DEND
ER
SCHELDE
SCHELD
EDURME
11
WETTEREN
LAARNE
WICHELEN
01
BERLARE
08
HAMME
09
LEBBEKE10
WIEZE
12
ZELE
04
DENDERMONDE
0203
BUGGENHOUT
06
0507
BAASRODE
in vlaanderen en brussel speciale vervoersvoorwaarden bij de lijn en nMbserfgoeddag is een initiatief van faro. vlaaMs steunpunt voor cultureel erfgoed vzw, in saMenwerking Met de erfgoedgeMeenschappen in vlaanderen en brussel.
schets_finaal.indd 1 19/11/14 08:44
2015
Programma Land van DendermondeBERLARE – BUGGENHOUT – DENDERMONDE – HAMME LAARNE – LEBBEKE – WETTEREN – WICHELEN – ZELEAlle activiteiten op Erfgoeddag zijn gratis.
Wie zijn we?
Met vrijwillige en professionele partners in en buiten de regio wil de Erfgoedcel Land van Dendermonde de zorg voor en de ontsluiting van het lokaal cultureel erfgoed garanderen. De Erfgoedcel Land van Dendermonde bouwt een duurzaam beleid uit voor het lokaal roerend en immaterieel erfgoed, samen met de sector en de besturen in haar werkingsgebied.
De Erfgoedcel Land van Dendermonde behoort tot de Projectvereniging Cultuurdijk die een cultureel-erfgoedconvenant afsloot met de Vlaamse Overheid. Het convenant omvat negen gemeenten: Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Hamme, Laarne, Lebbeke, Wetteren, Wichelen en Zele.
Cultureel erfgoed
Er bestaat geen pasklare definitie voor erfgoed. Erfgoed is alles wat we erven van vorige generaties en dat we belangrijk genoeg vinden om te bewaren.
Een erfgoedcel houdt zich bezig met cultureel erfgoed. Dit omvat roerend en immaterieel erfgoed. Onder roerend erfgoed vallen tastbare zaken als foto’s, gebruiksvoorwerpen, schilderijen, … Immaterieel erfgoed is dan weer niet tastbaar. Denk hierbij maar aan dialecten, verhalen, tradities, …
Onroerend erfgoed behoort niet tot het takenpakket van een erfgoedcel.
Doelstellingen
De erfgoedcel zet haar schouders onder het inventariseren, het beheer en behoud en het toegankelijk maken van het lokaal erfgoed voor een zo breed mogelijk publiek. Ze doet dit door ondersteuning te bieden aan erfgoed zorgers, door de uitwisseling van kennis en ervaring te stimuleren en door het realiseren van inspirerende en gemeenschapsvormende projecten. Op die manier wil de Erfgoedcel Land van Dendermonde het maatschappelijk draagvlak voor cultureel erfgoed vergroten.
Naast deze algemene doelstellingen streeft de Erfgoedcel Land van Dendermonde ook een aantal specifieke doelstellingen na op maat van en in samenwerking met haar lokaal erfgoedveld:
• Ze maakt het immaterieel erfgoed in het Land van Dendermonde beter bekend en speelt het uit als bindende factor.
• Ze ondersteunt collectiebeherende organisaties bij het ontwikkelen en realiseren van een visie op behoud en beheer.
• Ze stimuleert vrijwilligers om zich op een deskundige manier in te zetten voor cultureel erfgoed.
• Ze verankert zich en optimaliseert haar eigen werking om haar lokaal erfgoedveld nog beter te dienen.
Waarvoor kan je bij ons terecht?
De erfgoedcel heeft vooral een rol als intermediair, aanspreekpunt en expertisecentrum. Ze beheert zelf geen collecties. Je kan bij de Erfgoedcel Land van Dendermonde terecht voor:
> Inhoudelijke ondersteuning (expertise en loketfunctie)
> Logistieke ondersteuning (uitleendienst)> Financiële ondersteuning (subsidies)
Alle informatie vind je op www.egclandvandendermonde.be.
