VENÖZ YETMEZLİKTEN KORUNMA SAĞLAYABİLİRMİYİZ?

Prof. Dr. Turan EGETrakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi, Edirne

VENÖZ YETMEZLİK NEDİR?

Ven duvarlarının ve kapakların primer bozuklukları

Geçirilmiş trombozlar

Reflü - Obstrüksiyon

Venöz hipertansiyon

Semptom ve bulgular

Fizyoloji Normal kişide (A)

İstirahatte ayak venöz basıncı 80-90 mmHg

Egzersiz ile basınç 20-30 mmHg (>%50)

Egzersiz sonrası basıncın normale dönüşü > 20 sn

Derin venöz yetmezlik (B) Egzersiz ile basınç azalması

<%50 Egzersiz sonrası basıncın

normale dönüşü < 20 sn

Venöz hipertansiyon

Lökosit-endotel etkileşimi

Shear stress

Kronik inflamasyon Dolaşan lökositlerin endotel adezyonu

Lökositler endotel bariyerini geçerek ven duvarı ve kapaklardaki parankime ulaşır

Makrofajlardan salınan matriks metalloproteazlar elastin ve kollojeni parçalarlar

Bunun sonucu ven duvarı uzar ve kıvrımlı olur

Ven kapakları perfore olur, yapısı bozulur

Bu değişiklikler makroskobik ve anjioskobik görülebilir

Fizyopatoloji

Venöz hipetansiyonun oluşturduğu kronik inflamasyon bulguları önemlidir

KORUNMA NASIL OLMALIDIR?

Etiyolojik faktörlere göre

ETİYOLOJİK FAKTÖRLER

Hastanın yaşı Cinsiyeti (Kadın) Mesleği Daha önceden geçirdiği

hastalıklar OKS kullanımı Menapoz durumu Aile öyküsü Geçirilmiş DVT

Obezite Fizik inaktivite Sigara Gebelik Bacaklarda injury Kronik konstipasyon Sürekli oturma veya

ayakta durma Sürekli dar kıyafetler

giyme alışkanlığı

KRONİK VENÖZ YETMEZLİK

PRİMER SEKONDER

VENÖZ HİPERTANSİYON

%90

%66

%10

%34

SEKONDER VENÖZ YETMEZLİK

DVT

DVT PROFLAKSİSİ

KORUNMA

RİSK FAKTÖRLERİNİN ANALİZİ

ÖNLENEBİLİR

PRİMER VENÖZ YETMEZLİK

Hastanın yaşı Cinsiyeti Menapoz durumu Aile öyküsü Gebelik

Mesleği Bacaklarda injury Sürekli oturma veya

ayakta durma Sürekli dar kıyafetler

giyme alışkanlığı Fizik inaktivite OKS kullanımı Obezite Sigara Kronik konstipasyon

ÖNLENEMEZ ÖNLENEBİLİR

•Yaşlılarda daha sık•Kadınlarda daha sık•Gebelikte daha sık•Multipar kadınlarda daha sıktır

NASIL KORUNABİLİRİZ?

Kompresyon uygulayarak korunma

Yaşam tarzı değişiklikleri

Giyim tarzı değişiklikleri

Spor

İlaçlar

1- KOMPRESYON TEDAVİSİ

Elastik destek En önemli noktadır Bandaj veya varis çorabı Genişleyen venlerin çaplarını daraltarak

kapak fonksiyonlarını düzeltir Mikrosirkülasyonu düzelterek ödemi

azaltır 20 mmHg’lık basınç

Kan akım hızı %79 artar

Elastik Bandaj

Ne kadar dikkatle sarılırsa sarılsın, baskı bacağın tümünde tam dengeli olarak ayarlanamaz

Ayrıca sargılar hareketle kısa zamanda kayarak ve şekil değiştirerek dolaşımı bozabilirler

