28
YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ Bütün madenler ne kadar hassas işlenirse işlensinler, Bütün madenler ne kadar hassas işlenirse işlensinler, mikroskop altında incelendiği zaman yüzeylerinde mikroskop altında incelendiği zaman yüzeylerinde pürüzlerin mevcut olduğu görülür. pürüzlerin mevcut olduğu görülür.

YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Bütün madenler ne kadar hassas işlenirse işlensinler, mikroskop altında incelendiği zaman yüzeylerinde pürüzlerin mevcut olduğu görülür. YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ. SÜRTÜNMENİN YAĞLAMAYLA ÖNLENMESİ. Bütün sıvılar kohezyon ve adezyon özelliklerine sahiptir. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

YAĞLAMA TEKNOLOJİSİYAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Bütün madenler ne kadar hassas işlenirse işlensinler, mikroskop altında Bütün madenler ne kadar hassas işlenirse işlensinler, mikroskop altında incelendiği zaman yüzeylerinde pürüzlerin mevcut olduğu görülür.incelendiği zaman yüzeylerinde pürüzlerin mevcut olduğu görülür.

Page 2: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

SÜRTÜNMENİN YAĞLAMAYLA SÜRTÜNMENİN YAĞLAMAYLA ÖNLENMESİÖNLENMESİ

Bütün sıvılar kohezyon ve adezyon özelliklerine sahiptir.Bütün sıvılar kohezyon ve adezyon özelliklerine sahiptir.

KohezyonKohezyon: Herhangi bir sıvı veya katı maddeyi bir arada tutmaya : Herhangi bir sıvı veya katı maddeyi bir arada tutmaya çalışan kuvvete kohezyon denir.çalışan kuvvete kohezyon denir.

AdezyonAdezyon:: Sıvıların veya madenlerin birbirine yapışmasını Sıvıların veya madenlerin birbirine yapışmasını sağlayan kuvvete adezyon denir.sağlayan kuvvete adezyon denir.

a)a) Sıvıların oldukça yüksek adezyon gücü olmasına rağmen Sıvıların oldukça yüksek adezyon gücü olmasına rağmen kohezyon güçleri düşüktür.kohezyon güçleri düşüktür.

b)b) Katı cisimlerin kohezyon güçleri çok yüksek olmasına Katı cisimlerin kohezyon güçleri çok yüksek olmasına rağmen adezyon güçleri nispeten düşüktür. Mesela civa demire, rağmen adezyon güçleri nispeten düşüktür. Mesela civa demire, cama, mermere yapışmaz fakat madeni yağ mükemmel yapışır. cama, mermere yapışmaz fakat madeni yağ mükemmel yapışır. Bunun sebebi civanın kohezyon özelliğinin yüksek olup adezyon Bunun sebebi civanın kohezyon özelliğinin yüksek olup adezyon özelliğinin düşük oluşudur. Buna karşın madeni yağın özellikleri özelliğinin düşük oluşudur. Buna karşın madeni yağın özellikleri bunun tam tersidir.bunun tam tersidir.

Page 3: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ
Page 4: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Bir motorda yatakla yatak içinde dönen şaftın arasındaki ince yağ tabakasında ne gibi Bir motorda yatakla yatak içinde dönen şaftın arasındaki ince yağ tabakasında ne gibi olayların meydana geldiğini inceleyelim. Yağ ile şaft arasında yapışkanlık kuvveti olayların meydana geldiğini inceleyelim. Yağ ile şaft arasında yapışkanlık kuvveti yüksek olan bir yağ tabakası bulunduğu zaman yağ molekülleri yatak ile şaft yüksek olan bir yağ tabakası bulunduğu zaman yağ molekülleri yatak ile şaft yüzeylerinin birbirlerine temas etmesine engel olur. Motor çalışmadığı zaman yatak yüzeylerinin birbirlerine temas etmesine engel olur. Motor çalışmadığı zaman yatak içindeki krank şaft ağırlığı dolayısıyla meydana getirdiği basınç tesiri yatak yüzeyi ile içindeki krank şaft ağırlığı dolayısıyla meydana getirdiği basınç tesiri yatak yüzeyi ile şaftın doğrudan doğruya temas etmesine sebep olur. şaftın doğrudan doğruya temas etmesine sebep olur.

