Download ppt - Aleksander hr. fredro

Transcript
Page 1: Aleksander hr. fredro
Page 2: Aleksander hr. fredro

Urodził się 20 czerwca 1793 u stóp Karpat, w Surochowie niedaleko Przemyśla w bogatej rodzinie szlacheckiej (niegdyś senatorskiej). Do Beńkowej Wiszni rodzice Aleksandra Fredry sprowadzili się w 1797. "Nauki pobierał w domu, a charakteru będąc raczej zamkniętego w sobie, aniżeli skłonnego do wesołości młodzieńczej, nie dawał niczym jeszcze poznać zarodków siły i twórczości komicznej, które sie później tak świetnie w nim rozwinęły. Zarodki te przecież rychło juz spoczywały w tym badawczym, młodocianym umyśle, który całą zdolność wytężał na poznanie swojego otoczenia, na uchwycenie zarówno indywidualnych, jak społecznych wad i śmieszności, w którym, pod powłoką smętnego nieraz dumania, dojrzewał szybko bystry zmysł spostrzegawczy, którego by z pozoru trudno sie w nim było domyśleć. Po raz pierwszy to usposobienie wewnętrzne przyszłego poety objawiło sie na zewnątrz, kiedy licząc dwanaście lat życia, bez widocznego znikąd impulsu, bez niczyjego przyczynienia sie, zabrał sie nagle do napisania komedyii". Kiedy 12 stycznia 1806 roku jego matka Marianna Fredrowa zginęła w pożarzedworu w Beńkowej Wiszni, ojciec Jacek hrabia Fredro zdecydował sie na zamieszkanie wraz z dziećmi we Lwowie.

Urodził się 20 czerwca 1793 u stóp Karpat, w Surochowie niedaleko Przemyśla w bogatej rodzinie szlacheckiej (niegdyś senatorskiej). Do Beńkowej Wiszni rodzice Aleksandra Fredry sprowadzili się w 1797. "Nauki pobierał w domu, a charakteru będąc raczej zamkniętego w sobie, aniżeli skłonnego do wesołości młodzieńczej, nie dawał niczym jeszcze poznać zarodków siły i twórczości komicznej, które sie później tak świetnie w nim rozwinęły. Zarodki te przecież rychło juz spoczywały w tym badawczym, młodocianym umyśle, który całą zdolność wytężał na poznanie swojego otoczenia, na uchwycenie zarówno indywidualnych, jak społecznych wad i śmieszności, w którym, pod powłoką smętnego nieraz dumania, dojrzewał szybko bystry zmysł spostrzegawczy, którego by z pozoru trudno sie w nim było domyśleć. Po raz pierwszy to usposobienie wewnętrzne przyszłego poety objawiło sie na zewnątrz, kiedy licząc dwanaście lat życia, bez widocznego znikąd impulsu, bez niczyjego przyczynienia sie, zabrał sie nagle do napisania komedyii". Kiedy 12 stycznia 1806 roku jego matka Marianna Fredrowa zginęła w pożarzedworu w Beńkowej Wiszni, ojciec Jacek hrabia Fredro zdecydował sie na zamieszkanie wraz z dziećmi we Lwowie.

Page 3: Aleksander hr. fredro

W 1809 roku, po wkroczeniu do Galicjipolskich oddziałów pod dowództwem księcia Jozefa Poniatowskiego, przyszły komediopisarz, mając wtedy zaledwie szesnaście lat, zaciągnął sie do armiiKsięstwa Warszawskiego, gdzie służył w formacjach ułanów i strzelców konnych. Później był również w wojsku Napoleona. W 1812 roku wziął udział w jego wyprawie na Moskwę, która przyniosła mu Zloty Krzyż Virtuti Militari. W latach 1813-1814 przebył cala kampanie napoleońską jako oficer ordynansowy w sztabie cesarza. Wałczył pod Smoleńskiem, Berezyna, Lipskiem. W 1814 roku za zasługi wojenne został też odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. Po abdykacji Napoleona w 1815 roku powrócił do kraju i osiadł w rodzinnym majątku w Beńkowej Wiszni.

Page 4: Aleksander hr. fredro

Około 1817 poznał Zofię hr. Skarbkową, z domu Jabłonowską,

i zakochał się na całe życie. Zofia Jabłonowska jako 15-letnia dziewczynka została wydana za hr. Skarbka,

jednego z najzamożniejszych ludzi w Galicji. Opuściła go po kilku

latach nieudanego małżeństwa, ale na poślubienie Aleksandra czekała przeszło 10 lat. Sprawa jest dość

niejasna, bo hr. Skarbek nie wyrażał sprzeciwu, a załatwienie "rozwodu kościelnego" było

w tych sferach społecznych głównie kwestią pieniędzy. Opór stawiała kierowana chyba konwenansami rodzina

Jabłonowskich. Ale zawarte wreszcie w 1828 małżeństwo było bardzo szczęśliwe. Dochowało się też dwojga dzieci o

aspiracjach literackich: Zofii, późniejszej hr. Szeptyckiej, autorki WSPOMNIEŃ Z LAT UBIEGŁYCH,

i syna, Jana Aleksandra, także komediopisarza.

