Transcript
Page 1: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

2011www.eib.org

© EIB – 03/2012 – QH-AO-12-001-EL-C – ISSN 1831-3809 – DOI 10.2867/65210 – EIB GraphicTeam

Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων98 -100, boulevard Konrad AdenauerL-2950 Luxembourg3 (+352) 43 79 – 15 (+352) 43 77 04 www.eib.org – U [email protected]

Η τράπεζα της ΕE

2 011 Έ κ θ ε σ η δ ρ α σ τ η ρ ι ο τ ή τ ω ν

Έκθ

εση

δρασ

τηρ

ιοτή

των

2011

Έκθεση δραστηριοτήτων

Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων96, boulevard Konrad AdenauerL-2968 Luxembourg3 (+352) 42 66 88 – 15 (+352) 42 66 88 – 200www.eif.org – U [email protected]

Page 2: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια
Page 3: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

12011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια Θάλασσα, το Belwind είναι το μεγαλύτερο ενεργειακό έργο στο Βέλγιο. Η ΕΤΕπ είναι ο κυριότερος

χρηματοδότης του τομέα της αιολικής ενέργειας. Το 2011 χορήγησε δάνεια ύψους 1,7 δισ. ευρώ στον

τομέα αυτόν. Οι χρηματοδοτήσεις έργων που προάγουν τη δράση για το κλίμα αντιπροσωπεύουν

το 1/3 του συνόλου των χορηγήσεων της ΕΤΕπ.

2 Βασικά στοιχεία της δραστηριότητας το 2011

4 Πρόλογος του Προέδρου

6 Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη 8 Στήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης στην Ευρώπη

12 Χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων

16 Επιτάχυνση της καινοτομίας

18 Συνδέοντας την Ευρώπη

20 Ενέργεια για την Ευρώπη

23 Στήριξη της δράσης για το κλίμα 24 Χρηματοδοτήσεις για τη μείωση των εκπομπών

28 Προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος

30 Δημιουργία βιώσιμων πόλεων

33 Στήριξη της πολιτικής της ΕΕ και πέραν των συνόρων της

37 Ένας υπεύθυνος οργανισμός

41 Κεφάλαιο και δανειοληπτική δραστηριότητα

42 Διακυβέρνηση της ΕΤΕπ

Περιεχόμενα

Page 4: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Βασικά στοιχεία της δραστηριότητας το 2011

Οι χρηματοδοτήσεις έργων που προάγουν τη δράση για το κλίμα ανήλθαν στο ποσό των 18 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 1/3 των συνολικών χορηγήσεων της ΕΤΕπ.

Η ΕΤΕπ χρηματοδότησε την εγκατάσταση αιολικών και ηλιακών πάρκων ισχύος άνω των 4 000 μεγαβάτ, τα οποία θα τροφοδοτούν με καθαρή ενέργεια πάνω από 2 εκατομμύρια νοικοκυριά.

Η ΕΤΕπ χορήγησε σχεδόν 11 δισ. ευρώ για δίκτυα μεταφορών που συνδέουν την Ευρώπη.

Σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας (TGV), Γαλλία

Αιολικό πάρκο ENBW Baltic 1, Γερμανία

Οι συνολικές χορηγήσεις της ΕΤΕπ ανήλθαν σε 61 δισ. ευρώ.

Η ΕΤΕπ χρηματοδότησε 454 έργα σε 70 χώρες.

Page 5: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Η Τράπεζα επένδυσε περίπου 10 δισ. ευρώ στην οικονομία της γνώσης.

Οι χορηγήσεις στις περιφέρειες της

Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν πληγεί

δριμύτερα από την οικονομική και

χρηματοπιστωτική κρίση ανήλθαν σε

20 δισ. ευρώ.

74 περιφέρειες έλαβαν δάνεια της

ΕΤΕπ για την ενίσχυση της συνοχής της ΕΕ.

Ο Όμιλος ΕΤΕπ συνέβαλε στη χρηματοδότηση 120 000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων

στην Ευρώπη.

Οι χορηγήσεις του Ομίλου ΕΤΕπ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και

επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης ανήλθαν συνολικά σε 13 δισ. ευρώ.

Νοσοκομείο Nya Karolinska Solna, Σουηδία

Page 6: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

τη μεγαλύτερη στην ιστορία της συνεισφορά στην πραγ­ματική οικονομία εκταμιεύοντας 60  δισ. ευρώ, με ευνοϊ­κούς όρους και με μεγάλες περιόδους αποπληρωμής, προς μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, φορείς που υλοποιούν έργα υποδομής και δημόσιες αρχές (πρόκει­ται για τον μεγαλύτερο όγκο χορηγήσεων προς τον σκοπό αυτό, μεταξύ όλων των πολυμερών χρηματοπιστωτικών οργανισμών). Η ΕΤΕπ χρηματοδότησε επενδύσεις σε και­νοτομίες αιχμής που διευρύνουν τα όρια της γνώσης και βοήθησε να κατασκευαστούν ερευνητικά κέντρα και σχο­λεία, αιολικά πάρκα, γέφυρες και σήραγγες, σιδηρόδρομοι υψηλής ταχύτητας και αυτοκινητόδρομοι.

Το δυσμενές οικονομικό κλίμα και οι δημοσιονομικοί περι­ορισμοί ανά την ΕΕ ώθησαν την Τράπεζα να δημιουργήσει καινοτόμους μηχανισμούς που θα της επέτρεπαν να επιτύ­χει περισσότερα, με λιγότερα μέσα. Ο δεύτερος πυλώνας της δραστηριότητας της ΕΤΕπ —ήτοι ο συνδυασμός ιδίων πόρων της με πόρους από τους προϋπολογισμούς της ΕΕ και των κρατών μελών μέσω μηχανισμών επιμερισμού των κινδύνων και εγγυοδοσίας— επέτρεψε στην Τράπεζα να κινητοποιήσει πρόσθετα κεφάλαια για την ενίσχυση της καινοτομίας, της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

Α ντίθετα με τις προβλέψεις, η οικονομική ανάκαμψη δεν ήταν σθεναρή στην Ευρώπη κατά τους 12 μήνες που καλύπτει η παρούσα έκθεση. Ως εκ

τούτου, η ΕΤΕπ συνέχισε να λειτουργεί σε ένα δύσκολο περιβάλλον για τέταρτη συνεχή χρονιά. Παρά τις δυσμε­νείς αυτές συνθήκες, η Τράπεζα εξακολούθησε να έχει ισχυρή κεφαλαιακή βάση και υγιές χαρτοφυλάκιο χορη­γήσεων. Πάνω απ' όλα, χάρη στη συνετή πολιτική της και στο υψηλό κύρος της διατήρησε την άριστη πιστολη­πτική της διαβάθμιση και η συνεχιζόμενη εμπιστοσύνη των επενδυτών τής επέτρεψε να δανείζεται με χαμηλό κόστος —εξαιρετικά σημαντικό πλεονέκτημα, το οποίο μεταβιβάζει στους δανειολήπτες της.

Το 2011 η ΕΤΕπ εξακολούθησε να δραστηριοποιείται με βάση τις τρεις κορυφαίες προτεραιότητές της, που είναι να συμβάλει στην εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώ­πη 2020», να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να παρα­μείνει στην πρωτοπορία της δράσης για το κλίμα και να στηρίζει τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.

Με τις χρηματοδοτήσεις της —που είναι ο πρώτος πυλώ­νας της δραστηριότητάς της— η ΕΤΕπ πραγματοποίησε

Πρόλογοςτου Προέδρου

4 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Page 7: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

52011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Πρόλογοςτου Προέδρου

Ο τρίτος πυλώνας της δραστηριότητας της ΕΤΕπ είναι ο συμβουλευτικός της ρόλος. Η παροχή τεχνικής βοήθειας για την κατάρτιση και υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και η παροχή συμβουλών στις τοπικές αρχές ώστε να αξιο­ ποιήσουν καλύτερα τους δημόσιους πόρους ήταν ένα σημαντικό μέσο με το οποίο οι γνώσεις και η εμπειρία των στελεχών της Τράπεζας συνέβαλαν στις προσπάθειες για την προώθηση της οικονομικής ανάκαμψης.

Για να είναι η Τράπεζα σε θέση να χορηγεί δάνεια, να συν­δυάζει πόρους και να παρέχει συμβουλές, έπρεπε, φυσικά, να εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια. Η ΕΤΕπ —η οποία είναι ο μεγαλύτερος υπερεθνικός δανειολήπτης στον κόσμο— άντλησε από τις κεφαλαιαγορές 76  δισ. ευρώ. Σχεδόν το ήμισυ του ποσού αυτού προήλθε από μη ευρω­παίους επενδυτές, γεγονός που αποδεικνύει τη σταθερή εμπιστοσύνη τους στην ΕΕ γενικά και στην ΕΤΕπ ειδικότερα.

Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της ΕΤΕπ το 2011, ιδίως από τις δραστηριότητές της εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιβεβαίωσαν ότι η Τράπεζα αποτελεί για τους φορείς χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη όργανο καίριας σημασίας στις προσπάθειές τους για ενίσχυση της οικο­

νομικής ανάκαμψης. Παρά το δύσκολο περιβάλλον λει­τουργίας της, η Τράπεζα επέτυχε ή ακόμη και υπερα­κόντισε όλους τους στόχους προτεραιότητας που είχε θέσει. Η ΕΤΕπ στήριξε καθένα από τα κράτη μέλη και συνεργάστηκε στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να προω­θήσει την ανάπτυξη στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στοχευμένες επενδύσεις σε τομείς που συμβάλλουν καθοριστικά στην οικονομική μεγέθυνση. Η Τράπεζα συνέβαλε ώστε να συνεχίσουν να πραγματοποιούνται μακρόπνοες επενδύσεις προς όφελος των μελλοντικών γενεών της Ευρώπης.

Το 2011, που ήταν μια δύσκολη χρονιά, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εξακολούθησε να επιτελεί το έργο της. Με τις

επενδύσεις της ανταποκρίθηκε στην αποστολή της, που είναι η προαγωγή της αειφόρου ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας

και της απασχόλησης. Από την Αθήνα ως τη Σαραγόσα στήριξε την ευρωπαϊκή οικονομία, και εκτός ΕΕ

συνέβαλε στην προώθηση των στόχων της Ένωσης.

Werner Hoyer

Page 8: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

6 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Τ ο 2011 η ΕΤΕπ υπέγραψε χρηματοδοτικές συμβάσεις συνολικού ύψους 61  δισ. ευρώ, επανερχόμενη σταδιακά στα προ του 2008

επίπεδα δραστηριότητας, ύστερα από την εξαιρε­τικά μεγάλη αύξηση των χορηγήσεών της κατά το 2008, το 2009 και το 2010.

Η Τράπεζα εξακολούθησε να στηρίζει τη μετάβα­ση της Ευρώπης σε μια πιο έξυπνη, πιο πράσινη και πιο αειφόρο οικονομία. Αξιοποιώντας την τε­χνογνωσία που διαθέτει σε χρηματοπιστωτικά και τεχνικά θέματα, βοήθησε στη βελτίωση των δυνα­τοτήτων χρηματοδότησης στις περιοχές που έχουν ανάγκη από στήριξη —όπως οι ασθενέστερες πε­ριοχές και οι χώρες της περιφέρειας—, διασφαλί­ζοντας έτσι τη συνέχιση σημαντικών επενδύσεων, σε ένα ιδιαίτερα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Παράλληλα, στήριξε τομείς που είναι βασικοί μο­χλοί της ανάπτυξης, όπως οι μικρομεσαίες επιχει­ρήσεις, η καινοτομία, η δράση για το κλίμα και τα έργα υποδομής.

Καθώς εξελισσόταν η κρίση δημόσιου χρέους, η ΕΤΕπ παρείχε εξειδικευμένη στήριξη στις χώρες και περιφέρειες που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές, μοχλεύοντας υπάρχοντες πόρους, όπως τα κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων, ώστε να μη διακοπεί η υλοποίηση επενδύ­σεων καίριας σημασίας.

Τα επόμενα χρόνια η ΕΤΕπ θα εστιάσει τη στρατη­γική της στην ανάπτυξη και την απασχόληση, την οικονομική συνοχή και τη δράση για το κλίμα. Η Τράπεζα θα εξακολουθήσει να δίνει προτεραιότητα στα έργα που μεγιστοποιούν την επίδραση των χρη­ματοδοτήσεών της στην πραγματική οικονομία. Με τα εξατομικευμένα προϊόντα που προσφέρει, η ΕΤΕπ μπορεί να καλύψει τις ανάγκες συγκεκριμένων τομέων και να συμβάλει στη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Η ΕΤΕπ θα συνεχίσει να ανα­πτύσσει κοινές πρωτοβουλίες με την Ευρωπαϊκή Επι­τροπή και να προάγει, με την τεχνογνωσία της και τους πόρους της, τους στόχους της ΕΕ.

Ενίσχυση τωνδυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

Το 2011 η ΕΤΕπ παρέμεινε ένας ισχυρός και αξιόπιστος εταίρος, τόσο για τους

δανειολήπτες της όσο και για τους οργανισμούς με τους οποίους συνεργάζεται,

στοχεύοντας στη χρηματοδότηση έργων που έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στην

ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρώπη.

Page 9: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Χρηματοδοτικές συμβάσεις ύψους 61 δισ. ευρώ για τη στήριξη της μετάβασης της

Ευρώπης σε μια πιο έξυπνη, πιο πράσινη και

πιο αειφόρο οικονομία.

Page 10: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

8 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Η οικονομική κρίση έπληξε με ιδιαίτερη δριμύτητα τις ασθενέστερες χώρες της ΕΕ, αυξάνοντας τις αποκλίσεις μεταξύ των χωρών. Η Τράπεζα έλαβε

υπόψη της αυτή την αυξημένη ανομοιογένεια μεταξύ των κρατών μελών. Οι χρηματοδοτήσεις της στις ασθε­νέστερες περιοχές συμβάλλουν στην ενδυνάμωση του οικονομικού ιστού της ΕΕ και στην επίτευξη πιο ισόρρο­πης ανάπτυξης.

Το 2011 τα δάνεια της ΕΤΕπ τα οποία στηρίζουν τις λεγό­μενες «περιφέρειες σύγκλισης» ξεπέρασαν τα 20  δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 1/3 των συνολικών χορηγήσεων της Τράπεζας εντός της ΕΕ. Στις περιφέρειες αυτές η ΕΤΕπ εστιάζει κυρίως στη χρηματο­δότηση των βασικών υποδομών που είναι απαραίτητες

Το 2011 η ΕΤΕπ χορήγησε περισσότερα από 20 δισ. ευρώ για να στηρίξει

επενδύσεις που θα τονώσουν την ανάπτυξη στις οικονομικά

λιγότερο προηγμένες περιοχές της ΕΕ. Η Τράπεζα βοηθά επίσης

ώστε να αξιοποιούνται στο μέγιστο οι δημόσιοι χρηματοδοτικοί πόροι

για την κάλυψη των χρηματοδοτικών κενών σε περιόδους λιτότητας.

Στήριξη τηςπεριφερειακής ανάπτυξης στην Ευρώπη

Page 11: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

92011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

για την προσέλκυση επιχειρήσεων και, συνακόλουθα, τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης, καθώς και στη στή­ριξη των καινοτόμων και των μικρομεσαίων επιχειρή­σεων, την ανάπτυξη υπηρεσιών της κοινωνίας της πλη­ροφορίας, τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και την επιτάχυνση της οργανικής ένταξης των απο­μακρυσμένων περιοχών στην υπόλοιπη Ευρώπη με τη δημιουργία διευρωπαϊκών δικτύων. Η ΕΤΕπ στηρίζει επενδύσεις και πρωτοβουλίες οι οποίες βοηθούν τις πε­ ριφέρειες που έχουν πληγεί δριμύτερα από την οικονο­ μική κρίση να επανέλθουν σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης.

Η Τράπεζα προσαρμόζει τις δραστηριότητές της στις εκάστοτε μεταβολές των οικονομικών συνθηκών, ιδίως στην παρούσα συγκυρία, κατά την οποία η κρίση δημό­

σιου χρέους και η αβεβαιότητα που επικρατεί στις αγο­ρές επηρεάζουν το περιβάλλον λειτουργίας της σε ορι­σμένες χώρες. Τα κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων χορηγούνται μόνον εφόσον έχει εξασφαλιστεί ότι οι τοπικές αρχές είναι σε θέση να συνεισφέρουν τα δικά τους κεφάλαια. Χρειάζεται, επομένως, να εξευρεθεί εγχώρια χρηματοδότηση (η οποία συνήθως καλύπτει το ήμισυ της αξίας του επενδυτικού σχεδίου και παρέχεται κυρίως από δημόσιους φορείς). Σε περιόδους λιτότητας, ορι­σμένα κράτη μέλη δυσκολεύονται να χρηματοδοτήσουν την ιδία συμμετοχή τους, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η υλοποίηση επενδύσεων που θα μπορούσαν να αυξήσουν το αναπτυξιακό δυναμικό της χώρας.

