ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona1Stron 31 Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Imi i nazwiskoDataPodpis Arkadiusz Ozimkiewicz Podpis na oryginale Wojciech Zonowski Podpis na oryginale Tomasz Nakielski Podpis na oryginale Opracowa zesp w skadzie: Roman Czech 2009-12-01 Podpis na oryginale Uzgodni:Wiesawa Libera2009-12-01 Podpis na oryginale Zatwierdzi:Adam Kielak2009-12-01 Podpis na oryginale Niniejsza Instrukcja jest czci dokumentacji Zintegrowanego Systemu Zarzdzania Pomorskiej Spki Gazownictwa sp. z o.o. i jest jej wasnoci. Kopiowanie i udostpnianie jej osobom trzecim wymaga pisemnej zgody Penomocnika ds. ZSZ ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona2Stron 31 SPIS TRESCI SPIS TRESCI...........................................................................................2 CEL INSRUKCJI......................................................................................4 1.WYROBYPOLIETYLENOWE-WYMAGANIA ...........................4 1.1.Materiay do produkcji rur i ksztatek z PE..................................................... 4 1.2.RURY............................................................................................................ 6 1.2.1.Wymagania oglne........................................................................................................6 1.2.2.Szeregi wymiarowe rur ..................................................................................................6 1.2.3.Maksymalne cisnienia robocze .....................................................................................8 1.2.4.Oznaczanie rur ..............................................................................................................9 1.2.5.Pakowanie, przechowywanie i transport rur..................................................................9 1.2.6.Zdolnosc do zaciskania .................................................................................................9 1.2.7.Rury z warstwami ochronnymi ....................................................................................10 Rura dwuwarstwowa poqczona molekularnie ............................................................11 Rura trjwarstwowa poqczona molekularnie..............................................................11 Rura dwuwarstwowa z powokq ochronnq z PP .........................................................12 1.3.KSZTATKI ................................................................................................. 12 1.3.1.Ksztatki do zgrzewania doczoowego.........................................................................13 1.3.2.Ksztatki do zgrzewania elektrooporowego .................................................................13 1.3.3.Poqczenia PE/stal.......................................................................................................14 2.METODY ACZENIA RUR I KSZTATEK...................................14 2.1.Uwagi wstpne............................................................................................ 14 2.2.Poqczenia nierozqczne.............................................................................. 14 2.2.1.Zgrzewanie doczoowe................................................................................................14 Przygotowanie elementw do zgrzewania ..................................................................15 Sprzt do zgrzewania doczoowego............................................................................15 Procedura zgrzewania doczoowego...........................................................................16 Ocena jakosci poqczen zgrzewanych ........................................................................17 2.2.2.Zgrzewanie polifuzyjne................................................................................................17 2.2.3.Zgrzewanie elektrooporowe ........................................................................................17 Przygotowanie elementw do zgrzewania ..................................................................18 Sprzt do zgrzewania elektrooporowego ....................................................................18 Procedura zgrzewania elektrooporowego...................................................................18 Ocena jakosci poqczen zgrzewanych ........................................................................18 2.3.Poqczenia rozqczne .................................................................................. 21 2.4.Dokumentacja zgrzewania / dziennik zgrzeww ......................................... 21 2.4.1.Karta technologiczna zgrzewania................................................................................21 2.4.2.Protok zgrzewania ....................................................................................................21 2.4.3.Karta kontrolna zgrzewu..............................................................................................21 2.4.4.Lista poqczen zgrzewanych .......................................................................................21 2.4.5.Uprawnienia zgrzewacza.............................................................................................21 2.4.6.Swiadectwa kalibracji zgrzewarek...............................................................................21 3.PROJEKTOWANIE ......................................................................23 3.1.Zagadnienia oglne..................................................................................... 23 3.2.Projekt budowlano-wykonawczy.................................................................. 23 3.3.Projekt uproszczony przyqcza.................................................................... 24 3.4.Posadowienie gazociqgw.......................................................................... 24 3.5.Strefy kontrolowane i techniczno-technologiczne gazociqgu ...................... 24 3.6.Uzbrojenie gazociqgw polietylenowych..................................................... 