Erfgoedbank Land van Dendermonde
www.erfgoedbanklandvandendermonde.be is een online beeld- en geluidsbank waarop je kan snuisteren tussen foto’s, kranten, documenten, filmpjes, … over het cultureel erfgoed in het Land van Dendermonde. Samen vormen ongeveer 93.000 krantenpagina’s en meer dan 12.000 afbeeldingen een digitaal museum, dat te allen tijde te raadplegen is.
Contact
Wil je graag op de hoogte blijven van onze werking en wat er op cultureel-erfgoedvlak reilt en zeilt in Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Hamme, Laarne, Lebbeke, Wetteren, Wichelen en Zele? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief via onze website en like onze Facebookpagina! Je kan ook onze erfgoedbank bezoeken.
Heb je een vraag over cultureel erfgoed in het Land van Dendermonde? Aarzel niet de erfgoedcel te contacteren! Of spring gerust eens binnen. Iedereen altijd welkom!
Erfgoedcel Land van DendermondeNijverheidsstraat 39200 Dendermonde052 25 03 [email protected] www.erfgoeddag.wordpress.com www.erfgoedbanklandvandendermonde.be
Geërfd, wat nu?!Erfgoedcel Land van Dendermonde | www.erfgoeddag.wordpress.com i.s.m. Monumentenwacht Oost-Vlaanderen
Erfgoeddag websiteMet een eigen Erfgoeddag-website wil de Erfgoedcel Land van Dendermonde de activiteiten en de lokale partners van Erfgoeddag 2015 in de kijker plaatsen.
Je vindt op deze website onder andere het volledige programma van activiteiten in het Land van Dendermonde. Deze website is voor de bezoeker een handige gids om een boeiende erfgoeddag te plannen.
Maar de Erfgoedcel Land van Dendermonde wil met deze website ook een unieke blik achter de schermen bieden. Want Erfgoeddag duurt misschien maar één dag, maandenlange voorbereidingen door talloze vrijwilligers gaan eraan vooraf. En dat mag de hele
wereld gerust weten.
Surf dus zeker eens naar www.erfgoeddag.wordpress.com
en volg de voorbereidingen op de voet.
Expertenbeurs
Een familiestuk geërfd en blijf je daarmee wat verweesd achter? Het E-team staat paraat om jou te verder te helpen! Kom langs met jouw erfstuk, deel het verhaal erachter, laat het digitaliseren en krijg tips over hoe je jouw erfgoedschat het best bewaart en in optimale toestand aan de volgende generaties kan doorgeven.
Locaties en openingsuren op Erfgoeddag > 10u00 tot 13u00: Wieze > 14u00 tot 18u00: Berlare Pastorie Infokantoor/Museum Donkmeer Sasbaan 2 Donklaan 123 9280 Wieze 9290 Berlare
Deze activiteit loopt ook op volgende dagen:
Woensdag 22 april 2015: 15u30 tot 19u00> Bibliotheek Schellebelle Dorp 1 9260 Schellebelle
Zaterdag 9 mei 2015: 14u00 tot 18u00> Idplus kunstencentrum Sint-Jansstraat 27 9220 Hamme
Geen reservatie nodig. Voor een vlottere behandeling vragen wij wel om het formulier dat je op onze Erfgoeddagwebsite (www.erfgoeddag.wordpress.com) terugvindt in te vullen.
Alle locaties zijn toegankelijk voor andersvaliden.
Erfgoedcel Land van Dendermonde
V.U. Projectvereniging Cultuurdijk, Nijverheidsstraat 3, 9200 Dendermonde Coördinatie en samenstelling: Erfgoedcel Land van Dendermonde | Vormgeving: www.helgabontinck.be
VOORWOORD
© Saskia Vanderstic
hele
Berlare: 01 Succes(sie): doordacht ervenCultuurdienst Berlare | www.berlare.be i.s.m. Heemkring Berlare, Heemkundige Kring Overmere en Werkgroep Erfgoed Uitbergen
ExpertenbeursHoe moet ik een oud document bewaren? Kan ik een erfenis weigeren? Welke bewaaromstandigheden voorzie ik voor mijn oude foto’s? Wat kan ik vastleggen in een testament? Op Erfgoeddag kan je voor al deze vragen in het Museum Donkmeer terecht. Deskundigen houden er gratis ‘spreekuur’ over erfeniskwesties en geven je bewaartips. Ook de heemkringen van Berlare zullen vertegenwoordigd zijn met hun laatste erfstukken. Wist je immers dat je jouw erfstukken ook aan hen in bruikleen kan geven? Kinderen kunnen in het museum dan weer een erfgoedspel spelen. En een bezoekje brengen aan de tentoonstelling in het Museum Donkmeer, dat is altijd een goed idee.
