Download pdf - Moodle Anlatımı

Tüm Hakları Saklıdır©Muzaffer Kapanoğlu(2009)-Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

ENFORMATĠK BÖLÜMÜ

EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi

2009


1 MOODLE VE EĞĠTĠM

DERS YÖNETİM SİSTEMİNE GEÇİŞ

TEMEL BİLGİLER

2 BASĠT DERS MALZEMELERĠ

EKLENEBİLECEK BASİT DERS MALZEMELERİ

KAYNAK ÖZETLERİ

DOSYALAR

DOSYALARIN YÜKLENMESİ

DOSYA TÜRLERİ

YÜKLENMİŞ DOSYALARA BAĞLANTI VERMEK

YÜKLENMİŞ DOSYALARIN KULLANIMI

METİN SAYFASI

BİÇİMLENDİRME

MOODLE OTOMATİK BİÇİMLENDİRME

DÜZMETİN TİPİ

LİSTELEME BİÇİMİ

PENCERE AYARLARI

SAYFALARI YENİ BİR PENCEREDE AÇMAK

INTERNET SAYFASI

SAYFA DÜZENLEME VE HTML GÖRÜNÜMÜ

BAĞLANTI

BAĞLANTI MI INTERNET SAYFASI MI?

DİZİN

ETİKETLER

KONU ÖZETİ

3 ETKĠLEġĠMLĠ DERS MALZEMELERĠ

ÖDEVLER

YAZICI DOSTU YÖNERGELER

ÖDEVLERİN ZORUNLULUĞUNU AÇIKLIĞA KAVUŞTURMA


TERCİH FORMLARI

DERS

DERS AYARLARI

SINAVLAR

SINAV AYARLARI

SORU KATEGORİLERİ

SCORM

ANKET FORMU

ÖZET

4 SOSYAL DERS AKTĠVĠTELERĠ

GÖRÜŞME (CHAT)

GÜVENLİK

GÖRÜŞME ZAMANLARI

GÖRÜŞMELERİN ARŞİVLENMESİ

FORUM

SÖZLÜK

SÖZLÜK GİRDİLERİ EKLEME

ANA VE İKİNCİL SÖZLÜKLER

WİKİ

ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ İÇİN ÖZELLİKLER

KÜTÜKLER

ÖLÇEKLERİN KULLANIMI

NOTLAR


Moodle ismi Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment

kelimelerinin baĢharflerinden oluĢturulmuĢtur (Cole, 2005). Moodle‟ı eğitim ve

ders yönetim amacıyla kullananlara Moodler (Moodle‟cı) da denmektedir (Rice

IV, 2006). Bilgi sistemleri açısından bakıldığında Moodle bir ders yönetim

sistemi oluĢturma platformu olup, bazı özellikleri tümüyle kullanıcının ve diğer

bir kısmı da programcısının denetimindedir. Bu özelliklerin kullanım amacına

bağlı olarak Moodle bazen “gerçek zamanlı/çevrim içi öğrenme ortamı-online

learning environment”, “gerçek-zamanlı/çevrim içi dersler-online courses”,

“internet/ağ-tabanlı dersler-internet/web-based courses” ortamı olarak da

isimlendirilmektedir. Bu kitap boyunca Moodle, bir ders yönetim sistemini

oluĢturma ve bu sistemden yararlanarak ders yönetme özellikleri açısından ele

alınacak ve tanıtılacaktır. Bazı özellikler ESOGÜ-DYS‟ye özgü tercihlere bağlı

olarak ortaya çıkmıĢ olup, bunlar yeri geldikçe belirtilecektir. Moodle bir açık-

kaynak kodlu sistem olup, arama motorlarından hakkında pek çok bilgi

alınabilir (bkz. http://moodle.org). Moodle, eğitimde sosyal iletiĢim ve

etkileĢimi ön plana çıkaran sosyal yapılandırmacı (social constructionist) eğitim

anlayıĢına uygun olarak ortaya oluĢturulmuĢ ve geliĢtirilmiĢtir. Bu yanı

MOODLE‟ı teknolojik araçları ön plana çıkaran benzerlerinden ayırmaktadır.

DERS YÖNETĠM SĠSTEMĠNE GEÇĠġ

http://moodle.org/


Bir ders yönetim sisteminin (DYS) yöneticisi ve/veya kullanıcısı olmak

birbirinden önemli farklar içermektedir. Bir bilim dalında uzmanlaĢmıĢ ve bir

veya birkaç derse iliĢkin önemli birikimi olan akademisyenlerin bu birikimlerini

daha geniĢ kitlelere sunma veya mevcut öğrencilere daha etkin ve etkili

yöntemlerle eriĢme hedefi olması doğaldır. Sözkonusu hedefe eriĢmek için

sistemin yöneticisi olmak gerekmez, DYS kullanıcısı olmak yeterlidir. DYS

yöneticisi olmak, DYS‟nin yazılım ve donanım gereksinimlerine göre

teknolojik kurulum, ayar, güvenlik, geliĢtirme gibi bildik bilgi sistemi

yöneticilerinin (admin olarak jargonlaĢtırılan system administrator) iĢlevlerinin,

DYS‟ye iliĢkin koĢullar içerisinde yerine getirilmesini içerir. Aynı yazılımın

üniversite sistemi içinde birden çok kez kurulması ve sunulması çoğu durumda

hem fiziksel kaynakların hem de DYS yönetim kaynaklarının etkin

kullanılmaması anlamına gelecektir ve kaçınılması uygundur. Bu bağlamda,

elinizdeki kitap ders yönetim sisteminin oluĢturulması ve hayata geçirilmesini

değil, ders yönetim sistemini kullanarak bir dersi internet üzerinden hedef

kitleye sunmayı ve/veya sınıf içi bir dersi desteklemeyi, Moodle üzerinden ve

ESOGÜ‟de edindiğimiz deneyimleri de kullanarak anlatmayı hedeflemektedir.

Bir ders yönetim sistemi (DYS), öğretim üyesinin yerini dolduracak yeni bir

internet tabanlı eğitim/öğretim aracı olmayıp, aksine öğretim üyesinin

eğitim/öğretim ortamını zenginleĢtirecek ve sunum kalitesini ve öğrencilerle

etkileĢim süresini arttıracak özelliklere sahip bir internet yazılımıdır. Üzerinde

DYS'nin yer aldığı internete bağlı bir sunucu bilgisayarla dünyanın her

yerinden eriĢilebilir bir eğitim/öğretim ortamı yaratılabilir. Burada sözü edilen

eriĢebilirlik, sadece öğrencilerin değil aynı zamanda öğretim üyelerinin de

derslerini herhangi bir bilgisayardan yönetebilmeleri anlamına gelir. Bir ders

yönetim sistemi temel olarak Ģu iĢlevleri sunar:

1. Ders materyallerini internet üzerinden sunmak: Ders tanıtım sayfaları,

sunu malzemeleri, hazırlanmıĢ ders notları ve benzerlerinin internette yer


alması, öğrencilerin herhangi bir anda eriĢimini ve dolayısı ile ders

çalıĢma özgürlüğünü ve isteğini destekleyecektir. Derse Ģu ya da bu

Ģekilde devam edememiĢ öğrencilerin tekrar derse kazanılmasında da

yardımcı olacaktır. Bir DYS'nin en yaĢamsal iĢlevinin dersle ilgili her

türlü materyali internet üzerinden sistemli bir Ģekilde paylaĢmak olduğu

söylenebilir.

2. E-posta, forum ve GörüĢme (chat) ortamları aracılığı ile iletiĢim: Bir ders

yönetimi, bir çok konuda öğrencileri sık sık bilgilendirme (sınıfta iĢlenen

bir konuyu açmak, sınav içeriği, ders saatlerindeki zorunlu ve

öngörülemeyen güncellemeler, sınav gün ve saatleri, kapsamları vb.) ve

güncellemeyi gerektirir. Herhangi bir öğrenciye özel bir sorunu e-posta

yolu ile doğrudan ona iletebilme olanağı, gereksinim anında yeri

doldurulamaz bir olanaktır. En ufak bir soru için öğrencinin öğretim

elemanlarının ofislerine gitme zorunluluğu, bir öğrenciye verilen yanıtın

sınıftaki diğer öğrenciler tarafından bilinmemesinin yaratabileceği

uygunsuzluklar, aynı sorunun bir çok öğrenci tarafından öğretim

elemanına sorulmasının etkinsizliği, e-posta, forum ve GörüĢme ortamları

ile rahatlıkla aĢılabilir ve hem öğrenciler hem öğretim elemanı için daha

keyifli ortamlar yaratılabilir.

3. Ödevlerin Yönetimi: Ödevlerin bilgisayar belgeleri ve dosyaları Ģeklinde

teslim edilmesinin olanaklı veya daha uygun olduğu durumlarda (kağıt

tasarrufunun, naylon poĢet, naylon dosya, disket, CD vb getireceği yeĢil

bilinci dıĢında) ödevi elektronik ortamda teslim almak, notlamak ve

öğrenciye geri bildirimde bulunarak aldığı notun gerekçelerini ortaya

koymak, ödeve verilen notun otomatik olarak notlar modülüne iletilmesi

sınıf içi eğitimde gereken süre, adım, geri iletim etkinliği, yaygınlığı ve

tutarlılığı açısından kıyas ötesi bir üstünlüğe sahiptir.

4. Küçük Sınavlar ve Hazırlık Sınavları: Ders sitesinde sunulacak ve az bir

çaba ile profesyonelce hazırlanabilecek küçük sınavlar ve hazırlık


sınavları, öğrencilerin derse olan ilgisini ve konuyu öğrenme baĢarımını

son derece olumlu etkileyebilecek ve sınıf içindeki kıymetli zaman

dilimlerini almadan gerçekleĢtirilebilecek faaliyetlerdir. Zamanla

oluĢturulabilecek geniĢ soru bankaları ile öğrencilere farklı soruların

sorulması da sınavın gerçek amacına hizmet edebilecek bir özelliktir.

5. Sanal Sınıf: Dersi alan öğrencilerin isimleri, resimleri, ve e-posta

bilgileri ile yer aldığı katılımcılar sayfası, öğretim elemanlarının

öğrencilerini tanıma ve gereğinde tüm sınıfa e-posta adreslerine iletilecek

duyuru ve uyarı mesajları göndermelerine olanak sağlamaktadır.

Özellikle derse düzenli devam edemeyen öğrencilerin ders

sorumluluklarını yerine getirmede bu tür sanal sınıf arkadaĢlıklarının

katkısı gözardı edilemez.

6. Notların Yönetimi: Öğrencilerin yalnızca kendi notlarını

izleyebilecekleri ve sınıf içindeki konumlarını görebilecekleri bir ortamın

her an eriĢilebilir olması öğrenciler açısından gerekli ve kullnıĢlı bir

olanaktır.

7. Diğer Olanaklar: Ders malzemelerinin elektronik ortama taĢınması,

bunların değiĢtirilmesi, geliĢtirilmesi ve güncellenmesi açısından öğretim

elemanlarına bir dizi kolaylık sağlamaktadır. Yanısıra, Moodle‟ın bir açık

kaynak kodlu bir ders yönetim sistemi olması, her sürümünde yeni modül

ve olanakların ortaya çıkmasına, gerekmesi halinde

programlanabilmesine olanak sağlamaktadır. Dolayısı ile diğer olanaklar

bu kitap yazılırken geliĢtirilmekte olan modüllerin sunacakları

olanaklardır.

Bu kitap bu belirtilen olanaklardan yararlanmak isteyen akademisyenler ile

baĢkalarına öğretecek birikimi olduğunu düĢünen herkesin yararlanabileceği

bir kaynaktır. Ancak bu kitaptan yararlanabilmek için Moodle‟ın bir sunucu

bilgisayar üzerinde kurulmuĢ olması gerekir.


TEMEL BĠLGĠLER

Moodle üzerine kurulmuĢ bir internet tabanlı ders yönetim sistemi (ITDYS)

herhangi bir internet sitesine olduğu gibi bir adrese sahiptir ve bu adres

üzerinden eriĢime sunulur. Örnek olarak http://dys.ogu.edu.tr/moodle veya

http://193.140.141.17/moodle verilebilir. Bir ilk kullanıcı için bu eriĢim

kullanıcı adı ve Ģifre giriĢi gerektiren aĢağıdaki gibi bir arayüz görüntüler.

Kullanıcıların sisteme önceden sistem yöneticileri veya eğitmenler tarafından

kaydedilmesi durumunda bu arayüz kullanılarak giriĢ yapılır. Bunun için kaydı

gerçekleĢtiren öğretim elemanının verdiği kullanıcı adı ve Ģifre kullanılır. Çoğu

durumda, her öğrenci için kullanıcı adı ve Ģifre türetmek zor olabilir. Bu

http://dys.ogu.edu.tr/moodle

http://193.140.141.17/moodle


durumda dersin öğretim üyesinin verdiği kayıt anahtarını kullanarak bir derse

öğrenciler kendilerini kaydedebilirler. Bunun için yeni hesap oluĢturma

seçeneğini kullanmaları gerekir. Her email adresi bir kez ve bir kiĢi tarafından

kullanılabilir. Dolayısı ile kendini bir kez sisteme kaydeden bir öğrenci veya

öğretim üyesinin ikinci kez veya farklı bir kimlikle kaydedebilmeleri ancak yeni

bir email adresi ile olasıdır. Kendi kimlik bilgilerini aĢağıdaki Ģekilde girenlerin

email adreslerine izleyen içerikte bir bağlantı gönderilir.

Bu bağlantı ile kiĢiler artık DYS‟ne eriĢebilirler. Bu eriĢim hangi derslerin

sitede olduğunu görme ve herkese açık dersleri izleme seçeneği ile sınırlıdır.

