XX. YZYIL BALARINDA DNYA

Konunun Kapsad Olaylar

1. I. Dnya Savann genel nedenleri nelerdir? Fransz htilalinin yayd milliyetilik akm Sanayi Devriminin hzlandrd smrgecilik, hammadde ve pazar yar.

2. I. Dnya Savann zel sebepleri nelerdir? Fransann zengin kmr yataklar olan Alsas- Loreni Almanyadan geri almak istemesi, Avusturya-Macaristan ile arlk Rusyann Balkan hakimiyeti mcadelesi, ngilterenin Almanyayla ekonomik rekabeti (en nemli neden), Japonyann Uzakdou Alman smrgelerini ele geirmek istemesi, Rusyann Boazlardaki tarihi emellerini gerekletirmek istemesi, talyann hammadde aray ve Avusturya hakimiyetindeki topraklarn kurtarmak istemesi, 28 Haziran 1914te Avusturya Macaristan veliahtnn Saraybosnada Srplarca ldrlmesi

(grnr neden) 3. Paris Bar Konferansnn toplanma amac nedir?

Sava sonrasnda 18 Ocak 1919da toplanan konferansta yenilen devletlerin yapaca bar antlamalarnn ierii belirlenmitir. Versay, Nyyi, Trianon, Sen Jermen antlamalarnn ierii belirlenmi Osmanlnn imzalayaca bar antlamasnn ierii belirlenememitir.

Sevr Atlamasnn ierii San Remo Konferansnda belirlenmitir. Bu konferansta tilaflar arasndaki ilk fikir ayrlklar ortaya km; ngiltere, Bat Anadoluyu

talyanlardan alarak Yunanlara vermitir. Nedeni smrge yollar zerinde ve Dou Akdenizde talyann glenmesini nlemektir.

Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) kurulmutur. Manda hukuken uygun bulunmutur. Alsas-Loren Fransaya braklm Polonya bamsz olmutur.

4. 1919 Paris Bar Konferansnn 1815 Viyana Kongresinden temel fark nedir? Paris Konferansnda Viyana Kongresinin aksine milliyetilik ilkesi nemsenmitir. Avrupa siyasi

haritas byk apta bu dorultuda izilmitir. 5. Monroe Doktrinine gre ABDnin temel d politikasnn dayand esaslar nelerdir?

ABD Avrupa devletlerinin Amerika ktasnda yeniden smrgecilik hareketine girimelerine ve kendi sistemlerini ktann herhangi bir yerinde uygulamak iin yapacaklar giriimlere izim vermemeyi ve Avrupal glerin kendi arasndaki sorunlara savalara politikalara karmamay ilke edinmitir. Amerika Amerikallarndr.

ABD, bu doktrin dna I. Dnya Savana katlmakla ilk kez kmtr.

I. Dnya Sava Gizli Antlamalar Brest Litowsk Antlamas ABDnin Savaa Girmesi ve Wilson lkeleri I. Dnya Savann Sonular Paris Bar Konferans (18 Ocak 1919) I. Dnya Savan Bitiren Antlamalar Monroe Doktrini SSCBnin Kurulmas Orta Asya Trk Devletlerinde Basmaclk Hareketi ve Zeki Velidi Togan Ortadouda Manda Ynetimlerinin Kurulmas Yeni Bir G : Japonyann Douu ve Meiji Restorasyonu 1929 Amerikan Ekonomik Krizi ve Dnyay Etkilemesi ki Sava arasnda Avrupada Totaliter Rejimlerin Kurulmas Milletler Cemiyetinin (Cemiyet-i Akvam) Kurulmas Locarno Antlamas Kellog- Briand Antlamas Almanyada Hiper Enflasyonun Yaanmas ve Hitlerle Almanyann Yeniden Ykselii talyada Mussolini, Almanyada Hitler ve spanyada Franco Totaliter Ynetimlerinin Kurulmas Albert Einsteinin Mustafa Kemale Mektubu ve Yahudi Bilim Adamlarnn Trkiyeye Kabul 20. Yzyl Balarnda Bilimsel Alandaki Gelimeler, Radyo-TV- Sinema Atatrk Dnemi D Politika (1923-1938)

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

6. SSCB hangi antlama ile I. Dnya Savandan ekilmitir? 3 Mart 1918 Brest- Litowsk Antlamas

7. I. Dnya Sava sonrasnda imzalanan atekes antlamalar hangileridir? Bulgaristanla Selanik Atekesi (ilk imzalanan atekes), Osmanlyla Mondros Atekesi, Avusturyayla Villa Gusti Atekesi, Almanyayla Rethandes Atekesi (son imzalanan)

8. I. Dnya Savan bitiren bar antlamalar hangileridir? Almanyayla Versay Antlamas (ilk imzalanan bar antlamas), Macaristanla Trianon Antlamas, Avusturyaya Sen Jermen Antlamas, Bulgaristanla Nyyi Antlamas, Osmanlyla Sevr Antlamas (en son imzalanan bar antlamas)

9. I. Dnya Savandan sonra tilaf devletleri ile malup devletlerin imzaladklar antlamalarn ortak zellikleri nelerdir?

Yenilen devletlerin topraklann klmesi, Yeni devletlerin kurulmas, Askeri snrlamalar ve yasaklar konulmas, Ar sava tazminatlarnn konmas, Ekonomik ykmllklerin getirilmesi

10. I. Dnya Sava ve sonrasnda yklan imparatorluklar hangileridir? Avusturya Macaristan, Osmanl, arlk Rusya, Almanya.

11. I. Dnya Savandan sonra smrgeciliin yerini hangi sistem almtr, k gerekesi nedir?

Mandater ynetim veya manda denilen sistem ortaya kmtr. Wilson lkelerine gre her ulusun kendi geleceini kendisi belirlemesi ilkesi sonucunda yeni

kurulan zayf devletlerin himaye edilmesi kna gerekedir. Milletler Cemiyeti hukuken uygun bulmutur.

12. Balfour Deklerasyonu nedir? I. Dnya Sava esnasnda Polonya Yahudileri Almanlardan zarar grmektedir. Amerikadaki

Yahudi lobisinin basksyla Wilson, Polonyann bamsz olmas artn da koymutur. Ayn dnemlerde 1917de ngiltere D leri Bakan James Balfour yaynlad deklerasyonla Yahudilere Kudste devlet kurma sz vermitir.

13. Basmac Hareketinin bir kolu olan Trkistan Milli Birliinin kurucusu kimdir? Rusyann asimilasyon politikasna kar mcadele eden Zeki Velidi Togandr.

14. XIX. yzyln sonlarndan itibaren Avrupallarn Ortadouya deer vermelerinin nedeni nedir?

Corafi konumu ve Svey Kanalnn almasyla blgesel neminin artrmas Yeralt ve yerst zenginliklerinin etkili olmas ve XIX. yzyln sonlarnda petroln bulunmas.

15. Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) hakknda bilgi veriniz. Kurulma fikrini ortaya atan Amerikan bakan Wilsondur. Paris Bar Konferansnda kurulma

karar alnr. 10 Ocak 1920de Cenevrede kuruldu. Amac uluslararas sorunlar barl yollarla zme kavuturmaktr. ngilterenin etkisinde

kalmas ve Musul meselesinde ngiliz yanls tutumundan dolay Trkiye ge girmitir. (18 Temmuz 1932)

II. Dnya Savann kmasn nleyemedii iin etkisini yitirmi, II. Dnya Sava sonrasnda yerine Birlemi Milletler (BM veya UN) kurulmutur.

16. Dawes Plan (1924) nedir? I. Dnya Savandan sonra Almanyann zarar verdii lkelere deyecei tazminatlar

dzenleyen plandr. Bu plana gre ABD kendisine tazminat deyemeyen Almanyann yeniden yaplandrlmas iin Almanyaya kredi verecek, yaplanmasn tamamlayan Almanyada daha sonra borcunu deyecekti.

Bu plan Alman-Fransz ilikilerini iyi gelitirmi Locarno Antlamasna zemin hazrlamtr. 17. 1929 Amerikan krizine ortam hazrlayan faktrler nelerdir?

Amerikada I. Dnya Savann getirdii zorluklar karsnda kk irketler birleerek holdingler ortaya kmtr. Sava sonrasnda tekeller oluturmulardr. Amerikan ekonomisine hakim olan holding says 200 civarndayd. Bir holdingin batmas ekonomiyi sarsacak nitelikteydi.

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

Bu dnemde Amerikan banka ve irketlerin alma esaslarn dzenleyen yasalar yetersizdi. Hissedar yatrmclarn bilgilendirilmesi ve denetlenmesinde grlen eksiklikler Amerikan ekonomisinin olumsuz zelliklerindedir.

ABD; 1924-29 yllar arasnda gerekletirdii ihracat fazlas ile kredi veren lke haline gelir. Bu esnada lke de otomobil yap elektrik gibi yeni endstriler gelimeye balar. Talebin fazla olmas borsann speklatif (yapay) olarak ar ykselmesine neden olmutur.

Amerikann verdii kredileri geri alamamas ekonomiyi zorda brakmtr. Ayn dnemde ngiliz paras poundun ar deer kazanmas ihracatta de ve ekonominin bozulmasna yol at.

Almanya ise hiperenflasyona sebep olmutur. Sonucunda Amerikadaki Dow Jones (New York) Borsasnn kyle ekonomik buhran

balamtr. 18. 1929 Byk Buhrannn sonular nelerdir?

Krizin bilanosu 4.2 milyar dolardr. 4.000 civarnda banka batmtr. Binlerce insann mal varl yok olmutur. Alk oranlarnda art olmutur.

Piyasadaki parann bir anda yok olmas takas sistemine geri dn getirmitir. Dnya ticaretinde % 65 orannda gerileme olmutur. Etkileri II. Dnya Savana kadar devam etmitir.

1933te yaynlanan Hoower Moratoryumuyla borlu devletlerin borlar yeniden yaplandrlmtr.

Kriz en fazla sanayilemi ehirleri vurmu isizlik oranlarnda art olmutur. Tarm rnleri fiyatlarndaki % 40-60lk d iftileri ve krsal blgeleri olumsuz etkilemitir. Madencilik alann krizin en fazla etkiledii sektrlerden olmutur. Amerikan Ekonomik Krizinin etkisinden kurtularak istihdama ulaan ilk lke Almanya olmutur.

19. Briand- Kellog Pakt hakknda bilgi veriniz? 27 Aralk 1928de Pariste ngiltere, Fransa, Almanya, talya, Japonya, ekoslovakya ve Belika

arasnda imzaland. SSCB ve Trkiye de antlamaya 1929da dahil olmutur. Ama savan ulusal bir politika arac olmaktan karlmasyd. Savunmaya dayanmayan kanun

d saylm ve devletleraras ilikilerde bar yollara bavurulmas esas alnmtr. 20. Srrealizm (Gerekstclk) nedir?

1924te Fransada ortaya kmtr. Akmn kurucusu Andre Bretondur. Akln denetimi olmadan her trl estetik ve ahlak kaygs olmadan dncenin yazlmasn

savunur. 21. Trkiyenin 1923-1938 aras d politikasnda hangi gelimeler olmutur?

1924te Fransayla Yabanc Okullar Sorunu 1926da Ankara Antlamasyla Musulun ngiltereye braklmas, 1929da Briand- Kellog Paktna ye olunmas, 1929da Litvinov Protokolnn imzalanmas, 1930da Trk- Yunan Nfus Mbadelesinin yaplmas, 1932de Milletler Cemiyetine ye olunmas, 1934te Balkan Antantnn kurulmasna nclk edilmesi, 1936da Montr Boazlar Szlemesiyle Boazlarda tam egemenliin salanmas, 1937de Sadabat Paktna kurucu ye olarak katlmas, 1937de Nyon Konferansna katlmas, 1938de Hatay Cumhuriyetinin kurulmas.

22. Balkan Antant hakknda bilgi veriniz. 9 ubat 1934te talyann ve Almanyann saldrgan politikalarna kar Trkiye-Yunanistan-

Yugoslavya ve Romanyann kurduu blgesel bar tekilatdr. mzac devletler Balkanlardaki snrlar korumak ve blgedeki mevcut durumu deitirmek

isteyen devletlere nlem almay amalamlardr. Bulgaristan ve Arnavutluk saldrgan devletler yanls politika izlemesinden dolay tekilata

katlmamtr. 1937de Yugoslavyann saldrgan devletlerle anlama yapmas zerine II. Dnya Sava

ncesinde tekilat etkinliini yitirir. 23. Boazlarn Trk hakimiyetine geiini hzlandran olay hangisidir?

talya ve Almanyann saldrgan politika izlemesi ve II. Dnya Savann kma tehlikesi zerine Trkiye, Boazlar konusunu gndeme getirir. 1936 Montr Boazlar Szlemesi sonucunda Boazlarn haklar tamamen Trkiyeye devredilir.

24. Sadabat Pakt hakknda bilgi veriniz. 8 Temmuz 1937de Trkiye, ran, Irak ve Afganistan tarafndan talyann saldrgan

politikalarna kar kurulan tekilattr. Hatay meselesinden dolay Suriye katlmamtr.

II. Dnya savanda etkinliini yitirir. Yerine II. Dnya Savandan sonra Badat Pakt kurulur. 25. Faizm nedir?

Genellikle sac otoriter tek parti rejimlerine verile ad olmakla birlikte zelde iki dnya sava arasnda talyadaki sac otoriter rejimin addr.

Faizmde lkeyi yneten kadro, lkenin tek hakimidir. Alnan kararlar, yaplan uygulamalar tamamen bu kesimin iradesiyle gerekleir. Sz konusu kadro sadece ideolojiyi uygulamaya koymaya alr. Eletiriler tavsiyeler dikkate alnmaz. deolojiyi ters den fikirler ve olaylar baskc yntemlerle bastrlr. Faizmde bireyler ideolojiyi ballkla ykmldr.

26. Kara Gmlekliler ne demektir? I. Dnya Sava srasndan II. Dnya Sava sonuna kadar varln srdren talyadaki yar

faist rgttr. Benito Mussolini ynetimindeki silahl birliklerdir. 27. Nazizm nedir?

Almanyada 1930lu yllarda Hitler tarafndan kurulan Nasyonal Sosyalist Partisinin Alman rknn stnln savunan politikasdr(Hitlercilik).

