Παρουσίαση του λογισμικού «Κασταλία»

Αλεξανδρή Ελευθερία

ΠΕ02

Αρχικό μενούΤο αρχικό μενού του λογισμικού «Κασταλία» περιλαμβάνει δύο επιλογές: «Θέματα»

και «Βάσεις δεδομένων».

Βάσεις δεδομένων

Θέματα

Με την επιλογή «Θέματα» της πρώτης οθόνης του λογισμικού οδηγούμαστε στο κύριο μενού

Εικονικό μουσείο»

•«Επιστροφή» για

επιστροφή στο αρχικό μενού

•

«Έξοδος»

Η «Εισαγωγή» της Κασταλίας παρουσιάζει την αρχαϊκή εποχή μέσω προβολής εικόνων και κειμένων με παράλληλη αφήγηση συνολικής

διάρκειας 3,5 περίπου λεπτών. Όταν τελειώσει η προβολή ή όταν διακοπεί (με πάτημα του πλήκτρου «Έξοδος»), έχουμε επιστροφή στο κύριο μενού

Η ροή της παρουσίασης της εισαγωγής μπορεί να γίνει χωρίς την παρέμβαση του χρήστη. Αν ο χρήστης διακόψει τη ροή της παρουσίασης, τότε πρέπει να μετακινηθεί

με τα πλήκτρα «Προηγούμενη οθόνη» και «Επόμενη οθόνη». Όταν τελειώσει η παρουσίαση, έχουμε επιστροφή στο κύριο μενού.

Οθόνες θεματικών ενοτήτων :Το «δένδρο» κάθε θεματικής ενότητας περιλαμβάνει:

Τον τίτλο της (πράσινα γράμματα)Τα σενάριά της (κόκκινα γράμματα)Τις δραστηριότητες κάθε σεναρίου (μπλε γράμματα)

Εικονικό μουσείοΤο «Εικονικό μουσείο» περιλαμβάνει τις αίθουσες αγγείων, νομισμάτων και γλυπτών όπου εκτίθεται μέρος του υλικού των ιστορικών πηγών, καθώς και τη βιβλιοθήκη με

το υλικό των ιστορικών κειμένων.

Οθόνες δραστηριοτήτωνΈχοντας επιλέξει μία δραστηριότητα οδηγούμαστε στην οθόνη της, που αποτελεί και τον αντίστοιχο χώρο εργασίας. Ο χώρος εργασίας έχει σαν υπόβαθρο έναν χάρτη ή ένα άλλο σκηνικό που σχετίζεται με το θέμα της δραστηριότητας και περιλαμβάνει:•την επικεφαλίδα που περιέχει το όνομα της δραστηριότητας•τη λωρίδα των μενού των εντολών•τη λωρίδα των εργαλείων •το παράθυρο των τίτλων των εργασιών της δραστηριότητας•τα εικονίδια ιστορικών πηγών οι οποίες υπηρετούν τη δραστηριότητα

Σύντομη περιγραφή των «μενού των εντολών»

Πλοήγηση• Το μενού "Πλοήγηση" παρέχει τη δυνατότητα

πλοήγησης μέσα στο πρόγραμμα και περιλαμβάνει τις παρακάτω εντολές πλοήγησης:

• Με την επιλογή "Θέματα" έχουμε επιστροφή στο κύριο μενού.

• Με την επιλογή "Προηγούμενο" έχουμε επιστροφή στη προηγούμενη οθόνη ανωτέρου επιπέδου.

• Με την επιλογή "Έξοδος" έχουμε έξοδο από το πρόγραμμα.

Προβολή

• Από το μενού "Προβολή" είναι δυνατή η ενεργοποίηση των βασικότερων εργαλείων του προγράμματος: του σημειωματάριου, του χώρου σχεδίασης, του ευρετηρίου καθώς και του φύλλου εργασίας. Εναλλακτικά, τα εργαλεία αυτά ενεργοποιούνται και από τα πλήκτρα της εργαλειοθήκης.

Παράθυρα• Το μενού "Παράθυρα" χρησιμοποιείται για την τακτοποίηση των

ανοικτών παραθύρων και περιλαμβάνει τις παρακάτω επιλογές:• Με την επιλογή "Επικάλυψη" τακτοποιεί την αριστερή πάνω γωνία

των παραθύρων ώστε να είναι ολόκληρα ορατά.• Με την επιλογή "Οριζόντια Παράθεση" τα ανοικτά παράθυρα

εργασίας αναπτύσσονται οριζόντια το ένα κάτω από το άλλο, ώστε μέρος όλων των παραθύρων να είναι ορατό.