AĢağıdaki sayfa görünür.


Öğrencilerin özellikle almak istedikleri ders var ise bu öğretim üyesinin iznine

bağlıdır ve bu izin genellikle öğretim üyesinin sağlayacağı bir kayıt anahtarı ile

sunulur. Örneğin Enformatik Bölümü/2008-2009 BAHAR DÖNEMĠ/ESOGÜ

Lisans seçeneğine tıklandığında aĢağıdaki Ģekilde dersler listelenir.

Bu derslerden herhangi birine eriĢim için öğrencinin bir kayıt anahtarına sahip

olması gerekir. Yukarıdaki ekranda eğer Karar Destek Sistemleri dersine

eriĢilmek istenirse aĢağıdaki görüntü elde edilir. Buradaki kayıt anahtarı, ders

ayarlarında öğretim üyesinin belirlediği bir ders Ģifresidir. Amacı sitenin

güvenliğini sağlamaktan çok, sınıfta ders iĢlenirken bir her canı isteyenin

dersliğe girmemesi, öncelikle öğretim üyesinden izin alması amacı güder.


Yukarıdaki ekranın sağ üst köĢesinde giriĢ yapan kiĢinin kayıtlı adı, çıkıĢ

(logout) seçeneği ve hemen altında site için kullanıcının tercih ettiği dil

görüntülenir. Kullanıcının kendi kiĢisel ayarlarını yaparken seçtiği dilden farklı

bir dil kullanılacak ise bu değiĢikliğin o oturum için uygulanması burada yer

alan dil seçeneği menüsünden olanaklıdır.

UYARI: DYS’de açılan her dersin sahibi öğretim üyesidir. Öğretim üyelerinin tanımadıkları kişilere derse erişim izni vermeleri, ders sitesinin amacı dışında kullanılmasıyla sonuçlanabilir. Bu konuda öğrencilerin ve

öğretim üyelerinin ortak sorumluluğu vardır.

BİLGİ: ESOGÜ'de 2005-2009 yılları arasında 5000'e yakın lisans ve yüksek lisans öğrencisinin erişimine açık DYS'de sahte isimle kendini derse

kaydetmek dışında hiçbir kötü niyetli kullanım raporlanmamıştır.



Statik ders malzemeleri öğrencilerin okudukları ancak bire bir iliĢkiye

girmedikleri internet sayfaları, grafikler ve Adobe Acrobat dosyaları gibi

dökümanlardır. Bu bölümde bu kaynakların derse nasıl eklendiklerini ve nasıl

en iyi Ģekilde kullanılabilir hale getirildikleri anlatılmaktadır.

EKLENEBĠLECEK BASĠT DERS MALZEMELERĠ

Ders Yönetim Sistemi üzerindeki derslere Kaynak ekle aç-seç (drop down)

menüsü üzerinden öğrencilerin okuyabilecekleri Ģu gibi belgeleri

ekleyebilirsiniz;

Metin sayfaları

Ġnternet sayfaları

Ġnternet üzerindeki belgelere ait bağlantılar

Metin veya resim içeren etiketler

Bu belgelere ait bağlantılar kaynakları eklediğiniz yerde oluĢacaktır. Sadece

etiketler bağlantı oluĢturmak yerine etikete eklediğiniz gerçek metni ya da resmi

görüntüleyecektir.


KAYNAK ÖZETLERĠ

Bir kaynak eklendiğinde aĢağıdaki Ģekilde de görüldüğü gibi kaynağa bir isim

verilmesi gerekir. Eğer eklenen kaynak bir bilgi etiketi değilse bu kaynağa

ayrıca bir de özet eklenmesi zorunludur. Yeni kaynak ekle penceresindeki diğer

alanlar değiĢiklik gösterebilir, ancak isim ve özet kısmı, bilgi etiketleri hariç,

tüm kaynaklar için mevcuttur.


Kaynak özeti (Summary) bölümü yalnızca kaynaklar listelendiğinde

görüntülenir. Bir ders içerisinde kaynakları listelemek için öğrencinin

Etkinlikler Bloğundan Kaynaklar kısmını seçmesi gerekmektedir.


Bu durum Etkinlikler bloğunun derslere özel olduğu anlamına gelir. Eğer

derse Etkinlikler bloğu eklenmemiĢse öğrenci kaynakları bu Ģekilde

görüntüleyemez. Öğrenci Kaynaklar menüsünü seçtiğinde Kaynaklar

penceresi açılır ve derse ait kaynaklar listelenir. Her bir kaynak için Konu

numarası, Ġsim ve Özet kısımları görüntülenebilir.

DOSYALAR

DYS‟de derslere dosya yükleme en temel özelliklerden biridir. Yönetim

bloğundaki sistem dosya bağlantıları ile buna imkân tanınmaktadır. DYS

dosyaları bloğu ancak ayrıcalıklı sistem yöneticileri için görünür haldedir ve bu

sayede ekle özelliği DYS‟nin tamamı için veya derslere özel olarak öğrencilerin

ve öğretim elemanlarının eriĢiminden saklanmıĢtır.

ESOGÜ-DYS‟de tüm derslere ders malzemesi niteliği taĢıyan dosyaların

yüklenmesi yetkisi öğretim elemanlarına bırakılmıĢtır. Öğrenciler ise herkesle

paylaĢmak istedikleri dosyalarını forum üzerinden yükleyebilmektedirler.

UYARI: Öğrencilerin ödev ve proje gibi kendilerine özel belge ve

dosyaları için uygun seçenek, dinamik ders malzemelerinde yer alan bir

veya birden fazla dosyayı yükleme etkinlikleridir. Bu dosyalar yalnızca

öğretim elemanı ve ilgili öğrenci tarafından eriĢilebilirdir


DOSYALARIN YÜKLENMESĠ

Bir dosya dersin ana sayfasından eklendiğinde bu dersten dosyaya kolayca

bağlantı atanabilir. DYS ön sayfasından bir dosya eklendiğinde ise DYS

yöneticisi ön sayfa üzerinde herhangi bir yerden dosyaya bağlantı verebilir.

Bağlantı verme konusundaki bu rahatlık dosyalara internet üzerinden bağlantı

vermektense DYS‟ne yüklemenin avantajlarından biridir.

DYS‟ne yüklenmiĢ dosyaları kullanmanın baĢka bir avantajı ise dosyaların

kolaylıkla yeniden adlandırılması ve farklı alanlara taĢınabilmesidir. AĢağıdaki

ekran görüntülerinden görülebileceği üzere dosya yükleme sayfasında her bir

dosyanın yanında yeniden adlandır seçeneği bulunmaktadır. Bunun yanı sıra

herhangi bir dosyanın onay kutusu iĢaretlenerek seçilen dosyalarla aç-seç

listesinden baĢka klasöre taĢıma, silme ve zip dosyası oluĢturma faaliyetlerinden

birini seçebilirsiniz. Ekran görüntüsünde ESOGÜ-DYS ön sayfasından

Enformatik Bölümü Ders Kaynaklarını Hazırlama kursuna eklenmiĢ olan

Dosyalar görülmektedir.


DOSYA TÜRLERĠ

Öğrencinin internet tarayıcısından eriĢebileceği her tip dosyayı DYS‟ye

ekleyebilirsiniz. Resimler, ses dosyaları, video ve animasyonlar, ve Adobe

Acrobat gibi genel amaçlı dosyalar ekleyebileceğiniz dosyalardan bazılarıdır.

Ġnternet tarayıcısı tarafından açılamayacak bir dosya eklemek istemeniz

durumunda dosya kullanıcının bilgisayarındaki baĢka bir uygulama tarafından

açılacaktır. Örneğin dersiniz için bir AutoCAD çizimi eklemek istediğinizde

öğrencinin tarayıcısı muhtemelen AutoCad dosyasını açamayacaktır. Bu

durumda öğrenciler dosyaları kendi bilgisayarlarına yükleyip AutoCAD

programı ile açmak durumunda kalacaklardır. Bu gibi durumlarda öğrencileri

sağ tıklayıp kaydet ya da yükle seçenkelerini tercih ederek dosyayı indirmeleri

konusunda yönlendirebilirsiniz. Bu tarz özel uygulama gerektiren belgelerin

Adobe Acrobat formatına çevrilerek paylaĢılması doğru yaklaĢımdır.

Animasyon gibi geliĢtirildiği ortama bağlılığı yüksek dosyaların (örneğin Arena

simulasyonu), daha yaygın kullanımı olan çoklu-ortam dosyalarına

dönüĢtürülmesi olası sıkıntıları önleyecektir (örneğin DivX).


YÜKLENMĠġ DOSYALARA BAĞLANTI VERMEK

YüklenmiĢ dosyalara bağlantı atamak için derste herhangi bir yerden Yeni

kaynak ekle aç-seç menüsünden bir dosyaya veya internet sitesine bağlantıyı

seçerek Kaynakları düzenleme (Editing resources) penceresi açılır. AĢağıda bu

aĢamaların ekran görüntüleri sunulmuĢtur.


Statik kurs malzemesi ekleme ile ilgili aĢağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.

1. Bağlantıya öğrenciye görüntüleneceğini gözönüne alarak bir isim verin.

2. Bağlantı, Kaynaklar listesine bakılarak bir kaynak arandığında

kullanılmak üzere görüntülenir.

3. Ġnternet üzerindeki bir dosyaya bağlantı oluĢturuyorsanız dosyanın

internet adresini (URL) adres alanına girmeniz gerekmektedir. YüklenmiĢ

bir dosyaya bağlantı atamanız halinde ise seç veya dosya yükle

butonlarını iĢaretlemeniz gerekmektedir.

4. Dosyalar penceresi açılır ve bağlantı eklemek istediğiniz dosyanın

yanındaki seç kısmına tıklarsınız.


5. Dosya kendine ait bir pencerede açılır. Bu görünüm öğrencinin dosyaya

ait bağlantıya tıkladığında karĢısına çıkacak görünümdür.

Derse geri dönmek için gezinti çubuğu üzerinden dersinizin adını seçmeniz

yeterli olacaktır. Derse geri döndüğünüzde yaratmıĢ olduğunuz bağlantıyı

görebilirsiniz. YüklenmiĢ olan ders malzemeleri öğretim elemanı tarafından

yukarıda görüntülenen ortamdan eriĢilebilir olup, ders ortamından silinmiĢ

olması buradaki kaynağı silmez.

YÜKLENMĠġ DOSYALARIN KULLANIMI

Dosyalar DYS‟ye Ģu gibi durumlarda yüklenebilir:

• Bir dosyanın bir ders içerisinde birden fazla Ģekilde kullanılmasını

istiyorsanız. yüklenmiĢ bir dosyaya bağlantı vermeniz halinde dosyada her

hangi bir değiĢiklik yaptığınızda ders içerisindeki bütün alanlara yaptığınız

değiĢiklik yansıyacaktır.

• Dosyaların DYS‟ne yüklenmesi içerikliklerinin değiĢmediğinden emin

olmanız için güvenli bir yoldur. DYS dıĢındaki bir internet sayfasında bulunan

bir dosyaya bağlantı vermek bu dosyanın içeriğinin ilgili sitenin yöneticisinin

kontrolünde olduğunu gösterir. Ancak dosyayı DYS‟ne taĢımanız halinde ancak


yetkili kiĢilerin dosya üzerinde değiĢiklik yapabileceğinden emin olmuĢ

olursunuz.

• YüklemiĢ olduğunuz dosyayı baĢka bir derste kullanmak istemeniz halinde

dosyalar penceresi „nden kopyalama ve dosya yerlerini dersler arasında

değiĢtirme Ģansınız vardır.

METĠN SAYFASI

Herhangi bir derse metin sayfası eklemek için Kaynak ekle seç-seç menüsünün

altında metin sayfası oluĢtur butonu kullanılır. Bu durumda sayfada bir bağlantı

olĢturmuĢ olursunuz ve sayfa DYS veri tabanına depolanır.

Metin sayfası tanımı, biçimlendirilmemiĢ yani yalnızca metin içeren sayfa

anlamına gelmektedir. Bununla birlikte DYS‟nin metin sayfaları her biri farklı

avantaj ve dezavantajlara sahip çeĢitli biçimlerde olabilir.

Online yardım her bir biçim tipinin neler olduklarını ve nasıl kullanıldıklarını

açıklar. Bu kısım metin sayfası biçimlerinin kullanım alanlarını içermektedir:

• Moodle otomatik biçim

• Düz metin biçimi


• Listeleme biçimi (Markdown Format)

BĠÇĠMLENDĠRME

Bir metin sayfası oluĢtururken kullanabileceğiniz 3 tip format vardır. Bu 3

biçimlendirme tipinin de sınırlı komutları vardır. Daha fazla biçimlendirme

seçeneğine ihtiyaç duymanız halinde bir metin sayfası yerine internet sayfası

eklemeniz önerilir.

MOODLE OTOMATĠK BĠÇĠMLENDĠRME: Hızlı ve Sınırlı Biçimlendirme

Moodle otomatik biçimlendirme seçeneği “:-)” gibi noktalama iĢaretlerini

smiley‟lere dönüĢtürmek , “www” ya da “http:// “ ile baĢlayan yazıları

tıklanabilir baplantılara çevirmek gibi basit biçimlendirme seçeneklerinin yanı

sıra metinleri kalınlaĢtırma, altlarını çizme ya da boyutlarını değiĢtirme gibi

olanaklar sunan bir biçimlendirme tipidir.

DÜZ METĠN TĠPĠ : Program Listeleri için

Bu metin tipi biçimlendirilmemiĢ düz metin tipidir. Metni aynen girmiĢ

olduğunuz gibi gösterir, özellikle program kodlarının yazıldıkları gibi

kalmalarının önemli olduğu durumlarda kullanıĢlı bir metin tipidir.

