GünceGünce l Pazarlama l Pazarlama Yaklaşımları - 9Yaklaşımları - 9
Markalaşma Örnekleri
OSMANLIDAN GÜNÜMÜZE MARKA
Osmanlı döneminde marka tescil i alan ürün ve hizmetler
Papier Otttoman (1894) – Sigara kağıdı
Nadir (1897) – Sigara kağıdı
Bafra (1898) – Sigara kağıdı
Sulh Kızı (1924) – Sigara kağıdı
Singer (1897)
Crochet a Cotton Ottoman (1897)
Salamander (1914) – Kurdele
Mon Reve (1927) - Çorap
ÜLKEMİZDE BAŞLANGIÇ ÖYKÜSÜ
Unilever 1952 yı l ında geldi
Kökleri 1870
İngiltere ve Hollanda’da birbirinden habersiz çalışan iki gir işimci
Jurgens ve Van Der Berg – Hollanda da Uni (margarin)
Wil l iam Hesketh Lever 1884 - İngi ltere de Sunlight (sabun)
1930 yı l ında iki şirket tek yönetim – birleşme kararı
1950 yı l ında Uzakdoğu’dan dönen iki üst düzey yönetici , seyahat planlarındaki bir değişikl ik sonucu İstanbul’da birkaç gün geçirmek zorunda kal ır lar
1951 yı l ında Unilever – İş A.Ş.
1953 Celal Bayar i lk margarin fabrikasını açıyor
1963 Omo pazara sürülür
1973 El idor
BAŞARILI MARKALARIMIZ
BEKO
• BEKO “bir dünya markası” reklamları yaptığında toplam ihracatı 100 milyon dolar deği ldi
• Yine de o günlerin Türkiye’sinde önemli bir rakamdı. Sonrasında bir yandan Avrupa’da Grundig, Blomberg, Elektra Breganz, Leisure, Arctic gibi markalar satın al ırken öte yandan dış pazar satışlarını hızla art ırarak sloganın içini doldurmaya başladılar.
• Ciroları milyar doları aştı .
• Dünyanın 101 ülkesinde varlar. İngil tere buzdolabı pazarındaki payı %10.
• Çin’de 100’ün üzerinde mağazaları var
EFES PİLSEN
• 1966 yı l ında kuruldu
• Türkiye’de 5 bira fabrikasının yanı sıra 2 malt fabrikası ve bir şerbetçiotu işleme tesisi var
• Toplam 45 ülkeye ihraç edi l iyor
• Dünya genelinde 140 sti lde 40 bin çeşit bira bulunuyor
• Ülkemizde içi len 10 bardak biranın, 7'si Efes'tir
• Dünyanın en presti j l i yarışmalarından iTQi Uluslararası Kalite Ödülleri 'nde Üstün Lezzet Ödülü'ne layık görüldü (2012)
• Rusya, Romanya, Ukrayna ve Kazakistan’da fabrikaları var. Buralarda yerel isimlerle farklı markalar pazarl ıyorlar.
• Premium ürün
EVYAP
Duru, Arko ve Fax markalarıyla Rusya, Ukrayna ve Polonya’da pazar l iderl ikleri , ikinci l ikleri var.
Yurtdışında son beş yı lda yirmi milyon dolarl ık reklam yaptı lar.
Türk markaları arasında rekor.
DÜNYADA BAŞARI ŞANSI OLAN SEKTÖRLER
1. Altın-Mücevher(Türkiye-Dünya 2.)
2. Turizm
3. Hazır Giyim
4. Elektronik
YA YÖRESEL ÜRÜNLER???
• Hereke Halısı
• Simav Halısı
• Ezine Peyniri
• Devrek Bastonu
• Malatya Kayısısı
• Kayseri Pastırması
• Adana Kebabı
• İskender Kebabı (Kebapçı İskender 1867)
DÜNYA MARKASI
• İki ülkeye ihracat yapan Türk firmasının kendine uygun bulduğu sıfat. (ekşi sözlük)
• Markanın o ülkede dağı l ım yüzdesi
• Kategorisinde i lk beşe girmiş mi?
• O ülke nüfusunun ne kadarı marka adını bi l iyor? (% 10’mu yoksa)
• Marka onlar için bir anlam ifade ediyor mu?
• O ülkede planlı bir i letişim çabası içindeler mi?
• Bir reklam ajansları var mı?
TURQUALITY
• Dünyanın devlet destekl i i lk ve tek markalaşma programıdır.
