Wijnbouw in Libanon

Door Paul Op ten Berg

Geografie

Libanon, “het witte gebergte” ligt in het Midden-Oosten tussen Syrië en Israël, aan de

Middellandse Zee. De oppervlakte is 10.452 km², circa een derde van Nederland. Er

lopen twee bergketens in de lengterichting. De kustvlakte wordt begrensd door het steile

Libanongebergte. De hoogste toppen zijn Mount Sannin (2.630 m) en Qurnat as-Sawda

(3.080 m). Ten oosten van dit gebergte strekt zich van noord naar zuid de Bekaa Vallei

uit, een zeer vruchtbare en waterrijke hoogvlakte, op een hoogte van 900 tot 1.200

meter. Het Libanongebergte beschermt de Bekaa Vallei tegen de hete westenwind in de

zomer en tegen de regen in de winter. Nog meer naar het oosten loopt de Anti-Libanon

bergketen.

Bevolking en religie

Libanon telt 4,2 miljoen inwoners (VN, 2009). Het is een smeltkroes van de drie

belangrijkste monotheïstische godsdiensten – christendom, Islam en Jodendom. De staat

erkent 16 geloofsovertuigingen, inclusief de Joodse. Libanon werd onafhankelijk van

Frankrijk in 1943.

Economie

De economie draait op de bankensector en op dienstverlening als toerisme en horeca.

Een belangrijk deel van het nationale inkomen is afkomstig van de miljoenen Libanese

expats. Circa 38% van het land wordt bebouwd met graan, groenten, fruit, tabak en

olijven, en er is veel veeteelt. De industrie varieert van cement tot textiel, kleding,

meubels, conserven en lichte maaltijden.

9.000 jaar wijnhistorie

• 7.000 voor Christus Libanon ligt in een

driehoek die de bakermat is van de

wijnbouw, gevormd door de Kaukasus (het

tegenwoordige Armenië en Georgië ),

Mesopotamië (het tegenwoordige Irak ) en

Palestina. De moderne wetenschap gaat er

voorzichtigheidshalve van uit dat de

wijnbouw in Libanon ontstond. De Feniciërs

brachten 5.000 jaar geleden de eerste

wijnstokken langs de kuststrook in cultuur.

Uit opgravingen bij de stad Byblos zijn hier

aanwijzingen voor gevonden. Wijn heeft

een belangrijke rol gespeeld in de

Fenicische religie. De Griekse god Dionysus

dan wel de Romeinse god Bacchus hebben

hun oorsprong in de wijnrituelen uit de

Kanaän. In de stad Baälbek staan de

ruïnes van de Tempel van Bacchus die door

de Romeinen in de 2e eeuw voor Christus werd gebouwd ter ere van hun wijngod

Bacchus. Er zijn vele afbeeldingen te zien van wijnranken en wijnconsumptie.

• 3.000 – 330 voor Christus De Fenicische handelaren exporteerden hun wijnen naar

Egypte, Cyprus, Griekenland, Rome, Sardinië en Spanje; Robert Ballard, een oceanograaf

uit de Verenigde Staten, vond twee Fenicische wrakken van 750 jaar voor Christus met

daarin een lading wijn die nog intact was. De wijn lijkt door de Feniciërs te zijn

beschermd door een laagje olijfolie op de wijn en vervolgens verzegeld door een

dennenhouten stop met hars.

• De reputatie van Libanon voor de productie van kwaliteitswijnen ging door tot in de

Middeleeuwen, met wijnen van Tyre en Sidon die zeer gewaardeerd werden in Europa

en verhandeld door Venetiaanse kooplieden.

• 1517 Het huidige Libanon werd ingelijfd door het Ottomaanse Rijk. Wijn maken was

verboden, behalve voor religieuze doeleinden. Dit gaf de Christenen van Libanon,

voornamelijk Maronieten en Griekse en Armeense Orthodoxen, toch de mogelijkheid om

wijn te produceren;

• 1857 Missionarissen van de Jezuïeten introduceerden nieuwe methodes voor wijnbouw

en vinificatie. Ze plantten cinsault, afkomstig van het door de Fransen bestuurde Algerije,

op Château Ksara in het Zahleh district in de Bekaa vallei, waarmee ze grondlegger zijn

van de moderne Libanese wijnindustrie. De Franse ingenieur Eugène François Brun

richtte in 1868 Domaine des Tourelles op.

• 1918 Tussen de twee wereldoorlogen was het de Franse invloed die de cultuur van

wijndrinken bevorderde. Door haar rol van kosmopoliet en financieel centrum beleefde

Libanon een gouden eeuw, waardoor nieuwe kansen ontstonden voor een bloeiende

wijncultuur. In de jaren 60 van de vorige eeuw waren al enkele wijnhuizen actief.

Château Akad werd opgericht in 1923 en Gaston Hochar begon in 1930 met Château

Musar.

• 1975-1990 Libanon gleed af naar een 15 jaar durende burgeroorlog die de

ontwikkeling van de wijnsector belemmerde, waardoor de productie van wijn enorm

afnam. Na deze oorlog waren de enige bekende wijnproducenten Ksara, Kefraya en

Musar.

• 1992 - heden Pas in de jaren 90 kreeg de wijnbouw een nieuwe impuls met de

oprichting van Domaine Wardy in 1997, Massaya in 1998, Château Saint-Thomas en

Heritage. De Franse invloed bleef onverminderd groot. De huidige vrede biedt nieuwe

kansen en zorgt voor een onverwachte groei. Het conflict van 2006 veranderde overigens

niet veel aan de voortgang in nieuwe ontwikkelingen, ook al misten sommige

wijngoederen op een haar na hun oogst. Massaya’s oogst werd helaas toch geheel

vernield. Ondanks - of misschien wel dankzij – de onlusten steeg de vraag naar Libanese

wijn.

Lastige omstandigheden

De omstandigheden waaronder de wijnproductie van Libanon plaatsvindt, zijn niet

gemakkelijk. In 2008 veroverde Hezbollah het westen van Beiroet, waarbij 80 mensen

omkwamen. Twee jaar eerder woedde een korte maar hevige oorlog met Israël, met

tragedies aan beide kanten en ruim 1.000 doden. Maar het ergste was de burgeroorlog

van 1975 tot 1990. In Libanon werd veel verwoest en er vielen 150.000 doden en

honderdduizenden gewonden.

Oogsten tijdens de oorlog

De oogst van 2006 werd gedaan door kantoormedewerkers, schoonmaakpersoneel,

directieleden en vrachtwagenchauffeurs, want plukkers waren door het conflict met Israël

niet te vinden. Op Château Ksara werd de lading van een tractor van de buren met

nieuwe pijpleidingen voor irrigatie, aangezien voor wapentuig. Een raket verwoestte

tractor, lading en omgeving, waardoor veel schade aan de winery ontstond. Maar de

oogst en de vinificatie gingen gewoon verder. Nu zie je in Beiroet en in de wijngebieden

talloze controleposten met pantserwagens en zwaar bewapende militairen. En de

bevolking blijft positief en denkt vol optimisme aan de toekomst. Met elke oorlog of

conflict wordt men meer vastberaden om verder te gaan.

Politieke verdeeldheid

Grote delen van Libanon staan momenteel onder controle van Hezbollah. Door de

Syrische burgeroorlog en de nucleaire problemen met Iran is een gespannen situatie

ontstaan. De politieke machtsverdeling in Libanon zelf maakt regeren gecompliceerd en

belemmert vooruitgang. De grondwet eist dat de president een christelijke Maroniet is,

de premier een Sunni moslim, de kamervoorzitter een Shi'a moslim, en zo verder voor

alle kabinetsposten.

Wijnproductie en export

In 1998 waren er nog slechts vijf wijnbedrijven van betekenis. De huidige wijnbouw vindt

voornamelijk plaats in de westelijke Bekaa Vallei - rondom Baälbek - waar het warm en

zonnig is - en van de heuvels boven Zahle, maar sommige producenten experimenteren

met een nieuw terroir – met name in Batroun en Jezzine, maar ook in de oostelijke

Bekaa Vallei.

Ondanks de vele conflicten worden nu jaarlijks door 47 wijnbedrijven zo’n 8 miljoen

flessen wijn geproduceerd op ongeveer 3.000 ha wijngaarden. De twee grootste

producenten, Ksara en Kefraya, zijn samen goed voor tweederde van de landelijke

productie. Een recente ontwikkeling is de vestiging van nieuwe bedrijven buiten de Bekaa

Vallei. We vinden nu ook producenten in Batroun, Khinchara, Tarshish, Aley, Zahleh en

Jazzin in het zuiden. Elk jaar komen er weer 100 tot 200 ha nieuwe wijngaarden bij.