Zofia córka Fredry (1837-1904) Jan Aleksander syn Fredry

(1829-1891)

Page 5: Aleksander hr. fredro

Zofia Skarbkowa w posagu wniosła m.in. majątek w Odrzykoniu pod Krosnem wraz z zamkiem "Kamieniec". Przeglądając stare akta, natrafił Fredro na dokumenty mówiące o tym, że w pierwszej połowie XVII wieku toczył się spór między właścicielami dwóch części zamku - wojewodą Piotrem Firlejem i kasztelanem Janem Skotnickim. Po wielu latach procesów spór ten zakończył się małżeństwem Piotra Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką. Właśnie stąd Fredro zaczerpnął pomysł do napisania najbardziej znanej swojej komedii - "Zemsty", w której w świetny sposób sportretował różnych przedstawicieli odchodzącego w przeszłość "świata szlacheckiego" oraz ukazał kulturę i obyczaje polskiej szlachty.

Page 6: Aleksander hr. fredro

Fredro bardzo skutecznie zarządzał rodzinnym majątkiem, ale też był ożywiony duchem

obywatelskim. Brał czynny udział w społecznym życiu ziemiaństwa, po 1831 reprezentował jego

interesy w galicyjskim Sejmie Stanowym. W okresie Wiosny Ludów został oskarżony o zdradę stanu za wystąpienia przeciw Austrii. Śledztwo ostatecznie umorzono. Lata 1850-55 spędził z rodziną w Paryżu. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, od 1873 członkiem Akademii Umiejętności. Ostatnie lata życia spędził we

Lwowie, którego był honorowym obywatelem.

Page 7: Aleksander hr. fredro

Pomimo stworzonej przez samego Fredrę legendy, że tworzył zupełnie "bez nauki" i tylko dla rozrywki - nie jest to prawdą. Dużo czytał i odwiedzał wiele teatrów, można powiedzieć, że był znawcą teatru. Bardzo troszczył się o wydania swoich dzieł. Niektóre teksty wielokrotnie przerabiał i poprawiał.Dzieje twórczości Fredry można podzielić na dwa główne okresy. Chociaż najbardziej znane dzieła Fredry to komedie, pisał on również wiersze o charakterze osobistym (Pro memoria), patriotycznym, bajki - choćby najbardziej znane Paweł i Gaweł czy Małpa w kąpieli; ballady, listy poetyckie, poematy, aforyzmy - zebrane w tomie Zapiski starucha. Napisał też Fredro powieść humorystyczną zatytułowaną Nieszczęścia najszczęśliwszego męża i powieść dramatyczną Dziennik wygnańca.

Page 8: Aleksander hr. fredro

•Gwałtu, co się dzieje!•Intryga naprędce•Damy i Huzary•Dożywocie•Mąż i żona•Pan Geldhab •Pan Jowialski •Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca •Trzy po trzy•Wielki człowiek do małych interesów•Zapiski starucha•La Vengeance. •Piczomira królowa Branlomanii•Sztuka obłapiania•Rewolwer•Zemsta

Page 9: Aleksander hr. fredro

Arcybogata biografia największego polskiego komediopisarza Aleksandra hrabiego Fredry bardzo ściśle wiąże się z dwoma, granicą od siebie oddzielonymi regionami, Podkarpaciem w Polsce i Obwodem Lwowskim na Ukrainie. Te urocze tereny i zakątki, z całym bogatym i unikalnym inwentarzem zasobów materialnych i ludzkich, zostały przez niedoścignionego mistrza słowa, żartu i ironii, prześmiewcę i bezlitosnego krytyka narodowych przywar, mentalności i obyczajów, a zarazem gorliwego patriotę i społecznika uwiecznione w jego twórczości literackiej. Dla turysty, który zdecyduje się przemierzyć transgraniczny szlak wiodący śladami Aleksandra Fredry, za znakomity przewodnik posłużyć może pamiętnik "Trzy po trzy", który obfituje w interesujące, pełne nigdzie indziej spotykanych szczegółów opisy tych niepowtarzalnych okolic i ich mieszkańców.

