Statistical processcontrol chart (SPC)
R2RVolume 2 Issue 3 2011
ตวชวยใหผปวยไดรบยาครบลดความเสยงในผปวยหนกโรคหวใจและหลอดเลอด
ภาคกลาง (สปสช. เขต 4 สระบร) และ ภาคอสาน (อบลศรโสธรเจรญ)
พรอมเดนหนาจดตงเครอขาย R2R
Statistical processcontrol chart (SPC)
เทคนคการเขยนบทคดยอใหไดใจกรรมการ ตอนท 2
หากทานสนใจขอ
มล R2R Newslett
er ในรปแบบ
PDF File เพยงสง
e-mail ม
om
R2R พาเทยวภาคใต
เกลยวประสาน R2R และ HA ผานสายตา นพ.อนวฒน ศภชตกล ผอ. สรพ.
ขาวด
2
ทปรกษา: ศ. นพ.วจารณ พานช นพ.สมศกด ชณหรศม นพ.พงษพสทธ จงอดมสข บรรณาธการ: รศ. นพ.เชดชย นพมณจำรสเลศ
กองบรรณาธการ: อ. นพ.อครนทร นมมานนตย อ. นพ.กลธร เทพมงคล ลดาทพย สวรรณ สรนยา งามทพยวฒนา สฤด โกศยเนตร
รววรรณ กตพลวงษวนช ประสานงาน: ณฐกฤตา เกลยงสน สถานทตดตอ: โครงการสนบสนนการพฒนางานประจำสงานวจยระดบประเทศ
สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ตกผปวยนอกเกา ชน 3 หอง 327 เลขท 2 ถนนพรานนก แขวงศรราช เขตบางกอกนอย
กรงเทพฯ 10700 โทรศพท 08-0459-8170, 0-2419-9425-6 แฟกซ 0-2418-3296 e-mail: [email protected]
พมพท: บรษท ยเนยน ครเอชน จำกด โทร. 0-2866-3002, 0-2484-9704-5
2 บรรณาธการขอเลา (Editor’s Nest) กองบรรณาธการ (Editorial Staff)
3-4 มอง R2R ผานสายตาผบรหาร (Hawk Eye View)
5-7 กาวไปกบคณอำนวย (Fly Together)
8-11 เปดหองนกวจย (I Can Fly)
12 เคลดลบรบรางวล (Prize of Hawk)
13 คณถามมา-R2R ตอบ (Q&A)
14 R2R พาเท ยว (R2R Relax Zone)
15 กระจายขาว R2R (R2R’s Update)
16 เครอขาย R2R (R2R Network)
Con tentContent
R2R Newsletter ฉบบนเปนฉบบท 3 แลวนะครบ ซงเนอหาก
ยงคงเนนทจะนำเสนอความกาวหนาการดำเนนงานของเครอขาย R2R
ตลอดจนเกรดความร เคลดลบตางๆ และความเคลอนไหวของเครอขาย
R2R ทวประเทศ
ตองขอบอกวาเรามเครอขาย R2R ครอบคลมเกอบทวประเทศ
แลวนะครบ นบเปนความสำเรจรวมกนของพวกเราชาว R2R ทกคน
และทพเศษสดในฉบบนคอ นายแพทยอนวฒน ศภชตกล ผอำนวยการ
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) ไดใหเกยรต
R2R Newsletter มอง R2R ในสายตาของผบรหาร สรพ. ทำใหเราเหน
ภาพความเชอมโยงระหวางงานพฒนาคณภาพกบ R2R ไดอยางชดเจน
ทผานมา R2R Newsletter เหมอนจะเปนชองทางสอสารจากสวนกลาง
ไปสสมาชกเครอขาย R2R ทวประเทศ แตความจรงแลวสวนกลางเอง
กอยากไดขอเสนอแนะและความคดเหนจากเครอขายเชนเดยวกนครบ
หากสมาชกมขอเสนอแนะหรออยากใหมคอลมนอนๆ ใน R2R
Newsletter กสามารถแนะนำมาไดท e-mail: [email protected]
ทมงานทกคนรอความคดเหนจากสมาชกทกทาน ดวยความยนดเปน
อยางยงครบ
รองศาสตราจารย นายแพทยเชดชย นพมณจำรสเลศ
3
นายแพทยอนวฒน ศภชตกล
นายแพทยสรเชษฐ สถตนรามย
practice: R2R คอเครองมอทชวยสราง evidence สวน
HA คอระบบทสงเสรมการนำ evidence ไปสการปฏบต
Management by Fact: R2R คอเครองมอททำใหเราเหน
ความจรง Learning: R2R สงเสรมใหเกด ความรและการเรยนรขนสง
Empowerment: R2R คอการเสรมพลงคนหนางานใหสามารถ
หาคำตอบทตนสงสยได Continuous Improvement: ความรใหมๆ
จาก R2R ทำใหเหนแนวทางใหมๆ ในการปรบปรงระบบงาน
Patient & Customer Focus: R2R คอ health services research
ซงตองมงเนนคณคาตอผรบบรการ”
“R2R เนนการสรางความร สวน CQI เนนการปรบปรง
วธการทำงาน ทง R2R และ CQI มขนตอนทคลายคลงกน คอ
PDCA ทงสองเรองมสวนเสรมกนและกน เชน การทำ CQI
อาจจะตองนำความรจาก R2R มาใช หรอใช CQI เพอใหม
การนำความรจาก R2R ไปสการปฏบต โรงพยาบาลทผาน HA
แลว หากสามารถนำแนวคดการวจยมาใชขบเคลอน จะทำใหเปน
องคกรแหงการเรยนรและมการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง
เปนการสรางคนทมความเปนนกวจย ใหสามารถตงคำถามและ
หาคำตอบดวยวธงายๆ ได คนทำงานจะมความสขทสามารถทำ
ใหงานประจำกลายเปนเรองสนกได ยงไดคำตอบและมมมองใหมๆ
ยงทำใหเหนคณคาในตวเองมากขน ผบรหารจงควรสนบสนนให
บคลากรของโรงพยาบาลมความเปนนกวจยกนมากๆ”
หลายคนคงคนเคยกบคำวา
HA และ R2R แลวใชมยคะ สองคำ
นมความเช อมโยงระหวางกน
อยางไรบาง นายแพทยอนวฒน
ศภชตกล ผอำนวยการสถาบน
รบรองคณภาพสถานพยาบาล
(องคการมหาชน) จะมาอธบาย
ใหฟงคะ
“ทง R2R และ HA เปนแนวคด
และเครองมอสำหรบการเรยนร
และพฒนา R2R เปนเสมอน
แวนขยายททำใหเหนภาพความจรง
ชดเจนขน นำไปสการตดสนใจท
เหมาะสม สวน HA เปนกลไกสงเสรมใหโรงพยาบาลประเมนและ
พฒนาระบบในองคกร ผมมองวา R2R จะชวยในการประเมนผล
อยางเปนระบบ ซงจะทำใหกระบวนการทำงานของโรงพยาบาล
มคณภาพมากขน ดงนน ถาโรงพยาบาลใดนำ R2R มาใชในการ
ประเมนระบบงานในประเดนทสำคญและนำไปสการปรบปรง
ระบบงาน โรงพยาบาลนนกจะไดคะแนนเปน above average”
“ปรชญาของ R2R และ HA มสวนเหมอนมากกวาตาง
โดยเฉพาะถาเอา core values ของ HA ซงประยกตมาจาก
MBNQA/TQA จบเขาไปตรงไหนกโดนหมด เชน Evidence-based
“R2R เปนพนฐานของ professional service ซงจำเปนตอง
เปน knowledge service เพอปรบเปลยนกระบวนการบรการคน
ใหไดรบบรการทดขน และมประสทธภาพเพมขน เชน บรการเรวขน
ดขน และสะดวกสบายขน”
นายแพทยสรเชษฐ สถตนรามย ผตรวจราชการกระทรวง
สาธารณสข เขต 1 ภาคกลาง เกรนนำถงประโยชนของ R2R กอน
จะขยายความวา
“แตละองคกรควรนำ R2R เขามาสรางวฒนธรรมองคกร
ในแงการปรบเปลยนประสทธภาพการทำงานใหดขนเรอยๆ ซง
R2R จะชวยในเรองของการบรหารจดการ เชน การบรหารทรพยากร
ใหดขน ชวยประหยดงบประมาณ รวมทงเปนเครองมอในการ
สอสารและประสานงานระหวาง
ผบรหารกบผปฏบตงานใหชดเจน
และมประสทธภาพมากขน”
“ในการสรางเครอขาย R2R
ผบรหารมความสำคญมาก ทง
ผอำนวยการโรงพยาบาล นายแพทย
สาธารณสขจงหวด (นพ.สสจ.)