• Με την επιλογή "Κάθετη Παράθεση" τα ανοικτά παράθυρα εργασίας αναπτύσσονται κάθετα το ένα δίπλα στο άλλο, ώστε μέρος όλων των παραθύρων να είναι ορατό.

• Με την επιλογή "Τακτοποίηση" γίνεται τακτοποίηση των εικονιδίων των παραθύρων που βρίσκονται σε κατάσταση σμίκρυνσης.

Μουσεία• Μέσω της επιλογής "Συλλογές ευρημάτων στο

διαδίκτυο" δίνεται η δυνατότητα επιλογής από τη λίστα των ενσωματωμένων στο λογισμικό ηλεκτρονικών διευθύνσεων πραγματικών μουσείων και συλλογών από όλο τον κόσμο. Επίσης, είναι δυνατή η τροποποίηση της λίστας αυτής.

Βοήθεια• Με την "βοήθεια" παρέχονται οδηγίες

πλοήγησης και χρήσης του προγράμματος.

Εργαλεία επικοινωνίας και συνεργασίας

Με το πλήκτρο "Δίκτυο" ενεργοποιείται το άνοιγμα εργαλείου "Συνδιάσκεψη" που περιλαμβάνει τις ακόλουθες δυνατότητες:

Συνδιάλεξη (μέσω απλών γραπτών μηνυμάτων κειμένου, με γραφική μορφή, με ήχο).

Ανταλλαγή αρχείων

Ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου

Κοινή χρήση εφαρμογών για αλληλεπίδραση απομακρυσμένων χρηστών στην ίδια εφαρμογή.

Με το πλήκτρο "E-mail" για ανταλλαγή μηνυμάτων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Εργαλεία μελέτης

Με το πλήκτρο "Ευρετήριο" ενεργοποιείται το ευρετήριο με τη βοήθεια του οποίου μπορούμε να αναζητήσουμε ιστορικές έννοιες, βιογραφίες προσώπων και πραγματολογικά στοιχεία.

Με το πλήκτρο "Σημειωματάριο" ενεργοποιείται το σημειωματάριο, που είναι ο χώρος καταγραφής σημειώσεων.

Με το πλήκτρο "Χώρος σχεδίασης" ενεργοποιείται ο χώρος σχεδίασης, που περιλαμβάνει εργαλεία για σχεδίαση πάνω σε χάρτες ή σχέδια.

Με το πλήκτρο "Αναζήτηση στη βάση" εμφανίζεται το παράθυρο αναζήτησης ιστορικών πηγών μέσω λέξεων-κλειδιών και με καθορισμό παραμέτρων χώρου, χρόνου και είδους πηγής.

Παράθυρο τίτλων εργασιών

Μέσα στην οθόνη κάθε δραστηριότητας εμφανίζονται σε ειδικό παράθυρο, που φέρει την επικεφαλίδα: «Εργασία» ή «Εργασίες», οι τίτλοι των εργασιών που περιλαμβάνει η δραστηριότητα. Οι τίτλοι αυτοί συνοψίζουν τις εργασίες της δραστηριότητας. Το παράθυρο των τίτλων των εργασιών μπορεί να μετακινηθεί μέσα στο χώρο εργασίας. Μέσα στο παράθυρο αυτό υπάρχουν τα πλήκτρα:

«Αποθήκευση» για την αποθήκευση του φύλλου εργασίας σε υποδεικνυόμενη θέση στον δίσκο

«Άνοιγμα» για την ανάκτηση του αποθηκευμένου φύλλου εργασίας (από προηγούμενη μελέτη πάνω στη δραστηριότητα).

• Η επιλογή ενός τίτλου εργασίας έχει σαν αποτέλεσμα να «ξεδιπλωθεί» το αντίστοιχο τμήμα του φύλλου εργασίας. Το φύλλο έχει τόσα τμήματα όσες είναι οι εργασίες. Τα τμήματα αυτά εμφανίζονται ένα-ένα με κλικ στην αντίστοιχη εργασία. Το φύλλο φέρει οδηγίες και ερωτήσεις καθώς και πεδία συμπλήρωσης απαντήσεων όπως πλαίσια και πίνακες. Μετά τη συμπλήρωση των τμημάτων του φύλλου εργασίας μπορεί να γίνει η αποθήκευσή του στο αντίστοιχο αρχείο με χρήση του πλήκτρου «Αποθήκευση».