Locatie Infokantoor/Museum Donkmeer Donklaan 123 9290 BerlareVolledig toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag 14u00 tot 18u00
Buggenhout: 02 Landboek Buggenhout
Verenigingenraad Buggenhout | http://buggenhout.bibliotheek.be i.s.m. bibliotheek Buggenhout en Heemkring Ter Palen
Tentoonstelling en demonstratieHet landboek uit 1690 is een kadaster boek en één van de erfstukken van de gemeente Buggenhout. Het zit normaal veilig achter slot en grendel en is recentelijk gedigitaliseerd. Voor de gelegenheid wordt het tentoongesteld voor het grote publiek.
Locatie Bibliotheek Buggenhout Nieuwstraat 2 9255 BuggenhoutVolledig toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren Dinsdag 21 april 2015: 14u00 tot 19u00 Woensdag 22 april 2015: 14u00 tot 19u00 Donderdag 23 april 2015: 09u30 tot 12u30 Vrijdag 24 april 2015: 14u00 tot 19u00Geen reservatie nodig.
Op dinsdag 21 april zullen er tussen 14u00 en 19u00 demonstraties doorgaan van de erfgoed bank. Tijdens de andere openingsuren staat er een pc ter beschikking voor het bekijken van de erfgoedbank.
Buggenhout: 03 Erfenissen en nalatenschap
Verenigingenraad Buggenhout | http://buggenhout.bibliotheek.be i.s.m. bibliotheek Buggenhout en Heemkring Ter Palen
LezingMensen denken meer na over het veilig stellen van hun nalatenschap. Het gaat daarbij niet enkel om evidente zaken, maar bijvoorbeeld ook over collecties die iemand tijdens zijn leven vergaart. Er is bij leven steeds vaker een engagement voor een (erf)goed doel.
Drie sprekers geven duiding bij het erven waar zij door hun werking mee geconfronteerd worden. Een notaris geeft uitleg over erfrecht. Een directeur van een stichting legt uit waarom steeds meer men-sen geld nalaten aan goede doelen. De leden van de heemkring geven aan waarom zij bewaren wat andere mensen vaak wegdoen. Drie verschillende standpunten en invalshoeken in één interessante lezing.
Deze lezing gaat door op dinsdag 21 april 2015.
Locatie Raadzaal ACC Nieuwstraat 2 9255 BuggenhoutVolledig toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren Dinsdag 21 april 2015: lezing start om 19u30Reserveren via de website http://buggenhout.bibliotheek.be of via het telefoonnummer 052 33 95 91
Dendermonde: 04 Onze erfstukken en hun verhaalStedelijke Musea Dendermonde | www.dendermonde.be i.s.m. het Historisch Documentatie centrum Dendermonde
TentoonstellingFamiliale erfstukken en hun verhaal worden gepresenteerd aan het Erfgoeddagpubliek. Iedereen kan zich immers wel iets voorstellen bij
voorwerpen, documenten, foto’s en kunstwerken die soms van generatie op generatie worden
doorgegeven. Herken jij verhalen die verbonden zijn aan de erfstukken?
Locatie Vleeshuismuseum
Grote Markt 32 9200 Dendermonde
Gedeeltelijk toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag10 tot 18 uur
Deze activiteit loopt door tot 24 mei 2015
op de volgende dagen:Elke dinsdag tot zondag: van
9u30 tot 12u30 en van 13u30 tot 18u00
Dendermonde (Baasrode): 05 Museum Hof van Peene, eeuwen in het centrum.Museum Hof van Peene | www.hofvanpeene.be
RondleidingTijdens een boeiende rondleiding (van ca. 1 uur) maakt de bezoeker kennis met de rijke geschiedenis van het Hof van Peene. Die eeuwenoude geschie denis wordt heel hard bepaald door de erfenis van iedere bewoner. De opeenvolgende bewoners drukten hun stempel op de site (als hof van plaisantie of herenwoning) wat zich weerspiegelt in de collectie die tijdens de rondleiding te bewonderen is.
