Download docx - Bokabularyo ng mga Dinamikong Salita

BPoPO

BOKABULARYO NG MGA DINAMIKONG SALITA

RECHELLE JOY CAPILITAN-SANTANA

Marso 2015

PANIMULA

Ang wika ay bahagi ng sistema ng buhay ng tao sa lipunan sa kanyang pakikipagtalastasan. Ito ang batayan at primitibong pamamaraan sa paglinang, paggamit, at pagkatuto ng natural na wika. Hindi nakapagtataka kung bakit karamihan sa mga katangian ng natural na wika ay hinubog ayon sa lugar ng taong gumagamit nito. Mahihinuhang nagkakaiba ang gamit at katangian ng natural na wika depende sa tao at lugar na kinabibilangan. At dahil dinamiko ang wika, madali itong sumasabay sa pagbabago sa pamamagitan ng panghihiram sa iba pang wika. Bunsod nito, naiimpluwensyahan nito ang nakagawian ng wikang ginagamit at minomodipika naman upang umangkop sa sitwasyon at taong kinakausap. Dito pumapasok ang pagkakaroon ng varayti o varyasyon ng wikang ginagamit ng tao sa isang partikular na organisasyon gaya ng medya.

Ang napapaloob sa bokabularyong ito ay mga salitang nangingibabaw sa paggamit ng mga mag-aaral sa Grade sa pagbuo ng kanilang portfolio. Binubuo ito ng apat na bahagi. Ang unang bahagi sa bokabularyong ito ay ang re-spelling. Ang pangalawang bahagi ay ang mga wikang kolokyal. Ang pangatlo ay ang mga wikang balbal. At ang huling bahagi sa bokabularyong ito ay ang mga salitang gay linggo.

Ayon kay Shaefer (2012) sa pagsasalita ng tao sa loob at sa labas man ng silid-aralan ay nagbabago lalo na sa malawakang interaksyon ng

mga tao. Ayon din nina Chua (2011) sa pagdaan ng panahon, mapapansin laging mabilis ang paglago ng gay lingo. Kaya sa bokabularyong ito isinali ang mga salitang gay linggo na tinumbasan ito ng kahulugan.

Inaasahan na sa bokabularyong ito ay maging makabuluhan sa mga mambabasa lalong-lalo na sa mga guro upang maging makisabay sa mga pamaraang pagbabago ng mga salitang napapanahon na ginamit ng mga mag-aaral at kabataan sa kasalukuyan.

Ang mga salitang napapaloob sa bokabularyong ito ay mga salitang kadalasang ginamit ng mga mag-aaral sa grade 7 sa pagbuo ng kanilang portfolio.

PASASALAMAT

Sa mga taong may mahalagang

naiambag upang maging makabuluhan at

kahanga-hanga ang polyetong ito. Sila ang

nagsisilbing instrumento upang

maisakatuparan ang polyetong ito. Maraming

salamat po sa inyo;

Dr. Virginia M. Valdez, dekana ng

graduate studies ng SLSU-TO, Gng. Norlyn L.

Borong, aking tagapayo, Dr. Francis Ann R.

ii

iii

Sy, ang aking butihing istatistisyan, Dr.

Ginalyn B. Carbonilla, ang aking sensor,

Dr. Violete B. Felisilda, ang kasapi ng aking

binuo tesis at G. Joseph M. Añavesa, ang

tagasuri ng bokabularyong ito.

Sa aking pamilya at mga mahal sa

buhay Arvin at Ashia na nagsisilbing

instrumento upang lalong gaganahan ang

iyong lingkod na mabuo ang polyetong ito.

Joy

TALAAN NG NILALAMAN

Pahina ng pamagat i

Panimula ii

Pasasalamat iii

Talaan ng Nilalaman iv

Re-spelling 1

Kolokyal 11

Balbal 14

Gay Linggo 21

Sanggunian 39

Re-spelling

Paraan ng pagbaybay na ginamit ng mga

mag-aaral na kung saan ano ang bigkas ng salita

sa wikang Ingles ang siyang baybay nito.

iv1

Hindi mapipigilan ang paglawak at

pagbabago ng salita. Parang fashion lang din kung

saan may kanya-kanyang panahon ang mga kulay

at patterns. Para itong uso na maaaring manatili o

kaya naman ay mawala o kukupas sa pagdating

ng panahon. Ang mahala ay sa kabila ng pag-

usbong ng ganitong mga uring paggamit ng wika

ay nananatili pa rin ang wikang Filipino bilang

wikang pambansa.

Ang guro bilang tagapaglinang ng kakayahan

ng bawat indibidwal ay kailangan din tatanggap

kung anong mga pagbabago ang naganap sa

kapaligiran. Ang patuloy na pag-inog ng mundo

tungo sa maunlad na pang-impormasyong

teknolohiya ay lalong nagpasusulong sa antas ng

pamamaraan ng pagsasalita o pagsulat.

Ayon kay Rubrico (2006) ang pagbabago ng

pagsasalin ng mga mag-aaral ay iniayon sa

wikang Ingles. Ito ang dahilan kung bakit

nakapagpapalito minsan ang tamang ispeling ng

isang salita. Nagpapatunay lamang na sadyang

nagkakaroon ng ebolusyon ang wika.

abiliti kakayahan Humanga ako sa kanyang kakaibang kakayahan.

adbertisment anunsiyo May bagong anunsiyo ang guro natin.

akusasyon pagbintang Ang pagbintang niya sa akin ang ikinasama ko.

ambisyon mithiin Bawat tao ay may kanya-kanyang mithiin sa buhay.

aplikasyon paglalapat Ang paglalapat ay isa sa mga uri ng pagsusulit .

atityud saloobin Ang aming guro ay may magandang saloobin.

award gawad Ang gawad na ibinigay ng guro sa kanyang mga mag-aaral ay kamangha-mangha.

balon (baloon)

lobo Bumili ako ng lobo para sa aking kaarawan.