Zo’n 50% van de totale productie Libanese wijn wordt geëxporteerd naar voornamelijk

het Verenigd Koninkrijk (32%), Frankrijk (17%), de USA (14%) en Canada (5%).

Regelgeving

Enkele wijnproducenten van de Union Vinicole du Liban ijveren voor de oprichting van

een wijninstituut dat strengere regels opstelt voor wijnbouw en wijnproductie en zorgt

voor controle en handhaving. Er is nu nog te weinig regelgeving. De belangrijkste

wijnbedrijven werken echter al op een verantwoorde wijze om internationaal mee te

kunnen doen. Hoewel driekwart van de wijnproducenten moslim is, realiseert iedereen

zich hoe belangrijk de wijnsector is voor Libanon.

Bodem en klimaat

Heel Libanon bestaat uit kalkhoudende gebergten en een bodemgesteldheid die het

mogelijk maakt om elegante wijnen te produceren. Door het droge klimaat in de gehele

bloei en rijpingsperiode van de druif komen hier geen nadelige (schimmel)ziekten voor,

waardoor het niet nodig is om bestrijdingsmiddelen als pesticiden toe te passen. De

puurheid van de wijnen is hiermee gegarandeerd.

Wijngebieden

Bekaa Vallei

De Bekaa Vallei is het belangrijkste productiegebied van Libanon. De streek heeft droge

en zonnige zomermaanden met temperaturen tot 40°C, koele nachten (10°C) door de

hoge ligging en regelmatige neerslag, waardoor er geen woestijnvorming plaatsvindt. In

de zomer waait vaak een droge wind vanuit de golf of van Egypte. De winters zijn streng,

met lage temperaturen en veel sneeuwval, maar er is zelden sprake van vorstschade.

Het gebied bezit een eigen natuurlijke waterhuishouding, dankzij smeltwater van de

sneeuw van de toppen van de Libanon en Anti-Libanon bergketens, zodat sommige

druivenrassen zelden rijp worden vóór midden, en zelfs einde, september. De

rendementen zijn met gemiddeld 31,5 hl/ha tamelijk laag. De grote wijnproducenten van

Libanon bevinden zich in het zuidelijke deel van de Bekaa vallei, merendeels op een

hoogte van 1.000-1.200 meter. De stenige bodem is daar rijk aan kalk, met een

bovenlaag van klei of leem, en soms met stenen, grind of rode aarde.

Nieuwe wijnstreken: Batroun, Kfifane, Bhamdoun, Richmaya, Majdel Maouche,

Jezzine, oost-Bekaa

Het nieuwe heuvelachtige wijngebied Batroun ligt aan de kust, ten noorden van Beiroet.

In dit tweede wijngebied van Libanon hebben zich al 8 wijnbedrijven gevestigd. De

wijngaarden liggen op 400-1.300 m hoogte en sommige hebben uitzicht op de zee. Ten

zuiden van Beiroet bij Jezzine en nog meer naar het zuiden zijn een aantal wineries te

vinden. Dankzij o.a. bijzondere terroirs en mesoklimaten zijn ze zeer succesvol. Château

Ka heeft al zijn wijngaarden opnieuw aangeplant in het Hezbollah gedeelte van Baälbek.

Druivenrassen

Het zijn vooral de Franse en mediterrane druivenrassen die in Libanon verbouwd worden.

Rood - cabernet sauvignon, cabernet franc, malbec, petit verdot, merlot, cinsault (bush

vines), carignan, grenache, syrah, mourvèdre, pinot noir, gamay, tempranillo.

Wit - chardonnay, muscat, sauvignon blanc, sémillon, viognier, gewürztraminer,

clairette, ugni blanc. De inheemse witte rassen obaideh en merwah worden meestal

gebruikt voor de productie van arak, een brandewijn met groene anijs, maar Musar

maakt er witte wijn van.

Sommige wijngaarden hebben nu wijnstokken die langs draden zijn opgebonden in plaats

van bush vines, afhankelijk van het druivenras. Al het werk in de wijngaarden wordt met

de hand gedaan.

Wijnproducenten

Château Ksara www.chateauksara.com

In het hart van de Bekaa Vallei, vlakbij Baälbek , ligt het 348 ha grote Ksara Estate. Het

is de grootste wijnproducent van Libanon. De naam komt voort uit de tijd van de

kruisvaarders, die op deze plaats een (ksar) fort hadden. Dit is het oudste wijnbedrijf van

het land. In het jaar 1857 werd het landgoed eigendom van Jezuïetenpaters die hier de

al langer aanwezige beroemde wijnbouwtraditie voortzetten. Zij waren ook de pioniers bij

de introductie van kwalitatief hoogstaande druivenrassen (vooral cinsault) in Libanon, die

in dit bijzondere klimaat goede resultaten gaven. Het wijnbedrijf is nu niet meer

verbonden met het Jezuïetenklooster van Tanail. Toen de paters in 1972 door het

Vaticaan gedwongen werden om het landgoed te verkopen, kwam Ksara in handen van 4

Libanese families. De eerste wijnproductie dateert van 1918. In 1994 kwam de Franse

oenoloog James Palgé (bekend van Château Prieuré-Lichine) adviseren. Daarop volgde

een investering van ruim een miljoen euro voor modernisering van de installaties.

Wijnbouw

De wijnbouw is milieuvriendelijk, er wordt niet gespoten met chemicaliën. In de zes

wijngaarden staan voor de productie van rode wijn cinsault, carignan, grenache noir,

syrah, mourvèdre, merlot, cabernet sauvignon, cabernet franc, petit verdot, gamay,

tempranillo en het lokale ras arinarnoa. Tevens marselan en caladoc, kruisingen uit Zuid-

Frankrijk. Voor de productie van witte wijnen zijn aangeplant muscat, ugni blanc,

sauvignon blanc, sémillon en chardonnay. De bodems zijn van kalk, rode klei en

kalksteen. In Kanafar heeft Ksara als eerste bedrijf in Libanon 43 ha aangeplant langs

draden.

Kelders

Ksara’s wijnkelders zijn natuurlijke

grotten die door de Romeinen

ontdekt werden. De Jezuïetenpaters

hebben gedurende de eerste

wereldoorlog de kelders verder

uitgehouwen. Deze strekken zich uit

over ongeveer 2 kilometer. Er

werkten hier honderd mannen met

houwelen gedurende 4 jaren om dit

aan te leggen. De temperatuur is

ideaal voor de opslag van wijn en

ligt tussen de 11 en 13 °C.

Er wordt voor opslag nog steeds

gebruik gemaakt van 125 cementen

tanks, die zeer stabiel zijn qua

temperatuur. Ksara produceert van

334 ha bijna 3 miljoen flessen wijn

per jaar, waarvan er 900.000

worden geëxporteerd. Daarmee

heeft Ksara 37% van de Libanese

wijnproductie in handen. Men

ontvangt 70.000 bezoekers per jaar.

Geproefde wijnen

****+ Chardonnay Cuvée du Pape 2012, Château Ksara

100% chardonnay, in een koele kelder vergist en 10 maanden opgevoed op de fijne lie

op barriques van nieuw eiken, met batonnage. Geur van honing, bloemen, ananas en

ander tropisch fruit. In de smaak citrus, perzik, vanille, kokos, iets specerijen, romige

textuur. Lange finale met perzik en honing. Bourgondische stijl, complexe wijn, zeer

gastronomisch. Veel expressie en materie. Mooie integratie van het hout, maar mist wat

elegantie.

***(*) Château Ksara 2011

60% cabernet sauvignon, 30% merlot, 10% petit verdot. Levendige geur van goed

geconcentreerd bosfruit. De smaak is evenwichtig, vlezig en stevig. Goede lengte.

**** Le Souverain 2008

50% cabernet sauvignon, 50% arinarnoa (Franse kruising uit 1956 van tannat x cabernet

sauvignon). Rijping 24 maanden op nieuwe barriques. Niet gefilterd. Gedecanteerd.

Kruidige geur en smaak, zowel rond als vlezig, met goede frisheid. Prima blend met veel

schakeringen en fraai houtgebruik.

****(*) Le Souverain 2007

50% cabernet sauvignon, 50% arinarnoa (Franse kruising uit 1956 van tannat x cabernet

sauvignon). Rijping 24 maanden op nieuwe barriques. Niet gefilterd. Alc. 14%. Goed

geconcentreerd paarsrood. Complexe geur van gedroogde pruimen, bosfruit, drop, tabak,

fenegriek en kreupelhout. In de zeer geschakeerde, sappige smaak massa’s fruit van

bessen en kersen met opmerkelijk goede tannines. Geen over extractie, geen droging

aan het einde, kortom een zeer complete, door zuren krachtig gebalanceerde wijn.

