Download pdf - Venezüela Anayasası

Transcript
Page 1: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Anayasası

İspanyolca aslından çeviren:

Berna TALUN ÜĞÜTEN

TÜRKİYE’DEKİ VENEZUELA BOLİVAR CUMHURİYETİ BÜYÜKELÇİLİĞİ

Ankara - 2010

Page 2: Venezüela Anayasası

Türkiye’deki Venezuela Bolivar CumhuriyetiBüyükelçiliği Yayınları

© Türkiye’deki Venezuela Bolivar CumhuriyetiBüyükelçiliği Yayınları, 2010

Tüm hakları saklıdır. Büyükelçiliğin yasal izni olmadan, kısmen de olsafotokopi, film vb. elektronik yöntemlerle çoğaltılamaz.

I. Baskı

İspanyolca aslından çevirenBerna TALUN ÜĞÜTEN

Kapak ve TasarımBerna TALUN ÜĞÜTEN

Basım YeriHermes OfsetKazım Karabekir Cad. 39/16 İskitler/ANKARA

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Büyükelçiliği Hilal Mahallesi, Hollanda Caddesi, 696. Sokak No.20/A, 06550 Yıldız, Çankaya – ANKARA Tel : 0 (312) 441 21 45 – 441 21 49 Fax: 0 (312) 440 67 55http://[email protected] [email protected]

Page 3: Venezüela Anayasası

KURTARICI SİMON BOLİVAR

Page 4: Venezüela Anayasası
Page 5: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

HUGO RAFAEL CHAVEZ FRIAS

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı

ELIAS JAUA MILANO

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı

NICOLAS MADURO MOROS

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti İçişleri Bakanı

TARECK EL AISSAMI

Millet Meclisi Başkanı

CILIA FLORES

İletişim ve Enformasyon Bakanı

BLANCA EEKHOUT

Yüksek Adalet Divanı Başkanı

IVAN RINCON URDANETA

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı

TIBISAY LUCENA RAMIREZ

Cumhuriyet Etik Konseyi Başkanı

CLODOSBALDO RUSSIAN

Page 6: Venezüela Anayasası
Page 7: Venezüela Anayasası

Önsöz

Esas gücü, demokratik referandumda özgür oy ile tesis olunan Kurucu Millet Meclisi tarafından temsil edilen Venezuela halkı,

Kurucu yetkilerinin tatbikinde, Tanrı’nın himayesini, Kurtarıcımız Simon Bolivar’ın tarihsel örneğini; özgür ve egemen vatanın kurucularının, öncülerinin ve yerli atalarımızın kahramanlık ve fedakârlıklarını hatırlayarak;

Adil, federal ve merkeziyetçi bir devlette, özgürlük, bağımsızlık, barış, dayanışma, ortak refah, toprak bütünlüğü, günümüz ve gelecek nesiller için hukukun üstünlüğü, ayrımcılık veya herhangi bir itaat olmadan yaşam değerlerinin pekiştiği; demokratik, katılımcı, çok ırklı ve çok kültürlü bir toplum kurmak için Cumhuriyeti yeniden şekillendirecek yüce bir amaçla; yaşam, iş, kültür, eğitim, sosyal adalet ve ayrımcılık yapılmaksızın eşit haklar sağlayan; uluslar arasında barışçı işbirliğini teşvik eden, toplumların müdâhil olmama ve özgür irade prensibi, insan haklarının evrensel ve bölünmez güvencesi, uluslararası toplumun demokratikleşmesi, nükleer silahsızlanma, ortak ve vazgeçilmez miras olan çevre ve buna dair yasal düzenlemeler çerçevesinde Latin Amerika entegrasyonunu teşvik eden ve pekiştiren,

Aşağıdaki ANAYASAYI tevdi eder.

Page 8: Venezüela Anayasası
Page 9: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 9

I. KISIM

GENEL ESASLAR

MADDE 1. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti kayıtsız şartsız hür ve bağımsızdır; maneviyatı ile özgürlük, eşitlik, adalet ve uluslararası sulh değerlerini Kurtarıcı Simon Bolivar’ın öğretilerinden alır.

Bağımsızlık, özgürlük, egemenlik, dokunulmazlık, toprak bütünlüğü ve milli hür irade, Millet’in vazgeçilemez haklarıdır.

MADDE 2. Venezuela, hukuk sistemi ve işleyişi, yaşam, özgürlük, adalet, eşitlik, dayanışma, demokrasi, sosyal sorumluluk, insan haklarının üstünlüğü, ahlak ve siyasi çoğulculuk gibi üstün değerlere sahip çıkan, hak ve adalet temellerine dayalı, demokratik ve sosyal bir Devlettir.

MADDE 3. Devlet’in temel amaçları, bireyin gelişimini, güvenliğini ve itibarını; toplumsal iradenin demokratik şekilde uygulanmasını, barışsever ve eşit bir toplumun inşasını, toplumun huzur ve refahını ve bu Anayasa’da belirtilen esasların, hakların ve ödevlerin yerine getirilme güvencesini esas alır. Eğitim ve çalışma, bu amaçlara ulaşmada ana süreçleri teşkil eder.

MADDE 4. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti, ifade şekli bu Anayasa’da belirtildiği üzere Federal bir Devlettir ve toprak bütünlüğü, işbirliği, dayanışma, eşzamanlılık ve müştereklik esaslarına bağlı yönetilir.

MADDE 5. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir; bu hak millet tarafından Anayasa’da belirlenen şekliyle doğrudan ya da Kamu Gücünü temsil eden devlet kurumlar tarafından dolaylı olarak kullanılır. Devlet kurumları milli egemenlikten doğarlar ve milli egemenlik hükmü altındadırlar.

MADDE 6. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti hükümeti ve onu teşkil eden siyasi mevcudiyet daima demokratik, katılımcı, seçici, merkeziyetçi, alternatif, sorumluluk sahibi, çoğulcu ve feshedilebilir olmuştur ve olacaktır.

Page 10: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti10

MADDE 7. Anayasa, hukuk sisteminin en yüce ve ana kanunudur. Toplumsal görevleri yerine getiren birey ve devlet kurumları Anayasa’ya tabidirler.

MADDE 8. Milli bayrağı, sarı, mavi ve kırmızı renkli bayrak; Milli Marşı “Kahraman Halka Övgü” ve Cumhuriyet Arması milli sembolleridir.

Özellikleri, anlamları ve kullanımları kanunla belirlenir.

MADDE 9. Resmi dil İspanyolcadır. Yerli dilleri, yerli halk için resmi dil olarak kullanılır; insanlık ve milli kültür mirasının inşası için Cumhuriyet’in toprak bütünlüğü dâhilinde saygı gösterilmelidir.

Page 11: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 11

II. KISIMCOĞRAFİ SINIR VE SİYASİ İDARE

I. BölümTopraklar ve Diğer Coğrafi Alanlar

MADDE 10. Cumhuriyet’in toprakları ve diğer coğrafi alanlar, 19 Nisan 1810 yılında başlayan geçiş sürecinden önce var olan Venezuela Askeri Bölgesine ait olan topraklardır; daha sonradan yapılan anlaşmalar sonucu ve hakem kararları uyarınca değişikliklere uğramıştır.

MADDE 11. Kıtasal alanlarda ve adalarda, göl ve ırmak alanlarında, karasularında, deniz kıta sahanlığında, tarihi ve önemli alanlarda, Devlet’in belirlediği ve belirleyeceği alanlarda; bu alanların yeraltı ve yerüstünde; kara, ada ve deniz, hava sahalarında ve buralarda bulunan genetik de dâhil olmak üzere tüm kaynaklarda; göçebe ırkların kaynakları ve bunların yan ürünlerinde; tabii nedenlerden ötürü bulundukları yerden çıkarılamayan kaynaklarda Devletin tam egemenliği mutlaktır.

Devlete bağlı ada alanı, özel ticaret bölgesinin sınırları içinde, kıtasal sahanlık dâhilinde, Los Monjes, Las Aves, Los Roques, La Orchila Takımadalarından ve La Tortuga, La Blanquilla, Margarita, Cubagua ve Coche Adaları ile Los Frailes Takımadası, Los Testigos Takımadası, La Sola Adası, Patos ve Aves Adalarının yanı sıra birçok ada, adacıktan oluşmaktadır.

Devlet, yakın denizalanı tarafından teşkil olunan bölgelerde, kıtasal platformda ve özel ticaret alanında, egemenlik haklarını, mıntıkayı, yayılımı ve uluslararası hukukta ve kanunda belirtilen şartları uygular.

Uzay alanlarında ve tüm insanlığın olan ya da olabilecek olan alanlardaki haklar, uluslararası anlaşmalar ve milli yasama tarafından belirlenen şart ve hükümlere uygun olarak Devlet’e aittir.

Page 12: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti12

MADDE 12. Doğası ne olursa olsun, milli topraklarda, deniz yüzeyi altında, ticaret bölgesinde ve kıtasal platformda bulunan maden ve hidrokarbon yatakları Devlete aittir; kamu malıdır ve elden çıkarılamazlar ya da devredilemezler.

Deniz kıyıları kamu malıdır.

MADDE 13. Topraklar hiçbir nedenle devredilemez, el değiştiremez, kiralanamaz ve geçici veya kısmi olarak başka devletlere ya da uluslararası hukuk bağlayıcılarına tahsis olunamaz.

Venezuela coğrafi topraklarında barış hüküm sürmektedir. Yabancı askeri üstler ya da askeri amaç taşıyan yerleşkeler hiçbir güç ya da güçler birliği tarafından kurulamaz.

Yabancı devletler ya da uluslararası hukuk bağlayıcıları sadece, kanunla belirlenen şekliyle, belirlenen alanlar içinde, karşılıklılık ilkesine uygun olarak diplomatik misyonları ya da konsoloslukları için taşınmaz mülk edinebilirler.

Bu durum, milli egemenliğin dışında tutulur.

Federal bağlı topraklarda, göl ve ada alanlarında bulunan kullanılmayan topraklar devredilemezler ve bunlardan sadece doğrudan ya da dolaylı toprak mülkiyeti uygulanmaksızın faydalanılabilinir.

MADDE 14. Kanun, bu alanlar için orada yaşayanların öngöreceği ve Millet Meclisinin kabulü ile Devlet rejimine dâhil olacak özel yasal rejimi belirler.

MADDE 15. Devlet, kültürel, ekonomik, sosyal gelişim ve bütünlüğe uygun olarak toprak bütünlüğünü, güvenliğini, savunmasını, milli kimliğini, çeşitliliğini ve çevreyi koruyarak, kara, ada ve deniz sınır alanları bütünlük politikasını belirleme sorumluluğunu muhafaza eder. Her sınır alanının doğal yapısını koruyarak, çeşitli ekonomik ödenekler vasıtasıyla, sınırlar organik yasası bu sorumluluğun amaç ve gerekliliklerini belirler.

Page 13: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 13

II. BölümSiyasi Yapı

MADDE 16. Devletin siyasi olarak düzenlenmesi amacıyla, milli topraklar eyaletlere, Merkez Eyalete, federal bölgelere ve federal topraklara ayrılmıştır. Bölge kentlerle düzenlenir.

Siyasi toprak ayrımı, mahalli özerkliği ve siyasi yönetim merkeziyetçiliğini güvence altına alan bir organik kanun ile düzenlenmektedir. Bu kanun, Eyaletlerin belirli alanlarında federal bölgeler kurulmasını düzenler ve bunların geçerliliği, yetkili kurum tarafından yapılacak bir halk oylaması ile tabi kılınır. Özel bir kanun ile federal bir bölge, topraklarının yüzölçümünün tamamı ya da bir kısmı dâhil edilerek, eyalet kategorisine alınabilir.

MADDE 17. Federal bölgeler, bir eyaletin topraklarına dâhil edilemeyen, denizde bulunan adalardır ve yine aynı şekilde kıta sahanlığı veya kıtasal platform dâhilinde kalan adalardır. Bunların rejimi ve yönetimi kanunda belirlenir.

MADDE 18. Karakas kenti Devletin Başkenti’dir ve Devlet İdaresi bu kentte bulunur.

Bu madde devlet yönetimini bir başka kentte yapılmasını imkânsız kılar.

Özel bir kanun Karakas kentinin idari yapısını düzenler; buna göre kent, Merkez Eyalet Mahalli İdaresi ve Miranda Eyaleti Mahalli İdaresi olarak ikiye ayrılır. Aynı kanun, kentte bütünlük sağlamak amacıyla, idare şeklini, yöneticileri, yapıyı, yetkileri ve kaynakları belirler. Her şartta kanun, yönetimin demokratik ve katılımcı olmasını güvence altına alır.

Page 14: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti14

III. KISIMİNSAN HAKLARI, GÜVENCELER VE ÖDEVLER

I. BölümGenel Düzenlemeler

MADDE 19. Devlet, ilericilik prensibi doğrultusunda ve hiçbir ayrımcılık gözetmeksizin, insan haklarının vazgeçilemez, bölünemez ve birbirine bağlı bir şekilde uygulanması ya da bunlardan faydalanılması konularında her bireye güvence verir. Anayasa’ya uygun olarak, Devlet Yönetim organlarının bu haklara saygı duyması ve bunları güvence altına alması zorunludur; insan hakları üzerine, Devlet tarafından imzalanan ve onaylanan anlaşmalar, yasalar tarafından düzenlenir.

MADDE 20. Her birey, başkalarının ya da sosyal toplum düzeninin haklarını istismar etmeden, özgür kişilik gelişimi hakkına sahiptir.

MADDE 21. Her birey yasalar önünde eşittir; bu nedenle:

1. Irk, cinsiyet, din temelli, sosyal şarta bağlı ayrımcılığa ya da genel olarak diğer insanların hak ve özgürlüklerinin yerine getirilmesini ya da bunlardan faydalanmasını engelleyecek veya bunlara tecavüz edecek amaç taşıyan ayrımcılıklara izin verilmez.

2. Kanun, eşitlik ilkesinin yasalar önünde tam ve düzgün olarak yerine getirilmesi amacıyla, adli ve idari şartları güvence altına alır. Dışlanmış, tehdit ve ayrımcılığa maruz kalmış birey ya da grupların lehinde önlemler alır; yukarıda belirtilen durumlara maruz kalan kişileri, gözle görülür ölçüde zayıf durumdakileri korur ve onlara karşı yapılacak sömürü ve kötü davranışları cezalandırır.

3. Kişilere, diplomatik durumlar haricinde Vatandaş olarak hitap edilecektir.

4. Unvanlar ya da miras kalan, farklılık belirten ifadeler kabul edilmez.

Page 15: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 15

MADDE 22. Bu Anayasa’nın ve insan haklarıyla ilgili uluslararası belgelerin kapsamına giren hak ve güvenceler, bireylerin diğer özlük haklarının reddi olarak anlaşılmamalı ve bu şekilde anlatılmamalıdır. Bu hakları düzenleyen kanunun eksikliği, hakların kullanımını engellememelidir.

MADDE 23. Venezuela tarafından, insan haklarıyla ilgili imzalanan ve onaylanan anlaşmalar, paktlar ve ittifaklar anayasal güvence altındadır. Bunların uygulaması ve faydalarının Anayasa ve Devlet Kanunu tarafından en düzgün şekliyle yerine getirilmesi iç tüzükte önem arz eder; mahkemeler ve diğer devlet organları tarafından derhal ve doğrudan uygulanırlar.

MADDE 24. En düşük ceza uygulaması durumları haricinde, hiçbir yasal düzenlemenin geçmişe dönük geçerliliği yoktur. Prosedür, yürürlükteki durumlar da dâhil olmak üzere vakanın vuku bulmasının hemen ardından işleme geçer; ancak ceza sürecinde daha önceden elde edilen kanıtlar, aynı şekilde davalının lehinde olan kanıtlar, o tarihte geçerli olan kanuna uygun olarak kabul görecektir.

Şüphe duyulması halinde sanığın faydasına olan kurallar uygulanır.

MADDE 25. Kamu Gücü uygulamasındaki herhangi bir yasadaki haklar bu anayasa ile güvence altına alınmıştır; aksi takdirde yasa iptal olur. Bu yasaların konulmaması ya da uygulanmamasından sorumlu tutulan devlet memurlarına, üstlerinin emrini uygulamış olmaları haricinde, cezai ve idari yaptırım uygulanır.

MADDE 26. Her bireyin, toplu ya da ayrı ayrı, hak ve çıkarlarını korumak adına adli idari organlara başvurma ve ilgili cevabı ivedilikle alma hakkı saklıdır.

Devlet, parasız, erişilebilir, tarafsız, doğru, özerk, şeffaf, bağımsız, sorumluluk sahibi, hızlı ve eşitlikçi, gecikmelerden ve gereksiz formalitelerden arınmış bir adalet anlayışını güvence altına alır.

Page 16: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti16

MADDE 27. Anayasal hak ve güvencelerinden faydalanma konusunda her bireyin mahkemeler tarafından müdafaa hakkı vardır. Herkesin, anayasal hak ve güvencelerin uygulanmasında ve insan haklarının kullanımında, bu Anayasada doğrudan belirtilmese dahi, mahkemeler tarafından korunma hakkı vardır.

Anayasal koruma eylemi uygulaması sözlü, halka açık, kısa, ücretsiz ve formaliteden uzak olacaktır; ilgili yargı kurumu, söz konusu ihlal edilen adli durumu veya buna benzeyen durumları ivedilikle ele alma yetkisine sahiptir.

Özgürlük ve güvenlik için koruma eylemi herhangi bir birey tarafından talep edilebilir ve tutuklu kişi mahkeme tarafından, gecikme olmaksızın, derhal gözaltına alınabilir.

Bu hakkın kullanımı, devlet tarafından yapılacak açıklamalar ya da anayasal kısıtlamalar dışında hiçbir şekilde etki altına alınamaz.

MADDE 28. Her birey, kendisi hakkında ve özel ya da devlet kaydı altında bulunan malları hakkında, yasada belirlenen durumlar hariç tutulmak kaydıyla bilgi alma, aynı şekilde bunların kullanımını ve amaçlarını tanıma hakkına sahiptir. Yasa dışı şekilde haklarını etkilemesi ya da hata olması durumlarında ilgili mahkemeden bunların güncelleştirilmesini, düzeltilmesini veya iptalini isteme hakkına sahiptir. Aynı şekilde, bir toplulukla ilgili herhangi bir türden evraka ulaşması mümkündür ancak gazete veya kanunla belirlenen diğer meslek gruplarına ait bilgi kaynaklarının gizliliği bunun dışında kalır.

MADDE 29. Devlet, kendi kurumları tarafından ihlal edilen insan hakları durumlarını incelemekle ve bunları cezalandırmakla yükümlüdür.

İnsan haklarını ihlale yönelik eylemler, insan haklarının ciddi ihlalleri ve savaş suçları sınırlamaya tabi değillerdir. İnsan hakları ihlalleri ve insanlık suçları mahkemeler tarafından araştırılacak ve yargılanacaktır. Bu suçlar, suçlularına, aflar ve genel af da dâhil olmak üzere cezadan bağışıklık sağlayabilecek herhangi bir faydadan ayrı tutulur.

Page 17: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 17

MADDE 30. Devlet, kendi ihlalinden ötürü insan hakları suçlarına maruz kalanların ve resmi haleflerinin zararlarını maddi olarak karşılamak dâhil olmak üzere tazmin etmekle yükümlüdür.

Devlet, bu maddede belirtilen zararın telafisi için yasal önlemleri ya da diğer türden yaptırımları uygulayacaktır.

Devlet, kurbanları âdi suçlardan koruyacak ve suçu işleyenlerin sebep oldukları hasarların tazminini sağlayacaktır.

MADDE 31. Devlet tarafından, insan hakları üzerine imzalanan anlaşmalar ve paktlarda belirlenen koşullar uyarınca, herkes, insan haklarını koruma amacıyla şikâyetlerini ve taleplerini, bu amacı karşılamak için kurulmuş olan uluslararası kurumlara iletme hakkına sahiptir.

Devlet, bu anayasada ve yasalarda geçen düzenlemeler uygun olarak, bu maddede belirtilen uluslararası organların aldığı kararların uygulanması için gereken önlemleri alacaktır.

Page 18: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti18

II. Bölüm Uyruk ve Vatandaşlık

I. Uyruk

MADDE 32. Doğuştan Venezuelalı olunan durumlar şunlardır:

1. Milli topraklarda doğan her insan Venezuelalıdır.

2. Annesi ve babası doğuştan Venezuelalı olan ve yurt dışında doğan her insan Venezuelalıdır.

3. Annesi ya da babası doğuştan Venezuelalı olan ve yurtdışında doğan her insan, ikametgâhını Venezuela’ya aldırdığı ve vatandaşlık almak istediğini ibraz ettiği takdirde Venezuelalıdır.

4. Annesi ya da babası vatandaşlık almış ve yurtdışında doğan her insan, on sekiz yaşından önce ikametgâhını Venezuela’ya aldırdığı ve yirmi beş yaşından önce vatandaşlık almak istediğini ibraz ettiği takdirde Venezuelalıdır.

MADDE 33. Vatandaşlık alınarak Venezuelalı olunan durumlar şunlardır:

Vatandaşlık tezkeresini alan yabancılar Venezuelalıdır. Bunun 1. için Venezuela’da, söz konusu başvuru tarihinden önce, kesintisiz, en az on sene ikamet etmelidirler.

Başvuru yapacak kişilerin İspanya, Portekiz, İtalya, Latin 2. Amerika ya da Karayip ülkeleri vatandaşı olmaları durumunda bu ikamet süresi beş yıla düşer.

Venezuela vatandaşı ile evlenen ve evlenme tarihinden 3. itibaren beş yıl geçtikten sonra vatandaşlık almak istediğini ibraz eden yabancılar Venezuelalıdır.

Anne veya babalarının vatandaşlığa hak kazandığı tarihten 4. itibaren ve başvuru tarihinden önce Venezuela’da beş yıl kesintisiz yaşamış ve yirmi bir yaşını tamamlamamış, vatandaşlık almak istediğini ibraz eden reşit olmayan yabancılar Venezuelalıdır.

Page 19: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 19

MADDE 34. Venezuela vatandaşlığı başka bir uyruk seçme veya edinme yüzünden kaybolmaz.

MADDE 35. Doğuştan Venezuelalılar kendi uyruğundan mahrum edilemez. Venezuela vatandaşlığı hukuka uygun olarak sadece mahkeme kararı ile iptal edilebilir.

MADDE 36. Venezuela uyruğundan feragat edenler ülkede en az iki yıllık bir süre için ikamet ederek ve bu isteği ibraz ederek vatandaşlık hakkını kurtarabilirler. Vatandaşlık tezkeresi ile Venezuelalı olanlar feragat ettiklerinde, bu haklarını 33. Maddenin belirlediği esasları yeniden yerine getirerek kazanırlar.

MADDE 37. Devlet, bu Anayasanın 33. Maddesinin 2. paragrafında belirtilen esaslar dâhilinde, özellikle komşu ülkelerin vatandaşlık konularında uluslararası anlaşmaların imzalanmasını teşvik eder.

MADDE 38. Yasa, önceki hükümler çerçevesinde, Venezuela uyruğunu edinme, seçme, feragat ve kurtarma ile ilgili ve edinilen vatandaşlığın iptali ve yenilenmesi dair asli ve usulen kuralları belirler.

II. Vatandaşlık

MADDE 39. Bu Anayasanın belirlediği yaş şartına uyan, vergiye ve siyasi maluliyete, sivil yasaklamaya tabi olmayan her Venezuelalı bir vatandaştır ve yine bu Anayasaya uygun olarak, siyasi hak ve görevleriyle yükümlüdür.

MADDE 40. Siyasi haklar, aksi bu Anayasada belirtilmedikçe, Venezuelalılar için umumidir.

Doğuştan Venezuelalılar ve yedi yaşından önce ülkeye girmiş ve reşit olana dek sürekli ikamet etmiş vatandaşlık alan Venezuelalılar aynı haklara sahiptirler.

MADDE 41. Sadece doğuştan ve başka bir uyruğu olmayan Venezuelalılar Cumhurbaşkanı, Başkan Yardımcısı, Millet Meclisi Başkanı ve Başkan Yardımcısı, Yüksek Mahkeme Yargıcı, Yüksek

Page 20: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti20

Seçim Kurulu Başkanı, Başsavcı, Sayıştay Başkanı, Ombudsman, ulus, finans, enerji ve madencilik, eğitim konularını üstlenen Bakan, sınır eyaletlerinin Belediye Başkanı veya Valisi ya da Milli Silahlı Kuvvetler yasasında belirlenen görevleri icra edebilirler.

İkamet süresi kesintisiz on beş yıl olan ve bu kanunda düzenlenen hükümleri yerine getiren sonradan vatandaşlık alan Venezuelalılar, Millet Meclisi vekilliği, Bakan, sınır olmayan eyaletlerde Belediye Başkanlığı görevlerini yapabilirler.

MADDE 42. Her kim uyruğunu kaybeder ya da feragat ederse vatandaşlık haklarını da kaybeder. Vatandaşlığın ya da herhangi bir siyasi hakkın uygulanması sadece kanunla belirtilen nihai yargı kararı ile askıya alınabilir.

III. BölümSivil Haklar

MADDE 43. Yaşama hakkı dokunulmazdır. Hiçbir yasa ölüm cezası buyuramaz ve hiçbir otorite bu buyruğu uygulayamaz. Devlet, özgürlüklerinden yoksun olan, askeri veya sivil hizmet veren, kendi yetkisi altındaki insanların hayatını korumak zorundadır.

MADDE 44. Kişisel özgürlük dokunulmazdır, dolayısıyla:

1. Hiç kimse adli karar olmaksızın tutuklanamaz ve gözaltına alınamaz. Bu durumda tutuklu, tutuklama anından itibaren kırk sekiz saati geçirmeden bir adli merci önüne çıkartılmalıdır. Hâkim tarafından her durum değerlendirilecek, yasalarda belirlenenlerin haricindeki durumlarda tutuklu serbest bırakılacaktır.

Tutuklunun kanunla serbest bırakılması durumu herhangi bir kefalete neden olmaz.

2. Tüm tutukluların, aileleri, avukatları ya da güven duydukları kişilerle derhal iletişim kurma hakları vardır. Aynı şekilde, ailelerin, avukatların ya da güven duyulan kişilerin tutuklunun

Page 21: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 21

nerede olduğunu bilme, derhal tutuklama nedenlerini öğrenme ve tutuklanan kişinin fiziksel ve ruhsal durumu ile ilgili bir yazılı tutanağı doğrudan veya uzman yardımı ile isteme hakları vardır. İlgili yetkili, her tutuklamaya ait, tutuklanan kişinin kimliği, tutuklama yeri, zamanı, tutuklayan kişileri ve tutuklama şartlarını belirten genel kayıt tutmak zorundadır.

Yabancı uyrukluların gözaltı ile ilgili olarak, konuyla ilgili uluslararası anlaşmalar kapsamında, konsolosluk bildirimleri ayrıca gözlemlenecektir.

3. Ceza, suçlu kişinin önüne geçemez. Hiç kimse ömür boyu hapis ya da onur kırıcı cezalara mahkûm edilemez. Özgürlüğü kısıtlayan cezalar otuz yıldan fazla olamaz.

4. Özgürlüğü kısıtlayıcı önlemler alan yetkililer tespit edilmelidirler.

5. Yetkili makamlarca serbest bırakılan ya da hükmolunan cezasını tamamlayan hiç kimsenin tutukluluk hali devam edemez.

MADDE 45. Sivil veya askeri kamu otoritesinin, acil durumlarda, güvenlik istisnası veya kısıtlaması durumlarında dahi, kişilerin zoraki ortadan kaldırılmaları uygulamasına izin vermesi ve tolerans göstermesi yasaktır. Memurların bu yönde bir uygulama emrini yerine getirmeleri yasaktır, ilgili makama rapor etmekle yükümlüdürler. Kişinin zorla ortadan kaldırılması suçunun failleri veya suç aletleri ve suça teşebbüs, kanun uyarınca cezalandırılır.

MADDE 46. Herkesin fiziksel, zihinsel ve ahlaki sağlığına saygı duyulmasına hakkı vardır, bu nedenle:

1. Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve cezaya tabi tutulamaz. Devlet memurları tarafından işkence, insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleye muhatap kalan kurbanlar rehabilitasyon hakkına sahiptir.

2. Özgürlüğünden yoksun kalan herkese, insan haysiyetine saygı ile muamele yapılır.

Page 22: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti22

3. Hiç kimse, kendi rızası olmadan, hayatının tehlikede olması veya yasa ile öngörülen diğer koşullar haricinde, bilimsel deneylerde veya tıbbi ve laboratuar tahlillerinde kullanılamaz.

4. Görevi sebebiyle, herhangi bir kişiye kötü muamele eden, fiziksel veya zihinsel acı çektiren ya da bu tarz davranışlara müsamaha gösteren kamu görevlileri kanun uyarınca cezalandırılırlar.

MADDE 47. Kişilerin evleri ve özel eşyaları dokunulmazdır. Mahkeme tarafından bu suçun işlenmesini önlemek için verilen karar ya da mahkemelerce yasaya uygun olarak alınan kararlar haricinde, kişilerin saygınlığı göz önüne alınarak evlerine girilemez.

Sağlık denetimleri, denetimi buyuran ya da yapan yetkililerin ön bildirimde bulunması halinde gerçekleştirilebilir.

MADDE 48. Özel iletişim gizliliği, şekli ne olursa olsun güvence altına alınır. Yasaların öngördüğü şekilde, yetkili bir mahkeme emri dışında müdahale edilemez. İlgili süreçle ilintili olmayan özel bilgiler muhafaza edilir.

MADDE 49. Süreç tüm adli ve idari işlemler için geçerlidir, bu nedenle:

1. Hukuki yardım ve savunma, araştırma ve yargılamanın tüm aşamalarında dokunulmaz bir haktır. Herkesin, suçlamalardan haberdar olma, kanıtlara erişme ve kendini savunmak için yeterli zaman ve uygun şartlara sahip olma hakkı vardır. Süreç ihlali ile elde edilen kanıtlar geçersizdir. Bu Anayasada ve yasalarda belirtilen istisnalar haricinde suçlu addedilen herkes itiraz hakkına sahiptir.

2. Aksi kanıtlanana kadar herkes masumdur.

3. Herkesin, önceden kurulan yasal olarak yetkili, bağımsız ve tarafsız bir mahkemede, süreç içinde, gereken güvence altında dinlenme hakkı vardır. İspanyolca konuşamayanlar ya da kendini sözlü ifade edemeyenler tercüman hakkına sahiptir.

Page 23: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 23

4. Bu Anayasada ve kanunla belirlenen güvencelerle, herkesin bulunduğu genel ya da özel sınırlar dâhilinde görev yapan yargıçlar tarafından yargılanmaya hakkı vardır. Hiç kimse, yargıcın kimliğini bilmeden yargılanmaya maruz bırakılamaz. Yargılama için kurulan istisnai mahkemelerde ya da özel komisyonlarda yargılanamaz.

5. Kimse suçunu itiraf etmeye veya kendisi, eşi, dördüncü dereceden kan bağının bulunduğu ya da ikinci dereceden akrabası kişiler aleyhinde ifade vermeye zorlanamaz.

Herhangi bir zorlama olmaksızın verilen itiraf geçerlidir.