beheybyur pag-uugali Hindi mahalaga ang katalinuhan ng isang guro kundi ang kanyang pag-

Pagsasalin

Re-spelling Filipino Pangungusap

2

uugali sa kanyang mga mag-aaral.besi abala Abala kami sa ngayon dahil may

paparating na bisita.

beyk pagluto Ang pagluto ang pinakaayaw ko sa lahat na gawain.

blak itim Itim ang kulay ng kanyang sapatos.

bolpen pluma Hiniram niya ang pulang pluma ko.

bra salung suso Ang salung-suso ay isa sa mga pinakamahalagang gamit ng babae.

boyfren nobyo Napakabait ng kanyang nobyo.

breyk naghiwalay Naghiwalay na kami ng aking nobyo.

debelopment pag-unlad Bawat bansa ang pag-unlad ang hinahangad.

dedikasyon paghahandog Karaniwang mga kaanak lamang ang binanggit sa bahagi ng paghahandog ng isang aklat.

deklarasyon pagpapatupad Hindi ko nagustuhan ang pagpapatupad ng RH Bill.

delegasyon pagtatalaga Ang pagtatalaga ng isang gawain ay kailangang sasangguni muna sa mga isinasangkot.

desisyon pasya Hindi ko nagustuhan ang pasya niya kahapon para sa ating paglalakbay.

diskubre natuklasan May bago akong natuklasan sa kanyang pagkatao.

doktor manggagamot Manggagamot ang gusto kong kurso.

drayber tsuper Mabilis magmamaneho ang tsuper..

drowing pagguhit Ang pagguhit ay isang kamangha-manghang kakayahan.

ebalwasyon pagtataya Bawat pagtuturo ay may gagawing pagtataya upang malaman ng guro ang kaalaman ng kanyang mga mag-aaral.

eksam pasulit Mahirap ang pasulit kanina.

ekspresyon pagpapahayag Ang paraan ng kanyang pagpapahayag ay hindi maganda.

estudyante mag-aaral Magaling ang aking mga mag-aaral.

hayskul sekundarya Kasalukuyan nasa antas ng sekundarya ang aking kapatid.

ideklara isiniwalat Ang lahat na nalalaman ni Jun Lozada ay isiniwalat niya sa senado.

identidad pagkakilanlan Bawat isa ay may kanya-kanyang pagkakilanlan.

imposible di- Hindi kapanipaniwala ang kanyang

Pagsasalin Pagsasalin Pagsasalin

Re-spelling Filipino Pangungusap Pagsasalin

4

Pagsasalin Pagsasalin


3

4

kapanipaniwala mga sinasabi.

indibidwal bawat isa Bawat isa sa atin ay may kanya-kanyang adhikain.

insekyur walang tiwala sa sarili

Ang taong walang tiwala sa sarili ay walang patutunguhan sa buhay.

instruktor guro Ang guro ay itinuturing na bayani ng bansa.

interes kawilihan Magbahagi ka ng kwentong napapanahon para makuha mo ang kawilihan ng iyong mga mag-aaral.

introduksyon panimula Ano ang panimula ng kanyang mensahe sa nakaraang pagpupulong?

irresponsable walang silbi Walang silbi ang mga taong salut sa lipunan.

iskol paaralan Mahalin natin ang ating

iskor marka/kuha Mag-aaral ka nang mabuti para mataas ang iyong marka.

ispeling pagbabaybay Binago ng mga kabataan sa kasalukuyan ang pagbabaybay sa mga salitang Filipino.

isport laro Sepak Takraw ang paborito niyang laro.

klasmet kaklase Mababait ang aking mga kaklase

kompetisyon paligsahan Maraming naganap na paligsahan noong nakaraang piyesta.

komponent sangkap Masarap ang niluto niyang ulam sapagkat kompleto ito sa sangkap.

komportable mapalagay Hindi ako mapalagay sa mga sinasabi niya sa akin.

komunekeyt pakikipagtalastasan Ang magaling na pakikipagtalastasan ay isang magandang puhunan ng isang tagapagsalita.

komunikasyon komunikasyon Ang komunikasyon ay susi para sa isang tahimik na mamamayan.

kontent nilalaman Ano ang kabuuan ng nilalaman ng kanyang mensahe?

kontest patimpalak Marami akong nasalihang patimpalak noong nakaraang Intramurals.

korek tama Tama lahat ang kanyang mga sinasabi.

korapt pandarambong Nabilanggo si dating Pangulong Arroyo dahil sa kasong pandarambong.

kriminal mamamatay-tao Dapat lipulin ang mga mamamatay-

Pagsasalin

Pagsasalin Pagsasalin 5 Pagsasalin

Pagsasalin



5

tao.

krismas pasko Masaya ang pasko sa amin.

kritiko manunuri Magaling na manunuri si Jose Rizal.

kumprehensiya pag-unawa Makitid ang kanyang pag-unawa.

lab mahal Mahal ko ang aking mga anak.

leksyon paksa Nakababagot ang kanyang ibinahaging paksa.

lider pinuno Magaling siyang pinuno sa grupo.

literari panitikan Magandang tatalakayin ang bawat nilalaman ng panitikan.

manijer namahala Siya na ang namamahala sa kanilang negosyo.

mansion malaking bahay Nakatira sila sa malaking bahay nang namatay ang kanilang mga magulang.

misyon tunguhin Bawat paaralan ay may kanya-kanyang tunguhin para sa kapakanan ng mga mag-aaral.

miting pagpupulong Maraming dumalo sa pagpupulong.

miyembro, kasapi Isa siya sa mga kasapi sa aming grupo.

modelo huwaran Isa siyang huwarang Pilipino.

musika awitin Ang mga awitin ay nagbibigay buhay sa bawat emosyon ng tao.

narasyon pasalaysay Pasalaysay ang paraan ng kanyang paglalarawan.

naratib salaysay Salaysay ang ginawa niya kahapon.