Elegante finale. De beste wijn die ik in Libanon proefde.

****- Cuvée du Troisième Millénaire 2009

Cabernet franc, syrah en petit verdot. Vergist op de

schillen gedurende 20-30 dagen bij 28°C met enkele

keren per dag overpompen. 14 maanden opvoeding op

barriques van Frans eiken, waarvan de helft nieuw.

Animale geur van frambozen en zwarte bessen met

vanille. Vlezige smaak van uitstekend rijp fruit met

veel specerijen en goede tannines. Eetwijn, rijk en

complex.

Importeurs: Wine & Dine Import, Wijn van Joan

Château Kefraya www.chateaukefraya.com

Dit is het op één na grootste wijngoed. Kefraya – anno 1951 - ligt op de 950-1.100 m

hoge hellingen van de Mount Barouk, 20 km ten zuiden van Chtaura. Het wordt geleid

door Michel de Bustros en Gabriel Rivero is technisch directeur. De laatste deed ervaring

bij Sociando-Mallet. In 25 jaar maakte Michel de Bustros Château Kefraya tot van de

boegbeelden van de Libanese wijnsector. Tot 1979 verkocht hij zijn druiven aan andere

producenten, maar sindsdien, tijdens de oorlog, besloot hij om er zelf wijn van te maken

en deze te bottelen.

Wijngaarden

Het domaine omvat 160 ha, waarvan 100 ha worden gepacht. Van nog eens 430 ha

contractwijngaarden worden druiven bijgekocht. De bodem van de niet geïrrigeerde

wijngaarden bestaat uit klei en kalksteen en is soms erg rotsachtig. De wijnbouw is

milieuvriendelijk, de bemesting gebeurt met organisch materiaal. Er groeit gras tussen

de rijen wijnstokken dat mechanisch en met de hand wordt omgeploegd en er worden zo

weinig mogelijk chemicaliën gebruikt. De wijngaarden werden met springstof aangelegd,

veelal in terrasvorm, op de beste hellingen. 40% is aangeplant als bush vines (gobelet),

60% is aan draden opgebonden. De plantdichtheid bedraagt 3.300 stokken/ha.

Vinificatie

Er werden voor die tijd zeer gewaagde investeringen gedaan om het project van de

grond te krijgen. Kefraya bezit de modernste vinificatiehal van het land met o.a. optische

sortering druif voor druif (Vistalys systeem), een kelder, een state-of-the-art winery en

een restaurant. Er werd niets aan het toeval overgelaten om grote wijnen te produceren

van internationaal erkende kwaliteit.

Productie

Kefraya heeft verschillende productielijnen. De drie fruitige instapwijnen dragen de

namen La Dame Blanche, La Rosée en Les Bretèches. De wijnen met het etiket Château

zijn gestructureerde blends van cabernet sauvignon, mourvèdre, grenache, cinsault en

carignan. Tot slot zijn er de wijnen in de categorie Prestige (zie hieronder). Wijnmaker is

Fabrice Guiberteau. De vinificatie is van het Bordeaux type, met barriques, houten

foeders van 6.000 liter en rvs tanks van 15.000 liter.

Geproefde wijnen

****(*) Château Kefraya Comtesse de M 2012

De witte grand cru wijn van Kefraya. Blend van 60% chardonnay (Bar el Beidar

wijngaard, stenige kleibodem op 990 m hoogte, rendement 58 hl/ha) en 40% viognier

(Ksar wijngaard, bodem van klei, zand en slib op 990 m hoogte, rendement 45 hl/ha),

beide van 17 jaar oude stokken. De handmatige oogst verloopt in verschillende etappes,

met selectie per perceel. Vergisting met geselecteerde gisten bij 16-18°C (zonder malo)

en opvoeding gedurende 18 maanden, beide op nieuwe barriques, gevolgd door 12

maanden op oude foeders. Niet geklaard, niet gefilterd. Gebotteld op Bourgognefles.

Productie 3.700 flessen. Diep goudgeel. Volle, rijke geur en smaak. Complexe, fenolische

tonen van o.a. grapefruitschil en hout. Krachtig en zeer aromatisch. Zeer complete,

bijzonder gastronomische eetwijn. Een van de beste witte Libanese wijnen die ik proefde.

****+ Château Kefraya Comte de M 2009

Deze rode topwijn werd voor het eerst gecreëerd in 1996. Cabernet sauvignon en syrah,

uitsluitend van oude stokken op een kalk-klei bodem. Handmatige pluk met selectie in de

wijngaard, evenals optische selectie na aankomst. Vergist bij 23-25°C in eiken foeders

van 60 hl, met 5 dagen koude inweking vooraf. Totale tijd op de schillen 5 weken. 16

maanden opvoeding op barriques van Frans eiken, waarvan 85% nieuw. Alc. 14,5%.

Gemiddeld tot goed geconcentreerd paarsrood. Intense, verfijnde en complexe geur van

bosfruit, vanille en kokos met munt, specerijen, leer en tabak. Volle smaakinzet van rijk

fruit met zachte tannines en net even wat vluchtige zuren, een teken van complexiteit.

Lange finale met truffelaroma. Decanteren is zeer aanbevolen. Spiritueel en ongewoon

elegant.

Importeur: Château Kefraya is op zoek naar een importeur van niveau die de kwaliteit en

het specifieke karakter van de wijnen begrijpt en deze onderbrengt in topklasse en

middenklasse horecabedrijven en wijnspeciaalzaken. Men is niet uit op hoge volumes,

maar streeft naar een stevige marktpositie die zich met de jaren kan ontwikkelen.

Château Musar www.chateaumusar.com

Het bekendste wijnbedrijf van Libanon. Het werd in 1930 gevestigd door Gaston Hochar

in de Bekaa Vallei in de kelders van het 17e eeuwse Mzar kasteel in het plaatsje Ghazir.

Het ligt op een hoogte van 1.000 tot 1.200 m, waardoor je van hieruit de Middellandse

Zee kunt zien. Het was aanvankelijk een hobby, maar na het ontmoeten in 1941 van

Ronald Barton (Château Langoa-Barton), hier die tijdens de tweede Wereldoorlog was

gelegerd, werd de wijnproductie serieus. Musar kreeg een doorbraak in 1979 met

internationale erkenning op de Wine Fair van Bristol. Lange tijd is Musar het enige

wijngoed geweest dat Libanese wijn naar het westen exporteerde. Serge Hochar, zoon

van Gaston, kwam in 1959 zijn vader assisteren na een studie oenologie in Bordeaux. Hij

was de eerste Decanter 'Man of the Year' in 1984. Zijn broer Ronald kwam in 1962 in het

bedrijf en Gaston, de zoon van Serge zal te zijner tijd de leiding overnemen.

Wijngaard

De wijngaard telt ongeveer 180 ha. De droge witte wijn "Musar White" heeft een krachtig

mediterraan karakter en is voor 50% afkomstig van de historische Libanese

druivenrassen obaideh en merwah. De wijn wordt oxidatief gevinifieerd, geurt o.a. naar

gentiaan en heeft fijne bitters. Voor de rode wijnen worden vooral cabernet sauvignon en

carignan gebruikt. In het jaar 1976 en 1984 is er geen wijn gemaakt vanwege de

oorlogshandelingen in het gebied. Sinds 2006 is een groot deel van de wijngaarden

gecertificeerd biologisch. Maar vanwege de geïsoleerde ligging was dat in de Bekaa Vallei

in feite altijd al zo. Alle druiven worden handmatig geplukt door Bedoeïenen uit de

omgeving.

Vinificatie

Achter het kasteel werden ruimtes gebouwd voor vinificatie. Voor de vergisting van de

rode wijnen worden cementen tanks gebruikt. Serge Hochar heeft geëxperimenteerd met

rvs tanks, maar cementen tanks gaven een veel beter resultaat. Voor de witte wijnen en

de rosé worden wel rvs tanks gebruikt. De gisting verloopt met autochtone gisten en er

wordt minimaal gebruik gemaakt van zwavel. De wijnen worden niet gefilterd en niet

geklaard. Wijnmaker Tarek Sakr is al ruim 20 jaar in dienst van Musar. Serge Hochar en

hij zijn nog steeds bezig met zoeken naar verbeteringen.

Oude jaargangen

Château Musar heeft momenteel een unieke keldervoorraad van ruim 2 miljoen flessen

wijn, waaronder zeer oude jaargangen (rode wijnen tot 1933 en ook oude witte wijnen).

Een jaargang komt op zijn vroegst op de markt 7 jaar na de oogst en de wijnen bereiken

pas na 15 jaar hun hoogtepunt in ontwikkeling.