Locatie Museum Hof van Peene St.-Ursmarusstraat 69 9200 BaasrodeGedeeltelijk toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag 10u00 tot 17u00 Rondleidingen om 11u00, 13u00 en 15u00Geen reservatie nodig.
Dendermonde (Baasrode): 06 Geleide rondleiding op de scheepswervenScheepvaartmuseum Baasrode | www.scheepvaartmuseumbaasrode.be
RondleidingOp Erfgoeddag is de authentieke industriële en maritieme erfgoedsite van de bewaarde scheepswerven én het scheepvaartmuseum met tienduizenden artefacten kosteloos individueel of met gids te bezoeken. Ontdek hoe generaties lang vakmanschap werd overgeleverd en hoe dit vandaag via indrukwekkende projecten (o.a. reconstructie van een palingbotter van 16 m) wordt veilig gesteld voor de toekomst.
Locatie Scheepswerven Baasrode Sint-Ursmarusstraat 137 9200 Baasrode Gedeeltelijk toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag 10u00 tot 18u00 Rondleidingen om 11u00, 14u00 en 16u00Geen reservatie nodig.
Dendermonde (Baasrode): 07 De stoom van vroeger en nu
Stoomtrein Dendermonde-Puurs vzw | www.stoomtrein.be
RondritMaak kennis met de stoomlocomotieven uit het verleden en hoe deze onze huidige industrie bepaald hebben. Welke technieken hebben we van onze voorouders geleerd die nog bestaan in de hedendaagse moderne maatschappij. De kinderen kunnen leren hoe stoom gemaakt wordt en de kracht ervan ervaren tijdens een ritje met een echte stoomlocomotief.
Locatie (voormalig) Station Baasrode Noord Fabriekstraat 118 9200 BaasrodeGedeeltelijk toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag 10u00 tot 18u005 ritten (Baasrode – Sint-Amands – Baasrode) met vertrek in Baasrode om 11u30, 12u45, 14u00, 15u15 en 16u30Geen reservatie nodig.
Hamme: 08 Vier op een rij: de erfenis van studentenclub moeder PolydoorCultuurdienst Hamme | www.hamme.be i.s.m. Heemkring Osschaert, Idplus kunstencentrum Hamme, Koninklijke folkloristische vereniging Die Hamse Wuitens vzw en Erik Vermeire
TentoonstellingIn de jaren 1960 was studentenclub moeder Polydoor een gekend begrip in Hamme en ver daarbuiten. Met hun vele fratsen en deelnames aan de Wuitensfeesten hebben zij hun stempel gedrukt op de gemeente. Het hele archief van deze vereniging werd geërfd door Heemkring Osschaert en wordt tijdens deze Erfgoeddag in de kijker gezet. Dit voor de eerste maal! Een unieke gelegenheid!
Locatie Idplus kunstencentrum Sint-Jansstraat 27 9220 HammeVolledig toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag 10u00 tot 18u00
Er is een uniek interview met de nog levende leden van de
studentenclub om 16u00. Zij komen vertellen
over hun fratsen en belevenissen. De gemeente
Hamme wil met Erfgoeddag telkens inzetten
op mondelinge geschiedenis.
Deze activiteit loopt door op volgende dagen:Zaterdag 2 en zondag 3 mei 2015: 14u00 tot 18u00Zaterdag 9 en zondag 10 mei 2015: 14u00 tot 18u00
Lebbeke: 09 Erven op erven
Heemkring Lebbeke vzw | www.lebbeke.be
Tentoonstelling en lezingErfrecht en erfenissen op het boerenerf tussen de 16de en 19de eeuw. Tal van nooit getoonde oude akten, staten van goed, verdelingen, kaarten en metingsplannen e.a. genealogische stukken met betrekking tot verschillende oude Lebbeekse boerenhoven, bleven bewaard. Ze worden tentoongesteld met originele stukken uit de toenmalige beschrijvingen. Ook het ‘boerenerf’ zelf wordt in de kijker gezet.
