Download pdf - Download Journal Full

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษSisaket Rajabhat University Journalปท 10 ฉบบท 3 กนยายน - ธนวาคม 2559Vol.10 No.3 September - December 2016 ISSN 1906 0327

วารสารวชาการ

มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษSisaket Rajabhat University Journal ปท 10 ฉบบท 3 กนยายน - ธนวาคม 2559

ISSN 1906 0327

บทความวทยานพนธ

ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1

มารตอปนสากร 1

บทบาท อ�านาจหนาทและสถานภาพของก�านน ผใหญบาน ในอนาคต เพอพฒนาความเขมแขงของหมบาน รองรบประชาคมอาเซยน

รฐพลธระพนธ 11

การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรและการคด

ทางวทยาศาสตรทด ทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผล ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน

ทศนญาทองเงน 21

การด�าเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนต�าบลนาถอน อ�าเภอธาตพนม จงหวดนครพนม

ฉนทยามนทะ 34

การบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนต�าบลในเขตอ�าเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร

ศภาพชญจนทรศร 44

สภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนต�าบลในเขตอ�าเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน

ชตมาสสวสด 53

การวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง ระบบจ�านวนจรง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

ทศชตบรรลศลป 63

การบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ

ทชากรอาจเอยม 70

การบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ

นภสกรณศลาค�า 79

การระดมทรพยากรทองถนส�าหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3

เนตรฤดมากนวล 88

การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ระหวางวธการสอนดวยเทคนค เค ดบเบลย ด แอล และวธการสอนแบบปกต ระดบชนมธยมศกษาปท 2

ปนดดาอนแกว 98

กระบวนการจดท�าแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555 - 2557) ขององคการบรหารสวนต�าบล ในเขตอ�าเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม

รตนากรโคตรประทม 104

ระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต ภายใตหลกธรรมาภบาล อ�าเภอเมอง จงหวดนครพนม

ภทรานษฐค�าสราง 113

ปจจยจงใจทมอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอ�าเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ

ธนาวฒปยะวงษ 126

วารสารวชาการ มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ ปท 10 ฉบบท 3 กนยายน - ธนวาคม 2559

www.journal.sskru.ac.th

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษSisaket Rajabhat University Journal

ปท 10 ฉบบท 3 กนยายน - ธนวาคม 2559 Vol.10 No.3 September - December 2016

รปแบบการเขยนบทความวจย การสงผลงานเพอรบการพจารณาตพมพ ตองพมพดวยกระดาษ A4 หนาเดยว เวนขอบซายและขอบบน 1.5 นว เวนขอบขวา

และขอบลาง 1 นว อกษร TH SarabunPSK ขนาด 14 point ความยาวประมาณ 8-12 หนา โดยมองคประกอบ ดงน

1. ค�ารองเพอขอรบการพจารณาตพมพ จ�านวน 1 ชด หากเปนนกศกษาทสงบทความทเปนวทยานพนธ ตองผานการตรวจสอบ

เบองตน และลงลายมอชอทปรกษาหลก

2. องคประกอบของบทความวจย มดงน

2.1 ชอเรอง (Title) ระบทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยเรมตนจากภาษาไทยตามดวยภาษาองกฤษ

2.2 ชอผแตง (Authors) ระบชอผทมสวนเกยวของในบทความวจยทกคน พรอมระบต�าแหนงทางวชาการ หนวยงานหรอ

สถาบนทสงกด หากเปนนกศกษาใหระบระดบการศกษา สาขาทศกษาและสถาบนทสงกด

2.3 บทคดยอ (Abstract) ระบทงภาษาไทยและภาษาองกฤษความยาวประมาณ 300 ค�า หรอ 20 บรรทด ใหมบทคดยอ

ภาษาไทยขนกอนภาษาองกฤษ ตอนทายของบทคดยอทงภาษาไทยและภาษาองกฤษมค�าส�าคญ (Keywords) ประมาณ 3-4 ค�า

2.4 บทน�า (Introduction) เปนสวนของเนอหาครอบคลมความส�าคญ ความเปนมาของปญหาในการวจย โดยมความยาว

ประมาณ 30 บรรทด

2.5 วตถประสงคของการวจย (Research Objective) ใหระบแยกเปนขอตามล�าดบ

2.6 วธด�าเนนการวจย (Research Methodology) ใหระบตวแปร หรอแนวคดในการวจย ประชากรกลมตวอยาง

เครองมอทใชในการวจย วธการวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวจย

2.7 ผลการวจย (Result) ระบผลทพบตามล�าดบหวขอของการศกษาอยางชดเจน ใหไดใจความ ถามตาราง ตวเลข ตวแปรมาก

อาจจะใชค�าบรรยายแทน

2.8 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะในการน�างานวจยไปใช

2.9 การอางอง

ตวอยางการอางองทายขอความ

........ขอความ.........(ชอ//สกลผแตงชาวไทย,//ปทพมพ)

...............................(ลมล รตตากร, 2550)

...............................(Kidd, 1987)

ตวอยางการเขยนเอกสารอางองกรณทเปนหนงสอ

ไชยยง รจจนเวท. (2530). ๒๐ปสวนสมนไพรสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร.กรงเทพฯ : บรษท

ไปยาลใหญ ครเอทฟเฮาส.

Stebbing, L. (1993). Quality Assurance: The Route to Efficiency and Competitiveness. (3 rd ed).

New York: Ellis Horwood.

ตวอยางการเขยนเอกสารอางองกรณทเปนวารสาร

กรณฑรตน บญชวยธนาสทธ และจฑารตน เสรวตร. (2553). ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพดวยการแพทย

แผนไทยในนกศกษาคณะการแพทยแผนตะวนออกมหาวทยาลยรงสต. ปท 8 ฉบบท 2 มกราคม-เมษายน 2553.

ตวอยางการเขยนเอกสารอางองกรณทเปนวทยานพนธ

ธนยพร วณชฤทธา. (2550). การจดการความรในชมชน:กรณศกษาดานการจดการทองเทยวเชงนเวศโดยชมชนมสวนรวม

จงหวดสมทรสงคราม. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต). นครปฐม : ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร.

3. การสงบทความ จดพมพ 1 ชด พรอมแผน CD สงท ส�านกงานบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ ถนนไทยพนทา

ต�าบลโพธ อ�าเภอเมอง จงหวดศรสะเกษ 33000 หรอทาง E-mail : [email protected]

4. บทความทไดรบการตพมพ ตองผานการกลนกรองโดยกองบรรณาธการกลนกรองบทความ และผเชยวชาญประเมนบทความ

(Peer Review) กอนการตพมพ

พมพท: หจก.ศรธรรมออฟเซท

429 หม 12 ถนนอบล-ตระการ ต�าบลไรนอย อ�าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน 34000

โทร. 045-317491-5 แฟกซ 045-317496

วตถประสงค เพอกระตนใหเกดการวจยศกษาพฒนาองคความร แลกเปลยนและเผยแพรความกาวหนา

ทางวชาการสาขาวชาตางๆ

ขอบเขตงาน เปนวารสารราย 4 เดอน ทครอบคลม สาขาวชามนษยศาสตร สงคมศาสตร การศกษาธรกจ

และเทคโนโลย

ก�าหนดการทตพมพ ตพมพและเผยแพรทกๆ กลางเดอนมกราคม พฤษภาคม และกนยายน บทความทตพมพ

ในวารสารเปนทศนะ ลขสทธเฉพาะ และความรบผดชอบของผเขยนเจาของผลงาน

หนวยงาน ส�านกงานบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ อาคารเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา

(5 ธนวาคม 2550) 319 ถนนไทยพนทา ต�าบลโพธ อ�าเภอเมอง จงหวดศรสะเกษ 33000

ทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.ประกาศต อานภาพแสนยากร

อธการบดมหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

บรรณาธการอ�านวยการ รองศาสตราจารยจ�าเรญ อนแกว

กองบรรณาธการ รองศาสตราจารย ดร.สมาน อศวภม มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

กลนกรองบทความ รองศาสตราจารย ดร.อศวฤทธ อทยรตน มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

รองศาสตราจารย ดร.อาลย จนทรพาณชย มหาวทยาลยราชภฏบรรมย

ดร.อรธดา ประสาร มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

พนโท ดร.ศรพณ โพธอาภา มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

ดร.สภทรษร ทวจนทร มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ


ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 Strategies to Promote Knowledge Management in Schools Nakorn Phanom Primary Educational Service Area Office 1

มารต อปนสากร, สมาน อศวภม*, จณณวตร ปะโคทง** หลกสตรปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนายทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 โดยระยะท 1 ศกษาสภาพการปฏบต ปญหา และสงทตองการรบการสงเสรมในการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ระยะท 2 การสรางยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 การประเมนยทธศาสตรโดยการประชมกลมสนทนา (Focus Group) และระยะท 3 การประเมนความเหมาะสม และความเปนไปไดของยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และวเคราะหขอมลโดยสรปหลอมรวมประเดน ผลการวจย พบวา 1. จากผลการศกษาระดบการปฏบตในการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 โดยภาพรวม อยในระดบมาก แตยทธศาสตรทดาเนนการนอยกวาดานอน คอ ยทธศาสตรการจดเกบความร 2. การสรางยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษานครพนม เขต 1 มองคประกอบของยทธศาสตร ดงน 1) สรางวสยทศน คอ พฒนาสถานศกษาในสงกดสานกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 สองคกรแหงการเรยนรและการพฒนาทยงยน 2) กาหนดพนธกจ 3 ขอ ประกอบดวย 1. สงเสรมใหการจดการเรยนร เปนวฒนธรรมของสถานศกษา 2. นากระบวนการจดการความรมาใชเพอพฒนาระบบและกระบวนการทางาน 3. กาหนดมฐานขอมลเพอการพฒนาการเรยนการสอน 3) เปาประสงค คอ พฒนาสถานศกษาในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 เปนองคกรแหงการเรยนรเพอการพฒนา ทยงยน สรางเครอขายภายในและภายนอกสถานศกษาเพอสนบสนนการจดการความร 4) สงเสรมการจดการความรในสถานศกษา ม 4 ดาน ไดแก ดานการจดหาและแสวงหาความร เนนสงเสรมใหบคลากรแสวงหาความรเพอนามาใชใน การแกไขขอบกพรองในการปฏบตงานและพฒนางาน ดานการจดเกบความร เนนมหนวยงานทรบผดชอบในการจดระบบ ของความรทตองการจดเกบใหเปนหมวดหม เพอความสะดวกในการสบคนขอมล ดานการเผยแพรความร เนนสงเสรม ใหบคลากรมการเผยแพรความร แลกเปลยนความร และประสบการณกบบคลากรจากหนวยงานภายนอกในงานประชม งานสมมนา และงานการจดนทรรศการตางๆ โดยใชระบบอนเทอรเนต และอนทราเนตเพอสนบสนนการเผยแพรความร ทงภายในและภายนอกสถานศกษา และดานการนาความรไปใชเนน รอยละของสถานศกษามแหลงขอมลสารสนเทศใชใน การพฒนาใหเกดประสทธภาพและประสทธผล

*ทปรกษาหลก **ทปรกษารวม

วารสารวชาการ ปท 10 ฉบบท 3 กนยายน - ธนวาคม 2559มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ Sisaket Rajabhat University Journal

2

3. จากผลการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา โดยภาพรวม ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 พบวา ยทธศาสตรทมความเหมาะสมและความเปนไปไดมากทสดในแตละดาน ดงน ดานการเผยแพรความร มความเหมาะสมสงสด รองลงมาคอ ดานการจดหาและการแสวงหาความร และดานการนาความรไปใช ดาน การจดเกบความรมความเหมาะสมตาทสด ความเปนไปไดสงทสด คอ ดานการจดหาและการแสวงหาความร รองลงมาคอดานการจดเกบความร ดานทคาเฉลยตาสดคอ ดานการนาความรไปใช จงสรปไดวายทธศาสตรการสงเสรมการจดการการเรยนร ประกอบดวย 1) วสยทศนการพฒนาการศกษา 2) พนธกจ 3) เปาประสงคการพฒนา 4) การสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา

คาสาคญ : ยทธศาสตร การจดการความรในสถานศกษา

ABSTRACT

The objectives of the research were to study for developing strategies to promote knowledge management in schools under the Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1 as the following: 1) To study the status practice, problems and what in need to be promoting for knowledge management in schools 2) To create strategy promoting knowledge management in schools 3) To evaluate strategy promoting knowledge management in schools. Tree steps of the research – 1) Studied the status practice, problems and what in need for schools in Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1.– Step 2) Created strategy promoting knowledge management for schools in Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1 and evaluated strategies by focus groups meeting. And step 3) Evaluated the appropriateness and possibility of the strategy promoting knowledge management in schools. The statistics used for data analysis were mean, standard deviation and data analyzed by fusion point conclusion. The research findings were as follows: 1. The level of operation in promote knowledge management in schools of Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1 overall are high, but the strategy in carried over less than the others is knowledge storage strategy. 2. Strategy to promote knowledge management in schools of Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1 have strategic elements in – 2.1) Vision to be develop schools of Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1 to learned organs and sustainable development. – 2.2) Obligation is composed by three parts ; 2.2.1 Raise to knowledge management be school culture 2.2.2 Carried on knowledge management to use in systematic development and work processed 2.2.3 Having data base to develop in studying and teaching. – 2.3) Goal target is developed schools of Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1 to be organs of sustainable development, create net working inside and outside educational instutions to support knowledge management. – 2.4) Strategy to promote knowledge management in educational institutions have four aspects; sourcing and acquiring knowledge that emphazied on encouraging personnel to seek and use the


3

knowledge to correct deficiencies in the operation and developing. The aspect of knowledge storing stressed on responsible units for organizing the knowledge required to store them into categories, in order to facilitate the searching data. The aspect of disseminated knowledge stressed on encouraged staff to focus knowledge dissemination, exchanging knowledge and experienced with inside and outside personnel by conferences, seminars and various exibitions. Using Internet or Intranet to support knowledge dissemination both within and outside the academy. And the aspect of using knowledge emphazied on percentage of school with data sources, information used for developed efficiency and effectiveness. 3. Suitability assessing and feasibility of the strategy to promote knowledge management overall in schools of Nakorn phanom Primary Educational Service Area Office 1 found that the appropriate and most feasible strategy in each aspect are the following: The aspect of dissemble knowledge is the major suitable, the minor aspects are sourcing and acquiring knowledge including the using knowledge. The storing knowledge is the lowest suitable aspect. The most feasible aspect is sourcing and acquiring knowledge, the minor aspect is the storing knowledge. The lowest average aspect is the using knowledge.

Keyword: Strategies, Promote Knowledge Management

บทนา

ในสงคมเศรษฐกจฐานความร (Knowledge–base Society and Economy) ภายใตกระแสโลกาภวตน (Globalization) มผลกระทบถงการจดการศกษาในระดบโรงเรยนทตองตอบสนองผลตผเรยนใหมคณภาพ ไดมาตรฐาน ใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงอยางรวดเรว และตอเนอง การศกษาในปจจบนจะตองปรบเปลยนไปทศทางใด จงไดมการกาหนดแนวนโยบายแหงรฐในการวางแนวทางใหโรงเรยนพรอมรบการเปลยนแปลง โดยกาหนดหลกเกณฑ และวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มาตรา 11 มสาระสาคญกาหนดให สวนราชการพฒนาความรในสวนราชการเปนองคกรแหงการเรยนรอยางสมาเสมอ โดยตองรบรขอมลขาวสารและสามารถประมวลผลความรในดานตางๆเพอนามาประยกตใชในการปฏบตราชการไดอยางถกตอง รวดเรว และเหมาะสมกบสถานการณ รวมทงตองสงเสรมและพฒนาความรความสามารถสรางวสยทศนและปรบเปลยนทศนคตของขาราชการในสงกดใหเปนบคลากรทมประสทธภาพและมการเรยนรรวมกน ทงนเพอประโยชนในการปฏบตราชการของสวนราชการใหสอดคลองกบการบรหารราชการใหเกดผลสมฤทธ (ชมศกด อนทรรกษ 2548 : 11–13)

องคกรทางการศกษาทมหนาทในการจดการศกษาในทกระดบของประเทศตองตระหนกถงการเปลยนแปลงของสงคมทเกดขน และพรอมทจะพฒนาเปลยนแปลง สานกงานเลขาธการสภาการศกษา ไดระบไวในนโยบายวา การพฒนาสงคมแหงการเรยนร การผลกดนยทธศาสตรการสรางสงคม เศรษฐกจฐานความรโดยการพฒนาโครงสรางพนฐาน และการพฒนาระบบการบรหารจดการความร ทงระบบการสรางและจดหาความร ระบบการแพรกระจายความร และระบบการสรางมลคา อนรกษและพฒนาทรพยสนทางปญญา เพอการประยกตใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศ (สานกงานเลขาธการ สภาการศกษา 2551: 56) ในสวนของสถานศกษา บคลากรทางการศกษาไมวาจะเปนคร ผบรหารสถานศกษา ตลอดจนผบรหารการศกษา จะตองสนใจในดานขอมลขาวสาร ซงเปนความรทมาจากแหลงตาง ๆ โดยทผทมขอมลขาวสารมากกจะกลายเปนผทมความทนสมย อยในยคของสงคมฐานความร คอการใชความรเปนเครองมอในการตดสนใจ และปฏบตงานใหมประสทธภาพ


4

เพอใหไดองคความรทแทจรง เชอถอได สามารถนาปฏบตได บคลากรทางการศกษาจงเปนผมความร และรจกแสวงหาความรจนไดเปนผชานาญการหรอเชยวชาญ จงจาเปนอยางยงทบคลากรทางการศกษาตองมความสามารถและทกษะ ในการจดการความร การจดการความร (Knowledge Management) เปนกระบวนการของการสรางคณคาจากทรพยสนทจบตองไมไดขององคกร คอ ทนทางปญญา รวมทงทนมนษย ทนทางโครงสราง และทนความสมพนธระหวางบคคล (จกรพรรด วะทา 2550 : 18–21) การจดการความร (Knowledge Management) เปนกระบวนการสาคญทจะทาใหคนรจกหาความร และนาความรมาใชในการทางานไดอยางมประสทธภาพและเปนระบบ การจดการความรจาเปนตองมการเรยนรอยางตอเนอง (Continuous Learning) อยตลอดเวลาเพราะการเรยนรอยางตอเนองจะทาใหเปนคนทมโลกทศนและวสยทศนทกวางไกล รวาควรทาอะไร ไมควรทาอะไรในชวงเวลาไหน รบรถงขอดขอเสยจากการเลอกปฏบตในแนวทางใดทางหนงซงความสามารถตางๆ เหลานเองทจะสะทอนถงคณคา (Value) ของตวคณทคณเองในฐานะของพนกงานอาจไมเหนผลชดเจนในชวงเวลาน แตหากคณเตบโตกาวหนาเปนผบรหารแลวละกความสามารถตางๆ นจะทาใหคณมขอไดเปรยบเหนอกวาคนอน และนนกหมายความวา คณจะมผลการปฏบตงานทด และมศกยภาพในการทางานในตาแหนงงานทสงขนตอไป (อาภรณ ภวทยพนธ 2549 : ก) การพฒนาการจดการความรของคร อาจดาเนนการไดหลายลกษณะ รวมทงการตรวจสอบจากตวบงชเพอนาขอมลทไดไปปรบปรงและพฒนาความสามารถในการจดการความรของครใหเหมาะสมยงขน ซงจากการศกษาของวลาวลย มาคม โดยไดพฒนาตวบงชการจดการความรของครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ ทราบวา องคประกอบและตวบงชการจดการความรของครมดงน (บญด บญญากจ 2548 : 7) การจดการความรจงเปนการใสใจเรองความรทจะใชแกปญหาในสถานการณหรอในระบบเปาหมายของการจดการความรนอกจากเรยนรจากความรเผยตวแลว ยงเอออานวยในการเปลยนรปแปลงโฉมความรฝงตวไปเปนความรเผยตวสามารถเขาถงไดและยงสามารถนามาแกปญหาทเหมาะสมกบสถานการณ และการจดการความรในโรงเรยน การจดการความรเปนกญแจสาคญในการขบเคลอนใหองคการประสบความสาเรจตามทมงหวงและเปนเรองทสาคญอยางยงในสถานการณปจจบนและในอนาคต เปาหมายของการจดการความรคอ เพอพฒนาคณภาพงาน พฒนาคนและพฒนาฐานความร (Sallis and Jones 2002 : 514) จากความสาคญของการจดการความร ดงทกลาวมาแลว ดงนน ผวจยในฐานะผทมหนาทรบผดชอบในการจดการศกษาในระดบดงกลาวมความสนใจทจะพฒนายทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 เพอนาผลการวจยเปนขอมลในการบรหาร วางแผน ปรบปรงพฒนาความรของสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ตอไป

วตถประสงคของการวจย

วตถประสงคทวไป เพอพฒนายทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 วตถประสงคเฉพาะ 1. เพอศกษาสภาพการปฏบต ปญหาและสงทตองการรบการสงเสรมในการจดการความรในสถานศกษา 2. เพอสรางยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา 3. เพอประเมนยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา


5

ขอบเขตของการวจย

การวจยในครงน เปนการวจยเพอพฒนายทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1

วธดาเนนการวจย

การวจยครงน เสนอผลการวจยเปน 3 ระยะ ดงน ระยะท 1 ศกษาระดบการปฏบต ปญหา สงทตองการไดรบการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 กลมตวอยางทใชจานวน 9 โรง รวม 93 คน ไดมาโดยการสมแบบหลายขนตอน (Multistage Random Sampling) มขนตอนการสม ดงน (บญชม ศรสะอาด 2545 : 47) 1. กาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชเกณฑ 30% จานวนประชากรทงหมดเปนหลกรอย (บญชม ศรสะอาด 2545 : 41) ใชการสมแบบงาย (Simple Random Sampling) จาก 262 โรง ไดจานวน 75 โรง 2. โรงเรยน 75 โรง แยกเปนโรงเรยนขนาดเลก 19 โรง โรงเรยนขนาดกลาง 44 โรง และโรงเรยนขนาดใหญ 12 โรง สมกลมตวอยาง โดยการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) มา 9 โรง 3. โรงเรยน 9 โรง แยกเปนโรงเรยนขนาดเลก 3 โรง โรงเรยนขนาดกลาง 3 โรง และโรงเรยนขนาดใหญ 3 โรง โดยใชการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ไดโรงเรยนขนาดเลก เปนผบรหารโรงเรยน 3 คน ครผสอน 9 คน กรรมการสถานศกษาขนพนฐานจานวน 9 คน รวมจานวน 21 คน โรงเรยนขนาดกลางเปนผบรหารโรงเรยน 3 คน ครผสอน 18 คน กรรมการสถานศกษาขนพนฐานจานวน 12 คน รวมจานวน 33 คน โรงเรยนขนาดใหญ เปนผบรหารโรงเรยน 3 คน ครผสอน 21 คน กรรมการสถานศกษาขนพนฐานจานวน 15 คน รวมจานวน 39 คน รวมกลมตวอยางทงสน 93 คน ระยะท 2 การสรางยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา

กลมตวอยางทใหขอมลครงนประกอบดวย ผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา/มธยมศกษา ผบรหารโรงเรยน ครผสอน กรรมการสถานศกษาขนพนฐาน จากโรงเรยนขนาดเลก โรงเรยนขนาดกลาง โรงเรยนขนาดใหญ สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 และผทรงคณวฒทมประสบการณในการบรหารงานดานการศกษา รวมทงสนจานวน 21 คน ระยะท 3 การประเมนยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา ผทรงคณวฒ จานวน 18 คน ในการประเมนความเหมาะสม และความเปนไปไดของยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา เปนผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา ผบรหารโรงเรยน และนกวชาการ ทเปนผมความเหมาะสม มความร ความสามารถ และมประสบการณสงในเรองยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา

การวเคราะหขอมล

ผวจยนาแบบสอบถาม แบบประเมนดชนความสอดคลองของเนอหาสาระกบยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา และแบบประเมนความเหมาะสม ความเปนไปได และประโยชนยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา ทาการวเคราะห หาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน แลวแปลผลคาเฉลยโดยเทยบกบเกณฑทกาหนด และวเคราะหความคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ โดยนาเนอหาทเปนขอความซากนหรอคลายกนมาประมวลผล สรปเปนประเดนสาคญ


6

สรปผลการวจย

ผลการศกษาสภาพการปฏบต ปญหาและสงทตองการรบการสงเสรมในการจดการความรในสถานศกษา 1. ระดบการปฏบตในการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ผลจากการวจย พบวา สภาพการปฏบตในการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ทง 4 ยทธศาสตร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานมการปฏบตอยในระดบมาก ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ยทธศาสตรดานการจดหาและแสวงหา รองลงมาคอ ยทธศาสตรการนาความรไปใช ยทธศาสตรการเผยแพรความร ดานทมคาเฉลยนอยทสด คอ ยทธศาสตรการจดเกบความร ผลการสรางยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา 2.1 ผลการสรางยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษานครพนม เขต 1 มองคประกอบของยทธศาสตร ดงน 1) วสยทศน 2) พนธกจ 3 ขอ 3) เปาประสงค 4) ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ม 4 ดาน ไดแก ดานการจดหาและแสวงหาความร มวตถประสงค เปาหมาย ตวชวด และแนวทางการดาเนนงาน 8 ขอ ดานการจดเกบความร เปาหมาย ตวชวด และแนวทางการดาเนนงาน 8 ขอ ดานการเผยแพรความร มวตถประสงค เปาหมาย ตวชวด และแนวทางการดาเนนงาน 7 ขอ และดานการนาความรไปใช มวตถประสงค เปาหมาย ตวชวด และแนวทาง การดาเนนงาน 8 ขอ 2.2 ผลการประเมนความเปนไปได ความเหมาะสม และความเปนประโยชนของยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 โดยรวมมความคดเหนในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความเปนไปได มระดบความคดเหนสงสด รองลงมาคอดานความเปนประโยชน ระดบความคดเหนตาสด คอความเหมาะสม พจารณารายขอ พบวา ขอทมระดบความคดเหนมากทสด คอ ยทธศาสตร มประโยชนตอสถานศกษา ผบรหาร คร รองลงมาคาเฉลยเทากน 3 ขอ คอ ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความร ในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 เปนทยอมรบได ยทธศาสตร มความสอดคลองกบการจดการความร กระบวนการพฒนายทธศาสตร ทง 4 ดาน มขนตอนการปฏบตชดเจน ขอทมคาเฉลยตาทสดคอ ยทธศาสตร เปนไปตามขนตอนเหมาะสมและเปนไปไดในทางปฏบต 2.3 ผลการจดทาคมอการนายทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 พบวา คมอยทธศาสตรประกอบดวย หลกการและเหตผล วตถประสงค ขอจากดในการนาคมอไปใช วธการนาคมอไปใช วธดาเนนการตามยทธศาสตรการจดการความรในสถานศกษา 4 ยทธศาสตรคอ ยทธศาสตรท 1 ดานการจดหาและการแสวงหาความร ยทธศาสตรท 2 ดานการจดเกบความร ยทธศาสตรท 3 ดานการเผยแพรความร และยทธศาสตรท 4 ดานการนาความรไปใช สวนการดาเนนงานตามยทธศาสตรการสงเสรมการจดการ ความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 มขนตอนในการดาเนนการ ดงน ขนตอนท 1 สรางวสยทศน ขนตอนท 2 สรางพนธกจ ขนตอนท 3 กาหนดเปาประสงค ขนตอนท 4 สรางยทธศาสตร 2.4 ผลการประเมนคมอยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา โดยรวมมความคดเหนในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมระดบความคดเหนมากทสด คอ คมอการดาเนนการตามยทธศาสตรสความสาเรจในการจดการศกษาตามแนวปฏรปการศกษาในสถานศกษาขนพนฐานมประโยชน ขอทมคาเฉลยนอยทสด คอ ลกษณะการพมพมความเหมาะสม


7

ผลการประเมนยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา ผลการตรวจสอบและประเมนความเหมาะสม และความเปนไปไดของยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความร ในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 โดยภาพรวมยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานวสยทศน ดานพนธกจ เปาประสงค ดานการจดหาและการแสวงหาความร ดานการจดเกบความร ดานการเผยแพรความร ดานการนาความร ไปใช พบวามความเหมาะสมและความเปนไปได ในระดบมากทสด 3.1 ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานวสยทศน มความเหมาะสม และความเปนไปได ในระดบมากทสด 3.2 ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานพนธกจ มความเหมาะสม และความเปนไปได ในระดบมากทสด 3.3 ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานเปาประสงค มความเหมาะสม และความเปนไปได ในระดบมากทสด 3.4 ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานการจดหาและการแสวงหาความร มความเหมาะสมและความเปนไปได ในระดบมากทสด 3.5 ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานการจดเกบความร มความเหมาะสมและความเปนไปได ในระดบมากทสด 3.6 ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานการเผยแพรความร มความเหมาะสมและความเปนไปได ในระดบมากทสด 3.7 ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ดานการนาความรไปใช มความเหมาะสมและความเปนไปได ในระดบมากทสด สรป ผลยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความร ประกอบดวย 1) วสยทศนการพฒนาการศกษา 2) พนธกจ 3) เปาประสงคการพฒนา 4) การสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา

อภปรายผลการวจย

1. ผลการศกษาระดบการปฏบตในการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ผลจากการวจยพบวา สภาพการปฏบตในการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ทง 4 ยทธศาสตร โดยภาพรวมและรายดานทกดานอยในระดบมาก โดยยทธศาสตรดานการจดหาและแสวงหาความร มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ยทธศาสตรการนาความรไปใช ยทธศาสตรการเผยแพรความร และยทธศาสตรการจดเกบความร อาจเปนเพราะวาผบรหารสถานศกษา คร และบคลากรทเกยวของในการจดการศกษาของสถานศกษาไดยดการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 ในจดมงหมายของการจดการศกษาทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษา ไดแก มาตรา 9 การจดระบบ โครงสราง และกระบวนการจดการศกษา ใหยดหลกการมเอกภาพดานนโยบายและมความหลากหลายในการปฏบต มการกระจายอานาจไปสเขตพนทการศกษา สถานศกษาและองคกรปกครองสวนทองถน มการกาหนดมาตรฐานการศกษาและจดระบบประกนคณภาพการศกษาทกระดบ สอดคลองกบงานวจยของ วลาวลย มาคม (2549 : 236) ทาการวจยเรอง การพฒนาตวบงชการจดการความรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ ผลการวจยพบวา การกาหนดความร มความเหมาะสมอยในระดบมาก ขอทมคาเฉลยสงสด คอ


8

ผบรหารเปดโอกาสใหครทกคนมสวนรวมในการกาหนดความรทใชในการจดการเรยนการสอน การแสวงหาความร มความเหมาะสมอยในระดบมาก การสรางความร มความเหมาะสมอยระดบมาก การแลกเปลยนความร มความเหมาะสมอยในระดบมาก การเกบความร มความเหมาะสมอยในระดบมาก การนาความรไปใช มความเหมาะสมอยในระดบมาก ขอทมคาเฉลยสงสดคอครสามารถนาความร ความสามารถของตนไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอน สวนตวบงชทมคาเฉลยตาสด คอ ครมการเผยแพรความรของตนในแหลงตางๆ ภายนอกสถานศกษา (เชน วารสารทางวชาการ ตาราเรยน งานวจย เวบไซต) แมวาจะเปนตวบงชทมคาเฉลยตาสดแตกมความเหมาะสมอยในระดบมากเชนเดยวกน ผวจยไดนาขอมลทไดจากการวเคราะหความคดเหนเกยวกบสภาพและยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความร ในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ขอมลจากการสนทนากลมผทรงคณวฒ มาหลอมรวมใหสอดคลองกบแนวคดจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ สรปวา ยทธศาสตรการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ประกอบดวย 4 ยทธศาสตร ดงน 1) ยทธศาสตรการจดหาและการแสวงหาความร 2) ยทธศาสตรการจดเกบความร 3) ยทธศาสตรการเผยแพรความร และ 4) ยทธศาสตรการนาความรไปใช ซงสอดคลองกบงานวจยของ วลาวลย มาคม (2549 : 236) ทาการวจยเรอง การพฒนาตวบงชการจดการความรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ ผลการวจยพบวา มการกาหนดความร การแสวงหาความร การสรางความร การแลกเปลยนความร การเกบความร และการนาความรไปใช และสอดคลองกบงานวจยของ Leitch and Rosen (2001) and Collison, Parcell (2004) ทาการศกษาถงผลความสาเรจของการจดการความร พบวา ขนตอนในการจดการความร (Managing Knowledge) คอ 1) การจดหาความรจากแหลงความรตางๆ (Knowledge acquisition) 2) การแบงปนหรอการแลกเปลยนความร (Knowledge sharing) 3) การใชหรอเผยแพรความร (Knowledge utilitization) 2. ผลการประเมนความเหมาะสม ความเปนไปได และความมประโยชนของยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 พบวา ในภาพรวมมความคดเหน ในระดบมากทสด เมอพจารณารายดานอยในระดบมากทสดทกดาน ดานความเปนไปไดมระดบความคดเหนสงสด รองลงมาคอ ดานความมประโยชน ดานความเหมาะสมมระดบคดเหนตาสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ วลาวลย มาคม (2549 : 236) ทาการวจยเรอง การพฒนาตวบงชการจดการความรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ ผลการวจย พบวา ผลการวเคราะหองคประกอบ ไดแก การกาหนดความรการแสวงหาความร การสรางความร การแลกเปลยนความร การเกบความร และการนาความรไปใช องคประกอบทงหมดนสามารถใชวดการจดการความรของคร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ และงานวจยของ Sallis and Jones (2002 : 126–129) ไดศกษาองคประกอบสาคญในการจดการความรในองคการ พบวา องคประกอบดานวสยทศน พนธกจ กลยทธวฒนธรรมองคการแหงการเรยนร ภาวะผนาและการจดการ ทมงานและทมการเรยนร กระบวนการแบงปนความร การสรางสรรคความรและความชานาญ เปนองคประกอบสาคญทสงเสรมใหการจดการความรในองคการประสบความสาเรจ โดยองคประกอบดานวสยทศนและภาวะผนาของผบรหารเปนสงสาคญทสด สาหรบการกาหนดความรทสาคญไวในองคการ 3. ผลการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 พบวา คาเฉลยของผทรงคณวฒเกยวกบยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ในภาพรวมมความเหมาะสมและความเปนไปไดในระดบมาก ยทธศาสตรการจดหาและการแสวงหาความร ภาพรวมมความเหมาะสม ในระดบมากทสด ความเปนไปได ในระดบมากทสด ยทธศาสตรการจดเกบความร ในภาพรวมมความเหมาะสม ในระดบมากทสด ความเปนไปได ในระดบมากทสด ยทธศาสตรการเผยแพรความร ในภาพรวมมความเหมาะสม ในระดบมาก


9

ทสด ความเปนไปได ในระดบมากทสด ยทธศาสตรการนาความรไปใช ในภาพรวมมความเหมาะสม ในระดบมากทสด ความเปนไปได ในระดบมากทสด ปจจบนเปนยคแหงสงคมการเรยนร ดงนนการทองคการสามารถอยไดนนจะตองมาจาก การปรบเปลยนหลายประการ เชน การปรบเปลยนกระบวนทศน วสยทศน กลยทธในการบรหารและการทางาน โครงสรางองคการและทสาคญอยางยง คอวฒนธรรมองคการทสรางสรรคและเออตอการบรหารจดการความรมากทสด ดงนน ผนาองคการจะตองรและเขาใจวฒนธรรมองคการอยางลกซง ความสาเรจจากการจดการความรจากการทวฒนธรรมองคการ ทดจะหลอหลอมใหบคคลในองคการมความภาคภมใจและเกดจตสานกแหงความเปนเจาของ สอดคลองกบงานวจยของ บญสง หาญพานช (2546 : 123) ทาการศกษาเรอง การพฒนารปแบบการบรหารจดการเรยนรในสถาบน อดมศกษาไทย ผลการศกษา พบวา การจดการความรทสาคญในสถาบนอดมศกษาไทย ประกอบดวยองคประกอบหลก ดานกระบวนการจดการความร ม 6 ขนตอน คอ การแสวงหาความร การสรางความร การแลกเปลยนความร การถายโอนความรและการนาความรไปใช และองคประกอบอน เกยวกบความสาเรจการจดการความรอก 3 องคประกอบ คอ ผนา/ผบรหาร การสอสาร ความร และวฒนธรรมองคการ

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช จากขอคนพบของการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะเกยวกบการนายทธศาสตรการสงเสรมการจดการความร ในสถานศกษานาไปใช ดงตอไปน 1. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ควรกาหนดนโยบายและสนบสนนงบประมาณในการสงเสรม การจดการความรในสถานศกษา ใหทกสานกงานเขตพนทการศกษา 2. สถานศกษาทกแหงควรนาขอมลจากการวจยครงนไปเปนแนวทางในการกาหนดยทธศาสตรในการสงเสรม การจดการความรในสถานศกษา ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาวจยยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษาในบรบทของแตละทองถน 2. ควรมการศกษาวจยการสรางดชนชวดความสาเรจ (Key Performance Indicater : KPI) ในการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษา ของสานกงานเขตพนทการศกษาในแตละดานใหชดเจนและเหนเปนรปธรรม สามารถวดไดอยางถกตอง


10

เอกสารอางอง

ชมศกด อนทรรกษ. (2548, มกราคม–มถนายน). บคลากรทางการศกษา : ทกษะในการจดการความร (Knowledge Management Skill: KMS. วารสารบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน. 1 (1): 11–13.

จกรพรรด วะทา. (2550, กมภาพนธ). การจดการความรของคร. วารสารวทยาจารย. 106 (4) : 18–21. บญด บญญากจ และคณะ. การจดการความรจากทฤษฎสการปฏบต. กรงเทพฯ: สถาบนเพมผลผลตแหงชาต บรษท

ซเอดยเคชน จากด (มหาชน), 2548. เลขาธการสภาการศกษา, สานกงานกระทรวงศกษาธการ. กรอบทศทางการพฒนาการศกษาในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550–2554) ทสอดคลองกบแผนการศกษาแหงชาต (พ.ศ. 2554–2559). กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551.

อาภรณ ภวทยพนธ. Human resource management and development case study. กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร, 2549.

Sallis, E.,& G, Jones. Knowledge management in Educational. London: Kogan Page, 2002.

บทบาท อานาจหนาท และสถานภาพของกานน ผใหญบาน ในอนาคต เพอพฒนาความเขมแขงของหมบาน รองรบประชาคมอาเซยน The Role Authority and Status of future village chief and village headman in developing the strength of villages to support Southeast Asian Nations Community (ASEAN)

รฐพล ธระพนธ, กตตรตน สหบณฑ*, โกวทย พวงงาม** หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขายทธศาสตรเพอการพฒนาภมภาค มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน บทคดยอ

การศกษาทสาคญ ในการวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาและสงเคราะหบทบาท อานาจหนาทและสถานภาพของกานนผใหญบานเพอพฒนาความเขมแขงของหมบานรองรบประชาคมอาเซยน ประชากรทใชในการศกษามจานวน 1,014 คน จากพนทตวแทนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ตอนบน) ไดแก อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม พนทตวแทนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ตอนกลาง) ไดแก อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด พนทตวแทนจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ตอนลาง) ไดแก อาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ไดมาโดยการสมแบบแบงกลม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใชในการวจยคอ 1) แบบสอบถาม (Questionnaire) 2) การสมภาษณเชงลก (Dept interview) และ 3) การระดมความคดเหน (Fogus Group)

ผลการวจย 1. ดานบทบาท ดานบทบาทของกานนและผใหญบานโดยรวม อยในระดบปานกลาง ตากวาทประชาชนคาดหวง ซงอยในระดบมาก และประชาชนเหนวาบทบาทของกานน ผใหญบานในอนาคต ยงมความจาเปนในระดบมาก 2. ดานอานาจหนาท อานาจหนาทของกานนและผใหญบานโดยรวม อยในระดบปานกลาง ซงเปนระดบเดยวกนกบทประชาชนคาดหวง ซงอยในระดบปานกลางเชนกน โดยประชาชนเหนวาอานาจหนาทของกานน ผใหญบานในอนาคต ยงมความจาเปนในระดบมาก

3. ดานสถานะ สถานภาพทเหมาะสมของกานนและผใหญบานในอนาคต ในการศกษาครงน มผเหนดวยตาม ลาดบ คอ 1) สถานภาพเปนผนาหรอตวแทนของราษฎร 2) สถานภาพเปนขาราชการ 3) สถานภาพเปนลกจางของรฐ 4) สถานภาพเปนนกการเมอง 5) สถานภาพเปนอาสาสมคร 6) สถานภาพเปนพนกงานองคกรปกครองสวนทองถน 7) สถานภาพเปนลกจางองคกรปกครองสวนทองถน



12

ABSTRACT

The purpose was aimed to study the roles, authorities and status of village chief and village headman in developing the strength of villages to support ASEAN Community. The sampling groups consisted of 1,014 people divided into 8 different groups : 1. government officials, 2. local politicians, 3. teachers, 4. village chiefs and village headmen, vice village chief and village headmen, district medical personnel, village chief inspector, 5. Farmers 6. merchants and businessman, 7. Lancers, 8. Others. All were from represented upper northeast region of That Phanom district, Nakorn Phanom province, from central northeast region of Suwannabhum district, Roi–Et province, and from lower northeast region in Rasisalai district, Sisaket province. The sampling groups were cluster random sampling. The study tools applied were of three types;

1. The respondents of questionnaires on how they view their present village chief and village headman in terms of their roles and authority in three rating scales, high, moderate and low. 2. How much they expect their chief and headman to play the roles, high, moderate and little. 3. How much the respondents viewed the importance and necessity of their chiefs to remain in position, high, moderate and little. Furthermore, the respondents were asked to view what status of the future village chief and village headman should be like. The statistics employed in the analysis were means and standard deviation. The appropriateness of roles, authority and status of the village chief and village headman were done in focus group.

Results It was found that the overall role of the village chief and village headman was in moderate level, much lower than expected. The village leaders’ overall role and duty was viewed as very important.

1. Roles : As far as role and duty were concerned, it was found that all aspects of the leaders’ performance was at moderate level, whereas the lower level was how they handle social and economic development. It was, hence, concluded that all results of the leaders’ performance had lower means compared to people’s expectation. People had high expectation on the role of their leaders in liaison with local administration organization, at the same time, people had put lower expectation on social and economic development. People viewed all aspects of the role and duty of their leaders at “high” level. People viewed the liaison with local administration organization as most crucial while least crucial was social and economic development. 2. Authority and duty: It was concluded that overall performance of the village leaders was at moderate level with means of 2.285, the same level as people’s expectation. People viewed the village leaders’ authority and duty as necessary at “high” level. When authority and duty were separately viewed, it was discovered that the result was at moderate level. In addition, the result with


13

high level was village administration, however, the lowest was the registration. It was, therefore, concluded that the overall results had lower means than people expectation. People had high expectation in administration authority as people viewed each authority and duty as high. People viewed administration as very high.

3. Status: It was also found in the study that the suitable status of future village leaders were of the followings respectively; 1. As the leader or representative 2. Government official 3. Government employee 4. Politician 5. Volunteer 6. Local administration organization officer 7. Local administration organization employee.

บทนา

จากปจจบนนกระแสการเตรยมความพรอมของทกภาคสวนเพอเขารวมประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ในป พ.ศ. 2558 ดคกคกเปนอยางมากจากขาวสารทางสอสารมวลชนทงทางทว หนงสอพมพ นตยสารตางๆ รวมทงการประชม สมมนาของหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชน ทมงเนนในการเตรยมตวและเตรยมองคกรเขาสการเปลยนแปลงในเรองการเนนใหมความรวมมอพฒนาในดานหลกๆ 3 ดาน คอ ดานการเมองและความมนคง ดานเศรษฐกจ ดานสงคมและวฒนธรรม หรอทเรยกวา 3 เสาหลกของอาเซยนนนเอง เมอพดถงการพฒนาในดานดงกลาวแลว ลวนแตมปจจยสาคญมาจาก “คน” ทงสน เนองจากเปนทรพยากรทางการบรหารทสาคญทสดในยคสมยปจจบน ไมวาจะอยในองคกรระดบใด ภาครฐหรอเอกชน ไมเวนแมแตในระดบหมบาน/ชมชน เนองจากองคกรทกประเภทและทกขนาด ตางกมเปาหมายและวตถประสงคทจะทาใหงาน ภาระหนาทตางๆ ขององคกรบรรลผลสาเรจทตงไว ซงกหนไมพนทจะตองอาศย “บคคล”เปนพนฐานในการดาเนนกจกรรมทงหมด จงเหนไดวาในปจจบนการใหความสาคญตอคนทางาน ไดพฒนาไปสระดบทสงขน โดยมองวาคนทางานคอ “ทนมนษย” (Human Capital) เปนทนสาคญทสดในการสรางความแตกตางระหวางองคกร หนวยงาน ชมชนทสาเรจกบทลมเหลว ดงนน การพฒนาทกระดบโดยเฉพาะหมบาน ซงถอเปนหนวยการปกครองทเลกทสดของสงคมไทย เปนจดแตกหกในการพฒนาประเทศชาต จะตองเรมตนทคนซงในทนหมายถง ผนาหมบาน คอตาแหนง “ผใหญบาน” หรอ “กานน” จะตองมการพฒนาเสยกอน โดยใหมความคด ความเขาใจ ทถกตองในบทบาทอานาจหนาทและวสยทศนของหมบานของตนเอง เพราะถงแมวาจะมการวางระบบ การจดโครงสรางและวางกรอบในการพฒนาไวดเพยงใด แตถาหากผใหญบาน ซงเปนกลไกสาคญขาดความร ความคดทถกตอง แนวทางและระบบดๆ ทสรางไวกไมสามารถทาใหการพฒนาหมบานมประสทธภาพขนได โดยเฉพาะในระดบหมบาน ซงถอเปนระดบรากหญา อนหมายถงเปนระดบรากฐานทสาคญของประเทศ จะตองมความเขมแขงมนคง เพราะถาหากรากฐานด มความแขงแกรง กจะสงผลใหภาพรวมซงคอระดบประเทศ มความเจรญกาวหนาและมนคงตามไปดวย หมบานตวอยางการพฒนาทเขมแขงตางๆ ทเกดขนแลว กลวนแตไดรบความสาเรจอนเกดขนทมลกษณะตรงกนจากปจจยในเรองของคน คอ ผนา ตาแหนง “ผใหญบาน” หรอ “กานน” ทงสน

ฉะนน กานน ผใหญบาน ซงถอวาเปนผนาสงสดจะตองนาพาหมบาน/ชมชน ของตวเองใหมการพฒนาความเขมแขงของหมบานใหมความยงยนตลอดไป เพอใหมความสอดคลองกบการทจะตองกาวไปสการเปนประชาคมอาเซยนของประเทศไทย อนจะสงผลกระทบตอประชาชนทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ซงในแตละภาคสวนทเกยวของ จะตองเตรยมความพรอมทจะเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ในป พ.ศ. 2558 น


14

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาบทบาท อานาจหนาท และสถานภาพของกานน ผใหญบานจากอดตถงปจจบน 2. เพอวเคราะหทศทางความเหมาะสมของบทบาท อานาจหนาทและสถานภาพของกานน ผใหญบานในการพฒนา ความเขมแขงของหมบาน เพอรองรบประชาคมอาเซยน (AC)

สมมตฐานการวจย

1. บทบาท อานาจหนาทและสถานภาพของกานน ผใหญบาน ในอนาคตทเหมาะสมกบการพฒนาความเขมแขง ของหมบาน เพอรองรบประชาคมอาเซยนในป 2558 ควรมลกษณะอยางใด


1. ดานเนอหา การวจยในครงน มงศกษาเพอหาบทบาท อานาจ หนาทและสถานภาพของกานน ผใหญบานในอนาคต เพอพฒนาความเขมแขงหมบาน รองรบการเปดประชาคมอาเซยน โดยจะศกษาบทบาท อานาจหนาทและสถานภาพของกานน ผใหญบาน จากอดตถงปจจบน ซงบทบาทนนจะศกษาในประเดน 1) บทบาทในการปฏบตและเชอมประสานกบองคกรปกครองสวนทองถน 2) บทบาทในการดาเนนตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร 3) บทบาทในการเปนผนาในการสรางความเขมแขงใหกบชมชน 4) บทบาทในการรกษาความสงบเรยบรอย 5) บทบาทในการพฒนาเศรษฐกจและพฒนาสงคม 6) บทบาทในการอานวยความยตธรรมใหกบประชาชน สวนอานาจหนาทจะศกษาในประเดน 1) หนาทในการปกครองและรกษาความสงบเรยบรอยในทองท 2) หนาทในการปองกนภยฝายพลเรอน 3) หนาทเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา 4) หนาทวาดวยการใหเชาทดนเพอเกษตรกรรม 5) หนาทในการปกปองคมครองทรพยากรปาไม 6) หนาทในการสงวนและคมครองสตวปา 7) หนาทในการปองกนโรครายและโรคตดตอ 8) หนาทในการดแลทสาธารณะประโยชน และสถานภาพ จะศกษาประเดน 1) สถานภาพเปนขาราชการ 2) สถานภาพเปนผนาหรอตวแทนของราษฎร 3) สถานภาพเปนนกการเมอง 4) สถานภาพเปนอาสาสมคร 5) สถานภาพเปนลกจางของรฐ 6) สถานภาพเปนพนกงานองคกรปกครองสวนทองถน 7) สถานภาพเปนลกจางองคกรปกครองสวนทองถน 2. ดานพนท การวจยครงนแบงกลมตวอยางพนท ตามลกษณะทตงทางภมศาสตร คอ 1) จงหวดและอาเภอในภาคตะวนออก เฉยงเหนอตอนบน คออาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม 2) จงหวดและอาเภอในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง คออาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด 3) จงหวดและอาเภอในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง คออาเภอราษไศล จงหวด ศรสะเกษ (คดเลอกเอาจงหวดละ 1 อาเภอ)

3. ดานประชากรกลมตวอยาง ผวจยกาหนดประชากรทใชในการศกษามจานวน 1,014 คน โดยทจะศกษาไว 8 กลม คอ 1) กลมขาราชการ 2) กลมนกการเมองทองถน 3) กลมครผสอนในสถาบนการศกษา 4) กลมกานน ผใหญบาน ผชวยผใหญบาน แพทยประจาตาบล สารวตรกานน 5) กลมเกษตรกร 6) กลมพอคา นกธรกจ 7) กลมรบจาง 8) กลมอนๆ

เครองมอทใชในการวจยครงน

1. แบบสอบถาม ซงเปนแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ทมตอบทบาท อานาจ หนาท และสถานภาพของกานน ผใหญบาน (Questionnaire)


15

2. การจดทาระดมสมองกลม (Fogus Group) เพอใหแสดงความคดเหนตอบทบาท อานาจหนาท และสถานภาพของกานน ผใหญบานในปจจบนและอนาคต 3. การสมภาษณบคคล (Deptinterview) เพอใหแสดงความคดเหนตอบทบาท อานาจหนาท และสถานภาพของกานน ผใหญบานในปจจบนและอนาคต


ผวจยนาผลการตอบแบบสอบถามจากการรวบรวมขอมลและนาขอมลทงหมดมาจดหมวดหมและบนทกคะแนน แตละขอในรปแบบรหส (Coding Form) หลงจากนนนาไปวเคราะหดวยคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมสาเรจรป สถตการวเคราะห ใชการแจกแจงความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) และคาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน(Standard Deviation) โดยกาหนดระดบนยสาคญทางสถตท 0.5 (Level of Significant .05 ) และนาเอาขอสรปประเดนตางๆ จากการจดทาระดมสมอง (Fogus Group) และการสมภาษณ (Dept interview) จากนนจงไดนาขอมลส การวเคราะหเนอหาและสรปผลเชงพรรณนา


1. ดานบทบาท ผลการวจยดานบทบาทของกานนและผใหญบานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ตากวาทประชาชนคาดหวง ซงอยในระดบมาก และประชาชนเหนวาบทบาทของกานน ผใหญบาน ในอนาคตยงมความจาเปนในระดบมาก เมอพจารณาบทบาทเปนรายดาน พบวา ทกดานอยในระดบปานกลาง โดยดานทเหนวากานน ผใหญบาน ทาไดดสงสด คอ บทบาทดานการประสานงานกบองคกรปกครองสวนทองถน สวนดานทเหนบทบาทตาสด คอ ดานการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ซงทกดานมคาเฉลยตากวาความคาดหวงของประชาชน โดยดานทประชาชนมความคาดหวงสงทสด คอ การประสานงานกบองคกรปกครองสวนทองถน สวนดานทประชาชนมความคาดหวงตาทสด คอ การพฒนาเศรษฐกจและสงคม และประชาชนเหนวาบทบาททกดานมความจาเปนในระดบมาก ซงบทบาทดานทมความจาเปนในอนาคตสงทสด คอ การประสานงานกบองคกรปกครองสวนทองถน สวนดานทมความจาเปนในอนาคตนอยทสด คอ การพฒนาเศรษฐกจและสงคม

2. ดานอานาจหนาท ผลการวจยอานาจหนาทของกานนและผใหญบานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ซงเปนระดบเดยวกนกบทประชาชน

คาดหวง ซงอยในระดบปานกลางเชนกน โดยประชาชนเหนวา อานาจหนาทของกานน ผใหญบานในอนาคต ยงมความจาเปนในระดบมาก เมอพจารณาอานาจหนาทเปนรายดาน พบวา ผลการปฏบตงานตามอานาจหนาททกดานอยในระดบปานกลาง โดยดานทมผลการปฏบตหนาทไดดสงสด คอ อานาจหนาทในการปกครองราษฎร สวนดานทมผลการปฏบตตามอานาจหนาทไดตาสด คอ อานาจหนาทในการจดทาทะเบยน ซงผลการปฏบตตามอานาจหนาททกดานมคาเฉลยตากวาความคาดหวงของประชาชน โดยดานทประชาชนมความคาดหวงสงทสด คออานาจหนาทในการปกครองราษฎร ดานทประชาชนมความคาดหวงตาทสด คออานาจหนาทในการจดทาทะเบยน และประชาชนเหนวา อานาจหนาทในอนาคต จาเปนในระดบมาก โดยดานทมความจาเปนมากทสด คอ อานาจหนาทในการปกครองราษฎร และดานทมความจาเปน ในระดบนอยทสดคอ อานาจหนาทในการจดทาทะเบยน