และผตรวจราชการเขต ซงบทบาท
ของผบรหารคอ ขอแรก จำเปนตอง
directing ให R2R เปนไปในทศทาง
ทเหมาะสม ขอสอง ทำหนาทเปน
4
coordinator ใหเครอขายระหวางจงหวด หรอภายในจงหวด
เพอทจะไดเรยนรและถายทอด องคความรกนไดเรวขน ขอสาม
ทำ R2R ใหมทศทางทชดเจน เพราะองคความรของ R2R นนกวาง
ซงการมเครอขายจะชวยใหทกคนกาวไปสเปาหมายเดยวกนไดเรว
ขน ดงนน ถามคนสนใจจะทำงานวจย R2R เราตองสนบสนนใหเขาทำ
ใหเขาเกดความภมใจในตวเองวาเขาสามารถทำได”
“ภาคกลางของเรามจดแขงคอ หนง มสถานบรการเยอะ
มบคลากรและทรพยากรตอผปวยทเขารบบรการสงทสดใน
ประเทศ นนจะทำใหบคลากรมเวลามาทำ R2R มากขน สอง คอ
บคลากรเรยนจบปรญญาโทเยอะมาก ซงการมพนฐานการทำงาน
วจยมากอนจะทำใหเขาใจ และทำ R2R ไดงายขน”
“ในอนาคตผมอยากใหการทำงานของแตละองคกรม
ประสทธภาพสงขน โดยใชตนทนถกลง ทำงานงายขน ใชคนนอยลง
โดยนำ R2R มาใชเปนเครองมอขบเคลอน และสอนคนหนางาน
ใหทำงานเกงขน เรวขน งายขน แตเปนไปในทศทางทประเทศชาต
ตองการ ดงนน เพอทำใหการทำงานมประสทธภาพ เราตองเปลยน
ระบบการทำงาน ตงแต pattern of service, structure of service
และ how to service โดยได 1) ประสทธผลทดขน (better service)
2) ประสทธภาพดขน (more effififif icience) 3) รเรมกอฐานนวตกรรมใหม
(new initiative new innovative)”
นายแพทยวระพล ธระพนธเจรญ
“กอนทจะสรางเครอขาย R2R ขน เรามทปรกษาและมคน
ปรบทกขเฉพาะในโรงพยาบาล แตการทำเครอขายทำใหเราม
เพอน มคนทมแนวคดเดยวกนมากขน ทสำคญคอ เราม
ทปรกษาทเปนระบบ ทงยงทำใหเราไดรบการสนบสนนเชงนโยบาย
และงบประมาณจากทงเขตตรวจราชการและ สปสช. มากขน
ดวย”
“ผมอยากเหนเครอขาย R2R ชวยเหลอสนบสนนกนทงขอมล
ประสบการณ และการระดมสมองชวยกน อยากใหทกคน
เลงเหนวาการทำ R2R เปนประโยชนมากมายตอองคกร ซง
กอนอนผบรหารควรเหนความสำคญ แตทงน ผปฏบตงานตอง
มขอมลเชงประจกษมาสนบสนนการพฒนางานอยางเปนรปธรรม
จะทำใหผบงคบบญชาเหนประโยชนของการทำ R2R โดยนำมา
พฒนางานประจำและเกดผลพลอยไดคอ ผลงานวชาการ”
“การมเครอขายทดจะชวยใหเราทำงานทใหญขนได ซงกอน
ทจะขยบไปถงเครอขาย เรานาจะทำ R2R ในระดบองคกรใหดกอน
เชน จดทมพเลยง แกนนำ และทมทปรกษาชวยเหลอกนได
ผมคดวามนจะเกดการสรางความสมพนธระหวางนกวชาการกบ
ผปฏบตงานในทกระดบ อาจจะเปนพยาบาล หรอคนทจบปรญญาโท
กบผปฏบตงาน ซงอาจไมตองถงจบปรญญาดวยซำ นอกจาก R2R
จะชวยสรางความสมพนธระหวางคนในองคกรแลว ยงชวยสราง
คณคาของคนในองคกรดวย ซงจะเปนปจจยใหองคกรมการ
พฒนาไปอยางไมสนสด”
แมวาเครอขาย R2R ภาคกลาง
(อยธยา นนทบร ปทมธาน สระบร) จะ
เปนเครอขายนองใหม แตประสบการณ
ดานการทำงานไมใหม ทงยงได
รบเกยรตจาก นายแพทยวระพล
ธระพนธเจรญ ผอำนวยการโรงพยาบาล
พระนครศรอยธยา รบหนาทเปน
แกนนำของเครอขายดวย
“โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา
สนบสนนการทำวจยอยแลว และ
พยายามนำแนวคด R2R มาใช เราเคยไปประชมและเหนเครอขาย
R2R ของภาคใต กสนใจและกลบมาปรกษากนในทประชมไดขอ
สรปวา ถาโรงพยาบาลของเราสามารถเปนจดประสานงานทจะ
ทำใหเกดเครอขาย R2R ภาคกลางไดเรากยนด บวกกบทสำนก
ตรวจราชการอยากใหมการพฒนางานวจยขนในเขต สปสช. เอง
กยนดสนบสนนเรองงบประมาณ จงเปนจดเรมตนของเครอขาย
R2R ภาคกลางครบ”
“การเปนแกนนำของเครอขาย สงสำคญคอตองมการ
ประชาสมพนธทด ตองหาคนทมแนวคดเดยวกนคอ อยาก
ทำงานวจย อยากทำงานพฒนาคณภาพ และอยากพฒนางาน
ประจำมาเปนแกนนำ โดยหาพเลยงมาสรางความเชอมนเรอง R2R
และเรยนรไปพรอมกน”
5
ปจจบน หลายภมภาคไดรวมตวกนกอตงเครอขาย R2R ขน ไมวาจะเปนภาคอสาน
ภาคตะวนออก ภาคใต และเรวๆ นภาคกลางกำลงจะเปดตวในฐานะเครอขายนองใหม
โดยม นายแพทยสรชย โชคครรชตไชย รองผอำนวยการดานคณภาพและพฒนา
บคลากร โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา รบหนาทเปนประธานเครอขาย
แรงบนดาลใจในการกอตงเครอขาย R2R ของภาคกลางคออะไร นายแพทย
สรชยจะมาเลาใหฟงคะ
“เดมทเรามเครอขายจดการความรในระดบของเขตตรวจราชการท 1
กระทรวงสาธารณสข (พระนครศรอยธยา สระบร นนทบร ปทมธาน) อยแลว
โดยนำเรองท เปนประโยชนและมการพฒนาในการดแลผปวยมานำเสนอ
แลกเปลยน และพฒนารวมกน ทงโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป และทาง
สำนกงานสาธารณสขจงหวดกมเครอขายการพฒนางานวจยระดบจงหวดดวย
เชนกน พอเราทราบวามการกอตงเครอขาย R2R ในภาคตางๆ เรากอยากสรางเครอขายของเราบาง โดยเรมจาก
การนำเอางานทมการพฒนาอยแลวมาตอยอดเปนงาน R2R จากการปรกษาหารอกนในเครอขาย R2R และไดรบ
การสนบสนนจากทมศรราช รวมทงสรางกจกรรมพฒนาคณภาพหลายๆ แหง ซงมพนฐานจากการทำนวตกรรม
มการนำเสนอผลงานวจยตางๆ กทำใหเรารวมตวกนเปนเครอขายไดงายขน”
“สำหรบนโยบายในการขบเคลอนเครอขายของเรา อนดบแรก เราสรางทมงานรวมกนในระดบจงหวดทอย
ในเขตภาคกลาง ผมประสานไปยงโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป และสำนกงานสาธารณสขจงหวด ซงแตละ
แหงกมแกนนำอยแลว เรากจบแกนนำเหลานมาเปนทมงานรวมของ R2R อนดบทสอง เราจดประชมเพอนำเสนอ
ผลงานเดนในแตละแหง และจดการความรเครอขาย ซงเราไดรบการสนบสนนอยางดจากทางสำนกงาน
หลกประกนสขภาพแหงชาตเขต 4 (สระบร) และทมวทยากรจากศรราช โดยเราจดไประชมไปแลว 2 ครง จนกระทง
มการตงเปนเครอขาย R2R ภาคกลาง ซงกไดรบการตอบรบและไดรบการสนบสนนเปนอยางดจากทกภาคสวน”