• Günümüzde gittikçe ağırlaşan rekabet koşulları ve değişen tüketim kal ıpları uluslararası arenada yer almak isteyen şirketleri daha fazla katma değer ve daha fazla pazar payı anlamına gelen güçlü markalar yaratmaya teşvik ediyor.
• TURQUALITY ®, “10 yı lda 10 dünya markası yaratmak” vizyonu i le tasarlanmış bir marka gelişt irme programı
• Proje başlangıç: 23 Kasım 2004
TURQUALITY
• 24/05/2006 tarihinde yeni Tebl iğ’in yayınlanmasıyla 33 marka TURQUALITY ® Destek Programı’na,
• 22 marka ise Marka Programı’na alındı.
• Aralık 2012’te 16 firma daha programa dahil edildi
• Önceki 132 f irmanın 46’sına 5 yı l daha destek kararı çıktı
• TURQUALITY, Türk markaları için presti j l igine dönüştü
TURQUALITY NEDİR
• Firmaların; patent, faydalı model, endüstriyel tasarım ve marka tescil ine i l işkin harcamaları, çevre ve kal ite belgesi al ımına i l işkin giderleri , moda/endüstriyel ürün tasarımcısı, aşçı ve şef ist ihdamına i l işkin giderleri (gastronomi sektöründe faal iyet gösteren firmalar için), tanıt ım, reklam ve pazarlama faaliyetleri ,
• Yurtdışı bir imlere i l işkin kira ve temel kurulum giderleri , danışmanlık (strateji , operasyon, organizasyon, teknoloji) giderleri , bi l işim ve
bilgi yönetimi alanına yönelik harcamaları yüzde 50 yüzde 50 oranında, 5 yı l oranında, 5 yı l süreyle
desteklenmektedir. İ lk 5 yı l ın sonunda kapsamdaki markalar performans denetimine tabi tutulmakta, performans düzeyi istenilen seviyenin üstündeki markalara i lave 5 yı l destek veri lmektedir.
MARKA DESTEK PROGRAMI
Firmaları TURQUALITY’ye hazırlayan bir süreç
Marka Programında, TURQUALITY i le aynı başl ıklarda destek veri lmekte, ancak destek kalemlerinde üst l imit bulunmakta,
Destek süresi ise 4 yı l i le sınırlanmaktadır
TURQUALITY
•2012 yı l ında ihraç ürünlerinin kilogram fiyatı 1,461,46 dolar
• 2023 hedefi 500 milyar Dolar İhracat
• 2012 yı l ında TURQUALITY programına dahil f irmaların ortalama ihraç
ürünlerinin kilogram fiyatı 2,152,15 dolar
• 2006–2012 arası TURQUALITY ve Marka Programlarına dahil
f irmaların ihracat artışı %60,6 %60,6
INTERBRAND LİST (2012)• Coca Cola 77,8 milyar dolar (+%8)
• Apple 76,5 milyar dolar (+%129)(+%129)
• IBM 75,5 milyar dolar (+%8)
• Google 69,7 milyar dolar (+%26)
• Microsoft 57,8 milyar dolar (-%2)
• GE 43,6 milyar dolar (+%2)
• McDonalds 40 milyar dolar (+%13)
• Intel 39,3 milyar dolar (+%12)
• Samsung 32,8 milyar dolar (+%40)(+%40)
• Toyota 30,2 milyar dolar (+%9)
Top 100’de BlackBerry -%39 düşüşle birinci sırada Top 100’de BlackBerry -%39 düşüşle birinci sırada
INTERBRAND LİST
• Yurtiçi satışlar en fazla % 80 olabil ir (Gatorade l istede yok)
• Halka açık olmayan, kolay bilgi edinilmeyen l istede yok (VISA, CNN, BBC)
• Tüketim ürünlerinde şirket değerinin yarısı
• Moda ürünlerinde %80’i
• Endüstri şirketlerinde, i laç şirketlerinde % 5’i marka değeri (ŞİRKET PİYASA DEĞERİNİN)
• İ laç şirketleri neden kolayca isim değiştirebi l iyor?
• Vestel adını değiştirse ya?
TURKCELL İSMİNİ ALMAK İLE KOMİLİ İSMİNİ ALMAK
• Komil i ismini satın al ıp yarın sabah herhangi bir üretim tesisinde üretip pazara sürebil i rsiniz
• 2 milyar dolar verip Turkcell ismini satın al ırsanız ne yapabil irsiniz?
