39

    yexguma nangunaggu ga a xc, rnarng. R nayueyer tama porac nixma x. 7R. Ryexguma nayaegu ga torag, r gumatrigux inawocu, r nanadai. 8Natr ga waixmgunayi. R yexguma nayaegu r muxmaga trigu nawa nanguxuchi. R nmaxr wxireewa r 100 px nanguxuchiga nor o, 60, r30. 9R yxemachi , ore! anagr.

    acca ga cua xruggu ixux(Mr 4.10-12; Lc 8.9-10)

    10R yexguma ga nor ngexg rNgechuchuca , r nxna nacage,r anagrg: Pa Corix, Txc icua xruggu cuyaxucma i a duxg?anagrg. 11R Ngechuchunanangx, r anagr nx:Tupana r pexnacua gux na uxc i nmax. Natr nma itog i duxg r tama nx nxnacua . 12R tex ya, rTupana r yexerac t tx nxnacua . % i cua x. Natr tex ya% i cua x itx . 13maca xcua xruma xg. Ernmag r woo nx nadauggu, r

    oma tama nx nadaugxr .R woo nx , r oma tamanx r . R tamanx nacua xgga. 14R aixcmaxTupanar ore ga nuxcmac ga nororear uru ixux gaax:xg r t aixcma

    nx , %nx nacua xgga i acchiga . R aixcma t nxnadaug, %nacua xg na i nadaugx. 15Erx%nx nacua xgcha i chorore, r naxchaxwa t ngnarttamachi naxchaxwa napexetg. R%nx nadaugxca mex i naxca x chaxx, rtama nx ca x ichor ore, r tama nxnacua xgxca x na uxcchoma chanaxwa xexcma na, r tama chauxca xnadaugxca x naca ,

    anagr. 16R anagr ta gaNgechuchu: Natr pemax, Pa ChorNgexgx, %pexetgmatama nx pedaug i r pexmachi %nx . 17Raixcma pema nx chixu r ga nuxcmagx gaTupanar orear uru

    k13

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 40

    ga duxg ga imecmax, r nxnadaugcha uxmachauxtawa nx pedaugx. Natrtama nx nadaug. R nx uxmachauxtawa nx . Natrtama nx anagr.

    Ngechuchu r me nanangoore ga toecchigagu yaxux

    (Mr 4.13-20; Lc 8.11-15)18R anagr ta ga Ngechuchu:

    Dcax, ax cua xru itoecchiga! 19R guma trigu ganamagu y ixner nx na uxc ya Tupana natr tamanx cua chiga na . R tmaxtawanangu i Chatan, r tx nx%. 20Rguma trigu ga nutatangu y ixnerxg i nx i%%%nayauxgx. 21 ore, %, rguxchaxg nx petgu r e xnaduxg naxchi aiegu, r nanata xg i. 22R guma trigu gatoranecgu y ixner duxg i Tupanar orex r. Natr oma i nanergca %, r, r dxwa nx . Rgux%

    nx %ca xg.23Natr guma trigu ga mex gawaixmgu y ixner duxg i nx i Tupanar ore,r nx cua xgx i , r me naxca .100 pxnawa nguxuchiner . r guma 60 px nawa nguxuchiner. 30 px nawanguxuchiner anagr gaNgechuchu.

    Cua xru ga chixex ga natane gatrigutangu toxchigagu ixux

    24R Ngechuchu r to ga ore gacua xrux duxgma nixu, ranagr: , r wxi ga yat ga mexga trigu nanegu tocr .25Natr yexguma napeyane r wxiga nor uwan ga naxchi aix r yma. nayatog ga chixex ga natane. Ru. 26R yexgumanaxggu ga trigu r nayaegu ryexwacax yaxoxgu, r yema natane rta nangox. 27R yexguma ga yemayatar duxg, r nama nxnayarxug, r anagrg:Pa Corix, cuma r cuanegu r

    triguxicachire . Natruxc i uxma r chixex i natane rta ngma naxgx?.28R yexguma ga yema naneryora, r anagr nx:Maneca wxi i chor uwan i

    chauxchi aix ma ngexwagx. R yexguma ga

    k13

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 41

    nor duxg r nxna nacag, ranagrg:Pa Corix, cunaxwa xex na tanabx i natane?anagrg. 29Natr nma ga norcori r anagr nx ga yema norduxg:Ntama ng ! Erpenabe xgu, r ngrchi%penabx. 30ntama ngma nayae uxmattatriguar buxgwa nangu. r ngma t chanamug i chorpuractanx, r t nanabe chixex i natane. R t nanagoxcta,r u. t nayabuxg i trigu, r naxchigu tchox nama nangux.

    Cua xru ga motachachanegu ixux(Mr 4.30-32; Lc 13.18-19)

    31R Ngechuchu r to ga ore gacua xrux duxgma nixu, ranagr: , r wxi yamotachachane ya wxi ya yat nanegutoxner nitachig. 32R woonaxraxchichire x ya yima nachane,naya xgu,r wxi i nanet i taetax . Rmaca ,%ganagr.

    Cua xru %%gu ixux(Lc 13.20-21)

    33R Ngechuchu r to ga ore gacua xrux duxgma nixu, ranagr:

    , %% i raxr wamanangux. taxrax %%gu, %% rma i%anagr gaNgechuchu.

    Cua xrugu ixux ga orema nidexa ga%ca x ga

    Tupanar ore(Mr 4.33-34)

    34R guxma ga yema ore gaNgechuchu duxgma nx ixux, rcua xrugu yaxucma nama nxnixu. %nama nx yaxux. 35R yemacnanax ga Ngechuchu na%ca x ga yema Tupanarore ga nuxcmac ga nor orear uru ga ax:

    Choma r cua xrugu ixux iorema t duxgmachidexa. R t namachanangocua x igux ga yexguma noxrinane ixggumama iicx,

    ax.