“ผมคดวาจดแขงของเครอขายภาคกลางอยททกจงหวดมพนฐานในการทำงานดานพฒนาและการทำงาน
วจยมาอยางนอย 4-5 ป กอนทศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช จะมาเผยแพรเรอง R2R และความไดเปรยบ
ของเขตภาคกลาง คอเดนทางคอนขางสะดวก การตดตอสอสารทงาย เวลาเรามการจดการประชมกจะไดรบการ
สนบสนนเปนอยางด และเรายงมรปแบบประสานทำ KM ในระดบเขต นายแพทยสรเชษฐ สถตนรมย ผตรวจ
ราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 1 กใหความสำคญตรงน และให
การสนบสนนในการจด KM ในแตละจงหวดตอเนองมา 2-3 ปแลว
นอกจากน เรามวทยากรทงในพนทเองและวทยากรจากทมศรราช
ซงถอเปนสวนสงเสรมใหเครอขายของเราเขมแขงครบ”
“ในอนาคต ผมคดวาพอเครอขาย R2R ของเราเตบโตขน จะ
ทำใหคนททำงานประจำอยแลวสามารถพฒนางานไดเตมรปแบบ
โดยนำเรองของระเบยบการวจยเขามามสวนรวม และสรปเปนผลงาน
ขนมา ทำใหคนทำงานทคดพฒนางานไดรบผลประโยชนโดยตรง
มกำลงใจ และมความสขในการทำงาน จบตองผลงานทเปนรปธรรม
ไดมากขน ผปวยกไดรบประโยชน รวมทงยงเผยแพรสงทตวเองทำให
เกดประโยชนไปยงพนทอนๆ ได”
นายแพทยสรชย โชคครรชตไชย
6
“สำหรบปจจยความสำเรจของเครอขายภาคกลางนน ตองบอกวาคอความเขมแขงของทมงานในแตละจงหวด
ผมคดวาทางโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไปในหลายๆ แหงเปนผนำทางดานวชาการในระดบจงหวดอยแลว ซง
ทมของเราและสำนกงานสาธารณสขจงหวดเตรยมทจะผลกดนเรองนกระจายลงไปยงระดบอำเภอ และตำบลตอไป
ตองขอขอบคณสมาชกเครอขายภาคกลางทกคนทใหความรวมมอกนเปนอยางด ตอนนเรามการจดตงทมพเลยง
ในระดบเขตภาคกลางทจะเปนหลกในแตละจงหวด ผมคดวาเราจะไดประโยชนรวมกน และคาดหวงวาผลงาน
R2R ในเขตภาคกลางจะสามารถไปนำเสนอสรางชอเสยงและเปนตวอยางใหกบ R2R ในระดบประเทศตอไปครบ”
นายแพทยสรชยกลาว
นายแพทยวศษฎ สงวนวงศวาน
ปฏเสธไมไดวา ในรอบหลายปมานชอของ นายแพทยวศษฎ สงวนวงศวาน เปนท
รจกและคนเคยกนเปนอยางดในแวดวง R2R ระดบประเทศ โดยเฉพาะกบบทบาท
รองผอำนวยการฝายการแพทย และหวหนาศนยวจย R2R โรงพยาบาล
สรรพสทธประสงค จ.อบลราชธาน
ปจจบนนายแพทยวศษฎกาวเขามารบบทบาทใหมททาทายมากขน
นนคอการเปนประธานเครอขาย R2R ภาคอสาน อะไรเปนแรงบนดาลใจให
เขากอตงเครอขาย R2R อบลศรโสธรเจรญ แทนทจะไปรวมตวกบเครอขาย
นครชยบรนทร ซงเปนเครอขาย R2R ทเขมแขงของภาคอสานอยกอนแลว
ไปฟงจากปากของนายแพทยนกคดนกพฒนาคนนกนเลยคะ
“แนวคดในการตงเครอขายการวจยของทมวจยของโรงพยาบาล
สรรพสทธประสงค ซงรวมตวกนในป 2540 ไดรบแนวคดจากอาจารยหลายทาน
เชน รศ. นพ.สมพนธ ทศนยม รศ.อรณ จรวฒนกล รศ. ดร.บณฑต ถนคำรพ
อาจารยศรพร จรวฒนกล และ อาจารยสมตร สตรา เปนตน จากการเขาอบรม International short course in
Clinical Epidemiology and Biostatistics ทหนวยระบาดวทยาคลนก มหาวทยาลยขอนแกน ซงไดรบทนจาก
สถาบนวจยระบบสาธารณสข พวกเราเหนดวยกบการนำความรทไดรบมาเผยแพรตอใหกบบคลากรโรงพยาบาล
ของเรา และโรงพยาบาลขางเคยง”
“กจกรรมของเราเรมตงแตป 2540 นอกจากกจกรรมสงเสรมการวจยในโรงพยาบาลสรรพสทธประสงคแลว
พวกเราพยายามจดตงเครอขายการวจยกบโรงพยาบาล และหนวยงานทางสาธารณสขในเขตอสานใต
ชวยเปนวทยากร ทปรกษา ผวพากษ โดยอาจารยสมพนธ อาจารยอรณ และอกหลายทาน นำทมไปในระยะ 2-3
ปแรก จากนนใหพวกเราดำเนนการเอง เปนเครอขายทไมเปนทางการ ปจจบนหลายหนวยงานตางมการพฒนา
และมความเขมแขงดานการวจยมากขนจนสามารถดำเนนงานไดดวยตวเอง และมความพรอมในการเขารวมเปน
เครอขาย”
“ในชวงป 2548 ทางสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) มนโยบายกระจายสาขาไปตามภาค
โดยภาคตะวนออกเฉยงเหนอม อาจารยภทระ แสนไชยสรยาเปนผจดการ และมอาจารยสมพนธเปนผบรหารดวย
ทง 2 ทานประสานงาน ใหเกดเครอขายในภาคอสาน มอบลราชธาน นครราชสมา และขอนแกน แต สวรส. ภาคตางๆ
ถกยกเลกในป 2551 ดวยความพยายามของอาจารยสมพนธและอาจารยภทระทจะใหเครอขายไดรบการ
สนบสนนจากมหาวทยาลยขอนแกน จงมการประชมกนอก 2 ครงทโรงพยาบาลมหาราชนครราชสมามการกำหนด
7
เปาหมายวาจะพยายามสรางเครอขายการวจยใหครอบคลมทกจงหวดในภาคอสานภายในระยะเวลา 10 ป
แตไมไดรบการสนบสนน”
“จากขอจำกดทางภมศาสตร จงจำเปนตองสรางเครอขายใหม เพราะการเดนทางโดยรถยนตจากจงหวด
อบลราชธานไปถงจงหวดนครราชสมาตองใชเวลาถง 5 ชวโมง ซงเปนอปสรรคอยางยง”
“กระแส R2R ท สวรส. เปนปจจยสำคญททำใหผบรหารใหการสนบสนนการวจยมากขนอยางชดเจน เมอศนย
วจยโรงพยาบาลสรรพสทธประสงคไดประสานงานขอตวแทนจาก หนวยงานทางสาธารณสขในเขต 13 รวม
แลกเปลยนความเหนเกยวกบการจดตงเครอขาย จงไดรบความรวมมออยางดจาก 15 หนวยงาน
รวมสนบสนนใหเกดเครอขาย R2R อบลศรโสธรเจรญ”
“นโยบายในการขบเคลอน จะใชการระดมสมองจากกรรมการเครอขาย ใหทกหนวยงานมสวนรวม เพอเปน
เจาของงานดวยกน โดยเนนการพฒนาสมาชกของเครอขายใหเขมแขง และขยายจำนวนเครอขายใหครอบคลม
หนวยงานทางสาธารณสขทงหมดในเขต 13 โดยมการเชอมโยงประสานกบเครอขายอน และกบ สวรส. เพอให
การพฒนาเปนไปในทศทางทเหมาะสม”
“จากการประเมนตนเองของสมาชก 7 หนวยงาน พบวา ทงหมดมโครงสราง มบคลากรทรบผดชอบใน
การดำเนนกจกรรม R2R และไดรบการสนบสนนจากผบรหารเปนอยางด มบคลากรทมความเชยวชาญในดานตางๆ
มคณะกรรมการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษยในหลายหนวยงาน เชน โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค
โรงพยาบาลศรสะเกษ โรงพยาบาลยโสธร สำนกงานควบคมโรคท 7 ศนยมะเรง เปนตน พวกเรามคณอำนวยทม
ประสบการณระดบประเทศคอ ดร.นภาพร ลครวงศ หรอ อาจารยกะปม จากโรงพยาบาลยโสธร และมอกหลายทาน
ทผานการฝกอบรมจากทมงานของอาจารยอครนทรทโครงการ R2R คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลแลว”
“สำหรบโอกาสพฒนาพบวาโรงพยาบาลสรรพสทธประสงคเปนแหงเดยวทมกรรมการของศนยวจย 2 ทาน
ไดรบปรญญาโททาง Biostatistics หลายหนวยงานยงขาดแหลงคนควาทางวชาการ ยงขาดคณอำนวยทงจำนวน
และประสบการณ แตอนใจเพราะเรามอาจารยกะปม ผมเหนวายงมกจกรรมคขนานอกหลายอยางทอาจจำเปน
ตองทำ เชน การบรหารจดการระบบฐานขอมล และสารสนเทศ การวเคราะหอยางเปนระบบ”
“ประโยชนทไดคอ เกดการแลกเปลยนเรยนร การรวมมอชวยเหลอกน สงผลใหการแกไขปญหางานประจำ
รวดเรวขน เปนระบบมากขน สมาชกมความสข ผปวยมความสขและปลอดภย”
“ปจจยแหงความสำเรจคอความรวมมอ มงมน ตงใจ และเสยสละของสมาชกเครอขาย ความเขาใจ และ
การสนบสนนกจกรรมของผบรหาร รวมทงปจจยภายนอกทกระตน สนบสนนอยางตอเนอง ขอขอบคณสมาชกของ
‘เครอขายอบลศรโสธรเจรญ’ ทกทานทเสยสละ รวมมอ รวมแรง รวมใจ มงมน กอตง และพฒนาเครอขายให
เขมแขงและยงยนครบ” นายแพทยวศษฎกลาวสรปทงทาย
8
คลคลายปญหาจากคำถามหนางาน กลมยาทผปวยโรคหลอดเลอดหวใจตบควรไดรบตามมาตรฐาน American College of Cardiology Foundation (ACC)/
American Heart Association (AHA) Guideline ทถอวาเปนการปองกนชนดทตยภม (secondary prevention) คอ
aspirin, clopidogreal, ACE-I, beta-blocker และ statin แตจากการ care team round รวมกบแพทยและพยาบาล
แลวพบวาผปวยไดรบยาดงกลาวไมครบถวน
“การนงคยกนภายในทมทำใหเรามองเหนปญหาไดหลายประเดน เชน เพราะเราลม หรอการสอสารของเราไมดพอ
หรอเปลา จงทำใหผปวยไมไดรบยา นอกจากน เราอาจจะลมแนะนำเรองการสบบหร การออกกำลงกาย และเรองการ
ควบคมอาหารดวยวามความสำคญอยางไร ซงเราตองใหคำแนะนำกบเขาเรอยๆ เปนการประเมนความรเขาเปนระยะ”
“ผปวยกลมนมกนอนโรงพยาบาลเฉลย 3-5 วน ในวนแรกเราจะใหคำแนะนำดานสขภาพ โดยดความพรอมผปวย
เปนหลก เราจะประเมนกอนวาผปวยพรอมทจะรบคำแนะนำมย ซงสวนใหญ 24 ชวโมงแรกทมา admit ผปวยไมคอยพรอม
อาจเพราะวารสกเจบหนาอกหรอมความกงวลเรองโรคของตวเอง ถาผปวยมความพรอมกจะมสมพนธภาพทดกบเรา
แตถายงไมพรอม เรากจะบอกวาจะมาคยใหมในวนรงขน และจะมการประเมนเปนระยะ”
ลงมอทำเพอคนคำตอบคณเสาวนยเลาใหฟงอยางอารมณดวาแรกเรมทคดจะทำงานวจยชนนเธอไมมทมงาน นอกจากตวเธอเองและ
นายแพทยณฐวฒ วงษประภารตน
“ตอน round ward กบอาจารยณฐวฒรสกสะดดคำวา ‘เราจะทำเปนงานวจยไดมย ถาเราเจอปญหาในการทำงาน’
จงจงมอกนมาปรกษาอาจารยอครนทร อาจารยกแนะนำวาเราตองไปคนขอมลยอนหลง ซงจากการเกบขอมลพบวายาทคนไข
ไมไดรบมากสดคอ beta-blocker โดยไดรบเพยง 60% ความจรงแลวผปวยตองไดรบ 100% อาจารยอครนทรจงนำรอยละ
ของผปวยทไดรบ beta-blocker (60%) เปนตวคำนวณ sample size โดยกำหนดวาหากตองการใหผปวยไดรบยาเพมขน
เทากบ 85% จะตองใช sample size กราย ซงคำนวณออกมาได
160 ราย แบงเปนกลมควบคม 80 ราย และกลมทดลอง 80 ราย”
“จากนนกกลบไปเขยน proposal โดยดฉนเปนพเลยงใหนอง
อก 2 ทาน คอ คณอษณย เพชรออน พยาบาลประจำการ CCU และ
คณอมาพร พลสวสด พยาบาลประจำการศนยโรคหวใจชน 8
อาจารยอครนทรกแนะนำใหแกไขประมาณ 3-4 รอบ แลวจงขอ
รบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน (SIRB) ใชเวลา
คณเสาวนย เนาวพาณช:
ผคดคนตวชวยใหผปวยไดรบยาครบ
ทกครงทมการ round ward รวมกบแพทย คณเสาวนย เนาวพาณช
พยาบาลประจำการ CCU หออภบาลผปวยโรคหวใจ คณะแพทยศาสตร
ศรราชพยาบาลมกจะพบวาผปวยไดรบยาไมครบ ทงทไมมขอหามในการใหยา
จงเปนทมาของงานวจยเรอง “การใชแบบตดตามของการไดรบยาและ
การใหคำแนะนำดานสขภาพ ตามมาตรฐานการรกษาในผปวยโรคหลอดเลอด
หวใจทไดรบการใสขดลวดเพอรกษาหลอดเลอดหวใจตบ”
เธอนำความสงสยมาพฒนาเปนงานวจยจนประสบความสำเรจชนด
“เกนความคาดหมาย” ไดอยางไร คำเฉลยรออยแลวคะ
คณเสาวนย เนาวพาณช
ผคดคนตวชวยใหผปวยไดรบยาครบ
9
ประมาณ 1 เดอน ซงกมแกไขในบางจด พอผานแลวเรากมาเกบขอมล
โดยเกบขอมลไปขางหนา 6 เดอน และเกบยอนหลง 6 เดอน”
“ผปวยกลมทเราเกบขอมลแบบไปขางหนาเราใชแบบ
checklist เลย ซงถาเปนเรองยา แพทยจะเปนคนเชกเองและเซนชอ
กำกบ สวนคำแนะนำดานสขภาพพยาบาลเปนผใหคำแนะนำ
โดยจะเกบขอมล 3 ครง คอเมอผปวย admit ใน 24 ชวโมงแรก
กอนจำหนายกลบบาน และตดตามท 6 เดอนหลงออกจาก
โรงพยาบาล โดยกอนกลบบานเราจะอธบายใหผปวยฟงวายา
ทกตวทคณหมอใหมความสำคญ ใหรบประทานยาสมำเสมอ
ตามทกำหนดไว ถามอาการผดปกตตามทระบไวในคมอตองรบ
กลบมาพบแพทย ในการตดตามผลการรกษา เชน คาความดน
คาผลเลอดตางๆ เราใชวธโทรศพทไปถามและยงตดตามท PCI
clinic ดวย”
“วธการเกบขอมลของเราคอ ในกลมทดลองเราเกบแบบไป
ขางหนาอยางเดยว 80 ราย สวนอก 80 รายทเปนกลมควบคม
เราเกบยอนหลงจากเวชระเบยนตงแตชวงทเรายงไมคดจะทำ
วจยเพอเปรยบเทยบวาการใชแบบ checklist ดกวาจรงหรอไม
ผลการศกษาพบวา การใชแบบ checklist ในกลมทดลองทำให
ผปวยไดรบยาตามมาตรฐานมากกวาเดมอยางมนยสำคญทาง
สถต p < 0.001 คอจากเดมทไดยา beta-blocker 60% กเพมเปน