Τα δάνεια για διαρθρωτικά προγράμματα χρησιμεύουν για τη χρηματοδότηση μέρους της συνεισφοράς του εθνικού προϋπολογισμού σε ευρύ φάσμα επενδύσεων προτεραιότητας που λαμβάνουν επιχορηγήσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η προ­χρηματοδότηση της εθνικής συμμετοχής από την ΕΤΕπ συμβάλλει καθοριστικά στη σταθεροποίηση των ροών επενδύσεων, εξασφαλίζοντας έτσι ανάπτυξη και απασχό­ληση. Το 2011 τα δάνεια για διαρθρωτικά προγράμματα ανήλθαν σε 1,6 δισ. ευρώ περίπου και επέτρεψαν να συνε­χιστούν καίριες επενδύσεις στους τομείς των μεταφορών, της υγείας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοι­νωνιών, των υποδομών ύδρευσης και διαχείρισης απο­βλήτων, καθώς και της αγροτικής ανάπτυξης, της ενερ­γειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Συνολικά, η ΕΤΕπ χορήγησε δάνεια­πλαίσια ύψους 2,8 δισ. ευρώ για τη στήριξη σημαντικών επενδύσεων σε εννέα χώρες σύγκλισης ανά την ΕΕ.

Στοχευμένη βοήθεια για τις λιγότερο προηγμένες περιοχές

Η ΕΤΕπ παρέχει επίσης τεχνική υποστήριξη στα νέα κράτη μέλη, για να τα βοηθήσει να αξιοποιήσουν τους πόρους των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής. Προς τον σκοπό αυτό χρησιμοποιεί ειδικές πρωτοβουλίες, τις οποίες έχει θεσπίσει σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μια από τις πρωτοβουλίες αυτές είναι το πρόγραμμα JASPERS (Κοινή βοήθεια για την υποστήριξη έργων στις ευρωπαϊκές περιφέρειες), το οποίο τελεί υπό τη διαχεί­ριση της ΕΤΕπ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρω­

74 περιφέρειες έλαβαν δάνεια της

ΕΤΕπ για την ενίσχυση της συνοχής.

Page 12: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

10 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

παϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) και τη γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW). Το JASPERS παρέχει τεχνική βοή­θεια στις χώρες που ενισχύονται από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, επικουρώντας τις στην εκπόνηση άρτιων προτάσεων για έργα υποδομής. Από τη θέσπιση του JASPERS, το 2006, έχουν ήδη εγκριθεί 172  επενδυτικά σχέδια που έλαβαν βοήθεια μέσω του προγράμματος. Τα σχέδια αυτά αφορούν 13  χώρες και αντιπροσωπεύουν επενδύσεις συνολικού ύψους 63,7  δισ. ευρώ, εκ των οποίων 13 δισ. ευρώ εγκρίθηκαν στη διάρκεια του 2011. Το πεδίο εφαρμογής του JASPERS επεκτάθηκε το 2011 στην Κροατία, εν όψει της προσχώρησης της χώρας στην ΕΕ.

Προώθηση της διασυνοριακής περιφερειακής συνεργασίας

Ορισμένες περιφέρειες της Ευρώπης συνεργάζονται στενά μεταξύ τους σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος και τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ ενθαρρύνουν αυτήν την εδαφική συνεργασία.

Ομοίως, η ΕΤΕπ στηρίζει περιφερειακές πρωτοβουλίες στις οποίες συμμετέχουν κράτη μέλη και χώρες εταίροι της ΕΕ. Στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας η ΕΤΕπ στη­ρίζει έργα που βελτιώνουν τη βιωσιμότητα της όλης περι­φέρειας, η οποία περιλαμβάνει την Εσθονία, τη Λεττο­ νία, τη Λιθουανία, τη Σουηδία, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία (Αμβούργο, Μεκλεμβούργο­Δυτική Πομερανία και Σλέσβιχ­Χολστάιν), την Πολωνία και τη Ρωσία. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι να καταστεί η περιοχή περι­ βαλλοντικά βιώσιμη, ανταγωνιστική και προσπελάσιμη και να προωθηθούν μέτρα πρόληψης των κινδύνων. Το 2011 η ΕΤΕπ χρηματοδότησε 62 έργα με δάνεια συνολι­κού ύψους 8 δισ. ευρώ στην περιοχή της Βαλτικής.

Κατά το πρότυπο της στρατηγικής για τη Βαλτική, το 2011 θεσπίστηκε στρατηγική για την περιοχή του Δού­ναβη. Και αυτή η στρατηγική προβλέπει συγκεκριμένες επενδύσεις, στο πλαίσιο κοινών στόχων, οι οποίες αφο­ρούν χώρες και περιοχές σε ένα γεωγραφικό χώρο που εκτείνεται από τη Γερμανία (Βάδη­Βυρτεμβέργη και Βαυ­αρία), την Αυστρία, την Ουγγαρία, την Τσεχική Δημο­κρατία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, ως τη Σερβία, τη Βοσνία­Ερζεγοβίνη, το Μαυρο­ βούνιο, τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Το 2011 η ΕΤΕπ χρηματοδότησε 89  έργα στην περιοχή του Δούναβη, με δάνεια συνολικού ύψους 10 δισ. ευρώ.

Οι χορηγήσεις της ΕΤΕπ στις περιφέρειες σύγκλισης της

Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες έχουν πληγεί δριμύτερα

από την οικονομική και χρηματοπιστωτική

κρίση ξεπέρασαν τα 20 δισ. ευρώ.

Page 13: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

112011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

1 – Μετρό του Πόρτο, Πορτογαλία

2 – Εργοστάσιο παραγωγής χαρτιού Stora Enso, Σουηδία

JASPERS – Κοινή βοήθεια για την υποστήριξη έργων στις ευρωπαϊκές περιφέρειες (ΕΤΕπ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και KfW Bankengruppe)

JESSICA – Κοινή ευρωπαϊκή υποστήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές (ΕΤΕπ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης)

JEREMIE – Κοινοί ευρωπαϊκοί πόροι για τις πολύ μικρές ως και μεσαίες επιχειρήσεις (ΕΤΑΕ και Ευρωπαϊκή Επιτροπή)

JASMINE – Κοινή δράση για τη στήριξη των οργανισμών μικροχρηματοδότησης στην Ευρώπη (ΕΤΑΕ και Ευρωπαϊκή Επιτροπή)

1

2

Page 14: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

12 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Σ την τρέχουσα οικονομική συγκυρία, οι μικρομε­σαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) εξακολουθούν να αντι­μετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση χρηματο­

δοτήσεων με αποδεκτούς όρους. Για να ενισχύσει αυτό το ζωτικό κομμάτι του οικονομικού ιστού, η ΕΤΕπ διοχε­ τεύει στις ΜΜΕ περίπου το 18% των χορηγήσεών της.

Στοχευμένη στήριξη στις μικρότερες επιχειρήσεις

Η ΕΤΕπ διευκολύνει την πρόσβαση των ΜΜΕ σε χρημα­τοδοτήσεις συνεργαζόμενη με ένα δίκτυο τοπικών τρα­πεζών. Για τη χρηματοδότηση ΜΜΕ η Τράπεζα υπέγραψε το 2011 δανειακές συμβάσεις συνολικού ύψους 9,6  δισ. ευρώ, εκ των οποίων 8,8  δισ. ευρώ εντός της Ευρωπαϊ­κής Ένωσης. Η ΕΤΕπ ζητεί από τις μεσολαβούσες τράπε­ζες με τις οποίες συνεργάζεται να διοχετεύουν με ευνοϊ­κούς όρους στις ΜΜΕ τα κεφάλαια που τους χορηγεί και να προσθέτουν το ισόποσο από τους ιδίους πόρους τους. Κατά συνέπεια, κάθε ευρώ που χορηγεί η ΕΤΕπ δημιουργεί πολλαπλάσια χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ.

Ο Όμιλος ΕΤΕπ (η ΕΤΕπ και το ΕΤΑΕ) αναπτύσσει επίσης νέα εργαλεία, για την παροχή πρόσθετων χρηματοδοτή­σεων σε ΜΜΕ στις χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα ρευστότητας, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις

είναι οι βασικοί μοχλοί της οικονομικής ανάπτυξης και της

απασχόλησης στην Ευρώπη. Το 2011 ο Όμιλος ΕΤΕπ (η ΕΤΕπ

και το ΕΤΑΕ) στήριξε περίπου 120 000 μικρομεσαίες

επιχειρήσεις και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

Χρηματοδότησημικρομεσαίων επιχειρήσεων

Page 15: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

132011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

Προσέγγιση των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης

Η ΕΤΕπ, επιδιώκοντας να διευκολύνει την πρόσβαση σε χρη­ματοδοτήσεις στις τρέχουσες αντίξοες οικονομικές συν­θήκες, επεξέτεινε το πεδίο εφαρμογής των δανείων που χορηγεί μέσω διαμεσολαβούντων φορέων, στις επιχει­ ρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, ήτοι τις επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 250 και λιγότερους από 3 000 εργαζομένους. Αυτό το νέο προϊόν για τις επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης εφαρμόζεται δοκιμαστικά το 2011 και το 2012. Μόνο το 2011, το σύνολο των δανείων που υπογράφηκαν για επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης ξεπέρασε τα 800  εκατ. ευρώ. Η ΕΤΕπ επεξέτεινε πρόσφατα τη χρήση του προϊόντος αυτού στις υποψήφιες και τις δυνη­τικά υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες. Παραδείγματος χάριν, ένα νέο δάνειο ύψους 150  εκατ. ευρώ, που υπογρά­φηκε το 2011, προσφέρει ευπρόσδεκτη στήριξη σε ΜΜΕ και σε επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης στην Τουρκία.

Εξατομικευμένη στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΑΕ), το οποίο μαζί με την ΕΤΕπ συγκροτεί τον Όμιλο ΕΤΕπ, είναι το σκέλος του Ομίλου που ειδικεύεται στην παροχή στήριξης προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) μέσω προϊόντων που αφορούν τον επιχειρηματικό κίνδυνο. Το Ταμείο στηρίζει τις

Ο Όμιλος ΕΤΕπ χορήγησε 13 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης

1 – Εταιρεία ανακύκλωσης Need a Skip, Ηνωμένο Βασίλειο

2 – Μονάδα επεξεργασίας μαρμάρου Noor East, Αίγυπτος

1

2

Page 16: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

14 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

μικρές επιχειρήσεις παρέχοντας χρηματοδότηση κεφα­λαίου (κεφάλαια αρχικών σταδίων και ανάπτυξης) και εγ­γυητικά προϊόντα μέσω ενός μεγάλου φάσματος χρημα­τοπιστωτικών οργανισμών. Το 2011 οι εγγυοδοτικές και χρηματοδοτικές δεσμεύσεις του ΕΤΑΕ υπερδιπλασιάστη­καν έναντι του 2010, λειτουργώντας ως καταλύτης για τη χορήγηση νέων χρηματοδοτήσεων ύψους άνω των 7,5 δισ. ευρώ σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το ΕΤΑΕ παρέχει χρηματοδότηση κεφαλαίου προκειμένου να βελτιώσει τη διαθεσιμότητα επιχειρηματικών κεφαλαίων για τις ταχέως αναπτυσσόμενες και καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ανταποκρίνεται όμως επίσης στις ανάγκες δανει­ σμού των ΜΜΕ, πολλές από τις οποίες αναζητούν χρημα­ τοδότηση μέσω αυτής της πιο παραδοσιακής οδού. Παρέχο­ντας εγγυήσεις και πιστωτική ενίσχυση μέσω τιτλοποιήσεων, το Ταμείο βελτιώνει τη δανειοδοτική ικανότητα των μεσολα­βούντων χρηματοπιστωτικών φορέων. Το ΕΤΑΕ χρησιμοποι­εί τους ιδίους πόρους του ή τους πόρους που του διαθέτουν οι εντολείς του, όπως η ΕΤΕπ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή τρίτοι.

Το ΕΤΑΕ παρέχει επίσης υπηρεσίες διαχείρισης και συμ­βουλευτικές υπηρεσίες σε κεφάλαια τύπου funds-of-funds (κεφάλαια που επενδύουν σε άλλα κεφάλαια), ώστε να βοηθήσει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ προσελκύοντας πόρους για την περιφερειακή ανάπτυξη και από άλλους επενδυτές. Προς τον σκοπό αυτό, το 2011 το ΕΤΑΕ ανέπτυξε συνεργασίες

με διάφορους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και με funds­of­funds που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένες χώρες.

Το πρόγραμμα JEREMIE (Joint European Resources for Micro to medium Enterprises — Κοινοί ευρωπαϊκοί πόροι για τις πολύ μικρές ως μεσαίες επιχειρήσεις) στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη σε ορισμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες στις οποίες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συναντούν ιδιαί­τερες δυσκολίες στην εξεύρεση χρηματοδοτήσεων. Μέσω του JEREMIE οι εθνικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να χρησιμοποιούν τα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περι­φερειακής Ανάπτυξης, όχι πλέον για την παροχή επιχορη­ γήσεων, αλλά για την ανάπτυξη χρηματοδοτικών εργαλείων βασιζόμενων στην αγορά, και να ωφελούνται από τον ανα­κυκλούμενο χαρακτήρα των εργαλείων αυτών. Το 2011 δημιουργήθηκαν δύο νέα περιφερειακά ταμεία, στις περι­φέρειες Καλαβρίας (Ιταλία) και Προβηγκίας­Άλπεων­Κυανής Ακτής (Γαλλία). Κατόπιν αυτού, το ΕΤΑΕ διαχειρίζεται συνο­λικά 14  ταμεία χαρτοφυλακίου, σε 11  ευρωπαϊκές χώρες. Τα υπό διαχείριση κεφάλαια ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ.

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Μικροχρηματοδοτήσεων PROGRESS (Progress Microfinance Initiative) βελτιώνει τη διαθεσιμότητα χρηματοδοτήσεων για ομάδες και άτο­μα που δεν έχουν πρόσβαση στο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα. Ο μηχανισμός αυτός χρηματοδοτείται από την ΕΤΕπ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η διαχείρισή του ασκείται

1 2 3

Page 17: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

152011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

από το ΕΤΑΕ. Το 2011, πρώτο πλήρες έτος λειτουργίας του PROGRESS, υπογράφηκαν 17  πράξεις, οι οποίες αντιπρο­σώπευαν δεσμεύσεις συνολικού ύψους 67 δισ. ευρώ, ανα­δεικνύοντας το ΕΤΑΕ ως έναν από τους σημαντικότερους οργανισμούς παροχής μικροχρηματοδοτήσεων στην ΕΕ.

Το ΕΤΑΕ παρέχει τεχνική βοήθεια και χρηματοδοτική στήριξη και μέσω άλλων προγραμμάτων και πρωτοβουλιών στον χώρο της μικροχρηματοδότησης. Μέσω της πρωτοβουλίας JASMINE, το ΕΤΑΕ παρέχει σε μη τραπεζικούς μικροχρημα­ τοδοτικούς οργανισμούς και φορείς παροχής μικροπιστώ­σεων χρηματοδότηση από πόρους της ΕΤΕπ, καθώς και τεχνι­ κή βοήθεια από πόρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 2011 χρηματοδοτήθηκαν μέσω του JASMINE 10  εκθέσεις πιστο­ληπτικής ικανότητας, 15 εκθέσεις αξιολόγησης και 250 ημέ­ρες κατάρτισης, για 25 μικροχρηματοδοτικούς οργανισμούς.

Καινοτόμα δάνεια για καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Οι καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) που βρίσκο­νται σε φάση εκκίνησης ή στα πρώτα στάδια ανάπτυξής τους συναντούν ιδιαίτερες δυσκολίες στην εξεύρεση πιστώσεων. Για να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ σε δανειακή χρημα­τοδότηση για δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και καινο­τομίας, το ΕΤΑΕ κλήθηκε το 2011 να αναλάβει τη διαχείριση ενός ειδικού εγγυοδοτικού μέσου, με την ονομασία «Μέσο

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις

αντιπροσωπεύουν πάνω από τα 2/3 της

απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα στην

Ευρώπη. Το 2011 ο Όμιλος ΕΤΕπ στήριξε

120 000 MME και επιχειρήσεις

μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

Επιμερισμού των Κινδύνων» (Risk Sharing Instrument – RSI), το οποίο αποτελεί μέρος του ανανεωμένου, καινοτόμου Μη-χανισμού Χρηματοδότησης με Επιμερισμό των Κινδύνων (Risk Sharing Finance Facility – RSFF) που έχουν δημιουρ­γήσει από κοινού η ΕΤΕπ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (βλ. επό­ μενο κεφάλαιο). Μέσω του μηχανισμού αυτού, ο οποίος εφαρ­ μόζεται με επιτυχία από το 2007, έχουν χρηματοδοτηθεί με δάνεια ύψους 7  δισ. ευρώ πολλές μεγάλες επιχειρήσεις και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, για επενδύσεις που έδωσαν ώθηση στον τομέα της έρευνας, ανάπτυξης και και­νοτομίας στην Ευρώπη.

Το RSI έχει σκοπό να καλύπτει χρηματοδοτικά κενά και να βοηθά αυτές τις δυναμικές και ταχέως αναπτυσσόμενες ΜΜΕ να ξεκινήσουν και να αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους. Η τροποποίηση της συμφωνίας για τον RSFF υπογρά­φηκε το 2011, κατά την πρώτη Διάσκεψη για την Καινοτομία, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες. Αναμένεται να κινη­τοποιήσει περίπου 1  δισ. ευρώ για τις ΜΜΕ μέχρι το τέλος του 2013. Το ETAE παρέχει στις τράπεζες εγγύηση για μέρος των νέων δανείων και χρηματοδοτικών μισθώσεων που χορηγούν σε καινοτόμες ΜΜΕ, επιτρέποντάς τους έτσι να δανείζουν περισσότερο και με πιο ευνοϊκά επιτόκια.