Krank şaft dönmeye başladığı zaman birbirleriyle temas halinde olan iki yüzey Krank şaft dönmeye başladığı zaman birbirleriyle temas halinde olan iki yüzey arasında meydana gelecek yüksek sürtünme mukavemeti şaftın yatak içinde sol arasında meydana gelecek yüksek sürtünme mukavemeti şaftın yatak içinde sol tarafa doğru tırmanmasına sebep olur. Bu anda şaft yüzeyine adezyon kuvvetiyle tarafa doğru tırmanmasına sebep olur. Bu anda şaft yüzeyine adezyon kuvvetiyle yapışmış olan yağ molekülleri kohezyon kuvvetiyle diğer yağ moleküllerini çekerek bir yapışmış olan yağ molekülleri kohezyon kuvvetiyle diğer yağ moleküllerini çekerek bir arada kalmaya çalışır.arada kalmaya çalışır.

Yağ kürecikleri yatak ve şaft arasına girerek birbirine çok yaklaşmış hatta temas Yağ kürecikleri yatak ve şaft arasına girerek birbirine çok yaklaşmış hatta temas etmekte olan şaft ile yatak yüzeylerini bir yağlayıcı tabaka ile ayırır. Bu olaya yağ etmekte olan şaft ile yatak yüzeylerini bir yağlayıcı tabaka ile ayırır. Bu olaya yağ kaması denir. Yağ kaması yağ filminin meydana gelmesine sebep olur.kaması denir. Yağ kaması yağ filminin meydana gelmesine sebep olur.

Böylece sürtünme mukavemeti azalarak sürtünme katsayısı 0,001’e kadar düşer. Şaft Böylece sürtünme mukavemeti azalarak sürtünme katsayısı 0,001’e kadar düşer. Şaft dönüşüne devam ettikçe yatağın arasına daha fazla yağ girmesine sebep olacak ve dönüşüne devam ettikçe yatağın arasına daha fazla yağ girmesine sebep olacak ve bu suretle yağın yaptığı basınç şaftın tamamıyla yağın içinde dönmesini bu suretle yağın yaptığı basınç şaftın tamamıyla yağın içinde dönmesini sağlayacaktır.sağlayacaktır.

Page 5: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ
Page 6: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

MOTOR YAĞLARININ GENEL MOTOR YAĞLARININ GENEL ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

Otomotiv sanayiinde çeşitli işlerde kullanılan motor Otomotiv sanayiinde çeşitli işlerde kullanılan motor kendinden beklenen işi görebilmesi, tam randıman verebilmesi kendinden beklenen işi görebilmesi, tam randıman verebilmesi ancak teknik ve rasyonel bir yağlama ile mümkündür.ancak teknik ve rasyonel bir yağlama ile mümkündür.

Bir yağ seçilirken;Bir yağ seçilirken;

1.1. Makinaya uzun ömür vermesiMakinaya uzun ömür vermesi

2.2. Sürtünme ve güç kaybını azaltmasıSürtünme ve güç kaybını azaltması

3.3. Sarfiyatının az olmasıSarfiyatının az olması

4.4. Özelliklerini kaybetmemesiÖzelliklerini kaybetmemesi

5.5. İşletme emniyetinin sağlanmasıİşletme emniyetinin sağlanması

gibi hususlar ön planda gelir. Motorların çalışması için doğru gibi hususlar ön planda gelir. Motorların çalışması için doğru yağın seçilmesi birinci faktördür.yağın seçilmesi birinci faktördür.