เกอบ 100% ซงมความแตกตางกนอยางชดเจน รวมถงอตรา
readmission กลดลงเชนกน”
ความสำเรจทเกนความคาดหมายวนทผลงานประสบความสำเรจและถกนำไปใชจรง ไมเพยง
แตผปวยไดรบประโยชนโดยตรงเทานน หากยงมผลพลอยไดท
พวงตามมามากมายจากความตงใจจรงในการพฒนางานประจำ
ของคณเสาวนย
“การเปลยนแปลงทเกดขนตอนนกคอ เวลา round ward
คณหมอกจะถามวาใหยาตวนนตวนหรอยง ทำใหผปวยไดรบยา
ครบตามมาตรฐานทเราตงไว นอกจากน ยงทำใหนองๆ ในหนวยงาน
เกดการเรยนรวาในการทำงานวจยตองทำยงไงบาง สำหรบความ
สำเรจทเกดขนคดวามาจากความรวมมอกนในทม และผบรหารคะ
ถาไมไดรบการสนบสนนจากเพอนรวมงานและไมไดรบโอกาส
จากผบรหาร งานคงไมสำเรจ ทสำคญ ทม R2R ศรราชใหความ
ชวยเหลอเราดมาก ทงเปนทปรกษาและเปนผใหทน”
“พอเหนผลงานตวเองถกนำไปแกไขปญหาในงานประจำ
แลวกภมใจคะ เพราะทำใหผปวยไดรบการดแลทดขน อาจารยก
ชนชมวาทำใหอตราการไดรบยามากขน ไดรบการตพมพใน
วารสารระดบชาต และกำลงจะไดไปนำเสนอผลงานทประเทศ
เนเธอรแลนดในเดอนเมษายนน มนเกนความคาดหมายมาก
(ยมปลม)”
“อกอยางคอ กอนทจะมาทำงานวจย นองๆ ใหการยอมรบ
เพราะเราเปนพ แตพอเรามาทำงานวจยมนเหมอนกบดบเบล
(หวเราะ) เวลานองไมเขาใจกจะเดนเขามาถามเรา อกดานหนง
กคอเปนเหมอนแรงผลกดนใหเราทำงานดานวชาการ ทำใหเราได
ซ 8 ทงยงเปลยนทศนคตของนองๆ ในหนวยงานไปในทางทดขน
สามารถนำผลงานไปแกไขปญหางานประจำใหดขน แคนกภมใจ
แลวคะ ทสำคญคอ เรารสกวาเรามคณคา เวลาทำงานกคดมากขน
วเคราะหมากขน และทำใหเราเครยดมากขน (หวเราะสนก)”
“อยากจะฝากไปยงคนทอยากทำงานวจยทกคนวา งานวจย R2R ไมไดยากอยางทคด ตวเองกไมไดจบปรญญาโท จบแคปรญญาตร
กสามารถทำงานวจย R2R ได อยากใหลองทำ ถาทำไดจะรสกภมใจ และรสกมคณคา อยาคดวางานวจยจะมแตเรองสถตและเรอง
Methodology ใหคดวาเปนงานพฒนาคณภาพทเราอยากจะทำ แลวคอยพฒนาไปเรอยๆ คะ” คณเสาวนยกลาวสรป
10
คณสเพยร โภคทพย
ผลดความเสยงในผปวยหนกโรคหวใจและหลอดเลอด
สบเนองมาจากการทตองเจอกบปญหาจากงานประจำทรบผดชอบอย ทำให คณสเพยร โภคทพย
พยาบาลวชาชพชำนาญการ งานหองผปวยหนกโรคหวใจและหลอดเลอด (CCU1) โรงพยาบาล
สรรพสทธประสงค จ.อบลราชธานเกดคำถามวา...
“ทำไมผปวยจงชอบดงทอชวยหายใจในเวรดก”
นเองจงเปนทมาของงานวจย R2R ซงมชอเดยวกบคำถามในงานประจำของเธอ...
หาตนเหตของปญหาพฒนาเปนงานวจยคณสเพยรเลาถงทมาของงานวจย “ทำไมผปวยจงชอบดงทอชวยหายใจในเวรดก” ใหเราฟงวา ปญหาดงกลาวสราง
ความกงวลใจใหกบตวเธอเปนอยางมาก เพราะไมเพยงแคจะทำใหผปวยไดรบอนตรายเทานน หากยงสะทอนถงหนาท
รบผดชอบของเธอดวย
“ปญหาทนำมาซงงานวจยครงนเราไดมาจากขอมลการเฝาระวงความเสยงในหนวยงาน ICU โดยเราพบวาม
อบตการณผปวยดงทอชวยหายใจจำนวนมาก โดยเฉพาะในชวงเวรดก ซงผลกระทบตามมาคอ จะทำใหผปวยมโอกาส
ขาดออกซเจน เกดความไมปลอดภยได และทำใหพยาบาลตองเสยเวลา สนเปลองอปกรณในกรณทตองเตรยมใสทอชวย
หายใจใหใหม”
“ทมพยาบาลของเราจงมความสนใจทจะหาแนวทางในการลดปญหาดงกลาว เพราะเราอยากชวยเหลอผปวยให
ปลอดภย และอยากใหหนวยงานมระบบการทำงานทด รวมทงตองการฝกทกษะการทำวจยในทมงานดวยคะ”
Plan Do Check Act: 4 ขนตอนคนคำตอบหลงจากตงคำถามจากปญหาหนางานแลว คณสเพยรและทมงานกชวยกนหาคำตอบโดยใชหลกการ PDCA หรอ
Plan Do Check Act
“เราเรมจากขนตอนการตรวจสอบ (Check) โดยเรมจากการวเคราะหหาขนาดของปญหาและสาเหตของปญหา ซง
ใชหลกการระบาดวทยาเพอศกษาสภาพปญหาสาเหตของการดงทอชวยหายใจพบบอยในชวงเวรดก ซงพบวาสาเหต
สวนใหญเกดจากผปวยตองการสอสารกบเจาหนาท และเจบคอ หรอหวนำ ผลของการดงทอพบวาผปวยสามารถหายใจ
ไดเองรอยละ 64 และตองใสทอชวยหายใจใหใหมรอยละ 36”
“เมอทราบขนาดของปญหา สาเหตของปญหา และผลกระทบของปญหาแลว ทมงานกชวยกนหาแนวทางแกไข
ปญหา ซงเปนขนตอนการวางแผนแกไขปญหา (Plan) โดยการสรางมาตรฐานแนวทางในการดแลผปวยทใสทอชวยหายใจ
การกำหนดเกณฑในการถอดทอชวยหายใจ การเพมชองทางการตดตอสอสารกบผปวยทใสทอชวยหายใจ ทงการใชบตรคำ
การใชสญลกษณตางๆ การเฝาระวงในกลมเสยง โดยเฉพาะผปวยทมพยาธสภาพทสมอง โรคไตวายเรอรง ผทมความผดปกต
ของสารนำและเกลอแรในรางกาย ซงมผลตอระดบความรสกตว”
“โดยเฉพาะชวงเวรดกทมโอกาสเกดภาวะ delirium ไดสง ผปวยเกดความรสกตวสบสนไดงายเสยงตอการดงทอชวย
หายใจ การทำ ET Tube rounds โดยการตรวจเยยมผปวยทใสทอชวยหายใจ ตรวจสอบตำแหนงและการฟงเสยงปอด
อยางนอยเวรละ 1 ครง รวมทงการตดตามสารนำแกลอแรในรางกาย หลงจากนนทมงานกนำมาตรฐานสการปฏบตซงเปน
ขนตอนของการทำ (Do) และการประเมนผลการปฏบต ซงเปนขนตอนการตรวจสอบ (Check) อกรอบ พบวา อตรา
การดงทอชวยหายใจลดลง”
11
“การวเคราะหผลการวจยของเราใชสถตพนฐานอยางงาย
คอ ความถ รอยละ และอตราการดงทอชวยหายใจ ซงประเดนน
บางครงอาจจะเปนหลมพรางหรอความเขาใจทคลาดเคลอนแก
นกวจยหนาใหมไดวา ถาเปนงานวจยคงตองใชสถตทยงยากซบซอน
ซงการใชสถตนนขนกบลกษณะ ชนดของขอมล และสงทเรา
ตองการวดผล”
“สวนอคตทอาจเกดขนไดนนเราปองกนดวยขนตอนการ
วเคราะหขอมล ถาใชเฉพาะจำนวนอบตการณการดงทอชวยหายใจ
ถาในชวงทเกบรวบรวมขอมลมจำนวนผปวยใสทอชวยหายใจ
นอย อาจมโอกาสเกดการดงทอชวยหายใจไดนอย จงใชการคำนวณ
เปนอตราการดงทอชวยหายใจแทน เพอปองกนความคลาดเคลอน
ดงกลาว”
บทเรยนลำคาและความสำเรจทชนใจคณสเพยรเลาวา การทำงานวจยชนนใชเวลาคอนขางนาน
เพราะตองใชการกระตนทมงานใหตดตามผลกบผปวยอยางใกลชด
