TURKIYE'DE ARAZI DUZENLEME CALISMALARI

TURKIYE'DE ARAZI DUZENLEME CALISMALARIPROJE SORUMLUSU:Yrd. Do. Dr. Ali ERDHAZIRLAYAN:Ramazan TRK (081206006)

NDEKLER

1-Giri2- Mevcut tarmsal yap ile ilgili problemler 3- Trkiyede Cumhuriyet ncesi Toprak Mlkiyeti4- lkemizde uygulanabilir bir arazi dzenleme politikasnn temel ilkeleri 5-1923 Cumhuriyetin lan Sonras Sre5- Uygulayc Kurumlar6-TRGM Blge Mdrlkleri ve Uygulama Alanlar7-Toprak ve Tarm Reformu Kanunu, 8- Tarm Reformu Kanunu9- 5403 Sayl Kanun10-Dzenleme almalarnn balangc11- Cumhuriyet tarihimizde iftiyi topraklandrma almalar12- Toplulatrma Yaplacak Alanlar13- Arazi toplulatrmasnn salad kazanmlar.14-Sonu15-Kaynaklar.

Milli ekonominin temeli ziraattir. Bunun iindir ki, ziraatte kalknmaya byk nem vermekteyiz. Kylere kadar yaylacak programl ve pratik almalar, bu maksada erimeyi kolaylatracaktr. Fakat, bu hayat ii, isabetle amacna ulatrabilmek iin, ilk nce cidd ettlere dayal bir ziraat siyaseti tesbit etmek ve onun iin de, her kylnn ve btn vatandalarn kolayca kavryabilecei ve severek tatbik edebilecei bir ziraat rejimi kurmak lzmdr. Bu siyaset ve rejimde, nemle yeralabilecek noktalar balca unlar olabilir: Bir defa, memlekette topraksz ifti braklmamaldr. Bundan daha nemli olan ise, bir ifti ailesini geindirebilen topran, hibir sebep ve suretle, blnmez bir mahiyet almas. Byk ifti ve iftlik sahiplerinin iletebilecekleri arazi genilii, arazinin bulunduu memleket blgelerinin nfus kesafetine ve toprak verim derecesine gre snrlandrmak lzmdr. 1 Kasm 1937 M. Kemal ATATRK

Giri lkemizde, 1950 ylnda 2.2 milyon olan iletme says 1990 ylnda 3.9 milyona kmtr. Buna paralel olarak 1950 ylnda 100 dekar olan ortalama iletme bykl 1990 yl itibar ile 59 dekara dmtr. 2001 tarm saym sonularna gre ise ortalama iletme bykl 61 dekar tespit edilmitir. lkemizde; 21.5 milyon para tarm alan bulunmakta ve iletme bana ortalama yedi para arazi isabet etmektedir. Yani iftilerimiz ortalama olarak yedi ayr para arazi zerinde iftilik yapmaya almaktadr. Tarmsal iletmelerde verimlilii byk lde dren arazi paralanmasn; miras ve intikal, hisseli ve blnerek yaplan satlar, kiraclk ve ortaklk, muhtelif amalarla yaplan kamulatrmalar, tarm kesimindeki yksek nfus younluu gibi faktrler etkilemektedir.

Yllara gre iletme byklkleri

Yllar ToplamNfus (milyon)Tarm Nfusu (%)Tarm letmesi (Milyon)Ortalama letme Bykl(hektar)195020.8752.210199156.5413.95.9200162.0363.16.1Mevcut tarmsal yap ile ilgili problemler aadaki ekilde sralanabilir. 1-letme byklkleri yetersiz, 2-ok paral, ekilsiz ve dank parsel yaps (iletmelerin ortalama parsel says 7), 3-Parsellerin byk ounluu ulam ve sulama andan yoksun. Yaplan almalara gre sulama ebekelerinde sulama oran; - yi iletilen tesislerde %66 - yi iletilemeyen tesislerde ise % 33Sonu olarak iyi iletilen tesislerde bile yatrmn %34nden yararlanlamazken, kt iletilen tesislerde yatrmn % 67si kaybedilmektedir.Sulama randmannn dk olmasnn nedenleri aadaki maddeler halinde verilmektedir; 1. Bir ifti birden ok parsele sahip. Trkiye ortalamas 7 parsel. 2. Ortalama parsellerin byklkleri youn tarm yaplmasn engelleyecek lde kk. 3. Mevcut durumda parsellerin % 50den fazlasnn yasal yolu yok. Mevcut yollarn kalitesi sulu artlara geit vermeyecek kadar kt. 4. Parsel ekilleri tarmsal mekanizasyonun ve sulamann ihtiyalarna yant verememektedir. . LKEMZDE UYGULANABLR BR ARAZ DZENLEME POLTKASININ TEMEL LKELER