Locatie Galerie De Fontein Grote Plaats 1 9280 LebbekeGedeeltelijk toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag10u00 tot 18u00Deze activiteit loopt ook op volgende dagen:Zaterdag 25 april: 10u00 tot 12u30 en 15u00 tot 19u00Zaterdag 25 april 2015 om 19u00: lezing door de heer Ignace Van Driessche, beleidsmedewerker Erfgoed Provincie Oost-Vlaanderen over ‘oude lebbeekse boerenerven’.Geen reservatie nodig.
Lebbeke (Wieze): 10 Leven op het erf
Oudheidkundige Kring H.H. Salvator Wieze | www.heemkringwieze.be
TentoonstellingWieze evolueerde van een landbouwgemeente tot een nijverheidscentrum met de verdwenen brouwerijen en het vermaarde chocoladebedrijf Callebaut. Toch waren de voorouders van heel wat Wiezenaars als boer actief. De tentoonstelling brengt het beeld van de inwoners die de jongste 200 jaar, al dan niet deeltijds, werkzaam waren in de landbouw.
Locatie Pastorie Sasbaan 2 9280 WiezeVolledig toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag 10u00 tot 18u00 Tentoonstelling ook geopend op zaterdag 25 april 2015: 15u00 tot 20u00Geen reservatie nodig.
Wetteren: 11 De erfenis van
Séraphin De MaertelaereHeem- en Geschiedkundige Kring Jan Broeckaert
Wetteren | www.heemkringwetteren.bei.s.m. Gemeente Wetteren
TentoonstellingEen deel van de artistieke erfenis van Séraphin De Maertelaere kwam via omwegen terecht bij de Wetterse heemkring.
Deze beeldhouwer en schrijnwerker uit Wetteren oogstte ver buiten de gemeente naam en faam. De te bezichtigen collectie omvat religieuze beelden in gebakken of ongebakken klei die als model fungeerden. Een uitzonderlijke erfenis die getuigt van echt en lang vervlogen vakmanschap.
Locatie Heemkundig Museum Markt 1 9230 Wetteren Ingang via Kerkstraat.
Volledig toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag10u00 tot 18u00Deze activiteit loopt door tot november 2015 op volgende dagen: zaterdag 25 april: 15u00 tot 18u00elke eerste zaterdag van de maand (15u00 tot 18u00), op topdagen of op afspraak.
Geen reservatie nodig.
Zele: 12 Fotografisch
erfgoedHeem- en Oudheidkundige
Kring Zele vzw | www.hokzele.be
TentoonstellingDeze tentoonstelling toont de culturele erfenis van het verenigingsleven in Zele en focust daarvoor op oud fotomateriaal.
De activiteiten van verenigingen,
sport- en andere manifestaties behoren tot
het collectieve geheugen van de Zelenaar, een erfenis die bewaard moet blijven. Aansluitend bij dit thema kan de bezoeker oude fototoestellen, projectoren en voorwerpen uit een donkere kamer bekijken.
Locatie Museum Zeels Erfgoed Lokerenbaan 43 9240 ZeleVolledig toegankelijk voor andersvaliden.
Openingsuren op Erfgoeddag 12u00 tot 17u00
Deze activiteit loopt door tot 15 juni 2015 op volgende dagen:Elke eerste en derde zaterdag: 14u00 tot 17u00Geen reservatie nodig.
Erfgoeddag is een van de mooie tradities die ik als minister van Cultuur van mijn voorgangers geërfd heb. Op zondag 26 april vieren we de vijftiende verjaardag van dit feest van het cultureel
erfgoed en van de mensen die er professioneel of als vrijwilliger zorg voor dragen. In honderden archieven, bibliotheken, musea en verenigingen kan u de objecten bekijken die we met zijn allen geërfd hebben. En kan u vaststellen met welke passie en zorg duizenden mensen in Vlaanderen voor onze collectieve erfenis zorgen.