Nazizm disiplin, emirlere ballk, grev anlay, dzen, cesaret vb. zeliklerin sadece Alman rknda olduu iddia etmitir. Bu nedenle baka rklara kararak bu zelliklerin kaybedilmemesi gerektiini savunmutur.

Adolf Hitlerin liderliini yapt Nazi Partisi, Versay Antlamasnn hkmlerini ve kstlamalarn ortadan kaldrmay ncelikli hedef olarak grmtr.

28. II. Dnya Sava ncesinde Almanya, talya ve spanyann bandaki diktatrler kimlerdir?

talya- Benito Mussolini, Almanya- Adolf Hitler, spanya- Fransisco Franco. Japonyann dier devletler tarafndan istila edilmemesinin nedenleri nelerdir? Japonyann adalar eklinde oluu Dalk ve verimsiz topraklarnn olmas Toprak btnlnn ve stratejik zelliinin olmamas

29. Meiji Restorasyonu ve nemi nedir? Japonyann modernlemeye ve gelimeye balad dneme verilen addr. 1868den itibaren

feodalite yklm ve hakimiyet imparatora gemitir. Avrupann yzyllar iinde kurduu modern sanayileri, brokratik ve politik kurumlar bu restorasyon sayesinde Japonyada 30 ylda kurulmutur. Kapal Japon dnyas bu olayla d dnyaya ve gelimelere almtr.

30. Meiji Restorasyonu hangi lkede kim tarafndan gerekletirilmitir? Japonyada mparator Hirohito tarafndan gerekletirilmitir.

31. 19. yzylda Osmanl Devletinin hangi blgeleri hangi devletler tarafndan smrgeletirilmeye allmtr? Boazlar zerinde ngiliz-Rus mcadelesi Balkanlar zerinde Avusturya- Rusya mcadelesi Msr zerinde ngiliz-Fransz mcadelesi Osmanl Devletinin Ortadou topraklarnda ngiliz-Alman mcadelesi

32. Amerika kendi iinde kapanarak Avrupadan kendisini dlama politikasna (yalnzcla dayal d politika stratejisi) ne ad verilir? Monroe Doktrini

33. 1925 ylnda ABD, ngiltere, Almanya, Japonya, ekoslovakya ve Belika gibi devletler arasnda oluturulan birlie ne ad verilir? Locarno Pakt

34. Locarno Antlamas hangi devletler arasnda ka ylnda imzalanmtr? 1 Aralk 1925te Fransa, Almanya, Belika, Yugoslavya, Polonya ve ngiltere.

35. Milletler Cemiyetinin (Cemiyet-i Akvam) kurulu amac nedir? Uluslar arasnda ibirliini gelitirmek ve uluslar aras bar ve gvenlii salamak iin savaa

bavurmamak gizlilikten uzak adaletli ve onurlu uluslar aras ilikiler srdrmek. Hkmetlerce bundan byle eylemsel davran kural kabul edilen uluslar aras hukuk

kurallarna kesinlikle uymak. rgtlenmi halklarn karlkl ilikilerinde adaleti korumak ve antlamalardan doan btn

ykmllklere titizlikle sayg gstermektir. 36. Kliring sistemi ne anlama gelmektedir?

D ticarette iki lke arasnda yaplan alveriin karlkl olarak dviz kullanlmadan malla denmesi (takas) yani mal alann maln satn alma anlamna gelmektedir.

37. Sevr Antlamasnn nemi nedir?

Bu antlama ile Osmanl Devleti smrge haline getirilir. Osmanlnn imzalad son antlama olup yrrle girmeyen l domu antlamadr. Kurtulu Sava sonras Lozan Antlamas yrrle girmitir.

38. Versay Antlamasnn nemi nedir? Almanya bu antlama ile byk lde toprak kaybetti. Btn denizar smrgeleri elden kt. Ayrca bu antlama ile Almanyaya byk ekonomik

ykmllk getirdi. Alman toplumunun hepsinin sava sulusu saylmas antlama maddelerinin ar ve halkn

gururunu rencide edici olmasndan dolay Almanyada milliyeti Nazi akm balad. Alman milletinin Hitleri baa getirerek II. Dnya Savann balamasna neden olmutur.

39. Almanyann Versay Antlamasna gre tilaf Devletlerine deyecei sava tazminatna ne ad verilir? Tamirat borlar

40. Byk Dnya Bunalm (Byk Buhran) ka ylnda hangi lkede ortaya kmtr? 24 ekim 1929 Perembe gn Amerikada ortaya kmtr.

41. Kara Perembe neye denir? ABDde 24 Ekim 1929da balayan daha sonra btn dnyay etkileyen ve yllarca ekonomileri

sarsacak olan dnya ekonomik krizinin adnn konduu gne denir. 42. ABDde balayan 1929 Amerikan ekonomik krizinin nedenleri nelerdir?

ABDdeki irketlerin Amerikan ekonomisi iindeki yksek seviyede arlkta olmas, Amerikan bankalarnn kt yaplanm olmas, Bakan Hoover ynetiminin ekonomi alanndaki tecrbesizlii ABDnin o dnemde dnya zerindeki net kreditr (kredi veren devlet) olmasyd.

43. 1929 Amerikan Ekonomik Krizine kar Trkiye hangi nlemleri almtr? Kliring ve takas sistemi (mal alannn maln alma) ilkesini uygulamtr. thalat ihracata balandndan ihracat tevik edilmitir. Korumac- devleti ekonomi benimsenmitir. Trkiye ile ticaret ve deme antlamas yapan lkelerden ithalata ncelik verilmitir. hra mallarnda kalite kontrolne gidilmitir. Tasarruf ve yerli rnler tevik edilmi hap Hulusiye bu ynde afiler hazrlatlmtr. Milli Tketim ve Tasarruf Cemiyeti kurulmutur. Tarm destekleyici nlemler alnmtr.

44. Almanyadaki Nazi Partisi (Nasyonal Sosyalist Parti) hangi sebeplerden dolay iktidar olmutur? Versay Antlamasnn ykledii tamirat borlar Baz sanayicilerin Komnist dmanl Versay Antlamasnn Almanlar denetleyici ve ykc artlar iermesi Yksek enflasyonun yaratt tepki milliyetilii.

45. ngilterenin XX. yzyl balarnda Ortadou ve Osmanl Devleti ile ilgili politikasnn esaslar nelerdir? Osmanl Devletini paralamak padiah-halifenin nfuzunu dini etkilerini gidermek amacyla

slam birlii dncesini deerden drmek Arap memleketlerine hakim olarak Msr ve Hindistann gvenliini salamak Hilafeti kendi kuraca Arap Devletinin denetimine alarak slam smrgelerini denetim altnda

tutmak, Dou Akdenizde kuvvet bulundurmak Irak petrollerine sahip olmak stanbul ve Boazlar ele geirmektir.

46. Smrgecilik faaliyetleri hangi lkelerde grlr? Sanayisi gelimi lkelerde grlr. En son talya ve Almanya bu devletler arasnda yerini

almtr. 47. Sovyetler Birliinin slam kurumlarn ykmak istemesindeki iki temel sebep

hangisidir? Sovyetlerin slama ynelen saldrlarnn temellerinde hem ideolojik hem de pragmatik sebepler vardr. deolojik adan slamiyetin laik, ferdiyeti, rasyonel, sanayilemi modern hayatn

ihtiyalaryla uyumayacan dndler. Bunun iinde slama kar ktlar. Pragmatik olarak ise slamiyet, Trkistandaki heterojen (farkl zellikler) halkn fikren ve

manen birlemesini salyordu. Mslman liderler, sufler, ulemalar Sovyet hakimiyetine kar merkez tekil edebilecek tek g kaynayd.

48. Rusyadaki Bolevik htilalinin genel sebepleri nelerdir?

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

Dnce akmlar Kyl meselesi i sorunlar

49. Trkistan Ruslardan kurtararak bamszla kavuturmak hangi hareketin temel amacdr? Basmac hareketi

50. Basmac Hareketi nedir? Bolevik ynetimine kar bugnk Orta Asya cumhuriyetlerinde balayan bamszlk

savalarnn genel ad Basmaclk Hareketidir. 51. Enver Paann Basmac Hareketindeki rol ne olmutur?

Enver Paa, Bakye 1920de vardnda bu hareketin ierisinde yer alr ve Ruslarla arpr. Fakat Austos 1922de Tacikistann bakenti Duanbe yaknlarndaki arpmada ehit der. lmyle bu hareket zayflar.

52. Basmac Hareketinin slogan nedir? Trkistan Trkistanllarndr.

53. Basmac hareketinin baarsz olmasnn sebepleri nelerdir? Korba denilen liderlerin kendi aralarnda birlik kuramamalar Mcadele srasnda ara-gere, silah ve erzak yetersizlii Basmaclarn dardan yardm alamamas ve Ruslarn mcadele esnasnda teknik silahlar

kullanmasdr. 54. Paris Bar Konferansnn toplanma nedeni nedir?

I. Dnya Sava sonras galip devletler bar antlamalarnn taslaklarn hazrlamak ve aralarndaki problemleri zmek iin bu konferans dzenlediler.

55. 1922 ylnda SSCB ile Almanya arasnda yaplan ve iki lkenin yaknlamasna neden olan antlama hangisidir? Rapollo antlamas

56. I. Dnya Sava sonunda tilaf Devletleri ile Almanya arasnda hangi antlama imzaland ve maddeleri nelerdir? Versay Antlamas imzaland. Maddeleri; Alsas Loren Fransaya verilecek, Belika yeniden bamsz olacak ekoslovakya, Litvanya ve Danimarkaya toprak verilecek Avusturya ile ittifak yaplmayacak Smrgeleri tilaf Devletleri arasnda paylalacak Almanya sava tazminat deyecek ve kmr yataklar 10 yl tilaflarca iletilecek Asker says snrlandrlacak ve silah retimi durdurulacak.

57. Hitlerin hayatn anlatan nemli eserinin ad nedir? Mein Kampf (Kavgam)

58. I. Dnya Savandan sonra bar koruma abalar kapsamnda hangi rgtler kurulmutur? Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) kuruldu. ekoslovakya,Romanya,Yugoslavya arasnda Kk Antant kuruldu. Fransa ile Almanya 1925te Locarno Antlamasn imzalad. Anlamazlklara zm bulmak iin ABD 1928de Fransa ile Kellog Paktn kurdu. Trkiye, Yunanistan,Yugoslavya ve Romanya arasnda 1934te Balkan Antant kuruldu. Trkiye, Yunanistan, Yugoslavya, ngiltere arasnda 1935te Akdeniz Pakt kuruldu. Trkiye, ran,Irak ve Afganistan arasnda 1937de Sadabat Pakt kuruldu.

II. DNYA SAVAI

Konunun Kapsad Olaylar II. Dnya Sava ncesinde Almanyadaki Politikalar ve Almanya ve talyann Faaliyetleri Almanyann Hayat Sahas ddialar talyann Akdeniz in Bizim Deniz ddialar II. Dnya Savann k Sava Esnasnda Devletlerin Liderleri Savan Geliimi ve Cepheler Bar Hazrlayan Konferanslar II. Dnya Savann Sonular

Birlemi Milletler Fikri II. Dnya Savanda nn ve Trkiyenin Politikas II. Dnya Savann Trkiyeye Etkileri

59. II. Dnya Sava hangi tarihte balam ve ne zaman bitmitir? 1 Eyll 1939da Almanyann Polonyaya saldrmasyla balar. Japonyann teslim olmas ve 2

Eyll 1945te ABD bakan Trumann zafer ilan etmesi ile sona erer. 60. Roosvelt, Churchill ve Stalinin sava sonras bar dzeninin korunmas iin uluslar

aras bir tekilatn kurulmas fikrini hangi konferansta kabul etmilerdir? Tahran Konferans

61. Barbarossa Harekat edir? Hitlerin Rusyay igal plandr. Reich ordularnn Rus topraklarnda balatt harekattr.

Almanlarn Stalingrata kadar ilerleyip Krm zerinden Kafkaslarda birlemesiyle noktalanmtr. Alman ordusunun Sovyet topraklarna saldrd 22 Haziran 1941 tarihinde balayan harekat Kzlordunun Berlini igal ettii 2 Mays 1945 tarihine kadar ki Dou Cephesinin savalarnn al hamlelerine verilen addr.

62. Barborossa Harekatnn baarszlk nedenleri nelerdir? Rusyann Fransa gibi tamamen dzlklerden oluan bir arazi olmad gz nne alnmamtr.

Bu da yldrm sava denilen ve tanklarla cepheyi yarp datmaya dayal taktii geersiz klmtr. stelik Ruslarda yenildikleri yerlerde direnmemi cephelerin geni olmasnn avantajn kullanp Almanlar ierilere doru ekmilerdir.

II. Dnya Sava srasnda gelitirilen antitank silahlar da bu hzl tank harekatn kstlamtr. Almanlarn plan ge uygulamaya sokmas ve harekattaki gecikmelerde erken balayan Rus

kna yakalanmalarna neden olmutur. Zira Napolyon gibi esasen Ruslara deil soua ve Ruslarn vurup geri eklime taktiine yenildiler.

63. Majino (Maginot) Hatt nedir? Fransann I. Dnya Savandan sonra tm kuzey ve dou snrlarn (Almanya snr) kapsayan

geilmesi imkansz olduu dnlen savunma hattdr. Hitler Belika ve Hollanda zerinden hattn arka tarafna gemitir. Almanlar igal ettikleri

topraklarda bulunan halklara (rnein Ukrayna) kar kt davrandlar. Halbuki Ukrayna rneinde olduu gibi bu lkelerde Rusyay sevmiyor ve frsatn bulup ayrlmak istiyordu. Almanlarn buradaki rk uygulamalar ve zihniyetleri aklc propagandalarnn nne geti. Bylece bu halklarn destei yerine direniiyle karlatlar.

Harekat ilk balarda Almanlarn lehineydi. Fakat geni Rus cephesinde ele geirdikleri yerlerden sonra nereye yneleceklerini kararlatramadlar. Kuzeye Moskovaya m yoksa Rusyann candamar petroln bulunduu gney blgesine mi? Bu kararszlk glerin blnmesine yol at. Bu da lojistik ve koordinasyon eksikliine neden olmutur. Stalin, Franszlardan sonra Alman harekatnn kendilerine doru gelieceini tahmin etmi aralarndaki saldrmazlk antlamasna ramen silah endstrisini gzden uzak Ural blgesinde gelitirmi ve bundan Almanlar haberdar olmamtr.