-Topran verimli bir ekilde iletilmesini, tarmsal retimin artrlmasn, pazarlanmasn, deerlendirilmesini ve milli ekonomiye katksnn artrlmasn salayacak bir tarmsal yap kurmak. -Toprak ve su kaynaklarnn teknik ve ekonomik gereklere gre kullanlmasn, korunmasn salamak slah etmek ve gelitirmek. -Ekonomik iletmeye elvermeyecek ekilde paralanm kk lekli tarm arazilerini mmkn olduu kadar genileterek toplulatrmak, rantabl iletmeler kurulmasn salamak, marjinal iletmeleri ekonomik iletmeler haline getirecek ynde nlemler almak. -Tarm iletmelerinin paralanmalarn nleyerek optimum byklkte iletmeler oluturmak. -Tarm sektrnde var olan nfus basksn azaltc nlemleri alarak, sektr ierisinde gelir dalmn dengeli hale getirmek, sektrdeki kii bana den gelir seviyesini ykseltmek. -Tarm sektrnde rasyonellii geerli hale getirip, Avrupa Birlii ve dier lkelerle rekabet etme ansn artrmak. -Toprak -insan ilikilerinin zellikler tad yrelerde ekonominin ve toplumun ihtiyalarna gre dzenlemeler yapmak, bu yrelerde ekonomik, sosyal ve kltrel gelimeleri hzlandrmak. -Tarma dayal sanayiyi zendirerek istihdam salamak, retilen rnlere katma deer yaratmak Yukarda belirtilen amalarn ou bu gne dek uygulamaya konulmu olan yasalarda ve halen yrrlkte olan yasal dzenlemelerde yer alm amalardr. Belirtilen amalar gerekletirebilmek iin ekonomik, teknik, hukuki ve idari kademelerdeki aralar birbirini tamamlayacak bir anlayla kullanmak; uygulanacak politikalarn devlet politikas haline gelmesini salamak ve uygulamada kurumlar aras egdm gerekletirmek gerekmektedir. Bunu salayabilmek amacyla 2005 ylnda 5403 Sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanunu ad ile yeni bir toprak kanunu yrrle girmitir. Bu Kanunun amac; topran doal veya yapay yollarla kaybnn ve niteliklerini yitirmesini engelleyerek korunmasn, gelitirilmesini ve evre ncelikli srdrlebilir kalknma ilkesine uygun olarak, plnl arazi kullanmn salayacak usl ve esaslar belirlemektir. Trkiyede Cumhuriyet ncesi Toprak Mlkiyeti

Anadoluya g eden Trk boylar Seluklu Devletini kurduktan sonra yeni bir toprak dzenini, Askeri kta Sistemini oluturmutur.

Seluklulardan devralnan bu sistem, Osmanl mparatorluu dneminde daha da gelitirmitir.

Toprak iyeliinin merkezsel otorite elinde bulunmas, Osmanlda feodal yapnn olumasn da engellemitir.

Tanzimat Dneminde toprak iyelii zel iyelie dnmtr.

Osmanl Toprak Dzeni, Medeni Kanunun kabul ile birlikte1926 ylnda kaldrlmtr.