Productie

Hoewel Musar veel kleiner is dan de Châteaux Ksara en Kefraya, is het met een jaarlijkse

productie van circa 700.000 flessen toch een van de drie grote producenten.

Eigenzinnige stijl

De wijnen van Château Musar hebben een geheel eigen karakter en zijn zeker niet

representatief voor de gemiddelde Libanese wijn. De witte Château Musar is bijvoorbeeld

gemaakt van merwah en obaideh, terwijl de andere producenten hun witte wijnen

meestal maken van muscat, viognier en andere Franse druivenrassen. De rode wijn is

een blend van gelijke delen cinsault, carignan en cabernet sauvignon, terwijl anderen

vaker cabernet sauvignon met syrah blenden. De stijl van de rode wijnen roept ook

discussie op over het gehalte aan vluchtige zuren en de oxidatieve stijl.

Geproefde wijnen

*** Musar Jeune Blanc 2013, Château Musar

Chardonnay, viognier en vermentino van een kalk-kleibodem op 1.100 m hoogte.

Rendement minder dan 15 à 16 hl/ha. Vergist en opgevoed op rvs tanks. Bloemig en

mineraal van de vermentino.

*** Musar Jeune Rosé 2013, Château Musar

Saignée van 100% cinsault. Restsuiker 0,5 g/l. 1 maand geleden gebotteld. Nog niet op

de markt. Bleek zalmkleurig. Zwoele, volle geur van rijp fruit en amandelen. Oxidatieve

smaak met iets azijn en een lichte zoetimpressie. Droge finale.

**** Château Musar Blanc 2005

Van 50% merwah (misschien een lokale kloon van sémillon) en 50% obaideh (een 8.000

jaar oud druivenras uit Biblos, maar volgens sommigen een kloon van chardonnay).

Beide rassen werden apart vergist en 6-9 maanden opgevoed op barriques van Limousin

eiken (tonnellerie Demptos). Op de markt is nu de jaargang 2004. Serveertemperatuur

14-15°C. Flink geconcentreerd goudgeel, als van Sauternes. Diepe, complexe geur met

o.a. cashewnoten, citroen- en sinaasappelschil. Dat gaat zo verder in de complexe

smaak, met duidelijke tonen van grapefruitschil, kweepeer en boenwas. Indrukwekkende

lengte. Doet denken aan de witte Vina Tondonia, Castillo Ygay, Ygrec of Domaine de

Chevalier. Bijzondere wijn met opzettelijk oxidatieve stijl.

*** Musar Jeune Rouge 2011, Château Musar

Cabernet sauvignon, cinsault, carignan en syrah. Vergist en opgevoed op betonnen

cuves. Peper van de syrah, munt van de cabernet. Lekker jammy fruit van aardbeien en

kersen, niet geroosterde koffiebonen, levendige zuurgraad, zachte tannines.

***(*) Hochar Père & Fils 2008, Château Musar

40% grenache, aangevuld met cabernet sauvignon, cinsault en carignan. 6-9 maanden

barrique. Deze jaargang is nu op de markt. Heerlijke wijn die direct overtuigt met

animale aroma’s, chocolade, confiture, specerijen en kreupelhout. Prima.

****(*) Château Musar 2004

Cinsault en carignan. Deze jaargang is nu op de markt. Robijnrood met wat ontwikkeling

en gemiddelde concentratie. Boeiende, complexe, gerijpte neus met o.a. aardbeien,

bramen, rozijnen, inkt, buskruit, kreupelhout en sigaren. Krachtige inzet van de

complexe smaak. Gespierd, zoetige aardbeien, zwarte olijven, champignons, stevig,

decent hout, nog erg jong. Een puntje vluchtige zuren is onderdeel van de complexiteit,

zonder te storen. Fraai ontwikkelde oude wijn, de tannines zijn goed en de wijn valt niet

uit elkaar in de finale.

Importeur: Vinites

Clos Saint-Thomas www.closstthomas.com

In 1990 vestigde de familie Touma – met 50 jaar ervaring als producent van arak - zich

op een ruim 1.000 m hoge heuvel in de Bekaa Vallei. Saïd Touma (Arabisch voor

Thomas) beplantte toen 50 ha wijngaarden. Clos St.-Thomas heeft nu cabernet

sauvignon, merlot, cinsault, carignan, grenache, syrah, pinot noir (primeur voor

Libanon), chardonnay, clairette, viognier (als eerste in Libanon) en sauvignon blanc. Het

domaine produceert van 65 ha 500.000 flessen wijn per jaar, waarvoor de helft van de

druiven wordt bijgekocht. In 1998 werden de eerste flessen gebotteld. Joe Touma is

wijnmaker, consultant is de Libanese oenoloog Labib Kallas, die een opleiding volgde aan

de Ecole d’oenologie de Montpellier. De vinificatie vindt plaats in een recent gebouwde

kelder, ingegraven in de helling van een heuvel. Rijping vindt plaats in prachtige oude,

door de Romeinen aangelegde ondergrondse kelders, die doen denken aan die van de

Champagne.

Geproefde wijnen

*** Les Gourmets Blanc 2013, Clos St. Thomas

60% sauvignon blanc, 20% chardonnay, 20% viognier. Vergist bij 15°C en opgevoed op

rvs tanks. Aromatische geur met aantrekkelijke fruitaroma’s. Neutrale blend met in de

smaak sappig fris fruit.

***(*) Chardonnay St. Thomas 2012, Château St. Thomas

100% chardonnay van 20 jaar oude stokken. Vergist en een half jaar opgevoed op 2e

jaars barriques. Alc. 13,5%. Fraai geschakeerde geur met vlekkeloze integratie van het

hout. Ook in de smaak is dat het geval, waardoor het citrusfruit de eerste trompet blaast.

In de finale iets munt.

***(*) Les Gourmets Rosé 2013, Clos St. Thomas

50% cinsault, 40% syrah, 10% petit verdot. Zeer bleek oranje/zalmkleurig, type vin gris.

Erg aromatisch, verfijnd, licht en speels van geur. De levendige, maar wat zwevende

smaak heeft veel concentraat. Uitstekende rosé.

***+ Les Gourmets Rouge 2011, Clos St. Thomas

Syrah, cinsault, grenache noir (alle 3 met koude inweking vooraf) en 10% cabernet

sauvignon. Op rvs tanks vergist en opgevoed. Zuiver fruit, vrij stevig en wat jammy, met

goede zuren. Prima lengte.

***(*) Pinot Noir 2011, Château St. Thomas

100% pinot noir, kloon 777, van 1.400 m hoogte tegenover een berg met veel sneeuw

die verkoeling geeft. Dit was met de oogst van 2008 de eerste pinot noir van Libanon. 25

vergist op rvs tanks. Opvoeding 8-10 maanden op 2 jaar oude vaten. Prima pinot noir

met mooi jammy kersenfruit en duidelijke typiciteit. Prachtige zuurgraad geeft een

levendig karakter. Nog erg jong.

***(*) Les Emirs 2009, Château St. Thomas

1/3 syrah, 1/3 cabernet sauvignon, 1/3 grenache noir, wijngaarden op hellingen. 12

maanden gerijpt op 2e jaars barriques. Overtuigende geur met veel stijl, geconcentreerd

fruit en wat tabak. Dat geldt ook voor de frisse smaak, met tevens wat specerijen en

munt. In de finale flinke tannines van goede kwaliteit. Mist net wat fruit in het midden.

****+ Château St. Thomas 2008

50% merlot, 30% cabernet sauvignon, 20% syrah. Rendement 30-35 hl/ha. Vergist met

overpompen. Opvoeding 18 maanden op barriques van nieuw eiken. Niet gefilterd. Alc.

14%. Van deze wijn heeft de producent ook oudere jaargangen in de verkoop. Goede tot

gemiddelde kleurconcentratie met iets evolutie. Complexe, vrij diepe geur van bloemen

en bosfruit met koffie, chocolade, tabak en munt. Weelderige, wat rustieke, iets jammy

smaak maar met voldoende frisheid, zeer fraai concentraat, volop karakter met vlezige,

stevige tannines, zeer mooie lengte met iets droging.

****(*) Le Merlot ‘A’ 2005, Château St. Thomas

Wijnmaker Eddy Naim heeft een studie gemaakt van merlot en dat vertaald in deze wijn.