1 – Greenmeadow Stores, Ηνωμένο Βασίλειο2 – LANXESS AG, Γερμανία3 – Danisco, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, Δανία4 – Bl Aino, βιβλιοδεσία5 – Spectrum Dynamics, τεχνολογία απεικόνισης, Ισραήλ

4 5

Page 18: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

16 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Οι επενδύσεις σε έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία —από την κατασκευή πρωτοτύπων και μονάδων επίδειξης ως την πρώτη εμπορική εκμετάλλευση—,

καθώς και στην παιδεία και στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, είναι βασικοί μοχλοί έξυπνης ανάπτυ­ξης, καθώς προωθούν τη μετάβαση σε μια οικονομία βασι­ζόμενη στη γνώση και την καινοτομία, σύμφωνα με τους στόχους της σχετικής εμβληματικής πρωτοβουλίας της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Το 2011 η ΕΤΕπ επένδυσε περίπου 10 δισ. ευρώ στην οικονομία της γνώσης στην ΕΕ.

Η επένδυση στην οικονομία της γνώσης είναι καίριας σημασίας για την

παραγωγικότητα της Ευρώπης και θα συμβάλει στη διασφάλιση της

ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης στο μέλλον. Το 2011 η

ΕΤΕπ χορήγησε περισσότερα από 10 δισ. ευρώ για την καινοτομία, την παιδεία και

τις νέες τεχνολογίες στην Ευρώπη.

Επιτάχυνσητης καινοτομίας

Η τεχνολογική πρόοδος σε διάφορους τομείς, από τις βιο­επιστήμες ως το περιβάλλον, επιτρέπει στην ΕΕ να βρίσκεται στην πρωτοπορία στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης και, επιπλέον, προσφέρει προστιθέμενη αξία βελτιώνοντας τη ζωή των ανθρώπων. Η ΕΤΕπ συμβάλλει στη χρηματο­δότηση δραστηριοτήτων έρευνας, ανάπτυξης και καινο­τομίας σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων, αλλά δίνει επίσης μεγάλη έμφαση στην καινοτομία του ιδιωτικού τομέα και στη μεταφορά γνώσης μεταξύ τομέων. Οι καθαρές τεχνολογίες —από τους ενερ­γειακά αποδοτικούς κινητήρες ως τις καινοτόμες τεχνολο­γίες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η υδρογο­νική, η ηλιακή και η αιολική ενέργεια— είναι ένας από τους τομείς στους οποίους η Ευρώπη πρωτοπορεί.

Η ΕΤΕπ στηρίζει, παραδείγματος χάριν, τα προγράμματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας του γαλλικού ομίλου Bolloré που αφορούν την ανάπτυξη ηλεκτρικών οχη­μάτων και την αποθήκευση ηλεκτρισμού για τις μπαταρίες τους. Με ένα άλλο δάνειο, στο Βέλγιο, η Τράπεζα συμ­ βάλλει στη χρηματοδότηση μιας επένδυσης της Ion Beam Applications σε υποδομές έρευνας σχετικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου με πρωτόνια.

Προτεραιότητα σε επενδύσεις με υψηλή προστιθέμενη αξία

Η ΕΤΕπ εστιάζει τις χρηματοδοτήσεις της σε επενδύσεις με υψηλή προστιθέμενη αξία σε τεχνολογίες προτεραιό­τητας, που αξίζουν υποστήριξης σε επίπεδο ΕΕ. Εμβλημα­τική πρωτοβουλία στον τομέα αυτόν είναι ο Μηχανισμός Χρηματοδότησης με Επιμερισμό των Κινδύνων (Risk Sharing Finance Facility – RSFF). Αυτή η κοινή πρωτο­βουλία της ΕΤΕπ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βοηθά στην εξασφάλιση χρηματοδοτικής στήριξης για επεν­δύσεις έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας που διαφορε­τικά θα δυσκολεύονταν να εξεύρουν χρηματοδότηση με αποδεκτούς όρους, λόγω των κινδύνων που ενέχουν.

Από τη δημιουργία του, το 2007, ο RSFF έχει βοηθήσει ώστε καλές ιδέες να μετατραπούν σε επιχειρηματική δραστηριό­τητα, με δάνεια συνολικού ύψους άνω των 7 δισ. ευρώ προς 75 περίπου επιχειρήσεις. Στα τέλη του 2011 η ΕΤΕπ και η Επι­τροπή συμφώνησαν να συνεχίσουν την εφαρμογή του RSFF μέχρι το τέλος της δημοσιονομικής περιόδου της ΕΕ (2007­2013). Στο πλαίσιο του νέου RSFF δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην παροχή χρηματοδοτήσεων για υποδομές έρευνας και για δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας

Trelleborg, μηχανολογία υψηλής τεχνολογίας, Σουηδία

Page 19: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

172011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

μικρότερων επιχειρήσεων. Τις χρηματοδοτήσεις αυτές δια­χειρίζεται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, το οποίο εί­ναι το σκέλος του Ομίλου ΕΤΕπ που ειδικεύεται στη χρημα­ τοδότηση καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μέσω του RSFF, η ΕΤΕπ χορήγησε δάνειο ύψους 100 εκατ. ευρώ για τη στήριξη προγραμμάτων φαρμακευτικής έρευνας της γαλλικής εταιρείας Laboratoires Pierre Fabre. Το 2011 χρηματοδοτήθηκαν μέσω του RSFF 12 επιχειρήσεις και υπο­ δομές έρευνας, με δάνεια συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ.

Υπερταχύ διαδίκτυο: το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη

Το 50% της αύξησης της παραγωγικότητας στην ΕΕ κατά την τελευταία δεκαπενταετία οφείλεται στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΕΠ) που βασίζονται στο διαδίκτυο. Η τάση αυτή αναμένεται να επιταχυνθεί, καθώς η διάδοση της ευρυζωνικότητας θεωρείται προϋ­πόθεση για να αξιοποιηθούν όλα τα οφέλη από την οικο­νομία της γνώσης.

Η παροχή πρόσβασης στο υπερταχύ διαδίκτυο είναι ένας από τους κύριους στόχους της «Ψηφιακής Ατζέντας για την Ευρώπη», η οποία αποσκοπεί να καταστήσει την ΕΕ ικανή για ανάπτυξη που θα στηρίζεται στην ψηφιακή και­νοτομία. Για τον λόγο αυτόν, η δημιουργία υποδομών ΤΕΠ, π.χ για την παροχή διαδικτυακής κάλυψης υψηλής ταχύ­τητας, και η χρηματοδότηση επενδύσεων που καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων ΤΕΠ απο­τελούν σημαντικό στόχο της Τράπεζας. Το 2011 η ΕΤΕπ χορήγησε 4 δισ. ευρώ για επενδύσεις στον τομέα των ΤΕΠ.

Βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης

Η ΕΤΕπ στηρίζει επενδύσεις που αποσκοπούν στη βελτί­ωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης (ιδίως μέσω της βελτίωσης εκπαιδευτικών υποδομών και ερευ­νητικών εγκαταστάσεων). Προάγει επίσης τον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης, καθώς και τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, ο οποίος βοηθά να συγκεντρωθούν οι επι­στημονικοί πόροι. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΤΕπ παρέχει χρημα­τοδοτική στήριξη για επενδύσεις σε σχολικές και πανεπι­στημιακές εγκαταστάσεις, καθώς και για μεταρρυθμίσεις με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και της ανταγωνιστικότη­τας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η Τράπεζα ενθαρρύνει επίσης την κινητικότητα των φοιτητών, των ερευνητών και του ακαδημαϊκού προσωπικού στηρίζοντας σχετικά εθνικά προγράμματα, καθώς και μέτρα στην πλευρά της ζήτησης, χρηματοδοτώντας προγράμματα φοιτητικών δανείων

προσαρμοσμένα στις ανάγκες των φοιτητών. Επενδύσεις απαιτούνται επίσης για τη σύνδεση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, ώστε να προαχθεί η καινο­τομία μέσα από πρωτοβουλίες μεταφοράς τεχνολογίας.

Στην Ισπανία η ΕΤΕπ στηρίζει επενδυτικά προγράμματα που έχουν σκοπό να προωθήσουν την οικονομία της γνώσης και την ανάπτυξη βιώσιμων κοινοτήτων στη Χώρα των Βάσκων. Το 2011 η Τράπεζα χρηματοδότησε επίσης έργα ανάπλασης στο University College του Δου­βλίνου στην Ιρλανδία, και την αναδιαμόρφωση των δύο βασικών κτηριακών συγκροτημάτων του Πανεπιστημίου του Strathclyde στη Σκωτία. Μεταξύ των οκτώ πανεπι­στημίων που χρηματοδότησε η ΕΤΕπ το 2011 περιλαμ­ βάνονται επίσης τα πανεπιστήμια της Λουβαίν, στο Βέλγιο, και της Καστίλλης­Λα Μάντσα, στην Ισπανία.

Το συνέδριο της ΕΤΕπ για οικονομικά και χρηματοπιστωτικά θέματα που πραγματοποιήθηκε το 2011 ανέδειξε την παραγωγικότητα και το υπερταχύ διαδίκτυο ως βασικούς μοχλούς για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη στην Ευρώπη. Στο συνέδριο, στο οποίο συμμετείχαν σχεδόν 100 μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και εκπρόσωποι δημόσιων οργανισμών, κυβερνήσεων και βιομηχανικών κλάδων, υπογραμμίστηκε ότι ο δυναμισμός της οικονομίας και οι επενδύσεις σε ΤΕΠ είναι αλληλοσυμπληρού­μενοι παράγοντες τόνωσης της παραγωγικότητας. Σύμφωνα με μελέτη της ΕΤΕπ, που παρουσιάστηκε στο συνέδριο, η μετάβαση στα υπερταχέα δίκτυα επόμενης γενιάς ενδέχεται να απαιτήσει επενδύσεις της τάξης των 200 δισ. ευρώ.

Από το 2000 η ΕΤΕπ έχει χορηγήσει για επενδύσεις στην οικονομία της γνώσης στην ΕΕ περισσότερα από 110 δισ.

ευρώ, εκ των οποίων 10 δισ. ευρώ το 2011.

Page 20: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

18 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Η ΕΤΕπ είναι φυσικός συγχρηματοδότης για τις μεγάλης κλίμακας επενδύσεις σε δίκτυα μεταφορών, λόγω του μεγέθους και του μακροπρόθεσμου ορί­

ζοντα των επενδύσεων αυτών. Το 2011 η ΕΤΕπ χρηματοδό­τησε συνολικά 37 έργα υποδομής στον τομέα των μεταφο­ρών, τα οποία συνδέουν μεταξύ τους 13 χώρες της ΕΕ.

Η ΕΤΕπ χρηματοδοτεί άξονες μεταφορών στην Ευρώπη εδώ και περισσότερα από 50  χρόνια. Από τη δεκαετία του ’90, όταν τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών κατέ­στησαν μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ΕΕ, η ΕΤΕπ έχει χορηγήσει για τα έργα αυτά χρηματοδοτήσεις

Σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας (TAV), Ιταλία

Η κατασκευή δικτύων για την ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά

συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και

των ευρωπαϊκών υπηρεσιών. Το 2011 η ΕΤΕπ χορήγησε

σχεδόν 11 δισ. ευρώ για σημαντικά δίκτυα μεταφορών στην ΕΕ.

Συνδέονταςτην Ευρώπη

συνολικού ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ. Η ελεύθερη κυ­κλοφορία των προσώπων και οι εμπορικές συναλλαγές, τόσο εντός όσο και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτούν ένα πυκνό δίκτυο σιδηροδρόμων, αυτοκινητοδρόμων και πλωτών οδών στο σύνολο της Ευρώπης. Περίπου 5  εκα­τομμύρια χιλιόμετρα δρόμων (εκ των οποίων 70 000 χλμ αυτοκινητόδρομοι), 200 000 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών και περισσότερα από 40 000 χιλιόμετρα πλωτών οδών συνδέουν την Ευρώπη.

Το 2011 τα σιδηροδρομικά έργα απορρόφησαν μεγαλύ­τερο όγκο χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ από ό,τι τα οδικά έργα (4,3  δισ. ευρώ και 3,4  δισ. ευρώ, αντίστοιχα). Σημα­ντικές δανειακές συμβάσεις υπογράφηκαν για την κατα­σκευή των σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας Μιλάνο­Νάπολη, Τουρ­Μπορντώ, Λωρραίνη­Στρασβούργο και Βρετάνη­Κοιλάδα του Λίγηρα, καθώς και για νέα τρένα στις γραμμές Γδύνια­Βαρσοβία και Κρακοβία­Κατοβίτσε. Στον τομέα των πλωτών μεταφορών χορηγήθηκαν περίπου 625 εκατ. ευρώ, μεταξύ άλλων με την υπογραφή σύμβασης για τη χρηματοδότηση της κατασκευής της μεγαλύτερης δεξαμενής ανύψωσης στον κόσμο, στον λιμένα της Αμβέρ­σας, ο οποίος αποτελεί σημαντικό κόμβο μεταφορών.

Υπάρχει ακόμη ανάγκη για πολλές επενδύσεις. Ωστόσο, στο τρέχον οικονομικό περιβάλλον, η χρηματοδότηση έργων υποδομής μπορεί να συνεπάγεται επιβάρυνση για

Page 21: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

192011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

Γέφυρα Apollo, Σλοβακία

Η ΕΤΕπ χρηματοδότησε 37 έργα υποδομής στον τομέα των μεταφορών, τα οποία συνδέουν

μεταξύ τους 13 χώρες της ΕΕ.

τους επενδυτές του δημόσιου τομέα. Η ΕΤΕπ, για να σταθε­ροποιήσει τις επενδύσεις σε μια μακροπρόθεσμη τροχιά, έδωσε προτεραιότητα στη χρηματοδότηση έργων υποδο­μής που έχουν μεγάλη αξία για το κοινωνικό σύνολο και στην αξιοποίηση της τεχνογνωσίας της για την προσέλ­κυση πρόσθετων χρηματοδοτήσεων από επενδυτές.

Αξιοποίηση του αναπτυξιακού δυναμικού της Ευρώπης

Οι συμπράξεις που επιτρέπουν τον συνδυασμό δημό σιων και ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων μπορούν να βοηθή­σουν στην κάλυψη των χρηματοδοτικών κενών. Αν και ο αριθμός των συμπράξεων μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα μειώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, οι συνεργασίες αυτές εξακολουθούν να παίζουν σημα­ντικό ρόλο για τις επενδύσεις, ιδίως σε δίκτυα μεταφορών. Το 2011 σχεδόν το 1/3 των χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ στον τομέα των μεταφορών κατευθύνθηκε σε συμπράξεις δημόσιου­ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Η ΕΤΕπ διαθέτει σημα­ντική πείρα και τεχνογνωσία στον τομέα των ΣΔΙΤ, μετα­ξύ άλλων χάρη στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Τεχνογνωσίας σε θέματα ΣΔΙΤ (European PPP Expertise Centre – EPEC), το οποίο αποτελεί κοινή πρωτοβουλία της ΕΤΕπ, της Ευρω­παϊκής Επιτροπής, των κρατών μελών της ΕΕ και των υπο­ψήφιων χωρών. Διαθέτοντας δίκτυο 35  μελών, το EPEC βοηθά τα μέλη του από τον δημόσιο τομέα να συγκροτούν ΣΔΙΤ, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να ανταλλάσουν εμπειρίες και τεχνογνωσία και να αναπτύσσουν συγκροτη­μένες προσεγγίσεις για τον προσδιορισμό των βέλτιστων πρακτικών σχετικά με θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Κατόπιν αιτήματος πολλών από τις χώρες μέλη, η ΕΤΕπ διεύρυνε το 2011 το πεδίο δραστηριότητας του EPEC, ώστε να συμπεριλάβει τις μεσογειακές χώρες εταίρους της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΤΕπ επεξεργάζονται επίσης την πρωτοβουλία για τα ομόλογα έργων, στόχος της οποίας είναι να δώσει ώθηση στη χρηματοδότηση μακροπρόθε­σμων έργων υποδομής προσελκύοντας κεφάλαια από θεσμικούς επενδυτές, όπως συνταξιοδοτικά ταμεία και ασφα­ λιστικές εταιρείες. Τα ομόλογα έργων —τα οποία δεν πρέπει να συγχέονται με τα ευρωομόλογα που συζητούνται πρό­σφατα— έχουν σκοπό να επιτρέψουν στις ίδιες τις εταιρείες που συμμετέχουν στα έργα να εκδίδουν ομόλογα με δια­βάθμιση «επενδυτικής κατηγορίας». Προς τον σκοπό αυτόν, θα χρησιμοποιούν έναν μηχανισμό επιμερισμού των κιν­δύνων μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΤΕπ, ο οποίος θα ενι­σχύει την πιστοληπτική διαβάθμιση των ομολόγων υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας (senior bonds) σε επίπεδο

επαρκές ώστε να μπορούν να προσελκύσουν θεσμικούς επενδυτές. Κατ’  αυτόν τον τρόπο, οι πόροι του προϋπολο­γισμού της ΕΕ θα μπορούν να χρησιμοποιούνται αποτελεσμα­τικότερα και τα σημαντικά έργα θα υλοποιούνται ταχύτερα.