แตนนไมไดทำใหคณสเพยรและทมงานนกทอหรอถอดใจ ตรงกนขาม
เธอกลบรสกนกสนกและมองเปนความทาทาย จนงานประสบ
ความสำเรจ
“ความสำเรจของงานวจยทำใหทมดแลผปวยอายรกรรม
(PCT อายรกรรม) ใหความสำคญกบการดแลผปวยใสทอชวย
หายใจมากขน มการขยายผลในหนวยงานอายรกรรม โดยกำหนด
เปนแนวทางการดแลผปวยทใสทอชวยหายใจ และเกณฑการ
ถอดทอชวยหายใจ นอกจากน ยงทำใหองคกรเรมใหความสำคญ
กบการพฒนางานประจำสงานวจยมากขน และทสำคญยงเปน
การจดประกายใหหลายหนวยงานเกดการพฒนานวตกรรมตางๆ
เพอลดการดงทอชวยหายใจทงในผใหญและเดก”
“นอกจากผลงานวจยแลว ไดเรยนรอะไรหลายอยางเลยคะ
ทงเรองการเชอมโยง เรองการบรหารความเสยง และการประกน
คณภาพการพยาบาล และทำใหทมงานเหนความสำคญของการ
เกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลอยางเปนระบบ สามารถ
นำขอมลทเฝาระวงความเสยงมาใชประโยชนไดอยางแทจรง”
“โดยสวนตวคดวา การทจะทำใหผลงานวจยนำสการปฏบต
หรอถกนำใชอยางตอเนองไดนน ผปฏบตตองเหนความสำคญ
ของปญหา และมสวนรวมในการแกปญหาในทกๆ ขนตอน
ทงรวมคด รวมสราง รวมเรยนร จะทำใหทมงานเกดความภาคภมใจ
ในผลงานและยนดในการปฏบตตาม นอกจากน ผบรหารตองให
ความสำคญและสนบสนนทงงบประมาณและกำลงใจเพอใหเกด
บรรยากาศการทำงานทด มการแลกเปลยนเรยนรในองคกร และ
เครอขาย”
“ความภมใจทสดในการทำวจย คอการรวมแรงรวมใจใน
การทำงานของทมงาน เพอชวยใหผปวยปลอดภย และหนวยงานม
ระบบงานทด และทภมใจอกอยางคอเรองนไดรบรางวลผลงาน
วชาการดเดนในการประชมวชาการประจำป 2545 กระทรวง
สาธารณสข ซงเปนการจดประกายใหกบหลายหนวยงานวางาน
ประจำทเราทำกสามารถพฒนาเปนงานวจยได ซงเดมหลายๆ
คนไมกลาทำ และมกออกตววาไมไดเรยนปรญญาโท ไมเกงสถต
แตพอเหนเรองนไดรบรางวลหลายคนกบอกวา ใชรอยละธรรมดา
กเปนวจยได ถาแบบนเรากคงทำวจยได ซงเปนการจดประกาย
คนในองคกรไดเปนอยางด”
“อยากจะใหกำลงใจแกนกวจยหนาใหมทกๆ ทานวา ไมตอง
กลวหรอกงวลกบสถตจนเกนไป เพราะมผเชยวชาญทางดานสถต
ใหคำปรกษาได ขอใหคดถงปญหาทเราเจอบอยในงานประจำวา
คออะไร จำเปนตองแกปญหาดวยการวจยหรอไม การฝกตงคำถาม
ในการทำงานตลอดเวลาจะชวยใหเราเหลาคำถามไดคมชดขน
และทสำคญอกอยางคอความอดทน โดยเฉพาะเมอนำเสนองาน
แลวมคนวพากษชจดออนงานวจยของเราเพอใหแกไข ซงนบวาเปน
สงทดทจะชวยใหงานเรามความสมบรณยงขน แตนกวจยหนาใหม
บางคนรบไมได อาจถงกบถอดใจไปเลยกมทงๆ ทงานททำนนนาสนใจ”
“สดทายขอขอบคณผอำนวยการโรงพยาบาล หวหนาพยาบาล หวหนางานทใหโอกาสในการฝกอบรมและทำวจย และ
คณครใหญแหงศนยวจย นายแพทยวศษฎ สงวนวงศวาน รองผอำนวยการฝายการแพทย ทชกนำเขาสวงการวจย จนสามารถทำงานวจยเพอ
พฒนาคณภาพงาน และไดรบรางวลผลงานวชาการดเดน และมผลงานนำเสนอในตางประเทศไดคะ” คณสเพยรกลาวทงทาย
12
โดย: รองศาสตราจารย นายแพทยสมพนธ ทศนยม
วธการเขยนชอเรอง ทมา และวตถประสงค
เทคนคการเขยนบทคดยอใหไดใจกรรมการ
ตอนท 2
จากตอนท 1 ในฉบบทแลวเราไดพดถงประโยชนจากการ
ทราบเทคนคการเขยนมใชเพอรางวลเพยงอยางเดยว แตเพอให
เกดความภาคภมใจในผลงานของตวเองทไดรบการตพมพ เพราะ
เปนผลงานทยงคงอยตลอดไป ในตอนท 2 น จะไดกลาวถงวธการ
เขยนชอเรอง ทมา และวตถประสงค
วธการเขยนชอเรองชอเรองควรสน เอาเฉพาะประเดนสำคญทตรงกบเรองททำ
วจยทจะชวนใหคนอยากอานเนอหาในบทคดยอ จะเหนวาม
สองเรองดวยกนคอ เอาเฉพาะประเดนสำคญทตรงกบเรองททำ
วจย และเรองทสองคอ ตองชวนใหคนอนอยากอานเนอหาดวย
ในเรองแรกมผพยายามสรปลกษณะของชอเรองทเหมาะสม
ควรมคณลกษณะ 4 ประการคอ
1. ควรระบโรค/ประเดนททำวจย
2. บอกสงทเรากระทำตอโรค/ประเดนททำวจยนน
3. ควรมความชดเจน เฉพาะเจาะจง และสมบรณในตวเอง
4. ไมควรมคำยอ
ชอเรองสนทสดถอวาดทสด ในบางวารสารมการกำหนด
จำนวนคำไวดวย เชน ไมใหเกน 10-15 คำ หรอบางวารสาร
กำหนดไมใหเกน 2 บรรทด หรอกำหนดจำนวนตวอกษร
รวมทงชองวางวาเปนเทาไหร บางวารสารไมตองใหระบบางคำ
เพราะเปนวารสารทางดานนนอยแลว เชน วารสารทางดานเดก
ไมใหระบคำวา เดก หรอวยเดก ในงานวจย R2R กเชนกน ไมควร
ระบวาเปนงาน R2R และบางวารสารอยากใหระบการออกแบบวธ
การศกษาดวย (Study design) เชน การวจยปฏบตการ การวจย
มสวนรวม เพราะเปนคำสำคญทจะนำมาทำดชน เพอการสบคน
ไดงาย ตวอยางเชน เทคนคการเฝาระวงโรคไขเลอดออก มคำ
ทสนๆ งายๆ มคณลกษณะขอ 1 คอ โรคไขเลอดออก คณลกษณะ
ขอ 2 คอการเฝาระวง และคณลกษณะขอ 3 มความชดเจนเจาะจง
คอ เทคนค และมคณลกษณะขอ 4 คอไมมคำยอ
สำหรบเรองท 2 คอ ตองชวนใหนาอาน จากตวอยางขางตน
จะเหนวาเปนการบอกทวๆ ไป ครบคณลกษณะ 4 ประการ
ของเรองแรก แตถาจะใหนาสนใจ นาอาน ควรมคำอะไรอกหรอไม
ตามทเราทำการวจยมา เมออานในเนอหากพบวา ผวจยตองการ
บอกถงเทคนคงายๆ ในการเฝาระวง ถาหากเราใสคำวา “งายๆ”
จะนาสนใจทชวนใหคนอานมากขนใชหรอไม ชอเรองวจยจงเปนวา
“เทคนคงายๆ ในการเฝาระวงโรคไขเลอดออก” ขอใหพวกเรา
ลองพจารณาด
เทคนคในการเขยนชอเรอง มผแนะนำอกวา ลองเขยนไปด
กอนตามทเราคดขนมาได และลองใหผอนชวยใหความเหน
ปรบปรงแกไข โดยทบคคลเหลานไดอานบทคดยอของเราแลว
เหนวาควรปรบอยางไร ใหเสนอทางเลอกมาหลายๆ แบบ และ
เราเปนผตดสนเลอกแบบสดทายสงไป
ประเดนสดทายคอ ถาทางวารสารขออนญาตปรบชอเรอง
เพอใหเหมาะสมกบวารสารของเขา เราควรอนญาตหรอไม
ถาเปนวารสารทดทเราอยากลง อยาไดรอชา รบตอบอนญาต
ไปเลยครบ เหตผลกคอ วารสารทจะลง เขาเหนวาเรองของเราดแลว
