Zakaz darowizn Zakaz darowizn między małżonkamimiędzy małżonkami

Kraków, 4 grudnia 2013 r.

MałżeństwoMałżeństwo

Trzy warunki:

wiek

affectio maritalis

conubium

DarowiznaDarowizna

Co to za czynność?

umowa - czynność dwustronna, trzeba się zgodzić na darowiznę

wyłącznie przysparzająca - causa donandi

majątek męża

majątek żony

kiedy to możliwe?

małżeństwo sine manu - żona nie weszła pod manus męża

istnieją oddzielne majątki

Darowizna między małżonkami?

małżeństwo cum manu - istnieje tylko majątek męża

Darowizna w małżeństwie cum manu?

czy to w ogóle czynność prawna?

tak jakby dawał dzieciom, a i tak to było jego

czy mogło mieć to znaczenie prawne?

Mąż przekazał połowę majątku w darowiznach dla swojej żony cum manu. Umarł i zostawił 3

synów oraz żonę. Teraz wszyscy ubiegają się o udział 1/4 w pozostawionym spadku.

Darowizny w Darowizny w małżeństwie małżeństwie sine sine manu - D. 24,1,16manu - D. 24,1,16

mąż

żona

100

dłużnik 1 5

05010

0 dłużnik 2

Rozstrzygnięcie Tryfoniana: mąż może odzyskać 50

Dlaczego?

darowizna na rzecz żony jest nieważna

mąż dochodzi przedmiotu darowizny (100)

żonie przypadło jednak tylko 50 (50 nie oddał jej dłużnik)

żona nie skorzystała z całej darowizny, tylko z 50

wzbogaciła darowiznę, ma z niej pożytki (50)

one nie wchodzą w skład darowizny

zatem na korzyść żony - „pozostanie wzbogacona” Ulpian

gdyby zyskała od drugiego dłużnika również 50, miałaby 200, ale wtedy musiałaby zwrócić 100

zakaz obejmuje przedmiot darowizny

wzbogacenie, pożytki uzyskane z darowizny nie wchodzą w jej skład

suma darowizny - tak

wzbogacenie - nie

co z tym dłużnikiem, który nie oddał 50?

czy kobieta może go pozywać?

czy może pozywać go mąż?

Za pomocą jakiej Za pomocą jakiej skargi może domagać skargi może domagać

się mąż?się mąż?condictio ob iniustam causam

skarga z bezpodstawnego wzbogacenia

dlaczego bezpodstawne

ponieważ bezprawne, wbrew zakazowi darowizn

ograniczone rozumienie wzbogacenia: faktyczna wysokość darowizny, z której mogła skorzystać

D. 32,33,2D. 32,33,2

wierzyciel żony

Sejusz - mąż

żona

Zapis dla żony w testamencie:- wszystko co jej wypłacił i zapłacił na pokrycie długów stypulacyjnych- 20 auresusów rocznie dla żony

100

Rozstrzygnięcie Rozstrzygnięcie ScewoliScewoli

spłata wierzycielowi 100 była zgodną z prawem darowizną

za życie nieważna

po śmierci ważna (podobnie darowizny przed małżeństwem)

formalnie nieważna darowizna

dlatego uznana jako fideikomis

stąd blokada teoretycznego prawa spadkobierców do 100

chyba że wykażą, iż testator nie miał na myśli tych 100 aureusów zapłaconych za życia

Następne zajęcia 11 Następne zajęcia 11 grudniagrudnia

kolokwium

rozpoczynamy prawo spadkowe