Źródła ilustracyjne cz 2

1.) Wiek XVII

Powstaje monarchia absolutna (Francja) i monarchia parlamentarna (Anglia)

monarchia absolutna monarchia parlamentarnaPrzekonanie o boskim pochodzeniu władzy Kwestionowanie faktu, iż władza pochodzi od BogaMonarcha skupia w swojej ręce władzę sądowniczą, ustawodawczą i wykonawczą

Władza króla ograniczona silną pozycją Parlamentu.Król pełni funkcję reprezentacyjną.

Król stanowi prawo, a w życie wprowadzają je mianowani przez króla urzędnicy (biurokratyzm)

Parlament stanowi prawo, a wprowadza je w życie rząd.

Król ma prawo do sądzenia poddanych i może ich skazać bez wyroku sądu.

Władza sądownicza króla jest ograniczona prawem.

"Państwo to ja" - zasada Ludwika XIV "Król panuje a nie rządzi" zasada obowiązują w Anglii po sławetnej rewolucji.

obrady w angielskiej izbie niższej - Izbie Gmin

W Rzeczpospolitej Obojga Narodów władcy wybierani są elekcyjnie od schyłku XVI w. aż do jej upadku w 1795 r. Ustrój to demokracja szlachecka

Fragment obrazu Bernarda Bellotto przedstawiający elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku na Woli, widoczna szopa senatorska, koło rycerskie z chorągwiami województw.

Na elekcji szlachta głosowała województwami w obecności posłów, którzy zanosili jej głosy do senatu. Wybór króla ogłaszał marszałek, mianował króla natomiast prymas.

Wiek XVII to wiek wojen

Rzeczpospolita toczy walki z Rosją, Szwecją i Turcją. Jej najwspanialsze oddziały to husaria.

Defenestracja praskadała początek wojnie 30letniej (1618 r.)

Bitwa pod Kircholmem1605 hetman Chodkiewicz i polska husaria pokonują armię szwedzką

ChocimPolacy bronili się tu przed Turkami w 1621 r.(hetman Chodkiewicz)i zdobywali ją w 1673 (hetman Jan Sobieski).

Bitwa pod Wiedniem - obraz namalowany przez Jana Matejko

Jan III Sobieski wysyła wiadomość o zwycięstwie nad Turkami papieżowi Innocentemu XI

Kamieniec PodolskiNajpotężniejsza twierdza broniąca kresów Rzeczypospolitej przed Turcją.Utracona na mocy haniebnego traktatu podpisanego w Buczaczu 1672 r.

Kozacy piszą list do sułtana. Bohdan Chmielnicki i Tuhaj-bej

przywódca Tatarów Krymskich pod Lwowem.

2.) Wiek XVIIIW Europie powstaje model monarchii absolutnej oświeconej (Prusy, Austria, Rosja).

We Francji wybuchła Wielka Rewolucja14 lipca 1789 r. lud zdobył twierdzę Bastylię

Oblężenie Jasnej Góry przez Szwedów w czasie potopu szwedzkiego

Rzeczpospolita toczyła także krwawą wojnę domową z Kozakami. Przywódcą zbuntowanych Kozaków był Bohdan Chmielnicki.

W Ameryce Północnej wybuchła wojna kolonii angielskich o niepodległość i powstały Stany Zjednoczone Ameryki (USA)

Uchwalenie Deklaracji Niepodległości

Rzeczpospolita Obojga Narodów przestaje istnieć w wyniku rozbiorów, ale wcześniej polski sejm uchwala pierwszą w Europie konstytucję.

Po lewej alegoria I rozbioru. Zaborcy traktują mapę Polski jak obrus, na którym dzielą ziemie Rzeczypospolitej.Od lewej: siedzi caryca Katarzyna II, za koronę w geście rozpaczy łapie się Stanisław August Poniatowski, palcem pokazuje cesarz Austrii Józef II, a szpadą Fryderyk II król Prus.

Władcy nad mapą Europy w 1772 r. Rysunek z XVIII w. Ze związanymi rękoma król Polski

Rejtan - upadek Polskiobraz Jana Matejki ukazujący jak Tadeusz Rejtan – poseł nie chcąc dopuścić do podpisania traktatu rozbiorowego przez sejm, rzucił się na podłogę, by uniemożliwić posłom opuszczenie sali sejmowej. W głębi obrazu stoi bokiem (w niebieskiej kamizelce) zasmucony król Stanisław Augusta Poniatowskiego.Po środku stoją dwaj przyszli zdrajcy targowiczanie: hetman koronny Franciszek Ksawery Branicki kryje twarz w dłoniach, obok po lewej (na biało) stoi Szczęsny Potocki (w rzeczywistości miał wówczas 21 lat i na sali sejmowej był nieobecny).Adam Łodzia Poniński uniesioną ręką pokazuje żołnierzy rosyjskich w uchylonych drzwiach sali zamkowej.

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791 r.obraz Jana Matejkipolecam obejrzenie krótkiego filmiku na youtube pod linkiemwww.youtube.com/watch?v=_EjUJZPd2tk

Mapa rozbiorów Polski

3.) Wiek XIX Trzy wielkie powstanie narodowe (walki głównie z Rosją)

Powstanie kościuszkowskie 1794

Kościuszko na koniu, fragment panoramy przedstawiającej Bitwę pod Racławicami

Przysięga Kościuszki na rynku Krakowskim, malarz W. Kossak

Powstanie listopadowe 1830-31 - walczy regularna armia polska, widać żołnierzy w mundurach

Powstanie listopadowe atak na Belweder, W. Kossak

Powstanie listopadowe bitwa o "Olszynkę Grochowską" W. Kossak

Powstanie listopadoweBitwa pod Stoczkiem, J. Rosen

Powstanie styczniowe 1863-65 - brak regularnej armii

Herb powstania odwołujący się do ideiwskrzeszenia Rzeczypospolitej jako monarchii trojga narodów. Stąd polski Orzeł, litewska Pogoń i ukraiński Archanioł Michał

Polacy a NapoleonW 1807 r. Napoleon utworzył Księstwo Warszawskie

W 1815 r. powstało Królestwo Kongresowe

Powstanie stycznioweBitwa, z cyklu "Polonia" A. Grottgera

książę Józef Poniatowski - marszałek Napoleona

Księstwo Warszawskie zostało zlikwidowane na Kongresie Wiedeńskim (1815 r.), w jego miejsce utworzono Królestwo Polskie podporządkowane (w unii) z Rosją. Poznańskie oddano Prusom, z Karkowa uczyniono Rzeczpospolitą Krakowską.

4.) wiek XXI wojna

Józef Piłsudski Roman Dmowski Wincenty Witos(PPS - socjaliści) (Narodowa Demokracja - endecy) (PSL - ludowcy)