narekober nabawi Sa wakas nabawi ni Boy ang kanyang mga anak.

nenerbiyos natatakot Natatakot ako sa mga taong may maraming tattoo.

numero bilang Nasa ikatlong bilang ako sa linya.

objektib layunin Masungit ako sa mga kapatid ko, layunin ko rito para tumino silang lahat.

obligasyon tungkulin Bilang isang guro tungkulin nating maghasik ng kaalaman sa bawat indibidwal.

opinyon kuro-kuro Kinuha nila ang ating mga kuro-kuro tungkol sa pagpapatupad ng RH Bill.

parte piging May malaking piging ang magaganap sa susunod na buwan.

parti bahagi Naging bahagi ako sa kanyang tagumpay.

pasiliteytor namumuno Sino ang namumuno sa pagpupulong?

patern huwaran Sundin natin ang huwarang ipinakita

Pagsasalin

6

7 Pagsasalin Pagsasalin

8 Pagsasalin Pagsasalin Pagsasalin

Pagsasalin



87

ng guro.

piktyur larawan Magaganda ang lahat na mga larawang ipinapakita niya sa akin.

presidente pangulo Isa siya sa mga magagaling na pangulo sa ating bansa.

presyo halaga Bawat regalong ibinigay sa akin ay may halaga.

problema suliranin Ang mga suliranin sa buhay ay isang hamon na sumusukat sa ating katatagan.

programa palatuntunan Matagal natapos ang palatuntunan dahil sa malakas na ulan.

propesor guro Nakakapagod ang trabaho ng mga guro.

rason katwiran Hindi ko nagustuhan ang mga katwirang ibinigay niya sa akin.

realidad katotohanan Lahat na mga sinasabi niya ay may katotohanan.

rebulosyon himagsikan Naganap ang himagsikan noong dinakip si Rizal sa mga guwardiya sibil.

rekwarments kakailanganin Bago ka umalis dito kompletuhin mo muna ang lahat na mga

kakailanganin.

reperensiya sanggunian Anong sanggunian ang ginamit mo sa inyong ulat sa Filipino.

resulta bunga Ang kanyang tagumpay ay bunga sa kanyang pagsisikap.

riserts pananaliksik Isang nakapahirap na gawain ang pananaliksik.

sekretari kalihim Siya ang kalihim ng aming organisasyon.

selebrasyon pagdiriwang Papalapit na ang pagdiriwang ng Buwan ng Wika.

suhestiyon mungkahi Tinanggap niya ang aking mga mungkahi para sa gagawing palatuntunan.

tsek tama Tama ang sinabi niya.

tuwisyon matrikula Magkano ang matrikula ngayon?

wallet kalupi Nawala ang kalupi ni Marta.

workbuk talasanayan Mahirap ang mga gawaing napapaloob sa talasanayan.

Pagsasalin Pagsasalin Pagsasalin 10

9

Pagsasalin Re-spelling Filipino Pangungusap




9

Kolokyal

Ang kolokyal ay itinuturing na isang

impormal na salita. Ito ay ang pagpapaikli

ng isa o dalawa o higit pang titik sa salita.

Ang mga salitang kolokyal ay minsan

masasabi nating mga tamad ang mga

taong gumagamit nito. Totoong hindi

mapigilan ang mga pagbabago ng wika at

walang masama kung makikiuso ang tao sa

paggamit nito. Ngunit kung ang tamang

pagbaybay ay baguhin hindi na ito

nakabubuti sa isang katha o komposisyon.

Ang mga salitang ito ay binigyan ng

diin ng mananaliksik sa bokabularyong ito

sapagkat ayon kay Teresita (2002) sa

larangan ng pagtuturo, mahalaga itong

ibahagi ng guro sa kanyang mga mag-aaral

ang tama at malinaw na salitang

gagamitin.

ala wala Wala akong kinalaman sa nangyari.

di hindi Hindi kita puwedeng iiwan.

di’ba hindi ba Hindi ba siya natin isama?

dun doon Doon tayo sa malayo mamasyal.

dyan diyan Diyan kami titira sa susunod na taon.

ewan aywan Aywan ko kung bakit sila iniwan.

ganun ganoon Kung ganoon dapat tayong magkaisa.

kala akala Akala ko nakuha mo lahat ang mga sinabi ko.

11

Pagsasalin

Kolokyal Filipino Pangungusap

12

kaw ikaw Ikaw ba ay sasama sa amin?

kelan kailan Kailan ba talaga ang balik mo?

lika halika Halika tingnan mo ang nangyari.

meron mayroon Mayroon ba tayong bagong kasama?

musta kumusta Kumusta ang kalagayan ninyo pagkatapos ng bagyong Yolanda?

naron naroon Naroon din ang kanilang mga kapatid.

nasan nasaan Nasaan ang ating mga kasamahan.

nyo ninyo Hindi ba ninyo siya napansin?

pano paano Paano mo ipaliwanag sa kanya?

pede puwede Puwede natin siyang isama.

penge pahingi Pahingi ng tinapay.

pista piyesta Piyesta sa amin sa susunod na linggo.

saka at saka Matalino siyang bata at saka mabait pa.

sakin sa akin Sa akin lahat ibunyag ang nalalaman mo.

san’ba? saan ba? Saan ba talaga sila nagtago?

sosi sosyal Sosyal ang dating ng isinuot.

sya siya Siya ang aking mga kasama.

tena tayo na Tayo na at hayaan natin silang makaalis.

to ito Ito na ang hinahanap mo?

tsaka at saka Bilhin natin ang bahay nila at saka ang kanilang mga lupain.

wag huwag Huwag kang maniwala sa mga sabi-sabi.

yan iyan Iyan ang bag na ninakaw nila.

yoko Ayaw ko Ayaw ko sa mga taong matapobre.

Balbal

Ang balbal o islang ay tinatawag itong

salitang kanto o salitang kalye. Ito ang mga

salitang nabuo o nalikha sa impormal na paraan.