Το 2011 διεξήχθη δημόσια διαβούλευση σχετικά με την πρωτοβουλία για τα ομόλογα έργων. Αργότερα μέσα στο έτος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον χρηματοδο­τικό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη», μέσω του οποίου θα διατεθούν 50 δισ. ευρώ κατά την περίοδο 2014­2020 για τη βελτίωση των δικτύων μεταφορών και ενέργειας και των ψηφιακών δικτύων. Στον μηχανισμό αυτόν θα ενσωματω­θεί πλήρως η πρωτοβουλία για τα ομόλογα έργων, εφόσον εγκριθεί από τα κράτη μέλη. Προτάθηκε να ξεκινήσουν δο­κιμές για τα ομόλογα έργων στο πλαίσιο μιας πιλοτικής φά­σης, την περίοδο 2012­2013, υπό τη διαχείριση της ΕΤΕπ. Οι δοκιμές αυτές θα εστιαστούν σε έργα σε έναν ή περισ­σότερους από τους τρεις τομείς στόχους, που είναι οι μετα­φορές, η ενέργεια και οι ευρυζωνικές υπηρεσίες.

Page 22: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

20 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Σ ύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ανάγκες για επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας στην ΕΕ κατά την επόμενη δεκαετία είναι της τάξης του

ενός  τρισεκατομμυρίου ευρώ. Οι επενδυτικές ανάγκες έχουν αυξηθεί και η ΕΤΕπ, ανταποκρινόμενη στην εξέλιξη αυτή, αύξησε σημαντικά τις χρηματοδοτήσεις της για έργα στον ενεργειακό τομέα στην ΕΕ, υπογράφοντας το 2011 δανειακές συμβάσεις ύψους άνω των 11 δισ. ευρώ, έναντι 9  δισ. ευρώ το 2008. Οι χρηματοδοτήσεις στον τομέα της ενέργειας αντιπροσωπεύουν το 20% των συνο­ λικών χορηγήσεων της ΕΤΕπ εντός ΕΕ.

Περίπου το ήμισυ των επενδυτικών αναγκών του ενερ­γειακού τομέα της ΕΕ αφορά κεφαλαιακές επενδύσεις σε δίκτυα ενέργειας. Η ΕΤΕπ έχει σημαντικό ρόλο στη χρη­ματοδότηση ενεργειακών υποδομών και είναι σήμερα ο σημαντικότερος δανειοδότης για επενδύσεις σε δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Οι χρη­ματοδοτήσεις για δίκτυα διανομής ενέργειας (δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και υποδομές μεταφοράς φυσι­κού αερίου) ανήλθαν το 2011 σε 4 δισ. ευρώ αντιπροσω­πεύοντας περισσότερο από το 1/3 των χορηγήσεων της ΕΤΕπ στον ενεργειακό τομέα.

Λιμένας του Ρόττερνταμ, Κάτω Χώρες

Ενισχύοντας τον ενεργειακό τομέα της Ευρώπης η ΕΤΕπ

βοηθά την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της για αειφορία,

ανταγωνιστικότητα και ασφάλεια του ενεργειακού

εφοδιασμού. Με συνολικό ύψος δανείων 11 δισ. ευρώ το 2011, η

χρηματοδότηση έργων στον τομέα της ενέργειας

αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 20% του συνόλου των

χορηγήσεων της ΕΤΕπ στην ΕΕ.

Ενέργειαγια την Ευρώπη

Page 23: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

212011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη

ENEL, ενεργειακή εταιρεία, Ιταλία

Οι επενδύσεις για την ανακαίνιση ή αντικατάσταση υφιστάμενων δικτύων ενισχύουν την εσωτερική αγορά. Η χρηματοδότηση ευφυών δικτύων και βελτιωμένων συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας προάγει επί­σης τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης

Μεταξύ των μεγάλων έργων υποδομής στον ενεργειακό τομέα για τα οποία υπογράφηκαν χρηματοδοτικές συμβάσεις το 2011 περιλαμβάνονταν η κατασκευή ενός δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου καθώς και του πρώτου τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Πολωνία, η ενίσχυση και επέκταση δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στο σύνολο της Ιταλίας, η αναβάθμιση δικτύων στην Ιρλανδία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, η κατασκευή μιας νέας ηλεκτρικής δια­σύνδεσης μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας, και η σύνδεση υπεράκτιων αιολικών πάρκων με το δίκτυο στις Κάτω Χώρες και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Τράπεζα έχει μειώσει τις χρηματοδοτήσεις της στους κλάδους της παραγωγής υδρογονανθράκων, οι οποίοι θεωρούνται ως κλάδοι υψηλότερης έντασης άνθρακα. Από το 2005 οι χρηματοδοτήσεις αυτές αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 1% των χορηγήσεων της Τράπεζας στον τομέα της ενέργειας. Μάλιστα, στον κλάδο των διυλιστη­ρίων, η Τράπεζα χορηγεί χρηματοδοτήσεις αποκλειστικά για έργα ενεργειακής απόδοσης και μετατροπής εγκατα­στάσεων, και δεν χρηματοδοτεί έργα επέκτασης εγκατα­στάσεων. Η ΕΤΕπ έχει επίσης υιοθετήσει πιο επιλεκτική προσέγγιση όσον αφορά τη χρηματοδότηση έργων ηλε­κτροπαραγωγής υψηλής έντασης άνθρακα. Παραδείγμα­τος χάριν, χρηματοδοτεί ανθρακικούς/λιγνιτικούς σταθ­μούς μόνον εφόσον αντικαθιστούν υπάρχουσες μονάδες, χρησιμοποιούν την καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία, είναι προετοιμασμένοι για τη δέσμευση του διοξειδίου του άν­θρακα, και, επιπλέον, εξασφαλίζουν μείωση της έντασης άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή κατά τουλάχιστον 20%.

Οι χρηματοδοτήσεις για έργα ηλεκτροπαραγωγής στην ΕΕ ανήλθαν το 2011 σε 4,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 80% αφορούσε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το 16% την παραγωγή ενέργειας από φυσικό αέριο και το 1% την παραγωγή ενέργειας από άνθρακα ή πετρέλαιο.

Οι χρηματοδοτήσεις έργων ηλεκτροπαραγωγής στην ΕΕ ανήλθαν σε 4,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 80% αφορούσε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Page 24: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Η ΕΤΕπ συνέβαλε στη χρηματοδότηση αιολικών και ηλιακών πάρκων ισχύος άνω των 4 000 μεγαβάτ,

τα οποία θα τροφοδοτούν με καθαρή ενέργεια πάνω από 2 εκατομμύρια νοικοκυριά.

Page 25: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Gemasolar, Ισπανία 232011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Στήριξη της δράσης για το κλίμα

23

Στήριξη της δράσης για το κλίμα

Η ΕΤΕπ είναι ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες της δράσης για το κλίμα. Το 2011 οι σχετικές χρηματοδοτήσεις της

ανήλθαν σε περίπου 18 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύ­οντας σχεδόν το 1/3 των συνολικών της χορηγή­σεων. Η ΕΤΕπ ενσωματώνει όλο και περισσότερο την κλιματική διάσταση στις δραστηριότητές της.

Η ΕΤΕπ προάγει τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένω­σης για μια ανάπτυξη με χαμηλές εκπομπές άν­θρακα και ανθεκτική στις αλλαγές του κλίματος, τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ. Ως ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες καινοτόμων καθα­ρών τεχνολογιών, η ΕΤΕπ προσπαθεί να δρα ως καταλύτης για τις επενδύσεις.

Η ΕΤΕπ εστιάζει σε επενδύσεις με χαμηλές εκπο­μπές άνθρακα, οι οποίες συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και σε έργα ανθεκτικά στις κλιματικές αλλαγές, τα οποία βελτιώνουν την προσαρμογή στις επιπτώ­σεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτό αντικατοπτρίζε­ται στη χρηματοδοτική πολιτική της ΕΤΕπ σε διάφο­ρους τομείς, και κυρίως στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών, της ύδρευσης, των υγρών και στε­ρεών αποβλήτων, της δασοκομίας και της έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας. Η Τράπεζα ενσωμα­τώνει την κλιματική διάσταση σε όλες τις δραστη­ριότητές της, παραδείγματος χάριν προάγοντας τη χρήση της καλύτερης διαθέσιμης τεχνολογίας.

Τα τρία τελευταία χρόνια η ΕΤΕπ έχει αναλάβει μια πιλοτική πρωτοβουλία: μετρά το αποτύπωμα άνθρακα των έργων που χρηματοδοτεί, ώστε να αξιολογεί τις επιδόσεις της ως προς τις εκπομπές και την εξοικονόμηση ενέργειας. Το 2011 η Τρά­ πεζα συνέχισε την πρακτική αυτή. Συνολικά

εξετάστηκαν 63  έργα, τα οποία αντιπροσώπευαν επενδύσεις ύψους 50  δισ. ευρώ που χρηματοδο­τήθηκαν κατά 27% από την ΕΤΕπ. Οι εκπομπές από τα έργα αυτά εκτιμώνται σε 16  εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα ετη­σίως, ήτοι περίπου στο επίπεδο των εκπομπών του Λουξεμβούργου. Η μείωση των εκπομπών χάρη στα έργα αυτά εκτιμάται σε 4 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Η ΕΤΕπ συμμετέχει με την ιδιότητα του παρατη­ρητή στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Μαζί με άλλους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς, συμμετέχει ενερ­γά στη δημιουργία ενός Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα (Green Climate Fund), το οποίο θα βοηθή­σει να συγκεντρώνονται περίπου 100  δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2020 για τη χρηματοδότηση μελλοντικών πρωτοβουλιών που θα συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν στις αναπτυσσόμενες χώ­ρες. Το 2012 το ταμείο θα είναι πιθανόν έτοιμο, ώστε να έχουν σε αυτό πρόσβαση οι αναπτυσσό­μενες χώρες οι οποίες, λόγω της ταχείας ανάπτυ­ξής τους, θα καταστούν σύντομα οι χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμο­κηπίου. Οι χώρες αυτές συχνά αντιμετωπίζουν ιδι­αίτερα δύσκολες προκλήσεις που αφορούν τόσο την αντιμετώπιση των υφιστάμενων κλιματικών κινδύνων όσο και την προσαρμογή σε νέους κιν­δύνους. Πρόσφατα τέθηκε στη διάθεση της ΕΤΕπ ένα πρόσθετο ποσό 2  δισ. ευρώ για τη στήριξη του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής πέραν των συνόρων της ΕΕ. Το 2011 η ΕΤΕπ υπέγραψε σημαντικά δάνεια­πλαίσια για τη χρηματοδότηση καίριων επενδύσεων στον τομέα αυτόν στην Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική.

Page 26: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

24 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Γ ια να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι της ΕΕ όσον αφορά την κλιματική αλλαγή μέχρι το 2020, εκτιμά­ται ότι απαιτούνται επενδύσεις ύψους 450 δισ. ευρώ.

Ήδη, οι χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής από­ δοσης στην ΕΕ έχουν υπερδιπλασιαστεί την τελευταία τετραετία, ανερχόμενες από 3 δισ. ευρώ το 2008 σε 7 δισ. ευρώ το 2011. Η Τράπεζα χρηματοδοτεί σήμερα περισ­ σότερο από το 10% του συνόλου των επενδύσεων σε ανα­ νεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρώπη.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Η ΕΤΕπ είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του τομέα της αιολικής ενέργειας. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει ιδιαί­τερα τις χρηματοδοτήσεις της για υπεράκτια αιολικά πάρ­κα, κυρίως στη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία και το Βέλγιο. Το 2011 οι χρηματοδοτήσεις για υπεράκτια παραγωγή αιολικής ενέργειας ανήλθαν σε 856 εκατ. ευρώ,

Χρηματοδοτήσειςγια τη μείωση των εκπομπών

Τα δάνεια της ΕΤΕπ για επενδύσεις στους τομείς των

ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής

απόδοσης συμβάλλουν άμεσα στη μείωση των εκπομπών αερίων του

θερμοκηπίου. Το 2011 η Τράπεζα χορήγησε στους

τομείς αυτούς 7 δισ. ευρώ.

Page 27: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Υπεράκτιο αιολικό πάρκο Skegness, Ηνωμένο Βασίλειο

252011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Στήριξη της δράσης για το κλίμα

Αυστρία. Το συνολικό ύψος των δανείων στον τομέα της αιολικής ενέργειας ανήλθε το 2011 σε 1,7 δισ. ευρώ.

Ο τομέας της ηλιακής ενέργειας καθίσταται όλο και πιο ανταγωνιστικός και καινοτόμος. Ο σταθμός Gemasolar, ένα πρωτοποριακό έργο παραγωγής ηλιακής ενέργειας που εγκαινιάστηκε το 2011 στην Ανδαλουσία (Ισπανία), είναι ο πρώτος εμπορικός ηλιακός σταθμός στον κόσμο που μπορεί να παράγει ηλεκτρική ενέργεια ακόμη και χωρίς ηλιοφάνεια, χάρη στη μοναδική τεχνολογία που χρησιμοποιεί. Ο σταθμός αυτός ανήκει σε μια σειρά από επτά σταθμούς συγκεντρωμένης ηλιακής ενέργειας (CSP) και 19  φωτοβολταϊκά πάρκα που έχει χρηματοδοτήσει η Τράπεζα από το 2006 με δάνεια συνολικού ύψους 2,6 δισ. ευρώ, μεταξύ άλλων στην Ισπανία, τη Γαλλία και την Τσε­ χική Δημοκρατία. Οι χρηματοδοτήσεις στον τομέα της ηλιακής ενέργειας ανήλθαν το 2011 σε 819 εκατ. ευρώ.

Ενεργειακή απόδοση

Οι χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης έχουν αυξηθεί κατά 70% από το 2008, φθάνο­ντας στο 1,3  δισ. ευρώ το 2011. Η ΕΤΕπ λαμβάνει υπόψη το θέμα της ενεργειακής απόδοσης κατά την αξιολόγηση όλων των έργων που εξετάζει προς χρηματοδότηση. Πρό­σθετα οφέλη αναμένονται από στοχευμένες επενδύσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Οι χρηματοδο­τήσεις της ΕΤΕπ καλύπτουν επενδύσεις που αφορούν τόσο την πλευρά της προσφοράς (π.χ. σταθμοί συμπαραγωγής και συστήματα τηλεθέρμανσης) όσο και την πλευρά της ζή­τησης (κυρίως, μόνωση δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων).

Μεταξύ των επενδύσεων που στήριξε η ΕΤΕπ το 2011 περιλαμβανόταν ένα πρόγραμμα βελτίωσης της ενερ­γειακής απόδοσης πολυκατοικιών στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, το Βουκουρέστι. Χάρη στη χρηματοδότηση αυτή, η ενεργειακή κατανάλωση περισσότερων των 600  πολυκατοικιών που καλύπτονται από το πρόγραμμα βελ­τίωσης της θερμομόνωσης θα μειωθεί κατά περίπου 50%.

ήτοι στο ίδιο περίπου ύψος με τις χρηματοδοτήσεις για χερσαία παραγωγή (845 εκατ. ευρώ).

Η στήριξη τέτοιων καινοτόμων τεχνολογιών αποκτά ακό­μη μεγαλύτερη σπουδαιότητα διότι οι εμπορικές τράπε­ζες εισέρχονται στον τομέα αυτόν διστακτικά και τα προ­βλήματα χρηματοδότησης είναι σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας στην ανάπτυξη της υπεράκτιας αιολικής ενέρ­γειας. Τα αιολικά έργα είναι εξ ορισμού μεγάλης κλίμακας, μακροχρόνια και σύνθετα από τεχνική άποψη. Γι’  αυτό, η ΕΤΕπ είναι φυσικός συγχρηματοδότης για τα έργα στον τομέα αυτόν, στα οποία, επιπλέον της χρηματοδοτικής στήριξης, προσφέρει την τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχει αποκτήσει έχοντας χρηματοδοτήσει σχεδόν το 1/3 του συνόλου τέτοιων έργων στην Ευρώπη. Μεταξύ των μεγάλων χερσαίων έργων που χρηματοδοτήθηκαν το 2011 περιλαμβάνονται αιολικά πάρκα στην Ισπανία και στην

Η ΕΤΕπ είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του τομέα της αιολικής ενέργειας. Το 2011 οι χορηγήσεις της στον τομέα αυτόν ανήλθαν σε

1,7 δισ. ευρώ. Η αιολική ενέργεια ήταν επίσης το θέμα του Συνεδρίου της ΕΤΕπ που πραγματοποιήθηκε το 2011 στο Αμβούργο.