Hij vergeleek merlot van diverse delen van Bekaa Valley. Het noorden bleek te warm te

zijn en het westen te vlak. De merlot van de hellingen in Centraal Bekaa op 1.000 m

hoogte bleek de beste eigenschappen te hebben en die druiven werden gebruikt voor

deze wijn. Merlot wordt snel rijp en moet in 1 of 2 dagen worden geplukt. Dertien jaar

oude stokken, rendement 18 hl/ha. Opvoeding 10 maanden op barriques, waarvan de

ene helft nieuw en de andere helft 1 jaar oud. Productie 6.000 flessen. Alc. 14%. Nog

niet in Nederland te koop. De volgende merlot ‘A’ wordt die van 2009. Diepe geur,

complex en niet zwaar, prachtig fruit en tonen van tabak. Weelderige smaak met

verdraaid veel karakter. Overduidelijk merlot, chocolade in de finale. Top merlot kortom.

Importeurs: Karakter Wijnimport, Wijn van Joan

Karam Winery www.karamwinery.com

Dit is de eerste en tot nu toe enige wijnproducent in het zuiden van Libanon, in de regio

Jezzine. Deze streek kende al wijnbouw vóór de Romeinse overheersing. Deze boutique

winery produceert jaarlijks slechts 60.000 flessen. Het is gezamenlijke onderneming van

de twee broers Habib en Ousama, zonen uit een wijnbouwers familie.

Wijngaarden

Deze liggen op 800 tot 1.400 m hoogte en hebben bodems variërend van wit tot zwart,

van heet en droog grind tot vochtig leem. De aanplant bestaat uit muscat, viognier,

sémillon en sauvignon blanc voor de witte wijnen, en uit cabernet sauvignon, syrah,

merlot en petit verdot voor de rode wijnen. Maar er staat ook albariño, touriga nacional

en graciano.

Vinificatie

Deze pioniers maken moderne wijnen, de broers nemen risico’s en gaan geen experiment

uit de weg. Moderne etiketten sieren de flessen met namen als "Cloud Nine" en "Arc-En-

Ciel". De door mij geproefde 9 wijnen stelden echter vaak teleur door gebrek aan

kwaliteit. Twee uitzonderingen:

Geproefde wijn

***(*) Cloud Nine 2012, Karam Winery

Blend van muscat, sémillon en viognier. Licht geelgroen. Aromatische, door muscat

gedomineerde neus van passiefruit, Granny Smith, ananas en grapefruit, met een

ondertoon van gepocheerde vis. In de volle, levendige smaak herhaalt zich het fruit.

Uiteraard zeer geschikt bij zeebanket.

***(*) Corpus Christi 2010, Karam Winery

Blend van syrah, cabernet franc, cabernet sauvignon en merlot. 12 maanden houtrijping.

Goed geconcentreerd paarsrood. Zwoele, iets jammy geur van zeer rijp bosfruit. In de

smaak een krachtig aroma van bosbessen met een hoge zuurgraad. Wel wat onbalans.

Domaine des Tourelles www.domainedestourelles.com

Een van de oudste Libanese wijnbedrijven, opgericht in 1865 in het dorp Chtaura door de

24 jaar oude Franse ingenieur François-Eugène Brun. Hij werkte in Libanon voor de

aanleg van een snelweg van Beiroet naar Damascus en legde een wijngaard aan op een

stuk land naast het huis van zijn baas. De eerste oogst was die van 1868. Na het

overlijden van de laatste Brun kwam het wijngoed in handen van 2 Libanese families. Het

huidige bezit omvat 20 ha wijngaarden. Daarnaast worden druiven bijgekocht van

contractboeren met 80 ha. Mede-eigenaar Faouzi studeerde – net als oprichter François-

Eugène Brun - oenologie in Montpellier. Hij besteedt veel aandacht aan het juiste

druivenras op het juiste terroir. Vanwege de droge zomer en weinig ziektes worden geen

chemicaliën in de wijngaard gebruikt. De winery is deels werkruimte, deel museum.

Behalve het laboratorium en enkele stijlvol ingerichte vatenkelders ziet het eruit alsof

hier de laatste 100 jaar niet veel veranderd is. Muren en plafonds zijn erg stoffig en

schimmelachtig, wat goed is tegen oxidatie en infecties. Bovendien zorgt het voor veel

wilde gisten. De 30 cm dikke wanden van de oude betonnen tanks zijn inwendig met

epoxy bekleed en zorgen zonder koelsysteem voor een natuurlijke temperatuur van

15°C, terwijl het buiten 30°C is. Toch is men in staat om met deze oude uitrusting

moderne wijnen te maken.

Ixsir www.ixsir.com.lb

Ixsir (de naam komt van "Elixir") is een van de meest recente en innovatieve

wijnbedrijven van Libanon. Het bedrijf werd in 2009 gevestigd in de heuvels van het

bergachtige kustgebied boven Batroun. Terwijl de meeste Libanese wijnbedrijven worden

geleid door Libanese families, werd Ixsir opgezet door enkele partners met duidelijke

internationale ambities. Hady Kahale is General Manager en een van de oprichters. De

visie is het herontdekken van de beste terroirs die generaties lang waren vergeten. Uit

documenten bleek dat hier al duizend jaar geleden wijnbouw werd verricht, totdat het

rond 1.500 werd verboden door de Ottomanen.

Wijngaarden

Deze liggen op westelijke hellingen ten noorden van Batroun. De wijnbouw is duurzaam

en milieuvriendelijk. De aanplant van de 120 ha wijngaarden met een kalk-klei bodem

bestaat uit cabernet sauvignon, syrah (van kalkrotsen met een zeer dunne bovenlaag op

1.800 m hoogte), petit verdot, tempranillo, caladoc, arinarnoa, merlot, viognier, muscat,

sauvignon blanc, chardonnay en sémillon. De plantdichtheid is met 7.000 stokken/ha

veel groter dan gebruikelijk in Libanon. Er worden ook druiven bijgekocht, van

contractboeren in Batroun, de Bekaa Vallei, Ainata en Jezzine. De oogst gebeurt met de

hand. De druiven worden verwerkt en opgevoed in de centrale winery van Ixsir.

Winery

De ultramoderne, milieuvriendelijke winery te Basbina, Batroun, werd geconstrueerd in

een heuvel met een wijngaard op het dak en door CNN uitgeroepen tot een van de

‘groenste’ gebouwen van 2011. In een volledig onafhankelijk ecosysteem wordt gebruik

gemaakt van zonnepanelen, regenwater en water uit eigen bron en minimale energie.

Het water wordt hergebruikt voor irrigatie en alle afval wordt gecomposteerd. In een

prachtig gerestaureerd huis van 400 jaar oud – de Ottomaanse periode - is een

bezoekerscentrum gevestigd, dat via een tunnel toegang geeft tot het hoofdgebouw.

Wijnmaker en partner is de Spanjaard Gaby Rivero, die technisch directeur was van

Château Kefraya en 9 jaar wijnmaker was bij Château Sociando Mallet. Consultant is

niemand minder dan Hubert De Boüard van Château Angelus. Om niet te veel

houtinvloed te krijgen worden vaten van 400 liter gebruikt in plaats van barriques.

Geproefde wijnen

***(*) Ixsir Grande Réserve Blanc 2013

Viognier, sauvignon blanc en chardonnay. 5 maanden barrique van Frans eiken, waarvan

de helft nieuw. Goudgeel met groen. Explosieve florale geur met perzik, citrus, tropisch

fruit en vanille. In de smaak veel viognier karakter, minerale tonen, impact van de

batonnage en behoorlijk wat vanille. Krachtig en elegant, doet wat denken aan de wijn

As Sortes van Rafael Palacios.

****- Altitudes Rosé, Ixsir

2/3 syrah en 1/3 caladoc. Licht zalmkleurig, als van roze marmer. Ingetogen geur van

kruisbessen en amandelen. Vrij stevige smaak, wat boers van stijl, met goede zuren en

munt in de lange finale. Prachtige rosé met Provençaals spel en karakter.

****- ELixsir Blanc 2012

50% viognier, 20% chardonnay, 12 maanden barrique van Frans eiken, waarvan de helft

nieuw. Komt in juni 2014 op de markt. De geur heeft niet zo’n shot vanille als bij de

vorige, het hout is veel beter versmolten door beter geconcentreerde druiven. Pas in de

smaak komt het hout tevoorschijn, maar ook hier is het goed geïntegreerd. Het fruit blijft

nummer één. Wat witte peper in de finale. Fraai resultaat.

****(*) ELixsir Rouge 2010

60% syrah, 30% cabernet sauvignon, 10% merlot. Van wijngaarden op 1.800 m hoogte.

Opvoeding 24 maanden op barrique van Frans eiken, waarvan de helft nieuw. Goed tot

gemiddeld geconcentreerd paarsrood. Zeer overtuigende geur, verfijnd en expressief van

karakter. Volle, krachtige en complexe smaak met zoetig fruit. Mooie complete wijn met

spel van veel schakeringen, een hoog concentraat en een goede balans. Prachtige

elegante wijn met zachte tannines en erg veel lengte, een prestatie in dit klimaat.