    Ngechuchu nanango ga yema cua xru gachixex ga natane ga trigutangu

    toxchigagu ixux36R Ngechuchu nayamug ga

    duxg, napexnegu naxcu. R nor ngexgr yma naxca , r anagrgnx: Pa Corix, toma nango i

    k13

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 42

    natanegu ixux i ore! anagrg.37R yexguma ga Ngechuchu ranagr nx: R yima mex itriguma toec, Nane ya duxx . 38nane i nagu natoex, r oma i nane. xg i Tupanar duxg. i natane,xg i Chatanr. 39chixex %%yatoex, . R i nagu nabuxux i trigu%%. puractanx i triguar buxwapuracex, r Tupanar orearngeru . 40R inatane r na nabx r unagux, naner guxgu. 41R choma iTupana Nane na duxx , r tchanamu i chor orear ngerug i x na nadexca duxg i chixex gx duxg i ogu x chixex .R t nanawox. 42R t xxetwanayawocu. R ngma t naxauxe r tnixxchaptag. 43Natr guxma ix, rt a xcr inabaixg i ngext Tanatya Tupana wa. R yxemachi , r nx ore! anagr.

    Cua xru ga tax ga icxgu ixux

    44R Ngechuchu r to ga ore gacua xrux duxgma nixu, r

    anagr: xgac ya Tupana r oma wxi i uirui wxi i nanegu icxr duxgca x. R wxi ya yat r uiru, %nayacux. %%%guxg na naxca xnataxexca %ca anagr.

    Cua xru ga nuta ga nga % gatatancgu ixux

    45R anagr ta ga Ngechuchu: Rduxg r oma wxi i taxetanx inutag ya nga %ca x dauxr%naxca x nadaugx nanor ya Tupana. 46R nx iyangauxgu ya wxi ya nuta yanga % ya guxr yexera, r nama nataxe i guxma ig na naxca xnataxexca x ya yima nuta ya, ca x.

    Cua xru ga pchagu ixux47xgac r wxi i pcha i naxtaachiwanama ipchaex r nagxrax ichoxni nama iyaxuxxr .48%%pcha, rnaxnecpechingu nanatchig. Rngma nartog r nayadexechi i i choxni, r pexchigunananucu. ichoxni r nanawog. 49-50R naguxgu i nane. Er Tupanar orear

    k13

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 43

    ngeru x, . idux, r txgi chixex. R ngma t naxauxe, r tnixxchaptag anagr gaNgechuchu.

    Ngexwacaxgx r nuxcmagx igchiga

    51R yexguma ga Ngechuchu r norngexgna naca, r anagr:Nx pecux na acchiga % chixux?anagr. R nmag nanangxgr anagrg: %, Pa Corix,nx tacua x anagrg. 52Ryexguma ga Ngechuchu r anagrnx: i ore i mugwangu aixcma nx cua xgu nauxc ya Tupana, rnanaxwa xe na me nx nacux ix i Tupanar ore ra ngexwacaxx i chor ore r ta, i wxi i cori i nortaxepatawa duxgca x inawx i norg i ngexwacaxgx r norg i nuxcmagx taanagr ga Ngechuchu.

    Ngechuchu r Nachartuwa nayexma(Mr 6.1-6; Lc 4.16-30)

    53R yexguma Ngechuchu nxrchauxgu ga yema ore ga cua xrugxna yaxux, %. 54R%ne ga. %%ngutaque xepatagu naxcu r ymaxg. R yema

    duxg r na%%%nor ore. R anagrg: Ngextnx nacua ngu? Ruxc nx nacua x na naxx ig i taxg i Tupanarporama naxx? 55Taux e xna i daa ya carpinteru ya Yuche nane ya, ya Chatigu r Yuche r? 56Rtaux e ya xg r nuxmatatangu naxchigx? i nayauxx nx nacux? anagrg. 57Ryemaca x ga duxg r tama nx. Natr Ngechuchu ranagr nx: Guxma i tog idux%%Tupanar orear uru. orear uruchinewatama r duxg%%anagr.58R yema duxgtanwa r tamaporac nanax ga mexg ga taxgga Tupanar porama naxx, yertama nx ga yemaduxg.

    Nayu ga Cu ga bai(Mr 6.14-29; Lc 9.7-9)

    14 1R yema ngunexGariraaner xgac, gaErode r Ngechuchux nacuchigax.2R Erode r nor duxgmaanagr: gabai r mar wena namax. Rmaca x nx naxx g i taxg iTupanar porama naxxanagr. 3R yema anagr, yernmatama ga Erode r paac norchuraragx namu na Cux

    k1314

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 44

    yayauxgxca x r cadenamayana xgcma poxcupatawanagagxca x. R yemac nanax gaErode, yer yemac naxca x ica ganaxma naxma xchire . 4R Erode rCuma nanu yer ga Cu ranagr nx: Tama name nacuxuma xma cuxmax anagr.5R Erode r Cux nimxcha,natr duxgx namu yer guxmaga duxaixcma Tupanar orear uru Cu. 6Natr yexguma nortaunecar ngunexwa nanguxgu gaErode r wxi ga peta nax. R yemapetawa r Erodaxac ryayxparachigx nape xewa ga yemapetatanx. R nma ga xgac ga%naxx ga naxcrc. 7R yemaca x%:Choxna naxca x naca i ac icunaxwa xex, r aixcma t cuxnachanax! anagr. 8R yexguma ga, iyaca, : Pa Ma, ac icunaxwa xex na naxca x chac ax?. ingx, r: Naxca x naca i Cu yabai! . Rnx ga Erode: Chanaxwa xe i wxi yaporatugu choxna cunax i Cu yabai. 9Ryexguma ga xgac ga Erode rinayarmachi nama ga yema ore,natr nor unetaca x r norpetatanxca . R nanamu ga uxre

    naxgxca x ga yema naxca x nac ax.10R yemac poxcupatawa nanamuna yma Cux yanadaenaxca x.11R yemawena wxi ga poratugutawa nanange ga Cu, ryema pacna nayax. u%. 12R yexguma gaCur ngex, rnayangeg ga naxne, r inayata xg.R yemawena r Ngechuchuma nxnayarxuge.