Madeni yağlar, ham petrol kapalı kaplarda ısıtılarak Madeni yağlar, ham petrol kapalı kaplarda ısıtılarak sırası ile benzin, gaz, motorin gibi hafif kısımları ayrıldıktan sırası ile benzin, gaz, motorin gibi hafif kısımları ayrıldıktan sonra ısıtılmaya devam etmek suretiyle elde edilir.sonra ısıtılmaya devam etmek suretiyle elde edilir.

Page 7: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

VİSKOZİTEVİSKOZİTEBir yağın viskozitesi yağın akıcılığa karşı olan mukavemetini gösterir Bir yağın viskozitesi yağın akıcılığa karşı olan mukavemetini gösterir yağ ısındıkça incelir yani yağ ısındıkça incelir yani viskozite düşerviskozite düşer yağ soğudukça kalınlaşır. yağ soğudukça kalınlaşır. Yani Yani viskozite yükselir. viskozite yükselir. Viskozite suyun akıcılığına göre yapılmıştır. Viskozite suyun akıcılığına göre yapılmıştır. Petrol sanayiinde kullanılan viskozite ölçüsü KİNEMATİK VİSKOZİTE Petrol sanayiinde kullanılan viskozite ölçüsü KİNEMATİK VİSKOZİTE dir. Çok kullanılan diğer viskoziteler SAYBOLT – REDWOOD – dir. Çok kullanılan diğer viskoziteler SAYBOLT – REDWOOD – ENGLER dir. Viskozite hararet ile söylenirse doğru olur. Viskozite 100ENGLER dir. Viskozite hararet ile söylenirse doğru olur. Viskozite 100oo F (40F (40oo C) ve 210 C) ve 210oo F (100 F (100oo C) ölçülür. C) ölçülür.

Page 8: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

SAYBOLT (S.U.S.) VİSKOMETRESAYBOLT (S.U.S.) VİSKOMETRE

Bu ölçü sisteminde viskometre derecesi saniye ile ifade olunur.Bu ölçü sisteminde viskometre derecesi saniye ile ifade olunur.

60 cc. Numune makina yağı SAYBOLT tüpünden akıtılır ve kaç 60 cc. Numune makina yağı SAYBOLT tüpünden akıtılır ve kaç saniyede geçtiği ölçülerek o yağın viskozite derecesi bu saniye saniyede geçtiği ölçülerek o yağın viskozite derecesi bu saniye miktarı ile yazılır.miktarı ile yazılır.

Redwood Redwood viskometresi de aynı prensiple çalışır.viskometresi de aynı prensiple çalışır.

ENGLER VİSKOMETREENGLER VİSKOMETRE

Uygun genişlik ve uzunluktaki akış yolundan 20Uygun genişlik ve uzunluktaki akış yolundan 20ooC sıcaklıktaki 200 C sıcaklıktaki 200 cc su geçirilir. Bu miktar suyun o akış yolundan 200 cc test cc su geçirilir. Bu miktar suyun o akış yolundan 200 cc test edilecek yağ her hangi bir test hararetinde akıtılır çıkan müddet edilecek yağ her hangi bir test hararetinde akıtılır çıkan müddet saniye olarak su cinsinden değere bölünür. Netice o derecedeki saniye olarak su cinsinden değere bölünür. Netice o derecedeki ENGLER viskozitesini verir.ENGLER viskozitesini verir.

Page 9: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

YAĞLARDA KULLANILAN KATKI YAĞLARDA KULLANILAN KATKI MADDELERİMADDELERİ

Ham petrolün tasfiye edilmesiyle elde edilen yüksek kaliteli Ham petrolün tasfiye edilmesiyle elde edilen yüksek kaliteli madeni yağlar her makinenin icap ettirdiği özel vasıfları taşıyamaz. madeni yağlar her makinenin icap ettirdiği özel vasıfları taşıyamaz. Bir yönde çok güzel ve uygun olan madeni yağ, diğer yönlerden Bir yönde çok güzel ve uygun olan madeni yağ, diğer yönlerden yetersiz olabilir.yetersiz olabilir.