Page 28: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

26 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Η ΕΤΕπ έχει επίσης αναπτύξει άλλα χρηματοδοτικά εργα­λεία, όπως ταμεία συμμετοχών και ταμεία δικαιωμάτων εκπομπών, για μεγαλύτερη στήριξη των έργων στους το­μείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργεια­κής απόδοσης. Η Τράπεζα συνεργάζεται με τους επενδυ­τές παρέχοντάς τους τεχνική βοήθεια για τη διαμόρφωση του επενδυτικού τους σχεδίου. Παράλληλα, διαχειρίζεται και συμμετέχει σε πολλές άλλες πρωτοβουλίες και προ­γράμματα που έχουν σχέση με την ενέργεια και την κλιμα­τική αλλαγή, όπως το Μεσογειακό Ηλιακό Σχέδιο και το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώ-σιμων Πηγών Ενέργειας (GEEREF).

Το 2011 η ΕΤΕπ συνέστησε, από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Cassa Depositi e Prestiti και την Deutsche Bank, ένα νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης (European Energy Efficiency Fund – EEEF). Σκοπός του τα­μείου αυτού είναι να παρέχει χρηματοδοτήσεις βασιζόμε­νες στην αγορά για να στηρίζει εμπορικά βιώσιμες επεν­δύσεις δημόσιων φορέων στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης στην ΕΕ. Το ταμείο στοχεύει να αυξήσει το συνολικό κεφάλαιό του από 265 εκατ. ευρώ που είναι σήμερα σε 800 εκατ. ευρώ, προσελκύοντας και άλλους επενδυτές. Για τις επενδύσεις που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του EEEF διατίθεται επίσης τεχνική βοήθεια.

Ειδικευμένα ταμεία και πρωτοβουλίες

Δέσμευση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα

Η ΕΤΕπ στηρίζει και με άλλους τρόπους την πολιτική της ΕΕ όσον αφορά το κλίμα και την ενέργεια. Η Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζονται στο πλαίσιο της πρω­τοβουλίας «NER  300» —του μεγαλύτερου στον κόσμο προγράμματος χρηματοδότησης έργων επίδειξης της δέ­σμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα και καινοτόμων τεχνολογιών στον τομέα των ανανεώσιμων πη­γών ενέργειας. Η πρωτοβουλία ονομάστηκε έτσι επειδή θα χρηματοδοτηθεί από την πώληση 300 εκατομμυρίων δικαι­ωμάτων εκπομπών από το καλούμενο «απόθεμα για τους νεοεισερχομένους» (New Entrants Reserve – NER) του Συ­στήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής της ΕΕ. Η ΕΤΕπ, ενεργώντας ως εντολοδόχος της Επιτροπής, έχει διττό ρόλο στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας: αφενός, να προβαίνει σε αξιολόγηση και ιεράρχηση των έργων που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη της ΕΕ για χρηματοδότηση και, αφετέ­ρου, να αντλήσει κεφάλαια πωλώντας τα 300 εκατομμύρια

δικαιωμάτων εκπομπών που έχουν δεσμευθεί για το NER. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να επιλέξει μια πρώτη δέσμη έργων προς χρηματοδότηση μέσω του NER  300 εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2012, μετά την πώληση μιας πρώτης μερίδας 200  εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκ­πομπών. Οι πωλήσεις δικαιωμάτων άρχισαν τον Δεκέμβριο 2011 και θα δημοσιεύονται σε μηνιαία βάση στον δικτυακό τόπο της ΕΤΕπ μέχρι τη λήξη της πρωτοβουλίας.

Ταμεία δικαιωμάτων εκπομπών που συγχρηματοδοτεί η ΕΤΕπ

Η ΕΤΕπ συγχρηματοδοτεί έξι ταμεία δικαιωμάτων εκπο­μπών, μαζί με άλλους εθνικούς ή διεθνείς χρηματοπιστω­τικούς οργανισμούς. Τα ταμεία αυτά εστιάζουν τη δράση τους στους λιγότερο ανεπτυγμένους τομείς της αγοράς δικαι­ ωμάτων ανθρακούχων εκπομπών και στόχος τους είναι να βοηθήσουν τα κράτη μέλη και τις επιχειρήσεις της ΕΕ να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις που υπέχουν, σε επί­πεδο ΕΕ και σε διεθνές επίπεδο, όσον αφορά τις εκπομπές άνθρακα. Επιπλέον, βοηθούν τους επενδυτές στις υπό

Page 29: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

272011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Στήριξη της δράσης για το κλίμα

μετάβαση οικονομίες και στις αναπτυσσόμενες χώρες να αντλήσουν χρηματοδοτικά κεφάλαια για επενδύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Στα έξι ταμεία έχουν διατεθεί από τους επενδυτές 589 εκατ. ευρώ, κυρίως για την αγορά πιστωτικών μορίων εκπομπών που μπορούν να γίνουν δε­κτά ως αντισταθμιστικά πιστωτικά μόρια από τις επιχειρή­σεις που οφείλουν να συμμορφώνονται προς τις απαιτή­σεις του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ. Στο τέλος του 2011 το 62% του ποσού αυτού είχε δεσμευθεί σε 91  συμφωνίες αγοράς δικαιωμάτων εκπο­μπών (Emission Reduction Purchase Agreements – ERPA) που υπογράφηκαν με πωλητές σε 25 χώρες ανά την υφήλιο.

Τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΤΕπ ταμεία δικαιωμάτων εκπομπών έχουν εξειδικευμένους κατά περίπτωση στό­χους, δομές, γεωγραφική κάλυψη και συμμετέχοντες, και έχουν όλα σχεδιαστεί κατά τρόπο ώστε να διευρύνουν τις δυνατότητες της αγοράς και να λειτουργούν συμπλη­ρωματικά, και όχι ανταγωνιστικά, με τους επενδυτές του ιδιωτικού τομέα στην αγορά δικαιωμάτων εκπομπών. Με τις πρωτοβουλίες της όσον αφορά τα ταμεία δικαιωμάτων

εκπομπών η ΕΤΕπ επιδιώκει επίσης να προλαμβάνει τις εξελίξεις στις αγορές και να ενισχύει την εμπιστοσύνη στα κανονιστικά πλαίσια, ιδίως για την περίοδο μετά το 2012, οπότε λήγει η ισχύς του Πρωτοκόλλου του Κιότο.

Ομόλογα Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης

Τα Ομόλογα Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης είναι ομό­λογα της ΕΤΕπ, το προϊόν των οποίων χρησιμοποιείται από την Τράπεζα αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση έργων που προάγουν τη δράση για το κλίμα, ιδίως στους τομείς των ανα­νεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης. Αφότου εγκαινιάστηκαν, το 2007, τα Ομόλογα Περιβαλλο­ντικής Ευαισθητοποίησης έχουν επιτρέψει την άντληση του ισότιμου 1,4 δισ. ευρώ μέσω δέκα πράξεων σε έξι νομίσματα. Το 2011 το υπόλοιπο που κατείχε η Τράπεζα διαθέσιμο για εκτα­ μιεύσεις ανερχόταν σε 57 εκατ. ευρώ και προερχόταν από την πιο πρόσφατη έκδοση Ομολόγων Περιβαλλοντικής Ευαισθη­τοποίησης, που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο 2010. Το σύνολο των κεφαλαίων αυτών διοχετεύθηκε σε έργα το 2011.

Το 2011 δημιουργήθηκε, με συνεισφορά 25  εκατ. ευρώ από την ΕΤΕπ, το Crescent Clean Energy Fund, νέος επεν­δυτικός οργανισμός που δραστηριοποιείται στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Τουρκία και σε γειτονικές της χώρες. Το ταμείο στοχεύει να είναι εμπο­ ρικά αποδοτικό συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αύξηση του μεριδίου της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.

Ο μηχανισμός ELENA (European Local Energy Assistance – Ευρωπαϊκή βοήθεια για τοπικά ενεργειακά προγράμ­ματα), ο οποίος αποτελεί κοινή πρωτοβουλία της ΕΤΕπ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προσφέρει βοήθεια σε τοπι­κές και περιφερειακές αρχές για την προετοιμασία έργων στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώ­σιμων πηγών ενέργειας, ώστε να έχουν περισσότερες πι­θανότητες να προσελκύσουν εξωτερικούς χρηματοδότες. Το ELENA καλύπτει μέρος του κόστους της τεχνικής βοή­θειας που είναι απαραίτητη για την προετοιμασία, εφαρ­μογή και χρηματοδότηση επενδυτικών προγραμμάτων, όπως η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας και μελετών αγοράς, η κατάρτιση των προγραμμάτων και των επιχει­ρησιακών σχεδίων, οι ενεργειακοί έλεγχοι και η προετοι­μασία των διαδικασιών δημοπράτησης. Ήδη έχει δρομο­λογηθεί η κινητοποίηση πόρων για επενδύσεις συνολικού ύψους 1,4 δισ. ευρώ. Το 2011 οι δεσμεύσεις για την παροχή τεχνικής βοήθειας σε δικαιούχους του ELENA ανήλθαν σε 17 δισ. ευρώ.

Το 2011 το Ευρωπαϊκό ταμείο για την ενέργεια, την αλ­λαγή του κλίματος και τις υποδομές με ορίζοντα το 2020, γνωστό και ως «Ταμείο Marguerite», πραγματοποίησε τις πρώτες επενδύσεις του, σε ένα αιολικό πάρκο στο Βέλγιο και σε έναν ηλιακό φωτοβολταϊκό σταθμό στη Γαλλία, έργα που τελούν αμφότερα υπό τη διαχείριση της EDF Energies Nouvelles. Το Marguerite δημιουργήθηκε από κοινού και με στήριξη από έξι μεγάλους ευρωπαϊκούς χρηματοπι­στωτικούς οργανισμούς. Με στόχο να φθάσει σε μέγεθος 1,5  δισ. ευρώ, πραγματοποίησε το 2010 ένα πρώτο κλεί­σιμο στα 710 εκατ. ευρώ. Το ταμείο έχει σχεδιαστεί ειδικά με σκοπό να δράσει ως καταλύτης για επενδύσεις σε έργα υποδομής που συμβάλλουν στην υλοποίηση βασικών στόχων της ΕΕ στους τομείς της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής ασφάλειας και των διευρωπαϊκών δικτύων.

Για τις χώρες της διεύρυνσης και τις γειτονικές χώρες, τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), την Ασία και τη Λατινική Αμερική έχει δημιουργη­θεί ένας ειδικός πολυετής Μηχανισμός για την Ενεργεια-κή Αειφορία και την Ασφάλεια του Ενεργειακού Εφοδι-ασμού, μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται επενδύσεις από το 2007. Μέχρι το τέλος του 2011 είχαν ήδη υπογρα­φεί δάνεια συνολικού ύψους 2,2  δισ. ευρώ. Οι περισσό­τερες από τις επενδύσεις που έχουν υποστηριχθεί μέσω του πολυετούς αυτού μηχανισμού αφορούν τους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης.

Page 30: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Προστασία του περιβάλλοντος στην Καστίλλη-Λεόν, Ισπανία

28 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Τ α δάση μπορούν να διευκολύνουν την προ­σαρμογή σε ορισμένες από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η διάβρωση του

εδάφους και ο αυξημένος κίνδυνος πλημμυρών, και μπορούν να αποφέρουν σημαντικά οφέλη σε όρους βιοποικιλότητας και γονιμότητας των εδαφών. Επι­πλέον, τα δάση αποτελούν σημαντικές «παγίδες» διοξειδίου του άνθρακα, που ρυθμίζουν το παγκό­σμιο κλίμα. Η αειφόρος διαχείριση των δασών μπορεί επίσης να συντελέσει καθοριστικά στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, καθώς συμβάλλει στη διαχεί­ριση αυτών των σημαντικών αποθεμάτων διοξειδίου του άνθρακα, στη μείωση των εκπομπών και στη δια­σφάλιση μιας ανανεώσιμης πηγής ενέργειας.

Στην περιφέρεια Καστίλλης­Λα Μάντσα, στην Ισπανία, η ΕΤΕπ χρηματοδότησε ένα έργο που αφορά αναδα­σώσεις και τη λήψη αποτελεσματικότερων μέτρων για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, τον περιορισμό της διάβρωσης του εδάφους και την αναζωογόνηση φυσικών ενδιαιτημάτων. Το έργο, υπό την ονομασία «Medioambiente Castilla­La Mancha», περιλαμβάνει

Προσαρμογήστην αλλαγή του κλίματος

Τα έργα διαχείρισης των δασών και των υδάτων ενισχύουν την ανθεκτικότητα των υποδομών στις αλλαγές του κλίματος και

βελτιώνουν την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες.

Page 31: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Αναδάσωση και αντιδιαβρωτικά έργα, Τουρκία

292011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Στήριξη της δράσης για το κλίμα

στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας μέσω ενός προγράμμα­τος ανακαίνισης και επέκτασης των δικτύων υδροδότησης στα τρία κύρια νησιά του αρχιπελάγους (ώστε να μειωθούν οι απώλειες νερού), βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και αύξησης της ανθεκτικότητας του συστήματος υδροδό­τησης, εν όψει του ότι το κλίμα γίνεται ολοένα πιο άστατο και οι βροχοπτώσεις λιγότερο προβλέψιμες. Το πρόγραμμα θα επιτρέψει επίσης να βελτιωθεί η διαχείριση των περιβαλλο­ντικών κινδύνων και των κινδύνων φυσικών καταστροφών, καθώς και η συνολικότερη διαχείριση των υδατικών πόρων.

Το νερό είναι το κύριο στοιχείο διαμέσου του οποίου η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις ανθρώπινες κοινωνίες και τα οικοσυστήματα. Η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων έχει βαρύτατες επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα και στην ποιότητα των αποθεμάτων γλυκού νερού, καθώς οδηγεί σε αύξηση των φυσικών καταστροφών που έχουν σχέση με το νερό, όπως οι ξηρα­σίες και οι πλημμύρες. Η ΕΤΕπ αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή δανειακών χρηματοδοτήσεων στον τομέα των υδά­των παγκοσμίως και έχει συμπεριλάβει την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μεταξύ των βασικών στόχων της μελλοντικής χρηματοδοτικής δραστηριότητάς της.

Το 2011 η ΕΤΕπ χορήγησε συνολικά 1 δισ. ευρώ για 16 έργα —εντός και εκτός

Ευρωπαϊκής Ένωσης— που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας στις αλλαγές του

κλίματος και θα βελτιώσουν την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες.

την αγορά πυροσβεστικού εξοπλισμού, την κατασκευή τεχνικών έργων, την εφαρμογή μεθόδων διαχείρισης των δασών που επιτρέπουν την ελαχιστοποίηση του κινδύνου πυρκαγιάς, και τη βελτίωση της τεχνογνωσίας. Συμβάλλει επίσης στη βελτίωση της υγείας του δασικού οικοσυστήματος και στην αύξηση της παγίδευσης διοξειδίου του άνθρακα και προάγει γενικότερα τους στόχους προστασίας της φύσης.

Αύξηση της ανθεκτικότητας στις αλλαγές του κλίματος

Η λήψη προληπτικών μέτρων προσαρμογής στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι αποτελεσματικότερη και λιγό­τερο δαπανηρή από τα μέτρα που λαμβάνονται υπό πίεση την τελευταία στιγμή για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Για τον λόγο αυτόν, πολλές από τις δρα­στηριότητες της ΕΤΕπ στον τομέα των υδάτων εστιάζονται στην προστασία των αποθεμάτων γλυκού νερού, στη βιώ­σιμη διαχείριση των υδάτων και στην προστασία των θαλάσ­ σιων και παράκτιων ζωνών, καθώς και σε άλλα μέτρα προ­σαρμογής. Αν και επί του παρόντος τα περισσότερα έργα προσαρμογής που χρηματοδοτεί η ΕΤΕπ πραγματοποιού­νται εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΤΕπ στηρίζει επίσης τέτοια έργα σε αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονο­μίες ανά την υφήλιο, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς.

Το 2011 η ΕΤΕπ υπέγραψε στην Αφρική την πρώτη της δανειακή σύμβαση για ένα έργο στον τομέα του νερού το οποίο στοχεύει ειδικά στην πρόληψη και τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε μακροπρόθεσμη βάση. Το δάνειο, ύψους 27 εκατ. ευρώ, το οποίο χορηγήθηκε στην Seychelles Public Utilities Corporation, θα βοηθήσει

Page 32: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Westmetro, Φινλανδία

30 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Ο ι περισσότεροι κάτοικοι του πλανήτη ζουν σε πόλεις. Το 75% των Ευρωπαίων ζουν σε μικρές ή μεγάλες πόλεις, και το 85% περίπου του ΑΕγχΠ της

Ευρωπαϊκής Ένωσης παράγεται στις αστικές περιοχές. Οι πόλεις και οι μητροπολιτικές περιοχές, αν και αποτελούν μοχλούς καινοτομίας και οικονομικής ανάπτυξης και συγκεντρώνουν τον μεγαλύτερο αριθμό θέσεων απασχό­λησης, επιχειρήσεων και εκπαιδευτικών υποδομών, είναι επίσης τόποι με σοβαρά προβλήματα κοινωνικής συνοχής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.