Importeur: Wijnimport J. Bart

Château Ka www.chateauka.com

Château Ka is onderdeel van Kassatly Chtaura, een groot productiebedrijf dat eigendom

is van de familie Kassatly. Eigenaar Akram Kassatly volgde in 1968 een opleiding aan de

wijnschool van Dijon, samen met Jean Tannoury die nu bij hem werkt als wijnmaker.

Samen met zijn broer legde Akram na terugkeer uit Frankrijk een wijngaard aan in het

dorp Chtaura, en zette gedurende de volgende 5 jaar het wijnbedrijf op. De eerste wijnen

met het Kassatly Chtaura etiket kwamen in 1974 op de markt. Het jaar daarna brak de

burgeroorlog uit, met plundering van de winery en verwoesting van de wijngaard door

tanks als resultaat. Na de oorlog begonnen de Kassatly’s langzaam opnieuw. Ze besloten

om in eerste instantie vruchtensappen, siropen, jam en koolzuurhoudende drankjes te

gaan produceren, wat minder risicovol was en minder investeringen vergde. De nieuwe

opzet was echter zo succesvol dat Akram het in 2005 toch aandurfde om weer wijn te

gaan maken. Met de opening van Château Ka ging een droom in vervulling. Akram’s

dochter Ghida Kassatly is marketing manager en haar zus Reem Kassatly Ragy is

verantwoordelijk voor export.

Wijngaarden

De nieuwe start betrof wijnen van slechts een paar hectare rond de winery, maar daarna

werden druiven bijgekocht van contractboeren. Maar daarna ging het snel. De huidige

wijnproductie bedraagt een half miljoen liter, waardoor Château Ka tot de grote spelers

kan worden gerekend. Intussen zijn er 75 ha eigen wijngaarden, waarvan de estate

wijnen afkomstig zijn. De eigen wijngaarden liggen overwegend diep in het door

Hezbollah gecontroleerde deel rond de tempel van Baälbek. Omdat de meeste

wijngaardwerkers en contractboeren moslim zijn, maakt Hezbollah geen problemen. Ook

al omdat er daarginds geen wijn wordt gemaakt en er slechts druiven worden verbouwd.

De oogst is handmatig en de druiven worden bij aankomst op sorteertafels uitgezocht.

Kelder

De wijnen worden opgevoed in vaten van 300 liter, en niet in barriques. Wijnmaker Jean

Tannoury laat het hout een steeds kleinere rol spelen, ook door de wijnen korter te laten

rijpen. De vaten zijn merendeels gemaakt van Frans eiken en een klein deel van

Amerikaans hout.

Selectie van de geproefde wijnen

****- Source Blanche 2011, Château Ka

Zachte persing. Elk druivenras werd apart vergist bij 17°C. Stabilisering met caseïne en

koudebehandeling. Alc. 13%. Wat stuivende geur. Aangename smaak van gemiddelde

concentratie, sappig citrusfruit, licht en aromatisch, goed in balans.

****+Source Rosée 2013, Château Ka

Rosé de saignée (na 12 uur inweking) van cabernet sauvignon, syrah en tempranillo.

Vergisting bij 17-18°C. Behandeld met caseïne en met kou gestabiliseerd. Alc. 14%.

Gemiddeld geconcentreerd zalmroze. Karaktervol. De geur en de stevige smaak van o.a.

aardbeien zijn keurig in evenwicht, met alles op zijn plaats. Uitstekende materie en body

met veel lengte.

**** Source de Rouge 2012, Château Ka

Blend van cabernet sauvignon, syrah en merlot. Vergist bij 27°C. Circa een maand

verblijf op de schillen. De 3 druivenrassen worden apart opgevoed, gedurende 12

maanden, in vaten van nieuw Frans eiken. Alc. 14%. Gemiddeld geconcentreerd

paarsrood. Zeer aromatische, metalige geur van zwarte bessen en iets teer. Mooi fruit

van bramen en cassis met wat specerijen. Goed geconcentreerd, fraaie balans, afgeronde

tannines, prima zuurgraad en goede lengte met iets jammy fruit en een pepertje.

***(*) Fleur de Ka 2005, Château de Ka

Blend van cabernet sauvignon, merlot en syrah. Vergist bij 27°C. Circa een maand

verblijf op de schillen. De 3 druivenrassen worden apart opgevoed, gedurende 18

maanden, in vaten van nieuw Frans eiken. Alc. 13,5%. De fles stond sinds de vorige dag

open en de wijn is er op vooruit gegaan. Prachtig ontwikkelde aroma’s van

geconcentreerd fruit met specerijen en kreupelhout. Stevige tannines, iets drogend in de

finale.

**** Fleur de Ka 2006, Château de Ka

Blend van cabernet sauvignon, merlot en syrah. Vergist bij 27°C. Circa een maand

verblijf op de schillen. De 3 druivenrassen worden apart opgevoed, gedurende 24

maanden, in vaten van nieuw Frans eiken. Alc. 14,5%. Prachtige wijn, krachtiger dan de

vorige. Betere balans, meer toekomst, geen droging aan het einde. Zit beter in elkaar.

Château Ka heeft geen importeur.

Château Qanafar www.chateauqanafar.com

Deze boutique winery van George en Eddy Naim werd in 2004 als hobby gevestigd op de

met eikenbossen omgeven top van een heuvel boven de plaats Khirbet Qanafar in West

Bekaa, aan de oostelijke voet van de Barouk Mountain. In de oudheid stond hier een van

de hoogste vuurtorens van de streek, als baken voor reizigers die ’s nachts reisden om

de hitte overdag te vermijden.

Prachtig klimaat

Deze streek is gezegend met een ideaal klimaat voor wijnbouw. Hoewel de temperatuur

in het Midden Oosten behoorlijk op kan lopen, zijn de winters hier nat met gemiddeld 610

mm neerslag per jaar. Er is dan ook geen irrigatie en de wijnbouw is in principe

biologisch. Tijdens de droge, hete zomer zijn de nachten koel (in 2012 was het verschil in

dag- en nachttemperatuur 10 tot 15°C). De druiven die binnenkomen tijdens de oogst

hebben een temperatuur van 15 à 20°C. Bovendien zijn ze maximaal 10 minuten

onderweg.

Wijngaard

George begon op een stuk grond van 1 ha met het aanplanten van cabernet sauvignon,

merlot en syrah in gelijke hoeveelheden. De wijn was zo goed dat familie en vrienden

hem aanspoorden om in 2009 verder te gaan en van zijn hobby een bedrijf te maken

voor de productie van natuurlijke wijnen. Zijn zoon Eddy kwam over uit het buitenland

en ze gingen aan de slag. Momenteel zijn 17 ha beplant met wijnstokken op de kalkrijke

kleibodem. De meeste percelen liggen op 1.200 m boven zeeniveau, maar sommige

stukken liggen in het dal waar het 900 tot 1.000 m hoog is. Al het werk in de wijngaard

is gericht op het produceren van de best mogelijke kwaliteit, niet op hoeveelheid. De

meeste wijnstokken zijn bush vines, behalve de syrah, omdat deze dan te weinig zon

krijgt. Door het klimaat en de hoge ligging zijn hier weinig ziektes. Er staat nu

voornamelijk cabernet sauvignon, merlot, syrah en wat cabernet franc en tempranillo.

Verder is er een experimentele wijngaard met primitivo/zinfandel om na te gaan wat dat

ras in Libanon doet. Voor witte wijnen is er viognier en sauvignon blanc, en ook wat

riesling.

Winery

Deze heeft een beperkte capaciteit, er kunnen slechts 50.000 flessen wijn per jaar

worden geproduceerd. De komende 2 à 3 jaar moet dit indien mogelijk uitgroeien naar

200.000 flessen per jaar, maar alleen met behoud van kwaliteit. Vinificatie en opvoeding

worden gekenmerkt door zo weinig mogelijk ingrepen. Er wordt niets toegevoegd en

niets verwijderd. Geen correctie van zuurgraad, suikergehalte of tannines met

oenologische producten. Zeer weinig toevoeging van zwavel.

Filosofie

Château Qanafar doet alles wat anders dan andere wijnproducenten. Er wordt niet elk

jaar getracht om hetzelfde geur- en smaakprofiel te realiseren, maar wel een gelijkmatig

hoog kwaliteitsniveau. Vandaar dat twee jaargangen van de topwijn ‘Château Qanafar’

sterk uiteen kunnen lopen qua smaak, maar wel een vergelijkbaar kwaliteitsniveau

hebben. De blend van de ‘Château Qanafar’ kan per jaar verschillen, maar bevatte tot

2010 geen cabernet sauvignon, omdat deze daarvoor nog niet voldoende kwaliteit bezat.