64. Japonyann teslim olmamas zerine ABD atom bombasn Japonyann hangi iki kentine atmtr? Hiroima ve Nagazaki

65. II. Dnya Sava esnasnda Trkiyenin tutumu hakknda bilgi veriniz? Trkiye ald karar gerei topraklarna saldr olmad srece savaa girmeme konusunda

kararl davranmtr. lk etapta 1941de Ankarada Almanya ile Dostluk Antlamas imzalamtr. Mttefiklerle ise 1943 Casablanca Konferansnda Trkiyenin kendi yanlarnda savaa

katlmasna karar verdiler. ngiliz babakan Churchill 1943te Adanaya geldi. Burada nnden savaa girmelerini istedi. Ayn yl Kahirede de Churchill, nnden ayn istekte bulundu. Fakat Trkiye tarafszln devam ettirdi.

1944te Almanlarn yenilmesi kesinleince Trkiye, ngiltere ve ABDye yanat. Trkiye 23 ubat 1945te Japonya ve Almanyaya sava ilan etti. Sava da 9 Austos 1945te

resmen sona erdi. 66. Trkiye II. Dnya savanda Japonya ve Almanya ya neden sava ilan etti?

Trkiyenin sava ilan etmesinin sebebi Mttefiklerin San Fransiscoda toplayacaklar konferansa katlmak istemesiydi. Mttefikler bu konferansta 1 Mart 1945e kadar Almanyaya

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

sava ilan etmi olan devletlerin katlabileceini aklamlard. Trkiye San Fransisco Konferansna katlarak BMnin kurucu yelerinden biri olmutur.

67. II. Dnya Savanda hangi cepheler almtr? Bat Cephesi: Almanlar bu cephede Benelux (Belika Hollanda Lksemburg) ve Fransay

igal ettiler. Britanya Savanda ise ngiliz Kraliyet Ordusunu geememi ve de bu savata baarl olamamtr.

Kuzey Afrika Cephesi: talyanlar Almanlarn safnda yer alyorlard ve Afrikada smrgelerini geniletmek istiyorlard. Bu ynde Tunus ve Nil ynnde ilerleme yapmlardr.

Balkan Cephesi: Marita ve Merkr Harekatlar ile Yunanistana saldrlmtr. Dou Cephesi: Batdan gelebilecek tm tehditleri ortadan kaldran Hitler bu kez gzn

douya yani Rusyaya evirmiti. 1941 yl balarnda balayan bu saldrlar bata Sovyetlere ar kayplar verdirerek geri ekilmelerinde etki olmutur. Fakat zorlu kn gelmesi Almanlarn ilerleyiini yavalatp durdurmutur. Stalingrat Sava ile 1942de Ruslar Karadeniz ve Kafkasyadaki kaynaklar hedefleyen Alman ordularn durdurmulardr.

Asya - Pasifik Cephesi: Japonlar Avrupadaki bu karklktan yararlanmak isteyerek Uzakdoudaki smrgelere saldrmak istedi. Fakat bu civarda deniz kuvvetleri bulunduran Amerikann safd olmasyla mmknd. Pearl Harbourdaki Amerikan deniz ssne kamikaze ve farkl tekniklerle Amerikan donanmasna saldrmtr. Baarl saylabilecek operasyonlar yrtlmse de savan sonlarna doru Japonlar byk bir ykm beklemektedir.

68. II. Dnya Savanda Mttefikler arasnda savatan sonraki dzeni (BMnin kurulmas, sava sonras barn korunmas) ile ilgili hangi konferanslar toplanmtr? Moskova Konferans (Ekim 1943) Tahran konferans (28 Kasm- 4 Aralk 1945) Dumbarton Oaks Konferans (Austos 1944) Yalta Konferans (4-11 ubat 1945)

69. Yalta (Krm) Konferans ne zaman hangi amala toplanmtr? 4-11 ubat 1945 tarihleri arasnda II. Dnya Savann sonlarna doru toplanmtr.

Almanyann yenilecei belli olunca ngiltere (Churchill), ABD (Roosvelt) ve SSCBnin (Stalin) devlet bakanlar arasnda dnya dzeninin yeniden kurulmas amacyla toplanan konferanstr.

70. II. Dnya Sava sonunda 17 Temmuz 1945- 2 Austos 1945 tarihleri arasnda Almanyada barn nasl salanacan belirlemek iin toplanan konferansn ad nedir? Potsdam Konferans

71. 1945- Yalta Konferansnda hangi kararlar alnmtr? 4 byk devletin her birine igal sahalar verilmitir. (ABD, ngiltere, Fransa, SSCB) Rus igal sahasnda demokrasiye olanak verilmesi istenmitir. Rus sahasnda olan Berlin de

Almanya gibi drt farkl devlete paylatrlacaktr. Bat Berlin Ruslarn idaresinde olacakt. Kaliningrat Polonyadan alnarak Ruslara verilecekti. Polonyann batya kaydrlmas

kararlatrld. (Ama Rusyann komnist politikalarna kar korumak) 72. Yalta Konferansnda alnan hangi karar Trkiyenin savaa girmesine neden olmutur?

1 Mart 1945e kadar ortak dmana sava ilan etmi olanlarn Birlemi Milletler Tekilatna ye alnmasna karar verildi. Bu karar zerine Trkiye 23 ubat 1925te Almanya ve Japonyaya sava ilan etti.

73. Potsdam Konferansnda hangi konular grlmtr? Polonya sorunu, Almanya sorunu, Avusturyann durumu, Sovyet uydu devletleriyle bar, spanyann durumu, Trk Boazlarnn durumu Tuna Nehri. nemi: ngiltere, ABD ve SSCB 20. yzyl Avrupa haritasn bu konferansta belirlemitir.

74. II. Dnya sava sonunda toplanan Potsdam Konferansnda Trkiyenin Boazlarla ilgili nasl bir karar alnmtr? SSCB, Trkiyenin zayf olmas fikrinden hareketle serbest gei iin gereken garantiyi

salayamadn, bu sebeple Boazlarn SSCB ve Trkiyenin ortak kontrol altna verilmesinin uygun olacan ileri srmtr.

Boazlardan s talep etmilerdir. ABD ve ngiltere SSCBnin Boazlardan tam gei serbestisine taraftardlar. Konu hakknda ortak bir karar alnmad. Her devletin kararn Trkiyeye iletmesi kararlatrld.

SOUK SAVA DNEM Konunun Kapsad Olaylar Dou Blounun Kurulmas Almanyann kiye Ayrlmas inde Mao Zedungla Komnizmin Gelmesi ve in Halk Cumhuriyetinin Kurulmas Kore Sava ve Trk Askerinin NATOya Girmek in Kore Savana Katlmas Berlin (Utan Duvarnn Yaplmas) Kbada Castro Ynetimiyle Komnizmin Gelmesi ve Domuzlar Krfezi kartmas Cominformun kurulmas ve Dou Blounda Siyasi Birliin Amalanmas Comeconun Kurulmas ve Ekonomik Birliin Amalanmas SSCB ile Dou Blou lkelerinden Macaristan, Yugoslavya ve Macaristan Arasnda Sorunlarn

kmas Truman Doktrini Marshall Plan Schuman Plan Avrupa elik ve Kmr Tekilatnn Kurulmas NATOnun Kurulmas Eisenhower Doktrini Badat pakt (Cento) AET- Avrupa Ekonomik Topluluu OPEC ve OAPECin Kurulmas Ortadoudaki Gelimeler ve Irakta Devrim srailin Kuruluu 1948 Arap- srail Sava Uzakdouda Komnizme kar SEATOnun Kuruluu Hindistanda Gandhi ile Aktif ve iddetsiz Direni ve Bamszlk Muhammet Ali Cinnahla Pakistann Bamszl Souk Sava Dneminde Trkiyedeki Gelimeler Tan Olay 6-7 Eyll Olaylar Kbrs Meselesi Demokrat parti iktidar ve Adnan Menderes Bilimsel Gelimeler nc Dnya lkeleri- Afrika Birlii rgt ve Balantszlar Hareketi (Bandung Konferans)

75. Dnyada insan haklarnn uluslar aras dzeyde korunmas ilk kez hangi siyasal belge

ile gereklemitir? Birlemi Milletler Antlamas

76. Mttefiklerin II. Dnya Savandan zaferle kmasnn siyasi rejimler asndan nemli sonucu hangisidir? kinci demokratlama dalgasnn gereklemesi

77. inde sosyalizmin kurulmas bilgi veriniz? inde komnist ynetimin kurulmas i savalar sonucunda gereklemitir. inli komnist ve

milliyetiler sava sonrasnda kendi aralarnda mcadele ederler. 1946 ve 1947 yllarnda stn duruma geen milliyetiler baarsz bir ynetim sergileyince SSCBden yardm alan komnistler kyllerin desteiyle milliyetileri yenilgiye uratrlar. 1 Temmuz 1949da Mao Zedung in Halk Cumhuriyetinin kurulduunu ilan eder.

78. Kresellemeyi daha ok tarihsel aamalara bal olarak aklayan dnr kimdir? R. Robertson

79. Kreselleme kavramn zaman ve mekan balamnda ele alan dnr kimdir? R. Robertson

80. ABDnin II. Dnya Savandan sonra Trkiye ve Yunanistan Sovyet tehdidinden korumak iin gelitirdii siyasetin ad nedir? Truman doktrini

81. Hangi olay inin yar smrge haline gelmesine neden olmutur? Afyon Savalar

82. Siyonizm ne demektir amac nedir? Amac Filistinde milli unsurlardan oluan bir Yahudi devleti kurmak ve bu devleti desteklemek

olan ulusal Yahudi hareketine verilen addr. 83. Antisemitizm ne demektir?

Yahudi kartl dmanl demektir. Yahudi dinine rkna kltrne veya milletine kar duyulan dmanlktr.

84. II. Dnya Savandan sonra bar koruma abalar kapsamnda hangi rgtler kuruldu? Birlemi Milletler, NATO, Balkan Pakt, Badat Pakt.

85. Dou -Bat bloklar arasnda yaanan souk savan zlmesine yol aan ilk olay hangisidir? SSCB lideri Stalinin lmesi

86. nc Demokratlama Hareketi hangi olayla balamtr? Portekiz diktatrlnn yklmasyla

87. SSCB ile Batl devletler arasnda 1945ten 1990a kadar devam etmi olan uluslar aras siyasi ve askeri gerginlie ne ad verilir? Souk sava

88. Souk Sava dnemi hangi olayla sona ermitir? SSCBnin dalmas ve Berlin Duvarnn yklmasyla sona ermitir.

89. Souk Sava dneminin liderleri kimlerdir? Harry S. Truman (ABD), Joseph Stalin (SSCB), Clement Attlee (ngiltere), Charles de Gaulle (Fransa)

90. COMUNFORM (Komnist Forum) nedir? Amerikann ekonomik kalkndrma amal hazrlad Marshall Planna tepki olarak SSCBnin

ideolojik adan Dou Blou lkelerini siyasi yaknlatrma amacyla kurulan tekilattr. 91. COMECON (Komnist Ekonomi)nedir? SSCB nderliinde Dou Blounu ekonomik ynden

kalkndrma amacyla kurulan ekonomik tekilattr. 92. Truman Doktrininin amac ve nemi nedir?

1947 ylnda ABD bakan Trumannn Sovyet yaylmaclna kar hazrlam olduu plandr. ABD uluslar aras siyasetin deitiini ve Sovyetlere kar dmanca tavr taknacan aklamtr.

Doktrinin temel nedenleri SSCBnin komnist ideolojiyi yaymas ve Dou Avrupada uydu devletler kurmas ve ABDnin bunu tehdit olarak grmesidir.

ABD Truman Doktrinine gre komnizm tehdidi altndaki Trkiye ve Yunanistan gibi devletlere mali ve askeri yardm yapacaktr. Truman Doktrininin en nemli sonucu Yunanistanda Komnistlerin engellenmesi ve Trkiyenin Sovyet tehdidine kar rahatlamasdr.

93. Yugoslavyann COMINFORMdan karlma gerekesi nedir? Yugoslavya 1945ten beri Dou Blouna dahil olduu halde SSCB ile baz konularda fikir

ayrlna dmtr. SSCBnin Yugoslavyay tam denetim altna almak istemesi ve Titonun buna yanamamas ilikileri gerginletirir. Tekilat kararyla Yugoslavya ihra edilir.

Tito, yalnz kalmamak iin Balkan Paktna ye oldu. ABD, Yugoslavyay yanna ekmeye alsa da Yugoslavya Balantszlar Hareketine katld.

94. Truman Doktrini hangi plann hazrlanmasna nclk etmitir? Marshall Plan

95. Adnan Menderes hakknda bilgi veriniz. 1931 seimlerinde CHPden Aydn milletvekili seilir. 1946da Drtl Takrirde imzas bulunan

Demokrat Parti kurucularndandr. 1950-60 aras babakan olmutur. Ezann Trke okunmas, paraya yalnz Atatrk resimlerinin baslmas, Koreye asker gnderilmesi, Halk Evlerinin kapatlmas Demokrat Parti iktidarnn nemli icraatlardr. 1960 Darbesi sonrasnda 1961de idam edilmitir.

96. Muhammet Ali Cinnah kimdir? Pakistann bamszlk nderidir. Hindistann bamszl esnasnda Pakistann liderliini

yapm hukukudur. Ayn zamanda Pakistan devletinin de kurucusudur. 97. SEATO hakknda bilgi veriniz.

ABD, II. Dnya Savandan sonra Hindiinindeki Laos, Tayland ve Kamboyaya byk oranda ekonomik ve askeri yardmda bulunur. Komnizmin blgede yaylmasn nleme amacyla Gneydou Asya Anlama rgtnn (SEATO) kurulmasn salar.

98. Mahatma Gandhi kimdir? Hindistann ulusal lideri Gandhi aktif ama iddet iermeyen bir direni mcadelesi takip

etmitir. Direnii sonucunda Hindistan bamszln salamtr. Hindistanda Hindular ve Mslmanlar arasndaki atmann sona ermesi iin 5 gnlk lm

orucuna balad esnada bir Hint milliyetisi tarafndan ldrlmtr. 99. Badat Pakt (CENTO) hakknda bilgi veriniz.