1923 Cumhuriyetin lan Sonras Sre

Cumhuriyetin ilk yllarna kadar tarm topraklarnn ok byk bir blm zerinde zel kiilere mlkiyet hakk tannmamken, 1926 ylnda karlan Trk Medeni Kanunu, topraklarn zel mlkiyet konusu olabileceini kabul etmitir. Ancak topraklarn vatandalar arasndaki dalmndan doan sorunlar Cumhuriyetin ilk yllarndan beri devlet yneticilerinin ilgisini ekmitir. Atatrk 1929 ylnda TBMMni aarken yapt bir konumada iftiye arazi vermek de hkmetin takip etmesi lazm gelen bir keyfiyettir. alan Trk kylsne ileyebilecei kadar toprak temin etmek, memleketin istihsalatn (retimini) zenginletirecek balca arelerdendir demitir. Yine Atatrk, her ifti ailesinin geinecei ve alaca topraa malik olmas behemehal lazmdr. Vatann salam temeli ve imar bu esastadr demitir.Atatrk 1937 meclis al konumasnda ise, Memlekette topraksz ifti braklmamaldr. Bundan daha nemli olan ise, bir ifti ailesini geindirebilen topran hibir sebep ve suretle blnmez bir mahiyet almas, byk ifti ve iftlik sahiplerinin iletebilecekleri arazi geniliini, arazinin bulunduu memleket blgelerinin nfus kesafetine ve toprak verim derecesine gre snrlamak lazmdr grn ileri srerek, Trkiyede ilk toprak reformu ilkelerinin temelini atmtr. (evik, 1989) Uygulayc Kurumlar

1.Toprak skan Genel Mdrl (1945-1984)

2.Toprak ve Tarm Reformu Mstearl (1973-1984)

3.Tarm Reformu Genel Mdrl (TRGM) (1985-)

TRGM Blge Mdrlkleri ve Uygulama Alanlar3083 sayl Sulama Alanlarnda Arazi Dzenlenmesine Dair Tarm Reformu Kanunu 1 Aralk 1984 tarih ve 18592 Sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. Bu kanunun amalarn gerekletirmek zere de 05.03.1985 tarih ve 18685 Sayl resmi gazete de yaynlanan 3155 Sayl Tarm Reformu Genel Mdrlnn Kurulu ve Grevleri Hakkndaki Kanunla Tarm Reformu Genel Mdrl kurulmutur