• 35,2 milyon aboneyi de satın almanız lazım (3.Çeyrek-2012)
• Lisans sözleşmesini de devralmanız lazım
• Altyapıya da ayrı para ödemeniz lazım
• Benim sadece 2 milyar dolarım var sadece ismini satın alabil i r im derseniz: YAPABİLECEĞİNİZ
• TURKCELL CepCafe açabil irsiniz pekala!
DÜNYA MARKASI OLMAK
• Teknolojiye dayalı marka inşası: İskandinav ülkeleri , Kore, Hollanda
• İmaja dayal ı marka inşası: ABD, İngi ltere, Fransa
• Kendimizi kıyaslayabileceğimiz Brezilya, Tayland, Polonya gibi ülkelerin de dünya markaları yok
DÜNYA MARKASI OLMAK
• Çok büyük bir pazarda gerçek bir dünya markası olmak gibi hayal i hedefler yerine, bölgesel güç olmayı ya da küçük bir pazarda dünyada etkin markalar çıkarmayı hedeflemek çok daha gerçekçi
• BEKO bir SONY olamaz
• Futbol takımlarımız ABD’de, Avustralya’da marka olamaz
• Asya ve Afrika’da güçlü bir marka olabi l ir ler
• Dünyanın en önemli üç mutfağından biri diye şişindiğimiz
• TÜRK mutfağının bazı ürünleri dünya restoranlarında onurlu bir yer edinmeli
• Çay ve tütün memleketinde neden birinci l igde yer alan markalar yok?
• Pizza-pide karşılaştırması. Hangisi marka oldu?
• Kaç çeşit pide üretebi ldik?
• Bildiğimiz makarnayı değişik şeki l ve soslarla tüm dünya restoranlarının menüsüne sokan nedir?
MARKALARIN HAREKETLERİ
Eczacıbaşı Oralet markasını öldürdü ama sonra Kraft Tang’i çıkardı
Sabancı i le en çok özdeşleşen marka AKBANK. BriSA, BosSa değil
Dalin – J&J’ karşı büyük zafer-diğer markalara da örnek olsun
MARKALAŞMADA NEDEN GERİ KALDIK?• Sanayileşme geç başladı
• Uzun yı l lar sanayici ler markaya ihtiyaç duymadı
• İsim=marka sandık
• Pazarlama problemlerine reklamcılar tarafından bulunan reklam çözümleri TUTMADI
• 80’lerde bize yönelen sermaye Doğu Bloku çökünce oralara gitti : Çekler, Romenler vb.
• Bulunan markacılar «entel» kesimden olduğu için TUTMADI (Dolmuşa bindikleri görülmez)
• Göçebe toplum olduğumuz için mala-mülke, fiziksel sermayeye önem verdik, entelektüel sermayeyi önemsemedik
• Biz Türkler ticarete yatkın değil iz. Hatta ticareti aşağılamış, çok yakın zamana kadar gayrimüslimlere yaptırmışız (MARKA: Aynı malı pahalıya satma becerisi)
• Para kazanmanın dinamiği farklıydı
ÜRÜN-MARKA FARKI
• Ürün: Fabrikada üreti len, f iziksel özell ikleri , somut faydaları olan nesne ya da hizmet.
• BİÇİMİ, TEKNİK SPESİFİKASYONLARI VARDIR
• Marka: Tüketici tarafından al ınan, f iziksel ve duygusal tatminler sağlayan bir karışım
• KİŞİLİĞİ VARDIR
• Tescil edilen marka i le inşa edi len marka arasındaki fark
• İnşaat ruhsatı almak gerek ama binayı yapmadan satamazsınız
• Ünlü marka: Yarattığı marjla, marka i letişimi yapıp tüketiciye o farkı ödeyecek nedenler sunmaktır
MARKA (İÇİ-DIŞI)
İsim
Logo
Ambalaj
Semboller
Reklam sloganı
Müziği
MARKANIN İÇİ-DIŞI
İnsanlar sadece fiziksel unsurlardan oluşmuyor
Ruhları, kişi l ikleri de var
MARKALARIN DA KİŞİLİKLERİ VAR
Kalıcı l ığı sağlayan da bu kişi l ik
MARKANIN İFADESİ
Marka Fiziksel Fayda
Duygusal Fayda
Kişisel Fayda
Destekler
Pantene Saçı kökünden ucuna besler
Sağlıklı saç parlar
Kendinize güveniniz artar
Pro-vitamin
Volvo Emniyetli araba
Çocuklarım güvende
İyi babayım Çarpışma testleri
Sana Besleyici margarin
Sağlıklı çocuklar
İyi anneyim Testimonial (Şahitlik)
SLOGANLAR
En beyaz çamaşırlar: ALO
BMW: Sürüş keyfi
Edwin Aldrin (Aya ayak basan 2. adam)
Charles Conrad (Aya ayak basan 3. adam)
K2 (Dünyanın 2. en yüksek noktası)
Kanchenjunga (Dünyanın 3. en yüksek noktası)
Markalar BİRİNCİ-lerin dünyasıdır
SLOGANLAR
• Farkı Fiyatı : ???