Trkiye, ran, Irak, Pakistan ve ngiltere tarafndan 24 ubat 1955te kurulmutur. Kurulu amac SSCBnin Ortadoudaki nfusunu nlemektir. 1958de Irak Krallnn

yklmasyla Irak pakttan ekilmitir. CENTO ismini almtr. 1979 ran Devrimiyle varl sona ermitir

100. Afrika Birlii rgt hakknda bilgi veriniz? 1955te Afrikada 5 bamsz devlet bulunurken 1963te bu say 31 kmtr. Yeni bamsz olan

Afrika lkeleri kendilerini bloklardan uzak tutmak iin Etiyopyann bakenti Adis Ababada bir araya gelerek bu tekilat kurmulardr.

101. Eisenhower Doktrini hakknda bilgi veriniz? ABD bakan Eisenhower tarafndan askeri ve ekonomik amal yardm plandr. Ortadou Arap lkelerine yardm ederek kendi yanlarna ekmek SSCBnin etkinliini krmak

amalanmtr. 102. srailin kuruluu hakknda bilgi veriniz?

Yahudilere I. Dnya Sava esnasnda ngiltere, Balfour Deklerasyonuyla devlet kurma sz vermitir.

II. Dnya Sava esnasnda Avrupadaki Yahudilerin bir ksm Almanya tarafndan katledilmitir. Sava sonrasnda 1947de ngiltere, ABDninde desteini alarak Filistin meselesini BMye

gtrd. 1947 ylnn Aralk aynda blgede atmalar balad. Gvenlik Konseyi konuyu ele alsa da sonuca varlamad.

14 Mays 1948de ngiltere, Filistindeki mandasna son verdi. Ayn gn srail Devleti bamszln ilan etmitir.

103. Schuman Plan (8 Mays 1950) hakknda bilgi veriniz. Avrupa Kmr ve elik Tekilatnn kuruluuna neden olan plandr. Fransz ve Alman kmr ve

elik yataklarnn bir araya getirilmesi amalanmtr. 104. ekoslovakyada Dubekle balayan komnizmdeki deiiklik hakknda bilgi

veriniz? 1953te enflasyonlarn artmas zerine ii hareketleri balad. iler hr seim politikasn

istemekteydiler. SSCBnin desteini alan ekoslovak Komnist Partisi ayaklanmay bastrmtr. 1967de Aleksandr Dubek nderliinde komnizmin demokrasiyle yeniden yorulmas ve

insancl komnizmin getirilmesi ilkesi ortaya atlmtr. fade zgrl, dernek kurma haklar istemekteydiler.

SSCB bu hareketi nlemek amacyla ekoslovakyay igal etti. Dubekin insancl komnizm fikri baarszla uramtr.

105. 1956da Sovyet ynetimine kar kan Macar Ayaklanmasnn nedenleri nelerdir? Stalinin lmnden sonra iiler mevcut artlar bahane ederek ayaklanmlar SSCB Macaristan babakanlna Nagiyi getirmitir. i hareketleri ayaklanmaya dnm ve gvenlik glerinin bastramamas zerine SSCB

Budapeteyi kuatmtr. Geni aptaki tutuklamalarla isyan bastrld. in ayaklanmaclarn hakl olduunu savunsa da

ekoslovakya, Bulgaristan, Arnavutluk SSCByi desteklemitir. 106. Marshall Plannn gerekeleri ve amac nedir?

Ama: Marshall Plan II. Dnya Sava sonrasnda 1947 ylnda nerilen ve 1948-1951 yllar arasnda yrrle konan ABD kaynakl Avrupa ekonomilerini tekrar canlandrmak amal ekonomik yardm paketidir. Aralarnda Trkiyenin de bulunduu 16 lke bu plan uyarnca ABDden ekonomik kalknma yardm almtr.

Gerekeleri: sava sonrasnda Avrupann toparlanmasna yardmc olmak, Amerikan sanayisi iin krl ihracat pazarlarn korumak ve beslemek, Amerikan ihralarn kolaylatrmak, komnist lkelerin glenmesini nlemektir.

Sonu: Bu plan amacna ulamtr. Avrupa hzl ekilde ekonomik adan glenmi ve komnizm Dou Avrupada skp kalm Avrupada yaylamamtr.

107. Marshall Planndan hangi lkeler yararlanmtr?

ngiltere, Belika, Fransa, talya, Portekiz, rlanda, Yunanistan, Danirmarka, Lksemburg, svire, zlanda, Avusturya, Norve, svetir.

108. Marshall Planna gre ne kadar para yardm yaplm parann datm iin hangi rgt kurulmutur?

ABD 12 milyon dolar yardmda bulunmutur. Bu parann datm iin OECD (Avrupa Ekonomik birlii rgt) kurulmutur.

109. Marshall Plan SSCB ve Dou Avrupa lkeleri tarafndan neden reddedilmitir? Bu plan ABD tarafndan SSCB ve Dou Avrupa lkelerindeki komnist rejimin yaylmasn ve

SSCBnin karlarna ters dmesinden dolay reddedilmitir. 110. Marshall Plannn 1951den sonra devam etmemesinin nedeni nedir?

Kore Sava ve ABDnin maddi yknn artmasndan dolaydr. 111. Bat Avrupa Birlii (BAB) nerede hangi tarihte kurulmutur?

Yar etkin bir Avrupa gvenlik ve savunma tekilatdr. 17 Mart 1948de Brkselde kurulmutur. Brksel Antlamas Bat Avrupa Birliini kuran antlamadr. ngiltere Fransa, Belika, Lksemburg ve Hollanda imzalamtr.

112. Brksel Antlamasnn imzalanmasnn temel amalar nedir? Avrupann ekonomik bakmdan iyilemesini salamak, Avrupada entegrasyonu (btnleme) salamak, Herhangi bir saldr esnasnda yeler aras yardmlamay salamak.

113. Bat Avrupa Birliinin asl ye lkeleri hangileridir? spanya, ngiltere, Fransa, Almanya, Portekiz, talya, Belika, Hollanda, Lksemburg ve

Yunanistandr. Trkiye de ortak yedir. 114. Berlin Ablukas nedir?

1948de balayp 1949da biten Sovyetlerin kontrol altna almak ve Bat ittifakna gzda vermek iin ehrin her trl karayolu ve demiryolu balantsn kesmesi olayna verilen addr.

115. Utan Duvar nedir, hangi amala yaplmtr? Berlin duvarna batda verilen addr. Dou Alman vatandalarnn Bat Almanyaya kamalarn

nlemek iin 46 km. uzunluundaki duvardr. 13 Austos 1961de yapmna balanm 9 Kasm 1989da tklmtr.

116. SSCBnin Marshall Planna alternatif olarak hangi plan uygulamtr? Molotof Plan

117. 1947 Molotof Plannn amac nedir hangi lkelerde uygulanmtr? Marshall Planna karlk Dou Avrupa lkeleri arasndaki ekonomik ilikileri ve ibirliini

gelitirmek iin hazrlanmtr. Demirperde lkeleri olarak adlandrlan SSCB, Polonya, ekoslovakya Macaristan, Bulgaristan ve Romanyada uygulanmtr.

118. Kore Sava ka ylnda hangi lkeler arasnda olmutur? 1950-1953 yllar arasnda Gney Kore ve Kuzey Kore arasnda olmutur. Bu sava in, ABD ve

mttefiklerinin mdahale etmesiyle uluslar aras boyut kazanmtr. 119. Trkiye Kore Savana neden asker gndermitir?

ABDye yaknlamak ve NATOya girebilmek iin bir tugay asker gndermitir. Asker gndermesi NATOya giriini kolaylatrmtr.

120. NATO nedir? Dier ad Kuzey Atlantik Savunma pakt olan komnizm tehlikesine kar kurulmu askeri bir

tekilattr.9 Nisan 1949da Washington Antlamasyla kurulmutur. Amblemindeki daire btnlk ve ibirliini, pusula gl ise Atlantik ittifak yesi olan lkelerin

bara giden ortak yolunu temsil etmektedir. 121. NATOnun deimeyen prensipleri nelerdir?

ttifak savunma amaldr. Caydrma iin yeterli gc muhafaza etmek esastr. yelerin toprak btnl ve bamszl garanti edilerek dnya barna katk devam ettirilir. ye lkelerden birine saldr tamamna yaplm saylr. ttifak Avrupada ve ABDnin konvansiyonel ve nkleer askeri varln zaruri sayar. NATO savunmasnn kolektif tabiat ibirliine ve entegrasyonuna dayanr. Nkleer silahlarda sfr zme ulancaya kadar konvansiyonel ve nkleer silahlarn amac

siyasi olup ittifakn gvenliinin en nemli garantisidir. Bu kuvvetler sava ve dengeyi korumak iin asgari dzeyde tutulur.

122. Trkiye NATOya ka ylnda girmitir? 8 Eyll 1952.

123. Trkiyedeki NATO sleri hangileridir? Malatya Krecik, Adana ncirlik Hava ss

stanbul ile Hava ss, zmir Hava ss, Konya 3. Anajet s Komutanl, Balkesir 9. Hava Jet ss, Mula Aksaz Deniz ss

124. NATOya ye lkeler hangi maddeler ile birbirine kar sorumludur? Ortak savunma iin yeteneklerini gelitirme herhangi bir yenin toprak btnl siyasi

bamszlk ve gvenliini tehlikede olduunda bir araya gelme herhangi bir saldr yapldnda bu saldry hepsine kar yaplm saldr kabul etmeyi taahht etmilerdir.

125. NATOya kar Demirperde lkeleri hangi tekilat kurmulardr? Varova Pakt

126. Varova Paktnn kurulu amac nedir hangi tarihte kuruldu, hangi lkelerden oluur? 14 Mays 1955te Arnavutluk, Romanya, SSCB, Demokratik Almanya, Bulgaristan, Polonya,

ekoslovakya ve Romanya tarafndan kurulmutur. Amac Dou Blou lkelerinin NATOnun askeri etkinliini artrmas ve silahlanmaya hz

vermesi zerinde tedbir niteliinde kurulmutur. 127. 1948 Arap- srail Sava hakknda bilgi veriniz.

14 Mays 1948de srail Devletinin kurulmasndan hemen sonra genel bir Arap taarruzu sonucunda balamtr. Gerilla mcadelesi eklinde balayan sava Msr, Suriye, rdn, Lbnan, Irak ve Suudi Arabistann katlmasyla bym ve sekiz ay srmtr. 7 Ocak 1949da Rodos Adasnda imzalanan atekesle son bulmutur.

128. Svey Krizi nedir? Svey Krizi 1956 ylnda srail, ngiltere ve Fransann oluturduu gizli ittifak ile Msr arasnda

yaplan savatr. Msr lideri Nasrn Svey Kanaln milliletirdiini aklamasndan sonra kan sava; Sovyetler

Birliinin Londra ve Parise atom bombas atma tehdidi karsnda ngiltere ve Fransann geri adm atmasyla son bulmutur.

Svey Krizi II. Dnya Sava ncesinde dnyaya egemen olan Bat Avrupal devletlerin mutlak egemenliinin son bulduunu ve artk Amerika destei olmadan hareket edemeyeceklerini gstermitir.

129. Varova Paktnn ierii nedir? yelerinin ortak karlarn ilgilendiren tm sorunlarda birbirlerine danmas, Avrupada silahl bir saldr durumunda yeleri tek tek ya da ortak bir biimde kendilerini

savunmas, Birleik Komutanlk kurulmas, En yksek siyasi temsil iin Siyasal Danma Komitesi kurulmas, yelerin bu anlamann amalaryla aykr uluslar aras balantya girmemeleri ve giriimde

bulunmamalar, Anlamann sresinin 20 yl olmas, Taraflarn siyasal ve ekonomik andan da dosta davranmalar Srenin bitiminden bir yl nce sona erdirme isteinin belirtilmememsi durumunda srenin 10

yl daha uzatlmas, Varova Paktnn en yksek siyasal organnn Siyasal danma Komitesinin olmas kabul

edilmitir. 130. Varova Pakt hangi yllarda yrrlkte kalmtr?

14 Mays 1955- 1 Temmuz 1991. 131. Varova Pakt hangi operasyonlara katlmtr?

Macaristann igali ekoslovakyann igali Sovyet-Afgan Sava

132. Ky Enstitleri ve kurulu amalar nedir? Ky Enstitleri ilkokul retmeni yetitirmek zere 17 Nisan 1940 tarihli yasa gereince

almtr. Bizzat Milli Eitim bakan Hasan Ali Ycel tarafndan sre takip edilmitir. smail Hakk Tonguun katklar byktr.

Ky retmeni ve kye yarayacak dier meslek adamlarn yetitirmek amacyla tarma elverili topraklar olan blgelerde Milli Eitim Bakanlnca alm okullara verilen addr.

Enstitler en az be yllk bir retim sresi iinde ky okullarn bitirmi kyl ocuklarn modern eitim anlayyla eitmek amalanmtr. retmenler hem rgn eitim verecek okuma yazma temel bilgilerini kazandracak hem de modern ve ilmi tarm tekniklerini kyllere retecekti. Teorik eitim yerine pratik eitime dayandrlmtr. 1954te Adnan Menderes iktidar dneminde kapatld.

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

133. Varlk Vergisi ve gerekesi nedir? 1942 ylnda II. Dnya Sava esnasnda ar kazanlar vergilendirmek iin uygulamaya

konulan bir defaya mahsusu olaanst servet vergisidir. Konulma gerekesi dnemin babakan kr Saraolu tarafndan olaanst sava koullarnn yaratt yksek karll vergilemek olarak dile getirilmitir.

134. Varlk vergisinin amalar nelerdir? Ekonomik koruma tedbiri olarak dnlmtr. Savan bandan beri elde edilen servet ve kazan vergisidir. Kazan sahiplerinin Mslman ve gayrimslim dnme ve ecnebi olarak drde ayrlmtr. Ekonominin gayrimslimlerden alnarak Trklere gemesini salamaktr.

135. Varlk vergisinin uygulanmasnn sonular neler olmutur? Gayrimslim aznlk, tccar ve iadamlarna darbe indirmesi ve ounun lkeyi terk etmesine

yol amtr. 136. Tan Olay ve nedenleri nelerdir?