En mükemmel saf madeni yağlar bile istenilen özellikleri En mükemmel saf madeni yağlar bile istenilen özellikleri karşılamayabilir. Bu yüzden yağlara çeşitli katkı maddeleri eklenir. karşılamayabilir. Bu yüzden yağlara çeşitli katkı maddeleri eklenir. Madeni yağlara çalışma şartlarına göre bir veya birkaç çeşit katık Madeni yağlara çalışma şartlarına göre bir veya birkaç çeşit katık birlikte eklenebilir.birlikte eklenebilir.

Page 10: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

1.Yağların Okside Olmasını Önleyici Katıklar1.Yağların Okside Olmasını Önleyici Katıklar

A)A) Bu katıklar yağdaki hidrokarbonlar ile havadaki oksijenin Bu katıklar yağdaki hidrokarbonlar ile havadaki oksijenin reaksiyonunu durdurarak asitlerin ve tortuların meydana gelmesini reaksiyonunu durdurarak asitlerin ve tortuların meydana gelmesini önler.önler.

B)B) Mekanik sürtünmeler neticesinde meydana gelen metal Mekanik sürtünmeler neticesinde meydana gelen metal parçacıkların yüzeyleriyle bileşim yaparak katalitik tesiri olabilen bu parçacıkların yüzeyleriyle bileşim yaparak katalitik tesiri olabilen bu maddeler(bakır,kurşun,demir) ile yağ arasındaki kimyevi ilişkiyi maddeler(bakır,kurşun,demir) ile yağ arasındaki kimyevi ilişkiyi keser. Dolayısı ile yağın bozulmasını önler. keser. Dolayısı ile yağın bozulmasını önler.

Page 11: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

2.Yağ Filmini Kuvvetlendirici Katıklar2.Yağ Filmini Kuvvetlendirici Katıklar

Motorlarda çalışan parçaların yüzeylerine yapışmak suretiyle hareket Motorlarda çalışan parçaların yüzeylerine yapışmak suretiyle hareket eden kısımların doğrudan doğruya birbirlerine sürtünmesini önler. eden kısımların doğrudan doğruya birbirlerine sürtünmesini önler. Böylece yağların aşınmayı önleyici kabiliyetlerini artırdığı gibi normal Böylece yağların aşınmayı önleyici kabiliyetlerini artırdığı gibi normal olarak taşıyabilecekleri yükün daha fazlasını taşımasını mümkün kılar.olarak taşıyabilecekleri yükün daha fazlasını taşımasını mümkün kılar.

3.Yüksek Basınç Aşırı Basınç Katıklar3.Yüksek Basınç Aşırı Basınç Katıklar

Bu katıklar yağ filmine kuvvetlendirici katıklardan çok daha etkilidir. Bu katıklar yağ filmine kuvvetlendirici katıklardan çok daha etkilidir. Sürtünen parçalarla birleşerek aşırı yük ve basınç altında rahat Sürtünen parçalarla birleşerek aşırı yük ve basınç altında rahat çalışma imkanı sağlarlar. Ağır yükler altında kaymaya maruz çalışma imkanı sağlarlar. Ağır yükler altında kaymaya maruz parçalar arasında kullanılan bu parçalar sürtünmeyi tamamen önler.parçalar arasında kullanılan bu parçalar sürtünmeyi tamamen önler.

Page 12: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Motor çalışırken gerek kendi bünyesinde meydana gelen ve gerek Motor çalışırken gerek kendi bünyesinde meydana gelen ve gerek dışarıdan giren rutubet ve suyun pas yapmasını önlemek için ilave dışarıdan giren rutubet ve suyun pas yapmasını önlemek için ilave edilen katıklardır. edilen katıklardır.

Yağın sistemde basınç altında süratle dolaşırken havanın kolayca Yağın sistemde basınç altında süratle dolaşırken havanın kolayca ayrılması ve köpürmemesi için kullanılan katıklardır.ayrılması ve köpürmemesi için kullanılan katıklardır.