Genelde hastane ortamında tercih edilirler

Varis Çorabı Genişlemiş yüzeysel venleri

baskılar, basıncı azaltır, kanı sağlam venlere yönlendirir

Kas pompa fonksiyonuna yardımcı olur

Ödemi azaltır Yakınmalar azalır veya

kaybolur VÇ sabah yataktan

çıkmadan giyilmesi en uygunudur

VÇ yatarken giyilmesine gerek yoktur

Genelde orta basınçlı (20-30 mmHG) tercih edilir

Aralıklı Pnömotik Kompresyon

Ülser, ödem veya her ikisinde

Massif ödem veya morbid obez durumlarında faydalı

Kompresyon uzunlamasına aralıklı olarak bölgesel basınç uygulama prensibi

Basınç kademeli olarak ilerler

Özellikle kontrol edilemeyen dirençli ülserler

2- YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ

Uzun süre sabit ayakta kalmaması

Uzun süre sandalyede oturmaması

Sıcaktan kaçınması (sıcak hava, sıcak banyo, kaplıca)

Banyo sonrası bacaklara soğuk duş uygulaması

Bacakların sık sık eleve edilerek dinlendirilmesi

Sigara bırakılmalı

Elevasyon Günde 3-4 kez, 30 dakika

Egzersiz Anti staz egzersizleri

Parmak ucunda Topuklar üzerinde

Yürüyüş Her gün en az 30 dakika Plantar toplayıcı venlerin kompresyonu

Cilt bakımı Kremler ile cilt bakımı Ülser gelişimini önleme

DİYET

OBEZİTE Kadınlarda; BMI>30 ise variköz venler 3 kat artar

Karbonhidrat ve az lifli gıda alımı KVY’i arttırır

Barsak pasajı için lifli gıda alımı

Doymuş yağlar ve trans yağlar, serbest radikal oluşumuna neden olur ve inflamasyonu tetikler

Sodyum alımı azaltılmalıdır (sıvı tutulumu ve ödemi arttırır)

3- GİYİM

Alçak topuklu ayakkabı (<3 cm)

Dar ve sıkı kıyafetler giyilmemeli

Sıkı iç çamaşırı giyilmemeli

Solunumu kısıtlayıcı giysiler giyilmemeli

4- SPOR

Baldır kas pompa fonksiyonu

Uygun olan spor

Ayak bileği, baldırda ritmik hareketler

Derin inspirasyon

Yüzme

Uygun olmayan spor

Karın içi basıncı arttıranlar

Ani akselerasyon- deselerasyon gerektirenler (Tenis, Top oyunları)

Varis çorabı ile yapılabilir

5- MEDİKAL KORUNMA?

MEDİKAL TEDAVİ?

VENÖZ YETMEZLİK

KRONİK İNFLAMASYON

İNFLAMASYONU AZALTICI ÖZELLİKLERİ MEVCUT

Diosmin İnflamatuvar reaksiyonları inhibe eder

Lökosit-endotel etkileşimini azaltarak vasküler geçirgenliği azaltır

Bradikinin’in oluşturduğu kapiller permeabileteyi azaltır

Kalsiyum dobesilat

Serbest oksijen radikallerini azaltır

Endotel hücrelerinin deskuamasyonunu azlatır

Kapiller fonksiyon bozukluklarını düzeltir

Okserutin

Endotel hasarını düzeltir

Nötrofillerin hasarlı endotele yapışmasını önler

Lenfositlerin salgıladığı oksidan maddeleri ortadan kaldırır

Mikrovasküler permeabiliteyi azaltır

Kronik venöz yetmezlikte hasarlı endotel (üstte). Okseutin sayesinde hasarı onarılmış endotel (altta).

Tedavi zamanlaması

Sonuç olarak; KVY’de venöz hipertansiyon esastır

Kronik inflamasyon bulguların oluşumunda önemlidir

Mikrovasküler disfonksiyon vardır

Bunun sonucu ekstremitede sıvı artışı vardır

Sonuç olarak; Korunmada ise;

DVT proflaksisi Kompresyon uygulamaları Yaşam tarzı değişiklikleri Giyim tarzı değişiklikleri Spor aktivite Medikal korunma

ile hastalığın ilerleyişi yavaşlatılabilir

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER