Zgjedhjet, partitë politike, institucionet dhe kandidatët ... · OBVL, thirrje partive politike, institucioneve qeveritare dhe kandidatëve konkurues Zgjedhjet, partitë politike,

FAQE 1Qershor 2015; Nr. 6(318)

Kryeredaktor: Halil RAMA ; Zv/Kryeredaktor: Sakip Cami Email: [email protected] / website: WWW.VETERANIOBVL.ORG

GAZETË PERIODIKE. NR. 6 (318) Qershor 2015 ÇMIMI: 20 LEKË

OBVL, thirrje partive politike, institucioneve qeveritare dhe kandidatëve konkurues

Zgjedhjet, partitë politike, institucionet dhekandidatët të tregojnë maturi dhe dinjitet

NATO, garancipër siguri dhe

stabilitet

PROMOVIMI

Nga Halil RAMA

Këtë fillim qershori mbushen 16 vjet prej përfundimit të fushatës së bombardimeve të NATO-s kundër

Serbisë, në mbrojtje të Kosovës.Përfshirja e Aleancës Veri-Atlan-

tike në luftën e Kosovës ka mundë-suar, pas fushatës 78-ditëshe,dëbimin e forcave serbe nga Kosova,kthimin e gati një milion refugjatëveshqiptarë dhe instalimin e një ad-ministrate ndërkombëtare, e cila kaadministruar vendin deri në shpall-jen e Pavarësisë së Kosovës, më 17shkurt 2008.

Përgjatë këtyre 78 ditëve të sul-meve ajrore qindra mijëra refugjatëshqiptarë përjetuan dramën e ek-sodit në Maqedoni, Shqipëri e Maltë Zi. Në kushte të rënda jetesenëpër kampe tashmë të shfaqura siimazhe të cilat ishin në kundërsh-tim me çdo normë ndërkombëtaretë të drejtave të njeriut, refugjatëtkosovarë të vetmen shpresë e kish-in tashmë tek aeroplanët ushtar-akë të NATO-s të cilët po vazhdo-nin sulmet.

Gjithçka përfundoi në fillim të qer-shorit, 1999 kur Millosheviçi nënsh-kruan kapitullimin e tij. Pranon Mar-rëveshjen e Kumanovës për t'u hapurrruga e miratimit të rezolutës 1244të Këshillit të sigurimit të Kombevetë Bashkuara. E në këtë muaj, forcattokësore të NATO-s hyjnë në Kosovëpër të filluar ndërtimin e paqes

16 vjet pas përfundimit të fush-atës së bombardimeve të NATO-s mbiobjektivat serbe në Kosovë, kancelar-itë perëndimore vlerësojnë progres-in që Kosova dhe i gjithë rajoni kanëbërë drejt paqes dhe stabilitetit, dukegarantuar mbështetjen e NATO-sëndaj FSK-së. Në konferenca e takimendërkombëtare ata shprehen për për-parimin e Kosovës që nga shpallja epavarësisë në konsolidimin institu-cional dhe ndërtimin e vizionit tëpërbashkët për një shtet të ndërtu-ar mbi parimin qytetar dhe të inte-gruar në Bashkimin Evropian dhe nëNATO.

(Vijon në faqen15)

Refleksione pas promovimit të librit "Absurdi

Mbretëror" - këndvështrime për krijimtarinë e Shefki

Karadakut

Kritika letrarefragmentare dhe sektare,

si edhe politika?!

ax

APELI

FAQE 2

FAQE 16 FAQE 10

INTERVISTA

Ndryshe nga herët e tjera, gjeneral Parllaku, në

këtë intervistë, si intelektual, flet dhe për

situatën aktuale në Shqipëri

RrahmanParllaku: LuftaNacionalçlirimtareështë e shenjtë FAQE 8 - 9

DITELINDJA

95 vjet nga ditëlindja e birit të shquar të një

familjeje me emër të Skraparit

Skënder Malindi,intelektuali që diti tëpërballojë me vendo-smëri sfidat e jetës

URIMI

Nënkryetari i OBVL-së gëzon respekt dhe

reputacion të padiskutueshëm në rrethet

shoqërore e qarqet intelektuale të vendit

Gëzuar85- vjetorin editëlindjes,Myfit Guxholli!FAQE 5 FAQE 6

Realizimi i zgjedhjeve vendore të standardeve europiane që të japin shpresë përrealizimin e projekteve zhvillimore të bashkive do të jetë një hap i sigurtë për af-rimin e Shqipërisë drejt Bashkimit Europian, që aq shumë e aspiron populli ynë

FAQE 3

Shoqata e Veteranëve të LANÇ të Kosovës dhe OBVL të popullit shqiptar do të

organizojnë disa veprimtari përkujtimore

2016, viti i 100-vjetorit të lindjes të Fadil HoxhësKryesitë e dy shoqatave ranë dakord që periudhën maj 2015 - maj 2016 ta shpallin viti i

personalitetit të shquar Fadil Hoxha. Në këtë kuadër do të organizohen simpoziume e

sesione jubilare në Prishtinë, Tiranë e Gjakovë dhe do të insistohet në ngritjen dhe

përurimin në Gjakovë të përmendores të Fadil Hoxhës FAQE 4

BUJAR NISHANI: Mos lejoniqë dita e zgjedhjeve të bëhet

ditë pazari votash!

DEKLARATA

FAQE 2

OBVL dënon veprimet barbaretë qeverisë maqedonase në

Kumanovë

PERSONAZH

FAQE 14

Në kuadrin e 80-vjetorit të lindjes

(21 maj 1935-2015)

Prof. dr. Mark Tirta,akademik, etnograf ishquar i kulturës sonë

kombëtareNga Xhemal Meçi*

TITULLI

FAQE 6

ISUF ADEM IMERAJ,"Qytetar Nderi" i Bytyçit

Nga Halil RAMA

PROFIL

Imazhi i një ushtaraku të shkëlqyer, larg

kompromiseve, si patriot që deshi më shumë atdheun

se karrieren

MUSTAFA ARANITI, ndërushtarakët më të lartë të shtetitshqiptar që nga krijimi i tij

ORGANIZATA E BASHKUAR E VETERANËVE TË LUFTËS ANTIFASHISTE NACIONALÇLIRIMTARE TË POPULLIT SHQIPTAR (OBVL)

FAQE 2 Qershor 2015; Nr. 6(318)

REAGIMI

Liderët e partive politikeshqiptare në Maqedoni nukduhet të kënaqen vetëm pse nëkëtë shtet u valvitka flamuriynë kombëtar dhe se nëshkolla e universitete mësohetedhe në gjuhën shqipe. OBVL uu bën thirrje të anashkalojnëndasitë partiake të momentitdhe të bashkohen në qëllimine vetëm: zbatimin pikë përpikë të Marrëveshjes së Ohrit,për të garantuar të drejtat eliritë e popullit të tyre.

Ndërhyrja e forcave policoredhe të ushtrisë maqedonase, meforcën e armëve në Lagjen e Tri-mave, e banuar nga shqiptarë nëKumanovë, ishte veprim barbar ishtetit kundër qytetarëve të vetë.

Deri tani, për këtë akt barbarnuk është bërë asnjë sqarim ngaqeveria: përse u organizua nëfshehtësi kjo ndërhyrje brutale ebarbare? Kush e inicioi? Cili ish-te qëllimi?

Heshtja tregon se vetë qever-ia maqedonase fshihet pas këtijakti të paprecedentë, meqëllim qëtë largojë vëmendjen e opinionitpublik vendas e atij ndërkombëtarnga kriza politike që ka mbërthy-er vendin pas skandalit të përgji-meve. Qeveria maqedonase ësh-të përpjekur dhe përpiqet që t'uafaturojë shqiptarëve përgjegjësinëe ndërhyrjeve nga jashtë, pasi tëvrarët e të arrestuarit janë sh-

Shtetet e Bashkuaranuk duhet ta lënë nëharresë Ballkanin,

paralajmëron senatoridemokrat Chris Murphy, i cilika ndjekur me vëmendje zh-villimet në fundit nëMaqedoni.Ai u bën thirrje au-toriteteve të Shkupit të përm-bushin detyrimet ndaj qyteta-rëve të tyre.Këto komente sen-atori Murphy i bëri gjatë njëintervistë për shërbimin gje-orgjian të Zërit të Amerikës,mbi qëndrimin e Rusisë ndajvendeve fqinje të ish Bash-kimit Sovjetik.

Senatori demokrat nga sh-teti Konektikat thekson seShtetet e Bashkuara dhe nëpërgjithësi bashkësia ndërko-mbëtare duhet t'i përgjigjenme vendosmëri agresionit rus.

"Nëse nuk dërgojmë njëmesazh të qartë në lidhje meveprimet në Ukrainë se Rusiado të paguajë një çmim tërëndë për agresionin e saj, kjoprirje nuk do të ndalë.

Vladimir Putin e ka bërëshumë të qartë: ai mendon se

Ali Rexha, prokuror iProkurorisë Speciale në Kosovë,paralajmëroi se një rast i ngjas-hëm si në Kumanovë mund tëpërsëritet edhe në Kosovë.

Ai i bëri këto komente në njëintervistë të shkurtër të dhënëpër Radio Televizionin e Kos-ovës.

Rexha sqaroi se i ka ardhurnjë kërkesë me shkrim nga anae familjarëve të vrarëve në Ku-manovë, për përsëritjen e obduk-sionit, pasi që familjarët e tëvrarëve nuk i besojnë objektivi-tetit të institucioneve tëMaqedoni."Sot më kanë ardhurnëntë kërkesa të familjarëve, tënëntë personave që kanë pësuarme jetë në rastin e Kumanovësme 9 dhe 10 maj të këtij viti. Tëgjithë këta persona kanë dhënëkërkesë me shkrim te unë, që mei dhënë urdhëresë departa-mentit të mjekësisë me i bërë ob-duksion edhe njëherë, për arsyese ata dyshojnë në objektivite-tin e institucionit përkatës nëMaqedoni.", theksoi Rexha. Aiparalajmëroi se një rast i ngjas-hëm si në Kumanovë, por për-

Pa u zbatuar Marrëveshja e Ohrit dhe pa ju dhënë shqiptarëve të drejtat që ju takojnë nuk mund të ketë paqe e stabilitet në Maqedoni

OBVL dënon veprimet barbare tëqeverisë maqedonase në Kumanovë

Rasti i Kumanovës mund tëpërsëritet edhe në Kosovë

gatitet që të ndodh edhe në Kos-ovë, por informacione më të de-tajuara për vendin dhe kohënnuk dha, por thjeshtë tregoi seinstitucionet e shtetit janë në dije-ni për disa lëvizje të këtij lloji. "Unë po merrem me një rast mëherët se që ka ndodhur në Ku-manovë, me një rast shumë tërëndë që pritet me ndodh në Ko-sovë. Mirëpo jemi në vazhdën ehetimeve dhe nxjerrjes sëprovave materiale lidhur me ato.Ne si shtet ligjor do ta pengojmëatë vepër penale, mirëpo jemiduke përcjell se kush është ipërfshirë në atë rast edhe çkapo duan konkretisht me bo",theksoi Rexha. Si dhe ai nukbëri lidhjen e këtij rasti që pritettë ndodh në Kosovë, me rastin eKumanovës, lidhje direkt, porsipas tij, personat e përfshirë nëKumanovë, janë të njëjtit që popërgatisin një skenar të tillëedhe në Kosovë. "Ky rast nuk lid-het me rastin e Kumanovës, porpersonat që janë të përfshirë nëKumanovë lidhen edhe me këtërastin që është duke u zhvilluarnë Kosovë",tha Rexha.

Murphy: Po s'e ndalëm në Ukrainë, do të ndeshemi me Rusinë në Ballkan

SHBA nuk duhet ta lënë në harresë Ballkanin

tragjedia më e madhe që i kandodhur Rusisë gjatë 100vjetëve të fundit ishte shpër-bërja e Bashkimit Sovjetik.

Ai do të rikrijojë një versiontë ish-Bashkimit Sovjetik apotë perandorisë ruse. SotVladimir Putin është përqen-druar tek Ukraina, por aimund të vazhdojë edhe më tej,në vende si Moldavia, Gje-orgjia, apo edhe në Baltik dhenë Ballkan, nëse nuk epaguan për ato që po bën sot".

Murphy i ndjek me vëmend-je edhe zhvillimet nëBallkan.Ai zhvilloi në tetor njëturne pune në Kosovë, Sh-qipëri, Serbi dhe Maqedoni përtë diskutuar nevojën përforcimin e marrëdhënieveekonomike dhe politike të Sh-teteve të Bashkuara me Ball-kanin.

Në intervistë ai ndalet tekzhvillimet e fundit në Maqedo-ni dhe u bën thirrje au-toriteteve të Shkupit të përm-bushin detyrimet e një qever-ie demokratike ndaj qyteta-rëve.

"Unë e kam ngritur me tëmadhe gjatë vitit të funditshqetësimin për hapat prapaqë kemi vërejtur në Maqedonilidhur me respektimin e sh-tetit ligjor, të drejtat e njeriut,apo lirinë e shtypit.Incidentete javëve të fundit janë shumëshqetësuese.

Qeveria e Maqedonisë du-het të angazhohet plotësishtpër të respektuar të drejtat eshtetasve të saj, për të riparu-ar dëmin që kanë shkaktuartë gjitha këto që kemi dëgjuarkohët e fundit për aktet e au-toriteteve".

Senatori demokrat foli edhepër nevojën që Shtetet e Bash-kuara t'i kushtojnë vëmendjemë të madhe rajonit tëBallkanit.Ai thotë se shumënga tensionet që ushqyen kon-fliktet e dekadave të fundit nëBallkan ende nuk janë shuar.

"Shtetet e Bashkuara duhettë tregohen aktivë dhe të pran-ishëm në zhvillimet nëBallkan.Ne e konsiderojmë sitë mirëqenë se Ballkani ësh-të një rajon në paqe sot.

Tensionet që u shpalosënnë luftërat rajonale mbi dhjetëvjet më parë vazhdojnë të zie-jnë, prandaj Shtetet e Bash-kuara duhet të luajnë një rolmë aktiv në atë rajon se ç'poluajnë aktualisht.

Për këtë arsye shkova nëBallkan në vjeshtë të vitit tëkaluar dhe shpresoj se kolegëte mi do të bëjnë të njëjtën gjë".

Senatori Chris Murphy ësh-të anëtari më i lartë demokrati Nënkomisionit të Senatit përLindjen e Afërme dhe Antiter-rorizmin.

qiptarë. Autoritetet e shtetit fqinjkërkojnë të justifikojnë veprimetbarbare në Kumanovë me akuzafallso ndaj shqiptarëve, që sipastyre duan të destabilizojnë Maqe-doninë.

Duke analizuar ngjarjet dhesituatën pas tyre, OBVL konklu-don se destabizilimin e Maqedo-nise e sjell qeveria Gruevski meveprimet e saj ekstremiste.

Nuk mund të bëhen përgjegjësshqiptarët kur qeveria nuk ka be-sim tek populli i vet; kur organi-zon përgjime të paligjëshme tëkundërshtarëve të saj politikë emadje dhe të autoriteteve ndërko-mbëtare dhe kur bën raprezaljendaj shqiptarëve dhe opozitës.

Qeveritë maqedonase, të çdokrahu politik janë përpjekur t'umohojnë shqiptarëve të drejtat ebarabarta me sllavët. Kjo ka

ndodhur edhe atëhere kur sh-qiptarët i fituan të drejtat e tyrelegjitime me luftë dhe me ndërm-jetësimin e ndërkombëtarëve idetyruan maqedonasit të ulen dhetë nënshkruajnë Marrëveshjen eOhrit që sanksionon të drejta tëbarabarta mes popujve e qyteta-rëve të Maqedonisë. Por edhe pas17 vitesh, këto të drejta, nëpjesën më të madhe nuk janëzbatuar; shqiptarët mbeten të dis-kriminuar në atdheun e tyre.

Pa u zbatuar Marrëveshja eOhrit dhe pa ju dhënë sh-qiptarëve të drejtat që ju takojnënuk mund të ketë paqe e stabi-litet në Maqedoni.

Nuk mbahet shteti e stabili-teti i vendit, duke ngritur përmen-dore e duke pretenduar ta konsi-derosh vehten pasardhës i Ale-ksandrit të Madh, kur dihet sesllavët kanë ardhur në Ballkan

afro 20 shekuj pas sundimit të tij.Por siç duket udhëheqësit maqe-donë po kopjojnë serbët, të cilëtmeqë kanë ngritur kisha e manas-tire në tokën e Dardanisë Ilire equajnë atë "djep i Serbisë".

Udhëheqësit maqedonas du-het ta kuptojnë njëherë e përgjith-monë se pa zbatuar Marrëveshjene Ohrit, pa ju dhënë shqiptarëvetë drejta e barazi të plotë si kombshtetformues, nuk do të ketë paqee stabilitet të shtetin e tyre.

Ne veteranët e LANÇ, përbrezin që përfaqësojmë dhe përmbështetjen në këtë moshë që ikemi dhënë Ushtrisë ÇlirimtareKombëtare në Maqedoni për tëfituar të drejtat nacionale e liritëdemokratike, siç gëzojnë sllavëtmaqedonas, kemi të drejtën t'utërheqim vemëndjen udhëheqësvetë partive politike shqiptare, tëmos luftojnë për interesa të

ngushta partiake e për të zënëdisa karrike në parlament e nëqeverinë maqedonase. Nekërkojmë që ata të luftojnë për atëqë është thelbësore, për liritë etë drejtat nacionale të sh-qiptarëve, për të cilat u derdhgjak, të drejta këto që u sank-sionuan në Marrëveshjen e Ohrit,por që ka mbetur akoma ne letër.

Liderët e partive politike sh-qiptare në Maqedoni nuk duhettë kënaqen vetëm pse në këtështet u valvitka flamuri ynë ko-mbëtar dhe se në shkolla e uni-versitete mësohet edhe në gju-hën shqipe.

Ne u bëjmë thirrje të anash-kalojnë ndasitë partiake të mo-mentit dhe të bashkohen nëqëllimin e vetëm: zbatimin pikëpër pikë të Marrëveshjes së Ohrit,për të garantuar të drejtat e liritëe popullit të tyre.


AKTUALITET

"Të dashur bashkëqytetarë!

Ka nisur tashmë fushatazgjedhore për të votuar drej-tuesit vendorë. Votimi përbënnjë akt sublim, nga aktet mëtë rëndësishme njerëzore tëshprehjes së vullnetit të lirënë një vend demokratik, kurqytetarët shprehin preferencatpër ata prej të cilëve do tëqeverisen në katër vitet eardhshme me bindje dheshpresë se të zgjedhurit prejtyre do mbajnë premtimet dhedo ta bëjnë punën siç duhet.

Ju ftoj me këtë rast, qëkëtij momenti sa të rëndë-sishëm aq edhe delikat, t'ijapim rëndësinë që meriton!Vota është mjeti më i efekt-shëm, instrumenti më i fu-qishëm në dorën e qytetarëvepër ndreqjen e gabimeve,shërimin e plagëve, sigurimine paqes sociale si dhe përmirë-simin e gjithçkaje tjetër që katë bëjë me të tashmen dhe tëardhmen e individit dhe tëvendit në përgjithësi.

Vota, votimi, u kujtonnjerëzve se nuk janë shumëtë ndryshëm, nuk janë shumëlarg nga njëri-tjetri, se fatet eindividëve janë të ndërlidhu-ra, se me vullnet pozitiv të për-bashkët mund të ndreqenshumë gjëra, mund tëpërmirësohet jeta, përditsh-mëria, si dhe mund të gjallëro-het dhe shtohet shpresa.

Duke votuar në mënyrë tëgabuar, ose duke mos votuar,jemi të pambrojtur, të pasigurte të paorientuar. Vetëm dukei dhënë rëndësinë e duhurvotës mund t'i merrni në dorëfatet tuaja.

Demokraci do të thotë tëkesh dhe të respektosh njënumër të drejtash themelore

Organizata e Bashkuar e Vet-eranëve të LANÇ u bën thirrjepartive politike, institucioneveqeveritare dhe kandidatëvekonkurues për kryebashkiakë ekëshilltarë vendorë, të tregojnëmaturi, qetësi e dinjitet në garënpër zgjedhjet vendore të datës 21qershor.

Deklaratë e Presidentit Nishani për zgjedhjet vendore të 21 qershorit 2015

Mos lejoni që dita e zgjedhjevetë bëhet ditë pazari votash!

të individit në marrëdhënieme bashkësinë. Një nga këtotë drejta themelore është edrejta e votës. E drejta e votësqë e arritëm me aq mund esakrifica është një Liri epaçmuar. Lirinë e votës nukmjafton vetëm ta keni. Duhetedhe të dini ta përdorni.

Përdoreni mirë Lirinë e të

votuarit. Nëse lirinë e votës epërdorni si duhet, mund të je-toni të qetë në intervalin mesdy votimeve. Nëse e përdornikeq, shpërdorimin e asaj liriedo ta vuani me pasoja, madjeedhe dramatike. Respektojenidhe votojeni kandidatin që t'jurespektojë ju dhe veten e tij,që brengoset, që sakrifikon,

pse jo, edhe vuan, më tepër përju se për veten.

Mos e shisni votën! Votanuk ka çmim. Shitja e votësështë turpi dhe tmerri më ipapërfytyrueshëm që na njol-los të gjithëve njëlloj. Kandidatiqë jua blen votën, nuk ju res-pekton, vetëm ju gënjen,vetëm ju përbuz, vetëm ju ur-

ren. Fenomeni i shëmtuar dhei padenjë i shitblerjes së votëska ndodhur në disa nga zgjedh-jet e kaluara.

Është e mundur të ankohe-ni për atë që keni zgjedhurnormalisht, por që nuk e kapërligjur atë besim të dhënë.Por të korrektoni sadopakdikë, të cilit votën ia keni shi-tur, është e pamundur.

Vota nuk merret në këm-bim të asnjë favori. Vota vetëmmeritohet. Denoncojini për-pjekjet për blerjen e votës! Mosu bëni viktima të kësaj duku-rie katastrofike, të këtij gabi-mi fatal, pasojat shkatër-rimtare të të cilit vuhen gjatë.

Mbarësia e zgjedhjeve për-cakton gjithçka që ka të bëjëme fatet tuaja në marrëdhënieme shtetin. Mos lejoni, mosrrezikoni, që dita e zgjedhjevetë bëhet ditë pazari votash! Letë jetë dita e votimit siç i kahije një vendi ku demokraciafunksionon: një ditë feste.Zgjidhni kandidatë me vizion,bindje, vendosmëri, energji,pasion, frymëzim, kandidatëqë e kanë dëshmuar se votëntuaj e meritojnë.

U uroj një fushatë të mbarëdhe korrekte të gjithë kandi-datëve në garë dhe stafeve tëtyre zgjedhore!

Ju faleminderit për vëmend-jen tuaj!"

OBVL, thirrje partive politike, institucioneve qeveritare dhe kandidatëve konkurues

Zgjedhjet, partitë politike, institucionet dhekandidatët të tregojnë maturi dhe dinjitetRealizimi i zgjedhjeve vendore të standardeve europiane që të japin shpresë për realiz-

imin e projekteve zhvillimore të bashkive do të jetë një hap i sigurtë për afrimin eShqipërisë drejt Bashkimit Europian, që aq shumë e aspiron populli ynë

Veteranët, si dhe gjithëqytetarët shqiptarë, kërkojnëorganizimin e një fushate elek-torale dinjitoze, të drejtë e tëbarabartë, që të mos lejë hapë-sira për sherre e kontestime,duke i dhënë fund gjuhës e vep-rimeve konfliktuale.

Në stadin aktual kur Sh-qipëria kërkon çeljen e negoci-

atave për anëtarësim në BE, in-stitucionet ndërkombëtare dhevëzhguesit e tyre kërkojnë qëkandidatët të konkurojnë meprograme e alternativa, dukeshpalosur vizionin e tyre për tëardhmen e bashkive kukonkurojnë. Është koha që atat'i lënë mënjanë sharjet e his-toritë e dështimeve të 20 vitevetë shkuara.

OBVL kërkon nga partitë poli-tike, institucionet qeveritaredhe kandidatët konkurues përkryebashkiakë e këshilltarëvendorë të shikojnë përpara,duke konkuruar me programezhvillimore që të konsistojnë nëluftën ndaj papunësisë, varfërisëe korrupsionit.

Qytetarët presin të parashtro-hen rrugëzgjidhjet për këto prob-leme, të lidhura me çdo bashkipër specifikat që ka, nga partitëe kandidatët që konkurojnë.

Po ashtu është e domos-doshme llogaridhënia për ato qëjanë premtuar e premtohen përtë ardhmen; të mos bëhën prem-time të parealizueshme, siçjanë bërë në zgjedhjet e

përgjithshme e ato vendore nëmjaftë raste, duke mashtruarzgjedhësit.

Është e rëndësishme që taninë fushatë të krijohet besimi emirëkuptimi se do të ketë njëharmonizim e mirëkuptim mespushteteve qëndrore e vendore.Qeveria dhe institucionet tjeraqëndrore duhet të jenë nidmuese kooperues me drejtuesit ezgjedhur në bashkitë e vendit.

Duhet krijuar klima e bash-këpunimit për të mbajtur prem-timet e bëra, kur ato janë të ba-zuara e reale, të zbatueshme përzhvillimin e ekonomisë, kul-turës e mirëqënies së popullit.OBVL kërkon që bashkitë të mosshikohen sipas përkatësisë par-tiake të kryebashkiakëve tëardhshëm, disa të nënës e disatë njerkës.

Realizimi i zgjedhjeve ven-

dore të standardeve europianeqë të japin shpresë për realiz-imin e projekteve zhvillimore tëbashkive do të jetë një hap i sig-urtë për afrimin e Shqipërisëdrejt Bashkimit Europian., që aqshumë e aspiron populli ynë.

OBVL shpreh jo vetëmdëshirën por edhe shpresën ekërkesën legjitime, që në radhëtë parë, qeveria të marrë masate duhura në funksion të realiz-imit të zgjedhjeve të lira e të drej-ta, pa vjedhje e blerje votash, siçka ndodhur në zgjedhjet e kalu-ara. Ne që u drejtojmë këtë thir-rje jemi brezi që bëri luftën eçliruam vendin; ne që në luftë ebashkuam popullin e vendintonë me Aleancën Antifashistetë botës shpresojmë te ju brezi idytë e i tretë të na realizoni ën-drrën për ta parë Shqipërinë nëEuropë.


PËRURIMI

Në Prishtinë u përurua më,23 Maj 2015 shtatorja eIsmail Qemalit, e cila uzbulua nga kryeministri iShqipërisë Edi Rama dhekryetari i komunës së Prish-tinës, Shpend Ahmeti

Në ceremoninë e vendosjes së shtatoressë Ismail Qemalit,

pranë godinës së re të qeverisësë Kosovës, të pranishëm nëkëtë ngjarje ishin kryeministrii Shqipërisë, Edi Rama, depute-ti i PS-së, Pandeli Majko, Kry-etarja e Komisionit të Jashtëm,Arta Dade, kryetari i komunëssë Prishtinës, Shpend Ahmeti,si dhe personalitete të ndry-shme nga fusha politike dhekulturore e vendit.

Gjatë kësaj ceremonie, per-formoi kori i filarmonisë së Ko-sovës dhe ansambli "Çipini" iVlorës, i cili këndoi këngë pa-triotike labe.

Duke iu drejtuar të pranish-mëve, kryeministri Edi Ramatha se është shumë i nderuarnë ceremoninë e zbulimit tështatores së Ismail Qemali.

"Sa herë që një shtatore ePlakut të Madh lartësohet paranesh, është pavarësia dhe sov-raniteti i shqiptarëve që rishpal-let", tha ai duke falënderuar

Kryesitë e dy shoqatave ranëdakord që periudhën maj 2015- maj 2016 ta shpallin viti ipersonalitetit të shquar FadilHoxha. Në këtë kuadër do tëorganizohen simpoziume esesione jubilare në Prishtinë,Tiranë e Gjakovë dhe do tëinsistohet në ngritjen dhepërurimin në Gjakovë tëpërmendores të Fadil Hoxhës

Shoqata e veteranëve tëLANÇ të Kosovës dheOBVL e popullit shqiptar

do të organizojnë disa veprimtaripërkujtimore në nderim të FadilHoxhës, si një nga personalitetete shquara të luftës e pasluftës, nëShqipëri, Kosovë dhe ish-Jugosllavi.

Për të kordinuar sa më mirëkëto veprimtari, një përfaqësi eShoqatës të Veteranëve të LANÇtë Kosovës, e kryesuar nga krye-tari, Zija Mulhaxha bashkëbisedoimiqësisht me kreun e OBVL-së,Rrahman Parllaku, gjeneral-le-jtënant (në pension), Hero i Popu-llit dhe Nderi i Kombit.

Në takimin e ngrohtë e miqë-sor që u mbajt në Tiranë, përveç,kryetarëve Parllaku e Mulhaxhaasistuan edhe veprimtarët e e Sho-qatës të Veteranëve të LANÇ tëKosovës: Drita Rexhepaj, Sadri

Fadil Hoxha ka lindur më 15maj1916, në Gjakovë. Ai njohet siaktivist dhe luftëtar në Luftën eDytë Botërore, si gjeneral major nëLANÇ.

Si i ri shkoi në Shqipëri për t´ushkolluar. Gjatë Luftës së DytëBotërore u inkuadrua në LidhjenKomuniste. Në vitin 1941 kthehetnë Kosovë si mësues, për t'u bërëmë vonë një nga nismëtarët eLëvizjes Nacional Çlirimtare. Paskthimit në Kosovë i bashkohet rez-istencës partizane kundër okupi-mit fashist italian dhe më 1943emërohet komandant i aradhes par-tizane "Emin Duraku", që atë kohëoperonte në territorin e Kosovës.

Pas luftës kishte disa funk-sione politike në nivel krahinor dhefederativ. Funksionet më të lartanë nivelin federativ ishin anëtar iKryesisë së Republikës SocialisteFederative Jugosllavisë dhe anëtari Kryesisë së Lidhjes KomunisteveJugosllavisë. Më 11 qershor 1945,me formimin e Kuvendit të Kosovësemërohet kryetar i tij. Këtë funk-sion e mbanë deri më 20 shkurt1953. Po në këtë funksion emëro-het edhe një herë më 11 korrik1967, dhe e mbanë përgjatëdemostratave të njohura të vitit1968-të, ndërsa një vit më vonë1969, i liron funksionin IlazKurteshit.[1]

Pas Demonstratave ́81, atako-

Performoi kori i filarmonisë së Kosovës dhe ansambli "Çipini" i Vlorës, i cili këndoi këngë patriotike labe

Prishtinë, përurohet shtatorja e Ismail Qemalit

prindër kosovarë që në nderimtë Ismail Qemalit vajzave tëveta kosovare ua vunë emrinVlorë.

Ai në vazhdim foli për figurëne Plakut të Pavarësisë dhe përhistorinë e flamurit që u shpal-os në Vlorë në vitin 1912 duke

përkujtuar me këtë rast edhekontributin e Isa Boletinit.

Në fjalën e tij me këtë rast,Rama e ka cilësuar vendosjene shtatores së 'atit të kombit'shqiptar në Prishtinë si një mi-sion që duhej përmbushur dhesi një rishpallje të pavarësisë

dhe sovranitetit të shqiptarëve.Rama ka theksuar edhe një

herë se bashkimi i Shqipërisëdhe Kosovës nuk ka të bëjë mendryshim kufijsh, por ai do tëbëhet i mundur vetëm nën çat-inë e përbashkët të Europës përtë përmbushur amanetin e Is-

mail Qemalit: Shqiptarët tëbashkuar në Europën e bash-kuar.

Nuk kemi ndërmend të sh-kelim fjalën që u kemi dhënëSHBA dhe BE për bashkim,përveçse në BE. Edhe me fqin-jët e tjerë duam të bashkoheminën çatinë e përbashkët të Eu-ropës. Amaneti i Ismail Qemalitishte: shqiptarët të bashkuarnë Europën e bashkuar. Dheaskush nuk mund t'i përpijëshqiptarët", tha Rama.

Kryetari i komunës së Prish-tinës, Ahmeti, tha se "sot për-funduam kapitullin e parë tëkësaj marrëveshje, ndersa derinë fund të vitit do ta dërgojmështatoren e Hasan Prishtinësnë Vlorë".

Në nëntor të vitit 2014, nënjë takim të kryetarit të Komu-nës së Prishtinës, Shpend Ah-meti, me delegacionin e intele-ktualeve nga qyteti i Vlorës, upercaktuan hollësitë e idesëdhe projektit të vendosjes sështatoreve të Ismail Qemalit nëPrishtinë dhe atë të HasanPrishtinës në Vlorë. Vendosja eshtatores simbolizon rolin e Is-mail Qemalit në pavarësinë eshqiptarëve, si dhe në zhvil-limin e kombit shqiptar. Shta-torja e Ismail Qemalit është ve-për e skulptorit Luan Mulliqi.

Jeta

FADIL HOXHA

het nga ana e komunistëve dhefunksionarëve shtetëror të Repub-likës Socialiste të Serbisë të cilëtmë vonë nxisin luftën ballkaniketë viteve ́ 90-të. Nga mesi i viteve´80-ta tërhiqet nga jeta politike dhepublike.

Perpos jetës së tij politike, aiu muar edhe me shkrime mënje-herë pas luftës së II-të Botërore.Botoi ditarin e tijë të njohur, të tit-ulluar "Kur Pranvera vonohet" qëishte një kryevepër në vitët 70-ta,e disa vite më vonë edhe u persh-tat për filmin artistik, po më ketëemër, nga regjisori kosovarëEkrem Kryeziu.

Fadil Hoxha vdiq më 23prill2001 në Prishtinë, në moshën85 vjeçare.

Shoqata e Veteranëve të LANÇ të Kosovës dhe OBVL të popullit shqiptar do të organizojnë disa veprimtari përkujtimore

2016, viti i 100-vjetorit të lindjes të Fadil Hoxhës

Kabashi, Xhevat Koshi, ShefqetVokshi e Skënder Hoxha, si dhenga OBVL: nënkryetari Myfit Gux-holli dhe veprimtarët Sotir Budi-na, Dhimitër Ndrenika, Jorgji Ter-ca e Trifon Llupaj.

Gjatë fjalës së tij, gjeneral Par-llaku vlerësoi figurën e Fadil Hox-hës si një nga udhëheqësit popu-llor, me kontribut të jashtëzakon-shëm gjatë LANÇ dhe në mbrojtjetë çështjes sonë kombëtare.

"Kur flet për meritat e FadilHoxhës, duhet të kesh parasyshmomentin historik, kur ai shpalo-si personalitetin e tij siudhëheqës i luftës. Ishim nënpushtimin fashist, prandaj duhejvendosur që të luftohej fashizmipër t'u çliruar nga zaptuesi, apotë lejohej lidhja e Shqipërisë dhee Kosovës me boshtin fashist, kupo e drejtonin qeveria kuislinge nëShqipëri dhe Xhafer Deva meshokë në Kosovë. Fatmirësishtpopulli ynë në Shqipëri, në Kos-ovë e kudo në trojet etnike zgjo-dhi më të mirën. Ai u bashkua meluftën me Aleancën e madhe an-tifashiste të popujve të kryesuarnga Anglia, Bashkimi Sovjetik eShtetet e Bashkuara të Amerikës.Kjo zgjedhje e drejtë bëri që tëdështojnë planet për coptimin eShqipërise e spastrimin etnik tëKosovës, që donin të realizonin meçdo kusht armiqtë tanë sllavo -

grekë",-u shpreh gjeneral Parllaku.Ai vlerësoi faktin se Fadil Hoxhame shokë kanë edhe meritën emadhe që, brenda Federatës të ishJugosllavisë, luftuan që Kosova tëbëhej pjesë kushtetuese e Feder-atës. "Është e rëndësishme që,megjithëse nuk u njoh si repub-likë, Kosovës ju caktuan kufijtëme të cilat sot njihet ndërkombë-tarisht, u krijuan institucionetlegjislative e administrative të saj,u ngrit në shkallë të lartë arsimie kultura kombëtare, u krijua in-teligjenca e re prej dhjetra mijëravetash, u edukuan brezat e rinjme një ndjenjë të lartë kombëtare,që u shpalos me tërë fuqinë e sajnë luftën çlirimtare të Kosovës",-tha kreu i OBVL-së. Ai sërishshprehu gëzimin dhe kënaqësinëe veçantë që ka ndjerë kur parashumë vitesh takoi sërish Fadilindhe shokët e tjerë në Kosovën elirë. Ishte privilegj i madh për neqë mundëm të përjetojmë të real-izuara aspitatat e dëshirat tona tëpërbashkëta.",-tha gjeneral Parl-laku.

Duke falenderuar drejtuesit eShoqatës të Veteranëve të LANÇtë Kosovës dhe familjarët e Fadil-it, për nismën për ta kujtuar metë gjitha nderimet bashkëluftë-tarin e shokun e tij Fadil Hoxha,kreu i OBVL shprehu edhe një herëbindjen se, këto veprimtari përkuj-timore, janë një obligim ndaj atijburri të shquar, jo vetëm të Kos-ovës, por të të gjithë kombit sh-qiptar.

"Detyra jonë është t'i kujtojmëgjithmonë figurat e shquara të ko-mbit, t'ua bëjmë të ditur brezavetë rinj jetën dhe veprën e tyre, sekeshtu e mbajmë gjallë dhe engremë më lart krenarinë tonë ko-mbëtare",-përfundoi gjeneral Par-llaku.

Në këtë linjë foli edhe kreu i

veteranëve të LANÇ të Kosovës,z.Mulhaxha, dhe në fund kryesitëe dy shoqatave ranë dakord që pe-riudhën maj 2015 - maj 2016 tashpallin viti i personalitetit tëshquar Fadil Hoxha. Në këtëkuadër do të organizohen simpo-ziume e sesione jubilare në Prish-

tinë, Tiranë e Gjakovë dhe do tëinsistohet në ngritjen dhe përu-rimin në Gjakovë të përmendorestë Fadil Hoxhës, si dhe për deko-rimin e tij me dekoratat më të lar-ta të Republikës së Shqipërisë easaj të Kosovës.


DITELINDJA

Më 5 Qershor mbushen 95vjet nga ditëlindja e z. SkënderMalindi, bir i shquar i një famil-jeje me emër të Skraparit.

Shkollën fillore e kreu nëKonviktin Krahinor tëVerzhevës, mësimet e mesmei mori në gjimnazin e Tiranës(1931-1937). Më pas shkoi përstudime në shkollën ushtar-ake të Milanos-Itali. Kur po për-gatitej për të dhënë provimet etë titullohej oficer, në vitin1940 ai nuk pranon të marrëpjesë në një ceremoni të ng-ritjes së flamurit Italian, dukedeklaruar se ky nuk është fla-muri i kombit tim. Ky qe sh-kaku që u përjashtua nga sh-kolla.

Kur u kthye në Atdhe, fshatii Skënderit ishte bërë arenë eluftës mes italianëve egrekëve. Skënderi, duke patururrejtje për okupatorin italian,së bashku me moshatarë të tiji godasin italianët, por ata hak-merren ndaj fshatarëve dukebombarduar fshatin. Me push-timin e fshatit, komandanti -një gjeneral grek, i informuarse Skënderi kish mbaruar stu-dimet ushtarake dhe kishtendjenja patriotike, i thotë: "ti qëveprove sot kundër italianëve,nesër mund të veprosh kundërnesh!", pasi grekët si shovin-istë, kishin qëllime pushtuesendaj vendit tonë, që do t'i shpre-hnin po të fitonin luftën. Pran-daj e arrestojnë Skënderin dhee internojnë në ishullin Meti-lin (Lesho) në afërsi të Turqisë.Me pushtimin gjerman të Gre-qisë, gjithë robërit shqiptarë uliruan, bashkë me ta edheSkënderi. Pasi kthehet në At-dhe, me fillimin e Lëvizjes an-tifashiste merr kontakt meudhëheqësit e luftës si meMestan Ujanikun, GjinMarkun, Kahreman Yllin e tëtjerë, duke u aktivizuar në or-ganizimin e luftës në rrethin eSkraparit.

Në fillim të vitit 1943 ko-manda e Qarkut Berat e cak-ton komandant çete në komu-

95 vjet nga ditëlindja e birit të shquar të një familjeje me emër të Skraparit

Skënder Malindi, intelektuali që diti tëpërballojë me vendosmëri sfidat e jetës

"Skëndër Malindi njihet si Komandant i formacioneve të para partizane në rrethin eSkraparit e Qarkun e Beratit, student i shkëlqyer në Romë e në Akademinë Ushtar-ake "Frunze" në Moskë, ushtaraku i lartë që drejtoi luftimet ne provokacionet e kufijvetë atdheut tonë në gusht 1949, kuadri i lartë i ushtrisë shqiptare që diti të përballojëme vendosmëri sfidat e jetës: në luftë e në punë ka demonstruar cilësitë e larta tëkarakterit të tij si trimërinë, vendosmërinë, përkushtimin dhe zotësinë për t'i çuarderi në fund të suksesit të plotë detyrat e ngarkuara.

nën e Çepanit. Çeta nëndrejtimine tij merr pjesë ak-tive në të gjitha veprimet luft-arake në qarkun e Beratitkundër fashistëve italianë. Më20 shtator 1943 emërohet ko-mandant i batalionit "Rinia"(Margarita Tutulani). Në kryetë këtij batalioni ka marrëpjesë në të gjitha luftimet krye-sore të zhvilluara, si nëTendën e Qypit, Qafën eKiçokut, Bubës, Qafë Shkozë,Paraspuar, luftime të ashprakëto që përballuan Operacion-in armik të Dimrit 1943-1944.Në një luftim në Paraspuar tëBeratit Skënderi plagosetrëndë. I mjekuar në spitaletpartizane nuk gjeti shërim. Mekrijimin e Brigadës së 7-të Sul-muese, ashtu siç ishte i plago-sur caktohet komandant iBatalionit të Parë të kësaj bri-gade, por në gjendjen që ishtenuk mund ta ndiqte e drejton-te batalionin. Në shtoar 1944dërgohet për mjekim në Itali nëspitalet aleate. Aty u nënshtro-het dy operacioneve që i shpë-tuan krahun, por mbeti invalidi Luftës. Plagosja ia ndërpreukarierën ushtarake në Luftë,por Skënderi me aftësitë e tijai arriti shokët. Ai u dërgua me

grupin e parë të komandantëvetë brigadave e divizioneve përstudime në Akademinë frunze,ish Bashkimi Sovjetik. Aty udallua duke i mbaruar studimetme rezultate të shkëlqyera.

Me kthimin në atdhe Skën-deri emërohet në DrejtorinëOperative të Shtabit tëPërgjithshëm dhe merr pjesënë grupin operativ që drejtoiluftimet kundër provokacion-eve greke në gusht 1949.

SKËNDERI KA SHËRBYERNË DETYRA TË LARTA NË

USHTRI

Skënderi ka shërbyer nëdetyra të larta në ushtri: ko-mandant i Shkollës së Bash-kuar të Oficerëve, komandantbrigade në Shkodër e koman-dant divizioni në Korçë. Mëpastaj zëvendësdrejtor i Për-gatitjes Luftarake të ushtrisë.Ai drejtoi edhe stërvitjen usht-arake para marshallit Zhukov.

Ka shërbyer shef shtabi i dykomandave më të mëdha tëushtrisë, atë të forcave ushtar-ako-detare dhe të Mbrojtjeskundërajrore të shtetit.

….Ishte mbledhja famëkeqee Dhjetorit 1974 e KQ të PPSH

që goditi kolonelin SkënderMalindi. Kjo goditje do t'i ndrys-honte rrjedhën e jetës, dukemos iu dhënë grada "gjeneral"që i takonte qysh kur ishte ko-mandant divizioni në Korçë.

Me ndryshimin e sistemeveSkënderi përshëndeti këto pro-cese dhe mbështeti plotësishtdemokracinë. Është nismëtari formimit të OBVL. Qysh nëfillim duke qenë nënkryetar isaj ka dhënë një kontribut tëmadh në organizimin, zbatimine programit dhe statutit të saj,në edukimin patriotik të rin-isë dhe popullit. Njëkohësishtai ka dhënë një kontribut tëçmuar në lidhjen dhe bash-këpunimin me organizatat eveteranëve të LANÇ të Kosovës,Maqedonisë, Kroacisë etj.

Ai gëzon respektin e meri-tuar të ushtarakëve e të sho-qërisë. Është "Qytetar Nderi" iSkraparit.

Skënderi nuk mund të ish-te ndryshe, se nuk mund të ish-te ndryshe një djalosh i përzhi-tur nga tymi i barutit qyshkërthi dhe i plagosur disa herënë disa beteja partizane, si ko-mandant i çetës së Çepanit dhemë pas i batalionit të rinisëpartizane "Margarita Tutulani",siç mund të ishte një oficernapoleonian i shkollave perën-dimore, si ajo e Torinos në Ita-li, i kampeve të përqëndrimitfashist në Greqi, i betejave par-tizane, që i ra rasti të tregonteedhe një herë aftësitë e rrallanë krijimin dhe drejtimin eushtrisë shqiptare në vitet epara pas Luftës, që të ngjitej nëmajat e saj dhe të bënte emërtë madh e të shquar, por njëditë, pa pritur e gjeti veten nëhumnerat e një honi shekspir-ian, të zhveshur, të shkatërru-ar, të përndjekur, të përbaltur,por të paepur.

...NJË SIPAR TJETËR IDRAMËS SË SKËNDER

MALINDIT

Ishin vitet 1974-75 kur ush-tria shqiptare u baltos dhekrerët e saj u pushkatuan, uburgosën, u syrgjynosën apoedhe u injoruan në formën mëtë keqe, pa patur asnjë faj.

Këtu hapet një sipar tjetër idramës së Skënder Malindit,fillon një kapitull tjetër i his-torisë së jetës së tij, një his-tori më e dhimbshme se ajo epara, së cilës i dihej armiku,por kësaj të dytës, absurdit, nuki dihej armiku, se "armik" ishe

vetë ti që kishe derdhur gjakme okë.

Ai duroi me stoicizëm bur-gosjen e djalit, Ilirit; duroi in-ternimin nga pallatet e Bllokutnë periferi të Tiranës, ku hafi-jet e kishin më të lehtë për tasurvejuar e për të trilluar his-tori të paqena, për ta provokuardhe burgosur; duroi braktisjentotale të miqve dhe të shokëve;duroi si një spartan i lashtëgjithçka të keqe që të bënte airegjim për të të ulur hundëndhe për të gjunjëzuar.

E bëri këtë se kishte marrforcë e zjarr nga lufta, se ai qëdinte të bënte betejën e Tendëssë Qypit, të Paraspuarit, të Ku-qarit dhe më pas të Vidohovës,dinte të bënte edhe tjetrën: tëheshtëte e të priste me durimditët e reja të demokracisë, pastë cilave ai shpalosi edhe njëherë veten me të gjithëmadhështinë e tij, duke upërmbajtur, duke vënë nëdukje vlerat e luftës dhe tëgjakut të dëshmorëve, dukedhënë një kontribut modest nëkonferenca të ndryshmendërkombëtare në njohjen esakrificave të popullit tonë ndajrrebesheve të shumtë his-torike.

Skënderi i sotëm, 95-vjeçar,është po ai Skënder i dikur-shëm, që si Nususit mitologjik,këmishën mund t'ia heqëshnga trupi vetëm me copa mishi.Është pikërisht kjo vlerë e tij,që të vetmen herë në jetë e kabërë atë të lotojë, kur Komitetii Veteranëve të Luftës së Sk-raparit, një strukturë ekundërt dhe oponente me atëku aderonte Skenderi, Organi-zatën e Bashkuar të Veter-anëve të Luftës, propozoi dhe idha titullin "Qytetar Nderi" iÇorovodës, një shembull unikalqë politika jonë nuk e ka bërëas edhe me një rast të vetëm.

Me rastin e 95-vjetorit tëditëlindjes, OBVL i ka propo-zuar Presidentit të Republikës,z.Bujar Nishani, si dhe Minis-tres së Mbrojtjes, Znj.Mimi Kod-heli, që z.Skënder Malindi tëdekorohet me dekoratën elartë"Nderi i Kombit", si "Drej-tues i Shquar i Luftës Antifash-iste Nacionalçlirimtare dheForcave të Armatosura, simboli qëndresës dhe pathyesh-mërisë ndaj diktaturës, vep-rimtar i rrallë në mbështetje tëdemokracisë dhe shtetit ligjordhe për vlera të larta patriotikee atdhetare" .


DITELINDJA

Në mbyllje të javës së parëtë qershorit, nënkryetari iOBVL-së, Myfit Guxholli feston85-vjetorin e ditëlindjes.

Ing.Myfit Guxholli (kolonelnë pension) shquhet për kar-akterin e tij burrëror, poten-cialin intelektual dhe vlerat elarta morale. Në çdo momenttë jetës së tij e ka karakteri-zuar thjeshtësia dhe korrekte-sa në marrëdhënjet me sho-qërinë, kolegët, eprorët efamiljarët. Si i tillë gëzon res-pekt dhe reputacion të padis-kutueshëm në rrethet sho-qërore e qarqet intelektuale tëvendit.

Ka lindur në Pogradec më 7qershor 1930. Shkollën filloree kreu në vendlindje dhe mëpas studjoi për dy vjet në Lice-un e Korçës.

Myfiti rrjedh nga një famil-je e pasur atdhetare dhe patri-otike. Gjatë okupimit nazi-fashist të vendit familja e tij upërfshi e tëra në luftën kundër

N ë mbyllje të mandatit 4-vjeçar, këshilli i Komunës sëBytyçit në rrethin e Tropojës

i dha z.Isuf Adem Imeraj titullin"Qytetar Nderi". Në ceremoninë festiveqë kjo komunë organizoi më 17 Maj nëlokalin "Sylbica" të qytetit Bajram Cur-ri, merrnin pjesë drejtues të komunës,këshilltarë vendorë e personalitete tëarsimit, kulturës e artit të Malësisësë Gjakovës.

Kryetari i Komunës, z.Feriz Hoxha,në fjalën e tij përshëndetëse, ndër tëtjera evidenoi kontributin e z.Isuf Im-eraj si inetelektual që me veprim-tarinë e tij ka nderuar jo vetëm Famil-jen por gjithë krahinën e Bytyçit. Ai

Nënkryetari i OBVL-së gëzon respekt dhe reputacion të padiskutueshëm në rrethet shoqërore e qarqet intelektuale të vendit

GËZUAR 85-VJETORIN EDITËLINDJES, MYFIT GUXHOLLI!

"Ing.Myfit Guxholli (kolonel në pension) shquhet përkarakterin e tij burrëror, potencialin intelektual dhevlerat e larta morale. Në çdo moment të jetës së tij e kakarakterizuar thjeshtësia dhe korrektesa në mar-rëdhënjet me shoqërinë, kolegët, eprorët e familjarët

okupatorit, madje babai i tij uburgos për aktivitet antifash-ist.

Në Luftën Antifashiste ,qysh në fillimet e saj u përfshie gjithë familja Guxholli, ndër-sa me armë në dorë luftuan tredjemtë e kësaj familje.

Myfiti, megjithëse nëmoshe fare i ri, që në shkurt1944 u rreshtua në radhët eushtrisë partizane në Brigadëne IV-të Sulmuese, si kuadër ikësaj brigade.

Mbas çlirimit të vendit ngapushtuesi nazifashist, mehapjen e Shkollës "Skënder-bej" mbaron me rezultate tëmira dy vite mësimore tëkësaj shkolle dhe më pasmbaroi Shkollën e Lartë tëTopografisë Ushtarake në Len-ingrad (ish Bashkimi Sovjek-tik". Pas diplomimit u emëruanë Degën e Topografisë nëShtabin e Përgjithshëm tëUshtrisë. Krahas detyrës së tijfunksionale ai vazhdoi stu-

dimet dhe në Fakultetin e In-xhinierisë të Universitetit tëTiranës, në mbarim të tëcilave u titullua "Inxhnier to-pograf". Ai ka kryer detyra tërëndësishme në Ushtri. Pasi ugradua N/toger u emërua kry-etopograf, më vonë shef seksio-ni dhe N/kryetar Dege të To-pografisë pranë Shtabit tëPërgjithshëm të Ushtrisë Sh-qiptare.

Gjatë viteve 1952-1961 kamarrë pjesë në organizimin,projektimin dhe zbatimin nëterren të të gjitha punimevetopogjeodezike për sigurimintopografik të Ushtrisë në tëgjithë teritorin e Shqipërisë.Është bashkëautor, së bashkume specialistët e huaj në pro-jektimin e zbatimin në prak-tikë në terren të triangula-cionit shtetëror (arshiva IGU/

1954). Nga viti 1961 deri në1985 shërbeu në Shkollën eBashkuar të Oficerëve (sotAkademia "Skënderbej") sipedagog, shef cikli dhe shef ikatedrës së topografisë, megradë major. Gjatë kohës sëmësimdhënjes dhe drejtimittë katedrës në Shkollën eLartë të Bashkuar të OficerëveIng.Myfit Guxholli ka një ak-tivitet të pasur shkencor e ped-agogjik.

Ing.Myfit Guxholli ështëautor i dhjetra artikujve sh-kencorë, ndërkohë që ka për-gatitur Rregullore të ndryshmedhe ka mbajtur referate ekumtesa cilësore në disa sim-poziume e konferenca shken-core.

Me ndryshimin e sistemitkomunist, Myfiti familjarishtpërfshihet në procesetdemokratike duke dhënë njëkontribut të shquar në fitorene demokracisë. Ai ka qenë njënga organizatëorët e krijimittë Organizatës të Bashkuar tëVeteranëve të Luftës (OBVL)dhe për kontributin e tij ështëzgjedhur zv/kryetar i kësaj or-ganizate ku vazhdon të punojëme përkushtim për edukiminpatriotik të brezave.

Nderohet oficeri i aviacionit që ka kryer detyra e funksione të rëndësishme ushtarake dhe në OBVL

ISUF ADEM IMERAJ, "Qytetar Nderi" i Bytyçit

foli gjithashtu për publicistikën e IsufImerajt, duke veçuar librin "Bytyçi i fis-nikërisëtropojane", një vlerë e shtuarnë historiografinë shqiptare, ku përsh-kruhen me objektivitet ngjarje e figu-ra patriotike të krahinës.

Për vlerat intelektuale dhe krijuesetë këtij veterani shembullor, foli edhekryetari i Këshillit të Komunës,z.Shkëlzen Rexha. Ai bëri të ditur ven-dimin Nr.10.datë 20.04.2015 të Këshil-lit të Komunës për t'i dhënë z.Isuf Im-eraj titullin "Qytetar Nderi", memotivacionin:"Si veteran i Luftës Ko-mbëtare Çlirimtare, për vlerat emëdhaja në mbrojtje të hapësirësajrore të RSH dhe si veprimtar i shquar

shoqëror".Isuf Adem Imeraj është pjesë e

qënësishme e jetës dhe veprimtarisëaktive të OBVL-së, edhe si anëtar iKryesisë së saj. Ai ka lindur në Pac tëTropojës në vitin 1930 në një familjeme tradita atdhetare. Familja e tij kaqenë Bazë e LANÇ. Katër pjesëtarë tëkësaj famile që morën pjesë me armënë dorë në luftën kundër pushtuesitnazifashist të vendit, pas çlirimit janëshpallur veteranë të kësaj lufte.

Vetë Isufi, fillimisht ka punuar nëterren dhe në vitin 1947 është emëru-ar nëpunës në organet e pushtetit tërrethit.

Në vitet 1953-1955 kreu studimet

në ish Bashkimin Sovjetik për avia-cionin me rezultate të shkëlqyera. Sioficer aviacioni, për më se 38 vjet kakryer detyra e funksione të rëndë-sishme ushtarake, komnaduese edrejtuese në disa reprate e njësi tëUshtrisë, deri dhe në Ministrinë eMbrojtjes.

Njihet gjithashtu edhe si publicist imirëfilltë, qoftë si drejtues i gazetës"Rojet e Ajrit", edhe për kontributin nëgazetën "Veterani".

Në vitin 1990 doli në pension dhemë pas përkrahu fuqimisht procesetdemokratizuese të vendit. Më 1995 aibëhet iniciues i krijimit dhe drejtimittë degës së OBVL në qytetin e Lezhës.

Që nga viti 1997, kur vjen familjar-isht në Tiranë, Isuf Imeraj angazho-het maksimalisht në OBVL, duke kry-er me përkushtim qytetar detyrat engarkuara. Po ashti ai ka dhënë njëkontribut të shquar edhe në Shoqatënatdhetare "Bytyçi".

Isuf Adem Imeraj është autor i dymonografive dinjitoze "Bytyçi i fisni-kërisë tropojane" dhe "Vatra familjaree Zeqir Muzli Imeraj".

Për meritat në LANÇ dhe në Ush-trinë Shqiptare është dekoruar me disaUrdhëra e Medalje të ndryshme.

Këto merita u evidentuan edhe gjatëdrekës që u shtrua për nder të tij, kumerrnin pjesë: Z.Nuredin Ahmetaj, ishkryetar i Bashkisë Bajram Curr,mjeku Enver Uka, Ram Osman Vatoci,Tahir Hajredinaj etj. Pjesëmarrësit eshumtë këtu ndoqën me interes për-shëndetjen e vajzës së Isufit, më-sueses fisnike Violeta Dervishi. Aktiv-iteti qe mjaftë i larmishëm edhe meinterpretimine këngëve e valleve kar-akteristike të krahinës.


PËRVJETORI

Lidhja e Prizrenit ishtelëvizja e parë e shqiptare emadhe e organizuar nëmënyrë administrative,politike dhe ushtarake qëprej kohës së Skënderbeut.Tëdetyruar nga rrethanatspecifike të vitit 1878,shqiptarët thirrën një Kuv-end Mbarëkombëtar, i cilisynonte bashkimin e Sh-qipërisë. Pas firmosjes sëMarrëveshjes të Shën Stefan-it mes Rusisë dhe Turqisë, kuShqipërisë nuk iu njoh asnjëe drejtë territoriale, dhe nëpritje të kongresit të Berlinit,i cili me shumë mundësi do t'ihiqte hartës shqiptarekrahina të shumta, atd-hetarët shqiptarë ideuankëtë mbledhje, ku do tëshpallnin ndarjen përfun-dimtare nga sundimi osman.

Më 10 qershor 1878 nëPrizren të Kosovës, Kuvendihapi dyert për të pritur dele-gatët, të cilët do të vinin nga tëkatërt Vilajetet e Shqipërisë:Shkodrës, Manastirit, Janinësdhe Kosovës. Edhe pse fraksionetë ndryshme penguan organiz-imin e kësaj mbledhjeje dhe njëpjesë e mirë e të ftuarve arritënme vonesë Kuvendi i nisipunimet. Dy ishin rrymat krye-sore që u debatuan: atdhetarëttë cilët mbrojtën idenë e njëbashkimi kombëtar dhe territo-rial, dhe fraksionet osmane tëcilët ushtronin presionin qëedhe nëse Shqipëria do të funk-siononte veç administrativisht,sërish të varej nga Porta e Lartë.Kuvendi, i cili themeloi lidhjene parë mbarëshqiptare zgjati 5ditë dhe numri i delegatëve sh-koi në 110.

Një nga fjalimet që u mbajtmend aty ishte ai i AbdylFrashërit: "Qëllimi i Kuvenditështë që t'ua presim hovinarmiqve të pashpirt, dukelidhur besën shqiptare dheduke u betuar që t'i mbrojmë megjak trojet që na kanë lënë gjy-shërit dhe stërgjyshërit tanë".Dy aktet e para që mori Lidhjae Prizrenit ishin një peticionnisur Kongresit të Berlinit dhenjë tjetër perandorisë osmane.Aty i bënin të qartë se Shqipërianuk mund të jepte asnjë pëllëm-bë tokë nga viset e saj,të sho-qëruara më dhjetëra firma ngaatdhetarët pjesëmarrës.

RËNDËSIA HISTORIKE ELIDHJES SHQIPTARE TË

PRIZRENITLëvizja kombëtare, të cilën

e udhëhoqi Lidhja Shqiptare ePrizrenit, lindi nga vrulli atd-hetar i shtresave më të ndry-shme të popullsisë së Sh-qipërisë dhe u zhvillua në tru-allin historik të përgatitur gjatëdhjetëvjeçarëve të mëparshëmnga lëvizja e Rilindjes Ko-mbëtare Shqiptare.Ajo shënoinjë hap të madh cilësor ngapikëpamja e platformësideologjike, e kërkesave poli-tike dhe e frontit luftarak, nëkrahasim me lëvizjen çlir-imtare të dhjetëvjeçarëve tëkaluar. Lidhja e Prizrenit ishtee para lëvizje çlirimtare me kar-akter kombëtar, në të cilën

Lëvizja e parë e shqiptare e madhe e organizuar në mënyrë administrative, politike dhe ushtarake që prej kohës së Skënderbeut

Historia e Lidhjes së Prizrenit

morën pjesë të gjitha krahinate Shqipërisë dhe në të cilën ukombinuan të gjitha format eluftës çlirimtare, që nga kuven-det popullore deri te parashtre-sat politike, që nga misionet dip-lomatike deri te kryengritjet earmatosura. Ajo ishte e paralëvizje masive, e cila synoi tëpërmbushte programin madhortë Rilindjes Kombëtare Sh-qiptare në kushtet e Krizës Lin-dore të viteve 70 të shek. XIX -njohjen e kombit shqiptar si njëbashkësi të pandarë, mbrojtjene tërësisë territoriale të atdheutdhe formimin e një shteti sh-qiptar autonom e demokratik.

Lidhja Shqiptare e Prizrenitshënonte, si organizatë, një haptë madh cilësor nga pikëpamjae funksioneve politike, e shtr-irjes territoriale dhe e mjetevetë luftës në krahasim me be-sëlidhjet e mëparshme.Ajo ish-te e para organizatë kombëtareqë krijoi degë të saj në të gjithakrahinat shqiptare dhe e paraorganizatë atdhetare që përdoripër interesat e lartë të atdheutkrahas pushkës edhe penën.Për më tepër, Lidhja Shqiptaree Prizrenit ishte e para organi-zatë, e cila jo vetëm u vesh qyshnë fillim me funksione push-tetore, por arriti në fund të fi-tonte atributet e një qeverie tëpërkohshme shqiptare, pothua-jse krejtësisht të pavarur ngaautoriteti i Perandorisë Os-mane.

Lidhja Shqiptare e Prizrenitpër herë të parë sfidoi prepo-tencën e Fuqive të Mëdha, agre-sivitetin e monarkive fqinje dhearrogancën e Portës së Lartë.Nën udhëheqjen e atdhetarëvemë të përparuar ajo mundi t'inënshtronte armiqtë ebrendshëm, t'i izolonte bash-kudhëtarët e përkohshëm dhetë merrte karakterin e një fron-ti të gjerë, duke e udhëhequrLëvizjen Kombëtare Shqiptarenë mënyrë të shkallëzuar, porgjithnjë në ngritje, derisa arritinë veprën e saj më kulmore, nëformimin e qeverisë sëpërkohshme shqiptare.

Lidhja e Prizrenit u shtyp pasierdhi deri në pragun esendërtimit të programit të Ril-indjes Kombëtare

Shqiptare.Materialisht ajo ushtyp nga dhuna ushtarake dhenga terrori policor i PerandorisëOsmane.Në të vërtetë ajo umbyt edhe nga konspiracionindërkombëtar që organizuankundër saj Fuqitë e Mëdha.Poredhe pse u shtyp, ajo pati njëvarg arritjesh me rëndësi tëmadhe historike.

Gjatë viteve 1878-1881 ubënë hapa më të mëdhenj sesagjatë dhjetëvjeçarëve të kaluarnë procesin e bashkimit të sh-qiptarëve, pavarësisht nga dal-limet fetare, përkatësia sho-qërore, shpërndarja krahinoredhe pikëpamjet politike, në njëbashkësi të vetme kombëtare,e cila, për më tepër, u sanksion-ua edhe në llogoret e luftës sëudhëhequr prej saj për të mbroj-tur tërësinë tokësore të atdheutdhe për të formuar shtetin ko-mbëtar shqiptar.

Me qëndresën e armatosurqë zhvilloi për mbrojtjen ePlavës, të Gucisë, të Hotit, tëGrudës, të Kelmendit e të Ul-qinit, Lidhja Shqiptare e Prizren-it tregoi se trojet shqiptare nukmund të trajtoheshin si plaçkëtregu për të kënaqur interesate Fuqive të Mëdha ose lakmitëpushtuese të monarkive fqinje.Madje, në saje të kësaj qëndreseajo i detyroi Fuqitë e Mëdha jovetëm të rishikonin tri herë meradhë vendimet e tyre në lidhjeme përfitimet e Malit të Zi në

dëm të trojeve shqiptare, poredhe të hiqnin dorë përfundi-misht nga lëshimi i Çamërisëshqiptare në dobi të MbretërisëGreke.

Me karakterin kombëtar qëpërshkoi veprimtarinë e sajtrevjeçare, Lidhja Shqiptare ePrizrenit e përmbysi tezën qëmbronin Fuqitë e Mëdha dheshtetet fqinje ballkanike, sipassë cilës mohohej ekzistenca ekombit shqiptar; ajo vërtetoi nëshkallë ndërkombëtare se pop-ulli shqiptar ishte një komb iformuar, liridashës, atdhetar,me aspiratat e veta dhe i ven-dosur për të krijuar shtetin e vetkombëtar. Edhe pse shqiptarëtnuk i fituan gjatë Krizës Lindoretë drejtat e tyre kombëtare, nësaje të Lidhjes Shqiptare tëPrizrenit çështja shqiptare hyritanimë në veprimtarinë diplo-matike ndërkombëtare si njënga problemet e mprehta qëkërkonte zgjidhje në çdo rreg-ullim të ardhshëm të EvropësJuglindore.

Me veprimtarinë pushtetore,që zhvilloi sidomos gjatë mua-jve të fundit të jetës së saj, Lidh-ja Shqiptare e Prizrenit hodhigjithashtu poshtë tezën tjetër tëpropaganduar aq shumë ngaarmiqtë e Shqipërisë mbipaaftësinë e shqiptarëve përvetëqeverisje dhe provoi në tru-allin konkret se ata tashmë ish-in të përgatitur politikisht për

të pasur shtetin e tyre ko-mbëtar.

Lidhja Shqiptare e Prizreniti dha një shtytje të paparë deriatëherë edhe lëvizjes kulturoreshqiptare; përparimet e arritu-ra brenda tre vjetëve të jetës sësaj në fushën e mendimit sho-qëror, të letërsisë publicistikedhe të krijimtarisë letrare ish-in më të mëdha, sesa hapat ekryer gjatë dhjetëvjeçarëve tëmëparshëm.

Lidhja e Prizrenit krijoi mënë fund një pikë të shëndoshëreferimi si me programin e sajpolitik, ashtu edhe me formëne saj organizative për lëvizjet emëvonshme çlirimtare të sh-qiptarëve deri në fitoren e pa-varësisë kombëtare, në nëntortë vitit 1912.

Nga ana tjetër, Lidhja ePrizrenit u dha shqiptarëveedhe një varg mësimesh tërëndësishme.Sukseset e sajtreguan se autonomia e Sh-qipërisë ishte një synim i real-izueshëm, por shtypja e saj tre-goi se fitorja përfundimtare eautonomisë kalonte nëpër rrugëtë vështira dhe se duheshinpërpjekje të tjera vigane për ar-ritjen e saj.Historia e Lidhjestregoi se pengesa kryesore përkrijimin e shtetit kombëtar sh-qiptar nuk vinte vetëm nga Pe-randoria Osmane, por edhe ngafaktori ndërkombëtar. Sh-qiptarët u bindën se luftën çlir-imtare duhej ta zhvillonin dukeu mbështetur në radhë të parënë forcat e tyre njerëzore e ma-teriale dhe se duhej të punoninnjëkohësisht për të siguruarpërkrahjen e Fuqive të Mëdha,sidomos të atyre që kishin fil-luar të anonin nga zgjidhja edrejtë e çështjes kombëtare sh-qiptare. Lidhja provoi gjithash-tu se brenda vendit Lëvizja Ko-mbëtare Shqiptare mbështetjenpolitike, morale, materiale eluftarake duhej ta kërkonte teshtresat e gjera të popullit dhete bashkimi i të gjitha forcaveshoqërore e politike të kombitshqiptar, pa dallim feje, krahinee përkatësie shoqërore. Veprim-taria e Lidhjes Shqiptare tëPrizrenit tregoi, më në fund,rëndësinë e madhe që kishtepër betejat e ardhshme çlir-imtare edukimi i popullit sh-qiptar me ndërgjegjen ko-mbëtare nëpërmjet shkollësshqipe, të letërsisë shqiptaredhe të publicistikës patriotike.


INTERVISTA

Nga KUJTIM BORIÇI

Përkujtimi i 5 dhe 9 Majit,Ditës së Dëshmorëve të Sh-qipërisë dhe ditës së fitores sëLuftës së Dytë Botërore, nga zyr-tarët shqiptar ishin një fasadë,pasi në fakt, prej kohësh dësh-morët dhe luftëtarët që dhanëjetën për liri, janë lënë në har-resë të plotë. Monumentet his-torike, varret e të vrarëve, lapi-darët e përmendoret, simbolet ekësaj lufte të shenjtë, janë sh-katërruar, ndërkohë, nuk po kuj-tohet kush që të financoj për tëçuar në vend dinjitetin enëpërkëmbur të të vrarëve. Përmë tepër, kur ende persona apogrupime, për interesa vetjake qëvazhdojnë të hedhin baltë mbikëtë luftë vazhdojnë revanshin etyre përballë një paaftësi e hesh-tje të historianëve, faktorëve tëtjerë të komunitetit, tregon se jovetëm strukturat e shteti sh-qiptarë nuk janë në 'binarët' eduhur, por dhe ndërgjegjja ko-mbëtare nuk po orientohet drejt.Lufta Nacionalçlirimtare nuk kaqenë ashtu siç shkruan UranButka, as plotësisht siç shkru-an Paskal Milo, ndonëse ky i dytiështë më afër të vërtetës. LuftaNacionalçlirimtare e popullit sh-qiptar, pjesëtar i së cilës unëkam qenë, mbetet një luftë edrejtë heroike, ku Shqipëria ish-te pjesë e koalicionit Antifashist,duke u renditur nga numri i pop-ullsisë ndër vendet e para qëdhanë për këtë luftë, ku së fun-di, ishte e mbetet në kampin efitimtarëve! Kështu pohoi mes tëtjerave në intervistën e dhënë për'Telegraf' Gjeneral Rrahman Par-llaku, 'Hero i Popullit' e 'Nderi iKombit', i cili ndonëse po mbush100 vite jetë, është me fizik ememorie të rrallë, histori dhepasuri shekullore. Por ndryshenga herët e tjera, gjeneral Parl-laku, në këtë intervistë, si intele-ktual, flet dhe për situatën aktu-ale në Shqipëri, politikën dhepolitikanët që janë mëkatarët ekëtij tranzicioni të gjatë, për ek-sodin e javëve të fundit, përzgjedhjet e afërta vendore, përdekriminalizimin, për situatënnë Rajon e më gjerë, për faktorinshqiptar brenda e jashtë kufijvesi dhe për probleme të tjera...

Përshëndetje zoti gjener-al! Së pari ju falënderojmë qëpranuat të flisni për dy datate rëndësishme që lidhen mepërkujtimin e Luftës së DytëBotërore, 5 dhe 9 Majin, pordhe për probleme të situatësnë vend e Rajon, përfshi dhepër situatën politike?

-Ju lutem. Por dua të themqë në fillim se për Luftën An-tifashiste Nacionalçlirimtare,posaçërisht për këto dy data,unë e kam për detyrë po dhekënaqësi që të flas, pasi kamqenë luftëtar me armë në dorëqë në nisje të saj, kam drejtu-ar njësi partizane në luftë,brenda e jashtë vendit, kamqenë drejtues deri në zëv-endësministër i ushtrisë përshumë kohë e se kjo luftë, praLufta Antifashiste Nacionalç-

Ndryshe nga herët e tjera, gjeneral Parllaku, në këtë intervistë, si intelektual, flet dhe për situatën aktuale në Shqipëri

RRAHMAN PARLLAKU: LuftaNacionalçlirimtare është e shenjtë

lirimtare, ka qenë e mbetet eshenjtë. Për më tepër, kur sot,klane apo dhe individë që nuki lidh gjë me këtë luftë, po he-dhin baltë mbi 'të... Ndërsa përproblemet e tjera, do të themmendimin tim si intelektual,shqetësimin tim për situatën,politikën, etj, ndonëse nukjam i angazhuar dhe nuk jammarr me politikë pas daljesnga burgu e në vazhdim nëtranzicionin e gjatë në të cilinpo vazhdon të lëngoj fatkeqë-sisht vendi ynë...

Pra, e nisim me dy datatpërkujtimore, 5 Majin, ditëne vrasjes së Qemal Stafës, qëështë dhe Dita e Dëshmorëvedhe me 9 Majin, ku 70 vitemë parë, përkatësisht më 9maj 1945, u arrit fitorja mbifashizmin... Si i përjetonikëto dy data dhe si do tëpërkujtohen ato në Shqipëri?

-Së pari, si ish-partizan, iprita me sadifaksion e krenari,jo vetëm personale por dhe ko-mbëtare. Pasi Lufta Antifash-iste Nacionalçlirimtare, ishtenjë luftë e drejtë, e vendi ynë,nisur nga numri i popullsisë,është ndër vendet e para tëKampit Antifashist që luftoikundër nazifashizmit. Kështu,pra, siç ndjehen e duhet tëndjehen të gjithë shqiptarët.Janë shumë gjëra që nuk du-hen harruar nga kjo luftë, eveçanërisht sot nga brezat...

Mund të na përmendni sh-kurt pak nga këto?

-Posi. E para, të mos harro-het kurrë se Shqipëria, ështëvendi i vetëm evropian që uçlirua vetë nga nazifashizmi.Në tokën tonë, nuk erdhi asn-jë ushtar aleat që të ndihmon-te në çlirimin e vendit.Përkundrazi. Njësitë tona par-tizane, kanë luftuar dhe përçlirimin e Kosovës, Sanxhakut,Malit të Zi e Bosnjës. Është njërast i rrallë, i veçantë e vlerë-sues, që pati sigurisht edhekosto... Por ishte kosto e lirisë...Ishte luftë e egër... I kam për-jetuar vetë ato beteja dheluftëra të ashpra, kam humburshokë në ato përpjekje, jemiplagosur e gjymtuar...

Ju keni qenë drejtues ilartë i formacioneve që luftu-an për çlirimin e trojeve jas-htë Shqipërisë, ditka mëkonkretisht?

-Thash se forcat tona dhanënjë kontribut të madh për çlir-imin e Kosovës dhe të popujvetë tjerë. Kanë qenë dy Divizioneqë kanë luftuar atje, i V-ti dhe

i VI-ti. Unë isha Komandanti iDivizionit të V-të dhe drejtoja5214 vetë... Më pas, ky numëru shtua dhe mbi 1000 të tjerëkosovarë... Një nga betejat erëndësishme kundër pushtues-it ishte ajo që bëmë në Junik,ku na u vranë 32 partizanë dheu plagosën 42 të tjerë. Mes tëplagosurve isha dhe unë. Luftajashtë kufijve, në Sanxhak,Bosnje e Mal të Zi, vazhdoi derinë mesin e muajit mars 1945.U pohoj se repartet tona lufto-nin kryesisht në pengimin eautokolonave gjermane që nx-itonin tu shkonin në ndihmënë frontin e luftës në veri tëEuropës, duke ndikuar kështudukshëm dhe forcat aleate tëpërparonin me sukses kundërpushtuesve. Ndaj aleatët ekanë vlerësuar dhe e kanëtymuar luftën tonë atëherë dhesot, luftën e partizanëve, jo tëkolaboracionistëve... Lufta jonëishte e shenjtë dhe heroike, enuk mund ta nëpërkëmbëaskush, të hedhë baltë mbi'të...

Më konkretisht në këtëaspekt?

-Nuk bëhet historia e luftës,nuk është lufta Nacionalçlir-imtare ashtu siç shkruanUran Butka... As plotësishtashtu siç shkruan Paskal Milopolitikan, ndonëse ky ështëshumë më afër të vërtetës. Pounë, veteranët e luftës, jemitë pakënaqur nga pushteti, qënga vlerësimi praktik i kësajlufte, dëshmorëve e heronjvetë saj, deri tek veteranët enderuar... Këtë tranzicion tëtej zgjatur, kjo luftë o ështëgoditur padrejtësisht dhe nga

struktura shtetërore, ose ësh-të 'harruar', duke u kujtuar përndonjë ceremoni, sa për fasa-dë... Kështu po ndodh dhe me5 majin e 9 majin që erdhi....Harresë, nënvleftësim.... Kemikëmbëngulur zyrtarisht por...

Çfarë keni bërë?-I kam shkruar zyrtarisht

Ministres Mimi Kodheli, për tëse çfarë do të bëhet konkre-tisht në këto evenimente...Nuk ka një program... Më kapritur një drejtor dhe përfun-dimi...: Do bëhet një ceremo-ni, do çohen dhe kurora! Po kudo çohen kurora? Në varreza?Po ata janë shkatërruar, plla-ka të thyera e deri eshtra tëdal jashtë. U kanë humburemrat dëshmorëve në pllakateapo dhe vetë pllakatet e pllakate varreve. Tek lapidarët, me-morialet? Po dhe ata, shumi-ca pra, janë shkatërruar, janënë gjendje të mjerueshme.... Ujap një shembull: Kam parëlapidarin e Asim Zenelit nëGrykë të Mezhgoranit! I sh-katërruar... Ku ndodh kështunë vendet aleate në Luftën eDytë Botërore? Askund! Iku, uvra ajka e rinisë për liri, e du-het minimalisht respekt epërkujdesje shtetëror. Por nukndodh... Kritikojmë shtetin përkëtë neglizhencë të pa-falshme... Do të veçoja vetëmnjë funksionar në këtë aspe-kt?

Cili është ky funksionardhe pse e veçoni?

-Veçoj Ilir Metën. Unë, nukkam folur e nuk flas si partiak.Por ai ka qenë shumë i vë-

(Vijon në faqen 9)


KULTURE

Të flasësh, për veprimtarinëkrijuese, të Hys Hasës, duhet tikesh lexuar, më shumë se njëherë, librat e tij.

Por që në leximin e parë, tëtërheq vëmendjen, vullneti,këmbëngulja dhe vendosmëriae autorit, që duke mbledhur, sibletë punëtore, pjalmin lule mëlule, ka bërë punë kolosale, nëpërshkrimin me hollësi, të vep-rimtarisë të mijëra karakter-eve, të jetësuara në botimet etij. Ai, ja doli me sukses, të naservirë mjaltin, që e shijojmëgjatë leximit, duke u ndjerë kre-nar, si lumjanë, si kuksjanë esi shqiptarë, pasi në librat e tij,përmblidhet gjithçka pozitive, qëlidhet, me Lumjanët në veçan-ti, dhe me shqiptarët nëpërgjithësi. Vullneti, përkush-timi, mençuria e ndershmërianë kryerjen e detyrave, zënëvend, në të gjithë galerinë e per-sonazheve të pasqyruara, pavar-ësisht, nga kushtet dhe rretha-nat e ndryshme, të jetëve tëgjithëseicilit.

Me të njëjtën vëmendje, aitrajton, si punëtorin e thjeshtë,ashtu edhe mësuesin, inxhin-jerin, shkrimtarin, historianin,

Dashuria për vendlindjen në krijimtarinë e Hysë HasësNga Rrahman PARLLAKU*

pedagogun, apo doktorin e sh-kencave.

Kur shkruan për ushtarakët,ai e nis nga Gjenerali, e zbret,

deri te aspiranti e nëntogeri.Vlerësimet e Hysës, janë për

qindra e mijëra jetë njerëzish,që nuk përmblidhen, vetën te

këta dy libra, por edhe në librat,shpërndarë emigrantëve sh-qiptarë, në Amerikë, apo miqvee shokëve të tij, në të gjithë

botën.Hysa, me ndërgjegje, vlerëson

të parët, mësuesit, që krahas,familjeve, japin kontributin etyre, në përgatitjen e të ardhmestë brezave të rinj. Më pas, vlerë-sohen kategori të ndryshme sho-qërore, dhe mbi qindra krijues,që me kontributin e tyre, qoftëedhe modest, vunë një tullë mëshumë, në ndërtesën e historisëdhe të kulturës rajonale dhe ko-mbëtare.

Janë portretizuar mbi 50-lumjanë, me tituj kombëtarë, nëfushën e kulturës dhe shkencësshqiptare. Krijimtarinë e Hysës,e përshkon dashuria përvendlindjen, Lumën, dhe për tëgjithë shqiptarët, kudo, kupunojnë e jetojnë.

Së fundmi, duke i uruar Hys-ës, jetë të gjatë, shëndet dhemëndje të kthjellët, për të nadhënë vepra të tjera, si më plakumes jush, e falenderoj nga zem-ra, që me veprat e tij, na bëri tëndihemi krenar, që jemi lum-janë e kuksjanë.

Faleminderit të gjithëve.

*FJALA KUSHTUAR KRIJIM-TARISË SË Zotit, HYS HASA, NËPROMOVIMIN E LIBRAVE TË TIJ

RRAHMAN PARLLAKU: Lufta Nacionalçlirimtare është e shenjtë

mendshëm, bashkëpunues,prezent në aktivitete kushtu-ar luftës e dëshmorëve. E për-mend se pakënaqësia ime dhee veteranëve me shtetarët,nuk është vetëm këto dit, pore hershme, ku mendoj se pikuishte dhe programi i aktiv-iteteve të 70 vjetorit të çlirim-it... U dhanë 100 milion lekëpo ku shkuan!? Nuk u vu dorëtek simbolet e luftës, po u'tretën' në aktivitete fasadë...U kujtuan 1000 ish partizanë,po rreth 3000 të tjerë që u har-ruan?! Ku do shkojmë sot në 9maj? Nuk u bë një ceremonipërkujtimore nga Akademia eShkencave... Por do dukenpolitikanët me kurora

lulesh..... Kjo situatë nadhemb, e nuk duhet të ndodhëkurrsesi kështu... Na vjen keqdhe për situatën në vend, atëpolitike, ekonomike, emigrimimasiv....

Të kthehemi tek këto prob-leme, tek shqetësimet që kavendi pas 25 viteve të ndër-rimit të sistemeve, duke fillu-ar me eksodin, ikjen masive tëshqiptarëve gjatë këtyre jav-ëve?

-Ka vetëm një shkak,varfëria. Çdo politizim pa shkak,nuk ndihmon në përmirësimine situatës. Përgjegjësit dihen,janë shtetarët, të besuarit ngane qytetarët. Dhe jo vetëm tësotmit, por të dy dekadave egjysmë tranzicion. Që pas 90-tësprishëm e shkatërruam gjithç-

ka, si askush nga vendet elindjes, sikur do na 'binte e miranga qielli'. Ne, brezi im, duhetdhe të reflektojmë duke dhënëshembull. Se u premtuam lir-inë, ua sollëm; premtuamdemokracinë, u sollëm diktat-urën; premtuam mirëqenie,kemi varfëri...

Flitet për dekriminalizimine parlamentit, politikës... Men-dimi juaj?

-Pak gjasa ka që të ndodhë,e shpresoj të mos shërbej përluftë karrigesh, mbajtje apomarrje pushteti... Deputetë mevota të vjedhura, parallinj mepara të dyshimta që gdhihendeputetë... Deputetë a zyrtar mebegraund të dyshuar kriminal...Nuk mendoj se palët e kanëseriozisht, se ndikimi i atyre qëpërmenda vazhdon të jetë i fu-qishëm... Partitë, drejtuesit, sig-urisht që i dinin këto më parë,por i vunë në këto funksione...Thash, nëse e kanë seriozisht,duhet ndërhyrje e thellë... Du-het përgjegjshmëri, pasi situatatgjeopolitike në Ballkan e mëgjerë, nuk janë të mira...

Si e përcaktoni ju si usht-arak madhor këtë situatë,veçanërisht me problemet 'enxehta' në Ballkan, ndërhyr-jen në Ukrainë...?

-Është e qartë që BashkimiSovjetik, Putin, do që të ngjallëPerandorinë e dikurshme... Epër këtë, tashmë hapur, me pre-sione politike, kërcënime,premtime e ndërhyrje ushtar-ake, kërkon ta realizoj këtësynim. Situata në Gjeorgji fletqartë... Lidhjet e vjetra sllavo-ortodokse e ruajnë ndikimin etyre në Europë, përfshi dhe Ball-kanin, fqinjët tanë. Kjo situatëkërkon përgjegjshmëri sh-tetërore, diplomaci, e bash-këpunim efektiv e të sinqertëme partnerët euro-atlantikë...Futja në Europë do të jetë dhe

bashkimi i shqiptarëve... Ne sishqiptarë, këtu, po në Kosovë eMaqedoni, jemi direkt objekt aposubjekt i kësaj situate. Këshil-la ime në këtë aspekt do të ish-te Për momentin, lufta për fiti-min e të drejtave nacionale nëkuadër të shteteve ku jemi....Në këtë kuadër, politika sh-qiptare duhet të jetë tepër e vë-mendshme...

Të kthehemi tek politikashqiptare?

-Politika shqiptare, vazhdontë jetë konfliktuale, acaruese,joproduktive që ka sjellë dhepasoja në shumë aspekte... Ësh-të domosdoshmëri që PD dhePS, forcat kryesore politike, tëgjejnë mirëkuptimin. Ekërkojnë patjetër situatat aktu-ale gjeopolitike. Duhetpërgjegjshmëri, përgjegjësi, vull-net e mirëkuptim, pasi kështunuk mund të ecet, kështu nukmund të zgjidhen problemet emprehta evidente dhe ato qëpriten...

Po për zgjedhjet vendore të21 qershorit?

-Janë shumë të rëndë-sishme, por që të jem i sinqertë,

nuk kam bindjen se do të ketëmirëkuptim mes palëve. Qëtani, ka kontestime për KodinZgjedhor, përtentativë(përgatitje) për shitjeapo blerje votash... Në zgjedhje,ne kemi eksperienca të hidhu-ra... E rëndësishme mbetet qëpushteti të mos ndërhyjë nëzgjedhje, në votën e lirë tëqytetarëve, partitë ta kërkojnëvotën tek vetja nëpërmjet prem-timeve bindëse, alternativave,e jo tek kulisat, tek trafiku iinfluencës, tek paratë, tek pra-pavija me suport kriminal eantiligjor. Edhe pse jam skeptik,shpresoj e dëshiroj që të ketënormalitet, zgjedhje të qeta e tëlira, njohje rezultati dhe mirëk-uptim për përgjegjësitë qëmbajnë kandidatët e sotëm-nesër krye vendor si dhe par-titë e liderët që përgatisin emiratojnë listat e konkur-rentëve...

Ndonjë mesazh tjetër?-Të kërkojmë, punojmë e të

shohim paqe, miqësi, dashuri,harmoni e zbatim të ligjit, ngaqytetari i thjeshtë e deri tek ipari i shtetit...(Marrë nga gazeta "TELEGRAF"

(Vijon nga faqja 8)


NDERIMI

16 maj 2015 - Pasi ndoqi meëndje së bashku me Zonjën eParë, Odeta Nishani një natëmë parë programin artistik tëFestivalit Foklorik Kombëtarnë Kalanë e Gjirokastrës, kukënduan artistë shqiptarënga Diaspora në Shtetet eBashkuara të Amerikës, ngaKosova, Qarku i Elbasanit sidhe Qarku i Vlorës, Kreu iShtetit shqiptar Sh.T.Z. BujarNishani, i shoqëruar edhe ngaKryebashkiaku Flamur Bime,e nisi vizitën e tij të punës menjë kafe me udhëheqës tëbashkësive fetare, artistë,personalitete dhe pinjollë tëfamiljeve të shquara gjirokas-trite në Klubin e Gjuetarëvenë Pazarin Historik.

Gjatë bashkëbisedimit metë pranishmit, Presidenti Nis-hani theksoi se: "Duhet tëkrenohemi me kulturën dhetraditat gjirokastrite, sepsejanë të mbushura e të karak-terizuara nga atdhedashuria.Ato janë një vlerë e shtuar epasurisë sonë kombëtare.SiKryetar i Shtetit kam ndër-marrë nismën për të promo-vuar vlerat intelektuale, sh-kencore, kulturore, artistikedhe atdhetare të vendit dhe të

Mustafa Araniti ka qenëndër ushtarakët më të lartë tështetit shqiptar që nga krijimii tij, ka qenë Ministër i Luftësnë vitet 1923-1924, me gradë"Kolonel" dhe Kryetar iGjykatës Ushtarake për disavite. Ai ishte një nga ata pro-fesionistë të aftë të shtetit, tëcilët patën të gjitha mundësitëtë jepnin kontribut me sukseskudo në Europë, por, që u kthy-en në atdhe për të vënë edheata gurin e tyre në themelet eshtetit të ri shqiptar. Për mer-itat e tij si ushtarak, më12.07.1917, gjatë Luftës IBotërore, si major i forcaveshqiptare në përbërje të ush-trisë austro-hungareze, u de-korua nga Perandori Franc Fer-dinand me Kryqin e Artë tëKurorës, e cila mbetet dekora-ta e tij e vetme deri tani.

Pas krijimit të qeverisë sëIsmail Qemalit, më 1913, megradën major, emërohet ko-mandant i Detashmentit I tëXhandarmërisë Shqiptare, tëkrijuar nga ushtarakët hollan-dezë Dever dhe Tomson, medetyrë për të marrë në dorëzimviset shqiptare të jugut, të sh-kelura nga ushtria greke. Sikomandant në armën e Xhan-darmërisë, ai ka mbuluarshumë rrethe të Shqipërisë,deri sa në prill 1920 KabinetiQeveritar i dalë nga qeveria eLushnjes e emëron Koman-dant të Përgjithshëm të Xhan-darmërisë

Më 19.03.1922 emërohetnga Këshilli i Naltë i ShtetitKryetar i Gjyqit Ushtarak tëTiranës

Me ardhjen në pushtet më1924 përsëri të Zogut, me

Presidenti Nishani çmon me Dekoratën e lartë (pas vdekjes) atdhetarin e shquar gjirokastrit

Në 100-vjetorin e rënies - Çerçiz Topulli "Nderi i Kombit"kombit tonë." - vuri në dukjePresidenti Nishani.

Kreu i Shtetit shqiptar, nëprani të Kryetarit të BashkisëFlamur Bime, autoritetevevendore, si dhe artistëve e për-faqësuesve të kulturës, vlerë-soi në shtëpinë e Topullarëvenë lagjen Dunavat me Deko-ratën "Nderi i Kombit" (pasvdekjes) Çerçiz Topullin, merastin e 100-vjetorit të rënies,me motivacionin: "Për kon-tributin e tij epokal në luftënderi në flijim për lirinë e ko-mbit, forcimin e shtetit të pa-varur, moscenimin e trojevetë atdheut, si dhe mbrojtjen edinjitetit shpirtëror, kulturës,gjuhës dhe shkollës shqipe".

Mes emocionesh të veçan-ta, Presidenti Nishani i dorë-zoi Ansamblit Folklorik "Lunx-hëria" me udhëheqës artistikKoço Vasilin, Titullin "NaimFrashëri": "Për kontributingati shekullor në ruajtjen dhembartjen e vlerave më të arr-ira të polifonisë, kostu-mografisë së përkryer dhe et-nokulturës së krahinës sëLunxhërisë, si pjesë e ndriture trashëgimisë sonëkombëtare";Grupit Polifonik"Argjiro" me drejtues Roland

Çenkon, Titullin "Mjeshtër iMadh": "Si një nga majat e

polifonisë, të shquar për talen-tin e spikatur artistik,

trashëgiminë në breza dhe ro-lin unik në mbajtjen gjallë,kultivimin dhe përsosmërinëe këngës gjirokastrite."; GrupitPolifonik "Ergjëria" meudhëheqës Arjan Shehun, Tit-ullin "Mjeshtër i Madh": "Simbartës të vlerave më tëshquara të polifonisë gjirokas-trite, si dhe për virtuozitetin errallë të interpretimit, spek-trin e pazakonshëm të zëravedhe harmoninë e grupit." sidhe Grupit Polifonik "Libohova"Titullin "Naim Frashëri": "Simbartës të shquar, interpre-tues cilësorë dhe korifenj teditëve të sotme, të traditës mëtë mirë të polifonisë, kulturësdhe këngës libohovite".

Gjatë kësaj ceremonie tëzhvilluar në shtëpinë-muze tëÇerçiz e Bajo Topullit, Kreu iShtetit vlerësoi edhe IlirjanLlurin me Titullin "NaimFrashëri" me motivacionin"Për veprimtarinë eshumëanshme në adresë tëfolklorit, kulturës dhe artitskenik, si drejtues artistik ishumë aktiviteteve dhe sikrijues, regjisor dhe publi-cist."; Stavro Çatin me Titul-lin "Mjeshtër i Madh": "Për tal-entin unik, arritjet dhe bot-imet e veçanta në fushën ekostumografisë, pikturës, et-nografisë, si dhe kontributine tij të çmuar në të gjithafestivalet folklorike ko-mbëtare"; Stefan Arsenin meTitullin "Për merita të veçan-ta civile": "Për kontributin etij si veprimtar i shquar i kul-turës, mbledhës folklori, sidhe pjesëmarrës e organiza-tor në të gjitha festivaletfolklorike."

Më pas, Presidenti Nishanidhe Zonja e Parë, Odeta Nis-hani vizituan shtëpinë-muzetë Çerçiz e Bajo Topullit, ku umikpritën nga trashëgimtarëte shumtë të kësaj dere tëshquar atdhetare. Sipas za-konit Presidenti Nishani dhemiqtë e shumtë u gostitën megliko, ndërsa këngët tradicio-nale të grupeve polifonike tëvlerësuara nga Kreu i Shtetitbuçisnin dhe jehonin në oborr.

Imazhi i një ushtaraku të shkëlqyer, larg kompromiseve, si patriot që deshi më shumë atdheun se karrieren

MUSTAFA ARANITI, ndër ushtarakët më tëlartë të shtetit shqiptar që nga krijimi i tij

detyrën Kryetar i Gjyqit tëPërhershëm Ushtarak, meqëMinistria e Luftës suprimohet.

Jo vetëm në sajë të profe-sionalizmit të tij, por edhe nësajë të formimit të tij si patri-ot i ndershëm, mbuloi gjatëgjithë karrierës së tij detyratepër të rëndësishme nëmbrojtjen e pavarësisë së me-ziarritur, shtetit të mezikri-juar e aq delikat dhe të kufin-

jve aq shumë të cënuar, si dhe,më pas, kontribuoi në konso-lidimin e një shteti të mbësh-tetur mbi ligjin. Shqipëria nëato vite ishte nje shesh betejedhe ai e bëri detyrën e tij mecilësinë më të lartë e, mbi tëgjitha, me korrektesën e be-snikërinë më të madhe.

Imazhi i tij si një ushtaraki shkëlqyer, larg kompro-miseve, si një patriot që deshi

më shumë atdheun se karri-eren, figura e një njeriu tëndershëm, të përkushtuar ebesnik, do të shërbente për tëgjithë brezat si një shembullvlerash të patjetërsueshme.

Mustafa Aranitin e ka de-koruar perandori i Austrisë më1917 për heroizmin e tij nëLuftën e parë Botërore, ndër-sa shteti shqiptar, të cilit iupërkushtua tërësisht, s'kapreferuar ta nderojë kontribu-tin e tij, madje e ka harruar.

JETËSHKRIM

Mustafa Elmaz Araniti(haset edhe Shamet-Aranita-si ose Aranitasi) ka lindur nëAranitas, Mallakastër, më12.04.1874 (ka një versionfamiljar, të pakonfirmueshëmdot zyrtarisht, që ka qenë idatelindjes 1872) në një famil-je të vjetër mallakastriote metradita patriotike dhe njihetnë krahinë si personalitet inderuar dhe shumë influent.

Shkollohet në AkademinëUshtarake të Stambollit sibashkënxënës me Ataturkundhe kthehet në atdhe si oficer.Më vonë kryen edhe specializ-im ushtarak në Austri. Marto-het me znj. Naxhije Gjevgjelì,me kombësi turke, me të cilëndo të ketë katër fëmijë: Nur-ijen, Qemalin, Hyrijen dheMithatin.

- Pas krijimit të qeverisë sëIsmail Qemalit, më 1913, megradën major, emërohet ko-mandant i Detashmentit I tëXhandarmërisë Shqiptare, tëkrijuar nga ushtarakët hollan-dezë Dever dhe Tomson, me

(Vijon në faqen 12)


NDERIMI

IMAM QAZIM NUSHI NGAFAMILJET KOSOVARE

ATDHETARE

Imam Qazim Jomuz Nushi(1898-1976) u lind në një familjeatdhetare gjakovare, e cila ndih-moi me luftëtarë gjatë LidhjesShqiptare të Prizrenit. Me fillimine Luftës Ruso-Turke, 1877, Ser-bia, duke përfituar nga përqen-drimi i forcave osmane në fron-tin e Danubit, sulmoi KosovënLindore, ku dogji mijëra shtëpishqiptare. Vrau dhe masakroimijëra kosovarë. Për t'i shpëtu-ar genocidit të përgjakshëm rrethnjëqind mijë kosovarë kaluan nëbrendësi të trojeve shqiptare tëKosovës. Niman Osman Nushi,gjyshi i Qazimit ishte përkrahmijëra kosovarëve, që zunë hyr-jet, udhë e shtiqe të kufirit lin-dor për të mos lejuar, që forcatshoviniste gjakatare serbe të hy-nin më në thellësi të trojeve sh-qiptare të Kosovës. Njëkohësishtmorën dhe shpërndanë "muhax-herët", siç quheshin aso koheemigrantët politik, duke i ndarëkudo nëpër familjet kosovare, qëkishin hapur dyert për ta.

Niman Osman Nushi mori nëfamiljen e tij edhe një djalë 13-vjeçar, që ishte larguar prej rre-thinës së Nishit, i tmerruarpërmes zjarreve e të vramëve tëpërgjakur, ndër të cilët ishin edheprindërit e tij. Kaq shumë ishtedrobitur e hakarritur, sa nukmbante mend as emrin e vet, astë prindërve të tij të masakruarme bajoneta. Kështu, mbetën tathirrnin me emrin Djali i Nush-ve. Së fundmi, i mbeti emri e mbi-emri Nushi. Prof. dr. PajazitNushi, me banim në Prishtinë,studiues e aktivist shoqëror ishquar, tregon se ai "Djali iNushve" ishte gjyshi i tij, rritur,martuar e jetuar me Nushët eGjakovës. Edhe prof. Pajazitimban po mbiemrin Nushi nëkujtim e respekt të kujdesit qëkanë treguar ndaj gjyshit të tij.Për më tepër edhe bashkëshort-ën e kishte bijë të Nushëve.

Sulejman Vokshi, udhëheqë-si i forcave të luftëtarëve tëLidhjes Shqiptare të Prizrenit,gjatë aksioneve luftarake nëmbrojtje të trojeve shqiptare prejsulmeve serbo-malazeze, u miqë-sua me Niman Osman Nushin sai dha për grua të motrën e vet,Padishahe Vokshin, gjyshja eQazim Nushti apo nëna e babaittë tij, e Jonuzit.

Kjo miqësi ka vazhduar derime LANFNÇL në Kosovë e Sh-qipëri me Sabrije Mustafë Vok-shin (1892-1984), mbesë e Sule-jman Ali Vokshit, halla e AsimVokshit, "Hero i Popullit". Sabr-ije Vokshi e kishte kthyer sh-tëpinë e saj bazë të rëndësishmetë LANFNÇL. Në shtëpinë e saj,në Tiranë, u themelua Rinia Ko-muniste Shqiptare, më 22 nën-tor 1941. Burgoset në nëntor1942 dhe, ndërsa dërgohej nëburgjet e Kosovës, çlirohet prejforcave antinazifashiste nacio-nalçlirimtare, ku bënte pjesëedhe Minir Canhasi, i vëllai iShyhrete Nushit, bashkëshortee Qazim Nushit.

Miniri e strehoi Sabrijen nëbazat e veta të LANFNÇL nëpërKosovë. Këtë mbrojtje ajo nuk eharroi kurrë. Kështu, më 1978erdhi në Pukë bashkë me Abdur-

Gjakovari i dhunuar nga forcat serbe, milicia fashiste dhe diktatura komuniste

VETERANI I LANÇ IMAM QAZIM NUSHI"Qytetar Nderi" i Komunës Qerret, Pukë

Imam Qazim Nushi, familje gjakovare me tradita të shquara atdhetare, gjyshi i tij, Niman Nushi, bash-këluftëtar i Sulejman Vokshit gjatë LSHP;

- Imami kosovar Qazim Nushi, afro 40 vjet hoxhë në Qerret, ku zhvilloi edhe mësim besimi (mejtep) mefëmijtë e këtij fshati;

- Gjatë gjithë shërbimit imam në Qerret edukoi mirëkuptimin fetar, simbas porosisë së Profetit Mu-hamet: "Nëqoftëse nuk e besoni hazreti Isanë (Krishtin) Profet, atëhere nuk më keni besuar as Mua."

- Imam Qazimi kundërshtoi: pushtimin serb, nazifashist dhe diktaturën komuniste;- U bë bazë e LANFNÇL dhe anëtar i këshillin antifashist nacionalçlirimtar të fshatit Qerret;- Diktatura komuniste nuk i dha kurrë leje për Kosovë për t'u parë me të afërmit. Kur vdiq nuk i lejoi asanëtarët e vet (PPSH) të ngushëllonin familjen e tij (!)

- Qerreti e mirëpriti me bujari e respekt për 40 vjet dhe tani këshilli i kësaj komuneje e shpalli "QytetarNderi", pas vdekjes.

- Myftinia e Pukës i bëri të gjitha nderet e duhura, që nga propozimi për titullin "Qytetar Nderi" deri teceremonitë e dorëzimit të Vendimit të bijave të tij.

-

rahim Buzën, "Piktor i Popullit",te familja Nushi me lidhjeafërsie familjare (te Shyhreti mebijat: Nexhmijen, Hidijen e Sa-brijen. I ndjeri Qazim kishtevdekur më 1976). Kjo vizitë patisi qëllim për ta mbështeturfamiljen Nushi, nga që sigurimii Pukës i mbante nën survejimsi "Kosovarë të Jugosllavisë sëTitos," që bënin edhe kërkesapër të shkuar atje. Shyhretja, eveja e Qazimit, sado që shtëpiae babait të saj, Mustafa Canha-si, kryemyfti i Kosovës, ishtebazë e rëndësishme e LANFNÇLdhe i vëllai, Miniri, luftëtar ibatalionit partizan "Bajram Cur-ri" në Gjakovë, sa e sa herë kish-te paraqitur kërkesën për vizitënë Kosovë te vëllezërit e motrate saja, me hipokrizi e përcillnin,duke i thënë se "ende nuk kish-te përgjigje nga Tirana, porpresim."

Sabrije Vokshi, e cila kishteqenë delegate në Konferencën eBujanit, dhjetor 1943, ku ukërkua bashkimi i Kosovës meShqipërinë, halla e Asim Vok-shit, "Hero i Popullit" dhe si bazëe rëndësishme e LANFNÇL, ish-te figurë me rëndësi si në Sh-qipëri, si në Kosovë. Ardhja e sajnë Pukë bashkë me piktorin enderuar, Abdurriham Buza, dheme ndërhyrjen e tyre, më nëfund u bë e mundshme që Shy-hrete Nushi, e veja e Qazimit,të shkonte për vizitë familjarenë Kosovë, ku vëllezërit e motrate saj të përmalluara e mbajtënatje gjashtë muaj me leje të zg-jatur.

QAZIM NUSHI I PËRZËNËME DHUNË NGA SERBË,

IMAM NË QERRET

Gjakova, qyteti ku u rrit e je-toi për më se 25 vjet, ka mbaj-tur gjithnjë qëndrim kundërpushtuesve serbë. Ndër ato qëshprehej më haptas ishte edheQazim Nushi, të cilin regjimi

serb filloi përndjekjen e tij dhekërcënimin derisa i konfiskuanshtëpinë me gjithë rrobat qëkishte brenda.

Kurrë nuk e harronte atëmbrëmje vere të vitit 1926, kurpo kthehej i lodhur prej pune,gjeti para dere xhandarë serbë,të cilët i thanë se kjo shtëpi ish-te caktuar për kolonë serbë. Nuke lanë të merrte as rrobat më el-ementare të veshmbathjes. Mbe-ti nëpër miq e shokë, i vuajtur ei varfër. Vendosi të arratisej përnë Shqipëri. Gjatë arratisjes sëparë, iu vranë shokët. Ky shpë-toi rastësisht. Si u struk për 24orë në një shkurre, ku nuk e zbu-luan dot rojat e kufirit, shkoi nëshokë e miq. E gjurmonin nga-do. Më në fund gjatë arratisjessë dytë, mundi të kalonte kufi-rin dhe të strehohej në Kukës,ku u përkrah prej Selim Shehut.Në kërkim të një mundësie je-tese shkoi deri në Pogradec. Prejandej erdhi në Pukë mepërkrahjen e kosovarëve emi-grantë. Ndihmë dhe përkrahje tëveçantë gjet sidomos te gjako-vari Qazim Babolli, i cili me sjell-jen e dyqanin e tij, ku tregtontendershmërisht, duke ndihmuarmjaft të varfër, kishte fituar be-sim e respekt te malësorët pu-kas, aq sa më 21 nëntor 1944 uzgjodh kryetar i këshillit anti-fashist nacionalçlirimtar për qy-tetin e Pukës. Në Pukë imamQazim Nushi bashkë me QazimBabollin kishte krijuar shoqëritë ngushtë edhe me kosovarët:Grosh Halili, Shaban Brruti,Sami Beqa, Riza e Xhemal Krajaetj.

Meqë në Gjakovë kishte kry-er studimet e nevojshme fetare,me propozimin dhe interesimine myftiut të Pukës haxhi hafizZenel Hoxha, teolog, filloi imamnë Qerret. Edhe pse Qerretiishte me mundësi jetese më tëmira se mjaft fshatra të Pukës,prapë ishte larg mundësive tëqytetit të Gjakovës, por imamQazimi, duke gjetë mikpritje ebujari, mirësjellje e interesimpër te, u tregua dashamirës, ko-munikues, i qetë, i thjeshtë dheshumë i përkushtuar për shër-bimet fetare si në xhami, sinëpër familje në gëzime ehidhërime të tyre. Një kujdes tëveçantë i kushtoi mejtepit tëQerretit, ku kishin mësuar bre-za gjeneratash. Me përkujdesjentë vazhdueshme të tij arriti qëmejtepi të ndiqej me interes prejrreth 30 nxënësish.

Edukimin në besimin mysli-man kurrë nuk e lidhte me për-

buzjen e besimeve të tjera.Përkundrazi, ishte për mirëkup-tim ndërfetar. "Përderisa Peren-dia i madhnueshëm,- thoshteimam Qazimi,- "ka njohë kombee gjuhë, ka njohë edhe besimetqë e njohin Ate për Zot. Profetiynë Muhameti ka thënë:" në qotëse nuk besoni hasreti Isanë(Krishtin) Profet , atëherë nukmë keni besuar as Mue."

Kështu, imam Qazimi u bë inderuar si mësues e imam.Edukata familjare, kultura sho-qërore dhe arsimore fetare e bëriaq të lidhur me Qerretin, sa ubë simbol kleriku i Qerretit,duke marrë emrin Hoxha i Qer-retit. Xhemal Shkjau, ish-kry-etar i këshillit të bashkisë Sh-kodër, sot me banim në Tiranë,tregon se sa respekt e besimkishin te imam Qazimi edheprindërit e tij. "Kur u linda unëe paska pasë thirrë babai im,Rrustem Halil Uka, dhe iu pas-ka lut t'i gjente nji emën të mirëpër mue. Hoxha ma paska ngjitëemnin Xhemal. E kam për nderqë e kam emnin tim Xhemal prejhoxhë Qazimit. Aty paska qenëedhe nji kumbar katolik. E pas-ka pasë pyet: "Por, po të ishtedjali im, çfarë emni i kishe vue?" Pashk, se tash janë Pashkët, ipaska thanë Hoxha i Qarretit."Ai kumbara katolik paska mbet iknaqun me atë përgjigje." Kësh-tu, nga viti në vit, imam Qazimiu bë i njohur sa në fshatrat për-reth Qerretit deri në Kukës e Ko-sovë me emrin simbolik "HOX-HA I QARRETIT."

Gjatë pushtimit nazifashistu lidh me lëvizjen nacionalçlir-imtare. U bë bazë e LANÇL dhe,kur u formua këshilli nacionalç-lirimtar i Fshatit Qerret, më 2nëntor 1944, e zgjodhën anëtartë këtij këshilli me kryetar KadriKasemin dhe sekretar IdrizMetin. Më 4 nëntor 1944 në Qer-ret hyri me armë e zjarr miliciafashiste.

U terrorizua fshati që kishtemarrë zë si bazë e rëndësishmee LANZFNÇL, dogjën disa shtë-pi dhe ranë dëshmorë: YmerÇoba, Zojë Ismaili , Islam eRrustem Toska. Imam Qazimit iplaçkitën plaçkat dhe dogjën sh-tëpinë e Boçë Zeqirit, ku banon-te. Imam Qazimin e shpëtuannga pushkatimi disa besimtarëtë vendosur, të cilët e moren me"Ndore".

Më 1967, kur u mbyllën kis-hat e xhamitë dhe u ndaluan be-simet fetare, edhe imam Qazim-it i kërkuan të dorëzonte libratfetare. Iu drejtua tepër i shqetë-suar Mustafë Rexhës, besimtare shok i ngushtë i tij: "Mustafë,jam në hall të madh. M'i kërkojnëlibrat fetare. Kam disa libra his-torie e gjeografije turqisht e pojau dorëzoj, se i marrin për fe-tare, po si me jau dorëzue meduert e mija të pafeve Kuranin eMadhërueshëm, bre Mustafë! Mee mbajtë në shtëpi, mund të mëbajnë kontroll." Mustafa ia moridhe ia ruajti dhe sa herë i vinteQazimi me lexue në Kuran, eruante, se mos e kishte ndjekurkush mbas."

Imam Qazimin e provokoninse "mban ramazan" dhe se lexon" jacina". Me gjithë këto presionenuk i shkëputi lidhjet me Qerre-

tin, ku shkonte për vizita me ras-te gëzimesh e morte për ngush-ëllim, por për të kryer fshehtasedhe shërbesat fetare.

Vdiq i pikëlluar, se nuk arritita shoh ringjalljen e besimit,hapjen e xhamive e të kishave,aq më tepër të shoh ndërtimin enjë xhamie madhështore, si polartësohet sot në Qerret. Sa-doqë, u nda prej kësaj jete prejtë afërmëve të tij në Kosovë, kunuk u lejua asnjëherë ta viziton-te, prapë la pas një familje tënderuar. Bijat e tij u bënë punon-jëse të dalluara: Nexhmija nëarsim, Hidija ekonomiste, Sabr-ija në kulturë, muzikologji, deriudhëheqëse artistike e Ansam-blit "Puka", 20 vjet në Radio-Ti-rana, ku shkëlqeu në sektorin emuzikës tradicionale kombëtare.Prandaj, Bashkia e Pukës i kadhënë Sabrijes titull nderi "Kre-naria e Pukës", si edhe Nexhm-ijes "Mirënjohje e Qytetit Pukë".Për vetë Qazimin për shembul-lin e dhënë në rezistencënkundër pushtuesve serbë,forcave nazifashiste i ështëdhënë statusi "VETERAN ILUFTËS", kurse për shërbim tëshquar si imam në besim, përforcimin e unitetit e të mirëkup-timit ndërfetar tani i jepet ngakomuna Luf-Qerret vlerësimi ilartë "QYTETAR NDERI". Shem-bulli i tij si klerik bashkëkohor,atdhetar, përkrahës i dijes dhe iarsimit, i unitetit të popullit, kafituar respekt e mirënjohje ngabashkëkohës të njohur për vir-tyte, si në Qerret me KadriKasemin, Murat Musen, BajramCenën, Halil Ukën, Nezir Kurtin,Ahmet Mustafën, Zeq Isenin, meElez e Jahë Tafilakun IsmailNezir Pema, Syl Dani mevëllezërit: Ahmet dhe Elez Dun-ga, Bajram Çoba, Zenel Meta, ArifHalili -ish deputet etj. Por edhenë Pukë, Kabash etj. ka pasëshumë burra që e kanë respek-tuar e besuar, si Mustafë Rex-ha, Ukë Ismail Lluka, Elez e Bra-him Hoxha, Sahit Hoxha e Sha-ban Rexha, Hasan Neziri, Ka-pllan Laçi e Asllan Laçi, SelimKurtalia, Sadri Beci, MusaAdemi, Asllan Beqiri, Nezir e SeitCufa etj. në Micoj, burra tëmirënjohur të Qerretit me Pukëe rrethinë. Me këtë rast sollënpara auditorit prej mëse 80vetash kujtimet e tyre me të dhë-na interesante, burimore, përimam Qazim Nushin: AhmetDunga e Besnik Lluka. Po me kaqinteres janë edhe kujtimet e Id-riz Metit prej Qerreti, ish-kryetari Komitetit Ekzekutiv Pukë, "QYTETAR NDERI" i Pukës dhe iLezhës.

Ceremonia e dhënies së tit-ullit "QYTETAR NDERI" u orga-nizua në një shkallë të lartë prejMyftinisë Pukë, Komunës Qerrete Bashkisë Pukë, e cila nderoi metitull nderi "MIRËNJOHJA E QY-TETIT" Shoqatën Bamirëse IS-TAMBUL, që operon me suksestash e mbi dhjetë vjet edhe nëPukë.

Gëzim KOPANIMyftiu i Rrethit të Pukës

Ylli HADROISekretar i këshillit të

Bashkisë Pukë


HOMAZH

Sotir Qiro Gjoka. Sotiri lin-di më02 prill 1927 në fshatinMbrezhan të Përmetit në njëfamilje me ndjenja të lartapatriotike.I ati i tij Qiro Gjokamori pjesë në RevolucioninDemokratik të Qershorit 1924,tëudhëhequr nga Fan S. Noli.

Familja e Sotirit është dal-luar në luftrat e vazhdueshmepër mbrojtjen e atdheut, dukeu bërë një bazë e rendësishmee LANÇ në Mbrezhan. Vëllai imadh i Sotirit, Spiro Gjoka uinkuadrua në Brigadën VI sul-muese në detyrën Komisar iBatalionit "Naim Frasheri".Sotiri në moshë fare të re,vetëm 17 vjeç së bashku metë atin Qiron u vendosën nëÇetën territoriale të fshatitMbrezhan. Ata morën pjesë nëdisa aksione ku si më i rendë-sishëm vlen të përmendet,ndalimi i kalimit të 200forcave Balliste të Ali Bej Kël-cyres nga Mbrezhani drejt fs-hatit Sheper të Zagorisë.

Mbas çlirimit të vendit Soti-ri u thirr ushtar me 1947 nëbatalionin e Komandant DaneMehmetit në Delvinë. Atypunoi në zyrën sekrete të ko-mandës. Pas lirimit nga ush-tria me 1950 punoi si mësuespër katër vjet pranë shkollave

Para dy muajsh, më 2 Prill 2015 ndërroi jetënë moshën 89 vjeçare veterani i LANÇ,Kristaq Koci Llakmani, anëtar i OBVL-së.

Kristaqi ka lindur në Pogradec më 3 Maj1926. Historia e jetës së tij është me ngjarjee episode të shumta, duke u karakterizuar sinjë figurë e shumëllojtë gjatë gjithë jetës sëtij.

Kultura prindërore i krijoi atij të gjithamundësitë për t'u arsimuar dhe menjëherëpasi kreu shkollën fillore në Pogradec filloi detyrë për të marrë në dorë-

zim viset shqiptare të jugut,të shkelura nga ushtriagreke, gjë e cila vërtetohetnga dokumente arkivore

- Në korrik 1915, pas kry-engritjes së Mirditës, emëro-het komandant i xhan-darmërisë në atë zonë.

- Në shkurt të vitit 1916,Ahmet Zogu formon në Beratdy batalione të xhan-darmërisë dhe të parin, nënkomandën e Mustafa Aranitit,e dërgon përgjatë Vjosës,kundër forcave italiane, qëkishin hyrë në Vlorë.

- Më 12.07.1917, gjatëLuftës I Botërore, si major iforcave shqiptare në përbërjetë ushtrisë austro-hungareze,u dekorua nga PerandoriFranc Ferdinand me Kryqin eArtë të Kurorës.

- Më 1919, koloneli Rudolfkrijon tre batalione të rejaxhandarmërie dhe e caktoiMustafa Aranitin të koman-donte batalionin e Elbasan-it.

- Në prill 1920 Kabineti Qe-veritar i dalë nga qeveria eLushnjes e emëron Koman-dant të Përgjithshëm të Xhan-darmërisë.

- Më 1920-1921 krijohen treregjimente ushtarake dheemërohet komandant i regji-mentit të Korçës, ndërsa më1921 komandant i regjimentittë Tiranës.

MUSTAFA ARANITI, ndër ushtarakët më tëlartë të shtetit shqiptar që nga krijimi i tij

- Më 19.03.1922 emërohetnga Këshilli i Naltë i ShtetitKryetar i Gjyqit Ushtarak tëTiranës.

- Më 27.11.1923 po kyKëshill i jep gradën kolonel,dhe këtë gradë e rikonfirmonAhmet Zogu si Kryetar i Re-publikës, më 1925.

- Më 26.09.1923 emërohetMinistër i Luftës në qeveritëe Zogut dhe Iljas Vrionit, deriqershor 1924, kur vjen nëfuqi Fan Noli dhe mbetet idëbuar në Bari të Italisë derinë rënien e qeverisë Noli

- Rikthehet me ardhjen nëpushtet përsëri të Zogut, medetyrën Kryetar i Gjyqit tëPërhershëm Ushtarak, meqëMinistria e Luftës suprimo-het.

- Më 1927 jep dorëheqjenpas një mosmarrëveshje meZogun, i cili e nxjerr në pen-sion në moshën 54 vjeçare.

- Më 22.11.1944, akoma paardhur në pushtet komu-nizmi, arrestohet bashkë metë bijtë në Tiranë, por ai vetënuk mbahet gjatë dhe lirohet,ndërsa fëmijët e tij, intelek-tualë të njohur, vazhdojnëderi në fund dënimet meburgje e internime.

- Duke shoqëruar fat-keqësitë e familjeve të fëm-ijëve vdes më 26.04.1961, nëmoshën 89 vjeçare.

- Më 19.02. 2011 shpallet"Nderi i Mallakastrës": ngaKëshilli Bashkiak i qytetit tëBallshit

(Vijon nga faqja 10)

Kalvari i mundimshëm i veteranit Sotir GjokaMë 01 prill 2015 u nda nga jeta në moshën 88-vjeçare veterani i Luftës Antifashiste Nacional Çlirimtare (LANÇ)

fillore tëfshatit Podgoran dheKatundishte, Përmet. Më paspunoi si teknolog në fabrikëne përpunimit të rrushit në Kël-cyrë, fabrikëqë u ndërtua ngateknikë rusë, ku Sotiri dhakontributin e tij.Nëçdo punë qëi është ngarkuar ai është dal-luar për korrektësi dhepërkushtim. Në vitin 1950 umartua me zonjën Varvara, ebija e Cace Graçit po nga fshatiMbrezhan. Me punë dhe sakri-fica rritën dhe edukuan 4 fëm-ijët e tyre: Kriston, Lirinë,Agronin dhe Bertin.

Megjithë kontributin edhënë përkrah forcave parti-zane në çlirimin e vendit,mëpas gjatë regjimit komunist,sishumë të tjerë edhe familja eSotirit, përjetoi përndjekjen eatij sistemi.Ata që mendoninndryshe nga dogmat zyrtare tëasaj kohe,sepse nuk po jetoninatë që kishin besuar, patën sipasojëpërndjekjen, arrestimet,internimet dhe torturat e atijpushteti.Në familjen e Sotiritpersekutimi nisi fillimisht mevëllain e tij Spiron, i cili më1956 u shkarkua nga postet e

larta drejtuese, për shkak tëkundërshtimeve në konfer-encën e Tiranës.Ai internohetnë ishullin e Zvërnecit, Vlorëbashkë me dhjetë zyrtarë tëlartë, midis të cilëve edhe ishministri i bujqësisëMaqoÇoma, bashkëshorti i Liri Bel-ishovës. Në korrik të 1960 ivëllai tjetër Andrea u pushkat-ua pa gjyq nga agjentët e sig-urimit të shtetit në Lushnjeme akuzën e tentativës përarratisje. Kështu fillon per-sekutimi i gjithë familjes.NëQershor të vitit 1962 Spiroja,eëma Lekani, vëllezërit e tjerëDiogjen dhe Kosta,kunata Sh-qipe, nipi 3-muajsh Beniamindhe motra e vogël Sotira u in-ternuan në fshatin Rrapëz tëLushnjes. Motra Sotira nukmundi dot të përballonte këtëtraumë e për pasojë vdiq pasdisa muajsh në fshatinRrapëz.Motra tjetër Eftaliaedhe pse gjatë kësaj kohe qëfamilja Gjoka po përjetontekëto persekutime ishte e mar-tuar, përsëri edhe ajo i ndjeuefektet e përndjekjes që po ubëhej vëllezërve të saj. Fëm-ijëve të saj i'u mohua e drejtae studimit ashtu si dhe tëgjithë trashëgimtarëve të tjerëtë familjes Gjoka.Në vitin 1964vëllai Kosta dënohet me 25 vjetburg, duke u liruar në vitin1990.Sotiri vetë u dënua nëMars të vitit 1967 me 5 vjetburg në fshatin Çepan të Sk-raparit duke u spiunuar nganjë banor i këtij fshati,përkundërshtimin nga ana e

Sotirit të prishjeve nga regji-mi komunist të institucionevefetare.

Mes shumë peripecive tëjetuara në ato kohë, vitet 90sollën ndryshimet rrënjësorepër të gjithë. Me rënien eregjimit komunist Sotiri ish-te ndër themeluesit e parë tëpartisë Demokratike në rre-thin e Përmetit. Për një peri-udhë afro gjashtë mujore aiishte kryetari i parë i kësajpartie si dhe kryetar i shoqatëstësëpërndjekurve politik nëkëtë rrreth.Për vetë moshënnë të cilën e kapën vitet 90Sotiri tërhiqet nga këto an-gazhime që kishte marrë,duke u përkushtuar te familjae tij e cila kishte kaluar stuhitë forta.

Sotiri ishte një bashkëshort,prind dhe gjysh i devotshëm,shumë i dashur për të gjithë pornë të njëjtën kohë të ndërthu-rur këtë me një autoritet e per-sonalitet të spikatur në familje errethin shoqëror.

Me nderime të shumta eme një pjesëmarrje të gjerëprej të afërmish, miq nga fs-hati i lindjes, veteranë tëLANÇ e të tjerë, e percollënpër në banesën e fundit më 02prill 2015 në qytetin e Durrësitku dhe jetonte prej 11 vitesh.

Me vdekjen e Sotirit, familjarëthumbën njeriun e tyre të shtren-jtë, të tjerët humbën nje mik dheshok me virtyte të larta.

I paharruar qoftë kujtimi itij!

Orest Gjoka

Homazh për invalidin e LANÇ Kristaq Koci Llakmanimësimet në Liceun e Korçës. Por atje nuk vazh-don më shumë se tre vjet, deri në vitin 1941,sepse u ndërprenë mësimet për shkak të luftës.

Vitet e para të Luftës Antifashiste Naciona-lçlirimtare i kaloi pranë prindërve, por edhe simuhaxhir te kushriri i tij në Tushemisht, ngaku provoi provokimet e grupeve ekstremiste.Pikërisht asokohe ai largohet nga Tushemishtidhe rreshtohet në Lëvizjen Nacionalçlirimtare.

Më 28 nëntor 1943 ai u rreshtua si partizan iBrigadës së IV-t.

Gjatë luftimeve të kohës së operacionit armiktë dimrit 1943-''44 plagoset dhe në qershor tëvitit 1944 e dërgojnë për kurim në një spital tëaleatëve në Itali dhe më pas në spitalin e Beo-gradit

Në maj 1946 kthehet pranë familjes në Po-gradec, por jo plotësisht i shëruar. Ai ngelet igjymtuar nga njëra këmbë, duke mbetur i çalëgjatë gjithë jetës së tij. Si i tillë u trajtua mepension invaliditeti si ivalid i LANÇ.

Gjithsesi, pas kthimit në vendlindje, edhepse i gjymtuar ai punësohet në vende pune tëndryshme, fillimisht si përgjegjës i kinemasë emë pas në komitetin ekzekutiv të rrethit, dukeu marrë me sistemin e triskëtimit, në Bankëndhe Arkën e Kursimit Pogradec si ekonomist.Punoi në këtë profesion edhe në ndërmarrjetprodhuese e tregtare të qytetit të Pogradecit.Kudo ku ka punuar e ka karakterizuar profe-sionalizmi dhe ndjenja e përgjegjësisë përdetyrën.

Për meritat dhe sakrificat gjatë LANÇ ai ësh-të dekoruar me Medaljen e Trimërisë dhe atëtë Çlirimit.

Martesa me Donikën, nga një familje ko-rçare, qysh në vitin 1950, i krijoi Krtistaqit njëmundësi të re për një jetesë familjare tëkënaqshme. Gjithsesi vdekja e parakohëshmee bashkëshortes i shkakoi atij dhimbje të mad-he, që nuk iu nda deri në fund të jetës.

Pasardhësit e Kristaqit, Koçua, Dhimitri dheAdriana kanë trashëguar në familjet e tyre kul-turën dhe edukatën e shkëlqyer të babait, përta çuar më tej me pasardhësit e tyre.

Ne shokët e bashkëluftëtarët e Kristaqit mbe-temi të prekur shpirtërisht për ndarjen e tij ngajeta dhe do ta kujtojmë atë gjithnjë me nderimtë veçantë.

Spiro TOTAKryetar i OBVL, Dega Pogradec


PROFIL

Nga Xhemal Meçi*

P rofesor Mark Tirta,lindi në Mirditë,Orosh, lagje Lgji, më

21 maj 1935. Prindërit e tijdhe mjedisi mirditas i eduku-an vullnetin, këmbënguljen,dashurinë për punën,vendlindjen e atdheun, opti-mizmin për jetën, modestinë,respektin, bujarinë, seriozite-tin e dashamirësinë në famil-je e shoqëri. Edhe natyramadhështore e zotëruese eMalshejtit shkëmbor me disaprehëre hapësinore me Nen-shetin e Oroshin, i shprehninqëndresën, krenarinë, bur-rërinë, forcën e të qëndruaritnë këmbë para jetës memundësitë e të papriturat esaja. Prandaj, i vihet shkollësme shumë vullnet. Si përfun-doi shumë mirë të mesmenpedagogjike në Durrës, përnevoja arsimtarësh në Mird-itë, e emëruan mësues për dyvjet, 1955-'57. Duke marrëparasysh interesimin e madhtë Markut për arsimim tëlartë, më 1957-'59 iu dhamundësia që të vazhdonte In-stitutin e Lartë PedagogjikShkodër, ku studioi për gjuhë-letërsi-histori. Gjatë studi-meve në Shkodër tërhoqi vë-mendjen e pedagogëve për re-zultate të larta në provime, kuu njoh edhe me profesorë tënderuar, si prof. Jup Kastrati,i cili e nxiti për punë shken-core, ku Mark Tirta do të jepteaq shumë në të ardhmen, satejkaloi edhe parashikimet eprof. J. Kastratit, me të cilinmbetën miq përgjithmonë.

Më 1961 përfundon në Ti-ranë Fakultetin Gjuhë-Letër-si, por si edhe më parë e prit-nin shkollat e Mirditës, ku përshtatë vjet shërbeu mepërkushtim: mësues, drejtore inspektor i arsimit të rre-thit. Njëkohësisht, hulumtoipa u lodhur për etnokulturën,duke shfrytëzuar kohën e lirëdhe pushimet vjetore për hu-lumtime, kërkime dhe eks-pedita anë e kënd Mirditës,

Në kuadrin e 80-vjetorit të lindjes (21 maj 1935-2015)

Prof. dr. Mark Tirta, akademik, etnografi shquar i kulturës sonë kombëtare

duke bashkëpunuar me insti-tutet shkencore të Akademisësë Shkencave, derisa më 1968e tërhoqën në Institutin e His-torisë, sektorin e etnologjisë.Në vazhdim Instituti i Kul-turës Popullore po në këtë sek-tor, ku punoi pa ndërprerje de-risa doli në pension,megjithëse "pensioni" për teka kuptim administrativ,sepse për punën shkencorenuk bëhet fjalë për "pension"edhe në vitet e ardhshme,sepse ende mbahet mirë ngashëndeti, duke sfiduarmoshën, që, sigurisht, në tëardhmen natyrshem do të rën-dohet si te të gjithë ne. Po,prof. Marku do të qëndroi edhepër shumë vite, si Malshejti iMirditës apo siç ligjëronte Nai-mi: "Kur më shihni se jamtretur,/ Mos pandehni se kamvdekur,/ Jam i gjallë e jam nëjetë!" ( "Qiriri" )

NGA VEPRIMTARIA ESHQUAR SHKENCORE E TIJ

Prof. dr. Marku, akademik,përreth 60-vjet ka qenë njëeksplorues i palodhur, në ek-spedita brenda e jashtë atd-heut, hulumtues në arkiva ebiblioteka, si edhe në bib-liotekën e tij personale aq tëngarkuar me libra, shumë prejtë cilave në gjuhë të huaja.Gjithashtu, edhe në Prish-tinë, Shkup, Tetovë, Ulqin,Bukuresht, Lublanë, Budap-est, Vjenë, Berlin, Romë, Pa-dovë, Madrid, Paris, Londëretj., ku i janë botuar edhe stu-

dime. Njëkohësisht, kashfrytëzuar rastin dhe kahulumtuar e konsultuarburime etnologjike me shumërëndësi për studimet e bot-imet e tij që mirëpriten bren-da e jashtë vendit. Këto 15vitet e fundit ka botuar vepramadhore, frut i ekspeditave,hulumtimeve e studimeve tëdhjetra viteve: 1. Lëvizje mi-gruese shqiptare, botuarpjesë-pjesë brenda e jashtëatdheut; 2. Migrime të sh-qiptarëve, 1999; 3. Etnologjiae shqiptarëve, 2003, 2006; 4.Mitologjia ndër shqiptarë,2004; 5. Mjeshtëria e kërkim-it shkencor në etnologji, 2006;6. Panteoni e simbolika -dokee kode në etnokulturën sh-qiptare, 2007; 7. Etnologjia epërgjithme, 2001, 2008. Mebashkautor "Veshjet PopulloreShqiptare", vëll. I, 1999 dhevëll. II, 2001. Ka bashkëpunu-ar për të "Edrejtën dokesoreshqiptare",për zëra në "Fjalo-ri Enciklopedik Shqiptar" etj.Ka dhënë ndihmesë edhe nëmuzeologji. Ka në proces përbotim: Etnologjia e Mirditës, sidhe Fjalori mitologjik shqiptar.Krahas kësaj veprimtariebotuese, ka dhënë ndihmesëne tij nëpër vepra madhore si:"Qytetërimi Ballkanik" nënkujdesin e UNESKO-s, "Atlasi vendeve danubiane", drejtu-ar nga Instituti i Studimevepër Europën Juglindore nëVjenë.

Krahas botimeve, ky et-nolog i shquar ka marrë pjesënë më se 90 sesione shken-core, , simpoziume, konferen-ca e kongrese shkencore ko-mbëtare e ndërkombëtareBrenda vendit dhe në botën ejashtme. Gjithashtu ka ndih-muar dhe ndihmon për et-

nokulturën, në veçanti përKanunin, studiues që i vijnënga Europa, Azia, Afrika eAmerika drejtpërdrejt ose meinternet, pa u kursyer, dukeu shkëputur nga studimet etija në proces. Nuk le pasdoreas ndihmesën për Mirditën, sinë monografinë "Mirdita -njo-huri për vendlindjen", "Mirdi-ta", revistë kulturore peri-odike, me drejtor PjetërMarkun, kryeredaktor Ale-ksandër Ndoja, prof. dr. MarkTirta, akademik, është kry-etar i këshillit botues të kësajreviste.

NDIHMA E PROF. MARKUTPËR BASHKËPUNËTORËT E

JASHTËM

Disa bashkëpunëtorë tëjashtëm të Institutit të Kul-turës Popullore, me interes-imin e drejtorit prof. AlfredUçi, ishim përzgjedhur për tëmbledhur dhe kodifikuar vari-antet kanunore të krahinave:Mirditë, Lumë, Pukë etj. që, sitë merrnin miratimin e ko-misionit për përgatitjen e bot-imit do të përmblidheshin nëkolanën disa vëllimesh metitullin e përbashkët "E drejtazakonore shqiptare". Prof.Marku edhe jashtë komision-it na orientonte se si t'i kry-enim ekspeditat edhe të vet-muar, por jo pa shoqërues.Njëkohësisht, na jepte edheadresa se kujt me iu drejtuanë bazë, sidomos në Qarkune Lezhës, për mua nëpër Mird-itë deri te Zef Skana në Laj-thizë të Oroshit, kufi meLurën etj. Kurse prof. ShefqetHoxhës për ish-bajrakun eFanint etj. Për problemet që nadilnin si në terren, si në In-stitut kishim nevojë për men-

dimin e prof. Markut, njëko-hësisht edhe përkrahjen embështetjen e tij, kur bal-lafaqoheshim me komisionine Akademisë, i cili e shihtepunën tonë për Kanunin tëmangët në drejtim të për-gatitjes së duhur juridike.Përveç kësaj "mangësie",dukej edhe njëfarë "xhelozie",sepse ata vetë nuk ishin përf-shirë si bashkautorë në për-gatitjen e kësaj kolane tërëndësishme të kulturës pop-ullore. Profesor Marku na jus-tifikonte me faktin se edheGjeçovi nuk kishte përgatitjene duhur juridike, kurse nekishim një jurist me përvojë,Koço Novën, i cili ishte kon-sulenti ynë i përhershëm ju-ridik pranë Institutit të Kul-turës Popullore, i ngarkuarnga vetë Kryesia e Akademisësë Shkencave. Gjithashtu, ko-misioni i sektorit etnologjik,ku, krahas juristit K. Nova,roli kryesor i ishte ngarkuarprof. Markut. Gjatë viteve1982-1990 u bë një punë emadhe në mbledhjen e kodi-fikimin e varianteve ka-nunore të Kanunit të LekëDukagjinit, që do të botohejme titullin e përbashkët: "EDREJTA ZAKONORE SH-QIPTARE".

Bashkë me prof. Markunngulmuam që të botohej metitullin " E DREJTA DOKESORESHQIPTARE" për dy arsye: epara, siç e shpjegon edhe prof.ÇABEJ, kemi termin e mirë-filltë shqip DOKE; e dyta, ter-mi zakon është term sllav dhepse të pranojmë një termë tëhuaj krejt pa nevojë, kur ekemi kaq të gjetur shqip. Mene, së fundmi u bashkua edhejuristi K. Nova, i cili, për më

(Vijon ne faqen 14)


DOSSIER

Shekulli i 20-të me luftëratdhe diktaturat është një his-tori e përbashkët evropiane edhimbshme dhe e hidhur.Emegjithatë kombet kanëkëndvështrimet dhe narrativate veta për historinë, nisur ngapërvojat e tyre.Kë mund tëquanim sot fitues dhe humbëstë Luftës të Dytë Botërore, ni-sur nga prizmi i konferencëssë Jaltës?Kjo pyetje vlen përvendet, që pas çlirimit nga na-zismi ranë nën doktrinën ekomunizmit.Në një simpo-sium triditor nën kujdestarinëe presidentit të Austrisë Hei-nz Fischer diskutuan në Vjenëhistorianë, përfaqësues tëmuzeve dhe institucioneveshkencore dhe përkujtimore.

Për profesorin nga Hungar-ia Tamas Stark Lufta e DytëBotërore ka përfunduar nëvitin 1989."Vendet e EvropësLindore kaluan nga një diktat-urë në tjetrën. Jo se sistemetkomuniste, që u etabluanmenjeherë pas nazismit mundtë krahasohen me gjenocidingjerman, por diktatura vazhdoipa ndërprerje, kujtimi i vikti-mave nuk u bë".

ÇFARË KUPTIMI KA FITOR-JA E HUMBJA E LUFTËS?

Richard Overy nga univer-siteti Exeter në Britaninë eMadhe i lidh shkaqet e totali-tarizmit nazist dhe komunistme utopinë. Me utopinë bi-

Lufta e II Botërore dhe kultura e kujtesës në Europë

ologjike, të racës më të mirëtë nazistëve, dhe me utopinësociale të sovjetikëve, kupunëtorët, fshatarët, funksion-arët e partisë duhej të ishinelita intelektuale. Absolutizmiideologjik bëri që të justifiko-heshin metodat më tëtmerrshme të hakmarrjes.Duke cituar një artikull të sh-krimtarit rus Michail Çishkintë botuar në "Nju Jork Times,Overy theksoi: "Babai im sh-koi në luftë vullnetarisht nëmoshën 18 vjeçare në një nën-detëse. Ai dhe të tjerët kanë

sjellë një skllavëri tëre.Vuajtjet dhe skllavëria ushtuan.Pas luftës babai pinteedhe shokët e tij të nëndetës-es. Baba ne e kemi humburluftën."

Nuk duhen lënë pas dorearsyet, që krijuan totalita-rizmin dhe çfarë e nxiti sho-qërinë për ta mbështetur. Përprofesor Richard Overy diktat-urat kanë qenë pjellë të sho-qërive: "Diktatura naziste ish-te pjellë e një shoqërie të zh-gënjyer nga Lufta e ParëBotërore, e cila donte ta çonte

Gjermaninë përpara, paparashikuar se do të përfun-donte në gjenocid. Edhe diktat-ura sovjetike ishte produkt ikrizës së Luftës së ParëBotërore, e cila donte tëpërhapte bolshevizmin nëbotë."

KNOCH: NDËRRIM I PARA-DIGMANVE, FOKUSI I STU-

DIMIT DUHET PËRQENDRU-AR TE DORASIT

Vitet e fundit përshkrimi iluftës së Dytë Botërore ështëmbështetur fort në rrëfimet edëshmitarëve.Sipas HannoKnoch, professor i historisë nëuniversitetin e Këlnit, kuj-timet nuk janë të barabartame mbledhjen e fakteve. "Ajo,që dinë njerëzit, emocionalite-ti i tyre dhe vështrimi i histo-rianit janë dy gjëra të ndry-shme, prandaj duhet bërëndarja e historiografisë ngakujtimet e dëshmitarëve."

Knoch kërkoi tashmë kal-imin e fokusit të kërkimevenga viktimat tekkeqbërësit.Sipas tij ka ardhurkoha për një ndërrim të para-digmave, për ta parë regjiminnga këndvështrimi i vrasësve,nga motivet e tyre."Krimet eregjimit racist, imperialist tënazistëve janë në qendër tëhistorisë. Bashkëpunëtorët eregjimit vranë jo vetëm hebrej,por edhe popujt e tjerë nga per-spektiva biologjike racore.Qëllimi i shkencës është tëstudjojë regjimin nga pozicio-ni i bashkëpunëtorëve".Nëseështë e realizueshme të hu-lumtohet si reagojnë njerëzitnë lidhje me regjimin dheautoritetet.Gjithçka është njëprodukt kulturor i modelit tësjelljes, thotë Koch. Ne e bëjmëpunën e kujtimit, sepse be-sojmë në rikthimin e disa vler-ave, të respektimit të nevojavenjerëzore, që me to tëedukojmë brezin e ri.

ZBULIMI I SË KALUARËSMartin Pollack shkrimtar

dhe gazetar i njohur austriak,foli për rëndësinë çliruese, qëka për individin dhe sho-qërinë, ballafaqimi me tëkaluarën aspak tëbukur.Pollack, djali i shefit tëGestapos së qytetit austriakLinz, i cili ka shkruar shumëlibra për të shkuarën naziste,thotë se nuk duhet ta lemëkurrsesi në harresë të kalu-

arën. "Gjërat, që përpiqesh t'ifshehësh, do të shfaqen dikurpërsëri, prandaj më mirë tëballafaqohesh me to."Pollacknuk mund ta pranonte hesh-tjen e mosreflektimin efamiljes.Ai u largua nga famil-ja dhe nuk pushon së trajtu-ari këtë temë.

ART I FRIKSHËM - KAPËR-CIMI TRAUMËS

Kujtimi i pushtimit gjer-man është ende shumëprezent në artin polak, thotëAnda Rottenberg, kritike dhehistoriane arti dhe kuratore eshumë ekspozitave.Terrori imadh gjen pasqyrim në veprarrënqethëse, të bëra nga tëmbijetuarit e luftës."Ne qëkemi mbijetuar nuk jemidëshmitarët e vërtetë, ne tre-gojmë historitë e atyre, që nukjanë më në mesin tonë", citonajo një prej tyre.

Pikturat, nga ku shpërthentmerri, shfaqin degradimin enjeriut, destruksionin shpër-bërjen e trupit, përmes para-qitjes së pjesëve të veçanta tëtij, ose vetëm të rrobave, ngatë cilat trupi kafluturuar.Vepra të Alina Sza-pocznikov, që ka qenë nëshumë geto dhe kampepërqendrimi, të Zoran Music-it nga Sllovenia, që paraqetdehumanizimin eindividit.Vepra, që përbëjnëkujtimin e qenies së dikur-shme, të një vetveteje tëdikurshme.Shumë vepra janëbërë shumë vite pas luftës.Tek të mbijetuarit drama delnë sipërfaqe pas një farë kohe.Edhe viktimat edhe dorasitduan ta fshehin traumën,thotë Rottenberg. Por kemiedhe artistë të brezit të dytë,që nuk i lë të qetë kjo temë, sipiktori polak Miroslav Balka,apo artisti gjerman FilipDroese, që me librin "Unë kamvrarë Anna Frankun" përshk-ruan brezin vrasës të ba-ballarëve nazistë.

Cathie Carmichael, profe-sore në universitetin East An-glia për historinë e EvropësJuglindore, foli për ndikimin epolitikave nacionale në inter-pretimin e historisë, duke ufokusuar te ndryshimi i per-ceptimit për pushtetin eustashëve në Kroaci. Ajo për-mendi përpjekjen e presiden-tit kroat Franjo Tuxhman përtë relativizuar krimet e kryeranga ustashët ndaj hebrejve,serbëve dhe romëve në kamp-in e Jasenovacit në Kroaci.KurTuxhmani deshi t'u vinterrugëve emra të personave tëregjimit të ustashëve qeveriaizraelite e pengoi një gjë tëtillë.Carmichael tha se ten-denca e historiografisë nukështë në përgjigje të linjësnacionale, duke fajësuar popujtë tërë.Historianët sot kanënjë qasje tjetër më njerëzore.

Edhe Karen Franklin ngaMuzeu Hebre i Holokaustit nëNju Jork ecën në këtë drejtim,kur thotë se "ne përdorim fjalëttolerancë, respekt, përgjegjësi,pa përmendur fjalët gjenociddhe Gjermani".

Prevencioni i gjenociditështë temë qendrore, këtë ebëjmë në emër të urdhërimittë biblës për të riparuar botën,tha Franklin.

tepër, i shtyrë edhe nga prof.Marku, pati "guximin" dhe eshprehu aq mirë në HYRJE,vëll. I f. 6 : "E. Çabej krahastermave zakon e kanun, vëdoket (shqip, se) kuptimi që kamarrë kjo fjalë është njëhallkë e rëndësishme në zh-villimin e së drejtës populloretë Shqipërisë, sepse, siç e ko-menton Jokli, këtu është fja-la për një term shqip, pranëfjalës zakon e fjalëve turkekanun e adet." E theksuamkëtë përfaktin se prof Markue mbronte shqiptarizmin edhepërbalë termave të huaja tëpanevojshme; për më tepërshprehej, dashjepadashje, njëvarfëri e paqenë në fjalorin eshqipes.

Përveç botimit të vëllimit I,vëllimet e tjera mbetën nëdorëshkrim. Siç erdhën ngjar-jet e dhunëshme të viteve1991-'92 e '97, rrezikoheshinedhe dorëshkrimet tona nëarkiv të IKP. Në këto rretha-na, me ndihmën e prof.Markut, i tërhoqa dorëshk-rimet për Kanunin e LekëDukagjinit, Varianti i Pukësdhe Varianti i Mirditësdhe fill-ova t'i përgatitja për botim.Gjatë punës përgatitore re-censen dhe parathëniet për tëdy variantet kanunore (Vari-antin e Pukës, botuar, 1966,dhe Variantin e Mirditës, botu-ar, 2002) i përgatiti thekshëmprof. Marku. KLD, Variantin eMirditës, prof. Marku e mbaj-ti dy muaj në dorë, duke ma

Prof. dr. Mark Tirta, akademik, etnografi shquar i kulturës sonë kombëtare

kthyer me vërejtje të detajua-ra me qëllimin e mirë, që "Ka-nuni i Mirditës", siç dëshiron-te ta quante ai, të botohej samë i plotë e sa më i saktë. Par-athënia e shkruar prej tij sirrallëkush, është njëpërgjithësim shkencor aka-demik, ku në përfundimtheksonte: "Kanuni i Mirditës,mbledhur dhe kodifikuar ngastudiuesi eksplorues Xh.Meçi, përbën një arritje tëshënuar në kërkimet shken-core të etnologjisë juridike sh-qiptare, një mbështetje tërëndësishme për hulumtimetë mëtejshme, në sinteza sh-kencore në këtë lëmë të al-banistikës, për njohjen më tëthellë të së kaluarës, për tëkuptuar më në brendësi tëtashmen dhe të ardhmen. Kjodo t'u japë një shtysë të fu-qishme studimeve të mëte-jshme në etnokulturë, në sqa-rimin dhe ndërtimin social tëbashkësive krahinore tëdikurshme brenda etnisë sh-qiptare."

Më mbetet merak pashënuar në veçanti edhe ndi-hmesën e pakursyer që më kadhënë prof. Marku për botimepër rapsodin e shquar, Pren-dush Gega, Poetin e Maleve,siç e ka quajtur prof. ErnestKoliqi, Milano, më 1942. Kishambetur para redaksisë sëgazetës DRITA, e cila botohejtë dielave dhe pritej me inter-es. Nuk po hapeshin. Si çdoherë, në raste të tilla iu drej-tova prof. Markut. Edhe ai siçdo herë nuk ngurroi të më

ndihmonte. Ja se ç' shkruanteme 16 shtator 1980: "Tani unëartikullin tëndë po e çoj dorasnë redaksi të gazetës DRITA…Unë për vete e lexova artikul-lin. Ishte mjaft interesant, ishkruar me dashuri, kishtenë të mjaft material. Në tërë-si artikulli ishte shkruar menjë gjuhë të pastër, të rrjedhs-hme; nga ana tjetër në tekishte edhe disa gjëra të pa-pasqyruara mirë ose edhendonjë gjë të panevojshme.Pyeta edhe drejtorin tim prof.A. Uçin nëse mund ta bot-onim në revistën shkencoreKultura Popullore. Pasi refle-ktova ndaj vërejtjeve, shkrimiu botua te "DRITA" dhe "Kul-tura Popullore". Me këtoshembuj konkret për ndih-mesën e dhënë për punën sh-kencore, ndihmë të cilën iaka dhënë gjithsecilit që iu kadrejtuar. Më ka ftuar sa e sahere edhe në shtëpi, ku tëpriste plot mirësjellje gruaja etij fisnike, Maria, si dhe dyfëmijtë e tyre të edukuar(Blerta dhe Ermali). Edhe nëPukë na ka nderuar meardhjen e tij sa herë e kemiftuar. Një shoqëri miqësoremë se 50-vjeçare. Tani, më 21maj jam i ftuar bahkë me tëfamiljes, shokë, miq, kolegë,personalitete shkencore eshoqërore në Tiranë, nëSallën Shkencore të Akade-misë së Shkencave në fes-timin e 80-vjetorit tëditëlindjes së tij.

*Studiues,"Mjeshtër i Madh"

(Vijon nga faqja 13)


DOSSIER

Përfshirja e Aleancës Veri-Atlantike në luftën e Kosovëska mundësuar, pas fushatës78-ditëshe, dëbimin eforcave serbe nga Kosova,kthimin e gati një milionrefugjatëve shqiptarë dheinstalimin e një adminis-trate ndërkombëtare, e cilaka administruar vendin derinë shpalljen e Pavarësisë sëKosovës, më 17 shkurt 2008.

Këtë fillim qershori mbush-en 16 vjet prej përfundimit tëfushatës së bombardimeve tëNATO-s kundër Serbisë, nëmbrojtje të Kosovës.

Përfshirja e Aleancës Veri-Atlantike në luftën e Kosovëska mundësuar, pas fushatës78-ditëshe, dëbimin e forcaveserbe nga Kosova, kthimin egati një milion refugjatëve sh-qiptarë dhe instalimin e njëadministrate ndërkombëtare,e cila ka administruar vendinderi në shpalljen e Pavarësisësë Kosovës, më 17 shkurt 2008.

Megjithatë, misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, mbetet endeaktiv, ndërsa pavarësimi nuke ka zgjidhur plotësisht mos-marrëveshjen me Serbinë, metë cilën Kosova tani mbanbisedime kryesisht për tëzgjidhur çështjen e veriut tëvendit, që ende mbetet jashtëkontrollit nga institucionet eshtetit të Kosovës.

Sidoqoftë, pa fushatën eNATO-s, që nisi më 24 mars1999, Kosova do ta kishtepothuajse të pamundur arritjene shtetësisë dhe të pavarësisënga Serbia.

FORCAT TOKËSORE TËNATO-S HYNË NË KOSOVË

PËR TË FILLUARNDËRTIMIN E PAQES

Gjashtëmbëdhjetë vjet mëparë, pikërisht më 24 mars tëvitit 1999 rreth orës 20.00, fil-luan sulmet ajrore të forcave tëNATO-s kundër caqeve serbenë Kosovë dhe në Serbi.

Aeroplanët B52 dhe raketatTomahaëk të NATO-s ishin ni-sur për t'i thënë mjaft gjenocid-it që Serbia po kryente në Kos-ovë. Fushata ajrore e NATO-ssolli lirinë e popullit të Kosovës,ndërsa u vlerësua si ditë qëndryshoi edhe historinë e Ale-ancës Veriatlantike. Profesori

Ndërhyrja e NATO-s ndryshoi historinë jo vetëm të Kosovës, por edhe të rajonit

16 vjet nga përfundimi i bombardimeve të NATO-smbi objektivat ushtarake serbe në Kosovë

i Marrëdhënieve Ndërko-mbëtare në Universitetin ePrishtinës, Agim Zogaj thotë sekjo ndërhyrje ushtarake eNATO-s, u bë për të sjellëdrejtësinë humane mbi njëpopull ndaj të cilit po ushtrohejgjenocid nga forcat ushtarakee policore të Serbisë.

Shpresa që ishte venitur përshqiptarët në fillim të viteve të'90-a u rikthye pikërisht me 24mars të vitit 1999. Atë ditëaeroplanët e NATO-s, u nisëndrejt caqeve ushtarake serbenë Kosovë dhe Serbi, meqëllimin e vetëm, shpëtimin enjë populli që po përballej megjenocidin dhe spastrimin et-nik që po bënte regjimi i Sllo-bodan Millosheviqit në Kosovë.

Fushata ajrore e NATO-s,nuk përfundoi menjëherë, ash-tu siç mendohej. Për 78 ditë meradhë Aleanca Veriatlantikevazhdoi të bombardonte caqetushtarake serbe. Partner krye-sor e kishte Ushtrinë Çlir-imtare të Kosovës, e cila oper-onte në terren me pjesëtarët esaj. Reshat Gashi tregon se kjofushatë e bombardimeve i jeptezemër secilit pjesëtar të UÇK-së.

"Ishte një shkëndijë eshpesës se liria po vjen dhe kjona bënte shumë më të fu-qishëm dhe shumë më entuzi-astë për fitoren, e cila arrihejpas një lufte më shumë senjëvjeçare që zhvillonte UÇK-ja,në terren", thotë Gashi.

Përgjatë këtyre 78 ditëve tësulmeve ajrore qindra mijërarefugjatë shqiptarë përjetuandramën e eksodit në Maqedo-ni, Shqipëri e Mal të Zi. Në

kushte të rënda jetese nëpërkampe tashmë të shfaqura siimazhe të cilat ishin nëkundërshtim me çdo normëndërkombëtare të të drejtave tënjeriut, refugjatët kosovarë tëvetmen shpresë e kishin tash-më tek aeroplanët ushtarakëtë NATO-s të cilët po vazhdoninsulmet.

Gjithçka përfundoi në fillimtë qershorit, 1999 kur Millo-sheviçi nënshkruan kapit-ullimin e tij. Pranon Mar-rëveshjen e Kumanovës për t'uhapur rruga e miratimit të re-zolutës 1244 të Këshillit të sig-urimit të Kombeve të Bash-kuara. E në këtë muaj, forcattokësore të NATO-s hyjnë nëKosovë për të filluar ndërtimine paqes. Ish ushtari i UÇK-sëReshat kujton momentin kuru arrit marrëveshja. Ai thotë seky ishte lajm i mirë si përcivilët shqiptarë dhe për ush-tarët e UÇK-së ashtu edhe përforcat serbe.

"Gëzim i papërshkruar ish-te në të dyja anët, e themshumë sinqerisht, sepsepërveç që ishim gëzuar ne ush-tarët e civilët shqiptarë ngjas-hëm me neve e përjetuan edhevetë forcat serbe të ishin nëpozicione të drejtpërdrejta,sepse me datën 9 qershor kurzyrtarisht është nënshkruarmarrëveshja në Kumanovë,kanë filluar të shtënë me armënë ajër, e kjo ishte një shenjëe entuziazmit dhe gëzimit tëtyre se edhe ata mund t'iuktheheshin familjeve të vetadhe fëmijëve të vetë. E themshumë sinqerisht sepse e kampërjetuar nga afërsia", thotëGashi.

Përgjatë këtyre 78 ditëve tësulmeve ajrore Serbia intensi-fikoi sulmet ndaj UÇK-së dhecivilëve shqiptarë, qindramijëra refugjatë shqiptarë për-jetuan dramën e eksodit nëMaqedoni, Shqipëri e Mal të Zi.Në kushte të rënda jetesenëpër kampe tashmë tëshfaqura si imazhet të cilat ish-in në kundërshtim me çdonormë ndërkombëtare të tëdrejtave të njeriut, refugjatëtkosovarë të vetmen shpresë ekishin tashmë tek aeroplanëtushtarakë të NATO-s të cilët povazhdonin sulmet. Gjithçkapërfundoi në fillim të qershorit1999 kur Millosheviqi nënsh-

kruajti kapitullimin e tij. Pra-noi Marrëveshjen e Kumanovëspër t'u hapur rruga e miratim-it të Rezolutës 1244 të Këshil-lit të sigurimit të Kombeve tëBashkuara. E në këtë muaj,forcat tokësore të NATO-s hynënë Kosovë për të filluarndërtimin e paqes.

KRYEMINISTRI MUSTAFA:KOSOVA GJITHNJË MIRËN-

JOHËSE NDAJ NATO-S ESHBA-SË

Kryeministri i Kosovës, IsaMustafa, në emër të Qeverisëtë Republikës së Kosovës, nëemër të popullit të Kosovës,

shpreh mirënjohjen më të mad-he dhe të thellë për vendetanëtare të NATO-s . "16 vjet pas,Kosovën ne e përjetojmë si vendtë lirë, sovran dhe të pavarurdhe vend, i cili synon të inte-grohet në Bashkimin Evropian.Dëshiroj që veçmas të falënderojShtetet e Bashkuara tëAmerikës dhe aleatët e tjerë tëvendit tonë për një kontribut tëmadh në mbrojtjen e civilëvedhe në mbrojtjen e qytetarëvetë Republikës së Kosovës, si dhenë përkrahjen dhe ndihmën qëi dhanë lirisë dhe pavarësisë",thekson kryeministri Isa Mus-tafa.

PRESIDENTJA JAHJAGA:NATO NDALI KRIMIN DHE

KTHEU SHPRESAT NËKOSOVË

Presidentja e Kosovës,Atifete Jahjaga, me rastin e

16-vjetorit të përfundimit tëbombardimeve të NATO-s i kavlerësuar si një akt i cilimundësoi që Kosova sot të jetëvend i qytetarëve të lirë dhetë barabartë. "Sulmet ajrore tëNATO-s mbi objektivat usht-arake dhe policore serbe ubënë në mbrojtje të paqes, tëparandalimit të gjenocidit, tëshpërnguljes me dhunë të pop-ullsisë, të shkatërrimit tëjetës dhe pasurisë së qyteta-rëve të Kosovës. Këto sulmeishin veprimet më humani-tare në historinë e AleancësVeri Atlantike, si një përcak-tim i fuqishëm i botësdemokratike kundër poli-tikave agresive dhe nëmbrojtje të popullsisë civile".Në këtë 16-vjetor, kur shëno-het fillimi i kthimit tëshpresës për qytetarët e Kos-ovës për një jetë të re, shpre-him mirënjohje të përher-shme për SHBA-të, vendetanëtare të BE-së dhe të NATO-s, që me përkushtim u an-gazhuan në mbrojtjen e vler-ave të qytetërimit dhe mundë-suan që Kosova sot të jetëvend i qytetarëve të lirë dhetë barabartë. Solidaritetindërkombëtar, i dëshmuarpërmes veprimit të NATO-spërpara 16 vjetësh, tregon hu-manizmin e botës së përparu-ar dhe përkushtimin e saj për

respektimin e vlerave tëdemokracisë, duke u bërë njëshpresë për paqe dhe siguri,për një jetë të qetë e të sig-urt, për përparim dhe zhvillimpër të gjithë popujt dhe shte-tet.

Në këtë 16 vjetor, Kosovapo dëshmon se është shem-bulli më i mirë i ndërtimit tënjë shoqërie të të barabartëve,pa dallim, i respektimit të di-versitetit edhe kulturor e fe-tar dhe i ndërtimit mbi bazate demokracisë. Një shtet, qëdëshmon suksesin e përbash-kët të qytetarëve e institu-cioneve të vendit dhe të bash-kësisë ndërkombëtare, faktori rëndësishëm i paqes dhe sta-bilitetit dhe i fqinjësisë sëmirë, shtet i pranuar ndërko-mbëtarisht me synime të qar-ta të anëtarësimit në BE, OKBdhe në NATO",-thekson Pres-identja Jahjaga.

Trupa të NATO-s në

Kosovë - 16 vjet pas

ndërhyrjes

ushtarake


KULTURË

Nga Halil RAMA

Në këtë libër gjejmë ko-losët e letrave shqipe:Dritëro Agolli, LlazarSiliqi, Petro Marko, Adria-tik Kallulli, por dhepersonalitete të njohura tëletrave shqipe, si: MoikomZeqo, Roland Gjoza, RizaLahi, Petraq Risto, AgimCerga, Milianov Kallupi,Dr.Lutfi Turkeshi, FarukMyrtaj, Sazan Goliku eSakip Cami, të cilëtvlerësojnë maksimalishtveprën letrare të ShefkiKaradakut ndër vite

Promovimi i librit "AbsurdiMbretëror" - (Shënime kritike,ese, këndvështrime për kr-

ijimtarinë e Shefki Karadakut), sidhe çelja në të njejtën ditë e ek-spozitës me kopertinat e librave tëbotuar ndër vite, dhe një galeri viza-timesh, etytesh, peisazhesh të këtijautori, në Muzeun Historik Ko-mbëtar, ndër të tjera evidentoi mos-funksionimin si duhet të kritikësletrare. Me keqardhje këtë konsta-tim e shprehën në diskutimet e tyreshkrimtarë të njohur si KostandinDhamo, Xhevat Mustafa, FaslliHaliti, Mustafa Berati e ndonjëtjetër.

Gjithsesi, libri "AbsurdiMbretëror" - këndvështrime për kr-ijimtarinë e Shefki Karadakut,mbledhur dhe ideuar nga BardhylAjazi, u vlerësua nga diskutuesitpër origjinalitetin dhe forcën anal-izuese të shkrimeve, në të cilatautori i 33 veprave letrare në prozëe në poezi, portretizohet si një ngashkrimtarët e dalluar të kohës sëtij.

Gjejmë në këtë libër kolosët eletrave shqipe: Dritëro Agolli, Llaz-ar Siliqi, Petro Marko, Adriatik Kal-lulli, por dhe personalitete të njo-hura të letrave shqipe, si: Moikom

Refleksione pas promovimit të librit "Absurdi Mbretëror" - këndvështrime për krijimtarinë e Shefki Karadakut

Kritika letrare fragmentare dhe sektare, si edhe politika?!

Zeqo, Roland Gjoza, Riza Lahi, Pe-traq Risto, Agim Cerga, MilianovKallupi, Dr.Lutfi Turkeshi, FarukMyrtaj, Sazan Goliku e Sakip Cami,të cilët vlerësojnë maksimalishtveprën letrare të Shefki Karadakutndër vite.

Dhe nëse Dritëroi vlerëson kon-ceptimin popullor të realitetit nëkrijimtarinë e Sh.Karadakut, Kal-lulli shprehet për pleksjen bukure me forcë të ngjyrave e heroikesme tragjiken, të fëlligështisë edobësisë morale të armiqve të egër.Ndërsa Petraq Risto si redaktor iromanit "Puthja e ngrirë" vlerësonndërthurjen plot dritë dhe hije, sinjë afresk bardh e zi nga autori, tëlirizmit, heshtjes, frikës, rebelim-it, ankthit, jetës, dashurisë….

Edhe Moikom Zeqo nuk e ka tëvështirë për të deklaruar se ShefkiKaradaku është një poet nga tëspikaturit në lirikën shqiptare.

Këto veçori të këtij autori i cilë-soi edhe Xhevat Mustafa, kur folipër bollëk e pasuri në krijimtarinëe Sh.Karadakut, në 10 romane, 8vëllime me novela dhe 12 përm-bledhje me poezi, për të cilat kanëbotuar reçensione dhe analizaletrare figura të shquara të letraveshqipe.

Veprimtaria krijuese eSh.Karadakut u vlerësua edhe ngaMustafa Berati. Kjo për faktin se

elbasanasit mburren me birin etyre dhe veprat e tij të spikaturasi: "Puthja e ngrirë", "Arkadija elargët", "Feniksi", SagëMbretërore", "Letër Mbretërve",etj, disa prej të cilave të përkthy-era dhe botuara edhe jashtë ven-dit tonë, si në Gjermani e Francë.

KRIJIMTARI LETRARE,PRODUKTIVE DHE CILË-

SORE

Pjesëmarrësit në këtë veprim-tari promovuese shprehën gjith-ashtu mirënjohjen për këtë përm-bledhje dinjitoze të ideuar dhe për-gatitur me seriozitetin e duhur ngaz.Bardhyl Ajazi.

Me shënimet kritike, essetë,këndvështrimet për krijimtarinë eShefki Karadakut, z.Ajazi i bënnder, jo vetëm këtij shkrimtarimjaftë produktiv dhe cilësor, poredhe ne që jemi përpjekur ta pro-movojmë atë në shtypin e ditës.

Teksa lexon këtë përmbledhjetë larmishme, vetëtimthi të kujto-het krijimtaria letrare mjaft cilë-sore e këtij poeti dhe prozatori qëshkruan prej pesë dekadash, siromanet "Njëmijë vjet dashuri","Argonautët", "Vila e magjepsur","Salamandrat", "Gjergj Elez Alia",si dhe disa novela e vëllime mepoezi.

Shefki Karadaku është 70 vjeçdhe askush nuk është kujtuar tëbëjë bilancin e këtij shkrimtarishumë prodhimtar. Këtu bën për-jashtim autori Bardhyl Ajazi që kashkruar monografinë: "Elbasan ibukur, Elbasan" me syrin e poetitShefki Karadaku, por përsëriaskush nuk është ndalur të bëjënjë kritikë të plotë letrare për këtëpoet dhe prozator tanimë me 30 li-bra me poezi dhe prozë.

Duke mos qenë kritik profesion-ist nuk marr përsipër të bëj një kri-tikë të plotë letrare për veprat eShefki Karadakut, të këtij shkrim-tari të palodhur që krijon çdo ditëpa u mburrur, ndërkohë që krijuestë tjerë mediokër paguajnë për sh-krime dhe kritika plot lavdërimedhe të pamerituara.

RIDIMENSIONIMI I KRI-TIKËS LETRARE, SI DO-

MOSDOSHMËRI

Shkrimtarët dhe artistët e Sh-qipërisë si të gjithë njerzit e kësajbote nuk janë të përjetshëm. Dhesi të tillë ata duhet të vlerësohendhe të rivlerësohen vazhdimisht.Nuk u kujtuam t'i nderonim në tëgjallë të tyre Lazgushin, Kutelin,Shvarcin, Kadri Roshin, VioletaManushin dhe viganë të tjerë të ar-

tit dhe të letërsisë shqipe. Tani qënuk i kemi midis nesh themi menjëri tjetrin : "Po si ikën kështu pana thënë, pa marrë leje, pa i inter-vistuar, pa shkruar biografinë etyre, pa i nderuar dhe vënë atje kuu takon, atje në piedestalin e nder-it, nder që e merituan me veprat etyre?!"

Sigurisht ka shumë zëra të rinjdhe të vjetër që duhen rivlerësuar.Por kritika letrare nuk funksionon.Ajo është shëndrruar në fragmen-tare dhe sektare ashtu si edhe poli-tika.

Edhe shembulli i lënies në har-resë të autorëve produktivë e cilë-sorë si S.Karadaku, dikton nevojëne ridimensionimit të kritikësletrare.

Thirrja jonë do të ishte që nëshkollat e mesme dhe në univer-sitete të mund të organizoheshindebate letrare, mbrëmje poetike meveprat letrare të Karadakut dhe tëautorëve të tjerë të letërsisë sh-qipe. Atëhere çdo kush do të bindejse atdheu, vendlindja, kënga, gëz-imi, hareja, dashuria, mirësia, janëaty në brendësi të librave të këtijautori të talentuar.

Të shkruash 12 vëllime mepoezi dhe 10 romane e 8 libra menovela, që të gjithë me subjekt tëzgjedhur e të arrirë nuk janë pak.Ato janë një kontribut i çmuar përtë sotmen dhe për të nesërmenqë të mos ketë "Puthje të ngrirë",që fjala e lirë të rrjedhë si "Ujvarë",që "Gjergj Elez Alia" t'u transme-tohet brezave si njeri trim dhe ibesës, si njeri i zgjuar dhe i ditur,që respekton njerëzit e tij, poredhe vizitorët e huaj të rajonit etë botës, që "Shkumbini" të mosshkatrrojë tokat, por të përmirë-sojë ekologjinë tonë, që "Elbasanii bukur" të çlirohet nga ndotja dhetë shëndrrohet në turizmin tradi-cional shekullor.

Ky është mesazhi që përcjellvepra e Shefki Karadakut.

Zëvendësministri Koçi:Muzetë ushtarakë, që në vendetë ndryshme kanë forma emetodologji të ndryshme, kanëqëllim pothuaj të njëjtë: edukimiatdhetar i brezave.

Në Muzeun e Forcave të Ar-matosura është zhvilluar një ve-primtari me rastin e DitësNdërkombëtare të Muzeve, cak-tuar si e tillë me Rezolutën nr.12të Organizatës Ndërkombëtare tëMuzeve (ICOM). Ishin të pran-ishëm: zëvendësministri iMbrojtjes, z. Petro Koçi, shefi iShtabit të Përgjithshëm i FA,gjeneralmajor Jeronim Bazo,drejtori i Qendrës së Kulturës,Medias, Botimeve të Mbrojtjes,Muzeut dhe Shtëpive të Pushimit(QKMBMMSHP), znj. MirelaRoshi, studiues, veteranë, ish -ushtarakë dhe nxënës të shkol-lave 9 - vjeçare dhe të mesme tëkryeqytetit etj.

Fjalën e hapjes e mbajti znj.Mirela Roshi, drejtore e QK-MBMMSHP, e cila pasi falënderoitë gjithë të pranishmit në këtë

Veprimtari për Ditën Ndërkombëtare të Muzeve

Muzetë, shprehje e parametrave tëzhvillimit historik të çdo shoqërie

veprimtari, u ndal në misionin eMuzeut të Forcave të Armatosu-ra, vlerat dhe rëndësinë e tij. Nëemër të ushtarakëve në lirimdhe studiuesve ushtarakë, qëkanë dhënë kontribut të çmuar

në radhët e Forcave të Armato-sura, foli ish - pedagogu i Akade-misë së Mbrojtjes, Xhemil Çela.

Aktivitetin e përshëndeti zëv-endësministri i Mbrojtjes, z. PetroKoçi.Në fjalën e tij ai theksoi se,

respekti për historinë është njëçështje kulture dhe muzetë janëshprehje e parametrave të zhvil-limit historik të çdoshoqërie.Muzetë, si vende përekspozimin e veprave me vlerë tëtrashëgimisë kulturore, krijojnëmundësi për të ruajtur kujtesënhistorike, si dhe prezantojnë e in-terpretojnë historinë. "Në morinëe muzeve, - nënvizoi z. Koçi, - vendtë veçantë zënë edhe muzetëushtarakë, që në vende të ndry-shme kanë forma e metodologjitë ndryshme, por qëllimi i tyreështë pothuaj i njëjtë: edukimiatdhetar i brezave". Më tej ai thek-soi se, Muzeu i FA është një in-stitucion i domosdoshëm për tëshprehur identitetin historik dhezhvillimin e FA të Shqipërisë.Aiështë ngritur mbi bazën e një për-voje dhe eksperience të të gjithëmuzeve të tjerë kombëtarë dhetë huaja.Në memorien e tij ruandhe nderon të gjithë ata që luftu-an për identitetin dhe mbijetesëne kombit shqiptar në shekuj.Luftadhe përpjekjet e popullit shqiptar

për liri dhe pavarësi e kanë zana-fillën që në kohët më të hershmetë pararendëseve tanë nga Iliriadhe deri në ditët e sotme, ështëshprehur zëvendësministri PetroKoçi.

Më pas, zëvendësministriPetro Koçi dhe shefi i Shtabit tëPërgjithshëm, gjeneralmajorJeronim Bazo, i dorëzuan "Certi-fikatë Mirënjohje", studiuesit dhepoetit ish - ushtarak FluturakGërmenji dhe kolonel (R) GuriPashai për kontributin e dhënëpër pasurimin e muzeut me vleradokumentare.

Në mbyllje të kësaj ceremo-nie, zëvendësministri Koçi, gjen-eralmajor Bazo dhe të gjithë pjesë-marrësit vizituan pavijonet eMuzeut të Forcave të Armatosu-ra të pasuruar me eksponate tërinj.

Muzeu i FA është inauguruarnë 4 dhjetor 2012 dhe në mjedis-et e tij gjenden të ekspozuar 1500objekte autentike që lidhen drejt-përsëdrejti me historinë,trashëgiminë dhe identitetin eFA të Shqipërisë. Kjo ka zgjuarinteresin e vizitorëve që në këtëperiudhë trevjeçare ka arriturnumrin e 12000 vizitorëve ven-das e 3000 të huaj, mes të cilëveshefa të Shtabeve të Përgjiths-hëm të ushtrive të ndryshmeanëtare të NATO, gjeneralëamerikanë, delegacione ushtar-ake të NATO, si dhe të vendevepartnere.

Documents

Zgjedhjet, partitë politike, institucionet dhe kandidatët ... · OBVL, thirrje partive politike, institucioneve qeveritare dhe kandidatëve konkurues Zgjedhjet, partitë politike,