6. Hiç kimse önceden var olan yasalarda suç, ihmal veya saldırganlık olarak tanımlanmamış eylemler yüzünden cezalandırılamaz.

7. Hiç kimse daha önceden yargılandığı olaylar nedeniyle tekrar yargılanamaz.

8. Herkes, adli hata, yersiz gecikme veya ihmalden kaynaklanan adli bir durumun yeniden tesisini ve tazminini Devletten talep edebilir. Bahse konu bireylerin, hâkim ve devletin bu konularda kişisel sorumluluğunu üstlenmesini ve bunlara karşı harekete geçmesini isteme hakkı saklıdır.

MADDE 50. Herkes, bu kanunla belirlenen kısıtlamalar dışında, serbest bir şekilde ülkede dolaşabilir, konut ve ikamet değiştirebilir, ülkedeki mal ve eşyalarını taşıyabilir, ülkeye kendi mallarını getirebilir ya da ülkeden çıkartabilir. Bir imtiyaz olması durumunda, yasa alternatif yolların kullanımını belirler.

Hiçbir kamu gücü, Venezuelalıları, milli topraklardan sürgün cezasına çarptıramaz.

MADDE 51. Herkes, kendi yetkisi içindeki konularla ilgili olarak, herhangi bir yetkili merci veya kamu görevlisine dilekçe yöneltme ve bunlara ilişkin yanıt alma hakkına sahiptir. Bu hakkı ihlal eden kişiler, yasalar gereğince cezalandırılır ve söz konusu görevlerinden ihraç edilebilirler.

Page 24: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti24

MADDE 52. Herkes, kanunlara uygun olarak, meşru amaçlarla ortaklık kurma hakkına sahiptir. Devlet bu hakkın kullanımını kolaylaştırmakla mükelleftir.

MADDE 53. Herkes, meşru amaçlarla ve silah kullanmaksızın, önceden izin almadan genel veya özel olarak toplanma hakkına sahiptir. Kamusal alanda yapılacak toplantılar yasaya tabi olacaktır.

MADDE 54. Hiç kimse kölelik veya kulluk altında tutulamaz. İnsanlara, özellikle de kadın, çocuk ve ergenlere yönelik tüm bu davranışlar yasalarda belirlenen şekilde cezalandırılacaktır.

MADDE 55. Her vatandaş, canı, malı tehdit edildiğinde, hakları ve ödevleri risk altına girdiğinde, kanunla belirlenen emniyet organları vasıtasıyla Devlet tarafından korunma hakkına sahiptir.

Vatandaşların önlem, kamu güvenliği ve acil durum yönetimi ile ilgili programlara katılımı özel bir kanunla düzenlenir.

Devlet güvenlik güçleri tüm insanların insan haklarına ve itibarına saygı göstereceklerdir. Silah veya toksin maddelerin polis ve güvenlik kuvvetleri tarafından kullanımı hukuka uygun olarak, gereklilik, uygunluk ve orantılılık ilkeleri ile sınırlı olacaktır.

MADDE 56. Herkesin özel isim hakkı ve annesi ile babasının soyadlarını taşıma ve ebeveynlerinin kimliğini bilme hakkı vardır. Devlet, anne ve babayı araştırma hakkını güvence altına alır.

Herkesin, doğduktan sonra, ücretsiz olarak sivil kayıt altına alınmaya ve hukuka uygun olarak, biyolojik kimliğine kanıt teşkil eden kamu belgelerini elde etmeye hakkı vardır. Bu belgelerin hiç biri soy bilgisi içermez.

MADDE 57. Herkesin serbestçe yazılı ya da sözlü olarak düşüncelerini, fikir ya da görüşlerini ifade etme ve bu fikirleri herhangi bir sansüre uğramaksızın iletişim kanalları vasıtasıyla yayma hakkı vardır. Bu hakkı kullanan herkes, ifade edilenlerin

Page 25: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 25

tam sorumluluğunu üstlenir. Savaş propagandası ya da ayrımcılığı veya dinsel hoşgörüsüzlüğü teşvik eden mesajların yayınlanmasına müsaade edilmez.

Sansür, sorumlulukları içindeki konuların hesabını vermekle yükümlü oldukları için kamu görevlilerine yasaktır.

MADDE 58. İletişim serbest ve çokludur. Görev ve sorumlulukları yasa ile öngörülür. Herkesin, dürüst, zamanında ve tarafsız, sansür olmadan, bu Anayasa’nın ilkelerine uygun olarak bilgi alma hakkı ile doğrudan etkilendiği yanlış veya rahatsız edici bilgiler karşısında cevap ve düzeltme hakkı vardır. Çocuklar ve gençler kendi gelişimleri için gerekli bilgileri alma hakkına sahiptirler.

MADDE 59. Din ve ibadet özgürlüğü Devlet güvencesi altındadır. Herkesin, çeşitli öğreti ve ibadetlerle kendi inançlarını özel veya kamusal şekilde ikrar etmeye, toplum düzen ve ahlakına aykırı olmadığı sürece hakkı vardır. Ayrıca, kiliseler ve dini mezheplerin bağımsızlık ve özerkliği, bu Anayasa ve hukuk çerçevesinde ortaya konan düzenlemeler dışında başka bir kısıtlama olmaksızın güvence altına alınır. Anne ve babalar, çocuklarına, kendi inançları ile uyum gösteren din eğitimini aldırabilirler.

Hiç kimsenin, dini inançlarını veya disiplinlerini, yasalara uymaya ya da hak ve ödevlerini yerine getirmeye karşı kullanma hakkı yoktur.

MADDE 60. Herkes haysiyetini, mahremiyetini, gizliliğini ve itibarını koruma hakkına sahiptir.

Yasa, vatandaşların haysiyet ve aile gizlilik haklarının güvence altına almak adına bilgisayar kullanımında sınırlamalar uygular.

MADDE 61. Herkesin, bir başkasının kişiliğini etkilememek ya da suç teşkil etmemek kaydıyla vicdan özgürlüğüne ve bunu ifade etmeye hakkı vardır. Vicdani ret, yasa uygulamalarından kaçınmak veya hak ve ödevleri yerine getirmemek için kullanılamaz.

Page 26: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti26

IV. Bölüm

Siyasi Haklar ve Kamu Referandumları

I. Siyasi Haklar

MADDE 62. Bütün vatandaşların serbestçe kamu işlerine doğrudan veya seçilmiş temsilcileri vasıtasıyla katılma hakları vardır.

Halkın, toplumsal davranış kontrolü eğitimi uygulamalarına hem bireysel hem de toplu olarak katılımı, kendi eksiksiz gelişimini sağlamak için gerekli yoldur. Bu toplumsal görevi uygulamak için daha olumlu koşulların tesisi Devletin yükümlülüğüdür.

MADDE 63. Oy bir haktır. Hür, evrensel, doğrudan ve gizli oylamalar aracılığıyla kullanılır. Yasalar, kişiselleştirme ve nispi temsil ilkesini güvence eder.

MADDE 64. On sekiz yaşından gün almış ve siyasi maluliyet veya sivil yasaklamaya tabi olmayan tüm Venezuelalılar seçmendir.

Belediye, mahalle ve eyalet ile ilintili seçim oylamalarına katılma hakkı, bu Anayasa ve yasalarda belirlenen hükümler dâhilinde, on sekiz yaşından gün almış, ülkede on yıldan fazla ikamet eden, siyasi maluliyet veya sivil yasaklamaya tabi olmayan yabancılar için geçerlidir.

MADDE 65. Kamu bütünlüğünü etkileyecek suçlardan mahkûmiyet almış kişiler yasa uyarınca, cezalarının bitiminden sonra belli bir zaman süresince ya da suçlarının ağırlığına göre seçimlerde aday olamazlar.

MADDE 66. Seçmenlerin, temsilcilerinden, programlarına göre, yaptıklarıyla ilgili olarak, kamu önünde şeffaf ve düzenli olarak bilgi isteme hakları vardır.

MADDE 67. Tüm vatandaşların siyasi amaçlarla ilişkilendirilecek organizasyon, işletme ve yönetimlerde demokratik yollarla yer

Page 27: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 27

alma hakkı vardır. Bunlara ait yönetim organlarında ya da kamu seçimlerinde adaylığını koyacak kişiler, üyelerin katılımı ile iç seçimlerde seçilir. Devlet fonlarından gelen gelirler ile siyasi amaçlı derneklerin finansmanına izin verilmez.

Yasa siyasi kurumlara sağlanacak finansman ve özel katkılar ile kontrol yönetiminde düzeni sağlayacak mekanizmaları düzenler. Ayrıca, demokratikleşmeyi takiben siyasi ve seçim kampanyalarını, sürelerini ve harcama limitlerini düzenler.

Kendi inisiyatifiyle vatandaşların adaylık veya siyasi amaçlı derneklerin, adaylar ortaya koyarak seçimlere katılma hakkı vardır. Siyasi reklam ve seçim kampanyalarının finansmanı yasa ile düzenlenir. Siyasi amaçlı dernekler, kamu sektörü kuruluşları ile sözleşme yapamazlar.

MADDE 68. Vatandaşların barışçıl yollarla ve silah kullanmadan, yasa ile öngörülen koşullarda gösteri yapma hakları vardır.

Barışçıl gösteriler esnasında ateşli silahlar ve toksin maddelerin kullanımı yasaktır. Yasa, polis ve güvenlik güçlerinin davranışlarını düzenler.

MADDE 69. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti sığınma hakkını tanır ve garanti eder. Venezuelalıların iadesi yasaktır.

MADDE 70. Halkın siyasi anlamda egemenliğin icrasında kullanacağı araçlar şunlardır: Devlet görevleri seçimleri, referandum, halk oylamaları, görev iptali oylamaları, yasal, anayasal ve kurucu kararları, halk meclis seçimleri ve diğerleri; sosyal ve ekonomik alanlarında ise; vatandaş hizmet noktaları, öz-yönetim, ortak yönetim dâhil olmak üzere tüm formlarda mali kooperatifler, tasarruf kuruluşları, toplu işletmeler ve dernekler tarafından yönlendirilen diğer karşılıklı işbirliği ve dayanışma değerleri.

Yasa, bu maddede belirlenen katılım araçlarının etkin çalışması için düzenlemelerde bulunur.

Page 28: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti28

II. Kamu Referandumları

MADDE 71. Özel ulusal konular, Cumhurbaşkanın inisiyatifi doğrultusunda Bakanlar Kurulunda, Millet Meclisinin bilgisinde ve meclisin oy çokluğu ya da sivil ve seçmen kütüklerine kayıtlı toplam seçmen sayısının %10’undan az olmamak üzere seçmenlerin talebiyle bir referanduma tabi olabilir.

Aynı şekilde, belediye ve eyalet ile ilgili konularda da referanduma başvurulabilir. Eyalet Konseyi, Kent Konseyi ve Yasama Konseyi üyeleri; Belediye Başkanı ve Vali ile hem fikir olarak, ya da o bölgeye kayıtlı seçmenlerin en az %10’unun talebiyle referanduma gidilebilir.

MADDE 72. Tüm devlet kademesindeki görevler halk oylaması ile geri alınabilirler. Seçildiği görev süresinin yarısının tamamlamasının ardından, seçmenlerin %20’sinin talebiyle görevin iptali amacıyla kamu referandumu düzenlenebilir.

Görevlinin seçilmesinde oy vermiş olan seçmenlerin tamamı ya da tamamına yakını, görev iptali için oy kullanırsa ve bu sayı kayıtlı seçmenlerin %20’sinden az değil ise görev iptali olarak değerlendirilir ve derhal, bu Anayasa ve yasada öngörüldüğü şekilde görev boşluğu doldurulur.

Görev organlarının görev iptali yasaya uygun olarak yapılır.

Görevlinin görev süresi boyunca bir defadan fazla görev iptali talep olunamaz.

MADDE 73. Millet Meclisi tarafından tartışılan yasa tasarıları için, Meclis üyelerinin en az üçte ikisinin talebiyle referanduma gidilebilir. Referanduma tabi tutulan tasarı, seçmenlerin en az %20’sinin olumlu yönde oyunu alır ise yasa olarak kabul edilir.

Anlaşmalar, sözleşmeler veya uluslar üstü kurumların ulusal egemenlik veya yetki alışverişi ile ilgili anlaşmalar, Cumhurbaşkanının inisiyatifiyle, Bakanlar Kurulunda, Millet Meclisi üyelerinin

Page 29: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 29

en az üçte ikisinin talebiyle veya sivil ve seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenlerin en az %25’inin talebiyle referanduma tabi tutulabilirler.

MADDE 74. Yasaların iptal durumları, Cumhurbaşkanı tarafından Bakanlar Kurulunca ya da seçmenlerin %10’undan azı tarafından talep olunduğunda referanduma tabi tutulabilir.

Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilen kararnameler, bu Anayasanın 236. Maddesinin 8. Paragrafında belirtilen düzenlemeye bağlı olarak, sivil ve seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenlerin %5’i tarafından talep edildiğinde referanduma tabi tutulabilir.

İptal referandumu geçerliliği için sivil ve seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenlerin %40’ının hemfikir olması gereklidir.

Vergilendirme yasaları, kamu kredileri ve af yasaları ya da insan haklarını geliştirmek ya da korumak için yapılmış uluslararası anlaşmalar referanduma tabi tutulamaz.

Bir anayasal dönem içerisinde, aynı konuyla ilgili ikinci bir iptal referandumu yapılamaz.

Page 30: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti30

V. Bölüm

Sosyal Haklar ve Aile

MADDE 75. Devlet, bireylerin entegre gelişimi için temel alan olan, toplumun doğal müessesesi aileyi korur. Aile ilişkileri eşit hak ve görev, dayanışma, ortak çaba, karşılıklı anlayış ve aile üyeleri arasında karşılıklı saygıya dayanmaktadır. Devlet, anne, baba veya aile reisi olan diğer kişilerin korunmasını garanti eder.

Çocukların ve gençlerin yaşama hakkı ve öz aileleri tarafından tesis olunan ortamda yetişme hakları vardır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, yasa uyarınca geçici aile edinme hakları vardır.

Hukuka uygun olarak evlat edinme, aile bağlarının kurulmasında ve evlat edinilen çocuk üzerinde benzer etkilere sahiptir. Uluslararası evlat edinme, ulusal evlat edilme hükümlerinin altında yer alacaktır.

MADDE 76. Anne veya babanın evlilik durumu ne olursa olsun, annelik ve babalık tam anlamıyla korunur. Çiftlerin serbestçe ve sorumluk altında istedikleri sayıda çocuk sahibi olmaya hakları vardır. Devlet, genel olarak, gebe kalınan andan itibaren, gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde yardım sağlayacak ve anneliği koruma altında tutacaktır. Kapsamlı aile planlaması hizmetlerinin etik ve bilimsel değerlere dayalı olduğunu güvence altına alacaktır.

Anne ve baba, çocukların eğitimi ve yetiştirilmesi konularında sorumlulukları paylaşır ve bunlardan vazgeçemez. Ayrıca çocukların kendi kendilerine yetemedikleri durumlarda anne ve babanın onlara yardımcı olma görevleri vardır. Yasa, beslenme yükümlülüğünün uygulanabilirliğini sağlamak için gerekli ve uygun önlemleri düzenler.

MADDE 77. Bir erkek ve bir kadın arasında mutlak eşitliğe ve haklara dayanarak, hür vicdanla kurulan evlilik korunur. Erkek ve kadın arasında kurulan birlik, yasaların gerekleri ile örtüşüyorsa evlilik olarak muamele görür.

Page 31: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 31

MADDE 78. Çocuklar ve gençler, bu Anayasanın geliştirilmesi ve korunması için kurulan hukuk organları ve uzman mahkemeler tarafından ve bu alanda Çocuk Hakları üzerine imzalanan ve Devlet tarafından kabul edilen diğer uluslararası anlaşmalar tarafından korunurlar. Devlet, kendi çıkarlarını hesaba katarak, mutlak öncelikle, aile ve toplumu kapsamlı korumayı, doğru kararları ve eylemleri güvence eder.

MADDE 79. Genç erkek ve kadınlar, gelişim süreçlerinde aktif konularda hak ve görev almak zorundadır. Ailelerin ve toplumun ortak katılımı ile devlet, yetişkinliğe geçiş sırasında, hukuka uygun olarak fırsatları, üretkenliği artırmada, eğitimi ve ilk istihdamı sağlayacaktır.

MADDE 80. Devlet, yaşlılara haklarını tam olarak kullanmalarını garanti eder. Ailelerin ve toplumun ortak katılımı ile devlet, insan onuruna, özerkliğine saygı duymakla yükümlüdür ve kapsamlı bakım ve yaşam kalitesini sosyal güvenlik yardımları ile sürdürmeyi güvence eder. Emeklilik maaşı, sosyal güvenlik sistemi üzerinden verilen kentsel asgari ücretten düşük olamaz. Yaşlı vatandaşların istekleri ve yetkinlik hallerine göre çalışma hakları garanti altına alınır.

MADDE 81. Engelli ya da özel ihtiyaçları olan kişilerin kendi kapasitelerini ve aile bütünlüklerini tam ve özerk kullanma hakları vardır. Ailelerin ve toplumun ortak katılımı ile devlet, insan haysiyetine saygıyı, fırsat eşitliğini ve tatmin edici çalışma imkânlarını garanti eder ve yasalara uygun olarak, onların eğitim ve kapasitelerine göre istihdam konumları gözetir. İşitme ve konuşma engeli bulunan kişilerin işaret dili üzerinden iletişim kurma hakları vardır.

MADDE 82. Herkesin, aile, mahalle ve toplum ilişkilerini insanileştirmek için yeterli barınma sağlayacak güvenlik hakkı; zaruri ihtiyaçlara hitap eden sıhhî bir ev sahibi olma hakkı vardır. Bu gereksinim vatandaşlar ve devlet arasında her alanda paylaşılır.

Page 32: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti32

Devlet özellikle yoksul ailelere, sosyal politikalara erişebilmeleri için inşaat, konut satın alma ya da genişletme kredilerinde öncelik verir.

MADDE 83. Sağlık temel bir sosyal haktır ve Devletin yükümlülüğüdür. Yaşama hakkının bir parçası olarak garanti edilir. Devlet ortak refah ve hizmetlere erişimi artırmak için yaşam kalitesini geliştirme politikalarını teşvik eder. Herkes, sağlık koruma ve yasalara ve devlet tarafından imzalanan ve kabul edilen uluslararası anlaşma ve sözleşmelere uygun olan sağlık ve arındırma önlemleri alma hakkına sahiptir.

MADDE 84. Sağlık hakkını garanti etmek için Devlet, entegre sosyal güvenlik sistemi ile paralel, sektörel, katılımcı, merkeziyetçi, evrensel, kapsamlı, eşit, sosyal bütünleşme ve dayanışma ilkeleri tarafından yönetilen bir idare oluşturur. Kamu sağlık sistemi, sağlık teşviki ve hastalıkların önlenmesi için uygun tedavi ve rehabilitasyon kalitesi sağlanmasına öncelik verir. Halk sağlığı hizmetleri ve mülkiyeti Devlete aittir, özelleştirilemez. Organize toplumun, kamu sağlık kurumlarının görev planlama, uygulama ve özel politikalar izlenmesine ilişkin kararlara katılma hakkı vardır.

MADDE 85. Kamu sağlık sisteminin finansmanı, zorunlu sosyal güvenlik katkıları ve vergilendirme ya da kanunun belirlediği diğer kaynakların bütünleşmesi Devlet yükümlülüğüdür. Devlet, sağlık politikası hedeflerini karşılayacak bir sağlık bütçesini garanti eder. Üniversiteler ve araştırma merkezlerinin işbirliği ile profesyoneller, teknisyenler ve yerli sağlık endüstrisi için ulusal bir politikanın geliştirilmesini teşvik eder. Devlet, kamu ve özel sağlık kurumları düzenler.

MADDE 86. Herkesin kâr amacı gütmeyen bir hizmet olarak, sağlık koruma garantisi ve annelik, babalık, hastalık, sakatlık, felaket, engellilik, özel ihtiyaçlar, mesleki riskler, istihdam, işsizlik, yaşlılık, dulluk, yetimlik, aile hayatı ve konut gibi sosyal önlem gerektiren konulara karşı sosyal güvenliğe sahip olma hakkı vardır.

Page 33: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 33

Devletin, bu hakkın gerçekleşmesini sağlamak için kapsamlı finansman yapısı olan, verimli, üniter ve katılımcı, doğrudan veya dolaylı katkıları sağlayan, evrensel bir sosyal güvenlik sistemi oluşturmak zorunluluğu vardır. Ödeme gücü eksikliği gerekçesiyle kişiler koruma haricinde tutulmayacaktır. Sosyal güvenlik ve mali kaynaklar başka amaçlara yönlendirilemezler. Tıbbi ve sosyal yardım hizmetleri ve diğer sosyal güvenlik yardımlarını karşılamak için işçilerin yaptıkları zorunlu katkılar Devletin gözetiminde idare edilir. Sağlık, eğitim ve sosyal güvenlik için ayrılan sermaye yine bu sosyal hizmetler için birikir. Sosyal güvenlik sistemi özel bir yasa ile düzenlenir.

MADDE 87. Herkesin çalışma hakkı ve görevi vardır. Devlet, kişi için şerefli ve saygın bir varoluş sağlayacak bu hakkın tam kullanımını sağlamak için gerekli önlemleri almayı güvence eder. İstihdamı teşvik etmek Devletin amacıdır. Yasa, serbest işçilerin iş haklarının uygulanmasını güvence altına alır. Çalışma özgürlüğü, kanunlar tarafından öngörülen diğer kısıtlamalara tabi olmayacaktır.

Her işveren işçilerine, güvenlik, hijyen ve yeterli bir çalışma ortamı sağlayacaktır. Devlet bu konuda önlemler alır ve kurumları kontrol etmek amacıyla birimler oluşturur.

MADDE 88. Devlet çalışma hakkını tatbikatta, kadın ve erkek arasında eşitliği garanti eder. Devlet, katma değer oluşturan bir ekonomik zenginlik ve refah üreten etkinlik olarak ev işlerini tanır. Ev kadınları, yasa uyarınca sosyal güvenlikte hak sahibidirler.

MADDE 89. İş, sosyal bir gerçektir ve devletin korumasından yararlanır. Yasa, işçilerin maddi, ahlaki ve entelektüel koşullarının iyileştirilmesini sağlar. Devletin bu yükümlülüğünün yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkelerden yararlanılır:

1. Hiçbir kanun, işçi hak ve yararlarını etkileyecek şekilde düzenlemelerde bulunamaz. Emek ilişkilerinde şekil veya görünüşteki gerçekler geçerli olacaktır.

2. İşçi hakları devredilemez. Bu haklar üzerinde ihlal ya da feragat öngören her işlem, anlaşma ya da düzenleme geçersizdir. Sadece

Page 34: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti34

kanun şartlarına uygun olarak uzlaşma ile istihdam ilişkisinin sonunda kabul edilebilir.

3. Belirli bir kuralın uygulanmasında veya yorumlanmasında şüphe varsa işçi için en olumlu olan kural uygulanacaktır. İlgili kural bütün olarak uygulanır.

4. İşverenin bu Anayasayı ihlal eden herhangi bir önlem veya hareketi geçersizdir. Hiçbir etkisi yoktur.

5. Siyaset, yaş, ırk temelinde, inanç, cinsiyet veya başka sebeplerden dolayı ayrımcılık yapılamaz.

6. Gençlerin gelişimlerini etkileyebilecek işlerde istihdamı yasaktır. Devlet, gençleri her türlü ekonomik ve sosyal sömürüye karşı korur.

MADDE 90. Mesai süresi günde sekiz, haftada kırk dört saati aşmaz. Yasaların uygun gördüğü durumlarda gece mesaisi günde yedi, haftada otuz beş saati aşmaz.

Hiçbir işveren çalışanlarını fazla iş veya mesai için zorlayamaz. Bu kapsam içinde çalışma saatlerinin kademeli olarak azaltılması eğiliminde olunacak ve fiziksel, ruhsal ve kültürel gelişimleri için boş zamanlarını daha iyi kullanmaları sağlanacaktır.

İşçilerin haftalık dinlenme hakkı vardır ve izin günleri haftalık çalışma günleri ile aynı şekilde ödenir.

MADDE 91. Her işçi veya çalışanın haysiyetle yaşayabileceği, kendinin ve ailesinin temel, sosyal ve entelektüel ihtiyaçlarını karşılayabileceği bir ücret alma hakkı vardır. Aynı iş için eşit ödeme güvence altına alınır. İşçilerin, şirketin çıkarına bulundukları katkı dikkate alınır. Zorunlu yemeğin yanı sıra, maaş ödemesi periyodik olarak, ilgili para biriminde yasalara uygun olarak yapılmalıdır. Devlet, özel ve kamu sektöründe çalışan işçilere her yıl ücret ayarlanmasını garanti eder. Yasa şekli ve prosedürü belirler.

MADDE 92. Tüm işçilerin hizmet süresi ve işten çıkarılma sebeplerine bağlı olarak tazminat alma hakkı vardır. Maaş ve tazminat derhal

Page 35: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 35

ödenmesi gereken iş kredileridir. Herhangi bir gecikme faize sebep olur ve ana borca uygulanan tüm düzenlemelerle işlem görür.

MADDE 93. Yasa haksız işten çıkarmaları kısıtlamak için iş istikrarını güvence altına alır. Bu Anayasaya aykırı işten çıkarmalar geçersizdir.

MADDE 94. Yasalar, aracılarla hizmet gerçekleştirilen gerçek veya tüzel kişinin sorumluluklarını belirler. Devlet, yetkili organ aracılığıyla, genel olarak, iş yasalarını ihlal, göz ardı etme, bunlara karşı gelme ve yasaların uygulamasını engelleme amacıyla, benzetim veya dolandırıcılık durumunda işverenlerin sorumluluklarını belirler.

MADDE 95. İşçiler ayrım yapmaksızın ve önceden izin almaksızın, haklarını korumak için uygun gördükleri sendikaları özgürce kurma, onlara katılma veya katılmama hakkına, yasalara uygun olarak sahiptirler.

Bu kuruluşlar müdahale, askıya alınma veya idari iptale tabi değildir. İşçi bu hakkın kullanımında karşıt eylem ve ayrımcılığa karşı korunur. Sendika yönetimini oluşturanlar ya da başkanlar, görev sürelerinin başladığı andan itibaren görevlerinin gereklerini yerine getirebilmeleri için çalışma süresi ve dokunulmazlığından faydalanırlar.

Sendikal demokrasinin uygulanması için, tüzük ve sendika yönetmelikleri ve direktifleri ve temsilcileri, genel ve gizli oyla ve üye münavebesi ilkesine dayanarak gerçekleştirilir. Kişisel kazanç veya çıkarları için sendikal özgürlüklerini kötüye kullanan üyeler, yasa uyarınca cezalandırılır. Sendika kurul üyelerinin yeminli mal beyanı yapmaları zorunludur.

MADDE 96. Tüm özel sektör ve kamu işçileri, yasaya uygun olarak, gönüllü toplu pazarlık yapma ve toplu iş sözleşmesi akdetme hakkına sahiptirler. Devlet gerekli önlemleri alarak toplu ilişkiler ve uyuşmazlıkların çözümünü teşvik eder. Toplu iş sözleşmeleri tüm etkin çalışanları ve daha sonra kaydolanları korumakla yükümlüdür.

MADDE 97. Kamu ve özel sektördeki tüm işçiler yasa tarafından belirlenen koşullar dâhilinde grev hakkına sahiplerdir.

Page 36: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti36

VI. Bölüm

Eğitim ve Kültürel Haklar

MADDE 98. Kültürel yaratıcılık serbesttir.

Bu özgürlük hakkı, teknolojik ve bilimsel çalışmaları üzerine yatırım, üretim ve dağıtım hakkını içerir ve yazarın eser üzerindeki haklarını yasal koruma altına alır. Devlet, bu konuda belirlenen yasalar ve Devlet tarafından imzalanan uluslararası anlaşmalara uygun olarak bilim, edebiyat ve sanat eserleri, buluşlar, yenilikler, ticari isim, patentler, ticari markalara dair hakları tanır ve korur.

MADDE 99. Kültürel değerler, Venezuela halkının vazgeçilemez varlığı ve Devletin yasal araçlar, kaynaklar ve bütçelerle teşvik ederek garanti altına aldığı temel bir haktır.

Kanunla belirlenen şartlarda, kamu kültürel yönetiminin özerkliği tanınır. Devlet, maddi ve manevi olarak, kültürel mirasın zenginleştirilmesini, korunmasını, restorasyonunu ve milletinin tarihsel belleğini korumayı garanti eder. Milletin kültürel mirasını oluşturan varlıklar devredilemez, kısıtlanamaz ve iptal edilemez. Yasalar bu varlıklara verilecek zararlar için cezaları ve yaptırımları düzenler.

MADDE 100. Venezuelalı kimliğini oluşturan halk kültürlerine, eşitlik ilkesi çerçevesinde, kültürler arası saygı göz önüne alınarak, özel ihtimam gösterilir. Kanun, ülkede veya yurt dışında Venezuela kültürünü yayan, destekleyen ve finanse eden plan, program ve faaliyetler geliştiren bireyler, kurumlar ve topluluklar için teşvikleri ve destekleri belirler. Devlet, hukuka uygun olarak, kültür işçilerinin, kültürel çalışmaların mizaçlarını göz önünde bulundurarak, onurlu birer yaşam sahibi olmalarını sağlayan sosyal güvenlik sisteminden yararlanmalarını güvence altına alır.

MADDE 101. Devlet kültürel bilgi iletimi, alımı ve dağılımını garanti eder. Medya kuruluşları, halk geleneklerinin, değerlerin ve sanatçıların, yazarların, bestecilerin, şarkı sözü yazarlarının,

Page 37: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 37

film yapımcılarının, bilim adamlarının ve diğer yaratıcı sanatçıların eserlerinin yayılmasına katkıda bulunmak göreviyle yükümlüdür. Televizyon kanalları, işitme engelliler için altyazılar ve yayın metninin işaret diline çevirisini yayınlamak zorundadırlar. Kanun bu yükümlülüklerle ilgili koşulları belirler.

MADDE 102. Eğitim, insani bir hak ve toplumsal temel, ücretsiz, demokratik ve zorunlu bir görevdir. Devlet, her seviyede ve her türde insanî, bilimsel ve teknik konularda topluma hizmet aracı olarak eğitim sorumluluğunu üstlenir. Eğitim, Latin Amerika ve evrensel vizyonu ile toplumsal dönüşümde aktif, bilinçli ve ortak katılımla ulusal kimlik değerlerinin somutlaştırılmasına ve iş ahlakı değerlerine dayanan demokratik toplumda, kişilerin yaratıcılık potansiyellerini ve kişiliklerini geliştirmeyi amaçlayan, tüm düşünce akımlarına saygı duyan bir kamu hizmetidir. Ailelerin ve toplumun katılımı ile Devlet, bu Anayasa ve hukuk ilkelerine uygun olarak sivil eğitim sürecini teşvik etmektedir.

MADDE 103. Herkesin kapsamlı, devamlı, eşit fırsatlar dâhilinde, becerileri, mesleği ve istekleri yönünden sınırlamalar olmaksızın, kaliteli eğitim hakkı vardır. Eğitim her düzeyde, okul öncesinden ortaöğretime kadar zorunludur. Devlet eğitim kurumlarında sunulan üniversiteye yönelik lisans öncesi eğitim ücretsizdir. Bu amaçla Devlet, Birleşmiş Milletler Örgütü tavsiyeleri doğrultusunda öncelikli yatırım yapar. Devlet, eğitim sistemine erişim, eğitim sisteminin devamlılığı ve tamamlanması için donanımlı kurum ve hizmetler yaratacak ve sürdürecektir. Kanun, kendi özgürlük ya da temel gereksinimlerden yoksun, özel ihtiyaç sahiplerinin veya engellilerin eğitim sistemine katılımları ve devam etmeleri için ihtimam gösterilmesini garanti eder.

Kamu eğitimi ve üniversite düzeyinde programlara katkıda bulunan kişiler, bu katkılarına dönük olarak, ilgili kanuna göre gelir vergisinden muaf olacaklardır.

Page 38: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti38

MADDE 104. Eğitim, akademik nitelikleri kanıtlanmış, ahlaklı kişilerin görevidir. Devlet, bu kişileri kendilerini yenilemeleri için daimi olarak teşvik edecek ve öğretmenlik mesleğinin istikrarını güvence altına alacak ve bu Anayasaya uygun olarak görevlerinin ehemmiyeti gereğince uygun çalışma ve yaşam şartları sağlayacaktır. Eğitim sistemine kabul, sistemde yükselme ve devamlılık kanun tarafından belirlenecektir ve meziyetlere göre değerlendirilecek ve akademik olmayan herhangi bir girişimden etkilenmeyecektir.

MADDE 105. Kanun, rütbe gerektiren meslekleri belirler ve bu mesleklerin icrasında, mesleki bir organizasyona üyelik dâhil olmak üzere, gereken koşulları düzenler.

MADDE 106. Her gerçek veya tüzel kişi, ahlaki, ekonomik, bilimsel, akademik, altyapısal ve kanunda belirtilen diğer gereklilikleri tamamladığı takdirde, Devletin önceden izni ile yine devlet tarafından yazılı kayıt ve kontrol altında olmak kaydıyla özel eğitim merkezleri açabilir ve idame ettirebilir.

MADDE 107. Çevre eğitimi, eğitim sisteminin her seviyesinde ve şeklinde, gayri resmi yurttaşlık eğitiminde zorunludur. Kamu ve özel eğitim kurumları, İspanyol dili, Venezuela tarihi ve coğrafyası ile Bolivarcı düşünce ilkelerini öğretmekle zorunludur.

MADDE 108. Kamu ya da özel sosyal medya kuruluşları, yurttaşlık eğitimine katkıda bulunmak zorundadırlar. Devlet, kamu radyo, televizyon ve kütüphane ağları ve bilgi teknolojilerini, evrensel bilgi erişimini garanti eder. Okullar, kanunda belirlendiği üzere, yeni teknolojilerin uygulanması ve yeniliklerin tanınması ilkelerini uygulamak zorundadır.

MADDE 109. Devlet, prensip olarak, üniversite özerkliğini ve toplumda bilginin takibi için bilimsel araştırma, teknolojik ve insani, manevi ve maddi menfaat üzerinden kendini millete adamış öğretmenler, profesörler, öğrenciler ve mezunlar arasındaki hiyerarşiyi tanır. Kanun ile belirlenen kontrol ve gözetim altında, özerk üniversiteler yönetim standartlarını, işleyişlerini ve idarelerini

Page 39: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 39

belirler. Üniversite özerkliği, araştırma programları, doçentlik ve uzatma konularını düzenlemek, oluşturmak ve korumak konularında dokunulmazdır. Üniversite yerleşke alanı ihlal edilemez. Ulusal Teknik Üniversitelerin özerklikleri kanunla belirlenir.

MADDE 110. Devlet, kamu yararı dâhilinde bilimi, teknolojiyi, yenilikleri ve uygulamalarını, bilgi hizmetlerini, ülkenin ekonomik, sosyal, siyasi gelişimi için temel araçları olarak addeder ve ulusal güvenlik ve egemenlik için gerekli görür. Bu faaliyetleri teşvik etmek ve geliştirmek için Devlet yeterli kaynakları tahsis eder ve hukuka uygun olarak ulusal bilim ve teknoloji sistemleri oluşturur. Bahse konu faaliyetler için özel sektör de kaynak sağlamalıdır. Devlet, bilimsel, hümanist ve teknolojik araştırma faaliyetlerinde, etik ve yasal ilkelere uyulmasını sağlar. Hukuk, bu güvencenin yerine getirilmesi için şekil ve yolları belirler.

MADDE 111. Herkesin spor ve dinlenme gibi bireysel ve toplu yaşam kalitesine yarar sağlayan etkinlikler yapmaya hakkı vardır. Devlet, spor ve dinlenmeyi eğitim politikası ve kamu sağlığı olarak üstlenir ve bunların yayılımı için temin kaynaklarını güvence eder. Beden eğitimi ve spor, çocukların ve ergenlerin genel eğitiminde kilit rol oynamaktadır. Eğitim, kamu ve özel eğitimin tüm düzeylerinde kanunla belirlenen durumlar dışında zorunludur. Devlet, sporcularla ayrımcılık yapmaksızın ilgilenir; aynı şekilde hukuka uygun olarak rekabet gücü yüksek spor dallarını ve kamu ile özel sektör tarafından düzenlenecek spor organizasyonlarının kurallarını ve değerlendirmelerini yapar.

Yasa, ülkedeki spor faaliyetleri programlarını ve faaliyetlerini finanse edecek ya da geliştirecek ve sporcuları teşvik edecek birey, kurum ve topluluklar için destek konularını düzenler.

Page 40: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti40

VII. Bölüm

Ekonomik Haklar

MADDE 112. Bu Anayasa’da belirlenen sınırlamalar ve insani kalkınma, güvenlik, sağlık, çevrenin korunması veya diğer sosyal yararlar nedeniyle konulan kanunlarda belirlenen esaslar haricinde herkes kendini özgürce seçtiği ekonomik bir faaliyete adayabilir. Devlet, özel girişimleri teşvik eder ve yaratıcılık ile zenginliğin adil dağılımı gibi hususlarla birlikte, nüfusun gereksinimlerini karşılayan mal ve hizmet üretimini; iş, işletme, ticaret, sanayi özgürlüğünü; ekonomiyi düzenlemek ve ülkedeki genel kalkınmayı teşvik etmek için ön yargısız tedbir planı yayımlamak suretiyle güvence altına alır.

MADDE 113. Tekel yapılanmalara izin verilmez. Özel kişilerin tekel kurmayı amaçlayan eylem, etkinlik veya anlaşmaları ya da kişilerin niyetleri dikkate alınmaksızın bu eylemlerin etkilerinin bir tekel yapılanmasına sebebiyet vermesi, bu Anayasanın esaslarına aykırı olarak ilan edilir. Ayrıca, özel bireyin, bir işletmenin ve bir işletmeler grubunun, mal veya hizmetler ile ilgili belirli bir pazarda edindiği üstünlüğün suistimali, bu üstünlüğün bağımsız faktörlerinden ayrı olarak, özellikle toplu talep durumlarında Anayasaya aykırı olarak değerlendirilir. Önceden belirtilen bütün durumlarda Devlet, tekelin üstünlük konumunun suistimalinin ve toplu taleplerin yol açabileceği zararları önlemek ve tüketici halkı, üreticileri korumak ve ekonomideki rekabetin gerçek koşullar dâhilinde gerçekleştirilmesini sağlamak için gerekli tedbirleri alır.

Milletin mülkiyeti dâhilinde bulunan doğal kaynakların işletilmesi ya da özellikli olan veya olmayan kamu doğa hizmetleri söz konusu olduğunda, Devlet, her durumda kamu yararına yönelik tazminin varlığını güvence altına alarak belirli dönemler için ruhsat verebilir.

Page 41: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 41

MADDE 114. Ekonomik kanunsuzluk, ihtikâr, istifleme, tefecilik, kartelleşme ve benzer içerikteki suçlar ilgili yasalar gereğince ciddi biçimde cezalandırılacaktır.

MADDE 115. Mülkiyet hakkı güvence altındadır. Herkes, mallarını kullanma, bu mallardan yararlanma ve elden çıkarma hakkına sahiptir. Mülkiyet, kamu yararı ve genel menfaat amaçlarına istinaden kanun tarafından belirlenen iştirak, kısıtlama ve mükellefiyetlere tabidir. Her türden mal, nihai adli karar ve adil bir tazminat aracılığıyla, kamu yararı ve sosyal menfaatlar nedeniyle kamulaştırılabilir.

MADDE 116. Bu Anayasa’da izin verilen durumlar haricinde, mülkiyetin müsadereye tabi olması ilan edilemez veya yürütülemez. İstisnai bir tedbir olarak, kamu mülkiyeti suçu işleyen Venezuela veya yabancı uyruklu doğal veya tüzel kişilerin malları; Kamu Gücünü haksız zenginleşme için kullananların malları; psikotrop ve narkotik maddelerin yasadışı ticareti ile bağlantılı mali kaynaklar vasıtasıyla elde edilen mallar, nihai adli karar uyarınca müsadereye tabi tutulabilir.

MADDE 117. Herkesin, seçme özgürlüğü ve eşit ve adil davranışlar altında, kaliteli mal ve hizmet alma hakkının yanı sıra kullandıkları mal ve hizmetlerin içeriği ve özelliklerine dair yeterli ve yanıltıcı olmayan bilgi elde etme hakkı vardır. Hakları, malları ve hizmetleri, tüketici koruma işlemlerini, bu hakların ihlali için neden olabileceği zararlara uygun cezaların tazmini belirleyecek mekanizmalar kanunla belirlenir.

MADDE 118. İşçilerin ve işçi topluluklarının, kooperatifler, tasarruf fonları, yatırım fonları ve diğer dernek formlarında sosyal ve katılımcı topluluklar oluşturma hakkı vardır. Bu dernekler, hukuka uygun olarak, her türlü ekonomik faaliyeti geliştirebilir. Kanun bu organizasyonların özellikle kooperatif, toplu çalışma ve toplu fayda oluşturacak özgüllüğünü tanır.

Devlet, halk ekonomisini ve alternatif ekonomiyi geliştirmek için kurulan bu toplulukları teşvik eder ve korur.

Page 42: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti42

VIII. Bölüm

Yerli Halkların Hakları

MADDE 119. Devlet, yerli halkların ve toplulukların varlığını, sosyal, siyasal ve ekonomik organizasyonlarını, kültürlerini, uygulamalarını ve geleneklerini, dil ve dinlerini, aynı zamanda yaşam alanlarını, yaşam tarzlarını güvence altında tutmak ve geliştirebilmek için nesillerdir geleneksel olarak bulundukları topraklar üzerindeki var olagelen haklarını tanır. Bu Anayasa ve hukuka uygun olarak, yerli halkların da katılımıyla Millet Meclisi, bu halkların topraklarının toplu mülkiyeti üzerindeki devredilemez ve feshedilemez haklarını belirler ve güvence altına alır.

MADDE 120. Yerlilerin doğal yaşam alanları dâhilinde kalan doğal kaynakların Devlet tarafından kullanımı, bu halkların sosyal, kültürel ve ekonomik bütünlüğüne zarar vermeden ve aynı şekilde önceden kendilerine bilgi verilerek ve danışılarak yürütülür. Bu kaynaklardan yerli halkların yararlanması hususu Anayasa ve kanuna tabidir.

MADDE 121. Yerli halkların, etnik ve kültürel varlıklarını, dünya görüşlerini, değerlerini, maneviyatlarını ve kutsal mekânlarını oluşturma ve koruma hakkı vardır. Devlet, kültürler arası ve iki dilde bir eğitim sisteminin içinde, sosyal ve kültürel özellikleri, değerleri ve gelenekleri karşılayan, kendi eğitim hakkına sahip yerli halkların kültürel tezahürlerini ve yayılmasını teşvik eder.

MADDE 122. Yerli halklar, kendi uygulamalarını ve kültürlerini dikkate alan tam bir sağlık sistemi hakkına sahiptir. Devlet, biyoetik ilkelere tabi olmak kaydıyla, geleneksel tıp ve tedavi ek formlarını kabul eder.

MADDE 123. Yerli halklar, karşılıklılık, dayanışma ve değişim temelinde kendi ekonomik, geleneksel üretim faaliyetleri ve ulusal ekonomiye katılımlarını devam ettirme ve teşvik etmenin yanı

Page 43: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 43

sıra kendi önceliklerini tanımlama hakkına sahiptir. Yerli halkların yerel kalkınma çerçevesinde ekonomik faaliyetlerini güçlendirecek mesleki eğitim hizmetlerine; özel eğitim programları hazırlanmasına ve uygulanmasına; teknik ve mali yardım hizmetlerine hakkı vardır. Devlet yerli halklara mensup çalışanları için işçi hakları mevzuatına göre verilen hakları güvence eder.

MADDE 124. Yerli halkların kolektif fikrî mülkiyeti, teknolojileri ve yenilikleri güvence altına alınır ve korunur. Genetik kaynaklar ve kendileriyle ilişkili bilgilerine kolektif yararları sürdürürler. Nesillere dayanan bu bilgilerin ve kaynakların patent tescili yasaktır.

MADDE 125. Yerli halkların siyasete katılma hakkı vardır. Devlet, hukuka uygun olarak, Millet Meclisi, federal ve yerel müzakere organlarında yerli nüfusun temsilini garanti edecektir.

MADDE 126. Nesillerin kültür birikimi olarak yerli halklar, Ulusun, Devletin ve Venezuela halkının, yegâne, bağımsız ve bölünmez bir parçasıdır. Bu Anayasa uyarınca, milli bütünlüğü ve egemenliği korumakla görevlidirler.

Halk terimi, hiçbir şekilde uluslararası hukukta verilen anlam ile yorumlanamaz.

Page 44: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti44

IX. Bölüm

Çevre Hakları

MADDE 127. Çevreyi gelecek dünya için korumak ve devamını sağlamak her kuşağın hakkı ve ödevidir. Herkesin, bireysel ve toplu olarak sağlıklı ve ekolojik açıdan dengeli bir çevrede güvenli yaşam hakkı haizdir. Devlet, çevreyi, biyolojik çeşitliliği, genetik yapıyı, ekolojik süreçleri, milli parkları, doğal anıtları ve ekolojik değer taşıyan diğer özel alanları korur. Canlıların genleri üzerinde patent tescili yapılamaz ve bu alan ile ilgili düzenlemeler biyoetik ilkelere ilişkin yasa tarafından düzenlenir.

Toplumun aktif katılımı ile nüfusun, hava, su, toprak, kıyılar, iklim, ozon tabakası ve canlı türlerinin, hukuka uygun olarak, özel koruma altına alındığı, çevre kirliliğinden arınmış bir ortamda yaşamasını güvence altına almak Devletin temel görevidir.

MADDE 128. Devlet ekolojik, coğrafi, demografik, sosyal, kültürel, ekonomik ve politik gerçekleri içine alan ve sürdürülebilir bir imar gelişimine uygun, bilgi, danışma ve kadın - erkek olmak üzere vatandaş katılımı içeren bir toprak düzenleme programı oluşturur. Bu düzenlemenin esasları ve kriterleri bir yasa ile düzenlenir.

MADDE 129. Ekosistemlere zarar verebilecek her türlü faaliyet öncesinde çevresel ve sosyokültürel etki çalışmaları yürütülmelidir. Devlet, toksin atık ve tehlikeli maddelerin ülkeye girmesinin yanı sıra, nükleer, kimyasal ve biyolojik silah kullanımını ve üretimini önler. Özel bir kanun, toksin ve tehlikeli madde kullanımı, taşıması ve depolanması hususlarını düzenler.

Devlet tarafından gerçek veya tüzel kişilere, Venezuelalı veya yabancı uyruklu kişilere verilen ve doğal kaynakların dahil edildiği izinlerde, doğrudan ifade edilmese dahi, ekolojik dengeyi koruma, teknoloji erişim izni ve karşılıklı kabul edilen şartlarda teknolojinin transferi ile kanunla belirlendiği şekliyle, çevrenin değiştirilmeden önceki durumuna döndürülmesi konuları dahil olarak kabul edilmektedir.

Page 45: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 45

X. Bölüm

Ödevler

MADDE 130. Ülkeyi, milli sembolleri, kültürel değerleri, egemenliği, milleti, toprak bütünlüğünü, kendi kaderini tayin etmeyi ve milletin çıkarlarını korumak ve savunmak Venezuelalıların ödevidir.

MADDE 131. Herkes, bu Anayasa ve Kamu Gücü organları tarafından yürürlüğe konulan yasalar ve diğer resmi kurallara itaat etmekle yükümlüdür.

MADDE 132. Herkes, birlikte yaşamın ve toplumsal barışın temel öğeleri olan insan haklarını koruyarak ve teşvik ederek, kendi sosyal sorumluluklarını yerine getirmek ve dayanışma içerisinde ülkenin siyasi ve sivil hayatına katılmakla mükelleftir.

MADDE 133. Herkes, kanun uyarınca belirlenen vergileri, faizleri ve katkı paylarını ödemek suretiyle kamusal harcamalara katkıda bulunmakla yükümlüdür.

MADDE 134. Herkes, hukuk uyarınca, ülkenin korunması ve kalkınması ya da toplumsal afetler karşısında gerekli sivil veya askeri hizmetini yapmakla yükümlüdür. Hiç kimse zorla askere alınamaz.

Herkes, yasa uyarınca kendilerine atanan seçim görevlerinde hizmet vermekle mükelleftir.

MADDE 135. Toplumun genel refahını sağlamak için, bu Anayasa ve hukuk uyarınca, Devletin üzerine düşen yükümlülükleri, dayanışma, sosyal sorumluluk ve insani yardım konularında, bireylerin yeteneklerine göre üzerlerine düşen yükümlüklerden ayrı tutulamaz. Kanun, gereken durumlarda, bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için yaptırımları uygulayacaktır. Herhangi bir meslek icra eden kişiler, şartları, yeri ve zamanı kanunla belirlenen bir toplum hizmeti yapmak ile yükümlüdür.

Page 46: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti46

IV. KISIM

KAMU GÜCÜ

I. Bölüm

Genel Esaslar

I. Genel Esaslar

MADDE 136. Kamu Gücü, Yerel Güç, Devlet Gücü ve Milli Güç arasında dağıtılmıştır. Ulusal Kamu Gücü, Yasama, Yürütme, Yargı, Vatandaşlık ve Seçim olarak ayrılmıştır.

Kamu Gücüne ait her dalın kendi işlevi vardır ancak Devletin işleyişi esasında bu organlar birbirleriyle işbirliği yapar.

MADDE 137. Anayasa ve yasalar, Kamu Gücünün kullanım organlarının yetkililerini ve gerçekleştirecekleri faaliyetleri tanımlar.

MADDE 138. Gaspa yönelik kullanılan yetki etkisizdir ve kararları geçersizdir.

MADDE 139. Kamu Gücünün kullanımı, bireysel sorumluluğun kötüye kullanılmasına veya gücün yanlış aksettirilmesine veya bu Anayasa veya yasaların ihlaline yol açmamalıdır.

MADDE 140. Devlet, özel kişilerin mülkiyet veya haklarının uğradığı zararlara, kamu yönetiminin işleyişinde hasarın maddi olması durumunda, finansal olarak yanıt verir.

II. Kamu Yönetimi

MADDE 141. Kamu Yönetimi vatandaşının hizmetindedir. Dürüstlük, katılımcılık, çabukluk, etkinlik, verimlilik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve kamu işlevlerinin sorumluluk ilkelerine dayalıdır ve tamamen hukuka ve haklara tabidir.

Page 47: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 47

MADDE 142. Özerk kurumlar yalnızca yasalar tarafından oluşturulabilir. Bu tür kurumların ve kamu yararına kurulan vakıf ya da herhangi bir yapıdaki kurum, kanunda belirtilen şekliyle Devlet denetimine tabi olacaktır.

MADDE 143. Vatandaşlar, doğrudan muhatap oldukları işlemlerde, Kamu Yönetimi tarafından zamanında ve doğru şekilde bilgilendirilme ve bu işlemlerle ilgili alınan nihai kararlardan haberdar edilme hakkına sahiptirler. Aynı şekilde, demokratik bir toplumda kabul edilebilir sınırlar dâhilinde bulunan iç ve dış güvenlik, kriminal araştırma, özel hayatın gizliliği ya da yasalar uyarınca gizli veya gizli içeriği olan belgeler haricinde, kamu dosya ve kayıtlarına erişme hakkına sahiptirler. Bilgilendirmekle sorumlu oldukları konularda kamu görevlilerinin sansür uygulamalarına izin verilmez.

III. Kamu İşleyişi

MADDE 144. Kanun, kamu işlevlerine ilişkin olarak, Kamu Yönetimi çalışanlarının giriş, terfi, tayin, görevden alınma ve emeklilik konularını düzenler ve Sosyal Güvenliğe dâhil edilmelerini sağlar.

Görevlerini tatbikat esnasında, kamu çalışanlarının yerine getirecekleri yükümlülük ve gereklilikler kanunen belirlenir.

MADDE 145. Kamu görevlileri veya çalışanları, doğrudan ve bütünüyle Devlete hizmet etmektedir. Atanmaları ve görevden alınmaları, politik bağlantılara veya yönlendirmelere dayalı olarak tespit edilemez. Belediyelerin, Eyaletlerin ve Devletin hizmetinde çalışanlar ile kanunun belirlediği belli haller dışında, diğer kamu veya diğer özel tüzel kişiler, doğrudan veya dolaylı olarak ya da aracılar vasıtasıyla hizmet akdi imzalayamaz.

MADDE 146. Kamu İdaresi Organlarında pozisyonlar kariyer sahibi personel tarafından doldurulacaktır. Halk oyu ile seçilen, serbest

Page 48: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti48

atanan veya görevden alınanlar, sözleşmeli personel, Kamu Yönetimi bünyesinde çalışan işçiler ile kanunen belirlenen diğer çalışanlar bu ifadenin dışında tutulur.

Kamu görevlilerinin kariyer pozisyonlarına girişi dürüstlük, yetenek ve verimlilik ilkelerine dayalı olan halka açık sınav vasıtasıyla gerçekleşecektir. Terfiler, hak sistemi temelinde bilimsel yöntemlerle verilir. Tayin, görevi dondurma ve görevden alma ise çalışanın performansına bağlıdır.

MADDE 147. Kamu pozisyonlarında maaşlı çalışılabilinmesi için, gerekli ödemenin, ilgili bütçede öngörülmesi gerekir.

Kamu Yönetiminde maaş ölçekleri yönetmelikle ve hukuka uygun olarak düzenlenir.

Devlet kamu ve belediye kamu görevlilerine taahhüt edilen tazminat için makul sınırlar, yasa tarafından belirlenir.

Devlet kamu ve belediye kamu görevlilerinin emeklilikleri ve emekli maaşları ile ilgili rejim, ulusal hukuk tarafından düzenlenir.

MADDE 148. Kanun ile belirlenen akademisyenlik, geçici görev, asistanlık veya doçentlik durumları haricinde hiç kimse birden fazla maaşlı kamu görevinde çalışamaz. Bu maddede belirtilen istisnalar dışında ikinci bir pozisyonda çalışmak, yedek olunan durumlar haricinde pozisyon sahibi, kalıcı olarak başlangıçtaki göreve yerleştirilmez ise bu ilkinden istifa anlamına gelir.

Kanunla kesin olarak belirlenen durumlar haricinde kimse bir defadan fazla emekli olamaz ve emekli maaşı alamaz.

MADDE 149. Kamu görevlileri, Millet Meclisi’nin onayını almaksızın, yabancı devletlerden gelen hiçbir görev, ödeme veya ödül kabul edemezler.

Page 49: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 49

IV. Kamu Çıkarı Anlaşmaları

MADDE 150. Milli Kamu çıkarı için yapılacak anlaşmalar, kanunen belirlenen durumlarda Milli Meclisin onayını gerektirir.

Milli Meclisin onayı alınmaksızın hiçbir yabancı resmi kurum, Devlet ya da Venezuela’da yerleşik halde bulunmayan şirketlerle milli, yerel ve devletle ilgi anlaşma imzalanamaz, bunlara geçiş yapılamaz.

Hukuk, kamu yararına yapılan sözleşmelerde vatandaşlık, ikametgâh veya diğer belirli koşullar gerektiren özel garantiler talep edebilir.

MADDE 151. Doğası gereği herhangi bir aykırılık olmadığı sürece, doğrudan ifade edilmese dahi, kamu yararı sözleşmelerinde çıkabilecek anlaşmazlıklar dostluk çerçevesinde halledilmeye çalışılacak, aksi takdirde Devletin kanunları gereği kurulan mahkemelerde çözüm aranacak ve bu süreçte hiçbir yabancı menşeyli itiraza mahal verilmeyecektir.

V. Uluslararası İlişkiler

MADDE 152. Devletin uluslararası ilişkileri, egemenliğin kullanımı ve halkın çıkarları görevlerini yerine getirir; bu ilişkiler, bağımsızlık, Devletler arasında eşitlik, özgür irade ve ülkelerin iç işlerine karışmama, uluslararası sorunların barışçıl yollardan çözümü, işbirliği, insan haklarına saygı, aydınlanma yolunda halklar arasında dayanışma ve insanlığın refahı ilklerine tabidir. Devlet bu ilkeler ile uluslararası kurum ve organların demokratik uygulamalarını kesin ve kararlı bir şekilde korur.

MADDE 153. Devlet, milletler topluluğu yaratılması yönünde, bölgenin ekonomik, kültürel, siyasi, sosyal ve çevresel çıkarlarını savunarak Latin Amerika ve Karayipler entegrasyonunu teşvik eder. Devlet, uluslarımızın ortak gelişimini teşvik etmek ve halklarının

Page 50: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti50

refah ve toplu güvenliğini sağlamak için anlaşmalar imzalayabilir. Bu amaçlar için, Devlet, bu bütünleşme süreçlerini gerçekleştirmek için anlaşmalar ve gerekli yetkiler kullanmak vesilesiyle uluslar üstü organizasyonlara katılabilir. Latin Amerika ve Karayiplerin entegrasyon ve birlik politikaları olarak, Latin Amerika genelinde ortak bir politika oluşturma çabası ile Devlet, İber Amerika ülkeleri ile ilişkilere öncelik verir. Entegrasyon anlaşmaları çerçevesinde kabul edilen hükümler, yürürlükteki yasal düzenin ayrılmaz bir parçasıdır ve doğrudan uygulanır. İç mevzuat üzerinde öncelikli kabul edilir.

MADDE 154. Devletin mevcut yükümlülükleri iyileştirmek ya da uygulamak, bu yönde ilkeler eklemek veya yasa tarafından Ulusal Yürütmeye verilen yetkilerin kullanıldığı durumlar haricinde Devlet tarafından imzalanan anlaşmalar, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmadan önce Millet Meclisinde kabul edilmiş olmalıdır.

MADDE 155. Devlet tarafından imzalanan uluslararası sözleşmelere, uluslararası hukuka göre ya da taraflar arasında önceden kararlaştırılması halinde, ifade ya da uygulama farklarından doğabilecek karşıtlık ve anlaşmazlıkların çözümünde barışçıl yolların tercih edileceğini ve böylelikle anlaşmaların imzalanması için gereken sürecin devamlılığının sağlanacağının belirtildiği bir madde ilave edilir.

Page 51: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 51

II. Bölüm

Milli Kamu Gücü Yetkileri

1. Devlet siyaseti ve uluslararası eylemler.

2. Tüm milli topraklar dâhilinde, Devletin genel çıkarlarının savunulması ve gözetilmesi; kamu huzurunun korunması ve kanunların doğru olarak uygulanması.

3. Bayrak, arma, milli marş, tatiller, milli karaktere haiz madalya ve nişanlar.

4. Yabancı uyrukluların millileştirilmesi, kabulü, reddi ve uzaklaştırılması.

5. Kimlik hizmetleri.

6. Milli Polis Teşkilatı.

7. Milli güvenlik, savunma ve kalkınma.

8. Milli Silahlı Kuvvetlerin organizasyonu ve rejimi.

9. Risk ve aciliyet yönetimi rejimi.

10. Merkez Eyaletin ve federal bölgelerin organizasyonu ve rejimi.

11. Merkez Bankası, parasal sistem, kambiyo, finans ve sermaye piyasası rejimleri ile para basma ve dağıtma işlemlerinin düzenlenmesi.

12. Vergi, rant, miraslar, bağışlar ve diğer ilgili alanlarda, sermaye, üretim, katma değer, hidrokarbonlar ve madenler; ithal ürün ve hizmet ihracatı kuralları; içki, alkol ve diğer alkollü ürünler vergileri, sigara ve diğer tütün ürünleri vergileri ile bu Anayasa ve yasa tarafından Eyalet ve Belediyelere uygulanmayan diğer vergilendirme ve rantların oluşturulması, organizasyonu, toplanması, idaresi ve kontrolü.

13. Çeşitli yetkilerin vergilendirme koordinasyonunu ve uyumunu güvence altına alan; özellikle ülke içi dayanışmayı sağlayacak belirli fonlar yaratmak için eyalet ve belediye vergi kotalarını

Page 52: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti52

veya yaptırım türlerinin belirlenmesi için ilkeleri, parametreleri ve sınırlamaları belirleyen mevzuat.

14. Bu Anayasaya uygun olarak, belediyelerin toplama ve gözetim sorumluluğunda olan toprak, kırsal arazi ve gayrimenkul işlemleri üzerindeki vergilerin oluşturulması ve organizasyonu.

15. Dış ticaret rejimi, gümrük rejimi ve organizasyonu.

16. Hidrokarbon ve maden rejimi ve idaresi, vasat toprak rejimi ve ormanların, arazilerin, suların ve ülkenin diğer tabi zenginliklerinin korunması, desteklenmesi ve bunlardan yararlanılması.

Ulusal Yürütme Kurulu belirsiz sürelerde maden ruhsatı veremez.

Kanun, Eyaletlere, bu sıralamada belirtilen zenginlikleri toprakları dâhilinde olması durumda, yarar sağlanabilmesi için özel ekonomik sistemler koyar ve bu yarardan diğer Eyaletlerce faydalanılması için düzenlemeler yapılabilir.

17. Yasal uzunluk ve ağırlık ölçüleri rejimi ve kalite kontrolü.

18. Ulusal nüfus sayımı ve istatistikleri.

19. Mühendislik, mimari ve şehir planlama projeleri için prosedür, teknik standartların kurulması, koordinasyonu, birleşmesi ve şehir planlaması / imar mevzuatı.

20. Milli yarar için kamu çalışmaları.

21. Devletin makroekonomik, finansal ve mali politikaları.

22. Sosyal güvelik sistemi rejimi ve organizasyonu.

23. Sağlık, konut, beslenme güvenliği, çevre, sular, turizm, deniz ve toprak düzenlemeleri konularında milli politikalar ve mevzuat.

24. Milli eğitim ve sağlık hizmetleri ve politikaları.

25. Tarım, hayvancılık, balıkçılık ve ormancılık üretimleri için milli politikalar.

26. Milli ulaştırma rejimi, milli sıfat taşıyan denizcilik, hava, kara, deniz, nehir ve göl ulaşımı; limanlar ve havalimanları ve altyapıları rejimi.

Page 53: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 53

27. Ulusal karayolu ve demir yolu sistemleri.

28. Posta ve telekomünikasyon hizmetlerinin yanı sıra elektromanyetik spektrum rejimi.

29. Özellikle elektrik, içme suyu ve gaz olmak üzere konut kamu hizmetleri genel rejimi.

30. Ülkenin genel vizyonunu dikkate alan, Venezuelalı varlığı, toprak koruması ve bu alanlarda egemenliği içeren sınır yönetim politikası.

31. Ulusal adalet yönetimi, Başsavcılık ve Ombudsmanlığın Organizasyon ve idaresi.

32. Anayasal güvence, hak ve görevler; cezai, ticari, sivil, usul ile ilgili; özel uluslararası hukuk, seçim yasası; kamu yararına veya toplumun çıkarına kamulaştırma, kamu kredileri; sanatsal, fikri ve sınai mülkiyet; kültürel ve arkeolojik miras; tarım, göçmenlik ve nüfus; yerli halk ve yaşadıkları topraklar; emek, refah ve sosyal güvenlik; hayvan ve bitki hijyeni; noter ve kamu kayıt büroları; bankalar ve sigorta, çekilişler, yarış pistleri ve genel olarak bahis konuları; Ulusal Kamu Gücünü oluşturan kurumlarının ve organlarının işleyişi ve organizasyonu ve diğer tüm ulusal düzeyde yetki alanlarında mevzuat.

33. Bu Anayasa ile ya da doğası ve içeriği gereği, Ulusal Kamu Gücüne addedilen diğer bütün konular.

MADDE 157. Milli Meclis, vekillerin çoğunluğunun onayı ile Belediyelere ve Eyaletlere, yerinden yönetimi teşvik etmek amacıyla, milli yetki konularına ait belirli sorumluluklar verebilir.

MADDE 158. Ulusal bir politika olarak yerinden yönetim, demokrasinin uygulanmasında ve hükümet taahhütlerinin etkin ve verimli yerine getirilmesi için, gücünü insanlara yaklaştırarak demokrasiyi derinleştirmek ile yükümlüdür.

Page 54: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti54

III. Bölüm

Devlet Kamu Gücü

MADDE 159. Eyaletler, siyasi açıdan eşit ve tam tüzel kişiliği olan özerk organlardır ve bağımsızlık, egemenlik ve ulus bütünlüğünü korumakla; Anayasa ve Cumhuriyet yasalarına uymak ve uygulamakla yükümlüdür.

MADDE 160. Her Eyaletin yönetim ve idaresinden bir Vali sorumludur. Vali olabilmek için Venezuelalı olmak, yirmi beş yaşını tamamlamış ve laik olmak gerekir. Vali dört yıllık bir dönem için çoğunluk oyu ile seçilir. Vali tamamlanan görev süresinin ardından, yeni görev süresi için sadece bir kez daha seçilebilir. (Bakınız; 15 Şubat 2009 tarihli ve 1 No’lu Anayasa Değişikliği)

MADDE 161. Valiler, her yıl ve yazılı olarak faaliyet muhasebesini Devlet Baş Saymanına rapor edecek, aynı raporun bir benzeri Yasama Kurulu ve Kamu Politikaları Düzenleme ve Koordinasyon Kuruluna sunulacaktır.

MADDE 162. Yasama yetkileri, her Eyalette en az yedi, en fazla on beş üyeden oluşan ve orantılı bir şekilde Eyalet veya Belediye bölgesi nüfusunu temsil eden bir Yasama Konseyi tarafından yürütülür. Yasama Konseyi aşağıdaki yetkilere sahiptir:

(1) Eyalet yetkisi dâhilindeki konularda yasama yapmak.

(2) Eyalet Bütçe Kanunu onaylamak.

(3) Bu Anayasa ve kanunla belirlenen diğer yetkiler.

Yasama Konseyi üyesi olmak için gerekli şartlar, yıllık muhasebe verme yükümlülüğü ve bölgesel bağışıklık, uygulanabilir olduğu sürece, bu Anayasa ile milletvekilleri için belirlenen kurallar dâhilinde geçerlidir. Eyalet Yasama Konseyi üyeleri dört yıllık dönem için seçilir ve sadece iki dönem için yeniden seçilebilirler. Ulusal yasa, Yasama Konseyinin organizasyon ve işleyişini düzenler. (Bakınız; 15 Şubat 2009 tarihli ve 1 No’lu Anayasa Değişikliği)

Page 55: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 55

MADDE 163. Her Eyaletin, yapısal ve işlevsel özerkliğe sahip Saymanlığı vardır. Eyalet Saymanlığı, bu Anayasa ve kanunlar uyarınca, Sayıştay Başkanlığı’nın işlevlerini azaltmaksızın, kanun, denetim, gözlem, eyalet gelir-giderleri ve malları üzerinde yetki sahibidir. Bahse konu organ, görevi kanun ile belirlenen, yetkinliği ve bağımsızlığı güvence altına alınan, halka açık yapılan sınav ardından tarafsızca atanan bir Sayman yönetimi ve sorumluluğunda çalışır.

MADDE 164. Eyaletlerin özel yetkileri aşağıdaki gibidir:

1. Kamu otoritesini düzenlemek için bu Anayasa hükümlerine uygun kendi anayasasını hazırlamak.

2. Bu Anayasa ve yasalara uygun olarak Belediyeler ve diğer yerel organların ve bunların siyasi toprak bölünmelerini düzenlemek.

3. Mal varlıklarının yönetimi ve yatırımı; kaynak yönetimi ve bu transfer, sübvansiyon ya da Ulusal Gücün özel atamalarının transferleri ile onlar için belirlenen ulusal vergi gelirlerinin paylarını yönetmek.

4. Eyalet ve Ulusal yasa hükümlerine uygun olarak vergi idaresi, organizasyonu, toplaması ve denetimi.

5. Hukuka uygun olarak Ulusal Gücün yetki alanı içinde bulunmayan yönetim ve kullanım altında olmayan ametal mineraller, tuz ve istiridye yatakları ile boş toprakların değerlendirilmesi ve yönetimi.

6. Polisin organize edilmesi ve belediye yetkileri dâhilinde, milli mevzuata uygun olarak, bu hizmet dallarını belirlemek.

7. Mühürlü kağıt, pul ve vergilerini, vergi alanlarını oluşturma, düzenleme, toplama, demetleme ve yönetme.

8. Eyalet kamu hizmetlerinin oluşturulması, organizasyonu ve yönetimi.

9. Eyalet kara yollarının inşaatı, korunması, yönetimi ve değerlendirilmesi.

Page 56: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti56

10. Ulusal Yürütme ile koordinasyon içinde ulusal yolların ve otoyolların, liman ve havalimanlarının ticari kullanımda korunması, yönetimi ve değerlendirilmesi.

11. Bu Anayasaya uygun olarak, ulusal ya da belediye yetkisi altında olmayan diğer konular.

MADDE 165. Eşzamanlı yetkinlik içeren konular, yasa Milli Güç tarafından belirlenen temeldeki yasalar ve Eyaletler tarafından kabul edilen yasalar vasıtasıyla düzenlenir. Bu mevzuat karşılıklı bağımlılık, koordinasyon, işbirliği, sorumluluk ve itaat ilkeleri rehberliğinde olacaktır.

Eyaletler, belirli hizmet ve yetkileri Belediyelere dağıtmak zorundadır ve böylelikle Belediyeler uygulama ile ilgili kaynakların yönetimi kapasitelerini Kamu Gücünün her iki seviyesi arasındaki mevcut alanlarda artırırlar. Aktarım mekanizmaları Devletin hukuk sistemi tarafından düzenlenir.

MADDE 166. Her Eyalet, Vali başkanlığında ve belediye başkanları, çeşitli bakanlıkların eyalet yöneticileri, Millet Meclisine Eyalet tarafından seçilen üye temsilcileri, Yasama Konseyi, belediye meclisleri ve organize topluluklar ile yerli toplulukların temsilcilerinin oluşturduğu bir Kamu Politika Planlama ve Koordinasyon Kurulu oluşturur. Bu Konsey ve görevleri kanunla belirlenir.

MADDE 167. Eyaletlerin gelirleri aşağıdaki gibidir:

1. Mal varlıkları ve bunların yönetimi.

2. Mal ve hizmet kullanımları, para cezaları ve müeyyideler ile tahsis olunan paylaştırılmış masraflar.

3. Eyalete ait malların satışından elde edilen gelirler.

4. Anayasa gelir payının vesile olduğu kaynaklar. Gelir payı, Hazine tarafından yıllık olarak belirlenen toplam sıradan gelirlerinin, en fazla %20’sine eşdeğerdir; Eyaletler ve Merkez Eyalet arasında, anılan yüzdenin %30’u eşit paylarda, geri kalan 70% ise bahse konu tarafların her birinin nüfusu ile orantılı olarak paylaştırılır.

Page 57: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 57

Her mali yıl boyunca, Eyaletler, gelir paylaşımı yoluyla, hakkı olan miktarın en az %50’sini yatırıma yönlendirir. Eyaletlerde bulunan belediyeler, her mali yıl boyunca gelir payı ve Eyalete ait tüm diğer sıradan gelirlerinin en az %20’sinde hak sahibidir.

Ulusal Bütçede değişiklik gerektiren Ulusal Hazine Gelirlerinin değişimi halinde, anayasa gelir payı orantılı olarak ayarlanır.

Anayasa gelir payından ve belediye katılımından elde edilen kaynakların doğru ve etkin kullanımını güvence altına almayı teşvik eden prosedür, kural ve ilkeler kanunla belirlenir.

5. Eyalet kamu hazinelerinin gelişimini teşvik etmek amacıyla kendilerine ulusal yasa ile tahsis edilen diğer vergi, masraf ve özel katkı payları.

Vergi gelirlerini oluşturan veya aktaran yasalar, topraklar arası eşitliği korumak amacıyla, bu maddede belirtilen gelirlerin değiştirilmesi ile Eyaletler lehinde anılan paylaştırmaları tazmin edebilir. Tahmini sıradan ulusal gelirlerinin anayasal gelir paylaşımı için ayrılan yüzdesi en az %15 olacaktır; bu amaçla, yetkilerini ihmale mahal tanımadan gerçekleştirmeleri için eyalet yönetimlerinin işlevlerini azaltmadan, Milli Kamu Hazinesinin mali durumu ve uygunluğu dikkate alınır.

6. Topraklar arası Tazminat Fonundan gelen kaynaklar ve diğer transfer, sübvansiyon veya özel ödenekler ile yasaya uygun olarak, ulusal vergi gelirlerinin payı olarak ayrılan kaynaklar.

Page 58: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti58

IV. Bölüm

Belediye Kamu Gücü

MADDE 168. Belediyeler ulus örgütlenmesinde birincil politik birimi oluşturur ve sınırları Anayasa ve yasa ile öngörülen, özerklik sahibi tüzel kişilik yapısı sahibidir. Belediye özerkliği aşağıdakileri içerir:

1. Belediye yetkilileri seçimi.

2. Yetkileri kapsamında yönetim işleri.

3. Gelirlerin yaratılması, toplanması ve yatırımı.

Kendi yetkileri kapsamında Belediye eylemleri, kamu işlemleri belirleme ve değerlendirme sürecine, yeterli ve zamanında etkili sonuçların denetimine ve değerlendirmesine vatandaş katılımı ile hukuka uygun olarak yürütülür.

Anayasa ve hukuka uygun olarak Belediyelerin eylemlerine yetkili mahkemelerin önünde itiraz edilebilir.

MADDE 169. Belediyelerin ve diğer yerel kuruluşların organizasyonları, bu Anayasa ve organik yasalar tarafından belirlenen anayasal ilkeleri uygulamak için konulan kuralların ve Eyaletler tarafından konulan yasalara uygun kurallara tabidir.

Belediyelerin ve diğer yerel kuruluşların anayasal ilkelerini geliştirmeye ilişkin mevzuat yönetimleri, organizasyonları ve idareleri konularında farklı rejimler belirler. Aynı şekilde, kaynak ve yetkilerinin belirlenmesinde, nüfusun şartlarını, ekonomik kalkınma, vergi gelirleri, coğrafi konumu, tarihi ve kültürel unsurları ve diğer ilgili faktörleri içine alır. Özellikle, bu tür yasalar, yerli nüfusa sahip belediyeler tarafından kabul edilecek bir yerel yönetim ve idare sistemi düzenlemek için seçenekler oluşturur. Her durumda, belediye yapısı demokratik ve yerel hükümetin doğasına uyumlu olacaktır.

Page 59: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 59

MADDE 170. Belediyeler, yetkileri ile ilgili, kamu yararına konular için bizzat, belediyeler arasında ya da diğer bölgesel siyasi bölümler ile yönetimler arası ortaklanma türleri üzerinde anlaşabilirler. Metropol ilçelerde iki veya daha fazla Belediyenin bir araya gelmesine ilişkin kurallar kanun ile belirlenir.

MADDE 171. Aynı federal bölge dâhilinde bulunan iki veya daha fazla Belediyenin, bir alana metropol özellikleri katacak ekonomik, sosyal ve fiziksel ilişkilerde bulunması durumunda, o bölgeler metropol ilçe olarak düzenlenebilir. Bu amaçla yapılan yasa Büyükşehir Belediyesinin demokratik ve katılımcı karakterinin yanı sıra vergi, mali ve kontrol rejimini garanti eder. Ayrıca Büyükşehir Belediyelerine, ilçe belediyelerinin yeterli katılımını sağlar ve bu belediyelerin metropol ilçe ile olan bağını kararlaştıran kamu istişarelerinin düzenlenme ve gerçekleştirilme şekillerini belirler.

Kanun, metropol ilçelerinin organizasyonu, yönetimi ve idaresi için nüfus koşulları, ekonomik ve sosyal kalkınma, coğrafi konumu ve önemli diğer faktörleri de içine alarak çeşitli rejimleri belirler. Her durumda, metropol ilçelerin yetkilerinin belirlenmesinde bu koşullar dikkate alınır.

MADDE 172. Eyalet Yasama Konseyi, etkilenen nüfusla yapılan kamu istişaresinin olumlu ön kararı ile metropol ilçenin sınırlarını tanımlar ve ulusal yasada belirtildiği şekliyle, ilgili ilçe yönetim organları tarafından üstlenilecek yetkileri belirleyerek ilçeyi organize eder.

Farklı federal bölgeler dâhilinde bulunan Belediyelerin metropol oluşturmaları hususunda kuruluş ve organizasyon Millet Meclisi’nin sorumluluğundadır.

MADDE 173. Bir Belediye, yasada belirlendiği şekliyle mahalleler kurabilir. Belediye rejimi hakkındaki anayasal ilkeleri geliştirmek amacıyla oluşturulan mevzuat, Belediye sınırları içinde diğer yerel bölgelerin oluşturulması için koşulları ve Belediyenin kendi

Page 60: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti60

gelirindeki payı dâhil olmak üzere verilen görevlere istinaden sunulacak kaynakları belirler. Belediyenin yerinden yönetimini teşvik amacıyla mahallelerin kurulması ile komşuluk veya komuniter inisiyatif, vatandaş katılımı ve kamu hizmetlerinin daha iyi şekillerde ulaştırılması sağlanır. Mahallelerin, Belediye sınırları içinde kapsamlı ve yaptırımcı bölümler oldukları hiçbir durumda kabul edilmez.

MADDE 174. Belediyenin yönetim ve idaresi, sivil yönetimin de başı olan bir Belediye Başkanı tarafından gerçekleştirilir. Belediye Başkanı olmak için Venezuela vatandaşı olmak, yirmi beş yaşını tamamlamış ve laik olmak gerekir. Belediye Başkanı, dört yıllık bir dönem için oy çokluğu ile seçilir ve tamamlanan görev süresinin ardından yeni görev süresi için bir kez daha seçilebilir. (Bakınız; 15 Şubat 2009 tarihli ve 1 No’lu Anayasa Değişikliği)

MADDE 175. Belediyenin yasama işlevi, bu Anayasa’da belirlenen şekliyle seçilmiş ve kanuna uygun sayıda, seçilme şartına uygun meclis üyeleri tarafından oluşturulan bir Encümen tarafından yürütülür.

MADDE 176. Her Belediyenin, yapısal ve işlevsel özerkliğe sahip Saymanlığı vardır. Eyalet Saymanlığı, bu Anayasa ve kanunlar uyarınca, Sayıştay Başkanlığı’nın işlevlerini azaltmaksızın, denetim, gözlem; belediye gelir-giderleri ve malları üzerinde yetki sahibidir. Bahse konu organ, görevi kanun ile belirlenen, yetkinliği ve bağımsızlığı güvence altına alınan, halka açık yapılan sınav ardından tarafsızca atanan bir Sayman yönetimi ve sorumluluğunda çalışır.

MADDE 177. Belediye başkanları ve encümen üyelerinin ikamet ilkeleri, şartları ve koşulları, yasaklar, diskalifiye, adaylık ve görev uygulamaları ulusal hukuk tarafından belirlenir.

MADDE 178. Yerel yaşam, ekonomik ve sosyal kalkınmanın teşvik edilmesi, kamu adres hizmetleri, kanunda belirtilen şekliyle

Page 61: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 61

kiralama konularında, kamu yararına kriterlerle, adil ve eşit bir politika uygulanması, teşvik ve katılım, toplum hayatının genel anlamıyla iyileştirilmesi hususlarında bu Anayasa ve ulusal yasalar tarafından Belediyelere verilen yetki alanları şunlardır:

1. Toprak imar ve şehir planlama konularında; tarihsel miras, toplumun çıkarına konut, yerel turizm, park ve bahçeler, plazalar, su merkezleri ve diğer eğlence alanları; sivil mimari, kamu isimlendirme ve güzelleştirme konuları.

2. Kent yolları; belediye dâhilindeki yollarda araç ve yaya trafiği düzenlemeleri ve dolaşımı ve kentsel kamu yolcu taşıma hizmetleri.

3. Belirli ölçülerde belediye ilgi ve amaçlarına uygun halk eğlenceleri ve ticari reklam.

4. Çevre koruma ve çevre temizlik sanitasyon ile işbirliği; temizlik, atık toplama ve arıtma hizmetleri ve sivil koruma dâhil olmak üzere kent ve ev temizliği.

5. Sağlık ve birincil sağlık bakımı; bebekler ve çocuklar, gençler ve yaşlıların korunması hizmetleri, okul öncesi eğitim, engellilerin aileye ve toplumun kalkınma faaliyetleri ile spor ve kültürel etkinliklerine katılımı. Önleme ve koruma hizmetleri; mülkiyet ve belediye yetkinliği konularıyla ilgili gözetim ve denetim.

6. Evlerde içme suyu, elektrik ve gaz hizmetleri, atık su, kanalizasyon ve kanal hizmetleri; mezarlıklar ve cenaze hizmetleri.

7. Yürürlükteki ulusal mevzuata uygun olarak mahalle önleme, koruma ve huzur sağlama; zabıta hizmetleri.

8. Anayasa ve yasa uyarınca belirlenen diğer konular.

Belediyelerin yetki kapsamı, Anayasaya uyumlu yasa ile tanımlanan eyalet ve ulusal yetki alanlarını kısıtlayamaz.

Page 62: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti62

MADDE 179. Belediyelerin gelirleri şunlardır:

1. Ortak alanlar ve kooperatiflerden kaynaklanan gelirler dâhil olmak üzere sermaye varlıkları.

2. Belediye mal veya hizmetlerin kullanımından alınan masraflar; lisans veya izinlerden doğan idari masraflar; bu Anayasa’da sınırlandırılan hizmetlerden, ekonomik ve sınai ya da benzer faaliyetlerden alınan vergiler; kent, gayrimenkul ve araç vergileri, halk eğlenceleri, ticari tanıtım ve reklamlar; şehir düzenleme planını iyileştirmeye yarayacak diğer gelirler.

3. Kırsal toprak veya kırsal alan vergileri; vergi yasalarına göre bu tür vergiler oluştururken eyalet veya ulusal vergi iyileştirmelerinde paylaşılan katkılar.

4. Anayasal gelir payı; eyalet ve ulusal transferler ya da sübvansiyonlar.

5. Yetki alanı dâhilinde ve ihale olunan yetkiler çerçevesindeki para cezaları ve müeyyideler.

6. Kanun tarafından belirlenen diğer gelirler.

MADDE 180. Belediyelerin vergi gücü, bu Anayasa ya da yasalar tarafından Ulusal veya Eyalet Gücüne belirli konu veya faaliyetler için verilen düzenleyici yetkilerden farklı ve bağımsızdır.

Belediyeler vergi gücü karşısında diğer bölgesel siyasi kuruluşlar lehine dokunulmazlıklar, bu organlar tarafından oluşturulan tüzel kişileri içine alır; ancak Ulusal ya da Eyalet yönetimi ile sözleşme içinde bulunan kişileri ya da diğer ilgilileri içermez.

MADDE 181. Belediye ortak toprakları devredilemez ve sınırlama hukukuna tabi değildir. Sadece bu Anayasa ve ilkelerini geliştirmek adına yapılan mevzuata uygun olarak, belediye yönetmelikleri çerçevesinde öngörülen formalitelerin yerine getirilmesi ile transfer edilebilir.

Page 63: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 63

Belediye sınırlarında kentsel alan içinde bulunan sahipsiz araziler, üçüncü şahısların hakları saklı kalmak suretiyle, meşru ortak alandır. Aynı şekilde, kentsel alanda bulunan vasat araziler de ortak alandır. Ancak, yerel nüfusa ait olan topraklar bu tanımın dışında kalır. Kamu arazileri üzerindeki ortak alanları kanun belirler.

MADDE 182. Kanunda belirlenen kurallar çerçevesinde, Belediye Başkanı tarafından başkanlık edilen ve belediye encümeni üyeleri ile mahalle örgütleri ve diğer organize sosyal grupların temsilcileri veya başkanlarının katılımı ile oluşan Yerel Kamu Planlama Kurulu kurulur.

MADDE 183. Eyaletlerin ve Belediyelerin aşağıdaki hususlarda yetkisi yoktur:

1. Yabancı malların ithalatı, ihracatı, geçişi veya vergileri için gümrük kurmak ya da Ulusal yetki çerçevesine giren diğer hususlar.

2. Kendi sınırları içine girmeden önce tüketim mallarını vergilendirmek.

3. Kendi toprakları dışında üretilen malların tüketimini yasaklamak veya kendi topraklarında üretilenleri farklı biçimlerde vergilendirmek.

Eyaletler ve Belediyeler sadece tarım, hayvancılık, balıkçılık ve orman faaliyetlerini, ulusal yasaların izin verdiği şekilde ve ölçüde vergilendirebilir.

MADDE 184. Kanun, Eyaletlerin ve Belediyelerin mahalle gruplarına ve topluluklara, kendi yeterliliklerini önceden gösterdikleri hizmetleri verebilmeleri için aşağıdaki hususları teşvik ederek yetkilerini transfer edebilmeleri için açık ve esnek mekanizmalar oluşturur:

1. Sağlık, eğitim, konut, spor, kültür, sosyal programlar, çevre, sanayi bölgelerinin bakımı ve kentsel alanların bakımı ve korunması,

Page 64: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti64

mahalle içi önlem ve koruma hizmetleri, inşaat projeleri yapımı ve kamu hizmetleri alanlarında hizmet transferi. Bu amaçla, içerikleri karşılıklı bağımlılık, koordinasyon, işbirliği ve ortak sorumluluk ilkeleri rehberliğine dayanan anlaşmalar yapılabilir.

2. Vatandaş topluluklarının mahalle dernekleri ve sivil toplum örgütleri aracılığıyla, ilgili yatırım planları hazırlamakla sorumlu olan eyalet ve belediye yetkilileri karşısında yatırım tekliflerinin formülasyonuna ve kendi yetki alanı içinde çalışmaları yürütme, değerlendirme ve bunların kontrolü, sosyal programlar ve kamu hizmetlerine katılım.

3. Tasarruf fonu, yatırım fonları ve diğer dernek türü oluşumlar gibi sosyal ekonominin ifadelerini canlandırarak ekonomik süreçlere katılım.

4. İşçi ve işçi topluluklarının katılımı aracılığıyla kamu sektöründeki ticari şirketlerin yönetimi ve ortak yönetim yöntemleri.

5. İstihdam sağlayan ve sosyal refah üreten kaynaklar olarak toplum hizmetleri sunan şirketlerin, kuruluşların ve kooperatiflerin kurulması ve anılan kuruluşların dâhil olduğu politika biçimi vasıtasıyla devamlılıklarını sağlamak.

6. Mahalle ve topluluklar düzeyinde, eyalet ve belediye kamu hizmetlerinin sorumluluk ilkesini güvence altına almak amacıyla yeni merkeziyetçi organların oluşturulması, müşterek yönetim ve eyalet hükümetlerinin yönetim ve kontrol içinde, ayrı veya beraber idaresini geliştirmek.

7. Toplulukların, ceza infaz kurumlarının ve halka yakınlaştırılma faaliyetlerine katılımı.

Page 65: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 65

V. Bölüm

Federal Hükümet Konseyi

MADDE 185. Federal Hükümet Konseyi, yerinden yönetim ile Ulusal yetki gücünden Eyalet ve Belediyelere yetki devri sürecini geliştirmek için planlamadan, politika ve eylemlerin koordinasyonundan sorumlu organdır. Konsey, Devlet Başkanı Yardımcısının başkanlığında, Bakanlar, Eyaletlerin Vali ve Belediye Başkanları, kanunla belirlenen örgütlü toplulukların temsilcilerinden oluşur.

Başkan Yardımcısı, Bakanlar, Valiler ve Belediye Başkanlarından oluşan bir Federal Hükümet Konseyi Sekreterliği vardır. Bölgesel işbirliği ve dengeli bir gelişme sağlamak için kamu yatırımlarının finansmanını ve çeşitli kamu bölgesel kuruluşlarının politika ve girişimlerini teşvik etmek, hizmet gelişiminin nispeten düşük seviyelerde olduğu bölge ve topluluklara destek olmak amacıyla tasarlanmış Bölgesel Tazminat Fonu Federal Hükümet Konseyine bağlıdır. Federal Hükümet Konseyi, bölgesel dengesizlikler temelinde, Bölgesel Tazminat Fonuna yönlendirilecek kaynakları ve bu kaynakların uygulanacağı öncelikli yatırım alanlarını yıllık olarak görüşür ve onaylar.

Page 66: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti66

V. KISIM

ULUSAL KAMU GÜCÜ ORGANİZASYONU

I. BölümUlusal Yasama Yetkisi

I. Genel Esaslar

MADDE 186. Millet Meclisi, her federal eyaletten, ülkenin toplam nüfusunun %1,1’ine denk düşen bir seçmen tabanına göre, evrensel, kişiselleştirilmiş, doğrudan ve gizli oyla seçilen Milletvekillerinden oluşur. Her eyalet üç milletvekili seçer. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti’nde yaşayan yerli halklar, gelenek ve göreneklerine saygı çerçevesinde seçim yasasında belirlendiği üzere üç milletvekili seçer.

Her milletvekilinin aynı şekilde seçilmiş bir yedeği vardır.

MADDE 187. Millet Meclisinin işlevi şu şekildedir:

1. Ulusal yetki konularında ve Milli Gücün çeşitli dallarda işleyişine ilişkin olarak yasama yapmak.

2. Bu Anayasada belirtilen şekliyle, Anayasa’nın revizyonu ve değişikliği için teklif vermek.

3. Bu Anayasada ve kanunla belirlenen şekliyle, Hükümet ve Ulusal Kamu İdaresi üzerinde denetleme görevini yürütmek. Bu görevin yerine getirilmesinde elde edilen tasdik olunur öğeler, kanun tarafından belirlenen şartlar uyarınca ispatlayıcı değer taşır.

4. Yetkisi dahilindeki konularda, yurttaş katılımını düzenlemek ve teşvik etmek.

5. Af yayınlamak.

6. Ulusal bütçe ile vergi sistemi ve kamu kredileriyle ilgili bütün kanun tasarılarını tartışmak ve onaylamak.

Page 67: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 67

7. Bütçe için ek ödenekler onaylamak.

8. Ulusal Yürütme tarafından, her anayasal dönemin ilk yılın üçüncü çeyreğinde sunulacak ulusal, ekonomik ve sosyal kalkınma planını onaylamak.

9. Ulusal Yürütmeyi, kanunda belirlenen şekliyle, ulusal çıkarlarla ilgili anlaşmalar yapmak üzere yetkilendirmek. Eyalet, belediye ve ulusal kamu yararına, Yabancı Devletler veya yabancı resmi kuruluşlar ve Venezuela’da ikamet etmeyen şirketlerle yapılacak anlaşmaları yetkilendirmek.

10. Başkan Yardımcısı ve Bakanlarla ilgili gensoru vermek. Gensoru, meclise sunulmasından iki gün sonra görüşülür. Meclis, vekillerin beşte üçünün katılımıyla, Devlet Başkanı Yardımcısı veya Bakanlar hakkında görevden ihraç kararı alabilir.

11. Venezuela askeri misyonlarının yurtdışında veya yabancı misyonların ülke içindeki askeri operasyonlarını yetkilendirmek.

12. Kanunla belirlenen istisnalara tabi olarak, özel mülkiyete ait gayrimenkulleri, Ulusal Yürütmeyi kontrolünde tutmak.

13. Kamu görevlilerini, yabancı hükümetlerin sunduğu iş, nişan ve ödüllerin kabulü konusunda yetkilendirmek.

14. Cumhuriyet Başsavcısı ve Daimi Diplomatik Misyon Şeflerinin atamalarını onaylamak.

15. Ölümlerinden yirmi beş yıl sonra, Cumhuriyete büyük hizmetler veren aydın Venezuelalılara, Devlet Mezarlığı onurunu sunmak. Bu karar, Cumhurbaşkanın önerisi, Eyalet Valilerinin ya da milli üniversite rektörlerinin üçte ikisinin tavsiyesi ile alınabilir.

16. Eyaletlerin özerkliğini ve çıkarlarını gözetmek.

17. Yurtdışında bulunma süresinin art arda beş günü aşması durumlarında, Cumhurbaşkanının gidişini onaylamak.

18. Bu Anayasada belirtilen durumlar haricinde, Ulusal Yürütme tarafından imzalanan uluslararası anlaşmaları ve sözleşmeleri onaylamak.

Page 68: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti68

19. Kendi iç tüzüğünü oluşturmak ve bu iç tüzük içinde yer alan yaptırımları uygulamak.

20. Üyelerini değerlendirmek ve istifaları kabul etmek. Bir milletvekilinin, geçici olarak ayrılması, sadece mevcut vekillerin üçte ikisinin oyu ile kabul edilir.

21. Kendi iç güvenlik hizmetlerini düzenlemek.

22. Ülkenin mali sınırlamalarını dikkate alarak kendi bütçesini onaylamak ve uygulamak.

23. Kendi işleyişi ve idari yapılanması için ilgili kararnameleri uygulamak.

24. Bu Anayasa ve kanunda belirtilen tüm diğer konular.

MADDE 188. Milletvekili olarak seçilmenin şartları şunlardır:

1. Doğuştan Venezuelalı olmak ya da Vatandaşlık almış olmak ve on beş yılı aşkın süredir Venezuela topraklarında ikamet etmek.

2. Yirmi beş yaşından büyük olmak.

3. Seçim tarihinden önce bulunduğu bölgede en az dört yıl ikamet etmiş olmak.

MADDE 189. Aşağıdaki durumlarda Milletvekili olunamaz:

1. Cumhurbaşkanı, Devlet Başkanı Yardımcısı, Başkanlık Sekreteri, Özerk Kurumların Müdürleri ve Başkanları ve devlet şirketleri müdürleri, görevlerinin kesin olarak sona ermesinin üç ay sonrasına kadar milletvekili olamazlar.

2. Eyaletlerin Valileri ile Merkez Eyalet Valisi ve idari sekreterler görevlerinin kesin olarak sona ermesinin üç ay sonrasına kadar milletvekili olamazlar.

3. Ulusal, eyalet ve belediye yetkilileri, Devlet şirketleri ve özerk kurum müdürleri, bölgelerinde seçim düzenlenmesi halinde, eğer ki herhangi bir geçici veya akademik görev yapmıyorlarsa, milletvekili olamazlar.

Page 69: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 69

İlgili organik yasa diğer görevlilerin seçilebilirliği ile ilgili düzenlemeleri yürütür.

MADDE 190. Milletvekilleri, kamu sektörü tüzel kişiler ile sözleşme içine giren şirketlerin sahibi, yöneticisi veya işletme müdürü olamazlar. Ayrıca, bu şirketlerle ilgili hiçbir ticari çıkar elde edemezler. Ekonomik çıkar tartışmalarından çıkan nedenler üzerine yapılan oylamada, anılan tartışmalara dâhil olan Millet Meclisi üyeleri çekimser kalmalıdır.

MADDE 191. Milletvekilleri, öğretim, akademik, geçici ve yardımcı pozisyonlar dışında, mevkiinden vazgeçmeden diğer kamu görevlerini kabul edemezler.

MADDE 192. Milletvekillerinin görev süresi beş yıldır ve en fazla iki dönem için seçilebilirler. (Bakınız; 15 Şubat 2009 tarihli ve 1 No’lu Anayasa Değişikliği)

II. Milli Meclisin Yapısı

MADDE 193. Millet Meclisi, daimi, olağan ve özel Komiteler atar. Üye sayısı en fazla on beş olan bu komiteler, ulusal faaliyet sektörleri ile ilgilidir. Aynı şekilde, Millet Meclisi, ilgili mevzuatına uygun olarak, geçici nitelikte araştırma ve çalışma komisyonları kurabilir. Millet Meclisi, üyelerinin üçte iki olumlu oyu ile komiteleri kurabilir ya da kaldırabilir.

MADDE 194. Millet Meclisi, birer yıllık dönemler için, Meclis üyelerinden bir Başkan ve iki Başkan Yardımcısı, ayrıca bir Sekreter; Meclis üyesi olmayan bir Müsteşar seçer. Yönetmelikler geçici ve kalıcı eksiklikleri düzenler.

MADDE 195. Meclisin tatil olduğu sürede, Meclis Başkanı, Başkan Yardımcısı ve Daimi Komitelerinin Başkanlarından oluşan Başkanlık Komitesi çalışmaları yürütür.

Page 70: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti70

MADDE 196. Başkanlık Komitesinin yetkileri şunlardır:

1. Konunun ehemmiyetine istinaden, Millet Meclisini olağanüstü genel kurula çağırmak.

2. Cumhurbaşkanına milli toprak dışına çıkış iznini onaylamak.

3. Ulusal Yürütmeyi, ek ödenekler çıkarması için yetkilendirmek.

4. Meclis üyelerinden oluşan geçici komisyonlar atamak.

5. Meclise sunulan araştırma görevlerini yürütmek.

6. Üyelerinin üçte iki olumlu oyu ile aciliyeti kanıtlanmış durumlarda kamu hizmetlerini değiştirmek, oluşturmak ve ertelemek.

7. Anayasa ve kanunla belirlenen diğer konular.

III. Milletvekilleri

MADDE 197. Milletvekilleri, halkın yararı için tam zamanlı olarak çalışmak ve yükümlülüklerini yerine getirmekle mükelleftir. Şeçmenleri ile yakın temasta bulunup, onların fikirlerini dinlemek, meclis ve kendi çalışmaları ile ilgili seçmenlerini bilgilendirmek ile yükümlüdür. Yıllık olarak seçmen bölgesindeki seçmenlerine, milletvekili olmalarına neden olan hususlarla ilgili muhasebe vermek durumundadır. Milletvekilleri, bu Anayasa ve yürürlükteki yasalar çerçevesinde yapılacak bir halk oylaması ile görevlerinden alınırlar.

MADDE 198. Halk oylaması ile görevden alınan milletvekili, bir sonraki dönem için halk seçimlerine katılamaz.

MADDE 199. Milletvekilleri görevlerini yerine getirirken verilen oylardan veya belirtilen fikirlerden sorumlu değildirler. Anayasa ve yönetmelikler uyarınca sadece seçmenler ve yasama organlarına karşı sorumludurlar.

Page 71: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 71

MADDE 200. Milletvekilleri görev sürelerinin ilanından bitimine ya da görevden istifa edene kadar, dokunulmazlıktan yararlanırlar. Millet Meclisi üyeleri tarafından işlenen suçlar üzerinde, Meclisten tutuklama veya yargılamaya devam konularında ön yetki alarak işlem yapabilecek tek kurum Yüksek Adalet Divanı’dır. Parlamenterler tarafından işlendiği aşikar olan suç durumunda yetkililer vekili ikametgâhında gözaltına alır ve durum ivedilikle Yüksek Adalet Divanına bildirilir.

Millet Meclisi üyelerinin dokunulmazlığını ihlal eden kamu yetkilileri cezai müeyyide altına girerler ve yasalar uyarınca cezalandırılırlar.

MADDE 201. Milletvekilleri halkın ve Eyaletlerin temsilcileridir ve vicdanları haricinde hiçbir emir ve yetki altına alınamazlar. Mecliste kullandıkları oy kişiseldir.

IV. Yasaların Oluşturulması

MADDE 202. Yasa, Yasama Organı olarak Millet Meclisi tarafından konulan yaptırımlardır. Yasalar, sistematik olarak, belirli bir konu üzerinde birleşip kanunları oluştururlar.

MADDE 203. Bu Anayasada organik yasa olarak belirlenenler, kamu güçlerini düzenlemek veya anayasal hakları geliştirmek ve diğer yasalar için belirleyici olacak yasalardır.

Bu Anayasada belirlenenler dışında, Organik yasa tasarılarının tamamı, mevcut üyelerinin üçte iki olumlu oy toplamıyla, istişaresinin daha öncesinde mutlaka Millet Meclisi tarafından kabul edilir. Bu oylama, organik yasaların değiştirilmesi hususunda da geçerlidir.

Millet Meclisi tarafından organik olarak sınıflandırılan yasalar, resmen ilan edilmeden önce, yapısının anayasallık kazanması amacıyla Yüksek Adalet Divanı Anayasa Başkanlığına iletilir. Anayasa Başkanlığı, yazının alınmasını müteakip on gün içerisinde karar

Page 72: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti72

verir. Anayasa Başkanlığının yasanın organik olmadığına hüküm vermesi durumunda, yasa sınıflandırmasını yitirir.

Üyelerinin üçte iki olumlu oy toplamıyla, Cumhurbaşkanına, yasa ve rütbe değeri taşıyan kararlar alabilmesi ve öneriler sunabilmesi için yetki veren ve Millet Meclisi tarafından onaylanan kararlara yetki yasası denir. Temel yasalar uygulama süresini belirler.

MADDE 204. Yasa inisiyatifleri aşağıdaki organlara aittir:

1. Ulusal Yürütme Gücü.

2. Başkanlık Konseyi ve Daimi Komisyonlar.

3. Sayısı üçten az olmamak kaydıyla Millet Meclisi üyeleri.

4. Yasal prosedür ve düzenlemelerle ilişkili konularda, Yüksek Adalet Divanı.

5. Kendilerinin dâhil oldukları organlarla ilgili konularda Vatandaş Gücü.

6. Seçimle ilişkili konularda Seçim Gücü.

7. Sayıları %0,1’inden az olmamak kaydıyla, daimi olarak seçmen kütüklerine kayıtlı bulunan seçmenler.

8. Eyaletlerle ilgili konulara ilişkin olarak Eyalet Yasama Konseyi.

MADDE 205. Bir önceki maddede belirtildiği şekliyle vatandaşlar tarafından sunulan yasa tasarılarının istişaresi en geç sunuldukları olağan kurula müteakiben toplanacak kurulda başlar. Eğer istişare belirlenen sürede başlamazsa, tasarı kanun uyarınca halk oylamasına sunulur.

MADDE 206. Millet Meclisi, Eyaletlerle ilgili bir konuda yasama yapacağı zaman, Eyalet Yasama Konseyi vasıtasıyla fikir alır. Anılan konularda, Konsey tarafından sivil toplum ve diğer Eyalet kurumları istişare mekanizmaları kanun uyarınca kurulur.

MADDE 207. Bir tasarının yasa olarak kabul edilebilmesi için, bu Anayasa ve ilgili tüzükler uyarınca, farklı günlerde iki kez istişare

Page 73: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 73

edilmesi gerekmektedir. Kabul olunan kanun Millet Meclisi Başkanı tarafından ilan edilir.

MADDE 208. İlk görüşmede nedenler sunulur ve yasa gerekliliğinin belirlenmesi için amaç, kapsam ve yükümlülüğü incelenerek tartışmaya açılır. İlk görüşmede kabul edilen yasa tasarısı, yasanın konusuyla ilgilenen komisyonuna derhal iletilir. Yasa tasarısının farklı daimi komisyonların alanına girmesi durumunda, çalışmaları gerçekleştirmesi ve bir rapor sunması için karma komisyon oluşturulur.

Yasa tasarısı üzerinde çalışma gerçekleştiren komisyonlar en geç otuz gün içinde raporlarını sunmak zorundadır.

MADDE 209. İlgili komisyon raporunun alınmasıyla, yasa tasarısının madde madde tartışılacağı ikinci görüşmelere geçilir. Herhangi bir değişiklik yapılmadan kabul edilir ise yasa olarak ilan edilir. Eğer değişiklik söz konusu ise tasarı ilgili komisyona gerekli değişikliklerin ilave edilmesi için geri gönderilir ve bunun için verilen süre on beş günü geçmez. Son metin genel kurulda okunur ve böylece ilave edilen maddelerin ana metin ile uyum içinde olup olmadığına karar verilir. Uygunluğun onanmasının ardından Meclis Başkanı yasayı ilan eder.

MADDE 210. Bir kurul esnasında görüşülen yasa tasarıları, sonraki kurullarda ya da olağanüstü kurullarda görüşülebilir.

MADDE 211. Millet Meclisi ya da Daimi Komisyonlar, yasa tasarılarının görüşülmesi ve kabulü işlemleri süresince, Devletin diğer organlarına, vatandaşlara ve organize topluluklara, konuyla ilgili fikirlerini dinlemek amacıyla danışırlar. Ulusal Yürütmenin temsilcileri olan Bakanlar, Yargı Gücünü temsilen Yüksek Adalet Divanı Yargıçları, Vatandaş gücünü temsilen Cumhuriyet Etik Konseyi tarafından seçilen kişileri, Seçim Gücünü oluşturanlar, Yasama konseyleri vasıtasıyla bir kişi atayacak olan Eyaletlerin ve sivil toplum temsilcileri, Millet Meclisi iç tüzüğü uyarınca, yasaların görüşülmesi esnasında söz sahibidirler.

Page 74: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti74

MADDE 212. Yasaların metninin önünde şu ifade yer alır: “Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Millet Meclisi kararıdır:”

MADDE 213. Yasanın ilan edilmesinin ardından, görüşmelerde varılan sonuç ışığında, nihai metin iki nüsha olarak çoğaltılır. Her iki nüsha Millet Meclisi Başkanı, Başkan Yardımcıları ve Genel Sekreter tarafından, nihai onay tarihi ile imzalanır. Nüshalardan bir tanesi, Meclis Başkanı tarafından Cumhurbaşkanına, nihai ilanı amacıyla gönderilir.

MADDE 214. Cumhurbaşkanına ulaştığı tarihten itibaren on günlük süre içinde yasa yayımlanmak zorundadır. Bu dönemde, Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu ile hem fikir olarak, açıklayıcı bir beyan ile Millet Meclisinden herhangi bir yasa hükmünün değiştirilmesini, yasanın bir bölümü ya da tamamının iptalini isteyebilir.

Millet Meclisi, Cumhurbaşkanı tarafından sunulan beyanı, mevcut üyelerinin salt çoğunluğuyla karara bağlamasının ardından, nihai ilanı için Cumhurbaşkanına iletir.

Yasa Cumhurbaşkanı tarafından alındığı tarihten itibaren beş günlük süre içinde, herhangi başka bir değişiklik önerilmeksizin yayımlanmak zorundadır.

Cumhurbaşkanı tarafından yasanın bazı bölümlerinin ya da tamamının Anayasaya aykırı bulunması durumunda, Cumhurbaşkanı, Yüksek Adalet Divanı Anayasa Başkanlığı’na on günlük ek süre için baş vurur. Eğer Yüksek Adalet Divanı, Cumhurbaşkanından gelen talebin alındığı tarihten itibaren on beş günlük süre içinde anayasaya aykırılığı reddeder ve istenilen süreyi onaylamaz ise Cumhurbaşkanı, Divanın karar tarihinden itibaren yasayı nihai olarak ilan eder.

MADDE 215. Kanun, Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Resmi Gazetesinde “Uygulansın” başlığı altında yayınlanmasının ardından resmen yürürlüğe girer.

Page 75: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 75

MADDE 216. Cumhurbaşkanı yukarıda belirtilen kanuni şartlarda yasayı yayımlamazsa Millet Meclisi Başkanı ve iki Başkan Yardımcısı, Cumhurbaşkanının ihmalinden dolayı maruz kalınacak sorumluluklar saklı kalmak üzere, yasayı yayımlarlar.

MADDE 217. Uluslararası uygulamalar ve Devletin uygunluğuna göre, herhangi bir uluslararası anlaşma veya sözleşmenin onaylanması Ulusal Yürütmenin takdirine bırakılmıştır.

MADDE 218. Bu anayasada belirtilen istisnalar dışında, yasalar feshedebilir ve halk oylaması ile yürürlükten kaldırabilir. Yasalar tamamen veya kısmen değiştirilebilir. Yasa kısmi bir değişikliğe uğrayacaksa, kabul edilen değişikliklerin yer aldığı tek bir metin olarak yayımlanır.

V. Prosedürler

MADDE 219. Millet Meclisi’nin ilk olağan yasama dönemi, önceden bildirimde bulunmaksızın, her yıl Ocak ayının beşinci günü ya da hemen ertesindeki gün başlar ve 15 Ağustos’a kadar devam eder.

İkinci dönem 15 Eylül veya hemen ertesindeki gün başlar ve 15 Aralık’ta sona eder.

MADDE 220. Millet Meclisi, gündemin içerdiği konularda veya herhangi bir konu ile ilgili özel oturumlarda toplanabilir. Üyelerinin çoğunluğu tarafından acil ilan edilen konularda da toplanabilir.

MADDE 221. Kurulum, Millet Meclisinin diğer oturumları ve Komitelerinin işleyişi için gereksinimler ve prosedürler Yönetmelik tarafından belirlenir.

Hiçbir durumda yeterli çoğunluk, Millet Meclisi üyelerinin salt çoğunluğundan az olamaz.

Page 76: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti76

MADDE 222. Millet Meclisi denetleme görevini aşağıdaki mekanizmalar vasıtasıyla yerine getirir: Bu Anayasa, diğer yasa mekanizmaları ve ilişkili Yönetmeliğin öngördüğü üzere, parlamento sorgulamaları, soruşturma, sorular, yetkiler. Parlamento denetiminin yürütülmesinde, Millet Meclisi kamu görevlilerini siyasi sorumlu ilan edebilir ve Vatandaş Gücünden bu sorumluluğu etkin kılmak amacıyla eylemlerde bulunmasını isteyebilir.

MADDE 223. Meclis veya Komiteleri kendi yetkileri dâhilindeki konularda, Yönetmeliğe uygun olarak soruşturma yapma yetkisine sahiptir.

Tüm kamu görevlileri, yasa ile belirlenen müeyyideler altında kurulmuş Komitelerin karşısına çıkmak ve işlevlerini yerine getirebilmeleri için bilgi ve belge sağlamak zorundadır.

Bu Anayasada somutlaşan haklara ve teminatlara halel gelmeksizin, şahıslar da bu yükümlülüğe tabidir.

MADDE 224. Soruşturma yetkisinin yürütülmesi, diğer kamu makamlarının yetkilerini etkilemez. Hakimler, Millet Meclisi ve Komitelerinden aldıkları delilleri dikkate almak zorundadır.

Page 77: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 77

II. Bölüm

Ulusal Yürütme Gücü

I. Cumhurbaşkanı

MADDE 225. Ulusal Yürütme Gücü Cumhurbaşkanı, Başkan Yardımcısı, Bakanlar ile bu Anayasa ve kanunla belirlenen diğer görevliler tarafından yerine getirilir.

MADDE 226. Cumhurbaşkanı, Devletin, Ulusal Yürütmenin başkanıdır. Hükümet faaliyetleri onun denetiminde yürütülür.

MADDE 227. Cumhurbaşkanı olmak için, Venezuelalı olmak, başka bir vatandaşlık sahibi olmamak, otuz yaşını tamamlamış ve laik olmak, kesinleşmiş bir hükme çarptırılmamış olmak ve bu Anayasada belirlenen diğer şartları yerine getirmek gerekir.

MADDE 228. Cumhurbaşkanlığı seçiminde, kanun uyarınca, kullanılan geçerli oyların çoğunluğunu kazanan aday seçilir.

MADDE 229. Başkan Yardımcılığı, Bakanlık, Valilik ve Belediye Başkanlığı görevlerini yürüten kişiler, adaylıklarının onaylandığı gün ya da o tarih ile seçim tarihi arasında herhangi bir gün Cumhurbaşkanı olarak seçilemezler.

MADDE 230. Cumhurbaşkanının görev süresi altı yıldır. Cumhurbaşkanı, yeni görev süresi için sadece bir kez seçilebilir. (Bakınız; 15 Şubat 2009 tarihli ve 1 No. Anayasa Değişikliği)

MADDE 231. Cumhurbaşkanı olarak seçilen aday, ilk anayasal dönemin 10 Ocak günü Millet Meclisi önünde yemin ederek, Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenir. Cumhurbaşkanı herhangi bir sebeple Millet Meclisi önünde görevini üstlenemez ise, bunu Yüksek Adalet Divanı önünde yapar.

MADDE 232. Cumhurbaşkanı, eylemlerinden ve görevinin gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirmekten sorumludur.

Page 78: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti78

Cumhurbaşkanı, Venezuelalıların hak ve özgürlüklerini güvence altına almanın yanı sıra bağımsızlığı, bütünlüğü, egemenliği ve Cumhuriyeti savunmakla yükümlüdür. Bu Anayasa ve yasalara uygun olarak, istisna durumların beyanı, ne Cumhurbaşkanının ne de Başkan Yardımcısı veya Bakanların sorumluluk ilkelerinde değişiklik yaratır.

MADDE 233. Cumhurbaşkanını kalıcı olarak görev dışı bırakan durumlar şunlardır: Ölüm, istifa, Yüksek Adalet Divanı kararı ile görevden alınma; Yüksek Adalet Divanı tarafından atanan ve Millet Meclisi tarafından onaylanan bir sağlık kurulu tarafından verilen kalıcı fiziksel veya zihinsel özür raporu, görevi terk ve halk oylaması ile görevinden alınması.

Seçilmiş bir Cumhurbaşkanının göreve başlamadan önce kalıcı olarak görev dışı kalması durumunda, süreci izleyen otuz gün içerisinde evrensel, doğrudan ve gizli oyla yeni bir seçim yapılır. Yeni Cumhurbaşkanının seçilmesi ve göreve gelmesi süresince, Cumhurbaşkanlığı görevini Millet Meclisi Başkanı yürütür.

Cumhurbaşkanının görev süresinin ilk dört yılında kalıcı olarak görev dışı kalması durumunda, süreci izleyen otuz gün içerisinde evrensel, doğrudan ve gizli oyla yeni bir seçim yapılır. Yeni Cumhurbaşkanının seçilmesi ve göreve gelmesi süresince, Cumhurbaşkanlığı görevini Başkan Yardımcısı yürütür.

Yukarıdaki durumlarda, yeni Cumhurbaşkanı mevcut anayasal dönemi tamamlamak zorundadır.

Eğer Cumhurbaşkanının görev yaptığı anayasal dönemin son iki yıl içinde kalıcı olarak görev dışı kalması durumunda, Başkan Yardımcısı bu dönem tamamlanana kadar Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenir.

MADDE 234. Cumhurbaşkanının doksan güne kadar geçici olarak görevde bulunmaması halinde bu eksiklik Başkan Yardımcısı tarafından doldurulur. İkinci doksan günlük uzatma Millet Meclisi tarafından karara bağlanır.

Cumhurbaşkanının geçici olarak görevde bulunmaması doksan günü de aşıyorsa Millet Meclisi üyelerinin oy çokluğu ile kalıcı olarak görev dışı kalma şeklinde değerlendirilir.

Page 79: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 79

MADDE 235. Cumhurbaşkanının beş günü aşan süreyle ülke toprakları dışında bulunması durumu Millet Meclisi ya da Meclis Başkanlık Konseyinin yetkilendirmesini gerektirir.

II. Cumhurbaşkanının Yetkileri

MADDE 236. Cumhurbaşkanının yetki ve sorumlulukları şunlardır:

1. Anayasa ve kanunlara uymak ve bunları uygulamak.

2. Hükümet eylemlerini yönetmek.

3. Başkan Yardımcısı ve Bakanları atamak ve görevden almak.

4. Devletin uluslararası ilişkilerini idare etmek ve uluslararası anlaşmalar ve sözleşmeler imzalamak.

5. Başkomutan rütbesiyle, en üst hiyerarşik yetkili olarak, Milli Silahlı Kuvvetleri idare etmek ve kontenjanını belirlemek.

6. Milli Silahlı Kuvvetlerin Başkomutanı olarak, albay ya da deniz yüzbaşı rütbesinden başlayarak subayları terfi ettirmek ve onları kendileri için belirlenen pozisyonlara atamak.

7. İstisnai durumları ilan etmek ve bu Anayasada öngörülen durumlarda güvence kısıtlaması emretmek.

8. Yetki yasalarının önceden onayı ile kanun hükmünde kararnameler bildirmek.

9. Millet Meclisini olağanüstü genel kurula çağırmak.

10. Anlamını, amacını ve gereğini değiştirmeden, kanunları kısmen veya tamamen düzenlemek.

11. Milli Kamu Hazinesini yönetmek.

12. Ulusal kredi pazarlığı yapmak.

13. Millet Meclisinin ya da Başkanlık Divanının önceden yetkilendirmesiyle Bütçeye ek ödenekler çıkarmak.

14. Anayasaya ve kanuna uygun olarak kamu yararına anlaşmalar yapmak.

Page 80: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti80

15. Millet Meclisinin ya da Başkanlık Divanının önceden yetkilendirmesiyle Başsavcı ve Daimi Diplomatik Misyon Şeflerini atamak.

16. Tayinleri Anayasa ve kanun uyarınca yapılan görevlileri atamak ve görevden almak.

17. Millet Meclisini bizzat veya Başkan Yardımcısı aracılığıyla, raporlar ve özel direktiflerle yönetmek.

18. Ulusal Kalkınma Planını oluşturmak ve Milet Meclisinin önceden yetkilendirmesiyle yürütmeyi gerçekleştirmek.

19. Af çıkarmak.

20. Bakanlıkların ve diğer Ulusal Kamu Yönetimi organlarının sayısını, yapısını ve yetkilerini belirlemek; ilgili organik yasada belirtildiği şekliyle Bakanlar Kurulunun yapısını ve işleyişini belirlemek.

21. Bu Anayasada belirtildiği şekliyle Millet Meclisini dağıtmak.

22. Bu Anayasada belirtildiği şekliyle halk oylaması çağrısında bulunmak.

23. Milli Savunma Konseyini toplamak ve yönetmek.

24. Anayasa ve kanunla belirtilen diğer konular.

Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulunda 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 18, 20, 21 ve 22. sıra numarasıyla sayılanlarla, kanun tarafından verilen görevleri aynı şekilde yerine getirir.

3. ve 5. sırada belirtilenlerin haricinde, Cumhurbaşkanının eylemleri, geçerliliğinin onanması amacıyla, Başkan Yardımcısı ve ilgili Bakanlar tarafından da onaylanmalıdır.

MADDE 237. Millet Meclisinin açılmasını izleyen ilk on gün içerisinde, olağan kurulda, Cumhurbaşkanı, bizzat, bir önceki yıla ait siyasi, ekonomik, sosyal ve idari faaliyetlerin raporunu sunar.

Page 81: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 81

III. Başkan Yardımcısı

MADDE 238. Başkan Yardımcısı, Ulusal Yürütmenin Başkanı sıfatıyla, Cumhurbaşkanı ile doğrudan ve yakın işbirliği yapan makamdır.

Cumhurbaşkanı olmak için gerekenlerin tamamı Başkan Yardımcısı için de geçerlidir. Bu iki makam arasındaki kişiler arasında herhangi bir akrabalık veya kan bağı bulunamaz.

MADDE 239. Başkan Yardımcısının yetkileri şunlardır:

1. Hükümetin yönetiminde ve eylemlerinde Cumhurbaşkanı ile işbirliği yapmak.

2. Cumhurbaşkanının talimatları doğrultusunda, milli kamu idaresini koordine etmek.

3. Bakanları atama ve görevden alma konularında Cumhurbaşkanına öneriler sunmak.

4. Cumhurbaşkanının önceden yetkilendirmesi ile Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek.

5. Millet Meclisi ile Ulusal Yürütmenin ilişkilerini koordine etmek.

6. Hükümet Federal Konseyine başkanlık etmek.

7. Atama yetkisi başka bir makama ait olamayan ulusal çalışanları, kanuna uygun olarak atamak ve görevden almak.

8. Cumhurbaşkanına geçici olarak vekâlet etmek.

9. Cumhurbaşkanı tarafından verilen emirleri yerine getirmek.

10. Anayasa ve kanunla belirlenen diğer konular.

MADDE 240. Millet Meclisi üyelerinin en az üçte iki oyu ile verilen kınama cezası, Başkan Yardımcısını otomatik olarak görevinden azleder. Görevinden azledilen kişi, başkanlık döneminin geri kalanında, Başkan Yardımcısı ya da Bakanlık görevi yapamaz.

Anayasal Başkanlık dönemi süresince, Başkan Yardımcısı, kınama cezaları, Cumhurbaşkanı kararı ya da Cumhurbaşkanının Millet

Page 82: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti82

Meclisini dağıtma kararı ile görevinden azledilir. Meclisin dağıtılmasının ilan edilmesini müteakip altmış gün içerisinde, yeni bir yasama gücü tesisi amacıyla seçim çağrısı yapılır.

Meclis, Başkanlık döneminin son yılında dağıtılamaz.

MADDE 241. Başkan Yardımcısı, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak tüm eylemlerinden sorumludur.

IV. Bakanlar ve Bakanlar Kurulu

MADDE 242. Bakanlar Cumhurbaşkanına doğrudan bağlıdırlar ve Cumhurbaşkanı ve Başkan Yardımcısı ile birlikte Bakanlar Kurulunu oluştururlar.

Cumhurbaşkanı Bakanlar Kuruluna başkanlık eder. Ancak katılamadığı durumlarda, Başkan Yardımcısını, Kurula başkanlık etmesi için yetkilendirir. Alınan kararların geçerlilik kazanmaları için, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmaları gerekir.

Karşıt veya olumsuz oy kullananların dışında, Bakanlar Kurulunun kararlarından, Başkan Yardımcısı ve Bakanlar sorumludur.

MADDE 243. Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kuruluna katılacak, kendisine ve Başkan Yardımcısına atandığı konularla ilgili danışmanlık yapacak Devlet Bakanlarını atar.

MADDE 244. Bakan olabilmek için, bu Anayasada belirtilen istisnalar haricinde, Venezuelalı olmak, yirmi beş yaşını tamamlamış olmak gerekir.

Bakanlar, Anayasa ve kanunlar uyarınca, eylemlerinden sorumlulardır ve Millet Meclisi önünde, her yılın ilk altmış günü içerisinde, bir önceki yılın faaliyetlerini neden ve sonuçlarıyla açıkladıkları birer rapor sunarlar.

MADDE 245. Bakanların Millet Meclisinde ve komisyonlarda söz hakları vardır. Meclisteki tartışmalara katılabilirler ancak oy hakları yoktur.

Page 83: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 83

MADDE 246. Millet Meclisi üyelerinin en az üçte iki oyu ile verilen kınama cezası, Bakanı otomatik olarak görevinden azleder. Görevinden azledilen kişi, başkanlık döneminin geri kalanında, Başkan Yardımcısı ya da Bakanlık görevi yapamaz.

V. Cumhuriyet Başsavcılığı

MADDE 247. Cumhuriyet Başsavcılığı, Devletin çıkarlarını yasal yollarla önerir, savunur, korur ve temsil eder. Milli çıkarları ilgilendiren anlaşmalarda danışılan mercidir.

Organik yasa, yapısını, yetkisini ve işleyişini belirler.

MADDE 248. Cumhuriyet Başsavcılığı, organik yasa ile belirlenen diğer görevlilerin de katılımıyla, Cumhuriyet Başsavcısının yetki ve sorumluluğundadır.

MADDE 249. Yüksek Adalet Divanı yargıcı olabilmek için geçerli olan şartlar Cumhuriyet Başsavcısı olmak için de geçerlidir. Millet Meclisinin onayı ile Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

MADDE 250. Cumhuriyet Başsavcısı, Bakanlar Kuruluna katılır ve söz hakkı vardır.

VI. Devlet Konseyi

MADDE 251. Devlet Konseyi, Hükümetin ve Kamu Ulusal İdaresinin en üst danışma mercidir. Cumhurbaşkanının önem verdiği ve düşüncesini talep ettiği, milli çıkarı ilgilendiren siyasi konularda tavsiyelerde bulunmakla görevlidir.

İlgili yasa görev ve yetkilerini belirler.

MADDE 252. Devlet Konseyine Başkan Yardımcısı başkanlık eder. Millet Meclisini temsilen atanan bir temsilci, Yüksek Adalet Divanının bir temsilcisi ve Eyaletleri temsilen bir Vali tarafından oluşturulur. Bu atamaları Cumhurbaşkanı yapar.

Page 84: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti84

III. Bölüm

Yargı Gücü ve Yargı Sistemi

I. Genel Esaslar

MADDE 253. Yargı idaresi erki, vatandaşlardan alınır ve Devlet adına kanun yetkililerine verilir.

Kanun tarafından belirlenen prosedürle konuları ve nedenleri araştırmak ve yaptırımları koymak ve uygulatmak ile Yargı Gücü yükümlüdür.

Yüksek Adalet Divanı ve diğer mahkemeler, Başsavcılık, Omdbusmanlık, suç araştırma organları, adalete yardımcı diğer yetkililer, ceza sistemi, alternatif adalet biçimleri, yasaya uygun olarak adli idareye katılan vatandaşlar ve görev yetkisi bulunan avukatlar yargı sistemini oluşturur.

MADDE 254. Yargı Gücü bağımsızdır ve Yüksek Adalet Divanı işlevsel, mali ve idari olarak özerktir. Bu amaçla, Devlet genel bütçesi içerisinde yıllık olarak değişebilen bir kalem adalet sistemine ayrılır. Bu kalem milli olağan bütçenin %2’sinden az olamaz, Millet Meclisinin ön onayı olmadan azaltılamaz ya da değiştirilemez. Yargı Gücü, faiz ve vergilendirme yetkisine sahip değildir, hizmetleri karşılığında, ödeme talep edemez.

MADDE 255. Bir yargı konumuna atanma ve hâkimlerin terfileri, katılımcıların yetenek ve mükemmelliğini sağlamak için, kamuya açık sınav yoluyla yapılır ve kanunda belirlenen şekliyle, yargı mensuplarından oluşan jüri tarafından seçilirler. Yargıçların atamaları ve yeminleri Yüksek Adalet Divanı’nın sorumluluğudur. Yargıçların seçme ve tayin süreci, Vatandaş katılımı ve yasa tarafından garanti edilir. Yargıçların görevlerinin dondurulması ya da görevden alınması yasada belirtilen prosedürler vasıtasıyla olur.

Page 85: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 85

Kanun, yargıçların mesleki gelişimini teşvik eder ve bu amaca istinaden üniversiteleri destekler.

Yargıçlar, kanunda belirtilen şekliyle, görevlerini etkileyecek, adaletin reddi ya da rüşvet ve görevi kötüye kullanma sebebiyle haksız ihmaller, gecikme veya hataları ile usul kurallarındaki önemli başarısızlıklarından sorumludur.

MADDE 256. Hâkimlerin, savcıların, omdbusmanların görevlerini yerine getirirken tarafsızlık ve bağımsızlığını güvence altına almak amacıyla, söz konusu görevine başladığı tarihten bitişine kadar, oy hakları dışında, doğrudan ya da başka kişiler aracılığıyla, herhangi bir parti, sendika, dernek tabanlı siyasi ya da özel ticari faaliyetlerde bulunamaz. Eğitimsel faaliyetler bu hususun dışındadır.

Yargıçlar kendi aralarında örgütlenemez.

MADDE 257. Prosedür adalet yönetimi için temel bir araçtır. Usul ve yasalar, yasal işlemlerin basitleştirilmesini, tekdüzeliğini ve etkinliğini sağlar. İşlemler, sözlü, ivedi ve kamusaldır. Adalet gereksiz formalitelerin ihmali nedeniyle kurban verilemez.

MADDE 258. Kanun, toplulukların huzur hakkını düzenler. Yargıçlar, evrensel, doğrudan ve gizli oyla seçilir.

Hukuk, tahkim, uzlaşma, arabuluculuk ve diğer alternatif yollarla uyuşmazlıkları çözümlemeyi teşvik eder.

MADDE 259. İhtilaflı idare hukuku işlemleri üzerindeki yetki, Yüksek Adalet Divanı ve kanunla belirlenen diğer mahkemelere aittir. İhtilaflı idari hukuk alanında çalışan yargı organları, hak ihlali içeren genel ya da bireysel idari işlemler; gücün kötüye kullanılması; yönetim sorumluluğunda ortaya çıkan fayda ve zarar için tazminat toplamlarının ödeme emri kararlarını iptal yetkisine sahiptir. İdari faaliyet tarafından zarar gören adli durumların telafisi için uygun hükümleri verir.

Page 86: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti86

MADDE 260. Yerli halkların meşru yetkilileri, bu Anayasa, kanun ve toplum düzenine aykırı olmamak koşuluyla, kendi yaşam alanlarında, katılımcılarını kendi kural ve usulleri uyarınca etkileyecek, atalarının geleneklerine dayanan adalet mekanizmaları kurabilirler. Kanun, bu özel yargı alanlarının, milli adalet sistemiyle olan ilişkisini düzenler.

MADDE 261. Askeri yargı, Yargı Gücünün ayrılmaz bir parçasıdır ve hâkimleri sınav ile seçilir. Yetki, organizasyon ve çalışma biçimleri, Organik Askeri Adalet Yasasında belirtildiği şekilde idare edilir. Ortak suç, insan hakları ihlalleri ve insanlık suçları olağan mahkemeler tarafından değerlendirilir. Askeri mahkemelerin yetkisi askeri nitelikteki suçlar ile sınırlıdır.

Bu Anayasada öngörülmeyen, mahkemelerin özel yetki ve yeterlilik, organizasyon ve işleyişi kanunla düzenlenir.

II. Yüksek Adalet Divanı

MADDE 262. Yetkileri ve bölümleri organik yasa ile belirlenen Yüksek Adalet Divanı, Genel Kurul Anayasa Başkanlığı, Siyasi / İdari, Seçim, Sivil İtiraz, Ceza Temyiz ve Sosyal Temyiz Bölümlerinden oluşur.

Sosyal Kurul, tarımsal, iş ve reşit olmayanlarla ilgili konuların temyizi ile ilgilenir.

MADDE 263. Yüksek Adalet Divanı Yargıcı olmak için gerekenler şunlardır:

1. Doğuştan Venezuelalı olmak.

2. Onurlu bir vatandaş olarak tanınmak.

3. Yetenekleriyle tanınmış bir hukukçu olmak; iyi bir şöhrete sahip olmak; hukuk yüksek lisans derecesine sahip olmak; avukat olarak en az 15 yıl deneyim sahibi olmak; üniversitede en az 15 yıl hukuk hocalığı yapmak ya da hukuk profesörü rütbesine sahip olmak ya

Page 87: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 87

da en az 15 yıl süreyle başvurduğu alana uygun özel bir alanda yetkinleşmiş olarak yargıçlık yapmış olmak; 15 yıllık prestijli bir hukuk kariyeri sahibi olmak.

4. Kanunda belirtilen diğer özellikler.

MADDE 264. Yüksek Adalet Divanı Yargıçları on iki senelik dönemler için seçilir. Kanun seçim prosedürünü belirler. Adli Aday Komitesine, bizzat ya da adli bir organizasyon vasıtasıyla adaylık başvurusu yapılabilir. Komite, toplulukların da fikrini alarak, Millet Meclisine sunulması için ikinci ön elemeyi yapacak Vatandaş Gücüne sunmak amacıyla bir ön eleme yapar. Millet Meclisi kesin karar için üçüncü bir ön eleme yapacaktır.

Vatandaşlar, Adli Aday Komitesine ya da Millet Meclisine herhangi bir adayla ilgili itiraz sunabilirler.

MADDE 265. Yüksek Adalet Divanı Yargıçları, kendilerine önceden tebliğ olunmak kaydıyla, kanunla belirlenen şekliyle, Vatandaş Gücü tarafından büyük ihmal olarak sınıflandırılan hatalardan ötürü, Millet Meclisi üyelerinin üçte ikilik olumlu oyu ile görevlerinden azledilirler.

MADDE 266. Yüksek Adalet Divanının yetkileri şunlardır:

1. Bu Anayasanın VIII. Bölümüne uygun olarak anayasal yargıyı yürütmek.

2. Cumhurbaşkanının ya da bu görevi yerine getirenlerin, doğru ya da değil, suçlandığını ilan etmek. Suçlamaların doğru olması durumunda, Millet Meclisinin ön onayı ile nihai cezaya dek, nedenleri araştırmaya devam etmek.

3. Başkan Yardımcısı, Milletvekilleri, Yüksek Adalet Divanı üyeleri, Başsavcı, Omdbusman, Sayman, Vali ve Diplomatik Misyon Şeflerinin ya da bu görevi yerine getirenlerin, doğru ya da değil, suçlandığını ilan etmek. Suçlamaların doğru olması durumunda, Cumhuriyet Başsavcılığına bildirmek, durumuna göre ya da suç ortak ise, nihai cezaya dek, nedenleri araştırmaya devam etmek.

Page 88: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti88

4. Devlet, herhangi bir Eyalet, Belediye ve diğer kamu kurumunda baş gösteren itilaflar durumunda, diğer tarafın da aynı kamu organına mensup olması halinde bu anlaşmazlıkları çözmek. Aynı Eyalete mensup iki belediye arasındaki anlaşmazlıklarda yetki kanunen başka mahkemelere verilir.

5. Kanuna uygun olarak, Ulusal Yürütme tarafından özel ya da kamusal verilen kararları ve tüzükleri kısmen ya da tamamen geçersiz kılmak.

6. Şartları kanunda belirlenen biçimde, hukuki metinlerin içeriği, kapsamı ve temyizi üzerinde yorumlanması gereken kaynakları tanımak.

7. Hiyerarşik düzenleri gereği daha üst bir mahkemenin bulunmaması durumlarında, olağan ya da özel mahkemeler arasındaki yetki çatışmaları hakkında karar vermek.

8. Kanun ihlallerinde temyiz hakkına sahip olmak.

9. Kanunla belirlenen diğer konular.

10. 1. sırada belirtilen yetki Anayasa Başkanlığı; 2. ve 3. sıradaki yetki Genel Kurul; 4. ve 5. sıradakiler İdari Siyasi Kurul tarafından yürütülür. Diğer yetkiler, bu Anayasa ve kanun tarafından öngörülen farklı kurullarda işlem görür.

III. Yargı Gücünün İdaresi ve Yönetimi

MADDE 267. Yargı Sisteminin idaresi, yürütmesi, Cumhuriyet omdbusmalarının ve mahkemelerinin gözlem ve teftişinde, Yüksek Adalet Divanının sorumluluğudur. Aynı şekilde, mahkemenin ve yargı gücünün bütçelerinden de bu mahkeme sorumludur.

Yargı disiplin yetkisi, kanunla belirlendiği üzere, yargı disiplin mahkemelerinin sorumluluğudur.

Page 89: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 89

Hakimler ve yargıçlar için disiplin sistemi, Millet Meclisi tarafından yürürlüğe konulan, Venezuela Hakim Etik Yasasına bağlı işler. Disiplin işlemleri, sözlü, kısa şekilde kanun şart ve koşullarına uygun olacaktır.

Bu yetkilerin uygulanması amacıyla, Yüksek Adalet Divanı genel oturumda, bölgesel ofisleri aracılığıyla Yürütme Yargıçlığı oluşturur.

MADDE 268. Kanun, hizmetin etkinliğini ve omdbusmanların haklarını güvence altına almak için Omdbusmanlık hizmetine kuruluş, işleyiş ve hizmet anlamında özerklik tanır.

MADDE 269. Yargı Gücünü yerinden yönetime teşvik olarak, yargı çevreleri ile bölgesel mahkemeler oluşturulması ve bunların yetkileri yasa ile düzenlenir.

MADDE 270. Yargı Aday Komitesi, Yargı Gücüne, Yüksek Adalet Divanına sunulan adayların seçiminde yardım eden bir tavsiye organıdır. Buna ek olarak, yargı seçim heyetine, hâkimlerin yargı disiplini ile seçilebilmeleri için tavsiyelerde bulunur. Yargı Aday Komitesi, hükümleri kanunla belirlenen, toplumun çeşitli sektörlerinin temsilcilerinden oluşur.

MADDE 271. Sermaye ve uyuşturucu suçu, uluslararası organize suç, diğer Devletlerin kamu mirasına karşı ve insan haklarına karşı işlenen suçlardan sorumlu yabancıların sınır dışı edilmeleri hiçbir durumda reddedilemez.

İnsan haklarına ya da kamu mirasına karşı cürümler ve uyuşturucu ticareti suçu sebebiyle başlatılan adli işlemler zaman aşımına uğratılamaz. Aynı şekilde, ön mahkeme kararına tabi olarak, ilgili suçlara dayalı gelir ile elde edilen mallara el konulur.

Anılan suçlar için başlatılan prosedür, sürece saygı dâhilinde, davalı kişi ya da kişilerin mal ve mülkiyetlerine karşı tedbir kararı alacak

Page 90: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti90

bir adli mercinin yetkinliğinde, sivil sorumluluğu güvence altına almak amacıyla, sözlü, kısa ve halka açık olacaktır.

MADDE 272. Devlet, insan haklarına saygı çerçevesinde, tutuklunun rehabilitasyonunu güvence altına alan bir ceza sistemi sağlar. Bunun için, ceza infaz kurumları bünyesinde çalışmak, okumak, spor yapmak ve dinlenmek için uygun alanlar olacaktır ve akademik uzmanlık sahibi ceza uzmanlarının yönetiminde bulunacaklardır. Bu kurumlar, özelleştirme biçimlerine açık olarak, ilgili eyalet ve belediyenin sorumluluğunda yerinden yönetilecektir. Genel olarak, açık bir rejim ve tarımsal yapılanma modeli tercih edilmelidir. Tüm durumlarda, özgürlük kısıtlaması olmayan cezanın çekilmesi formüllerinin yerine, özgürlüğün kısıtlandığı tedbirler tercihen uygulanır. Devlet, mahkûmun topluma yeniden kazandırılması konusunu üstlenecek kurumlar kurar. Özerk yapıda, uzman teknik çalışma grubunun bulunduğu bir ceza infaz kurumu kurulmasını teşvik eder.

Page 91: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 91

IV. Bölüm

Vatandaş Gücü

I. Genel Esaslar

MADDE 273. Vatandaş Gücü, Omdbusman, Başsavcı ve Sayıştay Başkanı tarafından oluşturulan Cumhuriyet Etik Konseyi tarafından yürütülür.

Vatandaş Gücünün organları şunlardır: Omdbusmanlık, Başsavcılık, Sayıştay Başkanlığı. Adı verilen bu kurumların her biri seçimle birer yıllık süreler halinde Cumhuriyet Etik Konseyinin başkanlığını yapar.

Vatandaş Gücü bağımsızdır ve idare organları idari, mali ve işlevsel özerklikten faydalanır. Bu amaçla, Devlet genel bütçesi dâhilinde, yıllık değiştirilebilir bir kalem atanır.

Yapısı ve işleyişi organik yasa tarafından düzenlenir.

MADDE 274. Vatandaş Gücünü yürüten organlar, bu Anayasa ve kanuna uygun olarak, kamu ahlâkına ve idari ahlaka ters düşen konularda önlem almak, bunları araştırmak ve hüküm vermek; kamu mirasının doğru kullanımı ve iyi işleyişini gözlemlemek; Devletin tüm idari faaliyetlerinde yasallık ilkesinin uygulanmasını sağlamak ve vatandaşlığı oluşturan aşama olan eğitim, dayanışma, özgürlük, demokrasi, sosyal sorumluluk ve emek konularını teşvik etme görevlerini yerine getirir.

MADDE 275. Cumhuriyet Etik Konseyi temsilcileri, Kamu Yönetimi yetkilileri ve görevlilerini, yasal zorunluluklarını yerine getirirken yaşanan eksiklikler konusunda uyarırlar. Saldırı mahiyeti taşımayan bu uyarılarla Cumhuriyet Etik Konseyi, yasada belirtilen yaptırımları uygular. Küçük düşürülme durumlarında, Cumhuriyet Etik Konseyi Başkanı, kamu görevlisinin bağlı bulunduğu kuruma, cezai müeyyideden hariç tutularak, gerekli düzeltmelerin yapıldığını bildiren bir rapor sunar.

Page 92: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti92

MADDE 276. Cumhuriyet Etik Konseyi Başkanı ve Vatandaş Gücüne mensup diğer organlar, Millet Meclisi genel kurulunda yıllık rapor sunarlar. Aynı şekilde, Millet Meclisinin gerek görmesi durumunda, bu raporlar her an sunulabilir.

Tüm olağan ve olağanüstü raporlar yayımlanır.

MADDE 277. Tüm Kamu Yönetimi çalışanları, kanunla belirlenen yaptırımlar dâhilinde, Cumhuriyet Etik Konseyine araştırmalarında yardımda bulunmakla yükümlüdürler. Konsey, bu kişilerden, yasaya uygun olarak ve gizli mahiyette, görevini yerine getirmek için ihtiyaç duyduğu belge ve açıklamaları talep edebilir. Vatandaş Gücü her durumda, kanunda belirtilen prosedürlerde gizli içeriğe sahip evrakları temin edebilir.

MADDE 278. Cumhuriyet Etik Konseyi, bu Anayasanın okunmasına ve anlaşılmasına, vatan sevgisine, sivil ve demokratik faziletlere, Cumhuriyetin değerlerine ve insan haklarına saygıya dair yapılacak her türlü pedagojik faaliyeti teşvik eder.

MADDE 279. Cumhuriyet Etik Konseyi, toplumun farklı sektörlerinden temsilcilerin katılımıyla, Vatandaş Gücü Aday Değerlendirme Komitesi kurar ve üyelerinin üçte iki oy çokluğu ile Millet Meclisine sunulacak üç adayın bulunduğu liste hazırlama sürecini yürütür ve otuz günü aşmayacak süre zarfında Vatandaş Gücünü yürütecek kişiyi belirler. Eğer Meclis bu dönemin sonunda hem fikir değilse, Seçim Gücü, üç adaylık listeyi halk oylamasına götürür.

Vatandaş Gücü Aday Değerlendirme Komitesinin kurulmaması durumunda, Millet Meclisi, yasada belirtilen süre zarfında Vatandaş Gücünü yürütecek kişinin atamasını yapar.

Vatandaş Gücünün üyeleri, Yüksek Adalet Divanının ön hükmüyle, Millet Meclisi tarafından, yasaya uygun olarak görevden azledilebilirler.

Page 93: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 93

II. Omdbusmanlık

MADDE 280. Omdbusmanlık, bu Anayasada güvence altına alınan hakların, insan hakları üzerine yapılan uluslararası anlaşmalar ile vatandaşların yasal, bireysel ve kolektif çıkarlarının gözetilmesi, savunulması ve teşvik edilmesinden sorumludur.

Omdbusmanlık, tek seferlik ve yedi yıllık süre ile atanan bir omdbusmanın yetki ve sorumluluğundadır.

Omdbusman olabilmek için, Venezuelalı olmak, otuz yaşını tamamlamış olmak, insan hakları konularında yetkin olmak ve kanunda belirtilen, şeref ve ahlak hususlarında istenilen özellikleri taşımak gerekir. Omdbusmanın kalıcı ve geçici görev eksikliklerine, yasada belirtilen şekliyle vekâlet edilir.

MADDE 281. Omdbusmanın yetkileri şunlardır:

1. Bu Anayasa ve insan hakları üzerine Devlet tarafından imzalanan uluslararası antlaşmalar ve sözleşmeler ile tarafların talepleriyle kendisine ulaşan durumu araştırarak, insan haklarına etkili bir biçimde saygı duyulmasını sağlamak.

2. Kamu hizmetlerinin düzgün işleyişini sağlamak, kamu hizmetlerinin işleyişi esnasında ortaya çıkabilecek otorite hataları ve istismarına karşı toplu meşru hak ve çıkar sahibi kişileri savunmak, bu tür kamu hizmetlerinin işleyişi ile ilgili olabilecek herhangi bir zararın telafisi için Devletten gerekli idari işlemler yapılmasını talep etmek.

3. Kanuna uygun olduğu müddetçe daha önce belirtilen eylemleri, yapabilmek amacıyla aykırılık eylemleri, tedbir, Habeas Corpus, Habeas Data ve diğer gerekli eylemleri ve kaynakları sağlamak.

4. İnsan hakları ihlali sorumlusu kamu görevlilerine karşı uygun eylem ya da harekete geçmesi için Cumhuriyet Başsavcısını uyarmak.

5. Cumhuriyet Etik Konseyinden, insan hakları ihlali sorumlusu kamu görevlilerine karşı uygun tedbirleri talep etmek.

Page 94: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti94

6. Kamu tüketicisinin haklarının çiğnenmesine mahal tanıyan olaylar karşısında yetkili merciden gerekli düzeltmeleri ve müeyyideleri talep etmek.

7. Milli, eyalet veya belediye yasama organlarına, insan haklarına yönelik kanun tasarıları ya da diğer inisiyatifler sunmak.

8. Yerli halkların haklarını savunmak ve bu hakların etkin olarak korunmaları için gerekli işlemleri yürütmek.

9. İnsan haklarını korumak amacıyla, Eyaletlerin siyasi bölgelerini ve yerleşkelerini ziyaret etmek ve incelemelerde bulunmak.

10. İnsan hakları korunmasını iyileştirmek adına yetkili merciler karşısında, öneri ve gözlemler sunmak. Bu sebeple insan haklarının korunması ve savunulmasına yönelik olarak, kamu ya da özel, milli ya da uluslararası daimi iletişim mekanizmaları oluşturmak.

11. İnsan haklarının yayılması ve etkili korunması için politikalar üretmek ve uygulamak.

12. Bu Anayasa ve kanunla belirlenen diğer konular.

MADDE 282. Omdbusman, görevini yerine getirirken bağışıklıktan yararlanır. Bu nedenle takip edilemez, tutuklanamaz veya göreviyle ilgili kovuşturma içine alınamaz. Her durumda, özel yetki Yüksek Adalet Divanına aittir.

MADDE 283. Omdbusmanlığın milli, eyalet, belediye ve özel alanlardaki yapılanması ve işlevi kanunla belirlenir. Eylemleri, ücretsiz hizmet, erişilebilirlik, açıklık, formalitelerden uzak ve kendi inisiyatifi ile çalışma ilkelerine bağlıdır.

III. Başsavcılık

MADDE 284. Başsavcılık, yasa ile belirlenen kişilerin de yardımlarıyla, bir başsavcı tarafından doğrudan yönetilir.

Başsavcı olmak için, Yüksek Adalet Divanı Yargıcı olmak için gereken özellikler aynen geçerlidir. Başsavcılık bir seferde, yedi sene görev süresi için atanır.

Page 95: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 95

MADDE 285. Başsavcılığın yetkileri şunlardır:

1. Yargı işlemlerinde, anayasal hak ve teminatlara, Devlet tarafından imzalanmış uluslararası anlaşmalar ve sözleşmelere duyulan saygıyı güvence altına almak.

2. Adli idarenin ön hükümleri ve ilgili sürecin iyi işleyişini ve netliğini sağlamak.

3. Suçun faillerinin ve diğer katılımcıların sorumluluk değerlendirmesinde ve soruşturmanın geleceğini etkileyen aktif ya da pasif suç nesnelerinin güvenliğinin sağlanmasında kriminal araştırmaları oluşturmak ve yönetmek.

4. Devlet adına, kanunda belirlenen istisnaların haricinde, başka bir makamın yetkisinin alınmasının gerekmediği durumlarda cezai işlem yapmak.

5. Görevlerini yerine getirirken sivil işgücü, askeri, adli, idari veya disiplin sorumluluğu altına giren kamu görevlileri için her türlü uygun önlemi almak.

6. Anayasa ve kanunla belirlenen diğer konular.

Bu yetkiler, bu Anayasa ve kanuna uygun olarak, özel şahıslara ya da kamu görevlilerine verilen herhangi bir hak ve ya eylemi etkisiz kılmaz.

MADDE 286. Yasa, Başsavcılığın milli, eyalet ve belediye çevrelerindeki yapısı ve işlevlerini düzenler. Başsavcılık savcılarının uygunluğunu, dürüstlüğünü ve devamlılığını sağlamak için gerekli önlemleri alır. Aynı şekilde, bu alanda görevin kariyer sahibi kişilerce yerine getirilmesi için düzenlemeler koyar.

IV. Sayıştay Başkanlığı

MADDE 287. Sayıştay Başkanlığı, gelirleri, giderleri, kamu ve ulusal mülkiyet işlemlerini denetleyen bir organıdır. İşlevsel, idari ve yapısal olarak özerktir. Görevi denetimi altındaki organları ve kurumları incelemektir.

Page 96: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti96

MADDE 288. Sayıştan Başkanlığı, Venezuela vatandaşı, otuz yaşını doldurmuş ve gerekli deneyime sahip olan bir Başkanın yetki ve sorumluluğundadır.

Sayıştan Başkanı bir seferde, yedi sene görev süresi için atanır.

MADDE 289. Sayıştan Başkanının yetkileri şunlardır:

1. Yasaya uygun olarak, Eyalet ve Belediyelerin ilgili organlarına verilen yetkileri geçersiz kılmaksızın, gelirlerin, giderlerin, kamu ve ulusal mülkiyet işlemlerinin ve bunlarla ilgili eylemlerin denetimi, gözlemlenmesi ve idaresi.

2. Yasaya uygun olarak, Eyalet ve Belediyelerin ilgili organlarına verilen yetkileri geçersiz kılmaksızın, kamu borçlarının denetimi.

3. Kendi denetimi altındaki organları, kurumları ve kamu tüzel kişilerini incelemek, kamu mirasına karşı oluşan düzensizlikler hakkında soruşturma başlatmak, konusuna göre, yasaya uygun olarak, müeyyide ve yaptırımlar uygulamak.

4. Kamu mirasına ya da yetkisi dâhilindeki konulara karşı işlenen suç ve yasadışı faaliyetler karşısında gereken yasal eylemleri yürüten Cumhuriyet Başsavcısını uyarmak.

5. Kendi denetimi altındaki organların, kurumların ve kamu tüzel kişilerinin harcamaları, gelirleri ve malları hakkındaki inceleme sonuçlarını değerlendirmek ve denetlemek.

6. Bu Anayasa ve kanunda belirtilen diğer konular.

MADDE 290. Sayıştan Başkanlığı ile milli mali denetim sisteminin yapısı ve işleyişi kanunla belirlenir.

MADDE 291. Askeri Baş Saymanlık, milli denetim sisteminin bir parçasıdır. Görevi, Sayıştan Başkanlığı’nı yetkisiz kılmaksızın, Milli Silahlı Kuvvetler ve bağlı birimlerinin gelir, harcama ve mallarını denetlemektir. Yapısı ve işlevi ilgili yasa ile belirlenir. Sınav vasıtasıyla atanan bir Askeri Baş Saymanın görev ve sorumluluğundadır.

Page 97: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 97

V. Bölüm

Seçim Gücü

MADDE 292. Seçim Gücü, yönetici birim olan Yüksek Seçim Kurulu tarafından ve bu kurulun altında çalışan Milli Seçim Komitesi, Sivil ve Seçmen Kütüğü Komitesi ile Siyasi ve Mali Katılım Komitesi tarafından yürütülür. Yapısı ve işleyişi, ilgili organik yasa tarafından belirlenir.

MADDE 293. Seçim gücünün görevleri şunlardır:

1. Seçim yasalarını düzenlemek, bu yasalardaki olası boşlukları ve şüpheleri gidermek.

2. Millet Meclisi tarafından onaylanacak ve özerk olarak yürütülecek bütçeyi belirlemek.

3. Finansman ve siyasi seçim propagandası ile bağıntılı direktifler yayımlamak ve bunlara uymayanlar hakkında yaptırımlarda bulunmak.

4. Seçimleri kısmen ya da tamamen geçersiz kılmak.

5. Kamu gücü dâhilindeki kamu temsilini içeren görevlerde yapılacak seçimlerle referandumların ve bunlarla ilgili diğer konuların organizasyonu, yönetimi, yönlendirilmesi.

6. Sendika, meslek dernekleri ve siyasi amaçlı örgütlenmelerin seçimlerini kanuna uygun olarak düzenlemek. Aynı şekilde, Yüksek Adalet Divanının Seçim Kurulu tarafından verilen yetkiye istinaden ya da bu kuruluşların talepleri doğrultusunda seçim süreçleri düzenlemek. Kurumlar, kuruluşlar ve diğer örgütlenmeler çıkacak seçim masraflarını karşılamakla yükümlüdür.

7. Sivil ve seçmen kütüklerinin saklanması, düzenlenmesi ve iyileştirilmesi.

8. Bu Anayasada belirtilen rejim esas alınarak, siyasi amaçlı örgütlenmelerin kayıt ve üyeliğini düzenlemek. Özellikle, siyasi

Page 98: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti98

amaçlı örgütlenmelerin kurulma, yenilenme ve feshi konularında; yasal temsilciler, konulacak isimler, arma ve renkleri konularında karar vermek.

9. Siyasi amaçlı örgütlenmelerin, mali yapılanmalarıyla ilgili denetlemeleri düzenlemek ve araştırma yapmak.

10. Kanunla belirlenen diğer konular.

Seçim Gücü organları eşitliği, güvenilirliği, tarafsızlığı, şeffaflığı, seçim sürecinin etkinliğini, kişisel seçim ve nispi temsili güvence eder.

MADDE 294. Seçim Gücü organları, organik bağımsızlık, işlevsel ve bütçesel özerklik, seçim kurumları tarafsızlığı, vatandaş katılımı, seçimlerin yerinden yönetimi, oy ve oy sayımı işlemlerinde şeffaflık ve netlik ilkelerine bağlıdır.

MADDE 295. Yüksek Seçim Kurulu üyeliğine aday olanlar için oluşturulan Seçim Aday Komitesi, yasa uyarınca, çeşitli sektörlerin temsilcilerinden oluşur.

MADDE 296. Milli Seçim Komitesi, siyasi amaçlı hiçbir faaliyetle ilgisi bulunmayan beş kişiden oluşur. Bunlardan üçü, sivil toplum örgütlerinin adaylarıdır; biri, milli üniversitelerin siyaset ve hukuk fakültelerinden adaydır ve sonuncusu Vatandaş Gücünün adayıdır.

Sivil toplum tarafından aday gösterilen üç üyenin altı yedeği vardır. Üniversiteler ve Vatandaş Gücü tarafından belirlenecek her bir üyenin ise sırasıyla iki yedeği vardır. Milli Seçim Komitesi, Sivil ve Seçmen Kütüğü Komitesi ile Siyasi ve Mali Katılım Komitesine, sivil toplum tarafından belirlenmiş bir üye başkanlık eder. Milli Seçim Komitesinin üyeleri, sivil toplum örgütlerince gösterilen üç aday, Millet Meclisinin her yasama döneminin başında; diğer ikisi aynı dönemin yarısında olmak üzere yedi yıl için seçilirler.

Yüksek Seçim Kurulu Üyeleri, Millet Meclisi tarafından üyelerinin üçte ikisinin oyu ile atanır. Yüksek Seçim Kurulu Üyeleri, yasaya uygun olarak, başkanlarını kendi aralarından seçerler.

Page 99: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 99

Yüksek Seçim Kurulu Üyeleri, Yüksek Adalet Divanının ön hükmüyle, Millet Meclisi tarafından görevlerinden azledilebilirler.

MADDE 297. Tartışmalı seçim süreci, Yüksek Adalet Divanı Seçim Kurulu ve kanunen belirlenen diğer mahkemeler tarafından yürütülür.

MADDE 298. Seçim sürecini düzenleyen kanun, seçim günü ile altı ay sonrasına kadar kesinlikle değiştirilemez.

Page 100: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti100

VI. KISIM

SOSYO-EKONOMİK SİSTEM

I. BölümSosyo-ekonomik Rejim ve Ekonomide Devletin

Görevi

MADDE 299. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti sosyo-ekonomik rejimi, insanoğlunun kolektif amaçlar için değerlendirilebilecek kutsal varlığını ve bütünlüğünü güvence altına almak amacıyla, sosyal adalet, demokratikleşme, yetkinlik, serbest rekabet, çevrenin korunması, üretkenlik ve dayanışma ilkelerine dayanır. Devlet, özel yatırımcılarla birlikte, adli güvenliği, sağlamlığı, dinamizmi, devamlılığı ve ekonominin dengeli büyümesini güvence altına alarak, yeni iş imkânları yaratmak, milli geliri artırmak, ülkenin ekonomik bağımsızlığını güçlendirmek, nüfusun hayat standartlarını yükseltmek amacıyla, tartışmaya açık, katılımcı demokrasi stratejisinin planlanmasıyla zenginliğin eşit dağılımı için milli ekonomiyi teşvik eder.

MADDE 300. Ulusal Hukuk, yatırım yapılan milli kaynakların sosyal ve ekonomik üretkenliği amacıyla, sosyal ve ekonomik faaliyetlerin yerinden yönetimini sağlayacak kurumların oluşturulması için gereken şartları belirler.

MADDE 301. Devlet, milli kamu ve özel şirketlerin ekonomik faaliyetlerini korumak için ticari politika kullanımını rezerv altına alır. Yabancı şirketlere, milli şirketlere sağlananlardan daha faydalı imkanlar sunulmaz. Yabancı yatırım, milli yatırım ile aynı şartlara tabidir.

MADDE 302. Devlet, ilgili organik yasa vasıtasıyla, milli birliktelik sebebiyle, halk yararına ve stratejik özellikli petrol faaliyetleri ve diğer endüstriler, operasyonlar, hizmetler ve malları rezerv

Page 101: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 101

altına alır. Devlet, teknolojiler yaratmak ve tanımak, iş imkânları oluşturmak, zenginlik yaratmak ve halkın refahı için yenilenemez kaynaklarda elde edilen ham maddeyi kullanan yerli üreticiyi teşvik eder.

MADDE 303. Ekonomik ve siyasi egemenlik ve milli strateji sebepleriyle Devlet, Venezuela Petrollerinin gelişimi doğrultusunda işbirliği yapan iştirakler, stratejik ortak girişimler, ticari işletmeler ve diğer girişimler haricinde petrol faaliyetleri yapan kurumları ve Venezuela Petrolleri AŞ’nin eylemlerini elinde bulundurur.

MADDE 304. Bütün sular, hayatın ve kalkınmanın esası olarak Millete aittir. Kanun, su devinimi ve toprak düzenleme kriterlerine uygun olarak, bunların korunması, değerlendirilmesi ve onarılması ile ilgili düzenlemeleri yürütür.

MADDE 305. Devlet, kırsal entegre gelişiminin temeli olarak devamlı tarımı teşvik eder, böylelikle halkın beslenme güvenliğini, milli topraklarda yetişen gıdaların yeterliğini ve devamlılığını ve kamu tüketicisine daimi olarak uygun alım imkanını sunulmasını güvence eder. Beslenme sağlığı, iç tarım üretiminin gelişmesi ve iyileştirilmesi ile sağlanır. Balık yetiştiriciliği ve balıkçılık da buna dâhildir. Besin üretimi, milli çıkar ve milletin ekonomik ve sosyal gelişim esasıdır. Bu amaçla Devlet, mali, ticari önlemler, teknoloji transferi, toprak sahipliği, altyapı ve iş gücü artırımı ile kendine yetmek için gerekli olan her şeyi sağlar. Ayrıca, tarım faaliyetlerinin kendine has dezavantajlarını kompanse etmek için milli ve uluslararası ekonomi çerçevesinde eylemleri teşvik eder.

Devlet, kıtasal sular içerisindeki ve kanunda belirtilen kıyı şeridindeki balıkçılığı, balık avlanma alanlarını ve balıkçı köylerini ve topluluklarını korur.

MADDE 306. Devlet, iş imkanı yaratmak ve köylü halkın refahını güvence altına almak, böylece milli kalkınmaya katılımını sağlamak amacıyla entegre kırsal kalkınmayı teşvik eder. Aynı şekilde,

Page 102: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti102

tarım faaliyetlerini ve altyapı projeleri, kaynakları, krediler, eğitim hizmetleri ve teknik yardım ile optimum arazi kullanımı sağlanmasını destekler.

MADDE 307. Çiftlik rejimi, sosyal çıkara aykırıdır. Kanun, vasat toprakları vergilendirme için gerekenleri yapar ve bunları ekonomik üretkenlik birimlerinden geçirerek, tarım alanları olarak kullanılabilmeleri için kurtarır. Çiftçilerin ve diğer tarım faaliyeti üreticilerin, ilgili yasada belirlenen şekliyle, toprak sahibi olma hakları vardır. Devlet, tarım üretimini güvence altına almak için özel veya kolektif formları korur ve teşvik eder.

İstisnai durumlarda, tarım sektörünün rekabet ve verimliliğini desteklemek için finansman, araştırma, teknik yardım, teknoloji ve diğer etkinliklere fon sağlamak amacıyla yarım vergi katkı payları oluşturulur. Kanun bu konuları uygun biçimde düzenler.

MADDE 308. Devlet, ülkenin ekonomik kalkınmasını güçlendirmek hedefiyle, halk inisiyatifini sağlayarak küçük ve orta ölçekli endüstriyi, kooperatifleri, yatırım fonlarını, aile şirketlerini, mikro şirketleri ve iş amaçlı diğer her türlü birleşmeyi, yatırımı ve harcamayı, kolektif mülkiyet rejimi altında korur ve destekler. İyileştirme, teknik yardım ve uygun finansman sağlanır.

MADDE 309. Milletin geleneksel halk endüstrileri ve zanaat haneleri, aslına uygunluklarının sürdürülmesi amacıyla, Devletin özel korumasından yararlanır, üretim ve ticareti teşvik için kredi kolaylıkları tanınır.

MADDE 310. Turizm, milli çıkara yönelik ekonomik bir faaliyettir ve ülkenin kalkınmasının devamlılığı, çeşitlilik stratejisi için önceliklidir. Bu Anayasada öngörülen sosyo-ekonomik rejimin esaslarından biri olarak Devlet, turizmin gelişimini garanti eden önlemler uygular. Devlet milli turizm sektörünün yaratılmasını ve güçlendirilmesini teşvik eder.

Page 103: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 103

II. Bölüm

Vergi ve Para Rejimi

I. Bütçe Rejimi

MADDE 311. Vergilendirme, etkinlik, çözüm, şeffaflık, sorumluluk ve vergi dengesi ilkelerini esas alır. Vergilendirme, uzun dönemli bütçe çerçevesinde, olağan harcamaları karşılamak için olağan gelirlerin yeterli olmasına göre dengelenir.

Ulusal Yürütme, milli bütçelerde tamamlanması gereken harcama ve borçlanma üst limitlerinin belirlendiği uzun dönemli bir bütçe düzenlemesini onaylanması için Millet Meclisine sunar. Kanun, bu çerçevenin özelliklerini, değişikliği için gereklerini ve uygulamadaki koşulları belirler.

Yer altı zenginliği ve minerallerin çıkartılmasından doğan gelirler, genelde, gerçek üretim, eğitim ve sağlık alanlarına yönlendirilirler.

Milli ekonomik ve mali idare için belirlenen ilke ve koşullar, uygun olmaları halinde Eyaletler ve Belediyeler tarafından düzenlenir.

MADDE 312. Kanun, ekonominin hacmi ile ilişkili seviyeyi, üretken yatırıma ve kamu hizmet borçlarını kapatacak gelirler oluşturma kapasitesini dikkate alarak, kamu borçlanma limitlerini belirler. Kamu kredisi operasyonları, geçerlilikleri için, organik yasada belirtilen istisnaların haricinde kendisini yetkilendirecek özel bir yasaya tabidir. Özel yasa, operasyonların biçimlerini belirler ve ilgili bütçe yasasında gerekli bütçe kredilerini onaylar.

Yıllık borçlanma özel yasası, bütçe yasasıyla birlikte Millet Meclisine sunulur.

Devlet, yasaya uygun olarak Ulusal Yürütmenin yasal organları tarafından getirilenlerin haricinde başka bir yükümlülüğü kabul etmez.

Page 104: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti104

MADDE 313. Devletin ekonomik ve mali idaresi, kanun tarafından yıllık olarak onaylanan bütçeye dayanır. Ulusal Yürütme, organik yasa tarafından belirlenen zamanda, Millet Meclisine bütçe yasa tasarısını sunar. Eğer herhangi bir nedenden ötürü, belirlenen sürede bu tasarı sunulamazsa doğrudan reddedilir ve yürürlükteki yılın bütçesi uygulanmaya devam edilir.

Millet Meclisi, bütçe kalemlerini değiştirebilir ancak Yasa tasarısındaki gelir belirlemeleri miktarını aşan gelir ya da kamu gelirlerini azaltacak önlemlere yetki vermez.

Uzun dönemli bütçe çerçevesinde, özel borçlanma kanunu ve yıllık bütçenin sunulmasıyla, Ulusal Yürütme vergi politikası için uzun vadede amaçlar belirler ve bu amaçların nasıl başarılacağını, sorumluluk ve vergi eşitliği ilkeleriyle açıklar.

MADDE 314. Bütçe yasasında öngörülmeyen hiçbir harcama yapılamaz. Öngörülmeyen harcamalar ya da kalemleri yetersiz olan harcamalar için, hazinede kaynak var ise ek krediler çıkartılır. Bu amaçla, Bakanlar Kurulunun olumlu oyu ve Millet Meclisinin ya da Başkanlık Divanının onayı gerekir.

MADDE 315. Yıllık kamu harcama bütçelerinde, açık bir biçimde, Hükümetin her seviyesi için, her bütçe kredisi için istenilme amacı, elde edilmesi beklenen sonuçlar ve bu sonuçları alacak yetki sahibi kamu görevlilerinin belirtilmesi gerekir. Bunlar, teknik olarak mümkün olan durumlarda, nicelik olarak, performans göstergeleri aracılığıyla belirlenir. Ulusal Yürütme, mali yılın kapanmasının ardından altı ay içerisinde Millet Meclisine hesap özetlerini ve anılan yıla ait bütçe tablosunu sunar.

II. Vergi Sistemi

MADDE 316. Vergi sistemi, ilerleme ilkesi, milli ekonomiyi koruma ve nüfusun yaşam standardını yükseltme konularına eğilerek mükellefin ekonomik kapasitesine göre belirlenir. Bunun için etkin bir vergi toplama sistemi sunulur.

Page 105: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 105

MADDE 317. Kanunda olmayan hiçbir şey için vergi, faiz veya katkı payı alınamaz, indirim veya muafiyet uygulanamaz, kanunda belirtilen durumlara göre vergi teşviki yapılır. Hiçbir verginin el koyma etkisi yoktur.

Kişisel hizmetler için vergi mükellefiyeti konulamaz. Vergi kaçırma, kanun tarafından belirlenen diğer hükümleri etkisiz kılmaksızın cezalandırılır.

Vergi kaçıranın kamu görevlisi olması halinde ceza ikiye katlanır.

Her vergi yasası, yürürlükte olma süresini de belirler. Bunun eksik olduğu durumlarda sürenin altmış gün olduğu anlaşılır. Bu kural, Anayasa tarafından ön görülen durumlarda, Ulusal Yürütmenin onayladığı olağanüstü yetkilere sınır getirmez.

Milli vergi idaresi, yasalarda belirlenenlere uygun olarak, Millet Meclisi ve en üst merci olan Cumhurbaşkanı tarafından onaylandığı şekliyle teknik, işlevsel ve mali özerklikten faydalanır.

III. Milli Para Sistemi

MADDE 318. Ulusal Gücün para ile ilgili konuları Venezuela Merkez Bankasının özel yetki ve sorumluluğundadır. Venezuela Merkez Bankasının esas amacı fiyat istikrarı, para biriminin iç ve dış değerini korumaktır. Venezuela Bolivar Cumhuriyetinin para birimi Bolivar’dır. Latin Amerika ve Karayipler entegrasyonu çerçevesinde belirlenen bir para birimi olması durumunda, Devletin imza atacağı anlaşma uyarınca yeni para birimi uygulanabilir.

Venezuela Merkez Bankası, yetkisi dâhilindeki politikaları belirlemesi ve uygulaması için özerk tüzel bir kişiliktir. Venezuela Merkez Bankası, Devletin ve Milletin üstün amaçlarına ulaşması için, politikalarını genel ekonomik politikayla işbirliği içinde yürütür.

Amaçların uygun biçimde elde edilmesi için, Venezuela Merkez Bankasının yetkileri arasında para politikaları düzenlemek ve

Page 106: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti106

yürütmek, kambiyo politikası oluşturmak ve yürütmek, para, kredi ve faiz oranlarını düzenlemek, uluslararası rezervleri yönetmek ve kanunla belirlenen diğer hususlar bulunur.

MADDE 319. Venezuela Merkez Bankası, kamu sorumluluğu ilkesini esas alır ve bu amaçla yasaya uygun olarak, politikalarının amaç ve sonuçları ile eylemlerinin hesabını Millet Meclisine verir. Ayrıca, ülkedeki değişebilir makroekonomilerin gidişatıyla ve talep edilen konularla ilgili, içinde bir incelemenin de bulunduğu süreli raporlar hazırlar. Amaçların başarılamaması idari makamların görevden azledilmesine ve yasa uyarınca idari cezaya çarptırılmasına neden olur.

Venezuela Merkez Bankası, Sayıştan Başkanlığı’nın denetimi ile gerçekleştirilen kamu bankacılığı kurumlarının gözlemlenmesi ve incelenmesi altındadır. Bu incelemeler sonrasında, Millet Meclisine rapor olarak sunulur. Venezuela Merkez Bankasının harcamaları için oluşturulan bütçe Millet Meclisi tarafından görüşülür ve onaylanır. Hesapları ve balansları, kanun tarafından belirlenen koşullarda harici mercilerin yetkisindedir.

IV. Makroekonomik Düzenlemeler

MADDE 320. Devlet, sosyal refahı sağlamak için, ekonomik istikrarı teşvik eder ve savunur; ekonomik savunmasızlığı önler; para ve fiyat istikrarını sağlar.

Maliyeden sorumlu bakanlık ve Venezuela Merkez Bankası, makroekonomik amaçlara erişmeyi kolaylaştırmak için para politikasıyla uyum içinde bir maliye politikası belirler. Venezuela Merkez Bankası görevini yerine getirirken Yürütme Gücünün direktifleri altında yer alır ve mali açıkları finanse edemez.

Yürütme Gücü ve Venezuela Merkez Bankasının koordineli eylemleri yıllık politika anlaşması ile oluşur. Bu anlaşmada, mali politikalar, para ve kambiyo politikaları ile ilgili, büyüme amaçları ve sosyal

Page 107: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 107

yansımaları; dış balans ve enflasyon; anılan amaçlara ulaşmak için ihtiyaç duyulan değişebilir aracı ve enstrümanların seviyeleri yer alır. Bahse konu anlaşma, Venezuela Merkez Bankası Başkanı ile ilgili Bakanlığın en üst temsilcisi arasında imzalanır ve Millet Meclisi tarafından bütçe onaylaması yayımlanır. Bütçenin politik eylemlerin amaçlarıyla uyum içinde olması anlaşmayı imzalayanların sorumluluğundadır. Anılan anlaşmada beklenilen sonuçlar ile onlara ulaşmak için uygulanacak eylem ve politikalara yer verilir. Yıllık politik ekonomi anlaşmasının özellikleri, hesap özet mekanizmaları kanunla belirlenir.

MADDE 321. Yasa tarafından, olağan gelirlerin hareketi karşında milli ve bölgesel seviyelerde Devlet harcamalarının istikrarını güvence edecek makroekonomik istikrar fonu oluşturulur. Fonun işleyiş kuralları, temel olarak, etkinlik, denge ve kaynaklarıyla bu oluşumu destekleyen kurumlar arasında ayrımcılık yapmamayı ilke edinir.

Page 108: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti108

VII. KISIM

MİLLİ GÜVENLİK

I. Bölüm

Genel Esaslar

MADDE 322. Milli Güvenlik, Devletin asal yetkisi ve sorumluluğudur. Milletin entegre kalkınması ve savunulması, milli coğrafya üzerinde bulunan Venezuelalıların, özel ve tüzel kişilerin, gerek kamu gerekse özel hukukun yükümlülüğüdür ilkesini esas alır.

MADDE 323. Milli Savunma Konseyi, Milletin entegre savunması, egemenliği ve coğrafi alanının bütünlüğü ile ilgili konularda, Kamu Gücünün en üst düzey planlama ve tavsiye organıdır. Bu amaçla, Milletin stratejik görüşünü belirlemekle görevlidir. Konseye Cumhurbaşkanı tarafından başkanlık edilir ve Başkan Yardımcısı, Yüksek Adalet Divanı Başkanı, Cumhuriyet Etik Konseyi Başkanı, savunma, iç güvenlik, dışişleri ve düzenleme konularıyla yetkilendirilmiş Bakanlar veya katılımı gerekli görülen diğer bakanlar bu konseyi oluşturur. İlgili organik yasa yapısını ve yetkilerini belirler.

MADDE 324. Sadece Devlet savaş silahlarına sahip olabilir ve onları kullanabilir. Var olan ve ülkeye giren tüm silahlar, tazminatsız ve prosedürlere takılmadan Devletin yetkisine geçer. Milli Silahlı Kuvvetler, ilgili yasa uyarınca, diğer silahların, mühimmatın ve patlayıcıların üretimi, ithalatı ve ihracatı, depolanması, geçişi, denetimi, kayıt altına alınması, incelenmesi, ticareti ve silah sahibi olma konularını düzenleyen ve denetleyen yetkili kurumdur.

MADDE 325. Ulusal Yürütme, yasalarda belirlendiği biçimde, Milli güvenlikle ilgili operasyonların planlanması ve yürütülmesi ile doğrudan alâkalı konuların sınıflandırılması ve yayılmasını saklı tutar.

Page 109: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 109

II. Bölüm

Milli Güvenlik İlkeleri

MADDE 326. Milli güvenlik, bağımsızlık, demokrasi, eşitlik, barış, özgürlük, adalet, dayanışma, çevrenin korunması ve insan hakları ilkelerinin yerine getirilmesinde; Venezuelalıların bireysel ve kolektif ihtiyaçlarının karşılanmasında, toplum için devamlı bir kalkınma ve üretkenlik temelinde Devlet ile sivil toplum arasındaki iletişime dayanır. İletişim ilkesi, ekonomik, sosyal, siyasi, kültürel, coğrafi, çevresel ve askeri alanlarda yürütülür.

MADDE 327. Sınırlar konusu, Milli Güvenlik ilkelerinin uygulanmasında öncelik taşır. Bu amaçla, sınırlarda, Milli Parkları, Yerli nüfusun yaşam alanlarını ve diğer özel idari rejimlere göre idare edilen alanları koruyarak ekonomik, sosyal, beşeri özel rejimlerin ve yayılımın kullanıldığı bir güvenlik hattı oluşturulur.

III. Bölüm

Milli Silahlı Kuvvetler

MADDE 328. Milli Silahlı Kuvvetler, Anayasada ve kanunda belirlenen biçimiyle bağımsızlığı, Milli Egemenliği, coğrafi toprak bütünlüğünü askeri savunma, iç nizamın sağlanmasında işbirliği ve milli kalkınmaya aktif katılım vasıtasıyla güvence altına alan, Devleti örgütlediği, uzman bir kurumdur. Görevlerini uygulamada, Milletin emrindedir ve hiçbir şekilde siyasi kişilik taşımaz. Esas ilkeleri disiplin, itaat ve bağlılıktır. Milli Silahlı Kuvvetler Ordu, Donanma, Hava Kuvvetleri ve Jandarmadan oluşur. İlgili organik yasa uyarınca, kendi sosyal entegre güvenlik rejimi ile görevlerini yerine getirmek için bir bütün halinde çalışır.

MADDE 329. Ordu, Donanma ve Hava Kuvvetleri, Milli Savunmayı sağlamak için askeri operasyon gerekliliklerini planlar, yürütür ve denetler. Jandarma, bu operasyonların gerçekleştirilmesinde

Page 110: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti110

işbirliği yapar. Temel sorumluluğu ülkenin iç asayişini sağlamaktır. Milli Silahlı Kuvvetler, kanun uyarınca, adli ve cezai araştırma polisliği faaliyetlerinde de bulunabilirler.

MADDE 330. Milli Silahlı Kuvvetleri oluşturanlar, faaliyetleri, kamuoyu ile gelinen herhangi bir görev için adaylık konusunda oy kullanabilirler. Propaganda, milislik ve siyaset emekçiliği yapamazlar.

MADDE 331. Askeri terfiler, hak, rütbe ve boş mevkilere göre elde edilir. Doğrudan Milli Silahlı Kuvvetlerin özel yetkisi altındadır ve ilgili yasa tarafından düzenlenir.

IV. Bölüm

Vatandaş Güvenliği Kurumları

MADDE 332. Ulusal Yürütme, kamu düzenini sağlamak ve yeniden tesis etmek; vatandaşları, aileleri korumak; ilgili mercilerin kararlarını desteklemek ve anayasal hak ve güvencelerin, kanuna uygun olarak sağlanması için, aşağıdaki hususları düzenler:

1. Sivil yapıda milli polis teşkilatı.

2. Bilimsel, cezai ve kriminal araştırma teşkilatı.

3. Sivil yapıda itfaiye ve acil durum idaresi teşkilatı.

4. Afet yönetimi ve sivil koruma örgütü.

Vatandaş Güvenliği Kurumları, sivil yapıdadır; insan haklarına ve haysiyetine, hiçbir ayrımcılık yapmadan saygı duyarlar.

Vatandaş Güvenliği Kurumlarının görevi, Eyalet ve Belediyelerle, Anayasada ve kanunda belirtilen şekilde, bir yetki birlikteliği içerir.

Page 111: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 111

VIII. KISIM

ANAYASANIN KORUNMASI

I. Bölüm Anayasanın Güvencesi

MADDE 333. Bu Anayasa, kendi içinde belirtilen yollar dışında herhangi bir şekilde çiğnenmeye kalkılsa ya da ihlal edilse de geçerliliğini kaybetmez.

Ancak bu ihtimal dâhilinde, resmi görev mensubu olmayan her vatandaş, anayasanın etkin geçerliliğinin yeniden tesisinde işbirliği yapmakla yükümlüdür.

MADDE 334. Anayasada ve kanunda belirtilen şekliyle, Devletin tüm yargıçları, yetkileri dâhilinde bu Anayasanın bütünlüğünü sağlamakla yükümlüdür.

Anayasa ile yasa veya bir diğer kanuni hüküm arasında uyumsuzluk olması durumunda, Anayasa hükümlerini, resen de olsa uygulamak mahkemelerin sorumluluğudur.

Yüksek Adalet Divanı, Anayasa Başkanlığı, anayasal yetki sahibi sıfatıyla, bu Anayasanın ivedikle ve doğrudan uygulanmasına yönelik olarak yasaları ve Kamu Gücünü yürüten organların diğer kararlarını geçersiz kılabilir.

MADDE 335. Yüksek Adalet Divanı, anayasal ilkelerin ve kuralların üstünlüğünü ve etkinliğini güvence eder. Anayasanın yorumlandığı en üst ve en son mercidir. Tek bir biçimde anlaşılmasını ve uygulanmasını sağlar. Anayasa Başkanlığının, anayasal ilkeler ve kurallar üzerine yaptığı düzenlemeler, Yüksek Adalet Divanı’nın diğer başkanlıkları ve Devletin diğer mahkemeleri için de bağlayıcıdır.

MADDE 336. Yüksek Adalet Divanı Anayasa Başkanlığının yetkileri şunlardır:

Page 112: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti112

1. Bu Anayasa ile örtüşen milli yasama kurumlarının koyduğu yasaları ya da milli yasaları kısmen veya tamamen iptal etmek.

2. Belediye ve Eyalet Anayasalarını, yasalarını ya da bu siyasi bölünmeler dâhilindeki diğer kurumların kararlarını, bu Anayasa ile doğrudan örtüşmesi amacıyla kısmen ya da tamamen iptal etmek.

3. Bu Anayasa ile çelişen Ulusal Yürütmenin kararlarını kısmen ya da tamamen iptal etmek.

4. Bu Anayasanın ivedilikle ve doğrudan uygulanması için Kamu Gücünün kullanımında eyalet kurumları tarafından alınan ve anayasayla çelişen kararları kısmen ya da tamamen iptal etmek.

5. Cumhurbaşkanının ya da Millet Meclisinin talebiyle, kabulünden önce, Devlet tarafından imzalanmış uluslararası anlaşmaların Anayasaya uygunluğunu incelemek.

6. Her durumda, resen de olsa, Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilen istisnai durum kararlarının anayasallığını gözden geçirmek.

7. Anayasanın yürütülmesini güvence eden gerekli önlem ve kuralları belirlemekten kaçınan; eksik belirleyen ve gereken sürede düzeltmeleri gerçekleştirmeyen milli, eyalet ve meclis üyelerinin ihmallerini anayasal aykırılık olarak ilan etmek.

8. Farklı yasal kural uyuşmazlıklarını çözmek ve hangisinin öncelikli olduğunu belirlemek.

9. Kamu Gücü dâhilindeki organlar arasında çıkabilecek itilafları çözümlemek.

10. İlgili organik yasaya uygun olarak, Devlet Mahkemeleri tarafından verilen anayasal koruma hükümlerini ve anayasallıklarını gözden geçirmek.

11. Bu Anayasa ve kanunla belirlenen diğer konular.

Page 113: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 113

II. Bölüm

İstisnai Durumlar

MADDE 337. Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulunda, istisnai durumlara karar verebilir. Milli Güvenliği, kurumları ve vatandaşları ciddi biçimde tehdit eden sosyal, ekonomik, siyasi, doğal ve ekolojik düzeni etkileyen şartlar ve sonuçları karşısında yeterli etki gösterilemeyen olaylar istisnai durum olarak sınıflandırılırlar. Bu durumda, yaşam hakkı, iletişim ve işkence yasağı, süreç tanıma hakkı, bilgi edinme hakkı ve diğer vazgeçilemez insan hakları haricinde, bu Anayasada sabitlenen güvenceler, geçici süreyle kısıtlanabilir.

MADDE 338. Afet, toplumsal felaket veya Milli Güvenliği ve vatandaşları ciddi derecede tehdit eden diğer durumlarda teyakkuz durumuna geçilir. Bu istisnai durum, otuz gün sürer ve ikinci bir otuz güne uzatılabilir.

Milli ekonomik hayatı ciddi biçimde etkileyen ekonomik olağandışı şartlar oluştuğu zaman ekonomik aciliyet durumu ilan edilir. Altmış gün sürer ve aynı süreyle uzatılabilir.

Milletin, kurumlarının ve vatandaşlarının güvenliğini ciddi biçimde tehlikeye atan, iç veya dış uyuşmazlıklarda, iç veya dış karışıklık durumu ilan edilir. Doksan güne kadar uzayabilir ve ikinci bir doksan güne uzatılabilir.

İstisnai durumların süresinin uzatılması Millet Meclisinin yetkisindedir. Organik yasa, istisnai durumları düzenler ve bu durumlarda uygulanacak önlemleri belirler.

MADDE 339. Kendi içinde güvencesi kısıtlanan hakkın uygulanmasını düzenleyen istisnai durum kararı, ilan tarihini izleyen sekiz gün içerisinde, değerlendirilmesi ve onaylanması için Millet Meclisine ve anayasallığının tespiti için Yüksek Adalet Divanı Anayasa Başkanlığına iletilir. Karar, Uluslararası Sivil ve Siyasi Haklar Anlaşması ve İnsan Hakları üzerine Amerika Sözleşmesinde

Page 114: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti114

belirlenen yükümlülükleri, ilkeleri ve güvenceleri yerine getirir. Cumhurbaşkanı aynı süre için uzatma talep edebilir. Bu talep, belirtilen sürenin aşımından önce, sebebiyetin ortadan kalkmasıyla, Ulusal Yürütme, Millet Meclisi ve Meclis Başkanlık Konseyi tarafından iptal edilebilir.

İstisnai durum ilanı, Kamu Gücü organlarının işleyişini kesintiye uğratmaz.

Page 115: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 115

IX. KISIM

ANAYASAL REFORM

I. Bölüm

Değişiklikler

MADDE 340. Değişiklik, ana metnin yapısına dokunmadan, Anayasanın bir ya da birkaç maddesinde ekleme ya da değişiklik yapılmasıdır.

MADDE 341. Anayasada değişiklikler aşağıdaki şekillerde yapılır:

1. Sivil ve seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenlerin %15’i tarafından; Millet Meclisi üyelerinin %30’u tarafından ya da Bakanlar Kurulunda Cumhurbaşkanı tarafından talep edilmesi durumlarında değişiklik süreci başlar.

2. Değişiklik inisiyatifi Millet Meclisine geldiğinde, bu Anayasada belirlenen prosedüre uygun olarak, kabulü için üyelerinin salt çoğunluğunun oyu gerekir.

3. Seçim Gücü, kendisine resmi olarak ulaşmasının ardından, otuz gün içinde değişikliği referanduma sunar.

4. Bu Anayasa ve referandum kanununda öngörülen esaslar çerçevesinde kabul edilmiş sayılır.

5. Değişiklikler sırasıyla numaralandırılır ve ana metin üzerinde oynanmaksızın, Anayasanın devamında yayımlanır. Değişiklik yapılan her maddenin ana metindeki ifadesinin yanına değişiklik sayısı ve tarihi ilave edilir.

Page 116: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti116

II. Bölüm

Anayasal Reform

MADDE 342. Anayasal Reform, bu Anayasanın kısmen revizyonu ve bir ya da birkaç maddesinin, Anayasal metin ilke ve yapısına dokunmadan değiştirilmesidir.

Anayasal Reform inisiyatifi, Cumhurbaşkanı tarafından Bakanlar Kurulunda ya da seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenlerin %15’i tarafından talep edilmesi durumunda, üyelerinin salt çoğunluğuyla Millet Meclisi tarafından yürütülür.

MADDE 343. Anayasal Reform inisiyatifi, Millet Meclisinde aşağıdaki şekilde işlem görür:

1. Anayasal Reform Taslağı, sunulduğu kurul süresince ilk görüşme.

2. Duruma göre, Bölümlerin ve Kısımların incelendiği ikinci görüşme.

3. Madde madde incelemenin yapıldığı üçüncü ve son görüşme.

4. Millet Meclisi, reform taslağını aldığı ve reform talebini kabul ettiği tarihten itibaren iki yılı geçmeyecek sürede anayasal reform taslağını onaylar.

5. Reform taslağı, Millet Meclisi üyelerinin üçte ikilik oyu ile kabul edilmiş sayılır.

MADDE 344. Millet Meclisi tarafından kabul edilen Anayasal reform taslağı, kabulünün ardından otuz gün içerisinde referanduma sunulur. Referandum, Reform ile telaffuz edilir ancak Millet Meclisinin üçte birden az olmamak kaydıyla onayı ya da Cumhurbaşkanı tarafından reformda o şekliyle ifade edilmesinden dolayı ya da sivil ve seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenlerin %15’i tarafından talep edilmesi durumlarında üçte birlik kısmına kadar olan bölüm ayrı oylanabilir.

Page 117: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 117

MADDE 345. Olumlu oyların sayısının olumsuz oylara göre üstün olması durumunda Anayasal Reform kabul edilir. İncelenen Anayasal reform inisiyatifi aynı yasama yılı dâhilinde ikinci kez Millet Meclisine sunulamaz.

MADDE 346. Cumhurbaşkanı, kabulünün ardından on günlük süre içerisinde Anayasal Reform ve Değişiklikleri kabul etmekle yükümlüdür. Bunu yapmaması durumunda, Anayasada öngörülen şekil uygulanır.

III. Bölüm Milli Yasama Meclisi

MADDE 347. Venezuela halkı, anayasal hakkın asıl kaynağıdır. Ülkenin değişimi, yeni bir adli düzen yaratma ve yeni bir Anayasa kaleme alma amacıyla bu gücün yürütülmesinde bir Milli Yasama Meclisi toplanabilir.

MADDE 348. Milli Yasama Meclisi toplama inisiyatifi, Cumhurbaşkanı tarafından Bakanlar Kurulunda; üyelerinin üçte ikisinin oybirliğiyle Millet Meclisi tarafından; Belediye Konseyleri tarafından; sivil ve seçmen kütüklerine kayıtlı seçmenlerin %15’i tarafından alınabilir.

MADDE 349. Cumhurbaşkanı yeni Anayasaya itiraz edemez.

Verilen erkler, hiçbir şekilde Millet Meclisinin kararlarını etkileyemez.

Yeni Anayasa onaylanmasının ardından Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Resmi Gazetesinde ve Millet Meclisi gazetesinde yayımlanır.

MADDE 350. Cumhuriyet geleneğine, bağımsızlık mücadelesine, barış ve özgürlüğe sadık Venezuela halkı, insan haklarını geçersiz kılan ya da demokratik değer, ilke ve güvencelerle çelişen her türlü rejim, yasama ve yetkiyi reddeder.

Page 118: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti118

FESİH HÜKMÜ

Bir. 23 Ocak 1961 yılında kabul edilen Venezuela Cumhuriyeti Anayasası fesih edilir. Bu Anayasada belirtilmeyen tüm eski hükümler aynen geçerliliğini korur.

GEÇİCİ HÜKÜMLER

BİR. Bu Anayasanın 18. Maddesinde öngörülen, Merkez Eyaletin yönetimiyle ilgili özel yasa, Millet Meclisi tarafından kabul edilecektir ve Miranda Eyaleti’nin toprak bütünlüğüne saygı gösterilecektir. Özel yasa kabul edilene dek Merkez Eyalet Yönetimi Organik Yasasında belirlenen hükümler geçerliliğini koruyacaktır.

İKİ. Bu Anayasanın 38. Maddesinde öngörülen vatandaşlık elde etme, vatandaşlıktan çıkma ve tekrardan elde etme yasası kabul edilene dek, öncesinde milli topraklara yasal olarak gelen ve kalan yabancılar, ikametlerini ülkede kesinleştirmeyi beyan ettiklerinde, hayatlarını yasal yollardan devam ettirmiş ve Venezuela’da kesintisiz olarak iki yıl bulunmuşlar ise, Venezuela’da ikamet etmektedir şeklinde kabul görecektir.

İkamet denildiğinde, ülkede kendi isteğiyle bulunma ifadesi anlaşılacaktır. Bu Anayasanın 32, 33 ve 36. Maddelerinde belirlenen istek beyanları, reşit kişi tarafından ya da yirmi bir yaşını tamamlamamış olması durumunda yasal velisi tarafından doğrudan gerçekleştirilecektir.

ÜÇ. Millet Meclisi kurulmasını müteakip altı aylık süre içerisinde aşağıdakileri onaylayacaktır:

1. Bu Anayasanın 45. Maddesinde öngörüldüğü üzere, kişilerin zorla ortadan kaldırılması suçuna dair Ceza Yasasında kısmi reform yapılacaktır. Bu reform kabul edilene kadar, mümkün olan ölçüde, Kişilerin Zorla Ortadan Kaldırılması Üzerine Amerika Sözleşmesi uygulanacaktır.

Page 119: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 119

2. İstisnai durumlar organik yasası.

3. Apure Eyaleti, José Antonio Paéz ve Rómulo Gallegos Belediyelerinin rejiminin şart ve özelliklerini belirleyecek özel bir yasa. Bu yasa hazırlanırken, Cumhurbaşkanının, Milli Silahlı Kuvvetlerin, bölge temsilcisinin ve sınır sorunuyla ilişkili diğer kurumların fikirleri dinlenecektir.

DÖRT. Kurulduğu tarihi müteakip bir yıl içerisinde Millet Meclisi aşağıdakileri onaylar:

1. Özel yasa ya da Ceza Kanununda yapılacak bir reform ile işkenceye karşı yaptırım üzerine yasama.

2. Bu Anayasanın hükümleri ve Venezuela’nın mensubu olduğu uluslararası sözleşmeler gereğince mülteci ve iltica edenler üzerine organik yasa.

3. Çalışma Organik Yasasında, bu Anayasanın 92. Maddesinde belirlenen tazminat hakkının, hizmet süresi ve son maaşa uygun hesaplanmasını ve on yıllık bir zaman aşımı süresi konularak ödenmesini entegre edecektir. İlgili reform yürürlüğe girene kadar geçecek süre zarfında, geçerli Çalışma Organik Yasasında belirlenen kıdem hükümleri geçici olarak kullanılmaya devam edilecektir. Aynı şekilde, günlük mesaiyi düzenleyen bütünleyici kurallar tamamlanacak ve Devlet tarafından imza atılan uluslararası Çalışma Örgütü anlaşma ve sözleşmelerinde öngörülen şartlarda, mesai süresinin azaltılması sağlanacaktır.

4. Bu Anayasa ve kanunlarda öngörülen şartlar dâhilinde, işçinin korunmasını ve uzmanlaşmış ve özerk bir iş alanını güvence edecek, çalışma usulü organik yasası. Çalışma Usulü Organik Yasası, ücretsiz hizmet, açıklık, sözlü işlemler, hakkaniyet, olaylarda gerçekliğin önceliği, denge ve hâkim rehberliği ilkelerini temel alacaktır.

5. Adli Sistem, Milli Kamu Yönetimi, Vatandaş Gücü, Seçim Gücü, vergi yasaları, Bütçe Rejimi Yasası ve Kamu Kredi Yasası ile ilgili yasama.

Page 120: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti120

Kamu koruması üzerine organik yasa. Anılan yasa yürürlüğe girene kadar Adli Sistem Görev ve Yeniden Yapılandırma Komisyonu, korunma hakkını güvence altına almak amacıyla, Kamu Koruması Özerk Sisteminin gelişimi ve etkin çalışmasından sorumlu olacaktır.

6. Bu Anayasa kurallarına ve ilkelerine uygun olarak, Eyaletlerin kamu maliyesi geliştirilmesini, vergilerini, hükümleri uygulama ve düzenleme mekanizmalarını oluşturacak kanun.

7. Belediye rejimine ilişkin anayasal ilkeleri düzenleyen mevzuat. Buna uygun olarak, Eyaletlerin yasama organları siyasi olarak bölünmüş her toprak parçası ve Belediyeler ve diğer yerel yönetimlerle ilgili olarak yetki atamalarını içeren yasal enstrümanlar oluşturacaklardır. Anılan düzenlemede öngörülen yeni rejim yürürlüğe girene dek, mevcut belediyeler ve mahallelerle devam edilecektir.

8. Venezuela Merkez Bankasını düzenleyecek yasa. Anılan yasa, diğer birçok konunun yanı sıra, kurumun yapı ve görevlerini; işlevlerini, süresini, seçim şeklini, görevden almayı, uyuşmazlık rejimini, Başkanın, Müdürlerin atanması için gerekli şartları; rezervlerinin oluşturulmasında muhasebe şartları ve kullanım alanlarını; hesap ve balansların Milli Yürütme tarafından seçilen uzman kişiler tarafından yıllık olarak dışarıdan denetimi ve sonrasında, Venezuela Merkez Bankasının yasal, samimi, yetkin idaresini sağlamak amacıyla denetimin Sayıştan Başkanlığı tarafından yapılmasını düzenleyecektir.

Kanun, Venezuela Merkez Bankası Başkanının ve Yürütme Kurulu üyelerinin, Milletin çıkarlarını temsil etmesini öngörecektir. Bunun için bu görevlerdeki kişilerin yetkinliklerinin değerlendirilmesi amacıyla bir kamu prosedürü oluşturulacaktır.

Kanun, Ulusal Yürütmeye, Venezuela Merkez Bankası Başkanı ile Müdürlerinin yarısını atama yetkisi verecek ve bu yetkililerin atanmasında yasama gücünün katılımını belirleyecektir.

Page 121: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 121

9. Ulusal Polis Teşkilatı Yasası. Anılan kanunda Milli Polis Teşkilatına, Kara Geçiş ve Taşıma Teknik Gözlem Teşkilatının katılması durumu belirlenecektir.

BEŞ. Bu Anayasanın yürürlüğe girmesinden itibaren bir yılı geçmeyen süre zarfında, Millet Meclisi aşağıdaki hususları düzenleyen bir Vergi Yasası hazırlayacaktır:

1. Belirsizliklerin ortadan kaldırılması amacıyla, vergi yasa ve kurallarının yazılı ifade edilmesi.

2. Kanunun geri çevrilemezliğinin üzerindeki istisnaların kaldırılması.

3. Vergi İdaresinde daha iyi enstrümanlarla izafi gelir kavramının genişletilmesi.

4. Organik Vergi Kanunu’nda tanımlanması gereken ciddi vergi suçları için zaman aşımının kaldırılması.

5. Vergi suçu işleyen danışmanlar, avukatlar, bağımsız denetçiler ve diğer profesyoneller için mesleklerinin icraatının durdurulması dâhil olmak üzere, cezaların arttırılması.

6. Temyiz süreleri arttırılarak vergi suçlarına verilen cezaların ve yaptırımların genişletilmesi.

7. Yaptırımları kesinleştirmek için azaltıcı ve ağarlaştırıcı şartları gözden geçirmek.

8. Vergi idaresinin denetim yetkilerini arttırmak.

9. Vergi kaçakçılığından vazgeçirmek için temerrüt oranını arttırmak.

10. Müdürlerin veya danışmanların vergi suçlarının doğrulanması durumunda, bunu mallarıyla karşılamalarına izin vermek için dayanışma ilkesini genişletmek.

11. Daha hızlı çalışan idari prosedürlere giriş.

Page 122: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti122

ALTI. Millet Meclisi iki sene zarfında bu Anayasa ile ilgili tüm konuları yasayacaktır. Yerli halklar, eğitim ve sınırlar üzerine olan organik yasalara öncelik verilecektir.

YEDİ. Bu Anayasanın 125. Maddesinde öngörülenler için organik yasa yürürlüğe girene dek, yerli temsilcilerin Millet Meclisi ve Eyalet veya Belediye Konseylerine seçilmeleri aşağıdaki adaylık şartları ve mekanizmaları ile gerçekleşecektir:

Yerli topluluklar ve organizasyonlar, yerlileri aday gösterebilirler.

Adaylık için gereken asal şart, adayın yerli dilini konuşması ve aşağıdaki şartlara uymasıdır:

1. İlgili topluluklarda, geleneksel yetki sahibi bir görev üstlenmiş olmak.

2. Kendi kültürel kimliğinin tanınması amacıyla, sosyal mücadele geçmişinin olması.

3. Yerli halkların ve toplulukların yararına eylemler gerçekleştirmiş olmak.

4. En az üç senedir çalışır halde bulunan, yasal olarak kurulmuş bir yerli organizasyonuna üye olmak.

Batı bölgesi, Zulia, Mérida ve Trujillo Eyaletleri; Güney bölgesi, Amazonas ve Apure Eyaletleri; Doğu bölgesi ise Bolívar, Delta Amacuro, Monagas, Anzoátegui ve Sucre Eyaletleri olmak üzere üç bölge oluşturulur.

Bu bölgeleri oluşturan Eyaletlerin her biri, birer temsilci seçecektir. Yüksek Seçim Kurulu, kendi seçim bölgesinde en fazla oy alan adayı, kazanan olarak açıklayacaktır.

Yerli adaylar kendi Eyaletlerinin ya da seçim bölgelerinin oy pusulasında yer alacaklardır ve o Eyaletteki tüm seçmenler bu adaylara oy verebileceklerdir.

Yasama Konseyi ve belediye encümenlerinde yerli temsili için Milli İstatistik ve Enformasyon Genel Merkezi tarafından 1992 yılında

Page 123: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 123

yapılan nüfus sayımı dikkate alınacak ve seçimler, burada belirlenen gerekler ve kurallara uygun olarak gerçekleştirilecektir.

Yüksek Seçim Kurulu yerli uzmanların ve toplulukların da yardımıyla burada belirlenen gereklerin yerine getirilmesini güvence eder.

SEKİZ. Bu Anayasada öngörülen seçim kanunları onaylanana kadar, seçim süreçleri Yüksek Seçim Kurulunun düzenlemesi, yönetimi ve yönlendirmesi altında yapılacaktır.

Bu Anayasada öngörülen Yüksek Seçim Kurulunun birinci dönemi için tüm üyeleri eş zamanlı atanacaktır. Sürecin yarısında üyelerden ikisi, ilgili organik yasada belirlenen şekliyle yenilenecektir.

DOKUZ. V. Kısmın IV. Bölümünde belirtilen ilgili yasalar çıkarılana kadar Başsavcılık ve Sayıştan Başkanlığı Organik Yasaları geçerliliğini sürdürecektir. Omdbusmanlık ile ilgili olarak, en üst düzey yönetici, süreli olarak, Milli Yasama Meclisi tarafından atanacaktır. Omdbusman, bu Anayasada belirtilen yetkiler temelinde yapı, bütünlük, bütçe ve altyapı kurulumuyla alâkalı konuları ilerletecektir.

ON. Bu Anayasanın 167. Maddesinin 4. fıkrasında belirtilen, belediyelerin anayasal payının en az %50’sinin yatırımlara yönlendirilmesi zorunluluğu, 1 Ocak 2001 tarihinde yürürlüğe girecektir.

ON BİR. Vasat topraklara ilişkin milli düzenlemeler yürürlüğe girene kadar, bunların idaresi, geçerli kanuna göre, Milli Gücün yetkisindedir.

ON İKİ. Bu Anayasanın 119. Maddesinde atıfta bulunulan yerli yerleşimlerinin belirlenmesi, bu Anayasanın yürürlüğe girmesinin ardından iki sene içerisinde gerçekleştirilecektir.

ON ÜÇ. Bu Anayasanın 164. Maddesinin 7. fıkrasında öngörülen yetkiler, Eyaletler tarafından üstlenilene kadar, yürürlükteki rejim geçerli olacaktır.

Page 124: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti124

ON DÖRT. Bu Anayasada belediye rejimi üzerine yapılacak düzenlemeye ilişkin belirlemeler onaylanana kadar Anayasanın onaylanmasından önce yürürlükte olan yetkilere uygun olarak, vergi ve kapsam konularıyla alakalı yasal düzenlemeler geçerliliğini koruyacaktır.

ON BEŞ. Bu Anayasanın 105. Maddesinde atıfta bulunulan yasama onaylanılana kadar, öncesinde geçerli olan yasal düzenleme geçerli olacaktır.

ON ALTI. Milletin tarihsel zenginliğini arttırmak amacıyla Milli Yasama Meclisi vakanüvisti, yazılı, görsel, dijital, fotografik, hemografik, işitsel ve diğer türlerde hazırlanan tüm belgeleri korumak için gerekleri yerine getirecektir.

Tüm belgeler Milli Genel Arşivde koruma altına alınacaktır.

ON YEDI. Bu Anayasanın kabulünü müteakiben, birinci maddede öngörüldüğü üzere Cumhuriyetin adı “Venezuela Bolivar Cumhuriyeti” olacaktır. Tüm kamu ya da özel yetkililerin ve kurumların hazırladıkları belgelerde “Venezuela Bolivar Cumhuriyeti” ismini derhal kullanmaya başlamaları gerekmektedir.

İdari bölgeler, ellerinde bulunan kâğıt ve doküman envanterlerini kullanmaya devam edecek ve tüm envanterin yenilenmesi beş sene içerisinde tamamlanacaktır.

“Venezuela Cumhuriyeti” ibaresi bulunan demir ve kâğıt paraların dolaşımı, bu Anayasanın on birinci geçici maddesinde öngörülen, Venezuela Merkez Bankası Yasasının reformu ile gerçekleştirilecektir. Böylece, “Venezuela Bolivar Cumhuriyeti” ibaresinin kullanımına geçilecektir.

ON SEKİZ. Bu Anayasanın 113. Maddesinde belirlenen ilkelerin geçerliliğini güvence altına almak amacıyla, Millet Meclisi, diğer hususların yanı sıra, yönlendirme organı ile bu ilkelerin, kuralların ve bunların gelişimini sağlayan diğer kuralların etkin uygulanması için bir kanun onaylayacaktır.

Page 125: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 125

Bu kurumu yöneten kişi, Millet Meclisinin üyelerinin oy çokluğuyla, kendi bünyesinde oluşturulacak komisyonun olumlu raporuna istinaden atanacaktır.

Kanun, bu Anayasanın 113. Maddesinde atıfta bulunulan hususlardaki uyuşmazlıkları incelemek ve karar vermek üzere çağrılan Kamu İdaresi görevlilerinin ve yargıçların öncelikli olarak, belirtilen hususları incelemelerini ve bunlarla ilgili karşıt etki yaratacak kuralları koymaları konularını düzenleyecektir.

Kanun, kamu hizmetleri ruhsatlarını, ruhsat sahiplerinin faydalarını ve hizmet veren yatırımların finansmanı, iyileştirmeleri ve her konuda yetkili mercinin uygun bulacağı geçici işletmeleri belirleyecektir.

SON HÜKÜM

BİR. Bu Anayasa, halk tarafından, referandum ile kabul edilmesinin ardından, Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nde yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecektir.

Venezuela halkı tarafından, 15 Aralık 1999 tarihinde gerçekleştirilen anayasal referandum ile kabul edilmiş; Milli Yasama Meclisi tarafından, 20 Aralık 1999 tarihinde, Karakas’ta ilan edilmiştir. Bağımsızlığın 189. Yıldönümü ve Federasyon’un 140. Yıldönümü.

Başkan, LUIS MIQUILENABaşkan Yardımcısı, ISAÍAS RODRÍGUEZBaşkan Yakımcısı, ARISTÓBULO ISTÚRIZKURUCULAR,

Page 126: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti126

MİLLİ KURUCULARALFREDO PEÑA ALLAN BREWER CARÍASANGELA ZAGO EARLE HERRERA EDMUNDO CHIRINOS EUSTOQUIO CONTRERAS GUILLERMO GARCÍA PONCEHERMANN ESCARRÁ JESÚS RAFAEL SULBARÁNLEOPOLDO PUCHI LUIS VALLENILLAMANUEL QUIJADA MARISABEL DE CHÁVEZPABLO MEDINA PEDRO ORTEGA DÍAZ REYNA ROMERO GARCÍA RICARDO COMBELLAS TAREK WILLIAM SAAB VINICIO ROMERO MARTÍNEZ

MERKEZ EYALET ADINADESIRÉE SANTOS AMARAL ELIÉZER REINALDO OTAIZA CASTILLOERNESTO ALVARENGA FREDDY ALIRIO BERNAL ROSALESJULIO CÉSAR ALVIÁREZ NICOLÁS MADURO MOROS SEGUNDO MELÉNDEZ VLADIMIR VILLEGAS

Page 127: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 127

AMAZONAS EYALETİ ADINALIBORIO GUARULLA GARRIDONELSON SILVA

ANZOÁTEGUI EYALETİ ADINAÁNGEL RODRÍGUEZDAVID DE LIMA SALASDAVID FIGUEROAELÍAS LÓPEZ PORTILLOGUSTAVO PEREIRA

APURE EYALETİ ADINACRISTÓBAL JIMÉNEZ RAFAEL RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ

ARAGUA EYALETİ ADINAALBERTO JORDÁN HERNÁNDEZANTONIO DI GIAMPAOLO BOTTINICARLOS TABLANTEHUMBERTO PRIETOOSCAR FEO

BARINAS EYALETİ ADINAFRANCISCO EFRAÍN VISCONTI OSORIOJOSÉ LEÓN TAPIA CONTRERAS

BOLÍVAR EYALETİ ADINAALEJANDRO DE JESÚS SILVA MARCANOANTONIO BRICEÑO DANIEL DÍAZ LEONEL JIMÉNEZ CARUPEVICTORIA MATA

Page 128: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti128

CARABOBO EYALETİ ADINAELIO GÓMEZ GRILLO MANUEL VADELL GRATEROLAMÉRICO DÍAZ NÚÑEZBLANCANIEVE PORTOCARRERODIEGO SALAZAR FRANCISCO JOSÉ AMELIACH ORTAJUAN JOSÉ MARÍN LAYA OSCAR NAVAS TORTOLERO SAÚL ORTEGA

COJEDES EYALETİ ADINAHAYDÉE DE FRANCO JUAN BAUTISTA PÉREZ

AMACURO EYALETİ ADINACÉSAR PÉREZ MARCANORAMÓN ANTONIO YÁNEZ

FALCÓN EYALETİ ADINAJESÚS MONTILLA APONTE SOL MUSSETT DE PRIMERA YOEL ACOSTA CHIRINOS

GUÁRICO EYALETİ ADINAÁNGEL EUGENIO LANDAETAPEDRO SOLANO PERDOMORUBEN ALFREDO ÁVILA ÁVILA

Page 129: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 129

LARA EYALETİ ADINAANTONIO JOSÉ GARCÍA GARCÍAENRIQUE PERAZA HENRI FALCÓN LENÍN ROMERO LUIS REYES REYES MIRNA TERESA VIES DE ÁLVAREZ REINALDO ROJAS

MÉRIDA EYALETİ ADINAADÁN CHÁVEZ FRÍASFLORENCIO ANTONIO PORRAS ECHEZURÍA PAUSIDES SEGUNDO REYES GÓMEZ

MIRANDA EYALETİ ADINAELÍAS JAUA MILANO FREDDY GUTIÉRREZ HAYDÉE MACHÍN JOSÉ GREGORIO VIELMA MORA JOSÉ VICENTE RANGEL ÁVALOSLUIS GAMARGO MIGUEL MADRIZ RAÚL ESTÉ RODOLFO SANZWILLIAM LARA WILLIAM OJEDA

MONAGAS EYALETİ ADINAJOSÉ GREGORIO BRICEÑO TORREALBA MARELIS PÉREZ MARCANO NUMA ROJAS VELÁSQUEZ

Page 130: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti130

NUEVA ESPARTA EYALETİ ADINAALEXIS NAVARRO ROJAS VIRGILIO ÁVILA VIVAS

PORTUGUESA EYALETİ ADINAANTONIA MUÑOZ MIGUEL A. GARRANCHÁN VELÁSQUEZ WILMAR ALFREDO CASTRO SOTELDO

SUCRE EYALETİ ADINAJESÚS MOLINA VILLEGASJOSÉ LUIS MEZA LUIS AUGUSTO ACUÑA CEDEÑO

TÁCHIRA EYALETİ ADINAMARÍA IRIS VARELA RANGEL RONALD BLANCO LA CRUZ SAMUEL LÓPEZ TEMÍSTOCLES SALAZAR

TRUJILLO EYALETİ ADINAGERARDO MÁRQUEZ GILMER VILORIA

VARGAS EYALETİ ADINAANTONIO RODRÍGUEZJAIME BARRIOS

YARACUY EYALETİ ADINABRAULIO ÁLVAREZNÉSTOR LEÓN HEREDIA

Page 131: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 131

ZULIA EYALETİ ADINAALBERTO URDANETAATALA URIANAFROILÁN BARRIOS NIEVES GASTÓN PARRA LUZARDO GEOVANY DARÍO FINOL FERNÁNDEZ JORGE LUIS DURÁN CENTENO LEVY ARRON ALTER VALERO MARÍA DE QUEIPO MARIO ISEA BOHÓRQUEZ RAFAEL COLMENÁREZ ROBERTO JIMÉNEZ MAGGIOLO SILVESTRE VILLALOBOS YLDEFONSO FINOL

YERLİ TOPLULUKLAR ADINAGUILLERMO GUEVARA JOSÉ LUIS GONZÁLEZ NOELÍ POCATERRA DE OBERTO SEKRETERLER, ELVIS AMOROSO ALEJANDRO ANDRADE

Page 132: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti132

VENEZUELA BOLİVAR CUMHURİYETİ MİLLET MECLİSİ

Aşağıdaki hususa HÜKMEDER:

VENEZUELA BOLİVAR CUMHURİYETİ

1 NO’LU ANAYASASI DEĞİŞİKLİĞİ

MADDE 1. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Anayasası’nın 160, 162, 174, 192 ve 230. Maddeleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

MADDE 160. Her Eyaletin yönetim ve idaresinden bir Vali sorumludur. Vali olabilmek için Venezuelalı olmak, yirmi beş yaşını tamamlamış ve laik olmak gerekir. Vali dört yıllık bir dönem için çoğunluk oyu ile seçilir.

Vali tamamlanan görev süresinin ardından, yeni görev süresi için tekrar seçilebilir.

MADDE 162. Yasama yetkileri, her Eyalette, en az yedi, en fazla on beş üyeden oluşan ve orantılı bir şekilde Eyalet veya Belediye bölgesi nüfusunu temsil eden bir Yasama Konseyi tarafından yürütülür. Yasama Konseyi aşağıdaki yetkilere sahiptir:

(1) Eyalet yetkisi dâhilindeki konularda yasama yapmak.

(2) Eyalet Bütçe Kanunu onaylamak.

(3) Bu Anayasa ve kanunla belirlenen diğer yetkiler.

Yasama Konseyi üyesi olmak için gerekli şartlar, yıllık muhasebe verme yükümlülüğü ve bölgesel bağışıklık, uygulanabilir olduğu sürece, bu Anayasa ile milletvekilleri için belirlenen kurallar dâhilinde geçerlidir. Eyalet Yasama Konseyi üyeleri dört yıllık dönem için seçilir ve yeniden seçilebilirler. Ulusal yasa, Yasama Konseyinin organizasyon ve işleyişini düzenler.

Page 133: Venezüela Anayasası

Venezuela Bolivar Cumhuriyeti 133

MADDE 174. Belediyenin yönetim ve idaresi, sivil yönetimin de başı olan bir Belediye Başkanı tarafından gerçekleştirilir. Belediye Başkanı olmak için Venezuela vatandaşı olmak, yirmi beş yaşını tamamlamış ve laik olmak gerekir. Belediye Başkanı, dört yıllık bir dönem için oy çokluğu ile seçilir ve tamamlanan görev süresinin ardından yeni görev süresi için tekrar seçilebilir.

MADDE 192. Milletvekillerinin görev süresi beş yıldır ve yeniden seçilebilirler.

MADDE 230. Cumhurbaşkanının görev süresi altı yıldır. Cumhurbaşkanı, yeni görev süresi için tekrar seçilebilir.

MADDE 2. Venezuela Bolivar Cumhuriyeti Anayasası bütün olarak basılacak ve bu Anayasanın devamına değişiklikler eklenecek; 160, 162, 174, 192 ve 230. Maddelerde yapılan değişikliklerin referansları anayasal metne ilave edilecektir.

Millet Meclisi tarafından 14 Ocak 2009 tarihinde onaylanmış ve Venezuela Bolivar Cumhuriyetinin egemen halkı tarafından 15 Şubat 2009 tarihinde kabul edilmiştir.

CILIA FLORES

Millet Meclisi Başkanı

SAUL ORTEGA CAMPOS

Birinci Başkan Yardımcısı

JOSE ALBORNOZ URBANO

İkinci Başkan Yardımcısı

Page 134: Venezüela Anayasası

İÇİNDEKİLER

Önsöz ........................................................................... 8

I. KISIM. GENEL ESASLAR ..................................................... 9

II. KISIM. COĞRAFİ SINIR VE SİYASİ İDARE ................................. 11

I. Bölüm: Topraklar ve diğer coğrafi alanlar ......................... 11

II. Bölüm: Siyasi Yapı .................................................... 13

III. KISIM. İNSAN HAKLARI, GÜVENCELER VE ÖDEVLER .................. 14

I. Bölüm: Genel Düzenlemeler ......................................... 14

II. Bölüm: Uyruk ve Vatandaşlık ....................................... 18

III. Bölüm: Sivil Haklar .................................................. 20

IV. Bölüm: Siyasi Haklar ve Kamu Referandumları .................. 26

V. Bölüm: Sosyal Haklar ve Aile ........................................ 30

VI. Bölüm: Eğitim ve Kültürel Haklar ................................. 36

VII. Bölüm: Ekonomik Haklar ........................................... 40

VIII. Bölüm Yerli Halkların Hakları ..................................... 42

IX. Bölüm: Çevre Hakları................................................ 44

X. Bölüm: Ödevler ....................................................... 45

IV. KISIM. KAMU GÜCÜ ....................................................... 46

I. Bölüm: Genel Esaslar ……………………………………….. ................ 46

II. Bölüm: Milli Kamu Gücü Yetkileri ………………….………. ........... 51

III. Bölüm: Devlet Kamu Gücü ……………………….……….. ............. 54

IV. Bölüm: Belediye Kamu Gücü ………………….………….. ............. 58

V. Bölüm. Federal Hükümet Konseyi ………………..……….. .......... 65

V. KISIM. ULUSAL KAMU GÜCÜ ORGANİZASYONU ........................ 66

I. Bölüm: Ulusal Yasama Yetkisi ........................................ 66

Page 135: Venezüela Anayasası

II. Bölüm: Ulusal Yürütme Gücü ....................................... 77

III. Bölüm: Yargı Gücü ve Yargı Sistemi ............................... 84

IV. Bölüm: Vatandaş Gücü .............................................. 91

V. Bölüm: Seçim Gücü ................................................... 97

VI. KISIM. SOSYO-EKONOMİK SİSTEM .....................................100

I.Bölüm: Sosyo-ekonomik Rejim ve Ekonomide

Devletin Görevi ..........................................................100

II. Bölüm: Vergi ve Para Rejimi .......................................103

VII. KISIM. MİLLİ GÜVENLİK ................................................108

I. Bölüm: Genel Esaslar ................................................108

II. Bölüm: Milli Güvenlik İlkeleri ......................................109

III. Bölüm: Milli Silahlı Kuvvetler .....................................109

IV. Bölüm: Vatandaş Güvenliği Kurumları ............................110

VIII. KISIM. ANAYASANIN KORUNMASI .....................................111

I. Bölüm: Anayasanın Güvencesi ......................................111

II. Bölüm: İstisnai Durumlar ...........................................113

IX. KISIM. ANAYASAL REFORM ..............................................115

I. Bölüm: Değişiklikler ..................................................115

II. Bölüm: Anayasal Reform ............................................116

III. Bölüm: Milli Yasama Meclisi .......................................117

FESİH HÜKMÜ ................................................................118

GEÇİCİ HÜKÜMLER ..........................................................118

SON HÜKÜM ..................................................................125

VENEZUELA BOLİVAR CUMHURİYETİ

1 NO’LU ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ .............................................132

Page 136: Venezüela Anayasası

VENEZUELA BOLİVAR CUMHURİYETİ ANAYASASI’NIN

TÜRKÇE’YE TERCÜMESİ,

VENEZUELA’NIN BAĞIMSIZLIĞININ 200. YILDÖMÜMÜ VESİLESİYLE,

VENEZUELA BOLİVAR CUMHURİYETİNİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NDEKİ

OLAĞANÜSTÜ VE TAM YETKİLİ BÜYÜKELÇİSİ

RAÚL JOSÉ BETANCOURT SEELAND’İN

YETKİLENDİRME VE TALİMATLARINA İSTİNADEN YAPILMIŞTIR.


Recommended