    ga 5000 ga yatg

    (Mr 6.30-44; Lc 9.10-17; Cu 6.1-14)13R yexguma yemax nacuchigagu

    ga Ngechuchu, nguegu nixe, . Rwxi ga nachica ga taxemaxpatax. Natr ga duxgr nx nacua xgama ga ngext na. R nachox %,. 14Ryexguma nguewa naxegu gaNgechuchu r nx nadau ga yemamuxma ga duxg. R nxnangechatmg. yema duxg ga iaaweex ga naxca xyma nagagx. 15R yexguma marnachtachagu r Ngechuchuca ga nor ngexg, r anagrg nx:Mar nachtacha, r utaxema nuxma taxpata i nu. R%xg na%%ca x, r ngmanata a x yataxegxca xanagrg. 16Natr ga Ngechuchur anagr nx: Taxuacma

    k14

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 45

    nawoegu. R pematama! anagr. 17Rnmag nanangxg, r anagrg:Natr nu r wxime xp% anagrg. 18R Ngechuchunanangx r anagr: Nuchauxtawa penana! anagr. 19Ryexguma ga Ngechuchu r duxgxte xewa natogxca x. Ruxime xpx%. R%%, r u%. R nor ngexgnananana, r yema duxgx nayanu.20R guxma ga yema duxg rmema nachibe. R yemawena r 12ga pexchig nanapagamatama nama%choxnichipe xeg gayaxgx. 21R yema yma chibexr 5000, natr gangexg r buxg r tama nayaxug.

    (Mr 6.45-52; Cu 6.16-21)

    22R yemawena ga Ngechuchu rduxgx yamugyane rwxi ga nguegunayacho g na yoxni ca x. 23Ryexguma duxgx yamugguwena rgumama chi ga Ngechuchu ca x. R yexma . 24Natr ga norngexg r naxtaxaar ngxtchigunixg ga yexguma. R tac ga buanecyexma nx nax, r porac nayuape. 25Ryexgumamar yangunechagu r norngex % . R naxca x ga nor

    ngexg. 26R yexguma nor ngexgnx ,r porac na%%. R normuma aita naxe, r anagrg:Wxii naxchi anagrg. 27Natrga Ngechuchu r nama nidexa r anagrnx:Peporae! . %ipemu!anagr. 28R yexguma gaPedru r Ngechuchuma nidexa ranagr:Pa Corix, ,r chox namu na choma r ta dextguca x r cux ca x!anagr. 29RNgechuchu anagrnx:% !anagr. Ryexguma ga Pedru r naxe ga nguewa. R naNgechuchux ca x. 30Natryexguma nx yacua xchigu ga nanaporax ga buanec r namu, rinanaxg ga na dexchigu nangux. Raita nax r anagr:Pa Corix, choxrng!anagr. 31R yexgumatamaga Ngechuchu r Pedrume nayayauxchi, r anagr nx:Cuma. R txc tama?anagr. 32Ryexguma nguegu yachogu ga Ngechuchur Pedru, r nangupet ga guma buanec.33R guxma ga nor ngexg ga nguewayexmagx r Ngechuchupe xegunacax pxg r nx nicua xg, ranagrg nx:Aixcmaxchi cuma anagrg.

    Yenechartuanewa Ngechuchuiaaweex

    (Mr 6.53-56)34R yexguma mar yangugu ga

    naxtaawa, r Yenechartuanewanangug r yma nacho. 35R

    k14

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 46

    yexguma yema duxg ga ymac xnx icua xchitangu ga Ngechuchu na ga guma, r guxma ga yemananewa nanguchiga ga yma nanayexmax ga Ngechuchu. R yemaca xnaxtawa nanagag ga yema duxgga iaaweex. 36R Ngechuchuxnaca a xg na naxchirupechingumareca x. R guxma ga yema r.

    Tupanape xewaduxgx

    (Mr 7.1-23)

    15 1R Ngechuchuca uxre ga Parichug rg ga ore ga mugwangu ga Yeruchar.R Ngechuchuna nacag, ranagrg: 2Txc i curngexnuxcmagx i tr oxigcma? Rtxc nacma na Tupanaca x nayauxme xgxnaxpa na nachibex? anagrg.3Natr ga Ngechuchu r nxna nacag,r anagr nx: R txc i pemar nx pexo i Tupanar mu na naguca x i pecmagtama? 4ErTupana r nor orewa r anagr:

    Tx nangecha ya cunat rcue!

    anagr. anagr ta:

    R tex ya tmanatma r e xna%maca xtx ,

    anagr. 5Natr pema rapergg:Mar name ega wxi ya yat

    nanatx axgu: Taxucrwama cux charnger gux r marTupanana chanax,. 6Rpexca x r mar namex na tamatmanatx tarng.%%ca x i pecmagtama.7xg i togpe xewa r%, %chixex. ga yema ore ga nuxcmac gaTupanar orear uru pechiga matx ga ax:

    8 a duxg r na xmamarechox nicua xg. Natr%. 9R%natca xma choxyacua xgx. R guxma inor ngu,

    ax. 10R u duxgca x naca, r anagr nx:% %, r nagu ! 11 x . i nx yaxux, anagr. 12R u ngexg r naxca , r anagrgnx:Pa Corix, tama e xna nx cucua x% nama nx quixux?anagrg.

    k1415

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 47

    13Natr nma ga Ngechuchu r anagrnx:Guxma i duxg i tama, r nma r t nxnaxo. 14R n ,er namar cua xrug i ngexetxr. rnaxr ngexetxma inacua xgu r% %gut ngma nayayicuanagr. 15Ru , ranagr:Tomame nango ax % quixux!anagr. 16RNgechuchunanangx r anagr:Exna pema rta tama nx pecua ?17Tama e xna nx pecua x r guxma ix r nanwa, r yixcama r u ?18Natr gux xgnx ixux % . R napecadu xg. 19Er% iduxg. R ng ,r to i ngex i texma na inapex, r na%, r na nang x, r nayadorata xx, r na naguxchigawa xex.20R gux duxgx pecadu . na tama nayauxme xgx naxpa nanachibex, nanapecadu xganagr.