Sovyet dostluu ve faizm dmanl politikas gden sol eilimli gnlk Tan Gazetesinin sa eilimli bir grup tarafndan 4 Aralk 1945 gn yamalanmas olaylarna verilen addr.

Tan Gazetesi ile Grler Dergisine tepki 4 Aralk 1945 gn ortaya kt. Komnizm ve muhalefet aleyhtar pankartlar tayan kalabalk Tan Gazetesine yrd. Tan Gazetesi ve Grler Dergisi ile sosyalist eilimli La Turquie ve Yeni Dnyann makinalar paraland. Ayrca sol yaynlar satan baz yaynevlerine (Berrak, ABC) zarar verildi.

137. smet nn CHP iinde ayrlklar karan milletvekillerinin ayrlarak yeni bir parti kurmalarn neden istemitir? iftiyi Topraklandrma Kanununa baz milletvekillerinin kar kmas

138. smet nn hangi konularda eletiriler almtr? Varlk Vergisinin rk ve insan haklarna aykr olarak grlmesi, Nazm Hikmetin cezaevinde tutulmas, Tan Olaylar, DTCFdeki tasfiye hareketleri, ok partili hayatn sosyalist sol olmadan salanmas, Para ve pullardan Atatrkn resminin kaldrlarak nnnn resimlerinin baslmas.

139. nnnn Trkiyenin gelimesine katklar neler olmutur? Atatrk devrimlerinin savunucusu ve srdrcs olmutur. Ky Enstitlerini kurmutur. ok partili hayata geilmitir.

140. Trkiyenin ok partili hayata gemesinin nedenleri nelerdir? Farkl grlerin meclise iradesinin yanstlmas, Sovyet tehdidine kar Batnn desteini alnmak istenmesi ve Birlemi Milletlere girii

kolaylatrma iftiyi Topraklandrma Kanunu srecinde baz milletvekilleriyle yaanan fikir ayrlklar.

141. iftiyi Topraklandrma Kanunu nedir? nn ve Tarm bakan evket Rait Hatipolunun giriimleriyle 11 Haziran 1945 ylnda kabul

edilen kanundur. Kanuna gre kimsenin 5.000 dnmden fazla arazisi bulunmayacak, zerindeki araziler

kamulatrlabilecek, iftinin bilgisi artrlacak, alma aralar oaltlacak, ucuz ve kolay kredi salanacak kylerde meskenler yeniletirilecektir.

142. Drtl Takrir nedir? CHP iinden baz milletvekilleri parti iinde zgr bir tartma ortamnn olmas isteiyle 7

Haziran 1945 gn CHP grubuna bir nerge verdiler. Bu nerge 4 milletvekili tarafndan verildii iin Drtl Takrir adn almtr. Bu milletvekilleri

Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuad kprl ve Refik Koraltandr. Ayn zamanda Demokrat Partinin kuruculardr.

143. Demokrat Parti hangi yllar arasnda iktidar olmutur? 1950-1960.

144. Demokrat Parti dnemi cumhurbakan ve babakan kimlerdir. Cumhurbakan Celal Bayar, Babakan Adnan Menderestir.

145. Demokrat Parti dneminde hangi kanunlar karlmtr? Atatrk Koruma Kanunu (31 Temmuz 1951) Yabanc Sermaye Yatrmlarn Tevik Kanunu, Petrol iletmeciilini yabanc sermayeye aan ve Max Ball adl yabanc tekilatn hazrlad

Petrol Yasas (19 Mart 1954) Ezann Arapa Okunmasna Dair Kanun (16 Haziran 1950),

Basn Kanunu ve basna kstlamalar ve basn sulularna ar cezalarn getirilmesi Memur Tasfiye Yasas ile memurlara iten bir sre iin el ektirme ve emekli edilebilmesi Adli Tp Kurulmas Kanunu (8 Temmuz 1953), Trk Hava Yollar Anonim Ortakl Kanunu (21 Mays 1955), Yeni Ticaret Kanunu (1 Ocak 1957), Sivil Savunma Kanunu (3 Haziran 1958), Atatrk Orman iftliinden Arazi Satlabilmesi Hakknda Kanun.

146. Demokrat Parti dneminde eitimde hangi deiiklikler yaplmtr? Okullara dini ders eitimi zorunlu olmutur. Ky Enstitleri kapatlmtr. mam-Hatip Okullar almtr. ODT ve Atatrk niversitesi almtr. Hava Harp Okulu kurulmutur.

147. Demokrat Partinin tarm politikas kapsamnda neler yaplmtr? Tarmda makineleme ve modernleme, Kylye kaliteli tohum ve gbre verilmesi, Tarm alanlar ve tarmsal retim artarken tarm rnlerine talebinde artmas, Karayolu yapmna hz verilerek kylnn ehirlerle irtibatnn artrlmas, Konya eker Fabrikasnn kurulmas.

148. Demokrat Parti dneminde din alannda hangi yenilikler yaplmtr? Trke okunan ezan Arapa okunmaya balanmtr. Radyodan dini program yaynna balanmtr. lk ve ortaokullara zorunlu din dersi konulmutur. Ankara niversitesine bal lahiyat Fakltesi kurulmutur.

149. Demokrat Parti dneminde meydana gelen 6/7 Eyll Olaylar nedir? Londrada ngiltere, Trkiye, Yunanistan arasnda Kbrs Grmeleri devam ederken 6 Eyll

1955te Atatrkn Selanikteki evine bomba atld ynnde kan haberler zerine galeyana gelen bir grup tarafndan stanbuldaki Rumlarn ev ve iyerleri tahrip edilmi mezarlk ve kiliseler yamalanmtr.

Ordunun mdahalesiyle bastrlan olaylar sonucunda skynetim ilan edilmitir. Olay dier kentlere yayldndan TBMM olaanst toplanmtr. Emniyet amirliklerince komnist olarak bilinen 48 kii tahrik ve tahrip sulamasyla tutuklanmtr. Olaylarda zarar gren kiliselere 10 milyon TL cret denmitir.

150. OPEC hakknda bilgi veriniz. Petrol hra Eden lkeler Birlii olarak anlan petroln te ikisini elinde bulunduran 12 lkenin

oluturduu tekilattr. 9 Eyll 1960da Badatta kurulmutur. Kurucu yeleri Suudi Arabistan, ran, Kuveyt, Irak ve

Venezulladr. Sonradan Katar (1961), Libya (1962), Endonezya (1962), Ekvador (1963), Birleik Arap Emirlikleri (1967), Cezayir (1969), Nijerya (1971), Gabon (1975-1995) ve Angoladr. (2007)

Kurulma amac petrol fiyatlarn ve retim miktarlarn belirlemektir. 151. 1950 seimlerine hangi partiler katlmtr?

CHP, Demokrat parti, Milli Kalknma Partisi, Toprak Emlak ve Serbest Teebbs Partisi, Trk Sosyal Demokrat Partisi ve i ifti Partisi.

152. 27 Mays 1960 htilalinin sebepleri nelerdir? D borlanmann artmas, iddetli siyasi fikir ayrlklar, Baz komutanlarn Laik Cumhuriyeti tehlikede grmesi, Basn Yasasnn karlmasnn karlmasyla birlikte medyann susturulduu iddialar.

YUMUAMA (DETANT) DNEM Konu Kapsamndaki Olaylar Pekin Ziyareti AGK ve Helsinki Nihai Senedi Kba Bunalm Kemir Sorunu Vietnam Sava Muhammet Ali Clay ve Vietnam Savana Tepkiler Silahszlanma Faaliyetleri- Salt I ve SALT- II Olimpiyatlara Siyasetin karmas

1967 (6 Gn) Arap srail Savalar Yom Kippur Sava Camp David Antlamas slam Konferans rgtnn Kurulmas 1973 Petrol Krizi ran slam Devletinin Kurulmas ve Humeyni Devrimi ran-Irak Sava Uzay almalar Kbrs Bar Harekat, ABD Ambargosu ,Fazl Kk ve Rauf Denktan Faaliyetleri KKTCnin Kuruluu Ege Adalar Sorununun Trmanmas ASALA rgt ve Trk Diplomatlarn ehit Edilmesi Askeri Mdahaleler ve Muhtralar Almanyaya Trk Glerinin Hz Kazanmas Beyaz Cam

153. 1 Austos 1975 tarihinde 35 lke tarafndan imzalanan Avrupa Gvenlik ve birlii Konferansnn (AGK) ana belgesi hangi karardr?

Helsinki Nihai Sonu Belgesidir. Gven, insan haklar ve okonomiyle ilgili hkmler ierir. 154. AGKin temel belgeleri hangileridir?

Helsinki Nihai Senedi (Helsinki 1975), Paris art ( Paris 1990), Avrupa Gvenlik art (stanbul 1999).

155. Helsinki Nihai Senedinin 10 temel ilkesi hangileridir? Egemen eitlik ve egemenlie sayg, Kuvvet kullanmaktan veya kuvvet kullanma tehdidinden kanma, Snrlarn ihlal edilmezlii, Devletlerin btnlnn korunmas, Anlamazlklarn barl yollarla zlmesi, ilerine karmama, nsan haklar ve temel zgrle sayg, Halklarn eit haklardan ve kendi kaderlerini tayin hakkndan yararlanmas, Devletlerarasnda ibirlii, Uluslar aras hukuktan doan ykmllklerin iyi niyetle yerine getirilmesi.

156. Helsinki Nihai Senedi hangi blmlerden oluur? Avrupa gvenlii ile ilgili sorunlar evre teknoloji, Bilim ve ekonomi alanlarnda ibirlii, nsani boyut ve dierlerinde ibirlii

157. 1975 Helsinki Nihai Senedinin kabul ile balayan ve Helsinki Sreci olarak bilinen srete hangi konferanslar yaplmtr?

Belgrat Konferans (1977-78), Madrid Konferans (1980-83), Viyana Konferans (1986-89), Helsinki Konferans (1992), Budapete Konferans (1994).

158. Stratejik Silahlar Snrlandrma Grmeleri-1 (SALT-1) ne zaman nerede balamtr?

17 Kasm 1969da Helsinkide balamtr. 159. Avrupa Gvenlik ve birlii Konferansnn (AGK) amac nedir?

Avrupada souk savan yaratt gerginlie son verilmesi, Gvenlik ve istikrarn salanmas, Devletlerarasnda ibirliin gelitirilmesi

160. Paris artnn zellikleri nelerdir, hangi sloganla ortaya atlmtr? Yeni bir Avrupa iin lk Adm slogan ile sunulmutur. Paris art ile AGK kurumsallamtr.

Helsinki Nihai Senedinden sonra en nemli belgedir. Souk savan blnmlnn sona erdiini ilan eden belgedir.

161. Paris artnn kabul edilmesinde hangi etkenler etkili olmutur? 1990da Souk Savan sona ermesi ve komnizmin yklmas,

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

Blnm Avrupann tekrar birlemesi ve birleik Avrupann yaratlma abalar 162. Dou- Bat bloklar arasndaki hangi gelimeler Yumuama (Detant) dnemine

girildiini gsterir? ABD ile SSCB arasnda imzalanan SALT-1 Antlamas Bat Almanyann Polonya ve ekoslovakya ile dou snrlarn tanmas Bat Almanyann Dou Almanya ile ilikilerini yumuatmas

163. nsan Haklarn gelitiren sreler hangileridir? nsan Haklar Evrensel Bildirgesi, Avrupa nsan Haklar Szlemesi, Helsinki Nihai Senedi Paris art, ocuk Haklar Szlemesi.

164. Stratejik Silahlarn Snrlandrlmas ile ilgili hangi antlamalar yaplmtr? SALT-1 ve SALT-2

165. SALT-1 Antlamas hakknda bilgi veriniz. Souk Sava dneminde SSCB Komnist Parti sekreteri Leonid Brejnev ile ABD bakan Richard

Nixon tarafndan 26 Mays 1972de Moskovada imzalanan belgedir. Nkleer silahlarn kontrol amalanmtr. Saldrgan fzeler olarak adlandrlan ktalararas

saldr yaplabilen fzeler hakknda anlamaya varlamam geici bir karar alnmtr. Buna karlk fzesavarlarn snrlandrlmas konusunda kesin anlamaya varlmtr.

166. SALT-2 neden yrrle girmemitir? Amerikan kamuoyunda ar eletirilere maruz kaldndan dolay uygulanamad.

167. Balantszlar Hareketi (Bandung Konferans) ne demektir? Kendilerini hibir g blouna dahil ve hari olarak kabul etmeyen 20 zerinde yeni

bamszln kazanan Asya ve Afrika lkelerinin 18-24 Nisan 1955te Endonezyada Bandungda bir araya gelerek oluturduklar uluslararas oluuma verilen addr.

Amac ye lkelerin milli bamszln, egemenliini, toprak btnln ve gvenliini smrgecilikten, yaylmaclktan, rklktan ve her trl d bask, istila, igal ve mdahaleden korumaktr.

168. Avrupa Birlii (AB) nedir? Avrupa Birlii bar korumak ve ekonomik ve sosyal ilerlemeyi pekitirmek amacyla bir araya

gelmi 15 ye devletten oluur. Birliin iinde ortak kurumlar bulunan 3 topluluk vardr. Bunlarn iinde ilk kurulan 1951 tarihli

Paris Antlamasyla Avrupa Kmr ve elik Topluluudur. Daha sonra 1957de Roma Antlamasyla Avrupa Ekonomik Topluluu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluu kurulur.

Topluluklar bu srecin sonunda ye devletler arasndaki btn snrlar kaldrarak tek bir pazar kurdular. 1992 Maastrichte imzalanan Avrupa Birlii Antlamas ile ekonomik ve parasal birlik dorultusunda ilerleyen belirli alanlarda hkmetler aras ibirliini ieren Avrupa Birlii kuruldu.

169. Avrupa Birliinin kurucu yeleri kimlerdir? Federal Almanya, Fransa, Belika, Hollanda, talya, Lksemburg.

170. Avrupa birliini yneten kurumlar hangileridir? Demokratik yollarla seilen Parlemento, ye devletleri temsil eden bakanlardan oluan Konsey, Avrupa Devlet ve Hkmet Bakanlar Zirvesi, Antlamalarn koruyucusu olan Komisyon, Topluluk hukukuna uyulmasn salayan Adalet Divan Birliin mali ynetimini izleyen Saytay, Ekonomik sosyal ve blgesel kar gruplarn temsil eden danma kurullar Birliin dengeli bir biimde geliimine katkda bulunan projelerin finansmann kolaylatrmak

amacyla kurulmu olan bir Avrupa Yatrm Bankas 171. Avrupa Birliinin hedefleri nelerdir?