Ito rin ang mga salitang nabuo sa mga

pinagsasama o pinagdugtong na salita. Maari

itong mahaba o maikling salita lamang

(

http://tl.answers.com/Q/Anong_ibig_sabihin_ng_bal

bal_na_salita).

Pagsasalin

14

Pagsasalin

Kolokyal Filipino Pangungusap

http://tl.answers.com/Q/Anong_ibig_sabihin_ng_balbal_na_salita

http://tl.answers.com/Q/Anong_ibig_sabihin_ng_balbal_na_salita

Ayon kay Baluca (2006) ang kabataan ay

gumagamit ng mga salitang lansangan ay

darating ang panahon magsasawa sila nito

sapagkat para itong fashion na biglang maglaho at

kusa itong mawawala.

Ayon naman kay Antonio (2005) ang wika ay

may antas. Ang wikang balbal ang

pinakamababang antas. Ipinahayag kay Macalto

(2012) na ang paggamit ng mga salitang kanto

(balbal) at mga salitang kolokyal ay nagdudulot ng

kahinaan sa ispeling.

Ang mga salitang ito ay napabilang sa

pinakamababang antas na uri ng wika. Ayon kay

Antonio (2005), sa araw-araw na pakikisalamuha

sa kapwa, ang wikang gamitin ng nagsasalita ay

nakadepende sa mga taong kanyang kausap. Ang

mga salitang balbal ay kadalasang ginagamit sa

lansangan o kaya’y sa mga impomal na usapin.

adidas paa sa manuk paa ng manokarbor kuha kinuha astig gahi/isog tigas/matapangaywan ambut hindi alambad trip makalagut malas/ kakainisbakokang uwat piklatbasag na abnu na baliwbatugan tapulan tamadbebot daga dalagabonsai gamay maliit buwaya kurakut mandayacall boy laki nga magpabayad bayarang lalakichibog kaun kainan chicks baji babaedatung kwarta pera dedo patay patay dehins dili hindidyan diha diyan ermat nanay ina erpat tatay ama espi bana asawa ewan ambut hindi alamganun mau ba ganoon gasmati magahi matigas gatbi bug-at mabigat goli ligu naligo gurang tiguwang matanda nahanep kuyaw magaling inisnab wa tagda hindi pinansin

Pagsasalin

Balbal Salin sa Kinagisnang Salin sa Filipino Wika

15

Pagsasalin

Balbal Salin sa Kinagisnang Salin sa Filipino

in-na-in usu nauuso jokla bayut bakla jowa uyab nobya/nobyojulogs baduy hindi maganda tingnankadiri luud pag-ayawkano Amerikanu amerikano kelan kanus-a kailan kosa amigo/amiga kaibigan KSP kulang sa pansin kulang sa pansinmagdalena uwagan malandi meron naa mayroonmudra mama ina musta kamusta kumusta naron tua didto naroon nasan hain nasaan orig tinuud orihinal pabaraybaray paali-ali paharang-harangpaeklat iyat maarteparak pulis pulis pards pri pare penge gai ku pahingi pre pari pare pudra papa ama repapits amigo kaibigan salad siksi seksi sikyo tagabantay security guardsisiw sayun madali SMB style mo bulok style mo buloktiboli lakin-un tomboy tipar hikay handa tisay gwapa maganda

tisoy gwapu guwapo todits diri dito

toma inum inomtsaka unja at saka tsang tiya tiyatsekot kutse kotse tsimay katabang katulong tsismis isturya kwento tsong tiyo tiya tumgots gutum gutom utol igsuun kapatid wanggets tiguwang matanda waswit asawa asawa weird way klaru pambihira yosi sigarilyu sigarilyo zerox sundug gaya/pareho

16

Pagsasalin

Re-spelling Filipino Salin sa Filipino

17

Pagsasalin


Parirala

Aking kakosa Akung kauban Aking kasamaBagong goli Bag-ung ligu Bagong ligo Cheap head Buluk nga utuk Bubo Daghang resbak Daghang kauban Maraming kasamaDedong bakla Patay nga bayut Patay na baklaEpal na erpat Papansin nga tatay Kulang na pansin na amaGasmati kayo Lig-una kaaju MatibayGolets kano Ngadtu na ta, Amerikanu Tayo na AmerikanoHanep ah Kujawa uh MagalingIsnaberong tsuper Di managad nga drayber Supladong tsuperJowa niya/ko/mo Uyab nija Nobya niyaJulogs sya Baduy sija Baduy siyaMabait na pader Buutan nga tatay Mabait na amaMaraming datung Daghang gihatag Maraming ibinigayMaraming parak Daghang pulis Maraming pulisOrig ito Lig-un ni Matibay ito/Orihinal itoPuting bakukang Puting uwat Peklat Si utol Akung igsuun Aking kapatidSikyo siya Tagabantay sija Security guard sijaTisay na salad Gwapa nga siksi Maganda at sexyTisoy ang jowa niya Guwapu nga uyab Guwapo na nobyoTsismosa si ermat Libakirang nanay Pakialamira na inaYosi pre Tabaku pri Sigarilyo pareZerox ang nawong Anggid ug nawung Magkamukha

Pangungusap

Hanep talaga ang utol ko.

Maaju jud akung igsuun.

Magaling ang aking kapatid.

Bagong goli kayo ah. Bag-ung ligo man. Bagong ligo kayo.

May tsekot kana pala. Naa naman diay kay kotse.

May kotse ka na pala.

Tayo na brad may mga parak kasi.

Tana manuy/manung naa man guy mga pulis.

Tayo na kuya may mga pulis kasi.

Ay naku nangongolekta na naman ang mga lespu ng mga datung.

Naa napud nangulekta napud ang pulis ug kwarta.

Andiyan na naman ang mga pulis nangongolekta na naman ng pera.

Maganda ang tsimay ni…..