16

3. ดานสถานะ

ผลการวจยสถานภาพทเหมาะสมของกานนและผใหญบานในอนาคต ในการศกษาครงน ตามลาดบ คอ 1) สถานภาพเปนผนาหรอตวแทนของราษฎร 2) สถานภาพเปนขาราชการ 3) สถานภาพเปนลกจางของรฐ 4) สถานภาพเปนนกการเมอง 5) สถานภาพอาสาสมคร 6) สถานภาพเปนพนกงานองคกรปกครองสวนทองถน 7) สถานภาพเปนลกจางองคกรปกครองสวนทองถน

อภปรายผล

1. ดานบทบาท 1.1 ดานบทบาท มความเหนสวนใหญวา ควรใหกานน ผใหญบานมตาแหนงใดๆ กตามในองคกรปกครองสวน

ทองถน เพอมใหสงคมหมบานเกดการแขงขนกนสงและนามาซงการทะเลาะววาทกนทาใหสงคมหมบานแตกแยกไมเกดการพฒนาอยางทควรจะเปน เนองจากการลงสมครรบเลอกตงทงในสวนของกานน ผใหญบาน และนายกองคกรปกครองสวนทองถนหรอสมาชกองคกรปกครองสวนทองถน ลวนมทมาจากประชาชนในหมบาน/ชมชน/ตาบลทงสน ทาใหประชาชน มความคดเหนทจะสนบสนนบคคลทใกลชด หรอบคคลทเปนเครอญาตหรอบคคลทตนเองชนชอบทตางกน จงนาไปส การแตกแยกกน ซงภาพในชนบทอาจจะมสภาพดงเชน เมอตาแหนงผใหญบานหมดวาระลงและจะตองมการเลอกตง ทาใหบคคลในหมบานนนๆจะตองผดใจกนไปเพราะเชยรคนละคนและนาไปสมผแพและผชนะ เมอเวลาผานไประยะหนง(ประมาณ 2–3 ป) คนในหมบาน/ชมชนกาลงจะดกน ตาแหนงทางองคกรปกครองสวนทองถนกหมดวาระลงอกแลว และสงคมหมบานนนกจะตองเลอกกนอกตามกรอบระยะเวลาทกฎหมายกาหนด คนในหมบาน/ชมชนกจะเรมแตกแยก ผดใจกนอกครงเพราะการเชยรหรอสนบสนนบคคลทตวเองชนชอบนนเอง ในสงคมหมบานจะเปนวงจรเชนนไปเรอยๆ ประกอบ กบเหนวาองคกรปกครองสวนทองถนเกดขนมาหลงจากการมกานน ผใหญบานในสงคม ตาบลหมบานกอนแลว เมอมองคกรปกครองสวนทองถนเกดขน จงตองใหกานน ผใหญบานเขาไปเปนสมาชกในสภาองคกรปกครองสวนทองถนดวย หรอบางทหากบางแหงกานน ผใหญบานกบทมผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนทมใชกลมหรอฐานคะแนนเดยวกนกอาจจะมการทะเลาะเบาะแวงกน ใสรายปายสกนไปตลอด ผทรบผลแหงการกระทาดงกลาวกคอประชาชนในพนทนนเอง แตหากวาใหกานน ผใหญบาน มตาแหนงอยในสภาทองถนไดดวยนน ความขดแยงอาจจะลดลงได สอดคลองกบไพโรจน พรหมสาสน (2557 : 86) ซงขณะนประเทศไทยอยระหวางการปฏรปองคกรปกครองสวนทองถนทมแนวโนมวาจะยกฐานะองคการบรหารสวนตาบลทกแหงเปนเทศบาล หากทาไดกจะทาใหสมาชกสภาเทศบาลลดลงเหลอเพยงแหงละ 12 คน จงสมควรอยางยงทจะใหกานน ผใหญบานเขาไปเปนสมาชกในสภาองคกรปกครองสวนทองถนดงกลาว แตผลการวจยน ขดกบหลกการของพระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 และแกไขเพมเตม (หมวด 2 มาตรา 44) ทกาหนดใหสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลมาจากการเลอกตงของประชาชน มจานวนหมบานละ 2 คน ในกรณทในเขตองคการบรหารสวนตาบลมจานวน 1 หมบาน ใหมสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลได 6 คนสวนในกรณท เขตองคการบรหารสวนตาบลมจานวน 2 หมบาน ใหมสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลได 6 คน และพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 และทแกไขเพมเตม (หมวด 2 มาตรา 15) กาหนดใหสมาชกสภาเทศบาลมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนและกาหนดใหสภาเทศบาลตาบลมสมาชกจานวน 12 คน สภาเทศบาลเมอง มสมาชกจานวน 18 คน และสภาเทศบาลนคร มสมาชกจานวน 24 คน และสอดคลองกบแนวคดของชชพงศ เอมะสวรรณ (2557 : ความคดเหนตอแนวคดตามรางพระราชบญญตจงหวดบรหารปกครองตนเอง) ทเหนวาแมปจจบนจะมการกระจายอานาจ มองคกรปกครองสวนทองถนเกดขนเตมพนท แมจะมผลดคอบานเมองเจรญ เกดการพฒนา แตผลกระทบทางลบคอสงคมทองถน ทเคยอยสงบสข ถกกลไกการเมองสรางใหเกดความแตกแยกของคนในพนท เปนฝายคาน ฝายแคน ตดสนปญหาดวยความ


17

รนแรง หรอผมอทธพลเขามามอานาจควบคมสงคม กยงแกไขกนไมไดและกลายเปนปญหาใหฝายปกครองตองเขามารวมแกไขปญหาในหลายๆ เรอง 1.2 บทบาททางสงคมนน กานน ผใหญบานจะมบทบาททางการปกครองและความยาเกรงจากสงคมมากกวาทางผบรหารหรอสมาชกองคกรปกครองสวนทองถน เพราะความเปนกานน ผใหญบานหากจะคดโครงการเพอพฒนาหมบานแลว ไมมเงนกทาไดดวยการระดมขอความรวมมอจากราษฎรในปกครองของตน ชาวบานนบถอเกรงอก เกรงใจ แตวาการเปนประธานเปดงานตางๆ แลวสงคมมกจะใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนมากกวาและมองวากานน ผใหญบานคอหวใจสาคญของความเจรญเตบโต การอยดกนดของประชาชนในหมบาน เพราะเปนผทรบหนาทมาจากทกกระทรวง ทบวง กรมทจะลงมาทางานในหมบานเหลานนดวย

1.3 ศกดศรและความมนคงในอาชพของกานน ผใหญบานกบนายกฯและสมาชกองคกรปกครองสวนทองถนนน เหนวาศกดศรใกลเคยงกน แตความมนคงนน กานน ผใหญบาน จะมความมนคงในอาชพมากกวา ซงมสถตจากการทเมอมการรบสมครเลอกผใหญบาน สมาชกองคกรปกครองสวนทองถนมกจะลาออกไปสมครอยเปนเนองๆ

1.4 การใหมสถาบนหรอตาแหนงกานน ผใหญบาน ใหคงมอยในสงคมไทยตอไป เพอใหเปนไปตามพระราชประสงคของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ทมพระประสงคและกาเนดตาแหนงกานน ผใหญบานในสงคมไทย ซงทประชมในการระดมความคดเหนวาแมวาจะปฏรปไปยงไงกตองดารงตาแหนงกานน ผใหญบานไวตอไป ซงสอดคลองกบ (พ.ร.บ.ลกษณะปกครองทองท พ.ศ. 2457 แกไขเพมเตมฉบบท 12 มาตรา 3 การยบเลกตาแหนงกานน ผใหญบาน แพทยประจาตาบล สารวตรกานน และผชวยผใหญบาน จะกระทาไมได)

2. ดานอานาจหนาท 2.1 ดานอานาจหนาท มความเหนสวนใหญวาการทาหนาทในปจจบนนดแลว แตผลการวจยทไดจากการเกบ

ขอมลมานนพบกานน ผใหญบาน ทาหนาทไดตากวาความคาดหวงของประชาชน ซงคาดหวงไวสงนน อาจเปนเพราะวา กานน ผใหญบานมงานททาอยางปจจบนนมากเกนไปหรอไม จงทาไดไมดตามความคาดหวงทตงไวสง หรออาจจะเปนเพราะวาการเกดองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลนไมสามารถตอบสนองการดารงชวตของประชาชนไดเลยหรอไดนอยไปหรอไม ทาใหประชาชนจงยงมความคาดหวงอยากใหอานาจหนาทเหลานนเปนของกานน ผใหญบาน สอดคลองกบแนวคดของ สารตถ: ลกเทศา (2557: 28) ทมความคดวาขณะนบานเมองกาลงเจรญเตบโต ปญหามมากขน เชน แรงงานอพยพ แรงงานตางดาว สงแวดลอม ยาเสพตด ปญหาสงคม ปญหาอาชญากรรม ในขณะทบคลากรฝายปกครองทองท ทกคน กาลงทางานดวยความตงใจ ปญหากไดรบการแกไข นอกจากนยงมเสยงทเหนตางวา ควรกาหนดอานาจหนาทใหชดเจนคอลดลงกวาปจจบน เพอใหกานน ผใหญบาน ทาหนาทใหไดดทสด โดยกาหนดหนาทไวเพยงดานการรกษาความสงบเรยบรอย การสรางความเขมแขงของชมชนและการประสานงานกบองคกรปกครองสวนทองถน

2.2 อานาจหนาทดานการอานวยความยตธรรมในหมบาน การแกไขปญหาขอพพาทหรอการไกลเกลยประน ประนอมนนมองวา กานน ผใหญบานทาไดดกวาองคกรปกครองสวนทองถน ควรแยกออกใหชดเจนเปนหนาทของกานน ผใหญบานและหนาทในการสงเสรมอาชพและการบารงและดแลทสาธารณะ ควรจะใหเปนขององคกรปกครองสวนทองถน อานาจหนาทนจงจะไมเกยงกน 3. ดานสถานะ 3.1 สถานภาพทเหมาะสมของกานนและผใหญบานในอนาคต คอ สถานภาพเปนผนาหรอตวแทนของราษฎรในสงคม ทกคนเหนดวยและวาเหมาะสมแลว ทจะใหมสถานภาพเปนตวแทนของราษฎรอยางเชนปจจบน โดยไมสนใจทจะใหเปนราชการ เพราะหากเปนเชนนนกยอมจะถกกดกนดวยการเอาวฒการศกษามาเปนกาแพงขวางกนเพราะตองกาหนด


18

คณวฒ ลาดบตางๆ มาเปนคณสมบตหนง หรอการใหเปนแบบนกการเมองกจะทาใหกานนผใหญบานไปเปนลกนองของนกการเมอง แลวผบงคบบญชาอยางนายอาเภอ ผวาราชการจงหวดจะใชงานใครใหเปนแขน เปนขาเพอผลสมฤทธของงานได แบบอาสาสมคร อปพร.หรอ อสม.กไมสามารถเปนได เพราะไมมคาตอบแทนหรอมกนอย ซงจะสวนกระแสกบการใชจายคาครองชพและคาสงคมของกานน ผใหญบานทนบวนจะมากขนๆ 3.2 การไดมาของกานนนน ผลวจยเหนดวยทจะใหกานนมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน ซงแตกตางอยางสนเชงกบปจจบนทกาหนดใหตาแหนงกานนตองมาจากการเลอกตงของผใหญบานในตาบลนนๆ เพยงไมกคน (พ.ร.บ.ลกษณะปกครองทองท 2457 มาตรา 30) กาหนดใหนายอาเภอประชมและเสนอชอเลอกผใหญบานในตาบลนนมาเปนกานน 1 คน เพราะการเลอกลกษณะดงกลาวนขาดความยดโยงกบประชาชนทตนเองปกครองทงตาบล ผดหลกเจตนาทตองการใหกานนเปนหวหนาราษฎรในตาบลนนๆ ทาใหเกดชองวางในการทางาน ขาดความสนทสนม มกคนกน แตกานนในอดตทไดรบเลอกมาจากประชาชนทงตาบล จะมความรสกภาคภมใจมาก และเปนเกยรตศกดศร ความรกความศรทธา ทพนองประชาชนไดเลอกตงตนเองเปนสวนใหญของตาบล ทาใหความเปนหวหนาราษฎรของตาบลมเกยรตบารมกวา

3.3 การพฒนาบคลกภาพความเปนผนาของกานน ผใหญบานใหมความนาเชอถอและเกรงขาม นาศรทธา เกดการยอมรบของประชาชนทวไป หมายถงการแตงกาย เสอผาอาภรณ ทรงผม รองเทา หมายถงการพฒนาทางกาย อนจะสงผลตอการทางานใหราบรนดวย

3.4 การเพมคณวฒการศกษาใหกาหนดคณสมบตเพอรบสมครบคคลทจะเขามาเปนกานน ผใหญบานใหมวฒการศกษาทสงขนกวาปจจบน ซงแตกตางอยางสนเชงกบปจจบน (พ.ร.บ.ลกษณะปกครองทองท 2457 มาตรา 12 (14)) ทระบวาจะตองเปนผทมพนความรไมตากวาการศกษาภาคบงคบซงอาจจะแตกตางกนของแตละยค กลาวคอจะมชวงอาย ทการศกษาภาคบงคบใหจบเพยงชน ป.4 / ป.6 /ป 7 / ม.3 นน ไมสอดคลองกบความเหนตามผลการวจยทเหนควรใหกาหนดเพมกวาเดมอกขนหนงโดยไมถงขนระดบการศกษาปรญญาตร เนองจากมองวากานน ผใหญบานตองใชประสบการณคอความสามารถ มากกวาจะใชความรตามระบบการศกษา ทงนกเนองจากวาเปนบคคลทอยในพนทยอมทจะรบทราบบรบทของหมบานไดทงหมดอยแลว และมความเหนวาทางกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยควรกาหนดกรอบแนวทางในการเพมพนประสทธภาพใหเขาใจบทบาทหนาทของกานน ผใหญบานอยางจรงจง เพอนาไปส 3 ภมคอ ภมร ภมธรรม และภมฐาน

3.5 อดมคตหรอการสรางอดมการณ เนองจากการกาหนดสถานะของกานน ผใหญบานใหอยตรงกลางระหวางภาคราชการกบประชาชนทาใหสถานะกอนเปนผใหญบานกบหลงการไดรบการคดเลอกจะแตกตางกน คอกอนการเลอกตงผใหญบานมกจะบอกวา “เมอไดเปนแลวตนเองจะทางานรบใชประชาชน” แตเมอไดรบเลอกไปแลวกลบตองไปทางานรบใชผบงคบบญชาเชนนายอาเภอหรอปลดอาเภอ จงควรปรบทศนคตตรงนทงของนายอาเภอ ปลดอาเภอและผใหญบานวา เปาหมายการทางานของทกๆ คนเปนเปาหมายเดยวกนคอ “ประชาชนทอยในหมบานนนเอง”

ขอเสนอแนะทไดจากงานวจย

1. ดานบทบาท กรมการปกครองและกระทรวงมหาดไทยตนสงกดจะตองไปวเคราะหเรองการสงเสรมบทบาทของกานน ผใหญบานใหมตาแหนงในองคกรปกครองสวนทองถน (เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล) ทตนมภมลาเนาอย ในรปของสมาชกสภาขององคกรปกครองสวนทองถน ดวย แตจะกาหนดสดสวนอยางใด หรอวธการทไดมาอยางไรทจะเหมาะสม ทงนเพอลดความขดแยง ซงเปนจดเรมตนของการแตกความสามคคของคนในหมบานนนดวย


19

2. อานาจหนาทของกานน ผใหญบาน ฯลฯ ตามการใชอานาจหนาทในดานเหลาน ยงมความจาเปนอยางมาก ตอสงคมไทยในอนาคต กจะเปนสงกระตนใหตองทางานมากขนสมกบทสงคมตองการในอนาคตดวย โดยกรมการปกครองและกระทรวงมหาดไทยตนสงกดจะตองไปวเคราะหเรองการสงเสรมอานาจหนาทของกานน ผใหญบานอยางไรใหไปสจดหมายการปฏบตจนเปนทพอใจในระดบมากแกประชาชนผไปรบบรการนนดวย

3. กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ควรสงเสรมสนบสนนใหมการสงเคราะหดานบทบาท อานาจหนาท ในประเดนทมผลจากความคาดหวงของประชาชนสง และประเดนทเหนวายงมความจาเปนในอนาคตมาก อยางจรงจงและตอเนอง โดยนาผลการวจยในครงนไปประยกตใช

4. กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ในฐานะเปนหนวยงานตนสงกดของกานน ผใหญบาน อาจนาขอคนพบในการสรปตามบทท 5 น ไปประกอบการกาหนดอานาจหนาท คณสมบต สถานภาพ ทมาของกานน สวสดการ หรออนๆ ในการปรบปรงตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท 2457 และทแกไขเพมเตม เพอใหสอดคลองกบสภาวการณปจจบนของสงคมทเปลยนแปลงไป

5. การวจยครงนพบบทบาท อานาจหนาทในประเดนทสวนใหญ มความเหนคาดหวงจากกานน ผใหญบานสง และยงมองวามความสาคญในอนาคตมาก อนไดทาการศกษาหาขอมล เฉพาะพนทตวแทนในภาคตะวนออกเฉยงเทานน ดงนน จงยงมพนทอนๆ ของประเทศไทยอกทงภาคเหนอ ภาคกลางหรอภาคใต ทควรจะทาการศกษาวจยเพมเตมได

6. ควรมการศกษาวจยเกยวกบการพฒนา อตลกษณ บคลกภาพ ลกษณะทพงประสงคของตาแหนงกานน ผใหญบาน

7. ควรมการศกษาวจยเกยวกบเครองมอดชนชวดการทางานทมประสทธภาพดานอานาจหนาทในแตละดาน ของกานน ผใหญบาน ในทกๆ 5 ป


กรมการปกครอง. (2554). เทศาภบาล (ฉบบเดอนตลาคม 2554) : กรงเทพ, โรงพมพอาสารกษาดนแดน. กรมการปกครอง. (2556). คมอการปฏบตงานกานน ผใหญบาน. กรงเทพฯ: โรงพมพอาสารกษาดนแดน. โกวทย พวงงาม. (2556). ถอดรหส 3 การพฒนาชมชน สงคม ทองถน การเมอง ประชาธปไตย. กรงเทพฯ: เสมาธรรม. คณน บญสวรรณ. (2555). สถานะทางกฎหมายของกานน ผใหญบาน. จาก http://www.kaninboonsuwan.com คอลลนสจม. (2556). ภาวะผนา. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. เฉลมชย ปญญาเลศ. (2553). อตลกษณและการสรางอตลกษณขององคการบรหารสวนตาบลในฐานะองคกรปกครอง

สวนทองถน. วทยานพนธปรญญาโท วทยาลยบรหารศาสตร มหาวทยาลยแมโจ. ชยพงษ สาเนยง. พฒนาการการปกครองทองทไทย: ผานความเปลยนแปลงของผใหญบาน กานน อามาตยหรอทาส

ประชาชน. จาก http://www.siamintelligence.com/the–evolution–of–thailand–local–governance/ นครนทร เมฆไตรรตนและคณะ. (2546). บทบาทอานาจหนาทของกานน ผใหญบานและการปกครองทองท : รายงาน

การศกษาวจย 2546 : 5 วกรม กรมดษฐ. (2556). มองโลกแบบวกรม AEC คนไทยไดหรอเสย. กรงเทพฯ: พรนทซต จากด. วชย ปตเจรญธรรม. (2556). คณกเปนผนาทดไดใน 21 วน. กรงเทพฯ: ปญญาชน. วทยากร บญเรอง. (2555). คนทางาน: มองการประทวงเรยกรองของ ‘กานนผ–ใหญบาน’ ในมมมอง ‘สวสดการ’

คนทางานภาครฐ. จาก http://prachatai.com/journal


20

สมชาต กจยรรยง. (2555). ศาสตรและศลปะของผนาทครองใจทกคน. กรงเทพฯ: สมารทไลท. สมาคมนกปกครองแหงประเทศไทย. (2556). รายงานผลการเสวนา เรองการบรหารราชการสวนภมภาคเปนประโยชน

ตอประเทศชาตอยางไร. กรงเทพฯ: โรงพมพอาสารกษาดนแดน. เสม พรงพวงแกว. (2542). ผนา. กรงเทพ: สานกพมพมตชน. ไสว บญขวญ. (2551). ภาวะผนาเชงของกานน ใหญบาน อาเภอตาคล จงหวดนครสวรรค. วทยานพนธปรญญาโท

ปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยมหาวชราลงกรณราชวทยาลย.

การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรและ การคดทางวทยาศาสตรทด ทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน Comparisons of Effects of Learning Socioscientific Issues Using the Mixed Methods Based on the Scientific Method and the Good Science Thinking Moves on Argumentation and Logical Thinking Abilities of Pratomsuksa 6 Students with Different Science Learning Outcomes

ทศนญา ทองเงน, ปรเมษฐ จนทรเพง*, จรพรรณ สขศรงาม** หลกสตรการศกษามหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม

บทคดยอ

การวจยนมความมงหมายเพอเปรยบเทยบความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลหลงเรยน ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนโดยสวนรวมและจาแนกตามผลการเรยนวทยาศาสตรและรปแบบการเรยน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จานวน 50 คน แบงนกเรยนออกเปน 2 กลม ไดแก กลมท 1 จานวน 25 คน เรยนโดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตร และกลมท 2 จานวน 25 คน เรยนโดยใชการคดทางวทยาศาสตรทด เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร 3 เรองคอสงมชวตดดแปลงพนธกรรมการตดตนไมเพอสรางถนนและภาวะโลกรอน 2) แบบทดสอบวดความสามารถการโตแยง 3) แบบทดสอบการวดการคดเชงเหตผล การทดสอบสมมตฐานใช Paired t–test และ F–test (Two–way MANCOVA และ ANCOVA) ผลการวจยพบวา นกเรยนโดยสวนรวมและจาแนกตามผลการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยน ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรและการเรยนโดยใชการคดทางวทยาศาสตรทดมการพฒนาความสามารถในการโตแยงเพมขนจากการสอบครงท 1–4 และมการคดเชงเหตผลโดยรวมและเปนรายดานทง 2 ดาน เพมขนจากกอนเรยน (p<.0001) นกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรสง มความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลโดยรวมและรายดานมากกวานกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา (p<.0001) สวนนกเรยนทเรยนดวยการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรและนกเรยนทเรยนโดยใชการคดทางวทยาศาสตรทด มความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลโดยรวมและเปนรายดาน ทง 2 ดาน ไมแตกตางกน (p≥.140) และไมมปฏสมพนธระหวางผลการเรยนวทยาศาสตรและรปแบบการเรยนตอการมความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผล (p≥.061)

คาสาคญ: ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร, การโตแยง, การคดเชงเหตผล, รปแบบผสมผสานตามวธทางวทยาศาสตร, การคดทางวทยาศาสตรทด



22

ABSTRACT

This research aimed to study and compare argumentation and logical thinking abilities after learning socioscientific issues of the students as a whole and as classified according to science learning outcomes and learning methods, Fifty Pratomsuksa 6 (grade 6) students from 2 classes were assigned to an experimental group of 25 students learned using the mixed methods based on the scientific method and a control group of 25 students using the mixed methods based on the good science thinking moves. Instruments for the research included : 1) learning plans on 3 socioscientific issues : Genetically Modified Organisms, Trees Cutting for Road Construction and Global Warming ; 2) argumentation tests ; and 3) the logical thinking test. The dependent t–test and the F–test (Two–way MANCOVA and ANCOVA) were employed for testing hypotheses. The research findings found that the whole students and the students as classified according to science learning outcomes who learned the socioscientific issues using the mixed methods based on the scientific method and the good science thinking moves showed developments of argumentation abilities from the 1st test to the 4th test; and showed gains in logical thinking abilities in general and in each of 2 subscales from before learning (p<.001). The high science achievers evidenced more argumentation and logical thinking abilities as a whole and in 2 subscales than the counterpart students (p<.001). Whereas two groups of the students did not show different argumentation abilities and logical thinking abilities as a whole and in 2 subscales (p≥.140). In addition, the statistical interactions of science learning outcome with learning model were not found to be significant (p≥.061).

Keywords : socioscientific issues, argumentation, logical thinking, the mixed methods based on the scientific method, the good science thinking moves

บทนา

วทยาศาสตรมบทบาทสาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบทกคนทงในชวต ประจาวนและการงานอาชพตางๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตางๆ ทมนษยไดใชเพออานวยความสะดวกในชวตและการทางาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยไดพฒนาความคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสาคญในการคนควาหาความร มความสามารถแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2546) วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (Knowledge–based Society) ดงนน ทกคนจงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตรเพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนาความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางขน สามารถนาความรไปใชไดอยางมเหตผล สรางสรรคและมคณธรรม (กระทรวง ศกษาธการ, 2551) การเรยนการสอนวทยาศาสตร ผเรยนควรไดรบการพฒนาและสรางความเขาใจวาวทยาศาสตรเปนทงความรและกระบวนการเสาะหาความร ผเรยนทกคนควรไดรบการกระตนสงเสรมใหสนใจและกระตอรอรนทจะเรยนวทยาศาสตร มความสงสย เกดความเขาใจในสงตางๆ ทเกยวกบโลกธรรมชาตรอบตว มความมงมนและมความสขทจะ


23

ศกษาคนควา สบเสาะหาความรเพอรวบรวมขอมล วเคราะหผล นาไปสคาตอบและคาถาม สามารถตดสนใจดวยการใชขอมลอยางมเหตผล สามารถสอสารคาถาม คาตอบ ขอมลและสงทคนพบจากการเรยนรใหผอนเขาใจได (กระทรวง ศกษาธการ, 2551) การจดการเรยนรวทยาศาสตรเพอใหบรรลตามเปาหมาย ผสอนจะตองมการปรบเปลยนการจดการเรยนรไปจากเดม โดยจดการเรยนรเชอมโยงกบชวตจรง โดยกระตนนกเรยนดวยกจกรรมทนาสนใจ ใหนกเรยนมโอกาส ไดลงมอปฏบตกจกรรมและฝกแกปญหาดวยตนเอง เพอใหผเรยนมองเหนคณคาและประโยชนของสงทเรยน สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนได ซงเปนวธหนงซงนกวทยาศาสตรศกษานาเสนอเพอแกไขปญหาดงกลาวขางตน คอ การจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม (Science Technology and Society : STS) (วรรณทพา รอดแรงคา, 2550) การจดการสอนโดยใช STS นน Aikenhead (1994) ไดสรปการเรยนการสอนโดยใช STS ไววา เปนการดงเอาประเดนสงคมมาสรางความรแกผเรยน แตเนองจากการจดการเรยนการสอนแบบ STS ผเรยนไมสามารถเชอมโยงความรทไดมาใชในชวตประจาวนได และอกประการคอในการเรยนการสอนโดยใช STS ไมสามารถจะปลกฝงจรยธรรมในการตดสนใจและพฒนาการของนกเรยนได (Shamos. 1995) ตอมา Yager (1996) ไดเสนอใหมการปรบปรงบรบทของ STS ใหเหมาะสมโดยใชประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร (Socioscientific Issue : SSI) เปนตวขบเคลอนการพฒนาศกยภาพของผเรยนใหมการตดสนใจภายใตการใชเหตผลในเชงวทยาศาสตร และใชศลธรรมและหลกคณธรรมเขามามสวนรวมในการตดสนใจ (Sadler and Zeidler, 2003) การจดการเรยนรโดยประเดนทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร อาจทาไดหลายรปแบบ ครอาจใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรรวมกบการบรรยาย การอภปรายหรอสบเสาะหาความรกได เวลาทใชจดไดหลากหลาย ตงแตการสรปประเดนในคาบเรยนเดยวคานงการศกษารายวชาเพอประเดนเพยงประเดนเดยว กไดเชนกน เพอใหการใชประเดนทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรเปนไปอยางมประสทธภาพ (Lewis, 2003) จดมงหมายหลกของการประยกตใช ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรในการเรยนวทยาศาสตร คอ เปนเครองมอทชวยใหการเรยนรวทยาศาสตรเปนการเรยนทมความหมาย และสอดคลองกบชวตจรงของผเรยน (Sadler and Zeidler, 2003) การเรยนการสอนโดยใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร (SSI) เปนการจดการเรยนรโดยใชประเดนปญหาทางสงคมทเกดขนในปจจบนและยงหาขอสรปไมได (Reis, 2009) ซงกาลงเปนขอถกเถยงกนในสงคมอนเนองจากความแตกตางทางความคดเหนเกยวกบความถกตอง ความเหมาะสมของความคดเหนเกยวกบความถกตอง ความเหมาะสมของแนวคดกระบวนการเทคโนโลยทางวทยาศาสตร (Sadler, 2002) ซงการนาประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร เพอวตถประสงคในการเสรมสรางทกษะทางการเรยนวทยาศาสตรหลายดาน เชน ทกษะการคดวเคราะหชนสง การคดวพากษวจารณ การคดเชงเหตผล (Pedretti, 1999 : Lewis, 2003) ทกษะการตดสนใจและลงความเหน (Lewis. 2003) ทกษะความสามารถอภปรายอยางมเหตผล (Sadler. 2002 ; Sadler and Zeidler. 2003 ; Pedrett, 1999) ทกษะการตงคาถาม การตอบคาถาม และทกษะการโตแยง (Pedretti, 1999) ในการจดการเรยนการสอน ครอาจใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรในการสอนแบบผสมผสาน (Mixed Method) ตามขนการสอนของ Lin และ Mintzes ซงม 4 ขน คอ 1) ขนนาเขาสบทเรยน 2) ขนสารวจ 3) ขนอภปราย 4) ขนสรป (Lin and Mintzes, 2010) มผลงานวจยทจดการเรยนการสอนโดยใชประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร โดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามรปแบบการสอน 4 ขน ของ Lin และ Mintzes พบวา นกเรยนระดบมธยมศกษาสามารถพฒนาความสามารถในการโตแยงและมการคดระดบสง เชน การคดวพากษวจารณ การคดเชงเหตผล การคดวจารณญาณเพมขนจากกอนเรยน (กงมณย เกษตระ, 2554; ประภสสร กองแกว, 2554; นาฏสภค ทาสเพชร, 2554; บรรจงศกด วเศษโวหาร, 2554; เสาวนย โคตรชมพ, 2554)


24

นอกจากนยงมผเสนอใหสอนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร โดยใชรปแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตร (Scientific Method) ทปรบปรง ม 5 ขนตอนดงน 1) ขนกาหนดปญหา 2) ขนสมมตฐาน 3) ขนทดลองและรวบรวมขอมล 4) ขนวเคราะหขอมล 5) ขนสรปผลการศกษา (สคนธ สนธพานนทและคณะ, 2554) และมผลงานวจยทจดการเรยนการสอนโดยใชประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร โดยใชรปแบบตามวธทางวทยาศาสตร พบวา นกเรยนชนมธยมศกษาสามารถพฒนาการโตแยง และมการคดระดบสง เชน การคดวพากษวจารณ การคดเชงเหตผล การคดวจารณญาณเพมขนจากกอนเรยน (รศม เทยมแสง, 2555 ; ชนญชดา พงพณ, 2555) และมการเสนอการใชเทคนคการคดทางวทยาศาสตรทด (Good Science Thinking Moves) เพอนาไปสอนเกยวกบประเดนปญหาทางสงคมเกยวของกบการใชวทยาศาสตร 5 ขนดงน คอ 1) การสรางความเชอมโยง 2) การซกถาม 3) การสะทอนตนเอง 4) การซกถามการเรยนรความจรงหรอความเชอถอได 5) การเปรยบเทยบความคดของตนกบความคดของผอน (Mittlefehldt and Grotzer. 2003) และมผลงานวจยทใชการเรยนแบบผสมผสานการใชรปแบบการคดทดทางวทยาศาสตร พบวานกเรยนมธยมศกษา มการโตแยงและการคดระดบสง โดยการคดวพากษวจารณ การคดโตแยง การคดเชงเหตผล การคดวจารญาณเพมขนจากกอนเรยน (กมลรตน สมมาตย, 2556 ; สภาพร รตนรงสกล, 2554) จากความสาคญของการจดการเรยนรโดยใชแนวคดประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรและรปแบบการสอนทหลากหลาย เพอใหครผสอนสามารถเลอกใชวธสอนทเหมาะสมตอไป ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตร โดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธทางวทยาศาสตรและรปแบบการสอนทกษะการคดทางวทยาศาสตรทด ทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกนหรอไม อยางไร คาดวาสามารถพฒนาและสงเสรมความสามารถในดานทกษะดงกลาวของผเรยน

จดประสงคของการวจย

1. เพอศกษาความสามารถในการโตแยงของนกเรยนโดยรวมและจาแนกตามผลการเรยนวทยาศาสตรและรปแบบการเรยนหลงเรยน ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร 2. เพอศกษาและเปรยบเทยบความสามารถในการคดเชงเหตผลกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทเรยน ประเดน ปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนโดยรวมและจาแนกตามผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและรปแบบการเรยน 3. เพอศกษาและเปรยบเทยบความสามารถในการโตแยงและความสามารถในการคดเชงเหตผลหลงเรยน ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรทแตกตางกนทเรยนดวยรปแบบการเรยนตางกน

สมมตฐานของการวจย

1. นกเรยนโดยรวมและจาแนกตามผลการเรยนและรปแบบการเรยนทเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร มความคดเชงเหตผลหลงเรยนเพมขนมากกวากอนเรยน 2. นกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกนและเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนตางกน มความสามารถในการโตแยงและคดเชงเหตผลตางกน


25


1. ประชากร นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทกาลงศกษาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 280 คน จากโรงเรยนใน

กลมเครอขายหนองกงศร 1 อาเภอหนองกงศร จงหวดกาฬสนธ สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาฬสนธ เขต 2 จานวน 10 โรงเรยน

2. กลมตวอยาง นกเรยนระดบประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โรงเรยนหนองบวครรฐประชาสรรพ อาเภอ

หนองกงศร จงหวดกาฬสนธ จานวน 50 คน ไดจากการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เนองจากผวจยปฏบตงานสอนอยทโรงเรยนแหงน


การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนหนองบวครรฐประชาสรรพ จานวน 50 คน ไดจากการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) แบงนกเรยนเปน 2 กลม ไดแก กลมท 1 จานวน 25 คน เรยนดวยรปแบบการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตร กลมท 2 จานวน 25 คน เรยนดวยรปแบบการคดทางวทยาศาสตรทด โดยใชประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตร 3 ประเดน คอสงมชวตดดแปลงพนธกรรม การตดตนไมเพอสรางถนนและภาวะโลกรอน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน ไดแก 1. แผนการจดการเรยนร

1.1 แผนการจดการเรยนรประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรดวยรปแบบการเรยนแบบผสม ผสานตามวธทางวทยาศาสตร จานวน 3 แผน แผนละ 3 ชวโมง รวมทงสน 9 ชวโมง

1.2 แผนการจดการเรยนรประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรดวยรปแบบการคดทดทางวทยาศาสตร จานวน 3 แผน แผนละ 3 ชวโมง รวมทงสน 9 ชวโมง 2. แบบทดสอบวดความสามารถในการโตแยงจานวน 4 ฉบบ ฉบบท 1–3 ใชเวลาในการทาขอสอบ 30 นาท ฉบบท 4 ใชเวลาในการทาขอสอบ 60 นาท 3. แบบทดสอบวดการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก โดยใชสถานการณ จานวน 30 ขอ ใชเวลาในการทาขอสอบ 60 นาท

วธดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล

ในการวจยครงนผวจยไดดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง มรายละเอยดดงตอไปน 1. ผวจยนาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม ไปขอความรวมมอจากผอานวยการโรงเรยนหนองบวครรฐประชาสรรพ อาเภอหนองกงศร จงหวดกาฬสนธ เพอขออนญาตทดลองและเกบรวบรวมขอมล 2. ผวจยจบสลากใหนกเรยนทเรยนดวยรปแบบการเรยนผสมผสานตามวธทางวทยาศาสตรเปนกลมทดลองท 1 และนกเรยนทเรยนรปแบบการคดทางวทยาศาสตรทด เปนกลมทดลองกลมท 2 โดยการสมอยางงายดวยวธการจบฉลาก 3. ผศกษาทาการแบงนกเรยนออกเปน 2 กลมทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกนคอกลมสงและกลมตา โดยใชคะแนนจากผลการเรยนวทยาศาสตรภาคเรยนท 1/2557 ซงไดปรบใหอยในรปของคะแนนมาตรฐาน T–Score โดย


26

นกเรยนทมคะแนน T–Score 50 คะแนนขนไปคอกลมทมผลการเรยนวทยาศาสตรสง และนกเรยนทมคะแนน T–Score ตากวา 50 คะแนนคอกลมทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา แลวนาคะแนนของนกเรยนทงสองกลมไปทดสอบความแตกตางทางสถต ซงพบวานกเรยนมคะแนนเฉลยแตกตางกน 4. ผวจยทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) กบนกเรยนทเรยนดวยรปแบบการเรยนผสมผสานตามวธทางวทยาศาสตร และนกเรยนทเรยนดวยรปแบบการคดทางวทยาศาสตรทด โดยใชแบบวดการคดเชงเหตผล

5. ดาเนนการสอนโดยผวจยเปนผสอนเองทง 2 กลม โดยใชเนอหาเดยวกนคอประเดนปญหาสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตร 3 ประเดน คอ สงมชวตดดแปลงพนธกรรม การตดตนไมเพอสรางถนนและภาวะโลกรอน ระยะเวลาทใชสอนเทากนคอใชเวลากลมละ 9 ชวโมง กลมท 1 เรยนดวยรปแบบการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตร กลมท 2 เรยนดวยรปแบบการคดทางวทยาศาสตรทด 6. เมอดาเนนการสอนเสรจแลว ผวจยใหนกเรยนกลมตวอยางทง 2 กลม ทาแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest) โดยใชแบบทดสอบวดการคดเชงเหตผล และแบบทดสอบวดความสามารถในการโตแยง ฉบบท 4 7. ตรวจผลการทาแบบทดสอบ แลวนาคะแนนทไดมาวเคราะหโดยวธการทางสถตเพอทดสอบสมมตฐาน


1. นากระดาษคาตอบทไดจากการทดสอบวดความสามารถในการโตแยง หลงการสอนมาตรวจตามเกณฑการใหคะแนน และคานวณหารอยละในแตละประเดนปญหา แลวนาเสนอในรปตาราง 2. นาคะแนนทไดจากการทดสอบวดการคดเชงเหตผลมาหาคาเฉลย รอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. นาคะแนนทไดจากการทดสอบวดการคดเชงเหตผล และการวดความสามารถในการโตแยงมาทดสอบขอตกลงเบองตนของ Two–way MANCOVA โดยทดสอบความสมพนธระหวางการโตแยงและการคดเชงเหตผล Homogeneity of Variance, Homogeneity of Regression Slope, Homogeneity of Variance–Covariance Matrices และหาความสมพนธระหวางคะแนนในการคดเชงเหตผลโดยรวมกบความสามารถในการโตแยงซงขอมลสอดคลองกบขอตกลงดงกลาว 4. วเคราะหคะแนนเฉลยกอนเรยน (Pretest) และหลงเรยน (Posttest) ของคะแนนวดการคดเชงเหตผล โดยใชสถตทดสอบ Paired t–test 5. การทดสอบความแตกตางของคะแนนเฉลยความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลโดยรวม หลงเรยนของนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกนและเรยนโดยใชรปแบบการเรยนตางกน โดยใช F–test (Two–way MANCOVA) 6. การทดสอบการคดเชงเหตผลรายดาน หลงเรยนของนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน และเรยนโดยใชรปแบบการเรยนตางกน โดยใช F–test (Two–way ANCOVA)

ผลการวจย

1. นกเรยนโดยสวนรวม นกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรสงและนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา หลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรมการพฒนาความสามารถในการโตแยงเพมขนจากการสอบครงท 1–3 และมการคดเชงเหตผลโดยรวมและเปนรายดาน ทง 2 ดาน คอ ดานอปนย และดานนรนยเพมขนจากกอนเรยน (p < .001)


27

สวนนกเรยนโดยสวนรวม นกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรสงและนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา หลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชการเรยนโดยใชเทคนคการคดทางวทยาศาสตร ทด มการพฒนาความสามารถในการโตแยงเพมขนจากการสอบครงท 1–3 และมการคดเชงเหตผลโดยรวมและเปนรายดานทง 2 ดาน เพมขนจากกอนเรยน (p < .001) 2. นกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน หลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรมความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลโดยรวมและเปนรายดานทง 2 ดานแตกตางกน (ตาราง 1, 2 และ 3) โดยนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรสงมความสามารถดงกลาวมากกวานกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา (p < .001) 3. นกเรยนทเรยนดวยรปแบบตางกน หลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรมความ สามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลโดยรวมและรายดานทง 2 ดาน ไมแตกตางกน (p≥.140) (ตาราง 1 และ 3) 4. ไมมปฏสมพนธระหวางผลการเรยนวทยาศาสตรกบรปแบบการเรยนตอการมความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลโดยรวมและรายดานของนกเรยน (ตาราง 1 และ 3)

ตาราง 2 การเปรยบเทยบความแตกตางการคดวพากษวจารณเปนรายดานหลงเรยนประเดนปญหา ทางสงคมทเกยวของ

กบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธตางกนและเรยน

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 1 การเปรยบเทยบความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกนและเรยนดวยรปแบบการเรยนตางกน (Two–way MANCOVA)

Multivariate Tests Source of Variation

Test statistic จานวน

ตวแปรตาม F

Hypothesis Df

Error df

P Partial Eta Squared

การโตแยง กอนเรยน

Pillai's Trace 2 0.924 2.000 43.000 .405 .041 Wilks' Lambda 2 0.924 2.000 43.000 .405 .041 Hotelling's Trace 2 0.924 2.000 43.000 .405 .041 Roy's Largest Root 2 0.924 2.000 43.000 .405 .041

คดเชงเหตผล กอนเรยน

Pillai's Trace 2 0.916 2.000 43.000 .408 .041 Wilks' Lambda 2 0.916 2.000 43.000 .408 .041 Hotelling's Trace 2 0.916 2.000 43.000 .408 .041 Roy's Largest Root 2 0.916 2.000 43.000 .408 .041

ผลการเรยน

Pillai's Trace 2 58.545 2.000 43.000 .001* .731 Wilks' Lambda 2 58.545 2.000 43.000 .001* .731 Hotelling's Trace 2 58.545 2.000 43.000 .001* .731 Roy's Largest Root 2 58.545 2.000 43.000 .001* .731

รปแบบ

Pillai's Trace 2 2.058 2.000 43.000 .140 .087 Wilks' Lambda 2 2.058 2.000 43.000 .140 .087 Hotelling's Trace 2 2.058 2.000 43.000 .140 .087 Roy's Largest Root 2 2.058 2.000 43.000 .140 .087 Pillai's Trace 2 2.979 2.000 43.000 .061 .122


28

ตารางท 2 การเปรยบเทยบความแตกตางการคดเชงเหตผลเปนรายดานหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน (One–way ANCOVA)

Univariate Tests

การโตแยงและ การคดเชงเหตผล

Source of Variation SS df MS F P Partial Eta Squared

การโตแยง ทดสอบกอนเรยน 1.160 1 1.160 .658 .421 .014 ผลการเรยน 51.030 1 51.030 28.963 <.001* .381 ความคลาดเคลอน 82.811 47 1.762

การคด เชงเหตผล

ทดสอบกอนเรยน .072 1 .072 .063 .804 .001 ผลการเรยน 185.164 1 185.164 161.722 <.001* .775 ความคลาดเคลอน 53.813 47 1.145

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .025 ตารางท 3 การเปรยบเทยบความแตกตางการคดเชงเหตผลเปนรายดานหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกนและเรยนดวยรปแบบการเรยนตางกน (Two–way ANCOVA)

การคด เชงเหตผล

Source of Variation SS df MS F p Partial Eta Squared

1. ดานอปนย

กอนเรยน ผลการเรยนวทยาศาสตร

.186 1 .186 .530 .470 .012 54.312 1 54.312 91.787 <.001* .775

รปแบบการเรยน .195 1 .195 .555 .460 .012 ปฏสมพนธ .564 1 .564 1.607 .211 .034 ความคลาดเคลอน 15.801 45 .351

2. ดานนรนย

กอนเรยน 1.041 1 1.041 2.369 .131 .050 ผลการเรยนวทยาศาสตร 46.126 1 46.126 104.975 <.001* .700 รปแบบการเรยน .926 1 .926 2.109 .153 .045 ปฏสมพนธ .034 1 .034 .077 .783 .002 ความคลาดเคลอน 19.773 45 .439

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05


29


การวจยครงน พบวา 1. นกเรยนโดยสวนรวมและจาแนกตามผลการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบ

การใชวทยาศาสตร โดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรและการคดทางวทยาศาสตรทด มการพฒนาความสามารถในการโตแยงเพมขนจากการสอบครงท 1–3 และมการคดเชงเหตผลโดยรวมและรายดานทง 2 ดาน คอ ดานการอปนยและดานการนรนย เพมขนจากกอนเรยน (p< .001) ซงบางสวนสอดคลองกบการเรยนการสอนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชวธผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 1 (กงมณย เกษตระ, 2554) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยสวนรวมและจาแนกตามผลการเรยนวทยาศาสตร (กฤษตกานต พนธชย, 2556) ซงพบวา นกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรสง มความสามารถในการโตแยงเพมขน นอกจากนบางสวนยงสอดคลองกบการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการคดทางวทยาศาสตรทดของนกเรยนชนประถม ศกษาปท 5 (สภาพร รตนรงสกล, 2554) ซงพบวานกเรยนมการพฒนาความสามารถในการโตแยงจากการสอบครงท 1–3 และมการคดเชงเหตผลโดยรวมเพมขนจากกอนเรยน

การทผลการวจยปรากฏเชนน เนองจากครใชเทคนควธการสอนแบบผสมผสาน (Mixed Method) ซงเปนวธการเรยนรรวมกนของนกเรยนโดยใชกจกรรมทหลากหลาย เชน การอภปรายกลมยอย การอภปรายกลมใหญ การใชสถานการณจาลอง การใชบทบาทสมมต การใชคาถาม การใชสถานการณตวอยาง ใบความร สงเสรมใหนกเรยนมโอกาสไดฝกการแสดงความคดเหน การหาเหตผล–หลกฐาน สนบสนนหรอคดคานแนวคดของตนเองและเพอนสมาชก นกเรยนไดอภปรายกลมยอยแลวไดขอสรปนาเสนอกลมใหญ นกเรยนจงมโอกาสฝกความสามารถในการโตแยงเปนกจกรรมการเรยนรตามกลมสรางสรรคเชงสงคม (Social Constructivisim) และเปนการเรยนรแบบรวมมอ (Collaborative Learning) ประกอบกบการใชคาถามนาเพอใหนกเรยนไดแสดงเหตผลและคดสนบสนนหรอคดคดคานนกเรยน จงมโอกาสไดฝกความสามารถ ในการโตแยงอยางเพยงพอ ซงบางสวนสอดคลองกบผลการศกษาของ Jimenex–Aleixandre และคณะ (2001) ทพบวาการอภปรายกลมยอยและการอภปรายทงชนของนกเรยน รวมทงใชการพดคยเพอใหนกเรยนรวมมอการทางานและ แกปญหาจะทาใหนกเรยนแสดงการโตแยงมากยงขน สอดคลองกบผลการศกษาของ Dawson และ Venville (2008) ทพบวามปจจย 4 ประการทสงเสรมพฒนาการของความสามารถในการโตแยงของนกเรยน คอ บทบาทของครในการสงเสรมการอภปรายรวมทงชนและการใชกรอบแนวคดในการชนา บรบทของประเดนปญหาของสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรและบทบาทของนกเรยนในการรวมกจกรรม และในการใชเทคนคการเรยนการสอนแบบผสมผสานดงกลาวครใชขนการสอนตามรปแบบวธการทางวทยาศาสตร (Scientific Method) ซงเปนวธการเรยนทนกเรยนไดเรยนรและคนหาคาตอบแบบไมรคาตอบลวงหนามากอน วเคราะหหาคาตอบเนนการอานบทความ ใบความร วเคราะหคาตอบตามขนตอนอยางสมเหตสมผลตามขนตอนรปแบบวธการทางวทยาศาสตรซงประกอบดวย 5 ขน ชวยใหนกเรยนเกดทกษะการแสวงหาความร ทกษะการคด ทกษะการแกปญหา นาไปสการพฒนาการคดขนสงและการโตแยงของนกเรยนไดเปนอยางด (ไพฑรย สขศรงาม, 2550)

2. นกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรสงหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร มความสามารถในการโตแยงและคดเชงเหตผลโดยรวมและรายดาน 2 ดาน คอดานการอปนย และดานการนรนย มากกวานกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา (p <.001) ซงบางสวนสอดคลองกบ ผลการศกษากบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 (สภาพร รตนรงสกล, 2554) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 (ปยะฉตร ชาญตะกว, 2556) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 (นาฏสภค ทาสเพชร, 2554) และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 (สนจร ศรบตตะ, 2554) ซงพบวานกเรยนทมผลการเรยน


30

วทยาศาสตรสงมความสามารถในการโตแยงมากกวานกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา การทผลการศกษาปรากฏเชนนเนองจากนกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรสงมโครงสรางปฏบตทางสตปญญา (Mental Structure) (Phillips, 1976) และโครงสรางความร (Knowledge Structure) (Ausubel and others, 1968) มากกวาและมคณภาพดกวานกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตาจงสามารถเรยนรสงทเปนนามธรรมไดดกวา (Renner and Phillips, 1980) นอกจากนนกเรยนเกงมแนวความคดหลกหรอกรอบความคดสาหรบอางองอยางชดเจน (กรมวชาการ, 2546) และมความสามารถทางสตปญญาขนสงเชน การนาไปใช การคดวเคราะห การสงเคราะหและการประเมนคา รวมทงมแรงจงใจใฝสมฤทธ (Parker and Rockford, 1995) มากกวานกเรยนออนจงสามารถปรบตวในการเรยนรไดด ดงนนนกเรยนทมผล การเรยนวทยาศาสตรสงจงสามารถพฒนาความสามารถในการโตแยงและการคดวเคราะหไดดกวานกเรยนทมผลการเรยนวทยาศาสตรตา

3. นกเรยนทเรยนโดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรและวธการคดทดทางวทยาศาสตร มความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลโดยรวมและรายดานทง 2 ดานไมแตกตางกน (p ≥.145) การทผลการศกษาปรากฏเชนนเนองจาก ทงสองรปแบบเปนการเรยนผสมผสาน (Mixed Method) ซงประกอบดวยกจกรรมการสอนทหลากหลายประกอบกบมการใชคาถามนาเพอใหนกเรยนไดแสดงเหตผลและคดสนบสนนหรอคดคดคานนกเรยน จงมโอกาสฝกความสามารถในการโตแยงอยางเพยงพอซงสอดคลองกบผลการศกษาของ Dawson และ Venville (2008) ทพบวา อยางนอยมปจจย 2 ประการทสงเสรมพฒนาการของความสามารถในการโตแยงของนกเรยนคอบทบาทของครในการสงเสรมการอภปรายรวมทงชนและการใชคาถามชนาใหนกเรยนแสดงเหตผลสนบสนนและเหตผลคดคานนอกจากน ยงสอดคลองกบผลการศกษาของ Simon และคณะ (2006) ทพบวาการพฒนาทกษะในการโตแยงของนกเรยนโดยใชการผสมผสานบทบาทสมมตการกระตนสงเสรมสนบสนนการสรางเหตผลสนบสนนและเหตผลคดคานของนกเรยน และการฝกใหนกเรยนสะทอนการคดเชงเหตผลพรอมมหลกฐานสนบสนนยนยน ทาใหพฒนาความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนไดด

ขอเสนอแนะเพอนาผลการวจยไปใช

1. ครวทยาศาสตรควรนาประเดนปญหาทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชวธผสมผสานตามรปแบบวธการทางวทยาศาสตรและการคดทางวทยาศาสตรทด ไปใชในการจดกจกรรม การเรยนการสอน เพราะชวยพฒนาความสามารถในการโตแยงและการคดขนสง อนจะนาไปสการพฒนาสตปญญา สามารถนาประสบการณจากการเรยนรไปใชประโยชนตอการดารงชวตในสงคมปจจบน 2. ครวทยาศาสตรควรศกษารายละเอยดและวธการสอนใหเขาใจ เพอใหเกดประสทธภาพในการจดกจกรรมการเรยนการสอน เนองจากการนาประเดนปญหาทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชวธผสมผสานตามรปแบบวธการทางวทยาศาสตรและการคดทางวทยาศาสตรทด เปนเรองใหม 3. ครควรเตรยมขอมลใหเหมาะสมกบนกเรยนและมากพอทจะใหนกเรยนแสดงออกซงเหตผลทงทางบวกและลบ นอกจากนครตองวางตวเปนกลางในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ใหนกเรยนเสนอแนวคดของตนเองมากทสด

ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาตอไป ควรมการเปรยบเทยบความสามารถในการโตแยงโดยใชประเดนปญหาทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรตามรปแบบ

วธการทางวทยาศาสตรและการคดทางวทยาศาสตรทดกบวธการสอนอน เชน วธสอนแบบอรยสจ


31


กงมณย เกษตระ. (2554). การเปรยบเทยบผลการเรยนโดยใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตร ทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมผลตอ การเรยนวทยาศาสตรทตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

กฤษตกานต พนธชย. (2556). การเปรยบเทยบผลการเรยนโดยใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรกบการเรยนปกตทมผลตอการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกน. วทยานพนธ กศ.ม.มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

กมลรตน สมมาตย. (2556). การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร โดยใชรปแบบการคดทางวทยาศาสตรทด เทคนคการรคดกบรปแบบการเรยนปกต ทมตอความสามารถในการโตแยงและคดวพากษวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมเพศตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

กรมวชาการ. (2554). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ. กระทรวงศกษาธการ. (2551) ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. ชนญชดา พงพณ. (2555) การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร โดย

ใชรปแบบการเรยนแบบผสมผสานกบรปแบบการเรยนแบบปกต ทมตอความสามารถในการโตแยงและคดเชงวพากษวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน. วทยานพนธ กศ.ม.มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

นาฏสภค ทาสเพชร. (2554) การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตรทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

บรรจงศกด วเศษโวหาร. (2554) การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตรทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ปยะฉตร ชาญตะกว. (2556). การเปรยบเทยบผลการเรยนโดยใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรกบรปแบบการเรยนปกตทมผลตอการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมแรงจงใจใฝสมฤทธตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ประภสสร กองแกว. (2554). การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตรทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงวพากษวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมเพศตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยสารคาม.