Als het oogstjaar niet goed genoeg is, wordt geen ‘Château Qanafar’ uitgebracht, maar

alleen de tweede wijn ‘Paradis’. 90-95% van de kwaliteit van de wijn komt uit de

druiven, vinificatie en opvoeding moeten er slechts voor zorgen dat de kwaliteit van de

druiven in de wijn gehandhaafd blijft.

Geproefde wijnen

***(*) Blanc de Qanafar 2013

100% sauvignon blanc. Alc. 12,7%. Knisperend fruit met heerlijke sappigheid. Stijlvolle

wijn met veel expressie en goede typiciteit.

***(*) Paradis de Qanafar 2010

50% cabernet sauvignon, 50% syrah, 8 jaar oude bush vines. Korte inweking vooraf om

drogende tannines te voorkomen. Vergist met geselecteerde gisten bij 25-29°C met

dagelijks overpompen. In totaal 15 dagen op de schillen. Slechts 10% kreeg

houtopvoeding, gedurende 12 maanden op Frans eiken. Alc. 13%. Niet geklaard, niet

gefilterd. Zwoele, florale geur van rijp fruit met een zoetige impressie. Heerlijk puur fruit

van o.a. moerbeien in de smaak met zachte tannines en geen storend hout.

****- Château Qanafar 2010

Blend van 55% syrah (langs draden opgebonden) en 45% merlot (bush vines). De

stokken zijn 6-15 jaar oud. Korte inweking vooraf om drogende tannines te voorkomen.

Vergist met geselecteerde gisten bij 25-29°C met dagelijks overpompen. In totaal 15

dagen op de schillen. 100% werd 12 maanden lang opgevoed op tweedejaars eiken

vaten, waarvan 84% Frans, 8% Amerikaans en 8% Kaukasisch. Alc. 14,2%. Niet

geklaard, niet gefilterd. Compact paarsrood. In de stijlvolle geur romig zwart en rood

fruit, inkt, metaal en teer. Mooi concentraat, vlezig karakter van zwarte bessen en

pruimen, maar ook iets volatile en een rauw mondgevoel. Umami en peper geven

energie. Erg lange finale. In de balans komt de alcohol naar voren.

****(*) Château Qanafar 2011

Pas gebotteld en nog niet op de markt.

Blend van 33% syrah (langs draden

opgebonden) en 33% merlot (bush

vines), maar nu met 33% cabernet

sauvignon vanwege zuurgraad en

balans. 7-20 jaar oude stokken. Geen

inweking vooraf. Vergist met

geselecteerde gisten bij 25-29°C met 2

maal daags overpompen. In totaal 15

dagen op de schillen. 12 maanden

rijping op eiken vaten (50% nieuw,

25% een jaar oud, 25% twee jaar oud)

waarvan 84% Frans, 8% Amerikaans en

8% Kaukasisch. Alc. 14%. Niet

geklaard, niet gefilterd. Productie

14.000 flessen. Zeer diep paarsrood.

Complexe geur met meer finesse dan

bij de 2010. Cassis en munt van de

cabernet. Rechte lijn van aandronk via

midden palet tot finale. Zeer zachte

tannines, complex en gestructureerd.

De wijziging was een wijze beslissing,

dit is een grote wijn en een van de

beste die ik in Beiroet heb geproefd.

Superbe!

Importeur: Camille Karout van Gopic uit

Retie, België.

Château Florentine www.chateauflorentine.com

Dit wijnbedrijf van de familie Yaghi werd in 2002 gevestigd op de Rouss heuvel boven het

dorp Majdel Maouche, in de omgeving van Chouf in het Libanon gebergte. In de heuvels

werden terrasvormige wijngaarden aangelegd op 1.000 m hoogte, rond het Château

waar de familie woont. Handmatige oogst met selectie in de wijngaard en nog een keer

bij aankomst.

Geproefde wijnen

****- Château Florentine White 2013

100% sauvignon blanc. Na aankomst direct geperst zonder kneuzen of ontstelen. Vergist

op lage temperatuur in rvs tanks. Alc. 13,5%. Goed geconcentreerd groengeel met iets

grijs. Rijke geur en stevige smaak van bloemen, planten, ananas, groene appel, perzik,

peer en grapefruit, met goede aromatische ontwikkeling in het glas. Mooie ronde balans

met veel lengte.

***+ Château Florentine Red 2010

Syrah, merlot, cabernet sauvignon en cabernet franc. 12 maanden opvoeding op nieuwe

barriques. Prima fruit, chocolade, toast, goede kwaliteit hout maar wel wat veel. Het hout

blijft net acceptabel maar geeft wel wat droging in de finale.

**** Château Florentine Red 2011

Syrah, merlot, cabernet sauvignon en cabernet franc. In totaal 25-30 dagen verblijf op

de schillen. Opgevoed gedurende 12-18 maanden op 50% nieuw hout en 50%

tweedejaars vaten van Frans en Amerikaans eiken. Alc. 13,5%. Het resultaat is veel

beter dan bij de vorige. Zeer donker paarsrood. Compact, iets ‘gekookt’ zwart fruit met

munt, tabak en specerijen. Het hout is nu erg mooi geïntegreerd en het fruit krijgt en

neemt alle kansen. Prima zuurgraad, krachtige wijn met fraaie tannines.

****+ Grand Cru 2010

50% cabernet sauvignon, aangevuld met syrah en merlot. De druiven werden

geselecteerd zowel voor als na het ontstelen. Vergisting per perceel bij 28-30°C. Verblijf

op de schillen 4-7 weken. Opvoeding 24 maanden op nieuwe barriques, de helft Frans

eiken en de helft Amerikaans. Alc. 13,5%. Nog niet op de markt. Prachtige, krachtige

wijn. Zeer stevig, hoog smaakniveau, complex, erg goede balans, fluweelzachte

tannines, volledig versmolten hout. Donker bosfruit, chocolade, cederhout. Zeer lang.

Château Florentine zoekt een importeur in Nederland.

Batroun Mountains www.batrounmountains.com

Dit wijnbedrijf van de familie Hark ligt zes dorpen in het bergachtige gebied van de

kustplaats Batroun, 50 km ten noorden van Beiroet, op 250 tot 1.500 m hoogte. De

wijngaarden liggen op smalle rotsachtige terrassen met een uitgekiende expositie, een

terroir waar de wijnstok het lastig heeft en dynamische wijnen oplevert. De warme, zilte

lucht van de zee gaat hier over in de koele, zuivere lucht van de bergen. De wijnbouw

van Batroun Mountains is voor witte wijnen en rosé gecertificeerd biologisch, voor rode

wijnen nog niet.

Geproefde wijnen

***(*) Seven 2012, Batroun Mountains

Droge witte wijn van 7 biologisch verbouwde druivenrassen: chardonnay, riesling,

sauvignon blanc, muscat, merwah, obaideh en een ander lokaal druivenras. Uit de

dorpen Andoula en Kfour-Arbi op een hoogte van 950 tot 1.500 meter. Intens grassige,

florale geur van buxus, perzik, peer, citrus en tropisch fruit. Zeer droge smaak,

knisperend door een hoge zuurgraad. De blend geeft wat complexiteit. Citrus en groene

kruiden in de finale.

**** Rosé Royal 2012, Batroun Mountains

Halfdroge rosé de saignée van 100% cabernet sauvignon uit eigen biologische wijngaard

in het dorp Andoula op 950 m hoogte. Zeer lichte frambozenkleur. Verfijnde, zeer zuivere

geur van bosaardbeien, frambozen, meloen, munt crème fraîche. Prachtig fruit in de

loepzuivere smaak, licht en speels, met finesse en spel. Restzoet is mooi in balans met

de zuren.

***(*) Ruby 2012, Batroun Mountains

Cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot en syrah. Niet gefilterd, gebotteld met

schroefdop. Uitstekende wijn met levendig, zuiver fruit van aardbeien en frambozen,

chocolade en vanille, maar met niet te veel hout.

***(*) Cabernet Sauvignon 2010, Batroun Mountains

100% cabernet sauvignon, niet gefilterd. Zwart fruit, tabak en munt. Levendige inzet

met fris fruit. Heerlijk glas wijn met balans, frisheid en meer dan genoeg concentratie.

Goed houtgebruik.

Importeur: niet bekend

Château Héritage www.vinheritage.com

Na jarenlang op succesvolle wijze arak te hebben geproduceerd, vestigde de familie

Touma in de plaats Kab-Elias in de Bekaa Valley Château Héritage, waarvan in 1997 de

eerste wijnen op de markt kwamen.

Wijngaard

De bodem van de op 1.000 m hoogte gelegen wijngaarden is afwisselend samengesteld

uit korrelige kalkhoudende klei of uit steenrode klei met kalkstenen. Voor rode wijn wordt

gebruik gemaakt van syrah, merlot, cabernet sauvignon, mourvèdre, carignan, grenache

noir, cinsault en tempranillo. En voor witte wijn van ugni blanc, clairette, sauvignon

blanc, chardonnay en muscat. Er wordt niet geïrrigeerd.

Geproefde wijnen

***(*) Château Héritage Blanc de Blancs 2011

Blend van chardonnay, sauvignon blanc en viognier. Intense geur van bloesem, muskaat

en buxus. Sappige, evenwichtige smaak met goede precisie. Zeer aangenaam.

***(*) Rosé d’Une Nuit 2013

Rosé de saignée van 60% grenache noir en 40% carignan. Licht tot gemiddeld

geconcentreerd oranje. Overtuigende geur met kwaliteit. Prima smaak ook, vol en niet

beendroog met net even wat tannines en frisse zuren, heerlijke rosé.

**** Château Héritage 2008

60% cabernet sauvignon, 40% syrah. Opvoeding 12 maanden op 2e jaars Amerikaans

eiken. De vorige jaargangen hadden Frans eiken. De geur biedt veel fruit van prima

kwaliteit. Ook de smaak is opmerkelijk goed, met evenwichtige structuur van rood fruit

en voorbeeldige houtopname. Geen zwoele tonen van het Amerikaanse eikenhout, maar

volop frisheid en sappigheid. Zeer geslaagd.

****+ Château Héritage Family Reserve 2008

50% cabernet sauvignon en 50% syrah. Totale tijd op de schillen 2 weken. Opgevoed op

nieuwe barriques van Amerikaans eiken gedurende 12 maanden. Mooi geconcentreerd

paarsrood. Rokerige geur van bosfruit, zowel fris als zwoel, met munt, kruidnagel, hout

en wild. Krachtige smaak met veel zuren, tannines en hout.

***(*) Château Héritage Temptation

Zoete dessertwijn van grenache noir, carignan en syrah met 18% alcohol. Aroma’s van

rood fruit en pure chocolade. Overheerlijk, een schot in de roos bij patisserie van

chocolade met rood fruit, type kersenbonbon.

Geen importeur, maar heeft wel een vestiging in Frankrijk.

Château Barka - Vigna Verde www.vignaverde.net

Dit familiebedrijf dateert van 2009. Het is genoemd naar de woonplaats van de familie:

Barka, een bergdorp in Deir el Ahmar, Sin el Fil, het noorden van de Bekaa Valley, op

1.450 m boven zeeniveau. Voor de wijnproductie wordt state-of-the-art technologie

gebruikt. De wijnstokken werden geïmporteerd uit Griekenland, Frankrijk en Italië.

Geproefde wijnen

***(*) Château Barka 2011

50% syrah, 30% cabernet sauvignon, 20% merlot. 12 maanden nieuwe barriques. Alc

14%. Net iets teveel hout en te weinig fruitvulling, waardoor het midden wat kaal is. De

lengte is goed en de wijn blijft fris. Type gespierde eetwijn met prima tannines.

****- Barka Red 2011

Zeer diepe paarse kleur. Geur van viooltjes en puur fruit. Krachtige, zwoele smaak met

veel tannines door intensieve extractie. Wat alcoholisch. Geeft energie.

***(*) Barka Red 2012

Geen hout, wel puur fruit en daardoor zeer verteerbaar. Goede structuur, vulling en

balans.

Deze producent is op zoek naar een importeur.

Château Oumsiyat www.chateauoumsiyat.com

Dit wijnbedrijf – anno 1950 - bevindt zich in het dorp Mtein. De druiven komen van 178

ha wijngaarden uit de dorpen Kefraya en Mansoura, in de Bekaa vallei tussen het Libanon

gebergte en het Anti-Libanon gebergte.

Geproefde wijn

**** Château Oumsiyat Le Passionné 2009

50% cabernet sauvignon en 50% syrah. Een jaar eikenhout. Alc. 14%. Diep

geconcentreerd paarsrood. Fraaie geur van cassis en cacao. De frisse smaak heeft

krachtig fruit en is zuiver en evenwichtig, met in de levendige finale ook chocolade.

Château Nakad http://chateaunakad.com

Joseph Nakad, vader van vier zonen, richtte dit wijnbedrijf op in 1923. Het bedrijf, nog

steeds in handen van de familie, is gevestigd in de plaats Jdita, Chtaura in de Bekaa

Valley, op 900 m hoogte. Het kan hier ’s winters tien graden onder nul zijn en ’s zomers

30 graden boven nul.

Geproefde wijnen

***(*) Château Nakad Blanc 2013

Blend van sauvignon blanc, sémillon en ugni blanc. Goed glas wijn, maar mist wat

spanning.

****- Château Nakad Rosé 2013

Blend van carignan, syrah en cinsault. Licht zalmkleurig. Heerlijke rosé met een fijn

zoetje, prachtig in balans.

Importeur: Wijnkoperij Wielinga.

Verdere wijnhuizen:

Adyar www.adyar.org.lb - Uit 2003 daterende wijncoöperatie van de Libanese religieuze

Orde van Maronieten (opgericht in 1695). Heeft 49 kloosters verspreid over het land. In

3 regio’s van Libanon - Batroun, Metn en Chouf - bevinden zich wijngaarden rond de

kloosters. De centrale winery is gevestigd in het klooster van St. Anthony te Ghazir, regio

Metn. De monniken van Adyar zijn de pioniers van biologische wijnbouw in Libanon en

Adyar ontving als eerste wijnbedrijf een certificering. Een Franse oenoloog is

verantwoordelijk voor wijnbouw, vinificatie en opvoeding.

Chateau Marsyas www.chateaumarsyas.com – wijnbedrijf in Kefraya, Batroun; van de

2 rijke broers Saadé, met Stéphane Derenoncourt als consultant

Domaine Wardy www.domainewardy.com - Zahle, Bekaa Valley

Domaine de Baal www.domainedebaal.com - Bekaa Valley

Domaine Sanctus - Batroun

Château Faqra http://fakra.com/#/home - Kfardebian Valley

Cave Kouroum www.cavekouroum.com – Kefraya, Batroun, project van Yves Morard

(voormalige wijnmaker Kefraya)

Clos de Cana www.closdecana.com - Ras el Haref

Nabise Mont Liban www.nabise.com - Mazraat Yachouh

Château Khoury www.chateaukhoury.com – Dhour Zahle, project van een Libanees

echtpaar dat jarenlang fortuin maakte in de Alsace en de druivenrassen ervan meenam

Couvent St. Sauveur - Saïda

Coteaux de Botrys www.coteauxdebotrys.com - Batroun

Coteaux du Liban www.coteauxduliban.com - Zahle

Château Belle-Vue www.chateaubelle-vue.com – Bhamdoun

Massaya www.massaya.com - Producent met grote Franse invloed, die hard aan de weg

timmert door zich te profileren via de media en artikelen in het blad Decanter. Massaya

heeft een wijngaard-restaurant en een proeflokaal. Importeur: Noordman Wijnimport.

Union Vinicole du Liban www.lebanonwines.com

De UVL, de officiële vereniging van wijnproducenten in Libanon, werd opgericht in 1997,

een jaar nadat Libanon lid werd van het Office International de la Vigne et du vin (OIV).

Doelstelling van de UVL is het verstevigen van en werken aan het imago van Libanon

als wijn producerend land door het benadrukken van haar trotse geschiedenis en de

promotie van het potentieel. De UVL is een spreekbuis voor de wijnproducenten van

Libanon, brengt ze op evenwichtige wijze samen en zet zich in voor hun belangen. De

UVL heeft legitimiteit ontwikkeld voor de exportambities van Libanon richting EU en

andere internationale markten als de USA en Canada. Verder heeft de UVL met succes

een lobby gevoerd voor een nieuwe wijnwet die in 2000 werd aangenomen, en streeft nu

naar de oprichting van een Nationaal Wijninstituut.

UVL leden:

Westelijke Bekaa Valley

Château Kefraya

Château Qanafar

Centrale Bekaa Vallei

Château Héritage

Château Ka

Château Khoury

Château Ksara

Château Nakad

Clos St Thomas

Coteaux Du Liban

Domaine de Baal

Domaine des Tourelles

Domaine Wardy

Batroun

Adyar

Batroun Mountains

Château Sanctus

Coteaux de Botrys

Ixsir

Mount Lebanon

Château Florentine

Château Musar

Château Oumsiyat

Zuid-Libanon

Karam Winery