Avrupa vatandal kavramnn oluturulmas, zgrlk, gvenlik ve adaletin gvence altna alnmas, Ekonomik ve sosyal geliimin desteklenmesi, Dnyada Avrupann rolnn vurgulanmas

172. Avrupa Ekonomik Topluluunun grevleri nelerdir? Ortak Avrupa pazar oluturmak, yelerin ekonomi politikalarn yaklatrmak, yeler arasndaki ilikilerin ve yaam dzeylerinin dengeli ve devaml gelimesini salamak, Ekonomik ve parasal birlik kurmak, Ortak bir d politika ve gvenlik politikas uygulamak,

nsan haklarn topluluk hukukunun genel ilkesi kabul ettirmek 173. Avrupa ekonomik topluluunun hedeflere ulaabilmek iin yapt faaliyetler

hangileridir? Avrupa Yatrm Bankasnn kurulmas, yeler arasndaki ticaretin vergilerden arndrlmas, Miktar kstlamalarnn kaldrlmas, Ortak gmrk tarifesinin uygulanmas, retim faktrlerinin serbest dolamnn salanmas, Tarm, balklk, evre alanlarnda ortak politikalarn uygulanmas, Ortak Pazarda rekabet ortamnn yaratlmas, Ulusal mevzuatlara uyumun salanmas, ye lkelerin ekonomi politikalarndaki koordinasyonun salanmas.

174. Yrrle giri itibariyle Avrupa topluluklarn kuran antlamalar hangileridir? 1951 Paris Antlamas (AKT Avrupa Kmr ve elik Tekilat), 1957 Roma Antlamas (AET Avrupa Ekonomik Topluluu), 1958 (AAET- Avrupa Atom Enerjisi Topluluu) 1967 Fzyon Antlamas, 1981 Yunanistann Katlma Antlamas, 1986 spanya ve Portekizin Katlma Antlamas, 1987 Tek Avrupa Senedi, 1992 Maastircht Antlamas, 1995 Avusturya sve ve Finlandiyann Katlma Antlamas, 1999 Amsterdam Antlamas.

175. OAPEC hakknda bilgi veriniz? Petrol hra Eden Arap lkeleri rgt anlamna gelmekte olup 1967 Arap-srail Savandan

sonra (6 Gn Savalar) petrol sraile kar koz olarak kullanmak amacyla kurulmutur. 1973 Petrol Krizinin sebebi 6 Ekim 1973te balayan Arap-srail Savann ardndan Arap

devletlerinin (OAPEC) 1973te Viyanada toplanan konferansta petrol fiyatlarn % 70 orannda artrmasdr.

Tekilat iinde arl olan Arap lkeleri birbirini takip eden fiyat artlarn sraili destekleyen Batl lkelere kar siyasi bir koz olarak kullanmlardr.

Petrol fiyatlar tahranda toplanan konferansta % 130 orannda artrld. sraile destek veren ABD ve Hollanda petrol sevkiyat bir mddet iin durduruldu. ABD silahl mcadelede bulunacan bildirerek sert tepki gsterdi. OAPEC lkeleri bte gelirlerinde art salad. Bu gelirlerle bilhassa ABD de byk yatrmlara giritiler.

176. 1973 Petrol Krizinin Batl lkelere etkisi nedir? Sanayilemi lkeler petrol artlarn rettikleri mamullere yanstarak yine bu lkelere sattlar.

Ayrca petrol retene lkelerin petrol satndan elde edilen gelirleri Bat bankalarnda deerlendirmesi sanayilemi lkelerin petrol zamlarndan etkilenmesini nlemitir.

177. 1973 Petrol Krizinin Trkiyeye etkisi ne olmutur? 1973 Petrol Krizi, Trkiyeyi de olumsuz etkiledi. hracat gelirlerinin byk ksm ancak petrol

ithalatn karlayacak dzeydeydi. Ayrca 1974 Kbrs Bar Harekat sonrasnda ABDnin ambargo balatmas d ticareti olumsuz etkiledi.

1970li yllarn sonuna doru demeler dengesindeki ak byd, ekonomik ve siyasi istikrarszlk artt, dviz darboaz retimi durma noktasna getirdi.

178. slam Konferans rgt hakknda bilgi veriniz? 1969 ylnda 24 lke tarafndan kurulmutur. Bugnk says 57dir. 1969da Kudste El Aksa Mescidinin yaklmasnn ardndan slam dnyasnda uyandrd tepki

zerine Fasta ilk slam Zirvesi Konferansnn toplanmasyla kurulmutur. Kurulu amalar; ye lkeler arasnda dayanmay salamak, ekonomik, kltrel, sosyal

bilimsel vb. alanlarda ibirliini gelitirmek, rkl ve her trl ayrmcl reddederek ulusal haklar ve bamszlk iin mcadele eden Mslmanlara destek vermek amacyla kurulmutur.

Maddi finans salamak iin 1975te slam Kalknma Bankas kuruldu. Gnmzdeki bakan Ekmeleddin hsanoludur.

179. Camp David Antlamas (1979) kimler arasnda yaplmtr? ABD araclyla Msr ve srail arasnda yaplmtr.

180. Mekik Diplomasisi nedir? 1973 Arap-srail Sava, BMnin karar dorultusunda sona ermesine ramen bar salanamad.

Barn salanabilmesi iin ABD Dileri Bakan Henry Kissinger, Tel Aviv ve Arap bakentleri arasnda defalarca gidip geldi.

Mekik diplomasisi adn alan ziyaretler sonunda Msr ve srail arasnda askeri nitelikli ekilme antlamas ile Suriye-srail Antlamas imzalanarak bara giden yol ald.

ABDnin Ortadou barndaki taktii sonucunda Camp David Antlamasnn imzalanmasna zemin hazrlamtr.

181. Camp David Antlamasnn nemi ve genel zellikleri nelerdir? Bu antlama temelinde ve ABDnin almalar sonucunda iki lke 1979da yine Washingtonda

bir bar antlamas yaparak aralarndaki 30 yllk sava durumuna son verdiler. Msr ve srail, srail Devletinin 1948deki kuruluundan beri birbirlerine dman

durumundaydlar. ABD Bakan Jimmy Carter bu iki devleti antlama masasna oturtarak srmekte olan Arap- srail sorununa zm bulmay amalyordu. 1977de Msr Cumhurbakan Enver Sedatn srpriz Kuds ziyareti nemli bir adm olmutur. Sonuta ABDnin srekli abas ve her iki devlete grlmemi miktarda ekonomik yardm sz karlnda Msr Cumhurbakan Enver Sedat ile srail Cumhurbakan Manaham Begin, 1978de Camp Davidde bir araya geldiler.

Antlamalar Bat eria, Gazze, Filistin ve Sina Yarmadas konularn kapsayan ve iki devlet arasnda gerekleecek barn esaslarn belirliyordu. Buna gre srail, Msr ve rdn arasndan yaplacak grmelerle Bat eria ve Gazzede yaayan Fiilstinlilere zeklik verilecektir. Sina Yarmadas antlamalardan sonraki ay iinde imzalanacak bar antlamasndan sonraki ay zarfnda srail tarafndan boaltlacaktr.

182. Camp David Antlamasnn sonular nelerdir? Bu antlama FK (Filistin Kurtulu rgt) ile hemen hemen btn Arap dnyasnda tepki ile

karlanm Msra kar geni bir siyasi ve ekonomik boykota girilmitir. Msr belli bir sre Arap dnyasnda yalnzla itilmitir. te yandan srail 1979da Sina Yarmadasndan tamamen ekilmitir.

Ortadouda ABD aleyhtarl artarken Suriye gibi baz lkeleri SSCBye yaknlatrd. Bu bar antlamalar srailin muhtariyet vaat edilen Bat eriada devaml olarak Yahudi yerleim blgesi kurmas, Kuds bakent yapmas, Golan Tepelerini ilhak ettiini aklamas ile amacna ulamam ve blgedeki gerginliin artmasn nleyememitir.

183. 1973 Arap- srail (Yom Kippur) Sava hakknda bilgi veriniz? Msr+Suriye srail arasnda 1967 Arap srail Savanda Msr ve Suriyenin kaybettii

topraklar srailden geri almak istemesinden dolay kmtr. Diplomatik abalar srailin igal ettii topraklar geri vermeyi reddetmesi ile sonuland. Bunun

zerine 1973te Yahudilerin kutsal ay olan Yom Kippurda Msr ve Suriye birlikleri egdml bir srpriz saldr gerekletirirler.

srail, Golan ve Sinada ilk bata gerilemek zorunda kalr ama ikinci haftann sonunda Golan Tepelerini geri alr. Msr birliklerini Sinadan pskrtr.

184. 1973 Arap srail (Yom Kippur) Savann sonular nelerdir? srail baarl olur. 1974te Msr ile srail arasnda imzalanan antlama ile Svey Kanalnn

tamamn Msr hakimiyetine brakr. Msr Sinadaki toprann bir blmn srailden geri alr. Sonucunda Camp David Antlamas

imzalanr. Bar grmelerinde nce olan ABDnin Ortadoudaki etkisi artar. Arap lkelerinin Batl

devletlere petrol ambargosu koymas krize yol amtr. 185. 1973 Arap- srail Savanda ABD nasl bir politika izlemitir?

SSCB ile birlikte hareket eder. sraile bask yaparak savatan alkoymaya almtr. Daha sonra sraile silah gndermitir.

Sava sonunda SSCBnin blgedeki etkinliini azaltmak amacyla bar antlamalarnn imzalanmasna nclk etmitir. (1974te Sina ve 1978de Camp David) bu antlamalarla Msrla olan ilikilerini gelitirir.

186. 1973 Arap srail (Yom Kippur) Savanda SSCB nasl bir politika izlemitir? Suriye ve Msr yattrmaya almtr. srailin Suriye cephesinde ilerlemesi zerine derhal

durdurulmas konusunda ABDye arda bulunur ve Arap lkelerini destekler. Baz Arap devletleri zerinde etki sahi olarak dolayl da olsa Akdenizdeki karlarn korumutur.

187. 1967 Arap-srail (6 Gn) Savalar hangi devletler arasnda olmutur? sraile kar Suriye - Msr- rdn-Irak ibirlii.

188. 1967- 6 Gn Savalarnn nedenleri nelerdir? Msrn Akabe Krfezini sraile kapatmas, FKnn (Filistin Kurtulu rgt) kurularak rdne yerletirilmesi

189. 1967 Arap-srail (6 Gn) savann geliimi ve sonular nedir?

srailin Suriyeyi tehdit etmesi sonucu Msr 1.000 tank ve 100.000 askerini Sina Yarmadasna ym Tiran Boazn srail bayra tayan strateji ve malzeme gemilerine kapatmtr. sraile kar Birleik Arap Harekatn ilan etmitir.

1967de srail, Msr Hava Kuvvetlerine saldrr. rdnde Bat Kuds ve Netanyaya saldr balatr.

Savan sonunda srail, Dou Kuds, Gazze eridi, Sina Yarmadas, Bat eria ve Golan Tepelerini ele geirmitir. srail Tiran Boazn ele geirerek Svey Kanalna ular.

190. Kbrs Rumlarnn Kbrs Yunanistana balama hedeflerine ve kurduklar rgte ne ad verilir?

Hedefleri ENOSS, rgtleri EOKAdr. Kurucusu Yunan Albay Grivastr. 191. Kbrs Trkleri EOKAya kar hangi rgt kurmulardr, amalar nedir?

Kbrsl Trklerin Dr. Fazl Kk ve Rauf Denkta nderliinde 1959da EOKAnn faaliyetlerine kar kurduklar Trk Mukavemet Tekilat daha sonra Kbrs Trk Gvenlik Kuvvetleri ismini alr. Amac Kbrs Trknn topraklarn, cann kimliini kltrn korumaktr.

192. Kbrs Meselesinin sreci hakknda bilgi veriniz. ngilizlerin blgeden ekilmeleri srasnda 1953te EOKAnn kurulmas 1959da Kbrsa otonom veren McMilan Plannn Trkler tarafndan kabul 1959 Zrih Antlamasnn kabul edilmesi 1960 Kbrs Cumhuriyetinin kurulmas 1963 Trkiyedeki siyasi bunalmdan yararlanan Rumlarn Kbrs Trklerini imha plan olan

Akritas Plann uygulamaya koymalar ve Trklere ynelik faaliyetlerini artrmalar 1963- Lefkoa zerinde Trk uaklarnn ihtar uuu yapmas 1967de Albay Papadapoulas nderliinde askeri darbe yaplmas, Grivas nderliindeki Rum

Milli Birlii etelerinin saldrlar ve Trkiyenin skenderun zerinden kartma yapma isteini ngiltere ve Yunanistana bildirmesi. Trkiyenin istei zerine Grivasn adadan uzaklatrlmas

1968- Toplumlararasnda grmelerin yeniden balamas ve Trkiyenin Kbrs iin blge muhtariyet esasna dayanan niter Kbrs modelini teklif etmesi. Trkleri kendi blgelerinin idarelerine sahip olacaklar kendi ilerini kendileri greceklerdi. Rumlar mdahale etmeyecekti.

1973- CHP-MSP koalisyonunun fonksiyonel federasyon sistemini benimsemesi 1974 Makarios ile Yunan Hkmeti arasnda fikir ayrlklar ve Niko Sampsonun liderlie

getirilmesi ve Kbrs Elen Cumhuriyetinin kurulmas. Avrupallarn ve ABDnin bu Yunan mdahalesine tepki gstermesi.

1974- Kbrs Bar Harekatnn yaplmas ve Cenevre Deklerasyonunun yaynlanmas. 1975- Kbrs Trk Federe Devletinin kuruluu. 1983- Rauf Denkta nclnde KKTCnin kurulmas ve BMnin knamas 1984- Gvenlik Konseyinin KKTCyi ayrlk tanmlamas 2004-Annan Plan ve Birleik Kbrs Cumhuriyetinin kurulmasnn karalatrlmas 2004- KKTCnin slam Konferans rgtne Kuzey Kbrs Trk Toplumu sfatyla konferansa

katlmas. 193. 6 Gn Savalarnda ABD ve SSCBnin politikalar nelerdir?