ไพฑรย สขศรงาม. (2550). การนาแนวคดกลมสรางสรรคไปใชในการเรยนการสอน. มหาสารคาม : ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.


32

รศม เทยมแสง. (2555) การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตรโดยใชรปแบบ

การเรยนผสมผสานกบรปแบบปกตทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทมผลการเรยนชววทยาตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วรรณทพา รอดแรงคา. (2550) “ทฤษฎสรางสรรคความร,” สสวท. 26(101) : 7–12 ; เมษายน–มถนายน. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร.

กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. สคนธ สนธพานนทและคณะ. (2554) วธสอนตามแนวปฏรปการศกษาเพอพฒนาคณภาพของเยาวชน. กรงเทพฯ:

9199 เทคนคพรนตงนทาน. สภาพร รตนรงสกล. (2554) การเปรยบเทยบผลการเรยนดวยเทคนคการคดทางวทยาศาสตรทดโดยใชเทคนคการรคด

ทมตอแนวคดเลอกเกยวกบมโนมตชววทยา : การจาแนกพชและการจาแนกสตวและการคดวพากษวจารณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สนจร ศรบตตะ. (2554). การเปรยบเทยบผลการเรยนดวยเทคนคการคดทางวทยาศาสตรทดโดยใชเทคนคการรคด ทมตอการเปลยนแปลงแนวความคดเลอกเกยวกบมโนมตฟสกส: การสะทอนของแสง การหกเหของแสงและการเหนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทมผลการเรยนฟสกสตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

เสาวนย โคตรชมพ. (2554). การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรทมตอการโตแยงและการคดวพากษวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทมเพศตางกน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

Aikenhead, G. (1994). “Consequences to Learning Science Through STS : A Research Perspective” STS Education : International Perspective on Reform. New York : Columbia University.

Ausubel, D. R., Novak J.D. and Hanesian, H. (1968). Educational Psychology, : A Cognitive View. 2nd ed. New York : Holt, Rinehart and Winston. 1968.

Dawson, V.M. and Venville, G. (2008). “Teaching Strategies for Developing Students’ Argumentation Skills About Socioscientific Issues in High School Genetics,” Research in Science Education. 38(1) : 67–90.

Jimenez Aleixandre, M.P., Rodriguez, A.B. and Duschl, R.A. (2003).“Doing the Lesson” or“ Doing Science :Argument in High School Genetics,” Science Education. 84.

Lewis, S.E. (2003). Issue–Based Teaching in Science Education. <http://www.actionbioscience. org/education/lewis.html>.

Lin, Shu–Sheng and J. Mintzes. (2010) “Learning Argumentation Skills through Instructuin in Socioscientifiv Issues,” The Effect of Ability Level. Taiwan : National Science Council.

Mittlefehldt Sarah and Grotzer Tina, (2003) “Using Metacognition to Facilitate The Transfer of Causal Models in Learning Density and Pressure” Presented at the National Association of Research” in Science Teaching (NARST). March.


33

Parker, B.M. and Rockfords. (1995). The Earth, Storehouse. New York : Harper and Row. Pedretti, E. (1999). “Decision Making and STS Education : Exploring Scientific Knowledge and Social

Responsibility in Schools and Science Center through an Issues–based Approach,” School Science and Mathematics. 99(4) : 174–181.

Phillips, D.G. (1976). “Piagetian Perspective on Science Teaching,” Science Teacher. 43(2) : 30–31 ; February.

Reis P.(2009) “Teaching Controversial Socio–Scientific Issue in Biology and Geology Classes : A Case of Student,” Electronic Journal of Science Education. 13(1) : 1–24.

Renner, J.W. and Phillips. (1980). “An Education Theory Base for Science Teaching” Journal of Research in Science Teaching. 27(3) : 185–199 ; February.

Sadler T.D. (2002) Socioscientific Issue Research and Its Relevance for Science Education. <http://www.eric.ed.gov> 2013.

Sadler, T.D. and D.L. Zeidler. (2003).“Weighing in on Genetic Engineering and Morality : Students Reveal Their Ideas, Expectations, and Reservations,” Paper Presented at the Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching. Philadelphia, PA. March 23–26.

Shamos, M.H. (1995) The Myth of Scientific Literacy. New Brunswick, NJ : Rutgers University Press. Simonneaux, Laurence and others : (2006).“Role–Play or Debate to Promote Student’s Argumentation

and Justification on Issue in Animal Transgenesis,” Science Education. 28 : 1463–1488. Yager, R.E. (1996). “History of Science/Technology/Society as Reform in the United States,” Science/

Technology/Society as Reform in Science Education. New York : State University of New York Press.

การดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม The Implement of Good Governance Principles of Administrative Organization Nathon Subdistrict That Phanom District Nakhon Phanom Province

ฉนทยา มนทะ, อภกนษฐา นาเลาห* หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารท วไป มหาวทยาลยนครพนม

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงค 1) เพอศกษาระดบความคดเหนของเจาหนาทและประชาชนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล 2) เพอเปรยบเทยบระดบความคดเหนของเจาหนาทและประชาชนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล และ 3) เพอหาแนวทางการพฒนาการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอ ธาตพนม จงหวดนครพนม เปนการศกษาเชงปรมาณ กลมตวอยางทใชในการศกษา จานวน 504 คน จาแนกเปนเจาหนาท จานวน 136 คน และประชาชน จานวน 368 คน ซงไดมาโดยการเทยบตารางเครจซและมอรแกน และใชวธการสมแบบแบงชน เครองมอทใชในการศกษาเปนแบบสอบถามประมาณคา 5 ระดบ มคาอานาจจาแนก ระหวาง 0.348–0.700 มคาความเชอมนเทากบ 0.939 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมตฐานดวยทและการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว ผลการศกษา พบวา

1. ระดบความคดเหนของเจาหนาทและประชาชนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมาก ทกดาน เรยงลาดบจากมากไปหานอย คอ ดานหลกคณธรรม ดานหลกนตธรรม ดานหลกการมสวนรวม ดานหลกความรบผดชอบ ดานหลกความโปรงใส และดานหลกความคมคา

2. ผลการเปรยบเทยบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามสถานภาพและอาย โดยรวมและรายดาน พบวาไมแตกตางกน ทง 6 ดาน คอ ดานหลกนตธรรม ดานหลกคณธรรม ดานหลกความโปรงใส ดานหลกความรบผดชอบ ดานหลกการมสวนรวม และดานหลกความคมคา

คาสาคญ การดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล, หลกธรรมาภบาล

*ทปรกษาหลก


35

ABSTRACT

The objectives of this article were: 1) to study the opinion level of the staff and people towards the implementation according to good governance principles, 2) to compare the implementation according to good governance principles, and 3) to find ways to improve operations to good governance principles of the Nathon Sub–district Administrative Organization at That Phanom District, Nakhon Phanom Province. This was the quantitative study. The samples used in this study were the total 504 persons: 136 staff and 368 people classified by the comparison of Krejcie and Morgan tables and by the Stratified Random Sampling. The instrument used in the study was a five–rating scale questionnaire with the discrimination power between 0.348 to 0.700 and the confidence level of 0.939. The statistics used in the data analysis were percentage, mean and standard deviation. The hypothesis was tested by One–way ANOVA. The findings were as follows:

1. The opinion level of the staff and people towards the implementation according to good governance principles of the Nathon Sub–district Administrative Organization at That Phanom District, Nakhon Phanom Province was at the high level overall. Considering on an individual aspect, it was at the high level ordering by the minimal to maximum mean covering the total six aspects that were rule of law, morality, participation, responsibility, transparency, and worth.

2. The comparison results of the implementation according to good governance principles of the Nathon Sub–district Administrative Organization, That Phanom District, Nakhon Phanom Province, categorized by status and age were indifferent both overall and individual aspects that were rule of law, morality, transparency, responsibility, participation, and worth.

Keyword: The implementation according to good governance principles, good governance principles.

บทนา

องคการบรหารสวนตาบล (อบต.) เปนหนวยการบรหารราชการสวนทองถน มฐานะเปนนตบคคล และราชการสวนทองถน จดตงขนตามพระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 ซงมผลใชบงคบตงแตวนท 2 มนาคม พ.ศ. 2538 มรปแบบการปกครองทใกลชดกบประชาชนมากทสดและใหอานาจประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดการและปกครองตนเอง (โกวทย พวงงาม. 2546: 170–171) การสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองตนเองนน รฐบาลไดมการกระจายอานาจมาเปนลาดบ ซงไดปรบปรงแกไขขอบกพรองหรอขอจากดจากรปแบบการปกครองแบบเดม เพอใหการบรหารงานมประสทธภาพ มความคลองตวมากยงขน และเปนอสระจากการแทรกแซงจากอานาจรฐสวนกลาง ในการบรหารตามพระราชบญญตการเลอกตง พ.ศ. 2542 (บบผา จานทอง. 2549: 1–2) ใหมการเลอกตงนายกองคการบรหารสวนตาบลโดยตรง เพอใหสามารถ คานอานาจกบสภาองคการบรหารสวนตาบลได ถงแมสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลไมเหนดวยกบรางขอบญญตงบประมาณ นายกองคการบรหารสวนตาบลกยงสามารถอยในตาแหนงได ทาใหการบรหารงานดาเนนตอไปอยางตอเนองได แตสาเหตทสาคญมาจากการเลอกตงนายกองคการบรหารสวนตาบลโดยตรง คอ การใหประชาชนมสวนรวมในการ


36

เลอกนายกองคการบรหารสวนตาบล ประชาชนจะไดนายกองคการบรหารสวนตาบลทตรงกบความตองการ เชน นายกองคการบรหารสวนตาบลตองมหลกการบรหารบานเมองทดทง 6 ประการคอ 1) หลกนตธรรม 2) หลกคณธรรม 3) หลกความโปรงใส 4) หลกการมสวนรวม 5) หลกความรบผดชอบและ 6) หลกความคมคา มภาวะผนาคอมความสามารถ ในการจงใจใหผอนเชอถอ ศรทธาและอทศตนในการทางานทมเทในหนาท เพอบรรลเปาหมายแหงความสาเรจ ตองเปนผ ทมความคดรเรมในกจกรรมทตองใชความมานะพยายามอยางสง กลาทจะเปนผเรมกระทาหรอหยดการกระทาใดๆ หรอเปลยนแนวทางลกษณะการทางานทเปนอย กลาคด กลาทา กลาตดสนใจ ถานายกองคการบรหารสวนตาบลมภาวะผนาสงกจะสงผลใหการบรหารงานเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล (บบผา จานทอง. 2549: 1–2) จากเหตผลทกลาวมา ผศกษาในฐานะทเคยปฏบตงานในตาแหนงหวหนาสวนการคลง ของสานกงานองคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม ซงโดยตาแหนงงานจะมสวนรวมในการบรหารงาน และไดนาหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารองคการ จงมความสนใจวาการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม เปนอยางไร ผลจากการศกษาคนควาครงนสามารถนามาพฒนา ปรบปรงการดาเนนงานใหดและมประสทธภาพมากยงขน และเพอใชเปนแนวทางในการยกระดบคณภาพการบรหารจดการทด และเปนขอมลสารสนเทศใหแกผทเกยวของในการพฒนาภารกจและปฏบตงานตามอานาจหนาทขององคการบรหารสวนตาบลนาถอนตอไป


1. เพอศกษาระดบความคดเหนของเจาหนาทและประชาชนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม

2. เพอเปรยบเทยบระดบความคดเหนของเจาหนาทและประชาชนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม

3. เพอหาแนวทางการพฒนาการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอ ธาตพนม จงหวดนครพนม

ประโยชนของการวจย

1. เปนขอมลสารสนเทศใหทราบถงระดบความคดเหน ของเจาหนาทและประชาชนทมตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม 2. เปนขอมลสารสนเทศใหทราบผลการเปรยบเทยบระดบความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล ขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนมของเจาหนาทและประชาชนทมอายแตกตางกน 3. สามารถนาผลการศกษาไปใชเปนขอมลสารสนเทศในการปรบปรง พฒนา คณภาพการดาเนนงานตามหลก ธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม

สมมตฐานของการวจย

1. เจาหนาทและประชาชน มระดบความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม แตกตางกน

2. เจาหนาทและประชาชน ทมอายแตกตางกน มระดบความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม แตกตางกน


37

ขอบเขตการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร ไดแก เจาหนาทและประชาชน ในเขตบรการขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน ซงมจานวน

ทงหมด จานวน 9,369 คน จาแนกเปนเจาหนาท จานวน 210 คน (สานกงานองคการบรหารสวนตาบลนาถอน. 2556: 12–14) และประชาชน จานวน 9,159 คน (สานกงานสงเสรมการปกครองทองถนอาเภอธาตพนม. 2556: 8–9)

1.2 กลมตวอยาง ไดแก เจาหนาทและประชาชน ในเขตขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน จานวน 504 คน จาแนกเปนเจาหนาท จานวน 136 คน และประชาชน จานวน 368 คน กาหนดกลมตวอยาง โดยใชตารางเครจซและ มอรแกน (Krejcie & Morgan) และเลอกกลมตวอยางโดยใชวธการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) 2. ตวแปรทใชในการศกษา 2.1 ตวแปรอสระ (Independent Variables) ไดแก 2.1.1 สถานภาพ ประกอบดวย (1) เจาหนาท (2) ประชาชน 2.1.2 อาย ประกอบดวย (1) นอยกวา 30 ป (2) 30–40 ป (3) มากกวา 40 ป ตวแปรอสระทใชในการศกษาครงน ไดแก เจาหนาทและประชาชน ซงกาหนดชวงอาย 3 ระดบ เนองจาก ชวงอายเปนปจจยสาคญในการรบรขอมลขาวสาร ระยะเวลา ประสบการณ ในการคนเคยกบขอมลสภาพแวดลอมทเกยวของกบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล ซงอาจมความคดเหนทแตกตางกน 2.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก การดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหาร สวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จานวน 6 ดาน ไดแก 2.2.1 ดานหลกนตธรรม 2.2.2 ดานหลกคณธรรม 2.2.3 ดานหลกความโปรงใส 2.2.4 ดานหลกความรบผดชอบ 2.2.5 ดานหลกการมสวนรวม 2.2.6 ดานหลกความคมคา


การศกษา เรอง การดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม ครงน เปนการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยผศกษาไดทาการศกษาคนควาจากหนงสอ ตารา เอกสาร วทยานพนธ และงานวจยทเกยวของ ซงผศกษาไดดาเนนการศกษาตามลาดบขนตอน ดงตอไปน ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากร ไดแก เจาหนาทและประชาชน ในเขตองคการบรหารสวนตาบลนาถอน จานวน 9,369 คน จาแนกเปนเจาหนาท จานวน 210 คน และประชาชน จานวน 9,159 คน


38

2. กลมตวอยาง ไดแก เจาหนาทและประชาชน ในเขตบรการขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน จานวน 504 คน จาแนกเปนเจาหนาท จานวน 136 คน และประชาชน จานวน 368 คน กาหนดกลมตวอยางโดยใชตาราง เครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan) และเลอกกลมตวอยางโดยใชวธการสมแบบแบงชนตามอาย การกาหนดและเลอกขนาดของกลมตวอยางดงน 2.1 กาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan) (บญชม ศรสะอาด และคณะ, 2553: 40–44) 2.2 เลอกกลมตวอยางโดยใชการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยเลอกกลมตวอยางตามอาย แลวคานวณโดยการหาสดสวน ไดกลมตวอยาง ดงปรากฏตามตารางดงน

สถานภาพ อาย

เจาหนาท ประชาชน รวม ประชากร

(คน) กลมตวอยาง

(คน) ประชากร


(คน) ประชากร


(คน) นอยกวา 30 ป 53 35 3,001 120 3,054 155

30–40 ป 97 62 3,332 134 3,429 196 มากกวา 40 ป 60 39 2,826 114 2,886 153

รวม 210 136 9,159 368 9,368 504

(สานกงานสงเสรมการปกครองทองถนอาเภอธาตพนม. 2556: 8–9)


เครองมอทใชในการศกษาเปนแบบสอบถามทผศกษาสรางขนจากการศกษาคนควาจากหนงสอ ตารา เอกสาร วทยานพนธ และงานวจยทเกยวของ ซงแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนมจาแนกตามสถานภาพและอาย โดยหาคาสมประสทธสหสมพนธอยางงาย ตามวธของเพยรสน (Pearson’s Product–Monrnt Coefficient of Correlation) ไดคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.348–0.700 วเคราะหหาคาความเชอมนแบบสอบถาม (Reliability) ทงฉบบโดยหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha–Coefficient) ตามวธของครอนบาค (Cronbach) (อางถงบญชม ศรสะอาดและคณะ, 2553: 78–79) ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ 0.939

วธการรวบรวมขอมล และสถตทใชในการวเคราะห

การเกบรวบรวมโดยขอหนงสอจากคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ถงผบรหารองคการบรหารสวนตาบลนาถอนและผใหญบานทกหมบานในเขตตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม เพอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล นาหนงสอจากคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม พรอมดวยแบบสอบถามสงถงองคการบรหารสวนตาบลนาถอน และหมบานในเขตตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม ทมกลมตวอยางเพอเขาไปสอบถามกลมตวอยางและขอความรวมมอตอบแบบสอบถาม เมอไดรบแบบสอบถาม จานวน 504 ฉบบ ตรวจสอบความสมบรณความครบถวนในเนอหาของแบบสอบถามทไดรบทงหมด ซงมแบบสอบถามทตอบสมบรณ จานวน 504 ฉบบ คดเปนรอยละ 100


39

การวเคราะหขอมลผศกษาไดเสนอตามลาดบขนตอน ดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามโดยแจกแจงความถและหาคารอยละ

ตอนท 2 การวเคราะหระดบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามสถานภาพและอาย โดยการวเคราะห คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานแสดงผลโดยรวม แสดงผลรายดาน และแสดงผลรายขอ การวเคราะหใชคาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ตอนท 3 เปรยบเทยบระดบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามสถานภาพ โดยการทดสอบทางสถตดวย t–test (Independent Sample)

ตอนท 4 เปรยบเทยบระดบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามอาย โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว F–test (One–way ANOVA) เมอพบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต จะทาการทดสอบรายคโดยวธการของเชฟเฟ (Scheffe′)

ตอนท 5 วเคราะหขอเสนอแนะและแนวทางการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบล นาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม โดยสรปเปนความเรยงลกษณะพรรณนา


1. จากผลการศกษาระดบความคดเหนการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม โดยรวมและรายดาน ตามตารางแสดงผลการวเคราะห คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยรวมและรายดาน ดงน

การดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล คาเฉลย x สวนเบยงเบนมาตรฐาน S.D. แปลผล 1. ดานหลกนตธรรม 3.65 0.36 มาก 2. ดานหลกคณธรรม 3.67 0.43 มาก 3. ดานหลกความโปรงใส 3.60 0.39 มาก 4. ดานหลกการมสวนรวม 3.63 0.42 มาก 5. ดานหลกความรบผดชอบ 3.61 0.42 มาก 6. ดานหลกความคมคา 3.60 0.35 มาก

รวม 3.63 0.24 มาก

ผลโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานหลกคณธรรม ดานทมคาเฉลยตาสด คอ ดานหลกความโปรงใสและดานหลกความคมคา เมอพจารณาในแตละดาน พบวา

1.1 ดานหลกนตธรรม คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมากเมอพจารณารายขอ พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกขอ ขอทมคาเฉลยสงสด คอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอน มการเปดเวทประชาคมมการทาประชาพจารณใหประชาชนไดแสดงความคดเหนกอนออกกฎขอบญญตตาบล สวนขอทมคาเฉลยตาสด คอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอนยดหลก และปฏบตตามแนวทางของระเบยบกฎหมายอยางถกตองและรดกม

1.2 ดานหลกคณธรรม คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา คาเฉลยอยในระดบมาก ทกขอ ขอทมคาเฉลยสงสด คอบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลนาถอนทงฝายบรหาร ฝายนตบญญตและฝายราชการ


40

ประจา ตองยดหลกหนาทความรบผดชอบของตน โดยฝายราชการประจาตองปฏบตงานดวยความซอสตยสจรตบนพนฐานของศลธรรมและจรยธรรม สวนขอทมคาเฉลยตาสดคอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอน มการสงเสรมใหประชาชนดาเนนชวตตามหลกศลธรรมอนด 1.3 ดานหลกความโปรงใส คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกขอ ขอทมคาเฉลยสงสดคอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอนมการปดประกาศขนตอนการปฏบตงานขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน รวมทงการตดตองานกบองคการบรหารสวนตาบลนาถอน ไดแก การชาระภาษตาง ๆ และการขออนญาตกอสรางอาคาร สวนขอทมคาเฉลยตาสดคอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอนมการสรปผลการดาเนนงานตามแผนงานโครงการตางๆ และปดประกาศใหประชาชนไดรบทราบอยางสมาเสมอ 1.4 ดานหลกการมสวนรวม คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกขอ ขอทมคาเฉลยสงสดคอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอน เปดโอกาสใหผแทนชมชนเขารวมเปนกรรมการในการจดซอ–จดจางและตรวจรบของ องคการบรหารสวนตาบลนาถอน สวนขอทมคาเฉลยตาสดคอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอน ใหประชาชนมสวนรวมเสนอปญหาความตองการและรวมเสนอโครงการกจกรรมเพอการพฒนาในรปกระบวนการประชาคม 1.5 ดานหลกความรบผดชอบ คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกขอทมคาเฉลยสงสดคอการจดทาแผนงานโครงการตางๆ องคการบรหารสวนตาบลนาถอนจดใหมเวทการรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอมการชแจงทาความเขาใจกบประชาชนใหไดทราบถงวธดาเนนการและประโยชนทจะไดรบ สวนขอทมคาเฉลยตาสดคอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอน มการนาโครงการกจกรรมทเสนอโดยประชาชนประชาคมบรรจในแผน และจดทาขอบญญตพรอมทงนาไปสการปฏบตตามทสญญาไวกบประชาชน 1.6 ดานหลกความคมคา คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกขอ ขอทมคาเฉลยสงสดคอ องคการบรหารสวนตาบลนาถอนมการดาเนนแผนงานโครงการและกจกรรมตาง ๆ ตามลาดบความจาเปนกอนหลงเพอประโยชนสงสดแกประชาชน สวนขอทมคาเฉลยตาสดคอ องคการบรหารสวนตาบล นาถอนไดใชงบประมาณไปอยางคมคาเมอเปรยบเทยบกบผลงานททองถนไดรบ

2. ผลการเปรยบเทยบระดบความคดเหนการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามสถานภาพ โดยรวมและรายดาน พบวาไมแตกตางกน ตามตารางแสดง ผลการวเคราะห คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน จาแนกตามสถานภาพ ดงน

การดาเนนงาน ตามหลกธรรมาภบาล

สถานภาพ รวม

เจาหนาท ประชาชน

x S.D. แปลผล x S.D. แปลผล x S.D. แปลผล 1. ดานหลกนตธรรม 3.64 0.33 มาก 3.65 0.38 มาก 3.65 0.36 มาก 2. ดานหลกคณธรรม 3.69 0.44 มาก 3.67 0.43 มาก 3.67 0.43 มาก 3. ดานหลกความโปรงใส 3.57 0.38 มาก 3.61 0.40 มาก 3.60 0.39 มาก 4. ดานหลกการมสวนรวม 3.65 0.43 มาก 3.63 0.42 มาก 3.63 0.42 มาก 5. ดานหลกความรบผดชอบ 3.61 0.42 มาก 3.60 0.43 มาก 3.61 0.42 มาก 6. ดานหลกความคมคา 3.59 0.33 มาก 3.58 0.36 มาก 3.60 0.35 มาก

รวม 3.63 0.24 มาก 3.62 0.24 มาก 3.63 0.24 มาก


41

2.1 เจาหนาท มความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา คาเฉลยอยในระดบมาก ทกดาน ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานหลกคณธรรม ดานทมคาเฉลยตาสด คอ ดานหลกความโปรงใส

2.2 ประชาชน มความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม คาเฉลยโดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกดาน ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานหลกคณธรรม ดานทมคาเฉลยตาสด คอ ดานหลกความคมคา

3. ผลการเปรยบเทยบระดบความคดเหนการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบล นาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามอาย โดยรวมและรายดาน พบวาไมแตกตางกน ตามตารางแสดงผลการวเคราะห คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน จาแนกตามอาย ดงน

3.1 อายนอยกวา 30 ป มความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบล

นาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม คาเฉลยโดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกดาน ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานหลกคณธรรม ดานทมคาเฉลยตาสด คอ ดานหลกความโปรงใส

3.2 อาย 30–40 ป มความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม คาเฉลยโดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกดาน ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานหลกนตธรรม ดานทมคาเฉลยตาสด คอ ดานหลกความโปรงใส

3.3 อายมากกวา 40 ป มความคดเหนตอการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบล นาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม คาเฉลยโดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา คาเฉลยอยในระดบมากทกดาน ดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานหลกคณธรรม ดานทมคาเฉลยตาสด คอ ดานหลกความคมคา 4. ขอเสนอแนะเกยวกบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม พบวา องคการบรหารสวนตาบลนาถอนควรทาการพฒนาปรบปรง การดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล ในแตละดาน จานวน 6 ดาน ดงตอไปน 4.1 ดานหลกนตธรรม องคการบรหารสวนตาบลนาถอนควรจะออกขอบญญตตาบลอยางเปนธรรมและเปนทยอมรบของประชาชนในชมชน

การดาเนนงาน ตามหลกธรรมาภบาล

อาย รวม

นอยกวา 30 ป 30–40 ป มากกวา 40 ป x S.D. แปลผล x S.D. แปลผล x S.D. แปลผล x S.D. แปลผล

1. ดานหลกนตธรรม 3.67 0.32 มาก 3.65 0.39 มาก 3.62 0.38 มาก 3.65 0.36 มาก

2. ดานหลกคณธรรม 3.69 0.43 มาก 3.64 0.41 มาก 3.69 0.46 มาก 3.67 0.43 มาก

3. ดานหลกความโปรงใส 3.61 0.38 มาก 3.60 0.40 มาก 3.59 0.41 มาก 3.60 0.39 มาก

4. ดานหลกการมสวนรวม 3.66 0.41 มาก 3.61 0.41 มาก 3.63 0.45 มาก 3.63 0.42 มาก

5. ดานหลกความรบผดชอบ 3.62 0.43 มาก 3.61 0.42 มาก 3.59 0.42 มาก 3.61 0.42 มาก

6. ดานหลกความคมคา 3.62 0.33 มาก 3.62 0.37 มาก 3.56 0.36 มาก 3.60 0.35 มาก

รวม 3.65 0.23 มาก 3.62 0.23 มาก 3.61 0.26 มาก 3.63 0.24 มาก


42

4.2 ดานหลกคณธรรม องคการบรหารสวนตาบลนาถอนควรจะมการสงเสรมใหประชาชนประกอบอาชพดวยความสจรต

4.3 ดานหลกความโปรงใส องคการบรหารสวนตาบลนาถอ ควรจะมการปดประกาศขนตอนการปฏบตงานราชการตาง ๆ รวมทงขนตอนการตดตองาน ไดแก การชาระภาษตาง ๆ และการขออนญาตกอสรางอาคาร

4.4 ดานหลกการมสวนรวม องคการบรหารสวนตาบลนาถอนควรจะใหประชาชนมสวนรวมเสนอปญหาความตองการและรวมเสนอโครงการ/กจกรรมเพอการพฒนาในรปกระบวนการประชาคม

4.5 ดานหลกความรบผดชอบ องคการบรหารสวนตาบลนาถอนควรจดทาแผนงานโครงการตางๆ ควรจดใหมเวทการรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอมการชแจงทาความเขาใจกบประชาชนใหไดทราบถงวธดาเนนการและประโยชนทจะไดรบ

4.6 ดานหลกความคมคา องคการบรหารสวนตาบลนาถอนควรมการดาเนนแผนงานโครงการและกจกรรม ตาง ๆ ตามลาดบความจาเปนกอน–หลงเพอประโยชนสงสดแกประชาชน


จากการศกษาการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน สามารถอภปรายผลไดดงน 1. จากผลการศกษาการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม คาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากทกดานทง 6 ดาน ซงสอดคลองกบผลงานวจยของสรชต พสยพนธ (2550 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของนายกองคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดหนองคาย ผลการศกษา พบวา นายกองคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดหนองคายมระดบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลทง 6 หลกภาพรวมอยในระดบมาก

2. จากผลการเปรยบเทยบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามสถานภาพและอาย โดยรวมและรายดาน พบวาไมแตกตางกน ทง 6 ดาน ซงสอดคลองกบผลการวจยของทศสนย โตม (2550 : บทคดยอ) ไดศกษาและเปรยบเทยบทศนะของสมาชกองคการบรหารสวนตาบลทมตอการบรหารงานโดยใชหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลจงหวดอตรดตถ ผลการวจย พบวา การเปรยบเทยบทศนะของสมาชกองคการบรหารสวนตาบลทมตอการบรหารงานโดยใชหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลจงหวดอตรดตถ ในแตละดานจาแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได พบวา สมาชกองคการบรหารสวนตาบลทมเพศ และระดบการศกษาทตางกน มทศนะตอการบรหารงานโดยใชหลกธรรมาภบาลในองคการบรหารสวนตาบลจงหวดอตรดตถไมแตกตางกน


1. ขอเสนอแนะการนาผลการศกษาไปใชเกยวกบการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลนาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม มดงน (1) ควรยดหลกและปฏบตตามแนวทางของระเบยบกฎหมายอยางถกตองและรดกม (2) ควรมการสงเสรมใหประชาชนดาเนนชวตตามหลกศลธรรมอนด (3) ควรมการสรปผลการดาเนนงานตามแผนงานโครงการตางๆ และปดประกาศใหประชาชนไดรบทราบอยางสมาเสมอ (4) ควรใหประชาชนมสวนรวมเสนอปญหาความตองการและรวมเสนอโครงการกจกรรมเพอการพฒนาในรปกระบวนการประชาคม (5) ควรมการนาโครงการ


43

กจกรรมทเสนอโดยประชาชนทผานการประชาคมบรรจในแผนและจดทาขอบญญตพรอมทงนาไปสการปฏบตตามทสญญาไวกบประชาชน (6) ควรไดใชงบประมาณไปอยางคมคาเมอเปรยบเทยบกบผลงานททองถนไดรบ เปนตน 2. ขอเสนอแนะเพอการศกษาครงตอไป (1) ควรศกษาเกยวกบการพฒนาดานหลกความโปรงใสและดานหลกความคมคา และควรศกษาสภาพและปญหาของการดาเนนงานตามหลกธรรมาภบาล ขององคการบรหารสวนตาบล นาถอน อาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม (2) ควรศกษาในเชงลก เชนการศกษาเชงคณภาพ ในสวนทเกยวกบปญหา การนาหลกธรรมาภบาล ดานหลกความคมคา


โกวทย พวงงาม. (2546). การปกครองทองถนไทย. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: วญชน. บพผา จานทอง. (2549). คณลกษณะทพงประสงคของนายกองคการบรหารสวนตาบลในทศนะของประชาชนผมสทธ

เลอกตง ศกษากรณตาบลหนาพระธาต อาเภอพนสนคม จงหวดชลบร. การศกษาคนควาอสระ รป.ม. ชลบร:มหาวทยาลยบรพา.

บญชม ศรสะอาด. (2553). การวจยเบองตน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ทศสนย โตม. (2550). ทศนะของสมาชกองคการบรหารสวนตาบลทมตอการบรหารงานโดยใชหลกธรรมาภบาลของ

องคการบรหารสวนตาบลจงหวดอตรดตถ. วทยานพนธ รป.ม.อตรดตถ : มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ. สรชต พสยพนธ. (2550). การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของนายกองคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวด

หนองคาย. รายงานการศกษาอสระ รป.ม. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน. สานกงานทะเบยนทองถนอาเภอธาตพนม. (2556). ขอมลประชากร (พ.ศ. 2556). นครพนม: สานกงานทะเบยนทองถน อาเภอธาตพนม. สานกงานสงเสรมการปกครองทองถนอาเภอธาตพนม. (2556). ขอมลองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอาเภอธาตพนม

จงหวดนครพนม (พ.ศ. 2556). นครพนม: สานกงานสงเสรมการปกครองทองถนอาเภอธาตพนม. สานกงานองคการบรหารสวนตาบลนาถอน. (2555). แผนพฒนา 3 ป (พ.ศ. 2555–2557). นครพนม: องคการบรหาร

สวนตาบลนาถอน.

การบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร Procurement Administration of Tambon Administrative Organizations in Mahachanachai District of Yasothorn Province

ศภาพชญ จนทรศร, กตตมา จงสวด*

หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร และเพอเปรยบเทยบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหา ชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ตาแหนงงาน และประสบการณในการปฏบตงาน กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหาร นกบรหาร พนกงานสวนตาบลขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จานวน 127 คน โดยการสมตวอยางแบบแบงชนภมอยางเปนสดสวน สถตทใชในการวจย ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t และการทดสอบคา F สวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 20–40 ป ระดบการศกษาปรญญาตร ตาแหนงพนกงานสวนตาบล และมประสบการณในการปฏบตงานระหวาง 6–10 ป ผลการวจย พบวา 1. สภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ตามความคดเหนของบคลากรโดยภาพรวมมการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง ( X =3.46) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา สภาพการปฏบตงานตามกระบวนการบรหารงานพสดทง 3 ดาน โดยเรยงตามคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานการควบคมพสด ( X = 3.57) ดานการจดหาพสด ( X = 3.44) ดานการจาหนายพสด ( X = 3.38) ตามลาดบ 2. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอ มหาชนะชย จงหวดยโสธร พบวา ผบรหาร นกบรหาร พนกงานสวนตาบล ทมเพศ อาย วฒการศกษา ตาแหนงงาน และประสบการณในการปฏบตงานตางกนมการปฏบตงานพสด โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน คาสาคญ: การบรหารงานพสด, องคการบรหารสวนตาบล

ABSTRACT

The research aimed to study and compare the procurement administration of Tambon Administrative Organizations in Mahachanachai district of Yasothorn province as classified by gender, age, educational levels, positions and working experience of the subjects. The samples in the research were administrators, and employees of the local administrative organizations in the study totaling 127. They were obtained by a proportionate stratified sampling. Statistics used in data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation, t–test and F–test. The majority of the samples were females, aged between 20–40 years, having a university degree, with between 6–10 years working experience. *ทปรกษาหลก


45

The research findings were as follows: 1. The performance in light of procurement administration of Tambon Administrative Organizations under study as perceived by the personnel was moderate ( X =3.46). Considering individual aspects, it was found that the aspects could be shown in a descending order: control ( X = 3.57), securement ( X = 3.44) and distribution ( X = 3.38). 2. The results of a comparison of the opinions on the procurement administration of Tambon Administrative Organizations showed that the administrators and the employees who were different in terms of gender, age, educational levels, positions, and working experience held no different opinions on the procurement administration of the organizations under study.

Keyword: Procurement Administration, Administrative Organizations

บทนา

การปกครองสวนทองถน ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 กาหนดใหองคกรปกครอง สวนทองถน มอานาจหนาทในการดแลและจดบรการสาธารณะ มอสระในการดาเนนงานการกาหนดใหมกฎหมายรายไดทองถน ซงจะแสดงถงสถานการณการคลงของทองถนและสงผลตอการกระจายอานาจทางการคลงทองถนอยางชดเจน มผลทาใหทองถนมอานาจตดสนใจมอสระในการจดหารายไดและใชจายเงนในการบรหารการเงนการคลงการพสด โดย การกาหนดแผนการใชจายเงนใหเหมาะสมกบรายได และประชาชนในทองถนมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน (ฉนทชนก นามล 2553 : 1) งานพสดนถอวาเปนงานทสาคญในการบรหารการคลงทองถนขององคการบรหารสวนตาบล ในฐานะทเปนงานบรการของงานฝายอน ๆ ใหบรรลเปาหมาย การเกดปญหาขนมาในการบรหารพสดจะมกระทบตอการบรหารงานทงมวล ดงนน ผบรหาร เจาหนาททปฏบตงาน จงมความจาเปนอยางยงทจะตองมความร ความเขาใจในระเบยบกฎหมายทเกยวของ และมทกษะในการนาไปปฏบตเปนอยางด มความเขาใจวตถประสงคขอบขาย และหลกปฏบตตาง ๆ ใหเขาใจชดเจน จะตองศกษาระเบยบ กฎหมายทใชอยใหละเอยดรอบคอบจนสามารถปฏบตไดอยางมประสทธภาพ จากสภาพปญหาดงกลาว ผศกษาซงมหนาทเกยวของโดยตรงกบสภาพการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ไดประสบปญหาเกยวกบการบรหารงานพสดตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. 2535 ตามทสานกงานตรวจเงนแผนดน องคกรปกครองสวนทองถนซงเปนราชการสวนทองถน มภารกจบรหารงานคลงครอบคลมหลายดาน นบตงแตการจดหารายได การงบประมาณ การจดซอจดจางตามระเบยบพสด การเบกจายเงน การบญช ตลอดจนการจดทาเอกสารรายงานตาง ๆ ทกาหนด ทาใหการปฏบตงานดานการคลงเปนไปอยางไมถกตองเกดขอบกพรองผดพลาด จงมความประสงคทจะศกษาสภาพการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในดานการจดหา ดานการควบคม และดานการจาหนายพสด เพอจะไดเปนแนวทางในการแกไขปรบปรงและพฒนาการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธรตอไป


1. เพอศกษาสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร 2. เพอเปรยบเทยบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ตาแหนงงาน และประสบการณในการปฏบตงาน


46


บคลากรขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ทมเพศ อาย วฒการศกษา ตาแหนง งาน และประสบการณในการปฏบตงานตางกน มระดบการปฏบตงานบรหารงานพสด ดานการจดหา ดานการควบคม และดานการจาหนาย แตกตางกน

วธการวจย

ประชากรทใชในการวจย คอ ผบรหาร นกบรหาร พนกงานสวนตาบลขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จานวน 187 คน (สานกงานทองถนจงหวดยโสธร 2556: 3)

กลมตวอยางไดกาหนดขนาดของกลมตวอยาง โดยใชตาราง Krejcie and Morgan ไดจานวน 127 คน (ทองใบ สดชาร 2548 : 140) โดยใชการสมตวอยางแบบแบงชนภมอยางเปนสดสวน มรายละเอยดดงตารางท 1

ตารางท 1 จานวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย จาแนกตามองคกรปกครองสวนทองถนทสงกด

ลาดบ องคกรปกครองสวนทองถน ประชากร กลมตวอยาง

1 องคการบรหารสวนตาบลฟาหยาด 17 11 2 องคการบรหารสวนตาบลบากเรอ 21 14 3 องคการบรหารสวนตาบลพระเสาร 18 12 4 องคการบรหารสวนตาบลหวเมอง 19 13 5 องคการบรหารสวนตาบลโนนทราย 15 10 6 องคการบรหารสวนตาบลผอฮ 16 11 7 องคการบรหารสวนตาบลคเมอง 22 15 8 องคการบรหารสวนตาบลบงแก 20 14 9 องคการบรหารสวนตาบลมวง 20 14 10 องคการบรหารสวนตาบลสงยาง 19 13

รวม 187 127

ทมา: สานกงานทองถนจงหวดยโสธร 2556: 3

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการศกษาครงน ผศกษาเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามทผศกษา ทาการจดสรางขนเองตามกรอบแนวคดของการศกษา แบงออกเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผบรหาร นกบรหาร พนกงานสวนตาบลขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ซงเปนกลมตวอยางทศกษา ประกอบดวย เพศ อาย วฒการศกษา ตาแหนงงาน และประสบการณในการปฏบตงาน ลกษณะเปนการตรวจสอบรายการ (Check list) เตมขอความลงในชองวาง

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบสภาพการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร มลกษณะแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของ Likert (Rating scale) ซงผศกษา จาแนกปจจย


47

ประกอบดวยองคประกอบ 3 ดาน ไดแก ดานการจดหาพสด ดานการควบคมพสด และดานการจาหนายพสด (ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. 2535 : 1–55) แบบสอบถามแตละขอ มตวเลอก 5 ระดบ คอ มระดบความคดเหนตอการปฏบตงานการบรหารงานพสด มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด

ทดสอบหาความเชอมนของแบบสอบถามโดยทาการเกบขอมลจากบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลในเขตผวจยไดคดเลอกกลมตวอยางทจะทาการศกษาไว โดยทาการเกบขอมลจากผบรหาร นกบรหาร พนกงานสวนตาบลขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอคาเขอนแกว จงหวดยโสธร เพอทาการทดลองใชเครองมอไวจานวน 50 คน โดยคานวณหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ทงฉบบเทากบ 0.97

นาแบบสอบถามไปเกบรวบรวมขอมลจากประชาชนจานวน 127 ฉบบ แลวนาขอมลทไดไปวเคราะหดวยโปรแกรมสาเรจทางคอมพวเตอรตอไป

สถตทใชในการวเคราะห ดงน 1. คาความถ (Frequency) ใชวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามตอนท 1 ขอมลปจจยสวนบคคลของผตอบแบบ

สอบถาม 2. วเคราะหหาคารอยละ (Percentage) ของขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 3. วเคราะหหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของความคดเหน ซงกาหนด

เกณฑและความหมายของคาเฉลยไวดงน 4. การทดสอบสมมตฐาน โดยใชการทดสอบคา t เพอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยระหวางตวแปร

หนงค 5. การทดสอบสมมตฐาน โดยใชการทดสอบคา F เพอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยระหวางตวแปร

ตงแตสามกลมขนไป


จากการศกษาการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร สรปผล ไดดงน 1. ขอมลสวนบคคลพบวา กลมตวอยางทศกษาทงหมดจานวน 127 คน ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามพบวา สวนใหญเปนเพศหญงคดเปนรอยละ 65.4 สวนใหญมอายระหวาง 20–40 ป คดเปนรอยละ 64.6 วฒการศกษาสวนใหญอยในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 70.9 สวนใหญอยในตาแหนงพนกงานสวนตาบล คดเปนรอยละ 64.6 ประสบการณในการปฏบตงาน สวนใหญอยระหวาง 6–10 ป คดเปนรอยละ 62.2 2. บคลากรขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธรมความคดเหนเกยวกบสภาพ การปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ตามกระบวนการบรหารงานพสด 3 ดาน คอ ดานการจดหาพสด ดานการควบคมพสด และดานการจาหนายพสด สรปไดดงน 2.1 ดานการจดหาพสดพบวา มการปฏบตตอสภาพการปฏบตงานพสดในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.44) สภาพการปฏบตงานทมการปฏบตมาก 5 อนดบแรก คอ มการแตงตงคณะกรรมการตรวจรบพสดทกครงทมการดาเนนการพสด ( X = 4.61) มการจดทาสญญาและหลกประกนสญญาในการสอบราคาจาง ( X = 4.31) มการจดหาพสดโดยวธตกลงราคา ( X = 4.26) มการตรวจสอบวงเงนงบประมาณกอนการจดหาพสด ( X = 4.23) และมการจดทาแผนปฏบตการเกยวกบการพสดขององคการบรหารสวนตาบล ( X = 4.21)


48

2.2 ดานการควบคมพสด พบวา มการปฏบตตอสภาพการปฏบตงานพสดในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.57) สภาพการปฏบตงานทมการปฏบตมาก 5 อนดบแรก คอมการแตงตงคณะกรรมการเพอดาเนนการตรวจสอบพสดประจาป ( X = 4.33) กรรมการตรวจรบพสดไดปฏบตหนาททไดรบมอบหมายอยางเครงครด โดยคานงถงผลประโยชน ของทางราชการเปนหลก ( X = 4.08) ผบรหารและเจาหนาทพสด ปฏบตงานตามระเบยบพสด ดานควบคมพสด ดวยความเขาใจและทางานเปนระบบ ถกตอง ( X = 3.94) มการดาเนนการพสดดานการควบคม ใหถกตองตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดฯ ( X = 3.91) และคณะกรรมการตรวจสอบพสดประจาป มความรความเขาใจในการตรวจสอบพสดและปฏบตหนาทไดถกตองตามระเบยบพสด ( X = 3.86) 2.3 ดานการจาหนายพสด พบวา มการปฏบตตอสภาพการปฏบตงานพสดในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.38) สภาพการปฏบตงานทมการปฏบตมาก 5 อนดบแรก คอ มการแตงตงคณะกรรมการดาเนนการจาหนายพสด ( X = 4.00) การจาหนายพสดถกตองและเปนไปตามระเบยบ ( X = 3.93) มการแตงตงเจาหนาทและคณะกรรมการสอบขอเทจจรงกอนการดาเนนการจาหนายพสด ( X = 3.85) การจาหนายพสดแตละครง ไดรายงานกระทรวงการคลงและสานกตรวจเงนแผนดน ( X = 3.81) และพสด ครภณฑ ทเสอมสภาพใชงานไมไดหรอสญหายมการดาเนนการแทงจายออกจากบญชตามระเบยบพสดฯ ( X = 3.77) 3. การเปรยบเทยบมการปฏบตเกยวกบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอ มหาชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ตาแหนงงาน และประสบการณในการปฏบตงาน ผลการเปรยบเทยบดงน 3.1 การเปรยบเทยบมการปฏบตเกยวกบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตามเพศโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 3.2 การเปรยบเทยบมการปฏบตเกยวกบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตามอายโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 3.3 การเปรยบเทยบมการปฏบตเกยวกบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตามวฒการศกษาโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 3.4 การเปรยบเทยบมการปฏบตเกยวกบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตามตาแหนงงานโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 3.5 การเปรยบเทยบมการปฏบตเกยวกบสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร จาแนกตามประสบการณในการปฏบตงานโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน


จากสรปผลการวจยทาใหทราบจากการศกษาการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร สรปผลไดดงน ทง 3 ดาน คอ การจดหาพสด การควบคมพสด และการจาหนายพสด ซงสามารถอภปรายผลไดดงน 1. สภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร คอ ดานการจดหาพสด ดานการควบคมพสด ดานการจาหนายพสด โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดานเรยงลาดบจากระดบของการปฏบตมากไปหานอย คอ ดานการควบคม ดานการจดหาพสด และดานการจาหนายพสด เมอพจารณาพบวา ตวแปรทมความสาคญตอสภาพการปฏบตงานพสดในประเดนตางๆ ทควรนามาอภปรายดงน


49

1.1 ดานการจดหาพสด ผลการวจย พบวา ภาพรวมระดบของการปฏบตดานการจดหาพสดอยในระดบปานกลาง ( X = 3.44) เมอพจารณาเปนรายขอเรยงลาดบจากมากไปหานอย 5 ลาดบแรก คอ มการแตงตงคณะกรรมการตรวจรบพสดทกครงทมการดาเนนการพสด ( X = 4.61) มการจดทาสญญาและหลกประกนสญญาในการสอบราคาจาง ( X = 4.31) มการจดหาพสดโดยวธตกลงราคา ( X = 4.26) มการตรวจสอบวงเงนงบประมาณกอนการจดหาพสด ( X = 4.23) และมการจดทาแผนปฏบตการเกยวกบการพสดขององคการบรหารสวนตาบล ( X = 4.21) ทงนอาจเปนเพราะการดาเนนการจดหาพสดขององคการบรหารสวนตาบล โดยปลดองคการบรหารสวนตาบลบรหารงานดานงบประมาณ ควบคม กากบ ดแล การบรหารงานดานพสดทงหมด และมการแตงตงเจาหนาทพสดรบผดชอบในการจดหาพสด โดยการจดซอ จดจางดาเนนการตามระเบยบฯ ขอกาหนดทกขนตอนหลกเกณฑและแนวทางการปฏบตในการดาเนนการจดหาพสดใหถกตองกอนดาเนนการในขนตอนตอไป ซงการปฏบตงานพสดดานการจดหาตองปฏบตตามกฎหมาย ซงสอดคลองกบ สทธศกด ชาปฏ (2541 : 130–131) ไดทาการวจยศกษาสภาพปจจบน ปญหาและแนวทางการพฒนาการบรหารการบรหารงานพสดในสถานศกษา สงกดกรมอาชวศกษาจงหวดขอนแกน พบวา ดานการจดหาพสด การเกบรกษาพสดและ การจาหนายพสดในสภาพปจจบนมการปฏบตอยในระดบปานกลาง สวนงานวจยของ รตนา เพชระ (2553 : บทคดยอ) ไดศกษาสภาพและปญหาการบรหารงานพสดโรงเรยนวดประชาบารง สานกงานเขตบางขนเทยน สงกดกรงเทพมหานคร พบวา สภาพการบรหารงานพสดโรงเรยนวดประชาบารง สานกงานเขตบางขนเทยน สงกดกรงเทพมหานคร ทง 4 ดาน อยในระดบปานกลาง สวนงานวจยของ รชน บตรชย (2547 : 135–137) ไดทาการวจยเรอง การบรหารงานพสดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ของโรงเรยนทเปดสอนถงชวงชนท 4 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 1 และ เขต 2 พบวา ระดบการปฏบตงานพสดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ของโรงเรยนทเปดสอนถงชวงชนท 4 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 1 และเขต 2 โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลาง 1.2 ดานการควบคมพสด ผลการวจยพบวา ภาพรวมระดบของการปฏบตดานการควบคมพสดอยในระดบมาก ( X = 3.57) เมอพจารณาเปนรายขอเรยงลาดบจากมากไปหานอย 5 ลาดบแรก คอ มการแตงตงคณะกรรมการเพอดาเนน การตรวจสอบพสดประจาป ( X = 4.33) กรรมการตรวจรบพสดไดปฏบตหนาททไดรบมอบหมายอยางเครงครด โดยคานงถงผลประโยชนของทางราชการเปนหลก ( X = 4.08) ผบรหารและเจาหนาทพสด ปฏบตงานตามระเบยบพสด ดานควบคมพสด ดวยความเขาใจและทางานเปนระบบ ถกตอง ( X = 3.94) มการดาเนนการพสดดานการควบคม ใหถกตองตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดฯ ( X = 3.91) และคณะกรรมการตรวจสอบพสดประจาป และมความรความเขาใจในการตรวจสอบพสดและปฏบตหนาทไดถกตองตามระเบยบพสด ( X = 3.86) ทงนอาจเปนเพราะมแนวทาง การปฏบตงานพสดทชดเจน มการตดตามและการนเทศจากทองถนจงหวดอยางตอเนอง เจาหนาทพสดมความรความเขาใจ สามารถดาเนนงานการควบคมพสดไดถกตองเปนปจจบน ทงดานการลงทะเบยนพสด การบารงรกษาพสด และ การตรวจสอบพสด เจาหนาทพสดมความตระหนกถงความสาคญในการควบคมพสดกรณครภณฑเสอมสภาพจาเปน ตองบารงรกษากอนไดรบการทดแทนจงเกดความคมคาการใชงานและมหนงสอคณะกรรมการวาดวยการพสดกรมบญชกลาง ดวนทสด ท กค (กวพ.) 0408.4/ว 129 เรองการลงทะเบยนควบคมพสดของทางราชการใหสวนราชการถอปฏบตในการลงบญชควบคมวสดและลงทะเบยนครภณฑของทางราชการในการถอปฏบตทงนอาจเปนเพราะมแนวทางการปฏบตงานพสดทชดเจน มการตดตามและการนเทศจากทองถนจงหวดอยางตอเนอง เจาหนาทพสดมความรความเขาใจ สามารถดาเนนงานการควบคมพสดไดถกตองเปนปจจบน ทงดานการลงทะเบยนพสด การบารงรกษาพสด และการตรวจสอบพสด เจาหนาทพสดมความตระหนกถงความสาคญในการควบคมพสดกรณครภณฑเสอมสภาพจาเปนตองบารงรกษากอนไดรบการทดแทนจงเกดความคมคาการใชงาน และมหนงสอคณะกรรมการวาดวยการพสด กรมบญชกลาง ดวนทสด ท กค