Το αρχείο του φύλλου εργασίας περιλαμβάνει:• Χώρο για τα στοιχεία του μαθητή: ονοματεπώνυμο, τάξη, ημερομηνία• Το θέμα, το σενάριο και τη δραστηριότητα• Όλες τις εργασίες Το αρχείο αυτό μπορεί να ανακτηθεί με χρήση του πλήκτρου «Άνοιγμα».

Εικονίδια ιστορικών πηγών

• Τα εικονίδια των πηγών είναι μικρές εικόνες-πλήκτρα που φέρουν διαφορετικό προκαθορισμένο σύμβολο που παραπέμπει στο είδος της πηγής.

• Τα εικονίδια των πηγών είναι αριθμημένα. Περνώντας το ποντίκι πάνω από κάθε εικονίδιο εμφανίζεται το επεξηγηματικό του κείμενο. Με κλικ στο εικονίδιο ανοίγει μέσα σε ένα παράθυρο η αντίστοιχη ιστορική πηγή. Το άνοιγμα της πηγής προκαλεί την τροποποίηση του εικονιδίου σε σχέση με την αρχική του μορφή, ώστε να είναι εμφανής η κατάσταση χρήσης της αντίστοιχης πηγής.

Διακρίνουμε τρεις καταστάσεις του εικονιδίου

Εικονίδιο πηγής Κατάσταση πριν τη χρήση

Κατάσταση χρήσης

Κατάσταση μετά τη χρήση

Εικονίδιο για κείμενο

Εικονίδιο για επιγραφή

Εικονίδιο για αγγείο

Εικονίδιο για νόμισμα

Εικονίδιο για ναό, γλυπτό, κάτοψη, τοπογραφικό

Εικονίδιο για χάρτη

Παράθυρα ιστορικών πηγών

Πηγή κειμένουΜέσα στο παράθυρο της πηγής κειμένου εμφανίζεται πάνω σε έναν πάπυρο το κείμενο που αποτελείται από την εισαγωγική παράγραφο, το κυρίως κείμενο και τη ταυτότητα της πηγής. Εάν το κείμενο δεν είναι ολόκληρο ορατό μέσα στο παράθυρο, τότε ο χρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει τη κατακόρυφη ράβδο κύλισης για να το εμφανίσει. Μέσα στο κείμενο μπορεί να συναντήσει ενεργές λέξεις δύο ειδών που είναι υπερσύνδεσμοι:• Λέξεις με κόκκινο χρώμα, που αποτελούν όρους ευρετηρίων. Με κλικ πάνω σε κάθε κόκκινη λέξη ανοίγεται το ευρετήριο που εμπεριέχει τη λέξη και εμφανίζεται η επεξήγησή της..• Λέξεις με μπλε χρώμα, που αποτελούν παραπομπές σε σχόλια του κειμένου. Με κλικ πάνω σε κάθε μπλε λέξη εμφανίζεται στο σημείο εκείνο σχόλιο το οποίο περιλαμβάνει κείμενο

Πηγή εικόνας• Μέσα στο παράθυρο της

πηγής εικόνας εμφανίζονται: η εικόνα του ευρήματος (αγγείου, νομίσματος, επιγραφής κλπ.) και στο κάτω μέρος της η ταυτότητα της ιστορικής πηγής.

• Με διπλό κλικ στην εικόνα μπορεί ο χρήστης να έχει μεγέθυνση της εικόνας, ώστε να καταλαμβάνει ολόκληρη την οθόνη, γεγονός που προσφέρει επιπρόσθετες δυνατότητες για λεπτομερή παρατήρηση.

• Ο χρήστης μπορεί να αντιγράψει μέρος ή όλη την πληροφορία κειμένου για την πηγή. Οι κόκκινες λέξεις παραπέμπουν στο ευρετήριο

Τύποι δραστηριοτήτων

• Δραστηριότητα τύπου 1 (με τα εικονίδια όλων των πηγών στο χώρο εργασίας): Σε αυτόν τον τύπο δραστηριότητας οι πηγές, που είναι απαραίτητες για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας, ανοίγουν με τη βοήθεια αντίστοιχων εικονιδίων που εμφανίζονται μέσα στον χώρο εργασίας.