    Wxi ga ngec ga to ga nachinec x gaNgechuchuax yax xcchiga

    (Mr 7.24-30)21%

    Ngechuchu, r Tiruane r Chid %%%. 22R Ngechuchuxtawaingu ga wxi ga ngec ga Canc x ga

    Tiruanegu chic. %nx: Pa Cori Pa Dabtanxx, cuxchangechatm! Er chauxac r wxi ing%chixewex . 23Natr ga nangx. Rdxwa ga nor ngexg r naxca ,r Ngechuchux naca a xg, ranagrg: % ixu, er taweiyacaechig! anagrg. 24Ryexguma ga Ngechuchu r anagr:Tupana nma chox namu na Yudug ipecadu xgxca xicatama na chadauxca xanagr. 25 Ngechuchuca x. R nape xegu iyacax px, r: Pa Corix choxrng! . 26NatrNgechuchu r anagr: Tama name inaxxca x anagr. [R yemaanagr yer nmag ga Yudug rng nixuge na Tupanaxcgxchi r yema tog r oma airugr.] 27 : ore, Pa Corix, natr airug r ta norx .28R yexguma ga Ngechuchu r anagr: Pa Ngecx, aixcmax.cunaxwa xex anagr. Rxca %.

    muxma ga iaaweex

    29R yemawena ga Ngechuchu r%%, r naxtaxa. R u

    k15

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 48

    wxi ga ma chi, r ymanayarto. 30R muxma ga duxgnaxtawa nangug. R yma naxtawananagag ga duxg gaichixeparagx, r ngexetgx, rtama idexagx, r chixechacgx,r muxma ga tog ga iaaweex. RNgechuchupe xegu nayamug, r nma. 31R gaduxg r porac na%%yexguma nx nadauggu ga uxcyema noxri tama idexagx r mar nayadexagx, r yema noxrichixechacgx r mar naxca x nayataanegx, r yema noxrichixeparagx r mar nanameparagx, r yema noxringexetgx r mar na yadauchigx.R yemaca x ga duxg r Tupanaxnicua xg.

    ga 4000 ga yatg

    (Mr 8.1-10)32R u

    ngexgca x naca, r anagr nx:Chox nangechatmg i aduxg, er mar tomaxpx ingunex nu chaux,r nx . R%wachanamug, er ngrchi namagu tnayaturae anagr. 33R norngexg r anagrg nx:naxca x i guxma i a duxg? Ertaxema nuxma taxpata i nuanagrg. 34R Ngechuchu nxnanaca, r anagr: %? anagr. R

    nanangxg, r anagrg: Tox7%choxnixcgxicatama anagrg.35R uduxgx namu na axtanewanatogxca x. 36R nanade ga yema 7 ga%. R Tupanana%. R u. Rnor ngexgna nanana na duxgxyanuxca x. 37R guxma ga duxgr mema nachibe. R yemawena r 7ga pexchig nanapagamatama nama%choxnichipe xeg gayaxgx. 38R yema yma chibexr 4,000, natr gangexg r buxg r tama nayaxug.39R yemawena ga Ngechuchu rduxgx nimug. R uga nguegu nixe, r Magadar%.

    Parichug r Chaduchug naxca x nacagna nx nx ca x ga wxi gacua xru ga Tupanar porama naxx

    (Mr 8.11-13; Lc 12.54-56)

    16 1R ga Parichug rChaduchug r Ngechuchuxnayadaug. R Ngechuchuna nacagena nx nx ca x gawxi ga cua xru ga Tupanar poramanaxx, yer nx naxgchamare.2Natr nma ga Ngechuchu rnanangx, r anagr nx: Pemar yuanec r apergg:r ngunex, er, apergg. 3Rpa xmama nadautweanegur porac nacaixanegu, r:

    apergg. xg i

    k1516

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 49

    togpe %, natrchixex. R pema nxpecua x na penangugx i uxgu tnamenex r uxgu t nachixeanex.Natr uxma na yangux cua xrug ga nuxcma Tupana pemaixunetax r tama nx pecua xggana anagr. 4Ranagr ta ga Ngechuchu: aduxg i chixecmagx r tama r naxca x nacag i wxi icua xru i Tupanar porama x.Natr yema cua xru ga nuxcmacga Tupanar orear uru ga Yonxngupetxrxicattama nadaug. Ryexgumar na bayenanwa na, r choma r ichatxwa t. R taxuxtma i to icua xrux nx %duxg anagr. R u, r%.

    %%chiga(Mr 8.14-21)

    5R yexguma naxtaxaar tocutwag, r nxyangegx. 6R yexguma gaNgechuchu r anagr nx:Dcax, %naxca x i%%! anagr. 7R yema norngexg r inanaxge ga ng naagx: , ertama tawemta tingeg anagrg.8Natr ga Ngechuchu r nxnacua xama ga uxc na yadexagxga nor ngexg. R yemaca xanagr nx: Txc,

    Tx ?.9Tama e xna nx pecua xgga rnxna pecua xchie ga yemawxime xp%5,000 gayatgca x ichabcux? R uxre gapexchi penaxcux nama ga yemanaxchipe xeg ga yaxgx? 10Rtama e xna nxna pecua xchie ga yema7%4,000 ga yatgca xichabcux? R uxre ga pexchipenaxcux nama ga yemanaxchipe xeg ga yaxgx? 11R% pecux i tama% achagu:%naxca x i Parichug r%%!achagu? anagr ga Ngechuchu.12R yexguma ga nor ngexg rnx nacua %%chiga na yadexax gaNgechuchu, natr Parichug rChaduchugar ngu ga na yadexax.

    Pedru nanango ga Ngechuchu(Mr 8.27-30; Lc 9.18-21)

    13R yexguma Chechara gaPiripuaner ngaicamana nanguxgu gaNgechuchu, r nor ngexgna naca,r anagr: i duxg i i chomax?anagr. 14R nma ga norngexg r nanangx r anagrg:xg r:Cu ya bai .