50

(กวพ.) 0408.4/ว 129 เรองการลงทะเบยนควบคมพสดของทางราชการใหสวนราชการถอปฏบตในการลงบญชควบคมวสดและลงทะเบยนครภณฑของทางราชการในการถอปฏบต ไมสอดคลองกบ นชา อนทรสต (2543 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาปญหาและแนวทางการพฒนาการบรหารงานพสดในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดหนองคาย พบวาปญหาการบรหารงานพสดในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดหนองคาย โดยภาพรวม มปญหาการบรหารงานอยในระดบปานกลาง เรยงตามลาดบ ไดแก ดานการกาหนดความตองการ ดานการวางแผน ดานระเบยบและเอกสารอนทเกยวของกบงานพสด ยกเวนปญหาการบรหารงานพสดในดานการจดหา ดานการเบกจาย และดานการจาหนายพสด มปญหาอยในระดบนอย 1.3 ดานการจาหนายพสด ผลการวจย พบวา ภาพรวมระดบของการปฏบตดานการควบคมพสดอยในระดบ ปานกลาง ( X = 3.38) เมอพจารณาเปนรายขอเรยงลาดบจากมากไปหานอย 5 ลาดบแรก คอ มการแตงตงคณะกรรมการดาเนนการจาหนายพสด ( X = 4.00) การจาหนายพสดถกตองและเปนไปตามระเบยบ ( X = 3.93) มการแตงตงเจาหนาทและคณะกรรมการสอบขอเทจจรงกอนการดาเนนการจาหนายพสด ( X = 3.85) การจาหนายพสดแตละครง ไดรายงานกระทรวงการคลงและสานกตรวจเงนแผนดน ( X = 3.81) และพสด ครภณฑ ทเสอมสภาพใชงานไมไดหรอสญหายมการดาเนนการแทงจายออกจากบญชตามระเบยบพสดฯ ( X = 3.77) ทงนอาจเปนเพราะในการปฏบตงานพสด แมวาจะเปนกระบวนการบรหารทจะตองดาเนนการใหอยในกฎ ระเบยบ ขอบงคบของทางราชการแตในระเบยบ หนงสอแจงทางราชการไดกาหนด ขอบเขต อานาจหนาท และความรบผดชอบเกยวกบการปฏบตงานไวชดเจน ซงผบรหาร นกบรหาร พนกงานสวนตาบลจะตองมความรความเขาใจในเรองการบรหารงานพสดอยตลอดเวลาจงจะสามารถ กากบ ควบคม ตดตาม ดแลใหการปฏบตงานพสดดาเนนไปอยางถกตองตามระเบยบ และสามารถสนบสนนและสงเสรมใหงานฝายอน ๆ ดาเนนไปใหบรรลเปาหมายอยางประหยด คมคาและเกดประสทธภาพมากทสด ทงนอาจเปนเพราะในการปฏบตงานพสด แมวาจะเปนกระบวนการบรหารทจะตองดาเนนการใหอยในกฎ ระเบยบ ขอบงคบของทางราชการแตในระเบยบ หนงสอแจงทางราชการไดกาหนด ขอบเขต อานาจหนาท และความรบผดชอบเกยวกบการปฏบตงานไวชดเจน ซงผบรหาร นกบรหาร พนกงานสวนตาบลจะตองมความรความเขาใจในเรองการบรหารงานพสดอยตลอดเวลาจงจะสามารถ กากบ ควบคม ตดตาม ดแลใหการปฏบตงานพสดดาเนนไปอยางถกตองตามระเบยบ และสามารถสนบสนนและสงเสรมให งานฝายอนๆ ดาเนนไปใหบรรลเปาหมายอยางประหยด คมคาและเกดประสทธภาพมากทสดซงสอดคลองกบ เสาวนย ปทมชาต (2549 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาการวเคราะหระบบการบรหารพสดของสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา พระนครเหนอ พบวา ดานการจาหนายสวนใหญปฏบตอยในระดบปานกลาง ยกเวนดานการจดหา และดานการเบก–จาย ปฏบตอยในระดบมาก สาหรบความตองการหรอความคาดหวงในการปฏบตงานพสดตามความเหนของผปฏบตงาน ในหนวยพสดโดยภาพรวม รายดาน และรายขอสวนใหญปฏบตอยในระดบปานกลาง 2. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพการปฏบตงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร พบวา จาแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา ตาแหนงงาน ประสบการณในการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะการปฏบตงานเกยวกบพสดเปนงานทตองปฏบตภายใตกฎระเบยบ หนงสอสงการ หลกเกณฑและวธปฏบตเกยวกบการพสดซงเปนกระบวนการทบคลากรตองดาเนนการตามระเบยบอยางเครงครด การไมปฏบตตามระเบยบหรอขนตอนอาจจะไดรบโทษทงทางอาญา ทางแพง และทางวนย ดงนน จงตองมการศกษากฎระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. 2535 เปนอยางด เพอใหมความแมนยาและสามารถปฏบตงานพสดเปนไปอยางเรยบรอย ทงนอาจเปนเพราะการปฏบตงานเกยวกบพสดเปนงานทตองปฏบตภายใตกฎระเบยบ หนงสอสงการ หลกเกณฑและวธปฏบตเกยวกบการพสด ซงเปนกระบวนการทบคลากรตองดาเนนการตามระเบยบอยางเครงครด การไมปฏบตตามระเบยบหรอขนตอนอาจจะไดรบโทษทงทางอาญา ทางแพง และ


51

ทางวนย ดงนนจงตองมการศกษากฎระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. 2535 เปนอยางด เพอใหมความแมนยาและสามารถปฏบตงานพสดเปนไปอยางเรยบรอย ซงสอดคลองกบ วรารตน ปานพรม (2550 : 79–81) ไดทาการวจยการศกษาสภาพและความตองการในการดาเนนงานดานพสดของมหาวทยาลยอบลราชธาน พบวา บคลากรทมเพศตางกน มความคดเหนเกยวกบสภาพปจจบนในการดาเนนงานดานพสดของมหาวทยาลยอบลราชธานไมแตกตางกน สวนงานวจยของธญพร วนหลง (2550: 116) ไดทาการวจยสภาพการดาเนนงานการจดซอจดจางพสดของมหาวทยาลยราชภฏในเขตอสานใต พบวา ผบรหารและผปฏบตงานดานพสดทมวฒการศกษาตางกน มความคดเหนตอสภาพการดาเนนงานในการจดซอจดจางพสดไมแตกตางกน สวนงานวจยของ ระพพรรณ ชนสนทร (2540 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การบรหารงานพสดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ของมหาวทยาลยรามคาแหง พบวา ความคดเหนของบคลากรมหาวทยาลยรามคาแหงทมตอปญหาการบรหาร งานพสดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ในแตละดานและโดยรวมทกดาน จาแนกตามสถานภาพ วฒการศกษาและประสบการณการทางานไมแตกตางกน สวนงานวจยของ อนชา กลยา (2547 : 81) ไดทาการวจยการปฏบตงานของเจาหนาทพสด สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน พบวา ผบรหารและเจาหนาทพสด มประสบการณตางกนมทศนะตอสภาพการปฏบตงานของเจาหนาทพสดดานการจดหา การแจกจายและการควบคม การบารงรกษา การจาหนาย ไมแตกตางกน


ผลการศกษาสภาพการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ผวจยมขอเสนอแนะสาหรบการบรหารงานพสด ซงสามารถนาผลการวจยทไดไปใชเปนแนวทางในการปรบปรง แกไข หรอพฒนา งานการบรหารงานพสดใหดยงขน องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร ควรปรบปรงการบรหารงานพสด ดงน 1. ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลวจยไปใชประโยชน 1.1 ดานการจดหา ดาเนนการปรบปรงแกไขในประเดนทผลการวจยคนพบใหดขน ประกอบดวย มการจดหาพสดโดยวธประกวดราคา มการจางออกแบบและควบคมงาน การจดหาพสดโดยวธการจดทาเอง มการจดหาพสดโดยวธพเศษ และมการจดหาพสดโดยวธกรณพเศษ เพอประโยชนในการใชดลยพนจของหนวยงานทจดหาพสดในการดาเนนการจดซอหรอจดจาง กรณทตองพจารณาจากความเรงดวนในการจดหาโดยวธทอยในเกณฑไดรบยกเวน 1.2 ดานการควบคม ดาเนนการปรบปรงแกไขในประเดนทผลการวจยคนพบใหดขน ประกอบดวย มหองเกบวสด ครภณฑทเปนเอกเทศ เพยงพอและเหมาะสม มการยมพสดจากหนวยงานอนมาใชในองคการบรหารสวนตาบล และ มการตรวจสอบสภาพของวสด ครภณฑในแตละฝายเปนระยะ (เชน ทก 3 เดอน, 6 เดอน) เพอประโยชนในการควบคมรายการทรพยสนของทางราชการโดยไมตองคานวณคาเสอมราคาประจาป และเกบรกษาพสดใหเปนระเบยบเรยบรอยปลอดภย ใหครบถวนถกตองตรงตามบญชหรอทะเบยน 1.3 ดานการจาหนาย ดาเนนการปรบปรงแกไขในประเดนทผลการวจยคนพบใหดขน ประกอบดวย พสดทชารดเสอมคณภาพหรอสญหายไปกอนการจาหนายออกจากทะเบยน ไดดาเนนการหาตวผรบผดชอบทางแพงตามระเบยบ มการโอนครภณฑทเสอมสภาพหรอลาสมยใหหนวยงานอนทยนความประสงคขอใช และมการแลกเปลยนพสดกบหนวยงาน ราชการอน เพอใหสวนราชการไดมขอมลดานทรพยสนประเภททใชประโยชนในการบรหารการจดการตามบทบาทภารกจของหนวยงาน พสดใดหมดความจาเปนหรอหากใชในราชการตอไปจะสนเปลองคาใชจายมาก ใหเจาหนาทพสดเสนอรายงานตอผบรหารเพอพจารณาสงใหดาเนนการตามวธการขาย แลกเปลยน โอน และแปรสภาพหรอทาลายตามวธการ


52

อยางใดอยางหนง แตในกรณทพสดสญหายไปโดยไมปรากฏตวผรบผดหรอมตวผรบผดแตไมสามารถชดใชตามหลกเกณฑเรองความรบผดทางแพงไดใหจาหนายพสดนนเปนสญ 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ศกษาแนวทางในการพฒนากระบวนการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร 2.2 ศกษาสภาพการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดอน 2.3 ควรทาการศกษาวจยโดยใชแนวคดทฤษฎการบรหารจดการอน เพอนาผลทศกษาไดมาใชประโยชนรวมกน


ฉนทชนก นามล. (2553). การศกษาการบรหารจดการพสดของเทศบาลเมองกนทรลกษ อาเภอกนทรลกษ จงหวด ศรสะเกษ. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

ทองใบ สดชาร. (2548). การวจยธรกจ: ปฏบตการวจยนอกเหนอตารา. อบลราชธาน: มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. ทองถนจงหวดยโสธร, สานกงาน. (2556). ขอมลจานวนบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน ป พ.ศ. 2555. ยโสธร:

กลมงานมาตรฐานบรหารงานบคลากรสวนทองถน. สานกงานพฒนาทองถนจงหวด. นชา อนทรสต. (2543). ปญหาและแนวทางการพฒนาการบรหารงานพสดในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ

ศกษา จงหวดหนองคาย. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน. ระพพรรณ ชนสนทร. (2540). การบรหารงานพสดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ของ

มหาวทยาลยรามคาแหง. ปรญญาการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. รชน บตรชย. (2547). การบรหารงานพสดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ของโรงเรยน

ทเปดสอนถงชวงชนท 4 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคามเขต 1 และ เขต 2. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

รตนา เพชระ. (2553). สภาพและปญหาการบรหารงานพสดโรงเรยนวดประชาบารง สานกงานเขตบางขนเทยน สงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.

วรารตน ปานพรม. (2550). การศกษาสภาพและความตองการในการดาเนนงานดานพสดของมหาวทยาลยอบลราชธาน. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

สทธศกด ชาปฏ. (2541). ภาพปจจบน ปญหาและแนวทางการพฒนาการบรหารงานพสดในสถานศกษาสงกดกรมอาชวศกษาจงหวดขอนแกน. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

เสาวนย ปทมชาต. (2549). การวเคราะหระบบการบรหารพสดของสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

อนชา กลยา. (2547). การปฏบตงานของเจาหนาทพสด สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สถาบนราชภฏอบลราชธาน.

สภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน Conditions and Problems in Using the Material Service of Tambon Administrative Organization in Ubon Ratchathani’ Donmoddang District

ชตมา สสวสด, อยรดา พรเจรญ* หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การศกษาวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล และเปรยบเทยบความคดเหนสภาพปญหาการใชบรการงานพสดของบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลผใชบรการ งานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา และประสบการณในการทางาน ในการศกษาน ประชากรทใชในการศกษาวจย ไดแก บคลากรขององคการบรหารสวนตาบลผใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จานวน 183 คน และเปดตาราง Krejcie and Morgan ไดกลมตวอยาง จานวน 127 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบแบงชนภมอยางเปนสดสวน กลมตวอยางทศกษาสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 71.70 อายอยในชวง 31–40 ป รอยละ 45.70 สถานภาพสมรส รอยละ 63.00 การศกษาระดบปรญญาตร รอยละ 65.40 และประสบการณในการทางานอยระหวาง 1–5 ป รอยละ 34.60 เครองมอทใชเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .98 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t และการทดสอบคา F ผลการวจย พบวา 1. สภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล โดยภาพรวมอยในระดบนอย ( X = 2.49) พจารณาเปนรายดานเรยงตามลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานการวางแผน ดานการจาหนาย ดานการบารง รกษา ดานการแจกจายและการควบคม และดานการจดหา 2. การเปรยบเทยบระดบสภาพปญหา ในการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอ ดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามเพศ สถานภาพสมรส และประสบการณในการทางานทแตกตางกน เหนวา สภาพปญหาการใชบรการงานพสดทงในภาพรวม และรายดานไมแตกตางกน ผตอบแบบสอบถามทมอายตางกน เหนวา สภาพปญหาการใชบรการงานพสดแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 พจารณารายดานพบวา สภาพปญหาดานการจดหาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษา และดานการจาหนายแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการวางแผนไมแตกตาง จาแนกตามสถานภาพสมรส พบวา ผตอบแบบสอบถามทมสถานภาพสมรสตางกน เหนวา สภาพปญหาการใชบรการงานพสดรายดานไมแตกตางกน และผตอบแบบสอบถามทมระดบการศกษาตางกน เหนวา สภาพปญหาการใชบรการงานพสดแตกตางกน



54

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และรายดานพบวา สภาพปญหาในดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษา และดานการจาหนายแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการวางแผนและการจดหา ไมแตกตางกน

คาสาคญ: สภาพปญหา, งานพสด, องคการบรหารสวนตาบล

ABSTRACT

The research aimed to study the conditions and problems in using the material service of Tambon Administrative Organization and to compare an opinion of the personnel who used the material service of the local bodies in the study as classified by sex, age, marital status, educational levels, and working experience. The population was 183 personnel of Tambon Administrative Organization in Donmoddang district. The samples were 127 obtained by a proportionate stratified sampling.

The majority of the samples in the study were females (71.70%), aged between 31–40 years (45.70%), married (63.00%), completed a university degree (65.40%) and had between 1–5 years working experience (34.60%). The research instrument was a five–rating scale questionnaire with a confidence value equivalent to .98. Statistics used in data analysis were percentage, mean, standard deviation, t–test and F–test.

The research findings were as follows: 1. The problems of using the material service of the local administrative organizations in the

study were at a low level ( X =2.94). Individual cases could be shown in a descending order: planning, distribution or handing out, maintenance, control and procurement.

2. Concerning a comparison of the problems in using the material service of the local organizations in the study, it was found that there was no overall difference. The respondents who were different in age viewed that the problems in using the material service of the local organizations in question were different with a statistical significance of .05. Individually perceived, there was difference found in the material procurement with a statistical significance of .05. There was difference with a statistical significance of .05 in the aspects of handing out and control, maintenance, and distribution. As classified by a marital status, it was found that the respondents who were different in marital status held no different view on the material service. The respondents who had different educational levels held a different view with a statistical significance of .05. Individually speaking, there was a difference with a statistical significance of .05 in terms of hand–out and control, maintenance and distribution.

Key word : Conditions and Problems, Material Service, Tambon Administrative

บทนา

องคการบรหารสวนตาบลไดกอตงเมอ ป พ.ศ. 2538 โดยในปจจบนมองคการบรหารสวนตาบลทงหมด 6,500 แหงทวประเทศ ตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 มาตรา 30 ไดกาหนดแผนกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนใหมความเปนอสระในการกาหนดนโยบายการ


55

บรหารจดการใหทองถนสามารถพงตนเอง ดาเนนการแทนรฐได สวนรฐจะทาหนาทในสวนทเกนความสามารถ และกากบดานนโยบาย ประชาชนไดรบบรการสาธารณะทดขนซงมวตถประสงคเพอกระจายอานาจอยางตอเนองและกาหนดกรอบทศทางการกระจายอานาจสทองถนไดอยางชดเจน โดยมเปาหมายการกระจายอานาจการถายโอนอยางตอเนองทาใหภารกจในการดาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนเพมมากขน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน 2547 : 1–9) องคการบรหารสวนตาบลโดยเฉพาะการใชจายเงนในการบรหารงานพสด บคลากรขององคการบรหารสวนตาบล ทงบคลากรฝายบรหาร และบคลากรฝายประจา ตองมความรความเขาใจแนวปฏบตในการบรหารงานพสด ทงนเนองจากการบรหารงานพสดถอเปนขนตอนสาคญของการนาโครงการ/กจกรรมตางๆ ตามขอบญญตงบประมาณรายจายไปดาเนนการจดซอจดจาง เพอใหเกดการพฒนาในทองถน นนๆ ซงกระบวนการบรหารงานพสดคอนขางมขนตอนมากมาย ตงแตกระบวนการดานการวางแผน กระบวนการดานการจดหา กระบวนการดานการแจกจายและการควบคมกระบวนการดานการบารงรกษา ตลอดจนกระบวนการดานการจาหนาย เพอใหการดาเนนงานหรอการจดซอจดจางมความสจรต โปรงใส และปฏบตงานใหถกตองตามระเบยบและหนงสอสงการทกาหนดไว ตลอดจนใหองคการบรหารสวนตาบลสามารถตอบสนองความตองการพสดของหนวยงานตางๆ ไดทนตอความตองการ จากปญหาดงกลาวขางตนทาใหผศกษาเหนวาปญหาของการบรหารงานดานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ยงคงมอกมากซงอาจเกดการบรหารงานทไมสอดคลองกบโครงสรางใหมทใหความสาคญตอทกสวนราชการ บคลากรขององคการบรหารสวนตาบลทกคนลวนมบทบาทสาคญตอการบรหารงานพสดในฐานะผใชบรการงานพสด การบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลจะมประสทธภาพและเกดประโยชนกบทางราชการสงสดได ตองอาศยบคลากรผปฏบตงานพสดทมความร ความสามารถ และความรวมมอของบคลากรผใชบรการงานพสดดวยเชนกน บางครงการบรหารงานพสดทขาดการประสานงานระหวางหนวยงานกกอใหเกดความเสยหายกบ ทางราชการ ซงการบรหารงานพสดถอเปนหวใจสาคญขององคกรปกครองสวนทองถน บคลากรขององคกรทมความร ความสามารถเพยงอยางเดยวไมอาจชวยใหสามารถบรหารงานพสดไดอยางถกตอง มประสทธภาพ เปนไปตามวตถประสงคและเกดประโยชนตอทางราชการอยางสงสดได ทงนตองไดรบความรวมมอจากทกฝายในการบรหารงาน เอาใจใส การสรางมาตรฐานการปฏบตงานระหวางเจาหนาทผปฏบตงานพสด และผมสวนเกยวของเพอใหการบรหารมประสทธภาพอยางแทจรง


1. เพอศกษาสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน 2. เพอเปรยบเทยบความคดเหนของบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลผใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา รายได และประสบการณในการทางาน


บคลากรขององคการบรหารสวนตาบลทมเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และประสบการณในการทางานตางกน มความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธานแตกตางกน


56


ประชากร ทใชในการวจย คอ บคลากรขององคการบรหารสวนตาบล ผใชบรการงานพสดขององคการบรหาร สวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ในชวงป พ.ศ. 2556 จานวน 183 คน (สานกงานทองถนอาเภอ ดอนมดแดง 2556 : 23)

กลมตวอยาง ไดกาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชตาราง Krejcie and Morgan ไดจานวน 127 คน (ทองใบ สดชาร 2551 : 129) โดยการสมตวอยางแบงชนภมอยางเปนสดสวน โดยเลอกกลมตวอยางจากบคลากรฝายบรหารและบคลากรฝายประจาขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการศกษาครงน ผศกษาเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามทผศกษา ทาการจดสรางขนเองตามกรอบแนวคดของการศกษาแบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอ ดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ซงเปนกลมตวอยางทศกษา ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และประสบการณในการทางาน มลกษณะเปนการตรวจสอบรายการ (Check list) เตมขอความลงในชองวาง

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบระดบสภาพปญหาในการใชบรการงานพสดของบคลากรในองคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน มลกษณะแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของ Likert (Rating Scale) ซงผศกษา จาแนกปจจยประกอบดวยองคประกอบ 5 ดาน คอ ดานการวางแผน ดานการจดหา ดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษา และดานการจาหนาย ตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 9) พ.ศ. 2553 แบบสอบถามแตละขอมตวเลอก 5 ระดบ ตามระดบความคดเหนของบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ตามเกณฑดงน (บญชม ศรสะอาด 2541 : 100)

5 หมายถง มสภาพปญหาการใชบรการงานพสดมากทสด 4 หมายถง มสภาพปญหาการใชบรการงานพสดมาก 3 หมายถง มสภาพปญหาการใชบรการงานพสดปานกลาง 2 หมายถง มสภาพปญหาการใชบรการงานพสดนอย 1 หมายถง มสภาพปญหาการใชบรการงานพสดนอยทสด

ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะทบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลทตอบแบบสอบถามตองการเสนอแนะเพมเตม โดยกาหนดใหเตมขอความลงในชองวาง

ทดสอบหาความเชอมนของแบบสอบถามโดยทาการเกบขอมลจากบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอตาลสม จงหวดอบลราชธาน สาหรบเปนกลมตวอยางเพอทาการทดลองใชเครองมอไวจานวน 50 คน โดยคานวณหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ทงฉบบเทากบ 0.98

นาแบบสอบถามไปเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง จานวน 127 ฉบบ แลวนาขอมลทไดไปวเคราะหดวยโปรแกรมสาเรจทางคอมพวเตอรตอไป

สถตทใชในการวเคราะห ดงน 1. คารอยละ 2. คาเฉลย 3. สวนเบยงเบนมาตรฐาน


57

4. การทดสอบคา t เพอหาคาความแตกตางของคาเฉลยระหวางกลมตวอยาง 2 กลม 5. การทดสอบคา F เพอหาคาความแตกตางของคาเฉลยระหวางกลมตวอยาง 3 กลม


จากการศกษาสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน สรปผลไดดงน 1. ประชากรทใชในการศกษาวจย ไดแก บคลากรขององคการบรหารสวนตาบลผใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จานวน 127 คน สวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 71.70) อายอยในชวง 31–40 ป (รอยละ 45.70) สถานภาพสมรส (รอยละ 63.00) การศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ 65.40) และประสบการณในการทางานอยระหวาง 1–5 ป (รอยละ 34.60) 2. บคลากรขององคการบรหารสวนตาบล ผใชบรการงานพสด มความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ตามกระบวนการบรหารงานพสด 5 ดาน คอ ดานการวางแผน ดานการจดหา ดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษา และดานการจาหนาย สรปไดดงน

2.1 ดานการวางแผน พบวา ภาพรวมมความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบปานกลาง ( X = 2.66) ซงเมอพจารณารายขอโดยเรยงลาดบคาเฉลยสภาพปญหาจากมากไปหานอย คอ ผบรหารไมเปดโอกาสให ผมสวนเกยวของประชมชแจงปญหาในการบรหารงานพสด ( X =2.74) ผบรหารหนวยงานผเบกไมมการกาหนดนโยบายและการวางแผนเกยวกบการบรหารงานพสดรวมกน ( X = 2.73) และเจาหนาทพสดไมมการวางแผนการทางานรวมกบบคลากรของหนวยงานผมสวนเกยวของในการดาเนนงานดานพสด ( X = 2.71)

2.2 ดานการจดหา พบวา ภาพรวมมความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย ( X =2.39) ซงเมอพจารณารายขอโดยเรยงลาดบคาเฉลยสภาพปญหาจากมากไปหานอย คอ การจดซอจดจางโดยถอเกณฑราคาตาสด ทาใหไดพสดทไมมคณภาพ ( X = 2.60) เมอดาเนนการจดซอจดจางเสรจสน เจาหนาทพสดไมมการรายงานผล การจดซอจดจางใหกบหนวยงานผเบกทราบ ( X = 2.52) เจาหนาทพสดไมมการใหคาแนะนาเกยวกบการขอซอขอจางทหนวยงานผเบกจดทามาไมถกตอง ( X = 2.50)

2.3 ดานการแจกจายและการควบคม พบวา ภาพรวมมความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย ( X = 2.44) ซงเมอพจารณารายขอโดยเรยงลาดบคาเฉลยสภาพปญหาจากมากไปหานอย คอ เจาหนาทพสดขาดการตดตามและประเมนผลการใชพสดกบผเบกใชพสด ( X = 2.59) เจาหนาทพสดไมมการรายงานการตรวจสอบพสดใหกบผบรหารและผกากบดแลทราบ ( X = 2.51) การเบก–จายพสดชา ไมทนตอความตองการและมระเบยบขนตอนมาก ( X = 2.50)

2.4 ดานการบารงรกษา พบวา ภาพรวมมความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย ( X = 2.48) ซงเมอพจารณารายขอโดยเรยงลาดบคาเฉลยสภาพปญหาจากมากไปหานอย คอ ขาดการแนะนาหรอใหความรในการบารงรกษาพสดทใชงานอยางถกวธเมอมการเบกใชพสดจากหนวยงานพสดกลาง ( X = 2.54) หนวยพสด เกบรกษาวสด ครภณฑ ไมเปนระบบ คนหายากเมอตองการเบกใช หนวยงานไมมการกาหนดความรบผดชอบในการบารง รกษาพสดไวอยางชดเจน ( X = 2.51) และการดาเนนการซอมแซมพสดครภณฑใหอยในสภาพด ใชงานไดคอนขางลาชา ( X = 2.50)


58

2.5 ดานการจาหนาย พบวา ภาพรวมมความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย ( X = 2.49) ซงเมอพจารณารายขอโดยเรยงลาดบคาเฉลยสภาพปญหาจากมากไปหานอย คอ หนวยงานมพสดเกาหาขอมลทางดานราคาและทมาไมพบ ( X = 2.59) เจาหนาทพสดไมมการสารวจพสดทชารดหรอเสอมสภาพเพอการดาเนนการจาหนายพสดทไมไดใชประโยชนและเจาหนาทผปฏบตงานพสดขาดความรในการดาเนนการจาหนายพสด สงผลใหการดาเนนการจาหนายใชเวลานาน ( X = 2.55) การดาเนนการจาหนายพสดทเสอมสภาพลาชาทาใหสถานทในการจดเกบพสดมนอยลง ( X = 2.53)

สรประดบสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมขอคดเหนเกยวกบสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล เมอพจารณาเรยงลาดบจากมากไปหานอย 3 ลาดบ พบวาในดานการจดหา การดาเนนการจดหาพสดลาชาไมทนตอความตองการ มความถมากทสด รองลงมาเหนวาหนวยงานขาดการวางแผนและกาหนดวตถประสงคการจดหาพสดรวมกน เชน การวางแผนและกาหนดวตถประสงคในการจดหาพสดระหวาง ผบรหาร เจาหนาทผปฏบตงานดานพสด และคณะกรรมการดาเนนการจดหาพสด ตลอดจนการตดตอสอสารระหวางดาเนนการจดหา และสดทายปญหาการจดหาพสดไดพสดทไมคอยตรงกบความตองการ เนองจากสวนมากผบรหารจะเขามามสวนเกยวของโดยตรงทาใหบางครงไดพสดไมคอยตรงกบความตองการเทาทควร 3. การเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตาม เพศ อาย สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา และประสบการณ ในการทางาน ผลการเปรยบเทยบดงน

3.1 การเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามเพศ โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

3.2 การเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามอาย โดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตและรายดานพบวา สภาพปญหาดานการจดหาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษาและดานการจาหนายแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3.3 การเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามสถานภาพการสมรส โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

3.4 การเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามระดบการศกษา โดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตและ รายดานพบวา สภาพปญหาในดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษา และดานการจาหนายแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการวางแผน และดานการจดหาไมแตกตางกน

3.5 การเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามประสบการณในการทางาน โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน


จากสรปผลการวจยทาใหทราบความคดเหนของบคลากรขององคการบรหารสวนตาบล ผใชบรการงานพสดทม ตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ตาม


59

กระบวนการบรหารงานพสด ทง 5 ดาน คอ ดานการวางแผน ดานการจดหา ดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษา และดานการจาหนาย ซงสามารถอภปรายผลไดดงน

1. สภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธานพบวาทง 5 ดาน คอ ดานการวางแผน ดานการจดหา ดานการแจกจายและการควบคม ดานการบารงรกษา และดานการจาหนาย โดยรวมอยในระดบนอยทงนเปนเพราะบคลากรผใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตพนทมจานวนไมมาก รจกกนเปนอยางด จงสามารถประสานงานกนไดงาย โดยเมอพจารณารายดาน เรยงลาดบจากสภาพปญหามากไปหานอย คอ ดานการวางแผน ดานการจาหนาย ดานการบารงรกษา ดานการแจกจายและการควบคม และดานการจดหา เมอพจารณาพบวาเปนตวแปรทมความสาคญตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดในประเดนตาง ๆ ทควรนามาอภปราย ไดแก

1.1 ดานการวางแผน ผลการวจยพบวา ภาพรวมสภาพปญหาดานการวางแผนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ เรยงลาดบจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก คอ ผบรหารไมเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของประชมชแจงปญหา ในการบรหารงานพสด รองลงมาคอ ผบรหารหนวยงานผเบกไมมการกาหนดนโยบายและการวางแผนเกยวกบการบรหาร งานพสดรวมกน และผบรหารไมเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของประชมชแจงปญหาในการบรหารงานพสด สบเนองมาจากผบรหารไมเขาใจวธการปฏบตงานดานพสดโดยการสงการและดาเนนงานไมตรงตามระเบยบพสดฯ ซงทาใหเจาหนาทพสดไมสามารถจดซอจดจางตามแผนการจดหาพสดได และหนวยงานผเบกไมมการกาหนดนโยบายและการวางแผนเกยวกบการบรหารงานพสดรวมกนซงอาจสบเนองมาจากงบประมาณทไดรบจดสรรลาชา ทาใหมผลกระทบตอการบรหารงานพสดดานการวางแผนในการจดซอจดจางของหนวยงาน สอดคลองกบ ปยะพร ศรวไล (2551 : 55–58) ไดศกษาปญหาและแนวทางแกไขปญหาในการบรหารงานพสดของการบรหารงานพสดของหวหนาสวนการคลง องคการบรหารสวนตาบลในพนทจงหวดอบลราชธาน ผลการศกษาพบวา มปญหาดานการวางแผน เนองจากไมมการวางแผนการใชวสดไวลวงหนา

1.2 ดานการจดหา พบวา มความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย 3 อนดบแรก คอ เมอดาเนนการจดซอจดจางเสรจสน เจาหนาทพสดไมมการรายงานผลการจดซอจดจางใหกบหนวยงานผเบกทราบ เจาหนาทพสดไมมการใหคาแนะนาการขอซอขอจางทหนวยงานผเบกจดทามาไมถกตอง ขาดการประสานงานระหวางเจาหนาทพสดกบผมสวนเกยวของในการดาเนนการจดหาพสด และการแตงตงเจาหนาทพสดไมเหมาะสมหรอไมมการหมนเวยน อาจเนองจากสาเหตทองคการบรหารสวนตาบลมภาระงานในหนาทหลากหลาย และตาแหนงเจาหนาทพสด เปนตาแหนงทมความสาคญในการดาเนนงานและภาระงานพสดเปนภาระงานทหนก ทาใหเจาหนาทพสดไมสามารถรายงานผลการจดซอจดจางใหกบหนวยงานผเบกทราบ ซงการแตงตงเจาหนาทพสดตองเปนบคลากรทมความชานาญงานทาใหไมสามารถหมนเวยนการแตงตงเจาหนาทพสดได สอดคลองกบ สภาวด ปานคง (2554 : 34–37) ไดศกษาปญหาการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลบางตาวา อาเภอหนองจก จงหวดปตตาน ผลการศกษา พบวา การบรหารงานพสดสอดคลองไปตามระเบยบพสด แตพบมตทตองพฒนาปรบปรง ไดแก ดานการจดหาพสด โดยการจดหาในราคาทไมเหมาะสม มกใชวธการจดหาแบบไมแขงขน การกาหนดคณสมบตของพสดไมชดเจน เจาหนาทพสดมความรนอย ไมมความแมนยาในระเบยบทาใหเกดความยงยากและสบสนในการปฏบตงาน

1.3 ดานการแจกจายและการควบคม พบวา มความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย 3 อนดบแรกคอ เจาหนาทพสดขาดการตดตามและประเมนผลการใชพสดกบผเบกใชพสด เจาหนาทพสดไมมการรายงานการตรวจสอบพสดใหกบผบรหารและผกากบดแลทราบ และการเบก–จายพสดชา ไมทนตอความตองการและมระเบยบขนตอนมาก ทงนอาจเนองมาจากการดาเนนงานเกยวกบการจดซอจดจางมระเบยบกาหนดไวอยางชดเจน ดงนน ผทไดรบมอบหมายใหปฏบตหนาทเจาหนาทพสดจะตองดาเนนการตามระเบยบอยางเครงครด ทาใหเกดภาระงานมากและ


60

บคลากรผรบผดชอบงานพสดมจานวนนอย ทาใหไมสามารถรายงานการตรวจสอบพสดใหกบผบรหารและผกากบดแลทราบ และการเบก–จายพสดทาใหเกดความลาชา สอดคลองกบ ลดดาพร หมนตม (2552 : บทคดยอ) ไดศกษาปญหาและวธการแกไขปญหาในการปฏบตงานดานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอวงทอง จงหวดพษณโลก โดยภาพรวมพบวาปญหาการปฏบตงานดานพสดขององคการบรหารสวนตาบลวงทองภาพรวมยงมปญหาอย โดยเฉพาะปญหาดานการเบก–จาย

1.4 ดานการบารงรกษา พบวา มความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย 3 อนดบแรกคอ ขาดการแนะนาหรอใหความรในการบารงรกษาพสดทใชงานอยางถกวธเมอมการเบกใชพสดจากหนวยพสดกลาง หนวยพสดเกบรกษาพสด ครภณฑไมเปนระบบ คนหายากเมอตองการเบกใช และหนวยงานไมมการกาหนดความรบผดชอบในการบารงรกษาพสดไวอยางชดเจน เนองจากองคการบรหารสวนตาบลเพงไดรบการประกาศใหเปนนตบคคล ทาใหขาดบคลากรทมความชานาญและทกษะ ตองรบผดชอบภารกจซงถายโอนจากหลายสวนงาน บคลากรผรบผดชอบพสดมนอย ทาใหไมสามารถรบผดชอบในการบารงรกษาพสดครภณฑทเกยวของใหเปนระบบเพอใหสะดวกในการเบกจาย สอดคลองกบ เมตตา โสตะ (2548 : บทคดยอ) ไดทาการศกษารปแบบการบรหารงานพสดทเหมาะสมสาหรบองคการบรหารสวนตาบลชลบร จากผลการศกษาพบวา ยงพบวาเจาหนาทพสดสวนมากยงขาดความชานาญในการจดหาพสด และปญหาดานการบารงรกษาพบวา ผใชพสดสวนใหญไมมความสนใจในการดแลรกษาพสดทใชทาใหพสดเหลานเสยงตอการชารดซงเปนการเพมภาระคาใชจายใหกบองคกร

1.5 ดานการจาหนาย พบวา มความคดเหนตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดอยในระดบนอย 3 อนดบแรกคอ หนวยงานมพสดเกาหาขอมลทางดานราคาและทมาไมพบ เจาหนาทพสดไมมการสารวจพสดทชารดหรอเสอมสภาพเพอดาเนนการจาหนายพสดทไมไดใชประโยชน และเจาหนาทผปฏบตงานพสดขาดความรในการดาเนนการจาหนายพสด สงผลใหการดาเนนการจาหนายใชเวลานาน ทงนอาจเนองมาจากการยายของบคลากรทรบผดชอบงานดานพสด ซงผทมารบผดชอบงานพสดตอไมมขอมลทางดานราคาและหาทมของพสดครภณฑ ทาใหเจาหนาทพสดไมไดมขอมลในการจาหนายพสดสงผลใหการดาเนนการจาหนายใชเวลานาน สอดคลองกบ ศภสรา จนทรโรจวงศ (2553 : 27–33) ไดทาการศกษาปญหาและการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ผลการศกษายงพบปญหาดานการจาหนาย คอ ครภณฑเกาเลขครภณฑเลอะเลอน หาขอมล ชอครภณฑ ราคา และแหลงทมาของครภณฑ ไมพบ ขนตอนการจาหนายพสดมมากเกนไป ดาเนนการขายทอดตลาดแลวไมมผซอ

2. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามปจจยสวนบคคลโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

3. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกตามอาย โดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทงนอาจเนองจากผปฏบตงานพสดจาเปนตองดาเนนงานทางระบบ e–GP ทาใหบคลากรทปฏบตงานพสดทมอายมาก มทศนคตทไมดตอ การดาเนนงานในระบบ e–GP ซงตองใชการดาเนนงานในระบบอนเทอรเนต ทาใหผปฏบตงานพสดทมอายตางกน มความคดเหนตอปญหาในการปฏบตงานทางดานพสดแตกตางกน สอดคลองกบ ลดดาวลย วงศธรรม (2552 : 112–116) ไดศกษาสภาพและปญหาการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดรอยเอด เพอเปรยบเทยบความคดเหนของบคลากรผปฏบตงานดานพสดทมตอการบรหารพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดรอยเอด โดยจาแนกตามเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา ตาแหนงงาน ภมลาเนา ประสบการณ และขนาดขององคกรปกครองสวนทองถน ผลการวจย พบวา บคลากรขององคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดรอยเอดมความคดเหนตอสภาพการบรหารพสดตามกระบวนการบรหารคณภาพ 4 ขนตอน โดยรวมแลวอยระดบปานกลาง บคลากรทอายและ


61

ตาแหนงงานตางกนจะมความคดเหนเกยวกบการบรหารพสดแตกตางกน สวนระดบการศกษา ภมลาเนา ประสบการณและขนาดขององคการบรหารสวนตาบลทแตกตางกน ขนตอนการปฏบตงานพสดไมแตกตางกน โดยรวมแลวรายดาน ไมแตกตางกน สวนปญหาการบรหารงานพสดทพบ ไดแก การไมเขาใจในวธการปฏบตงานพสดและดาเนนการไมตรงตามระเบยบพสด

4. การเปรยบเทยบความคดเหนทมตอสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน จาแนกระดบการศกษา โดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทงนอาจ เปนเพราะบคลากรทมการศกษาตางกนมความคดเหนในทกษะในดานการบรหารงานพสด ซงผทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรเขาใจในทกษะในการบรการพสดขององคการบรหารสวนตาบลสงกวาบคลากรทมการศกษาตากวาระดบปรญญาตร สอดคลองกบ ธญพร วนหลง (2550 : 116) ศกษาสภาพการดาเนนงานการจดซอจดจางพสดของมหาวทยาลยราชภฏในเขตอสานใต มวตถประสงคเพอศกษาสภาพการดาเนนงานจดซอจดจางพสดของมหาวทยาลยราชภฏในเขตอสานใต ตามความคดเหนของผบรหารและผปฏบตงานดานพสดและเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและผปฏบต งานดานพสดทมตอสภาพการดาเนนงานการจดซอจดจางพสดของมหาวทยาลยราชภฏในเขตอสานใต ผลการวจย พบวา ผบรหารและผปฏบตงานดานพสดของมหาวทยาลยราชภฏในเขตอสานใต มความคดเหนตอสภาพการดาเนนงานการจดซอจดจางตามกระบวนการบรหารคณภาพ 4 ขนตอน คอ การวางแผน การปฏบต การตรวจสอบและการปรบปรงแกไข โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและผปฏบตงานดานพสด พบวา ผบรหารและผปฏบตงานทมตาแหนง วฒการศกษา และประสบการณงานดานพสดแตกตางกน มความคดเหนตอสภาพการดาเนน งานการจดซอจดจางพสดของมหาวทยาลยราชภฏในเขตอสานใต มความคดเหนแตกตางกน


จากผลการศกษาเรอง สภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ผวจยมขอเสนอแนะสาหรบการบรหารงานพสดซงสามารถนาผลการวจยทไดไปใชเปนแนวทางในการวางแผน ปรบปรง แกไข หรอพฒนาการบรหารงานพสดใหดยงขนดงตอไปน

สภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ไดแก 1. ดานการวางแผน ผบรหารไมเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของประชมชแจงปญหาในการบรหารงานพสด ดงนน

ผบรหารควรใหความสาคญกบการวางแผนการจดหาพสด โดยเฉพาะเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของในการปฏบตงานดานประชมชแจงเมอเกดปญหาดานการบรหารงานพสด เพอเปนแนวทางการปฏบตงานรวมกน

2. ดานการจดหา การจดซอจดจางโดยถอเกณฑราคาตาสด ทาใหไดพสดทไมมคณภาพ ผบรหารขององคการบรหารสวนตาบลควรใหความสาคญกบคณภาพของพสด โดยไมยดเกณฑราคาตาสดเสมอไป คานงประโยชนใชสอยในระยะยาว

3. ดานการแจกจายและการควบคม เจาหนาทพสดขาดการตดตามและประเมนผลการใชพสดกบผเบกใชพสด ดงนน เพอใหระบบการแจกจายและการควบคมเปนระบบ เจาหนาทพสดควรตดตามพสดทมการเบก–จายวาเพอเปน การควบคม และประเมนผลการใชพสดกบผเบกใชเพอนามาเปนแนวทางในการบรหารงานพสดตอไป

4. ดานการบารงรกษา ขาดการแนะนาหรอใหความรในการบารงรกษาพสดทใชงานอยางถกวธเมอมการเบกใชพสดจากหนวยงานพสดกลาง ดงนนเจาหนาทพสดในฐานะผปฏบตงานพสดกลางควรมการศกษาขอมลการใชพสดอยางละเอยด ชดเจน เมอมการเบกใชพสด สามารถใหคาแนะนาหรอใหความรในการใชงานพสดไดอยางถกตอง


62

5. ดานการจาหนาย หนวยงานมพสดเกา หาขอมลทางดานราคาและทมาไมพบ เจาหนาทผรบผดชอบควรสารวจพสดและครภณฑทไดรบผดชอบอยางสมาเสมอและรายงานใหผบรหารขององคการบรหารสวนตาบลทราบ เพอใหมขอมลเปนปจจบน สามารถตรวจสอบได

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ศกษาสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภออน ๆ ในจงหวดอบลราชธาน 2. ศกษาแนวทางในการพฒนากระบวนการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง

จงหวดอบลราชธาน 3. ศกษาสภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในจงหวดอนๆ


การปกครอง, กรม. (2547). พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบลฉบบท 4 พ.ศ. 2546. กรงเทพฯ: โรงพมพอาสารกษาดนแดน.

ทองใบ สดชาร. (2551). การวจยธรกจ ปฏบตการวจยนอกเหนอจากตารา. อบลราชธาน: มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. ทองถนอาเภอดอนมดแดง, สานกงาน. (2556). ขอมลจานวนบคลากรขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอดอนมดแดง จงหวดอบลราชธาน ป พ.ศ. 2556. อบลราชธาน: สานกงานทองถนอาเภอ ดอนมดแดง.

ธญพร วนหลง. (2550). ศกษาสภาพการดาเนนการจดซอจดจางของมหาวทยาลยราชภฏในเขตอสานใต. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ลดดา ปยะพร ศรวไล. (2551). ปญหาและแนวทางในการแกไขการบรหารงานพสดของหวหนาสวนการคลง องคการ

บรหารสวนตาบลในเขตพนทจงหวดอบลราชธาน. รายงานการศกษาอสระ หลกสตรรฐศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการปกครองทองถน วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลยขอนแกน

ลดดาพร หมนตม. (2552). การศกษาปญหาและวธการแกปญหาในการปฏบตงานดานพสดขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอวงทอง จงหวดพษณโลก. รายงานการศกษาอสระ ปรญญารฐศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการปกครองทองถน วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลยขอนแกน

ลดดาวลย วงศธรรม. (2552). สภาพและปญหาการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลในเขตจงหวดรอยเอด. วทยานพนธหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

ศภสรา จนทโรจวงศ. (2553). ปญหาและการบรหารงานพสด องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอตากใบ จงหวดนราธวาส. รายงานการศกษาอสระ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการปกครองทองถน วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลยขอนแกน.

สภาวด ปานคง. (2554). ปญหาการบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนตาบลบางตาวา อาเภอหนองจก จงหวดปตตาน. รายงานการศกษาอสระ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการปกครองทองถน สาขาวชาการปกครองทองถน วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลยขอนแกน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

การวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตรเรอง ระบบจานวนจรงของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 A Synthesis of Mathematical Learning Deficiencies on Real Number System of Mutthayomsuksa 4 Students

ทศชต บรรลศลป, ชาญชย สกใส* วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาคณตศาสตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงคเพอวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง ระบบจานวนจรง ทางดานการตความจากโจทยดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยาม สมบต และดานการคดคานวณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4กลมทศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนศรปทมพทยาคาร อาเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จานวน 40 คน ซงใชวธการสมแบบกลม โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม ในจานวนน เปนนกเรยนทใช ในการสมภาษณ จานวน 9 คน โดยคดเลอกแบบเจาะจง หลงจากใหนกเรยนทาแบบทดสอบ แลวนาคะแนนมาจดลาดบ ไดนกเรยนกลมทคะแนนสงจานวน 3 คน กลมคะแนนระดบกลางจานวน 3 คน และกลมทไดคะแนนตาจานวน 3 คนเครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย แผนการจดการเรยนร แบบทดสอบซงมคาความยากงายตงแต 0.20 ถง 0.75 คาอานาจจาแนกตงแต 0.25 ถง 0.70 คาความเชอมนของแบบทดสอบ คอ 0.83 แบบบนทกการสมภาษณ NEAG และเครองบนทกเสยง เกบรวบรวมขอมลโดยผวจยไดดาเนนการสอนตามแผน เมอสอนจบกใหนกเรยนทาแบบทดสอบ และสมภาษณนกเรยนจานวน 9 คนดวยตนเอง วเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยใชความถและรอยละ สวนขอมลเชงคณภาพใชวธพรรณนาวเคราะห

ผลการวจยสรปไดดงน ลกษณะของขอบกพรองทพบในดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต ดานการตความจากโจทย และดานการคดคานวณคดเปนรอยละของขอบกพรองทงหมดคอ 94.53 4.69 และ 0.78 ตามลาดบ ขอบกพรองดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต พบวา นกเรยนจาทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตผด ซงเทากบนกเรยนประยกตใชขอมลกบทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตไมถกตอง มากทสด รองมาคอ ขาดความเขาใจพนฐาน เกยวกบทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต นอยสดในดานนคอขาดทกษะในการเลอกทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตทเหมาะสมมาใช ขอบกพรองดานการตความจากโจทย พบวา นกเรยนแปลความหมายจากประโยคภาษาเปนประโยคสญลกษณไมถกตองเพยงเรองเดยว สวนดานการคดคานวณนกเรยนขาดความระมดระวงในการคดคานวณ แตจากการทไดตรวจแบบทดสอบ ขอบกพรองในดานนพบนอยอาจเนองมาจาก นกเรยนไมมการคานวณใหเหนคดเปนรอยละ 73



64

ABSTRACT

The purpose of this research was to analyze mistakes in arithmetic in the field of real number system which consisted of interpreting mathematical problems, using theorem, formula, law, definition, property and calculating for Mutthayomsuksa 4 students of Sripathumpitthayakarn school, Ubon ratchathani, in the first semester of academic year 2013. The research samples were 40 students chosen by cluster sampling. After taking achievement test, there were 9 students selected by purposive sampling. They could be divided into 3 groups of students which were high, average and low level. The instruments used in this research composed of lesson plan, difficulty index ranged from 0.20 to 0.75, discriminant index ranged from 0.25 to 0.70, reliability of 0.83, NEGA interview form and recorder. The research methodology did by 3 processes as follows ; 1) instructing students with lesson plan 2) offering achievement test to them 3) interviewing them about mathematical reasoning ability. The data were analyzed by using quantitative and qualitative approaches. Frequency and percentage used for the quantitative approach and content analysis used for the qualitative approach. The result of this research found that mistakes in arithmetic in the field of using theorem, formula, law, definition, property, interpreting mathematical problems and calculating of the students accounted respectively for 94.53, 4.69 and 0.78 percent. The finding of synthesis revealed that misunderstanding using theorem, formula, law, definition and property, as well as being unable to apply these ones with contents was significantly more than insufficiency of fundamental knowledge and lacking the skills of choosing correct means of each problems. Moreover, students could not present the problems through symbols and had careless content analysis.