Guwapa ang katabang ni…..

Maganda ang katulong ni….

Bakit lagi ka nagyoyosi?

Nganu sigi man ka ug sigarilyu?

Bakit palagi kang naninigarilyo?

Pare punta kayo mamaya sa lungga ko.

Pare adtu unja sa akung baay.

Pare punta ka mamaya sa bahay ko.

Nagalit ako sa utol ko inarbor ang bago kong biling damit.

Nasuku ku sa akung igsuun kay gikuha ang ahung bag-ung pinalit nga sinina.

Galit ako sa kapatid ko kinuha niya ang bagong bili kong damit.

Nakakabadtrip ang mga batang ito.

Makalagut ning mga bataa.

Kakainis ang mga batang ito.

1918

Pagsasalin

Balbal Salin sa Kinagisnang Salin sa Filipino Wika

Pagsasalin


Sisiw lang kasi ang pasulit.

Sayun ra kaaju ang eksam.

Madali lang ang eksam.

Sino ang toka ngayon? Kinsay mubangka karun?

Sino ang taya ngayon?

Sama tayo mamaya may pakals.

Uban ta unya kay naay kaun.

Sama tayo mamaya may kainan.

Batugan ang papa ko. Tapulan ahung amahan. Tamad ang aking ama.

Paeklat yong tsimay namin.

Igat ang katabang namo.

Malandi ang aming katulong.

Sino ang nagbigay sa kanya ng datung?

Kinsa ang naghatag ug kwarta?

Sino ang nagbigay ng pera?

Tsugi na ang lolo ko. Patay na ang ahung lolo.

Patay na ang lolo ko.

Maraming mga bangag sa aming lugar.

Daghang adik sa amung lugar.

Maraming lulong sa drugas sa aming lugar.

Gay LinggoIto ay isang patagong wika na ginagamit ng

ilang mga homosekswal.Ang wika ay dinamiko. Ito ay nagbabago

kasabay ng pagbabagong nagaganap sa daigdig. Ayon kay Cordovilla (2006), maraming baryasyon ang wika na ginagamit ng iba’t ibang grupo na napapaloob sa lipunan.

Ang mga kabataan ay madaling naki-uso sa mga estilo ng pagsasalita tulad ng mga gay lingo. Ayon kay Paz (2003), ang wika ay buhay. Yumayabong ito na tila halaman. Dagdag pa niya kasimbilis ng mga pagbabago sa buhay ang bilis ng pagbabago sa wika.

Iminungkahi kay Antonio (2005) ang paggamit ng mga kabataan sa mga salitang bekemon, jejemon at gay lingo ay hahayaan lamang natin. Sapagkat hindi ito nanatili, kukupas ito pagdating ng panahon. Sang-ayon ang may-akda na dapat makisabay sa mga pagbabago naganap sa kapaligiran ngunit naging suliranin ito ng tao sa kanyang pakikipag-usap sa kapwa kapag hindi niya naunawaan ang salitang ginamit. Isa ito sa mga suliranin o hadlang sa pagwawasto ng guro sa mga katha ng kanyang mga mag-aaral kung salat ang kanyang kaalaman sa mga impormal na salita na ginamit ng kanyang mga mag-aaral.

21

Pagsasalin


Wika

20Pangungusap

Minsan naitanong ni Katimbang (2012) ang mga salitang jeproks, gay lingo, jejemon at bekimese/bekimon ay nakatutulong ba ito sa pagpapaunlad ng isang bansa? Sinabi ni Briones (2014) na hindi mapipigilan ng tao ang pagbabago ng wika sapagkat ang wika ay buhay.

Salita

abol luba sinaksak abs-abs baba bungangaabtoy bayut bakla aida AIDS AIDSakash ngil-ad pangit akesh aku ako akitch aku ako amards drama drama amats mata mataams mama ina anab bana asawa anda kwarta pera andabelz kwarta pera anenash sinina damit anitch unsa ano?anyar daug nanalo apgash sagpa sinampal

apokalips bagag wait makapal ang labi aps papa ama ashngil ngil-ad pangit atabs bata bata ate Vi atribida madaldal

atup burikat babaeng mababa ang lipadawud duwa laro ayis sija siya baboshka adtu naku tayo nabackstage pildi natalo baliwag buang baliw bauks pilde/luuy natalo bayo uyab nobya/nobyo

bayokim uyab nobya/nobyobecky bayut bakla bella buluk bubo bigalou daku malakiborlogs tug natulog bugarette sigarilyu sigarilyochabelita tambuk matabachaka bati/ngil-ad pangit chenes butang gamitchimini katabang kasambahay chipaypay baratu mura chiquito gamay maliitchopopo gwapu gwapo churchill susyal sosyal clasmarurat klasmit kaklasecrayola hilak iyakdadabels kuwarta pera

23

Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa Filipino Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa Filipino

22

Salita

daki daku malaki datches kuwarta pera dioonek adtu/didtu doon dites diri ditoeta maguwang nga baje kapatid na babaedouglas MacArthur iru aso dugyot yagit madumi echozera hambugun sinungaling elo na oks uli uwi enlababo nahigugma nagmahal epon sigarilyu sigarilyo erboks pubri mahirap erdaps pari pari erok luuy kawawa fafa uyab nobya/nobyo

fluka maayu musulti magaling magsalita ganders gwapa maganda gawatch tawag tumawag gelli de Belen silus selos gibsung hatag bigay gora tiguwang matandagotchie tulog matulog guash gwapu guwapo gurami tiguwang matanda ibyang baji babae id di hindi Iloilo City uli uuwi ilush uli uuwi imyas/jugjug pangarti sa nawong lagyan ng pampaganda ng

mukhaintonses bungkag wasak irridge diri ditoitad-itad naglakaw-lakaw kauban sa lumabas kasama ang

uyab nobya/nobyo itech kini ito itlus sulti sabi jamong tanan lahatjogo buluk bobo jongoloids buluk bobo jowa uyab nobya/nobyojuestrams maestra guro juba tambuk taba