    R tog i:. R tog i:

    k16

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 50

    %. R tog r:Wxi ga nuxcmac ga Tupanar

    orear uru anagrg.15R yexguma ga Ngechuchu r nxnanaca r anagr: apegx chox ?anagr. 16nanangx, r anagr nx: Cumac Nane anagr. 17R Ngechuchunanangx r anagr nx: Cuma r%, , Pa YonNanex, er taxuma i dux nx cua , natr Chaunat nx cua . 18R choma cumanx . R. Rxgar dauru. %xg.19R choma r t cuxna chanax i chorore na duxgma nx quixuxca x nanx nacua xgxca %i nanewa nangugx i ngext Tupanawa. R yxema tama cux%matichocu. Natr yxema me cuxmaTupana wa t tanguganagr. 20R yexguma ga Ngechuchur nor ngexgma nx nixu, ranagr: Taxematma nx pixu na! anagr.

    Ngechuchu nanaxunag ga nor yuxchiga(Mr 8.31-9.1; Lc 9.22-27)

    21R yemawena inanaxg ga norngexgma nx na yaxux ga act nx na petx. R anagr:

    Choma r Yeruchar, rngma porac ngx t chox. R chox t nima xg iYudugar xgacg i yagu xg rpaigar g iore i mugwa ngu. Natrtomaxpx i ngunex ngupetgu rwena txar chamax anagr. 22Rnoxrwama Ngechuchux naga, rinanaxg ga na naxucu%, ranagr: Pa Corix, Tupana r tamananaxwa %. R%% nangupet icumax anagr. 23Natr gaNgechuchu r Pedruca x nadaueguchi,r anagr nx: ,Pa Chatanx, er chixexgu chox! R tama Tupana nagu, r yatg naguanagr. 24R yexguma gaNgechuchu r nor ngexgxanagr: gu, tarxo itmar ngcha, r nama tapora ig i tmaca x ngux ioma curuchawa tipotaxr tx, twa chowe%! 25Er yxema tg. Natryxema chauxca x yxe r aixcma ttx i taguma gx.26R acwa i nx namex ya wxiya yat ega nayau xgu i guxma i%%g, natr%? Ertaxucrwama wxi ya yat r nor%naxca x nataxe i nor max.27Er choma i Tupana Nane na duxx

    k16

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 51

    . R t, x i orearngerugma t changu. chanaxtanx iwxichig i dux%chauxca rcma. 28R aixcma pema nxxg i %uxmatta chox nadaug na yuwachardax r aixcma xgac ya anagr gaNgechuchu.

    Ngechuchu r naxchic(Mr 9.2-13; Lc 9.28-36)

    17 1R 6 ga ngunexguwena rNgechuchu nayagag ga Pedrur Chatigu r Cu gaCha. ma %.2R yma yema ngexgpe xewa rnaxchic ga Ngechuchu. R a xcryay auracx .R naxchiru r ta a xcemar %. 3R ngrchiyma naxca x nangoEra. R Ngechuchuma yma nidexag.4R yexguma ga Pedru r anagrNgechuchux: Pa Corix, %. cunaxwa xegu r t tanax yatomaxpx ya dxen, r wxi yacuxca x, ca x, Eraca x anagr. 5R yexgumayadexayane ga Pedru r wxi gacaixanex rnatangu nayangaixema. R yemacaixanex

    ga ax: changechaxchic r nama%chic. !anagr. 6R yexguma yemaxg, raxtanegu nanangcuchichitan,yer porac namu. 7Natr gaNgechuchu r naxca , r nx, r anagr nx:%!anagr. 8R yexguma wenaxrnadaunagtangu, rNgechuchuxtaxema ga toguex nadaug. 9Rma , r Ngechuchunayaxucu%yaxugexca x ga yema yma nxnadaugx, uxmatta yuwa nadaxgur wena namaxgu. 10R uyema ngexg r Ngechuchunanacag, r anagrg: Txc ig i ore i mugwangu r anagrg:pa nu?. 11R Ngechuchunanangx, r anagr: Aixcmana chauxpa Tupanaca x%ca x i duxg. 12Natrchoma pema nx chixu, r Era r, natr duxg rtama nx nacua .R yemaca x chixri nama nachopet. t choma nachopetx i duxganagr. 13R yexguma ga yemangexg r nx nicua xchitan gaCu ga bai gayema Ngechuchu nama nx ixux.

    k1617

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 52

    buc ga ng oxo nawa yexmac

    (Mr 9.14-29; Lc 9.37-43)14R yexguma duxg yexmaxwa

    nanguggu, r wxi ga yatNgechuchuca . R nape xegunayacax px r anagr nx:15Pa Corix, nx nangecha yachaune r naxca ! Ermuxp%%, r poracnx nangux. R muxpxcna r, r e xna dexgu.16R nu cur ngexgxtawachanaga, natr nmag r tama nxnacua %anagr. 17R yexguma Ngechuchunanangx, r anagr nx ga yemaduxg ga yma yexmagx: PaDux rChixexgx, uxguratta i pemachanuxmax r yaxna pema? Nu penaga ya yima buc!anagr. 18R Ngechuchu nanangaga yema ngoxo ga guma bucwayexmax. R yemac nanata xchi gayema ngoxo. R yexgumatama naxca xnitaane ga guma buc. 19R yemawenaga nor ngexg r noxrwamaNgechuchuma nidexag. R nxnanacage, r anagrg nx: PaCorix, txc i toma r taxuacmatanata ngoxo?anagrg. 20R Ngechuchunanangx, r anagr nx: Pemar taxuacma penata xchi er tama. R aixcma pemanx chixu, , r chi daama % pixuxgu na

    ca x, . Rtaxux chima pex naguxcha ega. 21Natrar i ng ega%anagr.