25 ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona3Stron 31 3.6.1.Armatura zaporowa i upustowa...................................................................................25 3.6.2.Rury ochronne, rury osonowe i rury przejsciowe/przepustowe..................................25 Ustalenia oglne..........................................................................................................25 Rury ochronne.............................................................................................................25 Rury osonowe.............................................................................................................26 Rury przejsciowe/przepustowe....................................................................................26 Materiay na rury ochronne i osonowe........................................................................26 Srednica rur ochronnych i osonowych........................................................................26 Usytuowanie rury PE w rurze ochronnej i osonowej ..................................................26 Uszczelnienie koncw rur ochronnych........................................................................26 Sqczki wchowe..........................................................................................................26 3.7.Oznakowanie trasy gazociqgu..................................................................... 27 3.8.Obliczanie spadku cisnienia........................................................................ 27 3.9.Obliczania wytrzymaosciowe...................................................................... 27 3.10.Odlegosci gazociqgw od obiektw terenowych..................................... 27 3.11.Przyqcza gazu ........................................................................................ 28 3.12.Przyqczenia gazociqgu do istniejqcej sieci gazowej ............................... 28 4.ROBOTY BUDOWLANO-MONTAZOWE.....................................28 4.1.Czynnosci przygotowawcze ........................................................................ 28 4.2.Roboty wstpne........................................................................................... 28 4.3.Przygotowanie wykopu do uozenia gazociqgu. .......................................... 28 4.4.Montaz i ukadanie gazociqgu..................................................................... 29 4.5.Czyszczenie gazociqgu............................................................................... 29 4.6.Prby wytrzymaosci i szczelnosci oraz odbiory gazociqgw...................... 30 5.WYKONAWCYGAZOCIAGWZPE .......................................30 5.1.Wymaganiakwalifikacyjneosb................................................................ 30 5.2.Wymagania sprztowe................................................................................ 30 5.3.Kwalifikacja wykonawcw ........................................................................... 30 6.WARUNKIBHPIPPOZ ............................................................30 7.DOKUMENTY ZWIAZANE...........................................................31 7.1.Wykaz izolacyjnych materiaw powokowych dopuszczonych do stosowania na sieciach gazowych uzytkowanych przez Spk - ZSG-00-I-006-F-0431 7.2.Instrukcja oczyszczenia wntrza gazociqgw - ZSG-01-I-02 ...................... 31 7.3.Nazwy i symbole stosowane przy projektowaniu i budowie sieci gazowych z PE ZSZ-00-Z-01 .................................................................................................. 31 8.SPIS ZAACZNIKW..................................................................31 8.1.KARTA TECHNOLOGICZNA ZGRZEWANIA..ZSG-00-I-018-F-01.. 31 8.2.PROTOK ZGRZEWANIA....ZSG-00-I-018-F-02 . 31 8.3.KARTA KONTROLNA zgrzewu doczoowego...ZSG-00-I-018-F-03 .... 31 8.4.KARTA KONTROLNA zgrzewu elektrooporowego.ZSG-00-I-018-F-04...... 31 8.5.LISTA ZGRZEWW..ZSG-00-I-018-F-05 . 31 ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona4Stron 31 CEL INSRUKCJI WytycznedotyczqceprojektowaniaibudowysiecigazowejzPEmajqzazadanie uregulowac kwestie projektowania i wykonawstwa sieci gazowej z PE na terenie dziaania Spki stosownie do aktualnych uwarunkowan, potrzeb i wymagan. Opracowanezostaywoparciuonoweregulacjeprawne,nowq,wtejchwilijuz stosunkowobogatqliteraturprzedmiotuorazdoswiadczeniawasneiinnychzakadw gazowniczych. Zuwaginato,izjesttokolejnewewntrzneopracowaniezakadudot.wymogwwzakresieprojektowaniaibudowygazociqgwpolietylenowych,atakzenafaktwystpowania innychszerokichopracowannatentemat,niepodajesiwniniejszychwytycznych szczegowych informacji na temat polietylenu jako surowca do produkcji rur oraz jego wasnosci fizyko-mechanicznych. Wytyczneprzeznaczonesqdlaprojektantw,inwestorw,wykonawcwiuzytkownikw sieci gazowej.Wytycznenalezystosowacprzyprojektowaniuorazbudowiesiecigazowychniskiegoisredniegocisnieniado0,5MPawqczniezrurPEszeregwSDR17,6iSDR11dlapaliw gazowych rodziny 2 grupy E wg PN-C-04753:2002. 1.WYROBYPOLIETYLENOWE-WYMAGANIA 1.1. Materiay do produkcji rur i ksztatek z PE Polietylenposiadawielecharakterystycznychcech,jednakzpunktuwidzenia przydatnosci do produkcji elementw sieci gazowej, najbardziej istotne sq: wysoka ciqgliwosc i znaczne wyduzenie przy rozciqganiu dugotrwaa wytrzymaosc przyjta wartosc graniczna na okres 50 lat pezaniezachodzqcawczasiezmianawymiarwmateriauprzystaymobciqzeniu (ograniczeniewysokosciskadowaniarur,stosowaniepodsypki,obsypkiizasypkiz piasku pozbawionego ostrych kamieni) relaksacja zmniejszanie si naprzen wewnqtrz materiau przy staym odksztaceniu (rury w zwojach) duzasprzystoscpozwalanazaciskaniegazociqguwceluszybkiegoodcicia dopywu gazu wysoka udarnosc cenna zaleta przy transporcie rur nieodpornoscnazarysowanieruryodbieraneod producentanie powinnymiecrys, natomiastprzyukadaniuwwykopierysyniepowinnyprzekraczac10%grubosci scianki (0,1 en), lecz nie wicej niz 0,5 mm duza rozszerzalnosc cieplnadopuszczalnatemperaturauzytkowaniarurPEpodczaseksploatacji-wynosi20C (eksploatacja w wyzszej temperaturze skraca okres uzytkowania gazociqgu) niska przewodnosc ciepa (dobry izolator ciepa) wysoka rezystancja powierzchniowa (dobry izolator elektrycznosci) odpornosc na obecnosc kondensatw gazu oraz srodkw nawaniajqcych brak odpornosci na promieniowanie ultrafioletowe przepuszczalnosc gazw wspczynnik przenikalnosci gazu ziemnego przez sciank ruryPEwynosi0,56cm/mMPadoba(koniecznoscwentylowaniaprzestrzeni pomidzy rurq przewodowq sr/c a ochronnq, bqdz wypenianie przestrzeni np. piankq poliuretanowq) palnosctemperaturasamozaponuwynosiok.348Ctemperaturazaponu ok. 360C pynnosc niska temperatura miknienia i topnienia. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona5Stron 31 WasnosciPEpowyzejtemperaturytopnieniaokreslatzw.wskaznikszybkosci pynicia MFR. DobudowygazociqgwPEmogqbycstosowaneruryowskaznikuzawartymw jednej z dwch grup: grupa 005 -tzn. MFR 190/5 wynosi od 0,4 do 0,7 g/10min grupa 010 -tzn. MFR 190/5 wynosi powyzej 0,7 do 1,3 g/10min PrzykadowewasnoscipolietylenuklasyPE80iPE100suzqcegodoprodukcji elementw sieci gazowych podano w tablicy 1. Tablica 1 WasnosciJednostkaPE 80PE 100 Gstosckg/m3941954 Wskaznik szybkosci pynicia MFR (190o C, 5,0 kg)g/10 min0,930,40 Wytrzymaosc na rozciqganie na granicy plastycznosci (Naprzenie na granicy plastycznosci) MPa1823 Wyduzenie wzgldne przy zerwaniu%>700>600 Temperatura miknicia wg Vicata oC125127 Temperatura zeszklenia Tg oC1000 Wspczynnik liniowej rozszerzalnoscicieplnej dmm/m oC0,180,13 Ciepo wasciwe cpkJ/kg oC1,91,9 Wspczynnik przewodzenia ciepa przy 20oCW/m oC0,360,38 Modu sprzystosciMPa6001000 Wytrzymaosc na cisnienie wewntrzne przy prbie hydraulicznej w temperaturze: 20oC, PE 80 o = 9,0 MPa , PE 100 o = 12,4 MPa 80oC, PE 80 o = 4,6 MPa , PE 100 o = 5,5 MPa 80oC, PE 80 o = 4,0 MPa , PE 100 o = 5,0 MPa godzina czas do uszkodzenia 400mm Sprzt do zgrzewania doczoowego Dozgrzewaniadoczoowegogazociqgwpolietylenowychpowinienbycstosowanytylko sprzt posiadajqcy znak bezpieczenstwa B z pozytywnq opiniq i dopuszczeniem do stosowania wydanymi przez INIG oraz poddawany kalibracji nie rzadziej niz jeden raz w roku. Pyty grzejne stosowaneprzyurzqdzeniachdozgrzewaniadoczoowegopowinnybyczasilaneelektrycznie. Urzqdzeniedozgrzewaniapowinnozapewniacutrzymaniewymaganegocisnieniadociskuna powierzchni qczonych elementw na kazdym etapie cyklu zgrzewania. Po nagrzaniu koncwek qczonychelementwkonstrukcjaurzqdzeniapowinnaumozliwiacusuniciepytygrzewczeji poqczenie elementw w czasie nie duzszym niz 8s, bez uszkodzenia ogrzanych powierzchni. Urzqdzeniadoautomatycznegoqczeniaelementwzpolietylenumetodqzgrzewania doczoowego,powinnybycwyposazonewaparaturdokontroliirejestracjiparametrw zgrzewania dla kazdego poqczenia, w tym: czasw poszczeglnych etapw cyklu zgrzewania, cisnienia na powierzchni qczonych elementw, temperatury pyty grzejnej, temperatury otoczenia, cisnienia niezbdnego do pokonania oporw ruchu zgrzewarki. Wprzypadkunieprawidowegoprzebieguprocesuzgrzewaniaurzqdzeniepowinno spowodowac jego zatrzymanie z rwnoczesnym wskazaniem bdu. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona16Stron 31 Procedura zgrzewania doczoowego Procedurazgrzewaniadoczoowegopowinnabyczatwierdzonaprzezuzytkownikasieci gazowejprzyuwzgldnieniuwasciwosciruri ksztatekpolietylenowych.Czynnoscirealizowanew ramach procedury zgrzewania doczoowego przedstawione zostay na ponizszym wykresie: Rys. 6 Przebieg procesu zgrzewania doczoowego WartoscnaciskujednostkowegodlaPEwynosiok.0,15N/mm2.Cakowitasiadocisku zalezyodsrednicyruryigruboscijejscianki.Biorqcpoduwagfakt,zeposzczeglnetypy zgrzewarekdoczoowychposiadajqrznesiownikihydrauliczne,przeliczeniacakowitejsiy dociskunacisnienieolejuwukadziehydraulicznymzgrzewarkinalezydokonacrcznielub skorzystac z odpowiednich wykresw doqczanych do zgrzewarki. Temperatura pyty grzejnej: 210 10C (dla 90 mm > dn > 250 mm ) 225 10C (dla dn > 250 mm ) Dlaprzedstawionegopowyzejprzebieguzgrzewaniadoczoowegoposzczeglnefazy procesu oznaczajq: t1-czasnagrzewaniawstpnego,niezbdnydouzyskaniawymaganejwypywkinacaym obwodzie styku rury z pytq grzejnq, t2 - czas nagrzewania (30+0,5dn)10 [s], t3 - maksymalny czas na wyjcie pyty grzejnej i poqczenie zgrzewanych elementw (3+0,01dn) [s], t4 - czas do uzyskania wymaganego cisnienia zgrzewania max (3+0,01dn) [s], t5 - czas qczenia elementw pod dociskiem, t6 - minimalny czas chodzenia (1,5 min na kazdy mm grubosci scianki). p1 - cisnienie przy nagrzewaniu wstpnym p1=0,150,02 [N/mm2], p2 - cisnienie przy dogrzewaniu poqczenia p2=0,030,02 [N/mm2], p3 - cisnienie przy qczeniu elementw p3=0,150,02 [N/mm2]. 0,010,02 0,150,18 p [N/mm2] t1 t2t3t4 t5t6 t p2 p1 p3 ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona17Stron 31 Uwagi: Uchwyty mocujqce urzqdzenia zgrzewajqcego mozna zdemontowac nie wczesniej niz po czasie t6, Chodzeniezgrzewupowinnoprzebiegacwsposbnaturalny.Wzadnymprzypadku niewolnoprzyspieszacprocesunp.strumieniempowietrzazwentylatoralubzimnq wodq, Prby cisnieniowe rurociqgu mozna rozpoczqc po zakonczeniu chodzenia, jednak nie wczesniejnizpoupyniciu8minutprzypadajqcychnakazdymilimetrgrubosci scianki. Ocena jakosci poqczen zgrzewanych Ze wzgldu na brak efektywnych metod badan nieniszczqcych, prawidowosc wykonania zgrzewu ocenia si wedug nastpujqcych kryteriw: zagbienie rowka midzy waeczkami k [mm] - nie moze byc mniejsza od zera, przesunicie scianek qczonych rur v" nie powinno przekraczac 10% grubosci scianki en" oraz wicej niz 2mm, szerokoscwypywkiB"powinnaposiadac nastpujqcqwartosc(wgDVS2207)B = (0,681,0) en [mm], minimalnaimaksymalnaszerokoscwypywki winna odpowiadac nastpujqcym wartosciom: Bmin < 0,9Bsr Bmax > 1,1Bsr rznica szerokosciwaeczkwwypywki(Smax-Smin)nie powinnaprzekraczac10%szerokosciwypywkiB" zgodniezoznaczeniamipodanyminarysunkuobok oraz20%przypoqczeniururyzksztatkq,ktraczstomainnywspczynnikMFR niz rura polietylenowa. Parametrytemierzysizapomocqsuwmiarkilubinnegoprzyrzqdupomiarowego, pozwalajqcego na pomiar z dokadnosciq do 0,1mm. Jesliktrykolwiekzparametrwwypywkiniemiescisiwustalonychgranicach, okreslonych w Karcie kontrolnej", nalezy zgrzew wyciqc i wykonac nowy. 2.2.2.Zgrzewanie polifuzyjne NatereniedziaalnosciSpkiniedopuszczasiwykonywaniapoqczengazociqgw polietylenowych metodq zgrzewania polifuzyjnego. 