Julie Andrews nauwahi nahuli

julis milakaw umalis junakis anak anakjutay gamay maliit kalurkey kabuang kalokakarir nag-igat lumandi

kemero wa kuy pakialam pakialam kokekerods laki lalaki ketch teks textkiki laki lalaki kilab-kilab balikbalik pabalik-balikkiloflowers ilok kili-kilikitchi teks text klapey-pey pakpak pumalakpak kohuby buhuk buhok kolidismo ilok kili-kilikolobey/kolovey buluk bobo krang-krang gigutom nagugutom lafang kaun kumain lec selpon cellphone liits tiil paa luks mi-eskwela pumasok sa eskwelahan

24 Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa Filipino

Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa Filipino

25Salita Salita

mahalia pinangga mahal majubis tambuk mataba Miss Nigeria itumun maiitim monika graba inum uminom morayta baratu mura mudra nanay inanakakalurky nalubatan nagulat ngo dagway mukha nimash samin salamin nadush sud-an ulamnoak kaun kain nongi ayis ingun sija sabi niyanopahags gahapun kahapunnota otin titi Nota bells otin titi

notavells otin titi notation otin titi ohab bahu mabaho oka aku ako okad daku malaki pagoda tragedy kapuy pagod Palawan island wa damha hindi inaasahanpudra papa/amahan amapayatas niwang payat purita pubri mahiraprampage rampa rumampa ris maistro guro aaat taas mataas sagobi bugas bigas sangkatuts daghan marami

sayt tan-awun tingnan shala sosyal sosyal shofa gwapa maganda shogal dugay matagal shokot hadluk matakot shontis mabdus buntis sinetch kinsa sino?sudems wala jud wala talaga tamalis tapulan tamadtayap patay patay tayi iyat OAtilaps palit pabili thunders cats tiguwang natanda todnin nindut maaayos toyab bayut bakla trib brayt matalino tupas saput galit

na

ugmas bahu mabaho urky makabuang nakababaliw utad datu mayaman utaw tawu tao vaketch nganu bakit wajas sajaw sayaw waki ikaw ikaw wanatsh manan-aw manood winnie Monsod daug nanalo wiz/waz wala/wa wala wrangler tiguwang matanda yabyabon baybajun tabing dagat yaming datu mayaman yanansing nanay inayananstar/mudra nanay ina


26


27

Salita

Salita

yatap patay patay yatatsing/pudra tatay ama yagabmunis nakigsinumbagay nakikipaglaban yeko r uk ra maayos yopak kapuy pagodyoros suruy lakawatsa zirowena wala/wa wala Zsa Zsa Padilla sigi na sige na

Parirala

Akads atams Dakug mata Malaki ang mata

Akesh ang anyar Aku ang rayna Ako ang nanalo

akesh ay majubis na Aku kay tambuk na Tumaba na ako

Amgu nangal Ugma nalang Bukas nalang

Anaconda ak Traydur ka Traydor ka

Ang chopopo Ag gwapu Ang gwapo

Antibiotic Antipatika Antipatika

Ang ik Ikaw kaha Ikaw kaya

Anyar oks Daug ku Nanalo ako

Atiglam ajis Maldita sija Masungit siya

Atnak ajis Mikanta sija Kumanta siya

Aw dadabel Way kwarta Walang pera

Aw ko dada Wa kuy kwarta Wala akong pera

Aw shofu Way nawung Pangit

Ayals dire Layas diri/dinhi Alis dito

Ayus alis Suya sila Naiinggit sila

Bangladesh oks Malibang ku Tatae ako

Bigalou in Daku ni Malaki ito

Buya uy Uwaw uy Kakahiya ah!

Chaka ayesh Ngil-ad sija Pangit siya

Chaka na becky Pobre na bayut Mahirap na bakla

Chiquito toni Gamay mani Maliit ito

Chovaline kyle Tsismis ra Hindi totoo

Cynthia Kinsa sija Sino siya?

Dehins an Dili /di na Hindi yan

Ed katobash Di kasabot Hindi naintindihan

Gardini ayesh Guwardiya sija Guwardiya siya


28


29Parirala

Gorabels toyab Dali bayut Hindi bakla

Gotchie an Tulug na Natulog na

Gwapz ayesh Gwapa sija Maganda siya

Id oka Dili/di aku Hindi ako

Id ukads Dili/di daku Hindi malaki

Ikin paysung Kini ang bayad Ito ang bayad

Imal og sawal Nindut ug lawas Maganda ang hubog ng katawan

India jones Wa hing-abut Hindi dumating

Kabog na Pildi na Talo na

Klapeypey your hands

Ipakpak ang imung kamut

Pumapalakpak ka

Kobmatch ajis Tambuk sija Mataba siya

Kulobs ayesh Buluk sija Bobo siya

Lafang an Kaun na Kumain ka na

Loki uhabishi Bahug iluk Mabaho ang kilikili

Loudj an Duul na Malapit na

Mahogany diles Bahu diri Mabaho rito

Matod ak Kawatan ka Magnanakaw ka

Majubis na chopopo Tambuk nga gwapu Matabang gwapo

Metog aketch Gigutum ku Nagugutom ako

Mo noak aketch Mukaun ku Kakain ako

Nawu an Ulan na Umuulan na

Nora Daza ak Paglutu na Magluto ka

Noselift ok Kahibawo ku Alam ko

Okosh Ayesh Nasuku sija Nagalit siya

Ojal aps Laju pa Malayo pa

Oka biochemistry Akung/ahung uyab Ang aking nobya

Pengis na Hubug na Lasing na

Pina shobtik Pagdali Bilisan mo

Pranella ak Paknu ka Praning ka

Puritang beck Pubri nga bayut Mahirap na bakla

Queber er Unsay labut nahu Paki ko

Rotom ajin Motor niya Motor niya

Sangkatuts uy Daghan uy Marami kaya

Siyudi oy Dili /di uy Hindi ah


30

Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa Filipino31

Parirala

Parirala

Shodi ar-ar Ajaw ug gara-gara Huwag kang mayabang

Shodi avast Ajaw ug saba Huwag kang maingay

Shodi lafang Ajaw kaun Huwag kang kumain

Shofo ayesh Guwapu siya Guwapo siya

Shofo na kiki Gawapu na laki Guwapo na lalaki

Shogal Sugal Sugal

Shontis ayesh Mabdus sija Buntis siya

Shudi avas Ajaw saba Huwag maingay

Shudi kaka Dakug kaun Malakas kumain

Shufa oks Gwapa ka Maganda ka

Sim eon Kinsa tu? Sino yon?