• Saf sabun: ???
• Açık Sarı ayçiçek yağı: ???
• Minik Serçe: ???
• Uganda: İdi Amin
• Vietnam: SAVAŞ
• DÜNYAMIZ GERÇEKLER DÜNYASI DEĞİL ALGILAMALAR DÜNYASIDIR
• Tüketici ne anladıysa öyledir
HADİ ŞUNA Bİ İSİM KOYALIM
Jack Trout: Alabi leceğiniz en önemli pazarlama kararı , bir ürüne ne ad vereceğinizdir
Üreticinin Soyadı: Colgate, Gi l lette, Ford, Opel, Hi lton, Honda, Dell , Armani, Ülker, Komil i
Bölge Adı: BMW, BP, Amerikan Express, Marlboro
Palmolive: Palmiye- Olive
Apple:?
Shell : Deniz Kabuğu
4 Yaşındaki kız çok başarı l ı bir marka adı üretebil i r
Bu işi dört yaşındaki kıza bırakıp bırakmayacağınızdır sorulması gereken?
Niçin insanlar ünlü şirketlere isim bulmaları için 100.000 dolar veriyor?
Logo tasarımı için 1.000.000 dolar veriyor?
İSİM
Nokia: Kıyısında kurulduğu nehrin adı
Nike: Zaferi temsil eden yunan tanrıçasının adı
Danone: Kurucusunun oğlunun Katalanca’daki kısaltması (Daniel)
Audi: Kurucusu Horch kendi soyadını kullanamadığı için latincedeki karşıl ığı olan AUDI’yi kullanmaya karar vermiştir (DİNLE)
MARKA MİMARİSİ
Mitsubishi ürün gamını otomobilden TV’ye genişletti ve bu tuttu
Tüketiciler Bal Küpü Çay ve Piyale bisküvilerini almadılar
Levi’s kumaş spor pantolonlar için kendi markasını kullandı satamayınca Dockers markasını yarattı ve başarıl ı oldu
Bir kategoride sıf ırdan yeni bir marka inşa etmenin maliyeti 25 milyon dolar
Mevcut markayı yeni kategoriye uzatmanın maliyeti 10 milyon dolar
MARKA MİMARİSİ
İpek saç bakım markasıdır ve vücut bakım ürünleri de olur. Bebek ürünlerine girmemesi gerekir. Çünkü kimse bebeğine ucuz mal almaz
Arçelik beyaz eşyadır. Küçük ev aletleri de iy i bir tamamlayıcıdır ama bilgisayar ve benzeri i leri teknoloji ürünleri zorlama olabil ir . (CEP TEL örneği)
Colgate ağız vediş bakımıdır. ABD’de traş kremine gir i lmesi esas işe çok zarar vermiştir .
Palmolive’ in bulaşık deterjanına girmesi de sabuna zarar vermiş, şampuanı bit irmiştir
MARKA MİMARİSİ
Altınyı ldız kumaş markasıdır, hazır giyimde şansı azdır.
Intel ’ in bilgisayar yapması?
Bal küpü şeker markasıdır. Keşke çay kategorisine girerken yeni bir marka kullansaydı: Dem Küpü
KİŞİLİĞİ
MARLBORO bir adamsa tanımlayın???