บทนา

คณตศาสตรมบทบาทสาคญยงตอการพฒนาความคดมนษยทาใหมนษยมความคดสรางสรรคคดอยางมเหตผล เปนระบบ ระเบยบ มแบบแผน สามารถวเคราะหปญหาและสถานการณไดอยางถถวนรอบคอบทาใหสามารถคาดการณวางแผนตดสนใจและแกปญหาไดอยางถกตอง และเหมาะสม คณตศาสตรเปนเครองมอในการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลยตลอดจนศาสตรอน ๆ ทเกยวของ คณตศาสตรจงมประโยชนตอการดารงชวตและชวยพฒนาคณภาพชวตให ดขน นอกจากนคณตศาสตรยงชวยพฒนาคนใหเปนมนษยทสมบรณ มความสมดลทงทางรางกาย จตใจ สตปญญา และ อารมณ สามารถคดเปน ทาเปน แกปญหาเปนและสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข (กระทรวงศกษาธการ 2544 : 1) ในการจดเนอหาสาระหลกสตรของวชาคณตศาสตรเปนการจดลาดบเนอหาสาระกอนหลง ทเออความเปนพนฐาน หรอความสมพนธกนดงท วชระ ปะทะด (2538 : 1) กลาววาการจดลาดบเนอหาของวชาคณตศาสตรเปนการจดในลกษณะ ของบนไดเวยน มเนอหาทเปนพนฐานและมความตอเนองกนไป หากผเรยนไมสามารถเรยนรและไดรบการแกไขขอบกพรองของการเรยนในบทเรยนแรก ๆ ซงเปนพนฐานการเรยนในเนอหาตอ ๆ ไปแลว กยอมจะสงผลใหผเรยนมโอกาสประสบความลมเหลวในการเรยนคณตศาสตรไดมาก ดงนน จงมความจาเปนทผสอนจะตองหาวธในการทจะทาใหขอผดพลาด ตาง ๆ ของผเรยนลดนอยลง เพอหาแนวทางปองกนแกไขไดทนทวงท ดงทพรอมพรรณ อดมสน (2544 : 91) กลาววา การคนหาขอผดพลาดหรอจดทเปนอปสรรคในการเรยนของผเรยนคอ การวนจฉยการเรยน ซงจะเปนกระบวนการ


65

ตอเนองจากกระบวนการเรยนการสอน เพราะการวนจฉย จะกระทาหลงจากการทผเรยนไดเรยนรเนอหาใดเนอหาหนง จบไปแลว เพอทจะไดขอมลยอนกลบไปยงครผสอนและผเรยนทาใหทราบถงสวนทเปนจดเดนและสวนทเปนจดบกพรอง ซงจะเปนการชวยในการปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน จากรายงานผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O–net) ชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2555 นกเรยนมคะแนนเฉลยในการสอบวชาคณตศาสตรในระดบประเทศ 22.73 คะแนน ในระดบสงกด 22.62 คะแนน ในระดบจงหวด 19.79 คะแนน ในระดบโรงเรยน 19.15 คะแนน (สถาบนทดสอบทางการศกษา 2556) ดงนน จากประสบการณ ในการสอนของผวจยและขอมลเบองตนจากการสอบถามครผสอนวชาคณตศาสตรชนมธยมศกษาปท 4 พบวา มนกเรยนจานวนมากมปญหาทางการเรยนคณตศาสตรเรอง ระบบจานวนจรง เชน เรองการแกอสมการตวแปรเดยว นกเรยนมกมองขามการคณดวยจานวนลบเชนเดยวกนกบการแกสมการและอสมการคาสมบรณ นกเรยนไมพจารณาในกรณทภายใตคาสมบรณเปนลบ ซงปญหาดงกลาวผวจยและครผสอนยงไมสามารถระบขอบกพรองทเกดขนไดแนชด เพราะทผานมาคร ผสอนไดมงเนนการประเมนผลความสามารถของผเรยนโดยใชเกณฑตามผลการเรยนรคอการทาแบบทดสอบ และประเมน ผลทงานเขยนของนกเรยนทสงมาเพยงเทานนเมอนกเรยนสอบไมผานเกณฑกจดการสอนซอมเสรมดวยวธการสอนแบบเดม หรอใหนกเรยนทาแบบฝกหดเพมเตม ซงการแกปญหาดงกลาวขางตนไมสามารถแกไขความผดพลาด หรอความบกพรองของผเรยนไดเพราะเปนการแกปญหาทปลายเหต ไมสามารถทาใหนกเรยนประสบความสาเรจในการเรยนเรอง ระบบจานวนจรงเทาทควร ผวจยเหนวา การทไมสามารถแกปญหาดงกลาวใหหมดไปได เนองจากขาดการวเคราะหหาความ บกพรองทแทจรงทเปนสาเหตใหนกเรยนแตละคนประสบปญหาในการเรยนเรอง ระบบจานวนจรง ซงความบกพรอง อาจมสาเหตอนอก ซงไมสามารถทราบขอบกพรองของนกเรยนไดจากการใหทาแบบทดสอบเพยงอยางเดยว การวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตรนน เปนสงสาคญอยางยงทจะชวยใหครผสอนคนพบความบกพรองทเกดขนกบนกเรยน แลวนาผลทไดจากการศกษาไปปรบปรงการเรยนการสอนใหมคณภาพมากขน ดงท ศรชย โสภา (2535 : 5) ไดกลาวถงความสาคญของการหาปญหาหรอขอบกพรองทางการเรยนวา ในการสอนคณตศาสตรนนการ วเคราะหความผดพลาดเปนสงทสาคญททาใหการเรยนมประสทธภาพ เพราะจะทาใหครทราบความคดของนกเรยน ปญหาการเรยนคณตศาสตรรวมไปถงกระบวนการทนกเรยนใชในการแกปญหาในปจจบนเปนทยอมรบกนวาระบบจานวนจรง มความสาคญตอวงการการศกษาเปนอยางมาก มบทบาทสาคญในเกอบทกแขนง ทงทางดานการแพทย วศวกรรม เศรษฐศาสตร ดงนน การวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตรเรอง ระบบจานวนจรงของนกเรยนยอมเปนสง สาคญสาหรบการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรและดวยเหตผลทไดกลาวมาขางตน ผวจยจงไดทาการวจยเพอวนจฉย ขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง ระบบจานวนจรง เพอนาผลทไดไปปรบปรงการจดกจกรรมการเรยน การสอนเรองระบบจานวนจรงและเปนแนวทางในการปรบปรงการเรยนการสอนคณตศาสตรเรองอน ๆ ทเหมาะสมตอไป


เพอวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง ระบบจานวนจรง ทางดานการตความจากโจทยดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยาม สมบต และดานการคดคานวณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4


การวจยครงนมขอบเขตของการวจยดงตอไปน


66

ประชากร ประชากรในการวจยครงนไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนศรปทมพทยาคาร อาเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จานวน 5 หองเรยน รวม 200 คน กลมตวอยาง

กลมตวอยางในการวจยครงนไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนศรปทมพทยาคาร อาเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จานวน 40 คน ซงใชวธการสมแบบกลม โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม ในจานวนน เปนนกเรยนทใชในการสมภาษณจานวน 9 คน โดยคดเลอกแบบเจาะจงหลงจากใหนกเรยนทาแบบทดสอบ แลวนาคะแนนมาจดลาดบ ไดนกเรยนกลมทคะแนนสงจานวน 3 คน กลมคะแนนระดบกลางจานวน 3 คน และกลมทไดคะแนนตาจานวน 3 คน


ผวจยดาเนนการวจย โดยมเครองมอทใชการวจย ดงน 1. แผนการจดการเรยนร ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ระบบจานวนจรง จานวน 8 แผน 2. กจกรรมการเรยนการสอน ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ระบบจานวนจรง จานวน 8 ชด 3. แบบทดสอบเพอวนจฉยขอบกพรองเปนแบบทดสอบแบบปรนย จานวน 15 ขอ มคาความยากงายตงแต 0.20 ถง 0.75 คาอานาจจาแนกตงแต 0.25 ถง 0.70 คาความเชอมนของแบบทดสอบ คอ 0.83 4. แบบบนทกการสมภาษณ NEAG (Newman Error Analysis Guideline) 5. เครองบนทกเสยง


สถตทใชในการวเคราะหขอมลเชงปรมาณใชคาเฉลย สวนเชงคณภาพใชวธพรรณนาวเคราะห


นกเรยนมขอบกพรองทางดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต คดเปนรอยละ 94.53 ของขอบกพรองทงหมด ซงในดานนพบวา นกเรยนจาทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตผด ทพบคอ นกเรยนจาโครงสรางระบบจานวนจรงแบบผดๆ จาสลบไปสลบมา จาสตรกาลงสองสมบรณ และผลตางกาลงสองผด จานยามคาสมบรณผด ซงเทากบนกเรยน ประยกตใชขอมลกบทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตไมถกตอง ทพบคอ การใชนยามของคาสมบรณในการแกปญหาคาสมบรณสองชวง รองลงมาคอขาดความเขาใจพนฐาน เกยวกบทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต ขอบกพรองทพบคอ การใชการแจกแจงจากสตรผลตางกาลงสองผด ไมเขาใจการใชนยามในการหาคาสมบรณ และขอบกพรองทพบ นอยทสดในดานนคอ ขาดทกษะในการเลอกทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตทเหมาะสมมาใช ขอบกพรองทพบคอ การเลอกใชสตรผลตางกาลงสอง กาลงสองสมบรณ หรอการสงเคราะหในการแกปญหาไดไมถกตอง ดานการตความจากโจทย เปนขอบกพรองทพบรองจากทางดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต ซง คดเปนรอยละ 4.69 ของขอบกพรองทงหมด ซงในดานนพบวา นกเรยนแปลความหมายจากประโยคภาษาเปนประโยคสญลกษณไมถกตอง ขอบกพรองทพบคอ นกเรยนไมสามารถแสดงความสมพนธของระบบจานวนจรงได นกเรยนเขาใจวาอนเวอรสการคณ คอการเปลยนจากจานวนบวกเปนจานวนลบ สวนการนาขอมลมาใชผดไมมพบขอบกพรอง ดานการคดคานวณ เปนขอบกพรองทพบนอยทสด คดเปนรอยละ 0.78 ของขอบกพรองทงหมด ซงในดานนพบวานกเรยนขาดความระมดระวงในการคดคานวณในเรองการคณแจกแจงเขาไปในวงเลบไมถกตอง สวนขาดความเขาใจใน


67

หลกเลขคณตเบองตน ทาผดขนตอนทถกตองในการคดคานวณ สรปผลไมถกตองหรอสรปผลไมครบทกกรณ ไมพบขอบกพรองทงนอาจเนองมาจากนกเรยนทไมสามารถทาขอสอบไดกไมเขยนตอจนจบ ทาใหขอบกพรองดานการคานวณนอยทสด


จากผลการวจย เรองการวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง ระบบจานวนจรง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนศรปทมพทยาคาร พบขอบกพรองทง 3 ดาน คอทางดานการตความจากโจทย ดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต และดานการคดคานวณ ซงผวจยจะอภปรายดงรายละเอยดตอไปน ดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยามและสมบต พบวานกเรยนประยกตใชขอมลกบทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตไมถกตอง ทงยงจาทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตผด ซงเปนขอบกพรองทเปนอปสรรคตอการเรยนการสอนคอนขางมาก เพราะในการจดจาสงตาง ๆ ของนกเรยนเปนสงจาเปนในการจดกจกรรมในชนเรยนเพราะถานกเรยนสามารถ จดจาสงตางๆ ทไดเรยนมาแลวไดด ยอมสงผลใหการดาเนนการจดกจกรรมเปนไปอยางตอเนองซงสอดคลองกบงานวจยของมาลา ปาจวง (2542, 65) ทกลาววา ในสวนของการจากฎ สตรหรอนยามเปนขอบกพรองทมผลกระทบตอการเรยน เพราะบางคนมความสามารถในการจดจาสงตางๆ ไดคอนขางชา จงมกทาใหเกดขอผดพลาดไดงาย ถาไดมการฝกเขยน เหนหรอใชบอยๆ ซงครผสอนอาจตองเนนหรอใหคาแนะนาบางกอาจทาใหนกเรยนสามารถแกปญหาขอบกพรองทเกดขนไดและยงสอดคลองกบงานวจยของ ปราโมทย มากช (2530 อางใน อมพร มาคนอง, 2536, 65) ทพบวานกเรยนทเกงคณตศาสตรมขอผดพลาดในดานการประยกตมาก อนเปนผลใหไมสามารถแกปญหาโจทยประยกตในระดบสงๆ ได โดยนกเรยนจะแกปญหาได กบโจทยทเคยทามาหรอทคลายกบทเคยไดทามาแลว สาหรบโจทยทประยกตใหยากขนและมลกษณะตางกน แมจะมจานวนขอใหนกเรยนไดฝกทามากเพยงใดกยงทาไมได จงทาใหนกเรยนไมประสบความสาเรจ ในการแกปญหาไดเทาทควร สวนจานวนนกเรยนทพบขอบกพรองรองลงมาคอ ขาดความเขาใจพนฐาน เกยวกบทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบต สอดคลองกบ อมพร มาคนอง (2536, 53) ทพบวานกเรยนมขอบกพรองดานการใชทฤษฎบท สตร กฎ นยามและสมบต เพราะขาดความเขาใจพนฐาน เกยวกบทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตขอบกพรองทพบนอยทสดคอ ขาดทกษะในการเลอกทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตทเหมาะสมมาใช ซงสาเหตทพบขอบกพรองของนกเรยนในดานนนอยเพราะวาในเรองระบบจานวนจรงมทฤษฎบท สตร กฎ นยาม และสมบตในการเลอกใชนอย และพบวาขอทนกเรยน ไมสามารถจะเรมตนแนวคดทจะทาแบบทดสอบในขอนนนกเรยนกจะไมทาโจทยขอนนเลย

ดานการคดคานวณ พบขอบกพรองของนกเรยนในดานขาดความเขาใจในเลขคณตเบองตน สาเหตมาจากนกเรยนขาดความเขาใจในการเรยนเรองนตงแตเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ปญหาเหลานเปนอปสรรคกบการเรยนวชาคณตศาสตรกบนกเรยนอยางมาก เพราะความเขาใจในเลขคณตเบองตนเปนปจจยพนฐานในการเรยนวชาคณตศาสตรของทกระดบชน ซงสอดคลองกบงานวจยของ เมตตา มาเวยง (2544, 58) ทสรปเกยวกบลกษณะขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตรไววา ถานกเรยนมขอบกพรองในเรองตนๆ คอการขาดทกษะในการคดคานวณเบองตน กจะทาใหการเรยนในเนอหาคณตศาสตรระดบสงขนพลอยลมเหลวไปดวย และอาจสงผลใหเกดปญหาอนๆ ทาตามตวอยางทครแสดงใหดมากกวา ทจะใหหลกการ ทฤษฎของเรองนน ไมฝกการแกปญหา เมอพบปญหาทคนเคยนกเรยนสามารถแกปญหาได แตหากพบปญหาทไมคนเคยนกเรยนมกจะแกปญหาไมได จงสงผลใหเกดขอบกพรองดงกลาวขนขอบกพรองทพบรองลงมาคอ การขาดความระมดระวงในการคดคานวณ เพราะการคดคานวณมความสาคญตอการเรยนวชาคณตศาสตรอยางมาก เพราะหากนกเรยนขาดความระมดระวงในการคดคานวณแลวยอมสงผลใหไมประสบผลสาเรจในการหาคาตอบ ซงสอดคลองกบงานวจยของ นภาภรณ


68

สวรรณภา (2533, บทคดยอ) ทพบวา นกเรยนมขอบกพรองในการใชสมบตการไมเทากนเกยวกบ การคณดวยจานวนลบ ขอบกพรองทพบนอยทสดคอ ดานการตความจากโจทย พบขอบกพรองของนกเรยนเพยงดานเดยวเทานนคอ แปลความหมายจากประโยคภาษาเปนประโยคสญลกษณไมถกตอง สวนการนาขอมลมาใชผด นนไมพบขอบกพรองใด ๆ เพราะโจทยเปนลกษณะการแกสมการและอสมการ หากนกเรยนไมสามารถหาทางแกปญหาไดนกเรยนกขามขอนนไปเลย


1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1.1 ผลจากการวจยในครงน แสดงใหเหนลกษณะขอบกพรองทอาจเกดขนกบนกเรยน ทางการเรยนคณตศาสตรทพบจากการวจยในดานการตความจากโจทย ดานการใชทฤษฎบท สตร นยาม และสมบต และดานการคดคานวณ ดงนนผสอนควรใชขอบกพรองทเกดขนเหลานเปนประโยชนในการหาวธสอนทจะหลกเลยงขอบกพรองดงกลาว 1.2 ผลจากการวนจฉยขอบกพรอง ทาใหครไดทราบขอบกพรองของนกเรยน ซงครอาจใชวธการสอนซอมเสรมเพอแกปญหาขอบกพรองทเกดขน โดยอาจสอนซอมเสรมทกครงทพบขอบกพรอง หรอซอมเสรมนอกเวลา 1.3 ผเรยนควรจะไดทราบวาในเนอหาแตละเรองนน จะเกดขอบกพรองในดานใดไดบาง ดงนน ผสอนควรอธบายลกษณะทบกพรองวาเปนอยางไร และทถกตองเปนอยางไร เพอใหนกเรยนเกดการเปรยบเทยบทชดเจน ซงจะทาใหขอบกพรองในจดนนๆ นอยลง 1.4 กอนการสอนในแตละเนอหาผสอนควรทบทวนความรเดมของนกเรยนกอน เชน ในเรองทมการคดคานวณการบวก ลบ การคณจานวนเตม เพอใหนกเรยนเกดความพรอมกอนการเรยนเรองนนๆ

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรทาการศกษาขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย ในเรองอนๆ บาง เพอจะไดทราบขอมลเกยวกบขอบกพรองทางการเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ใหสมบรณมากขนเพราะในปจจบนมการศกษาวจยในชวงชนนนอยมากเมอเทยบกบชวงชนท 1 ถงชวงชนท 3 2.2 ควรมการศกษาขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนพรอมกบการแกไขปญหาทเกดขนเพอท จะชวยใหปญหาดงกลาวสามารถแกไขไดทนทวงท อนจะสงผลดใหกบตวนกเรยนเองและครผสอนทจะสอนเนอหาตอจากเรองดงกลาว

2.3 ควรมการศกษาขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตรทเนนการบรณาการกบวชาอนๆ หรอการเชอมโยง กบชวตประจาวน


นภาภรณ สวรรณภา. (2533). การศกษาขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตรในความรพนฐานทางพชคณตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จงหวดสระบร. กรงเทพฯ : วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พรอมพรรณ อดมสน. (2544). การวดและการประเมนผลการเรยนการสอนคณตศาสตร. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พนทพา อทยสข. (2523). เอกสารการสอนชดวชาระบบการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. มาลา ปาจวง. (2542). ขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนจกรคาคณาทร.

เชยงใหม : วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.


69

เมตตา มาเวยง. (2544). การศกษาขอบกพรองในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร เรองสมบตของจานวนนบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน : วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

วชระ ปะทะด. (2538). การวนจฉยและการแกไขขอบกพรองในการแกโจทยปญหาสมการเชงเสนตวแปรเดยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสหราษฎรรงสฤษฏ จงหวดนครพนม. กรงเทพฯ : วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ศรชย โสภา. (2535). การวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จงหวดศรสะเกษ. กรงเทพฯ : วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อมพร มาคนอง. (2536). การวนจฉยขอผดพลาดทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

การบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ The State of Educational Personnel Administrators in School of Secondary Educational Service Area Office 28 ทชากร อาจเอยม, อดมพนธ พชญประเสรฐ*,ประกาศต อานภาพแสนยากร**,ประดษฐ ศลาบตร**

หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ บทคดยอ

การวจยมวตถประสงคเพอศกษาการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ และเพอศกษาเปรยบเทยบการบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ จาแนกตามเพศ ระดบการศกษา และตาแหนงหนาทในการปฏบตงาน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหาร ครและบคลากรในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ จานวน 391 คน เครองมอทใชในการวจยในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จานวน 50 ขอ มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .92 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คา รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบน การทดสอบคา t และการทดสอบคา F ผลการวจย พบวา 1. ผบรหาร ครผสอน และบคลากรในโรงเรยน มความคดเหนตอการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวมรายดาน อยในระดบมาก 2. ผบรหาร ครผสอน และบคลากรในโรงเรยน เมอจาแนกตามเพศ พบวา มความคดเหนตอการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. ผบรหาร ครผสอน และบคลากรในโรงเรยน เมอจาแนกตามระดบการศกษา พบวา มความคดเหนตอการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 4. ผบรหาร ครผสอน และบคลากรในโรงเรยน เมอจาแนกตามตาแหนง พบวา มความคดเหนตอการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01



71

ABSTRACT

The purposes of this study were to explore the state of educational personnel administration in schools and academic affairs in schools attached to Secondary Educational Service Area Office 28 as they were classified according to sex, levels of education, and current positions. The sample group consisted of 391 administrators and teachers in charge of academic affairs in schools attached to Secondary Educational Service Area Office 28, selected by stratified random sampling. The research instrument was a fifty–item questionnaire with a five level Likert scale, which yielded the reliability value at .92 The data were analyzed using percentage, arithmetic mean, standard deviation, t–test, and F–test. The research findings were as follows: 1. The administrators, teachers and personnel perceived that the performance on the overall aspect of the state of educational personnel administration was as a high level. 2. There was significant difference in the opinions among the administrators, teachers and personnel when sex was different regarding the performance on the overall aspect of the state of educational personnel administration. 3. There was significant difference in the opinions among the administrators, teachers and personnel when educational backgrounds were different regarding the performance on the overall aspect of the state of educational personnel administration. 4. There was significant difference in the opinions among the administrators, teachers and personnel when current positions were different regarding the performance on the overall aspect of the state of educational personnel administration.

บทนา

การปฏรประบบราชการเปนนโยบายสาคญทรฐบาลทกยคทกสมยใหความสนใจจะตองเรงปรบปรงและพฒนาระบบราชการใหมขดความสามารถสงอยเสมอ เพราะระบบราชการเปนกลไกหลกทแปลงนโยบายของรฐบาลไปสการปฏบต เปนการบรหารทใหบรการสาธารณะแกประชาชนและระบบราชการทมสมรรถนะสงจะสามารถเดนหนาทางานเพอประโยชนสงสดของประชาชน ซงการปฏรประบบราชการนนมแนวทางในการปฏรปหลายแนวทางดวยกน อยางเชน การปฏรประบบราชการใหมประสทธภาพและมโครงสรางกระชบเหมาะสมกบสถานการณปจจบนและสามารถสนองตอบตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ มการปรบปรงบทบาทของภาครฐจากผปฏบตและควบคมมาเปนผสนบสนน และอานวยความสะดวกและใหการสนบสนนการดาเนนงานของภาคเอกชนและประชาชนปรบกระบวนการบรหารราชการ โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ การเรงพฒนาคณภาพของขาราชการใหมทศนคตทเออตองานบรการประชาชน มการเรงรดการปรบเปลยนกระบวนการจดทาและจดสรรงบประมาณ ในการผลกดนการดาเนนงานและการแปลงความคดเหลานสการปฏบต เพอใหการพฒนาระบบราชการเดนหนาไปได จงจาเปนตองมกลไกหลกทจะแปลงนโยบายการพฒนาระบบราชการดานตางๆ ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม ดงนน กระบวนการปฏรประบบราชการ จงควรเนนไปทคนทถอไดวาเปนปจจยแหงความสาเรจหรอความลมเหลวของสงคม เนองจากคนเปนผสราง รกษา พฒนา และขณะเดยวกนกเปนผทาลาย ดงนน ทาอยางไรทจะใหคนเขาสกระบวนการของการพฒนา ไมวาเปนการใหการศกษา (ความรและประสบการณ


72

ดานวชาการ) การฝกอบรม (วทยาการ และเทคโนโลยสมยใหม) ตลอดจนการพฒนาตนดานคณธรรมและจรยธรรม โดย ทมวตถประสงคเพอใหเปนคนทมคณภาพ คอเปนคนทมความร ความสามารถ มคณธรรม จรยธรรม และสามารถปรบตน ใหกาวทนตอการเปลยนแปลง คนทผานกระบวนการพฒนากจะเปนทรพยากรมนษย (คนทมคณคาเหมอนทรพย) ซงเปนกาลงสาคญในการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และการเมอง แตสงทนกวชาการและผทเฝาดการเปลยนแปลงของสงคมไทย สวนหนงกลบวตกวา การพฒนาคนเพอใหเปนทรพยากรมนษยนนจะหลงทศทาง โดยมงในทางกายภาพมากเกนไป สวนดานคณธรรม จรยธรรม ความด ความงาม จะถกละเลย ทงน เพราะคนทกคนเมอทาอะไรลงไป มกจะคานงถงผลประโยชน แตประเดนอยทวา ผลประโยชนนน เปนประโยชนตอสงคม ประเทศชาต หรอผลประโยชนตน ในการบรหารและการจดการองคกรใหประสบผลสาเรจตามวตถประสงคขององคกรไดนนปจจยทถอวาเปนองคประกอบพนฐานทสาคญตอ การจดการทจะชวยใหองคกรสามารถบรหารงานไดอยางสมฤทธผล ไดแก บคคล (Men) เงนทน (Money) วสดอปกรณ (Material) และวธการจดการ (Management) โดยทรพยากรมนษยเปนตวจกรสาคญและมคณคามากทสดเพราะทรพยากร มนษยเปนผลงมอปฏบตประกอบกจกรรมตางๆ ในองคกรทจะสรางสรรคกจกรรมหรอผลงานตางๆ ไมวาจะเปนการบรหารทรพยากรทมอยในองคกรเพอใหองคกรประสบผลสาเรจตามวตถประสงคขององคกรหรอทาใหการบรหารองคกรประสบความลมเหลว ในยคปฏรปการศกษาจาเปนตองใชผบรหารการศกษาและผบรหารสถานศกษามออาชพจงจะสามารถนาโรงเรยนบรรลความสาเรจตามภารกจและบทบาทหนาทของโรงเรยน การเปนผบรหารมออาชพจะตองอาศยความรความสามารถและคณลกษณะทเออโดยเฉพาะและอาศยกระบวนการบรหารทเนนการมสวนรวมของบคลากรและทกฝายทกสถาบน ทกองคการทเกยวของภายนอกสถานศกษาและการบรหารโดยใชองคคณะบคคลตลอดทงการใชโรงเรยนเปนฐาน (School Based Management) ซงเนนผลประโยชนของผมสวนไดสวนเสย นกเรยนและชมชนมาประยกตใชอยางเหมาะสมองคประกอบสาคญของการบรหารงานคองานและคนงานเปนภารกจทจะตองดาเนนการใหสาเรจแตในการทจะดาเนนการใหภารกจสาเรจอยางมประสทธภาพ นนจะตองอาศยคนทมความรความเหมาะสมเพยงพอทจะปฏบตงานในหนาทตางๆงานทจะดาเนนการจาเปนตองมการกาหนดวตถประสงคเปาหมายและการจดระบบงาน การวางแผนการควบคมกากบตดตามและประเมนผลซงรวมเรยกวาการบรหารเพอใหภารกจของหนวยงานหรอองคการประสบผลสาเรจตามวตถประสงคทตงไวสวนประกอบนเรยกวา การบรหารงานบคคลซงธงชย สนตวงษ (2544, น.3) ไดใหความหมายไววาการบรหารงานบคคล (Personnel Management) หมายถงภารกจของผบรหารทกคนและผชานาญการดานบคลากรโดยเฉพาะทมงปฏบตในกจกรรมทงปวงทเกยวกบบคลากรเพอใหปจจยดานบคลากรขององคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงสดตลอดเวลาซงจะสงผลสาเรจตอเปาหมายขององคกร สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ มโรงเรยนทงหมดจานวน 56 โรงเรยนผบรหาร 56 คน ครผสอนและบคลากร 2,457 คน รวมทงสน 2,513 คน และสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ ยงเปนหนวยงานตนสงกดทกาหนดนโยบายแนวทางในการปฏบตภารกจใหเปนแนวเดยวกนโดยมหนาทรบผดชอบจดการศกษาเพอเตรยมกาลงคนใหมความพรอมในการดารงชวต และเตรยมกจกรรมสรางสรรคตางๆ ใหเกดการเรยนร เพอตอบสนองความตองการของประเทศชาต ซงผทมสวนเกยวของจะตองยดถอปฏบตตามเปาหมาย ของแนวนโยบายดงกลาว โดยเฉพาะผทมสวนเกยวของโดยตรง กคอผบรหาร ครผสอนและบคลากรอนๆ ซงจะตองมความรความสามารถ มศกยภาพสงจงจะทาใหการปฏบตงานสาเรจลลวงตามวนเวลาทกาหนดไว ซงจากการสารวจ และสอบถามปญหาการบรหารงานบคคลภายในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวด ศรสะเกษ พบวา โรงเรยนขาดแคลนงบประมาณในการสงครเขาอบรมเพอพฒนาตนเองบคลากรมหนสนเฉลยตอคนสงขน ปญหาเหลานทาใหขาราชการครขาดขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน โดยเฉพาะอยางยงทาใหขาราชการครขาดความ


73

กระตอรอรนในการแสวงหาความรใหมๆ ไมมกาลงใจในการทมเทอบรมสงสอนศษย ซงสงผลกระทบตอการบรหารและคณภาพทางการศกษาของนกเรยนโดยเฉพาะการจดการศกษาระดบชนมธยมศกษาทผบรหารสถานศกษาจะตองเขาใจ การบรหารงานบคคลเปนอยางด เพอจะไดขบเคลอนการศกษาใหบรรลเปาหมายการจดการศกษา คอใหผเรยนด เกง และ มความสข และสงทจะทาใหการจดการศกษาบรรลเปาหมายคอคร ดงนน ผบรหารจงตองบรหารสถานศกษาโดยเขาใจงานบคคลเปนสาคญ ดงนน ผวจยจงสนใจทจะทาการศกษาการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ เพอใหไดขอมลทเปนประโยชนสาหรบผบรหารและหนวยงานทเกยวของ นาไปเปนแนวทางในการบรหารบคคลใหมประสทธภาพในการปฏบตงานตามแนวปฏรปการศกษา และเพอบรรลเปาหมายทตองการขององคกร โดยการวจยครงนไดศกษาถงสภาพการบรหารงานบคคล และปจจยทมความสมพนธตอการเกดปญหาในการดาเนนงาน ดานการบรหารงานบคคล โดยทาการศกษาตามขอบขายและภารกจงาน 5 ดาน คอ 1) ดานการวางแผนอตรา กาลงและกาหนดตาแหนง 2) ดานการสรรหาและการบรรจแตงตง 3) ดานการเสรมสรางประสทธภาพ ในการปฏบตราชการ 4) ดานวนยและการรกษาวนย 5) ดานการออกจากราชการ โดยขอมลทไดสามารถนาไปประกอบการพจารณาปรบปรงพฒนาการดาเนนงานและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการบรหารงานบคคลตอไป


ในการวจยครงน ผวจยไดตงวตถประสงคไวดงน 1. เพอศกษาการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวด ศรสะเกษ 2. เพอเปรยบเทยบการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวด ศรสะเกษ จาแนกตามเพศ ระดบการศกษา และตาแหนงหนาทในการปฏบตงาน


ในการวจยครงนผวจยไดกาหนดขอบเขตของการวจย ดงตอไปน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน ประกอบดวยผบรหารสถานศกษา ครผสอน และบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ จานวน 56 โรงเรยน ผบรหารสถานศกษา จานวน 193 คน ครผสอนและบคลากรทางการศกษา จานวน 2,457 คน รวมทงสน 2,513 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา ครผสอน และบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ ผบรหารสถานศกษา จานวน 56 คน ครผสอน และบคลากรทางการศกษา จานวน 335 คน รวมทงสน 391 คน โดยใชตารางกาหนดขนาดของกลมตวอยางของเครจซและมอรแกน, บญชม ศรสะอาด (2545, น.43) จากนนทาการสมตวอยางแบบแบงชนภม (Stratified Random Sampling)


74

เครองมอทใชในการเกบขอมล

เครองมอจดเกบขอมล แบงเปน 3 ตอน ดงน 1. สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 2. การบรหารงานบคคล 5 ดาน ดงน คอ 1) การวางแผนอตรากาลง 2) การสรรหาและบรรจแตงตง 3) การ

เสรมสรางประสทธภาพ 4) วนย และ 5) การออกจากราชการ 3. ขอเสนอแนะเปนคาถามปลายเปด


1. สภาพทวไป 1.1 ผลการศกษาสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ ทตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 53.45 มวฒการศกษาในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 68.03 และตาแหนงในสายการปฏบตงานปจจบนโดยสวนใหญเปนคร คดเปนรอยละ 53.96 ซงแยกเปนรายดาน ดงน 1.1.1 ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดโดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอ พบวา โรงเรยนมการประเมนสภาพความตองการอตรากาลงและตาแหนงของบคลากรโรงเรยน มการวเคราะหภารกจของโรงเรยนทงประเภทและปรมาณงานเพอใชเปนขอมลในการวางแผนบคลากรโรงเรยนมการจดทาแผนอตรา กาลงและกาหนดตาแหนงของบคลากรไวลวงหนาโรงเรยนมการประเมนสภาพความตองการอตรากาลง และตาแหนง ของบคลากรโรงเรยนมการจดทาภาระงานของขาราชการคร และบคลากรในโรงเรยนทกคน โรงเรยนมการสงเสรมการทาวทยฐานะเพอพฒนาความกาวหนาของครและบคลากร โรงเรยนไดมการใหผรวมงานมสวนรวมในการเสนอความคดเหน ในการวางแผนบคลากร โรงเรยนยดกรอบและนโยบายเปนหลกในการวางแผนบคลากร โรงเรยนมการเสนอขอขอมล เพอขอเพมบคลากรตอหนวยงานบงคบบญชาการสารวจคณสมบตและมาตรฐานกาหนดตาแหนงของบคลากรทจะปฏบตหนาทความรวมมอจากบคลากรในการปฏบตงานตามแผนบรหารงานบคคลทกาหนดไว 1.1.2 ดานการสรรหาและบรรจแตงตงโดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา โรงเรยนมการสรรหาและคดเลอกบคลากรทมความรความสามารถเหมาะสมตรงตามทโรงเรยนตองการโรงเรยน มการขออนมตใชอตราวางเพอบรรจและแตงตง โรงเรยนมการสรรหาและคดเลอกบคลากรไดทนกบความตองการของโรงเรยน โรงเรยนมการรบและสงตวขาราชการทไดรบการบรรจไดทนตามเวลาทกาหนดครมสวนรวมกบผบรหารในโรงเรยนในการสรรหาบคลากรใหม การสรรหาบคลากรพจารณาจากนกเรยนทนทวไปของโรงเรยนเพอเตรยมมาเปนครโรงเรยนมการปฐมนเทศบคลากรมการแจงกฎระเบยบตางๆ ตลอดจนการแนะนาบคลากรในโรงเรยน โรงเรยนมระบบกากบ ตดตามและประเมนผล การสรรหาบคลากรอยางเปนระบบครบวงจรการแบงงานและมอบหมายงานใหบคลากรรบผดชอบในปรมาณทเหมาะสม การจดใหบคลากรสอนตรงตามความถนดและความชานาญ 1.1.3 ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการโดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา โรงเรยนไดมการเชญวทยากรทมความรความสามารถมาใหการอบรม โรงเรยนมการสงเสรม ใหบคลากรเขารวมประชม สมมนา และฝกอบรมโรงเรยนมการจดใหบคลากรทไปศกษาอบรมดงานไดเผยแพรความร แกเพอนรวมงาน โรงเรยนไดมการสนบสนนสงเสรมใหบคลากรศกษาตอในระดบทสงขน โรงเรยนไดมการยกยองเชดชบคลากรทปฏบตงานไดผลดตอทประชม โรงเรยนเปดโอกาสใหบคลากรไดแสดงความคดเหนในการปฏบตงานโรงเรยนมการนเทศงานใหแกบคลากรอยางสมาเสมอโรงเรยนไดนาผลการประเมนการปฏบตงานไปใชในการพฒนาบคลากรการจด


75

สวสดการหรอผลประโยชนอนๆ แกบคลากร การกระตนใหบคลากรไดทางานอยางเตมใจ เตมเวลา เตมความร และเตมความสามารถ 1.1.4 ดานวนยและการรกษาวนยโดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมากเมอพจารณารายขอ พบวาผบรหารและคณะครไดปฏบตตนเปนแบบอยางทดผบรหารและคณะครไดมการดาเนนการสงเสรมในการฝกอบรมสรางขวญและกาลงใจ การจงใจ ฯลฯ ทจะเสรมสรางพฒนาเจตคตและความประพฤตทดงามผบรหาร และคณะครไดมการใหความรความเขาใจ ในกฎหมาย ระเบยบ วนย ในการปฏบตงานอยเสมอ ผบรหารและคณะครมการหมนตรวจสอบดแลเอาใจใส ปองกน และขจดเหตเพอมใหขาราชการครและบคลากรกระทาผดวนยโรงเรยนไดมการสงเสรมครทมความประพฤตด เชน ยกยอง ชมเชยเปนบคคลตวอยาง โรงเรยนมการสรางความตระหนกและความเขาใจแกบคลากรในการรกษาวนย ผบรหารมการตกเตอนคณะครในกรณทกระทาผดวนยโรงเรยนมการสอบสวนบคลากรทถกกลาวหาวากระทาผดวนยมการลงโทษทางวนยแกบคลากรทกระทาผดอยางเหมาะสม บคลากรมสวนรวมในการกาหนดหลกเกณฑและวธการ ควบคมในการรกษาระเบยบวนยของโรงเรยน 1.1.5 ดานการออกจากราชการโดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมากเมอพจารณารายขอ พบวาโรงเรยนไดมการพจารณาใหผทไมผานการประเมน การทดลองปฏบตราชการออกจากราชการ โดยเสนอไปยงผมอานาจโรงเรยนไดมการพจารณาใหผทมความประพฤตไมเหมาะสมออกจากราชการ โดยเสนอไปยงผมอานาจโรงเรยนไดมการพจารณาใหผทมมลทน มวหมองออกจากราชการ โดยเสนอไปยงผมอานาจโรงเรยนไดมการอานวยความสะดวกแกบคลากร ทลาออกจากราชการไปแลวโรงเรยนไดมการใหบคลากรหยดพกการทางานในกรณทประพฤตผดวนยรายแรง โรงเรยนไดดาเนนการตามระเบยบในกรณทมบคลากรเกษยณอายราชการโรงเรยนไดมการจดสรรผลประโยชนใหบคลากรเมอเกษยณ อายราชการ โรงเรยนไดใหความชวยเหลอ ใหคาปรกษาบคลากรกรณทจะเกษยณอายราชการ ผบรหารสรางมาตรการควบคม ความประพฤตของขาราชการครในสถานศกษากรณออกจากราชการผบรหารสงใหออกจากราชการไวกอน กรณขาราชการครถกกลาวหาวากระทาผดวนยอยางรายแรง ดาเนนการดวยความถกตองและเหมาะสมดานการสรรหา และบรรจแตงตง โดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา โรงเรยนมการสรรหาและคดเลอกบคลากรทมความร ความสามารถเหมาะสมตรงตามทโรงเรยนตองการดานการสรรหาและการบรรจแตงตงเมอเปรยบสถานศกษาจาแนกตามสภาพทตงอยในพนทปกตกบพนทพเศษ 1.2 ผลการเปรยบเทยบ 1.2.1 ผลการเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนทมเพศตางกนมความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวม และรายดาน พบวา ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ดานการสรรหาและบรรจแตงตง ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานวนยและการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ บคลากรชายจะสงกวาหญงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 1.2.2 ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยน ทมวฒการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวม และรายดาน พบวา ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ดานการสรรหาและบรรจแตงตง ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานวนยและการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ กลมสงกวาปรญญาตรสงกวาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 1.2.3 ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยน ทมตาแหนงปจจบนตางกนมความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา


76

มธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวม และรายดาน พบวา ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ดานการสรรหาและบรรจแตงตง ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานวนยและการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ กลมครผสอนจะสงกวากลมผบรหารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01


จากสรปผลการวจยสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ มประเดนสาคญทควรนามาอภปราย ดงน 1. การบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ ทง 5 ดาน คอ ดานการวางแผนอตรากาลง และกาหนดโดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอ พบวา โรงเรยนมการเสนอขอขอมลเพอขอเพมบคลากรตอหนวยงานบงคบบญชาซงอยในระดบมากสอดคลองกบนวทศน แนวสข (2548, น.ง) ไดวจยการบรหารงานบคคลของโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว พบวา คณะ กรรมการสถานศกษาขนพนฐานมความคดเหนวา ดานการวางแผนอตรากาลง และการกาหนดตาแหนงและดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตงานอยในระดบมากสวนดานการสรรหาและการบรรจแตงตงดานการลาออกจากราชการอยในระดบปานกลาง 1.1 เมอเปรยบเทยบความคดเหนของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานระหวางกลมผแทนฝายบรหาร และกลมผแทนฝายชมชนตอการบรหารงานบคคลของโรงเรยนโดยรวมพบวาไมแตกตางกน ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ โดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา โรงเรยนไดมการเชญวทยากร ทมความรความสามารถมาใหการอบรม สอดคลองกบงานวจยของ ปญญา ทองอราม (2546, น.ง) ทกลาววา ความมนคงในการปฏบตงาน การปฏบตงานตอเนองและการใหบรการขอมลขาวสารเปนไปอยางตอเนอง และมขอมลทเปนปจจบนอยเสมอ 1.2 สวนดานการสรรหาดาเนนการอยในระดบปานกลาง ปญหาในการบรหารงานบคคล ไดแก โรงเรยนไมมสวนรวมในการกาหนดคณสมบตของบคลากร การไมสามารถกาหนดคณวฒของบคลากร โรงเรยนไมมบคลากรครบวชาเอก ขาดการจดทาคมอการปฏบตงานสาหรบบคลากรใหม ดานวนยและการรกษาวนย โดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา ผบรหารและคณะครไดปฏบตตนเปนแบบอยางทด ผบรหารและคณะครไดมการดาเนนการสงเสรมในการฝกอบรมสรางขวญและกาลงใจ การจงใจ สอดคลองกบวชย โถสวรรณจนดา (2551, น.1–2) ไดกลาววา มนษยเปนผมความรบผดชอบมความคดสรางสรรคอยในตวเอง หนาทหลกของผบรหารจงเปนการนาศกยภาพของทรพยากรมนษยในองคกรมาใช ใหเกดประโยชนสงสด ดวยการสรางบรรยากาศการทางานทด สงเสรมใหกาลงใจและพฒนาผปฏบตงาน รวมทงกระตนใหมการเพมพนประสทธภาพในการทางานเพมขน 1.3 ในดานการออกจากราชการโดยสวนใหญมความคดเหนอยในระดบมากเมอพจารณารายขอ พบวา โรงเรยนไดมการพจารณาใหผทไมผานการประเมน การทดลองปฏบตราชการออกจากราชการ สอดคลองกบ เทดศกด ประการแกว (2547, น.82) ไดศกษาปญหาการบรหารงานบคลากรในสถานศกษาขนพนฐานชวงชนท 1–3 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย เขต 2 ผลการศกษาพบวา ระดบปญหาการบรหารงานบคลากรในสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1–3 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนงของสถานศกษาขนาดเลกมปญหาอยในระดบมาก ดานการออกจากราชการ สถานศกษาทง 3 ขนาด มปญหาอยในระดบนอย สวนดานทเหลอ มปญหาอยในระดบปานกลางทง 3 ขนาด และ


77

ผลการเปรยบเทยบระดบปญหาในการบรหารงานบคลากรของผบรหารสถานศกษาทง 3 ขนาด ทงโดยภาพรวมและรายดานมปญหาการบรหารงานบคลากรไมแตกตางกน 2. การเปรยบเทยบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนทมเพศตางกนมความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวมไมแตกตางกน 2.1 เมอพจารณารายดานพบวาดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ดานการสรรหาและบรรจแตงตง ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานวนยและการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบ พเยาว แสนบราณ (2547, น.ง) ไดทาการวจยเรอง การบรหารงานบคคลในโรงเรยนทจดการศกษาระดบประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 1–5 พบวา มการปฏบตอยในระดบมากและเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครเกยวกบการบรหารงานบคคลจาแนกตามตาแหนงหนาทและประสบการณการทางาน พบวา มความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท .05 2.2 สวนผลการเปรยบเทยบสภาพปญหาการบรหารงานบคคลจาแนกตามตาแหนงหนาทและประสบการณการทางาน พบวา มความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท .05 การเปรยบเทยบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนทมวฒการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณารายดาน พบวา ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ดานการสรรหา และบรรจแตงตง ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานวนยและการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบ วรพจน เคงสม (2551, น.ง) การบรหารงานบคคลในโรงเรยนชมพรบรหารธรกจตามความคดเหนของคร เจาหนาท และพนกงาน ผลการวจย พบวา 1) การบรหารงานบคคลในโรงเรยนชมพรบรหารธรกจ ตามความคดเหนของคร เจาหนาท และพนกงานอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายดานคอ ดานการสรรหาบคคลมการปฏบตอยในระดบมาก สวนดานการพฒนาบคคล ดานการประเมนผลการปฏบตงานของบคคล และดานการธารงรกษาบคคลมการปฏบตอยในระดบปานกลาง 2) คร เจาหนาทและพนกงานมความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลไมแตกตางกน 3) คร เจาหนาทและพนกงานทมประสบการณในตาแหนงตางกน มความคดเหนเกยวกบการบรหาร งานบคคลโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 4) คร เจาหนาทและพนกงานทมวฒการศกษาตางกน มความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 2.3 การเปรยบเทยบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนทมตาแหนงปจจบนตางกนมความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 โดยภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณารายดาน พบวา ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ดานการสรรหาและบรรจแตงตง ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานวนยและการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบ สมพล อนทรตน (2554, น.ง) กลาวไววา การศกษาสภาพและปญหาการบรหารงานบคคลของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชมพร เขต 2 ผลการวจย พบวา 1) สภาพการบรหารงานบคคลของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษาชมพร เขต 2 ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยนโดยรวมอยในระดบมาก


78


จากการศกษาสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28 จงหวดศรสะเกษ ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใชประโยชน 1. สถานศกษาควรมการรบและสงตวขาราชการทไดรบการบรรจทนตามเวลาทกาหนด 2. สถานศกษาควรมการจดใหบคลากรทไปอบรม และศกษาดงาน ไดมการเผยแพรความรแกเพอนรวมงาน โดยจดอบรมใหเปนเครอขายยอย หรอกลมยอย เพอเปนการนาองคความรมาใชใหเกดประโยชนมากขน 3. สถานศกษาควรมการเชญวทยากรทมความรความสามารถมาใหความร และอบรม เพอประสทธผลทสงสด 4. สถานศกษาควรมการสงเสรมใหบคลากรเขารวมประชม สมมนา และฝกอบรมตรงตามบทบาทหนาท ความรบผดชอบ และนามาใชจรงกบสถานศกษาเพอใหเกดผลสมฤทธสงสดแกผเรยน 5. ควรมการแบงงาน และมอบหมายงานใหบคลากรรบผดชอบในปรมาณทเหมาะสม ไมควรใหปรมาณมาก นอยตามความเสนหา


เทดศกด ประการแกว. (2547). ปญหาการบรหารงานบคลากรในสถานศกษาขนพนฐานชวงชนท 1–3 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคายเขต 2. มหาสารคาม : วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

ธงชย สนตวงษ. (2542). การบรหารงานบคคลกระบวนการบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. นวทศน แนวสข. (2548). การบรหารงานบคคลของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว: วทยานพนธ

ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ.

วชย โถสวรรณจนดา. (2551). การบรหารทรพยากรมนษย. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : โฟรเพช. วรพจน เคงสม. (2551). การบรหารงานบคคลในโรงเรยนชมพรบรหารธรกจ ตามความคดเหนของคร เจาหนาท และ

พนกงาน. ชมพร : ม.ป.พ.. สมพล อนทรตน. (2554). การศกษาสภาพและปญหาการบรหารงานบคคลของโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาชมพร เขต 2. วทยานพนธหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานโยบายสาธารณะ มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.

การบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด ศรสะเกษ Personnel Management in the schools under the Sisaket Provincial Administrative Organization

นภสกรณ ศลาคา, ประดษฐ ศลาบตร*, สรศกด ศรกระจาง**, จาเรญ อนแกว** หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงค 1) เพอศกษาการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ 2) เพอเปรยบเทยบสภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษา ในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด ศรสะเกษ จาแนกตาม ตาแหนง ประสบการณในการทางาน และขนาดของสถานศกษา 3) เพอศกษาปญหาและขอ เสนอ แนะการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ กลมตวอยางทใชวจยครงน ไดแก ผบรหารสถานศกษา และครผสอนจากสถานศกษาจานวน 354 คน โดยวธสมแบบแบงชน แตละชนสมตวอยางอยางงายตามสดสวน เครองมอทใชรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ สถตทใชวเคราะหขอมล ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคา t (t–test Independent Sample) และคา F–test ผลการวจย พบวา

1. สภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก โดยสามารถเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก ดานการวางแผนอตรากาลง และการกาหนดตาแหนง รองลงมา ดานวนย และการรกษาดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตงาน ดานการสรรหา และบรรจแตงตงและดานการออกจากราชการ 2. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ 2.1 ความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด ศรสะเกษ จาแนกตามตาแหนง พบวาไมแตกตางกน 2.2 ความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด ศรสะเกษ จาแนกตามประสบการณในการทางาน พบวาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2.3 ความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด ศรสะเกษ จาแนกตามขนาดของสถานศกษา พบวาไมแตกตางกน 3. ผลการศกษาปญหา และขอเสนอแนะการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ สถานศกษาควรเสนอขอมลจานวนตามการกาหนดอตรากาลงและตาแหนงทตองการตอหนวยงานตนสงกด ควรจดบคลากรใหตรงกบความรความสามารถ รวมทงจดสรรสนบสนนการพฒนาบคลากรใหเพยงพอ การสรางขวญ และ



80

กาลงใจตามโอกาสอนควร และเพอวางแผนการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรลวงหนา ซงสามารถนาไปแกไขและพฒนาบคลากรไดอยางมประสทธภาพสงสด

ABSTRACT

The purposes of this research is to study 1) Personnel Management in the schools under the Sisaket Provincial Administrative Organization 2) to compare the administrators and teachers opinions on the personnel management in the schools under the Sisaket Provincial Administrative Organization classified by the education degree, work experiences and the size of the school 3) to suggest personnel management resource development in school. The samples of this research include 354 school administrators and teachers by stratified random sampling method, each simple proportional sampling. The instrument used to collect data was the questionnaire 5–level scales. Statistical analyses were frequency, percentage, mean, standard deviation and the t–test independent sample and the F–test. The research findings were as follows. 1. The condition of personnel management in the school under the Sisaket Provincial Administrative Organization was at a high level. When considering each of personnel management, study showed that manpower planning and positioning, discipline, enhancing the efficiency of government, nomination and appointing, and retirement. 2. The comparison result of the condition of administrators and teachers on the personnel management in the schools under the Sisaket Provincial Administrative Organization. 2.1 The comparison result of the condition of personnel management in the schools under the Sisaket Provincial Administrative Organization classified by positions. it was found there was no difference. 2.2 The comparison result of the condition of personnel management in the schools under the Sisaket Provincial Administrative Organization classified by work experience. It was found that there was significant difference at .01 level. 2.3 The comparison result of the condition of personnel management in the schools under the Sisaket Provincial Administrative classified by size of school. It was found that it was difference.

3. The suggestions to personnel management resource development in school under the Sisaket Provincial Administrative Organization were should present the data of lack personnel to original affiliation, should allocate the budget to support the development of personnel enough, should make the moral support and should plan the evaluation of task performance in advance.