LĠSTELEME (Markdown Format) BĠÇĠMĠ: Sezgisel, Hızlı Biçimlendirme

Wiki biçimlendirme komutlarını bilmiyorsanız ve hızlı bir biçimde

biçimlendirilmiĢ metin sayfaları yaratmak istiyorsanız Listeleme biçimlendirme

tipini kullanmanız uygun olacaktır. Bu biçimlendirme tipi komut setleri Moodle

otomatik formatından daha fazla ancak WĠKĠ ya da HTML kodlarından daha az

olan bir biçimlendirme tipidir. Ayrıca sezgisel oluĢu nedeniyle basit ve hızlıdır.

Örneğin listeleme biçimiyle Ģu Ģekilde yazılmıĢ bir metin:


ġu Ģekilde görüntülenecektir:

PENCERE AYARLARI

Metin düzenleme sayfasının altında pencere ayarları görüntülenmektedir.

Varsayılan seçenek olarak metin sayfası DYS penceresinin üst çerçevesinde

gösterilir.

Pencere ayalarını bir sayfayı kendi çerçevesinde görüntülemek için, pencerenin

görünüĢünü ve boyutlarını ayarlamak için kullanabilirsiniz.

SAYFALARI YENĠ BĠR PENCEREDE AÇMAK

Bir sayfayı kendi penceresinde açtığınızda sitenizdeki kaynaklar genel olarak bu

Ģekilde açılmıyorsa öğrenci yeni bir sayfa açtığını farkedemeyebilir. Bu nedenle

sayfanın sonuna açılacak sayfanın kendi adıyla yeni bir pencere eklemek ortaya

çıkabilecek karmaĢayı engeller.

UYARI: Eğer sayfalar genellikle yeni pencerelerde açılıyorsa ya da sayfanın Moodle uzantılı olduğunun anlaşılması güç değilse bu işlem gerekli olmayabilir. Buradaki amaç kullanıcının açtığı metin sayfasının Moodle sayfasının bir içeriği olduğunu net bir şekilde anlayabilmesidir


INTERNET SAYFASI

DYS ile internet sayfaları oluĢturabilir ve baĢka internet sayfalarından HTML

kodlarını DYS‟ne kopyalayıp yapıĢtırabilrsiniz. Ġnternet sayfaları size diğer

metin tiplerinden daha fazla seçenek sunar, Java veya diğer aktif kod özellikleri

bunlardan bazılarıdır. Bir internet sayfası yaratmak için kaynak ekle aç-seç

menüsünden internet sayfası oluĢtur seçeneğini kullanabilirsiniz.

DYS üzerinden bir internet sayfası yaratmak için HTML öğrenmenize gerek

yoktur. Bir internet sayfası oluĢtururken DYS size WYSIWYG (What You See

Is What You Get) kelime iĢlemcisini ekrana getirir. Bu kelime iĢlemcisi temel

biçimlendirme simgelerini araç çubuğunda gösterir. Bir simgeyi göstermek

komutun adını gösteren bir aç bak penceresini karĢınıza çıkaracaktır:


Araç çubuğundaki simgelerden görüldüğü üzere DYS Ģu dahili düzenleyicilere

imkan tanır:

• Yazı tipini ve boyutunu seçmek

• Paragrafları Normal, BaĢlık, Önceden biçimlendirilmiĢ ve Adres olarak

belirleyebilmek

• Altsimgeler ve üstsimgeler yaratmak

• Paragrafları hizalamak

• Paragraf boĢluklarını azaltıp arttırmak

• ĠĢaretlenmiĢ ve numaralandırılmıĢ listeler oluĢturmak

• Paragraf girintilerini arttırıp azaltmak

• Yatay çizgiler eklemek

• Sayfada yer imleri oluĢturmak

• Diğer internet sayfalarına ve sayfadaki yer imlerine bağlantılar atamak

• Resim eklemek

• Tablo oluĢturmak

• Gülücükler eklemek

• Özel karakterler eklemek


SAYFALARI DÜZENLEME VE HTML GÖRÜNÜMÜ

HTML, biçimlendirme komutlarının olduğu bir çeĢit liste görünümüdür. Fakat

HTML diliyle yapabileceğiniz birçok Ģey varken bu simgeler aracılığıyla

yapabilecekleriniz sınırlıdır. Daha fazla komut için temel HTML kodlarını takip

etmeli ve düzenlemelisiniz. HTML kodlarına eriĢmek için HTML izle butonuna

tıklayabilirsiniz. Ġzleyen iki ekran görüntüsünde WYSIWYG ve HTML

görünümleri verilmiĢtir:


Ġsteğinize bağlı olarak, uzun ya da karmaĢık HTML sayfaları için internet

sayfanızı DreamWeaver ya da Front Page gibi bir HTML düzenleyici

aracılığıyla da oluĢturabilirsiniz

. HTML düzenleyici programların avantajlarından kendi oluĢturacağınız internet

sayfasında da yararlanmak için HTML kodlarını internet sayfası editörünüzden

kopyalayarak DYS sayfa düzenleme penceresine yapıĢtırabilirsiniz. Bunun için:

• Ġnternet sayfası düzenleyicinizden HTML görünümünü seçiniz. Örneğin

Dream Weaver için Ġzle / Kodlar ya da Front Page için Ġzle / Kodları Göster

görünümüne geçerek,

• Ġnternet sayfanızda iki body etiketi arasında kalan HTML kodunu seçmeniz

gerekmektedir. Bu kısım üst kısımdaki <body> etiketi ile alt kısımdaki </body>

etiketi arasında kalan bölümdür.


• Düzenle / kopyala yardımıyla ya da CTRL + C‟ye basarak kodları

kopyalayınız

• DYS sayfasına geçerek yeni bir internet sayfası oluĢturunuz.

• Simge üzerine tıklayarak HTML kodlarını gösteriniz

• CTRL + V tuĢlarına basarak kodunuzu sayfaya yapıĢtırınız

Diğer bir seçenek ise DYS dıĢında bir alandan internet sayfanızı yayınlayarak

dersiniz üzerinden bağlantı kurmanız olacaktır.

BAĞLANTI

DYS‟den bağlantı kurarak internet üzerindeki herhangi bir yerden dersinizde

içerik gösterebilirsiniz. Ayrıca önceden dersinize eklemiĢ olduğunuz dosyalara

da bağlantı verebilirsiniz. Varsayılan olarak dersinizin DYS içerisindeki bir

çerçevede görünmesini sağlayabileceğiniz gibi yeni bir pencerede de

görünmesini sağlayabilirsiniz.

UYARI: Diğer sitelerden içerik kullanmanız durumunda kullanılan

bağlantının yasallığını ve güvenilirliğini de göz önünde bulundurmanız

gerekmektedir.


DYS üzerinde bir pencere içerisindeki materyalin görüntülenmesi bazı

durumlarda yasal olmayabilir. Dersiniz aktifken ders malzemesinin hala orada

bulunuyor olması istenmeyen bir durum olabilir. Bu gibi durumlarda tamamen

güvenilir olmayan kaynakları kullanmamanız Ģiddetle tavsiye edilir.

BAĞLANTI MI INTERNET SAYFASI MI?

Ekran görüntüsündeki özet kısmı öğretim elemanı tarafından girilen bir

bölümdür. Öğrenci bağlantıya tıkladığı anda bağlantının özet kısmını göremez

bunun yerine direkt olarak bağlantı adresine yönlendirilir. Ancak Etkinlikler

Bloğundan Kaynaklar‟ı seçmesi halinde özet kısmını görebilecektir. Bu duruma

HATIRLATMA: Pencerenin altında Pencere Ayarları bulunmaktadır bu

kısımdan eklediğiniz kaynağı kendine ait bir pencerede görüntülemeyi

seçebilir ayrıca pencere boyutlarını ayarlayabilirsiniz. Pencerenizin

boyutlarını küçültmeniz durumunda açılan pencerenin DYS ile iliĢkili

olduğunun, öğrenci tarafından, anlaĢılması daha kolay hale gelecektir.


dersteki bütün internet sayfaları, metin sayfaları ve bağlantılar özetleriyle

birlikte listeleneceklerdir. Bağlantı ise Ģu Ģekilde listelenecektir:

Eğer öğrencinin bağlantının açıklamalarını, kaynaklar kısmını incelemek

zorunda kalmadan, her zaman görmesini istiyorsanız bir internet sayfası yaratıp

bağlantıyı bu sayfaya koymanız gerekmektedir. Örneğin kaynak ekle aç-seç

menüsünden internet sayfası oluĢtur seçeneği yardımıyla Ģu Ģekilde bir internet

sayfası penceresi tasarlayabilir,


Kullanıcı için Ģu görüntünün oluĢmasını sağlayabilirsiniz:


DĠZĠN

Bir derse dizin eklemek o derse eklemiĢ olduğunuz dosyaların farklı bir yolla

gösterim biçimidir. Dosyalar alt sekmesinin altında dosyaları derse eklediğiniz

ve dosya yaratabileceğiniz pencerenin aynısını görebilirsiniz:


Dersinize bir dizin eklemeniz durumunda ana dosyalar alanına ya da eklemiĢ

olduğunuz dosyalardan herhangi birine bir bağlantı eklemiĢ olursunuz. AĢağıda

görülebileceği üzere dizin kaynağı dersler ana sayfasında dosya simgesi içeren

bir bağlantı yaratır :


Öğrenci dizine tıkladığında içerik görüntülenecektir.


ETĠKETLER

Konular ve haftalık kurslar bölümlere ayrılmıĢtır. Etiketler malzemeleri

bölümlere ayırmanızda yardımcı olarak size ayrı bir düzenleme seviyesi sunar.

Ġnternet sayfasına koyduğunuz bir etiket herhangi bir miktarda metin, resim ya

da farklı bir içerik içerebilir. Bu temel olarak bir HTML dosyasıdır. Bir etiketin

temel görevi dersler ana sayfasında öğrencileri duyurulardan ve verilmesi

gereken bilgilerden haberdar etmektir. Dersin değerlendirilmesinde kullanılacak

not yüzdeleri, ders kitabına ait bilgiler, kitabın internet adresi ve resmi, ders

çizelgesi, sınav ve küçük sınava iliĢkin gerekli bilgiler (içerik, tarih, saat, yer

vb)

KONU ÖZETĠ

Metin sayfaları, internet sayfaları, bağlantılar, adres rehberi görünümleri ve

etiketler çoğu çevrimiçi dersin temelini oluĢturan 5 statik ders malzemesidir.

Çoğu öğrenci/öğretim elemanı etkileĢimi öğrencinin okuduğu ya da takip ettiği

Ģeylerden ibarettir. Statik malzemelerin eklenmesi size malzemenin nasıl

kullanılacağı ve tartıĢılacağı hakkında düĢünme Ģansı verir. Ġzleyen bölümde

daha fazla interaktif malzemenin nasıl ekleneceği gösterilecektir.

HATIRLATMA: Öğrencilerin eklenen dosyalara eriĢebilmesinin bir

baĢka yolu da her bir dosya için bağlantı vermektir. Birçok dosyaya

bağlantı atamaktansa dizin oluĢturmak daha basittir. Eğer öğrencinin bir

ders için birden fazla dosya yüklemesi gerekiyorsa bu dosyaların bir

klasöre konulması ve öğrencinin tüm dosyalara eriĢimi sağlayacak bir

dizin yaratılması daha uygun olacaktır. Ayrıca dizinler öğrencilere

sunacağınız dosyaların düzenlenmesini sağlar.


EtkileĢimli ders etkinlikleri öğrencilerin; ders eğitmeni, ders ortamı ve

birbirleriyle etkileĢim içinde olmalarına imkan tanır. Moodle, etkinlikleri bu el

kitabında olduğu gibi “etkileĢimli” ve “durağan” olarak sınıflandırmaz. Her

etkinlik Düzenlemeyi aç modu aktifleĢtirildikten sonra Bir etkinlik ekle

menüsünden eklenir. “EtkileĢimli” ve “Durağan” terimlerini Moodle‟ın sunduğu

etkinlikleri uygun bir Ģekilde sınıflandırmak için kullanırız.

AĢağıdaki tabloda her bir etkinliğin kısa birer tanımları verilmiĢtir. Sonra

kısımlar ise etkinliklerin nasıl ve ne zaman kullanılacaklarını tanımlar.

Etkinlik Tanım

Ödev

Ödev, Moodle sistemi dıĢarısında çevrimdıĢı olarak tamamlanan bir

etkinliktir. Öğrenciler ödevlerini tamamladıktan sonra, eğitmenin

incelemesi için sisteme yüklerler ya da bir Ģekilde rapor ederler.

Öğrenci, ödevin bir yükleme gerektirmesine bağlı olmaksızın

mutlaka ödevden bir not alır.

Tercih

Formu

(Choice)

Tercih formu aslında tek ya da çoktan seçmeli olarak eğitmenin

sınıfa sorduğu sorulardır. Sonuçlar sınıfa gösterilebilir ya da öğrenci

ile eğitmen arasında kalabilir. Öğrencilerden sınıf ile ilgili geri

dönüm almanın iyi bir yoludur. Hazırlanan tercih formu

oluĢturulduktan sonra geri dönüme gereksinim duyulduğu zamana

kadar gizlenebilir. Ġstenildiği kadar eklenebilirler.

Ders

Ders, öğrencinin bir soruya verdiği cevaba bağlı olarak sonraki

sayfaların görüntülendiği bir dizi internet sayfasının verilen bir

sırada görüntülenmesidir. Öğrencilerin materyali anlama kabiliyetini

ölçmek için genellikle atlama sorusu (jump question) kullanılır.