    Ngechuchu r wenaxr nanaxunagga nor yuxchiga

    (Mr 9.30-32; Lc 9.43-45)22R yexguma nor ngexgma%Ngechuchu, r nor ngexgma nxnixu, r anagr: Choma ya TupanaNane na duxx , r chixri tchoma nachopet r xgacgna tchox namug i duxg. 23R tchox nima xg, natr tomaxpx ingunexguwena r wena txarchamax anagr. R yexgumayema orex ngexg, r porac nangechag.

    naxtan ga yemaneca x

    nayauxgc24Ngechuchu r nor ngexgma%%. R yexgumayma nanguggu r Pedruxnayadaug ga yema yatg ga tupaucaga taxneca yauxgx. RPedruna nacage r anagrg:Yima cur Cori r tama e tax%? anagrg. 25RPedru nanangx, r anagr:%anagr.naxcuxgu ga Pedru, r NgechuchuxiraPedruma nidexa, r anagr nx:

    k17

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 53

    i cumax, Pa Pedrux, r% gux i nachiner xgacg?Cuxca x i ngtanwatama r e xnatog i duxgtanwa? anagr.26R Pedru nanangx, r anagr:Maneca tog i duxnayauxgx anagr. R uNgechuchu nanangx r anagr:%, r% rtaxuca xma tanaxtang. 27Natr%ca x, rchanaxwa . , rngma yapoxwaxe! x i choxni i cunapoxwax rna xwa t nx icuyangau i wxi i naca x i chauxca x rcuxca x r ta! R tupauca ya taxnewa, r yaxtan!anagr.

    %%?(Mr 9.33-37; Lc 9.46-48)

    18 1R yexguma ga norngexg r Ngechuchuca x, r anagrg:Pa Corix, rxgacwa? anagrg. 2R yexgumaga Ngechuchu r wxi ga buxca x naca,r nor ngexgar ngxtangu. 3R unx: Dcax, Pa Chor Ngexgx,aixcma pema nx chixu, r perxoegu ix r u%

    buxr peg perxragu, rtaxucrwa pichocu i ngext Tupanawa. 4R aixcmayxema tg rxraxe r a buxr, rxgacwa. 5R tex ya chaugagu menayaxxe i wxi i bux i ar r chox .

    %(Mr 9.42-48; Lc 17.1-2)

    6R tex ya pecadugu nanguxwxi i a buxg i chox rtmaca noxtacma wxi ya nuta tmanawanayangacuchix, r u%taxtchiwa tx nayartex naca x. 7oma inanec x i duxgca x r wxi i taxi ngecha i i .R guxchixexg, natr wxi i ngechaxchinaxca . 8maca x icuxme x r e xna cucutpecadugu cux , i noxtacma cunadae r yaxgucuyaa. cuboxme xcma r e xnacubocutcma na cunayaxux i curmax na tama guxne ya cuxme xma re xna guxne ya cucutma x yataguma ixoxnewa quita xcuchixca x.9cux , cunacaxchi, r yaxgu cunaa. Er%cunayaxux i cur max na tama

    k1718

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 54

    guxne ya cuxetma x ya ngoxognagu poxcuenewa na quita xcuchixca x.[% naguxchagu,guxg i nagucunguchax.]

    Cua xru ga carneru gaiyartaxuxgu ixux

    (Lc 15.3-7)10R tama name i nx pexoox i wxi

    i bux i ar chox . nor daurug i orear ngerug i x r guxguma Chaunat yape matwa nachogxca x. 11Rchoma i Tupana Nane na duxx ca x iduxg iyartauxex. 12apegx i pema ega wxi ya yat rnx 100 i carnerug rwxi nx iyartauxgu? Taux e xna inachitagu namugx 99, runaxca x yadaux iyartaxux? 13iyangauxgu, %%chi i. R woo guxguma%%99 i tamaiyartauxex, natr yexeracxchi%%,er mar nx inayangau. 14R nanaxwa xex na wxi ia bux na iyartaxux.

    uxc tamcx na ingechaxchiga(Lc 17.3)

    15cuma xgu, nama quidexa, r nxna nx

    cucua % icuma naxx. , r mar cux nangux i. 16, rnaxca x cuca i wxi r e xnataxre i duxg na nmag r ta namayadexagxca . 17R xgar ore, r name ma nx quixu%ca x.r ore, rx i tamar%. 18Raixcma pema nx chixu r yxemanma oma i nanewa tama pex%Tupana wa tichocu.Natr yxema me pex ma t tangu.19R pema nx chi taxre i pema i nma oma inanewa r wxigu acca x pecaxgu itawa, r nmaya Chaunat r t pexna nanax.20e xnatomaxpx i duxg chaugagungutaque xexwa, r choma r ta norngxanagr.21R yexguma ga Pedru rNgechuchuca , r nxna naca, ranagr: Pa Corix, choma xgu, ruxree xpxcna i namex na nxnx changechax naxca chixex i choma naxx? R marnamex i cuxca x ega 7 e xpxcna nx changechax?

    k18

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 55

    anagr. 22R Ngechuchunanangx r anagr: Tama name i7 e xp nxcungecha. Natr guxnx nx na cungechax woo 70e xpxcna i 7 wa nangu anagr.

    Cua xru ga xgacar dux ga tamanamcax nx ngechax ga nor

    ngetangu ixux23R Ngechuchu r anagr: R, roma wxi ga nachiner xgac ganor duxg ga nxnangetangx%xr. 24R yexguma inaxggu game nx na yadaugx ga yema nxnangetangxpane, r naxtawananagag ga wxi ga nor dux ga ngetanx. 25Natr ga yema nordux x, rtaxuacma nor cori ga xgacaxnanaxtanga. R yemaca x ga yemaxgac r nor churaragx namu nato ga corix nama nataxegxca x gayema yat, wxigu tmama ga naxma xr naxcg r nor yemaxg, na%naxtanxca x ga nor ngetan.26R yexguma ga yema nor duxr nor xgacpe xegu nacax px, rnx naca a x, r anagr:Pa Corix chox nangecha! R mar

    t chapurac, r t cux chanaxtan igux, anagr. 27R yema norxgacax nangechatm, ryemaca x nama nx nixu ga martama nx na naxtanxca x ga yemanor ngetan. R u

    . 28Natryexgumatama yma xgacxtawa, r nxinayangau ga wxi ga namc gararwatama nx nangetanx. Ryema yat r nxna natxe, rnananuxnax, r anagr nx:Chox cungetanc!.29R yexguma ga yema namc ryema yatpe xegu nacax px, r nxnaca a x, r anagr:Pa Chomcx, chox nangecha! R

    mar t chapurac, r t cuxchanaxtan i gux, anagr.30Natr ga yema yat r tama nxnacuxcha ga yema ore. Rpoxcupatagu tx napoxcuamauxmata nx tanaxtan ga yematmar ngetan. 31R yexguma togga yema xgacar duxg nxdauggu ga yema ngupetx, r%%nangux ga yemanaxx ga yema yat. R norcorix nayarxugega guxma ga yema ngupetx. 32Ryexguma ga yema xgac r nanamuga nor churarag na naxtawanagagxca x ga yema yat. Ryexguma naxtawa nanguxgu, ranagr nx:Wxi i chixex i chor dux .

