Yasar Kemal Kuslarda Gitti

8/3/2019 Yasar Kemal Kuslarda Gitti

1/43

Yaar Kemal _ Kularda Gittiwww.kitapsevenler.comMerhabalarBuraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinadenGrme zrller in HazrlanmtrEkran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz

Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek DeildirBu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini TutmayacandanKitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda FikirSahibi OlduundaAada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan TeminEdebilirlerBu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide DnmemBu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal KullanlamazBilgi Paylatka oalrYaar MutluNot: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EKMADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilimve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir

ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya ncbir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu,vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braillalfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanundangrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekildesatlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz vekullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerinbulundurulmasve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesindedeneme yaynna geilmitir.T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi BakanlAnkaraBu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarakLtfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar SilmeyinTarayan Yaar Mutluweb sitesiwww.yasarmutlu.comwww.kitapsevenler.come-postayasarmutlu@kitapsevenler.com [email protected]@hotmail.com [email protected] Kemal _ Kularda GittiKULAR DA GTTYAAR KEMALKular da Gitti, Yaar Kemal / 2. Basm, 1981 ubat / Kapak, sa elik / KapakBasks, zylmaz Matbaas / Dizgi - Bask, Yaylack Matbaas / Cilt, DenizMcellithanes / Kitab Yaymlayan, Kemal Karatekin, Tekin Yaynevi, Ankara Cad.51 - st. Tel. : 27 69 69KULAR DA GTTSTANBULIL HALK K rOPHANES! DOf VERME DLMyit No | 1Tasnf f!o : JVTEKN YAYINEVTurul ormann alt yanndan yryerek oraya, adrlarn yanna geldi.Daha Eylln on bei bile olmadan Fatihten buraya kii gelmi, yal kavanaz ilerisine, yeil dzln doudan yanna adrlarn kurmular, hazrlabalamlard bile. Alar ryorlar, tuzaklar yapyorlar, bir tuhaf eski zamantrks sylyorlard alaafaktan gn kavuana kadar. Birisi ksa boylu, geniomuzlu, ke gzl, kaln kal, diken diken olmu sal, kocaman elli,kocaman balyd. Gzlerinin aknda, birisinde iki, birisinde de ben vard.


2/43

Sol gzndeki ben byyor, yaylarak ta gidip karaya karyordu. Bu oouk hideneeek kadar az konuuyor, azn trkden trkye ayordu. Birisi de birsrk gibi upuzundu. Boynu uzam gitmiti. Prtlek kocaman gzleri, hemenyerinden frlayacaklarm gibiydi. Hep konuuyor, konuuyor, sonra birdenbiresusuve-riyordu. Konuurken uzam boynu ipince, yle kalkal-veriyordu. tekisibir bknd. Hani ate paras derler ya, o trden bir ocuktu. Bir an yerinde

duramyor, elleri durmadan iliyor, bir eyleri yapp bozuyor, konuuyor,baryor, arkadalarna taklyordu. akr gzlerinde onulmaz bir keder akpsnyordu. ncecik sar byklar sarkyordu. Elleri bo kaldnda dorubyklarna gidiyordu, fkeyle, koparacakm gibi byklarn ekitiriyordu.Yuvarlak, ne doru kvrlarak uzam enesi glyd. Bu gl enede de birkeder vard. Turul, oraya kavakaacn evirmi telrgnn nndeki tmsee, kollarn dizlerine dolayarakoturdu. Ben, belki de on gn, Turulu hep oradan, orma/n alt yanndankollarn sallaya sallaya gelip telrgye srtn verip, hem de dikenli telleresrtn dayayp akrdikenlerin stne tmsee oturduunu, hi konumadan oradayle oturup durduunu grdm. adra, barp ararak bir eyler yapanocuklara, stnden ikide bir geen helikopterlere, uaklara nedense bakmyordu.enesi dizlerinin stnde yle durup duruyordu. Pazarlar, Knaladann

bokomseri oyuncak uaklar salveriyordu gkyzne. Yalnz Knaladann bakom-serl miydi buraya, Florya dzlne gelip oyuncak uaklar salverenlergkyzne, Mersedesli, Volksvagenli, Vol-volu, Muratl bir sr baka adamlar dageliyorlard. Bu, yerden ynetilen oyuncak uaklar, havada gerekten uaktan daok motor grlts kararak, Florya gnde dolanp duruyorlard. Onlar seyreekmecenin, Menekenin, Cennet Mahallesinin, Yeilyurdun ocuklar geliyorlard.Kutsal bir saygyla, sessiz, elerini bile oynatmadan bir uaa, bir uaynetene bakarak susuyorlard. Turui, ne yerinden kprdyor, ne de bankaldrp bir kere olsun ge bakyordu. Helikopterler kavak aacnn st dalmasrnrcesine Turulun tepesinin stnden geiyorlard. Turul ta gibi,helikopter stne bile dse aldraca, yerinden kprdayaca yok gibi. Okadar yanndan geldim getim de Turul beni bile bir kere olsun grmedi. Nebileyim ben, belki de Turul beni gryor, stnden gelip geen uaklarabakyor, grltlerini duyuyordu da ben farketmiyordum. Belki de oturduu yerdendzlkte ne olup bitiyorsa hepsini bir bir izliyordu.Az tedeki denizden k, motorlarn patpat, tuz, rm yosun, iyot kokusuvuruyordu karaya, slak, lk, youn.Bir sabah baktm ki Florya dzlne bir sr a kurulmu, ormann yanma,demiryoluna inen kck yamaca, dikenlie, incir aalarnn altna, bademlerindibindeki derin ukura, kavakln kysna... ocuklar, de-likanllar, yallar, ok dzgn giyinmiler, ok hrpaniler, tombalaclar,katlar, terzi, demirci, tamirci raklar, beceriksiz balklar, hepsihepsi alarn sermiler, petaniyalarn balamlar, ii tuzak kularla dolukafeslerini alarn yresine dizmiler, gzleri gklerde cz kmler, herbirisinin aznda ku sesine benzer slklar... stlerinden bir ku kmesigemeyegrsn, dzl ku sesleriyle dolduran slklar... /Florya, kl rengidir, karaya alan, bir sereden az biraz daha kktr. Sakasardr, ispinoz, iskete... Daha bir sr kck parlak renkli ku, gssarda, sa-rnm en parla, en gzelinde. Krmzs krmznn en yalmnda...Sars zifiri karanlkta, krmzs da, yeili da yie parldyarak gzkr.Kck baparmak iriliinde bir ku, som mavi... Gkte uarken, mavi birk topa gibi, mavisini havada brakarak, mavi, youn, ktan bir bir izgiekerek, yayarak...Turulun gene enesi dizleri stnde, gene bacaklarn kucaklam.Merhaba Turul.Aldrmad, duyrnamla vurdu. Ben onun beni duyduunu sa omuzununoynayndan anladm.Merhaba be Turul, ne oluyor sana burada byle?Gene aldrmad, srt kabard kabard indi. elimsiz, incecik boynunu azckdaha iine ekti. Tam bu srada ayann stne kavaktan bir yaprak dt, oradakald. Yanna oturdum, elimi srtna koydum :Ne var Turui?


3/43

Aroa, belki utanga, gzleri parlak, kvlcml, yaarm gibi, dnd banabakt glmsemee alt, nce dudaklar atlam, gerildi kald. Sonra, bannne edi, yumak bir sesle :Yok bir ey be abi, dedi.Var, dedim.Varsa var, dedi, bana ne.

Bana da ne? dedim.Var, var, var, dedi fkeyle.Nedir o? diye sordum.te, diye bararak adr gsterdi, ite bunlar.Ne olmu onlara?Gzlerini belerterek bana bakt. Sonra da sustu.stelemedim kalktm yrdm. Bir iyice fkelenmitim Turula. O adrda ne olupbitiyorsa, bir insan adam gibi syler, deil mi? Bilmiyorum, Turul banastelemediimden dolay kst m? Belki de benimle bir daha konumayacak, varsnkonumasn paa gnl bilir.Ben de artk oradan her geiimde durup adra, a-drdakilere bir iyice bakaroldum. Bir gn, iki, , be gn, adr gz hapsine aldm, hi bir eygremedim. Onlar da, herkesler gibi alarn germiler, kafeslerini an

yresine dizmiler, petaniyalarn balamlar, slklarn alyorlardudaklarn bzerek stlerinden ku kmeleri getike, dikenlerine kularkonduka, onlar da cokuyla, ileri sklerek, gzleri dar urayarak alarnekiyorlar. Dikenlere konan kular an iinde kalyor ve rpnan kularaocuklarn yerden kouyor, telala,-cokulu, hrsl, a gzl...Sonunda ben de edemedim, Turul gibi vardm, adrn teki yanna kocamitlembik aacnn altna oturdum, gzm de onlara diktim. Bir Turula bironlara bakyorum. Hi bir yere bakmayan, bakmam Turul da bana bakyor, hem debelli ederek bakyor. Gkten ku kmeleri getike, kular ocuklarndikenlerine konduka, ocuklarn kular doldurduklar byk kafesleridoldurduka, kafesin iinde sar, boz, krmz kular vcr vcr kaynatkaTurul ge, aa, ocuklara, kafeslere de gzlerini dikip bakyor, sonra genegzlerini indirip enesini dizlerinin stne koyuyordu, ta ki gkten bir kusrs geinceye, dikenlere kular konuncaya, oouklar kapanm aa doru sevinlklar atarak kounoaya kadar...Bir ara yanndan geiyordum, ban kaldrd bana bakt, uzunca, sonra kukaynaan kafese, daha sonra da ocuklara bakt. Baklar ocuklarn stneakld kald.8Yolum geceleri de, gezintiye ktmda kavan oradan geiyordu. Bir geee birbaktm ki, tam geee yars Turul orada, eski yerinde deil mi? adrdan da bolbir k szyor, sesler geliyor. Birisi durup durup glyor, hkrk gibi,at gibi, kfr gib/, bir tuhaf ku sesi gibi... Kalbm basarm bu gl, buses o uzun oeuun gldr, sesidir. Ayaklarm beni Turulun yanna gtrd,az ilersinde durdum :Turul, dedim.Hi karik vermedi. Srt kabard, omuzu titredi mi, karanlkta gremedim.Turul, Turul, diye bardm.Turul ar ar kalkt, iki eliyle stn rpt, denizden yne doru, bana birkere olsun bakmadan yrd gitti. Demek bir iyice ksmt. Karanlkta yumulmuglgesi yusyuvarlakt. Gecekondularn arasnda yitti gitti.Ate yanyordu adrn nnde, o ksa boylu bkn ocuk yreden boyuna ateediken toplayp atyordu.Sabah ok.erken kalkyorlard. Turul da tanyerleri rken oraya, onlar dahauyanmadan varyordu. Ka kere Turulu, ge kalmaktan korkarak ormandan kavaakoarken grdm. Turul kouyor, kouyor, tekiler uyanmadan oraya varmsaderin bir soluk alyor, yerine, tel-rgnn nne kp oturuyor, dizlerinikucaklayp enesini stne koyuyordu.Dzlkte, bir ku yakalama yardr ban alm gidiyordu. Her yl Ekim aygelince, hem de karayel, hem de poyraz, souk, ince, ustura az gibi esmeebalaynca, hem de lodos Florya denizini kprtp kudurtunca yamurlarn,


4/43

yellerin nnde srklenen kck kck ku kmelerinin gkte zikzaklarizerek, avarak dikenlerin stne yadklar grlnce...Kularn yamurlarda, sert yellerde dikenlere kon-rnalaryla kalkmalar birolur. Ormann stne, denize, ekmece glne avarak, aalarn tepeleriniyalayarak, gn mavisine serpilmi alacal lekeler gibi uarak gz-9

den yiterler. Ilk, gneli gnlerde, binlerce vcrdaarak dikenlere svanp,yazn sar iek am, tm dzl safran sarsna boyam, kurumu dikenlerintohumlarn dehet bir oburlukla, sevinle biribiri stne ylarak yerler.Florya dzl Florya dzl olduundan beri, ta Bizanstan, Osmanldan bu yanabu kck kular, nereden gelip nereye gidiyorlarsa, Ekimden ta Aralk sonunakadar mekan tutarlar. Ve o gnlerden bu gnlere kadar da stanbul ehrinininsanlar bu kular trl tuzaklarla yakalarlar. Yakalayp Hristiyansakiliselerin, Ya-hudiyse sinagoglarn, Mslmansa camilerin nnde azat, buzat,beni Cennet kapsnda gzet, satarlar. stanbul ehrinin gn ok ucuza Cennetkarl alnp braklm kular doldurur. zellikle kular alp brakmaaocuklar merakldrlar. Haaa, bir de ok yallar...Cok eskiden, Istanbula yeni geldiim gnlerde olacak Taksim alannda bir okyal, paltosunun yakas krkl bir adamla alt yedi yalarnda bir ocuu,

ayaklar yaln on birinde gsteren bir ocuktan sapsar, gzleri tela iindekular alr gkyzne atarlarken grmtm. Kafesteki kulardan birini bir,yal adam alp ge frlatyor, bir, ocuk alp frlatyordu. Ge her kuatlnda kiiden sonsuz bir sevin l kopuyordu. Bir de kedi sinmitioraya, nar aalarnn arasndaki a-lnm iine, havaya attklar baz kularuamyor, yere dyor, alla smyordu. Ve canavar kedi, ku ah-nn iinegirer girmez kapyor, kuu bir anda dileri, ayaklar gvdesiyle paralyor,yiyor, keyifle dilerini temizleyip yeniden gelecek kuu bekliyordu hikprdamadan gzleri havada.imdi artk, Eyp Camisinin avlusu dnda kular azat buzat satlmyorlar.Onlar artk ocuklar Eminnn-deki ku pazarna gtryorlar. Kuular yzlerceku arasndan birka iyicesini, ku merakllarna ok pahah-ya satmak iin alpkalann ocuklara gerisin geri veriyorlar. Ve ocuklar azna kadar ku dolukafesieriyie yorgun, umutlar krlm, bu kadar kuu ne yapacaklarn bilemedenevlerine geri dnyorlar.10Istanbulun tarihini yazanlar Florya dzndeki kularn, ku yakalaylarntarihine bo verirlerse tarihlerinin o kadar pek ie yarayacan sanmam.Emeklerine yazk olur. Yzlerce yldr kiliselerin, havralarn, camilerinnnde, milyarlarca salverilmi kuun sevinci, insanlarn sevinci, az maceram? Biliyorum, bir gn bir ho, yrei temiz, ak birisi kacak, Floryakularnn gzel, sevinli, umutlu tarihini yazacak, ite o zaman ite, stanbulbiraz daha gzelleecek, biraz daha byl bir kent olacak. !s-tanbulun bysdenizinde, yaplarnda, gnde, akar sularnda m yalnz, insanlarnda m?Ya Floryanm kular?Birka gn sonra Turuiun yannda Cemi grdm. kisi yanyana, eneleridizlerinde, yle orada oturup kalmlar. Aradan iki gn geti gemedi, oradatelrgnn tmseinde Turullar tam alt kii olmulard. Gene dizlerinikucaklamlar, gene eneleri dizlerinde, gene hi bir yere bakmyorlard.Kprdamadan, belki fkeli, belki deli, belki dnen, yzlerinden hi bir eybelli olmadan tmsein stnde, yeilliin ucunda...Cadrdakiler, gidip geliyorlar, alyor, kular aryor, petaniyalarkaldrp indiriyorlar, allarna konan kulara a kapatyorlard. Aradada, orada kprtsz oturmu kalm ocuklara gz atmadan daedemiyorlard. Baya aknlk iindeydiler. Ve kocaman kafesleri birken iki,ikiyken oluyordu. imdi adrn iinde azna kadar ku doldurulmu, kvlkvl, sar, som krmz, som mavi, ltl sama gibi fr dnen binlercegzle, kanat rpan, deliren, kurtulmak iin kendilerini kafeslerin tellerinevuran, paraiyan, korku iinde kularla dolu, tam sekiz tane kafes vard. Hanieni elli, boyu seksen, ykseklii altm santim kafeslerden oiur ya, iteonlardan.