BaĢarılı olunduğunda sonraki soruya geçilir. YanlıĢ yapıldığında ise

aynı sayfada kalınır ya da düzeltici bir sayfaya atlanır. Ama atlama

sorusu bir öğrenciye sonraki ya da diğer açınsayıcı soruyu ne kadar

öğrenmek istediğini kolayca sorabilir. Ders etkinliği Moodle‟a, ticari

bilgisayar tabanlı eğitim ürünlerinde bulunan dallandırma yeteneğini

verir. Sadece bir özet, büyük bir ders ve bir sınavdan oluĢan bir ders

yaratabilirsiniz.


Sınav

Herhangi bir derse eklediğiniz sınavlar ve sorular diğer derslerde de

kullanılabilir. Daha ileriki bölümlerde soru ve soru kategorileri

oluĢturma ile anlamlı soru adları seçme üzerinde duracağız.

SCORM

SCORM (Sharable Content Object Reference Model) internet tabanlı

öğrenme içeriğinin birlikte çalıĢabilirlik, eriĢilebilirlik ve yeniden

kullanılabilirliğe imkan tanıyan bir dizi özellikler bütünüdür. Eğer

bir öğrenme materyali SCORM standartlarıyla uyuĢuyorsa,

SCORM‟u destekleyen bir öğrenme yönetim sistemine (büyük

olanların çoğunda) dahil edilebilir. Moodle‟ın SCORM modülü

herhangi bir standart SCORM paketini dersinize yüklemenize izin

verir.

Anket

Moodle, eğitmenlere öğrencilerini tanımalarında yardımcı olmak

üzere, eğitim uzmanları tarafından tasarlanan hazır anketlerle

beraber gelir. Eğer önceden hazırlanmıĢ anket soruları kullanım

amaçlarına uymazsa, amaca uygun bir sınav ankete eklenebilir ya da

anketin PHP kodları düzenlenerek anket soruları değiĢtirilebilir. Bu

bölüm hazır gelen anketleri ve isteğe göre uyarlanabilen bu iki

seçeneği kullanmayı anlatır.

ÖDEVLER

Eğitmen olarak giriĢ yapıldıktan, düzenleme modu açık hale getirildikten sonra

Bir etkinlik ekle menüsünden bir ödev ekleyebilirsiniz. Bu durumda Ödev

Düzenleme penceresi ekrana gelir.


Ödev adı alanı ders sayfasında gösterilir. Öğrenci bu ada tıkladığında Açıklama

alanı görüntülenir. Bu açıklama ödevi tamamlama ve göndermeye yönelik bütün

yönergeleri verebilmelidir.

Teslim tarihi olan ödevler, Yaklaşan Olaylar Bloğu’nda (3.bölümde ele

alınmıĢtır) görünecektir. Eğer bir teslim tarihi ayarlanmamıĢsa varsayılan olarak

ödevin oluĢturulduğu güne ayarlanır. Bu, sanki ödevin teslim tarihi geçmiĢ gibi

Yaklaşan Olaylar bloğunda görüntülenmesine sebep olacaktır. Bu nedenle

uygun bir ödev teslim tarihi belirleyiniz.

YAZICI DOSTU YÖNERGELER

Ödevler çevrimdıĢı olarak tamamlandığı için, direktiflerin yazıcı dostu olmasını

isteyebilirsiniz. Bu sayede öğrenciler ilgili yönergeleri burada alabilirler.

Açıklama kısmına yerleĢtirdiğiniz herhangi resimlerin yazım alanının

geniĢliğinden küçük olmasına dikkat edilmelidir. Ya da yönergeleri Adobe


Acrobat (.pdf) dosyası olarak sisteme yükleyip, açıklama alanını kullanarak

öğrencileri bu yönergelerin takip edilmesi konusunda bilgilendirebilirsiniz.

ÖDEVLERĠN ZORUNLU LUĞUNU AÇIKLIĞA KAVUġTURMA

Dersin ana sayfasında, simgesinin yanında bir ödev bağlantısı görünür. Bu

simge yeni bir öğrenci için “Bu ödevi yapın” mesajını vermek adına çok da

anlaĢılır olmayabilir. Bu amaçla, ödevin yapılmasının zorunlu olduğu mesajını

veren bir etiket kullanılabilir. Bu örnekteki etiket, öğrenciyi ödevi ve çoktan

seçmeli anketi tamamlaması ile ilgili bilgilendirmektedir.

Önceden de belirtildiği, gibi ödevler Yaklaşan Olaylar bloğunda görüntülenir.

Ders için planlanmıĢ (tartıĢma, GörüĢme vb.) etkinlikler olmasa bile eğer bir

ödeviniz varsa Yaklaşan Olaylar bloğuna ekleneceğini göz önünde

bulundurunuz. Bu, öğrenciler için ek bir hatırlatıcı görev görecektir. Ayrıca, Son

Etkinlikler bloğu görünür hale getirildiği takdirde, daha önce eklenmiĢ ya da

düzeltilmiĢ içerik de bu blokta yer alacaktır. Eğer ders yapım aĢamasında iken

bir ödev eklenir ya da düzenlenirse, Son Etkinlikler bloğu öğrenciler için yine

ek bir hatırlatıcı görev görecektir.

TERCĠH FORMLARI

Bir tercih formu etkinliği, sınıfa sorabileceğiniz tek ya da çoktan seçmeli anket

sorusudur ve öğrenciler sunulan seçeneklerden birisini seçerler. Bu normal bir

anketten çok daha hızlı ve anlık olduğu anlamına gelir. Tercih Formu

etkinliğini; öğrencilerin bir konu hakkındaki düĢüncelerini tetiklemek, dersin

gidiĢatı ile ilgili neler hissettiklerini anlamak ya da sonraki adımlarda sınıf ile

görüĢ birliğine varmak amacıyla kullanabilirsiniz.

AĢağıdaki düzeltme ekranında, etkinliğin belirlenen bir döneme kadar eriĢime

kapalı kalmasını ayarlayabileceğinizi görebilirsiniz.


Sonuçları yayınla menüsü altında, tercih formu sonuçlarının görüntülenip

görüntülenmeyeceği ve zamanı seçilebilir. Belirtmek gerekir ki bu kısımdaki


seçim Grup modu ayarlarından etkilenir. Eğer bu etkinlik ya da ders için ayrı

gruplar seçildiyse, her grup kendi sonuçlarını görebilecektir.

Sonuç gizliliği menüsü altında, öğrencilerin yanıtlarının isimleriyle beraber

yayınlanmasını sağlanabilir. Çok öğrencili sınıflar için bu liste fazla uzun

olabileceğinden bu seçenek aktifleĢtirilirken dikkatli olunmalıdır.

Anketleri tekrar yayınlama izni menüsü öğrencilerin geri dönüp soruya

verdikleri yanıtları değiĢtirmesine izin verir.

Yanıtlanmayan için sütun göster menüsü, derse kayıtlı olanlardan soruları

yanıtlamayanları sonuçlar listesine dahil etmek için kullanılır. Dersin gidiĢatı ile

ilgili soru içeren oylama için kullanıldığında, öğrenciler sınıftaki çoğunluğun

oylama yapıp yapmadığını merak edebilir. Bu amaçla kullanımı uygun olabilir.

DERS

Ders etkilnliği Moodle‟daki en karmaĢık ve güçlü etkinliktir. Aslında, bir Ders

bilgiler ve sorular sunan internet sayfalar bütünüdür. Genellikle, dersteki her

sayfa kısadır ve o sayfa üzerindeki bir madde ile ilgili birkaç soru ile sonlanır.

Öğrencinin cevaplarına bağlı olarak, öğrenci baĢka bir sayfaya yönlendirilir.

Verilen doğru bir cevap, öğrenciyi sonraki sayfaya, konunun içerisine ilerletir.

YanlıĢ bir cevap ise ya sayfayı tekrarlatır ya da öğrenciyi çözüme yönelik bir

sayfaya yönlendirir.



Bir Ders oluĢtururken bütün sayfalar mantıksal sıralarında bulunmaktadır.

Mantıksal sıra, öğrencinin tüm soruları doğru cevapladığı ve ders boyunca

ilerleyebildiği durumda görebileceği sıradır. Herhangi bir anda öğrencinin bakıĢ

açısından dersi önizleyebilirsiniz. Bu bölüm bir dersi önizlemeyi anlatmaktadır.

Bir ders notlandırılabilir ya da notlandırılmayabilir. Ayrıca öğrencilerin Ders’i

yeniden almalarına izin verir. Moodle bir Ders‟i notlandırmanıza izin verirken,

Ders‟in asıl amacının not vermek değil, öğretmek olduğu unutulmamalıdır. Bu

nedenle Ders etkinliğini bir Sınav ya da Ödev gibi amaçları dıĢında

kullanmamalısınız. Dersin notunun bulunma amacı her sayfanın etkinliği

üzerine bir geri dönüm vermek ve öğrencilerin durumlarını değerlendirmelerine

imkan tanımaktır.


DERS AYARLARI

Ġlk defa bir Ders oluĢturulduğunda, dersin giriĢi ile ilgili ayarları seçebileceğiniz

bir pencere ile karĢılaĢırsınız. Bu pencere dokuz bölümden oluĢmaktadır.

Genel

Not seçenekleri

AkıĢ kontrolü

Ders biçimi

EriĢim kontrolü

Bağımlı

Dosyaya veya web sayfasına yeni pencere

Diğer

Genel modül ayarları

AĢağıdaki kısımda her bir alan alt bölüm olarak incelenecektir. Burada dikkat

edilmesi gereken nokta, yapacağınız seçimlerin öğrenci ve eğitmenlerin

kullanımını nasıl etkileyeceğidir.

Genel

Ad alanı ders ana sayfasında görüntülenir ve öğrenci tıkladığı zaman dersin ilk

sayfasına yönlendirilir.

Zaman sınırı etkinleĢtirildiği durumda, öğrencinin belirlenen bir zaman sınırı

içerisinde dersi tamamlaması tetiklenir. Derse baĢlandığı anda zamanlayıcı

görüntülenir. Eğer öğrenci zaman bitene kadar dersi tamamlayamazsa,

sonrasında derse devam edebilir. Ancak, bu süre bitiminden sonra yanıtlanan

sorular nota dahil edilmez.

En fazla cevap/dal sayısı her soru için mümkün olan en fazla cevap sayısını

ayarlar. Her soru için bütün cevapların kullanılmasına gerek yoktur. Örnek

olarak; eğer 3‟e ayarlandıysa herhangi bir soru bir, iki ya da üç seçeneğe sahip

olabilir. Ders üzerinde çalıĢırken bu değeri değiĢtirilebilir.

Not seçenekleri

Pratik dersi Evet olarak ayarlanırsa, sitenin not defterinde bu derse ait notlar

görüntülenmez.


Normalde, her doğru cevap aynı sayıda puana sahiptir. En yüksek not doğru

cevap sayısına bölünür. Her yanlıĢ cevap en az sıfır puandır. Kişisel

notlandırma Evet olarak ayarlandığında her cevabın en az kaç puan olacağı

belirlenebilir. Puanları doğru ya da yanlıĢ cevaplara atayabilirsiniz ve bu

puanlar negatif ya da pozitif olabilir.

En yüksek not bütün ders içindir ve genellikle dersteki doğru cevap sayısına

bölünebilir olarak ayarlanır. Örnek olarak, ders içerisindeki bütün sayfalardaki

sorularda dört tanesi doğru ise En yüksek not olarak 4, 8 ya da 12 ayarlanabilir.

Öğrenci tekrar alabilir, öğrencinin dersi birden çok kere almasına izin verir.

Asıl amaç test etmek yerine öğretmek olduğu için bu değer varsayılan olarak

Evet‟tir. Eğer dersi bir sınama aracı olarak kullanmak isteseniz değeri Hayır

yapabilirsiniz. Sonraki parametrede, Tekrar alındığında menüsü ise öğrencinin

bütün denemelerinin ortalamasının alınmasına ya da en yüksek notunun

değerlendirilmesine yarar. Notu sürekli göster aktif olduğunda, öğrencinin

deneme sayısını ve notunu gösterir. Örneğin, “Bu ders 20 puanlık bir derstir ve

siz 10 puanlık kısımdan 5 puan aldınız.” gibi bir mesaj verir.

AkıĢ kontrolü

AkıĢ kontrolü seçenekleri öğrencinin ders süresince ilerleme ve gözden geçirme

yeteneğini etkiler.

Öğrencinin inceleme izni, öğrencinin ders süresince geri dönebilmesini ve

cevaplarını gözden geçirmesini sağlar. Bu değeri Evet olarak ayarlamak

öğrenciyi dersteki farklı cevapları ve dalları keĢfetmek adına teĢvik edebilir.

Tekrar inceleme butonunu göster, öğrenci yanlıĢ bir cevap verdiği zaman bir

buton gösterir ve öğrenci butona tıklayıp soruyu tekrar cevaplayabilir. Eğer

dersi bir sınav olarak kullanıyorsanız bu değer Hayır olarak ayarlanmalıdır.

Öğrenciyi öğrenmeye ve araĢtırmaya teĢvik etmek isterseniz değeri Evet olarak

değiĢtirmelisiniz.

En fazla uygulama sayısı, öğrencinin ders içerisindeki herhangi bir soruya en

fazla kaç kere cevap verebileceğini belirtir ve dersteki bütün soruları etkiler.

Eğer kısa yanıtlı ya da yazılı türde bir sorunun gösterilecek cevabı yoksa,

Moodle sonraki sayfaya geçiĢi sağlayacak bir bağlantı gösterir. Eğer bu değer 1


denemeye ayarlanırsa, dersiniz her sorunun kendi sayfasında görüntülendiği bir

sınav haline gelir.