ABD, SSCB ile birlikte sava nleme abalar gstermitir. Ancak baarl olunamamtr. Sava sonras durum BMde grlrken ABD, srail yanls tutum izlemitir. Daha sonra Ortadouda stnl SSCBye kaptrma endiesiyle bar salamada aktif rol oynar.

SSCB sava sonrasnda Ortadouda etkinliini artrr. Suriye, Msr ve Cezayirde deniz sleri kurarak Akdenizde nemli bir g haline gelir. Blgeye ekonomik ve askeri yardmda bulunur.

194. SSCBnin Afganistan igali ncesinde Afganistanda yaanan gelimeler nelerdir? Afganistanda 1973te cumhuriyetin ilannn ardndan i karklk yaanm lkede yaanan

hkmet darbesi ile 1978de sosyalistler ynetime egemen olmutur. Afganistanda 1978den itibaren Sovyet yanls iktidara kar ulusal direni hareketi balar.

Sosyalist iktidar SSCBden askeri yardm ister. ok sayda Sovyet uzman ve askeri Afganistana gelir. ktidar mcadelesini deerlendiren SSCB 1979da Afganistan igal eder.

195. SSCBnin Afganistan igalinin sebepleri nelerdir? Sosyalist Afgan ynetiminin yardm istei ve Afganistann stratejik konumu, Ortadou petrollerine yaknl, Hint Okyanusuna yaknl, Petrol geiinin kilit noktas olan Hrmz Boazna yaknl.

196. SSCB Afganistan igal sreci nedir? SSCB, 1978de Afganistanla imzalanan Dostluk, yi Komuluk ve birlii Antlamasna

dayanarak 1979da Afganistan igal eder. Afgan halk Sovyet igaline kar direni balatr. Direni rgtleyen Afgan mcahitleri etkinliini

zamanla artrr.

Afganistana daha fazla asker ve silah gnderen SSCB, Afgan ulusal direniini kramad ve yllarca sonu alamad bu mcadelede byk kayplar yaad.

Pakistan ve Suudi Arabistan nclnde slamabatta toplanan slam Konferansndan sonu kmam 1988de Cenevrede Afganistan sorununa son veren antlama imzalanm ve Sovyet askerleri 1989da Afganistandan ekilmek zorunda kalmtr.

197. SSCBnin Afganistan igali esnasnda komu devletler ve byk devletlerin tavr ne olmutur?

Afganistann igali, Pakistan, ran ve in ile birlikte Bat dnyasn endielendirmitir. in igalden hemen sonra BMye bavurarak Sovyet askerlerinin Afganistandan ekilmelerini talep eder.

gal zerine ABD SALT-II Antlamasn onaylamaktan vazgeer ve Afgan mcahitlerine yardm eder.

SSCBnin Afganistan 1979da igal etmeye balamas dier Batl lkelerde de tepkiyle karlanr. ABD bata olmak zere igale tepki olarak Trkiye dahil 64 lke 1980 Moskova Olimpiyatlarna katlmamtr. Bat Bloundan sadece ngiltere katlr. Madalyalarn ounluunu Sovyet sporcular kazanm, dnya rekorlar yaanmamtr.

SSCB ve 14 Dou Blou lkesi misilleme olarak gvenlii gereke gstererek 1984 Los Angeles Olimpiyatlarna katlmamtr.

198. Muhammet Ali Clayin Vietnam savana bak as ve dnya siyasetine etkisi nedir?

Muhammet Ali, Dnya Ar Siklet Boks ampiyonu unvannn elinden alnmas ve hapis cezasna arptrlmas pahasna Vietkonglar bana bir ey yapmad, bu benim savam deil diyerek Vietnam Savana katlmay reddeder. Bylece bir yandan Amerikann byk kesiminin nefret ve dmanln kazansa da te yandan da siyasi arenada siyah Amerikallar ve liberaller arasnda kahraman haline gelmitir.

199. Vietnam Sava kimler arasnda olmutur? Vietnam Sava, II. Dnya Savandan sonra Kuzey ve Gney Vietnam olarak ikiye ayrlan

Vietnamda SSCB ve inin Kuzey Vietnamn, ABDnin de Gney Vietnamn yannda savaa girmesiyle cereyan etmitir. 1963-1973 yllar arasnda devam etmitir. ABD, Kuzey Vietnamn Gney Vietnam kendine balayarak birlemesini engellemek ve komnizmin yaylmasn engellemek istemitir.

200. ABD ve SSCB ile ilgili 1988 sonrasnda hangi faaliyetler yumuamay hzlandrmtr?

ABD ve SSCB arasnda silahlanmann durdurulmas ve orta menzilli nkleer silahlarn imha edilmesi antlamasnn imzalanmas,

SSCBnin Afganistandan tamamen ekilmesi, ran-Irak Savanda atekesin salanmas

201. Fidel Castro Kbaya komnist rejim nasl gelmitir? Fidel Castro, 1943te Amerikallarn desteiyle iktidara gelmi ve 1944 ylna kadar iktidarda

kalmtr. 1953te ihtilalcilerin bana geen Castro tutuklanm ve sonra serbest braklmtr. 1956da Turquino Dann yaknlarnda gerilla kamp kurmu ve gerilla sava balatmtr.

ktidar ele geiren Castro ilk anda komnist rejimi getireceini halktan gizlemi idareye tam hakim olduktan sonra bu rejimi uygulamaya koymutur. 1959da Batista diktatrln ykmtr.

202. Kemir Sorunu hakknda bilgi veriniz? Kemir, Hindistan ve Pakistan 1947den itibaren kez savaa srkleyen bir sorundur. Bu

gne kadar iki lkede askeri gcnn nemli bir ksmn Kemir zerindeki kontrol artrmak iin harcamtr.

Hindistana kar balatlan mcadele srecinde 60.000 Kemirli hayatn kaybetmitir. Pakistann Badat Paktna katlmasna tepki olarak SSCB iki lke arasndaki sorunda

Hindistann yannda yer alr. Pakistanda inin desteini almaya almtr. Kemir halknn ncelikli talebi Hindistann halen blgede bulunan askerlerinin kt muamele,

ikence, tecavz gibi insan haklar ihlallerini durdurmalar ynnde direktif vermesidir. Gnmzde Kemir Blgesi; Hindistan ve Pakistan arasnda paylalmtr fakat Kemir

bamszlk istemektedir. Kemir Sorunu Hindistan ve Pakistan arasnda nkleer kriz ihtimallerine neden olmaktadr.

203. Sputnik hakknda bilgi veriniz? SSCBnin hazrlad yapay uydu programdr. lk yapay uydu 4 Ekim 1957de Sputnik-1 adyla

yrngeye oturtulmutur. Uzaya gnderilmesi Souk Sava yllarnda gerekletir. Sper gler arasnda uzay yarn

balatr.

204. Yumuama (Detant) nedir? Yumuama; farkl ekonomik ve toplumsal sistemlere sahip lke ve lke gruplar arasnda son

aamada bar iinde yaamay ngren yeterli sayda arta balanm uzun sreli ve kapsaml ibirliine varacak gerginliin aamal ve bilinli bir biimde azaltlmasn ngren ve Dou- Bat bloklarnn politikalarnn yumuamas politikasdr.

Yumuama dneminde ne kan devletler Varova paktnn lideri SSCB ve NATOnun lideri ABDdir.

205. Yumuama(Detant) Dneminde denizlerde ortaya kan sorunlar hangileridir? Kta sahanl, Karasular sorunlar, Boazlarn kullanm Denizlerdeki madenler

206. Ho- i-Minh kimdir? inhindi Komnist Partisinin (1930) ve Viet Minhin (1941) kurucusudur. 1945-1969 arasnda

Vietnam Demokratik cumhuriyetinin bakanln yapmtr. Vietnam Ulusal Hareketine yaklak 30 yl nderlik yapan Minh; Asyada II. Dnya Sava

sonrasnda smrgecilie kar hareketin ban ekenlerden ve XX. yzyln en etkili komnist nderlerindendir. Minh; ABDnin her trl ileri teknoloji rn silahlarna kar gerilla savayla bamszlk mcadelesi vermitir.

207. ABDnin Vietnama asker gndermesine neden olan olay nedir? 1964 Austosunda Kuzey Vietnama ait gemilerin Tokin Krfezinde ABD donanmasna

saldrmas. 208. Vietnam Savann ABDnin kaybetmesinin nedenleri nelerdir?

Vietkonglarn kazd tnellerin gerilla sava yapmalarn kolaylatrmas ve Amerikan mevzilerine basknlar kolaylatrmas,

Blgenin ormanlk arazilerinin gerilla savana msait olmas, Amerikan kamuoyunda sava kart gsterilerin artmas, 1968de Pariste Kuzey Vietnamla grmelerin balamas ve ABDnin yeni bakan Nixonn

askerlerini ekme kararn almas. Sonucunda 1973 Paris Grmeleri sonucunda imzalanan antlamayla ABD yenilgiyi kabul

etmi ve blgeden ekilmitir. 209. ABDnin Fidel Castroya kar cephe almasnn nedeni nedir?

Kbann ABDye stratejik adan yakn olmas, Castronun sosyalist ynetim anlayyla SSCBye yakn olmas, Kbada faaliyet gsteren Amerikan irketlerin faaliyetlerinin kstlanmas.

210. Domuzlar Krfezi kartmasnn gerekeleri ve sonular nelerdir? 1961 ylnda ABDnin desteini arkasna alan srgn Kballarn Castro rejimini ykmak iin

gerekletirdii baarsz igal giriimidir. Adn kartmann yapld krfezden almaktadr. kartma birliklerinin hemen hepsi Kba

ordusu tarafndan ldrlr ya da esir edilir. Esir edilenlerde vatana ihanet suundan 30 yl hapse mahkum edilir.

Daha sonra ABD ile yaplan pazarlklarla bu esirler 53 milyon dolarlk yiyecek ve ila yardm karlnda serbest braklr.

211. Domuzlar Krfezi kartmas ABD ile SSCB arasnda hangi sorunun ortaya kmasna neden olmutur?

ABD hemen yanbandaki sosyalist Kba ynetiminden rahatsz olmu; buna misilleme olarak SSCBnin komusu olan Trkiyeye nkleer balkl fze yerletirmitir.

Bu durum nkleer bunalm beraberinde getirmitir. SSCBde ABDye kar Kbaya fzeler yerletirmitir.

Kba Fzeleri Bunalm veya Kbada Ekim Fzeleri Bunalm olarak da bilinir. 212. Kba Fze krizi nasl sonulanmtr? Karlkl olarak her iki lkede fze balklarn

skme karar almtr. Yumuama dneminin balamasnda etkili olmutur. ABD ve SSCB Ekim Fzeleri Bunalmndan sonra nkleer silahlarn yaylmasn nlemek iin Moskovada 5 Temmuz 1963te Nkleer Silah Denemelerinin Ksmi Olarak Yasaklanmas Anlamasn imzaladlar. Bu anlama atmosferde ve denizaltnda nkleer denemeleri yasaklamakla birlikte toprak altndaki nkleer denemelere izin vermektedir.

213. ran-Irak Sava hakknda bilgi veriniz. 19801988 yllar arasnda ran ve Irak arasnda yaplm ve perde arkasnda olan bir savatr.

Yaklak bir milyon kiinin lmne, 150 milyar Amerikan Dolar maddi hasara, her iki lkede de ar ykmlara yol amtr.

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

Irak'n zaferleri ile balayan sava, ran'n direnmesiyle ypratma savana dnm ve galibi olmadan sonulanmtr.

214. ASALA nedir? Ermenistan'n Kurtuluu iin Ermeni Gizli Ordusu, 1973 ve 1985 yllar arasnda, Trkiye dahil

16 farkl lkede Trk ve dier mlki ve diplomatik hedeflere kar terr eylemlerinde bulunmu solcu ve ar milliyeti Ermeni rgtdr. Yurtdndaki Trk diplomatlar ldrerek uluslar aras kamuoyunda etkilerini duyurmaya almlardr.

215. Johnson Mektubu nedir? ABD bakan Lyndon Johnson tarafndan Trkiye babakan smet nnye 5 Haziran 1964

tarihinde gnderilen Trkiyenin Kbrsa mdahalesini nlemek amacyla kaba bir slupla yazlm mektuptur.

Bir sre kamuoyundan saklanan mektup hem ynetim kadrolarnda hem de Trk halknda hayal krkl yaratmtr.

Bu mektup Bat Blouyla milli karlarn elimesi durumunda yaanacak skntlar gstermektedir. ABDye bamllk azaltlm SSCB ilikilerinin yumuatlmas ve gzden geirilmesine neden olmutur.

216. 1974 Trkiyeye ynelik Amerikan ambargosunun nedenleri nelerdir? Haha ekimi yasann kaldrlmas Kbrs Harekatnda Amerikan silahlarnn kullanlmas Harekata Amerikann olumsuz bakmas Watergate Skalndal yznden ABD bakan Nixonn istifa etmesi Amerikan hkmetine duyulan gvenin azalmas

Trkiye ambargoya tepki olarak; 13 ubat 1975te Kbrs Trk Federe Devletinin kurulduunu aklad. 25 Temmuz 1975te ABDye nota verilerek ABD Savunma birlii Antlamas yrrlkten

kaldrld. Trkiyedeki btn Amerikan s ve tesisleri Trk Silahl Kuvvetlerinin kontrol ve gzetimi

altna alnd. Amerika bu kar yaptrmlara dayanamayarak 26 Mart 1976da slerle ilgili yeni bir

Savunma birlii Anlamas imzalamak zorunda kalmtr. Bu anlamann yrrle girmesi ise ambargonun kaldrlmas artna balanmtr.

Nihayet 26 Eyll 1978de Jimmy Cartern da abalaryla ambargo tamamen kaldrlmtr.