5/43

Bu Fatihli ocuklar var ya, gerekten ben onlarn Fatihten buraya geldiklerinikimden rendim, gerekten? Bilmiyorum. Belki de Fatih semtini ben onlarayaktrdm. Bunlar olsa olsa Fatih olurlar, dedim iimden. te bu Fatih'iocuklar orada oturmu kalmj kprtsz cl-11ti kiiye kukuyla, azck aknlk, azck da korkuyla bakyorlard.

Bu yl talihleri yaver gitmi, dzle ok ku gelmiti, tr tr, higrmedikleri, adn bile duymadklar kularla doldurmulard kafeslerini. Birel byklnde, her bir yeri lekesiz krmz, gslerine, kanat altlarnadoru alarak ailaan kutan alt tane yakalamlard. Bunlarn her birisiaiimaah yedi lira bile ederdi. Bir de bir ahin yakalamlard. ahini ayr birkafese kapatmlar, her gn ona diri diri be alt saka, ispinoz veriyorlar,yabanl ku kafesin iinde keskinlemi fkeyle penesine deer demez, kedigibi, kuu paralayveriyordu.Buralarda ahin pek bulunmazd ya... Belki uzaklardan, Istranca ormanlarndan bukk kularn ardna taklp buraya kadar gelmilerdi. Gelmi, Fatihlilerin pe-taniyalarna gkten aa yldrm gibi inmi, tam petani-yay kapaca srada,a stne kapanmt. stne a kapanp kstrldnda bile kck saka kuuonun pen-eierindeydi. ocuklar petaniyay zorla onun penelerinden

aldklarnda, peneleri gagasyla onlara saldrm ellerini paralam kan iindebrakmt.Alacal bir ahindi. Tam otuz be liraya ingene Ha-liie sattlar ahini. Sonraiki tane kestane rengi atmaca yakaladlar... Onlar da yirmi beer liraya geneingene Halil ald. ingene Halil Kavak kyne gtrp avclara okutuyorduatmacalar.Havada, ok uzakta, denizin stnn oralarda bir alc ku daha dnyordu,adra yaklatm :Bakm, dedim, orada, bir ahin.Grdk, dedi o ksa boylusu, ke gzls.Ger mi? dedim.Az sonra burada, dedi, iini ekti. Az sonra burada ama...Amas ne?12 "

Amas abi, a paralyorlar bunlar. Bunlar ingene Halilden de bakasistemiyor, o da ancak her kua yirmi be otuz lira veriyor. Bu kularn ettiihayr rktt kurbaaya demiyor.Sz, tetikte bekleyen uzun boylusu ald:Kovalaya kovalaya onlar, sabahtan akama kadar canm kyor. Yukardan aapetaniyalara doru bir do saldryorlar, dm koptu dn..Yakalayn unu, dedim.Uzun ocuk boynunu uzatarak uan kua doru:Az sonra buradadr o, dedi, boynu yle kaid.Ksa boylusu, burun kvrd :istemem, ziyade olsun.Yakalayn, dedim.nn de gzleri parlad:Ne verirsin?Azck dndm :Yz lira, dedimYaasn, diye bard ksa boylu ocuk.Yaasn, dedim.Uzun ocuun ince boynu kua doru uzayp ipin-cecik oldu.Gel gel, dedi, kuu ard. Bana dnd: imdi gelir, dedi.stersen sen adrda bekle abi, dedi ksa boylusu. Ku imdi gelir,yakalarz, alr gidersin.Olur, dedim, oraya yolun kysna ktm oturdum. Kafeslerdeki yzlerce kubir azdan kyameti kopan-yorlard.Yz lira, dedi yerinde duramayan ocuk, an ipini dzeltti, ayarlad. Yzlira, dedi gene. Ge bakt, ku Cumhurbakanl kknn stne dorualalmt. ocuun, Yz lira, yz lira, diye usuldan duyulur duyulmaz


6/43

konutuunu duyuyordum. Yz lira, yz lira... Etti iki yz lira, iyi. Bir tanedaha, bir yz lira daha... Etti iki yz... Be, on, yirmi... ki bin lira...Bkn ocuk kendi kendine bir oyun tutturmutu. Devinimlerini sesine uydur-13mu, oynar gibiydi. Gidiyor geliyor, a, petaniyalan yokluyor, ipi ekippetaniyalan havalandrp havalandrp indiriyordu. Alc ku havada, kanatlarn

germi, gn mavisinde, gsn esen yldz poyraza vermi bulunduu yerde,denizin buusunun iinde kanatlar pr pr, saa sola yalpalayarak uuyordu.Bkn ocuk, boyu azck uzam geldi coku iinde karmda durdu.u kulardan ka tane tutarsam alrsn?Ge, kua doru elini uzatt :Bak, dedi, bak abi, ne gzel de uuyor.Gerekten gzel uuyor, dedim.Az sonra senin olacak bu ku, dedi, sevin iindeydi. Gitti, petaniyalarnipini ekti, drt kck sar ku can telayla havaland, bir metre kadarutular, ayak-larndaki atal deneklere bal ip onlar geri yere ekti, ocukipi ekip kular gene havalandrd. Bir gkteki rahat salnan kua bakyor, birpetaniyalan, o grsn diye durmadan uuruyordu.Bir ara gene yanma geldi:

Bu kulardan ka tane alacaksn? diye gene sordu.Sen hele yakala, dedim, ben hepsini olamazsam da satarz.Kime satarz? diye kukulu, inanamaz sordu.

Hasan Kaptana, dedim.Kimdir o?Kaptandr, dedim, bizim komudur, Lazdr. Onun eskiden ok kuu varm. Yamanbir avc.Lazlar avcdr, dedi bilgi bilgi. Ya almazsa?Ben alr ona armaan ederim.Baka?Bir de Ali Bey var, komiser, parmak izi komiseri.Vay anasn, demek parmak izi ha?Yaa, parmak izi, dedim. Bizim komu. Bana anlatt, diye de ekledim, oparmak izi komiseri olmadan, Ali Bey, daha Rizedeyken, be tane byle kuuvarm,14gece gndz bldrcn avhyormu. Bir bldrcn yakalyor-mu, sepet sepet...Koca Karadeniz sepetleri var ya dol-duruyormu.Vay be!Hasan Kaptan... G gsterdim. te bunlarn tam yedi trn sayd bana, buatmacalarn... Ali Bey de...O atmaca deil, ahin, diye dzeltti bkn olan. Ad Semihti. kegzlnn de ad Hayriydi, teki srk olann da ad Sieymand. Sleyman, uzunSleyman. Ama burada kimse onu Sleyman diye armyordu, Uzun diyorlard ona,o kadar.Uzun yanma geldi, usulca karma kt, Turulla-r gsterip :Abi bunlar kim? diye sordu.Turul, dedim, bizim oralardan olur. Bekiba-nn oludur, Menekeden...teki de Hseyin, u sivri burunlusu balk Erol... br^ kimdir,bilemedim.Kendi kendine mrldanr gibi :Msnekeden, sizin oralardan, bekibamn olu, Turul...Ne diyorsun? diye sordum.Hi, dedi, biz buraya adr kurduumuzdan beri, her Allann gnalaafakta...Biliyorum, dedim.Sleyman balad Turulu anlatmaa, gzlerini, bakn, deliliini, birholuunu...Evet, dedim.Evet ya abi, dedi. Ne ola ki bunlarn derdi, biz buraya ekmek paraskazanmaa geldik...


7/43

Eeee? dedim.O keyfinde, tabii keyfinde olacak, babas koskocaman bekiba. Hem deFloryann...Menekenin, dedim.Meneke de Florya demektir, yle deil mi? Yalvarrcasna bakt.yle, dedim. Meneke Florya demektir.

15Nedense buna sevindi.Belliydi, dedi, onun babasnn bekiba olduu. Bak abi, unlara bak, manyakm ne, daha gn domadan gelip buraya oturuyorlar, hi de konumuyorlar,durmadan bize bakyorlar. Gzlen de akr.akr, dedim.akrlar uursuz olurlar. Bak, imdi onlar burada olmasalard, o ku oktangelip amza dmt. A ku, burada bu kadar bal ku, petaniya durur da, oda hi orada yle salnarak uar m? Allah seni inandrsn abi, dn bu alckular var ya, peaniyalara alc kurt gibi, a kurt gibi saldryorlard. Dnonlar kovalamaktan imanm gevredi. Bugn bak hi geliyor mu, bak una! Belki deksmtr dn o kadar sdm, kovaladm, diye. Ku insan dilinden aniar m?Anlar, dedim.

Kukuyla bir bana bir gkteki kua bir Turula bakt.Belkim de onlar, dedi. Ne bileyim ben.Bu dnyada tekmil yaratklar birbirlerinin dilinden anlarlar, dedim.akr.akr, dedi. Gzleri ala akr. Turula gzlerini dikmi.Yeiikyden bir helikopter havalanm denizin stnden bu yana doru geliyordu.ok aadan, Belediye plajnn nndeki yksek nara deecekmi gibi alaktanuuyordu.te kular buna dayanamaz, dedi Sleyman.akr, dedim, gzleri akr.Sleyman gld, kukuyla da Turullardan yana bakt. Alt ocuun alts da,drdn tanyordum, hele Hseyin en ba ahbabmd, orada, dizlerini kucaklaypenelerini dizlerinin stne koymular kprdamadan bir yerlere bakyorlard,bekliyor, nereye baktklar belli olmadan bakyorlard.Helikopter byk bir grltyle martlar yreye sa-vurtarak, nar aacnn stdalna deercesine Cumhurbakanl kknn stnden geldi geti.16Hepimiz, Turullar da, alc ku yerinde duruyor mu,helikopter getikten sonra oraya baktk. Uan ku sanki hi bir ey olmamgibi kanatlarn germi, pr pr titreterek, mavinin stne yapm, ok ak birbulutun altnda uuyordu. Sevindik, Turullarn da sevindiini yzlerindenanladm.Hayri gittike, ku orada durduka fkeleniyor, pe-taniyalai'i durmadanhavalandryor, fkara kular fkeyle yere arpyordu. Akama dorupetaniyalarda uacak hal kalmazd ya, bu fkeyle kular daha leye varmadanleceklerdi.Semih geldi :Bir ey oldu, dedi. Vallahi de billahi de bir ey... Dilerini skyor, yzetleri geriliyordu. Bunda bir uursuzluk var. Dn canavar gibi petaniyalarasaldran kular... Bugn... te gryorsun, yz liray duyunca... te...rkntyle Turula bakt o da... Uursuzluk var, aaaah, diye de iini ekti.Gelecek, dedi, gene Tu-ruldan yana bakt. Olsun, gelecek, hem de negelecek... Gelecek ki gelecek... Petaniyalarn ipini ekerken, bir gz denizinstndeki kuta koarken, gelecek, diye bard. Ne olursa olsun gelecek.Gelecek, dedim.Bu arada Basnkyn altndan, demiryolunun oralardan ykl bir ku kmesikalkt, ocuklarda bir tela, bir kaynama, Sleyman yere, dizlerinin stnekp balad ku sesi karp kmeyi armaa. Semih pe-taniyalar uuruyordu,Hayri an ipinin bandayd. Boyunlar uzam, gzleri, alalp ykselerek,avarak gelen kmede, kme geldi, kavan orada, Turullarn stnde birduralad, indi kalkt, indi kalkt, sonra geldi tanesi an dikenlerininstne kondu. Tuzak kular bir azdan tyorlard. Kmenin kalan ormann


8/43

stne utu, az sonra da geriye dnd, be tanesini daha dikenlerin stnebrakp Meneke stne utu kme. Hayri bekledi, ipi ekmedi. Kular Menekestnden de geriye avarak, bir ykselerek, hep birden bir alalarak17dndler. Kmenin kalan da dikenlerin stne indi. Ve onlar iner inmez de Hayrian iplerine asld, a kalkt dikenlerin stne kapand. Kulardan lk gibi

cvltlar koptu, an iinde lgnca debelendiler. ocuklarn yerdenkotu, alardan kular alp kafeslere koymaa baladlar. Bu arada, kularyakalanr yakalanmaz da Turullarn alts alt yerden ayaa frlamlard.Yzlerinde aknlk, gzleri alm, belki de fkeli, olan biteniseyreyliyorlard.Doldu, dedi Semih benim yanma gelirken. Kafesler kalmad ku doldu. Gndebe yz ku yakaladmz oluyor. Geliyor kular, yakalamazsan da olmaz.Olmaz, dedim. Mademki kurmusun a.yle, diye boynunu bkt.Taksime, Sirkeciye, Eybe gtrn azat buzatlk, diye satn.Almyorlar, artk kimse azat buzatlk ku almyor, dedi Semih.Dn ben btn ehri dolatm, bir Allann kulu kp da bir tek ku salvermedihavaya... stanbul gne. Bu insanlar deimi. Din iman, vicdan, Allah kitap

kalmam bunlarda...Semih fkelenmi boynunun damarlar imiti. Sanki o dinsiz, imansz stanbulhalk karsndayd da onlarla kavga ediyordu. Yumruklarn skyor, dyor,kendinden geiyor, konuuyor, baryordu.Bak be abi, bak be ayaklarma. Bak be... Nasl da iti! Bak be abi... Dnsabahtan akama kadar Istan-bulun dolamadm yerini brakmadm, bir tek kii,bir Allann kulu bile, bir bir, bir tek Allann kulu bile, u benim cennetimahiretim iin deyip, bir iki buukluk verip de bir tek ku bile uurmad. Bustanbul gavur olmu, gavur, gavur tm gavur olmu abi... Bak u kulara abi...Eskiden be yl nce bile abim gnde bin ku azat bu-zat eder, bin be yz lirakazanrm... Bak abi ayaklarma.18Vard, iinde azna kadar stste, vcrdaan ku dolu kocaman kafesi aldgeldi:Bak abi, dedi, allahakna bak, ne gzel kular deil mi? inde azckinsanlk olan, mslmanlk, din olan, iinde azck Allah korkusu olan hi bukulardan bir tane, be tane, on, krk tane alp da salvermez mi? Bu kckkularn gnah ne, byle tk tk kafeslerin iinde, grp de onlar buradankurtarmayanlar Allah ne yapmaz ki... Baksana abi u zavallcklarn haline,baksana abi, nasl da darya kmaa can atyorlar, bak bak abi, bunlarnhaline yrek dayanr m? Her gn bei, alts, onu bu kafesin iinde llveriyorlar, ya abi! Biz bu zavalllar ikence etmek iin yakalamadk ki...Hemen salverelim, diye yakaladk.Sesi alamakl, yz etleri acyla gerilmi, do1