Doğru yanıttan sonraki işlem, öğrencinin sayfaları sırasıyla görüp ilerlediği

normal bir ders ile anlık sayfa dersi (flash card lesson) arasındaki farklılıktır.

Normalde bir öğrenci doğru cevabı verdiğinde, ders sonraki sayfayı gösterir.

Varsayılan değer olan Normal ders akışı buna imkan tanır. Diğer iki seçenek ise

dersi bir anlık sayfa dersine dönüĢtürür.

Görülmemiş bir sayfa göster, kullanıcının görmediği herhangi bir sayfayı

rastgele sırada görüntüler. Örneğin, kelime bilgisi öğretiliyorsa ve her kelime

için sadece bir hak varsa, seçenek her kelimeyi bir kere gösterir. Her sayfanın

bir kere görüntülenebilir olması yeni bir materyal öğretilmesi durumunda iyi bir

tercih olmayabilir ama dersin rastgele sorulu bir sınav olmasına imkan tanır.

Cevaplanmamış bir sayfa göster, sadece öğrencinin doğru yanıtlayamadığı

soruların gösterilmesini sağlar. Yani öğrenci bir soruyu doğru

cevaplayamadıysa bir daha aynı soruyu göremeyecektir.

Gösterilecek sayfa (kart) sayısı, sadece dersin anlık sayfalar gibi davranması

istendiğinde kullanılır. Bu değeri sıfır ya da dersteki sayfa sayısından daha

büyük bir değere ayarlanırsa dersteki bütün sayfalar görüntülenir. Ders

sonuçlarındaki sıfır ile sayfa sayısı arasındaki bir değer, öğrenciye tam olarak

gösterilecek sayfa sayısını verir.

Ders Biçimi

Bu alandaki ayarlar, dersin gösterildiği boyut ve biçime etkiler.

Slayt gösterisi, dersin yeni bir pencerede görüntülenip, slayt gösterisi Ģeklinde

olmasını sağlar ve her sayfa bir slayt halini alır. Genişlik ve yükseklik ayarları,

pencerede görüntülenen slaytın gösterisinin boyutlarını ayarlar. Eğer pencere

slaytın boyutlarından küçük ise otomatik olarak bir kaydırma çubuğu eklenir.

Ancak sadece sorular slayt gösterisi olarak görüntülenir, sorular yine ana

Moodle sayfasında gösterilir.

Slayt arka plan rengi, resmi olarak “Hex RGB” adlandırılan internetin 6 haneli

renk kodlarını kullanır. Bu renk kodlarının tablosu için “hex rgb chart” Ģeklinde

bir internet araması gerçekleĢtirebilir ya da belli bir kısmını görmek için

http://www.w3.org/TR/2001/WD-css3-color-20010305#x11-color adresini

ziyaret edebilirsiniz.

http://www.w3.org/TR/2001/WD-css3-color-20010305#x11-color


Sol menüyü göster ayarı ise sol tarafta ders sayfalarını listeler. Varsayılan olarak

sayfalar sol bölmede gösterilmez. Ancak her sayfada bu ayarı

etkinleĢtirebileceğiniz bir ayar mevcuttur.

EriĢim Kontrolü

Bu alandaki ayarlar dersin Ģifre korumalı olmasını ya da belirli tarihler arasında

aktif olmasını sağlayabileceğiniz ayarları içerir.

Şifre korumalı ders ve şifre, öğrencinin derse eriĢmesi için bir Ģifre girmesini

gerektirir. Bir dersi Ģifre korumalı yapsanız bile hala ders ana sayfasında

görünür olacaktır. Ancak her öğrencinin aynısını girmeleri beklenen bir Ģifre

istenecektir.

Bağımlı

Bu ayarlar ilgili dersin, öğrencinin baĢka aynı ders içerisindeki bir ders‟teki

performansına bağlı olmasına izin verir. Eğer performans kriterleri

sağlanmazsa, öğrenci derse giriĢ yapamaz.

Harcanacak süre öğrencinin bağlı dersi belli bir sürede bitirmiĢ olması

koĢuluyla alabilmesini sağlar. Bitirmeli alanı yine önceki dersin bitirilebilmiĢ

olması koĢulunu aktifleĢtirir. Bundan daha iyi not alanı ise, öğrencinin gerekli

dersten burada belirtilen nottan daha iyi not almıĢ olması koĢulunu aktifleĢtirir.

Dosyaya veya web sayfasına yeni pencere

Bu ayar etkinleĢtirildiğinde, ders baĢlangıcında bir dosyaya ya da web sayfasına

bağlantılı istenen boyutta bir pencere açılması sağlanır. Kapat düğmesini göster

menüsü ise açılan pencerenin alt kısmına bir kapatma butonu yerleĢtirilmesini

sağlar. Ayrıca MP3, Media Oynatıcılar (Realmedia, Quicktime, Media Player),

HTML, GIF, JPEG, PNG gibi dosya formatları desteklenmektedir.

Diğer

Bir etkinliğe bağlantı menüsündeki açılan menü içerisinde o ders ait bütün

etkinlikler bulunmaktadır ve dersin sonunda seçilen bağlantının

görüntülenmesini sağlar. Yüksek puan gösterim sayısı ise en yüksek puanlar

listesinde kaç adet not görüntüleneceğini belirler. Bu dersin ayarlarını


varsayılan olarak kullan ayarı ise daha sonra oluĢturulacak dersler için bu

ayarların kullanılmasını zorunlu tutar.

Genel modül ayarları

Görünür ayarı sayesinde ders üzerinde çalıĢılırken dersin öğrencilerden

gizlenmesini sağlanabilir.

Kaydet ve göster butonuna basıldıktan sonra;

Soruları al

Powerpoint ekle

Konu anlatımı ekle

Soru sayfası ekle

seçeneklerinin gösterildiği ilk önce ne yapmak istersiniz sayfası ekrana gelir.

Soru sayfaları

Ders ile ilgili gerekli bilgiler doldurulduktan ve kaydet butonuna basıldıktan

sonra Soru sayfası ekle yazısına tıklanarak ilk soru sayfanızı oluĢturmaya

baĢlayabilirsiniz. Adı Soru sayfası olsa bile aynı sayfaya, altı soru tipinden

birden çok olmak üzere ekleyebilirsiniz.

Çoktan seçmeli

Doğru/YanlıĢ

Kısa yanıt

Numaralı

EĢleĢtirmeli

Yazılı

AĢağıdaki örnekte metin, grafik ve soruya verilen 3 adet yanıt görülmektedir.



Bir soru sayfası doldurulurken Yanıt 1 otomatik olarak doğru cevap olarak

varsayılır ve Git 1 iĢlevi sonraki sayfayı okur. Çünkü birçok durumda doğru bir

yanıtın sonraki sayfayı gösterdiği durumla sonuçlanması istenir. Ancak

istenildiğinde herhangi bir sayfa seçilebilir. Ġlk soru sayfası doldurulurken

gidilecek baĢka bir sayfa olmadığı için Git iĢlevi kendi sayfasında kalır. Ancak

baĢka sayfalar oluĢturulduktan sonra geri dönüp bu ayarları değiĢtirebilirsiniz.

Hangi sayfaya atlanacağını belirlemeniz öğrenciye sunulacak ders sayfalarının

sırasını belirleyecektir. Örneğin son sayfaya git Ģeklinde bir atlama yapılırsa

öğrenci ders bitti Ģeklinde bir uyarı görecektir.


Sayfaların AkıĢları

Soru sayfalarının ve atlamaların en yaygın kullanımı, kesintisiz bir ders yapısını

zorunlu tutmaktır. Doğru bir cevap “Bu doğru!” Ģeklinde bir karĢılık ve sonraki

sayfa ile sonuçlanırken; yanlıĢ bir cevap olumsuz bir yanıt ve bir düzeltme ile

sonuçlanır. Öğrenci tekrar aynı sayfaya yönlendirileceği gibi çözüme yönelik

bir sayfaya da yönlendirilebilir. Öğrencinin her soruya doğru cevap verdiği

durumda takip ettiği sayfaların sırasına mantıksal sıra denir. Yani eğitmenin

dersi düzenleme sırasında bütün sayfaları aynı pencerede gördüğü sıra ile

aynıdır.

Sorusuz Soru Sayfaları

Bir soru sayfasına illa bir soru eklemeniz gerekmez ve soruları dahil

etmediğiniz durumda Moodle, öğrencinin sonraki sayfaya geçebilmesini

sağlayacak bir Devam et bağlantısı gösterir.

Hazırladığınız materyalin belirli bir sırada okunmasını zorunlu kılmak

istediğiniz durumlarda kullanıĢlı olabilir. Önceden de belirtildiği gibi dersin ana

sayfasındaki materyaller herhangi bir sırada okunabilir. Ancak bir ders etkinliği

kullandığınızda materyalin istediğiniz sırada okunmasını sağlayabilirsiniz. Bu

amaçla bütün dersinizin belirli bir sırada okutulmasını isterseniz, büyük bir ders

etkinliği oluĢturabilirsiniz. Ders üzerindeki materyallerin istenen bir sırada

görüntülenmesini zorunlu tutabilmesi Moodle‟ı diğer ticari ders yönetim

sistemlerinin yeteneklerine yaklaĢır.

GeniĢletilmiĢ Düzenleme Menüsü

Ders etkinliği’nin düzenlemesi sırasında düzenle sekmesinde geniĢletilmiĢ

menüsüne tıklarsanız aĢağıdaki gibi bir görüntü elde edersiniz.



Sayfanın en üstünde ders etkinliğinin adı ve altında mantıksal sırada olan ve

sadece metinlerin gösterildiği (resimler hariç) soru sayfaları görüntülenir. Bu

görünüm biçiminin amacı soruları tek tek düzeltmek değil, dersin akıĢını

görmenize yardımcı olmaktır.

Soruların ve Gezinti ĠĢlevinin (Git) Test Edilmesi

GeniĢletilmiĢ düzen ekranında her bir soru sayfasının alt kısımlarında bulunan

büyüteç simgesi Ģeklindeki önizleme butonları ile ilgili soru sayfasının nasıl

görüntülendiğini inceleyebilir ve Git iĢlevlerini test edebilirsiniz.

Soruları Düzenlemek ve Sıraya Koymak

Her sorunun baĢlık çubuğunda; tıklandığı zaman sizi sorunun düzenleme

sayfasına götürecek bir düzenleme simgesi ve ilgili soruyu aĢağı ya da

yukarı sıraya taĢımak için kullanabileceğiniz bir aĢağı-yukarı ok Ģeklinde bir

simge bulunmaktadır. Soruları oluĢturma aĢamasında hangi sayfaya atlanacağı

belirlenebiliyordu. GeniĢletilmiĢ ekranda soruların sırasını değiĢtirdiğinizde,

haliyle atlama düzeni de değiĢebilir. Ancak, Git iĢlevinin belirli bir isimdeki

sayfaya yönlendirildiği durumda, geniĢletilmiĢ ekrandaki düzen, ders akıĢını

etkilemeyecektir.

Soru Eklemek

Sayfanın en üstünde ve her sorudan sonra, Bu araya soru sayfası ekle bağlantısı

bulunur ve tıklandığında sizi soru bir ekleyebileceğiniz sayfaya yönlendirir.

Soruyu kaydettiğinizde yine bu bağlantının olduğu araya soru ekler.


Soruları al bağlantısını kullanarak diğer öğrenme yönetim sistemlerinden soru

aktarabilirsiniz. Bu bağlantı sizi soru türlerini seçebileceğiniz ve özelleĢtirilmiĢ

soru dosyasını ekleyebileceğiniz bir sayfaya götürür.

Ayrıca bir soru grubu olan küme de ekleyebilirsiniz. Ders baĢladığında bu

sorulardan birisi rastgele seçilerek görüntülenir. Bu özellik ders her

baĢladığında farklı soru görüntülenmesini sağlar.

Konu Anlatımı ve Konu Anlatımı Sonu Eklemek

Konu anlatımı diğer sayfalara bağlantılar içeren bir sayfadır. Daha çok ders

baĢlangıcında içindekiler tablosu olarak kullanılır.

Her bir bağlantı atlanacak sayfanın baĢlığını ve açıklamasını içerir. Yani her

sayfaya bağlantı vermek durumunda kalmazsınız.

Konu anlatımını, bir dersi aynı konuyu içeren belirli bir sayfa sayısındaki

bölümlere ayırmak için kullanabilirsiniz. Bir konu anlatımı sonunda Konu bitişi

ekle bağlantısı ekleyerek, öğrencinin bir önceki konuya dönebilmesini

sağlayabilirsiniz. Eğer bu bağlantı eklenmezse öğrenci direkt olarak sonraki

sayfaya aktarılır.

SINAVLAR

Moodle esnek bir sınav oluĢturucu sunar. Her soru, herhangi bir HTML kod

içerebilen tam donanımlı bir web sayfasıdır. Bu, her sorunun metin, resim, ses

dosyası, video dosyası ve diğer birçok nesneyi içerebileceği anlamına gelir.

Eğitmen yönetiminde açılan birçok dersin ana etkinlikleri sınav ya da testtir.

Sınav yapmak veya sınıfı toparlamak ve bunları notlandırmak birçok eğitmenin

zamanını almaktadır. Moodle‟da bu süreç oldukça hızlı iĢler. Bu etkinlik ile;

Her ödevi okuduktan sonra öğrencilerin ilgisinden emin olmak için bir

küçük sınav yapabilir

Sınavı test gibi kullanarak öğrenciye, doğru yanıtı bulması adına birden

çok deneme hakkı vererek bir pratik sınav uygulayabilir ya da

Sınavı bir anket gibi kullanarak, eğitmen veya ders ile ilgili görüĢlerini

almak..vb. amaçlara yönelik uygulama yapabilirsiniz ve öğrencilerin

aldığı not aslında öğrencilerin size verdiği not olur.