Sinetch itey Kinsa ni Kanino ito?

Tamalis an Tapulan na Tamad yan

Tini man Init man Mainit

Todnin uy Nindut uy Maayos

Utad oks Datu ku Mayaman ko

Waki ar Ikaw ra Ikaw lang

Waki artoyab Ikaw ra bayut Ikaw lang bakla

Waki chabelita Ikaw tambuk Ikaw ang mataba

Waki ugmas Ikaw bahu Ikaw ang mabaho

Wanatchok Tan-aw ku Tingnan ko

Waz kiki Walay laki Walang lalaki

Was dadabels Way kwarta Walang pera

Wasok an Guba na Wasak na

Yatap motug Patay gutum Patay gutom

Yataps an Patay na Patay na

Yataps duj Patay jud Patay talaga

Yobmy nam Tumbuy man Tomboy siya

Yopakas lawas Kapuya sa lawas Nakapapagod sa katawan

Yoyi ajis Bayut sija Bakla siya

Zsa Zsa Padilla U lagi O siya sige na

Pangungusap

48 years na to. Dugay na tu kaaju. Matagal na iyon./Ang tagal na noon.

Amards ak duj. Drama jud ka. Drama mo naman.

Ang shuang ming jumbak sa yalut tua

Ang buang mi ambak sa tulay tua patay

Ang baliw tumalon sa tulay, hayun patay.


32


33

Parirala

yatapzing nuon. hinuon.

Ang tamalis ng junakis mo.

Tapulan ang imong anak.

Tama dang iyong anak.

Anitch ang gibuhat nimu ngano shogal man?

Unsay imu buhat, nganu dugay man ka?

Ano ang ginawa mo? Bakit ang tagal.

Apokalipsak toy! Baga kag wait, bayut. Makapal ang iyong labi bakla.

Asa imong Joana pares? Asa imung bana/asawa? Nasaan ang asawa mo?

Ashngil nam ag atnak. Ngil-ad man ang kanta. Hindi maganda ang awit.

Aw nam ak bayo. Wa man kay uyab. Wala kang nobya/nobyo.

Beck sinetch ang yananstar mo?

Bayut, kinsa imung nanay?

Bakla sino ang nanay mo?

Biway unta, badet pung labaw.

Guwapu unta, bayut man pung labaw.

Guwapo sana bading/bakla din naman.

Bonggakea and birthday nimu.

Aligri ang birthday nimu.

Ang saya ng kaarawan mo.

Buya ang buhay mo becky.

Makauuwaw ang balay nimu, bayut.

Nakakahiya ang bahay mo bakla.

Buya to duj kayo. Uwawa kaaju. Nakakahiya talaga.

Chaka imung bufra. Maut/Ngil-ad imung uyab

Ang ng nobya mo.

Chipaypay lang ang sienna.

Baratu ra ang sinina. Mura lang ang damit.

Churchill na ang bayot. Sosyal na ang bayut. Sosyal na ang bakla.

Enlababo ak sa imo. Nahigugma ku nimu. Mahal kita.

Epal-epal pud ning jongoloids.

Apil-apil pud ning buluk.

Sumali naman ang bobo na‘to.

Fatale pud an ka dugyot.

Grabi pud ka ka yagit. Sobrang dumi naman yan.

Ganahansi oks niwaki kay thumoh.

Ganahan ku nija kay humut.

Gusto ko siya sapagkat ang bango niya.

Ge jumbag ang toyab ka yaws dadabels pang dato sa kiki.

Gisumbag ang bayut kay way kwartang panghatag sa ijang laki.

Sinuntok ang bakla sapagkat walang pera.

Ge red alert man jai ka. Gidugu man diay ka. Neregla ka pala.

Girlie Rodish! Backstreet boys.

Mga baji, naay mga laki sa likud.

Mga babae, may mga lalaki sa likod.

Givenchy ok og chiquito.

Gai ku’g gamay. Bigyan mo ako ng kaunti.

Gora kana sa iskulembang te

Adtu na sa imung adtuanan

Punta ka na sa pupunatahn mo

Gurl, nakakalerkey and modo niya. Nonono nag school.

Day, kangil-ad sa batasan niya. Abi nimog dili edukado.

Miss ang sama ng ugali niya, parang walang pinag-aralan.

Hangad ekals eridish. Daghan laki diri. Maraming lalaki rito.

Hawa diles! Chaka ak. Hawa dire. Ngil-ad ka. Alis ka rito. Ang


3435

PangungusapPangungusap

pangit mo.

Hibay man ka shofa uy Arang man ka guwapa uy!

Wow ang ganda mo.

Imal ogil og tagads. Lami iligu ug dagat. Masarap maligo sa dagat.

Kaligo na kay ohabs nawaks.

Kaligu na kay bahu naka.

Maligo kana, ang baho mo na.

Keyara pud uy. Ngil-ad pud ka. Ang pangit mo naman.

Krung-krung naman to ayesh.

Buang naman to sija. Baliw na siya.

Lafang an ateh kay motugachans.

Kaun na ta kay gutum na.

Kain na tayo nagugutom na ako.

Lucita Soreana na. Pasaylua ku. Patawarin mo ako.