Η ζωή στις πόλεις διευκολύνει τις οικονομίες κλίμακας και προσφέρει το πλεονέκτημα της εύκολης πρόσβασης σε κοινωφελείς υπηρεσίες, όπως νοσοκομεία, σχολεία και πα­νεπιστήμια. Παράλληλα, όμως, είναι συνδεδεμένη με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, τον θόρυβο, την κακή

ποιότητα της ατμόσφαιρας και προβλήματα όπως η ανερ­ γία, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η ύπαρξη θυλάκων μεγάλης ένδειας. Επιπλέον, οι αστικές περιοχές σε ολό­ κληρο τον κόσμο αντιμετωπίζουν πρόβλημα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Στην Ευρώπη οι πόλεις αντιπρο­ σωπεύουν το 80% της κατανάλωσης ενέργειας και το 80% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Κατά την τελευ­ταία πενταετία η ΕΤΕπ χορήγησε δάνεια συνολικού ύψους 55  δισ. ευρώ, καθώς και τεχνική βοήθεια, για έργα που ενισχύουν τη βιωσιμότητα πολλών εκατοντάδων πόλεων.

Προώθηση της ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης

Οι χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ στις αστικές περιοχές εστι­άζονται κυρίως στα έργα αστικής ανάπλασης και αναζω­ογόνησης, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη βιώσι­μων κοινοτήτων. Η Τράπεζα προσπαθεί να βοηθήσει στη βελτίωση των συνοικιών στις οποίες ζουν οι πιο ενδεείς πολίτες και στην καλύτερη αξιοποίηση του περιορισμέ­νου χώρου στα κέντρα των πόλεων. Παράλληλα, στηρίζει επενδύσεις φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης για την ανα­καίνιση και αναβάθμιση δημόσιων υποδομών, κτηρίων και εγκαταστάσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστα­σία της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς. Το 2011 η Τράπεζα χορήγησε περίπου 2,6 δισ. ευρώ για έργα ανά­πτυξης και αναζωογόνησης αστικών περιοχών.

Δημιουργίαβιώσιμων πόλεων

Την τελευταία πενταετία η ΕΤΕπ συνέβαλε στη χρηματοδότηση:

29 γραμμών μετρό

5 έργων αστικών σιδηροδρόμων

42 γραμμών τραμ

43 σιδηροδρομικών έργων

22 έργων σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας Κάθε μέρα, το 5% περίπου των πολιτών της ΕΕ χρησιμοποιεί ένα δημόσιο μέσο μεταφοράς. που έχει χρηματοδοτηθεί από την ΕΤΕπ.

Η δημιουργία πιο πράσινων πόλεων και η διασφάλιση της βιωσιμότητάς

τους βρίσκεται στον πυρήνα της δραστηριότητας της ΕΤΕπ στις αστικές

περιοχές. Το 2011 οι χορηγήσεις της Τράπεζας για τη δημιουργία βιώσιμων

πόλεων ανήλθαν σε 15 δισ. ευρώ.

Page 33: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

ΙΒΑ (Διεθνής Έκθεση Δόμησης), Αμβούργο, Γερμανία

312011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Στήριξη της δράσης για το κλίμα

Προώθηση των καθαρών μεταφορών

Η ΕΤΕπ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη χρηματοδότηση δημό­σιων μέσων μεταφοράς στις αστικές περιοχές και προ­σπαθεί να προωθεί τις πιο αποτελεσματικές, οικονομικές και βιώσιμες λύσεις για την κάλυψη της ζήτησης μεταφο­ρών. Οι λύσεις αυτές απαιτούν τον συνδυασμό διαφόρων τρόπων μεταφοράς. Τα έργα που χρηματοδοτεί η ΕΤΕπ ενθαρρύνουν τη χρήση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, αντί των ιδιωτικών, και προάγουν τις καθαρές μεταφορές, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της ποιότητας της ατμό­σφαιρας και στη μείωση της ηχορρύπανσης. Συμβάλλουν επίσης στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μέσω της ενίσχυσης της ενεργειακής απόδοσης και του περιορι­σμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται επίσης στην ασφάλεια των μεταφορών.

Οι χρηματοδοτήσεις της Τράπεζας καλύπτουν από την κατασκευή, επέκταση ή αποκατάσταση υποδομών δημό­σιων μεταφορών (όπως δικτύων σιδηροδρόμων, ελαφρών σιδηροδρόμων, μετρό και τραμ) και την αγορά τροχαίου υλικού, ως την προώθηση των δικτύων ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων και την προαγωγή της ηλεκτροκίνησης. Η ΕΤΕπ υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη καθαρότερων κα ασφαλέστερων οχημάτων χρηματοδοτώντας δραστη­ριότητες έρευνας και ανάπτυξης για την εξεύρεση λύσεων με υψηλή ενεργειακή απόδοση και χαμηλές εκπομπές, οι

JESSICA: ένα πρόγραμμα για τις πόλειςΤο πρόγραμμα JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas — Κοινή ευρωπαϊκή υποστήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές) αποτελεί κοινή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΤΕπ και της Τράπεζας Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το χρηματοδοτικό αυτό μέσο συμπληρώνει τις απευθείας δανειοδοτήσεις της ΕΤΕπ και βοηθά στη διοχέτευση κονδυλίων των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ σε έργα που εντάσσονται σε ολοκληρωμένα σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης και αναζωογόνησης αστικών περιοχών. Το JESSICA καθιστά δυνατή τη χρήση των πόρων αυτών για τη χρηματοδότηση προσοδοφόρων έργων αστικής ανάπτυξης μέσω των καλούμενων «ταμείων αστικής ανάπτυξης». Οι ενισχύσεις του JESSICA μπορούν να έχουν τη μορφή συμμετοχών σε κεφάλαιο, δανείων ή εγγυήσεων, και ενθαρρύνουν την ανάπτυξη συμπράξεων μεταξύ φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, τραπεζών και ιδιωτών επενδυτών. Η επιχειρησιακή ομάδα της ΕΤΕπ για το JESSICA παρέχει συμβουλές για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των πόρων, καθώς και καθοδήγηση και υποστήριξη για τη διαχείριση κεφαλαίων. Μέχρι το τέλος του 2011 είχαν εκπονηθεί στο πλαίσιο του JESSICA 68 εκθέσεις αξιολόγησης και είχαν υπογραφεί συμφωνίες για τη σύσταση 18 ταμείων χαρτοφυλακίου, συνολικού ύψους 1,7 δισ. ευρώ, σε 52 περιφέρειες. Στο τέλος του ίδιου έτους ο αριθμός των ταμείων αστικής ανάπτυξης είχε αυξηθεί σε 25 και τα κεφάλαιά τους σε 842 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων είχαν ήδη εκταμιευθεί 436 εκατ. ευρώ σε οκτώ κράτη μέλη.

οποίες μπορούν να εφαρμοστούν π.χ. σε λεωφορεία ή σε οχήματα οδοκαθαρισμού ή απορριμματοφόρα.

Περίπου το 10% των χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ κατευθύ­νεται σε έργα που αφορούν δημόσια μέσα μεταφοράς. Το 2011 η Τράπεζα χρηματοδότησε, μεταξύ άλλων, τη βελτίω­ση του δικτύου μεταφορών στη γαλλική περιφέρεια Ile­de­France με την αναβάθμιση τεσσάρων γραμμών τραμ στο Παρίσι, καθώς και την πρώτη γραμμή τραμ στη γαλλική πόλη Τουρ, την επέκταση του δικτύου τραμ του Νόττινχαμ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και την επέκταση γραμμών μετρό στη Ρώμη, την Πράγα, το Βουκουρέστι και το Ελσίνκι.

Νέα χρηματοδοτική πολιτική στον τομέα των μεταφορών

Οι βιώσιμες μεταφορές ήταν επίσης στο επίκεντρο των συζη­ τήσεων που διεξήχθησαν στο πλαίσιο δημόσιας διαβού­ λευσης το 2011. Η διαβούλευση αυτή οδήγησε στην υιο­θέτηση νέας χρηματοδοτικής πολιτικής από την ΕΤΕπ στον τομέα των μεταφορών. Η πολιτική αυτή περιγράφει πώς η Τράπεζα ιεραρχεί και αξιολογεί τα έργα και αναφέρει, για κάθε κλάδο, τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται. Επι­πλέον, προσδιορίζει τον ρόλο που παίζει ο δείκτης «κλιμα­τική αλλαγή» στην απόδοση προτεραιότητας σε ορισμέ­νους τύπους επενδύσεων και υπογραμμίζει τη δέσμευση της Τράπεζας να αξιολογεί το αποτύπωμα άνθρακα των περισσότερων από τα έργα που χρηματοδοτεί.

Page 34: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Χώρες της διεύρυνσης

Μεσογειακές χώρες

Ανατολικές γειτονικές χώρες

Χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού

Ασία

Λατινική Αμερική

Χορηγήσεις εκτός ΕΕ κατά περιοχή

32 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Η ΕΤΕπ αναπτύσσει δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο, προάγοντας τους

στόχους της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι

χρηματοδοτήσεις της Τράπεζας εκτός ΕΕ αντιπροσωπεύουν περίπου

το 10% του συνόλου των χορηγήσεών της. Για να ενισχύσει

τον αντίκτυπο της δραστηριότητάς της η ΕΤΕπ συνεργάζεται με άλλους

φορείς, ώστε να επιτυγχάνει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

7 δισ. ευρώ

Page 35: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

332011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Στήριξη της πολιτικής της ΕΕ και πέραν των συνόρων της

Τ ο 2011 οι χορηγήσεις της ΕΤΕπ εκτός ΕΕ ανήλθαν σε περίπου 7 δισ. ευρώ. Το ίδιο έτος το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ανανέωσαν την εντολή

προς την ΕΤΕπ για χορήγηση χρηματοδοτήσεων εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη του εγχώριου ιδιωτικού τομέα, στις κοινωνικές και οικονομικές υποδομές και στα έργα που συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρ­μογή σε αυτήν. Για να μπορέσει η Τράπεζα να συνεχίσει τις δραστηριότητές της πέραν των συνόρων της Ευρώ­πης, το γενικό ανώτατο όριο για τα υπολειπόμενα δύο έτη της εντολής της αυξήθηκε κατά 1,6 δισ. ευρώ, ανερχόμε­νο έτσι σε περισσότερα από 29 δισ. ευρώ (για την περίοδο 2007­2013). Μεγάλο μέρος της αύξησης αυτής θα χρησι­μοποιηθεί για την παροχή στήριξης στις χώρες της νότιας Μεσογείου που έχουν δρομολογήσει πολιτικές μεταρρυθ­μίσεις μετά την Αραβική Άνοιξη.

Η ανανεωμένη χρηματοδοτική εντολή προβλέπει την παροχή μερικής εγγύησης από την ΕΕ έναντι ζημιών από δάνεια για έργα στις χώρες που βρίσκονται σε προενταξιακό στάδιο και στις γειτονικές χώρες, καθώς και στην Ασία, τη Λατινική Αμερική και τη Νότια Αφρική, μέχρι το 2013. Η χρηματοδοτική εντολή για τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) και τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ) υπάγεται στη Συμφωνία της Κο­τονού, η οποία καθορίζει τις σχέσεις της ΕΕ με τις χώρες εταίρους της στις περιοχές αυτές. Τα κεφάλαια για τις χρη­ματοδοτήσεις αυτές προέρχονται από τους προϋπολογι­σμούς των κρατών μελών της ΕΕ, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, και από τους ιδίους πόρους της ΕΤΕπ.

Στήριξη της πολιτικής της ΕΕ και πέραν των συνόρων της

Στην ΕΤΕπ διατέθηκε επίσης ένα πρόσθετο ποσό 2 δισ. ευρώ για τη στήριξη του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής σε όλες τις περιοχές, πράγμα που δίνει ευπρόσδεκτη ώθηση στη δράση της Τράπεζας στον τομέα αυτόν εκτός ΕΕ.

Ευέλικτο εργαλείο εξωτερικής πολιτικής

Η ανανεωμένη εντολή διεύρυνε το πεδίο δράσης της ΕΤΕπ, ώστε να συμπεριλάβει την Ισλανδία, τη Λιβύη, το Ιράκ και την Καμπότζη. Επιτρέπει επίσης στην ΕΤΕπ να προσαρμό­ζεται στις ταχείες μεταβολές του πολιτικού περιβάλλοντος, όπως αυτές που σημειώθηκαν με την Αραβική Άνοιξη στις χώρες της Νότιας Μεσογείου, όπου η Τράπεζα συμμετέχει στις διεθνείς προσπάθειες για στήριξη των μεταρρυθμί­σεων. Στη Συρία η ΕΤΕπ ανέστειλε τη χρηματοδοτική της δραστηριότητα και την παροχή τεχνικής βοήθειας κατόπιν της απόφασης της ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις στο καθεστώς ύστερα από τη βίαιη καταστολή των κινητοποιήσεων.

Η διασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης και η δημιουργία θέσεων απασχόλησης στις χώρες της νότιας Μεσογείου που βρίσκο­νται σε φάση μετάβασης αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για την ΕΤΕπ. Η Τράπεζα είναι ήδη ο κυριότερος δημόσιος χρη­ματοπιστωτικός οργανισμός στην περιοχή, καθώς οι χορη­γήσεις της αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της ευρωπαϊκής χρηματοδοτικής βοήθειας προς βιώσιμες επεν­ δύσεις. Η ΕΤΕπ έχει σημαντικό ρόλο στην καλούμενη «εται­ ρική σχέση της Deauville», η οποία θεσπίστηκε το 2011 από την Ομάδα των Οκτώ (G8) για να στηρίξει τη διαδικασία εκδημο­κρατισμού και οικονομικής μεταρρύθμισης στην περιοχή. Η Τράπεζα δεσμεύθηκε να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικο­

Page 36: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Έργο Moma Titanium, Μοζαμβίκη

34 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

νομίας και στην ενίσχυση της απασχόλησης. Το 2011 υπογρά­φηκαν δάνεια συνολικού ύψους σχεδόν 1 δισ. ευρώ για την τόνωση της ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα και την επιτά­ χυνση κατάλληλων έργων υποδομής στις μεσογειακές χώρες.

Το 2011 η ΕΤΕπ ενίσχυσε επίσης την παρουσία της στις ανατολικές γειτονικές χώρες ιδρύοντας στο Κίεβο το πρώτο της γραφείο στην περιοχή, το οποίο θα καλύπτει την Ουκρανία, τη Μολδαβία, τη Γεωργία, την Αρμενία, το Αζερ­μπαϊτζάν και τη Ρωσία. Οι χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ στην περιοχή αυτή —776 εκατ. ευρώ το 2011— στηρίζουν έργα σημαντικού ενδιαφέροντος τόσο για την ΕΕ όσο και για τις χώρες εταίρους. Ο Μηχανισμός για τους Ανατολικούς Εταί­ρους επιτρέπει στην ΕΤΕπ να χορηγεί δάνεια για τη στή­ριξη επενδύσεων, ιδίως ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, στην περιοχή. Το 2011 τέθηκε επίσης πλήρως σε λειτουργία το Ταμείο Τεχνικής Βοήθειας για την Ανατολική Εταιρική Σχέση (Eastern Partnership Technical Assistance Trust Fund), το οποίο συστάθηκε το 2010 με σκοπό να συμβάλει στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας για την προετοιμασία και τη χρη­ματοδότηση επενδύσεων, ώστε να επιταχυνθεί η υλοποί­ηση έργων στην περιοχή και να διασφαλιστεί η επιτυχία τους. Οι πρώτες χώρες που συνεισέφεραν στο ταμείο ήταν η Αυστρία, η Πολωνία και η Σουηδία, η Γαλλία υποσχέθηκε ότι θα συνεισφέρει και αναμένονται και άλλες συνεισφορές.

Εκτός από τις χρηματοδοτήσεις της στις ανατολικές και νότιες γειτονικές χώρες, η ΕΤΕπ στηρίζει επίσης σημαντικά τις υποψήφιες και δυνητικά υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και την Τουρκία. Οι χρη­ματοδοτήσεις στις χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του συνόλου χορηγήσεων της Τράπεζας εκτός ΕΕ.

Το 2011 το Επενδυτικό Πλαίσιο για τα Δυτικά Βαλκάνια Western Balkans Investment Framework – WBIF) επεξέτεινε τη δράση του στην παροχή στήριξης σε μικρομεσαίες επι­χειρήσεις, πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της κλιμα­τικής αλλαγής και άλλους τομείς. Η πρωτοβουλία αυτή, την οποία θέσπισαν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΤΕπ, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και η Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης, συγκε­ντρώνει πόρους για επιχορηγήσεις, ώστε να προσελκύσει δάνεια για τη χρηματοδότηση υποδομών προτεραιότητας στα Δυτικά Βαλκάνια. Μέχρι το τέλος του 2011 είχε χορηγή­σει 220 εκατ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων σε 111 έργα, για τα οποία στοχεύει να προσελκύσει συγχρηματοδοτήσεις άνω των 5,5 δισ. ευρώ. Μέσω του πλαισίου αυτού χρηματο­δοτήθηκε, μεταξύ άλλων, ο Διάδρομος Χ, ο οποίος, αποτε­λεί βασικό τμήμα του πανευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών στα Δυτικά Βαλκάνια, εκτεινόμενος από το Σάλτσμπουργκ, στην Αυστρία, ως τη Θεσσαλονίκη, στην Ελλάδα.

Μέτρηση των αποτελεσμάτων, για πιο στοχευμένο αντίκτυποΓια τις εκτός ΕΕ δραστηριότητές της η ΕΤΕπ προσανα­τολίζεται προς την εκπόνηση εκθέσεων που θα δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στον αντίκτυπο των παρεμβά­σεών της και προς την ενισχυμένη παρακολούθηση των παρεμβάσεων αυτών. Το νέο πλαίσιο μέτρησης των αποτελεσμάτων, το οποίο καταρτίστηκε και εφαρμό­στηκε δοκιμαστικά κατά τη διάρκεια του 2011, θα επι­τρέπει την αξιολόγηση και μέτρηση του αναπτυξιακού αντίκτυπου με βάση παρακολουθήσιμους, τυποποιη­μένους δείκτες και σε σχέση με τιμές αναφοράς, χρο­νοδιαγράμματα και αναμενόμενα αποτελέσματα. Θα λαμβάνονται ιδίως υπόψη ο αντίκτυπος των χρηματο­δοτούμενων έργων στην απασχόληση, οι δημοσιονο­μικές τους συνέπειες, η ενεργειακή τους απόδοση, το αποτύπωμα άνθρακα και οι περιβαλλοντικές και κοι­νωνικές δικλίδες ασφαλείας, αλλά και, προκειμένου για έργα του ιδιωτικού τομέα, οι επιδράσεις στην εται­ρική διακυβέρνηση. Το 2012 θα ξεκινήσει μια πιλοτική φάση εφαρμογής του νέου αυτού πλαισίου.

Page 37: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Τσιμεντοβιομηχανία Ohorongo, Ναμίμπια

352011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Στήριξη της πολιτικής της ΕΕ και πέραν των συνόρων της

Σύσφιγξη της συνεργασίας με τους εταίρους

Η συνεργασία με άλλους φορείς είναι σημαντικό στοιχείο της δραστηριότητας της Τράπεζας, ιδίως εκτός Ευρω­παϊκής Ένωσης. Η ΕΤΕπ συνεργάζεται με ένα δίκτυο έμπι­στων εταίρων, τόσο από τον ιδιωτικό τομέα όσο και από τον χώρο των δημόσιων αρχών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίοι συνεισφέρουν σημαντικά στις δρα­στηριότητές της. Στο πλαίσιο της ανανεωμένης χρηματο­δοτικής εντολής που διέπει τις εκτός ΕΕ δραστηριότητες της ΕΤΕπ, οι επιχορηγήσεις της ΕΕ συνδυάζονται όλο και πε­ρισσότερο με δάνεια της Τράπεζας, με στόχο την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων από τις χρηματοδοτήσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι αντιπροσωπείες της ΕΤΕπ έχει αποφασιστεί να συστεγαστούν με τις αντιπροσωπείες της ΕΕ στο εξωτερικό, πράγμα που θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ της ΕΤΕπ, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιτρέποντας πα­ράλληλα τον επιμερισμό των λειτουργικών εξόδων.

Το 2011 μια ομάδα εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής, στην οποία συμμετείχαν η ΕΤΕπ και τα κράτη μέλη, άρχι­σε να μελετά τη δυνατότητα δημιουργίας μιας πλατφόρ­μας της ΕΕ για την εξωτερική συνεργασία και ανάπτυξη.

Ο στόχος είναι να αυξηθεί περαιτέρω ο αντίκτυπος των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της πολιτικής εξωτερικής συνεργασίας της ΕΕ μέσω της βελτιστοποίησης χρηματο­δοτικών μηχανισμών που συνδυάζουν επιχορηγήσεις της ΕΕ και δάνεια. Αυτό θα επιτρέψει τη μόχλευση των περιο­ρισμένων χρηματοδοτικών πόρων που είναι διαθέσιμοι για την προώθηση των προτεραιοτήτων της εξωτερικής και αναπτυξιακής πολιτικής, προς όφελος των χωρών εταίρων της ΕΕ.

Το ίδιο έτος η ΕΤΕπ, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρό­τησης και Ανάπτυξης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνή­ψαν ένα νέο μνημόνιο για τη συνεργασία τους εκτός Ευ­ρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συμπληρωματικότητας, της προσθετικότητας και της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων. Το μνημόνιο αυτό καλύπτει τις κοινές περιοχές δράσης, ήτοι τις χώρες με προενταξιακό καθεστώς (Δυτικά Βαλκάνια και Τουρκία), τις ανατολικές γειτονικές χώρες και τη Ρωσία, την Κεντρι­κή Ασία και τη Μογγολία.

Επίσης το 2011, η ΕΤΕπ και ο Διεθνής Οργανισμός Χρημα­τοδότησης (IFC), μέλος του Ομίλου της Παγκόσμιας Τρά­πεζας, συμφώνησαν να ενισχύσουν περαιτέρω τη συνερ­γασία τους για τη χρηματοδότηση έργων που προωθούν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα σε αναδυόμενες αγο­ρές (χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού και μεσογειακές χώρες). Στόχος είναι να μειωθεί η διοικη­ τική επιβάρυνση για τους δανειολήπτες και να επιτα­ χυνθεί η κατάρτιση των εγγράφων χρηματοδότησης, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των χρηματοδοτι­κών παρεμβάσεων. Στους τομείς συνεργασίας και συντο­νισμού περιλαμβάνονται η εκτέλεση συμβάσεων εντολής, οι διαδικασίες αξιολόγησης και δέουσας επιμέλειας, οι επισκέψεις παρακολούθησης και η διεκπεραίωση των αιτημάτων των πελατών.

Η ΕΤΕπ συνεργάζεται επίσης με άλλους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς για τη χρηματοδότηση επενδύσεων εκτός ΕΕ, στο πλαίσιο μιας «πρωτοβουλίας αμοιβαίας εμπιστοσύνης». Στο πλαίσιο αυτό, ένας από τους συμμετέχοντες οργανισμούς μπορεί να αναλαμ­ βάνει τον κύριο ρόλο στην αξιολόγηση ενός έργου και να γνωστοποιεί τα αποτελέσματα στους συγχρηματοδότες, ώστε να απλοποιούνται οι γραφειοκρατικές διατυπώσεις για τον χρηματοδοτούμενο επενδυτή και να μειώνονται οι δαπάνες. Η ΕΤΕπ εγκαινίασε την πρωτοβουλία αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τον Γαλλικό Οργανισμό Ανάπτυξης (Agence Française de Développement) και τη γερμανική δημόσια τράπεζα Kreditanstalt für Wiederaufbau.

Το 42% των δανείων που υπογράφηκαν το 2011 αφορούσε

συγχρηματοδοτήσεις με άλλους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Page 38: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Ένας υπεύθυνος οργανισμός

Η ΕΤΕπ προσπαθεί να εφαρμόζει τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές όσον αφορά την εταιρική ευθύνη. Η Τράπεζα δεσμεύεται:

να ενσωματώνει την περιβαλλοντική και την κοινωνική διάσταση σε όλες τις δραστηριότητές της·

να διασφαλίζει χρηστή διακυβέρνηση, διαφάνεια και λογοδοσία για την ίδια και για τους αντισυμβαλλομένους της·

να ελέγχει τη συμβατότητα των χρηματοδοτικών της δραστηριοτήτων με τους στόχους της πολιτικής της ΕΕ και να αξιολογεί τα επενδυτικά σχέδια με στόχο να διασφαλίζει ότι οι επενδύσεις είναι βιώσιμες·

να προωθήσει ακόμη περισσότερες ηθικές και βιώσιμες επενδύσεις·

να αναπτύσσει αμοιβαία επωφελείς σχέσεις με τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιείται· και

να ελαχιστοποιεί το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα.

36 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Page 39: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Η εταιρική ευθύνη είναι ευθύνη όλων των εργαζόμενων στην ΕΤΕπ. Η στρατηγική της Τράπεζας όσον αφορά την εταιρική ευθύνη καθορίζεται από τη διοίκησή

της και ενσωματώνεται στις επιχειρησιακές της δραστηρι­ότητες. Η υπεύθυνη επιχειρησιακή συμπεριφορά προάγει τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Η ΕΤΕπ φροντίζει ώστε όλα τα δάνεια που χορηγεί για επενδύσεις να εξετάζονται από τα στελέχη της που είναι ειδικευμένα σε θέματα περιβαλ­ λοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης, ώστε να διασφαλί­ ζεται ότι ανταποκρίνονται στα πρότυπα της Τράπεζας.

Η ΕΤΕπ θεωρεί ότι η διαφάνεια και η γνωστοποίηση πλη­ροφοριών, στον βαθμό που λαμβάνονται υπόψη οι θεμι­τές απαιτήσεις των πελατών της για εχεμύθεια, είναι σημα­ ντικές για να μπορεί να διεξάγει εμπεριστατωμένο διάλο­γο με τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Πληροφόρηση σχετικά με την εταιρική ευθύνη

Η ΕΤΕπ εφαρμόζει τις βέλτιστες πρακτικές για την παροχή πληροφοριών και τη σύνταξη εκθέσεων σχετικά με την εταιρική ευθύνη της και χρησιμοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές της πρωτοβουλίας Global Reporting Initiative (GRI) για τη γνωστοποίηση των επιδόσεών της όσον αφορά τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα και τα θέματα διακυβέρνησης.

Η καταπολέμηση της διαφθοράς και της αδιαφάνειας έχει μεγάλη σημασία στις εκτός ΕΕ χώρες που είναι πλούσιες

Ένας υπεύθυνος οργανισμός

σε πετρέλαιο, αέριο και ορυκτούς πόρους. Η Πρωτο­βουλία για τη Διαφάνεια των Εξορυκτικών Βιομηχανιών (Extractive Industries Transparency Initiative – EITΙ) θεσπί­στηκε με σκοπό να ενθαρρύνει και να βοηθήσει τις πλού­σιες σε φυσικούς πόρους χώρες να καθιερώσουν διαδικα­σίες για τη δημοσίευση ελεγμένων πληροφοριών σχετικά με τις πληρωμές και τα έσοδα που πραγματοποιούνται. Η ΕΤΕπ εγκρίνει και στηρίζει την ΕΙΤΙ συνεργαζόμενη με τους φορείς των έργων που χρηματοδοτεί, για την αύξη­ση της διαφάνειας και της συνέπειας στην παροχή πληρο­φοριών σχετικά με τις πληρωμές σε επίπεδο κάθε μεμο­νωμένου έργου.

Διάλογος μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΤΕπ

Τον Οκτώβριο 2011 η ΕΤΕπ διοργάνωσε για πρώτη φορά μια συνάντηση στην οποία συμμετείχαν οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ. Περίπου 65 συμμετέχοντες, από 52 οργανώσεις, και 13 ομιλητές ήλθαν στο Λουξεμβούργο για τη συνάντηση. Τα κύρια θέματα ήταν η δράση για το κλίμα, η χρηματο­δότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και οι δραστη­ριότητες στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι εκπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανώσεων εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τις προσπάθειες της ΕΤΕπ στον τομέα των ανανε­ώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά κάλεσαν την Τράπεζα να πράξει ακόμη περισσότερα για να βοηθήσει την ΕΕ να κινηθεί προς την κατεύθυνση μιας πιο πράσινης και αει­φόρου οικονομίας.

372011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ένας υπεύθυνος οργανισμός

Page 40: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Όσον αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στις οποίες η ΕΤΕπ διοχετεύει τις χρηματοδοτήσεις της μέσω ενδιά­ μεσων τραπεζών, ο διάλογος εστιάστηκε στη διερεύνηση τρόπων ώστε τα κεφάλαια να διοχετεύονται ταχύτερα, στους σωστούς τομείς και στους σωστούς αποδέκτες.

Παρότι μόνο το 10% των χορηγήσεων της ΕΤΕπ αφορά πράξεις πέραν των συνόρων της ΕΕ, η Τράπεζα θεω­ρείται ως εξαιρετικά σημαντικός αναπτυξιακός εταίρος εκτός ΕΕ. Μέλη της κοινωνίας των πολιτών τόνισαν ότι η Τράπεζα πρέπει να προσαρμόζει τη δραστηριότητά της στα δεδομένα κάθε χώρας και στις περιφερειακές ιδιαι­τερότητες, τηρώντας τη δέουσα ισορροπία μεταξύ των χρηματοδοτήσεων προς τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, και να εστιάζει περισσότερο στις ανάγκες των τοπικών πληθυσμών και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους.

Ανεξάρτητη ex post αξιολόγηση

Το Τμήμα Αξιολόγησης των Χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ εί­ναι ένα από τα τέσσερα ανεξάρτητα τμήματα που υπάγονται στη Γενική Επιθεώρηση της Τράπεζας. Τα υπόλοιπα τμήματα είναι το Τμήμα Εσωτερικού Ελέγχου, το Τμήμα Διερεύνησης Υποθέσεων Απάτης και το Τμήμα Μηχανισμού Καταγγελιών.

Το Τμήμα Αξιολόγησης των Χρηματοδοτήσεων εκπονεί αξιολογήσεις των έργων που χρηματοδοτεί η Τράπεζα, κατά θέματα, τομείς και περιφέρειες/χώρες, συνήθως μετά την ολοκλήρωση των έργων. Οι αξιολογήσεις αυτές ενισχύουν τη λογοδοσία και ενθαρρύνουν την Τράπεζα να αντλεί διδάγματα από την εμπειρία της.

Το 2011 ολοκληρώθηκαν δύο εκθέσεις αξιολόγησης: μία σχετικά με την πρωτοβουλία JEREMIE, η οποία αφορά τις πολύ μικρές ως μεσαίες επιχειρήσεις, και μία σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στη Γαλλία, την Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι εκθέσεις δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο της Τράπεζας.

Ένας αποτελεσματικός μηχανισμός καταγγελιών

Ο Μηχανισμός Καταγγελιών της ΕΤΕπ αποτελεί ένα ολο­κληρωμένο μέσο επίλυσης των διαφορών όταν οι πολίτες θεωρούν ότι θίγονται από απόφαση της Τράπεζας. Κάθε πολίτης έχει πρόσβαση στον μηχανισμό αυτόν. Σε περί­πτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία, υπάρχει η δυνατό­τητα προσφυγής στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή. Το στοι­χείο αυτό καθιστά τον μηχανισμό καταγγελιών της ΕΤΕπ μοναδικό μεταξύ των αντίστοιχων μηχανισμών των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

Το 2011 το Τμήμα Μηχανισμού Καταγγελιών έλαβε 54 καταγγελίες, εκ των οποίων 46 ήταν παραδεκτές. Οι περισσότερες από τις καταγγελίες αφορούσαν τις περι­ βαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις έργων που χρη­ ματοδότησε η ΕΤΕπ (18) και τις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων σε χρηματοδοτηθέντα έργα. Για τρεις καταγγελίες που υποβλήθηκαν κατά της ΕΤΕπ ο Ευρω­ παίος Διαμεσολαβητής αποφάνθηκε ότι δεν διαπι­ στώθηκε κακοδιοίκηση και δεν διατύπωσε κριτικές παρατηρήσεις.

Σύνολο τόνων CO2 το 2011

Σύνολο τόνων CO2 ανά μέλος

του προσωπικού το 2011

Σύνολο τόνων CO2 ανά μέλος

του προσωπικού το 2010

Σύνολο τόνων CO2 ανά μέλος

του προσωπικού το 2009

Ενεργειακές εκπομπές

824 0, 38 0,41 0, 52

Εκπομπές από τις μετακινήσεις

18 74 4 8, 62 8, 67 8,13

Απόβλητα -1, 6 - 0, 0 0 07 - 0, 0 02 0, 0 0 01

Κατανάλωση φωτο-αντιγραφικού χαρτιού

114, 8 0, 053 0,1 0, 0 6

ΣΥΝΟΛΟ 19 6 82 9,05 9,14 8, 69

38 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Page 41: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της Τράπεζας

Η ΕΤΕπ μετρά το αποτύπωμα άνθρακα των εσωτερικών λειτουργιών της από το 2007 (έτος αναφοράς του Ομίλου ΕΤΕπ στο θέμα αυτό). Το 2011 η Τράπεζα είχε ήδη επιτύ­χει και μάλιστα ξεπεράσει κατά 4% τον στόχο της μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα κατά 20% μέχρι το 2020.

Η ΕΤΕπ μειώνει συνεχώς τις εκπομπές άνθρακα (υπολο­γιζόμενες κατά κεφαλήν) από τις εσωτερικές δραστη­ριότητές της, παρά την αύξηση της επιχειρησιακής της δραστηριότητας κατά την περίοδο 2008­2011. Η αποτε­ λεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση των χώρων γραφείων και ορισμένες βελτιώσεις στη διαχείριση των κτηρίων είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών που συνδέονται με την κατανάλωση ενέργειας.

Οι εκπομπές από τις μετακινήσεις (κυρίως αεροπορικά ταξίδια) έχουν αρχίσει και πάλι να μειώνονται ύστερα από την αύξηση που σημειώθηκε κατά την περίοδο 2010­2011, όταν η Τράπεζα αύξησε τη χρηματοδοτική της δραστηριό­τητα για να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Η ΕΤΕπ υποστηρίζει την ανακύκλωση των αποβλήτων: το 75% των απορριμμάτων που παράγει ανακυκλώνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, για την παραγωγή ενέργειας μέσω της αποτέφρωσης, της λιπασμα­τοποίησης και της παραγωγής βιοαερίου —ενέργειας που διαφορετικά θα παραγόταν από μη ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τοπικής αυτοδιοίκησης, η ανα­κύκλωση των απορριμμάτων που παράγει η ΕΤΕπ έχει θετικό αντίκτυπο όσον αφορά τις συνολικές εκπομπές άνθρακα.