บทนา

โลกในยคปจจบนเปนยคโลกาภวตนทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในหลายดาน อาท ความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลย สารสนเทศ การตดตอสอสาร การคาระหวางประเทศ รวมถงการแลกเปลยนเรยนรวฒนธรรมซงกนและกน จง


81

จาเปนทแตละประเทศจะตองปรบตวใหเทาทนกระแสการเปลยนแปลงทเกดขนตลอดเวลา และพรอมทจะเผชญสถานการณ ในทก ๆ ดาน จากการเปลยนแปลงทงภายใน และภายนอกประเทศ ซงในชวงทศวรรษทผานมา ประเทศไทยมงเนนการพฒนาประเทศดานเศรษฐกจใหเจรญเตบโตอยางรวดเรว ดวยการใชเทคโนโลยการผลต ทงในภาคอตสาหกรรม และเกษตรกรรมบางสวน จนกระทงสภาพเศรษฐกจของโลกเกดการผนผวน และเกดวกฤตการณทางการเงนทสงผลกระทบตอประเทศอยางรนแรงจนกอใหปญหาสงคมตดตามมาอยางมากมาย ทาใหเกดผลกระทบตอการดารงชวตของคนไทยเปนอยางมาก กอปรกบการจดการศกษาไทยทผานมาไมสามารถสรางคนไทยใหมศกยภาพอยางเพยงพอในการดารงชวต ขาดทกษะการคด การเผชญสถานการณ การตดสนใจ การแกปญหา และการประกอบอาชพใหเหมาะสมกบการพฒนาคณภาพทดของคน และครอบครว การจดการศกษาเพอพฒนาศกยภาพของคนในชาตใหมคณภาพ จงเปนเรองสาคญ และจาเปน ตองเรงดาเนนการอยางเรงดวน เพอสงเสรมศกยภาพทมอยในตวคนใหไดรบการพฒนาอยางเตมขดความสามารถ ทาใหเปนคนรจกวเคราะห รจกแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค รจกเรยนรดวยตนเอง สามารถปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว (เอกรนทร สมหาศาล, 2545, น.11)

การบรหารและการจดการเปนตวหลกการ และวธการทสาคญสาหรบองคกรตางๆ ไมวาจะเปนองคการของรฐบาล องคการศกษา และองคการของภาคเอกชน ซงจาเปนทจะตองเอาหลกการและการจดการทดเหมาะสมมาใชกบองคการของตนเอง เพอใหกลไกทางการบรหารจดการสามารถดาเนนและเปนไปตามระบบ และกระบวนการทนาจะเปน แตการบรหารจดการจะดาเนนการไปไดดวยดไมได ถา “การบรหารงานบคคล” ขาดประสทธภาพไป ฉะนน ผบรหารองคการตองเรยนรวธการ มภาวะผนา มหลกการ และมศลปะในการบรหารงานบคคลทด องคการจะพฒนาขนได โดยเฉพาะอยางยง โลกไดเปลยนแปลงไปตามกระแสโลกาภวตน (Globalization) ซงเปนยคโลกไรพรมแดน เปนยคเทคโนโลย (สมเกยรต พวงรอด, 2545, น. 1)

การบรหารบคคลเปนงานสาคญอยางหนงขององคการทไมสามารถหลกเลยงได ในการปฏบต ผบรหารทกคน ตองเขาไปเกยวของนบตงแต การสรรหา คดเลอก ปฐมนเทศ ใหการอบรม หาวธจงใจ และการกระตนการทางาน รวมทงประเมนผลการปฏบตงานของหลกงาน ซงเปนทยอมรบกนวา ผบรหารทกคนตองทาหนาทเปน “นกบรหารงานบคคล” ไปพรอมกบการทางานบรหารงานดานอนๆ ดวย (ศกดไทย สรกจบวร และคนอน ๆ, 2547, น.139) ซงเปนทยอมรบวา การบรหารงานบคคลมความสาคญมาก การบรหารงานบคคลในโรงเรยนเปนหนาทหลกอนหนงของผบรหารโรงเรยน เพราะการดาเนนงานของโรงเรยนไดบรรลเปาหมายนน ตองอาศยบคลากร ผรวมงาน ซงตองมแผนการไดมาและการใชอยางด การบรหารงานบคคลเปนปจจยทสงผลกระทบตอประสทธภาพของงานโดยตรง ตามทฤษฎการบรหารองคการของศาสตรสาขาตาง ๆ ไมวาจะเปนการบรหารธรกจ การบรหารรฐกจ หรอการบรหารการศกษา ถอวา คน คอ ปจจยสาคญทสดในการทางานองคการใดมกาลงคนทมคณภาพองคการนนยอมประสบความสาเรจ (รง แกวแดง, 2546, น. 129)


การวจยครงน ผวจยมวตถประสงคของการวจยดงน 1. เพอศกษาสภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ 2. เพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลในสถานศกษา สงกดองคการบรหารสวนจงหวด ศรสะเกษ จาแนกตาม ตาแหนง ประสบการณในการทางาน และขนาดของสถานศกษา 3. เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารงานบคคลของสถานศกษา ในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ


82


ผบรหารสถานศกษาและครผสอนของสถานศกษา สงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ ทมตาแหนง ประสบการณ และขนาดสถานศกษาแตกตางกน มความคดเหนตอสภาพ และปญหาการบรหารบคคลของสถานศกษาแตกตางกน

ความสาคญของการวจย

การวจยครงน ผลการวจยมความสาคญดงน 1. ไดขอมลสารสนเทศ สภาพ และปญหา การบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ 2. แนวทางการดาเนนงานการบรหารงานบคคลทเหมาะสมของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด ศรสะเกษ


ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารสถานศกษาและครผสอนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ จานวน 39 สถานศกษา ประจาปการศกษา 2557 จานวน 1,039 คน จาแนกเปนผบรหาร จานวน 80 คน และครผสอน จานวน 959 คน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารสถานศกษาและครผสอน โดยกาหนดตามขนาดกลมตวอยางตามตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan, 1970, pp.607– 610) ไดกลมตวอยาง จานวน 354 คน จากนนใชสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ตามขนาดของโรงเรยน และแตละชนสมตวอยางอยางงายตามสดสวน


1. ลกษณะของเครองมอ เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยสรางขนเองตามวตถประสงคของการวจย โดยศกษาเอกสาร ทฤษฎ หลกการทเกยวของ เพอใชในการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ ซงแบงออกเปน 3 ตอนดงน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ไดแก ตาแหนง ประสบการณในการทางาน และขนาดของสถานศกษา มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List) ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ ตามขอบขายภารกจ 5 ดาน ทใชในงานวจย ดงน

1. การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง 2. การสรรหาบคคลและการบรรจแตงตง 3. การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ 4. วนย การรกษาวนย 5. การออกจากราชการ


83

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ 2. วธการสรางและพฒนาเครองมอการวจย การสรางเครองมอทใชในการวจยนน ผวจยมวธและขนตอนในการสรางเครองมอทเปนแบบสอบถาม ดงน

1. ศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบเรองสภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษา ในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ ตามขอบขายภารกจ 5 ดานทใชในงานวจย ดงน คอ การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง การสรรหาบคคลและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ วนย การรกษาวนย และการออกจากราชการ

2. ศกษาแนวทางและวธการสรางแบบสอบถาม แบบตรวจสอบรายการ 3. ประมวลขอมลทไดจากการศกษา คนควาใหครอบคลมเนอหา ครอบคลมนยามศพทแลวยกรางแบบสอบถาม

โดยครอบคลมเรองการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ ตามขอบขายภารกจ 5 ดานทใชในงานวจย ดงน คอ การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง การสรรหาบคคลและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ วนย การรกษาวนย และการออกจากราชการ

4. นารางแบบสอบถามเสนอตออาจารยทปรกษา 5. ปรบปรงแกไขแบบสอบถามตามขอเสนอแนะจากอาจารยทปรกษาแลวนาไปใหผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน

ดงปรากฏในภาคผนวก เพอตรวจสอบความถกตอง ความตรงเชงเนอหา (Content Validity) และความเหมาะสมของภาษาทใชในแบบสอบถาม

6. นาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญมาวเคราะหหาคาดชนความสอดคลองในแตละขอคาถาม (Index of Item Objective Congruence: IOC)IOC= .60 ม 6 ขอ IOC= .80 ม 12 ขอและ IOC= 1.00 ม 29 ขอ รวมทงหมด 47 ขอ

7. นาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบและปรบปรงแลวไปทดลองใช (Try Out) กบผบรหารและครผสอนของโรงเรยนกนทรลกษวทยาคม โรงเรยนกระแชงวทยาและโรงเรยนเบญจลกษพทยา จานวน 30 คน ซงเปนตวแทนของกลมทคลายคลงกบกลมตวอยางแตไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน เพอตรวจสอบความชดเจนของขอคาถาม

8. หาความเชอมน (Reliability) โดยใชมาตรฐานหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาช (Cronbach’s Alpha Coefficient) มคาความเชอมนเทากบ 0.88


การวเคราะหขอมลเกยวกบการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ สามารถสรปเปนประเดนสาคญไดดงน 1. สภาพการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ ภาพรวมรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมาก โดยคาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปหานอย คอ การบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ ภาพรวมรายดานอยในระดบมากคอ ดานการวางแผนอตรากาลง และการกาหนดตาแหนง รองลงมา ดานวนยและการรกษาวนย ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตงาน ดานการสรรหา และบรรจแตงตงและดานทมขอคาเฉลยนอยทสด คอ ดานการออกจากราชการ 2. ดานการวางแผนอตรากาลง และการกาหนดตาแหนง พบวา ภาพรวมรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญอยในระดบมากทกขอ โดยมคาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปหานอย คอ สถานศกษานาเสนอแผน


84

อตรากาลงตอองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ รองลงมา คอ สถานศกษานาแผนอตรากาลงมากาหนดตาแหนงขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา สถานศกษาประเมนเพอขอปรบปรงกาหนดตาแหนงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3. ดานการสรรหาและบรรจแตงตง พบวา ภาพรวมรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอโดยมคาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปนอย คอ สถานศกษาเสนอคารองขอยายภายในไปยงสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ รองลงมา สถานศกษามสวนรวมในการสรรหาและบรรจแตงตงรวมกบหนวยงานตนสงกดสถานศกษาบรรจและแตงตงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทรบยายมาจากสถานศกษาอนไดตรง ตามวชาเอก ทตองการ

4. ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ พบวา ภาพรวมรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอโดยมคาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปนอย คอ สถานศกษาแจงสทธประโยชนทพง มไดของครและบคลากรทางการศกษาตลอดทงการใหบรการสทธประโยชนตางๆ รองลงมาสถานศกษาดาเนนการในการเสนอขอพระราชทานเครองราชอสรยาภรณและเหรยญจกรพรรดมาลาอยางถกตองทนตามเวลาทกาหนดของสถานศกษาปฐมนเทศผทไดรบการสรรหาและบรรจแตงตง สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการพจารณาความดความชอบแกครและบคลากรไดอยางเหมาะสม 5. ดานวนยและการรกษาวนย พบวา ภาพรวมรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอโดยมคาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปนอย คอ ผบรหารสถานศกษาปฏบตตนเปนแบบอยางทด รองลงมา ผบรหารสถานศกษาใหความรความเขาใจในกฎหมาย และระเบยบวนยในการปฏบตงานอยเสมอ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต มความวรยะ อตสาหะ ขยนหมนเพยร รกษาผลประโยชน 6. ดานการออกจากราชการ พบวา ภาพรวมรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยมคาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปนอยคอ สถานศกษามการตดตามและสรางความสมพนธ ตลอดจนเชญคร และบคลากรทางการศกษามารวมกจกรรมตามโอกาสอนควร รองลงมาสถานศกษาจดทาทะเบยน เพอควบคมตรวจสอบ การเกษยณอาย 7. การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ จาแนกตามตาแหนง พบวา ภาพรวมไมแตกตางกน 8. การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ จาแนกตามประสบการณในการทางาน พบวา ภาพรวมรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ 0.01 โดยกลมประสบการณมากกวา 20 ป สงกวากลมอนๆ 9. การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ จาแนกตามขนาดของสถานศกษาพบวา ภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน


ผวจยนาสาระสาคญทไดจากการวจยในครงน อภปรายผลดงน 1. ผลจากการวจย พบวา การบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ โดยรวมทง 5 ดาน พบวา การบรหารงานบคคลของสถานศกษา ในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ โดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน ซงสอดคลองกบงานของวจย สพช สมคะเนย (2549, น.79–89) ไดศกษาเรอง การบรหารงานบคคลของผบรหารสถานศกษา พบวา การบรหารบคคลของผบรหารสถานศกษา


85

สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาศรสะเกษ โดยภาพรวมมความคดเหนอยในระดบมาก ความคดเหนของบคลากรทางการศกษาตอการบรหารงานบคคลผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาศรสะเกษ จาแนกตามตาแหนง จาแนกตามเพศ จาแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยภาพรวมไมแตกตาง แตจาแนกตามประสบการณ ในการทางานโดย ภาพรวม มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5 ซงสอดคลองกบงานวจยของอภยสทธ ใจพร (2557, น.78–83) ไดศกษาเรองการบรหารงานบคคลของผบรหารสถานศกษาในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยม ศกษา เขต 28 พบวา ระดบการบรหารงานบคคลโดยรวมอยระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของวฒนา วงศแหล(2555, น. 89–97) ไดศกษาเรองการบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษาบรรมย เขต 1 พบวา สภาพการดาเนนการบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐาน อยในระดบมากทงในภาพรวม และรายดาน โดยดานทมการปฏบตสงสด คอ การวางแผนอตรากาลง และการกาหนดตาแหนง สอดคลองกบงานวจยของพระเสง ปภสสโร (วงษพนธเสอ) (2554, น. 97–103) ไดศกษาเรอง การบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐานระดบประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปราจนบร เขต 1 พบวา จากการศกษางานวจยในประเทศ ทเกยวของกบการบรหารงานบคคลในสถานศกษา โดยภาพรวม พบวา การบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐาน โดยรวมอยสภาพในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา การวางแผนอตรากาลง และการกาหนดตาแหนง ดานการ สรรหาและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตงานราชการ ดานวนย และการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ อยระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของพระเสง ปภสสโร (วงษพนธเสอ) (2554, น.97–103) ไดศกษาเรอง การบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐานระดบประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษาปราจนบร เขต 1 พบวา จากการศกษางานวจยในประเทศทเกยวของกบการบรหารงานบคคลในสถานศกษา โดยภาพรวมพบวา การบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐาน โดยรวมอยสภาพในระดบมาก ไดปฏบตงานบรหารงานบคคลโดยรวมและหลายดานอยในระดบดมาก โดยเรยงตามคาเฉลยการปฏบตงาน การบรหารบคคลจากมากไปหานอยตามลาดบ ดงน ดานวนย และรกษาวนย ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตงาน ดานการออกจากราชการ ดานการวางแผนอตรา กาลงและกาหนดตาแหนง และการสรรหาและการบรรจแตงตง เมอพจารณาเปนรายพบวาทกดานอยในระดบมากเชนกนและสอดคลองกบงานวจยของสพช สมคะเนย (2549, น.79–89) ไดศกษาเรอง การบรหารงานบคคลของผบรหารสถานศกษา พบวา การบรหารบคคลของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาศรสะเกษ ดานวางแผนอตรากาลง และกาหนดตาแหนง ดานการสรรหาและบรรจแตงตง ดานการใชและเสรมสรางประสทธภาพ ในการปฏบตราชการ ดานวนย และการรกษา และการออกจากราชการ โดยภาพรวมมความคดเหนอยในระดบมาก สอดคลอง กบงานวจยของ เพญศร คลองโปงเกต (2553, น. 84–89) ไดศกษาเรองการศกษาการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา ผลการศกษาพบวาบคลากรองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา โดยรวมและจาแนกตามเพศ ตาแหนงการปฏบตราชการ อายราชการ ระดบการศกษา และเงนเดอน เหนวา บคลากรไดมการปฏบตเกยวกบการบรหารงานบคคล โดยรวมและรายดาน ทง 7 ดาน คอ ดานการวางแผนกาลงคน ดานการบรรจแตงตง ดานการสรรหาบคลากร เขาทางาน ดานการคดเลอก ดานการพฒนาทรพยากรมนษย ดานการประเมนผลการปฏบตงานและการเลอนตาแหนง และดานการปฐมนเทศอยในระดบปานกลาง บคลากรทมเพศตางกนมความคดเหนเกยวกบงานบคคล โดยรวมและรายดานทกดานแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบงานวจยของฉววรรณ เพชรคง (2557, น. 257–268) ไดศกษา เรอง แนวทางการบรหารงานบคคลของโรงเรยนกลมโรงเรยนรกษหลวงพอดา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 3 พบวา สภาพการบรหารงานบคคลของโรงเรยนกลมโรงเรยนรกษหลวงพอดา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 3 และดานทตาทสด คอ ดานการออก


86

จากราชการ แนวทางการบรหารงานบคคลของโรงเรยนกลมโรงเรยนรกษหลวงพอดา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 3


1. ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใชประโยชน 1.1 การวางแผนอตรากาลงและการกาหนดตาแหนง สถานศกษาควรมการวเคราะหภารกจของตนเอง สถานศกษามการประเมนสภาพความตองการอตรากาลงและสถานศกษาควรมการจดทาแผนอตรากาลง 1.2 การสรรหา และการบรรจแตงตง สถานศกษาควรใหคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานมสวนรวมในการพจารณารบโอนยายคร และบคลากรในสถานศกษา มสถานศกษารบโอนพนกงานสวนทองถนมาบรรจแตงตง สถานศกษารบโอนขาราชการอนมาบรรจแตงตงและสถานศกษาดาเนนการจางลกจางชวคราวโดยไมใชเงนนอกงบประมาณ 1.3 การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ สถานศกษาไดศกษาวเคราะหความตองการจาเปนในการพฒนาตนเองของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และสถานศกษาตดตามประเมนผลการพฒนาครและบคลากรอยางตอเนอง 1.4 วนย และการรกษาวนย ขาราชการครและบคลากรทางการศกษายนอทธรณการลงโทษทางวนย ภายใน 30 วน นบแตวนท ไดรบแจงและขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทไมไดรบความเปนธรรมในการถกดาเนนทางวนย ใหรองทกขตอคณะอนกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ และยนฟองตอศาลปกครองได 1.5 การออกจากราชการ กรณครและบคลากรทางการศกษาลาออกดวยสาเหตตางๆ สถานศกษายบยงการลาออกจากราชการและแจงเหตผลใหผขอลาออกทราบสถานศกษาพจารณาอนญาตการลาออกจากราชการ กรณครและบคลากรทางการศกษาพนจากหนาทราชการในสถานศกษาดวยสาเหตตางๆ เชน ลาออก โอน ยาย เลอนตาแหนง หรอเกษยณอาย และจดงานเพอใหเกยรตและกาลงใจแกผทพนจากหนาทราชการในสถานศกษาและสถานศกษาสงใหผทไมผานการประเมน การทดลองปฏบตราชการ ออกจากราชการ 2. ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาเกยวกบการทดลองปฏบตราชการและการออกจากราชการของการบรหารงานบคคลในสถานศกษา สงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ 2.2 ควรศกษาความคดเหนเกยวกบการบรหารงานบคคลของผบรหารสถานศกษาเจาะจงในแตละดานของงานบคคล สงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ 2.3 ควรศกษาการบรหารงานบคคลของผบรหารสถานศกษา เพอนาผลการวจยไปปรบปรงงานบคคลในแตละดาน ซงจะสงผลตอพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา สงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษใหมประสทธภาพและประสทธผล


87


ฉววรรณ เพชรคง. (2557). แนวทางการบรหารงานบคคลของโรงเรยนกลมโรงเรยนรกษ หลวงพอดา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 3 หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

พระเสง ปภสสโร (วงษพนธเสอ). (2554). การบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐาน ระดบประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปราจนบร เขต 1. วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

เพญศร คลองโปงเกต. (2553). การศกษาการบรหารงานบคคลขององคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา. หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขานโยบายสาธารณะ. มหาวทยาลยมหาสารคาม.

รง แกวแดง. (2546). โรงเรยนนตบคคล. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. วฒนา วงศแหล. (2555). การบรหารงานบคคลในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาบรรมย เขต 1. สารนพนธ หลกสตรศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย.

สพช สมคะเนย. (2549). การศกษางานบคคลของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาศรสะเกษ. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ.

อภยสทธ ใจพร. (2557). การบรหารงานบคคลของผบรหารสถานศกษาในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ราชภฏศรสะเกษ.

เอกรนทร สมหาศาล. (2545). กระบวนการจดทาหลกสตรสถานศกษา: แนวคดสปฏบต. กรงเทพฯ: บคพอย.

การระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 The Local Resources Mobilization for Administration of The Primary School in Sisaket Primary Education Service Area Office 3

เนตรฤด มากนวล, ประดษฐ ศลาบตร*, อดมพนธ พชญประเสรฐ**, สรศกด ศรกระจาง**

หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและครตอการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามเพศ ตาแหนงหนาท และประสบการณในการทางาน

กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ ผบรหารสถานศกษาและครโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขต พนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ปการศกษา 2557 ไดขนาดกลมตวอยาง จานวน 335 คน เครองมอทใชในการศกษาเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสถตสาเรจรป ในการหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท (t–test)

ผลการวจย พบวา การระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

ศรสะเกษ เขต 3 ตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและคร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก 1. ผลการศกษาเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและครตอการระดมทรพยากรทองถน สาหรบ

การบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามเพศ พบวา เพศชายและหญง มความคดเหนตอการระดมทรพยากรทองถน มความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .01

2. ผลการศกษาเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและครตอการระดมทรพยากรทองถนสาหรบ การบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามตาแหนงหนาท พบวา ผบรหารสถานศกษาและคร มความคดเหนตอการระดมทรพยากรทองถน มความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

3. ผลการศกษาเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและคร ตอการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามประสบการณในการทางาน พบวามความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01



89

ABSTRACT

This research aims were to study and compare the administrator and teacher’s opinions towards the local resources mobilization for Administration of the Primary School in Sisaket Primary Education Service Area Office 3 and to compare their opinions in terms of gender, positions, and experiences.

The participants in this study were 335 people, including administrators and teachers of The Primary School in Sisaket Primary Education Service Area Office 3. The research was conducted with quantitative method and analyzed by a computerized program, consisting of mean, standard deviation and t–test.

Findings of The Study 1. The overall mean scores of the participants’ opinions on the local resources mobilization

for administration of the primary school in Sisaket Primary Education Service Area Office 3 were at high level.

2. In terms of gender, the opinions of administrators and teachers on the local resources mobilization for administration of the primary school in Sisaket Primary Education Service Area Office 3 were significantly different in statistics at .01.

3. In term of the positions, it appeared that overall scores of participants’ opinions on the local resources mobilization for administration of the primary school in Sisaket Primary Education Service Area Office 3 were also significantly different in statistics at .01.

4. In term of experiences, the overall scores of the participants’ opinion on the local resources mobilization for administration of the primary school in Sisaket Primary Education Service Area Office 3 were significantly different in statistics at .01.

บทนา

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดระบวาการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ. 2555–2559) เปนการนาภมคมกนทมอย พรอมทงเรงสรางภมคมกนในประเทศใหเขมแขงขนเพอเตรยมพรอม คน สงคม และระบบเศรษฐกจของประเทศ ใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปล ยนแปลงไดอย า งเหมาะสม โดยใหความสาคญกบการ พฒนาคนและส งคมไทยให มคณภาพ มโอกาสเขาถงทรพยากร และไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรม การระดมสรรพกาลงทกสวนในสงคมเพอการจดการศกษาทกสวนของสงคมเพอการจดการศกษา ทงครอบครว ชมชน รฐ เอกชน องคกรชมชน สอมวลชน จะตองตระหนกสานกรบผดชอบรวมกนในการจดการศกษาทกขนตอนแทนการผลกภาระใหเปนความรบผดชอบของรฐเพยงอยางเดยว แตรฐตองมเจตจานงทแนวแนและจรงจงเพราะการศกษาเปนหวใจของการพฒนาประเทศ เปนโครงสรางพนฐานทางสตปญญาทสมพนธเกยวของกบบคคล และความเจรญกาวหนา ทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศชาตโดยสวนรวม (รง แกวแดง 2546 : 51) สาหรบแนวทางการระดมทรพยากรเพอการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 (กระทรวงศกษาธการ 2542 : 15–16) ไดใหแนวทางในการระดมทรพยากรเพอการจดการศกษาไวในหมวด 8 ตงแตมาตรา 58–62 สรปเนอหาใหมการลงทนดานงบประมาณ การเงน และทรพยสนทงจากรฐ องคกรปกครองสวนทองถน


90

บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ สถาบนสงคมอน และตางประเทศมาใชจดการศกษาโดยใหรฐและองคการปกครองสวนทองถนระดมทรพยากรเพอการศกษาโดยจดเกบภาษ เพอการศกษาไดตามความเหมาะสม ทงนใหเปนไปตามกฎหมายกาหนด และใหบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ระดมทรพยากรเพอการศกษา โดยเปนผจดและมสวนรวมในการจดการศกษา โดยเปนผจดและมสวนรวม ในการจดการศกษา บรจาคทรพยสน และทรพยากรอนใหแกสถานศกษา ทงนใหรฐและองคกรปกครองสวนทองถนสงเสรมและใหแรงจงใจ ในการระดมทรพยากรดงกลาวโดยการสนบสนน การอดหนนและใชมาตรการลดหยอนภาษ การศกษาสาหรบโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ในปการศกษา 2557 ขอมล ณ วนท 10 มถนายน 2556 ระบวามโรงเรยนในสงกดจานวน 202 โรงเรยน กระจายอยในเขตพนท 4 อาเภอ ไดแก อาเภอขขนธ อาเภอไพรบง อาเภอปรางคก และอาเภอภสงห มเนอททงหมด 2,388.68 ตารางกโลเมตร บคลากร ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ปการศกษา 2556 ประกอบดวย ผอานวยการ รองผอานวยการและผบรหารสถานศกษา 223 คน ศกษานเทศก 20 คน บคลากรทางการศกษาอน 41 คน ขาราชการคร 1,875 คน ลกจางประจา 106 คน พนกงานราชการ 146 คน ลกจางชวคราว 118 คน รวมทงสน 2,529 คน (สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 2557: 20) ประชากรในเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 มความหลากหลายในประเพณและวฒนธรรม มการดาเนนชวตไดอยางกลมกลน มกลมชนพนเมองในพนทจานวน 4 กลม คอ กลมชนเขมร กลมชนลาว กลมชนสวย กลมชนเยอ แตละกลมชนมประเพณเปนเอกลกษณเฉพาะกลม ไดแก กลมชนเขมร มประเพณทสาคญ เชน แซนโฎนตา (เซนไหวบรรพบรษ) ราแมมวด (ราแมมด) และราตรด กลมชนลาว มประเพณทสาคญ เชน ฮตสบสอง คลองสบส (ประเพณสบสองเดอน) การนบถอผฟา กลมชนสวย มประเพณทสาคญ เชน พธไหวศาลปะกา กลมชนเยอ มประเพณทสาคญ เชน การเปาสะไน การเซนไหวบรรพบรษ (สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 2557 : 3) อยางไรกตามความหลากหลายในกลมชน ไมไดแบงแยกความแตกตางทางประเพณและวฒนธรรม แตอยางใด ทกกลมชนตางมกจกรรม ประเพณทสามารถปฏบตรวมกนไดอยางเหมาะสม ประชากรรอยละ 98 ของชมชนทกกลม นบถอพทธศาสนา และมกจกรรมทาบญทางศาสนาตามเทศกาลรวมกน เนองจากทผานมายงคงมปญหาการขาดแคลนคร และการสนบสนนดานงบประมาณจากรฐบาลมกจะไมเพยงพอสาหรบความตองการในการจดการศกษาของโรงเรยนและในสวนทขาดแคลนหรอไมเพยงพอน ทรพยากรทองถนอาจมสวนชวยไดเปนอยางมาก ไมวาความตองการนนจะเปนบคคล เงน วตถ สงของ ความชวยเหลอ หรอการอานวยความสะดวกดานตางๆ เพอสนองตอบพระราชบญญตการศกษาแหงชาตโดยใหระดมทรพยากรบคคลในชมชนใหมสวนรวมในการจดการศกษาโดยนาประสบการณ ความรอบร ความชานาญ ภมปญญาของบคคล ทรพยากรดานงบประมาณ การเงน และทรพยากรอนๆ เพอใหเกดประโยชน ตอการจดการศกษาสงสด ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาวจยเรองการระดมทรพยากรทองถนมาใชบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 เพอศกษาสภาพและปญหาการระดมทรพยากรทองถนมาใชบรหารโรงเรยนประถมศกษา อกทงยงตองการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและครผสอนตอการระดมทรพยากรทองถนมาใชบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยจาแนกตามเพศ ตาแหนงและประสบการณในการทางาน ผลการวจยจะเปน ขอมลสะทอนกลบใหบคคลทเกยวของ เชน ผบรหารการศกษา ผบรหารสถานศกษา และครไดตระหนก เหนความสาคญของการระดมทรพยากรทองถน ไดแก ทรพยากรบคคล ทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถน ทรพยากรทางเทคนค ทรพยากรในรปกจกรรมทองถน และทรพยากรดานการเงนเพอนาไปใชใหเกดประโยชนและประสทธภาพมากยงขน


91


ในการวจยครงน ผวจยไดตงวตถประสงคไวดงน 1. เพอศกษาการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 2. เพอเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและคร ตอการระดมทรพยากรทองถนมาใชบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามเพศ ตาแหนงหนาท และประสบการณในการทางาน 3. เพอศกษาขอเสนอแนะการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษาศรสะเกษ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3


ผบรหารสถานศกษาและครทมเพศ ตาแหนงหนาท และประสบการณในการทางานทแตกตางกน มความคดเหน ตอการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษาแตกตางกน


ประชากร ประชากรทใชในการวจยประกอบดวยผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษาศรสะเกษ เขต 3 ปการศกษา 2557 จานวน 202 คน และครโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ปการศกษา 2557 จานวน 2,260 คน รวมจานวนขนาดประชากรทงสน จานวน 2,462 คน

กรอบแนวคด การวจยครงน เพอระดมความคดเหนในการระดมทรพยากรทองถน เพอนามาใชในการบรหารโรงเรยนประถม ศกษา สงกดเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษเขต 3 ในดานบคคล หนวยงาน กจกรรม และทรพยากรทางการเงน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดแก ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษาศรสะเกษ เขต 3 ปการศกษา 2557 และครโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ปการศกษา 2557 กาหนดขนาดและกลมตวอยางโดยใชตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) รวมจานวนกลมตวอยางทงสน 335 คน หลงจากนนเลอกกลมตวอยางโดยกาหนดสดสวน จาแนกตามตาแหนง และเลอกกลมตวอยางโดยใชวธการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ตามขนาดของโรงเรยนโดยสม และสมกลมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling ) ไดขนาดกลมตวอยางผบรหารสถานศกษา 27 คน และคร 308 คน


เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนโดยอาศยแนวคดทไดศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของแลวนาไปใหอาจารยทปรกษาพจารณาใหขอเสนอแนะ จากนนจงนามาคดเลอกเฉพาะขอทมระดบ ความเชอมนและความแปรปรวนของคะแนนรวมตามทตองการโดยแบงแบบสอบถามเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม โดยคาถามเปนลกษณะเปนแบบเลอกตอบเกยวกบ เพศ ตาแหนง และประสบการณในการทางาน


92

ตอนท 2 เปนคาถามเกยวกบการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 แบงออกเปน 5 สวน คอ 1) ดานทรพยากรบคคล 2) ดานทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถน 3) ดานทรพยากรทางเทคนค 4) ดานทรพยากรในรปกจกรรมทองถน 5) ดานทรพยากร ทางการเงน ลกษณะของคาถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแบบของลเคอรท (Likert) คาตอบจาแนก เปน 5 ระดบ ดงน (5) หมายถง มากทสด (4) หมายถง มาก (3) หมายถง ปานกลาง (2) หมายถง นอย (1) หมายถง นอยทสด

การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 1. ขนตอนการสราง การวจยนมขนตอนการสรางเครองมอในการวจยดงน 1.1 ศกษาคนควาเอกสาร ตารา วารสาร งานวจยทเกยวของกบการระดมทรพยากรสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 1.2 สรางเครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามการระดมทรพยากรสาหรบการบรหารโรงเรยนประถม ศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษา และคร จานวน 50 ขอ ครอบคลมเนอหาการระดมทรพยากร ทง 5 ดาน คอ ดานทรพยากรบคคล ดานทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถน ดานทรพยากรทางเทคนค ดานทรพยากรในรปกจกรรมของทองถนและดานทรพยากรการเงน มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) เพอขอคาแนะนาจากคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ 1.3 นาเครองมอทปรบปรงแกไขแลวไดเสนอผทรงคณวฒ หรอผเชยวชาญตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหาของคาถาม การใชคา สานวนภาษา และขอเสนอแนะ จานวน 5 ทาน ดงปรากฏในภาคผนวก คา IOC ไดเทากบ 0.80 1.4 นาแบบสอบถามทตรวจแกไขโดยผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญเสนอประธานกรรมการและกรรมการทปรกษาวทยานพนธเพอปรบปรงแกไขใหเหมาะสม 1.5 นาแบบสอบถามททาการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (Try Out) กบผบรหารสถานศกษาและครทไมใชประชากรกลมตวอยางในการวจยจานวน 50 คน เปนผบรหารสถานศกษา 5 คน และคร 45 คน ในโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 เพอหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามโดยวธหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ไดคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .95


จากการวจยเรอง การระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ผวจยสรปผลการวจยดงตอไปน 1. ผบรหารสถานศกษาและครสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 โดยภาพรวมและรายดาน คอ ดานทรพยากรบคคล ดานทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถน ดานทรพยากรทางเทคนค ดานทรพยากร ในรปกจกรรมของทองถน และดานทรพยากรทางการเงนอยในระดบมาก 2. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและครตอการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามเพศโดยภาพรวม พบวา บคลากรชายสงกวาหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบสมมตฐานของการวจย


93

3. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและครตอการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามตาแหนงหนาท โดยภาพรวม พบวา ผบรหารสงกวาครอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบสมมตฐานของงานวจย 4. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและครตอการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกตามประสบการณ โดยภาพรวมพบวากลมประสบการณ 11 ปขนไปจะสงกวากลมแรก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบสมมตฐานของงานวจย

ขอเสนอแนะการระดมทรพยากรทองถนจากคาถามปลายเปด มดงน

1. การระดมทรพยากรทองถนดานทรพยากรบคคล ควรมการเชญบคคลในทองถนมาเปนวทยากรใหความรทาง ดานวชาการและวชาชพใหมากขน

2. การระดมทรพยากรทองถนดานทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถนสถานศกษาควรขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอใชสถาบนในทองถนเปนแหลงเรยนรตางๆ เชน สมนไพรรกษาโรคตางๆ ใหมากขน

3. การระดมทรพยากรทองถนดานทรพยากรทางเทคนค สถานศกษาควรขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอใชทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเกยวกบเทคโนโลยมาใชดานสาธารณปโภค เชน นาประปาและแทงกเกบนาใหมากขน

4. การระดมทรพยากรทองถนดานทรพยากรในรปกจกรรมทองถน สถานศกษาควรขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอใชทรพยากรในรปกจกรรมทองถน มาเปนกจกรรมทพฒนาทกษะวชาชพใหมากขน

5. การระดมทรพยากรทองถนดานทรพยากรทางการเงน สถานศกษา ควรขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางการเงนในทองถนมาจดซอโตะเกาอใหแกนกเรยนใหมากขน


จากผลการวจย ผวจยไดนามาอภปรายตามวตถประสงคดงตอไปน เพอศกษาการระดมทรพยากรทองถนสาหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษาและคร สามารถอภปรายผลเปนรายดานเรยงลาดบตามดานทปฏบตมากทสดไปหานอยไดดงน ดานทรพยากรบคคล จากการวจย พบวา อยในระดบปฏบตมากเปนอนดบแรก เนองจากสถานศกษาไดเชญบคคลในทองถนมาเปนคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาสวนใหญใหความสาคญกบบคคลในทองถนโดยเชญมาเปนประธานในการจดกจกรรมของโรงเรยน เมอใหความสาคญกบทองถนยอมงายตอการขอความรวมมอจากบคคลในทองถนเพอพฒนาโรงเรยน สงผลใหการเชญบคคลในทองถนเขารวมกจกรรมเพอสรางขวญและกาลงใจใหแกบคลากรในโรงเรยนไดรบความรวมมอเปนอยางด คนในทองถนจงชวยประชาสมพนธความเคลอนไหวและผลงานของโรงเรยนใหคนอนๆ ในทองถนทราบอยางเตมใจ อกดานหนงสถานศกษาสามารถขอขอมลเกยวกบการแกไขปญหาพฤตกรรมของนกเรยน จงมการเชญบคคล ในทองถนเขารวมประชมใหขอคดเหนหรอขอเสนอแนะในการวางแผนการบรหารงานของโรงเรยน ในบางครงสถานศกษาไดขอความรวมมอจากบคคลในทองถนเพอดแลรกษาความปลอดภยในโรงเรยน การปฏสมพนธระหวางสถานศกษาและทองถนในทางบวกทตองพงพาอาศยกนจงเปนเหตผลสาคญทสถานศกษาตองทราบขอมลพนฐานทเกยวกบความตองการ


94

ของทองถน การระดมทรพยากรทองถนดานทรพยากรบคคลทมนอยทสดเมอเทยบกบเรองอนๆ คอ การเชญบคคลในทองถนมาเปนวทยากรใหความรดานวชาการและวชาชพ สอดคลองกบงานวจยของประเสรฐ วงศเสนา (2552) ไดศกษาสภาพการระดมทรพยากรในทองถน เพอการบรหารการศกษาในสถานศกษาขนพนฐาน ตามความคดเหนของขาราชการคร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน เขต 2 ดานทรพยากรมนษย อยในระดบมาก เพราะวา บคลากรทกฝายไมวาจะเปนคณะคร ผปกครอง คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และผมสวนไดสวนเสยกบโรงเรยนไดรวมแรงรวมใจชวยเหลอโรงเรยนมาตลอดโดยเฉพาะดานแรงกาย เชน การพฒนาโรงเรยน การจดภมทศนในโรงเรยน เปนตน การเปดโอกาสใหผปกครองมสวนรวมในการจดกจกรรมตางๆ ของโรงเรยนและผนาทางศาสนามาสอนคณธรรมจรยธรรม แกนกเรยน แตทเหนชดเจน คอโรงเรยนขนาดเลกทอาศยความชวยเหลอจากชมชนตลอด สอดคลองกบงานวจยของอษา อาพนทอง (2547 : 105) ไดศกษา การสรรหาและบรหารทรพยากรทางการศกษาทองถนของสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1–2 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร ผลวจยพบวา พระสงฆหรอผนาทางศาสนาอนเขามามสวนรวมเปนวทยากรอบรมดานคณธรรมจรยธรรมมากทสดนอกจากนโรงเรยนยงมความคดเหนเกยวกบการเชญนกกฎหมายในทองถนมาใหความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย สทธ หนาทประชาชนควรรแกครและนกเรยน และเชญผประสบความสาเรจในการประกอบอาชพตางๆ ใหความรเกยวกบการประกอบอาชพแกนกเรยนและนกปราชญชาวบานภมปญญาทองถนใหความรแกนกเรยนยงมคาเฉลยอยในระดบตา เนองจากมสวนรวมในบคคลนนผบรหารจะตองศกษาสภาพเกยวกบบคคลทปฏบตหนาทโดยตรง ตองจดทาแหลงขอมลทรพยากรบคคล สรางความสมพนธทดหลายๆ ดาน รวมทงยกยองเชญชเกยรต ใหกาลงใจในการมสวนรวม แลกเปลยนเรยนรใหมากขน และสอดคลองกบขอเสนอแนะอนๆ ของโรงเรยน สอดคลองกบงานวจยของ Talley (2002 : 1661–A) ไดศกษาเรองสมรรถภาพการรบรบทบาทหนาทของคณะ กรรมการโรงเรยนโดยการศกษารายกรณจากการรวบรวมขอมลทไดจากการสงเกตการสมภาษณและการบนทกความรสกสวนตวรวมกบการวเคราะหเทคนคผลการวจย พบวา สมรรถภาพของคณะกรรมการโรงเรยนนนไดรบอทธพลจากการได รบอานวยความสะดวกในเรองการกระจายอานาจ มผลตอการตดสนใจของคณะกรรมการโรงเรยนและอาจารยใหญ คณะ กรรมการโรงเรยนตดสนใจโดยมขอมลจากผเกยวของหลายฝาย คณะกรรมการโรงเรยนประเมนผลสมฤทธของโรงเรยน โดยการประเมนจากสภาพจรงของผลผลตคณะกรรมการโรงเรยนดาเนนการรายงานผลสมฤทธของนกเรยนไดอยางอสระปราศจากขอโตแยงและสามารถรวมสงเกตการเรยนการสอนในโรงเรยนได

ดานทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถน จากการวจย พบวา อยในระดบปฏบตมาก เนองจากสถานศกษาตองพงพาสถาบนในทองถน โดยมระดบการปฏบต

มากทสด คอ การขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอใชสถาบนในทองถนเปนสถานทใหบรการดานสขภาพแกนกเรยนและบคลากรของโรงเรยน เชน การรบบรการฉดวคซนทโรงพยาบาลประจาตาบล การรบงบประมาณอาหารกลางวนจากองคการบรหารสวนตาบล และการฝกโยคะทวด เปนตน พบวา มการขอความรวมมอเพอใชสถาบนในทองถนเปนสถานทแขงขนกฬาและออกกาลงกาย ลาดบตอมาสถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชนเพอใชสถาบนทองถนเปนแหลงประชาสมพนธขาวสารของโรงเรยนไปสทองถน สถานศกษามการขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน ใชสถาบนในทองถนเปนแหลงคนควาหาความรเพมเตมสาหรบนกเรยน มการใชสถาบนในทองถนเปนแหลงอบรมคณธรรม จรยธรรมใหแกโรงเรยนมาก โดยเฉพาะในกลมโรงเรยนวถพทธ สถานศกษาพฒนาชมชนรวมกบทองถน และใชสถาบนในทองถนเปนสถานทจดกจกรรมตางๆ เชน การปฏบตธรรมในวนมาฆบชา สถานศกษาใชสถาบนในทองถนเปนแหลงศกษาดงานการประกอบอาชพ เชน การสานเสอกก การตดผม การทาผอบจากใบตาล การเลยงหม เปนตน สถานศกษาใชสถาบนในทองถนเปนแหลงฝกปฏบตงานสาหรบนกเรยน เชน การกวาดลานวด


95

และชวยลางจาน การเสรฟนาในงานศพ และการปลกพชผกทางการเกษตร เปนตน นอกจากนสถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอใชสถาบนในทองถนเปนแหลงเรยนรตางๆ เชน สมนไพรรกษาโรค ตวอยางการเดนทางไกลกจกรรมลกเสอ–เนตรนาร สอดคลองกบงานวจย ทองสข คณมาศ (2548 : 107) ไดศกษา การระดมทรพยากรเพอใชในการบรหารการศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา รอยเอด เขต 2 พบวา อยในระดบปฏบตมากโดยเฉพาะทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถนเพราะสะดวกในการดาเนนการระดมทรพยากรดานน และสอดคลองกบงานวจยอสาห จนทรประสาน (2547 : 15) ไดศกษาการใชทรพยากรทองถนเพอการบรหารงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา สานกงานเขตพนทการศกษาสราษฎรธาน เขต 3 พบวา ทรพยากรทเปนลกษณะสถาบนในทองถน มประโยชน อยางยงในการจดการศกษาและโรงเรยนสามารถใชประโยชนจากทรพยากรเหลาน เปนแหลงใหนกเรยนไดศกษาคนควา หาความรเพอใหไดประสบการณตรง

ดานทรพยากรทางเทคนค จากการวจย พบวา อยในระดบปฏบตมาก เนองจากผบรหารสถานศกษาและครเลงเหนความสาคญ สถานศกษา

ขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเปนอนเทอรเนตมาใชประชาสมพนธขอมลของโรงเรยนใหครและบคลากรภายนอกเขาถงแหลงขอมลได เชน การใช Facebook หรอ Website ของโรงเรยน สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเปนเทคโนโลย เชน คอมพวเตอรพกพามาเปนแหลงเรยนรเพมเตม สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทมาใชในการปรบปรงภมทศนของโรงเรยน เชน การปลกกลวยไมระบบนาหยด การปลกไมประดบในกะลา และการทาศาลาเรอนไทย เปนตน สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนดานเทคโนโลยทเกยวของกบการประกอบวชาชพใหเปนแหลงเรยนรเพมเตม สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเปนเครองมอมาสอนเกยวกบวชาชพและการประดษฐคดคนนวตกรรมและเทคโนโลยใหมๆ สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเปนนวตกรรมมาเปนสอประกอบการเรยน การสอน สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเปนความกาวหนาของการสอสารโทรคมนาคมมาใชในโรงเรยน สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเปนเทคโนโลยการสอสารทางโทรศพทมาใชในการประสานงานทงภายในและภายนอก สถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเปนสงประดษฐใหมๆ มาปรบปรงอาคารเรยนเชน ปายไวนลและบอรดสตกเกอร และลาดบสดทายสถานศกษาขอความรวมมอจากสถาบน องคกร หนวยงานเอกชน เพอนาทรพยากรทางเทคนคในทองถนทเกยวกบเทคโนโลยมาใชในดานสาธารณปโภค เชน นาประปา แทงกเกบนา สอดคลองกบงานวจยของของทองสข คณมาศ (2547) ไดศกษาเกยวกบการศกษาการระดมทรพยากรเพอใชในการบรหารการศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 2 ผลการวจย พบวา การระดมทรพยากรเพอใชในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 2 ดานทรพยากรในลกษณะสถาบนในทองถนอยในระดบปฏบตมาก

ดานทรพยากรในรปกจกรรมทองถน จากการวจย พบวา อยในระดบปฏบตมากเนองจากวาผบรหารสถานศกษาและครสงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 มความคดเหนตอการระดมทรพยากรทองถนดานทรพยากรในรปกจกรรมทองถน โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ ขอทมคาเฉลยมากทสดคอ สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกร


96

ปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาสงเสรมคณธรรม จรยธรรม เชน การนงสมาธ การสวดมนต และการบรจาคปจจยทาบญตางๆ รองลงมาคอ สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนกจกรรมอนรกษศลปวฒนธรรมประเพณ สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาใชเปนกจกรรมสงเสรมประชาธปไตย เชน การเลอกตงประธานนกเรยน สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนเนอหาสาระในการจดกจกรรมการเรยนการสอน เชน การทาบญตกบาตร สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนกจกรรมทโรงเรยนรวมพฒนากบทองถนเพอสรางสมพนธภาพอนดกบชมชน สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน

สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนกจกรรมทเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคในโรงเรยน สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนกจกรรมทสงเสรมคานยม 12 ประการ สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนขอมลพนฐานประกอบการจดกจกรรมการเรยนการสอนหรอการจดกจกรรมนกเรยน สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนสถานการณจาลองใหนกเรยนปฏบตในกจกรรมการเรยนการสอน และลาดบสดทายสถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรในรปกจกรรมทองถนมาเปนกจกรรมทพฒนาทกษะดานวชาชพ เชน การลงแขกเกยวขาว

ดานทรพยากรทางการเงน จากการวจย พบวา อยในระดบปฏบตมาก เนองจาก พบวา ผบรหารและคร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 มความคดเหนตอการระดมทรพยากรทางการเงน โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ ขอทมคาเฉลยมากทสดคอ สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอกเพอนาทรพยากรดานการเงนในทองถนมาใชปรบปรงภมทศน เชน การสรางถนนคอนกรตในโรงเรยน รองลงมาคอสถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอก เพอนาทรพยากรดานการเงนในทองถนมาสนบสนนดานทนการศกษาใหแกนกเรยน สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคลภายนอก เพอนาทรพยากรดานการเงนในทองถนมาสนบสนนดานอาหารและโภชนาการของนกเรยน เชน งบประมาณสนบสนนโครงการอาหารกลางวนนกเรยน สถานศกษาขอความรวมมอจากหนวยงาน องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเอกชนและบคคล ภายนอกเพอนาทรพยากรดานการเงนในทองถนมาสนบสนนโครงการ/กจกรรมตางๆ ของโรงเรยน สอดคลองกบ งานวจยของประเสรฐ วงศเสนา (2552 : 99) ไดศกษาสภาพการระดมทรพยากรในทองถน เพอการบรหารการศกษาในสถานศกษาขนพนฐาน ตามความคดเหนของขาราชการคร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน เขต 2 ดานทรพยากรทางการเงน พบวา อยในระดบปฏบตมาก อาจเพราะวา สถานศกษาขนพนฐานสวนใหญไดรบงบประมาณสนบสนนเปนจานวนนอยจงทาใหทกฝายดาเนนการระดมทรพยากรทางการเงนในรปแบบตางๆ มาตลอด เชน การจดทาผาปาสามคค การจดกจกรรมทางวชาการ เปนตน สอดคลองกบงานวจยของ Tsang (2001 : abstract) ไดวจยเรองการจดสรรเงนงบประมาณดานการศกษาในประเทศจนโดยมงเนนศกษาการระดมทรพยากรความเสมอภาคและประสทธภาพทางการศกษาพบวา


97

รฐบาลไดใหความสาคญทางดานการศกษาเปนอยางมาก จดสรรเงนงบประมาณเพอการศกษาหลายโครงการ การระดมทรพยากรเพอการศกษารฐบาลเปนผจดสรรเงนงบประมาณเพอการลงทนการศกษาดานความเสมอภาคทางการศกษา เปนหนาทของรฐบาลทตองขจดปญหาทางการศกษาโดยเฉพาะกลมคนยากจน


เขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3, สานกงาน. (2555). แผนพฒนาการศกษาขนพนฐานระยะ 4 ป (ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2555–2558). ศรสะเกษ:

ทองสข คณมาศ. (2547). การศกษาการระดมทรพยากรเพอใชในการบรหารการศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 2. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏสรนทร.

ประเสรฐ วงศเสนา. (2552). สภาพการระดมทรพยากรในทองถนเพอการบรหารการศกษา สถานศกษาขนพนฐานสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน เขต 2. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

ปฏรปการศกษา, สานกงาน. (2544). รายงานปฏรปการศกษาตอประชาชน. กรงเทพมหานคร: อมรนทรพรนตง. รง แกวแดง. (2546). โรงเรยนนตบคคล. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช. ศกษาธการ, กระทรวง. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542. กรงเทพมหานคร: ครสภา

ลาดพราว. อสาห จนทรไพศาล. (2547). การใชทรพยากรทองถนเพอการบรหารงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษาสานกงาน

เขตพนทการศกษาสราษฎรธาน เขต 3. วทยานพนธปรญญา ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อานาจ สขสเสยง. (2539). การศกษาสภาพและปญหาการใชทรพยากรทองถนในการบรหารงานโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษาเขตการศกษา 6. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Shepperson, Tara L. (2001). Educational Technology in Eight Selected States Measurements and distribution of Technology Resources. Dissertation Abstracts International. 61(9), 3528 –A.

Triola. Mario, F. (1995). Elementary Statistics. 6thed. New York: Addison–Wesley Publishing.

การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ระหวางวธการสอนดวยเทคนค เค ดบเบลย ด แอล และวธการสอนแบบปกต ระดบชนมธยมศกษาปท 2 A Comparison of Learning Achievement and Ability to Solve Mathematical Problems of One Variable Linear Equation through the KWDL Technique and the Conventional Method at the Mathayomsuksa 2

ปนดดา อนแกว, เผาไทย วงศเหลา*

หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาคณตศาสตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนาแผนการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 75/75 2) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL กบการสอนแบบปกตและ 3) เพอเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL กบการสอนแบบปกตกลมตวอยาง ทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนอนบาลขนหาญ (ส) สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ศรสะเกษ เขต 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จานวน 50 คน ซงไดมาดวยวธการสมตวอยางแบบกลม (Cluster Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยการสม เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย (1) แผนการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 2 จานวน 7 แผน (2) แผนการจดการเรยนรแบบปกตเรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 2 จานวน 7 แผน (3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และ (4) แบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหความแปรปรวน 2 ทาง (Two Way ANOVA) ผลการวจย พบวา

1. แผนการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรองการประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 2 มประสทธภาพ 79.72/78.82

2. ผลสมฤทธทางเรยน เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL สงกวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3. ความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL สงกวาความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรของนกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05



99

ABSTRACT

The research aimed to develop the lesson plan by using KWDL technique on application of one variable linear equation for Mattayomsuksa two (Grade 8) level to achieve a 75/75 criterion, to compare a learning achievement of the students taught by KWDL technique and a conventional method, and to compare the students’ ability to solve the mathematical problems. The samples used in the research were 50 eighth grade students of Anubankhunhan School in the second semester of the academic year 2014. They were derived by a cluster random sampling. The research instruments were seven lesson plans based on KWDL technique, seven plans for a conventional method, an achievement test and a test on an ability to solve mathematical problems. Statistics used was mean, standard deviation and two–way ANOVA.

The research findings were as follows: 1. The lesson plan on learning by using the KWDL technique on the issue under study had an

efficiency of 79.72/78.82. 2. Learning achievement of the students who were taught by KWDL technique was higher than

that of those who were taught by a conventional method at a statistical significance of .05. 3. An ability to solve mathematical problems of the students who were taught by KWDL

technique was higher than that of those who were taught by a conventional method at a statistical significance of .05.