Luz Valdez na pud ak.

Pildihan napud ku. Talo naman ako.

Mag noaks naats kat Tom Jones na oks

Mangaun nata kay gigutum naku.

Kain na tayo nagugutom na ako.

Ming wakal ko sa SM naka akitch oks ug shofo. Aw! Imal na.

Mi adtu ku sa SM nakakita ku ug gwapu. Aw! lami na.

Pumunta ako SM nakakita ako ng guwapong lalaki.

Na nial nam ajis. Nasuko man sija. Nagalit siya.

Naa na oka atabs. Naa naku’y bata. May bata na ako.

Nag amards si aketch. Nagdrama ku. Nadadrama ako.

Nag gowubs naman alis sa ijang bayokins.

Nagbuwag naman sila sa ijahang uyab.

Naghiwalay na sila ng nobya/nobyo niya.

Nagyawa man sila. Nag-away man sila. Nag-away sila.

Naka oishi ak? Naka shabu ka? Nag shabu ka ba?

Nakals ka! Basin ik? Ijara ka. Basin ikaw? Naku, baka ikaw?

Nakita imung Uranus. Nakita ang imung samput.

Nakita ang iyong puwit.

Nanghinlo ang omayaybonil say abs.

Nanghinlu amu yaya sa bay.

Naglinis ang katulong naming sa bahay.

Naukosh duj ajis kay gotopash.

Nasuku jud sija kay gisaput.

Talagang galit siya.

Oh my G! tayaps an si….

Ginuu ku, patay na si….

Diyos ko! namatay si ………

Ojas nam ajis na gotchi. Saju man sija natulug. Maaga siyang natulog.

Okad ajis amats noh? Daku sija ug mata nu? Malaki ang mata niya.

Okya oka ug lafang. Gai ku ug kan-un. Bigyan mo ako ng pagkain.

Sangkatuts ang mga kiki.

Daghan mga laki. Maraming mga lalaki.

3637

Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa Filipino Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa FilipinoPangungusap

Pangungusap

Sangkatuts oka mga x-men.

Daghan kug niaging uyab.

Ang dami kong nagiging nobya/nobyo.

Sankatuts ak og dadabels.

Daghan kug kuwarta. Marami akong pera.

Shodi abas, aws ogil ak. Ajaw saba wa kuy ligu. Huwag kang maingay na hindi ako naliligo.

Shodi mag-avash kay ma okosh siris

Ajaw saba kay masuku si sir.

Huwag maingay dahil magagalit si sir.

Si ate kay aan chickadora sa oka bahin ni Matt. Somsich ra siya.

Si ate naay chicka sa akua bahin kay Matt, tsismis ra sija.

Ang ate ko may sinabi sa akin tungkol kay Matt, isang tsismis lang.

Sudems ko in ihatag sa emo.

Dili nako ni ihatag sa imo.

Hindi ko ito ibigay sa iyo.

Thunder cats naman ayesh.

Tiguwang naman sija. Matanda na siya.

Todnin ajis ug sawal Nindut sija ug lawas. Maganda ang kanyang katawan.

Todnin nam ayis ug ngo kay hamis.

Nindut man sija og nawong kay hamis.

Maganda ang kanyang mukha dahil makinis.

Tommy Abuel na ok. Gutum naku. Gutom na ako.

Tonin arab ajis mo Nindut raba sija mu Magaling siyang

wajas. sajaw. sumayaw.

Toyabs babooshka wakal ak.

Bayut, lakaw naku. Bakla, umalis ka na.

Toyabs! shudi oka nag chicka ota

Uy bayut, dili aku nagchika atu.

Bakla hindi ako ang nagbabalita.

Warla ang utawana an.

Dautan nang tawhana.

Masama ang taong iyan.

Was na ang chopopo. Wala na ang gwapu. Nawala na ang guwapo.

Washington D.C. ayesh dire.

Wala na sija diri. Wala na siya rito.

\

Sanggunian

Antonio, L. F. et al. (2005). Komunikasyon sa akademikong Filipino. C & E Publishing, Inc. Lunsod ng Quezon

Baluca, S., et. al (2006). Epekto ng revisyon sa ispeling sa Filipino. Di-Limbag na undergraduate tesis. Pamantasan ng Bikol Kolehiyo ng Edukasyong, Daraga, Albay

38

Gay Linggo Salin sa Kinagisnang Wika Salin sa Filipino39

Pangungusap

Briones, N. (2014). Pagsusuri ng mga alamat sa mga lungsod sa ikalimang distrito ng Leyte. Di-nailathalang Tesis: Southern Leyte State University-Tomas Oppus. Tomas Oppus, Southern Leyte

Cordovilla,M., et.al (2006). Pananaw ng mga mag-aaral na nasa unang taon sa tersarya tungkol sa 2001 revisyon ng alfabetong Filipino. Di-Limbag na undergraduate tesis. Pamantasan ng Bikol Kolehiyo ng Edukasyong, Daraga, Albay

Rubino, C. (2007). Tagalog-English English-Tagalog. Hippocrene Books, Inc. 171 Mdison Avenue, New York, NY 10016

Rubrico (2006). Tungo sa istandardisasyon ng sistema ng pagsulat sa Filipino: Mga tuntunin at patnubay sa paggamit ng walong bagong letra ng alfabetong Filipino. http://2001revisyon.blogspot.com/2006/07/tungo-sa-istandardisasyon-ng-sistema.html

Schaefer, R. (2012) Sociology Matter. Fifth Edition McGraw Hill/Irwin Companies, Inc.

___________Visayan-Tagalog Dictionary

BOKABULARYO SA MGA DINAMIKONG SALITA SA FILIPINO

http://2001revisyon.blogspot.com/2006/07/tungo-sa-istandardisasyon-ng-sistema.html

http://2001revisyon.blogspot.com/2006/07/tungo-sa-istandardisasyon-ng-sistema.html