4.Pas Önleyici Katıklar

5.Köpük Önleyici katıklar

Page 13: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Bu katıklar yağın yıkayıcı ve temizleyici özelliğini sağlar. Çünkü Bu katıklar yağın yıkayıcı ve temizleyici özelliğini sağlar. Çünkü motorların içerisinde pek çok pislik meydana gelir. Bu pislikler motorların içerisinde pek çok pislik meydana gelir. Bu pislikler genellikle yakıt ve yağların bıraktığı kül, karbon, kurum, is gibi genellikle yakıt ve yağların bıraktığı kül, karbon, kurum, is gibi kalıntılardır. kalıntılardır.

Ayrıca hava yoluyla motorlara büyük miktarda toz girer. Bundan Ayrıca hava yoluyla motorlara büyük miktarda toz girer. Bundan başka motorların çalıştıkları süre içerisinde ateşleme odasında, başka motorların çalıştıkları süre içerisinde ateşleme odasında, karterde su buharı meydana gelir ve motor soğuyunca su tanecikleri karterde su buharı meydana gelir ve motor soğuyunca su tanecikleri de bu pisliklere ilave olur. Böylece motoru çok kısa zamanda de bu pisliklere ilave olur. Böylece motoru çok kısa zamanda çalışmaz hale getirirler. Bunlar da deterjan katıklarla giderilir.çalışmaz hale getirirler. Bunlar da deterjan katıklarla giderilir.

6.Deterjan Katıklar

Page 14: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Bu katıklar deterjan sayesinde motorun içinden çözülen pisliklerin Bu katıklar deterjan sayesinde motorun içinden çözülen pisliklerin etrafını sararak ateşleme odasına, supap odalarına, yağ kanallarına, etrafını sararak ateşleme odasına, supap odalarına, yağ kanallarına, filitre elemanlarına, katere bırakmadan motor cidarına yapışmasını filitre elemanlarına, katere bırakmadan motor cidarına yapışmasını önlemek için kullanılır. Çok küçük parçalar halindeki pisliğin yağ önlemek için kullanılır. Çok küçük parçalar halindeki pisliğin yağ bünyesinde askıda kalması özelliği dipersan katığı sayesinde temin bünyesinde askıda kalması özelliği dipersan katığı sayesinde temin edilir. İyi dispersan yağlar kullanıldıkça renkleri siyahlaşır.edilir. İyi dispersan yağlar kullanıldıkça renkleri siyahlaşır.

9. Dispersan Katıklar

Page 15: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Yağlama devresi şemasıYağlama devresi şeması

Page 16: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Murat 131 karakteristik eğrileriMurat 131 karakteristik eğrileri

Page 17: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

MOTOR YAĞLARININ GÖREVLERİMOTOR YAĞLARININ GÖREVLERİ

Motora koyduğumuz Motora koyduğumuz yağların 4 temel görevi yağların 4 temel görevi vardır.vardır.

Page 18: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

1. MOTORU YAĞLAR1. MOTORU YAĞLAR

Birbiri üzerinde hareket eden, oynayan parçalar sürtünme Birbiri üzerinde hareket eden, oynayan parçalar sürtünme neticesinde ısınır ve aşınır hatta birbirine kaynar, işte motor yağı neticesinde ısınır ve aşınır hatta birbirine kaynar, işte motor yağı parçalar arasında meydana getirdiği ince yağ filmi ile sürtünmeyi parçalar arasında meydana getirdiği ince yağ filmi ile sürtünmeyi önler ve parçalar arasında yastıklık görevi görür.önler ve parçalar arasında yastıklık görevi görür.

2. KOMPRESYONU TUTAR2. KOMPRESYONU TUTAR

Silindir, piston ve segmanlar arasında bir çalışma boşluğu vardır. Silindir, piston ve segmanlar arasında bir çalışma boşluğu vardır. Eğer bu boşluklar yağ vasıtasıyla doldurulmazsa sıkıştırma anında Eğer bu boşluklar yağ vasıtasıyla doldurulmazsa sıkıştırma anında piston üst ölü noktaya doğru hareket ederken silindir içindeki yakıt piston üst ölü noktaya doğru hareket ederken silindir içindeki yakıt hava karışımı piston ve segmanların arasından geçerek kartere hava karışımı piston ve segmanların arasından geçerek kartere kaçar. kaçar.

Page 19: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

3. MOTORU SOĞUTUR3. MOTORU SOĞUTUR

Motorların dış parçaları su veya hava ile soğutulur.Motorların dış parçaları su veya hava ile soğutulur.Su soğutmalı motorlarda su kanalları, hava ile soğutmalı motorlarda Su soğutmalı motorlarda su kanalları, hava ile soğutmalı motorlarda da hava kanalları vardır.da hava kanalları vardır.Fakat motorun iç parçalarından piston, segman, piston kolu, piston Fakat motorun iç parçalarından piston, segman, piston kolu, piston pimi, krank, ancak motor yağı vasıtasıyla soğutulabilir.pimi, krank, ancak motor yağı vasıtasıyla soğutulabilir.Yağ pompası yağ kanalları vasıtası ile basınçla yağı sisteme Yağ pompası yağ kanalları vasıtası ile basınçla yağı sisteme gönderir ve ısınan parçaların hareketini üzerine alan yağ, dönüş gönderir ve ısınan parçaların hareketini üzerine alan yağ, dönüş kanallarından kartere dönerek sıcaklığını havaya verir.kanallarından kartere dönerek sıcaklığını havaya verir.Zaten motor karterinin ince saçtan, hava kanallı olarak yapılmasının Zaten motor karterinin ince saçtan, hava kanallı olarak yapılmasının sebebi de hararetini havaya çabuk iletmesi içindir.sebebi de hararetini havaya çabuk iletmesi içindir.

Page 20: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

4. MOTORU TEMİZLER4. MOTORU TEMİZLERMotor yağı deterjan ve dispersan katıkları sayesinde motor içinde meydana Motor yağı deterjan ve dispersan katıkları sayesinde motor içinde meydana gelen, dışarıdan gelen pislikleri temizlemek suretiyle motorun ömrünü uzatır.gelen, dışarıdan gelen pislikleri temizlemek suretiyle motorun ömrünü uzatır.Zaten temizleme özelliğine sahip bir motor yağının değiştirme zamanında Zaten temizleme özelliğine sahip bir motor yağının değiştirme zamanında oldukça siyah çıkmasının sebebi de budur.oldukça siyah çıkmasının sebebi de budur.Yukarıdaki işleri tam olarak yapan bir motor yağı bile kirlenerek iş görmez Yukarıdaki işleri tam olarak yapan bir motor yağı bile kirlenerek iş görmez hale gelir.hale gelir.

Page 21: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

YAĞLAMA SİSTEMLERİYAĞLAMA SİSTEMLERİ

Motorlarda daha yüksek beygir gücü, daha yüksek devir ve daha Motorlarda daha yüksek beygir gücü, daha yüksek devir ve daha yüksek basınç sağlanabilmesi, daima yağlama sistemlerindeki yüksek basınç sağlanabilmesi, daima yağlama sistemlerindeki teknik gelişmelere paralel olarak geliştirilmiştir.teknik gelişmelere paralel olarak geliştirilmiştir.Motor tekniğinin günümüze kadar takip ettiği yeniliklere paralel Motor tekniğinin günümüze kadar takip ettiği yeniliklere paralel olarak gelişen yağlama sistemleri de sırası ile:olarak gelişen yağlama sistemleri de sırası ile:

1-Çarpmalı yağlama1-Çarpmalı yağlama2-Çarpmalı ve basınçlı yağlama sistemi2-Çarpmalı ve basınçlı yağlama sistemi3-Basınçlı yağlama sistemi3-Basınçlı yağlama sistemi

olarak teknolojik gelişmeler safhalarını geçmiştir.olarak teknolojik gelişmeler safhalarını geçmiştir.

Page 22: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

1. ÇARPMALI YAĞLAMA SİSTEMİ1. ÇARPMALI YAĞLAMA SİSTEMİ

Bu sistem yağlama yağlama eskiden çok kullanılmakta olup bugün Bu sistem yağlama yağlama eskiden çok kullanılmakta olup bugün çok azalarak bazı sanayi motorlarında ve otomobillerde çok azalarak bazı sanayi motorlarında ve otomobillerde kullanılmaktadır.kullanılmaktadır.Burada yağ pompası karterdeki motor yağını yağ çanağına basarak Burada yağ pompası karterdeki motor yağını yağ çanağına basarak çanağı daima dolu bulundurur.çanağı daima dolu bulundurur.Krank dönerken piston kolu üzerinde bulunan yağ kaşıkları yağ Krank dönerken piston kolu üzerinde bulunan yağ kaşıkları yağ çanağından geçerken içindeki yağı kaparak yukarı doğru, piston çanağından geçerken içindeki yağı kaparak yukarı doğru, piston kolu yatağının içine, motorun hareket eden parçalarına silindir kolu yatağının içine, motorun hareket eden parçalarına silindir duvarlarına doğru fırlatır ve bu kısımların yağlanmasını sağlar.duvarlarına doğru fırlatır ve bu kısımların yağlanmasını sağlar.Ayrıca ana yatak kepleri üzerinde bulunan yağ hazneleri de etrafa Ayrıca ana yatak kepleri üzerinde bulunan yağ hazneleri de etrafa saçılan yağ zerreleri ile dolarak ana yatakların yağlanmasını sağlar.saçılan yağ zerreleri ile dolarak ana yatakların yağlanmasını sağlar.

Page 23: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

2.ÇARPMALI VE BASINÇLI YAĞLAMA2.ÇARPMALI VE BASINÇLI YAĞLAMABu yağlama sisteminde karterde bulunan yağ pompası devamlı olarak yağı piston Bu yağlama sisteminde karterde bulunan yağ pompası devamlı olarak yağı piston kolu üzerine basınçla fışkırtır.kolu üzerine basınçla fışkırtır.

Piston kolu her dönüşünde fışkıran yağın bir kısmını kapar ve hem piston kolu Piston kolu her dönüşünde fışkıran yağın bir kısmını kapar ve hem piston kolu yataklarının hem de dönerken sıçrama yolu ile silindir duvarlarının ve oynayan yataklarının hem de dönerken sıçrama yolu ile silindir duvarlarının ve oynayan parçaların yağlanmasını sağlar.parçaların yağlanmasını sağlar.

Ayrıca yağ pompası blok üzerinde bulunan ana yağ kanalı vasıtası ile yağı basınç ile Ayrıca yağ pompası blok üzerinde bulunan ana yağ kanalı vasıtası ile yağı basınç ile ana yataklara ve eksantrik mili yataklarına sevkeder.ana yataklara ve eksantrik mili yataklarına sevkeder.

Page 24: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

3. BASINÇLI YAĞLAMA SİSTEMİ3. BASINÇLI YAĞLAMA SİSTEMİ

Bu sistemde yağ bir pompa vasıtası ile krank ana yataklarına, piston Bu sistemde yağ bir pompa vasıtası ile krank ana yataklarına, piston kolu, eksantrik mili yataklarına piston pimlerine, grup dişlilerine, kolu, eksantrik mili yataklarına piston pimlerine, grup dişlilerine, supap iticilerine basınç altında sevk edilir.supap iticilerine basınç altında sevk edilir.Karterde yağ içinde bulunan ve eksantrik milinden hareket alan dişli Karterde yağ içinde bulunan ve eksantrik milinden hareket alan dişli yağ pompası emme ucunda bulunan ince tel süzgeçten yağı emer yağ pompası emme ucunda bulunan ince tel süzgeçten yağı emer ve basınç altında yağ kanallarına, yağ dağıtım borusuna sevk eder.ve basınç altında yağ kanallarına, yağ dağıtım borusuna sevk eder.Yağ kanalları kanalına bağlı daha ince boru veya kanallar yağı Yağ kanalları kanalına bağlı daha ince boru veya kanallar yağı yataklara dağıtır. Ana yatakları içindeki ince kanallar ve yatağın yataklara dağıtır. Ana yatakları içindeki ince kanallar ve yatağın ortasında bulunan bir delik vasıtası ile yağ krank ile yatak arasındaki ortasında bulunan bir delik vasıtası ile yağ krank ile yatak arasındaki boşluğa sevk edilir.boşluğa sevk edilir.Krank milinde ve ana muylu ile piston kolu muyluları arasında yağ Krank milinde ve ana muylu ile piston kolu muyluları arasında yağ kanalları mevcuttur. Bu kanalların bir ucu yataklardaki kanallarda kanalları mevcuttur. Bu kanalların bir ucu yataklardaki kanallarda diğer ucu piston kolu yataklarındadır.diğer ucu piston kolu yataklarındadır.

Page 25: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Böylece basınç altında yağ bu kanallar vasıtası ile piston kolu yataklarına Böylece basınç altında yağ bu kanallar vasıtası ile piston kolu yataklarına kadar gelir. Piston kolu içinde bulunan yağ yağ kanalı vasıtası ile basınçlı kadar gelir. Piston kolu içinde bulunan yağ yağ kanalı vasıtası ile basınçlı yağ piston pim ve burcunun yağlanmasını sağlar.yağ piston pim ve burcunun yağlanmasını sağlar.Ayrıca silindir bloğunun içindeki ana yağ kanalı ile eksantrik mili ve krank Ayrıca silindir bloğunun içindeki ana yağ kanalı ile eksantrik mili ve krank ana yatakları arasında irtibat vardır. Hatta bazı eksantrik millerinin ortası ana yatakları arasında irtibat vardır. Hatta bazı eksantrik millerinin ortası deliktir. Bu tip eksantrik millerine badeliktir. Bu tip eksantrik millerine basınçlı yağ bir taraftan girer ve bütün ınçlı yağ bir taraftan girer ve bütün eksantrik yataklarının yağlanmasını temin eder.eksantrik yataklarının yağlanmasını temin eder.Bu kadar karışık yağ kanalı bulunan sistemde herhangi bir yatağın arıza Bu kadar karışık yağ kanalı bulunan sistemde herhangi bir yatağın arıza yapması veya karbon, kurum, kir gibi birikintilerin kanalları kolayca yapması veya karbon, kurum, kir gibi birikintilerin kanalları kolayca tıkaması mümkündür. Bu gibi hallerde motorda ciddi arızalar meydana tıkaması mümkündür. Bu gibi hallerde motorda ciddi arızalar meydana gelir. Bu sebepten motor yağlarının kalitesine, yağ filtrelerinin periyodik gelir. Bu sebepten motor yağlarının kalitesine, yağ filtrelerinin periyodik bakımlarına itina gösterilmelidir.bakımlarına itina gösterilmelidir.Yağlama basıncı birçok motorda değişik olmakla beraber emniyet Yağlama basıncı birçok motorda değişik olmakla beraber emniyet bakımından bazılarında lamba, bazılarında gösterge vardır. Umumiyetle bakımından bazılarında lamba, bazılarında gösterge vardır. Umumiyetle yağ basıncı yüksek hızlarda 2-6 kg/cmyağ basıncı yüksek hızlarda 2-6 kg/cm22 ve rölantide 0,6-1 kg/cm ve rölantide 0,6-1 kg/cm22 arasındadır. Şayet yağ basıncı 0,6 kg/cmarasındadır. Şayet yağ basıncı 0,6 kg/cm22’den aşağı düşerse ciddi ’den aşağı düşerse ciddi arızalar meydana gelebilir. arızalar meydana gelebilir.

Page 26: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ
Page 27: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ
Page 28: YAĞLAMA TEKNOLOJİSİ

Hazırlayanlar:

2000508016 Ufuk Çetinalp

2000508076 Mehmet Uyar