Vertrek op het Kerkplein, waar het standbeeld staat van Staf Gillé en een monument voor de gesneuvelden van de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

1. Buste Staf Gillé en monument

Staf Gillé werd geboren als August Gillé te Mechelen op 05/12/1892 en als oudste van het gezin gaat hij op jeugdige leeftijd een stiel leren en wordt hij kostwinner; zijn vader komt vroeg te overlijden. In 1910 wordt hij meubelmaker en hij moet zeer bekwaam ge-weest zijn want aan de academie van Mechelen haalt hij tijdens het schooljaar 1912-13 in de ‘Klas van het Meubel’ de eerste prijs. In 1914 vlucht hij samen met zijn broer en moeder naar Ierland om nadien in 1915 te worden ingelijfd bij het Belgische leger. Aan het front wordt hij getroffen door de gruwelen van de oorlog en verminkt voor het leven in de loopgraven van de Ijzer. Zijn rechterarm en hand zijn verminkt en zijn ziel ge-kwetst voor het leven. In een invalidenkamp, het ‘Institut de Mutilés’ te Port Villez volgt hij een cursus meubeltekenen en maakt hij schetsen naar de natuur. Zijn zwijgend protest tegen de slechte behandeling van de Vlamingen aan het front en de latere miskenning van de slachtoffers door het groot kapitalis-me vindt men terug in zijn werken uit de periode na de oorlog. Zijn monumentale triptiek ‘De slachtoffers van de oorlog eisen wereldvrede’ is hier een voorbeeld van. Dit werk is momenteel in lamentabele toestand door gebrek aan goede bewaring en zorg. Later verhuist Staf Gillé in 1962 naar Bonheiden naar de Gulden Sporenlaan, waar hij zijn kunstenaarscentrum ‘Hoeve DE WITTE VLAG’ opent, voor hem het ‘vredessymbool’ bij uit-

stek. In 1982 moet hij zijn hoeve omwille van het instortingsgevaar verlaten en verhuist hij naar de vroegere jongensgemeenteschool van Rijmenam aan de Martstraat. In 1983 opent het ‘O.C. MART’ daar haar deuren waar men grootse plannen heeft om een museum te maken; de gemoedelijke sfeer van ‘De Witte Vlag’ is echter verdwenen. In 1989 zal hij er op 97-jarige leeftijd overlijden. Staf Gillé ligt begraven op de nieuwe gemeentelijke begraafplaats van Rijmenam bij de oud-strijders.

We gaan nu naar de hoofdingang van de kerk en zien rechts hiervan het monument voor de gesneuvelden van de ‘Eerste en Tweede we-reldoorlog’. Slachtoffers gestorven voor ‘België’ of voor ‘Het Vader-land’? Voorheen stond dit monument buiten het vroegere ‘Kerkhof’, langs de grote baan. Het werd naar hier verplaatst na het verdwij-nen van het kerkhof in 1938. De rechtopstaande kolom vermeldt: Geschonken door het Gemeentebestuur en de bevolking aan onze helden. Ze vermeldt de militaire slachtoffers van ‘1914-1918’ en ook de namen van de burgerlijke slachtoffers. De voorliggende plaat is een ‘In Memoriam’ aan de militaire en burgerlijke slachtoffers van ‘1940-1945’. Het huidige kerkgebouw dateert uit 1907 en vierde dus enkele jaren geleden zijn 100-ste verjaardag. De huidige kerk mag beschouwd worden als de vierde kerk van Bonheiden. Van de eerste weten we alleen dat ze in 1578 bij de oorlog tussen de Staatsen-protestan-ten en de Spanjaarden-katholieken werd afgebrand. Op de ruïnes werd vanaf 1602 begonnen met een wederopbouw en nieuwbouw (tweede kerk). Vanaf 1770 werd die kerk voor een groot deel ge-sloopt, terug opgebouwd en vergroot (derde kerk). Deze zal gezien de slechte toestand in 1905 worden afgebroken en vervangen wor-den door de huidige neo-gotische kerk.