2.2.3.Zgrzewanie elektrooporowe Zgrzewanieelektrooporowepoleganadoprowadzeniuenergiielektrycznejdouzwojeniazdrutuoporowegoznajdujqcegosiprzywewntrznejpowierzchniksztatki,gdzieulegaona zamianie na ciepo powodujqce uplastycznienie powierzchni qczonych elementw (wewntrznej powierzchniksztatkiizewntrznejpowierzchnirury)ipoqczeniaichzesobq.Zgrzewanie elektrooporoweniemozebycwykonywanewtemperaturzeotoczeniaponizej0oC,jakrwniezw czasie mgy niezaleznie od temperatury. Wprzypadkuniekorzystnychwarunkwatmosferycznych(wiatr,opady),miejsce zgrzewaniapowinnobycchronionenamiotem,awprzypadkuniskichtemperaturrwniez SmaxSmin B k en v Bsr=2max minB B + ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona18Stron 31 ogrzewanie, np. nadmuchem ciepego powietrza. Nalezy zadbac takze o zamknicie koncw rur, aby nie nastqpio chodzenie przeciqgiem. Przygotowanie elementw do zgrzewania Dlauzyskaniapoqczeniaowymaganejjakoscipowierzchnieqczonychelementw powinnybycodpowiednioprzygotowaneioczyszczone.Koncwkirurpowinnybycucite prostopadle.Wewntrznekrawdziepowinnybycpozbawionezadziorw,akrawdzie zewntrznezaokrqglone(promien krzywiznyr=0,5en).Powierzchniezewntrznekoncwekrur przeznaczonychdozgrzewaniaprzywykorzystaniuksztatekmufowychpowinnybyc oczyszczone skrobakiem co najmniej na dugosci, ktra znajdzie si wewnqtrz ksztatki. Rwniez przyzgrzewaniuksztateksiodowychmusibyconaoczyszczonawpodobnysposbna powierzchni, do ktrej bdzie przylega element grzejny ksztatki. Grubosc warstwy utlenionej, ktra powinna byc usunita z rury wynosi: 0,1 mm dla dn 63 mm 0,2 mm dla dn > 63 mm Owalnoscrurpowinnabyczlikwidowanaprzyzastosowaniuuchwytwkalibrujqcych.Wtrakciezgrzewaniaorazpodczasstudzenia,qczoneelementypowinnybyczamocowanewuchwytach.Przedzamontowaniemksztatekelektrooporowychnalezyoczyscicich wewntrzne powierzchnie (np. papierem niewknistym nasyconym alkoholem).Sprzt do zgrzewania elektrooporowego Dozgrzewaniaelektrooporowegogazociqgwpolietylenowychpowinienbycstosowany tylkosprztposiadajqcyznakbezpieczenstwaBzpozytywnqopiniqidopuszczeniemdo stosowania wydanymi przez INIG oraz poddawany kalibracji nie rzadziej niz jeden raz w roku.Przy napiciu zasilania ksztatek wynoszqcym ponad 25 V wymagana jest ochrona przed kontaktem z niezaizolowanymi czsciami przewodw. Procedura zgrzewania elektrooporowego Parametry zgrzewania elektrooporowego sq wprowadzane do zgrzewarki w zaleznosci od typu sprztu do zgrzewania i ksztatki. Poprzygotowaniuelementwiurzqdzeniadozgrzewaniaprocedurazgrzewania obejmuje nastpujqce czynnosci: ustalenieparametrwzgrzewaniazgodniezparametramiksztatki,wprzypadku zgrzewaniaautomatycznegowykonaniedziaanokreslonychwinstrukcjiobsugi urzqdzenia, kontrola przebiegu procesu zgrzewania, pozostawienie zqcza w uchwytach na czas jego studzenia podany przez producenta ksztatek.Studzeniepowinnoprzebiegacwsposbnaturalnyjakprzyzgrzewaniu doczoowym. Po wystudzeniu zqcza, mogq byc usunite uchwyty mocujqce. Ocena jakosci poqczen zgrzewanych Wsposiowo zgrzewanych elementw Przedprzystqpieniemdozgrzewanianalezysprawdzicwsposiowoscruriksztatek, zgodniezprocedurq qczenia.Dopuszczalna odchykawynosi1mmna300mmdugoscidlarurw odcinkach prostych. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona19Stron 31 Skrawanie warstwy utlenionej Nalezysprawdzicczyzgodniezprocedurqqczeniazostaausunitazpowierzchnirury nacaymjejobwodziewarstwautlenionapolietylenu.Sladyskrawaniawarstwyutlenionej powinny byc widoczne po obu stronach ksztatki. Rys. 7 Slady skrawania warstwy utlenionej Zagbienia Wcelupotwierdzeniawasciwegozagbieniarurywksztatcenalezysprawdzic poozeniezaznaczonychnarzewskaznikwzagbienia,jezeliksztatkamufowaniejest wyposazonaw wewntrzne ograniczniki zagbienia rury. Rys. 8 Kontrola zagbienia rur w ksztatce. Stopiony materia Nalezysprawdzicczystopionywtrakciezgrzewania materiapolietylenowy niewypynq poza ksztatk, lub czy drut oporowy elementu grzejnego ksztatki nie wysunq si poza jej obrys. Rys. 9 Kontrola obecnosci stopionego materiau. Wskaniki zgrzewaniaJezeliksztatkajestwyposazonawewskaznikizgrzewania,toichpoozeniepo zakonczeniu zgrzewania powinno byc zgodne z opisem w instrukcji producenta. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona20Stron 31 Rys. 10 Kontrola poqczenia wskaznikw zgrzewania. Ksztatki siodowe. Skrawanie warstwy utlenionej rury Nalezysprawdzicczyzgodniezprocedurqqczeniazostaausunitawstrefiekontaktu ruryzksztatkqwarstwa utlenionapolietylenu. Sladyskrawaniawarstwyutlenionejpowinnybyc widoczne wok ksztatki Rys. 11 Sprawdzanie skrawania materiau wok ksztatki siodowej Kontrola wizualna Szyjkaksztatkisiodowejpowinnaznajdowacsiwpozycjiprostopadejdoosirury. Ksztatka niepowinna powodowacugiciarury.Materiatopionywprocesiezgrzewania nigdzie nie powinien wyciekac na zewnqtrz ksztatki. Rys. 12 Kontrola wizualna Czas studzenia Jezelizgodniezinstrukcjqproducenta,ksztatkisiodowepowinnybycutrzymywane podczaszgrzewaniawzaciskach,toniepowinnyonebycusuwanezzaciskwmocujqcych przed upywem wymaganego czasu studzenia. Oprzyrzdowanie dodatkowe ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona21Stron 31 Stosowaniedodatkowegooprzyrzqdowanianiepowinnoprowadzicdowidocznych uszkodzen powierzchni rury w strefie poqczenia zgrzewanego. 2.3. Poqczenia rozqczne NaterenieSpkidopuszczasistosowaniepoqczenrozqcznychwyqczniew wykonaniukonierzowym.Krcieczkonierzemmuszqbyczmontowanefabryczniewjeden element. Nie dopuszcza si do stosowania tulei konierzowych PE z luznym konierzem. 2.4. Dokumentacja zgrzewania / dziennik zgrzeww Dokumentacjazgrzewaniagazociqgupolietylenowegopowinnazawieracnastpujqce dokumenty: 2.4.1.Karta technologiczna zgrzewania Przedprzystqpieniemdobudowywykonawcapowinienopracowackart technologicznqzgrzewania(wgzaqcznikanr1)iuzyskacjejzatwierdzeniewewasciwej komrce organizacyjnej Oddziau. 