    Choma r cux nx changecha gayema chox cungetanx, er choxcuca a x na tama cux chapoxcuxca x.33R cuma r chita nx nxcungecha nangetanx, yexgumar ga choma rcux nx na changechaxr gayema chox cungetanx, anagr

    k18

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 56

    nx. 34%yema xgac. R nor churaragxnamu na napoxcugxca x ga yemayat uxmata gux nx naxtan gayema nx nangetanx anagr gaNgechuchu. 35R u: t pema nanax yatama wxichig aixcma pemcgaxnx pengechaggu anagr.

    %namex na tex tmama x tx

    (Mr 10.1-12; Lc 16.18)

    19 1R yema axguwena ga%Gariraar nanewa. R nat gaYud%nanewa. 2R muxma ga duxg, r nma ga Ngechuchu riaaweex.3R Ngechuchuca Parichug, r nxna nacag ranagrg: Cuxca x namex i wxi iyat na natxma xmarex ega ac rchixex taxxgu ya naxma x?anagrg. R yemac nxnanacag yer Ngechuchux chixexgu. 4R Ngechuchunanangx r anagr: Tagumae %ore i matx i nx ixux ga noxriTupana naxxgu ga duxg, r yatxr ngecx na naxx? 5R anagrga Tupana:maca x ya yat r t nanat r

    nama xmainax ca x. %duxr .

    6R u, r. maca xtaxucrwa tex ngnaTupana ngna mugx anagr.7R yexguma Ngechuchuna nacag ranagrg: Txc ga duxgma nx yaxux rmama x txchaguta %, r u tata x? ax anagrg. 8RNgechuchu nanangx, r anagrnx: pexna nachxx na pexma x petx.Yer nma nx nacua x na tama. Natr noxriar%. 9Rchoma pema nx chixu r tama namena tex tmama x tx %%. Rui ngema naxxma xgu, r chixex nax,%%r . %% ta xc,%ranagr ga Ngechuchu. 10Rug ranagrg nx: %naxma x ya yat r tama ixte i ngeanagrg. 11R Ngechuchu norngexgx nangx r anagr:Taxucrwa guxma i duxg nxnacua x i ngu. Natr yxema Tupana txnx cua xcua xgxe. 12nagxrax i guxchax na tama

    k1819

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 57

    naxma xca x ya yat. Er nmax iyat r woetama taxucrwa naxma xer nor bucma nangepxchare. Rnmax i yat r taxucrwa naxma xer nayauxpxcharee. R tog tamanaxma x er Tupanarngcha. R tex%% anagr gaNgechuchu.

    Ngechuchu r me buxgx nayaxu(Mr 10.13-16; Lc 18.15-17)

    13R duxg r Ngechuchuxtawananagag ga uxre ga buxg naNgechuchu nx ca x r namaca x. Natr gaNgechuchuar ngexg r inanaxgega na yangagx ga yema duxg gaNgechuchuxtawa buxgx gagx.14Natr ga Ngechuchu r anagrnx ga nor ngexg: Mar name ichauxg. %nxna penachuxux! Er Tupanawa r tmaca yxema a buxgr %anagr. 15R uNgechuchu r yema buxgtnaxme x. %yma.

    Wxi ga ngext xchicNgechuchuma nidexa

    (Mr 10.17-31; Lc 18.18-30)16R wxi ga ngextxc r

    Ngechuchuxtawa nangu, r nxnanaca, r anagr: yaMecx, ac t chaxx nachanayaxuxca x i max i taguma gx?anagr. 17R Ngechuchu

    nanangx r anagr nx:Txc ?,. Natrgu i max itaguma gx, Tupanar mug! anagr. 18Ryexguma ga guma ngextxc ranagr: rx %?anagr. R Ngechuchu nanangxr anagr nx: %, %%icupe, % ta a x, %dorax quixu i togchiga! 19R, rnx nangecha cug cungechaxr! anagr.20R yexguma ga guma ngextxc ranagr: Guxnx quixux r woetama chor%. R ac rto t chax na chox ca x imax i taguma gx? anagr. 21RNgechuchu nanangx r anagrnx: Ega aixcma Tupanape xewagu, nama cutaxe i guxma i curg r tog i ngear xgx%natan. inanewa. R uanagr. 22Natryexguma yemax ngextxc r porac nangecha, yer% xchi. 23R yexguma gaNgechuchu r nor ngexgxanagr: Aixcma pema nx

    k19

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 58

    dux xchix r Tupanawa na nangux. 24Raixcma pema nx chixu r omawxi i cameyu na taxucrwama wxir yexeranaxca x i wxi i dux i xchix na yaxcux i ngextTupana wa anagr.25R yexguma yemax nor ngexg r poracna%%. R ngna nacage ranagrg: R tex t e nayaxxe i max i taguma gx?anagrg. 26R Ngechuchu nxnadawen r anagr nx:Duxg r taxuacma ng, natr Tupanax r%anagr. 27R yexguma ga Pedru ranagr nx: Pa Corix, toma rmar tanawog ga guxma ga toryemaxca x. Ruxmax?anagr. 28R Ngechuchunanangx r anagr nx:Aixcma pema nx ngunex i Tupana nagunangexwacax i guxma, rchoma r . Rwa tcharto. R pema i 12 i chor ngexg r pema r t tapex i i chauxtawa. R ngma tpertog na nor maxchigaca x nxpicagx i guxma i Yudug. 29Rguxma ya yxema tmapata chauxca xtxe, r e ya xgx chauxca x txe, r e xna chauxca x txe,

    r e xna tmama x r tmaxcgx rtmar nane chauxca x txe, r 100e xpr yexera t tayaxu. Rnat t tanayaxu i max i tagumagx. 30Natr muxma i nmax ioma i nanewa duxg wixpe xewa, i nanewa r. Rmuxma i nmax i oma i nanewadux, r i nanewa r Tupana twixpe .

    Cua xru ga puractanxgu ixux

    20 1xgacwa r oma wxi gaubanecar yora ga pa xmama norpuractanx ta yadaucr . 2Ryema puractanx% nanaxtanxca x ga wxichig gangunexgu. R u%nanamug na yma yapuracexca x.3R yixcama ga 9 ar ngoragu rnayadau ga ngext yatg gapuracca x daugxngutaque xegxxwa. R yexma nxnayangau ga uxre ga yatg ga ngearpurac xgx. 4R anagr nx:Ngma chor ubanecwa

    peyapurace! R me t pex, anagr. R nmag r. 5R yema ubanecaryora r tocuchigu r wenaxr tog gapuractanx ta nayadau. Rtomaxpxar ngoragu ga yuanec rwenaxr yexgumar ta nayadau.6R yixcama ga wxime xpxarngoragu ga yuanec r wenaxr

    k1920

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 59

    nayadau ga ngext yatg gapuracca x daugxngutaque xegxxwa. R yexma nxnayangau ga uxre ga tog ga yatgga ngear purac xgx. R anagrnx:Txc i pema r nux

    perchomare i gux i oma ingunexgu, r tama pepurace?anagr. 7R nmag nanangxg,r anagrg nx:Tama tapurace er taxema toxca x

    tadau na tx tapuracexca ,anagrg. R yexguma ga yemananer yora r anagr nx:Pema r ta ngma chor ubanecwa! R me t pex, anagr. 8Ryexguma mar nachtagu r yemananer yora, r naxca x naca ga norpuractanxr dauru, r anagrnx:Naxca . wixwenaxchima ng , r nawa ticuyacua mapuracex!. 9ga yema puractanx gawxime xpxar ngoragu ga yuanec. . 10R ga puractanx. R , natr nmag nayauxg ga wxitachintama. 11R yexguma nayauxggu r inanaxge ga chixrina yadexagx nachigagu ga yemananer yora. 12R anagrg:

    Yixema r gux i ngunexgua xcxetwa tapurace, natr i apuractanx i wixwenaxchi ngugxr wxi i ngoratama napurace. Natr naxtanx xpxtamanx , anagrg.13Natr ga yema ubanecar yorananangx, r anagr nx ga wxiga yema puractanx:Pa Chomcx, tama cux chang x.

    Tama e ga% na cuxchanaxtanx ?14%, ! R i wxi ingoratama puracex, r choma nxna chaxxcha chaxce xpx. 15Tama e xna name ichanaxwa xexcma% ? Re %%%chamecma?. 16R yxemauxma duxg wixweama txgx, i nanewa rTupana t wixpe xewa tx .R yxema uxma duxg wixpe xewatx gx i nanewar Tupana t wixweama tx. naxu, tx yadexechixe anagr gaNgechuchu.

    Ngechuchu r wenaxr nanaxunagga nor yuxchiga

    (Mr 10.32-34; Lc 18.31-34)17

    Ngechuchu ga Yerucharr noxrwama naxca x naca ga yema 12ga nor ngexg, r anagr nx:

    k20

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 60

    18Pema nx pecua x na maringaicax na Yerucharwa ingugx.R ngma r duxg r t chixrichoma nachopet. R t paigarg i ore imugwa nguna t choxnamug. R nmag r t chomananaxuegug na chayuxca x. 19R tto i nachinec xna chox namug.idauxcragx r chox c uaixgx, ru nipotagca x. Natrtomaxpx i ngunexguwena r twenaxr chamax anagr.

    Wxi ga ngca x ica gaChatigu r Cur mama

    (Mr 10.35-40)20 tigu r

    Cu. R yema taxre r Zebedu naneg. Ngechuchuca % . RNgechuchupe xegu iyacax px, r wxi gangca x nxna iyaca. 21 naca, r anagr: cunaxwa xex?anagr. inangx : Pa Corix,xgacx quingucuchigu rchanaxwa xe i cunamu nawxi i a chauner cur tgnecwawa na natox, to i cur oxwecwawa na natox. 22 nangx r anagr:Pema r tama nxpecua x na acca x pec ax. Namax chipeporaex i t choxpetx?anagr. R nmagnanangxg r anagrg:%nama t taporaeanagrg. 23RNgechuchu nanangx r anagr nx:

    k ngxpingegx. tgnecwawa r chor oxwecwawa napertogxca x, r tama choxme xwa %. RChaunatme i, r nma t txna nanax ya yxematmaca anagr. 24R yexgumayemax 10 gaNgechuchuar ngexg, r Chatigumar Cu% . 25Natr Ngechuchunaxca x naca r anagr nx:Pemanx pecua x r gux i nachinegarxgacg r porac nanamu i norduxg. xgacg i taxg rnor dux .26% % petanwa. naxwa xegu na i petanwa, noxri r guxr ng . 27Rnaxwa xegu , noxri r guxma i tmamcgarng . 28Yer chomatama iTupana Nane na duxx r tamatog chox rngca . naduxgx charngca x r naxca x nachayuxca %ca xnamuxma i nmag r nxca x i max i taguma gxanagr.

    taxre ga ngexetx

    (Mr 10. 46-52; Lc 18.35-43)29R yexguma Ngechuchu nor

    ngex%%choxgu, r muxma ga duxg nawe. 30R yma namacwawa

    k20

    El Nuevo Testamento en Ticuna del Per, 3ra ed. 2008, La Liga Bblica

  • 61

    nartog ga taxre ga ingexetx. Ryexguma nx Ngechuchu yma petx, r tagacNgechuchuna nacage, r anagrg:Pa Corix, Pa Dabtanxx, Cuxtangechatmg! anagrg.31R yema duxg ga Ngechuchuwe r nayangag naiyanangea xgxca x. Natr nmag gayema ingexetx r yexeracNgechuchuna nacage, r anagrg:Pa Corix, Pa Dabtanxx, cuxtangechatmg! anagrg.32R yexguma ga Ngechuchu r yexmanayachichi r naxca x naca ga yema