MALTEPE bir adamsa tanımlayın
Marlboro Tanımlamaları : Erkek, Maço, kaba saba, kuvvetl i , sakin, güven veren, sert
Maltepe: Bakımsız, si l ik………
TÜKETİCİ BİR MARKAYA NE KADAR OLUMLU SIFAT ATFEDEBİLİRSE O MARKA O KADAR KİŞİLİK SAHİBİDİR
KİŞİLİK
Akbank: Eski toprak, kuvvetl i , tutucu, bencil , modernleşme hevesl isi
Yapı Kredi: Kendinden emin, yeni l ikçi, şık, r isk alabi len, iddiacı
Garanti : Yenil ikçi, güler yüzlü, ne yaptığını bi len, duyarl ı , modern
İşbankası: Ananevi, idealist, i lkel i , istikrarl ı , güçlü, mil l i
MARKA KİŞİLİĞİNDE TUTARLILIK ÇOK ÖNEMLİ
LOGOLAR
LOGOLAR
Steve Jobs İncilde yer alan Adem ile Havva’daki elmayı kullanmaya başladı
CEO: Tim Cook, Alan TuringAudi’nin dört halkası, kurucu ortakları temsil ediyorWalter Chryslerin markasının ambleminde daireler lastiği,
şimşekler ise hızı simgeliyorFerrrari: Enzo Ferrari’ye İtalyan kontesi tarafından hediye
edilen atMercedes: Hırsızların en çok rağbet gösterdikleri, en çok
çalınanDÜNYADA EN ÇOK BİLİNEN LOGO: mercedesÜç ayaklı yı ldız figürü, markanın kara, hava ve
sudaki,gücünü tanımlıyor.
LOGOLAR
Nike: Nike’ın i lk çalışanlarından Jeff Johnson bir gece rüyasında Yunan tanrıçası Nike’ı görür. Patronu Phil Knight «Dimension 6» adını düşünüyordur. Logoyu 35 dolara bir öğrenciye yaptır ır lar. Kanca olarak da adlandırı l ıyor
BMW: Bayerischen Motoren Werke
Birinci dünya savaşında uçak motorları üretiyordu
İki mavi, iki beyaz (kırmızı) alan, dönen pervaneyi temsil ediyor
Sony Vaio logosu analog i le diji tal teknolojinin entegrasyonuna işaret ediyor… "VA" bir analog dalga oluşturuken, "IO" ise elektroniğin ABC'si sayılan iki l i sayı düzeni 1 ve 0'ı simgeliyor!
Toblerone logosunda, Matterhorn dağlarının içinde bir ayı f igürü gizl i . . . Markanın doğduğu yer, tam o nokta!
NBC logosunda gizl i tavuskuşunun yüzü sağa dönük... Firmanın "geçmişe deği l hep i ler iye bakma" mottosunu ve yayınladıkları programlardan gurur duyma halini simgeliyor!
Amazon logosunda, yazının alt ında A'dan z'ye uzanan ok hem ürün yelpazesini gösteriyor, hem de mutlu tüketici leri i fade eden gülen bir yüz oluşturuyor...
FedEx logosunda E i le x arasındaki gizl i ok, f i rmanın tesl imatlarındaki hız ve kesinliği i fade ediyor…
Carrefour, Fransızca’da kesişen yollar anlamına geliyor. Şirket logosu, elmas şeklinde bir yapıya sahip ve logoda ters yönlere giden 2 ok yer alıyor. Buraya kadarını muhtemelen bil iyordunuz, ancak şimdi sıkı durun: Bu iki okun ortasında kalan boşluk, C harfini oluşturuyor.
ADİDAS-REEBOK
1920’l i yı l larda Adof ve Rudolf Dassler kardeşler annelerinin çamaşır odasında
Evde elektrik olmadığı için bisikletten elde ettikleri enerj iyle deriyi keserek dünyanın en hafif spor ayakkabısını üretme işine koyuldular
1948 yı l ında
Adolf ADİDAS’ı; Rudolf ise PUMA’yı kurdu
LOGOLAR VE DİĞER UNSURLAR BİLİNÇALTINA MESAJ VERİYOR MU?Cinsell ik ve ölüm gibi arketipe giren mesajlar insan üzerinde çok
etki l idir
Satın aldığımız bir ürünü onlarca emsali içinden tercih etmemizin sebebi bu arketipler kullanılarak bil inçaltımıza işlenmiş olan reklamlar olabil i r
Eğer böyle bir şey varsa neden bunu şirketler kul lanmasın?
KUZULARIN SESSİZLİĞİ FİLM AFİŞİ
Salvador Dali ’nin Yedi Çıplak Kadın Eseri (1951)
İNGİLTERE’DE SARI SAYFALARDAN BİR REKLAM
Laid by the Best
PEPSİ COLA
CAMEL
STURBUCKS
Amblemine dikkatle bakılacak olursa bir deniz kızı görülüyor. Sağında ve solunda iki şey var eliyle tuttuğu. Nedir acaba? Sakın bu meşhur mitolojik deniz kızı marmeid olmasın?
Eliyle iki kenara ayırdığı sanki balıklar! ama Starbucks'ın eski logosuna göz atıyoruz ve görüyoruz ki aslında kendi bacaklarını tutmuş!