Trkiyede geni kapsaml bir toprak reformundan sz edilmeye 27 Mays 1960 devriminden sonra balanmtr. 1961 ylnda kabul edilen Anayasann, 37. maddesi, toprak reformu deyimini kullanmadan Devlet, topran verimli olarak iletilmesini gerekletirmek ve topraksz olan veya yeter topraa sahip bulunmayan iftiye toprak salamak amacyla gereken tedbirleri alr. Kanun bu amalarla deiik tarm blgelerine ve eitlerine gre topran geniliini gsterebilir hkmn getirmitir. 1963 ylnda Planl Kalknma dnemine giren Trkiyede Devlet Planlama Tekilat kurulmu, hazrlanan 5 yllk kalknma planlarnda toprak mlkiyet dalmnn iyiletirilmesi, arazi toplulatrmas yaplmas, arazi kullanma sistemlerinin dzenlenmesi gibi hususlara yer verilmise de 1973 ylna kadar toprak reformu tartma ortamnda kalmtr. Ancak 1973 ylnda 1757 sayl Toprak ve Tarm Reformu Yasas kabul edilerek ilk uygulamalara anlurfa ilinde balanmtr. Olduka kapsaml olarak hazrlanan TTRY toprak ve tarm reformunu toprak mlkiyet dalmnn, tasarruf (kullanm) ve iletme eklinin ve iletmelerle ilgili yapnn, verimlilik ve sosyal adalet ilkelerine uygun olarak dzenlenmesi eklinde tanmlamtr. TTRY genelde temel esas gerekletirmeye ynelmitir. (Karaosmanolu, 1971 -Toprak ve Tarm Reformu Kanunu, 1982 ylnda kabul edilen yeni Anayasada, mlkiyet hakk (Madde 35), toprak mlkiyeti (Madde 44), tarm ve hayvancln korunmas (Madde 45) ve kamulatrma (Madde 46) gibi tarmn temel konularnda neler yaplabilecei ak bir ekilde belirlenmitir. Anayasann yukarda belirtilen maddelerine dayanarak 22.11.1984 tarihinde karlan 3083 sayl yasa, Sulama Alanlarnda Arazi Dzenlemesine Dair Tarm Reformu Kanunu adyla yrrle girmitir. Bu yasayla; Gneydou Anadolu Blgesinde (anlurfada) Toprak ve Tarm Reformu Yasasnn iptal edilmesiyle yarm kalan ilemlerin srdrlmesi amalanmtr. Gerek 4753, gerek 1757 sayl yasalar ilk kabul edildikleri hali ile olduka kapsaml kamulatrmalar yaplmasn ngren ve mlkiyet hakknn kk iftiler ile tarm iileri lehine dzenlendii toprak reformuna odaklanm yasalardr. - Tarm Reformu Kanunu, 3083 sayl yasa ise Toprak Reformu kavram ile birlikte, tarmn bnyesindeki temel aksaklklar gidermeye ynelik tedbirleri ihtiva eden, teknolojik gelime ve iktisadi verimlilii dikkate alan, ifti gelirlerinin ykseltilmesini amalayan Tarm Reformu kavramn da kapsamaktadr. Tarm Reformu Genel Mdrl, 3083 sayl Sulama Alanlarnda Arazi Dzenlenmesine Dair Tarm Reformu Kanunu uyarnca, Bakanlar Kurulu Karar ile uygulama alan ilan edilen yerlerde, 3083 sayl Kanunun ama bal altndaki 1. maddede belirtilen hkmler erevesinde faaliyetlerini srdrmektedir. Bu hkmleri iki temel blmde deerlendirmek mmkndr. Birinci blmde kamulatrma, arazi datm, arazi toplulatrmas, arazi kiralamas gibi mlkiyetle ilgili dzenlemeler, ikinci blmde ise topran verimli ekilde iletilmesi, iletilmesinin korunmas, tarmsal retimin artrlmas, tarmda istihdam imkanlarnn gelitirilmesi, iftilerin desteklenmesi ve eitilmesi, yerleim yerlerinin dzenlenmesi gibi iktisadi verimlilik ilkeleri yer almaktadr. 3.7.2005 tarihinde dzenlenen 5403 Sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanunu ile Tarm ve Kyileri Bakanlna arazi toplulatrma yapma ve yaptrma yetkisi verilmitir. 09.02.2007 tarih ve 26429 sayl Resmi Gazetede 5403 sayl Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanununun 17. maddesinde deiiklik ieren 5578 sayl kanun yaymlanarak, Arazi toplulatrmas (AT) ve Tarla ii gelitirme hizmetlerinde (TGH) DS Genel Mdrlnn kendi sulama alanlarnda arazi toplulatrmas yapmasna olanak salanmtr. 3083 sayl Kanun ile Tarm Reformu Genel Mdrl, 5286 sayl Kanun ile l zel dareleri, (5286 sayl Yasa ile 3202 deki grev ve yetkiler stanbul ve Kocaeli illerinde Bykehir Belediyelerine dier vilayetlerde ise il zel darelerine braklmtr.) 5403 sayl Kanun ile Tarm ve Kyileri Bakanl, 5578 sayl Kanun ile ilgili Kamu Kurum ve Kurulular zel Arazi Toplulatrmas yapabilmektedir. 5403 Sayl Kanun, DZENLEME ALIMALARININ BALANGICI Trkiyede ilk defa arazi toplulatrma uygulamalar Konya ili umra ilesinin Kargn kynde balamtr. Burada yaplan toplulatrma dar anlamda yaplm olup sadece parsellerin gruplandrlmas eklinde olmutur. Tarmsal bnyenin tespiti ve kymetlendirme ettleri yaplmamtr. iftilerin balangta bu almalara inanmadklar gibi toplulatrmaya da tepki gstermiler ve kabul etmemilerdir. Ancak iftilerle grlerek arazi toplulatrmasnn ne demek olduu, uyguland zaman evreye ve insanlara salad yararlar anlatlm ve ilk toplulatrma almalar bu ekilde balamtr. Ayn kyde 1961-1972 yllar arasnda II.esas sulama ebekesi altnda bulunan toplam 6.000 ha alannn toplulatrlmas yaplm ve her snf arazi kendi ierisinde toplulatrmaya alnmtr.