SINAV AYARLARI

Ġlk defa bir sınav oluĢturduğunuzda, belirli ayarları yapmanız için bir ayarlar

sayfası ekrana gelir.

Sınav başlat ve sınav bitir, sınavın hangi tarihler arasın aktif olduğunu belirler.

Sınav kapalı olsa bile öğrenciler sınavı ders sayfasında görebilir ve girmeyi

deneyebilirler, ancak kapalı olduğu uyarısını alırlar. Eğer tamamıyla gizlemek

isterseniz Genel modül ayarları’ndan görünür menüsünü gizle moduna

getirebilirsiniz.

Varsayılan olarak bir sınavın zaman sınırı yoktur. Ancak zaman sınırı

koyulursa, süre bitiminde o ana kadar verilen cevaplarla sınav otomatik olarak


gönderilir. Zaman sınırı, sınav esnasında yardımcı materyallerin kullanılmasını

önler. Yani kullanıcıların sınırlı bir süresi olduğunun farkına varıp harici

dökümanlarla zaman kaybetmemesini anlamasını sağlar.

Her sayfadaki max soru sayısı, bir sayfada en fazla kaç adet soru olabileceğini

ayarlar ve etkinleĢtirildiğinde sorular arasına otomatik olarak sonrada da

taĢınabilecek olan sayfa kesmesi ekler. Ancak varsayılan olarak bütün sorular

aynı sayfada gösterilirler. Sınavı küçük sayfalara ayırmak için bu ayarı

kullanabilirsiniz.

Soruları karıştır ve sorular içinde karıştır menüsü soruların ve cevapların

sırasının her seferinde değiĢmesini, dolayısıyla da cevap alıĢveriĢinin

yapılmasını engeller.

Tekrar uygulama izni, öğrencinin sınavı denemeye devam etmesini sağlar. Her

bir uygulamada son kaldığı yerden devam, verilen cevapları sonraki deneme

için hafızada tutar. Bu iki ayar birlikte kullanıldığında oluĢturulan sınavın,

öğrencinin doğruyu bulana kadar deneyebildiği bir öğrenme aracına dönüĢtürür.

Tekrar uygulama izni açık olduğunda, notlandırma yöntemi En yüksek not, not

ortalaması, ilk uygulama ve son uygulama olarak ayarlanabilir.

Uyarlamalı mod, tekrar uygulama izni‟ nden farklı olarak tüm sınav içerisinde

her soru için birden çok yanıt verme olanağı sağlar. Bu mod etkinleĢtirildiğinde;

Soru yanlıĢ cevaplandırıldığında öğrenciye uyarı verilmesi ve yeniden

cevaplaması ya da farklı bir soru gösterilmesi seçenekleri uygulanabilir.

Cezaları uygula modu, sadece sınav uyarlamalı olduğunda etkili olur ve

öğrenciden her yanlıĢ yanıt için belirtilen değerde puan kesilir. Bu ayar her soru

için ayrı ayrı uygulanabilir.

Notları onluk sayılar öğrencinin notundaki virgül sonrası kısmı ifade eder.

Sınavı güvenli bir pencerede göster seçeneği ile sınavı, JavaScript kodu ile

kopyalama, kaydetme ve yazdırma engeli koyan, ancak çok sağlam olmayan

ayrı bir pencerede açılır.

Parola gerekli alanı ise öğrencinin sınava eriĢebilmesi için bir Ģifre girmesini

sağlar.


Ağ adresi gerekli alanı ile sınavın belirlenen IP adresleri üzerinden eriĢimine

imkan tanır. Örnek olarak;

146.203.59.235 sadece bir bilgisayara eriĢim tanır. Ancak bilgisayar bir

Proxy arkasında ise onlar da eriĢebilir.

146.203 sadece bu IP ile baĢlayan bilgisayarlar giriĢ yapabilir.

146.203.59.235/20 ise bu Ģekilde bir alt ağa eriĢim hakkı tanır.

Grup modu ise 4. Bölümde belirtilen kaynaklardaki grup ayarları gibi çalıĢır.

Güvenlik ile Ġlgili Birkaç Tavsiye

Eğer tam anlamıyla kopya ve usulsüzlüklere karşı bir internet tabanlı sınav

yapmak isterseniz Ģu tavsiyeleri göz önünde bulundurabilirsiniz.

Soru havuzunuzu geniĢ tutun ve sadece belirli bir kısmını sınavda

kullanın. Bu sınavdaki paylaĢımı azaltacaktır.

Soruları ve cevapları karıĢtırmayı etkin kılın. Bu da paylaĢımı

zorlaĢtıracaktır.

Belge ve harici kaynak kullanımını zorlaĢtırmak için zaman sınırı koyun.

Sınav saatlerini belirli zaman aralıklarına yerleĢtirin.

SORU KATEGORĠLERĠ

Her soru bir kategoriye aittir. AĢağıdaki ekran görüntüsünde görüldüğü gibi,

yeni bir soru kategorisi eklemek veya seçilen kategorinin adını değiĢtirmek için

Kategoriler bağlantısı kullanılır.


Bütün sorular diğer bütün sınavlardaki sorular için kullanıma açıktır. Yani kendi

dersiniz içerisindeki herhangi bir sınava diğer sınavlarınızın kategorilerini seçip

soru ekleyebilirsiniz.

Soruların ve Kategorilerin Yönetilmesi

Bir site yöneticisi olarak, sitedeki sınavlarda içerisindeki soruların mantıklı bir

Ģekilde isimlendirilip isimlendirilmediğini ya da sitenin amacına uygun olup

olmadığını izlemek isteyebilirsiniz. Çünkü sınav kategorileri; ders yaratıcılar

arasında paylaĢılabilir, güçlü bir çoğaltma ve kaynak kopyalama aracı

olabilirler. Bu nedenle Eğitmenler forum‟u kullanarak eğitmenlerinizin ve ders

yaratıcılarınızın yeni soru ve kategoriler için bilgilendirilmesini

sağlayabilirsiniz.

Soru OluĢturma

Sorular sekmesi altındaki aç-seç menüsünü kullanarak bir soru tipi seçtiğinizde

soru düzenleme penceresi açılır. Bu bölüm oluĢturabileceğiniz soru türlerini ele

alacaktır.


Ayrıca yukarıdaki resimde de görebileceğiniz gibi her sorunun bir adı vardır ve

bu adların soru içeriğini size hatırlatıcı olmalıdırlar. Eğer soru içeriğini tam

olarak hatırlayamazsanız her defasında simgesine tıklayarak önizleme

yapmanız gerekebilir.

Soru Tipleri

Aynı sınav içerisinde birden fazla soru tipi kullanabilirsiniz. AĢağıdaki ekran

görüntüsünde görebileceğiniz gibi sınav içerisinde kısa cevaplı ve doğru yanlıĢ

türünde sorular bulunmaktadır. ġu anda da çoktan seçmeli bir soru eklenmek

üzeredir.

Çoktan Seçmeli

Çoktan seçmeli sorular tek ya da birden çok doğru cevabı olabilir.

Doğru/YanlıĢ

Ġki seçenekten birisi seçilir. Doğru / YanlıĢ


Kısa Cevap

Öğrenci cevap alanına bir kelime ya da tümce yazar ve bu alan doğru cevap

olup olmamasına karĢın kontrol edilir. Bazen bazı yanıtlar da farklı

notlandırılabilirler.

Numaralı

Kısa cevap’lı sorularda öğrenci alana yanıtını yazarken kabul edilebilir hata

payı çok fazla söz konusu olamaz. Ancak numaralı soru oluĢtururken, kabul

edilebilir hata alanına girilen değer doğrultusunda yine yanıtın doğru olarak

kabul edilmesini sağlayabilirsiniz. Örneğin doğru cevabın 5 olduğu bir durumda

kabul edilebilir hata payı 1 ise, 4 ve 6 yanıtları da doğru sayılırlar.

HesaplanmıĢ

Bu tip bir soru oluĢturduğunuzda, sorunun metninde görüntülenen bir formül

girilmesi istenir ve formül, sınav çalıĢtırıldığında yerlerine rakamlar koyulan bir

ya da daha fazla özel sembol (wildcard) içerebilir. Özel semboller süslü ayraçlar

arasına yazılır.

Örnek olarak, 3*{a} ? sorusunu yazarsanız, Moodle {a}‟ yı bir rakam ile

değiĢtircektir. Ayrıca özel sembolleri cevap alanına da yazarak doğru cevabın

3*{a} olmasını sağlayabilirsiniz.

EĢleĢtirmeli

Bu tip bir soru oluĢturduktan sonra, alt sorulardan oluĢan bir liste hazırlanır ve

her alt soru için bir doğru cevap belirlenir. Bu durumda öğrenci, not ağırlığı eĢit

olan her sorunun doğru cevabını eĢleĢtirmek zorundadır.

Açıklama

Açıklama bir soru olmamakla birlikte, istediğiniz türden internet içeriğini

ekleyebilirsiniz. Bunu eklediğiniz zaman web sayfası oluĢtururken kullandığınız

aynı ekranla karĢılaĢırsınız.

Rastgele Kısa Cevap EĢleĢtirme

Eşleştirmeli soruda her sorunun eĢleĢtirilmesi gereken bir cevabı vardı. Bu tip

bir soruyu seçtiğiniz zaman, Moodle aynı kategoriden rastgele kısa cevap

sorular alır ve bu kısa cevap soruları ve cevaplarını eĢleĢtirmek üzere yaratır.


Öğrenciye diğer eĢleĢtirmeli sorular gibi görünebilir ancak aradaki fark alt

soruların aynı kategorideki kısa cevaplardan oluĢmasıdır.

Gömülü Cevaplar (Embedded Answers (cloze) )

Gömülü cevaplar, cevapları içerisine yerleĢtirilmiĢ bir metin bölümlerinden

oluĢan soru tipleridir. Sorunun içerisine çoktan seçmeli, boĢluk doldurma ve

sayısal cevaplar yerleĢtirilebilir. Moodle yardım dosyaları aĢağıdaki örneği

kullanmaktadır.

Soruda öncelikle genellikle çoktan seçmeli olan bir aç-seç menüsü verilir ve

ardından gelen kısa cevaplı soruyu bir numaralı soru takip eder. Sonuç olarak,

baĢka bir çoktan seçmeli (Doğru/YanlıĢ aç-seç) ve numaralı soru kullanılmıĢ

olur.

SCORM

SCORM, Sharable Content Object Reference Model olarak tanımlanır ve bir

ürün ya da özellik değil, standarttır. Öğrenme yönetim sistemlerine, her biri için

geliĢtirilen içeriği kullanmalarına imkan tanıyan bir dizi tanımlayıcı özellikler

bütünüdür ve bu modül, ders sitenize herhangi bir standart SCORM paketi

yüklemenize izin verir.


Özet alanı, öğrenci ders ana sayfasından bu etkinliği seçtiği zaman görüntülenir.


Seç veya bir dosya yükle butonuna basılarak SCORM paketi seçilip sisteme

yüklenir.

Eğer sisteme aktarılan/yüklenen paket notlandırılmısĢa, Not verme

yöntemlerinden birisi seçilir.

Otomatik devam et ayarı, Evet olarak seçilirse, öğrenci bir PaylaĢılabilir Ġçerik

Nesnesi (sharable content object) ile bitirdiği zaman, dersteki öteki nesne

otomatik olarak gösterilir. Aksi takdirde öğrenci bir Devam et butonuna basarak

ilerler.

Önizleme modunu kapat öğrencinin ilgili testi almadan içeriği görüntülemesini

sağlar. Ġçeriğe göz atıldığında içerik iĢaretlenir.

Paylaşılabilir İçerik Nesne’si ayrı bir pencerede görüntülendiği için bu

pencerenin yükseklik ve genişlik değerleri girilebilir.

ANKET FORMU

Moodle‟ın anket formu öğrencilerin ders tecrübeleriyle ilgili ve öğrencilerin

genel anlamda ve ders anlamında öğrenmeye karĢı olan tavırlarına yönelik

sorulardan oluĢur. Moodle önceden hazırlanmıĢ beĢ adet farklı anket formu

oluĢturmanıza imkan tanır. Anket içerisindeki sorular ve tercih formları hazır

halde gelir ve düzenlemezler. Eğer bu sorular sizin kullanım amacınıza uygun

değilse, anket formunuza yeni bir sınav eklemeniz gerekmektedir.

Anket Formu OluĢturma

Bir anket formu oluĢturmak için, etkinlik olarak Anket Formu ve ardından grup

modu seçilir. GiriĢ metni düzenlendikten sonra hazır sorularla gelen anket

formu tamamlanmıĢ olur.


Anket Formu Türleri

Moodle üç anket formuna ayrılmıĢ beĢ adet farklı anket formu sunar.

Yapısalcı Çevrimiçi Öğrenme Ortamı (COLLES )

Colles‟in açılımı Constructivist On-Line Learning Environment Survey‟dir ve

Yapısalcı Çevrimiçi Öğrenme Ortamı olarak çevrilir. Bu kategoride üç adet

anket formu bulunmaktadır ve her biri öğrencinin bir seviye anlaĢma ya da

uyuĢmazlık belirttiği 24 durumdan oluĢur. Bu sorular;

Dersin öğrencinin ilgisi ve profesyonel hedeflerine uygunluğu

Öğrencinin baĢvurduğu ders materyaline iliĢkin kritik ya da yansıtan

düĢünme düzeyi

Öğrencinin ders süresince yakaladığı etkileĢim düzeyi

Eğitmenin, dersi alan öğrenciye destek düzeyi

Dersteki öğrencinin akranlarının destek düzeyi

Öğrencinin öğretmenin baĢarısı ve diğer öğrencilerin aralarındaki

etkileĢimle ilgili yorumları


ile ilgidir.