9/43


10/43

21Bir sre balarmz havada, TuruHarn da... Hzla geen helikoptere baktk.Sonra Uzun? dedim.Ben delirmiim abi, dedi. Delirmiim ki... Kilimin parasyla almzkafesleri... Delirmiim ki anam gzlerimin nne gelmi, hasta... Delirmiimki... Dnya, Yeni Caminin minareleri bamda fr dnd. Dnd dnd, dnya

kapkaranlk kesildi... Dnd, dnd, gzmn nnde sakall Hac ezdi kafesleri,ayaklarnn altnda, azgn. Yeni Caminin merdivenlerinden bir umuum herifingrtlana... Beni herifin grtlandan alamamlar. Diim, ellerim Hacnngrtlanda.Semih :Hastaneye gtrmler Uzunu, dedi. Uzun da gece, Allah ne verdiyse,hastaneden ekmi czlam.Giyitlerimin yerini bana bir ocuk gsterdi, dedi Uzun, iyi bir ocuk. Ne iyibir ocuktu o. Dilerini skt: Hacy ldreceim, dedi kinle. ldreceimonu.Semih .Yok abi, korkma, dedi, ldrmeyecek. imdi fkeli de, kular bir para etsin,o kimseyi ldrmez.

ldrrm, diye yumruklarn skp dilerini gcrdatt Uzun. Gzleri daha daprtledi. ldreceim.Hayri:Bakma sen ona abi, o karncay bile ldremez. imdi biz olmasak, acdndanu kularn hepsini salverir, dedi. Yufka yreklinin biridir ki sorma.Kular brakrm ama, Hacy ldreceim, lsn de Eminn meydannnortasnda, Yeni Caminin nnde yakacam.Yok abi, yok, dedi Semih, anlaml anlaml da Uzuna bakt, herkese byle eylersylenmez gibisine.Niye saklaym abiden, dedi Uzun, soukkanl. Allann bildiini kuldan niyesaklayaym, ben bu ka Hacy ldreceim.ldr, dedi Semih fkeyle. ldr de hapislerde22r. Cr de bu sefer Zare teyze bir iyice kederinden yataklara dsn delsn.lsn, dedi Uzun gene. O da lsn. Hacy ldreceim. Krt kars Zare de bukadar fkara olmasayd, lsn. ldreceim.Fkaralk Allahtan, dedi Hayri.Zzzzzzzzzt, dedi Uzun. Allann sanki paras vard.Sus, dedi Semih, gavur oldun.Uzun soukkanl :Gavur oldum ya...Hayri bana dnd :Ona aldrma abi, dedi. Yalancktan sylyor, gavur deil o, onlar Krt.Gavurum, dedi Uzun. Hem de ne gzel gavurum. Gavurluk ne iyi.Hastir ulan, dedi Semih. Sen de bir iyice azttn. Abi be dinleme unu.ahin az daha yaklamt-Bize, imdi Belediye Plajnn stnde, narn solundauuyordu. Bir ara hzla ormana doru adn, bir anda da gzden yittiinigrdk.Uzun, Turuliara doru bakt :Bak abi, dedi, ck ck, yapt, boynunu kvrd. Bela ite insann stnebyle svayor. Bak unlara, nasl da yle bize yiyeceklermi gibi bakyorlar.Ne olacak baksnlar, dedim.Baksnlar ama...Size bir ey yapmyorlar ki...Yapacaklar.Ne biliyorsun? Nereden belli ki?Gzlerinden, dedi Uzun. Kt, hayn, dman bakyorlar. Bir satasnlar,alimallah onlar... Onlar derken sesini ykseltti, alimallah onlar Hacdanbeter ederim.Semihin gzleri Floryann gn taryordu durmadan, ama ahini bir dahagrememitik. Uzun fkesinden


11/43

23ldryor, gidiyor geliyor, kafesleri ayor kapatyor, durmadan petaniyalarhavalandryor, alar yokluyor, yreden uzun dikenler skp, an nndekidikenlerin arasna dikiyor, sktryordu. Bir de, kocaman sar iei dahadmemi bir diken bulmu, dikenlerin tam ortasna dikmiti.O gn akama kadar ocuklar ok ku yakaladlar, artk kafeslerde koyacak yer

kalmamt. Kafesler ylesine dolmutu ki, kular artk kanatlarn bilakprdatam-yorlard ierde... Birbirlerinin stne binip kalmlard. Biryandan da Uzun yakaladklar kular zorla ieriye tepiyordu.lsnler, dedi elindeki be alt kuu da artk azna kadar dolmu, ierdekikularn kanatlar tellerden darya km kafese teperken. lsnler, babamnkular m? Onlarn gnahlar da bu stanbulu Van gibi yapacak.Van gibi... Vandan beter edecek Allah bu insanlar, dedi Semih. Bak abi ukulara, u kularn perian hallerine. ki gne kalmaz, bu kularn hepsi lr.Eskiden insanlar iyiydi, eski kuular gnde bin, bin be yz kuu azat buzatsatarlarm. O kuu apartman var ya... Bizim gibi bir kuunun.. Eskiden bekafesi yalnz Yeni Cami nnde tketirlermi. Eskiden bu kadar ok otomobilyokmu ki...lecekler, diye bardm. Byle tk tk, lecekler.

Tabii lrler, dedi Hayri omuzlarn ksp, ellerini patan aralarna sokarak.lecekler. Onlar lrler de ite o zaman gr Istanbulun halini. Bir zelzele,bir zelzele, bir zelzele olacak, ayakta hi bir ev kalmayacak. Istanbulun tmevleri yerle bir olacak, otomobilleri de parampara, yz bin para.Uzun :Yazk, dedi, ne yazk ki ne yazk. Istanbula ok yazk, yklacak. Onlar dabu kadar kt olmasnlar. Is-24tanbul kck kular yznden yklacak, Van gibi olacak.Semih: .tu kularn hali yreimi paralyor benim. nsan olan... Van da byle kularyznden tuz buz olmu, yerinde yeller esmi, Zare teyze syledi.nsan olan bu kularn haline dayanamaz, dedim.Niye bylesine insanlar insanl unuttular? Kilim olmasa... Kilimi gerialacaz. Zare teyze bir sevinecek bir sevinecek. Dnyada Zare teyze gibi iyibir insan grmedik. imdi gitsek de bu kular hasta yatanda ona gstersek,baksa bu kularn u haline, hemen yrei yanp, pare pare olup bu kularnhepsini ne yapar da, ne eder de, evini satar da satn alr havaya atar, hepsi deuarlar bir gzel...Bir gzel, dedi Uzun... Vay anacm. GzleriJ ya iinde kald, ban teyana evirdi.Vay Zare teyze, dediler Semihle Hayri.Semih gzlerini bana dikti, bakt bakt.Bu ahinler ok mu bldrcn yakalarlar? diye so| du.Hasan Kaptan syledi, ok yakalarlarm.Ka tane?Ne bileyim ben... Yorgun kular, kanatlar slak, yamurdan kp geceleriKaradenizden gelirlermi Ri-zeye... Onlar da k yakarlarm kyya. Gelen kukendisini a atar, n dibine toplanrm. Yamurlu gecelerde... Kanatlarslak, ar... Onlar da bldrcnlar toplarlarm.Onlar da, dedi Hayri.Ya ahinler? dedi Uzun.ahinlerle gndz avlarlarm. ahinler hzl, bldrcnlar yava... ahinleribldrcnlara salverirlermi. Bana kp bldrcnn... Hasan Kaptan ahin okadar abuk yorulmaz, dedi. Ama retmek gerekmi kua... Salverince kamasn,kuu alnca paralamasn... dedim.Ali ah iyi ku retir. Dolapderede oturur. Benim25S 06 WJ23H3O0 7ODOOkuu da o retecek, deil mi, dedi Semih. Ohhooo, Ali ah gibi!..Hasan Kaptan benim kuumu altrd.


12/43

Ne oldu o ku? diye heyecanla sordu Semih.Braktm, dedim.Hi bldrcn yakalam myd?oook, dedim.Kaa bir bldrcn? dedi Hayri.Pahal, dedim. Belki on be, yirmi, yirmi be lira, iyice bilmiyorum. Kuumun

yakalad bldrcnlar satmyordum ki ben...Uzun yaland :Vay be, dedi,

Hayri de iini ekerek:Vay be, dedi.Uzun sevinle bard:Bakn bakn, dedi g gsterdi, tane olmular... de...Hemen an ipine kotu, Hayri de gitti petaniyalarn ipini ekti, kularhavalanp havalanp irfyorlard.Gn kavuana kadar gzleri havada, yukarda dnen kularn petaniyalarasaldrmasn beklediler, olmad. Kular bir iki kere alttaki balkulara saldracakm gibi yapp an stne inip inip sonra avdlar,

ocuklarn yrekleri azlarna geldi, ama kular gene ykseldiler.Gn kavuunca oraya adrn nne bir ate yaktlar, isten kapkara olmutencerelerinde bir orba kaynattlar, dinsiz, imansz, gavur olmu ta yreklistanbul halkna durmadan yerden sdier.Bir ara Semih ban kaldrd :Acyorum abi... Yreim paralanyor bu kck kulara... Bak unlara...Kimbilir sabaha ka tanesi l kacak. Vay...Vay, dedi Uzun. Yreim parampara oluyor bu kulara, acdan. Bir byk kafesdaha olsayd, yem de alsaydk, belki lmezdi kular... Sabaha, belki hepsilecek.-. *26lecek, dedi Hayri.Abi, diye bana dnd Semih, yzne, uydurma byklarna yalmlarn kzllvurmutu. Abi, sen imdi iinden diyorsundur ki, bu kadar acyorsunuz dakulara neden bu kadar ok yakalyorsunuz, yakalyorsunuz da byle ststekafeslere dolduruyorsunuz, yle deil mi?yle, dedim.Bak abi, bizim iimiz bu kular tutmak, devimiz. Biz kuuyuz, buraya kututmaa geldik. Azat buzat biz icat etmedik ki ta ezelden beri icat olunmu,kuular ku tutar, onu da stanbul azat buzat eder.yle, dedim.te bu kular belki de toptan sabaha kamayp u kafeslerin iindelecekler...Kimbilir, belki de lmezler.Semih :Bak abi, dedi, belki bu gece lmezler, ya yarn be yz tane daha yakalar daonlar da koyarsak kafeslere.Mkl, dedim.Mkl, dediler dnceli, balar yerde yerden.Bakn, dedim, yerden balarn hemencecik kaldrdlar bana baktlar.Bakn, ben size imdi yz lira veriyorum, bu parayla bir de yeni byk birkafes alrsnz.Olmaz, dedi Semih.Neden?Biz senin paran ne yapalm. Daha bugn grdk seni.Bugn, dedi Uzun.Bugn, bugn! Olmaz, dedi Hayri. Ayptr. Biz dilenci miyiz?Yok, dedim. Nasl olsa ahini yakalayacaksnz da... Ha dedim, parasn peinaln.Yakalayacaz yarn erkenden.u akr gzl daha gelmeden.


13/43

27S16 ES9 Ul SMtfJ S 06 CS9 ZUO 131 |A]aVl|)l V3NISVH1VW3>1>IIWVN3HX3OD1ODOD3ND1V1NOVV

AOH3 NONV3>lV3dS3WHS Gelmeden, dedi Uzun.Drdmz de Turullara doru baktk. Onlar orada olduklar gibi oturmularkalmlard, kprtsz, eneleri dizlerinin stnde.Yz liray karp verdim, yerden glmee balad.Ayaa kalktm de yaylarna baslm gibi benimle birlikte ayaa frlad.Salcakla kaln, dedim.Semih :Yarn sabah, yarn sabah gel, tane ahini de... Hem de ne ahin, tanealc... Her birisi belki yz tane bldrcn yakalar bir gnde deil mi?im kt da drt gn Florya dzne urayama-dm. ahini yakaladlar m,yakalayamadlar m, dehet merak ediyordum. Erkenden, denizden Ambarlya doru

giden bir kum mavnasnn patpatyla uyandm. Gk apaydnlkt, gne minarelerinarkasndan kt kacakt, 'dou ynnden, ehrin stnden klar neredeysepatlayacakt. Kentin uultusu, tekdze bir inilti gibi ta buraya kadargeliyordu. Evden ktm, topaalarn oraya vardm, bademler neredeyseyapraklarn dkeceklerdi. Dikenlerden kyamet bir ku cvlts geliyordu vedikenlerde inanlmayacak kadar ok kck kck kular sar, boz, krmz,pekmez rengi, yeilimtrak, maviye alan renkli, binlerce o dikenden kalkp budikene konuyorlard. Dikenlerin gr olduu yllar...Dikenlerin iri, ok iek at yllar...Yl bol yamurlu, bol karl olursa...te o zaman gr kyameti.Kafesler ite o zaman kutan dolar taar.Menekenin ocuklarn, Floryann, Cennet Mahallesinin, Yeilyurdun, enlikkynocuklarn ite o zaman28gr, gz gnnde, yepyeni, pr! prl kendi emekleri, yakaladklar kulardanaldklar paralarla pantolonlar, ceketler, ayakkablar, gmlekler alr, prlprl, gcr gcr olup Basnkyde, Yeilkyde kzlara volta atarlar. Dikenlergr olduu, Florya dzl silme, azna kadar iekle dolduu yllarn gz de,olaandr ki, ieklerin de tohumlar bol olur. Ve kck gmen kular budiken tohumlarna baylrlar. Bu sebepten de Florya dzlne rler,yzlercesi, binlercesi ar oul verir gibi kuruyup kavrulmu, krmz bakrdikeni ubuklarnn ltsn-daki dikenlere okuurlar.Dzlkten kyamet bir ku cvlts geliyor, dikenlerin st, sar, krmz,boz, yeile alan bir renk, bir patlama, fkrma, ok gibi uma cmbndekaynayordu.Birka dakikada adrn yanna vardm. Vardm ki, ne greyim... Kimsenin aznbak amyor, Semih de ortalkta gzkmyor. Uzun olann yz gz sarl,elleri yara bere iinde, stnde banda kan kuruyup gmleini alacalam.Hayrinin de yz gz izilmi, ka da ta alnna kadar yarlm, pantolonu limelime olmu.Oraya adrn nne suskun oturmular. Bana balarn kaldrp bakmadlar bile.Sama dndm, Turul-lar da yerlerinde yoktu.Yanlarna, imenli topraa oturdum :Eee, syleyin bakalm ne oldu?Uzun olan ban ar ar benden yana evirdi, kukulu :Hiii, dedi. ' Hayri de :Hiii, dedi.Kafeslere baktm, o kadar doldurmulard ki kafesleri, hi bir kafesin daha birtek kck ku alacak hali kalmamt. Kafeslere baktm Uzun grd, bir andayznden bir sevin glgesi geti:


14/43

Gkten ku yayor, dedi. Vay anam vay! Bu kadar da olur mu? Bu Hayriyle aeke eke kolumuz yoruldu. te kafeslerin hali.293H13OD1ODOD3NDIV1NOV

AOH3 NOIAz sonra, istasyonun alt bandan bir ku kmesi geldi, kular stmze gelinceikiye blnp, bir bl olduu gibi bizim ocuklarn dikenlerine kondular.Uzun fkeyle :Konsunlar, dedi. Bize ne! Ne satlyor, ne bir ey, bu dinsiz imanszIstaibula...Dilerini skt, yz etleri gerildi kabard.Hayri de :Allahsz, Allahsz olu Allahsz stanbul, diye yere kocaman bir tkrk att.Allahsz, iflahsz. Dilerini skt.Eeee? dedim, yzlerindeki yaray gstererek... Semihe ne oldu?Sorma, dedi Uzun. O gitti.Niye?