เขาถงขอปรบชอ ดงนน ผมจงคดวาไมนาทจะตองไปยดตดกบ
ชอทเราตงขนมา
สงสยวาทเขยนมานกมประเดนมากพอทจะใหทานพจารณา
จงยงไมเขยนทมา และวตถประสงคไวในครงน ขอใหทานลอง
ชวยกนใหความคดเหนกลบมา จะไดทำใหการเขยนชอเรองม
ความคมชดมากขนกวาน หรอทานจะลองสงชอเรองททานตงขน
มาใหชวยพจารณาดวยกไดครบ สงมาทอ เมลของผมได
([email protected]) โดยระบวาเปนจดหมายเรองการตงชอเรอง
ดวยกจะดครบ ผมจะไดรวาเปนอเมลอะไร เพราะ junk mail
เขามามาก ผมลบทงโดยไมไดเปดดเลยครบ พบกบตอนท 3
ในฉบบหนาครบ
13
Statistical processStatistical process
การวเคราะหและการแปรผลแผนภมควบคม เมอนำขอมลทวดไดมา Plot ลงในแผนภมควบคม
เรยงตามลำดบทหรอเวลา หากคาทสงเกตไดกระจายอยในกรอบ
เสนขอบเขตควบคมดานบนและลาง และไมแสดงลกษณะ
รปแบบจำเพาะของ special cause แสดงวากระบวนการผลต
หรอบรการนน “อยภายใตการควบคม” Stable Process เปนระบบ
ทเสถยรสามารถพยากรณผลลพธในอนาคตได ในทางกลบกนหาก
ความผนแปรมมากเกนเสนขอบเขตควบคมทง 2 หรอม
ลกษณะรปแบบจำเพาะของ special causes แสดงวากระบวนการ
ผลตหรอบรการนน “ไมเสถยร” (Unstable Process) หมายถง
กระบวนการผลตหรอบรการนนๆ ม
ความผนแปรทเกดจากทงความผนแปร
แบบสม และความผนแปรจำเพาะ
ขนาดของความผนแปรไมสามารถ
พยากรณได ถาเราพบวากระบวนการ
ผลตหรอบรการใดมลกษณะรปแบบ
จำเพาะ ควรสบคนหาสาเหตหรอ
ปจจยททำใหเกด special cause
หรอถาเราจงใจใหปจจยเพมเตม
เขาไปในระบบจนเกด special cause
แสดงวาปจจยทนำเขานนเกดผลตอ
กระบวนการนนๆ อยางมนยสำคญ
ทางสถต
โดย: รองศาสตราจารย นายแพทยเชดชย นพมณจำรสเลศ
Statistical process
ลกษณะจำเพาะ Special causes Variation1. มขอมลออกนอกเขตควบคมทงดานบน (UCL) หรอลาง (LCL)
2. มขอมลตอเนองกน 9 จด หรอมากกวา อยดานใดดานหนง
ของเสนกลาง
3. มขอมลตอเนองกน 6 จด หรอมากกวา เพมขนหรอลดลง
ตอเนอง
4. มขอมลตอเนองกน 14 จด ขนและลงสลบกน
5. มขอมล 2 ใน 3 จดทตอเนองกนอยใน Zone A
6. มขอมล 4 ใน 5 จดทตอเนองกนอยใน Zone A และ B
7. มขอมลตอเนองกน 14 จด อยใน Zone C
Statistical process control chart (SPC)สวสดครบ ใน Newsletter ฉบบท 2 ผมไดพดถงความผนแปร (Variation) 2 ชนด คอ
ความผนแปรแบบสม (Common causes Variation) ความผนแปรจำเพาะ (Special cause variation)
และแผนภมควบคมกระบวนการ (SPC) ทแสดงในรปแบบกราฟซงสามารถแยกความผนแปรของ
กระบวนการไดวาเปนความผนแปรแบบสมหรอความผนแปรจำเพาะ ชวยใหเรามความเขาใจใน
สมรรถนะของกระบวนการนนๆ ได สำหรบฉบบนจะพดถงการวเคราะหและการแปรผลแผนภมควบคม
ในฉบบตอไปจะพดถงชนดของแผนภมควบคมพรอมทง
ตวอยางการใชแผนภมควบคม P-chart หากสมาชกมประเดนท
สนใจเพมเตมกรณาสงความเหนมาไดท E-mail: [email protected]
แลวพบกนในฉบบตอไปครบ
control chart (SPC)
control ch
art (SPC
)
14
ภาคใตเปนดนแดนแหงหมเกาะและทองทะเลงาม อดมสมบรณดวยผนปาดบซงเปนถนอาศยของสงมชวตนานา นอกจากน
ภาคใตยงมศลปวฒนธรรมของชาวใตทโดดเดนมเอกลกษณ และมวถชวตอนเปยมเสนหนาคนหา R2R พาเทยวในฉบบนจะพาไปสมผส
จงหวดอะไรบาง ไปชมกนเลยคะ
ยงมสถานททองเทยวอกมากมาย
ในภาคใต แตในฉบบนขอพาเทยว 3
จงหวดกอนนะคะ ในฉบบตอไปเราจะ
พาไปเทยวทไหนในภาคใตกนอก
อยาลมตดตามนะคะ แลวพบกนคะ
ประตสภาคใต ไหวเสดจในกรม ชมไรกาแฟ แลหาดทรายร
ดกลวยเลบมอ ขนชอรงนก
มาชมพรทงทไมควรพลาดการพกผอนทชายหาดทงววแลน
สกการะอนสาวรยกรมหลวงชมพรเขตอดมศกด บดากองทพเรอไทย
ทหาดทรายร เกาะในทะเลชมพรทยงคงความสวยงามอยมาก นำทะเลใส
สะอาดปราศจากมลพษ ชมพรโดดเดนในเรองความงามของโลกใตทะเล
เชน หอยมอเสอทเกาะงาม เกาะมตตรา ปะการงสวยงามทเกาะลงกาจว
เกาะงาม กจกรรมดำนำจงเปนสงทไมควรพลาดเมอมาเทยวชมพรชวง
เดอนกนยายน-ตลาคมของทกป นอกจากน ชมพรยงเปนแหลงดเหยยว
ทอพยพมาจากไซบเรย ซงเหยยวจะบนผานชมพรนบหมนนบแสนตวเลย
ทเดยว
เมองรอยเกาะ เงาะอรอย หอยใหญ ไขแดง แหลงธรรมะ
สราษฎรธานมหมเกาะทสวยงามมากมาย เชน เกาะสมย เกาะพะงน
เกาะเตา เกาะนางยวน หมเกาะอางทอง และอยาลมแวะไปชมดอกบวผด
ทอทยานแหงชาตเขาสกในชวงเดอนพฤษภาคม-ธนวาคม สราษฎรธานม
สภาพภมประเทศทหลากหลายทงเกาะ ภเขา ทราบสง ทราบชายฝงทะเล
และทราบลมแมนำ จนปจจบนไดกลายเปนเมองศนยกลางการทองเทยว
ของชายฝงทะเลอาวไทยตอนใต ทมนกทองเทยวทงชาวไทยและ
ชาวตางชาตหลงไหลไปเยยมเยอนปละหลายลานคน
เมองประวตศาสตร พระธาตทองคำ ชนฉำธรรมชาต แรธาตอดม
เครองถมสามกษตรย มากวดมากศลป ครบสนกงป
ถาอยากเทยวนครศรธรรมราชใหสนกควรมเวลาหลายวน เพราะ
แหลงทองเทยวในนครศรธรรมราชกระจายอยทกอำเภอ แนวทางในการ
เทยวของจงหวดนสวนใหญจะเปนเรองของประวตศาสตร วฒนธรรม
ซงจะอยในตวเมอง เชน ไปสกการะพระธาตเมองคอน ภายในวดม
โบราณสถานทนาสนใจหลายแหง เทยวสวนสมรมทหมบานครวง ควรไป
ในชวงทผลไมออก คอเดอน
กรกฎาคม-สงหาคม กจกรรม
นงเรอดโลมาสชมพทหาด
ขนอมนบวาเปนกจกรรม
ทสนก ทาทาย ไมควร
พลาดอยางยง
15
สวสดคะ พๆ นองๆ ชาว R2R ทกคน พบกนอกครงใน R2R Newsletters ฉบบท 3 คะ
เหยยวขาวสาว R2R มขาวสารดๆ ของชาว R2R มา update กนอกเชนเคยคะ
ขาวแรกเปนขาวการจดอบรมระยะสน เรอง “การประชมเชงปฏบตการเพอผลกดนงานประจำส
งานวจย” ทจดขนเมอวนท 16-17 กมภาพนธ 2554 โดยโครงการพฒนางานประจำสงานวจย (R2R)
คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล รวมกบสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) โดยม
ศ.คลนก นพ.ธรวฒน กลทนนทน คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลใหเกยรตเปนประธาน ซงการ
อบรมนมวตถประสงคใหเกดระบบสนบสนน และเครอขายการจดการทสนบสนนการทำงานวจย R2R
ในภมภาคตางๆ เพอเปนแกนกลางในการขบเคลอนการทำงานวจย R2R ในทกภมภาค และเกดกลมเครอขาย
นกวจย R2R ทมกจกรรมการแลกเปลยนเรยนรในการทำวจย R2R อยางกวางขวางและตอเนอง ซงสามารถ
พฒนาไปสการทำงานวจยในระดบนโยบายและผลกดนใหเกดการพฒนาระบบสขภาพของประเทศอกดวย ผเขา
รบการอบรมในครงนมทงผทำงานวจยและคณอำนวย จากโรงพยาบาลและสำนกงานสาธารณสข
ใน สปสช. เขต 4 สระบร รวมทงหมด 8 จงหวด ไดแก นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา อางทอง
สงหบร ลพบร นครนายก และสระบร มารบฟงประสบการณและรวมแลกเปลยนเรยนรกบวทยากร
และบคลากรในโรงพยาบาลศรราช ซงบรรยากาศการประชมทง 2 วน ผเขารวมประชม มการ
แลกเปลยนเรยนรกนอยางใกลชดและเปนกนเองคะ
กนเองแคไหนดจากภาพนะคะ
R2R
และสดทายเปนงานใหญประจำปทพวกเรา
ชาว R2R รอคอยคะ คอ การประชมแลกเปลยน
เรยนรจากงานประจำสงานวจย ครงท 4 ในปน
สถาบนวจยระบบสาธารณสขและภาคเครอขาย
R2R กำหนดจดการประชมในวนท 20-22 กรกฎาคม
2554 ณ อาคารชาแลนเจอร อมแพค เมองทองธาน
นนทบร ทานใดทสนใจสงผลงาน R2R เขาประกวด
รางวล R2R ดเดน จะเปดรบสมครผลงาน R2R
และรบลงทะเบยนเขารวมการประชมเรวๆ นคะ
(ปดรบผลงาน R2R ทสงประกวดภายในวนท 30
เมษายน 2554) ตดตาม update ขาวคราวตางๆ
ทงการสมครเขารวมประชมและการประกวดผลงาน
R2R ไดท http://r2r.hsri.or.th คะ
ขาวตอไปขอพาลงใตไปรวมการ
จดการอบรมการพฒนางานวจยจาก
งานประจำ เครอขาย R2R ภาคใต
ครงท 2: R2R ทำแลวทำอก ซงจดขน
ในวนท 3-4 มนาคม 2554 ณ โรงแรม
บพ สมหลา บช จ.สงขลา โดยมวตถ
ประสงคเพอใหบคลากรสาธารณสขใน
เครอขาย R2R ภาคใตมความรพนฐาน
ดานการวจยเพอนำไปสรางงานวจย
จากงานประจำไดถกตองและเหมาะสม
และรวมแลกเปลยนเรยนร ในกลม
เครอขายการพฒนางานประจำสงาน
วจยของโรงพยาบาลและหนวยงาน
สาธารณสขในเขตภาคใต ในดานผลงาน
วจยและความคดเหนจากประสบการณ
สวนบรรยากาศการประชมจะเปน
อยางไรนน ทมขาว R2R จะมากระจาย
ใหทราบในฉบบตอไป อยาลมตดตาม
กนนะคะ
ในฉบบตอไปเราจะมขาวดๆ อะไรมา Update
กนอก อยาลมตดตามจาก R2R Newsletter ฉบบ
ท 4 ประจำเดอนมถนายน และพบกนในการประชม
แลกเปลยนเรยนรจากงานประจำสงานวจย ครงท
4 คะ
16
R2R network
R2R
net
wor
k
ภาคกลาง (สปสช. เขต 4 สระบร) และ ภาคอสาน (อบลศรโสธรเจรญ) พรอมเดนหนาจดตงเครอขาย R2R
เครอขาย R2R ภาคกลาง โดยโรงพยาบาลพระนครศรอยธยาและสำนกงานหลกประกนสขภาพ เขต 4 (สปสช.
เขต 4 สระบร) พรอมแลวทจะรวมมอกนจดตงเครอขาย R2R ภาคกลาง โดยเมอวนท 12 มกราคม 2554 ไดจดการประชม
เครอขายการพฒนางานประจำสงานวจยภาคกลาง (สระบร อยธยา ลพบร สงหบร อางทอง ปทมธาน นนทบร นครนายก)
ครงท 1 ขนทหองประชมอทอง โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา ซงม นพ.สรเชษฐ สถตนรามย ผตรวจราชการ
กระทรวงสาธารณสข เขตตรวจราชการท 1 มาเปนประธาน การประชมในวนนนผเขารวมประชมไดรบความรและ
ประสบการณการทำ R2R จากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล บรรยายเรอง “งานประจำ ทำใหด มความสขดวย R2R”
โดย อ. นพ.อครนทร นมมานนตย และการบรรยายเรอง “การสนบสนนการพฒนางานประจำ สงานวจยระดบประเทศ”
(R2R Network) โดย รศ. นพ.เชดชย นพมณจำรสเลศ ในชวงบายคณะกรรมการและตวแทน เครอขายประสานงาน R2R
ภาคกลาง ยงรวมประชมเพอกำหนดโครงสรางของเครอขายยทธศาสตรการขบเคลอนเครอขายและแผนกจกรรมในป
2554 อกดวย ยนดตอนรบเครอขาย R2R ภาคกลางดวยคะ
เครอขาย R2R ภาคอสาน โดยศนยวจยโรงพยาบาลสรรพประสทธประสงค จ. อบลราชธาน รวมกบหนวยงานสาธารณสข
ในเขตอสานใตอก 11 หนวยงาน ไดแก โรงพยาบาลยโสธร โรงพยาบาลอำนาจเจรญ ศนยมะเรงอบลราชธาน โรงพยาบาล
คายสรรพสทธประสงคอบลราชธาน โรงพยาบาลวารนชำราบ สำนกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน สำนกงาน
ควบคมโรคท 7 อบลราชธาน วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสรรพสทธประสงคอบลราชธาน โรงพยาบาลศรสะเกษ
โรงพยาบาลปาตว และโรงพยาบาลคำเขอนแกว จดการประชมแลกเปลยนเรยนร “จากงานประจำสงานวจย ครงท 1”
เครอขาย R2R อบลศรโสธรเจรญขนเมอวนท 31 มกราคม 2554 ณ โรงพยาบาลสรรพประสทธประสงค มทานผอำนวยการ
นพ.มนส กนกศลป เปนประธาน และ นพ.วศษฎ สงวนวงศวาน รองผอำนวยการฝายการแพทยและหวหนาศนยวจย R2R
มาเลาประสบการณการจดการ R2R ของเครอขายอบลศรโสธรเจรญจากอดตถงปจจบน ตอดวยการบรรยาย “ยทธศาสตร
INN” โดย รศ. นพ.เชดชย นพมณจำรสเลศ และ “ประสบการณการจดการ R2R จากอดต ปจจบน สอนาคต” โดย
อ. นพ.อครนทร นมมานนตย ในชวงบายเปนการประชมกำหนดรปแบบการดำเนนงานเครอขาย โดยมตวแทนจากเครอขาย
รวมประชมและแลกเปลยนแนวคดกนอยางกวางขวาง ทำให
เครอขายอบลศรโสธรเจรญมแผนการดำเนนงานและทมงาน
ทเขมแขงจรงๆ คะ
จนถงวนน เครอขาย R2R เกดขนแลวทวทกภมภาค
ในประเทศไทย R2R Newsletter ฉบบหนา เราจะมา
ทำความรจกกบเครอขาย R2R ภาคเหนอกนบางคะ
วาขณะนมการดำเนนการจดตงเครอขายกนอยางไรบาง
แลวพบกนทภาคเหนอเนอเจา...