-Arazi toplulatrma almalarna teknik ve hukuki ynden yeterli kanuni mevzuatn ve teknik elemanlarn bulunmay nedeniyle 1963-1964 yllar arasnda ara verilmitir. -1964 ylnda D.P.T ile Birlemi Milletler Tarm Tekilat (FAO) nun birlikte yrttkleri aratrma projesi ierisinde toplulatrma almalarn Antalya, Burdur ve Isparta llerini ierisine alan blgede tarmsal alt yapnn gelitirilmesi iin alnacak tedbirler aratrlm ve arazi toplulatrmas ynnden geni ettler yaplarak rnek planlamalarda bulunulmutur. Bu blgede pilot saha olarak Antalya-Aksu-Sa Sahil sulama ebekesi iinde 134.4 ha alan toplulatrlmtr.

1967 ylnda Manisa zmir llerinde bulunan Turgutlu, Manisa ve Menemen ovalarnda sulamann gelitirilmesi ve tarmsal retimin arttrlmas iin Aa Gediz Sulama Projesi ierisinde arazi toplulatrma almalarna geni yer verilmitir. Daha sonra bu projenin esasn arazi toplulatrmas oluturmu ve finansmann Avrupa Yatrm Bankasnn zerine almas nedeniyle TGH nin arazi toplulatrmal olarak yaplmas art getirilmitir. 1965 ylnda ller Bankas tarafndan zmir-Manisa Yresindeki arazi toplulatrma projeleri yaplmtr. 1966 ylnda Burdur iline bal Bucak lesinin ncirdere kynde 613.6 halk alanda toplulatrma uygulanmtr.

DSce inaat srdrlen Harran Ovasndaki 150 000 halk alanda arazi toplulatrma almalar GAP daresi Bakanl ve Tarm Reformu Genel Mdrlnce yrtlmektedir.Toplulatrma projelerinin uygulanmasna 1988 ylnda balanm olup, ncelikle Ceylanpnar ilesi kicrcp Blgesinde 20 700 ha alandaki almalar tamamlanmtr ve 1990 ylnda tescilleri salanmtr. Ayn yllarda etd almalar sonunda Harran Ovas genelinde toplulatrma projeleri yaplmasna karar verilmitir.

GAP Blge Kalknma daresi Bakanl ile Toprak Reformu Genel Mdrlnce Harran Ovasnda sulamaya alacak,20 024 halk blgede toplulatrma 1995 yl hasat dnemi sonunda tamamlanm, yer teslimi yaplmtr.Harran Ovas almalar ayr proje olarak yrtlm 20 024 halk alana ilave olarak, anlurfa merkez ile snrlar iinde 45 750 ha alan ve 69 ky kapsayan alanda tescil ilemleri de 1996 ylnda tamamlanm ve yer teslimleri yaplmtr.42 703 halk alan ve 65 ky kapsayan 2. Projede ise tescil ve yer teslimi yaplm, tescil ilemleri 1996 ve 1997 yllar iinde tamamlanm, yeni parseller sahiplerine teslim edilmitir.Yukarda belirtilen alanlarda, ortalama parsel bykl toplulatrmadan nce 13 da iken, toplulatrma sonrasnda, 73 da kmtr. (Bu ortalama, DS sulama projelerinin parselleri paralad dikkate alnarak hesaplanmtr.)

Trkiye genelinde 2009 yl sonu itibariyle, 42 il 150 ile ve 2.590 adet yerleim biriminde; 692.000 ha alanda arazi toplulatrma almas bitirilmi; 160 adet kyde 12.281 adet topraksz ve az toprakl ifti ailesine 81.881 ha hazine arazisi datlm; 2.027.994 ha alanda toprak snf tespiti yaplm; 1.732.189 ha alanda arazi kullanm planlamas almas tamamlanm; 7 ilde 117 kyde ky imar planlamas almas bitirilerek 10.422 adet parsel retilmitir (Anonim, 2009g).

zamanlarda mevzuat ve yasa deiiklikleri yaplarak, toplulatrma almalar srdrlmtr. O gnden bugne toplam 582.000 hektar da arazi toplulatrmas tamamlanmtr. Bu miktar kesinlikle yeterli deildir. 1961-2002 Yllar arasnda450 423 hektar2003-2007 Yllar arasnda131 577 hektar TOPLAM582 000 hektarhalesi yaplm devam eden 430 000 hektar

