Uspon države Nemanjića

Sinovi Stefana Prvovenčanog

• Stefana Prvovenčanog su na prestolu nasledili njegovi sinovi: Radoslav, Vladislav i Uroš

• Smene su bile uslovljene odnosom srpskih kraljeva prema susednim državama, koje su dobijale ili gubile politički uticaj

• Stefana Prvovenčanog je prvo nasledio njegov sin Radoslav, koji je vladao od 1228.god. do 1234.god.

• On je bio oženjen ćerkom epirskog despota i u politici se potpuno vezao za Epirsku despotovinu

• U svom oslanjanju na Epir, on je ugrozio autokefalnost srpske arhiepiskopije, oslanjajući se na Ohridsku arhiepiskopiju

• Kralj Radoslav (oko 1192-oko 1235)

• Potpisivao se vizantijskim carskim nadimkom “Duka”

• Poraz Epirske despotovine u ratu sa Bugarskom doveo je do smene na prestolu.

• Radoslava je nasledio brat Vladislav, koji je vladao od 1234.god. do 1243.god.

• Vladislav je bio zet bugarskog cara i on se oslanjao na Bugarsku.

• 1236.god., na povratku iz Svete zemlje, umro je u Trnovu Sava Nemanjić

• Njegove mošti su iz Trnova prebačene u manastir Mileševu, zadužbinu kralja Vladislava

• Njegova smena na prestolu bila je posledica slabljenja bugarskog uticaja, nakon najezde Mongola 1241-1242.god.

• Kralj Vladislav (oko 1198- oko 1267.god.)

• Manastir Mileševa

• Freska Beli andjeo, najpoznatija freska iz manastira Mileševa

• Kralja Vladislava svrgnulo je krupno plemstvo i na vlast dovelo je najmladjeg sina Stefana Prvovenčanog, kralja Uroša I, jedinog iz braka sa Anom Dandolo.

• On je vladao od 1243.god do 1276.god. • Za vreme njegove vladavine Srbija nije postigla

uspehe u spoljnoj politici• Srbija je sa severa bila ugrožena od Ugarske• Od 1261.god., na jugu se obnavlja Vizantija, sa

dinastijom Paleologa

• Njegov upad u Ugarsku 1268.god. završen je porazom i njegovim zarobljavanjem

• Uroš I morao je da prizna vazalne obaveze prema ugarskom kralju

• Njegov stariji sin Dragutin oženjen je madjarskom princezom; Dragutin je tada dobio prestolonaslednu titulu “mladog kralja”, po uzoru na Ugarsku

• Uroš I podigao je manastir Sopoćane, a njegova žena Jelena Anžujska manastir Gradac

Kralj Dragutin (1276-1282)

• Nezadovoljan svojim položajem, mladi kralj Dragutin je organizovao pobunu protiv oca, uz pomoć Madjara i porazio ga u bici kod Gacka 1276.god.

• Dragutin je vladao od 1276.god. do 1282.god. • On je takodje bio podložan stranim uticajima,

pokušao je da vodi antivizantijsku politiku a oslanjao se na Madjarsku.

• Prilikom jednog lova on je pao sa konja i slomio nogu, ta povreda ga je učinila privremeno nesposobnim da vlada.

• Zato je on 1282.god. na saboru u Deževu predao presto svom bratu Milutinu, verovatno uz dogovor da Dragutinovi sinovi kasnije naslede presto.

• Dragutin je zadržao deo teritorija u zapadnoj Srbiji

• On je od Madjarske dobio na upravu teritoriju Mačvanske banovine i Beograd, koji se prvi put našao u sastavu srpske države.

• U istorijskim izvorima on se naziva i “sremski kralj”

• Kralj Dragutin (oko 1253-1316)

• Zajedno sa bratom Milutinom ratovao je protiv bugarskih velikaša i stigli su do Vidina, na Dunavu (nakon što su Bugari i Tatari spalili manastir Žiču)

• Sagradio je crkvu Sv.Ahilija u Arilju

Kralj Milutin (1282-1321)

• Milutin je sproveo velika osvajanja na račun Vizantije, koristeći gradjanske ratove u Vizantiji

• Posebno značajna osvajanja sproveo je u Makedoniji, granicu je uspostavio na liniji vizantijskih gradova Ohrida, Prilepa i Štipa

• Kralj Milutin (oko 1253-1321.god.)

• Milutinova politika prema Vizantiji promenjena je nakon sklapanja sporazuma 1299.god.

• Prema ovom sporazumu Milutin se oženio vizantijskom princezom Simonidom, a teritorije koje je osvojio zadržao je kao miraz

• Početkom 14.veka zaoštravaju se odnosi braće Dragutina i Milutina, dolazi do sukoba, koji su trajali od 1301.do 1312.god, praktično bez pobednika i svako je nastavio da vlada svojom državom.

• Posle Dragutinove smrti, 1316.god. nasledio ga je sin Vladislav, ali ga je Milutin zatvorio i oteo mu teritorije

• Proširenje Milutinove države do Save i Dunava dovelo je do sukoba sa Ugarskom, tako da su Madjari ponovo pripojili Mačvu i Beograd

• Milutin je pripadao bočnoj lozi Nemanjića• Kako bi obezbedio presto svojim naslednicima,

on je naglašavao svoje pravo na presto i vezu sa pradedom, Stefanom Nemanjom

• U tu svrhu Milutin je podigao crkvu Bogorodičinim roditeljima Joakimu i Ani u okviru Studenice, takodje je podigao i Bogorodičinu crkvu u Hilandaru

• Za vreme njegove vladavine srpskom crkvom upravljao je arhiepiskop Danilo II, koji je napisao Žitija kraljeva i arhiepiskopa srpskih

• Milutin se smatra najvećim graditeljem medju Nemanjićima (sagradio je oko 40 crkava i manastira)

• Pod uticajem “renesanse Paleologa” u Vizantiji, u srpskoj kulturi nastaje novi arhitektonski stil gradnje-srpsko-vizantijski stil.

• Najznačajnije zadužbine kralja Milutina su manastiri: Bogorodica Ljeviška, Gračanica, Banjska, Staro Nagoričino

• Za vreme njegove vladavine, krajem 13.veka Peć postaje sedište arhiepiskopije

• Manastir Gračanica• Podignut je izmedju

1315 i 1321.god.