BİR DEODORANT REKLAMI
ASLAN KRAL ÇİZGİ FİLMİ
BİR ÜLKENİN PARASI
MAĞAZA UYGULAMALARI
APPLE MAĞAZASI
Her sabah Apple Store çal ışanları dükkandaki tüm Macbook'ların 70 derecel ik açıyla durmasını sağlıyor. Hatta, tam açıyı yakalamak için bir iPhone uygulamasından da yararlanıyor.
NEDEN 70 DERECE???
Bunun tek bir nedeni var. 70 derecelik açı dükkanı gezen müşteri lerin (büyük oranda) ekranı görmesinin mümkün olmadığı bir durum yaratmakta. Bu nedenle müşteri ler, ekranı kendisine göre ayarlama ihtiyacı hissediyor. Başka bir deyişle bilgisayara dokunuyor!.. Apple ürününü yakından görmenizi, uygulamalara girmenizi arzu ediyor, cihazın performansını test ettiğinizden emin olmak istiyor.
Aynı nedenden ötürü bir Apple Store'da kimse size müdahale etmeden, hiç rahatsız edilmeden sınırsız vakit harcayabilirsiniz.
EN BÜYÜK ARABA BENİM OLMALI!
Büyük alışveriş arabaları i le “Daha çok alışveriş yapabil irsiniz” hissi i le mesaj gönderi l iyor.
KAROLAR BÜYÜK MÜ KÜÇÜK MÜ?
Pahalı bölümlerde küçük yer karoları , ucuz yerlerde büyük yer karoları kullanıl ıyor.
Araştırmalar küçük yer karolarının karar vermeyi hızlandırdığını, büyük yer karolarının yavaşlattığını ortaya koymuş.
EN STRATEJİK BÖLGE: KORİDORLAR
Erkekler genelde sadece almak istedikleri ürünlere yöneliyor ve aynı şekilde geri dönüyorlar.
Buna ‘Bumerang etkisi’ deniyor.
Bu yüzden erkeklerin kullanacağı ürünler koridorun tam ortasına konuyor ki erkekler maksimum ürün gösteri lebilsin.
GÖZ HİZASI
Normal raflardaki ‘alma seviyesi ’ göz hizasından hesaplanarak 1.6 metre olarak belir lenmiştir.
Fakat insanlar genelde göz seviyesinin biraz daha alt ına daha çok bakar ve bu nedenle buradaki ürünlere daha çok yönelir ler.
Pahalı markalar neden göz hizasında?
AMAN MÜŞTERİLER SİNİRLENMESİN!
Bazı ülkelerin süpermarketler anti -statik madde kullanılarak müşteri ler in elektrik yüklenip sinirlenmeleri engelleniyor.
AVM’LERDE NEDEN MERDİVENLERİN YÖNLERİ DEĞİŞTİRİLİR?
LOGONUN ÖMRÜ OLUR MU?
Uzmanlara göre 20 yı l içinde logolar yenilenmeli
Son 5 yı lda 21 şirket logosunu yeniledi
Değişen strateji ve vizyona göre yenilenme
Daha genç ve enerj ik olma isteği
Yenilenenler içinde en çok beğenilen TTNET logosu
İkinci Turkcell , üçüncü Vakıfbank logosu
LOGOLAR
Amerikan TV kanalı CBS logosunu 60 yı ldır değiştirmiyor
Amerikan Airl ines logosunu 45 yı l sonra bu yı l (2013) değiştirdi
Nivea 1925 ‘ten beri koruduğu logoyu yeni değiştirdi
Teknoloji sektöründe logo süresi 10 yı la kadar iniyor
SON BEŞ YILDA DEĞİŞEN LOGOLAR KAÇ YAŞINDAYDI?Şirket Kaç Yı l l ıkt ı?
Ziraat Bankası 124
Abdi İbrahim 89
Paşabahçe 77
Petkim 45
Anadolu Efes 42
Borsa İstanbul 28
Albaraka Türk 25
Vakıfbank 20
Turkcell 17
İstikbal 13
KAÇ KEZ LOGOLAR DEĞİŞTİ (GLOBAL LİSTE)
Şirket Kaç Kez Değişti?
Renault 11
Coca Cola 11
Fiat 11
Shell 11
Pepsi 10
Peugeot 10
Mercedes 9
IBM 8
Mazda 7
Volkswagen 6
BMW 5
Nike 4
Apple 4
LG 4