Page 10: Aleksander hr. fredro

Krościenko Wyżne - 9 listopada 1828 r. we dworze w Krościenku siostra Aleksandra Cecylia ..Jabłonowska wyprawiła nowożeńcom weselne gody. Zjechała na nie licznie okoliczna szlachta, m.in. ..Ostaszewski, Grabińscy z Haczowa, Trzeciescy i cześnikowicz Urbański z Komborni -..najprawdopodobniej pierwowzór postaci Cześnika w "Zemście".

Page 11: Aleksander hr. fredro

Rudki -"...Co niedziela zajeżdżała ogromna poczwórna kareta sześciu kasztanowymi końmi...Za karetą szedł kocz poczwórny, równie ogromny, czterema końmi... Jechaliśmy na mszę do Rudek ..."(Trzy po trzy). Niedawno odrestaurowano kościół z kaplicą i kryptą Fredrów, zamieniony po 1939 roku na magazyn, sanktuarium Matki Boskiej Rudeckiej. W 1990 roku odbyły się tu uroczystości ponownego pochówku Aleksandra Fredry i jego najbliższych.

Page 12: Aleksander hr. fredro

Hoczew - Aleksander Fredro z bratem Sewerynem towarzyszył ojcu w podróży do dóbr rodzinnych. "...Na grzbiecie pagórka mój ojciec wstrzymał konia i zawołał rzewnym głosem: "Hoczew... Tu, w tym zamku urodziłem się"...W dolinie nad brzegiem rzeki płynącej do Sanu ujrzeliśmy szczątki niewielkiego zamku. Obok biały dworek i gospodarskie, dość porządne zabudowania. Dalej kościółek, karczma i chaty wzdłuż łęgu rozsypane... "(Trzy po trzy)

Page 13: Aleksander hr. fredro

Aleksander Fredro był człowiekiem pełnym wewnętrznych sprzeczności: aktywny i zaangażowany w sprawy publiczne, szukał zarazem samotności i przejawiał skłonność do mizantropii. Ostatnie lata życia, naznaczone chorobami, spędził z dala od świata w ścisłym gronie rodzinnym. Zmarł 15 lipca 1876 roku we Lwowie, został zaś pochowany w rodzinnej krypcie kościoła w Rudkach kolo Lwowa. Jego pogrzeb był wielka manifestacja patriotyczna. Cale miasto udekorowano czarnymi flagami, a wśród tysięcy ludzi znalazły sie delegacje wszystkich organizacji narodowych. Na czele tych z Krakowa szedł prezydent miasta Mikołaj Zyblikiewicz. W 1897 roku staraniem Kola Literacko-Artystycznego we Lwowie wystawiono pomnik Aleksandra hrabiego Fredry, dłuta prof. Ludwika Marconiego. Znajduje sie on obecnie na wrocławskim rynku.

Aleksander Fredro był człowiekiem pełnym wewnętrznych sprzeczności: aktywny i zaangażowany w sprawy publiczne, szukał zarazem samotności i przejawiał skłonność do mizantropii. Ostatnie lata życia, naznaczone chorobami, spędził z dala od świata w ścisłym gronie rodzinnym. Zmarł 15 lipca 1876 roku we Lwowie, został zaś pochowany w rodzinnej krypcie kościoła w Rudkach kolo Lwowa. Jego pogrzeb był wielka manifestacja patriotyczna. Cale miasto udekorowano czarnymi flagami, a wśród tysięcy ludzi znalazły sie delegacje wszystkich organizacji narodowych. Na czele tych z Krakowa szedł prezydent miasta Mikołaj Zyblikiewicz. W 1897 roku staraniem Kola Literacko-Artystycznego we Lwowie wystawiono pomnik Aleksandra hrabiego Fredry, dłuta prof. Ludwika Marconiego. Znajduje sie on obecnie na wrocławskim rynku.

Page 14: Aleksander hr. fredro

Pomnik Aleksandra Fredry: na wysokim piaskowym cokole pokrytym z 3 stron inskrypcjami znajduje się, odlana z brązu, figura siedzącego poety w czamarze, z rulonem papieru i piórem - wykonany został w 1879 roku, przez L. Marconiego a ufundowało go Lwowskie Koło Literacko - Artystyczne. Pierwotnie znajdował się we Lwowie, potem przeniesiony do Wilanowa, przekazany przez Związek Radziecki trafił do Wrocławia, gdzie został odsłonięty 15.07.1956 roku w 80 rocznicę śmierci komediopisarza. Stanął w pd. części Rynku, w miejscu pomnika króla Fryderyka Wilhelma III. Wpisał się na trwałe w pejzaż miasta, jest ulubionym miejscem spotkań i centrum wydarzeń artystycznych.


Recommended