Gitti o.Bamla Turullarn yerini gsterdim.Uzun, gene dilerini skt, ayaa kalkt, geri oturdu.Anlat be Uzun, dedim.Uzun gld, bir mutu verir gibi :Senin ahini gn nce, yani sen buradan ayrlr ayrlmaz tuttuk, dedi.Tutunca...Ku seni bekliyormu, sen gider gitmez, ku ura-' ya, kavan yukarsndakiuzak g gsterdi, geldi dikildi, orada aklm gibi durdu, kanatlar titredititredi, birden toparland, hm gibi petaniyann stne indi, kuu kaptkaarken a stne kapatt Semih, ben iki admda yetimeseydim, ku aparalayacak kap gidecekti. Semih kuu hemen elimden ald...Ortada tuhaf bir sessizlik oldu. Uzun konumak istiyor, yutkunuyor, gzlerinibana dikip bir sre bakyor, boynu gene uzuyor, telalanyordu amakonuamyordu.Dayanamadm :Ne var Sleyman, ne oluyor? diye sordum.Sleyman baya terlemeye balad, uzun boynundaki damarlar da durmadanseyiriyordu.30Kuu eline alnca ne dedi Semih biliyor musun?Gene sustu konuamyordu.Ne bileyim ben, dedim.Uzun kendini zorlad, Hayri yere bakyordu.Ne dedi biliyor musun, bu ku benim, dedi. Bu kuu o kadar sevdim ki, dedi, okadar olur. Bu kuu kimseye vermeyeceim, dedi... Yaaa... yle dedi ite...Sonra?Hayri ban kaldrd:O Semihte hi i yokmu, onda erkek damar yokmu, diye barrcasna abukabuk konutu, sonra da sustu ban nne edi, yz kpkrmz olmutu, sonrada yerinden frlarcasna ayaa kalkt, dnd : Th be, dedi, arm, birsre yle kalakald. Th be! Yerine oturdu, dizlerini kucaklad, skt,enesini dizinin kemiine vurdu.Ayp be!Sleyman :Ben ne dedim... Ben ona dedim ki, yahu Semih, dedim, bu olacak i mi, bu kuunparasn biz abiden almadk m, bu ku o abinin deil mi?Th be, ayp be, erkeklie sar m?Ben- ne dedim ona? Sesi titriyordu : Semih be dedim, Semih, ulan hi parasalnm ku hi senin olur mu?Th be, ayp be!.


15/43

Sonra o kuu biz abiye vermezsek, bundan byle artk insan insana gvenir mi,deil mi? Ben ne dedim ona, Semih, dedim, bir daha yakalarz, onu da senalrsn. O bana dedi ki, th be, o yakaladmz kuu veririz abiye. Bu benim zbir ksmetim, dedi. Ayp be, dedim. Tuh be, dedim. Bu dnyada hi mi insanlkkalmad be... Biz byle konuurken, oradaki ocuklar var ya, akr.. akr,dedi Hayri dilerini skp, akr. te onlar da akr gzlerini amlar

sonuna kadar, na byle byle.. Uzunun gzleri yumruk gibi yuvalarndan urad.te byle bize bakyorlard. Onlar31oraya oturmular, hep niye yle sabahtan akama kadar bize bakyorlar?ok merak etmitim : Niye? dedim.Biz bu kularn kafasn ne zaman koparp da yiyeceiz, kebap edip yiyeceiz,onu bekliyorlar. Biz az ama, acmzdan lsek de bu kck kular piiripyemeyiz... Byk gizlerini azndan kardna bin piman laf deitirmekiin telaland, bir sr szc anlamsz aznda dolatrd. Yz lirann ellilirasna kafes aldk ya... Aldk ite, ne yapacaktk yani. Elli lirasn daSemih ald. Bize vermedi.Yani ekmek alamadnz.Aldk, aldk, ok ekmek aldk, karnm bir doyurdum bugn, zeytin ekmek, peynir

ekmek ohhooo... Hayri gitti Menekeden ald getirdi taze ekmei... Ekmek birtazeydi ki, bir de scakt, oooh, elim yanyordu. Oooh, ekmek . bir taze, birtazeydi... Zevkle gzlerini yumdu. Deil mi Hayri... Karnm iti yiye yiyedeil mi Hayri? Ne gzel doyduk, deil mi Hayri? Hayriye o frnc var ya,ekmein en tazesini veriyor. Ekmek kalmazsa bizim iin frnn iinde ekmeksaklyor. Biz de ona her gn be tane kocaman florya gtryoruz, scaak...Deil mi Hayri?Hayri sert, fkeli, dolmu gzlerle ban kaldrd, gzgze geldik, gzleridolmutu, sadece :Scak, dedi keder dolu bir sesle.Yedik, dedi Sleyman.Hayri glmsedi.Bu sefer sz ben deitirmek zorunda kaldm.Sonra? dedim.Sleyman uzun boynunu gererek, benim bu sonra szcme can kurtaran simidi gibisarld.Sonra, sonra abi, Semih adra girdi, bir ku dolu kafes ald dar kt,kafesteki kular darya savurdu. Kafesteki kular darya savurunca onlarnyerine kucandaki ahini koydu. Kucandaki ahini kafese ko-32yunca, ahin onun elini yzn rmalad, kan iinde kald Semihin btn yz,elleri, salar, kandan yz kpkzl olmutu, deil mi Hayri?Hayrinin ke gzleri daha da kelemi sivr-miti, tpk bir gen gibi.Ban kaldrmadan :Kpkzl, dedi.Sonra Semih kuu kafese koyunea...Ku gs akr, gagas sert, kanatlar kestane rengi, iri, byk, sert, keskin,canl, fldr fldr gzl bir alc kutu. Uzun kafesin iinde kanatlarn birutan bir uca amak istemi, bir kanad frlam kafesin tellerinden daryakm, tekisi ierde bklm kalmt. Semih kuu kafese koyduktan sonra,daha yzn gzn silmeden, yle kan iinde, paralanm, vard akrnkarsna dikildi. Alt eek kadar ocuk bir yanda, onlarn da karsnda Semihtek bana, orada kavak aacnn altnda hi konumadan yumruklar sklm birsre kar karya kaldlar.nce Semih : .Ne yani ulan? dedi. Gznz dikmisiniz, yle yiyecekmi gibi gnlerdir nebakyorsunuz yle, ne yani ulan! Siz hi insan grmediniz mi?Grdk, dedi Turul.Ulan senin baban ulan, dedi Hseyin.atmayn bu uursuzlara, dedi balk Erol, st ba balk puluna batmt,balk kokuyordu ta be metre teden bile.


16/43

Senin slalen uursuz, dedi Semih. Yumruklar sklm, omuzlar kabarmtSemihin. akr gzl uursuz kpek... Geldik geleli o iren gzlerini dikmibizi dikizliyorsun, Meneke kars, orospu.Sizi seyretmiyoruz, dedi Hseyin.Nasl alktan leceinizi grmeye geldik burada, dedi balk Erol. Kularsatamayp da...

Alktan aznz kokuyor, dedi Turul.Bizim ooook kuumuz var, diye Semihin yanna geldi Uzun Sleyman. Size neulan, ulan olu ulan mu-33hallebiciler biz a lrsek, ananz orasna kna m yakacak, otuz alt mumlan?Yakacak, dedi Semih glerek kan iindeki yznden gl belli olmayarak.Otuz alt mumla deil de bunlarn analar yz seksen mumla kna yakarlar.tekiler bu yaman szler karsnda apm kalmlar, daha okkal szlersylemee hazrlanyorlar, bir trl de bkn Seminin gn grmemi szlerinekar kacak, onun szlerini dengeleyecek sz bulamyorlar, Se-mihse azalm grl grl veritiriyordu. Turul yutkunuyor, yutkunuyor, szleriaznda yarm kalyor, bir trl balad sz bitiremiyordu. Sonunda canndiine takt :

Siz... dedi... siz, siz...Semih :Ne olmu bize? diye steledi. Azck da onu konuturup bir iyioe kzmakistiyordu.Siz, siz, acnzdan lrkene, u kck kularn kafalarn koparp koparpyiyeceksiniz.Semih uzun bir kahkaha att :Yiyeceiz ya, niye yemiyelim, kular biz tutmadk m, tabii, ne gzel, urayabir ate yakp bir kucak krmz kz, oooh, kimbilir bu sakalar, floryalarkzarnca oooh, ne gzel olur, kimbilir ne gzel, ne gzel..Dilini aprdatt :Biz bu kular zaten tatl canmz iin, yemek iin tuttuk, yiyeceiz.Yiyeceiz, derken gene dilini aplatt. Yiyeceiz!Uzun da dilini tpk Semih gibi aplatt.Hayri de yle.tekiler arm kalmlard. Turul :Yiyecekler, yiyecek, yuuuuf, kck kular yfye-cekler, yufff!Hseyin :Yiyecekler yuuuuf!Balk Erol:Canavarlar, kck kular yiyecekler yuuf!34Yiyeceiz, oooh, ne gzeeel...Bu karlkl, yuflarla, yiyeceizlerle dalama uzun bir sre karlkl srdgitti, sesleri kslncaya, usanp bkncaya... Sonra birden nasl oldu naslolmad, altfar-la ler kaptlar. Florya dzlnde kk bir sava gibi bird oldu. Olaandr ki, ler muhallebicilere baskn kyorlard. Nicebelalardan, kavgalardan geriye kalmlard. Sonunda, kavan altndan kan uzunbir -Isk ta Basnky, Menekeyi, enlikky bile buldu.Semih ban ekmi ortada dolanyordu. ocuklar lk la, il yavrusugibi oraya buraya dalmlar, kouturuyorlard korkudan deliye dnmler.Yaaa abi, ite byle, Semih o korkaklarn arkasndan kere tkrd. Ondansonracma yzn gitti u emede ykad, ban da cebine koydu, ahinikafesten kard, bir iple ayandan balad, yola dt gitti. Ne bana, ne deHayriye bir tek sz bile sylemeden bast da gitti. Olur mu be abi, buarkadala, insanla sar m?Sar, diye kzd Hayri.Neresi sar be? Gzlerini yuvalarndan frlatarak, boynunu upuzun uzatmakn sordu Sleyman.Th be insan kalmam bu dnyada, Semih de bunu yaparsa.Semih geri gelecek, dedi Hayri inanla, gvenle. Gelecek, hem de negelecek...


17/43

Biliyorum gelecek, gelecek ama, Semih put deildir ama abi, byle bir tek szbile sylemeden gitmek de, srtn dnp gitmek de neyin nesi?...Sus be, diye kprd Hayri. Sus be diyoruz sana. Gelecek diyoruz sana.Sleyman indirdi :Tabii gelecek, dedi.Abinin de kuunu yarn tutacam.

Bo verin yahu, tutulmasa da olur.Olur mu, olmaz! dedi Sleyman. Ayp.Olur mu, ne ayp, olmaz, dedi Hayri.35yleyse ocuklar, aln size yz lira daha. Bir iki byk kafes alrsnzbuna... Artann da...Olmaz, olmaz, dedi Uzun.Olmaz, olmaz, diye dayatt Hayri.Onlar paray almamakta kararlydlar, ben de vermekte... Uzun bir cebellemedensonra ben onlara baskn kp paray Hayrinin cebine koydum.Yarn gel kuunu al, dedi Sleyman. Yarn erkenden gelip kuunu almazsan,lm p.Yarn otuz, krk, elli, altm kuu dizerim u dikenlerin altna, kokuyu alan

alc ku saldrr, alan saldrr, dedi Hayri.yi, dedim. Ben de imdi Menekeye gider eski kuulardan kuu naslsattklarn renirim, siz tutmacn iyi biliyorsunuz da, satmasn hibilmiyorsunuz.Bilmiyoruz, dediler.Gerekten bu Florya dzne ku yayordu. Dikenlerin arasndan geerekMenekeye, kahveye indim. Msr patlaklar gibi dikenlerde yzlerce srayanvcr v-cr kck kular. Bunlar byle nereden gelir, burada bir sre,Eyllden Aralk ortalarna kadar konaklayp, sonra nereye uarlar, hangidikenlere? Aralk sonuna doru Florya dznde yle pek ayakta diken kalmaz, esensert yeller, yldz poyraz, karayel, hem de ak kpkl lodos onlar kklerindenkrar, oraya buraya datr, tohumlar da salr. u doa bycs olamaz ilergerekletirmitir. u parmak kadar parmak kadar, burada ocuklarn alarnadmemi kular, kimbilir buradan nereye kadar, dalar, bozkrlar, denizlerller aarak nereye kadar uarlar, nereye yuva yapp nereye yumurtlarlar?Doann gerekletirdii byye delicesine armak gerek. Gkyzne sat, buinip kan, avan parlak renk paracklarna, layan, binlerce renkkarmaasnda, kaynamasnda balkyan...36Kahveye indim, kprnn altnda balk motorlar yatyorlard. Mahmudu buldum.Mahmut burada domu, burada bymt. Bu yreleri. Menekeyi, ekmeceyi,Ambarly, Uzun Maaray, gl, bu yrenin denizlerini, nianlarn ovucunun iigibi biliyordu. Bir rpnda, o kk kulardan var ya, onunun yirmisinin adn,renkleri, sesleri, gzleri gagalaryla bir rpda sayp dkyordu. Mahmutyan hi gstermiyordu ama gene de bir altmnda vard. Elini arkasnabalayp kimseyle konumadan deniz kysnda, baz gnler, gn doumundan gnbatnma kadar gidip geliyordu.Merhaba, dedim.A be vay merhaba. dedi. Bir ey istediimi anlamt, yrmesini kesti. Yannavardm :u Yeilkye doru bir yryelim, soracaklarm var.Yryelim, dedi.Yrmee baladk. Yznden bir sevin l koptu, her bir yan aydnlabattvBen ben oldum olal bylesi ta yrekten, canevinden glen, yanndakini dekendi sevincinin iine alp youran, sevinten lgna dndren byle tatl birinsan grmedim. ime aydnlk doldu, yreim pr pr etti. u Istanbulunkirinden pasndan, gz oyan kskanlndan, ktlnden syrldm, yeni bakabir gne dodum. Sen saolasn, var olasn, dnyalar durduka u alakgnll,ta canevinden, tekmil damarlarndan ekilip gelen glnle durasn. Yaa beMahmut arkadam.Byle glen adamlarn dileri de prl prl, apak, inci gibi olur, hikmetihda.


