WALKI O GRANICĘ WSCHODNIĄ

Spór o kształt Rzeczypospolitej• Brak wspólnego programu stronnictw politycznych, dotyczącego granic niepodległego państwa• Roman Dmowski stojący na czele ND (Narodowej Demokracji) ogłosił koncepcję inkorporacji, która polegała na :

Polonizacji osób o innej narodowości, w celu utworzenia państwa jednego narodu.

Wcieleniu ziem do Polski : - Od zachodu : Górnego Śląska, Wielkopolski, Pomorza Gdańskiego oraz

większość Prus - Od wschodu : Litwy, Galicji Wschodniej oraz terenów po rzekę Berezynę Pozostałe ziemie dawnej RP miały zostać włączone do Rosji Mniejszości słowiańskie miały być poddane polonizacji, a Niemcy i Żydzi

skłonieni do emigracji

Koncepcja federacyjna

• Została ogłoszona przez Jozefa Piłsudskiego• Zakładała utworzenie państwa wielonarodowego, sąsiadującego z Litwą i Ukrainą• Zamierzano udzielić pomocy Litwie i Ukrainie czego skutkiem miał być związek państw pod przewodnictwem RP, niestety Litwini i Ukraińcy w obawie przed dominacją Rzeczypospolitej, byli sceptycznie nastawieni do koncepcji federacyjnej

Wojna polsko - ukraińska• Ukraina ogłasza niepodległość, powstaje Ukraińska Republika Ludowa• 9.02.1918 – Traktat Bbrzeskiziński, Ukraina zrzeka się roszczeń do Austro - Węgier Galicji Wschodniej• Cały region miał charakter wielonarodowy, więc wyznaczenie granicy etnicznej bez konfliktów było niemożliwe, co podsycało istniejący konflikt między Polską, a Ukrainą• W nocy z 31.10 – 1.11.1918 Ukraińcy zajęli Galicję Wschodnią z Lwowem, co wywołało opór Polaków• W walce udział wzięła patriotyczna młodzież oraz nieliczni wojskowi, wkrótce część miasta została zabrana Ukraińcom•1919 – Błękitna Armia gen. Józefa Hallera wyparła siły ukraińskie za rzekę Zbrucz• 1923 – Galicja Wschodnia zostaje uznana za część państwa polskiego

Wyprawa kijowska

Symon Petlura

• 1919 – Pierwsze Starcie Armii Czerwonej z Polakami, po czym Piłsudski nakazał wstrzymać atak• Negocjacje Polaków z Bolszewikami dotyczące respektowania niepodległości RP, które zostały opóźnione przez Rosjan w celu skierowania większych sił w walce z polską• kwiecień 1920 – ataman Symon Petlura zawiera porozumienie z Piłsudskim. URL uznaje prawo Polaków do Galicji Wschodniej• Zajęcie Kijowa przez polskie i ukraińskie wojska, bez walki

Atak Bolszewików• 1920 – atak wzmocnionej Armii Czerwonej na wojska polskie, przez co straciliśmy Kijów • 1.07 – powołano Radę Obrony Państwa, na jej czele stanął Józef Piłsudski• 5.07.1920 Władysław Grabski wystąpił o pośrednictwo z Rosją co wiązało się z zawieszeniem broni przez Polaków i rozejmem wzdłuż linii Curzona (linii drugiego rozbioru), oddania Wilna Litwie• 28.07.1920 – w opanowanym przez Armię Czerwoną Białymstoku bolszewicy powołują Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski z Feliksem Dzierżyńskim i Julianem Marchlewskim na czele

Feliks Dzierżyński

Julian Marchlewski

Bitwa Warszawska• Armia czerwona dociera w 1920 pod Włocławek i Toruń dopuszczając się wielu zbrodni• W Polsce powstała licząca 100 tys. żołnierzy ochotnicza ramia• Działania zbrojne niedaleko Warszawy rozpoczęły się 13 sierpnia• 16 sierpnia Polacy przystąpili do ataku, przez co sytuacja Bolszewików stała się krytyczna • Dzięki sukcesowi wojsk polskich, bolszewicy zostali wycofani za Bug• 31.08.1920 – W bitwie pod Komarowem polskie wojska pokonały Armię Konną Budionnego

Armia Konna Budionnego

Pokój Ryski• 22 – 28.09.1920 – Polacy odnoszą kolejne zwycięstwo, tym razem w bitwie nad Niemnem• Rozbito cztery armie radzieckie• Z braku możliwości całkowitego pokonania Armii Czerwonej Polacy zgodzili się na rozejm, obowiązujący od 18.10.1920• Rozmowy pokojowe miały miejsce w Rydze, porozumienie zawarto 18.03.1921• Niestety pokój ryski uniemożliwiał prowadzenie federalnej polityki wschodniej przez Józefa Piłsudskiego

Polska delegacja

Wileńszczyzna• Na początku XX wieku w Wilnie ponad połowę ludności stanowili Polacy• Odzyskanie Wilna stało się trudne ze względu na postanowienia ze Spa• Po polepszeniu sytuacji frontowej Piłsudski polecił gen. Lucjanowi Żeligowskiemu wzniecenie pozornego buntu przeciwko polskim władzom• 9.10.1920 – dywizja polsko – litewska opanowała Wilno i stworzyła tam tzw. Litwę Środkową, która przez 2 lata była niezależna• Ostatecznie sprawa stolicy Litwy negatywnie wpłynęła na stosunki obu krajów, sytuacja poprawiła się dopiero w 1938 roku, gdy Polacy wystosowali ultimatum

Lucjan Żeligowski

Informacje dodatkowe

Amerykańska Eskadra Myśliwska im. Kościuszki

Grupa lotników z eskadry Kościuszki. W górnym rzędzie znajduje się dowódca, pułkownik Faunt–le-Roy (drugi od lewej)

Amerykańscy ochotnicy skutecznie walczyli w wojnie polsko – bolszewickiej, zadając duże straty Armii Konnej Budionnego. Dzięki obserwacji lotniczej dowództwo polskie miało aktualne informacje o położeniu wrogich oddziałów

Godło Eskadry kościuszkowskiej to czapka krakusa na tle skrzyżowanych kos i flagi amerykańskiej. Takie samo godło umieszczono na samolotach Dywizjonu 303 w czasie II Wojny Światowej

Józef Kowalski (113 l) to ostatni żyjący uczestnik Bitwy Warszawskiej 1920 r.

Prezentację przygotowała

Marta Kaczmarzykz klasy IB