Bu üç Yapısalcı Çevrimiçi Öğrenme Ortamı anket formu, olmasını istedikleri

öğrenme ortamı, Ģu anki öğrenme ortamı ve bu ikisinin birleĢimi ile ilgili

sorular sorar.

DüĢünme ve Öğrenme YaklaĢımları (ATTLS)

Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımları olarak tanımlanan Attitudes To Thinking

and Learning Survey (ATTLS), öğrencinin öğrenme, tartıĢma tarzı ile ilgili 20

adet sorudan oluĢur. Bu sorular öğrencinin mantığına karĢı kiĢisel ilgi

tutumlarına yöneliktir.

ATTLS soruları öğrencinin tavır ve tutumlarını ölçmeye yönelik olup derse olan

hoĢnutluğu ya da algılamasını ölçmez.

Önemli Olaylar

Önemli olaylar ATTLS ve COLLES‟ lerden Ģu iki yönden farklıdır.

Daha kısadırlar, sadece 5 soru.

Çoktan seçmeli yerine sorular için kısa yanıtlar yazabilirler.

Bu tip anketler, öğrenciye dersteki son olaylarla ilgili nasıl hissettiğine dair

sorular içerir. Bu beĢ soru Ģu Ģekildedir.

1. Bir öğrenci olarak, sınıfta hangi anda en fazla katılım gösterirsin?

2. Bir öğrenci olarak, sınıftan hangi anda en fazla uzaklaĢırsın?

3. Bu forumlardaki herhangi birinden hangi etkinliği en yararlı

buluyorsun?

4. Bu forumlardaki herhangi birinden hangi etkinliği en karıĢık

buluyorsun?

5. Hangi olay seni en çok ĢaĢırttı?


Hangi Tür Anketler Ne Zaman Kullanılır

Dersin baĢında Yapısalcı Çevrimiçi Öğrenme Ortamı (İstenilen) anket

formunun, öğrencilerin istediği öğrenme yolu hakkında fikir verdiğinden

bahsedilmiĢti. Bu, dersi öğrencilerinize en iyi Ģekilde tasarlama ve sunmada

yardımcı olur. Yapısalcı Çevrimiçi Öğrenme Ortamı (Gerçek) ise uzun bir anket

formu olup, ders süresince dersin öğrencilerin beklentilerini ne kadar

karĢıladığını ölçmekte kullanabilir.

Önceden de belirtildiği gibi, Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımları(ATTLS) anket

formları öğrencilerin öğrenme tarzlarını anlamanıza yarar. Yani bu anket ders

ile değil, öğrenci ile ilgilidir. Öğrencilerinizin derse katılmadan önce bir ATTLS

uygulaması yapmalarını söyleyebilir ve ne ile ilgilendiklerini öğrenebilirsiniz.

Önemli olaylar kısa olduğundan ve son olaylarla ilgili sorular içerdiğinden, bu

tipi ders sürecinde hızlı ve küçük değiĢiklikler yapmak için, her konu ya da

haftadan sonra kullanabilirsiniz.

ÖZET

Moodle‟ın ödev ve ders’leri öğrencilerin etkileĢim içinde bulunabilecekleri ders

materyalleri oluĢturmanıza imkan tanır. Bu etkileĢim, öğrencinin görüntülediği

statik materyallerin içeriğinden daha fazla katılımcı ve genellikle daha fazla

etkilidir. Statik bir materyal eklediğinizde, bir sonraki adım olarak etkileşimi

nasıl sağlayabilirim? diye sorabilirsiniz. Dersler, sayfa sonlarında sorular

içeren bir web sayfasını içerdiklerinden beri, bir çok statik web sayfasının

yerini alabilirler.

Anket Formu ve Tercih Form, eğitmenlere, öğrencilerin değerini bilme,

öğrenmeye karĢı tutumlarını ve derse olan memnuniyetlerini görme olanağı

verir. Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımları (ATTLS) anket formu, her eğitmenin

kendi sınıfındaki öğrencinin kayıtlarının bir parçası olabilir. Yapısalcı Çevrimiçi

Öğrenme Ortamı (Gerçek), birkaç haftada bir öğrenci memnuniyetini ölçmek

için kullanılırken; Yapısalcı Çevrimiçi Öğrenme Ortamı (İstenilen) anket formu

dersin baĢlangıcında, öğrencinin motivasyonu ve beklentilerini belirlemekte

kullanılabilir. Her konudan sonra ya da her hafta, Önemli Olaylar anket formu


ve gerekirse Tercih Formu ekleyebilirsiniz. Bunların sonuçları ise öğrenci ve

eğitmen arasında yapısal ve sürekli bir diyalog oluĢturur.


Sosyal ders aktiviteleri öğrencilerin diğer öğrenciler ile etkileĢim kurmalarını

teĢvik eden ve Moodle sisteminin sunduğu en güçlü öğrenme araçlarından

bazılarını içerir. Sosyal aktiviteler dersleri daha ilgi çekici hale getirmenin yanı

sıra öğrencilerin katılımını ve memnuniyetini arttıran araçlardır. Bu bölümde

sosyal ders aktivitelerinin derslere eklenmesi ve ayarlarının yapılması konusu

incelenecektir.

GörüĢme (Chat)

GörüĢme (Chat) modülü ders içerisinde GörüĢme odası oluĢturarak öğrencilerin

gerçek zamanlı GörüĢme edebilmelerini sağlamaktadır.


Bir derse GörüĢme odası eklendiğinde derse kayıtlı olan bütün öğrenciler

bu GörüĢme odasına girebilirler. GörüĢme odası öğrencilerin beraber

çalıĢtıkları ve / veya bilgilerini paylaĢtıkları bir buluĢma noktası olabilir. Eğer

ders kapsamında grup ödevleri verilecek ise derse bir GörüĢme odasının

eklenmesi ve öğrencileri bu GörüĢme odasını kullanmaya teĢvik etmek oldukça

yararlı olacaktır.

Güvenlik

Bir GörüĢme odası için tek güvenlik “Grup Modu” (Group Mode) ‟nun

kullanımıdır. Grup modu kullanımı ile sadece izin verdiğiniz grup ilgili

GörüĢme odasını kullanabilir duruma gelecektir. Grup oluĢturma sırasında

derse kayıtlı olan öğrencilerin hepsi bir grup olabileceği gibi, sizin belirlediğiniz

herhangi bir sayıda grup oluĢturulabilir.

GörüĢme Zamanları

GörüĢme Ayarları sayfasında ilgili GörüĢme odasının kullanım zamanı

belirlenebilir. Belirlediğiniz zaman Takvim (Calendar) üzerinde ve YaklaĢan

Olaylar (Upcoming Events) bloğunda listelenecektir. Fakat GörüĢme odası

belirlediğiniz bu zamanla sınırlı değildir. Belirlediğiniz zaman dersteki kiĢiler

için sadece bir toplanma zamanı bildirisi (haftanın belirli bir günü ve saatinde

yapılan soru-cevap GörüĢmei, sadece ilk hafta yapılacak ödev / proje konusu

ataması GörüĢmei vb.) özelliği taĢır. Dolayısıyla belirlenen zaman dıĢında

GörüĢme odası her zaman kullanılabilir durumdadır.

Eğer GörüĢme odasının sadece belirlenen zamanlarda kullanılabilir olması

gerekiyorsa, ilgili saatin sonunda ders sayfasından GörüĢme odası gizli (hide)

duruma getirilebilir. Tekrar kullanılacağı zaman da gizliliği kaldırılarak

kullanıma sunulabilir.


GörüĢmelerin ArĢivlenmesi

GörüĢme odalarındaki GörüĢmeler otomatik olarak kaydedilebilir. Bunun için

GörüĢme Odası Ayarlarında “GeçmiĢ Oturumları Kaydet” (Save Past Sessions)

seçeneği kullanılır ve kayıtların tutulacağı süre belirlenebilir. Ayrıca kayıtların

sadece ders öğretim görevlisine mi yoksa herkese mi açık olacağı belirlenebilir.


Forum (Forum)

Forum, elektronik ortamda oluĢturulmuĢ bir tartıĢma platformu ve paylaĢım

sistemidir. Bir derse istenen sayıda forum eklenebilir. Derse eriĢimi olan

herkes aynı zamanda forumlara eriĢim imkanına sahip olmaktadır. Forumlara

giriĢi sınırlandırmak ya da farklı grupların farklı forumları kullanması

gerekiyorsa forumlardaki grup modu (group mode) kullanılmalıdır.

Bir kullanıcı foruma girdiğinde, forumun oluĢturulması sırasında girilen forum

tanımını görebilir. Foruma mesaj yazımı sırasında kullanıcı çevrimiçi

WYSIWYG (What You See Is What You Get) editörünü tarayıcısı yardımıyla

kullanır. Bu editör mesaj yazımı sırasında kullanıma hazır durumdadır ve

kullanıcı bilgisayarına herhangi bir kurulum gerektirmez. Öğrencilerin

forumlara dosya yüklemesine izin verilebilir. Ayrıca forum içinde konu

baĢlıklarının öğrenciler tarafından açılıp açılamayacağı ya da öğrencilerin

sadece konu baĢlıklarına cevap verebilmesi gibi özelliklerde forum ayarları

sayfasından yapılabilir.

Foruma herkesin abone olması (subscribe) zorunlu kılınabilir. Bu durumda

forumdaki konuları okumak ya da cevap yazabilmek için öğrencilerin abone

olması gerekmektedir. Forum üzerinde bir mesaj gönderildiğinde foruma abone

olan herkese bu mesajın bir kopyası e-posta olarak gönderilecektir.


Sözlük (Glossary)

Bu aktivite katılımcılara tanım listeleri (sözlük) oluĢturma ve değiĢtirme olanağı

sunmaktadır. Genel olarak bakıldığında, sözlük aktivitesi ile öğrencilerin

ulaĢabileceği kelime ve tanımlarının listesi oluĢturulur. Buna karĢın, öğretim

görevlisi öğrencilere sözlüğe kelime ve tanım ekleme ve mevcut olanları

düzenleme izni verebilir. Bu izin ile sözlük statik bir listeleme ortamından

öğrenme için kullanılan bir iĢbirliği aracına dönüĢmüĢ olur.

Sözlük Girdileri Ekleme

Ders sayfasından bir sözlük seçildiğinde kullanıcı sözlük sayfasına

yönlendirilir. Bu sayfada kullanıcı sözlüğü düzenleyebilir ve sözlükteki girdiler

inceleyebilir. Ġzleyen ekran görüntüsü sözlük sayfasını göstermektedir.

Sözlük sayfasında daha önceki girdiler çeĢitli Ģekillerde incelenebilir (Harfe

göre göz at, Kategoriye göre göz at vb.). Ayrıca “Kategoriye Göre Göz At”

bölümünde sözlüğe çeĢitli kategoriler eklenebilir.


Sözlüğe girilen her girdi için bir dosya yükleme seçeneği de bulunmaktadır. Bu

yükleme seçeneği girdilere resim eklemek için kullanıĢlı bir özelliktir. Ayrıca,

girdilerin eklendiği düzenleme penceresinden girdiye bağlantı (hyperlink)

eklemek mümkündür. Böylece ilgili girdi ile ilgili daha geniĢ bilginin

bulunduğu sayfalara yönlendirme yapılabilinir.

Kayıtları Al (Import) ve Kayıtları Ver (Export) seçenekleri ile dersler ve hatta

Moodle kurulumları arasında sözlükler değiĢ tokuĢ edilebilinir. Ders içerisinde

küçük bir sözlük baĢlatılıp, ardından öğrencilere sözlüğe girdi girme imkanı

sağlanabilinir. BaĢlangıçtaki sözlük öğrenci girdilerinden önce “Kayıtları Ver”

seçeneği ile yedeklenebilir. Daha sonraki dönemler için ise, dönem sonundaki

tamamlanmıĢ ders, sözlük ve öğrenci bilgileri hariç olmak üzere

yedeklendiğinde diğer dönemler için gerekli ders materyali elde edilmiĢ olunur.

Diğer dönem ders tekrar açıldığında elde bulunan ders yedeği ve baĢlangıç

sözlüğü ile ders tekrardan oluĢturulabilinir.

Sözlük oluĢturulduğunda sözlük özelliklerinden sözlüğe girdi girme seçenekleri

ayarlanabilir. Burada öğrenci girdileri otomatik olarak sözlüğe eklenebileceği

gibi öğretim görevlisi onayı da beklenebilir.

Ana ve Ġkincil Sözlükler

Eğer öğrencilerin sözlüğe girdi girmesine izin verilecekse, bu iĢlem ikincil

sözlükler üzerinden yapılmalıdır. Sadece öğretim görevlisi ana sözlüğe giriĢ

yapma hakkına sahiptir. Ġkincil sözlükler dersin her bölümüne ya da her hafta /

konuya eklenebilir. Eğer ders içerisinde sadece bir sözlük olacaksa ve

öğrencilerin bu sözlüğe girdi girmesine izin verilmek isteniyorsa sözlük ikincil

olarak ayarlanmalıdır. Bir ders içerisinde ana sözlük olmadan da ikincil sözlük

olabilir.


Wiki

Moodle Wiki modülü öğrencilere bazı projeler üzerinde ortak çalıĢma imkanı

sağlar. Çünkü Wiki kullanımı kolay, interaktif ve tarihlere göre organize bir

modüldür ve katılımcılar arasında gündelik tartıĢmaların yapılabileceği bir

ortam sunmaktadır. Bu nedenlerle öğrencilerin geliĢimi ve düĢüncelerinin kaydı

açısından güçlü bir araçtır. Wiki‟ler ayrıca diğer kurs materyalleri gibi arama

iĢlemine katılır.