KRESELLEEN DNYA

Konu Kapsamndaki Gelimeler SSCBnin Mihail Gorbaov Dneminde Politika Deiiklii Perestroyka ve Glasnost Politikalar SSCB ve Varova Paktnn Paralanmasyla Dou Blounun Dalmas Trk Cumhuriyetlerin Kurulmas Trkiyenin AB yelii almalarnn Hz Kazanmas ve Demokratikleme Paketleri Yaser Arafat ve Filistin Kurtulu rgt (FK) ile Filistinde ntifada Avrupa Parlamentosunun Genilemesi Afganistana Mdahale Voyager I- ve II Bilim, Sanat ve Kltrde Gelimeler Karadeniz Ekonomik birlii Tekilat (KEB) Kurulmas Rusyaya Kar eenistan Bamszlk Hareketi Karaba Sorunu ve Hocal Katliam GAP Projesinin Hayata Geirilmesi Trkiye Bilimler Akademisinin Kurulmas 1999 Depremi ve Etkileri Globalleen Dnyada Ortaya kan Sorunlar evre Kirlilii ve Kyoto Protokol ernobil Facias TKAnn Kuruluu Maastrich Antlamas, Avrupa Birlii ve Genileme Faaliyetleri Uluslararas Terr Faaliyetlerinin Artmas

SSCBde statkocu olmayan zgr bir politika izledi. Glasnost (Aklk) ve Perestroyka anlat.

I. ve II. Krfez Sava Arap Bahar Trkiyede PKK Terr

217. Glasnost (Aklk) ve Perestroyka (Yeniden Yaplanma) ne demektir?

SSCBde 1985ten itibaren Mihail Gorbaovun uygulad politikalardr. Uygulanmasyla zellikle ernobil Faciasndan sonra halkn ynetime ve devlete gvenini artrmak, baskc diktatr, sosyalist anlayn yerine demokratik halkn ynetime katlaca sosyalist bir anlay egemen klmak, tkanm olan Sovyet ekonomisini yeni teknolojilere dayal endstri devrimi gerekletirmek amalanmtr. SSCBnin dalmasna neden olan politikalardr.

218. Mihail Gorbaov Kimdir? 1952de SSCB Komnist Partisine girdi. 1985te baa geti. Ynetim kadrosunu

genletirdi. ABD bakan Reagan ile silahszlanma, bilim, kltr, eitim konusunda bilgi alveriinde

(Yeniden Yaplanma) politikalarn izledi. Yeni politikayla ekonominin canlanacan savunur. 1991de SSCBnin dalmasyla grevinden istifa eder.

219. Dou Blounun dalma sreci ve olaylar hakknda bilgi veriniz. Gorbaovun izledii Aklk ve Yeniden Yaplanma politikas Dou Blou lkelerinin

gevemesine neden olmutur. 9 Ekim 1989da Macaristan Komnist Partisi, Marksizmi terk ettiini aklar. Adn Macaristan

Sosyalist Parti olarak deitirir. 8 Ocak 1990da Polonya Komnist Partisi kendini feshederek Polonya Sosyal Demokrat Parti

adn alr. 9 Kasm 1989da Berlin Duvar yklr. 3 Ekim 1990da Almanya birleir. COMECON 28 Haziran 1991de Varova Pakt da 1 Temmuz 1991de kendini feshederek

dalrlar. 220. SSCBnin dalma sreci hakknda bilgi veriniz.

SSCBnin aklk politikas lkedeki cumhuriyetlerin bamszln ilan etmelerini beraberinde getirdi. Bu gelimeler sonucun ilk olarak Litvanya 11 Mart 1990da bamszln ilan eder.

Arkasndan Letonya ve Grcistan bamszln ilan eder. Yeltsin nderliinde Rusya Federasyonu da bamszln ilan eder. 21 Aralk 1990 gn Rusya Federasyonu, Ukrayna, Beyaz Rusya, SSCBnin resmen bittiini

Bamsz Devlet Topluluunun kurulduunu ilan ederler. 221. Alma Ata Deklerasyonu ne demektir?

21 Aralk 1991de SSCByi oluturan 15 cumhuriyetin 11inin katld Alma Ata Zirvesi, Bamsz Devletler Topluluunun kurulduu zirvedir. lkelerin siyasi btnlnn korunmas, ekonomik ibirliinin salanmas kararlar alnr.

SSCBnin hak ve ykmllklerinin Rusya Federasyonu tarafndan gerekletirileceinin kabul edilmesiyle SSCB hukuken sona ermitir. Bu toplant sonrasnda 26 Aralk 1991de SSCB resmen sona ermitir.

222. TKA hakknda bilgi veriniz. Trk birlii ve Kalknma daresi Bakanl anlamna gelmektedir. TKAnn kurulmasnda

dalan SSCBnin iinde yaayan Trklerle yaknlaabilmek, ba kurmak hedeflenmitir. Bakanlar Kurulu kararyla 24 Ocak 1992de kuruldu. Dileri Bakanlna balyken 1999da Babakanla baland. Trk dilinin konuulduu Trkiyeye komu lkeler olmak zere ekonomik ticari teknik ve toplumsal dayanmay ngrr. Gnmzde 20 lkede faaliyetlerini srdrmektedir.

223. Maastrich Antlamas hakknda bilgi veriniz. 224. 7 ubat 1992de Maastrichte imzalanan 1993 Kasmnda yrrle giren antlamaya gre

Avrupa Topluluu, Avrupa Birlii adn almtr. ABnin temel direi oluturulmu yeni hukuksal yap dzenlenmitir. Ekonomik parasal birlik, bamsz Avrupa Merkez Bankas ve onun ynetecei tek para birimi, Ortak dileri ve gvenlik politikas, savunma, Avrupa vatandal, Avrupa Parlamentosu,

ekonomik ve toplumsal uyum konular, Adalet ve iilerinde ibirlii, g ve siyasi ilticaclar konusunda ibirliin yrtlmesi iin

Avrupa Polis Ofisinin kurulmas karara balanmtr. Birliin 27 lkesi ayn zamanda NATO yesidir.

KpssText Boxfaebook:Kpss Kaynak AriviKpss Dkman Arivi

Schengen Antlamas ile ye lkeler arasnda pasaportsuz gei salanmtr. Birliin 15 lkesi Euro para birimine gemitir. Birlik lkeleri ulusal bayran dnda AB bayra da kullanmak zorundadrlar. Eski Varova pakt yelerinin NATOya giri almalar devam etmektedir.

225. Kopenhag kriterlerinin siyasi kriterleri nelerdir? lkelerin uymakla zorunlu olduu ilkelerdir.

stikrarl ve kurumsallam bir demokrasi, Hukuk devleti ve hukukun stnl, nsan haklarna sayg, Aznlklarn korunmas, dam cezasnn kaldrlmas, Irk ayrmclnn, kadnlara kar ayrmcln olmamas.

226. Kopenhag kriterlerinin ekonomik ierikli kriterleri nelerdir? leyen pazar ekonomisisin varl, Birlik iinde rekabet gcne sahip olma, Fiyat istikrar, Mali sektrn gelitirilmesi, Yeterli sermayenin olmas, Firmalarn teknolojiye uyum kapasitesinin olmas.

227. Trkiyenin AB Sreci hakknda bilgi veriniz. 1959 yelik iin AETye bavurulmas 1963- Tam yelii salayacak Ankara Antlamasnn imzalanmas. 1982- AETnin askeri darbe gerekesiyle Trkiyeyle ilikilerini dondurmas. 1987- Trkiyenin AT iin tam yelie bavurmas 1995- Trkiye-AB arasnda Gmrk birlii grmelerinin ve kararn kabul 1999- Trkiyeye adaylk statsnn tannmas 2001- ABnin Trkiye iin 4. lerleme raporunu hazrlamas. 2002- Kopenhag Kriterlerinin kabul edilmesi halinde grmelerin balayacann aklanmas 2005- Ceza kanunu AB kriterlerine uyumlu hale getirildi. 2007- Trkiyenin 159 milyon Euro hibe alaca akland. AB Troyka toplantsnda Kuzey Irak,

Kbrs ve reform sreci grlr. 2009-Almanya ve Fransa Trkiyenin tam yeliine kar kmtr.

228. Mavi Kelebein zinde filmi hangi ama dorultusunda yaplmtr? TRT Srplarn Bonaklara kar yrtt Srebrenitsa Katliamnn 13. ylnda katliam

unutturmamak iin 11 Temmuz 2008 tarihinde 26 saat sren canl yaynla katliam ve izlerini anlatmtr. smini mezarlklara konan mavi kelebeklerden almaktadr.

229. Yugoslavyann dalma sreci hakknda bilgi veriniz. 1980li ve 1990l yllarda ykselen etnik milliyetilik sonucu cumhuriyetlerin bamszlk talebi

artar. 1991 ylnda SSCBnin dalmas ve Dou Blounun paralanmasyla lkede i atmalar

balar. 25 Mart 1991de Hrvatistan ve Slovenya bamszln ilan eder. 17 Eyll 1991de Makedonya bamszln ilan eder. 1992de Bosna Hersek bamszln ilan eder. 6 Nisan 1992de Bosna Sava balar ve Srplar Bonaklara ynelik saldrlarda bulunur. 1995te NATO blgeye askeri harekatta bulunarak mdahale eder. 21 Kasm 1995 Dayton Antlamas ile Bosna Hersek; Bosna Hersek Fedarasyonu ve Srp

Cumhuriyeti olmak zere iki birime blnr. 230. Yaser Arafat Kimdir?

1958de Filistin Kurtulu rgtn kurdu. sraile dzenlenen basknlarda bizzat yer ald. rdn hkmetiyle yaad gerginlik sonucu rgt Lbnana tad. 1987 ylnda Filistin ntifadasn ynetti. 1988de Filistin Devletinin kurulduunu ilan etti. Terre kar olduunu bildirmesi zerine ABD Filistin meselesinde Arafat bir taraf olarak kabul

etmitir. Madrid ve Osloda yrtlen grmeler sonucunda 1993 Washington Antlamas imzaland. srailli lider Rabinle Nobel Bar dl ald. Bamsz Filistinin gremeden 2004te vefat etti.

231. 2001de Afganistana balayan Amerikan saldrlarnn nedeni nedir? ABD, 11 Eyll 2001de New York ve Washington kentlerine yaplan saldrlarn sorumlusu

grd Usame bin Ladinin rgt El Kaidenin bulunduu Afganistana saldrr.

7 Ekim 2001de snrsz zgrlk adn verdikleri hava saldrlarn balatrlar. BMye bal ok Uluslu gler de Afganistana girmitir. Daha sonra NATO gleri Afganistana girerek Taliban ynetimi devirmileridir.

232. Trkiye Bilimler Akademisi hakknda bilgi veriniz. Trkiyedeki tm bilim alanlarndaki aratrmalar aratrmay yapan bilimci kiiliini ve

aratrmacl zendirmek ve bu konuda dllendirmek amacyla 1993te kurulup 1994te faaliyete balayan kurumdur.

233. Voyager I ve II nedir? ABDnin uzayla ilgili bilgi elde etmek iin 1977de frlatt insansz uzay aralardr.

234. ernobil facias hakknda bilgi veriniz? Ukraynann bakenti Kiev yaknlarndaki ernobil nkleer g reaktrnde 26 Nisan 1986

tarihinde gerekleen nkleer kazadr. 1100 km. uzaklktaki yerleri bile etkilemitir. ernobil Kazas yzlerce ocuun sakat kalmasna

ve kanser hastalnn artmasna neden olmutur. 235. Kyoto Protokol hakknda bilgi veriniz.

Kresel snmann dnyay tehdit etmesi zerine devletler buna nlem almak iin Japonyann Kyoto kentinde 11 Aralk 1997de protokol imzalamlardr. Anlamann yrrle giri tarihi olarak 16 ubat 2005 belirlenmitir.

Kyoto szlemesinin amac atmosferdeki era gaznn younluunun iklime tehlikeli etki yapmayacak seviyelerde tutulmasn salamaktr. Karbondioksit ve sera gazlarnn salnmnn azaltlmas kararlatrlmtr.

Trk,ye Kyoto Protokoln 2009da kabul etmitir. ABD protokol imzalasa da artlara uymamaktadr. En ok sera gazna neden olan gelimeler

ABDdir. 236. eenistann bamszlk mcadelesi hakknda bilgi veriniz?

1994-1996 yllar arasnda Rusya Federasyonuna bal kerya eenistan zek Cumhuriyetinin verdii bamszlk mcadelesi esnasnda Rusyada Boris Yeltsin liderdir. een lider Cevher Dudayev eski bir SSCB sava pilotudur. Dudayev nderliinde een gerillalar bamszlk iin gerilla sava yapsalar da Ruslar tarafndan Dudayev ehit edilir.

Rusyada psikolojik kntlerin artmas ve eenlerin yeterli ikmallerinin olmamasndan dolay 1996da nce atekes sonra da bar antlamas imzalanmtr.

Putin dneminde Rusya, yapt askeri harekatlarla blgede bir ok insan hayatn kaybetmitir. 237. Hocal Katliam nedir?

Azerbaycan ve Ermenistan arasndaki Karaba Savanda 26 ubat 1992de Dalk Karaba blgesindeki Hocal kasabasnda Ermenilerin Azeri Trklerine kar yapt katliamdr.

238. Dalk Karaba sorunu hakknda bilgi verniz. Azerbaycan, 1923 ylndan beri zerk blge statsne sahip olan Dalk Karaban zerklik

statsne 1989da son vermitir. Bu blgede SSCBnin zlmesiyle Azeriler-Ermeniler arasnda atmalar kmtr.

Karaba Blgesi, Ermeni igalinde olup taraflar arasnda gnmze kadar sregelen gayriresmi 15 yllk atekes vardr.

239. I. ve II. Krfez Savalar hakknda bilgi veriniz? I. Krfez Sava, 1990-1991 yllar arasnda ABD nclnde 28 lkenin Basra Krfezi zerinden Irak lideri Saddam Hseyin zerine yapt askeri harekattr. Harekatn nedeni Irakn Kuveyte saldrmasdr. Mttefikler tam olarak baar salayamamtr. II. Krfez Sava, Irakn zgrletirilmesi ve Ortadouya barn getirilmesi, radikal terr rgtlerin imha edilmesi, Irakn elinde denetimsiz nkleer silahlarn bulunduu iddias ve Irakn sraile kar nkleer silah kullanmasn nlemek amacyla 20 Mart 2003te G. Bush dneminde ABD nderliinde okuluslu Koalisyon Kuvvetlerinin zgrletirme Operasyonu adn verdikleri saldryla Iraka yaptklar saldrdr. Mttefikler baarl olur. Saddam Hseyin idam edilir. Irakta gnmze kadar sren i atmalar balar.

Ermenistann Karaba kendisine katacan aklamasyla a