Helden gezocht? Helden gevonden! Deze wandeling kwam tot stand naar aanleiding van de Erfgoeddag 2012, met als thema HELDEN.

Langs rustige wegen kom je meer te weten over de plaat-selijke kunstenaar Staf Gillé, passeren we langs een oor-logsmonument dat ons herinnert aan bekende en onbe-kende helden, straten en een monument verwijzen naar gesneuvelde boerenkrijgers.

Een samenwerking van Pasar regio Mechelen, Heemkring ‘t Kaaskot en Gemeente Bonheiden. Foto’s: André Ceulemans.

De wandeling is ongeveer 5 km lang; je kan ook de ver-korte route nemen, die ca. 3 km bedraagt. (...)

Dit kasteel kan u bewonderen aan het begin van de oprijlaan wanneer we langs de Oude Baan wandelen. De huidige eigenaars en bewoners zijn ten zeerste gesteld op hun rust. Het kasteel werd gebouwd in de loop van de jaren 1888-1892. Het staat op de plaats van een vroeger in de loop der tijden dikwijls aangepast en verbouwd kasteel.

Beschrijving van de route

Startadres: Kerkplein z/n, 2820 Bonheiden

Je kan je auto gratis parkeren op de vlakbij gelegen parking van GC ‘t Blikveld, Waversesteenweg 11, 2820 Bonheiden.

Vertrek op het Kerkplein. Steek de Mechelsesteenweg over. Volg de Schoolstraat om rechts af te slaan in de de Korte Hondshoekstraat. Steek de Muizensteen-weg over en betreed de Gemeentelijke Begraafplaats via de hoofdingang. Verlaat de begraafplaats via de zij-ingang, Tuytgenlaan. Wandel verder naar Boeren-krijglaan, blijven volgen tot aan de Schallenberglaan. Draai af naar rechts. Vervolg je weg via de Kleine Hei-delaan tot aan de grote weg, steek over en draai rechts de Roggemansstraat in. Neem links de Zellaerdreef, (voor de verkorte route (...) neem je hier rechts en wandel je tot aan de Blijdenberghoeve) sla rechts af op de Oude Baan en daarna terug rechts, Kathoef-weg. Blijf je weg door bos en groen vervolgen. Langs de Blijdenberghoeve wandel je de hele tijd rechtdoor (hou geen rekening met zijstraten) om terug op het Kerkplein aan te komen.

Foto: ‘Kasteel van Zellaer’

We verlaten het Dorpsplein en steken de Mechelsesteenweg (let op: drukke weg!) over. We volgen de Schoolstraat om rechts af te slaan in de Korte Hondshoekstraat; we steken de Mui-zensesteenweg over en betreden de Gemeentelijke Begraafplaats via de hoofdingang.

2. Gemeentelijke begraafplaats

In de eerste rechtervleugel van de begraafplaats vinden we verschil-lende graven van Oud-strijders van WO I en WO II en zelfs van de Ko-reaanse oorlog. Op de graven zelf zijn er verwijzingen hiernaar. Er staat ook een monument ter ere van de gesneuvelden van WO I: ‘Aan onze Oudstrijders en Weggevoerden 14/18’.

Via de zij-ingang van de begraafplaats komen we in de Tuytgenlaan.

3. Tuytgenlaan

Via de zij-ingang van de begraafplaats komen we in de Tuytgenlaan en wandelen verder naar de Boerenkrijglaan, die volgen we voorbij de Hoghsteinlaan tot aan de Schallenberglaan. Daar draaien we rechtsaf en komen aan het door het Davidsfonds in 1973 opgericht monument ter ere van de plaatselijke slachtoffers en helden van de Boerenkrijg. Te-rechtgesteld in Mechelen op 23/10/1798: Hendrik Hooghsteyn, Hendrik