Cumhuriyet tarihimizde iftiyi topraklandrma almalar

3083 SAYILI SULAMA ALANLARINDA ARAZ DZENLENMESNE DAR TARIM REFORMU KANUNU Madde 1 Bu Kanunun amac sulama alanlar ile Bakanlar Kurulunca gerekli grlen alanlarda; a) Topran verimli ekilde iletilmesini,iletilmesinin korunmasn, birim alandan azami ekonomik verimin alnmasn, tarm retiminin srekli olarak artrlmasn, deerlendirilmesini ve buralarda istihdam imkanlarnn artrlmasn, b) Yeterli topra bulunmayan ve topraksz iftilerin zirai aile iletmeleri kurabilmeleri iin Devletin mlkiyetinde bulunan topraklarla topraklandrlmalarn, desteklenmelerini, eitilmelerini, salamaktr.

Trkiyede tarla vasfnda hazine adna kaytl arazilerin illere gre dalm Toplulatrma Yaplacak Alanlar

Ekonomik sulanabilir arazi toplam DS kaynaklarnda 8,5 milyon hektar olarak verilmektedir. Bu miktar teknolojik gelimelerle birlikte bir miktar art gsterecektir, ancak bu konuda yaplm bir alma olmadndan sulamaya alacak alan 8,5 milyon hektar olarak alnmtr. Bu gne kadar yaklak 5 milyon hektar arazi sulamaya alm, 3,5 milyon hektar araziye sulama hizmeti gtrme almalarna devam edilmektedir. Bu gne kadar yaklak 1,0 milyon hektar sulanan arazide arazi toplulatrma uygulamas tamamlanmtr.

Uydu grntleri kullanlarak yaplan almya gre Trkiyede toplam 14 milyon hektar sulu ve kuru tarm arazisinde arazi toplulatrmas uygulamalarna ihtiya duyulmaktadr. Trkiyede arazi toplulatrmas potansiyel alanlarn konumsal dalm aada verilmitir.

Buna gre, toplulatrma hedefi ncelik srasna gre aadaki gibidir;-Sulamaya alacak 3,5 milyon hektar arazinin DS ile uyumlu olarak tamamlanmas,-Sulamaya alm 4,0 milyon hektar arazinin toplulatrlmas,-Geriye kalan 5,5 milyon hektar kuru tarm arazilerinde arazi toplulatrlmas yaplmas gerekmektedir.

Arazi Toplulatrmas almalarnn Salad Kazanmlar

Trkiyede sulamaya alm ve alacak olan 7,5 milyon hektar arazinin tamamlandnda beklenen kazanm aadaki gibi hesaplanmtr. Yllk Srekli Kazanmlar Ulam Kazanmlar: 1,10 Milyar YTL rn Art Kazanmlar : 10,10 Milyar YTL Toplam: 11,20 Milyar YTLSrekli Olmayan Kazanmlar Sulama Yatrmlar Kazanmlar : 18,20 Milyar YTL Kamulatrma Kazanmlar : 7,00 Milyar YTL Toplam: 25,20 Milyar YTL

ifti Kazanmlar Ky merkezi ile parseller arasndaki ulamda azalma olmakta ve yol kalitesi iyilemektedir. Buradan yoldan kazanm hektara 25 Litre/Yl olmaktadr. Parsel ii makine i veriminde nemli artlar olmaktadr. Kazanm hektara 25 Litre/Yl olmaktadr. Arazi paralanmalarndan dolay kullanlamayan veya youn tarm yaplmayan alanlar yeniden tarma kazandrlmaktadr. Snr uzunluklarnda nemli azalmalar olmakta, snr kayplar azalmakta ve net kullanlan alanda %5-6 civarnda art olmaktadr. Net kullanlan alan kazanm yaklak 450.000 hektar olacaktr.

SOSYAL KAZANIMLAR Hisselilik, sulama ve ulamdan kaynaklanan sosyal huzursuzluklar nlenmekte, yarg yk azaltlmaktadr. DEMOKRATK KAZANIMLAR: ifti mlklerinin deiimi esasna dayanan ve yerel halkn katlm ile gerekletirilen arazi toplulatrma almalar ile iftilerin; Birbirleri ve devlet kurulular ile istee bal ortak alma, Geleneksel yaplanmadan uzaklama, Planlama ve organizasyonlara katlma, gibi gelimeler salanmaktadr.

EVRESEL KAZANIMLAR: Arazi dzenlemeleri srasnda doa deeri yksek alanlar iin gerekli dzenlemeler yaplarak evrenin korunmas salanmaktadr. Tarmda kullanlan enerjinin azaltlmasndan dolay sera gaz salnmlar azalmaktadr.

KAMU KAZANIMLARI Tarmsal altyap yatrm bedelinde % 35 tasarruf salanmaktadr. Toplulatrma ile sulama oran en az %30-35 artmaktadr. Salad dier fayda ve olumlu etkileri u ekilde sralanabilir

- Nfus art, miras,alm-satm, kiraclk, ortaklk gibi nedenlerle ortaya kan arazi parall ve danklln ortadan kaldrarak iletmeleri rasyonel bykle getirmektedir. - ok paral oluun ortaya kard tarla snr, yol ve su arklarndan doan arazi kayplarn azaltmaktadr. - Kk parsellerde, ekim esnasnda tarla snrna fazla yaklalmama nedeniyle doacak rn kayplarn azaltmaktadr. - Toplulatrmadan sonra, parseller daha byk ve ekilleri daha dzgn olacandan, makineli tarm daha kolay yaplmakta ve giderlerde nemli oranda azalmalar olmaktadr. - Kk parseller bir araya getirilecei iin, iletme merkezi ile parseller arasndaki uzaklk azalmakta ve buna bal olarak ulam giderleri azaldndan, zaman, iilik ve yakttan tasarruf salanmaktadr. - Parsel says azald, ekilleri dzeldii ve byklkleri artt iin tohum, gbre, ila gibi tarmsal girdiler, daha optimal bir dzeyde kullanlmaktadr. - Sulama projelerinin uygulanmasnda, eski dank ve ekilsiz parsellerin snrlarna bal kalma zorunluluu olmayacandan, yatrm giderlerinden tasarruf salanmaktadr. - Her par selin yola ve kanala snr olacandan sulama ve ulam randman artmaktadr. - Parsellerde mtereklikten doan huzursuzluklar giderilmektedir. - Ky snrlar s ab it noktalara dayandrlarak, kyler arasndaki snr ihtilaflar ortadan kalkmaktadr. - Varsa. dank ve mterek haldeki Hazine arazisi birletirilerek datma hazr hale getirilmektedir.

Sonu1970 li yllarn sonuna kadar Trkiye bir tarm lkesi olmaya devam etmitir. 1980 li yllarda balatlan sanayi ve hizmet sektrndeki gelimeler sonu verdi ve Trkiye sanayi ve hizmet sektrnde Avrupa Birlii lkeleri ile rahatlkla rekabet edebilir bir duruma gelmitir. Ayn eyler tarm sektr iin kolaylkla sylenemez. Bunun en nemli nedeni sanyi ve hizmet sektrlerinde olduu gibi tarm sektrne de yapsal iyiletirmeler iin destek verilmemesidir. Tarm sektrnde destekler daha ok iftilere dorudan yardmlar eklinde olmutur. Yapsal iyiletirmeler yaplmadan salanan bu yardnmlar iftilerin ayakta kalmasnda ok nemli bir yer tutmaktadr. Ancak kalc zmleri de oluturamamaktadr. Tarm sektrnn de AB lkeleri ile rekabet edebilir bir duruma gelebilmesi iin ncelikle tarmsal yapnn iyiletirilmesi gerekemektedir. Bu alanda en nemli ara ise arazi toplulatrmas dr. Bu nedenle arazi toplulatrmas almalarnn bir an nce tamamlanmas gerekmektedir.

DEMREL,Z., 2005, Krsal Toprak Dzenlemesi, YT, N.DN. 05.0749. STANBULTarm reformu genel mdrl internet sitesihttp://www.tarimreformu.gov.trErdi, A., ay, T., zkan, G., .Trkiye.de yaplan Arazi Dzenleme almalarnn Hedefler ve Uygulamalar Asndan Deerlendirilmesi., GAP Blgesinde Arazi Top. Uyg. Ve Sorunlar Semp., Harran niversitesi, 1999, anlurfa.Yldz, N., (1977). Arazi Toplulatrmas ve Yeniden Krsal Alan Dzenlemesi. YT Yaynlar ss:167.stanbul

Kaynaklar: