1

Pr

ojec

tnie

uws

Renovatie en restauratieIn deze Scharnier brengen we een aantal renovatie-, restauratie- en verbou-wingswerken voor het voetlicht. Dit is tenslotte een van onze specialismen. Bij al onze bouwactiviteiten spelen overleg en afstemming een essentiële rol. Bouwen is ook mensenwerk. Waar mensen - onze vakmensen, onze opdrachtgevers, onderaan-nemers, architecten, overheid, omwonen-den - met elkaar te maken hebben komt het aan op goede afspraken, en bewaken van planningen. Als ik zie hoe serieus onze medewerkers hun taken uitvoeren en vaak in moeilijke omstandigheden of met zeer weinig ruimte hun werk moeten doen, dan geeft het mij een goed gevoel dat we een kwaliteits bouwproduct leveren en tevreden opdrachtgevers zien. In dit nummer aandacht voor de verbouwing van De Rode Hoed in Amsterdam. Een renovatie met veel uitdagingen omdat tijdens de werkzaam-heden De Rode Hoed zoveel mogelijk open bleef. Van een heel andere orde is ons werk voor woningbouwverenigingen. Ook daar uitdagingen om te (ver)bouwen terwijl het leven rondom de woning gewoon doorgang vindt. U leest er uitgebreid over in het artikel hiernaast en op de volgende pagina’s.

Nico van SchaikDirecteur Bouwbedrijf van Schaik

1

SCH

AR

NIER

Van Sch

aik Bo

uw

nieu

ws N

um

mer 8

, No

vember 20

10

eN VeRDeR ...

De klantVerbouwing van De Rode Hoed: scherpe coördinatie

Perspectief Marc a Campo over renovatie

MensenwerkProjecten begeleiden bij mutatieonderhoud

2

4

5

COLOFON

Pr

ojec

tnie

uws

Product in beeldComplexe bouw in binnenstad van Amsterdam

6

V a n S c h a i k B o u w n i e u w s 8 n o v e m b e r 2 0 1 0

een koofconstructie of tussen de plafondbalken, kun je de plafondhoogte vaststellen.” Tijdens het project rolde het team de werkzaamheden uit naar de volgende woning. Als in het ene pand geheid werd, was in het volgende pand de werkvoorbereiding al opgestart.

Samen werkenOm op die manier samen te kunnen werken, is een soepel functionerend team nodig. In het begin van het project moesten de betrokken partijen even aan elkaar wennen. “Er werken veel partijen met elkaar samen: de opdracht-gever, de architect, de constructeur en de aan-nemer”, bevestigt de projectleider. “Het is dan even zoeken tot je een goede samenwerking te pakken hebt. Maar door veel te overleg-gen werd snel duidelijk waar de wederzijdse belangen lagen en wisten we wat de belang-rijke aandachtspunten waren. Omdat we met dezelfde onderaannemers bleven werken, liep het proces steeds sneller en soepeler.”

Afstemmen met bewonersVoor de bewoners was de renovatie ingrijpend, ze moesten allemaal tijdelijk hun huis uit. Wel kregen ze inspraak in de indeling van hun huis. Dit was binnen vastgestelde kaders, maar bracht met zich mee dat iedere woning echt anders is geworden. Volgens Jefta is er geen enkele klacht van bewoners geweest: “Uiteraard zijn er best dingen misgelopen of anders gegaan dan gepland, maar dat hebben we allemaal recht kunnen trekken. Er is veel contact met bewoners geweest. Door veel met monsters te werken van bijvoorbeeld tegels, konden we van te voren

Doorlopend renovatieproject afgerond

De kracht van een vooruitziende blik

In opdracht van Woonstichting de Key zijn in het centrum van Amsterdam op vier locaties

ongeveer 30 verschillende woningen gerenoveerd. Omdat bewoners zelf inspraak hadden in de

indeling van hun huis, was elk pand een project op zich. Een uitdagende klus, waarbij vooruit­

kijken en regelmatig afstemmen van verwachtingen de rode draad vormden.

“Door al mee te denken in het voorbereidings-traject, stelden we in een vroeg stadium vast hoe de technische uitvoering eruit ging zien en welke materialen we daarvoor nodig hadden”, vertelt Jefta Kooistra, projectleider tijdens deze klus. Zo werd als eerste per woning de scheef-stand in kaart gebracht en gekeken welk effect dit had op de plafondhoogte en de vloeren. Ook werd meteen besloten hoe de leidingen het beste verwerkt konden worden. Jefta legt uit: “Je kunt leidingen op verschillende manie-ren wegwerken. Pas wanneer je hebt bepaald of je dit wel of niet in het plafond gaat doen, met

goed afstemmen of dat echt was wat ze wilden. We hebben voor ieder pand een mooi eindresul-taat bereikt, zonder dat de opdrachtgever in een later stadium geconfronteerd is met onaange-name verrassingen.”

2

D

e kl

ant

SCH

AR

NIE

R V

an S

chai

k B

ou

wn

ieu

ws

Nu

mm

er 8

, N

ove

mbe

r 20

10

Binnen 4 maanden heeft De Rode Hoed, een monumentaal pand aan de Keizersgracht in

Amsterdam, een ware metamorfose ondergaan. Omdat er veel georganiseerd wordt en voort­

durend gasten over de vloer komen, bleef De Rode Hoed tijdens de verbouwing zoveel mogelijk

open. Een hele uitdaging om de overlast tot een minimum te beperken.

Directeur Ton van Brussel over de verbouwing van De Rode Hoed:

“Omdat we open bleven, moest de coördinatie echt scherp zijn”

Bij binnenkomst is meteen duidelijk hoe en waarom De Rode Hoed vernieuwd is. De grote bedrijvigheid vanwege het congres dat op dat moment plaatsvindt, is een toonbeeld van de hoeveelheid gasten die er dagelijks komt. Ondanks zijn drukke agenda ontvangt Ton van Brussel ons gastvrij en schenkt een drankje in achter de stijlvolle bar in het compleet ver-nieuwde café. Vervolgens lopen we langs de gerestaureerde trappen naar boven, waar zijn nieuwe werkruimte is. De prachtige houten vloeren en strakke wanden en plafonds zijn onder andere het bewijs van een succesvolle verbouwing.

Alle zeilen bijzettenTon van Brussel heeft een lange staat van dienst als journalist en werkte hiervoor onder meer in de directie van de NOS, waar hij ruim

Eervol bezoekOp 14 september vierde De Rode Hoed haar 20-jarig bestaan en is door Koningin Beatrix heropend. Een eer dat ze er was, want daar gaat een officiële procedure aan vooraf en het is niet gebruikelijk dat ze bij een 20-jarig bestaan aanwezig is. Van Brussel vond het jubi-leumfeest niet compleet zonder Hare Majesteit, vertelt hij. “Ik wilde die gok gewoon wagen. Ook omdat wij Huub Ooster huis, de oprichter van de Rode Hoed, in het zonnetje gingen zetten, wilde de Koningin er graag bij zijn. Ze heeft namelijk een goede band met hem, hij was bevriend met haar man. Als je een feest hier in De Rode Hoed vanwege het 20-jarig bestaan indrukwekkend wil laten zijn, dan moet de baas van Nederland daar gewoon bij zijn, vond ik. Ze was er en droeg, heel toepas-selijk, de enige rode hoed die ze had.”

Tijd voor een nieuwe jasIn De Rode Hoed worden debatten, culturele evenementen, lezingen, symposia en feestelijke evenementen georganiseerd. Dat betekent dat het intensief bezocht wordt, wat op den duur duidelijk te zien was. “Het pand was 20 jaar geleden voor het laatst echt onder handen genomen en heeft honderdduizenden bezoekers gehad, veel meer dan verwacht destijds”, licht Van Brussel toe. “Er was veel vernieuwing nodig. De foyer en het café waren echt sleets geworden, en de keuken was veel te klein voor onze ambitie om voor 400 man een 7-gangen diner te koken. Verder kwam het woonhuis boven het café vrij en kon bij de verbouwing betrokken worden. Omdat hier vaak congressen zijn met tussen-tijdse workshops in kleinere groepjes, hadden we veel kleine zaaltjes nodig. Ook dat konden we met deze verbouwing realiseren.”

Wat vooraf gingDat er verbouwd moest worden was al lang bekend, maar dat ging niet zomaar. “Vijf jaar lang is mijn voorgangster met monumentzorg, de gemeente, banken en buren in gesprek geweest om die verbouwing van de grond te krijgen, maar dat is niet gelukt”, vertelt Van Brussel. “Bij mijn aanstelling was de eerste opdracht ervoor te zorgen dat dit wel gerea-liseerd zou worden. Ik heb in het verleden als directeur van de NOS een grote verbouwing onder mijn leiding gehad, dus wel ervaring opgedaan. Toch is zo’n miljoenenverbouwing

700 mensen onder zich had. Sinds een jaar is hij directeur van de Rode Hoed en is blij met zijn nieuwe rol. “Omdat ik ook hoofd ben van de programma-afdeling, zit de debatorganisatie in mijn portefeuille. Ik heb nu weer de gelegen-heid om inhoudelijk bezig te zijn”, vertelt hij enthousiast. “Aangezien de organisatie klein is, geen subsidie krijgt en dus een lenige, flexibele organisatie moet zijn, wordt er veel geïmprovi-seerd om het onze gasten naar de zin te maken. Dus dat betekent dat ook ik af en toe loop te dweilen als dat nodig is. Maar ik ontvang ook de Koningin, dus mijn functie is heel breed.”

”Omdat je maar een klein team en een beperkt budget hebt, zit je er zelf tijdens zo’n verbouwing

toch behoorlijk bovenop.”

3

SCH

AR

NIER

Van Sch

aik Bo

uw

nieu

ws N

um

mer 8

, No

vember 20

10

daar niet onder vanwege de aparte opgang die er toen nog was. Het cruciale werk was in de maanden juli en augustus, waarin het normaal gesproken rustig is, maar ook bouwvak was. “Bij de aannemersselectie is dat een heel belangrijk criterium geweest”, licht Van Brussel toe. “We wilden dat ze voor acceptabele kosten door konden werken tijdens de bouwvak. Verder was het eindpunt bekend, omdat we op 14 september het 20-jarig jubileum gingen vieren en alles 3 weken van tevoren klaar moest zijn. Als je dan terugrekent, kom je uit op het punt waarop de bouw moet starten en is daar een heel strak schema uit gerold.”

Geen nummerEr is gekozen voor de constructie waarbij Van Schaik hoofdaannemer was en alle onderaanne-mers onder zich had. “Vooral tijdens de 6 weken in de zomer waarin we open bleven, moest de coördinatie echt scherp zijn, zodat men elkaar niet in de weg ging lopen”, vertelt Van Brussel. “Dat is erg goed en flexibel gegaan. Ik heb nog nooit meegemaakt in een klus als deze, dat ik geen onvertogen woord heb gehoord, terwijl ik echt dagelijks op de werkvloer was. De laatste weken was de foyer echt één grote bouwwerk-plaats, waar de één stond te stuken, de ander te witten en weer een derde te zagen. Ik kon daar af en toe naar kijken en dacht ‘jongens, hoe doen jullie dit allemaal?’ Ik vind het een fantas-tisch bedrijf. Het is stevig en redelijk groot, maar heeft gewoon de omvang dat je je als opdracht-gever geen nummer voelt. De Rode Hoed is weliswaar geen familiebedrijf, maar onze cultuur sluit heel goed aan bij die van hen.”

Investeren in de toekomstOmdat men behoorlijk binnen de begroting is gebleven kan er door gegaan worden met ver-bouwen. “En dat mag Van Schaik gaan doen”, zegt Van Brussel. “Wat zij hier hebben gedaan, is voor hen zelf ook een investering in de toekomst. Er moet hier namelijk nog heel veel aangepakt worden, dat is een meerjarenplan.” Op de vraag of hij dit bouwbedrijf aan anderen aan zou wil-len bevelen, antwoordt Van Brussel lachend: “Zolang Van Schaik ook tijd blijft houden voor mij, wil ik ze graag aan anderen aanbevelen.”

van toen niet te vergelijken met deze. Eigenlijk is dit meer zoals het verbouwen van je eigen huis, waar dan natuurlijk nog wel een profes-sioneel deel aan vast zit, zoals de keuken die aan de gestelde kwaliteitseisen moet voldoen. Omdat je maar een klein team en een beperkt budget hebt, zit je er zelf tijdens zo’n verbou-wing toch behoorlijk bovenop.” Er is gepitched met vijf aannemers, die allemaal een deel van het plan hebben berekend en uitgewerkt. “Uiteindelijk is daar het familiebedrijf Van

Schaik uitgerold, die een goede prijs-kwali-teitverhouding bood en goed bekend stond in de markt”, aldus Van Brussel. “We hebben garanties aan elkaar af kunnen geven en dat is allemaal in goed vertrouwen gegaan.”

Strakke deadlineDe verbouwing is in twee fases verlopen. De verbouwing van het woonhuis is als eerste gedaan, omdat die in het voorjaar kon begin-nen. De exploitatie van De Rode Hoed leed

“Vooral tijdens de 6 weken in de zomer waarin we open bleven, moest de coördinatie echt scherp zijn,

zodat men elkaar niet in de weg ging lopen”

SCH

AR

NIER

Van Sch

aik Bo

uw

nieu

ws N

um

mer 8

, No

vember 20

10

4

Perspectief

Marc a Campo ziet niets in ‘Jurassic Park’ architectuur

“Bij renovatie gaat het om de dialoog tussen heden en verleden”

Marc a Campo werkt al ruim 30 jaar als architect, waarvan het grootste gedeelte bij ADP

architecten in Amsterdam. Een veelzijdig architectenbureau, met een breed scala aan opdrach­

ten. Hoewel renovatie­ en restauratieprojecten slechts een klein deel van zijn werk vormen,

vindt hij het bijzonder boeiend om te doen. Maar wel met een link vanuit het verleden naar het

heden en het liefst met zoveel mogelijk hergebruik van oude materialen.

Binnen ADP houdt hij zich voornamelijk bezig met het ontwerpen van woningen, hotels, kan-toren, fabrieken en stadshuizen. Aan projecten zoals de renovatie en restauratie van het Victoria Hotel, De Appel of De Rode Hoed, werkt hij met veel plezier: "Voor ons werk geldt, hoe gecompli-ceerder de context waarbinnen gewerkt wordt, hoe boeiender het project. En een oude stad heeft vaak een zeer gecompliceerde context, waarbij veel beperkingen vanuit de omgeving worden opgelegd. Daarbij gaat het niet alleen om de gebouwen maar ook om de mensen die er werken of wonen. Hoe meer die zich laten horen, hoe interessanter het wordt.”

Thuis in werkomgevingDe meeste mensen brengen een groot deel van hun leven door in een werkomgeving. “Ik moet

dan toch altijd aan ‘Jiskefet’ denken”, vertelt a Campo lachend. “Hoe kom je daar vanaf, van dat gedoe in die kantoorgebouwen en hoe maak je daar nu een omgeving van die geest-verruimend is, in plaats van geestdodend. Mijn uitdaging is de werkomgeving dichter bij de eigen woonomgeving aan te laten sluiten. Dat het zelfs nog méér wordt dan thuis, met mooi-ere toiletten, mooiere kranen en betere koffie. Of dat je bijvoorbeeld in de lounge van een hotel zit, om je heen kijkt en denkt ‘Hier zou ik best een weekje willen zitten’.“

Modern met klassieke materialenMarc a Campo zou zijn ontwerpstijl willen omschrijven als ‘romantisch pragmatisme’. Hij vindt romantiek heel belangrijk, maar heeft een pragmatisch beroep. In feite moet de inrichting zoveel mogelijk aansluiten bij de uitstraling en de functie van het pand. Ook vindt hij moder-nisme binnen oude panden belangrijk, maar dan met de nadruk op esthetiek. ”Bijvoorbeeld het ontwerpen van nieuwe meubels die er modern uit zien, terwijl ze gemaakt zijn van oerklassieke materialen zoals hout en echt zink”, legt hij uit. “Die combinatie, die dialoog met het verleden, dat legt een verband tussen het heden en verleden. En je hoopt natuurlijk dat mensen dat herkennen.”

Duurzaam renoverenHet interessante van renovatie en restauratie is, dat de context van het gebouw er al is en je er niet alles aan kunt veranderen wat je zou willen, zeker niet bij een monument. Ook is de mogelijkheid om materialen opnieuw te gebrui-ken een groot voordeel boven nieuwbouw, zowel qua kosten als voor het milieu. “Nieuwbouw is een zwaardere belasting voor het milieu. Het produceren van materialen als bakstenen, beton, betonstaal en aluminium is enorm ener-gieverslindend”, licht a Campo toe. ”Dus iedere bestaande structuur, vloerlaag of muur die je

kunt hergebruiken, scheelt enorm in belasting. Los daarvan zien steeds meer opdrachtgevers het belang van het inhuren van een goede architect. “Dan is de kans namelijk groot dat het weer een klassiek monument wordt, dat over 20 jaar niet zo gemakkelijk afgebroken zal worden”, bevestigt hij. “Hoe langer zo’n gebouw daarna weer meekan, hoe beter. Dat is een heel belangrijke tendens.”

Meegaan met de tijdAls er een monumentaal pand wordt afgebro-ken, omdat restauratie vanwege een te slechte conditie teveel risico’s met zich meebrengt, kan het mooi zijn om ongeveer in dezelfde stijl te herbouwen. Volgens Marc a Campo zijn daar wel grenzen aan verbonden: “Ik houd er niet van om ‘Jurassic Park’ architectuur toe te passen, alsof je een wereld na wilt bouwen die er helemaal niet meer is en gebouwen die fossielen zijn geworden weer tot leven wilt wekken. Je moet in de 21ste eeuw niet doen alsof je in de 18de eeuw leeft, vind ik. Dus echt nieuw oud bouwen daar ben ik niet zo voor. Als ontwerper zoek je een plek in de tijd waarin je leeft, met de geschiedenis daar vlak voor, het heden en wat er in de toekomst nog gaat komen.”

Monumentale voorgevel van het nieuwe art'otel (uitbreiding Victoria Hotel).

Exterieur van het nieuwe Kunstencentrum De Appel.

1

Pr

ojec

tnie

uws

65

SCH

AR

NIE

R V

an S

chai

k B

ou

wn

ieu

ws

Nu

mm

er 8

, N

ove

mbe

r 20

10

Men

senw

erk

Bij mutatieonderhoud voor woningbouwver-enigingen is het de kunst om binnen de vast-gestelde kaders voor planning en kosten te werken, terwijl vooraf nog niet precies bekend is hoeveel er gedaan moet worden. “Omdat wij met eenheidsprijzen werken, kunnen we een goede inschatting van de kosten maken”, legt Jan uit. “Ook al verschilt het per situatie hoeveel we moeten doen, toch kunnen wij dankzij onze aanpak de projecten met goed resultaat opleveren. Onze kracht is dat we goed plannen, goed voorbereiden en het tijds-pad nauwkeurig volgen.”

Vertellen wat je gaat doen Omdat bij verbouwingswerkzaamheden snel overlast veroorzaakt wordt voor omwonenden, doet Bouwbedrijf van Schaik er alles aan om dat tot een minimum te beperken. Jan van Schaik licht toe: “Woningbouwverenigingen hebben twee belangrijke zorgen, namelijk overlast voor buurtbewoners en het budget. Wij houden daar vanaf het begin rekening mee en zorgen ervoor dat alles binnen de bestaande kaders geregeld wordt. Wat daarbij heel

onderaannemers vanaf het begin meenemen in het proces, weten alle betrokkenen meteen wat er van ze verwacht wordt. Regelmatig overleg, transparantie en flexibiliteit zijn de elementen die ervoor zorgen dat we heel efficiënt kunnen werken. Onze eenheid is ideaal: er is geen ruis en geen verspilling. Zo lukt het ons om onze doelstellingen bereiken”, vertelt Jan. “Een voordeel van deze gedetailleerde project-plannen is dat de uitrol herhaalbaar en kopi-eerbaar is naar andere nieuwe klanten.”

Jan van Schaik over de gedegen aanpak van mutatieonderhoud

“Onze eenheid is ideaal: geen ruis en geen verspilling”

Sinds 5 jaar werkt Jan van Schaik met veel plezier als projectleider bij Bouwbedrijf van

Schaik. De projecten die hij begeleidt zijn mutatiewerkzaamheden voor woningbouwvereni­

gingen. “Als je een project goed voorbereidt en alle betrokkenen vanaf het begin meeneemt in

het proces, lever je de kwaliteit die je nastreeft. En bij ons staat kwaliteit nog steeds voorop.”

belangrijk is, is communicatie naar de woning-bouwvereniging maar ook naar de bewoners. Zo weten ze wanneer we wat gaan doen zodat ze zich er van tevoren op in kunnen stellen. Ook gaan we niet om 7.00 uur ’s ochtends met veel lawaai beginnen maar doen eerst andere, stillere klussen.” Verder staat in het projectplan een gedragscode omschreven voor alle betrok-ken medewerkers. Ze zijn netjes gekleed, stellen zich voor en leggen uit wat ze gaan doen. Ook dekken ze spullen van bewoners goed af om beschadiging te voorkomen, helpen mee om dingen te verplaatsen en ruimen hun werkplek op. “Wij werken zo geruisloos mogelijk”, voegt Jan eraan toe. “Vaak hebben de mensen niet eens door dat we weer weg zijn.”

Als een geoliede machineVoor een succesvol resultaat is een gedegen projectplan onmisbaar. Hierin worden alle data, acties en verantwoordelijke personen bij aanvraag, werkvoorbereiding, uitvoering en oplevering nauwkeurig weergegeven. “Omdat wij met deze projectplannen werken en ook alle

Onze kracht is dat we goed plannen, goed voorbereiden en

het tijdspad nauwkeurig volgen.”

1

Pr

ojec

tnie

uws

6In de volgende nieuwsbrief besteden we aandacht aan: Duurzaam bouwen, er is meer dan het stapelen van stenen.

V o o r u i t b l i k

COLOFONScharnier is een uitgave van Bouwbedrijf

van Schaik en wordt verspreid onder

relaties in een oplage van 500 exemplaren.

Redactie: Corina Blommendaal

Productie en vormgeving:

Vermaas & Koning, Driebergen

Druk: Leerdam Druk BV, Leerdam

Bouwbedrijf van Schaik, Poeldijk 1,

3621 CZ Breukelen, Tel. (0346) 262344

SCH

AR

NIE

R V

an S

chai

k B

ou

wn

ieu

ws

Nu

mm

er 8

, N

ove

mbe

r 20

10

Prod

uct i

n be

eld

Tussen de Oudezijds Voorburgwal en de Oudezijds Achterburgwal worden meerdere panden

aaneengeschakeld tot één pand met vijf appartementen, kantoorruimte en een restaurant. Een

uitdagende klus, omdat er praktisch geen werkruimte is en je al snel overlast bij de buren ver­

oorzaakt. Een goed voorbeeld van werken op een zogenaamde ‘postzegellocatie’.

Bouwbedrijf Van Schaik heeft al vaak bewezen er goed in te zijn: het uitvoeren van restauratie en funderingsherstel op bijna onmogelijke plaatsen. Uitdagende projecten, waarbij het belangrijk is dat je ze kunt doorzien en weet hoe het resultaat gaat worden. Bij Mata Hari is de complexiteit groot, omdat onder de bestaande kelder nog een kelder moest worden gemaakt in verband met installatieruimtes. Verder is het middentrappenhuis afgebroken, waarvoor stutconstructies zijn gemaakt. Het werken met veel stutconstructies, zoals bij dit project, betekent echt stap voor stap afbreken en weer opbouwen.

Uitwijken naar de grachtBij de start van dit project is eerst vastgesteld waar de bouwplaats moest komen. Voor en achter deze panden was geen ruimte en kon hooguit een kleine container op de stoep staan. Dus werd het een bouwschuit in de gracht en een bouwplaats in het pand, namelijk het gedeelte waar in een later stadium het restaurant gebouwd wordt. Met kleine

graafmachines, kruiwagens en kleine contai-ners kunnen de medewerkers prima uit de voeten. Zodra de ruwbouw klaar is, is de bouw-plaats niet meer nodig en kan gestart worden aan de bestemming van die ruimte.

Een gestructureerde mierenhoopGedurende het hele traject wordt alles nauwkeu-rig gepland. Omdat er zo weinig ruimte is, staat de stukadoor aan de ene kant van het pand te werken, terwijl aan de andere kant nog gebouwd wordt. Er zijn 15 mensen tegelijk bezig, wat om een nauwkeurige onderlinge afstemming vraagt maar ook om flexibiliteit. De werkvolgorde moet goed afgestemd worden en materialen die nodig zijn worden per onderdeel precies op tijd geleverd. Als er een keer een bouwkraan op de gracht staat, moet de gracht worden afgesloten en daar een vergunning voor zijn.

Een goede buur is goud waardAls die bouwkraan er dan staat en de buur-man vraagt of zijn heistelling ook even over

zijn pand heen getild kan worden, wordt dat gelijk meegenomen. Zo kom je de buren een beetje tegemoet in de overlast die de bouw veroorzaakt, want dat is onvermijdelijk. Omdat het voor de opdrachtgever erg belangrijk is om een goede band met de omwonenden te houden, is daar veel aandacht voor. Zoals bij de buurvrouw, die last had van mensen die rondhingen aan de rand van de bouwplaats en voor haar voordeur gingen zitten. Dus maakte de timmerman daar een houten bordes met hekwerk, waardoor niemand meer voor die deur kon gaan zitten. Het is duidelijk dat de werk-nemers van Bouwbedrijf van Schaik inmiddels wel weten hoe het logistiek in elkaar zit in het Amsterdamse en nergens meer van opkijken. Voor hen geldt: hoe complexer, hoe uitdagen-der. Dit project loopt sinds begin dit jaar en zal naar verwachting volgend voorjaar af zijn.

Omgeven door grachten en toeristen

Mata Hari is het toppunt van complexe bouw