18/43

Gene, dedi, kularn balklarn adn m saydracaksn?Balad balklarn, gn grmemi duyulmam adlarn saymaa... MenekedenFloryaya kadar yrdk, o daha balklarn adn, huylarn hularn, renklerinisaytrp duruyordu.Dur, dedim. Baka bir gn bu saydklarn olduu gibi yazarm.\ 37

JflVy 13VVH33H13ODlOOODDTHOD3NOIV1NOVAOH3C) NOJJYaz, dedi. Balk destancs Mahmudu yaz. Bizim iimiz de bu. Balklara destansylemek.Bu saydn balklarn hepsini de yakaladn m? diye sordum.Nerdeeee? dedi. Bu balklarn hepsi bizim denizlerimizde yok ki... Ama buadn saydm balklarn hepsini grdm. Akdenizi ta buradan Cezayire kadardolatm, balk tuttum.Ya adn saydn kular?

Glmsemesi yznde dondu :Keski yakalamasaydm, hepsini yakaladm.Ve kulara geti.Ve Bizanstan bu yana, daha da nceleri belki... O zamanlar Florya dzlnde tasurlardan bu yana bir tek ev yok, orman ve ayrlk, ayrlk hem de dikenlik...Kular byle deil, akn akn, gkyzn rterek, bir kelebek srsyounluunda... Bir diken topunun iine oturursun, bir de ayaa kalktndayzlerce kck kuun arasnda kalrsn. Kularn kanatlar kulaklarna,ellerine, alnna yzne deer... Bir ku yamuru ortasnda kalrsn. Bir maviku vard, o zamanlar, imdi gelmez oldu, kk kesildi zaar. Kckt, birbaparmaktan az iriceydi. Belki de daha iriydi de, insann kafas makinadeildir ki, k byk, by kk anmsar. Som mavi, gzel, biimligagal, iri kapkara gzl, lekesiz, yanar dner mavide bir kutu. Mavisi insannyzne gzne bular, iine bir aydnlk seli gibi boanrd. Dnya aydnlk,gzel, sevinli bir som mavide balkrd. Kular geceyi, ayn bilemavilerdi.enlikkynn oralar bostand. Gzleri bal beygirler dolaplarda dnerek suekerlerdi, yeile. Mavi kular yaard... nsann stne, bana konarlard,yzlerce, insan kulardan mavi bir yontu olurdu.Ben bu kadar mr yaadm, bu kadar insana yakn, andan, scack, insandandaha insancl bir ku grmedim.Yakalar, azat buzat, diye bu kular cami nlerinde satar miydin?38Kyamazdm onlara, yumak, kadife gibi bir mavi. Kyamazdm, benirrryakaladm, azat buzatlk iin ispinoz, iskete, baz baz da sakayd. Bu kkkular dayankldr. Oysa ki, mavi inceciktir, uzundur, ty gibi, kelebek gibi,dokunsan dalverecekmi gibidir. Bir kere olsun onlardan, mavilerden bir kuyakalayp da azat buzat, beni Cennet kapsnda gzet demedim. Benim kutsalkularmd o maviler. Belki de bu dzle benim iin, Mahmut deyip degeliyorlard. Dokunmaa, okamaa kyamazdm onlar.O zamanlar her gn binlerce ku tutulurdu Florya dzlnde, binlerce kugtrlrd Istanbula, Eyp Camisinin, Yeni Caminin, Sultan Ahmedin,Ayasofyann, Mihrimah Sultann, Fatih Camisinin nne : Azat buzat, beni Cennetkapsnda gzet... nsanlar saldrrlard kafeslere, birbirleriyle yarrlardbir ku satn almak iin. O zamanlar kuular Istanbula ku dayandramazlard.Kiliselerin, havralarn nnde de her gn binlerce ku kafeslerinden, stlerinedualar okunup salverilir ve arkalarndan, zgrle 'kavumu sevinlikularn, kvanla umutla baklrd. Mahmut bir keresinde bir kafes dolusu kuunayaklarna, sar, krmz, mavi, yeil iplikler balam, azat buzat uurmu.Yeni Caminin nnde azat buzat sattm, ayaklar iaretli kular. Bir anda YeniCaminin g, Karaky, Eminn uan kularla doldu. Gittim, imdiki ormann yerio zamanlar orman gibi dikenlikti, oraya am kurdum. Bir baktm, ikindiye doru


19/43

benim iaretlediim kulardan alts dmemi mi gene aa? Bir hafta iinde tam yz alt tane kuu yeniden yakaladm. Bir tanesi yl sonra amda kncasevincimden deliye dndm.O zamanlar kuuluk ocuklar iin baya krl bir iti. O zamanlar insanlar,daha iyiydiler denemez, kim-bilir, ama daha bakaydlar. Belki de kular dahaok seviyordular. Belki de yrekleri yufka, daha acmayla, daha sevgiyle

doluydular. Belki de doaya daha yakndlar, kimbilir... imdiki insanlara vzgeliyor kafeslerde39kck kularn lmesi. Kiliselere, havralara artk urayan kalmad, pazardanpazara, o da birka kii, lmden lme, o da birka kii. Camilerden kanember sakall, balan inadiyeli korkun fkeli yzleriyle di g-crdatanlar,bu o gzelim Sleymaniyenin gler yzne hi yakmayan as.k, lm suratllarm acyacak kafesteki kck kulara da, azat buzat eyleyecekler... He-heeey,vay anam vay! Belki Eypte, Eybn fakir fkara-snda kald azck acma... Birde Taksimde... Taksim kentin en kalabalk yeri, o kadar kalabaln iindenbirka insana benzer insan kmaz m birka kuru vererek, u kck kularsevin iinde kalarak, kvantan drt ke olarak salverecek? Kular,alimallah, bir salverilsinler, bir anda inerek karak, avarak ta eraton

otelinin stnden ap bir anda Boaz bulurlar.Taksimden, bir de Eypten baka yerden umut yok.nsanlk ld m? dedim.Yok, dedi, lmedi, lmedi ama, bir eyler oldu, baka bir yerlerde sktkald herhalde?Nerede kald acaba?Mahmudun yz bir sevin nda akd. nsanlk belki Mahmudun bu az dolusuglnde, bu yrek dolusu sevincindedir, kimbilir, belki...Kular da gitti, dedi Mahmut.Sonra hi konumadk. Kular da gitti, kularla birlikte de... Ne olacak, kularda gitti.Azgn suratl, bereli adamlar, gzleri velfecr okuyan, camiden Allahla yaman birdten kmasna, yzlerinin olanca nurunu orada, ierde brakm kaninsanlar, mmin mi bunlar, bu fkeden bastklar yeri atla-tanlar, bunlar mmmin? Kular da balarn alp gittiler, oktaan...u Taksim alannda birbirlerini ezenler, o kadar insann iinde hak tu, diyeortala tkrk savuranlar, smkrenler, smklerini aa gvdelerine srenler,hasta yzller, vck vck boyallar, suratlarndan den bin para olanlar,dman gzller, glmeyenler, biribirleri-40ne dmanlar gibi, biribirlerini yiyeceklermi gibi, biribir-lerinin gzlerinioyaoak, kuyusunu kazacaklarm gibi bakanlar, korkanlar, utananlar, bunlar m,kokanlar, ben ben, ben, diyenler, bunlar m? Kular da gitti... Gidenkularla...Belki fabrika nleri iiler dalrken... Belki sebze hali, oradaki Krthamallar. Krtler, dil bilmezler ama kulara baylrlar.Belki bir yerlerde, bir kelerde ku alp salverecek kadar yrei yufka birkainsan kalmtr, kimbilir, belki.Haydi lan Uzun Sleyman, haydi lan ke gzl fkeli, konukan olmayan Hayri,yklenin azna kadar kula dolu kafesleri! u insanolu hi belli olmaz, birbakmsn ki, Taksim alannda, onlar bir tutarak tutmu, ard ardna sralanpkuyrua girmiler, her bir kii, bir de bakmsn ki, be, on, yirmi kuu birdenalp gkyzne koyuveriyor... Bir anda da kafesler bombo ve sizin cebiniz akrakr parayla .dopdolu. Semih sizi byle utanlar iinde brakp gittiineyansn, bin piman olsun. Gerekten u insanolu bir tuhaftr, hi mi hi belliolmaz, bir bakmsn bir iyi gnne gelmi.Nedense artk kavan altna, adra urayamaz olmutum. Ya alc kuu banayakalayamadlarsa... Kuu istediime bin pimandm. Sonunda, bir gecedayanamadm, dehet merak ediyordum ocuklarn durumlarn. Ne yapmlard, dahane kadar kck ku yakalamlard. Gkten, bugnlerde oalarak ku yayor,Florya dz som krmzya, uan yalm paralarna, sarya, yeile, turuncuya,som maviye kesiyordu. Uzak kentten uultular gelip dyordu dikenlerde ar oul


20/43

verir gibi uuan ku cvltlarnn stne. Kurumu bakr dikenliin st prpr kulard, incecik havay sallayan.Gkyz silme, azna kadar tam yldzd. Deniz41IA3SVIN V3NIHYTVW3>I>IVW

3H.L3OO1ODOD3NDIV1NOVyldz nda donuk prltlaryla inceden dalgalanyor, ormandan esen lkam kokusuna, denizin tuzu, iyotu karyordu.adrn nnde yanan kck atei grnce sevindim. Demek bizimkiler dahagitmemiler, direniyor, dayanyorlar. Yanlarna varnca beni bir tuhafkarladlar, souk diyemiyeceim ya, geldiimden hi de kvanl gzkmeyen birtavr aldlar. Hayri hi ban kaldramyor-du.Uzun birka kere boazn temizledi, konumakta zorluk ekiyordu. abucak ateinnne bir gazete kad serdi :Otur, otur abi, dedi usulca. Ho geldin. Oturdum, o da yanma oturdu.Hayri daha ayakta duruyordu.

Gel Hayri otur, dedim. Samdaki yeri gsterdim, oturdu. Yzme gene hibakmadan.Ho geldin, dedi.Uzunla bir sre gzmz atee dikip sustuk. Neden sonra Uzun Sleyman : -Abi, dedi, biliyor musun, senin o arkadan var ya, Mahmut abi, buraya geldi,bizimle konutu. Her bir eyi, kular sordu. Ne iyi...yi adamdr Mahmut, dedim, bulunmaz adamdr.Bak abi, diye balad Uzun... Bak abi..." imdi, abuk abuk szleri elindenalacaklarm gibi konuuyordu Uzun. Ah abi, senin kuu yakalayamadk. Kularkst bize. O kadar geldiler, o kadar kovaladk ki onlar, o kadar aalaypyakalamadk ki, u kck kular yakaladk da, onlar da kstler bize,insanlara, balarn aldlar ektiler gittiler. Sen olsan naparsn, gelirsin,gelirsin, her gn kovalanrsan, ondan sonra da azok insanlk varsa iindeeker gidersin, deil mi? Deil mi abi?yle, dedim.te kular da gitti.Giderler, aldrma, dedim.42Bak abi, Allah seni inandrsn, belki yz tane peta-niya yaptk Hayriyle...Yz tane, dedi ban kaldrmadan Hayri.stmzde, bir gn akama kadar yedi tane alc ku, gslerini esen yeleverip kprdamadan kanat kanada yle durdular da havada, u kavan tam stnde,biz de durmadan petaniyalar kaldrdk da bana msn demediler. Bir tanesigzn yan yatrp da aa, uuan petaniyalara bakmad. Bir tanesi yerindenkprdayp da aaya inmedi, inecek gibi bile olmadlar. kindiye doru daHayri artk dayanamad. Dayanamad derken gzmn iine bakt, bir ey, kkbir devinim bekler gibi.Dayanamaz, dedim.Hayri azn dikti havaya ana avrat kulara veryansn etti, ne lekargalklarn, ne bokluklarn brakt, svd svd...Hayri de : Svdm,diye ekledi hnla. Svdmse iyi yap-tm.yi yaptn Hayri, dedim.Hayri alay ediyor muyum diye, ban kaldrp bana kukuyla bakt.Ben :yi, iyi yaptn, bylesi inat, boklu kulara az dolusu smekten baka areyok, dedim.Sanrm ki Hayri yatt.Uzun, sz azmdan ald:Kular da, kular da bu kadar smeye dayanamad, utular gittiler. Hayri okadar konumaz ya, onun stne kfr bilen azdr bu stanbulda.


21/43

Azdr, dedi Hayri.Onun ustas Pehlivan smaildir, balk, Samatyal.Samatyal Laz smail, dedi Hayri.Bylesi kfrlere ta olsa ta dayanamaz. Kular dayanabilirler mi?Dayanamazlar.Kular da gitti, dedi Uzun Sleyman, sesi kederli, utanga, ksknd.