บทนา

คณตศาสตรมบทบาทสาคญยงตอการพฒนาความคดมนษย ทาใหมนษยมความคดสรางสรรค คดอยางมเหตผล เปนระบบมแบบแผนสามารถวเคราะหปญหาหรอสถานการณไดอยางถถวนรอบคอบ ชวยใหคาดการณวางแผนตดสนใจแกปญหาและนาไปใชในชวตประจาวนไดอยางถกตองเหมาะสม นอกจากนคณตศาสตรยงเปนเครองมอในการศกษาทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและศาสตรอนๆ คณตศาสตรจงมประโยชนตอการดาเนนชวตชวยพฒนาคณภาพชวตให ดขนและสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสขหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร สมรรถนะสาคญและคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนไวเปนเปาหมายของการจดการเรยนรทกกลมสาระการเรยนรใหผเรยนมคณภาพตามเปาหมาย โดยสงเสรมใหเรยนรจากการเผชญสถานการณ การไดสมผสสมพนธกบสงแวดลอม มนษยและธรรมชาต ลงมอปฏบตจรง ฝกใหคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน รกการอานและใฝรใฝเรยนอยางตอเนอง แตจากการรายงานการประเมนทผานมา พบวา นกเรยนสวนมากมผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบทไมนาพอใจ ซงจะเหนไดจากรายงานของสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต ไดประกาศผลการทดสอบทางการศกษาระดบ ชาตขนพนฐาน (O–NET) โรงเรยนอนบาลขนหาญ (ส) ในปการศกษา 2556 พบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มคะแนนเฉลย 25.41 จากคะแนนเตม 100 คะแนน เมอวเคราะหแลวจะพบวาวชาคณตศาสตรในระดบชนมธยมศกษาปท 3 ยงอยในเกณฑทตามากและตองไดรบการปรบปรงอยางมาก เพราะยงไมผานเกณฑรอยละ 50 เทคนคการสอนแบบ KWDL เปนเทคนคการสอนรปแบบหนงทสงเสรมความสามารถในการแกปญหา โดยเทคนค KWDL (Know–Want–Do–Learned) พฒนาจากแนวคด KWL ของ Ogle โดยครสามารถนามาใชในการจดการเรยนรเพอแกปญหาการเรยนรเนองจากวธการสอนแบบ KWDL เปนเทคนคทฝกใหนกเรยนคดวเคราะหโจทยปญหาอยางหลากหลายอนจะเปนผลใหนกเรยนสามารถ


100

นาไปประยกตใชในสถานการณตาง ๆ ในชวตประจาวนของตนเองไดซงประกอบดวย 4 ขนตอนคอ K (What we know) นกเรยนรอะไรบาง ในเรองทจะเรยนหรอสงทโจทยบอกใหทราบมอะไรบางเปนขนทนกเรยนตองอานอยางวเคราะหโดยอาจตองใชความรเดมทเรยนไปแลว W (What we want to know) นกเรยนหาสงทโจทยตองการทราบหรอสงทนกเรยนตองการรและตองการคนหาจากแหลงขอมลอน ๆ เพอทจะหาคาตอบและขอมลเหลานน D (What we do to find out) นกเรยนจะตองทาอะไรบางมวธใดบางเพอหาคาตอบตามทโจทยตองการหรอสงทตนเองตองการรโดยดาเนนการแกปญหาตามแผนและขนตอนทวางไวซงเปนขนทนกเรยนลงมอแกปญหาและเรยนรขนตอนวธการแกปญหาอยางกระจางชด L (What we learned) นกเรยนสรปสงทไดเรยนรโจทยตองการทราบอะไรเปนขนทนกเรยนตองตอบคาถามไดวาโจทยตองการอะไรคาตอบทไดคออะไรไดมาอยางไรถกตองหรอไมโดยเขยนเปนประโยคสญลกษณใหไดรวมถงขนการวางแผน การแกปญหาดวยวธการตาง ๆ จากความสาคญและทมาของปญหา รวมถงวธการแกปญหาทกลาวมา ผวจยจงสนใจเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรระหวางวธการสอนดวยเทคนค KWDL และวธการสอนแบบปกตโดยทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เรองการประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ซงเปนเนอหาทมความเหมาะสมเพอใชสงเสรมความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตรและเพอเปนแนวทางใน การจดการเรยนการสอนคณตศาสตรใหมประสทธภาพสงสด ตลอดจนสงเสรมใหนกเรยนไดมโอกาสพฒนาความสามารถ ในการแกปญหาคณตศาสตรใหดยงขน

วตถประสงคของการทาวจย

1. เพอพฒนาแผนการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวชนมธยม ศกษาปท 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 75/75 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL กบการสอนแบบปกต 3. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL กบการสอนแบบปกต


1. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว มความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต


ประชากร ทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนอนบาลขนหาญ(ส) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 4 จานวน 3 หอง จานวน 79 คน กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนอนบาลขนหาญ(ส) สานกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษาศรสะเกษ เขต 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จานวน 2 หองเรยน นกเรยนจานวน 50 คน ไดมาโดยการสมแบบกลม (Cluster Sampling) ประกอบดวยกลมทดลองเปนกลมทจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL นกเรยนจานวน 23 คน และกลมควบคมเปนกลมทจดการเรยนรแบบปกต นกเรยนจานวน 27 คน เนอหาทใชในการวจยครงนคอเนอหา เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 กลมสาระการเรยนร


101

คณตศาสตร ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรอสระ คอ (1) วธการสอนซงประกอบดวย วธการสอนโดยใชเทคนค KWDL และวธการสอนแบบปกต (2) วธการสอบ ซงประกอบดวยมการสอบกอนเรยน และไมมการสอบกอนเรยน ตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร


1. การวจยครงน เปนการวจยเชงทดลอง ผวจยใชแบบแผนการทดลองแบบโซโลมอน 4 กลม (Randomized Solomon Four Group Design) เครองมอทใชในการวจย คอ (1) แผนการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL และแผน การจดการเรยนรแบบปกต ชนมธยมศกษาปท 2 เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร จานวน 12 แผนการจดการเรยนร ไดคาเฉลยระหวาง 4.18–4.50 (2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 30 ขอ มคาความยาก (p) ระหวาง 0.36–0.61 และคาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.43–0.79 มคาความเชอมนของแบบทดสอบเทากบ 0.88(3) แบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร มคาความยาก ระหวาง 0.25 –0.42 และคาอานาจจาแนกระหวาง 0.23–0.27 มคาความเชอมนของแบบทดสอบเทากบ 0.68

2. ในการวจยครงน ผวจยไดใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรกอนเรยน พบวาผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลอง และกลมควบคม มคะแนนเฉลยใกลเคยงกนคอ 9.83 และ 8.36 และความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรกอนเรยนของนกเรยน ในกลมทดลองและกลมควบคม มคะแนนเฉลยกอนเรยนใกลเคยงกนคอ 12.92 และ 11.29 ซงจากผลการทดสอบดงกลาว ทาใหทราบวานกเรยนในกลมทดลองและกลมควบคมมความสามารถไมแตกตางกน

การวเคราะหขอมล 1. วเคราะหหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรองการประยกตของสมการเชงเสน ตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 2 ตามเกณฑ 75/75 โดยใช 21 /EE 2. วเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL และการสอนแบบปกต โดยใชคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรของนกเรยนระหวางกลมทดลองทสอนดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ระดบชนมธยมศกษาปท 2 และกลมควบคมทสอนโดยใชวธการสอนแบบปกต โดยการวเคราะหความแปรปรวน 2 ทาง (Two Way ANOVA)


1. แผนการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 2 ทผวจยสรางขนมประสทธภาพ 79.72/78.82 ซงสงกวาเกณฑ 75/75 ทตงไว 2. ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL สงกวาผลสมฤทธทางการเรยนทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. ความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL สงกวาความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05


102


จากการจดกจกรรมการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรองการประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 สามารถอภปรายผลการศกษาคนควาไดดงน

1. จากการศกษาคนควา พบวา ประสทธภาพของแผนการจดการดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว ระหวางกระบวนการและหลงกระบวนการมคาเทากบ 79.72/78.82 ทผลการศกษาคนควาเปนดงนอาจสบเนองมาจาก แผนการจดการเรยนรทใชในการศกษาคนควาไดผานการพจารณา ตลอดจนการใหคาแนะนา ขอเสนอแนะ และการปรบปรงแกไขจากผเชยวชาญทมความเชยวชาญและประสบการณทางดานการจดการเรยนการสอน และการจดการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนสาคญ จงทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบแนวคดของ ทศนา แขมมณ (2542: 2–11) นอกจากใหนกเรยนคดพจารณาจากขอความหรอคาถามทกาหนดไวใหแลว ซงเปนการกาหนดกรอบแนวคดไมใหเบยงเบนไปในทศทางอน ยงเปดโอกาสใหผเรยนไดเปรยบเทยบแยกแยะกอนหาขอสรปดวยตนเอง และยงชวยใหนกเรยนออน ปานกลาง และเกง มโอกาสไดเรยนรไดรบการฝกวธคดอยางมระบบและขนตอนรวมกน จงทาใหเกดผลดงกลาว สอดคลองกบงานวจยของ พมพาภรณ สขพวง (2548: 114–115)

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 ทงนเนองมาจาก เทคนค KWDL เปนเทคนคการสอนทเนนใหผเรยนไดฝกคด วเคราะห โจทยคณตศาสตรไดอยางหลากหลายตามขนตอน ทกาหนด และสามารถหาวธการแกปญหาทดทสดพรอมใหเหตผลประกอบไดอยางชดเจน ซงสอดคลองกบงานวจยของ อดเรก เฉลยวฉลาด (2550: 78)

3. ความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภายหลงไดรบการสอนดวยเทคนค KWDL เรองการประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว สงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 2 ทงนเนองมาจากการจดกจกรรมการเรยนรดวยเทคนค KWDL ชวยพฒนาความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรเหนไดจากการทนกเรยนแกโจทยปญหาสมการเชงเสนตวแปรเดยว ตามขนตอนดงน ขน K ซงในขนนเปนขนเตรยมความรพนฐานเกยวกบโจทยปญหาทอานวารอะไรบางแลว ขน W เขยนสงทโจทยตองการร โดยครใชคาถามกระตนใหคาแนะนาชวยเหลอเพอหาคาตอบ ซงในขนตอนนเปนขนตอนในการตดสนใจวางแผนแกปญหา ขน D เปนขนตอนแสดงวธทาเพอท จะหาคาตอบของโจทยปญหา ซงในขนนจะชวยใหนกเรยนนาขอมลไปวเคราะหอยางเปนลาดบขนตอนจากขน K และ ขน W มาแสดงวธทาเพอหาคาตอบในขน D จงสงผลใหนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรดวยเทคนค KWDL ถกกระตนใหคดวเคราะหโจทยปญหาเพอหาคาตอบไดดยงขน ซงสอดคลองกบงานวจยของนยม เกรยทาทราย (2548: 90– 91)


1. การจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL ครผสอนควรยดหยนเวลาทใชในการดาเนนกจกรรมใหมความเหมาะสม 2. ในการจดกจกรรมการเรยนรครผสอนตองระลกอยเสมอวาการทจะแกปญหาไดนน นกเรยนตองมพนฐานความร

ทเพยงพอ มเวลาในการคด ไดใชความสามารถในการสรางความเขาใจ และอาจมนกเรยนจานวนมากทไมสามารถแกปญหาไดถาครจดกจกรรมไมเหมาะสม

3. ควรทาการวจยเกยวกบการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL ในเนอหาและระดบชนอน ๆ เชน โจทยปญหาอสมการเชงเสนตวแปรเดยว ฯลฯ เพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนมความเขาใจเกยวกบโจทยปญหาไดดขน ทงนจะเปนประโยชนในการจดกจกรรมการเรยนรใหมประสทธภาพตอไป


103

4. ควรศกษาผลการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL เรอง การประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยวทมตอ ตวแปรอนเพมเตม เชน ความสามารถในการใหเหตผล ความสามารถในการสอสาร ทกษะการเชอมโยง หรอเจตคตตอ การเรยนรเทคนค KWDL ของผเรยน

เอกสารอางอง ทศนา แขมมณ. (2542). การจดการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลางซปปาโมเดล. วารสารวชาการ, 4,

12–17. พมพาภรณ สขพวง. (2548). การพฒนาผลการเรยนรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรเรองโจทยปญหาเศษสวน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชวธสอนแบบรวมมอกบแบบแบงกลมผลสมฤทธ (STAD) รวมกบเทคนค KWDL. วทยานพนธ ศษ.ม. (หลกสตรและการนเทศ). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

นยม เกรยทาทราย. (2548). การพฒนาผลการเรยนรวชาคณตศาสตรเรองโจทยปญหาพนทผวและปรมาตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการจดการเรยนรดวยเทคนค KWDL. วทยานพนธ ศษ.ม. (หลกสตรและ การนเทศ). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

อดเรก เฉลยวฉลาด. (2550). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการเรยนคณตศาสตร เรอง โจทยปญหารอยละของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชเทคนค KWDL กบการสอนปกต. ปรญญามหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

กระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม The Three–Year Development Plan (2555–2557) of The Tombon Administrative District, Nakhon Phanom Nakhon Phanom

รตนากร โคตรประทม, อภกนษฐา นาเลาห*, วสฎฐ คดคาสวน** หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารท วไป มหาวทยาลยนครพนม

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงค 1) เพอศกษากระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–พ.ศ. 2557) และ 2) เปรยบเทยบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามปของคณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล (พ.ศ. 2555–พ.ศ. 2557) เปนการวจยเชงปรมาณ โดยการสอบถามกลมตวอยาง จานวน 227 คน จาแนกเปน คณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 107 คน คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 59 คน และคณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 65 คน จากวธการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง ใชเกณฑรอยละ 50 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สถตทดสอบสมมตฐาน ไดแก t–test, One–Way ANOVA ผลการวจย พบวา 1. กระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากทง 7 ดาน เรยงลาดบจากคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานการจดทารางแผนพฒนาสามป ดานการอนมตและประกาศใชแผนพฒนาสามป ดานการคดเลอกยทธศาสตรและแนวทางพฒนา ดานการเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะห ดานการกาหนดวตถประสงค ของแนวทางการพฒนา ดานการเตรยมจดทาแผน และดานการจดทารายละเอยดโครงการ/กจกรรมการพฒนา ตามลาดบ 2. การเปรยบเทยบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม พบวา เพศชายมความคดเหนตอกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามปมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 กลมตวอยางทมชวงอายตางกน มความคดเหนตอกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามปแตกตางกนอยางมนยสาคญท .05 โดยผทมชวงอาย 51 ปขนไป มความคดเหนตอกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามปมากกวาผทมชวงอาย 31–40 ป และผทมระดบการศกษาและสถานภาพภาระหนาทตางกนจะมความคดเหนตอกระบวน การจดทาแผนพฒนาสามปไมแตกตางกน

คาสาคญ : แผนพฒนาสามป, กระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป, แผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบล *ทปรกษาหลก **ทปรกษารวม


105

ABSTRACT

This research aimed to 1) study the process of a three–year development plan (2012–2014), 2) to compare the process of a three–year development plan (2012–2014) of the Sub–districtAdministration Organization committees, and 3) to examine the opinions concerning the process of athree–year development plan (2012–2014) of the Sub–district Administration Organization in MuangDistrict, Nakhon Phanom Province. The research methodology was both qualitative and quantitativeusing the questionnaires. The samples used were the 277 committees of the Sub–district AdministrationOrganization in Muang Nakhon Phanom District, Nakhorn Phanom Province. They were classified by thePurposive Sampling. The crucial informants: 12 chief administrators of the Sub–district AdministrationOrganization were interviewed by the in–depth. The data were analyzed by descriptive statistics:percentage, means, standard deviation, and statistics used for hypothesis testing were t–test, One–wayANOVA, and content analysis.

The findings were found that: 1. The process of a three–year development plan (2012–2014) of the Sub–district Administration

Organization, Nakhon Phanom Province was at the high level. Considering on an individual aspect, it was at the high level covering seven aspects by the order of minimal to maximum mean that were 1) a draft of making a three–year development plan, 2) an approval and announcement of using athree–year development plan, 3) strategic classification and developing procedure, 4) data collectionand analysis, 5) objective determination of developing procedure, 6) preparation the plans, and7) making the project details/developing the activities respectively.

2. The comparison of the process on a three–year development plan (2012–2014) of the Sub–district Administration Organization in Muang District, Nakhon Phanom Province was found that males gave the opinions towards the process of making a three–year development plan more than females which the results was statistical significance at .05 level. The samples who were over 51 years old upwards gave their opinions more than the ones who were in range of 31–40 years old. The ones who were various in educational level and function status gave their opinions towards the process of making a three–year development plan indifferently.

Keywords: Three–year development plan, process of making a three–year development plan, three–year development plan of Sub–district Administration Organization

บทนา

ภายหลงจากการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ทาใหรฐตองกระจายอานาจใหทองถน ในการดแลและจดทาบรการสาธารณประโยชน ทาใหบทบาทและอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน มความเปนอสระมากขนในการกาหนดนโยบาย การบรหารจดการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงนและการคลง เพอประโยชนของประชาชนในทองถน ขยายรวมไปถงการพฒนาคณภาพชวต และการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของ


106

ทองถน (ราชกจจานเบกษา, 2550 : 20) เพอใหการปฏบตงานตามบทบาทหนาทและภารกจบรรลตามวตถประสงค องคกรปกครองสวนทองถนโดยเฉพาะองคการบรหารสวนตาบล จะตองมการจดทาแผนพฒนาทองถนขน เพอกาหนดเปาหมายและกรอบทศทางการพฒนาทองถนใหเกดประโยชนแกประชาชนมากทสด

การวางแผนพฒนาขององคการบรหารสวนตาบล ตามระเบยบวาดวยกระทรวงมหาดไทย พทธศกราช 2548 ขอ 16, 17 และ 26 กาหนดใหองคการบรหารสวนตาบลจะตองจดทาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนา สาหรบเปนเครองมอสาคญในการวเคราะหสภาพปญหาและความตองการของทองถน เพอนาไปสจดมงหมายอยางเปนระบบ ซงนอกจากจะทาใหปญหาและความตองการของชมชนไดรบการตอบสนองอยางเหมาะสมแลว ยงเปนการบรหารทรพยากรทมอยอยางจากดใหเกดประโยชนสงสดและยงเปนการเตรยมความพรอมเพอรองรบการถายโอนภารกจจากหนวยงานสวนกลางและสวนภมภาคในอนาคต (พวงทอง โยธาใหญ, 2545 : 2)

การจดทาแผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบล จงถอเปนยทธศาสตรและแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมขององคกรปกครองสวนทองถนทสาคญอยางหนง ในการกาหนดรายละเอยด แผนงาน โครงการพฒนาสาหรบปงบประมาณแตละปตอเนองและเปนแผนกาวหนาครอบคลมระยะเวลาสามป โดยมการทบทวน เพอปรบปรงเปนประจาทกปและมคณะกรรมการทางานประกอบดวย (1) คณะกรรมการพฒนาทองถน มหนาทกาหนดแนวทางการพฒนาทองถน ใหสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นโยบายรฐบาล แผนพฒนาจงหวด แผนพฒนาอาเภอ การวางผงเมอง (2) คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาทองถน มหนาทเพอชวยสนบสนนการจดทาแผนพฒนาทองถนใหสอดคลองกบแนวทางการพฒนาทคณะกรรมการพฒนาทองถนกาหนด และ (3) คณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนพฒนา มหนาทดาเนนการตดตามและประเมนผลแผนพฒนา รายงานผลและเสนอความคดเหนจากการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาตอผบรหารทองถน และประกาศผลการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาใหประชาชนในทองถนไดรบทราบโดยทวกน

การจดทาแผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบลจงเสมอนเปนเครองมอทสาคญเพอใหองคการบรหาร สวนตาบลนามาตดสนใจในการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน และใชทรพยากรการบรหารของตาบลอยางมประสทธภาพ ประสทธผล เกดประโยชนสงสดและสอดคลองกบปญหาความตองการของประชาชน ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษากระบวนการจดทาแผนพฒนาขององคการบรหารสวนตาบล โดยเนนศกษากระบวนการในการจดทาแผนพฒนา สามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม เพอนาผลทไดไปปรบปรง และพฒนากระบวนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนมในอนาคตตอไป


1. เพอศกษากระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม 2. เพอเปรยบเทยบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป ของคณะกรรมการจดทาแผนพฒนาองคการบรหาร สวนตาบล (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม จาแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา และสถานภาพดานภาระหนาท


1. ไดทราบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม


107

2. ทาใหทราบผลการเปรยบเทยบระดบความคดเหนตอการดาเนนงานจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม 3. เปนแนวทางในการปรบปรงกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม


ในการวจยครงนมสมมตฐานของการวจย คอ กระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการ บรหารสวนตาบล ในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนมมความแตกตางกน ตามการจาแนกคณลกษณะสวนบคคล


1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร ไดแก คณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผน พฒนาองคการบรหารสวนตาบล และคณะกรรมการตดตามและประเมนผลองคการบรหารสวนตาบลทง 12 แหง จานวน 445 คน ในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม 1.2 กลมตวอยาง ไดแก ในการวจยครงน ผวจยไดใชเกณฑการกาหนดขนาดกลมตวอยางประชากรรอยละ 50 (บญชม ศรสะอาด. 2545: 96–100) เปนจานวนกลมตวอยางทงสน 227 คน โดยวธการเลอกแบบเจาะจงหรอการเลอกแบบมจดมงหมายจากเหตผลและวจารณญาณของผวจย โดยไมมการสม จาแนกออกเปน 3 กลม ประกอบดวย คณะ กรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 107 คน คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 59 คน และคณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 65 คน รวม 227 คน 2. ตวแปรทใชในการวจย 2.1 ตวแปรตน ไดแก

1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. สถานภาพดานภาระหนาท 2.2 ตวแปรตาม ไดแก ขนตอนการจดทาแผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบล ทง 7 ขนตอน

ประกอบดวย 1. การเตรยมการจดทาแผน 2. การคดเลอกยทธศาสตรและแนวทางพฒนา 3. การเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะห 4. การกาหนดวตถประสงคของแนวทางพฒนาการ 5. จดทารายละเอยดโครงการ/กจกรรมพฒนา 6. การจดทารางแผนพฒนาสามป 7. การอนมตและประกาศใชแผนพฒนาสามป


108


การวจยนผวจยไดใชกระบวนการวจยเชงปรมาณโดยไดทาการศกษาคนควาจากหนงสอ ตารา เอกสารวทยานพนธ และงานวจยทเกยวของ ผวจยไดดาเนนการศกษาตามลาดบขนตอน ดงตอไปน ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากร ไดแก คณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล และคณะกรรมการตดตามและประเมนผลองคการบรหารสวนตาบลทง 12 แหง จานวน 445 คน ในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม 2. กลมตวอยาง ไดแก ในการวจยครงน ผวจยไดใชเกณฑการกาหนดขนาดกลมตวอยางประชากรรอยละ 50 (บญชม ศรสะอาด. 2545: 96–100) เปนจานวนกลมตวอยางทงสน 227 คน โดยวธการเลอกแบบเจาะจงหรอการเลอกแบบมจดมงหมายจากเหตผลและวจารญาณของผวจยโดยไมมการสม จาแนกออกเปน 3 กลม ประกอบดวย คณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 107 คน คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 59 คน และคณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล จานวน 65 คน รวม 227 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเพอสอบถามความคดเหนเกยวกบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม จาแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพดานภาระหนาท โดยหาคาสมประสทธสหสมพนธอยางงายตามวธของเพยรสน (Pearson Product–Moment Coefficient of Correlation) ไดคาอานาจจาแนกอยระหวาง .482–.999 วเคราะหหาคาความเชอมนแบบสอบถาม (Reliability) ทงฉบบโดยหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha–Coefficient) ตามวธของครอนบาค (Cronbach) (บญชม ศรสะอาด, 2553: 85–87) ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ 0.87 วธการเกบรวบรวมขอมล และสถตทใชในการวเคราะห การเกบรวบรวมโดยขอหนงสอจาก คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยนครพนม ถง นายกองคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม คดเลอกกลมตวอยางจากคณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล และคณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล เพอเขาไปสอบถามกลมตวอยาง ประสานงานกบคณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล คณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล และคณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล เพอเขาไปเกบรวบรวมขอมล เมอไดรบแบบสอบถาม จานวน 227 ฉบบ ตรวจสอบความสมบรณความครบถวนในเนอหาของแบบสอบถามทไดรบตอบกลบทง 227 ฉบบ ซงมแบบสอบถามทตอบสมบรณจานวน 227 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 การวเคราะหขอมลผศกษาไดเสนอตามลาดบขนตอน ดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามโดยแจกแจงความถและหาคารอยละ ตอนท 2 วเคราะหระดบความคดเหนในกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม จาแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพ ภาระ หนาท โดยรวมรายดานและรายขอ การวเคราะหใชคาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)


109

ตอนท 3 เปรยบเทยบระดบความคดเหนในกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามสถานภาพ โดยการทดสอบทางสถตดวย t–test (Independent Sample) และ One–way ANOVA


กระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (2555–2557) Χ S.D. แปลผล

1. การเตรยมจดทาแผน 3.68 .74 มาก 2. การคดเลอกยทธศาสตรและแนวทางพฒนา 3.77 .77 มาก 3. การเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะห 3.75 .75 มาก 4. การกาหนดวตถประสงคของแนวทางการพฒนา 3.75 .72 มาก 5. การจดทารายละเอยดโครงการ/กจกรรมการพฒนา 3.56 .88 มาก 6. การจดทารางแผนพฒนาสามป 3.90 .82 มาก 7. การอนมตและประกาศใชแผนพฒนาสามป 3.81 .80 มาก

รวม 3.75 .55 มาก

1. จากผลการวเคราะหความคดเหนเกยวกบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการ บรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม โดยรวมอยในระดบมากทกดาน ดานทมคาสงทสดคอ ดานการจดทาแผนพฒนาสามป ดานทมคาเฉลยตาสดคอ ดานการจดทารายละเอยดโครงการ/กจกรรมการพฒนา เมอพจารณาในแตละดานพบวา 1.1 ดานการจดทาแผนมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ดานวตถประสงคของแผนพฒนาสามปสอดคลองกบนโยบายขององคการบรหารสวนตาบล ( X = 3.70) ขอทมคาเฉลยตาสดคอ ดานคณะกรรมการจดทาแผนเขาพบผบรหารทองถนเพอชแจงวตถประสงคกอนดาเนนการจดทาแผนพฒนา สามป ( X =3.66) 1.2 ดานการคดเลอกยทธศาสตรและแนวทางการพฒนามคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสดคอ ดานการจดลาดบความสาคญของปญหาอยางชดเจน ( X = 3.79) ขอทมคาเฉลยตาสดคอ ดานการจดทาแผนพฒนาสามปมการจดทาเวทประชาคมทองถนเพอคดเลอกโครงการ/กจกรรม ( X = 3.77) 1.3 ดานการเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะห เมอพจารณารายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ดานคณะ กรรมการจดทาแผนมการสารวจและเกบขอมลทจาเปนตอการวางแผน ( X = 3.82) ขอทมคาเฉลยตาสดคอดานการเกบขอมลทมลกษณะมงสประเดนของเรองทตองการเปนสาคญ ( X = 3.74) 1.4 ดานการกาหนดวตถประสงคของแนวทางการพฒนา เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสดคอ ดานการแสดงถงความเขาใจในเรองงานทองคกรปกครองสวนทองถนตองการดาเนนการมากทสด ( X = 3.93) ขอทมคาเฉลยตาสดคอ ดานการสอดคลองกบนโยบาย กฎหมาย ระเบยบ และไมขดแยงตอบทบาทหนาท และความรบผดชอบตามกฎหมาย ( X = 3.53)


110

1.5 ดานการจดทารายละเอยดโครงการ/กจกรรมการพฒนา เมอพจารณารายขอพบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอ ดานการคานงถงขอบเขตของกจกรรมทจะสงเสรมใหเกดความสมดลระหวางการพฒนาวตถ จตใจและการพฒนาภาคการผลตกบภาคเกษตรกรรมกบการคา ( X = 3.75) ขอทมคาเฉลยตาสดคอ ดานการกาหนดกจกรรมททาใหชมชนในทองถนสามารถมรายไดเพยงพอตอการหลอเลยงชมชนของตนเอง ( X = 3.42)

1.6 ดานการจดทารางแผนพฒนาสามป เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสดคอ ดานคณะกรรมการจดทาแผนมการจดทารางครบทกขนตอนทง 7 ขนตอนในการจดทา ( X = 3.91) ขอทมคาเฉลยตาสดคอ ดานคณะกรรมการสนบสนนการการจดทาแผนพฒนาทองถน มการจดเวทประชาคม เพอเสนอรางและรบฟงความคดเหนของประชาชน ( X = 3.77)

1.7 เมอพจารณารายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ดานการมระบบตรวจสอบกระบวนการจดทาแผนทกขนตอนอยางเปดเผย ( X = 3.93) ขอทมคาเฉลยตาสดคอ ดานคณะกรรมการจดทาแผนนารางแผนพฒนาทองถนเสนอผบรหารทองถนเพอเสนอสภาองคการบรหารสวนตาบลพจารณาใหความเหนชอบ ( X = 3.62)

2. ผลการเปรยบเทยบระดบความคดเหนกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม ทมเพศ อาย ระดบการศกษา และสถานภาพ ภาระหนาท พบวาแตกตางกน

2.1 เพศ พบวา คณะกรรมการจดทาแผนองคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม ทเปนเพศชายจะมความคดเหนตอกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามปมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

2.2 อาย พบวา คณะกรรมการจดทาแผนองคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนมทมอายมากกวา 51 ป มความคดเหนดวยเกยวกบการมกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) โดยรวมขององคการบรหารสวนตาบลสงกวาทมอาย 31–40 ป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

2.3 ระดบการศกษา พบวา คณะกรรมการจดทาแผน องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม ทมระดบการศกษาแตกตางกน มกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) โดยรวมไมแตกตางกน (p > .05)

2.4 สถานภาพดานภาระหนาท พบวา คณะกรรมการจดทาแผน องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม ทมสถานภาพดานภาระหนาทแตกตางกน มกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (2555–2557) โดยรวมไมแตกตางกน (p > .05)


จากผลการศกษากระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม มประเดนทควรนามาอภปรายผล ดงน 1. สภาพการกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม โดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน ดานทมคาเฉลยจากสงสด คอ การจดทารางแผนพฒนาสามป ดานทมคาเฉลยตาสด คอ การจดทารายละเอยดโครงการ/กจกรรมการพฒนา ทงนอาจเปนเพราะวาการจดทาแผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบลนน จดทาขนตามระเบยบหนงสอสงการและแนวทางการซกซอมการจดทาแผนพฒนาสามป อกทงเจาหนาทมสวนเกยวของในการจดทาแผนเปนผมความร ความสามารถ สอดคลองกบ สายชล สนทร (2550) ไดศกษาเรองการประเมนแผนพฒนาป 2549 ขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร พบวา ดานกระบวนการจดทาแผนพฒนา ผบรหารทองถน ปลดองคกรปกครองสวนทองถน


111

เจาหนาทผปฏบตเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถน มความรความเขาใจเกยวกบการจดทาแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถนเปนอยางมาก มการนาขอมลพนฐานมาใชในการจดทาแผนพฒนา การจดทาโครงการนามาจากปญหาความเดอดรอนของประชาชน และใหประชาชนเขามามสวนรวมในการจดทาแผนพฒนา 2. ผลการเปรยบเทยบสภาพกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม จาแนกตามเพศ โดยรวม พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยทงกลมเพศชายและกลมเพศหญง ดานทมคาเฉลยสงทสดคอ ดานการจดทารางแผนพฒนาสามป ทงนอาจจะเปนเพราะวา องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม ไดมกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ตามระเบยบและหนงสอสงการของกระทรวงมหาดไทยกาหนดแตทมความแตกตางกนอาจเนองมาจากแนวความคดเหนของเพศชายและเพศหญงมความคดเหนตอประเดนปลกยอยรายขอไมเหมอนกนทาใหผลการวจยออกมาแตกตางกน 3. ผลการเปรยบเทยบสภาพกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม จาแนกตามอาย โดยรวม พบวา แตกตางกน อาจเปนเพราะวาผทมอายทอยในระดบมากจะใหความสาคญกบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป มากกวาผทมอายนอยเนองจากมประสบการณมากกวาอาจจะมองเหนปญหาไดดกวา ถอวาไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว 4. ผลการเปรยบเทยบสภาพกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามระดบการศกษา โดยรวม พบวา ไมแตกตางกน อาจเปนเพราะปจจบนระดบการศกษาไมไดวดถงความรความสามารถทแทจรงได เพราะบางคนไมไดจบการศกษาทสงแตมความรความสามารถ โดยอาศยความรจากประสบการณของตนเองหรอศกษาจากประสบการณของผอน ถงแมไมไดจบการศกษาชนสงแตกมความสามารถไมแพผทจบการศกษาสงแตอยางใด ผลจากการศกษาไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว 5. ผลการเปรยบเทยบสภาพกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม จาแนกตามบทบาทหนาท โดยรวม พบวา ไมแตกตางกน อาจเปนเพราะ คณะกรรมการแตละคนไดรบการแตงตงมาจากผทมความร ความสามารถ ถงแมบทบาทหนาทจะไมเหมอนแตกมความรความเขาใจในการจดทาแผนพฒนาสามปใกลเคยงกน ผลจากการศกษาไดไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว


ขอเสนอแนะเกยวกบกระบวนการจดทาแผนพฒนาสามป (2555–2557) ขององคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม มดงน 1) องคการบรหารสวนตาบลควรพฒนาระบบสารสนเทศเพอการวางแผนใหมประสทธภาพ โดยจดระบบการประสานงานระหวางหนวยงาน เพอใหสามารถใชงานไดสะดวกและทนเวลา 2) องคการบรหารสวนตาบลควรจดระบบตดตามประเมนผลควบคกบการจดทาแผน พรอมทงกาหนดเกณฑการตดตามและประเมน ผลและดชนชวด 3) องคการบรหารสวนตาบลควรสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการวางแผนพฒนาใหมากขน พรอมกบประชาสมพนธและปลกฝงจตสานกของประชาชน ไดเขาใจบทบาทของประชาชาคมและคานงถงประโยชนสวนรวมเปนหลก 4) องคการบรหารสวนตาบลควรจดทาเอกสารวชาการหรอคมอการปฏบตงานดานตางๆ เผยแพรใหประชาชนไดรบทราบ และมบทบาทในการสงเสรมใหประชาชนเขาใจเรองการจดทาแผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบลและสามารถเขารวมในการจดทาแผนไดอยางด เปนตน


112


บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. พวงทอง โยธาใหญ. (2545). การมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถน: กรณศกษา องคการบรหาร

สวนตาบลในจงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระ รฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการเมองและการปกครอง บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยเชยงใหม.

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550. (2550). ราชกจจานเบกษา. เลมท 124. ตอนท 47 ก. หนา 22. 24 สงหาคม

สานกงานตรวจเงนแผนดน. (2552). รายงานการตรวจสอบการดาเนนงาน. กรงเทพฯ. สานกพฒนาและสงเสรม การบรหารงานทองถน.

ระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต ภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม The Managerial System of Saving Group Based on Good Governance Muang District, Nakhonphanom Province

ภทรานษฐ คาสราง, อภกนษฐา นาเลาห* หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารท วไป มหาวทยาลยนครพนม

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม 2) เพอศกษาแนวทางการพฒนาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม โดยใชการวจยเชงคณภาพ กลมเปาหมายเลอกแบบเจาะจง จากการประเมนผลการพฒนากลม ออมทรพยทมผลงานด 4 กลม และทมผลงานพอใช 3 กลม รวมเปน 7 กลม ซงครอบคลมพนทในอาเภอเมองนครพนมทงหมด เครองมอทใชเปนแบบสมภาษณ เกบรวบรวมขอมล โดยการสมภาษณ แบบเจาะลกจากผใหขอมลสาคญ ไดแก คณะกรรมการกลมออมทรพย จานวน 28 คน สมาชกกลมออมทรพย จานวน 14 คน และประชาชนในชมชนของกลมออมทรพย จานวน 14 คน รวม 56 คน การตรวจสอบขอมล ดวยวธการสามเสา โดยการตรวจสอบขอมลสามเสาดานขอมล เปนการตรวจสอบแหลงทมาของขอมลในดานเวลา สถานท และบคคล สาหรบการตรวจสอบขอมลสามเสาดานวธการเกบขอมล 3 วธ คอ จากการสงเกต สมภาษณ และเอกสาร เมอขอมลครบถวนสมบรณจะใชการพรรณนาวเคราะห แลวจงนามาวเคราะหขอมลเชงเนอหา ผลการวจย พบวา 1) ระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตมรปแบบการบรหารจดการทแตกตางกนตามบรบทของการกอตงกลม โดยใชหลกธรรมาภบาล 6 หลก คอ หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความรบผดชอบ หลกการมสวนรวม หลกความโปรงใส และหลกความคมคา นามาขบเคลอนกลม การบรหารจดการไดมการจดโครงสรางตามลกษณะการจดแบงงานตามหนาท ประธานกลม คณะกรรมการและสมาชกไดกาหนดระเบยบขอบงคบ ขอตกลง กตกา ในการปฏบตรวมกน การสรรหากรรมการใชวธการเลอกตง จากสมาชกและการบรหารงานเนนหลกประชาธปไตย ซงมความซอสตย เสยสละ รบผดชอบ โปรงใส ตรวจสอบได และใหสมาชกมสวนรวมในเรองตาง ๆ โดยรวมคด รวมทา รวมตดสนใจ รวมแกปญหา รวมตดตามและรวมรบผลประโยชน กลมสามารถจดการทรพยากรทมอยางจากดมาชวยเหลอซงกนและกนในชมชน 2) แนวทางการพฒนากลมออมทรพยเพอการผลต ควรใชประสบการณในอดตนามาประยกตใช ในการบรหารจดการกลม มการวางระบบการทางานใหรดกม และนาหลกธรรมาภบาลมาปรบใชในการบรหารจดการใหเกดการพฒนาในอนาคต ควรนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชในการปฏบตงานและวางแผนการจดสวสดการแกชมชนเพอแกปญหาใหตรงตามความตองการของชมชน สวนใหญเปนปญหาการจดสวสดการทเนนเปนเงน จนลมมตดานสงคม เพอจะหลอหลอมความเปนชมชนแหงความเอออาทรใหเกดขน การกาหนดเปาหมายการใหกยมควรเปนการแกไขปญหาเรงดวน การจดสวสดการกบเดก คนชรา ผดอยโอกาส เพอใหมคณภาพชวตทดขน ควรมการแบงปน มนาใจของคนในชมชนใหมากขน ซงจะทาใหเกดตนทนทางสงคมทสมาชกรวมกนสรางขนทาใหชมชนเกดความสามคคพงตนเองไดอยางยงยน และสบทอดเพอลกหลานรนตอไป



114

คาสาคญ : (1) กลมออมทรพยเพอการผลต (2) ระบบการบรหารจดการ (3) หลกธรรมาภบาล

ABSTRACT

The purposes of this research were to 1) study the management system of saving groups based on good governance at Muang District, Nakhon Phanom Province and 2) to study the procedures of the management system development of saving groups for production based on good governance at Muang District, Nakhon Phanom Province. The research methodology was quantitative. The samples were classified by the Purposive Sampling using the result evaluation of the saving group development divided into seven groups: four groups of the good performances and three groups of the average performances covering in Muang District area, Nakhon Phanom Province. The instrument used in the conduct of the research was the interview questionnaires. The data collection was the in–depth interview from the key informants, total 56 persons: 28 saving group committees, 14 saving group members, and 14 non–saving group members. The triangulation method was used to check the source of information in terms of time, place, and person. The data collection of the triangulation method was used three ways: observation, interview, and documents. The descriptive analysis was used and the content analysis was finally done. The findings were as follows: 1) the management systems of saving groups for production comprised the diverse management patterns according to its establishment based on good governance principles that were rule of law, morality, responsibility, participation, transparency, and worth. These were brought to drive the group management that was structured as the aspects of the job descriptions on duties, the chairs of the groups, the committees, and the members. They cooperatively set up the disciplines, conditions, agreements, and regulations on their operations. The committee recruitment was done by the election of the members, and the administration mainly focused on the democratic principles which consisted of honesty, dedication, responsibility, transparency, and accountability. The members were mutually allowed to decision–making, sharing the ideas, problem–solving, monitoring, and gaining the benefits. The saving groups were able to manage the resources which were limitedly to help each other in the community. 2) The procedure of the saving group development for production should be used the experiences taken place in the past to be applied for management the groups. The working system was concise and good governance was adjusted on management for the future development. New technology should be used in the operation and planning. The saving groups managed the welfare for the community in order to solve the problems on the needs of the people living the community which the welfare problem emphasized on money that left the social dimension for blending the generous community. The determination of the loaning aims should be solved as the urgent priority The welfare management for the children, the elderly, and the people who lack the opportunities should be enhanced for the better quality of life. The sharing and generosity should be increasingly taken place among the community which causes the social cost that the saving group members cooperatively built it. These reinforce the community have the unity and sustainable self–sufficiency, and inheritance for the descendants. Keyword : (1) Saving groups, (2) Management system, (3) Good governance


115

บทนา

กรมการพฒนาชมชน ในฐานะหนวยงานภาครฐทมบทบาทสาคญในการพฒนาชนบท และดาเนนงานตามปรชญา หลกการ วธการ และกระบวนการพฒนาชมชน เพอใหบรรลผลสาเรจบรรลเปาหมายของการพฒนาประเทศ ตามแนว นโยบายของรฐ รวมทงยงเปนหนวยงานหลกในการสงเสรมการบรหารจดการชมชนใหเขมแขงอยางยงยน ดวยวสยทศน “ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง” โดยมยทธศาสตรในการพฒนาทนชมชนและพฒนาเศรษฐกจของชมชนใหเขมแขง ดวยภารกจการสงเสรมกระบวนการเรยนร และการมสวนรวมของประชาชน นอกจากนยงมแผนงานพฒนาระบบธรรมาภบาล โดยสงเสรมการบรหารจดการกองทนชมชน คอ กลม/องคกรการเงน กองทนหมนเวยน หรอกองทนอยางอนทมอยในชมชน ทคนในชมชนบรหารจดการ ม 2 ประเภท 1) กองทนทประชาชนจดตงเอง โดยภาครฐสนบสนน 2) กองทนทภาครฐสนบสนนจดตง คอ กลมออมทรพยเพอการผลต โครงการแกไขปญหาความยากจน กองทนหมบานและชมชนเมอง (กรมการพฒนาชมชน. 2557 : 12) หลกเกณฑการตรวจสขภาพกลมออมทรพยเพอการผลต เปนการรวมตวของประชาชน เพอชวยเหลอตนเอง และชวยเหลอซงกนและกน โดยการประหยดทรพยแลวนามาสะสมทละเลกทละนอย เปนประจาสมาเสมอ เรยกวา“เงนสจจะสะสม” เพอใชเปน ทน ใหสมาชกทมความจาเปนเดอดรอนกยมไปใชในการลงทนประกอบอาชพหรอเพอสวสดการของตนเอง และครอบครว มวตถประสงคเพอสงเสรมสนบสนน และพฒนา กลมออมทรพยเพอการผลตดวยหลกธรรมาภบาล โปรงใส ตรวจสอบได และมประสทธภาพ พรอมทงกากบดแลกลมออมทรพยเพอการผลตใหมความมนคง และเขมแขงอยางยงยน ทงนเพอปองกนและแกไขปญหาของกลมออมทรพยเพอการผลต ทอาจจะเกดขนได ซงมาตรฐานการตรวจสขภาพทางการเงนมเกณฑตาง ๆ คอ “เงนครบ ระบบด ระเบยบมธรรมาภบาล กจกรรมสงเสรมความอยดกนดของประชาชน” โดยใชเครองมอในการตรวจสขภาพทางการเงนของกลมออมทรพยเพอการผลต คอ เกณฑการประเมนสขภาพทางการเงนกลมออมทรพยเพอการผลต ประกอบดวย 4 ดาน 19 ขอ ซงมดานการจดทาบญชและทะเบยน ดานการบรหารจดการ ดานระเบยบขอบงคบ ดานผลประโยชนของสมาชก กลมและชมชน (กรมการพฒนาชมชน. 2557 : 24) ปจจบนมกลมออมทรพยเพอการผลตทวประเทศ มากกวา 28,000 กลม มสมาชกกวา 4 ลานคน และมเงนทนหมนเวยนในชมชนกวา 28,000 ลานบาท (สานกพฒนาทนและองคกรการเงนชมชน. 2557 : 3) สาหรบจงหวดนครพนม มกลมออมทรพยเพอการผลต 391 กลม (สานกงานพฒนาชมชนจงหวดนครพนม. 2558 : 12) และมเงนทนหมนเวยน จานวน 166,811,295 บาท และทาการตรวจสขภาพกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 177 กลม ในสวนของอาเภอเมองนครพนม มกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 36 กลม เงนทนหมนเวยน จานวน 14,536,370 บาท ทาการตรวจสขภาพทางการเงน จานวน 21 กลม ผลจากการตรวจสขภาพทางการเงนกลมออมทรพยเพอการผลตอาเภอเมองนครพนมปรากฏวา 21 กลม ไมผานเกณฑการประเมนครบทกขอในแตละดานและตองดาเนนการแกไขปรบปรง จานวน 11 กลม (สานกงานพฒนาชมชนจงหวดนครพนม. 2558 : 12) ดงนน ผวจยในฐานะทเปนนกพฒนาชมชนและมบทบาทหนาทในการมสวนรวมในการพฒนาชมชน จงสนใจทาการ ศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล ในพนทอาเภอเมอง จงหวดนครพนม และศกษาปญหาและแนวทางแกไขปญหาของกลมออมทรพยเพอการผลตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม เพอนาผลการศกษาทไดเปนแนวทางในการขยายผล และนาไปเผยแพรหรอเปนตนแบบใหชมชนอน ๆ ไดศกษาและนาไปเปนแนวทางปฏบตตอไป


116


1. เพอศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม

2. เพอศกษาแนวทางการพฒนาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม


1. ทาใหทราบถงระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม

2. ทาใหทราบถงแนวทางการพฒนาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม

3. สามารถนาผลการวจยไปใชเปนขอมลในการปรบปรงการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต ตามหลกธรรมาภบาล


1. ขอบเขตดานพนท ทาการศกษากลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม จานวน 36 กลม(สานกงานพฒนาชมชน

จงหวดนครพนม. 2558 : 12) 2. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง 2.1 ขอบเขตดานประชากร มจานวนประชากร 26,668 คน ประกอบดวย คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 520 คน สมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 4,492 คน ประชาชนในชมชนทมกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 21,656 คน (สานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมองนครพนม. 2558 : 15) 2.2 ขอบเขตดานกลมตวอยาง (Sample) ทใชในการศกษาครงนเปนกลมเปาหมายทเลอกแบบเจาะจง คอ เปนผใหขอมลสาคญ (Key Informant) จานวน 56 คน ซงมสวนเกยวของกบระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตประกอบดวย กลมออมทรพยเพอการผลตทมผลการประเมนการพฒนากลมออมทรพยเพอการผลต ระดบ 3 หมายถง เปนระดบด มจานวน 4 กลม คอ กลมออมทรพยเพอการผลตบานสรางหน ตาบลนาราชควาย กลมออมทรพยเพอการผลตบานนาโดน ตาบลขามเฒา กลมออมทรพยเพอการผลตบานวงไฮ ตาบลคาเตย กลมออมทรพยเพอการผลตบานนาปง ตาบลวงตามว ระดบ 2 หมายถง มการพฒนากลมระดบพอใช จานวน 3 กลม คอ กลมออมทรพยเพอการผลต บานหนองปลาดก ตาบลบานผง กลมออมทรพยเพอการผลตบานใหมแสงอรณ ตาบลทาคอ กลมออมทรพยเพอการผลตบานไผลอม ตาบลอาจสามารถ โดยจาแนกตามผใหขอมลสาคญ ดงน

(1) คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 28 คน (2) สมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 14 คน (3) ประชาชนในชมชนทมกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 14 คน

3. ขอบเขตดานเนอหา 3.1 ศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม โดยใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 6 หลก คอ หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา


117

3.2 ศกษาแนวทางในการพฒนาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม


การศกษา เรอง ระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม ครงน เปนการศกษาวธวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) โดยใชวธการสมภาษณแบบเจาะลก (In–depth Interview) เพอเกบรวบรวมขอมลจากผใหขอมลสาคญ ไดแก คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต สมาชก และคนในชมชน ทครอบคลมกลมเปาหมายเพอใหไดรบขอมลเชงลกทเปนจรงมากทสด พรอมกบตรวจสอบขอมล และสรางความนาเชอถอใหกบขอมลทไดรบ ซงผวจยไดดาเนนการวจยตามลาดบขนตอน ดงตอไปน

ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากร คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม จานวน 520 คน สมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 4,492 คน ประชาชนในชมชนมกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 21,656 คน (สานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมองนครพนม. 2558 : 5) 2. กลมตวอยาง

ขอบเขตดานกลมตวอยาง (Sample) ทใชในการศกษาครงนเปนกลมเปาหมายทเปนผใหขอมลสาคญ จานวน 56 คน จากการประเมนผลการพฒนากลมออมทรพยเพอการผลตแบงออกใหเปน 3 ระดบ ประกอบดวย ระดบ 3 หมายถง มการพฒนากลมระดบด จานวน 22 กลม ระดบ 2 หมายถง มการพฒนากลมระดบพอใช จานวน 14 กลม สาหรบระดบ 1 หมายถงมการพฒนากลมระดบตองปรบปรง ไมมกลมทตองปรบปรง ผใหขอมลสาคญ ไดแก คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลตทง 7 กลม กลมละ 4 คน ประกอบดวยประธานกลมและคณะกรรมการ 4 คณะ คอ คณะกรรมการอานวยการ คณะกรรมการเงนก คณะกรรมการตรวจสอบ และคณะกรรมการตรวจสอบ จานวน 28 คน เปนผใหขอมลสาคญในการบรหารจดการดาเนนงานตาง ๆ ของกลมออมทรพยเพอการผลต สมาชกกลมออมทรพยเพอการผลตชมชนละ 2 คน รวมจานวน 14 คน เปนผใหขอมลสาคญเนองจากเปนผมสวนไดสวนเสยจากการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตและประชาชนในชมชนทมกลมออมทรพยเพอการผลต ซงไมไดเปนสมาชกของกลมออมทรพยฯ ชมชนละ 2 คน รวม จานวน 14 คน เปนผใหขอมลสาคญ เนองจากเปนผสะทอนมมมอง ในการบรหารจดการกลมออมทรพยทมตอประชาชนในมมมองทเปนผลกระทบทงดานดและไมดตอชมชน ซงแสดงจานวนผใหขอมลสาคญไดดงตารางท 1

คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต - คณะกรรมการอานวยการ 1 1 1 1 1 1 1 7 - คณะกรรมการเงนก 1 1 1 1 1 1 1 7 - คณะกรรมการตรวจสอบ 1 1 1 1 1 1 1 7 - คณะกรรมการสงเสรม 1 1 1 1 1 1 1 7สมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต 2 2 2 2 2 2 2 14ประชาชนในชมชนทมกลมออมทรพยเพอการผลต 2 2 2 2 2 2 2 14

รวม 8 8 8 8 8 8 8 56

รวมบานสรางหน บานนาโดน บานวงไฮ บานนาปง บานไผลอม

บานใหมแสงอรณ

ผใหขอมลทสาคญ บานหนองปลาดก

กลมระดบ 3 กลมระดบ 2

ตารางท 1 แสดงจานวนผใหขอมลสาคญ (Key Informant)


118


เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสมภาษณ จากการลงในพนทของสานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมองนครพนมในการตรวจประเมนสขภาพกลมออมทรพยเพอการผลตซงเปนกลมตวอยาง แนวทางของการศกษาไดเกบประเดนมาหลายสวนจงรวบรวมเปนคาถาม ซงคาถามเหลานสามารถตอบและสะทอนการทางานของการทางานกลมออมทรพยเพอการผลตทงดานบวกและดานลบได จงเปนแนวคาถามในการสมภาษณทใชเปนแนวทางในการสนทนา เพอนาไปสมภาษณเจาะลกผใหขอมลสาคญ ไดแก คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต สมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต ประชาชนในชมชนทมกลมออมทรพยเพอการผลต แนวคาถามของแบบสมภาษณมดงน

สวนท 1 ขอมลพนฐานผใหขอมล สวนท 2 ขอมลพนฐานกลมออมทรพยเพอการผลต สวนท 3 การบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล สวนท 4 ปญหาและอปสรรคในการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต สวนท 5 แนวทางในการพฒนาการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต

วธการรวบรวมขอมล และสถตทใชในการวเคราะห

ในการเกบรวบรวมขอมลใหไดรบการอธบายทเปนจรงมากทสด ถอไดวาเปนขนตอนทละเอยดออน ดงนน ผวจย จงใหความสาคญมากกบขนตอนการเกบรวบรวมขอมล โดยผวจยไดศกษาและเตรยมตวทางานภาคสนามอยางเปนขนตอนตามขนตอนสาคญ ขนตอนการเกบรวบรวมขอมลม 5 ขนตอน ดงน

1. ขนการเลอกพนท ผวจยไดทาการศกษาขอมลเบองตนจากขอมลการประเมนผลการพฒนากลมออมทรพย เพอการผลตอาเภอเมอง จงหวดนครพนม ประจาป 2557 และไดสอบถามนกวชาการพฒนาชมชนทรบผดชอบงานกลมออมทรพย โดยนามาเปรยบเทยบกบแนวคดทผวจยไดศกษา จากนนจงไดลงพนทสารวจดวยตนเอง พบวา มความนาสนใจ ทจะศกษาเลอกพนทโดยใชผลการประเมนการดาเนนงานของกลมออมทรพย เพอการผลตซงม 3 ระดบ (สานกงานพฒนาชมชนจงหวดนครพนม. 2558 : 12) ในระดบ 3 กลมทมผลงานด จานวน 22 กลม ระดบ 2 กลมทมผลงานพอใช จานวน 14 กลม สวนระดบ 1 ควรปรบปรงกลมออมทรพยเพอการผลตในอาเภอเมองนครพนมไมม การเลอกพนทมดงน 1) กลมทมผลงานด มาจากการตรวจสขภาพกลมออมทรพยเพอการผลตอาเภอเมองนครพนมทมความเขมแขงในการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 4 กลม คอ (1) กลมออมทรพยเพอการผลตบานสรางหน ตาบลนาราชควาย เปนกลมออมทรพยเพอการผลตดเดนระดบอาเภอ ระดบจงหวด ป พ.ศ. 2556 (2) กลมออมทรพยเพอการผลตบานนาโดน ตาบลขามเฒา เปนกลมออมทรพยเพอการผลตกลมเดยวทมการจดฝกอบรมพฒนาความรในการประกอบอาชพแกสมาชก (3) กลมออมทรพยเพอการผลตบานวงไฮ ตาบลคาเตย เปนกลมออมทรพยเพอการผลตทมการดาเนนการเปนระยะเวลา นานและไมมการจดสวสดการใหกบสมาชก (4) กลมออมทรพยเพอการผลตบานนาปง ตาบลวงตามว เปนกลมออมทรพยเพอการผลตทมการดาเนนงานโดยคณะกรรมการชดเดยวกนกบกองทนหมบานและชมชนเมอง และมการจดสวสดการใหกบสมาชกตงแต 3 กจกรรมขนไป 2) กลมทมผลงานพอใจ จานวน 3 กลม คอ (1) กลมออมทรพย เพอการผลตบานหนองปลาดก ตาบลบานผง เปนกลมออมทรพยเพอการผลตทกอตงขนเองโดยการรวมกลมของคนในชมชน (2) กลม ออมทรพยเพอการผลตบานใหมแสงอรณ ตาบลทาคอ เปนกลมออมทรพยเพอการผลตทมการยบและไดกอตงขนใหมตามแนวปฏบตของกรมการพฒนาชมชน (3) กลมออมทรพยเพอการผลตบานไผลอม ตาบลอาจสามารถ เปนกลมออมทรพยเพอการผลตทมการบรหารจดการโดยคณะกรรมการไมครบตามระเบยบ และไมมการจดสวสดการใหกบชมชน ซงการเลอกกลมทกกลมออมทรพยเพอการผลตเลอกในพนททตางกน


119

2. ขนการแนะนาตว ผวจยไดเขาไปในพนท โดยไดรบคาแนะนาจากพฒนากรทรบผดชอบในพนทนน ๆ ซงเปน การเปดทางใหทาความคนเคยไดอยางสมบรณยงขน จากนนไดแนะนาตวตอคณะกรรมการกลมออมทรพย สมาชก และ คนในชมชน โดยใชการเปดเผยบทบาทสถานภาพนกศกษา มหาวทยาลยนครพนม เพอสรางความเชอมน ตอผใหขอมลวาเปนการศกษาในเชงวชาการ พรอมทงชแจงวตถประสงคของการดาเนนการวจยในพนท และเกบรวบรวมขอมลทคนพบไปทาการศกษาวจย

3. ขนการสรางความสมพนธ ในขนตอนนผวจยไดนดหมายคณะกรรมการกลมออมทรพย สมาชก และคนในชมชน แตละกลมออมทรพยเพอพดคยสอบถามโดยตรงเกยวกบความรเรองกลมออมทรพยมความรความเขาใจตรงกบขอมลทตองเกบรวบรวมของผวจยทศกษา ทาใหมความสะดวกในการศกษาขอมลเบองตนจากนนไดนดหมายเพอศกษาขอมลในเชงลกตอไป

4. ขนการทางาน ผวจยไดทาการสมภาษณตามแนวคาถามทไดจดเตรยมไวอยางกวาง ๆ ซงไมไดยดแนวคาถามอยางเครงครดเปนรปแบบของการสนทนา แตพยายามเจาะลกในประเดนหลกธรรมาภบาล ทผใหขอมลตอบ ในแตละประเดน ตลอดจนผวจยไดเขาไปสงเกตในวนสงเงนสจจะเงน เปนเงนทไดจากการออมของสมาชก จานวนเทา ๆ กน ทกเดอนตามกาลงความสามารถ เพอใชเปนทนในการดาเนนงานกลมออมทรพยเพอการผลต และในการประชมอนมตเงนกใหแกสมาชก เพอจดเกบขอมลการบรหารจดการกลมออมทรพย

5. ขนการประมวลความร ในขนตอนนผวจยไดทาการรวบรวมขอมล และทาการวเคราะหขอมล เชงคณภาพเบองตน แลวผวจยไดกาหนดคนขอมลใหกลมออมทรพยเพอการผลตแตละกลมเพอตรวจสอบและยนยนความถกตอง จากนนผวจยนาผลทไดจากการยนยนขอมลของกลมออมทรพยเพอการผลตมาทาการสงเคราะห เพอเปนองคความร และทาการตรวจสอบขอมลโดยใชเทคนคสามเสา (Triangulation Method) กระทาได 2 ลกษณะ 1) การตรวจสอบขอมล สามเสาดานขอมล (Data Triangulation) เปนการตรวจสอบแหลงทมาของขอมลในดานเวลา ตรวจสอบขอมลในชวง เวลาทตางกน เพอใหทราบวาขอมลทไดรบในชวงเวลาตาง ๆ นนเหมอนกนหรอไม ดานสถานท ขอมลตางสถานทกน จะเหมอนกนหรอไม ดานบคคล ถาบคคลผใหขอมลเปลยนไป ขอมลจะเหมอนเดมหรอไม เพอพจารณาขอมลทเหมอนและตางกน 2) การตรวจสอบขอมลสามเสาดานวธการ จากวธการเกบขอมล 3 วธ คอ จากการสงเกต การสมภาษณ และการใชเอกสาร นาขอมลทไดแตละแหลงมาตรวจสอบวาสอดรบหรอขดแยงกนหรอไมถาขดแยงกหาขอสรป และถาสอดรบกน กแสดงวาเปนขอมลทสามารถนาไปสรปได เมอขอมลครบถวนสมบรณจะทาการวเคราะหขอมลโดยใชการพรรณนาวเคราะห (Descriptive Analysis) การตรวจสอบสามเสา เมอเชอมโยงขอมลกนแลวไมขดแยงกนจงไดนาขอมลมาประเมนความคดความร สวนขอมลทขดแยงกนกนามาวเคราะห สงเคราะหประเมนจะนาไปสขอสรปได