Bir Wiki bütün bir sınıf, bir grup, öğretim görevlisi ya da sadece bir öğrenci

tarafından düzenlenebilir. Ayrıca bütün bir sınıf, bir grup, öğretim görevlisi ya

da sadece bir öğrenci tarafından okunabilir. Öğretim görevlisi Wiki‟nin kim

tarafından düzenlenebileceğini ve okunabileceğini belirleyebilir. Bu iĢlemler

Wiki‟nin Tip (Type) ve Gruplar (Groups) seçenekleri ile ayarlanır.

Wiki‟lerde yazarların yazıları düzenleme sırasında kullanabileceği iki tür

iĢaretleme (markup) yöntemi vardır. Bunlar Wiki ĠĢaretleme ve HTML‟dir.


Eğer diğer öğrenci aktivitelerinde HTML editörü kullanılıyorsa Wiki içerisinde

sadece HTML kullanmak doğrudur. Böylece öğrencilere kolaylık sağlanacak

ve öğrenciler Wiki ĠĢaretlemeyi öğrenmek durumunda kalmayacaktır. Fakat

öğrenciler Wiki ĠĢaretleme‟yi biliyorsa bu durumda “No HTML” seçilebilir.

Çünkü Wiki ĠĢaretleme ile daha hızlı Ģekilde düzenleme yapılabilir.

Wiki ayarlarında “Allow Binary Files” seçeneği ile kullanıcıların bu tip

dosyaları Wiki‟ye ekleyip ekleyememesi ayarlanabilir. Bu tip dosyaların en

genel kullanımı Wiki sayfalarına resim yerleĢtirme ya da ek Ģeklinde resim

eklemedir. Eğer “Allow Binary Files” seçeneğine onay verilirse her iki iĢlemde

kullanıcılar tarafından gerçekleĢtirilebilir. Yüklenecek dosyaların dosya

büyüklüğü ders içerisindeki izin verilen dosya büyüklüğü ile aynı olacaktır.

Wiki‟ler içerisinde CamelCase adlı bir bağlantı oluĢturma rutini mevcuttur.

CamelCase kelimelerin birleĢik ve her kelimenin baĢ harfinin büyük yazıldığı

bir biçime sahiptir. Özellikle eski Wiki‟ler içerisinde ürün ve Ģirket isimlerinin

otomatik bağlantılara sahip olması için kullanılan bir yöntem idi. Fakat

oluĢturduğunuz Wiki‟ye eski yıllara ait Wiki sayfalarını eklemek istemiyorsanız

bu uyumluğu iptal etmek en iyi seçenektir. Çünkü CamelCase artık sık

kullanılmayan bir özelliktir.

“Öğrenci Yönetim Seçenekleri” (Student Admin Options) öğrencilerin Wiki

sayfalarını yönetici gibi düzenlemelerine (sayfa silme, sayfa çıkarma, yapılan

değiĢiklikleri geri alma vb.) olanak sağlayan özellikler sağlar. Fakat Wiki

ayarlarında öğrencilerin Wiki sayfalarını düzenlemesine izin verilmemiĢse bu

seçenekler kullanılmaz duruma gelecektir.


Öğretim Görevlileri Ġçin Özellikler

Moodle kullanıcıların siste üzerinde gerçekleĢtirdiği her türlü aktivitenin

detaylı kayıtlarını tutmaktadır. Dolayısıyla bu kayıtlar yardımıyla hangi

kullanıcının ne kadar aktif olduğu, kullanıcıların yaptığı iĢlemleri ve

iĢlemleri ne zaman yaptıkları öğrenilebilir.

Moodle kendi içerisinde bu kayıtların sade biçimde gösterilmesini sağlayan

bir sisteme sahiptir. Buna karĢın, çok ayrıntılı kayıt analizi için Moodle

içerisinde bir yapı barındırmamakta, bu iĢlem Moodle dıĢından veritabanı

analizi ile yapılabilmektedir.

Kütükler(Logs)

AĢağıdaki ekran görüntüsünde Moodle Kayıt sayfasının bir görünümü yer

almaktadır.

Moodle kayıt bilgileri derslere, kullanıcılara, güne ve aktivitelere göre

süzülebilir bir yapıdadır. Bu sayfa genel olarak site yöneticilerine açık olmakla


beraber aynı bilgilere öğretim görevlileri öğrencilere ait sayfalardan da

ulaĢabilmektedir.

Bu kayıtlar dosya olarak indirilemez durumdadır. Dolayısıyla Moodle

içerisindeki kayıt görüntüleyici kayıtları sadece gösterebilmektedir.

Ölçeklerin (scales) Kullanımı

Moodle içerisinde ölçekler forumların, ödevlerin, quizlerin ve derslerin

derecelendirilmesi ya da notlandırılmasında kullanılabilir. Bu ölçekler

öğrencilerin aktivitelerini değerlendiren ya da notlandıran herkes tarafından

kullanılabilmektedir. Örneğin, forum cevaplarının diğer öğrenciler tarafından

notlandırıldığı durumlarda, öğrenciler öğretim görevlisi tarafından seçilen

ölçeği notlandırma sırasında kullanabilir.

Moodle sistemi önceden tanımlı ölçekle gelmektedir. Bu ölçek “Ayrı ve

Ġlgili Bilgi Yolları” (Seperate and Connected Ways of Knowing) ölçeğidir. Bu

ölçek bir öğenin dersteki diğer bilgiler ile ilgili olup olmadığını tanımlamakta

kullanılır. Fakat bu ölçek öğrencileri notlandırmaktan ziyade ders öğeleri ile

ilgili tartıĢmaları özendirmek için kullanılır.

Moodle ayrıca öğretim görevlilerine kendi ölçeklerini oluĢturma izni

vermektedir. Öğretim görevlileri istediği sayıda ölçeği oluĢturabilmektedir.

Örnek olarak aĢağıdaki ölçekte “Çok Kötü, Kötü, Ortalama, Ġyi, Çok Ġyi”

değerlendirmesi yapılabilmektedir.



Notlar (Grades)

Moodle kullanıcılara notlandırma amacıyla oldukça esnek bir yapı

sunmaktadır. Her öğretim görevlisi not aktivitelerini, harf notlarının aralık

tespitini, ağırlıklandırılmıĢ notları ve not tablolarını öğrenciye gösterme

seçeneklerini ayarlayabilir. Eğer Moodle istenen raporlama biçimine sahip

değilse, notlar metin ya da Excel formatında indirilebilir ve üzerinde istenen

iĢlemler gerçekleĢtirilebilir.

Moodle üzerinde bulunan forumlar, ödevler, quizler ve dersler

notlandırma iĢlemine tabi tutulabilir.

Notların Listelenmesi

Ġlgili dersin notlar bölümüne dersin sol tarafında bulunan yönetim

panelinde Notlar (Grades) bağlantısı ile ulaĢılabilir. AĢağıda bir örnek dersin

not listesi bulunmaktadır.

Burada Arasınav kategorisi altında bulunan 2 adet arasınav, Uygulamalar

kategorisi altında bulunan 3 adet uygulama ve son olarak Final kategorisi

altında bulunan bir adet final sınavına ait notlar gösterilmektedir. Her bir

sütunda (Arasınav 1, Uygulama 2, Uygulama kategorisi toplamı vb.) ortalama

not standart olarak kullanıcıya sunulmaktadır. Her bir kategori içinse Kategori

Toplamı (Category Total) öğretim görevlisinin isteğine göre önceden tanımlı 9

toplama fonksiyonu (Basit ağırlıklandırılmıĢ ortalama, ortalama, en düĢük,

toplam vb.) ile hesaplanabilmektedir. Eğer önceden tanımlı bu fonksiyonlar

dıĢında baĢka bir toplama fonksiyonu isteniyorsa, öğretim görevlisi bu


fonksiyonu matematiksel ifadesini (= [[Arasınav1]] + [[Arasınav2]] / 2) yazarak

burada oluĢturabilir.

Moodle notlandırması 2 temel yapı üzerine inĢa edilmiĢtir. Bunlardan

birincisi not öğeleri (sınav, quiz, kullanıcı tanımlı öğe vb.) ve ikicisi ise bu not

öğelerini içerisinde barındıran not kategorileridir.

Not kategorileri ve not öğeleri (Categories and Grade Items)

Yeni oluĢturulmuĢ bir ders içerisinde Notlar sayfası boĢ durumdadır.

Notlar sayfasında kategorilerin ve not öğelerinin oluĢturulması iĢlemi için sol

üst köĢede bulunan açılır menüden “Kategoriler ve Öğeler” (Categories and

Items) seçeneği seçilmelidir. Bu seçenek ile ulaĢılan Kategorileri ve Öğeleri

Düzenle ekranı aĢağıdaki gibi olacaktır.

Burada kategori kullanımı zorunlu olmamakla beraber benzer not öğeleri

üzerindeki iĢlemlerde büyük kolaylıklar sağlayacaktır. Yeni kategori eklenmek

istendiğinde ulaĢılan sayfada sadece bir doldurulması zorunlu alan (Kategori

Adı) olmakla beraber diğer seçenekler öğretim görevlisine oldukça fazla

kolaylıklar sağlayabilmektedir. Öğretim görevlisi derse istediği sayıda kategori

ekleyebilir.


Kategorilerin eklenmesi sonucu örnek dersin Kategorileri ve Öğeleri

Düzenle ekranı aĢağıdaki gibi olacaktır.

Bir kategorinin eklenmesi durumunda düzenleme ekranında kategori ismi

ile beraber Kategori Toplamı (Category Total) öğesi de oluĢturulur. Kategori

toplamı, öğretim görevlisinin kategori oluĢturma sayfasında seçtiği toplama

(Aggregation) fonksiyonu ya da yazdığı matematiksel fonksiyonu kullanarak

ilgili kategorideki öğelerin notlarının iĢlem sonucunu gösterir.

Kategorilerin tamamlanmasının ardından not öğeleri ilgili kategorilerin altında

oluĢturulabilir. Öğretim görevlisi kategorilerin altına istediği sayıda not öğesi

ekleyebilir. Not öğesi eklenmek istendiğinde ulaĢılan sayfa ise aĢağıdaki gibi

olacaktır.


Bu sayfada öğretim görevlisi öğe adını, öğe için en küçük ve en büyük

not değerini, öğeyi öğrencilerin görüp göremeyeceğini ve not öğesinin hangi

kategori altında yer alacağını belirleyebilir. Örnek ders için bütün kategori ve

öğelerin eklenmesi sonucu sayfa aĢağıdaki gibi görünecektir.

Not Hesaplaması için Matematiksel Fonksiyonların Yazılması

Kategorileri ve Öğeleri Düzenle ekranındaki öğelerin isimlerinin sağ

tarafında hesap makinesi bulunan her öğe için matematiksel fonksiyon

yazılabilmektedir. Özel matematiksel fonksiyona sahip öğelerin yanında


bulunan hesap makinesi simgesi siyah renkli, diğer durumdaki öğeler içinse

simge açık gri renklidir.

Matematiksel fonksiyon yazımı için öğenin sağ tarafında bulunan hesap

makinesine tıklanması yeterlidir. Tıklama iĢlemi sonucunda aĢağıdaki

hesaplama düzenleme sayfasına ulaĢılacaktır.


Hesaplama düzenleme sayfasında öğretim görevlisinin kendi

matematiksel fonksiyonunu yazabilmesi amacıyla fonksiyon içinde kullanacağı

kategorilere ve not öğelerine değiĢken ismi ataması gerekmektedir. Bu iĢlem

aynı sayfanın altında bulunan Id Numaraları (Id Numbers) bölümünden

yapılmaktadır. Bunun için aĢağıdaki ekran görüntüsündeki gibi kullanmak

istediği öğelerin yanına değiĢken isimlerini yazması ve atama düğmesine (Add

Id numbers) tıklaması yeterlidir. Burada fonksiyonda herhangi bir karıĢıklığa

izin vermemek amacıyla açıklayıcı değiĢken isimleri kullanılması uygundur.


Atama iĢleminin sonucunda ilgili kategorilerin ve öğelerin değiĢken

isimleri yanlarında gösterilecektir.

Bu değiĢken isimleri yardımıyla öğretim görevlisi istediği matematiksel

fonksiyonu sayfanın üstünde bulunan Hesaplama (Calculation) alanına

yazabilir. Eğer matematiksel fonksiyon içerisinde herhangi bir yazım yanlıĢı

yapılmıĢsa kaydetme iĢlemi sırasında öğretim görevlisine uyarılacaktır.


Matematiksel fonksiyon yazımı sırasında +, -, *, / iĢlemleri

kullanılabileceği gibi average, max, min, mod, sum, sin, tan vb. fonksiyonlarda

kullanılabilir. Yardımcı fonksiyonların tam listesi Hesaplama (Calculation)

baĢlığının sağ tarafında bulunan soru iĢaretine tıklanarak ulaĢılacak yardım

sayfasında mevcuttur. Bu fonksiyonlar ile yazılabilecek örnek bir matematiksel

hesaplama fonksiyonu aĢağıdaki gibidir.

=average(max([[Quiz.1]], [[Quiz.4]], [[Assignment.1]]), min([[Quiz.1]],

[[Quiz.4]], [[Assignment.1]]))

Notları Alma ve Verme ĠĢlemi (Import and Export)

Notlar sayfasında bulunan bütün notlar Excel dosyası, Open Document

dosyası, düz metin dosyası ve XML biçiminde bilgisayara alınabilir ve

bilgisayarda bulunan öğrenci notları CSV veya XML biçimlerinde bulunmaları

koĢulu ile not sayfasına yüklenebilir.