Ik heb een grote waardering voor de vele duizenden vrijwilligers die hun beste beentje voorzetten om, vaak onder de radar van de media of het publieke forum, voor ons erfgoed te zorgen. Ook voor de professionele medewerkers, van onthaalmedewerker, directielid, leeszaalbediende of erfgoedbemiddelaar tot suppoost, tentoonstellingsbouwer en restaurator, is het een grote dag:
Erfgoeddag zet hun maatschappelijk belangrijk werk in de verf. De Vlaamse overheid hecht veel belang aan erfgoedzorg.
Voor het roerend en cultureel erfgoed organiseert en faciliteert FARO op Vlaams niveau elk jaar, net na de paasvakantie, de Erfgoeddag. De kastelen, kerken en andere
gebouwen die op Vlaams niveau onder de bevoegdheid van mijn collega Geert Bourgeois vallen, staan al meer dan een kwart eeuw centraal op de jaarlijkse Open Monumentendag in september. Samen nodigen we u uit om elk half jaar extra aandacht aan erfgoed te besteden en dubbel plezier te beleven. Twee extra kansen per jaar, voor een streek waar erfgoed een van onze belangrijkste rijkdommen is, zijn niets teveel.
Voor wat het cultureel erfgoed betreft, het jongste beleidsdomein dat net als de Erfgoeddag zelf nauwelijks vijftien jaar op de beleidsagenda staat, is nog veel
groei mogelijk en nodig. De volgende jaren staat het evenwicht en het doordacht doorgroeien op het programma. Daarom werken we samen met de administratie en de
sector zelf, volop aan een groot plan, een visienota cultureel erfgoed, die de bakens en de doelstellingen voor de volgende vijftien jaar kan uitzetten.
Het inzoomen op de ‘erf’ in erfgoed was een goede keuze. Er valt heel wat te vertellen over de geschiedenis van het erven en van erfenissen en alles wat daar in het verleden bij kwam kijken. Erven is niet alleen ontvangen uit het verleden maar ook doorgeven aan de toekomst. Vandaag is erven in de erfgoedsector actueler dan ooit, niet alleen als thema maar ook als extra-instrument.
De woorden ‘erf’ en ‘goed’ kunnen onder meer ontwikkeld worden tot (erfenissen) geven en goed doelen: allerlei vruchtbare combinaties zijn mogelijk. Deze editie van Erfgoeddag sluit overigens thematisch aan bij een breed gedragen initiatief van de cultureel-erfgoedsector dat van onderuit gegroeid is. Zoals ook uit het aanbod blijkt, zijn heel wat van onze grote museale collecties een rechtstreeks gevolg van schenkingen van burgers. Dat maakt dat vandaag iedereen de kans krijgt om in onze erfgoedinstellingen te genieten (en te leren, te dromen …) van deze rijke en verscheiden waaier van schitterende collecties.
Naar aanleiding van deze Erfgoeddag lanceert FARO www.erfgoeddoel.be. Die website verenigt een twintigtal ‘goede doelen’ in de cultureel-erfgoedsector – archieven, erfgoedbibliotheken en musea – die zich hier samen presenteren en om uw financieel steuntje in de rug vragen. Ook dit initiatief heeft groei- en uitbreidingspotentieel. U kan de geschiedenis en het erfgoed helpen bewaren voor de toekomst, door de sector in uw testament een duwtje in de rug te geven. Hopelijk slaat de vonk over op deze en toekomstige Erfgoeddagen, en alle andere dagen van het jaar die Open Erfgoeddagen zijn. Uw erfgenamen, alle generaties die in de toekomst leven, mogen u dankbaar zijn. Afspraak zondag 26 april 2015. Waar? Zeshonderd mogelijkheden te vinden op www.erfgoeddag.be.
Sven Gatz – Minister van Cultuur, Jeugd, Media en Brussel
© Karel De W
ilde
© Heemkring J
an B
roec
kaer
t
©He
emkr
ing
Lebb
eke
©Stedelijke Musea Dendermonde
© Heemkring Osschaert
© Gemeente Buggenhout
Recommended
