TÜRKÇE / Noktalama İşaretleri

1

TÜRKÇE / Noktalama İşaretleri

2


3

Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar, Ziya Gökalp…

1) Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna iki nokta konur.


Örnek

4

Kendimi takdim edeyim: Meclis kâtiplerindenim.

2) Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur.


Örnek

5

Hacivat: Yar bana bir eğlence amaaan!Karagöz: Sar bana da bir eğlence amaaan!Hacivat: Ne sarması Karagöz’üm?Hacivat: Ne sarması yahu?

3) Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur.


Örnek

6

– Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda?Ziraatçı sayar:– Yulaf, pancar, zerzevat, tütün... (Falih Rıfkı Atay)

4) Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.


Örnek

7

http://tdk.org.tr

5) Genel Ağ adreslerinde kullanılır.


Örnek

8

56:8=7

100:2=50

6) Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.


Örnekler

9


10

Ne çare ki çirkinliği hemencecik ve herkes tarafından görülüveriyordu da bu yanı...

1) Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.

(Tarık Buğra)


Örnek

11

Arabacı B...’a yaklaştığını söylüyor, ikide bir fırsat bularak arabanın içine doğru başını çeviriyordu.

2) Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.

(Ahmet Hamdi Tanpınar)


Örnek

12

... derken şehrin öte başından boğuk boğuk sesler gelmeye başladı...

3) Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine konur.

(Tarık Buğra)


Örnek

13

Onu o kadar özledim ki…

Hele bir bulunsun…

Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz!

4) Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.


Örnekler

14

Gölgeler yaklaştılar. Bir adım kalınca onukıyafetinden tanıdılar:— Koca Ali... Koca Ali be!.. (Ömer Seyfettin)

5) Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.


Örnek

15

Ünlem ve soru işaretinden sonra üç nokta yerine iki nokta konulması yeterlidir:


Gök ekini biçer gibi!.. Başaklar daha dolmadan. (Tarık Buğra)

Nasıl da akşam oldu?.. Nasıl da yavrucaklar sustu?.. Nasıl da serçecikler yuvalarına sığındı?.. (Necip Fazıl Kısakürek)

16

— Kimsin?— Ali...— Hangi Ali?— ...

6) Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik bırakılan cevaplarda kullanılır.


Örnek

17


18

Ne zaman varırız köye, daha var mı? Zamanın akıp gittiğini fark eden olmadı mı?

1) Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur.


Örnekler

19

Gümrükteki memur başını kaldırdı: — Adınız?

2) Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.


Örnek

20

Yunus Emre (1240 ?-1320), (Doğum yeri: ?)

1496 (?) yılında doğan Fuzuli...

Ankara’dan Antalya’ya arabayla üç saatte (?) gitmiş.

3) Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih gibi durumlar için kullanılır.


Örnekler

21

mı / mi ekini alan yan cümle, temel cümlenin zarf tümleci ise burada soru işareti kullanılmaz:


Akşam oldu mu sürüler döner.

Hava karardı mı eve gideriz.

22

Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona konur:

Çok yakından mı bu sesler, çok uzaklardan mı?Üsküdar’dan mı, Hisar’dan mı, Kavaklardan mı? (Yahya Kemal Beyatlı)


23


24

Sevgili Öğrenciler,

Ayrıntılı bilgi için Türk Dil Kurumunun

yazım kılavuzuna başvurabilirsiniz.


Documents

TÜRKÇE / Noktalama İşaretleri