Schallenbergh, Jan Michiel Van Rompaye en Guillian Tuytghens. Veel plaatselijke boeren uit de buurt van Mechelen kwamen om tijdens hun protest tegen de Franse bezetter, zo ook deze slachtoffers uit Bonhei-den. De namen van deze plaatselijke helden werden verwerkt in de straatnamen. Heel wat redenen liggen aan de basis van de zgn. Boerenkrijg. De liquidatie van de oude machtsstruc-turen door de Oostenrijkers en de Fransen, waarbij ook de katholieke kerk in de brokken deelde; de mislukte oogsten in 1798; de oproep tot verplichte legerdienst na uitloting voor alle ongehuwde jongens tussen 20 en 25 jaar. Hierdoor trok men ten strijde tegen de Franse overheerser. Op sommige plaatsen werd er daarbij geprofiteerd om plaatselijke conflicten te regelen en uit te vechten. De opstand wordt Boerenkrijg genoemd omdat de meeste opstandelingen afkomstig zijn van de buitenstedelijke gebieden en in de ogen van de stedelingen dus allemaal “Boeren” zijn.

We vervolgen via de Kleine Heidelaan de weg tot aan de grote baan, steek deze over en draai de Roggemansstraat in. Ga eens kijken naar de ab-dij van Bethlehem.

4. Abdij van Bethlehem

De Abdij van Bethlehem op-gericht in 1964/65 en vanaf 30/04/1966 bewoond door de zusters REDEMPTORISTINNNEN (in de volksmond genaamd de Rode Nonnen afkomstig uit Me-chelen) De huidige bewoonsters zijn van de orde van BENEDICTI-NESSEN, zij vestigden zich hier op 30/08/1975.

Keer via de Zellaerdreef terug, naar de Blijdenberghoeve.

5. Blijdenberghoeve

Vandaag is de Blijdenberghoeve, sinds 1995, vooral gekend als de ijsjeshoeve. Naast o.m. verse seizoensgroenten kopen kan men hier zelfgemaakt ijs proeven op maandag en woensdag (13u.30-19 u.) en vrijdag, zaterdag en zondag (10u. tot 12u.30 en van 13u.30 tot 19u.). Van 1 oktober t.e.m. 31 maart geopend tot 18 uur. De Blijdenberghoeve vindt zijn oorsprong waarschijnlijk er-gens in de 12de of 13de eeuw, zoals de meeste van de oude hoe-ves in de streek. De hoeve dankt haar naam aan de Mechelse Vic-torinnen (de nonnen van Meche-len der Ordene van Sint Victor van Parijs) van het klooster Blyenberge, ook genaamd Blijdenberge. Zij kochten het gebouw in 1607. De hoeve is goed gericht en beschermd tegen oostenwind door een indrukwekkende schuur. Het type en de stand van deze schuur, evenals de grote afmetingen, doen vermoeden dat de schuur op een later tijdstip werd gebouwd. Ze heeft mogelijk als tiendenschuur dienst gedaan. In 1798, tijdens de Boerenkrijg, werd de parochiekerk van Bonheiden door het Franse bewind gesloten. De mis werd toen o.m. opgedragen in de schuur van de Bleydenberghoeve op een houten koffer.

Via de Zellaerdreef (in feite de vroegere toegangs-weg van de Blijdenberghoeve naar het dorp) keren we terug. Op de hoek van de Zellaerdreef en de Car-dijnwijk staat een O.L.-Vrouw beeld.

6. O.-L.-Vrouwbeeld

Dit prachtige O.-L.-Vrouw beeld van de hand van de Bon-heidense kunstenaar Rik Vanhasbroeck werd opgericht na WO II ter ere van O.-L.-Vrouw van de Vrede als dank omdat Bonheiden zonder grote verliezen de oorlog was doorgeko-men. De zuil onder het beeld komt van het vroegere kasteel van Zellaer en de molensteen uit de vroegere windmolen van Bonheiden.

Wandel verder en kom zo terug in het dorp van Bonheiden. We hopen dat je kunnen genieten hebt van deze wandeling!

Pasar regio Mechelen, Begijnenstraat 18/1, 2800 Mechelen