Φράσεις από τη συνάντηση του Διοικητικού Συμβουλίου με μέλη της κοινωνίας των πολιτών:

«Εάν η κλιματική απειλή είναι συστημική, συστημικός πρέ­πει να είναι και ο τρόπος αντιμετώπισής της. Όλοι μας πρέ­πει να συνεισφέρουμε στην προσπάθεια, συμπεριλαμβα­νομένης της Τράπεζας».

«Η ΕΤΕπ δεν μπορεί να κάνει τα πάντα, αλλά οφείλει να κάνει ό,τι περισσότερο μπορεί».

«Κάθε πράξη πρέπει να έχει επίκεντρο τον άνθρωπο».

392011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Ένας υπεύθυνος οργανισμός

Το Ινστιτούτο της ΕΤΕπ

Το νεοιδρυθέν Ινστιτούτο της ΕΤΕπ θα δώσει νέα πνοή στην εταιρική ευθύνη στην Τράπεζα. Το Ινστιτούτο, το οποίο άρχισε τις δραστηριότητές του την 1η Ιανουαρίου, λειτουργεί ως καταλύτης για τις δραστηριότητες της ΕΤΕπ στον εκπαιδευτικό, τον κοινωνικό και τον καλλιτεχνικό τομέα. Το Ινστιτούτο της ΕΤΕπ αποτελεί μέρος του Ομίλου ΕΤΕπ και απασχολεί μια μικρή ομάδα υπαλλήλων. Τις καθημερινές εργασίες του διευθύνει ο Διευθυντής. Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου είναι ο πρόεδρος της ΕΤΕπ.

Το Ινστιτούτο της ΕΤΕπ προάγει τους στόχους της ΕΕ στηρίζοντας «ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για το κοινό καλό». Με τη αρωγή των εταίρων του και του δικτύου Φίλων του Ινστιτούτου, το ίδρυμα στοχεύει να δράσει ως καταλύτης για κοινωνικές, πολιτιστικές, εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες που αποσκοπούν να συμβάλουν στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των κρατών μελών της ΕΕ. Το Ινστιτούτο της ΕΤΕπ στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: γνώση, κοινωνία και τέχνη.

Page 42: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια
Page 43: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Ε δώ και περισσότερα από 50 χρόνια η ΕΤΕπ είναι ένας ισχυρός χρηματοπιστωτικός εταίρος για την προαγωγή των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεδομένου ότι στόχος της Τράπεζας δεν είναι η μεγιστο­ποίηση των κερδών της, τα οφέλη που απορρέουν από τους όρους δανεισμού της μεταβιβάζονται, κατά το μεγα­λύτερο μέρος τους, στους επενδυτές που χρηματοδοτεί. Η ΕΤΕπ είναι ο μεγαλύτερος υπερεθνικός δανειολήπτης στον κόσμο· το 2011 άντλησε από τις διεθνείς κεφαλαια­γορές 76 δισ. ευρώ.

Η ΕΤΕπ είναι υπεύθυνος δανειολήπτης και πηγή σταθε­ρότητας σε περιόδους αναταραχής. Διαθέτοντας ισχυρή κεφαλαιακή βάση και εύρωστο ισολογισμό, χάρη στην εφαρμογή συνετής δανειοδοτικής πολιτικής και υγιούς διαχείρισης των κινδύνων, η Τράπεζα παρέμεινε σε εξαί­ρετη χρηματοοικονομική κατάσταση το 2012.

Ισχυρός χρηματοπιστωτικός εταίρος

Στο τέλος της χρήσης 2011 το σύνολο ενεργητικού της Τρά­πεζας ανερχόταν σε 472 δισ. ευρώ και το ποσοστό απομει­ωμένων δανείων ήταν εξαιρετικά χαμηλό, σχεδόν μηδενικό (0,09%). Το καθαρό ετήσιο πλεόνασμα ανήλθε σε 2,3  δισ. ευρώ το 2011, αντικατοπτρίζοντας τα ιστορικά υψηλά επί­πεδα στα οποία ανήλθαν οι χορηγήσεις το 2009 και το 2010, ενώ οι διοικητικές δαπάνες παρέμειναν συγκρατημένες.

Η ΕΤΕπ είναι οικονομικά αυτόνομη. Το κεφάλαιό της, ύψους 232 δισ. ευρώ, εισφέρεται από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία είναι οι μέτοχοι της Τρά­πεζας. Το ποσοστό συμμετοχής κάθε χώρας στο κεφά­λαιο της Τράπεζας καθορίζεται με βάση την οικονομική βαρύτητα της χώρας αυτής στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη στιγμή της προσχώρησής της. Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της ΕΤΕπ —ήτοι ο λόγος του κεφαλαίου της προς το ενεργητικό της— ανερχόταν σε 24,9% στο τέλος

του 2011. Η Επιτροπή της Βασιλείας της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών ορίζει ως ελάχιστο αποδεκτό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας για τις τράπεζες το 8%.

Ο μεγαλύτερος υπερεθνικός δανειολήπτης

Η ΕΤΕπ αυτοχρηματοδοτείται δανειζόμενη από τις διε­θνείς κεφαλαιαγορές το μεγαλύτερο μέρος των πόρων που απαιτούνται για τη χρηματοδοτική της δραστηριό­τητα. Χάρη στη σταθερή υποστήριξη που της παρέχουν οι μέτοχοί της, στην ισχυρή κεφαλαιακή της βάση, στην εξαιρετική ποιότητα του ενεργητικού της, στη συντη­ ρητική διαχείριση των κινδύνων και στη συνετή στρα­ τηγική που εφαρμόζει για τη χρηματοδότησή της, η Τράπεζα εξακολούθησε το 2011 να κατατάσσεται στη βαθμίδα πιστοληπτικής ικανότητας «AAA» από τους τρεις μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης. Η οικονομική ευρω­ στία της ΕΤΕπ της επιτρέπει να δανείζεται με ιδιαίτερα ελκυστικά επιτόκια.

Το 2011, υπό συνθήκες υψηλής αστάθειας στις αγορές, η Τράπεζα δανείστηκε από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές 76  δισ. ευρώ με κόστος και μέση διάρκεια δανεισμού ευνοϊκότερα από εκείνα του 2010.

Τα τρία βασικά νομίσματα των εργασιών της Τράπεζας —ευρώ (EUR), δολάριο ΗΠΑ (USD) και λίρα στερλίνα (GBP)— παρέμειναν στην πρώτη θέση μεταξύ των νομι­σμάτων δανεισμού της αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 88% του συνόλου των εκδόσεων τίτλων της το 2011. Με 35  δισ. EUR το ευρώ συνεισέφερε τον μεγαλύτερο όγκο, ακολουθούμενο από το δολάριο ΗΠΑ (33 δισ. USD ή 24 δισ. ευρώ) και τη λίρα στερλίνα (6,8 δισ. GBP ή 7,9 δισ. ευρώ). Η Τράπεζα άντλησε επίσης 9 δισ. ευρώ (12% του δανεισμού της) σε άλλα νομίσματα. Μεταξύ αυτών, τον μεγαλύτερο όγκο αντιπροσώπευε το δολάριο Αυστραλίας, ακολουθού­μενο από την κορόνα Νορβηγίας και την κορόνα Σουηδίας.

Κεφάλαιο και δανειοληπτική δραστηριότητα

412011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Κεφάλαιο και δανειοληπτική δραστηριότητα

Page 44: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Διακυβέρνηση της ΕΤΕπ

Καταστατικά όργανα της ΕΤΕπ

Το Συμβούλιο των Διοικητών αποτελείται από υπουρ­γούς οριζόμενους από τα 27  κράτη μέλη (συνήθως τους Υπουργούς Οικονομικών).

Ορίζει τις κατευθύνσεις της πιστωτικής πολιτικής της Τρά­πεζας, εγκρίνει τους ετήσιους λογαριασμούς και τον ισο­λογισμό και αποφασίζει για τη συμμετοχή της Τράπεζας σε χρηματοδοτήσεις εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και για τις αυξήσεις του κεφαλαίου της. Διορίζει επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, της Διευθύνουσας Επιτροπής

και της Ελεγκτικής Επιτροπής. Το Συμβούλιο των Διοι­ κητών συνεδριάζει μία φορά ετησίως.

Το 2011 το Συμβούλιο των Διοικητών διόρισε τον κ. Werner Hoyer πρόεδρο της ΕΤΕπ από την 1η  Ιανουαρίου 2012. Ο κ. Werner Hoyer είναι ο έβδομος κατά σειρά πρόεδρος της ΕΤΕπ από την ίδρυσή της το 1958. Διαδέχεται τον κ. Philippe Maystadt, ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος της ΕΤΕπ επί δύο διαδοχικές θητείες, από το 2000 έως το 2011. Πριν από τον διορισμό του στην ΕΤΕπ ο κ. Werner Hoyer ήταν Αναπλη­ρωτής Υπουργός αρμόδιος για την ευρωπαϊκή πολιτική στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και μέλος του γερμανικού κοινοβουλίου.

42 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Page 45: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να αποφασίζει για την παροχή χρηματοδοτήσεων, ιδίως υπό μορφή πιστώσεων και εγγυήσεων, και τη σύναψη δανείων.

Ελέγχει την ορθή διαχείριση της Τράπεζας και διασφα­ λίζει ότι η διαχείριση της Τράπεζας ασκείται σύμφωνα με τις διατάξεις των Συνθηκών και του Καταστατικού και με τις γενικές οδηγίες του Συμβουλίου των Διοικητών. Τα μέλη του διορίζονται για ανανεώσιμη θητεία πέντε ετών και ευθύνονται μόνον έναντι της Τράπεζας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από 28 τακτικά μέλη. Κάθε κράτος μέλος και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζουν από

ένα μέλος. Ο αριθμός των αναπληρωματικών μελών ανέρ­χεται σε 18, διότι ορισμένες από τις θέσεις αυτές αντιστοι­χούν σε ομάδες κρατών. Επιπλέον, για να διευρυνθεί το πεδίο της εμπειρογνωσίας του Διοικητικού Συμβουλίου σε ορισμένους τομείς, το σώμα αυτό μπορεί να εκλέγει έξι εμπειρογνώμονες (τρεις ως μέλη και τρεις ως αναπλη­ ρωτές), οι οποίοι συμμετέχουν στις συνεδριάσεις του ως σύμβουλοι, χωρίς δικαίωμα ψήφου. Εκτός αντίθετων διατά­ ξεων του καταστατικού, οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειο­ ψηφία του ενός τρίτου τουλάχιστον των μελών που έχουν δικαίωμα ψήφου, εφόσον το ποσοστό αυτό αντιπροσω­ πεύει τουλάχιστον το 50% του αναληφθέντος κεφαλαίου. Το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδριάζει δέκα φορές ετησίως.

432011 Έκθεση δραστηριοτήτων

Διακυβέρνηση της ΕΤΕπ

Page 46: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

Για τις φωτογραφίες που περιέχονται σε αυτήν την έκθεση, η ΕΤΕπ εκφράζει τις ευχαριστίες της στους ακόλουθους επενδυτές και προμηθευτές:

Υπεράκτιο αιολικό πάρκο Belwind, Βέλγιο· Σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας (TGV), Γαλλία © RFF/ CAPA/ Laurent Rothan (TOMA)· Αιολικό πάρκο ENBW Baltic 1, Γερμανία· Νοσοκομείο Nya Karolinska Solna, Σουηδία· Μετρό του Πόρτο, Πορτογαλία, από τον διαγωνισμό φωτογρα-φίας της ΕΤΕπ «Πίσω από τον Φακό»· Εργοστάσιο παραγωγής χαρτιού Stora Enzo, Σουηδία © Stora Enso· Need a Skip, West Bromwich, Ηνω-μένο Βασίλειο· Noor East Co. marble&granite, Αίγυπτος· Greenmeadow Stores, Ηνωμένο Βασίλειο· LANXESS AG, Γερμανία· Danisco, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, Δανία © DANISCO A/S· Bl Aino βιβλιοδεσία © Geraldine Bruneels· Spectrum Dynamics, τεχνολογία απεικόνισης, Ισραήλ· Trelleborg, προηγμένη μηχανολογία, Σουηδία· Σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας (TAV), Ιταλία © Ferrovie dello Stato Italiane S.p.A.· Γέφυρα Apollo, Σλοβακία· Λιμένας του Ρόττερνταμ, Κάτω Χώρες· ENEL, ενεργειακή εταιρεία, Ιταλία © ENEL, Gemasolar, Ισπανία· Υπεράκτιο αιολικό πάρκο Skegness, Ηνωμένο Βασίλειο, από τον διαγωνισμό φωτογραφίας της ΕΤΕπ «Πίσω από τον Φακό»· Προστασία του περιβάλλο-ντος στην Καστίλλη-Λεόν, Ισπανία· Αναδάσωση και αντιδιαβρωτικά έργα, Τουρκία· Westmetro, Φινλανδία © Lanismetro· ΙΒΑ (Διεθνής Έκθεση Δόμησης), Αμβούργο, Γερμανία· Έργο Moma Titanium, Μοζαμβίκη· Τσιμεντοβιομηχανία Ohorongo, Ναμίμπια © Ohorongo

Σελιδοποίηση: EIB GraphicTeam.

Τυπώθηκε από το τυπογραφείο Jouve, σε χαρτί MagnoSatin, με μελάνες που έχουν ως βάση φυτικά έλαια. Το χαρτί είναι πιστοποιημένο με βάση τους κανόνες του Συμβουλίου Διαχείρισης Δασών (FSC) και αποτελείται κατά 100% από παρθένες ίνες (εκ των οποίων τουλάχιστον το 50% προέρχεται από δάση στα οποία ασκείται καλή διαχείριση).

Η Διευθύνουσα Επιτροπή είναι το μόνιμο συλλογικό εκτελεστικό όργανο της Τράπεζας. Αποτελείται από εννέα μέλη και εργάζεται υπό την εποπτεία του Προέδρου και υπό τον έλεγχο του Διοικητικού Συμβουλίου.

Η Διευθύνουσα Επιτροπή μεριμνά για τη διαχείριση των τρεχουσών υποθέσεων της Τράπεζας, προετοιμάζει τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και διασφα­λίζει την εκτέλεση των αποφάσεων αυτών. Τα μέλη της διορίζονται για ανανεώσιμη θητεία πέντε ετών και ευθύ­νονται μόνον έναντι της Τράπεζας. Η Διευθύνουσα Επι­τροπή συνεδριάζει μια φορά την εβδομάδα, υπό την προεδρία του Προέδρου της Τράπεζας. Σύμφωνα με το καταστατικό της ΕΤΕπ, ο Πρόεδρος της Τράπεζας προε­δρεύει επίσης του Διοικητικού Συμβουλίου. Οι τέσσερις μεγαλύτεροι μέτοχοι —Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ηνω­μένο Βασίλειο— διαθέτουν μόνιμη έδρα στη Διευθύ­νουσα Επιτροπή.

Η Ελεγκτική Επιτροπή είναι ανεξάρτητο όργανο και λογοδοτεί απευθείας στο Συμβούλιο των Διοικητών. Είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο των λογαριασμών της Τράπεζας και ελέγχει ότι οι δραστηριότητες της Τράπεζας είναι σύμφωνες προς τις βέλτιστες τραπεζικές πρακτικές. Η Ελεγκτική Επιτροπή αποτελείται από έξι μέλη, τα οποία διορίζονται για μη ανανεώσιμη θητεία έξι συνεχόμενων οικονομικών ετών.

Η Ελεγκτική Επιτροπή εξετάζει την κανονικότητα των πράξεων και των λογιστικών βιβλίων της Τράπεζας. Κατά την έγκριση των οικονομικών καταστάσεων από το Διοι­κητικό Συμβούλιο, η Ελεγκτική Επιτροπή εκδίδει δηλώ­σεις επ’  αυτών. Οι εκθέσεις της Ελεγκτικής Επιτροπής σχετικά με τα αποτελέσματα των εργασιών της κατά τη διάρκεια του προηγούμενου οικονομικού έτους διαβιβά­ζονται στο Συμβούλιο των Διοικητών μαζί με την ετήσια έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου.

44 Έκθεση δραστηριοτήτων 2011

Page 47: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια
Page 48: Ετήσια Έκθεση 2011 - Έκθεση δραστηριοτήτων2011 Έκθεση δραστηριοτήτων 1 Με 55 ανεμογεννήτριες στη Βόρεια

2011www.eib.org

© EIB – 03/2012 – QH-AO-12-001-EL-C – ISSN 1831-3809 – DOI 10.2867/65210 – EIB GraphicTeam

Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων98 -100, boulevard Konrad AdenauerL-2950 Luxembourg3 (+352) 43 79 – 15 (+352) 43 77 04 www.eib.org – U [email protected]

Η τράπεζα της ΕE

2 011 Έ κ θ ε σ η δ ρ α σ τ η ρ ι ο τ ή τ ω ν

Έκθ

εση

δρασ

τηρ

ιοτή

των

2011

Έκθεση δραστηριοτήτων

Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων96, boulevard Konrad AdenauerL-2968 Luxembourg3 (+352) 42 66 88 – 15 (+352) 42 66 88 – 200www.eif.org – U [email protected]