433H13OO1ODOOl>TdOD3NDIV1NO'ITHV3JS3MVHGene gelecekler, dedi Hayri. Onlar gene gelecekler. Bu sefer olup biteniunutacaklar...Ayaa kalkt, kollarn at:te byle petaniyalara saldracaklar, ite ben de byle onlar yakalayacam.Hayri bir anda hm gibi petaniyalara inen kuu, ku-u/ stne kapanan a,kuu yakalayn, kuun eni paralayn, onu kafese koyusunu oynad, sonra dasuskun yerine kt oturdu.

Sleyman :Kusura bakma abi, kuunu yakalayamadk. Kular gene gelecekler, biz de...Kular unutkan olurlar, gene gelecekler.Hayri fkeyle :Gene gelecekler, dedi, sesi bak gibiydi.Biz de onlar yakalayacaz.Aldrmayn yahu, dedim, yani yakalamasanz ne olur ki...Olmaz, dedi Hayri, sert. Olmaz abi, biz dilenci, hem de dolandrc deiliz.Deiliz, dedi Uzun, arm bir hali vard.O nasl sz yahu, dedim. Ne biim laf.Sleyman sz deitirdi :Mahmut abi... dedi.Hayrinin sevindiini bu karanlkta nasl anladm? Ne konutu, ne de ateinnda yzn grdm.Uzun gitti, dikenli tel allarnn dibinden bir kucak al toplad geldi, ateeatt, ate byd. Hayri de gidip bir kucak alyla dnd. Az bir srede ateinyannda bycek bir al rp bei oldu.te bu iyi, dedi. Sonra yalmlarn karsnda, mz de kendi iimizekapandk. Neden sonra Uzun S-leymann az ald. O konumayan Hayrinin deaz ald ki... Bu konumayan adamlar baz konularda bir konumayabalamasnlar durdur durdurabilirsen...Denizden sabah sularnn beyaz vuruyordu Belediye Plajnn nndeki ulu naraacnn dallarna, aacn o-44ruu k iinde kalyor, oradan dzle bir aydnlk seli boalyordu.Istanbulun st kpkrmzyd, neredeyse gn doacak, kurun kubbelerin stimdi aarm olacakt. telerden, Ambarl yrelerinden bir motorun pat patgeliyordu. ki ocuun da balar gslerine dm oturduklar yerde uyumukalmlard. Ate de yalmlarn yitirmi klleniyordu. Kafeslerdeki kular dauyumulard ya, kavan kk yanndaki kafesten rahatsz bir kuun rpntlargeliyordu arada bir, sonra, bir an iin kafes karyor, sonra da birden her eysusuyordu. Seher yeli ormandan, denizden, ekmece glnden, drt bir yandanefiliyor, insann iini yuyup artyor, bir ty gibi insan yeyniltipuuracakm gibi dnyay sevinle dolduru-yordu.Ali ah Dolapderede oturur. O Dolapdere ki Istanbulun en cmbl, karmak,byl yeridir. stanbul byktr, genitir, usuz bucakszdr, iinde karncagibi insan kaynar ya, byklnn, geniliinin, trl trl-lnn bir snrvardr, bellidir. Dolapdere kktr ama bir dnyadr, trll, genilii,bys, insan, kaynamas sonsuzdur. Korkmadan demeliyiz ki, tr iinde uDolapdere bu yeryznde bir tanedir. Yoldur, labirenttir, gecekondudur,randevuevidir, krhanedir, namuslu, kzolan kzdr. Kiri Istanbulu gtrr.Temizlii sakz gibi gcr gcrdr. Bir insan meheridir, doudan, batdan,


22/43

gneyden kuzeyden ipini koparan soluu burada almtr. Oto tamircileri, lksfeneri, denizci fenerleri, iki tekerlei kalm bir bisikletten yepyeni birbisiklet karan bisiklet onarclar, oto yapanlar, deniz motoru, yepyenitekneler icat edenler, kabara akanlar, bez dokuyanlar, tombalaclar, tombalaekenler, kaak sigara satanlar, ikiyi en efendice ienler, zilzurna sarhoolanlar oradadr. Yetmi iki milletin adam olmam, diki tutturamamlar

gelmiler oraya snm-lar, bir baltaya sap olmulardr. Dolap-451VW3>1>11WV3H13OO1ODOD3NOIV1NOVAOH3 NO1derenin insanlnn, hergeleliinin, amaznn, dklnn, dostluunun,sevgisinin, haynlnn ls yoktur. Velhasl byl bir beldedir oras.Nereden gelmise gelmi, ister bey konandan, ister ingene adrndan gelmiolsun oraya den Dolapderenin amurundan, ha-yuhuyundan bir daha yakasnkurtaramaz. sterlerse dnyay balasnlar o kii bir daha Dolapderedenkamaz. ingenesi, Ingilizi, Fransz, Krd, Laz, Trk Trk-meni, Acemi

Arabi bir kere kaplanmaya grsnler Do-lapdereye, ldr Allah bir daha oradandarya kamazlar. Yetmi iki dil konuulur Dolapderede. Yank tenliingeneler, sarn gmenler, uzun boylu Krtler, gzel gzl Grcler binbirtrknn, binbir lehesini getirmilerdir buraya. Dolapdere stanbuldabirincidir, var m tesi, var diyenin alnn karlarm, Dolapdere dnyada dabirincidir. Bin dokuz yz krk ylnn gznde Dolapde-reli, be ince, karauzun sal, ta salar topuuna deen, hem de srma tel gibi parldar, Dolapdereuzun sata da birincidir, yank tun tenli, iri mavi gzl Zhre gbek atmada,bir dakikada kimbilir ne kadar gbek kvrmada, Kasmpaa meydannda gn gece gbek atarak Sulukulelilere baskn karak birinci gelmedi mi, gbek atmadadnya birinciliini Sulukulenin elinden Dolapdere almad m, alp da btnsurlar, Sulukuleyi, at diye ortasndan krmz bir karpuz gibi atlatmad m?te bylesi bir dolapderenin en nl kiisi Ali ahtr. Burada ay oynatcskemanc Rstem de, kemeneci Halim de, yosma Glizar da nldr ama Ali ahnstne eriecek kimse kmamtr imdiye kadar Dolapdereden. Sulukulenin ennl ingeneleri, eribalar bilem hnerde, insanlkta, dostlukta, mertlikteeline su dkemezler Ali ahn. Ali ah krmz kuak balar, eski Edimeingenelerinin eribadr. A be more, diye Arnavut azyla konuur. KimbilirAli ah belki de Arnavutluktan olur, onun mekan bellisizdir, kurdun da mekanbellisiz olur. Kimbilir ne zaman, elini kolunu sallaya sallaya Dolapde-reyebabasnn evine girer gibi rahatlkla girmi, girer gir-46tmez de burasnn en nl kiisi, akldanesi, gvenilir, dert alr kiisiolmutur. Ceribal, bir sabah can sklver-mi, eski ceketini karrgibi, gitmi cemaata, aln emanetinizi, ben artk bu ii yapamam, saolun,varolun diye stlerine atvermi, ondan sonra da ver elini... Onun orasn, ncenereye gittiini, nereleri dolatn, bana neler geldiini ancak Allahbilir. Birisi bir ey istemesin, ne yapar eder de Ali ah, o kimsenin isteiniyerine getirir. yle her olur olmaz i iin Ali aha gitmeyi kimse de kolaykolay gze alamaz. Ali ah bunu bilir, bunu bildii iin de kapsna gelenigeriye eviremez.te Semih var ya, u kuu alp da kaan, arkadalarn yzlerce satlmaz kuile Florya dzlnde a, parasz, kimsiz kimsesiz brakp da kaan Semih varya, doru Ali aha gidecek. O Ali ah nerden mi bilir, Se-mihtir bu, stanbuluntan topran bir utan bir uca ince eleyip sk dokuyan o deil midir? Onunpabucunun yrt, stanbulun uramad deresinde, kaldrmnda kalmtr. Aliahn uzun, sar, krl byklar vardr. Ali ah var ya, her sabah krlbyklarn badem yayla burar, prl prl... Eskiden byklarn knalard,iki yldr bundan vazgeti, byklar kpkrmz parlard eskiden, bir heybetgibi. Krmz kuann arasna ifte tabanca sokar. Hi bir polis onuntabancasna dokunamaz. Kimse Ali ahn yanna yaklaamaz. Hele bir yaklasnlar,


23/43

Dolapderenin yankesicileri, hrszlar, kanllar, klnanileri, kzlar,oullar fkeye gelip stanbulu onlarn bana bir tekmil ykarlar.Semih Ali aha gidip diyecek ki, bu kuu bana yle bir altr ki, gnde yz,iki yz bldrcn yakalasn. n-kleyin bu dnyada ku dilinden Ali ah gibianlayan kimse yoktur, olamaz. Ali ah kuu bir haftada, bilemedin on be gnde,haydi bilemedin bir ayda altrr ki ku bldrcn ezraili kesilir.

Semih Kilyosun stne, o tahlisiye dedikleri yerin oraya varr, denizin yannaadr kurar oturur. sterse, bunlar bundan sonra onunla barmak isterlerse,Uzun47JflVy JL3VMH31VW3">HWV]3NDIV1NOVAOH3D NOll"3"HV3dS3VHSleyman da, Hayriyi de yanna alr, uzaktan, Karadeni-zin arkasndakitopraklardan bu yana, denizi geip yorgun bldrcnlar derler karaya,buraya... Denizi geerken her zaman yamur yaar, bldrcnlarn kanatlarslanr, arlar, brakrsn kuu bldrcnlara, varr hm gibi bldrcnn

bana ker, yemez avn Semihi bekler. Semih koar alr kuu... Eerbarrlarsa, Uzun Sleyman da, Hayri de toplar bir yandan, ar, yalbldrcnlarn bir gnde belki yz tanesini, iki yz tanesini toplarlar.Doldururlar bir naylon torbaya kular, Kilyostan binerler dolmua gelirlerTaksime, giderler Ciekpazarnm arkasndaki kasaplara, tanesini iki buuk lirayaokuturlar. Yz tanesi iki yz elli lira eder, iki yz tanesi be yz, iki yzelli tanesi alt yz yirmi be lira eder, deil mi? Byle, bu kular gibi deilki bldrcn, bu kck kular gibi, alcs hazr, say kular, al mangr.Sonra, bldrcnlarn tanesi on lira, yirmi be lira da eder...Bir de Semih, yalnz kula m avlayacak sanyorsunuz bldrcnlar, uzun alaralacaklar Rumelikavann balklarndan. Balklar kurusunlar diye alaraalara esiyor, seriyorlar ya, ite oradan. Semih ok a alp okutmutur tekibalklara, babam gitti denize de kay delindi, frtnaya tutuldu da dnmedi,diye, ite bu alar babamn alar, diye. Eer barrlarsa Semihle UzunSleyman, Hayri... Niye barmasnlar yani, ortada kan yok ki... Semihin onlarayapt bu hergelelik birincisi deil ki, ohhooo! Alar gerecekler Karadenizinkysna, bir tane de, yetmezse be tane, denizci feneri alacaklar Ka-smpaadaki kr tuhafiyeciden, fenerleri yakp koyacaklar gerilmi alarnaltna. Denizden gelen kular a koacaklar, decekler aa, Semih hi bilmezolur mu, yal yal bldrcn yememi olur mu, Uzun Sleyman da yemitirbldrcn, hastir ordan, yemitir ya ancak bir tane yemitir. Hastir ordan,yemitir ama, Semih yerken bir kanadn da Sleymana vermez mi, yalanc, Semihgibi bir cmert ocuk var m u stanbulda? Semih arkadana deil bldrcnkanadn, bir kck et parasn, ann bile verir. Haydi, oookbldrcn yemitir.48Orada, Rizede Hayrilerin ay bahelerine oook bldrcn dmtr. Aaah,Hayrinin o sersem, o ikici babas, aah, o kadar kzacak ne vard ki, ne vardda ekip tabancasn vuruverdi o kardei gibi komusunu? Anas hi, ldrseler oay bahesini satar myd, satt da babasn kurtarmak iin avukatlara verdi.Avukatlar kocaman ay bahesinin parasn, be inekleri vard, onlar dasattlar, evleri de Rizede kocamand, onu da sattlar, bir takalar vard,iinde sekiz tayfa alr, onu da sattlar, daha evde ne var, ne yoksa sattlaravukatlara verdiler, avukatlar da yarglara vermiler. Yarglar o kadar parayalmlar, on be yl da gn vermiler. Hayrinin babas bu gelecek afta daryakacak ya, kimbilir ne zaman?Hayri Rizeden kat, kamasn da ne yapsn, anasn elin aralnda, kimsizkimsesiz, parasz pulsuz, evsiz barksz koydu da kat. Bir gece karanlkta,aalara bldrcn iin a germiler, ellerinde atmacalar bldrcn yamurunubeklerken... Hayri, oook bldrcn yakalam ook bldrcn yemitir. Bldrcndeniz, yamur, yosun kokar... Islak aa da kokar. Kzartrsn, parmaklarndan,yerken aznn kylarndan pr pr ya damlar... pr pr. Bldrcn