2.4.2.Protok zgrzewania Bezposredniopowykonaniuzgrzewu,zgrzewaczzobowiqzanyjestdojego oznakowania i wypenienia protokou zgrzewania (wg zaqcznika nr 2), 2.4.3.Karta kontrolna zgrzewu Kartkontrolnqzgrzewudoczoowego(wgzaqcznikanr3)orazelektrooporowego (wgzaqcznikanr4)wypeniainspektornadzoruwobecnoscikierownikabudowydlalosowo wybranego poqczenia. Inspektor nadzoru zobowiqzany jest do kontroli minimum 1% wszystkich poqczen zgrzewanych, lecz nie mniej niz po 1 dla kazdego rodzaju zgrzewu. W trakcie kontroli inspektorzobowiqzanyjestdosprawdzeniazgodnoscistosowanejproceduryzgrzewaniaz zatwierdzonq kartq technologicznq. Wprzypadkuwykryciawadypoqczenia,kontrolinalezypoddactrzyostatnio wykonanezgrzewy.Wprzypadkustwierdzeniakolejnychwad,nalezyodsunqczgrzewaczaod dalszych prac i skontrolowac wszystkie wykonane przez niego poqczenia. 2.4.4.Lista poqczen zgrzewanych W trakcie budowy sieci gazowej polietylenowej kierownik budowy powinien prowadzic list poqczen zgrzewanych (wg zaqcznika nr 5). Na kolejnej stronie przedstawiono przykad wypenionej listy dla odcinka budowanego gazociqgu dn225/110 oraz przyqczy dn32. 2.4.5.Uprawnienia zgrzewacza Zgodnie z punktem 5.1. 2.4.6.Swiadectwa kalibracji zgrzewarek Zgodnie z punktem 5.2. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona22Stron 31 LISTA ZGRZEWW Budowa: Gdansk, ul. Smiechowska / Deszczowa SZKIC TRASY Nr zgrzewu Rodzaj zgrzewu Trasa mb Nr upr. zgrzewacza Ksztatki PE 1C055/08EC dn225 2C1255/08 3C2055/08RT dn225/110 4C20,555/08 5C30,555/08E 90 dn225 6C3155/08 7C3855/08E 90 dn225 8C38,555/08 9C50,555/08 10C54,555/08E 90 dn225 11C5555/08 12C6255/08E 90 dn225 13C62,555/08 14C74,555/08 15C7755/08EC dn225 16C20/0,355/08Z110/2xPE 17C20/0,855/08 18C20/1255/08EC dn110 19E4441/07TT dn225/32 20E44/0,141/07C dn32 21E44/641/07C dn32 22E7241/07TT dn225/32 23E72/0,141/07C dn32 24E72/1241/07C dn32 Uwaga: Odlegosci gazociqgw odgaznych podawane sq od miejsca odgazienia. C zgrzew doczoowy,E zgrzew elektrooporowy Data 2008-10-22Kierownik budowy Jan Krl 123 456 7 910 1112 13 14158 161817 19 2021 22 2324 dn225dn225dn225dn110 dn32 dn32PE/stal PE/stal ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona23Stron 31 3.PROJEKTOWANIE 3.1. Zagadnienia oglne WSpcesiecgazowazPEpowinnabycbudowanawoparciuoprojektbudowlano-wykonawczy. Projekty sieci gazowej z PE moze wykonywac osoba posiadajqca stosowne uprawnienia budowlane (decyzj stwierdzajqcq przygotowanie zawodowe do penienia samodzielnych funkcji w budownictwie) tj. w specjalnosci instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urzqdzen gazowych wydanqprzezwasciwyorgan,zarejestrowanawIzbieInzynierwBudownictwa,orazposiadac aktualny dokument potwierdzajqcy przynaleznosc do Izby Inzynierw Budownictwa. Projektujqcysiecgazowqpowinnistosowacsystemzarzqdzaniajakosciqorazposiadac znajomosc projektowania z PE. Wprzypadkuwykonywaniakrtkichprzyqczynawniosekuzytkownikadokumentacja projektowa moze byc ograniczona do projektu uproszczonego.3.2. Projekt budowlano-wykonawczy ProjektpowinienspeniacwymaganiaokresloneprzepisamiPrawaBudowlanegooraz zawierac: danepodstawowegazociqgu(przyqcza)awszczeglnoscinazw(okreslenie lokalizujqce), klas lokalizacji, cisnienie, dugosc, srednic, materia, uzgodnienia branzowe (trasy gazociqgu, skrzyzowan z przeszkodami itp.), uzgodnieniezdostawcqgazu(lokalizacji,posadowieniairozwiqzantechnicznychze szczeglnym uwzgldnieniem sposobu zakonczenia projektowanego gazociqgu), opini wasciwego Zespou Uzgadniania Dokumentacji, zestawieniedziaekzichwascicielami(zarzqdcami)idugosciamiodcinkwgazociqgu orazprzywoaniemdokumentw,ktreuprawniajqdoumieszczeniagazociqgui prowadzenia robt budowlanych, umowyzwascicielamigruntwzezwalajqcyminaprowadzenierobtbudowlanych;dla osb fizycznych (przyqcza) dopuszcza si uzyskanie zgody,opis trasy gazociqgu, ustalenie strefkontrolowanych oraz techniczno-technologicznychrozwiqzanieelementwprzyqczeniowych(kurekgwny,gazomierz,reduktorisposb ich zabezpieczenia np. szafka), w przypadku przyqcza gazu, schemat szafki na kurek gwny, w przypadku przyqcza gazu, widokelewacjiwrazzodlegosciamiodotworw,wprzypadkulokalizacjiszafkina scianie budynku, w przypadku przyqcza gazu, rozwiqzania przyqczenia gazociqgu do istniejqcej sieci gazowej, trasgazociqgunaaktualnejmapiedlacelwprojektowychwskali1:500lub1:1000 (mapapowinnabyczarejestrowanawewasciwymosrodkudokumentacjigeodezyjno-kartograficznej),oznaczonqkoloremztymizuwidocznionymiwszystkimi skrzyzowaniami(inneuzbrojeniepokazanewewasciwymkolorze),oznaczeniem wszystkich punktw zaaman (Pz) zgodnie z kierunkiem przepywu gazu,profilegazociqguzawierajqcem.in.,gbokoscposadowieniagazociqgu(wykopu)- ewentualniegbokoscprzykrycia,dugoscgazociqgunarastajqco(przydugich odcinkachzhektometrazem),odlegoscmiedzyposzczeglnymiPz,rodzajnawierzchni (pokrycia terenu) niezbdneszczegyskrzyzowanzprzeszkodamiterenowymiiinnymuzbrojeniem podziemnym, schemat trasy z opisem wszystkich ksztatek i armatury oraz ich lokalizacjq oznakowanie trasy gazociqgu zgodnie z normq zakadowq:ZN-G-3001:2001 ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona24Stron 31 aktualnemapyewidencjigruntwznaniesionqtrasqgazociqgu(wkolorzeztym)izaqczonymiwypisamizrejestrugruntwpotwierdzajqcymiwascicielidziaek,przez ktry gazociqg przebiega zestawienie materiaw; dobr rur, ksztatek i armatury (bez okreslania producenta),technologi budowy wraz ze schematami,warunki bhp przy budowie sieci gazowej z polietylenu, warunki odbioru gazociqgu w tym m.in. wielkosc cisnienia prb. Wczasieprbgazociqgpowinienbycpoddanycisnieniuniemniejszemuniziloczyn wspczynnika1,5imaksymalnegocisnieniaroboczego,lecznieprzekraczajqcemuiloczynu wspczynnika 0,9 i cisnienia krytycznego szybkiej propagacji pknic. PrzedkadanedouzgodnieniawSpceprojektygazociqgwpowinnybycuprzednio sprawdzoneprzezosobyposiadajqceuprawnieniaprojektowebezograniczen.Wymgtennie dotyczy przyqczy gazowych. Projektpowinienbycuzupenionyoinformacjdotyczqcqbezpieczenstwaiochrony zdrowia(stanowiqcqoddzielnqczscopracowania)zgodniezwymaganiamiizakresem okreslonymi w stosownych przepisach. Projektwinienbyczaopatrzonywspistresci.Caoscopracowania(wszystkiestrony) winna byc ponumerowana. 