• Δραστηριότητα τύπου 2 (με αναζήτηση πηγών στη βάση): Σε αυτόν τον τύπο δραστηριότητας μια ομάδα πηγών, που είναι απαραίτητες για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας, ανοίγουν με τη βοήθεια αντίστοιχων εικονιδίων που εμφανίζονται μέσα στον χώρο εργασίας και μία άλλη ομάδα πηγών ανοίγουν μέσα στον χώρο εργασίας μέσω του εργαλείου αναζήτησης πηγών στη βάση δεδομένων με λέξη-κλειδί.

• Δραστηριότητα τύπου 3 (χωρίς πηγές): Αυτού του τύπου δραστηριότητες, που είναι συμπερασματικές δραστηριότητες, πραγματοποιούνται όχι απαραίτητα με τη χρήση πηγών. Στο χώρο εργασίας δεν εμφανίζονται εικονίδια ιστορικών πηγών. Συνήθως η τελευταία δραστηριότητα σε κάθε σενάριο έχει αυτή τη μορφή, στηρίζεται δηλαδή στα συμπεράσματα που έχουν εξαχθεί από προηγούμενες δραστηριότητες.

Δραστηριότητα τύπου 1 (με τα εικονίδια όλων των πηγών στο χώρο εργασίας):

Για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας ο χρήστης εργάζεται ως εξής:• με κλικ σε κάθε ένα από τα εικονίδια εμφανίζει την αντίστοιχη πηγή. (Όταν η δραστηριότητα προβλέπει χάραξη πάνω σε χάρτη τότε ο χάρτης ανοίγει μέσα στο σχεδιαστήριο).• συμπληρώνει στα πλαίσια ή τους πίνακες τις απαντήσεις του στις εργασίες και καταγράφει τα συμπεράσματά του.

Δραστηριότητα τύπου 2 (με αναζήτηση πηγών στη βάση):

Για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας ο χρήστης εργάζεται ως εξής:• με κλικ σε κάθε ένα από τα εικονίδια των πηγών που εμφανίζονται ανοίγει την αντίστοιχη πηγή (όταν η δραστηριότητα προβλέπει χάραξη πάνω σε χάρτη τότε ο χάρτης ανοίγει μέσα στο σχεδιαστήριο).• χρησιμοποιεί το εργαλείο αναζήτησης στη βάση των πηγών για να επιλέξει λέξη-κλειδί και στη συνέχεια να ανασύρει από τη βάση τη λίστα με τις πηγές.• επιλέγει μία-μία τις πηγές και με κλικ τις ανοίγει μέσα στο χώρο εργασίας .• συμπληρώνει στα πλαίσια ή τους πίνακες τις απαντήσεις του στις εργασίες και καταγράφει τα συμπεράσματά του.• χρησιμοποιεί το σημειωματάριο ως πρόχειρο ή για να καταγράψει ενδιάμεσα βήματα όποτε του χρειάζεται (πχ. συγκέντρωση απαραίτητης πληροφορίας για κάποια απάντηση).• χρησιμοποιεί το σχεδιαστήριο για να επεξεργαστεί χάρτες (χάραξη διαδρομών, τοποθέτηση συμβόλων κλπ.) και για να σχεδιάσει σχέδια.• αποθηκεύει την εργασία του σε αρχείο δίνοντας ένα μνημονικό όνομα σε αυτό, ώστε να μπορεί εύκολα να επανακτήσει το αρχείο.• εκτυπώνει την εργασία του αν το επιθυμεί ο ίδιος ή αν του ζητηθεί.• επανακτά αποθηκευμένο φύλλο από προηγούμενη εργασία του πάνω στη δραστηριότητα, για να το χρησιμοποιήσει στην τρέχουσα.

Δραστηριότητα τύπου 3 (χωρίς πηγές):Μέσα στον χώρο εργασίας της δραστηριότητας εμφανίζονται επιγραμματικά οι τίτλοι των εργασιών μέσα σε ειδικό παράθυρο. Με κλικ σε κάθε τίτλο εργασίας εμφανίζεται το αντίστοιχο παράθυρο εργασίας που περιλαμβάνει:•τον τίτλο της εργασίας•την περιγραφή των απαιτήσεων της εργασίας, δηλαδή πως να χρησιμοποιούμε απαντήσεις και συμπεράσματα από προηγούμενες δραστηριότητες•τους χώρους συμπλήρωσης απαντήσεων και συμπερασμάτων που έχουν τη μορφή πλαισίου ή πίνακα προσαρμοσμένου στη μορφή της εργασίας.