24/43

yamurunu bekliyorlard ki, Hayri bahedeki teki aacn altna doru, karanlaarkadalarndan ayrlp gitti, niin gitti, imdi burasn hi anmsamyor,birisi mi ard, bir ses mi duydu, bilmiyor. Aacn altna varr varmaz ikigl elin azn kapadn, soluk aldrmadn, iki elin de grtlanayaptn, sonra bayldn, hi bir eyi anmsayamadn, ancak gzleriniteki komular Temel Reisin evinde atn biliyor. Sonradan rendiine gre,

babasnn vurduu komularnn kar-deleriymi boynunu skanlar. Ondan sonraonlar Hayri' glge gibi izlemee balamlar. Bir gn, belki bir sabaha kar,Hayri burasn hi sylemiyor, izini artp onlarn ellerinden kurtulmu,binmi bir takaya gelmi Istanbula. Hayri o zaman bu zamandr stanbuldadr,ite. ok olmu geleli, girmedii, girip kmad i, yapmad Hrszlkkalmam. Kalmam ama, bunlarn a, bu kksz49TVW3)l>WV3HX3OD1ODOD3NOIV1NOVAOH3 NO1ilerin de sonu yokmu. Fatihli bir ya! adam, kundura onancs Sado Efendi,

bir gn anlarn anlatrken, o nne gelene, kim olursa olsun, ocuk, byk,kz kadn, yal, sar dilsiz, karsna kim karsa anlarn anlatr gnyirmi drt saat, hi durmaz. Bir gn de Florya dzlnde nasl ku tuttuunu,kular camilerin, kiliselerin, havralarn nnde azat buzat eyleyip nasl parakazandn, kazand deste deste paralarla ne iler evirip na&4 zenginolduunu, aklszl, sarholuu, kumarbazl yznden de bu paralan naslyediini ballandra ballandra anlatm. Bunlar da Zarenin kilimini satmlar,bir adr edinmiler, a balklardan el deer etek demez arvermiler...Parann kalann da, yemiler, Is-tanbula para m dayanr, sinemaya gitmiler,ekirdek almlar, dondurma yemiler, bozacya uramlar, vapura binip Kadkyebile gemiler. Apartman topuklu kzlara laf bilem atmlar. Atarlar, ne oluyoryani, kim ne karr, bu memlekette herkes zgr de, onlar deil mi? Laf deilmi, atarlar da alimallah, teye, bile geerler. Semih var ya, o ne yamandr o...O geen yl, u kadarckken bile, eronun kz Mimiyle yatt. Kan bile geldi.Bunu herkes biliyor. Semih mahalleden kat da alt ay bile mahalleye uramad.Semih bir anlatsn o ii, vallahi anlata anlata bitiremiyor...t Sonra, Kilyosta bldrcnlar yakaladktan sonra', i-ekpazarna'a satnca,ok para yapnca, ite o zaman doru Antepli kilimciye, yooo, hi de kt adamdeil Antepli kilimci, nce kilimi almak istemedi, bu ok gzel bir kilim, dedi.ocuklar yalvar yakar oldular da Antepli kilimci ondan sonra onlara acd dakilimi alp birazck para verdi. Paray verirken de, ey aslanlar, dedi, benbu kilimi satmayacam, bu kilim ok deerli bir kilim, param ne zaman bulurgetirirseniz o zaman kilimi alrsnz. Yok, param bulamadnz, ite o zaman dagelir kilimin parasnn geriye kalann alrsnz. Geriye kalann da Semihgitmi on be gn sonra alm. Sleymann bundan hi haberi olmam. SleymanSemihin bu davranna50ok kzm ama hi belli etmemi. Olur mu, her neyse arkadalktr olur. Semihok yanl iler yapyor ya .. nsan hi paras alnm kuu alr da gider mihi! nsan olan insan, byle bir abiye kar bunu yapabilir mi hi! nsan kurnazounca bu kadar m kurnaz olur, Ali ah bir duysun Semihin byle yaptn, onuyanndan kovar da bir daha semtine uratmaz. nkleyim ki Ali ah Dolap-dereninraconudur. Raconu olmasa tekmil Dolapderenin alc vurucu krclar onun yolunacan ba koyarlar m? Ondan baka kim krmz kuann iine ifte tabancalarsokup Beyolunda gpegndz dolaabilir, kim? Bu yaptklarn Ali aha sylemezde, inallah da Ali ah onu yanndan komaz da kuu retir...Hayri anasn dnmekten kahroluyor. Uyku muyku uyuyamyor anas aklnadtke, o kadar ki Sirkecide esrar ald da bir adamdan, anasnn derdinden,esrar iti, hem iti, hem de turistlere esrar satt. Sonra esrar Hayrinin hihouna gitmedi..Gitmedi de bir daha esrar azna almad, turistlere de bu piseyi satmad. Hayrinin asl ad Hayri deil ki... Dmanlar onu araypbulmasnlar diye Hayri adn deitirdi de ite byle Hayri oldu. Hayri asl


25/43

adn ldrseler de kimseye sylemez. te paralar olsaym, yani u tuttuklarkular satabilseler de ellerine ok para geseymi, Sleyman paray alp Semihile birlikte gidip Rizeye Hayrinin anasn stanbula getirecekmi. Hayristanbulda ne eder eyler de anasn gl gibi geindirir.. Anas Hayriningzlerinin nnden hi gitmiyor ki, Hayrinin byle iine kapankl,konumamas, hep nne bakmas, yznn glmemesi anasnn orada garip

kalmasndan dolaydr. Hayri geceleri dnde, ana, ana, diye bararak bir ahekiyor ki, oieri sklyor. Hayri oktan anasn getirecek paray bulur ya,Hayri Semih gibi olmak istemiyor. Hayri istese, o Beyolunu bir gnde soyar dasoana evirir. Diyelim ki Hayri ortal kast kavurdu, ok da para vurdu,Sleymanla Semihi anasn getirsinler diye Rizeye yollad, onlar da anayaldlar getirdiler, Hayri Samatyada kck bir ahap ev tut-511VW3>I>I1WV3H13OD1ODOD3NDIV1NOVAOH3 NOJ-1tu anasna, anas sevin iinde evine yerleip, elini havaya, Allaha ap oluna

dua okumaa balamken, Hay-ri u Istanbulun semtleri iinde en ok Samatyaysever, Samatyann bir yeri onlarn Rizesine benziyormu, birden kap alnr,polisler ieri girerler, hrsz Hayri nerede derler, hrsz Hayriyi... Anas buevde ne hrsz var, ne de Hayri der ama, polisler Hayriyi grrler, ite hrszda bu, derler, kelepeleri akrdatp Hayrinin ellerine vururlar. te o zamanHayrinin anas kahrndan orada oluverir, can kverir de... Onun iin Hayrideli mi, hi hrszlk, uursuzluk yapar m? Esrar da ne iin iti, ne iin,anasnn kederini unutsun diye iti, niye brakt, esrar iince de anasn dahaok dnd, onu zlemekten ld de onun iin brakt.nallah Ali ah retir de ahini... nallah, kilimci satmamtr da kilimi...nallah, inallah, inallaaah, Hayrinin anasna bir ey olmamtr daimdiye kadar, dmanlar ona bir ey yapmamlardr da... nallah Sleyman'caSemih onu orada, Rizede sa salim bulurlar da, alr buraya, Istanbula...Kzlarn memeleri kktr, yleyse nasl byr, erkekler kzlarn memeleriniokaya okaya bytrler, tyl, iri ayvalar gibi yaparlar, kokulu,insan deli eden. Semih, daha imdiden ok kzn memesini bytmtr, kzlarSemine hi ses karrlar m ki? Semih kendine her sabah neden uydurma bykyapar, memelerini okaynca Semih kzlar ses karmasnlar diye, kzlar byabaylrlar, kzlar bya baylnca Semih ne yapar? Hayri byle eylerekarmaz, o da kzlar sever ama, memelerini okar ama, elin kzlar nesinegerek, o durmadan anasn dnr her gn, her gece, varsn Semih kzlarnmemelerini bytsn, ona ne. Uzun Sleyman, uzun boyu yznden midir nedir,srk gibi, kzlara bakmaya utanr. Duuur, onun da sras gelecek, durhele. Aaah, Arnavut bykl, tilki kuyruu bykl Ali ah, aaah... Belki deS-leymann azck daha byrse, utangal geer. te o zaman Mido var ya,ksa boylu ama, olanlar daha.im-52diden okaya okaya memelerini, kalalarn, yaa kalalarn da koskocaman,kadn gibi etmiler, ite Zlfikar paann ykk krk odal konann birodasna eker, Mido btn mahalleye ilan vermitir ki, Zlfikar paannkonann her odasnda bir olanla oynaacaktr. Mido erkek kzdr. Sevdiiherkese yz verir de, ok olanlarla gezer de, yalnz Semihe yz vermez. Onugrnce burun kvrr geer. Semih Kilyosta ok bldrcn tutunca, kanatlarar, yamurlu, deniz, tuz, yamur kokan, iri, yal bldrcnlar tutunca,hepsini satacak, onun parasna, Sleyman ne bilsin, Seminin sylediklerininhepsi aklda kalmyor ki, bir iportac tablas alacak, Semih ayana tezdir,alimallah polislerin nnden kamaya grsn, taz gibidir, onun ardndanarabayla yetiemez Belediye memurlar, hem de serkomiser l Nihat. Burada okomisere ocuk dman, herkes l Nihat, der. portada tarak, biak, bir de elfeneri, bir de gzlk, bir de jilet ba, ne en ok satlr, daha da nelersatacak satacak, paralar hi harcamgyacak, yemek bile yemeyecek, yemek yememekolmaz ama, bankalar dolusu pa-ras! olsa da, gene frnclardan ekmek alacak.


26/43

Ekmek almak kolay, yakalannca, Semih frncya bir kacak, bir kacak,her zamanki yapt gibi, ne be, bu dnyada bu kadar kzarm, taze taze, miskokulu ekmek varken biz acmzdan m leceiz be! Frnc sulu kp yakasnbrakacak. Bir seferinde Semihi yakalayan frnc, Semih ylesine konutu ki,adam nerdeyse alayacakt. O gn Semihe tane na bu kadar, bu kadar somunverip, ne zaman a kalrsan gel buradan ekmek al, dedi. Semih de her gn

frndan esneini alp, az ilerde okutunca, okutup, ekmek paralarn biriktiripdoru sinemaya gidiyorlard birden, bunu da oradaki kocaman adamlar grnce,grp de gidip frncya gammazlaynca, Semih de o sabah ekmeini almak iinfrna gidince frncs Semihi yakalaynca,, yle bir fkeye geldi ki az dahaSemihi ldryordu, Semihin yerinde bakas olsayd salama gitmiti, fkelifrncnn elinden bir kurtulup ta-53banlar yalad ki soluu ta surlarda ald. Frncnn sik-t boynundakimorluk bir ay gitmedi. Eeeb, Semih de bir daha...portadan biriktirdii paralaria Semih nce ya iskelesinde bir dkkan aacak.Dkkanda c de birden alacaklar. Semih dkkanda onlara ne i yaptracanbiliyor. Gene hemen hemen dkkanda kazandklar paray biriktirecekler,biriktirecekler. Semih u bankalara var ya girerken mdrler ayaa kalkacak.

Sonra ok para birikince, Semih Eminnnde, sonra da Beyolunda birer dkkandaha aacak, bir dkkann banda Sleyman, tekinde de Hayri olacak. Tabiikzlar da alacak dkkanlarda. Sleyman o zaman kzlardan utanmayacak m, kazboynu gibi uzam uzun boynundan, yumruk gibi darya uram prtlekgzlerinden dolay. Hayri mi, o da kzlara baylr, kziara baylmayan erkekolur mu, onu anas tembihlemiti ki... Kzlara hi bakmasn, kzlar erkeklerinbana beladr. Hayri burada da, u koskocaman Istanbulda bile anasnn birsznden dar kmaz ki, gizliden kzlarn memelerine, bym oynakkalalarna bir bakar ki, daiar gider, gzlerini alamaz. Sonra Semih, daha daparalan oaltp, bankalar parayla doldurunca fabrika aacak. Ne fabrikasaacak, onu Semih gzne bile sylemez, yle bir fabrika k, Boazda yalalacak, bir karsn bir yalya, tekisini teki yalya koyacak. Yallarn birerbahesi olacak ki iine bir ocuk saklannca bir polis onu orada bir ay araypbi-lem bulamayacak. Bebek koyunda demirli yat m diyorlar onlara ne, ylegemileri olacak. Yalmn birisini ne yapacak Semih,- en byk yaly onu can birarkadalar, kardeleri, ortaklar Hayriyle Sleymana verecek. Hele Semih birkazk atsn, ite o zaman sen gr kyameti, Sleyman tam onu alnnnortayerinden mhlayacak. Dili d-arda, kan iinde. Mido kskanlndanatlayacak. Hayri de, Sleyman da Midoyu severler ama Semih art kotu, kimse oMido orospusunu yalsna almayacak. Olur mu, Semih ne karrm herkesin iine?Kimse onun i-54terine, kzlar bo paa konaklarna gtrne, herke-"sin de ban belayasokunca bile, karyor mu? Yok, Semih Midoya karamaz. Buna Sleyman da, Hayrde raz deil.Aaah, Ali ah, aaah. Haydi be Ali ah!Belki de, Mahmut abi bir yolunu bulur, u kafesler dolusu kuu okutur, ite ozaman. Al leeeeeeeeeeeeeeey!Mahmut:Yahu, dedi, ne tuhaf senin u kuu ocuklar.Tuhaf, dedim. Bir ey yapabildin mi onlara?Urayoruz, dedi. Dur hele, dur bakalm. ehir insanla dolu, karnca gibikaynayorlar, o karnca gibi kaynaanlar...Saklanmlar kendi ilerine, burunlarnn ucunu grmyorlar. Saklanmlar,yumulmular kendi karanlklarna. Bunlar u Yeni Cami nndeki kurtarlmay,kurtulup da u kirlenmi,Boazn sfne doru umay bekleyen kck, parlak,kafeslerin iinde rpnan kuuk-lar m grecekler? Binmiler biribirlerininsrtna, biri-birlerinin karanlklarna gidiyorlar kyamete.Kzma be Mahmut.Mahmut kzar, deii divane olur.


27/43

Mahmut kular yakalayp kafeslere tkabasa dolduranlara kzmaz, Mahmut, okular kafeslerden kurtarmak, kurtarp da sevaba girmek istemeyenlere kzar,onlar knar.Mahmut, yarn, yarn deilse br gn bala kmayacak, decek u kafesleriku dolu ocuklarn nne gidecek Sultanahmede, Ayasofya nne^-gidecek s-kdara, o eski Mslman mahallesine, Eybe, Taksime, Taksimden ili alanna ve

insanlar arasnda kuiara, insanlara azck sevgisi kalmlar arayacak. Hem debulacak. Belki bir kede kalm yal, ak yeldirmeli, topraa yumack, birperi gibi basarak uacakm gibi y-55\OH33 NOlryen bir kadn gelecek, bir bykana, bir iki buukluk uzatp bir kuisteyecek, kuu eline alp srtn ahadet parmayla okayacak, kuun korku,tela iindeki kara gzlerine bakp ii byl bir sevgi, acmayla dolacak,ince dudaklarndan kuun stne scak soluuyla eski, unutulmu bir ocuklukduas dklecek, sonra da sa elini havaya kaldrp parmaklarn ap kuabakacak, ku nce bir ikircik geirip az biraz ovucunun iinde, scaklndakalacak, sonra birden de kendine gelip ok gibi ovucunun iinden frlayacak,avarak minarelerin arasndan sevin iinde yitip gidecek.

Eskiden, Mahmut kular azat buzatlarken yzlerce insan gelir, byle, kularhavaya salverirler, dnya sevince, dostlua, insan, ku scaklna gmlrd.Gkyz kularla dolar, bir sevin trks gibi nlard. Mahmut, ocuklara kusatmak istemezdi. ocuklar kular^ salvermek iin deil de... ounluklaaldklar kularn bacaklarna ip balayp uurup oynarlard... Kckkafeslere koyar hapsederlerdi, koyunlarna sokar scaklklarnda boarlard.Koyunlarnda, oyuna dalp da unutup, ya da lmeyecek sanp ldrdkleri kuunardndan yreklerine ac kenler ok olurdu. Kimisi de hi aomaz, ya da acmazgrnp 'koyunlarnda lm kuu bir ta paras frlatr gibi kaytsz,frlatr uraya atarlard. Mahmut, bu iki tr ocuu da bilir, tanrd.Gzlerinden, ellerinin deviniminden, ne bileyim ben, ite bir yerlerindentanrd. Acm, zlm ocuk gelir bir tane daha alr, kuu incitmektenkorkarmcasna, onun stne titrer, iki ovucunun .ortasnda saygyla,sevgiyle, tutard. teki ocuksa fkeyle, dmanlkla bakard uzaktan,telerden kafese, kulara, Mahmuda...Bu yaa geldikten sonra yarn br gn Mahmut ku satacak stanbul ehrinde, birkyya, keye saklanm yreinde acma, sevgi, sayg kalm insanlar arayacakve hem de bulacak. nsanlk hi bir vakit lmez, diyor Mahmut. stanbul ehrindeinsanln lp lmediini aratracak Mahmut. Istanbulun masknabakacak.56 Eskiden, eskiden Mahmut, yalnz Yeni Cami nnde alt yz kuu birka saatiinde havaya gkyzne salvermi, Eminn alann, stanbul ehrini sevinle,sevgiyle mutlulukla, dostlukla, bir acmann gzelliiyle doldurmutu. Kusalvermenin, bir can kurtarmann mutluluuyla... Mahmut, bir ku salverip de,avucu bo kalan, uzun bir sre brakt kuun, yitip gidinceye kadar ardndanbakan insann yzndeki ocuka sevgiyi, mutluluu, gzellii unutamyor. Bazok yal, beli bklmler kular avularndan uup gidince sevinerek ocuklargibi zplayp el rparlard, kuun ardndan da az dolusu bir sevin kahkahasfrlatrlard. imdi, u Istan-bulda herhangi bir gzellik, iyilik, sevinverecek bir olay stne bylesine az dolusu bir sevinle glecek bir kii varm?Dur Mahmut, sen de onlar gibi oluyorsun. Var, var, tabii var, olmaz olur mu?nsanlktr bu... Kat katt.T, en salam, en gzel mcevheri en alttadr,soyduka insanl, kabuundan soyduka, bir kat, iki, , drt, bekat, gittike aynlanr insanlk, gzelleir. irkin olan insanln en stkabuudur. Adam olan hem kendi kabuunu, hem insanln kabuunu durmadansoymaa alr. Soyduka ortalk aydnlanr, soyduka... Dur, Mahmut dur.Durmam, diye bard, insanlara sz ettirmem. Olmaz. Bir yerlerde bir eylerkalmtr. Durmam, vardr. Parlyordur. Biz onu bulamyorsak gemz yoktur. Oparlak gremiyorsak, gzmz iimizin karanlm-dadr.


28/43

Umutlarn ldne iyice inandn bir anda insanlk, binbir ynden aan birk-umut ieiyle birden aydn-lanverir...u stanbul kurulmadan nce de, buraya, Florya dzlne bu kck kular,nereden gelip nereye gidi-yorlarsa bu kurumu dikenlerin stne renk renkyaarlard, dikenlerin tohumlarn yer glenir, kanatlarn ap sert Aralkyellerinin nne dp dnyann baka yer-

57- , /3NOIV1NOVAOH3 NOlf3-tfV3JS3>IVHlerine, baka dikenlerine giderlerdi. Belki yuvalar dikensiz, usuz bucaksz,ku umaz kervan gemez bir ovadayd. Bu usuz bucaksz ovaya, uzun otlarnarasna kular milyonlarca yuva yapp yumurtalarn bu yuvalara brakp,stlerine yatarlard, scack, ana olmann sonsuz mutluluunda... Ve erkeklerkulukadaki diilerine incecik, kck diken tohumlar tarlard. Yumurtadankan milyonlarca kck, birer bcek kadar kck yavrular kocaman azlarnamatayla ap yiyecek beklerlerdi. Ova azna kadar iek aard. Belkiyavrular diken tohumu deil de incecik iek tohumlarn severlerdi.stanbul yeni kurulduunda buras, u ormann yeri, Yeilkyn, enlikkyn,

Bakrkyn yeri, Floryann koya belki de byle, sonsuz, usuz bucakszdikenlikti, o usuz bucaksz ovada domu milyonlarca ku bir k, renk yamurugibi dikenlie yaard. Belki de bir dikenli yamata, belki de ormanda domutubu kular... Belki de...Romann, Bizansm, Osmanllarn ocuklar trl tuzaklarla, kselerle bu kularyakalarlard. Ve o gnden bu yana kafeslerde, kilise, cami, havra nnde kular,kocaman kafeslerde rpnarak kurtarlmay beklerlerdi. Bu insanln, kuluunbir gelenei olmutu.Gnler yllar getike dikenlik kld, enlikky, Yeilky, Ambarl, CennetMahallesi, Telsizler, MeneKe, Florya, Basnky kuruldu. Floryanm o gzelimmeneke dolu koyana irkinin irkini beton apartmanlar ydlar. te kularabu kck yer kald, denizle orman, Menekeyle Basnky aras... Ve kular heryl gelip bu kck dikenlie snyorlar. Geen yl bu dikenliin sahibi deburasn, parselledi, metrekaresini yz, be yz liradan okuttu yenizenginlere... Altna hcum gibi, arsaya hcum balad Istanbulda... Bir kararsa iin Istanbulun bu a gzl canavarlar biribirlerinin gzlerini oyacak,biribirlerinm rzlarna geecek, biribirlerini boazlayacak, ktr ktrkesecekler. Bir avuluk arsa topra58iin. Gelecek yl ite burada, u bakr rengi dikenliin yerinde iin bulanmadanbakamayacan irkin beton apartmanlar, villalar ykselecek. Sokaklarnda yalnzbiribirle-rine gsteri yapmak, para para, yalnz para kazanmak iin yaayan,insanlklarn unutmu yaratklar caka satacaklar. Otomobiller yz elli, iki yzkilometreyle Londra asfaltnda insan ezerek buraya girecek... Belki kular okderin, eski bir igdyle buraya, o zaman kesilmi olacak olan u ulu narnstne, gne urayacaklar, bir an duraklayp bir eyler arayacak, bir eylerianmsamaa alacak, beton ym evlerin stnde kme kme dolaacak, konacakbir yer bulamayp bir uzak keder gibi balarn alp ekip gidecekler.Dur Mahmut, dur, eyleme.stanbul ehrinin bir daha falna bakmak gerektir. Son bir kez daha...O gn akama'kadar yamur yad. Bir ara gkyzc azck alr gibi etti,Ambarl nnde denizin st ayazlad, sonra bir kara bulut geldi, gkyznekt, her bir yan kapad, yamur da yeniden balad.Sabah erkenden uyandm ki gkyz yunmu arnm, lekesiz, silme, kadife birmavide ipileiyor... Adalar stnden gelen byk yolcu ua grltlerleYeilkye indi, onun arkasndan da gkyz gene bombo kald. Sanki bugkyznde imdiye kadar ne bir uak umu, ne de bir ku kanad parlamt.Sessiz, mavi, geni, ok uzak bir gkyz. nsan bu gkyzn byle kyametekadar kalacak sanrd. ocuklarn yanna gitmee ekini-yordum, kuu, ya daparasn istemee geldi, derler diye korkuyordum. Ama olan biteni de ylesinebir merak ediyordum ki... Mahmudu da grememitim epeydir. Yokutan aa


29/43

Menekeye indim, yolda Hseyin Uzunta grdm, dkm iisi babasnn kendisineeliyle yeni yapt bisikletine binmi istasyona kadar hzla gidip geliyordu.59lAmm V3NIVV3H13OO1ODOO

3NDIV1NOVAOH3 NOlfCano a onaryorciu. Tatar Uzun Ali Halice, orann balklarna a yapmaagitmiti, dnd m acaba? Nuri dn gece bala kmt, onunla birlikte Mahmutda kt m acaba? Kahveye baktm, Hakk amcayla Haydar Uyank konkenoynuyorlard. Balk tekneleri, kayklar renk renk dereye ekilmiti. zkanlaJapon Ahmet bir tekne bo-yuyorlard, turuncuya. Kazm aa krmz, kirpikslzgzleriyle gkyzne, plaja, gnee bakmaa alyordu. Kahvede bakaca kimseyoktu. Deniz kysndan Floryaya doru vardm. Veysel, Aile Gazinosunda tekbana radyo dinliyordu. iman bir adam uzun ak donuyla tahta iskeledenyerek, ellerini patancnm arasna sokmu denize giriyordu. Cumhurbakanlkknn nnden Belediye plajnn byk narnn altna geldim, nar duyulurduyulmaz, kaln bir uultudayd. Aacn btn yapraklar sararm, sardan

krmzya dnyordu. nme, kpkrmz kesilmi yaprak, ar ar inerek,yaylana-7 rak dt. Bam kaldrdm, aacn doruundaki yapraklar da kzarmm, diye bakmak istedim. Daha yeni yenf sararmaa balamlard. Bamkaldrnca bir de ne greyim, tam stnde sivri kanatlarn sonuna kadar apgkyznn ortasna yle aklm kalm, kprtsz bir byk ctmaca umuyormu! Atmaca bu kadar byk olamaz, atmacann kanatlar da bu kadar genideildir. Buralarda orta boy kzl kartallar da vardr. Geen yl Nevzat ormandakanad krlm bir kzl kartal buldu. Bir doa gzellii, tansyd kartal,kanad iyi olur olmaz, bir gn bile kalmad Nevzatlarn evlerinde, utu gitti.Belki bir kzl kartaldr bu uan. ocuklar bu kzl kartal bir yakalasnlar,onlara ne isterlerse veririm. imdi artk u kzl kartal gkyznde dnerkenonlara urayabilirim. Kprnn altndan geip, ormanla kavakln arasndanonlara indim. Beni sevinle karladlar.Sleyman uacakm gibi kollarn ge am : Bak abi, bak, diyordu.Bak gkyzne. Sen geldin, atmaca da geldi.Atmaca deil o, baksana, kzl kartal o, dedim.60Sleyman balonuna ine sokulmucana, birden sevincini yitirdi, boynu bkld,surat aslm :Demek kzl kartal ha, dedi iini derinden ekerek.Olsun, diye gldm. Eer siz bu kzl kartal bana yakalarsanz, ondan sonrabenden ne isterseniz...Bu sz syler sylemez, hemen annda Sleyman da Hayri de gene sevinleakmaa baladlar.Yahu, dedim, ne demek, kzl kartal hi atmacaya benzer mi, atmacalar yalnzbldrcn avlarlar, kartallar, frele bylesi kzl kartallar tavan daavlarlar.Sleymann gzleri bir an dehet bir prltda parlad snd. abucak :Bir tavan da krk lira eder deil mi? diye sordu. Sylediine piman olmaafrsat vermeden yaptrdm : Krk lira da, elli lira da, dedim. Tavannagre. Biraz dnd, gzlerini kaldrd gzmn iine yreklilikle bakt:Bunu yakalamal, Ali aha gtrmeli ki... Hele sen bir yakala, dedim.O kolay, dedi Sleyman. Bak nasl durmu orada da buraya, bizim petaniyalaranasl yiyeeekmi gibi bakyor, ban yatrp da bakyor. Onu imdi yakalarm.Amma da kocaman... A paralamasn.Siz onu yakalayn, size yeni bir de a alrm. Acaba bu kzl kartaldanyalnz bir tane mi var buralarda? diye kurnazca sordu Uzun. Hi bir tane olurmu? dedim. yi yleyse, ne olursun abi akama gel kuunu al! Olur, dedim.Usulca, belli etmeden Sleymann eebine daha nceden hazrladm paralarkoydum. Sleyman bunu far-ketti, bana dnd, kocaman gzleri yaarm, dopdoluolmu, sevgiyle bana bakyordu.


30/43

Yarn Mahmut abi gelecek, dedi. Hayri dlerden syrlp konutu : Kulargtreceiz.611VW3>>11VW3H13OO3ODOD

3NOIV1NOAOH3 NO1IBize tane kafes getir ki, her birisi bir oda byklnde.Kafesleri eliyle gsterdi. oeuklar, Mahmudun kafeslerini de azna kadar kuladoldurmulard. Orada tel-rglerin yannda kafesler, ilerinde bir renkcmbnde rpnan, arada da ten kularyla stste duruyorlard.Yanlarndan ayrlrken, Sleyman gzleri havadakf kzl kartalda arkamdanbaryordu :Bak abi, ku gittike yaklayor, akama gel kuunu al, salama.Gelirim, dedim.Eve gittim, pencerenin nne oturdum, havadaki kuu dikizlemee baladm. Kuinerse, yakalanrsa buradan grebilecektim.Akam oldu, gn kavutu, ku daha orada, narn stnde, gn ta uzanda

kprdamaz gibi orada yle aklm duruyor. Gece knceye kadar onu oradakanatlar gerilmi yerinden hi kprdamaz grdm. Karanlk bir iyicebastrncadr ki kavak da, nar da, Florya da, ku da gecenin iinde kald.imdi ocuklar onlara uramadma ne sevinmiler, ne sevinmilerdir...Ulan, dedi Mahmut, ulan birazck param olsayd? Ulan, ulan hay insanlk,dedi Mahmut. nsanlk kalmam. Aaah, para...Almazlard, dedim.Durdu, gzlerini gzlerime dikti:Sahiden almazlard be, vay anasn be, dedi, gzlerinden bir umudun, onurun,insanl bir yerinden yakalamn sevinci geti.Almazlard be! diye bir sevin l att.Nerede ocuklar imdi Mahmut? diye sordum. yle iri, kartal gibi, atmaca,aylak gibi bir eyler yaRa-lamlar myd?62Mahmut bir eyi anmsar gibi dnd :Yok, dedi, ban sallad.ocuklar nerede imdi? dedim.Glerek :Nerede olacaklar, ku tutuyorlar gene durmadan, adrdalar, son bir umutlagzleri havada, iri bir krmz kartaln alarna inmesini bekliyorlar...^Gkyzne baktm, alcr ku orada, narn stnde, gn uzanda, yemin kasemederim ki, kanatlan dehet bir kokunun, ackmann ehvetinde, titremesindeuuyordu, aadaki petaniyalara, dalmacasna ha saldrd, ha saldracakt.Mahmut sevinle :Grdm, dedi.Bunu bekliyorlar, dedim.yle, dedi kederle. Ben brs gn seherde bala kyorum, anakkaleBoazna doru, birka hafta yokum.ocuklar... diye irkildim. Ya onlarn kafes kafes kular?...Onlara da Allah kerim, dedi Mahmut, gld...Mahmudun cami nlerinden, Sirkeciden, kilise, havra nlerinden umudu yoktu.Kafesleri yklendiler, Mahmut :nce Kazleme gecekondularna gidelim, dedi. Onlar Anadoludan yenigelmilerdir. Kimbilir, belki..Sleyman :Gidelim, dedi.Hayri en

Documents

Yasar Kemal Kuslarda Gitti