3.3. Projekt uproszczony przyqcza Projektuproszczonyprzyqczamozebycwykonanywyqczniezazgodquzytkownika. Projekttakiograniczasidoplanusytuacyjnego(planuzagospodarowaniaterenu) sporzqdzonegonaaktualnejmapiezasadniczej,mapiejednostkowejprzyjtejdopanstwowego zasobugeodezyjnegoikartograficznegolubmapiedocelwprojektowych,posiadajqcego stosowneuzgodnienia,zawierajqcywswejtrescirysunkowejpenyopiselementwgazowych. Niezbdnymskadnikiemtakiegoprojektujestudokumentowaneokresleniewasciciela(-li) dziaki (dziaek) oraz jego (ich) zgoda na prowadzenie robt budowlanych.3.4. Posadowienie gazociqgwGazociqg powinien byc uozony na takiej gbokosci, aby minimalne przykrycie wynosio: 0,6 m w przypadku krtkich przyqczy0,8mwprzypadkugazociqgw(rozdzielczych)wterenieuzbrojonymidugich przyqczy 1,0 m w przypadku gazociqgw (rozdzielczych) na terenach upraw rolniczychniemniejniz0,8mwprzypadkugazociqgw(rozdzielczych)napozostaych terenach 3.5. Strefy kontrolowane i techniczno-technologiczne gazociqgu Gazociqgiwinnymiecwyznaczonestrefykontrolowane,ktrychliniasrodkowapokrywa si z osiq gazociqgu. Dla gazociqgw sredniego i niskiego cisnienia wynosi ona 1 m. Budowaieksploatacjagazociqguwymaganiezbdnegoterenupasagruntuo charakterze techniczno-technologicznym poozonego po obu stronach gazociqgu.Gazociqg na terenach lesnych powinien byc poprowadzony w przecinkach, wydzielonych pasach gruntu, bez drzew i krzeww, o szerokosci po 2,0m z obu stron. Jezeliterentenjestniewystarczajqcydlawykonaniagazociqgunalezywprojekcie okreslicjegoszerokoscniezbdnqdlabudowy,awynikajqcazpotrzebtechnologicznychoraz warunkw terenowych.Podobnie nalezy postpowacw przypadku pozostaych terenw. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona25Stron 31 3.6. Uzbrojenie gazociqgw polietylenowych 3.6.1.Armatura zaporowa i upustowa Korpusyarmaturyzaporowejiupustowejwbudowanejwgazociqgpowinnybyc wykonane ze stali lub staliwa. Dla gazociqgw o cisnieniu do 0,5 MPa dopuszcza si stosowanie armaturyzaporowejiupustowejzkorpusamizzeliwasferoidalnegoiciqgliwego,zpolietylenu oraz kurkw ze stopw miedzi. Niezalecasistosowaniaarmaturyzaporowejiupustowejzpolietylenuwmiejscach,w ktrych moze ona spowodowac dawienie przepywu gazu oraz do wyqczania sekcji odcinkw gazociqgw w celu prowadzenia prac eksploatacyjnych na sieci. Ruryupustowewzespolezaporowo-upustowymnalezywykonywaczrurstalowychpo uprzednim wykonaniu poqczenia PE/stal. Z uwagi na ewentualne zrda nieszczelnosci, nie zaleca si qczenia armatury zaporowej zpolietylenowymiruramiprzewodowymizapomocqpolietylenowychpoqczenkonierzowych. Celem uniknicia polietylenowych poqczen konierzowych, nalezy stosowac armatur z krccami polietylenowyminp.armaturazkorpusamimetalowymiikrccamipolietylenowymi.Wszczeglnychprzypadkachmozliwejeststosowaniepoqczeniakonierzowego,leczprzy wykorzystaniu konierzy polietylenowych do zgrzewania. Korpusyarmaturywykonanezestaliorazstalowepoqczeniakonierzowenalezy zabezpieczycprzedkorozjqzwykorzystaniemdopuszczonychdostosowanianawojowychlub termokurczliwychizolacjiantykorozyjnych,zgodniezWykazemizolacyjnychmateriaw powokowych dopuszczonych do stosowania na sieciach gazowych uzytkowanych przez Spk. ZSG-00-I-006-F-04 dostpnym na stronie internetowej Spki: www.psgaz.pl Armaturazaporowapowinnabycmontowanawtakisposb,abyniedopuscicdo przenoszenia dodatkowych naprzen w rurze polietylenowej spowodowanych jej cizarem, oraz zaistniaych podczas operacji zamykania lub otwierania. 3.6.2.Rury ochronne, rury osonowe i rury przejsciowe/przepustowe Ustalenia oglne PrzyprojektowaniuibudowiegazociqgwzPErozrzniasinastpujqcepojcia zwiqzane z umieszczeniem na rurze przewodowej dodatkowego orurowania:rura ochronna rura osonowa rura przejsciowa/przepustowaRozrznieniewynikazfunkcji,jakqtarurapeniwtrakciebudowylubeksploatacjigazociqgui ma konsekwencj w sposobie jej wykonania. Wokreslonychsytuacjachruraprzejsciowa/przepustowamozebycwykorzystanajakorura ochronna lub osonowa. Rury ochronne i osonowe nalezy projektowac w taki sposb, aby: -przenosiy wszystkie obciqzenia zewntrzne, -umozliwiay atwy montaz gazociqgu, -w razie potrzeby istniaa mozliwosc ochrony antykorozyjnej, Rury ochronne Ruraochronnajesttoruraosrednicywikszejodgazociqgusuzqcadoprzenoszenia obciqzenzewntrznychidoodprowadzeniaprzeciekwgazupozaprzeszkodterenowq.Rura ochronna, zatem zawsze jest zaopatrzona w sqczek wchowy.Rury ochronne nalezy stosowac w sytuacjach wyjqtkowych, w technicznie uzasadnionych przypadkach,doktrychnalezyzaliczycnp.przejsciagazociqgwpoddrogamiwysokiejklasy, gdzie w pasie drogi wystpujq qczenia rur.ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona26Stron 31 Rury osonowe Ruryosonowemajqzastosowaniewszdzietam,gdziemajqmiejscezmniejszenia wymaganychodlegosciwzajemnychatakzewprzypadkachoddziaywanianagazociqg obciqzenzewntrznych,innymprzypadkiemzastosowaniaruryosonowejsqmiejsca,gdzie wystpuje wypycenie gazociqgu lub jego przebieg ponad powierzchniq terenu. Rury przejsciowe/przepustoweRuraprzejsciowa/przepustowasuzydowykonaniaprzejscpoddrogamiitoramilubwinnychprzypadkachukadaniaodcinkwgazociqgumetodabezwykopowq(przeciskii przewierty). Materiay na rury ochronne i osonowe Ruryochronneiosonowenagazociqgachpolietylenowychmogqbycwykonanez polietylenu sredniej lub wysokiej gstosci PE 80 lub PE 100 w SDR 11 lub SDR 17,6 lub z rur stalowych.Rurastalowapowinnaposiadacizolacjantykorozyjnqodpowiadajqcqwymogom stawianym przy budowie gazociqgw stalowych. Rurystalowenalezystosowacwmiejscachgdziewymaganejestzabezpieczenierury przewodowej przed uszkodzeniem mechanicznym lub przed nadmiernym wzrostem temperatury. Srednica rur ochronnych i osonowych Srednicarurochronnych/zwyjqtkiemsytuacji,wktrychwymaganajestizolacja termiczna/ powinna byc taka, aby umozliwia prawidowy montaz gazociqgu.Srednicarurochronnychstanowiqcychizolacjtermicznqdlarurypolietylenowejpowinnabyc wiksza od srednicy rury przewodowej nie mniej niz 100mm. Usytuowanie rury PE w rurze ochronnej i osonowej Przy skrzyzowaniach gazociqgu, w ktrych wymagana jest izolacja termiczna gazociqgu, ruraprzewodowamusibycustawionacentryczniewzgldemruryochronnej(dotyczyruro srednicach dn > 63 mm). Na rurze przewodowej powinny byc naozone pierscienie dystansowe zapewniajqceosiowepoozenierury.Wpozostaychprzypadkachrurapolietylenowapowinna spoczywac na spodzie rury ochronnej. Uszczelnienie koncw rur ochronnych Przyskrzyzowaniach,gdzieniejestwymaganecakowitewypenienieprzestrzeni pomidzyrurqochronnqiprzewodowq,przestrzennakoncachrurochronnychpowinnabyc wypeniona piankq poliuretanowq na dugosc okoo 20 cm. Sqczki wchowe Sqczkiwchowemontowanenarurachochronnychspeniajqrolrurywentylacyjnej. Sqczkiliniowelubpunktowemogqmieczastosowanieprzyprowadzeniugazociqgupod nawierzchniami nieprzepuszczalnymi. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona27Stron 31 3.7. Oznakowanie trasy gazociqgu Podstawowym oznakowaniem trasy gazociqgw z PE sq elementy podziemne. Nie dotyczy toarmaturypodziemnejiskrzyzowanzciekami,dlaktrychwymaganejestoznakowanie nadziemne w postaci tablic orientacyjnych i supkw. Elementamipodziemnymiznakowaniagazociqgusqtasmyostrzegawcze,tasmy lokalizacyjne, przewody lokalizacyjne i znaczniki elektromagnetyczne. Nadgazociqgamipolietylenowyminacaejichdugosci,nalezyumiescictasm ostrzegawczqztworzywasztucznegokoloruztegoitasmlokalizacyjnqwzgldnieprzewd lokalizacyjny.SposbichuozeniawinienbyczgodnyznormqzakadowqZN-G-3001:2001. Znacznikinalezystosowacdlagazociqgwwskazanychprzezuzytkownikasiecigazowej umieszczajqc je zgodnie z normq ZN-G-3001:2001. Przewody lokalizacyjne, tasmy lokalizacyjnei ostrzegawcze winny speniac wymagania norm ZN-G-3001:2001 i ZN-G-3002:2001. Sposb oznakowania gazociqgu winien byc okreslony w projekcie gazociqgu.3.8. Obliczanie spadku cisnienia Spadek cisnienia w gazociqgach tworzq nastpujqce skadowe: spadek cisnienia na odcinkach prostych gazociqgu spadek cisnienia na ksztatkach spadek cisnienia na armaturze spadek cisnienia na poqczeniach spadek cisnienia wynikajqcy z rznicy poziomw W praktyce przy obliczeniach technicznych sieci gazowej oblicza si spadek cisnienia na odcinkach prostych dodajq do rzeczywistej dugosci gazociqgu 10 % dugosci na wszystkie opory miejscowe. Spadki cisnienia gazu w gazociqgach niskiego i sredniego cisnienia wykonanych z rur PE mozna obliczyc korzystajqc z nomogramw dostpnych w literaturze 3.9. Obliczania wytrzymaosciowe Sposbdokonywaniaobliczenwytrzymaosciowychgazociqgwwwarunkachobciqzen statycznych i dynamicznych okreslajq Polskie Normy. Naprzeniaobwodowegazociqguzrurpolietylenowych,wywoanemaksymalnym cisnieniemroboczym,niepowinnyprzekraczaciloczynuwartosciminimalnejwartoscizqdanej wytrzymaosci i wspczynnika projektowego, wynoszqcego 0,5.. 3.10.Odlegosci gazociqgw od obiektw terenowych Gazociqgi budowane sq na terenach zaliczanychdo pierwszej i drugiej klasy lokalizacji. Dopierwszejklasylokalizacjizaliczasiterenyozabudowiejedno-lubwielorodzinnej, intensywnymruchukoowym,rozwinitejinfrastrukturze.Dodrugiejklasylokalizacjizaliczasi pozostae tereny /niezaliczone do pierwszej klasy lokalizacji/. Odlegoscpomidzypowierzchniqzewntrznqgazociqguiskrajnymielementami uzbrojeniapowinnawynosicniemniejniz40cm,aprzyskrzyzowaniachlubzblizeniachnie mniejniz20cm,jezeligazociqgukadanyjestwpierwszejklasielokalizacjirwnolegledo podziemnegouzbrojenia.Dopuszczasizmniejszenietejodlegoscipozastosowaniupyt izolujqcych lub innych srodkw zabezpieczajqcych np. rur osonowych.Odlegosciiwymaganiadlagazociqgwbudowanychwobrbiedrg,liniikolejowychoraz napowietrznychliniiwysokiegonapiciaikablienergetycznychorazinnychobiektw budowlanych okreslajq odrbne przepisy. W Spce zleca si zachowac odlegosc nie mniej niz 1,5 m od powierzchni zewntrznej gazociqguzPEdobudynku. Wprzypadkumniejszejodlegoscistosowacrurystalowezamiast PE. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona28Stron 31 3.11.Przyqcza gazu OdcinekprzyqczagazowegozPEprzedkurkiemgwnymnalezywykonaczrury stalowej stosujqc przejscie PE/stal w odlegosci: -min.1,5modscianybudynkuwprzypadkulokalizowaniakurkagwnegonascianie budynku. - min. 0,5 m od kurka w przypadku lokalizowania kurka gwnego na granicy posesji lubw szafce wolnostojqcej. Ponadto: przyqczepowinnobycwsposbtrwayprzymocowanedoscianybudynkulubdokonstrukcji nosnej szafki wolnostojqcej, odcinekstalowyprzyqczapowinienbyczabezpieczonyszczelnqizolacjq antykorozyjnqazdowntrzaszafkinakurekgwnyspeniajqcqwymaganiajakdla powok gazociqgw stalowych na kazdym przyqczu powinien byc wyprowadzony drut identyfikacyjny nie majqcypoqczenia galwanicznego z domowq instalacjq gazu. 3.12.Przyqczenia gazociqgu do istniejqcej sieci gazowejGazociqg i przyqcza nalezy zaprojektowac uwzgldniajqc mozliwosci i sposb wqczenia go do istniejqcej sieci gazowej, w uzgodnieniu z jej uzytkownikiem. 4.ROBOTY BUDOWLANO-MONTAZOWE 4.1. Czynnosci przygotowawcze Przedprzystqpieniemdorobtwykonawcapowinienprzygotowaciuzgodniczdostawcqgazutechnologizgrzewaniaorazsposbprzeprowadzeniaczyszczeniaiprb cisnieniowych.Technologia zgrzewania powinna zawierac: nazw inwestora lokalizacj gazociqgu nazw wykonawcy, nr uprawnien kierownika budowy nazwiska zgrzewaczy i numery ich uprawnien rodzajmateriaw,ktrebdqzastosowane,zpodaniemproducentwrur,ksztateki armatury rodzaj urzqdzen stosowanych do zgrzewania (typ, data kalibracji) procedury zgrzewania Danetechnologicznepowinnybyczawartewkarcietechnologicznejzgrzewania,ktrejwzr podano w zaqczniku nr 1. 4.2. Roboty wstpne Poprzyjciuplacubudowyprzezkierownikabudowynalezydokonacwytyczeniatrasy gazociqguprzezuprawnionegogeodetorazwykonacwykopyzgodniezoglnie obowiqzujqcymi przepisami, normami i zasadami sztuki budowlanej. 4.3. Przygotowanie wykopu do uozenia gazociqgu. Minimalne szerokosci wykopu: Podstawowa- dn + 0,2 m ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona29Stron 31 D montazowy - dn + 0,4 m Na ukach- dn + 0,6 m Dnowykopunalezydokadnieoczysciczkamieni,korzeniipodobnychczscistaychoraz wyrwnac. Nastpnie nalezy wykonac podsypk o grubosci 0,05 m z piasku lub przesianego grunturodzimego(frakcjamax 1,5 mm).PrzyzastosowaniururPEzwarstwamiochronnymi podsypka nie jest wymagana. 4.4. Montaz i ukadanie gazociqgu qczenierurorazmontazksztatekiarmaturynalezywykonywacwedugzasad zgrzewania omwionych w rozdziale 2. Dla kazdego zgrzewu powinien byc wypeniony protok zgrzewania wg zaqcznika nr 2,azgrzewyopisanenarurzeprzyuzyciupisakawodoodpornego.Opiswinienzawieracnumer kolejny zgrzewu wg protokou zgrzewania i numer uprawnien zgrzewacza.Zuwaginaduzywspczynnikrozszerzalnosciliniowejukadanieizasypkarurociqgu powinny byc wykonywane w temperaturze, w ktrej gazociqg bdzie eksploatowany. W tym celu, dla osiqgnicia stabilizacji i likwidacji naprzen termicznych, po wykonaniu podsypki nalezy: uozyc gazociqg w wykopie wykonacobsypkrury(zpiaskulubprzesianegogrunturodzimego/frakcjamax1,5 mm/) do wysokosci grnej tworzqcej rury (z wyqczeniem rur z warstwq ochronnq). uozyc tasm lokalizacyjnq lub drut lokalizacyjny. po upywie ok. 2 godzin niezbdnych na stabilizacj termicznq zagscic obsypk przy rurze,wykonacnadsypk(zpiaskulubprzesianegogrunturodzimego/frakcjamax 1,5mm/)izasypk(czystymgruntemrodzimym),ukadajqc40cmnadgazociqgiem tasm ostrzegawczq. Montaz,ukadanieizasypywaniegazociqgunalezywykonywaczzachowaniem nastpujqcych zasad: sprawdzicczystosckazdejruryprzedjejzamontowaniemwurzqdzeniuzaciskowym zgrzewarki zaslepic zgrzane odcinki gazociqgu zabrania si wleczenia lub przeciqgania rur i odcinkw gazociqgwnadsypk i zasypk wykonywac zagszczanymi warstwami. Zmian kierunku trasy gazociqgu nalezy wykonywac przez zamontowanie odpowiedniej gotowej ksztatki: np. kolana, uku, trjnika lub przy wykorzystaniu elastycznosci rur z PE stosujqc podane w tabeli promienie gicia Temperatura otoczenia+20 C+ 10 C0 C Minimalny promien gicia20 dn35 dn50 dn gdzie : dn srednica nominalna gazociqgu PE 4.5. Czyszczenie gazociqgu PozasypaniuwykopunalezydokonacczyszczeniawntrzagazociqguzgodniezobowiqzujqcqwPomorskiejSpceGazownictwasp.zo.o.Instrukcjqoczyszczeniawntrza gazociqgw ZSG-01-I-02 dostpnq na stronie internetowej Spki. Po oczyszczeniu gazociqgu nalezy wykonac czyszczenie wszystkich przyqczy.Czyszczeniegazociqgupodlegaodbiorowiprzezinspektoranadzoru.Odbirczyszczenia gazociqgu nalezy przeprowadzic bezposrednio przed prbq szczelnosci i/lub wytrzymaosci. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona30Stron 31 4.6. Prby wytrzymaosci i szczelnosci oraz odbiory gazociqgw Gazociqgpodostatecznymutwardzeniuzqczypowinienbycpoddanyprbie wytrzymaosci i szczelnosci. Wielkosc cisnien prb okresla projekt gazociqgu.Odbiorygazociqgwpowinnybycwykonywanezgodniezustaleniamizawartymiw instrukcjach odbioru gazociqgw obowiqzujqcych w Spce w czsci dotyczqcej projektantw i wykonawcw - dostpnymi na stronie internetowej Spki. 5.WYKONAWCYGAZOCIAGWZPE 5.1. Wymaganiakwalifikacyjneosb Pracezwiqzanezbudowqgazociqgwpolietylenowychmogqbycwykonywaneprzez osoby posiadajqce aktualne uprawnienia kwalifikacyjne: zgrzewaczeimonterzy-wzakresiezgrzewaniaimontazugazociqgw polietylenowych. zaswiadczeniakwalifikacyjnedlaosbwykonujqcychmontazizgrzewanie gazociqgw muszq byc aktualizowane w okresie co 2 lata. 5.2. Wymagania sprztowe Dobudowygazociqgwpolietylenowychdopuszczasizgrzewarkiposiadajqce pozytywnq opini i dopuszczenie do stosowania wydane przez INiG w Krakowie. W okresach nieduzszychniz1roklubwedugwytycznychproducenta,zgrzewarkipowinnybyc poddawane kalibracji. Przy budowie sieci gazowych z polietylenu nalezy stosowac wyqcznie: zgrzewarkielektrooporowe-zautomatycznymodczytemirejestracjqparametrw zgrzewania (pamiciq zgrzewania) zgrzewarkidoczoowe-zautomatycznymlubpautomatycznymodczytem i rejestracjq parametrw zgrzewania doczoowego. 5.3. Kwalifikacja wykonawcw Gazociqgi polietylenowe mogq budowac wyqcznie firmy: zatrudniajqce osoby o niezbdnych kwalifikacjach zgodnie z ustaleniami pkt 5.1. posiadajqce zgrzewarkidoczoowe i elektrooporowe zgodnie z ustaleniami pkt 5.2. gwarantujqceodpowiedniqjakoscrobtczylistosujqcesystemzarzqdzaniajakosciq lub dokumentujqce w inny sposb zapewnienie jakosci wykonania robt. 6.WARUNKIBHPIPPOZ Oprczoglnychzasadbezpieczenstwa,ktrychprzestrzeganiejestniezbdneprzy budowie gazociqgw, robotach ziemnych, transporcie materiaw itp., podczas prac zwiqzanych zbudowqgazociqgwpolietylenowychnalezyzwracacuwagnadodatkowezagrozenia zwiqzanezwasciwosciamipolietylenuorazstosowanymiprzybudowiegazociqgw urzqdzeniami specjalistycznymi. W szczeglnosci nalezy zwrcic uwag na: 1.Wystpowanieduzychsiwukadachnapdwhydraulicznych.Brak uwagi inieuwazne manipulowanie rozdzielaczami hydraulicznymi moze spowodowac zmiazdzenie rqk. ZSG - 00 - I - 018 Wydanie I Wytyczne dotyczqce projektowaniai budowy sieci gazowej z PE Strona31Stron 31 Wystpowanieduzychcisnienwhydraulicznychukadachnapdowych.Przy zapowietrzonym ukadzie hydraulicznym, uszkodzenie wza lub poqczenia moze byc przyczynq wytrysnicia strumienia oleju, ktry moze spowodowac obrazenia oczu lub ciaa. 2.Powstawanieadunkwelektrycznoscistatycznej.Moznatemuzapobiegacprzez zwilzenie rury i jej obozenie mokrq tkaninq. Przypracachzezgrzewarkaminalezyprzestrzegaczasadzawartychwinstrukcji obsugi urzqdzen. Pytagrzewczazasilananapiciem220Vmusiposiadacuziemienie.Zabraniasi podqczaniapytygrzewczejdogniazdawtykowegoniewyposazonegowsprawny bolec uziemiajqcy. Agregatprqdotwrczymusibycuziemionyiuzytkowanyzgodniezfabrycznq instrukcjq obsugi. Bdne rozwiqzania konstrukcyjne lub montazowe mogq spowodowac podczas prby szczelnosci wzrost naprzen w rurociqgu powyzej wytrzymaosci doraznej i w efekcie spowodowacrozerwanierurociqgu.Rozerwaniewtakimprzypadkumacharakter zniszczenia,np.dennicyipowodujewypywpowietrzacaymprzekrojemrury,co moze powodowac zagrozenie bezpieczenstwa.7.DOKUMENTY ZWIAZANE 7.1.Wykazizolacyjnychmateriawpowokowychdopuszczonychdo stosowanianasieciachgazowychuzytkowanychprzezSpk- ZSG-00-I-006-F-04 7.2.Instrukcja oczyszczenia wntrza gazociqgw - ZSG-01-I-02 7.3.Nazwyisymbolestosowaneprzyprojektowaniuibudowiesieci gazowych z PE ZSZ-00-Z-01 8.SPIS ZAACZNIKW 8.1. KARTA TECHNOLOGICZNA ZGRZEWANIA..ZSG-00-I-018-F-01 8.2. PROTOK ZGRZEWANIA....ZSG-00-I-018-F-02 8.3. KARTA KONTROLNA zgrzewu doczoowego...ZSG-00-I-018-F-03 8.4. KARTA KONTROLNA zgrzewu elektrooporowego.ZSG-00-I-018-F-04 8.5. LISTA ZGRZEWW..ZSG-00-I-018-F-05