วธการวเคราะหขอมล

จากทผวจยไดทาการสมภาษณและเกบขอมลแลว พรอมทงไดนามาตรวจสอบโดยใชเทคนคสามเสาจากผใหขอมล และผวจยจะนาขอมลมาคดแยกประเภท แหลงทมา จดหมวดหม ตามวตถประสงค เพอใหงายในการวเคราะห โดยใชวธเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลไปพรอม ๆ กน ตลอดระยะเวลาทดาเนนการทาวจยในแตละวนหลงจากลงพนทเพอเกบขอมลเสรจแลว ผวจยจะกลบมาบนทกขอมลอยางละเอยด เกบประเดนทสาคญ จดหมวดหม และวเคราะหไปดวยทาเชนนเปนประจาจนกระทงถงวนสดทายทลงพนทเกบขอมลกลมออมทรพย เพอการผลตจนเกบรวบรวมขอมลครบถวน ซงในการวเคราะหไดนาผลการสมภาษณแบบเจาะลกมาใชในการนาเสนอเนอหาใหเกดความสมบรณ เขาใจชดเจนเปนรปธรรม


120


การวจยเรอง ระบบบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม โดยการศกษาเชงคณภาพ (Qualitative Research) ซงผวจยไดทาการสมภาษณเจาะลกจากผใหขอมลทสาคญ จานวน 56 คน ซงเปนคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต สมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต และประชาชนในชมชนทมกลมออมทรพยเพอการผลต กลมออมทรพยเพอการผลตมาจากฐานของการตรวจสขภาพกลมออมทรพยเพอการผลต ของสานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมองนครพนม ซงสรปผลการวจยดงน 1. การบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล

กลมออมทรพยมรปแบบการบรหารจดการทแตกตางกน ตามบรบทและทมาของการกอตงกลมออมทรพย จากการประเมนกลมออมทรพยเพอการผลตแลวปรากฏวา กลมออมทรพยมผลการประเมนทงอยในระดบ 3 และระดบ 2 ทาใหกลมออมทรพยตองมระบบการบรหารจดการภายใตธรรมาภบาล ซงสามารถแยกการบรหารจดการไดดงตอไปน

1.1 การบรหารงานของคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต คณะกรรมการกลมออมทรพย จะมาจากการเลอกตงโดยเสยงสวนใหญของสมาชกซงสมาชกไดใหความ

ไววางใจในคณะกรรมการมความเชอมนศรทธาตอกรรมการ โดยสวนใหญจะเปนผนา ผทรงคณวฒ และขาราชการ ทอย ในหมบานเปนทยอมรบของคนในชมชน การทางานของกรรมการจะมการบรหารงานในรปแบบของคณะกรรมการตามแนวทางของกรมการพฒนาชมชน ซงกาหนดใหมคณะกรรมการบรหารกลมออมทรพย จานวน 4 คณะ คอ คณะกรรมการอานวยการ คณะกรรมการฝายเงนก คณะกรรมการฝายตรวจสอบ คณะกรรมการฝายสงเสรม ปฏบตงานตามระเบยบขอบงคบของกลมออมทรพย หรอขอตกลงรวมกน ทางานตามบทบาทหนาทความรบผดชอบทไดรบมอบหมายดวยความซอสตย เสยสละ

1.2 ระเบยบขอบงคบกลมออมทรพยเพอการผลต ระเบยบขอบงคบของกลมออมทรพย เกดจากสมาชกและคณะกรรมการ ไดพจารณารวมกนรางระเบยบ

ขอบงคบของกลม และจดทาเปนลายลกษณอกษรเพอใชในการบรหารงานและใหสมาชกถอปฏบต สมาชกจะเปนผมอทธพลในการกาหนดระเบยบขอบงคบเพอผลประโยชนของสมาชก ระเบยบขอบงคบของกลมออมทรพยมความชดเจน มความทนสมย และเปนธรรม ครอบคลมถงวธการดาเนนงานของกลมออมทรพย เพอใหงายตอการปฏบตและการตรวจสอบ โดยการแบงระเบยบออกเปนหมวด ๆ ระเบยบของกลมจะครอบคลมถงการทางานของคณะกรรมการและมบทลงโทษ ในการทาผดของสมาชก รวมถงการจดสรรผลประโยชนจากการดาเนนงานของกลมไวอยางชดเจน

1.3 หลกในการทางานของคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต คณะกรรมการกลมออมทรพย ยดมนในความถกตองดงาม ใหความเปนธรรมกบสมาชกทกคน โดยถอปฏบต

ตามระเบยบขอตกลงของกลมออมทรพยเพอการผลตอยางเครงครด มการพจารณาคาขอกเงน จานวนเงนทขอกอยางเปนธรรม ไมมการลาเอยงใหใครคนใดคนหนงไดกในจานวนมากหรอนอยตางกน และใหสมาชกรวมกนพจาณาคาขอกในรายทมการกเงนเปนจานวนมาก ทาการยกยองชมเชยสมาชกทกเงนแลวนาไปลงทนประกอบอาชพจนประสบผลสาเรจ เพอใหเปนแบบอยางทดแกสมาชกและบคคลทวไป รวมถงมการจดสวสดการแกผดอยโอกาสในชมชน เชน ผสงอาย คนพการ ผไมมงานทา เดกเรยนดแตยากจน พจารณาถงการมสวนรวมและการรจกพงตนเองตามศกยภาพของผดอยโอกาสหรอบคคลในครอบครว


121

1.4 การบรหารจดการเงนออมของสมาชก การนาเงนออมของสมาชกกลมไปบรหารจดการใหเกดประโยชนสงสดภายใตความเสยงนอยทสดทกกลม

จงใชความไววางใจกนใหสมาชกดวยกนกยมเงนมาเปนทนการประกอบอาชพ และใหสมาชกกยมไปใชจาย ในยามจาเปนและเดอดรอน การกาหนดอตราดอกเบยเงนกยมจะอยทรอยละ 10–12 บาทตอป สงผลใหกลมออมทรพยมกาไร และนามาปนผลกลบคนใหกบสมาชกดงเดม การบรหารเงนออมของสมาชกทกกลมจะคานงอยเสมอวาเงนทนามาบรหารนนเปนเงนของทกคนไมใชเงนของคณะกรรมการ และตองบรหารจดการภายใตระเบยบขอบงคบหรอขอตกลงของกลม ออมทรพยสามารถตรวจสอบไดทงแนวตรงคอ ทาการตรวจจากสมดสจจะและบญชคมของกลมออมทรพย และแนวดง คอ การตรวจสอบจากทะเบยนคมกลมออมทรพยจากคณะกรรมการตรวจลงมาถงสมาชกกลมออมทรพย มการเปดเผยขอมลขาวสารใหกบสมาชกทราบในวนประชมสามญใหญประจาปของกลมออมทรพย

1.5 การประชมสมาชกและคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต ใชการประชมเปนเวทในการพบปะ พดคยรบฟงความคดเหน ขอเสนอแนะจากสมาชก เพอนามาปรบปรง

เปลยนแปลง ใหกลมออมทรพยมการพฒนาขนและตอบสนองความตองการของสมาชก สมาชกเองกไดใชเวทการประชมเปนเวทแลกเปลยนเรยนรรวมกน และยงใหสมาชกไดรวมคด รวมทา รวมตดสนใจ รวมแกปญหา รวมตดตามและรวมรบผลประโยชน แรงจงใจทสมาชกมาเขารวมประชมในการประชมกคอการรบเงนปนผล การประชมของคณะกรรมการ จะเกดขนกตอเมอมการพจารณาเงนกใหกบสมาชก สวนนอยทจะประชม เพอรายงานผลการดาเนนงานประจาเดอน และระเบยบขอบงคบกลมไมไดระบใหกรรมการประชมรวมกนทกเดอน

1.6 การฝากเงนสจจะและสงเงนกของสมาชก มการกาหนดวนฝากเงนสจจะอยางชดเจน ทกคนในกลมออมทรพยมความรบผดชอบในบทบาทหนาทของ

ตนเอง กลมออมทรพยจะอยไดสมาชกและกรรมการทกคนตองมสจจะ ซอสตย เสยสละ ตระหนกในหนาทของตนเอง เหนอกเหนใจกน ตรงตอเวลา การฝากเงนสจจะแตละกลมจะมวธการทเหมอนกนในการควบคม การทางาน สมาชกทกคนตองมสมดสจจะเพอเกบไวเปนหลกฐานในการตรวจสอบเงนฝากของตนเอง การสงเงนกของกลมออมทรพยจะมวธการแตกตางกนไป บางกลมองระบบของกลมออมทรพยตามแนวทางของกรมการพฒนาชมชน บางกลมองระบบของกองทนหมบาน และชมชนเมองตามแนวทางของสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต การดาเนนงานจะขนอยกบระบบทกลมวางไวในระเบยบขอบงคบของกลม

1.7 การจดสรรผลประโยชนของกลมออมทรพยเพอการผลต กรรมการกลมออมทรพยมความสามารถในการจดการทรพยากรทมอยางจากด ในการสรางรายไดใหกบ

กลม โดยการนาเงนออมของสมาชกมาใหสมาชกดวยกนกเพอใหเกดดอกเบยและนามาเปนรายไดของกลม สามารถทาใหกลมมเงนปนผลใหกบสมาชก และมรายไดเหลอมาชวยเหลอสมาชกโดยการจดสวสดการแกสมาชก ผดอยโอกาสในชมชน ดาเนนการภายใตการบรหารจดการของคณะกรรมการและสมาชกดวยกนเอง ซงจะนาไปสการสรางกระบวนการเรยนรใหสามารถพงตนเองไดในทสด การจดสรรผลประโยชนของกลมออมทรพยจดทาโดยสมาชกรวมกนพจารณา

2. ปญหาในการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต 2.1 ปญหาในการดาเนนงานของคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต

การนาหลกธรรมาภบาล 6 หลกมาใชในการบรหารจดการกลม รวมทงการนาหลกคณธรรม 5 ประการ (ไชยวฒน คาช และคณะ. 2555) ยงไมเพยงพอตอการปฏบตงานของคณะกรรมการบางกลม สวนใหญปญหาทเกดขนมาจากปจเจกบคคล การไมปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบทวางไว ความไมรบผดชอบตอหนาท การทางานของกลมออมทรพยไมมระเบยบขอบงคบในการดาเนนงานของกลมทเปนลายลกษณอกษรทชดเจน ใชความไววางใจเปนเครองมอในการ


122

บรหารกลมออมทรพย ขาดการประชาสมพนธ และการพบปะพดคย ทกอยางลวนกอใหเกดปญหาในกลมออมทรพยเพอการผลต ปจจบนสมาชกใหการยอมรบและเชอถอกรรมการททางานกลมออมทรพยกบกรรมการชดปจจบน แตในอนาคตยงไมมคณะกรรมการรนใหมมาชวยในการปฏบตงาน กรรมการไมมเวลามาทางาน และกรรมการบางทานขาดความรความเขาใจในการบรหารจดการ

2.2 ปญหาของสมาชกในการใชบรการของกลมออมทรพยเพอการผลต การรบบรการในการฝากเงนสจจะ กรรมการรบฝากเงนมนอย ตองฝากเงนเฉพาะวนทกลมเปดรบฝากเงน

สจจะเทานน การรบและจายเงนกใหสมาชกใชระบบธนาคารกอใหเกดความยงยาก และมคาใชจายในการเดนทางไปรบและจายเงนก สมาชกตองการความสะดวกในการตดตอประสานงาน ขาดการรบรขาวสารจากกลมกอใหเกดความไมเขาใจกนและมการโจมตการทางานของกลม กลมไมสามารถจดสรรผลประโยชนใหกบสมาชกไดทวถง และสมาชกมความตองการลดดอกเบยเงนก เพมเงนปนผล

2.3 ปญหาในการบรหารจดการกลมออมทรพยทมผลกระทบตอชมชน กลมออมทรพยเปนทยอมรบในชมชน เปนกลมทกอตงขนเพอชวยเหลอคนในชมชน คนในชมชนไดรบ

ผลประโยชนมากมายจากกลมออมทรพย กลมบางกลมเทานนทสมาชกยงเหนแกประโยชนสวนตนเปนสาคญไมใหมการจดสรรผลกาไรมาชวยเหลอชมชน และนาเงนจากกองทนอน ๆ มาชวยพยงสถานการณของกลมออมทรพย ทาใหคนในชมชนทไมไดเปนสมาชกเสยผลประโยชนในสวนนไป

3. แนวทางในการพฒนาการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต กลมควรใชประสบการณจากอดตมาปรบปรงระบบการทางาน ซงการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต

จะประสบผลสาเรจไดนนขนอยกบความมงมน ความเอาใจใส ความเสยสละของคณะกรรมการและสมาชก ทตองการจะพฒนากลมไปในทางทดขนสาหรบระเบยบขอบงคบทไมไดทาเปนลายลกษณอกษร และใชความไววางใจในกรรมการแทน ทาใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา ปจจบนมการวางระบบการทางานใหรดกมมากขน กรรมการตองทาตามหนาทมความยตธรรม มคณธรรม เสยสละ ทางานดวยความโปรงใส ตรวจสอบได โดยใชหลกนตธรรมมาเปนเครองมอในการทางาน ควรนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชในการปฏบตงานและวางแผนการจดสวสดการแกชมชนเพอแกปญหาใหตรงตามความตองการของชมชน สวนใหญเปนปญหาการจดสวสดการทเนนเปนเงน จนลมมตดานสงคมเพอจะหลอหลอมความเปนชมชนแหงความเอออาทรใหเกดขน การกาหนดเปาหมายการใหกยมควรเปนการแกไขปญหาเรงดวน การจดสวสดการกบเดก คนชรา ผดอยโอกาส เพอใหมคณภาพชวตทดขน ควรมการแบงปน มนาใจของคนในชมชนใหมากขน ซงจะทาใหเกดตนทนทางสงคมทสมาชกรวมกนสรางขนทาใหชมชนเกดความสามคคพงตนเองไดอยางยงยน และสบทอดเพอลกหลานรนตอไป


การวจย ระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม ในครงนมวตถประสงคทสาคญ คอ เพอศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาล อาเภอเมอง จงหวดนครพนม และศกษาแนวทางในการพฒนาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต อาเภอเมอง จงหวดนครพนม โดยการศกษาเชงคณภาพ (Qualitative Research) ซงผวจยไดทาการสมภาษณเจาะลกจากผใหขอมลทสาคญ บคคลเหลานเปนผเกยวของกบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต จงหวดนครพนม และสมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต จานวน 56 คน ซงสามารถสรปผลการวจย ไดดงน


123

1. การบรหารงานของคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลตทาในรปแบบของคณะกรรมการบรหารกลมออมทรพย จานวน 4 คณะ ประกอบดวย คณะกรรมการอานวยการ คณะกรรมการฝายเงนก คณะกรรมการฝายตรวจสอบ คณะกรรมการฝายสงเสรม ปฏบตงานตามระเบยบขอบงคบของกลมออมทรพย หรอขอตกลงรวมกนภายในกลมออมทรพย ทางานตามบทบาทหนาทความรบผดชอบทไดรบมอบหมายดวยความซอสตย เสยสละและปฏบตตอสมาชกอยางเสมอภาคเทาเทยมกน ผลการวจยสอดคลอง จนทมา ไฉไลบญสนอง (2555 : 139) ไดศกษาวจยเรองการดาเนนงานและผลการดาเนนงานของกลมออมทรพยเพอการผลตบานคลองหวะ ตาบลคอหงส อาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา พบวามการดาเนน งาน 2 ลกษณะ คอ การบรหารงานตามแนวทางการดาเนนงานทกรมการพฒนาชมชนกาหนดไว และการปฏบตงานไดแบงออกเปน 5 งาน คอ งานบรการรบเงน งานบรการเงนก งานสงเสรมความรแกสมาชก งานใหบรการดานสวสดการแกสมาชก และงานใหบรการแกชมชน สวนผลการดาเนนงานของกลมออมทรพย สรปไดดงน มการพฒนาคนใหมประสทธภาพ ดานความซอสตย ความเสยสละ ความรบผดชอบตอตนเองและเพอนสมาชก ความเหนอกเหนใจเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอซงกนและกน ความไววางใจกน สงเสรมใหเกดการพฒนาสงคมในดานประชาธปไตย สมาชก มความสามคค มความเปนผนา สวนดานการพฒนาเศรษฐกจนน ชวยใหเกดการพฒนาเศรษฐกจหมบาน ยกฐานะทางเศรษฐกจโดยการระดมเงนทนในหมบาน พฒนาอาชพแกสมาชก ชวยพฒนาอาชพนกธรกจขนาดเลก และขนาดกลางแกสมาชก 2. ระเบยบขอบงคบกลมออมทรพยเพอการผลต (หลกนตธรรม) เกดจากสมาชกและคณะกรรมการพจารณารวมกน รางระเบยบขอบงคบของกลม และจดทาเปนลายลกษณอกษรเพอใชในการบรหารงานและใหสมาชกถอปฏบตอยางเครงครด ชดเจน ทนสมย และเปนธรรม ครอบคลมถงวธการดาเนนงานของกลมออมทรพย เพองายตอการปฏบตและตรวจสอบ ผลการวจยสอดคลองกบ เสนห มลผง (2556 : 37) ไดศกษาการบรหารจดการตามระบบธรรมาภบาลของกลมออมทรพยเพอการผลตบานหวยหมอเฒา ตาบลเจดยหลวง อาเภอแมสรวย จงหวดเชยงราย พบวา กลมออมทรพยกาหนดระเบยบการบรหารกลมและกตการะหวางสมาชกทชดเจน โดยสมาชกเขามามสวนรวมในการจดทาระเบยบ คณะกรรมการชแจงแนะนาแนวทางการปฏบตทถกตองตามกฎระเบยบ ขอบงคบใหสมาชกเกดความเขาใจตรงกนและพรอมใจปฏบตตามกฎระเบยบ สมาชกไดรบการปฏบตอยางเปนธรรมและเทาเทยมกน

3. หลกในการทางานของคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต (หลกคณธรรม) ยดมนในความถกตองดงาม ใหความเปนธรรมกบสมาชกทกคน ผลการวจยสอดคลองกบ ศรพชร ราชบณฑตย (2551: 80) ทศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต พบวา การบรหารโดยกลมผนาและกลมกรรมการ เปนไปตามหลกคณธรรม คอ มการบรหารทซอสตย เสยสละ และปฏบตตอสมาชกอยางเสมอภาคเทาเทยมกน

4. การบรหารจดการเงนออมของสมาชก (หลกโปรงใส) การบรหารจดการเงนใหเกดประโยชนสงสดภายใตความเสยงนอยทสด ใชความไววางใจกน กรรมการบรหารจดการภายใตระเบยบขอบงคบหรอขอตกลงของกลมออมทรพย เปดเผยขอมลขาวสารใหกบสมาชกทราบในสนป ผลการวจยสอดคลองกบ ศรพชร ราชบณฑตย (2551: 80) ทศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต พบวา การบรหารกลมเปนไปตามหลกความโปรงใส คอมการเผยแพรชแจงผลการดาเนนงานรายเดอนใหสมาชกเขาถงไดงายและสะดวกแกการตรวจสอบ

5. การประชมสมาชกและคณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต (หลกการมสวนรวม) ใชการประชมเปนเวท ในการพบปะ พดคย รบฟงความคดเหน ขอเสนอแนะจากสมาชก แลกเปลยนเรยนรรวมกน และสมาชกไดรวมคด รวมตดสนใจ รวมทา รวมแกปญหา รวมตดตามและรวมรบผลประโยชน การวจยสอดคลองกบ คาเพชร จนทรธาน (2556 : 143) ไดศกษาวจยเรองปจจยทมผลตอกลมออมทรพยเพอการผลต กรณศกษาบานตอน ตาบลเหนอ อาเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ พบวาปจจยทมผลตอความกาวหนาของกลมออมทรพยเพอการผลตบานตอน คอ คณะกรรมการตองมความรบผดชอบมความคดรเรม กลาแสดงความคดเหนปฏบตตามระเบยบขอบงคบของกลมและสมาชกกลมตองมสวนรวมใน


124

การกาหนดระเบยบขอบงคบกลม กลมออมทรพยเพอการผลตเปนขบวนการใหการศกษาเพอพฒนาคนใหมประสทธภาพ การมสวนรวมของสมาชก รวมตดสนใจ รวมดาเนนกจกรรม รวมรบผลประโยชน รวมประเมนผล อกทงผลทเกดแกสมาชกกลมฯ คอ สามารถแกไขปญหาเรองเงนทนในการประกอบอาชพ รจกประหยดมเงนเกบออม ไดชวยเหลอซงกนและกน แกปญหาจากการเอารดเอาเปรยบของนายทน มเศรษฐกจทด

6. การฝากเงนสจจะและสงเงนกของสมาชก (หลกความรบผดชอบ) กลมออมทรพยมการกาหนดวนดาเนนงานอยางชดเจน มความรบผดชอบในบทบาทหนาทของตนเอง สมาชกและกรรมการทกคนตองมสจจะ ซอสตย เสยสละ ตระหนกในหนาทของตนเอง เหนอกเหนใจกน ตรงตอเวลา การวจยสอดคลองกบ ศรพชร ราชบณฑตย (2551:80) ทศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต พบวา การบรหารโดยกลมผนาและกลมกรรรมการ เปนไปตามหลกความรบผดชอบคอ มการดาเนนการอยางมระเบยบวนย และรบผดชอบตอการดาเนนงาน ตามทไดรบมอบหมาย การตดสนใจสงการ โดยเฉพาะอยางยงมความรบผดชอบ โดยการชดเชยความเสยหายทเกดขนจากการบรหารผดพลาด

7. การจดสรรผลประโยชนของกลมออมทรพยเพอการผลต (หลกความคมคา) มความสามารถในการจดการทรพยากรทมอยางจากดสรางรายไดและกลมมเงนปนผลใหกบสมาชก และชวยเหลอสมาชกโดยการจดสวสดการตาง ๆ แกสมาชก การแบงสนปนสวนในผลประโยชนของกลมออมทรพย การวจยสอดคลองกบ ศรพชร ราชบณฑตย (2551: 80) ทศกษาระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลต พบวา การบรหารโดยกลมผนาและกลมคณะกรรมการเปนไปตามหลกคมคา คอ มการจดสรรและการใชทรพยากรทมงใหเกดประโยชนสงสดแกสมาชก


ขอเสนอแนะสาหรบการพฒนา 1) ควรเตรยมพฒนาบคลากรสาหรบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตในอนาคต ผวจยพบวายงไมมการพฒนาบคลากรเพอทาหนาทรบชวงในการบรหารกลมออมทรพยตอไปหากคณะกรรมการ หมดวาระ 2) ควรพฒนาศกยภาพของคณะกรรมการกลมออมทรพยในการจดทาเอกสารทางการเงนใหเปนมาตรฐาน ควรไดรบคาแนะนาจากเจาหนาทของรฐทเปนสวนงานทดแลไดใหความรกบกรรมการทดาเนนการ และในการปดบญชเพอจดสรรผลกาไรควรมเจาหนาทหนวยงานราชการ ใหการรบรองงบการเงน 3) กลมออมทรพยตองปลกจตสานกคณะกรรมการและสมาชก ใหมความเหนอกเหนใจชวยเหลอกนและกน ในดานสวสดการเพอชวยเหลอสมาชกและคนในชมชน ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1) การวจยครงตอไปควรเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เพอจะไดเหนภาพกระบวนการบรหารจดการกลมออมทรพยทมการเชอมโยงความสมพนธกนชดเจนมากยงขนและไดเหนการพฒนากลมออมทรพยเพอการผลตเปนระยะเวลาและการพฒนาเพอตอยอดเพมมากขน 2) เนองจากสถานการณของแตละชมชน ในชนบท จะมวถการดาเนนชวตทแตกตางกนตามสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและทรพยากร ระบบความสมพนธของคนในชมชน ทาใหแตละชมชนมกระบวนการสะสมทนทแตกตางกนไป ไดแก ทนความร ทนสงคม ทนกายภาพ ทนธรรมชาต ทนทางวฒนธรรม ซงถอเปนเงอนไขสาคญของความเขมแขงของกลมออมทรพยเพอการผลต การวจยครงตอไป นกวจยควรศกษาทาความเขาใจเกยวกบกระบวนการสะสมทนชมชนจากมมมองของชมชน


125


กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย. (2557). คมอการดาเนนงานกลมออมทรพยเพอการผลต. กรงเทพมหานคร : บพธการพมพ.

__________. (2557). แผนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน พ.ศ. 2555–2559 (ฉบบทบทวน พ.ศ. 2558–2559). กรงเทพมหานคร : อรณการพมพ.

คาเพชร จนทรธาน. (2556). ปจจยทมผลตอกลมออมทรพยเพอการผลต : การศกษากรณบานตอน ตาบลเหนอ อาเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาไทยคดศกษา (เนนสงคมศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม.

จนทมา ไฉไลบญสนอง. (2553). การดาเนนงานและผลการดาเนนงานของกลมออมทรพยเพอการผลตบานคลองหวะ ตาบลคอหงส อาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา. การศกษาคนควาอสระรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

พฒนาชมชนจงหวดนครพนม, สานกงาน. (2558). “เอกสารประกอบการ รายงานผลการตรวจสขภาพกลมออมทรพยเพอการผลต ครงท 1/2558.” ในการประชมเจาหนาทพฒนาชมชนจงหวดนครพนม. 27 มนาคม 2558. (ถายเอกสาร).

พฒนาชมชนอาเภอเมองนครพนม, สานกงาน. (2558). “เอกสารประกอบการประชมรบรองขอมลการจดเกบขอมลความจาเปนพนฐานอาเภอเมองนครพนม ป 2558.” ในการประชมคณะทางานบรหารจดเกบขอมลความจาเปนพนฐานอาเภอเมองนครพนม. 2 เมษายน 2558. (ถายเอกสาร).

ศรพชร ราชบณฑตย. (2552). ระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตบานหลายทา ตาบลปาไผ อาเภอล จงหวดลาพน: วทยานพนธ ศษ.ม. มหาวทยาลยศลปากร.

เสนห มลผง. (2556). การศกษาการบรหารจดการตามระบบธรรมาภบาลของกลมออมทรพยเพอการผลตบานหวยหมอเฒา ตาบลเจดยหลวง อาเภอแมสรวย จงหวดเชยงราย ร.ม. รฐศาสตรมหาบณฑต (สาขาการเมองและการปกครอง) เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปจจยจงใจทมอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ Motivation Factors that Influence the Quality of Life in the Performance of the Local Employees in Rasisalai District, Sisaket Province

ธนาวฒ ปยะวงษ, ศรพณ โพธอาภา*, จาเรญ อนแกว**, เอกพงษ วงศคาจนทร**

หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการปกครองทองถน มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงค 1) เพอศกษาระดบปจจยจงใจในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอ ราษไศล จงหวดศรสะเกษ 2) เพอศกษาระดบคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ และ 3) เพอศกษาปจจยจงใจในการปฏบตงานทมอทธพลตอคณภาพชวตการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ

กลมตวอยาง (Sample) ทใชในการวจยครงน ไดแก พนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ จานวน 227 คน โดยใชสตรการคานวณขนาดของกลมตวอยางของ Yamane (1973, p.725) โดยวธการสมแบบแบงชนภมตามประเภทของพนกงาน (Stratified Random Sampling) แตละชนภมใชเทคนคการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ตามสดสวนจากกลมประชากร

เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามและสถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาสถตรอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหสมประสทธสหสมพนธอยางงายของเพยรสนและการวเคราะหสถตการถดถอยเชงเสนพหคณ

ผลการวจย พบวา 1. ปจจยจงใจในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ภาพรวม มระดบ

ความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความสาเรจในการปฏบตงานมระดบความคดเหน มากทสด รองลงมา คอ ดานความรบผดชอบตองาน ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานความมนคงในการทางาน ดาน ความกาวหนาในหนาทการงาน และดานการยอมรบนบถอ ตามลาดบ

2. คณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ภาพรวมมระดบ ความคดเหนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานสภาพสงคมและสงแวดลอม มระดบความคดเหนมากทสด รองลงมา คอ ดานสภาวะรางกายและจตใจ และดานความตองการของบคคล ตามลาดบ

3. ปจจยจงใจในการปฏบตงาน 1. ดานความกาวหนาในหนาทการงาน 2. ดานความสมพนธระหวางบคคล 3. ดานความมนคงในการทางาน 4. ดานการยอมรบนบถอ มอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน



127

ในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ดวยคาสถต t–test มคาเทากบ 6.296, 4.796, 3.896, 3.781 ตามลาดบ อยางม นยสาคญทางสถตทระดบ .01 สวนปจจยจงใจดานความสาเรจในการปฏบตงานมคาเทากบ .596 ไมมอทธพลตอคณภาพชวต ในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน

ABSTRACT

The purposes of this research were 1) to study the level of motivation factors in the performance of the local employees in Rasisalai district, Sisaket province 2) to study the level of the quality of life in the performance of the local employees in Rasisalai district, Sisaket province and 3) to study motivation factors that influence the quality of life in the performance of local employees in Rasisalai district, Sisaket province.

The samples used in this research include local employees in Rasisalai district, Sisaket province, 227 people by using Taro Yamane formula (Yamane, 1973, p.725) by stratified random sampling the type of staff and simple random sampling a proportion of the population.

Instrument used in this research was questionnaire and statistics used in analyzing the data were percentage, average, standard deviation, product–moment correlation coefficient of Pearson and multiple linear regression.

The research findings were as follows; 1. Motivation factors in the performance of local employees in Rasisalai district, Sisaket province

in overall review at high level. When had considered it as each aspect found that the success of the operation with the most comments, next were the responsibility, the interpersonal relationship, the security at work, the progress in work and the recognition, respectively.

2. Quality of life in the performance of local employees in Rasisalai district, Sisaket province in overall was in the middle level. When had considered it as each aspect found that the social and environmental conditions with the most comments, next were the state of mind and body and the individual needs, respectively.

3. Motivation factors in the performance of local employees in Job security, the work progress, the recognition, the interpersonal relationship, responsibility and the success of the operation were associated with quality of life in the performance of local employees in area of Rasisalai district, Sisaket province as each aspect had relationship to the level of statistical significance at the 0.01.

4. Motivation factors in the state of performance, as aspect of the work progress, Job security, the interpersonal relationship, the recognition and the responsibility influence the quality of life in the performance of local employees in Rasisalai district, Sisaket province was equal to 0.366, 0.271, 0.262, 0.199, and –0.170, respectively, a statistical significant at the 0.01. For motivation factors in its success, the performance was equal to 0.037 without affecting the quality of life for local employees.


128

บทนา

ประเทศไทยเปนประเทศหนงทใหความสาคญเรองการพฒนาสวสดการและสงคมสงเคราะห จงไดมนโยบายสาคญในการขบเคลอนงานดงกลาว โดยมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของจดทาแผนพฒนาสวสดการสงคมและสงคมสงเคราะหแหงชาตฉบบท 3 ขน (พ.ศ. 2540–2544) วตถประสงคเพอใหเปนแผนทในการกาหนดทศทางของการสงเสรมพฒนาการจดระบบสวสดการสงคมสงเคราะห เพอสงผลถงการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนใหสามารถดารงชวตไดอยางปกตสขและมคณคาสามารถพงตนเองได แนวคดการพฒนาสงคมทเชอมโยงกบการพฒนาทยงยนสงผลใหเกดมตการมองใหมๆ ขนมา ไดแก การพฒนาคณภาพชวตทด จาเปนจะตองพฒนาคนในทกมต การพฒนาแบบองครวม ทเนนการเตบโตแบบผสมผสานของบคคล ครอบครว และชมชนเขาดวยกน ภายใตระบบเศรษฐกจ การเมอง สงคม และจตวญญาณของสงคมโดยรวม (สทน สายสงวน, 2553, น.15)

การพฒนาคณภาพชวตการทางาน เปนหนทางทจะกระตนใหการปฏบตงานของบคลากรเปนไปอยางมประสทธภาพ พรอมอทศกาลงกาย กาลงใจ กาลงสตปญญาใหกบงานทตนรบผดชอบอยางเตมท รวมทงยงสงผลถงการมสมพนธภาพ อนดกบบคลากรของหนวยงานอนๆ ในทางตรงกนขามหากบคลากรขาดคณภาพชวตในการทางานทด บคลากรเหลานน อาจขาดความกระตอรอรนในการทางาน ไมเอาใจใสตองาน ทาใหงานขาดประสทธภาพ เปนเหตใหเกดความเสยหายตอการปฏบตงานได จงนบไดวาคณภาพชวตในการทางานเปนสงจงใจสาคญทจะทาใหบคลากรในองคกรสามารถปฏบตงาน ไดอยางมประสทธภาพและกอใหเกดประสทธผลสงสดสาหรบองคกรนนๆ ได (สภารตน นาใจด, 2548, น.2)

องคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ เนนการปฏบตงานเพอตอบสนองตอการพฒนาประเทศและใหบรการแกประชาชนในทองถน องคการบรหารสวนตาบลไดจดใหมระบบการวดผลการปฏบตงานในทกดาน เพอใหการบรหารราชการแผนดนเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชน เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ มประสทธภาพ เกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ ลดขนตอนการปฏบตงานทเกนความจาเปน ประชาชนไดรบการอานวยความสะดวก และไดรบการตอบสนองตามความตองการรวมทงมการประเมนผลการปฏบตราชการอยางสมาเสมอ ซงมตเกยวกบการบรหารงานบคคลสวนทองถนเปนปจจยสาคญประการหนง เนองจากในแตละองคกรจกตองมพนกงานทกระดบถอวามความเสยงในการปฏบตงาน องคกรจงตองสรางคณภาพชวตการทางานทดใหกบพนกงานในรปสวสดการทมหลายปจจย เชน ดานคาตอบแทนเงนเดอน คาจาง คารกษาพยาบาล คาเลาเรยนบตร คาเชาบานทเพยงพอ ดานสงแวดลอมทถกลกษณะและปลอดภย ดานการพฒนาความร ดานความเจรญเตบโตในตาแหนงงาน ความสมพนธกบสงคม เปนตน (สานกงานทองถนอาเภอราษไศล, 2557, น.1)

จากสภาพการณดงกลาว ผวจยในฐานะทปฏบตงานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน จงมความสนใจทจะศกษาปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน ในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ซงถอไดวาเปนแรงจงใจทจะสงผลใหพนกงานมคณภาพชวตทดขนได เนองจากภาวะเศรษฐกจในปจจบนนนไดมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ประกอบกบคาครองชพทสงขนสงผลใหรายไดทรบไมเพยงพอกบคาครองชพทเพมขนจากภาวะเศรษฐกจ ทเปลยนไป สงผลใหคณภาพชวตกบการปฏบตงานของพนกงานขาดประสทธภาพ จงสงผลเสยตอองคกรโดยรวม


1. เพอศกษาระดบปจจยจงใจในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ 2. เพอศกษาระดบคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ 3. เพอศกษาปจจยจงใจในการปฏบตงานทมอทธพลตอคณภาพชวตการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน

ในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ


129


1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร (Population) ทใชในการวจยครงน ไดแก พนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวด

ศรสะเกษ 14 แหง จานวน 525 คน (ขอมลสถตพนกงานสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวด ศรสะเกษ ประจาปงบประมาณ, 2557, น.2)

1.2 กลมตวอยาง (Sample) ทใชในการวจยครงน ไดแก พนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวด ศรสะเกษ จานวน 227 คน โดยใชสตรการคานวณขนาดของกลมตวอยางของทาโร ยามาเน (Yamane, 1973, p.725) โดยวธการสมแบบแบงชนภมตามประเภทของพนกงาน (Stratified Random Sampling) แตละชนภมใชเทคนคการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ตามสดสวนจากกลม


เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ซงผวจยไดสรางขนตามกรอบแนวคดและหลกการวจย นาเสนอใหผเชยวชาญ 5 ทาน ตรวจสอบความถกตอง ความเทยงตรงเชงเนอหา แกไข ปรบปรง โดย ใชเกณฑขอคดเหนและขอเสนอแนะตรงกน 3 ใน 5 แลวนามาหาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามและจดประสงค (Item–Objective of Congruence : IOC) โดยหาคา IOC คดเลอกขอทมคา ระหวาง 0.60 –1.00 แลวนาแบบสอบถาม ไปทดลองใชจดเกบขอมล (Try–Out) จานวน 30 คน เพอหาคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ ไดคาสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha) = 0.98


ผลของการวจย พบวา ปจจยจงใจในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ภาพรวม มระดบความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความสาเรจในการปฏบตงานมระดบความคดเหนมากทสด รองลงมา คอ ดานความรบผดชอบตองาน ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานความมนคงในการทางาน ดานความกาวหนาในหนาทการงาน และดานการยอมรบนบถอ ตามลาดบ

คณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ภาพรวม มระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานสภาพสงคมและสงแวดลอม มระดบความคดเหนมากทสด รองลงมา คอ ดานสภาวะรางกายและจตใจ และดานความตองการของบคคล ตามลาดบ

ปจจยจงใจในการปฏบตงาน 1. ดานความกาวหนาในหนาทการงาน 2. ดานความสมพนธระหวางบคคล 3. ดานความมนคงในการทางาน 4. ดานการยอมรบนบถอ มอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน ในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ดวยคาสถต t–test มคาเทากบ 6.296, 4.796, 3.896, 3.781 ตามลาดบ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สวนปจจยจงใจดานความสาเรจในการปฏบตงานมคาเทากบ .596 ไมมอทธพลตอคณภาพชวต ในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน


130


การวจยเรองปจจยจงใจทมอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ในครงน ผวจยไดนาประเดนทนาสนใจมาอภปรายผลดงตอไปน

1. ปจจยจงใจในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ภาพรวม มระดบความคดเหนอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความสาเรจในการปฏบตงานมระดบความคดเหนมากทสด รองลงมา คอ ดานความรบผดชอบตองาน ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานความมนคงในการทางาน ดานความกาวหนาในหนาทการงาน และดานการยอมรบนบถอ ตามลาดบ ซงสอดคลองกบการศกษาของ นยม จบใจสข (2555, น.90) และ จฑามาศ เสมอเชอ (2555, น.46) ทพบวา ปจจยทสงผลตอคณภาพชวตการทางานของพนกงาน ในภาพรวมอยในระดบมาก พจารณารายดานทกดานอยในระดบมากทกดาน ไดแก ดานยอมรบนบถอ ดานความกาวหนาในหนาทการงาน ดานความรบผดชอบตองาน ดานความสาเรจในการปฏบตงาน ดานความมนคงในงาน ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานความสมดลระหวางชวตกบการทางาน ดานระเบยบขอบงคบในการปฏบตงาน ดานสงแวดลอมทถกสขลกษณะและปลอดภย และดานบรณาการทางสงคม

2. คณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ภาพรวม มระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานสภาพสงคมและสงแวดลอม มระดบความคดเหนมากทสด รองลงมา คอ ดานสภาวะรางกายและจตใจ และดานความตองการของบคคล ตามลาดบ ซงสอดคลองกบการศกษาของ ณฐชย นมนวล (2553, น.77) พรวฒ วงษวภษตานนท (2552, น.54–55) และ เพชรา ทงศรแกว (2552, น.54–55) ทพบวา ระดบคณภาพชวตการทางานของพนกงาน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดาน ประกอบดวย ดานความเปนประโยชนตอสงคม ดานความกาวหนาและความมนคงในการทางาน ดานคาตอบแทนทเหมาะสมและยตธรรม ดานสภาพแวดลอมการทางานทปลอดภยถกสขลกษณะ ดานโอกาสในการใชและพฒนาความสามารถ ดานการปกปองสทธของพนกงาน ดานความสมดลระหวางงานกบกจกรรมอน และดานความเกยวของและเปนประโยชนตอสงคม โอกาสการพฒนาสมรรถภาพของบคคล ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม การบรณาการทางสงคมหรอการทางานรวมกน ประชาธปไตยในองคการ การไดรบคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม และความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว ตามลาดบ

3. ปจจยจงใจในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน ประกอบดวย 1. ดานความกาวหนาในหนาทการงาน 2. ดานความสมพนธระหวางบคคล 3. ดานความมนคงในการทางาน 4. ดานการยอมรบนบถอ มอทธพลตอคณภาพชวต ในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01 สวนปจจยจงใจดานความสาเรจในการปฏบตงาน ไมมอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน ในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ ซงสอดคลองกบการศกษาของ จอสนตน และเบวน (Johnston and Bavin, 1973, pp. 136–141 อางถงใน วนดา ปกปอง, 2555, น.91) ไดศกษาความพงพอใจในงานทดสอบกบทฤษฎแรงจงใจ ของเฮรซเบรก ประชากรจานวน 130 คน ในโรงเรยนราษฎรแหงหนงในประเทศออสเตรเลย ผลการวจย พบวา ปจจยจงใจ ไดแก ดานความสาเรจในการปฏบตงาน ไมกอใหเกดความพอใจในการทางาน


จากผลการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะทควรปฏบต ดงน 1. ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใชประโยชน


131

1.1 ปจจยจงใจในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ มความคดเหนอยในระดบมาก ดงนน หากตองการสงเสรมและจงใจใหพนกงานสวนทองถนปฏบตงานใหมประสทธภาพสงขน ผบรหารตองใหความสาคญในเรอง ความตงใจปฏบตงานทไดรบมอบหมายใหสาเรจลลวง ความตงใจทางานเกดจากแรงผลกดนภายในของพนกงาน ความรบผดชอบของพนกงานคอตวชวดความสาเรจใหกบองคการ ไดใชความรความสามารถเปนความสานกรบผดชอบตองานในหนาท พนกงานทางานกบเพอนรวมกน ชวยเหลอเกอกลกนเสมอ พนกงานกบเพอนรวมงานมความสมพนธอนด พบปะสงสรรคหารอกนและกนเสมอ พนกงานมความภมใจในตาแหนงหนาท ตาแหนงงานของพนกงานมความมนคงและมความสาคญสาหรบองคการ ความรความสามารถของพนกงานทาใหไดรบผดชอบงานทสาคญมากขน องคการของพนกงานสนบสนนใหพนกงานเขารบการฝกอบรมเพอพฒนาความรความสามารถและทกษะในการทางาน พนกงานไดรบความรวมมอในการปฏบตงานจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงานเปนอยางด และเพอนรวมงานเคยขอรบคาปรกษาหรอความคดเหนและขอเสนอแนะในการปฏบตงานระหวางกน

1.2 คณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอาเภอราษไศล จงหวดศรสะเกษ มความคดเหนอยในระดบปานกลาง ดงนน หากตองการสงเสรมใหพนกงานสวนทองถนมคณภาพชวตในการปฏบตงานสงขน ผบรหารตองใหความสาคญในเรอง งานทพนกงานทาเปนงานทเปดโอกาสใหไดสรางสมพนธภาพอนดกบบคคลตางๆ เพอนรวมงานมความยนดใหความรวมมอชวยเหลอแนะนาดวยด ไดรบความไวเนอเชอใจจากทงบคคลภายในและภายนอกองคการ การทางานสงผลใหชวตครอบครวมความสข ชวตการทางานและชวตสวนตวมความลงตวในการดาเนนชวตประจาวน หวหนางานใหเกยรตและรบฟงความคดเหนของทกๆ คนอยางเสมอหนากน องคการเปดโอกาสใหพนกงานไดเสนอความคดรเรมสรางสรรคหรอคดนวตกรรมใหมๆ ในการทางาน พนกงานไดใชความร ทกษะ และทศนคตกบงานททาเปนอยางด และความเชยวชาญในการทางานของพนกงานเปดโอกาสใหไดกาวสตาแหนงทสงขน กอใหเกดความมนคงในอาชพ

2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาวจยดานรปแบบการพฒนาคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถน 2.2 ควรมการศกษาถงปญหาและอปสรรคเกยวกบปจจยจงใจทมผลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของ

พนกงานสวนทองถน 2.3 ควรมการพฒนาคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนแบบมงผลสมฤทธโดยประเมนผล

จากสภาพทเปนจรง เหมาะสมและมเกณฑมาตรฐานตวชวดโดยเฉพาะสาหรบองคกรปกครองสวนทองถน เพอขยายผลการศกษาตอไป


จฑามาศ เสมอเชอ. (2555). ปจจยทสงผลตอคณภาพชวตการทางานของพนกงานครเทศบาลกลมโรงเรยนในสงกดเทศบาลเมองพะเยา อาเภอเมอง จงหวดพะเยา. วทยานพนธบรหารการศกษามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยพะเยา.

นยม จบใจสข. (2555). ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางานกบแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานการไฟฟาสวนภมภาค. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ณฐชย นมนวล. (2553). ปจจยทสงผลตอคณภาพชวตการทางานของลกจางชวคราวในหนวยงานราชการสวนภมภาค เขตอาเภอเมอง จงหวดนครสวรรค. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการภาครฐแนวใหม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

บญแสง ชระภากร. (2533). การปรบปรงคณภาพชวตการทางาน. จลสารพฒนาขาราชการพลเรอน ฉบบท 25.


132

พรวฒ วงษวภษตานนท. (2552). ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการทางานของพนกงานปฏบตการในบรษท นวพลาสตกอตสาหกรรมจากด. วทยานพนธวศวกรรมมหาบณฑต สาขาวศวกรรมอตสาหการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

เพชรา ทงศรแกว. (2552). ปจจยทสงผลตอคณภาพชวตการทางานของบคลากรโรงเรยนมหดลวทยานสรณ (องคการมหาชน). สารนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

มณฑา วญญโสภต. (2547). การศกษาพฤตกรรมภาวะผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยนระดบประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ตามการรบรของครและผบรหาร. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วนดา ปกปอง. (2555). แรงจงใจในการปฏบตงานของอาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอนเขตอาเภอนาเกลยง จงหวดศรสะเกษ. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ.

สทน สายสงวน. (2553). การศกษาปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการทางานของขาราชการ : ศกษากรณขาราชการในสงกดกรมสงเสรมการเกษตรทประจาสานกงานเกษตรอาเภอในภาคใต. วทยานพนธสงคมวทยาและมนษย มหาบณฑต สาขาสงคมวทยา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สภารตน นาใจด. (2548). คณภาพชวตและปญหาในการทางานทมอทธพลตอความพงพอใจในการทางานและแนวโนมพฤตกรรมการลาออกของบคลากรมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. สารนพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการตลาด บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สานกงานทองถนอาเภอราษไศล. (2557). วารสารขอมลพนฐานองคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอราษไศล จงหวด ศรสะเกษ. วารสารอาเภอราษไศล. ปท (7), 3.

Richard E Walton, Improving the Quality of Life, Harvard Business Review 52(3): 12–16 May–June 1974. Yamane, Taro. (1973). Statistic an Introductory Analysis. New York: Harper & Row. Umstot, D.D. (1984). Understanding Organizational Behavior. New York: West Publishing.

ผเชยวชาญ ศาสตราจารยดร.บญทนดอกไธสง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยอยธยา

ประเมนบทความ ศาสตราจารยดร.กระมลทองธรรมชาต วทยากรพเศษ

(Peer Reviews) ศาสตราจารยดร.ธระรญเจรญ มหาวทยาลยวงษชวลตกล

ศาสตราจารยดร.ไพโรจนสตยธรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

รองศาสตราจารยดร.พงษชาญณล�าปาง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

รองศาสตราจารยดร.มนวกาผดงสทธ มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผชวยศาสตราจารยดร.อภศกดภพพฒน มหาวทยาลยธรรมศาสตร

รองศาสตราจารยดร.จมพลวเชยรศลป มหาวทยาลยราชภฏบรรมย

รองศาสตราจารยดร.หควณชเพญ มหาวทยาลยศรปทม

รองศาสตราจารยดร.สนยเลยวเพญวงษ มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.สจนตสมารกษ มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.นยมวงศพงษค�า มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.วระกตตเสารม มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.นฤมลศกดปกรณกานต มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา

ผชวยศาสตราจารยดร.ปราโมทยเบญจกาญจน มหาวทยาลยราชภฏรอยเอด

ผชวยศาสตราจารยดร.วนยโพธสวรรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผชวยศาสตราจารยดร.ชพกตรสทธสา มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.เอกพงษวงศค�าจนทร มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

ผชวยศาสตราจารยดร.พงษศกดทองพนชง มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

ผชวยศาสตราจารยดร.ภาวดทะไกรราช มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ




สารจากอธการบด

ดวยมหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษไดตระหนกและใหความส�าคญในการจดการศกษาเพอยกระดบ

มาตรฐานและคณภาพการศกษาใหมสมรรถนะทเหมาะสมมศกยภาพและเพมขดความสามารถในการแขงขน

ทงในดานวชาการและวชาชพทหลากหลายเปนทยอมรบของสงคมโดยทวไปสเปาหมายการเปนมหาวทยาลย

ชนน�าแหงการเรยนรสสงคมทองถนและเปน“Green University”อนเปนการมองภาพเชงรกคอ

การพฒนาทางดานวชาการและวชาชพไดค�านงถงมตบรณาการและองครวมของการพฒนาภายใตโครงสราง

พนฐานการเรยนรทส�าคญคอสวนหวใจคอโครงสรางหลกสตรทตอบสนองความตองการของตลาดแรงงาน

และสงคมในอนาคตปจจบนและอนาคตสวนทเปนปจจยคอสงคมสารสนเทศสงคมฐานความรทรพยากร

การเรยนรระบบการเรยนรตลอดชวตสงแวดลอมทเออตอการปฏสมพนธและการเรยนรและอดมศกษา

อนาคตเปนทง“การเตรยมคนเขาสชวต และการปรบแตงคนเขาสงาน”เพอใหอดมศกษาสรางสงคม

เปนสงคมความรสงคมอดมปญญา

โดยเฉพาะการจดการศกษามงเนนเพอสรรคสรางองคความรใหมผานสสาธารณชนดวยการจด

เวทแลกเปลยนเรยนรผานวารสารวชาการนนเปนสงส�าคญในยคปจจบนเมอไดองคความรใหมแลวเพอให

องคความรนนเกดประโยชนกบชมชนสงคมและประเทศชาตจ�าเปนทจะตองมการเผยแพรอยางกวางขวาง

ซงเวททส�าคญทสดเวทหนงทเผยแพรองคความรใหมนนกคอการท�าวารสารทางวชาการเพอเปนเวท

ใหกบคณาจารยนกวจยและบคลากรทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยไดเสนอองคความรใหม

ผานไปสสาธารณะหวงวาวารสารฉบบนจะเปนเวทใหกบคณาจารยนกวจยบคลากรทงภายในและภายนอก

มหาวทยาลยไดใชเปนเวทแหงการแลกเปลยนเรยนรงานวชาการอนจะน�าไปสการสรางองคความรใหม

เพอประยกตใหเกดประโยชนกบชมชนสงคมและประเทศชาตตอไป

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ประกาศต อานภาพแสนยากร)

อธการบดมหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

บทบรรณาธการ

วารสารวชาการมหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษฉบบในรอบปท10นไดปรบปรงรปแบบการน�าเสนอ

บทความบางประการใหแตกตางจากเดมเชนต�าแหนงทางวชาการของอาจารยทปรกษาดษฎนพนธและ

วทยานพนธแตทงนเรายงคงมงมนทจะพฒนาและเผยแพรบทความวจยบทความวทยานพนธดษฎนพนธ

บทความวชาการเพอผลประโยชนแดผใฝรผทก�าลงศกษาระดบบณฑตและบคลากรของมหาวทยาลยฯ

คณะกองบรรณาธการขอขอบพระคณกองบรรณาธการอสระและบคลากรอนๆทกฝายทมสวน

ชวยชแนะใหผลงานมคณภาพมคณคาทางวชาการและมคณคาตอสวนรวมโดยทวถงขอขอบคณเจาของ

ผลงานวชาการทกๆทานทายนขอเรยนเชญนกวชาการไดสงผลงานเพอน�าเสนอในฉบบตอๆไป

(รองศาสตราจารยจ�าเรญ อนแกว)

หวหนาบรรณาธการ

กนยายน 2559

ISSN 1906 0327



บทความวทยานพนธ

ยทธศาสตรการสงเสรมการจดการความรในสถานศกษาสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนมเขต1

มารต อปนสากร 1

บทบาทอ�านาจหนาทและสถานภาพของก�านนผใหญบานในอนาคตเพอพฒนาความเขมแขงของหมบานรองรบประชาคมอาเซยน

รฐพล ธระพนธ 11

การเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรและการคด

ทางวทยาศาสตรทดทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนประถมศกษาปท6ทมผลการเรยนวทยาศาสตรตางกน

ทศนญา ทองเงน 21

การด�าเนนงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนต�าบลนาถอนอ�าเภอธาตพนมจงหวดนครพนม

ฉนทยา มนทะ 34

การบรหารงานพสดขององคการบรหารสวนต�าบลในเขตอ�าเภอมหาชนะชยจงหวดยโสธร

ศภาพชญ จนทรศร 44

สภาพปญหาการใชบรการงานพสดขององคการบรหารสวนต�าบลในเขตอ�าเภอดอนมดแดงจงหวดอบลราชธาน

ชตมา สสวสด 53

การวนจฉยขอบกพรองทางการเรยนวชาคณตศาสตรเรองระบบจ�านวนจรงของนกเรยนชนมธยมศกษาปท4

ทศชต บรรลศลป 63

การบรหารงานบคคลในโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต28จงหวดศรสะเกษ

ทชากร อาจเอยม 70

การบรหารงานบคคลของสถานศกษาในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดศรสะเกษ

นภสกรณ ศลาค�า 79

การระดมทรพยากรทองถนส�าหรบการบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษเขต3

เนตรฤด มากนวล 88

การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรเรองการประยกตของสมการเชงเสนตวแปรเดยว

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรระหวางวธการสอนดวยเทคนคเคดบเบลยดแอลและวธการสอนแบบปกตระดบชนมธยมศกษาปท2

ปนดดา อนแกว 98

กระบวนการจดท�าแผนพฒนาสามป(พ.ศ.2555-2557)ขององคการบรหารสวนต�าบลในเขตอ�าเภอเมองนครพนมจงหวดนครพนม

รตนากร โคตรประทม 104

ระบบการบรหารจดการกลมออมทรพยเพอการผลตภายใตหลกธรรมาภบาลอ�าเภอเมองจงหวดนครพนม

ภทรานษฐ ค�าสราง 113

ปจจยจงใจทมอทธพลตอคณภาพชวตในการปฏบตงานของพนกงานสวนทองถนในเขตอ�าเภอราษไศลจงหวดศรสะเกษ

ธนาวฒ ปยะวงษ 126