117
Yunit 2: Aralin 1 Ang Demand at ang Mamimili

Yunit 2 - Araling Panlipunan Grade 10

Embed Size (px)

Citation preview

Yunit 2: Aralin 1Ang Demand at ang Mamimili

Panimula:

Ang pagsusuri sa ekonomiks ay nagsisimula sa pag-aaral ng pag-uugali ng tao sa loob ng pamilihan; ang mamimili at ang nagtitinda. Ang mamimili ay bumubuo at nagsasagawa ng mga desisyon patungkol sa pagbili at pagkonsumo ng mga produkto. Ito ang bumubuo sa economic cycle.

Economic CycleProduction

paglikha ng kalakal

Distributionpagbebenta o pamamahagi ng kalakal

ConsumptionPaggamit ng kalakal

BREAK MUNAAlin sa mga sumusunod ang pipiliin mo?

Kalakal BRAND Bakit?Sabon Safeguard o

Green Cross

Toothpaste Colgate o Hapee

Kape Nescafe o Great Taste

Suka Silver Swan o Datu Puti

DemandAng kagustuhan ng mga mamimili na

bumili ng isang kalakal o paglilingkod.Dami ng produkto na nais bilhin ng

mga konsyumer sa isang takdang presyo.

BATAS NG DEMAND

Mataas ang demand ng isang kalakal kung mababa ang presyo nito.

Bumababa ang demand ng kalakal kung tumataas ang presyo. Ceteris Paribus

Ano ang Ceteris Paribus?

Nangangahulugan na lahat ng ibang salik ay hindi nagbago.

May mga kalakal na kahit mataas ang presyo ay hindi pa rin nagbabago ang demand nito.

Ano ang market demand?

Ito ang pinagsama-samang dami ng demand sa isang produkto.

Demand Schedule ng Big Nero’s Pizza

Price (P) Demand Quantity (Q)

10.00 1,000

20.00 800

30.00 500

40.00 200

200 500 800 10000

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Demand Curve ng Big Nero’s Pizza

Paglipat ng Demand Curve

Nagkakaroon ng paglipat ng demand curve kung nagkakaroon ng pagbabago sa demand ng isang kalakal.

Lumilipat ang demand curve pakaliwa kung bumababa ang demand ng kalakal. Lumilipat naman ang demand curve pakanan kung tumataas ang demand ng kalakal.

Demand Schedule ng Big Nero’s Pizza

Price (P) Lumang Demand (D1)

Bagong Demand (D2)

10.00 1,000 1,200

20.00 800 1000

30.00 500 700

40.00 200 250

Demand Curve ng Big Nero’s Pizza

D1

D2

Demand Schedule ng Big Nero’s Pizza

Price (P) Lumang Demand (D1)

Bagong Demand (D2)

10.00 1,000 800

20.00 800 650

30.00 500 498

40.00 200 176

Demand Curve ng Big Nero’s Pizza

D1D2

Salik na nagpapabago sa Demand

Presyo Di-Presyong Salik

Kita ng Mamimili Populasyon Presyo ng mga

Kaugnay o Kapalit na Produkto

Panlasa Inaasahan ng mga

Mamimili

Matalinong Pagpapasya, pagtugon sa pabago-bagong demand. Mas makabubuti kung hindi agad susunod

sa uso upang hindi agad magkaroon ng malaking pagbabago sa demand.

Matutung tipirin ang kita. Ang labis na paggastos ay hindi mainam.

Bago bumili ng kalakal, humanap at tignan ang presyo ng kahalili at kaugnay na kalakal.

TANDAAN! Ang tamang paggasta

at pagkonsumo ay nakakatulong upang maging matatag ang presyo ng kalakal sa pamilihan.

• Sa anong mga paraan mo ipinapakita ang iyong

pagiging matalinong mamimili?

PAGPAPAHALAGA

References:

Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House

De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI

Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI

Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI

Yunit 2: Aralin 2Price Elasticity ng Demand

Balik-aral: Ang demand ay ang kagustuhan ng mga

mamimili na bumili ng isang kalakal o paglilingkod. Ito rin ang dami ng produkto na nais bilhin ng mga konsyumer sa isang takdang presyo.

Ayon sa BATAS NG DEMAND, mataas ang demand ng isang kalakal kung mababa ang presyo nito.Bumababa ang demand ng kalakal kung tumataas ang presyo.

Subukang Isipin: Kung tumaas nang .20 bawat

litro ng diesel, magkano ang itataas ng pamasahe?

Kung madoble ang presyo ng sigarilyo dahil sa buwis, mababawasan kaya ang dami ng naninigarilyo?

Kung tumaas ng 20% ang presyo ng bigas, mababawasan kaya ang bumibili nito?

Break Muna!

Nagkaroon ng 10% na pagtaas sa presyo ng mga produkto na nakalista sa ibaba. Sa kabila nito, walang pagbabago sa suweldo mo. Magbigay ng anim (6) na produkto na bibilhin mo kahit na tumaas ang presyo nito.Bigas Gamot Sabong PanlabaCellphone Asukal SigarilyoLoad ng CP AsinLoad ng Internet TubigSoftdrinks MantikaChocolate Tinapay

Pamproseson Tanong: Ano ang iyong batayan sa pagpili ng mga

produkto? Nahirapan ka ba sa pagpili ng mga produkto?

Ipaliwanag. Anong mga konsepto ng ekonomiks ang iyong

naging batayan sa pagpili ng mga produkto. Paano mo ito ginamit sa pagpili ng produkto?

Panimula:

Maraming salik ang nakapagpapabago sa demand at isa na rito ang presyo. Kung marunong tayong magsuri, magiging matalino ang ating pagtugon dito. Subalit pare-pareho kaya ang pagtugon ng tao sa pagbabago ng presyo ng iba’t ibang uri ng produkto? Masusukat kaya natin ang mga naging pagtugon ng mamimili?

Ano ang elasticity ? Ito ay tumutukoy sa

bahagdan ng pagbabago sa dami ng demand o supply batay sa pagbabago sa presyo.

Ipinakilala ni Alfred Marshall ang konsepto ng elasticity sa ekonomiks.

Price Elasticity ng Demand Tugon ng mamimili sa pabago-bagong

presyo ng mga produkto at serbisyo batay sa konsepto ng batas ng demand.

Ito ang paraan na ginagamit upang masukat ang pagtugon at kung gaano ang magiging pagtugon ng quantity demanded ng tao sa isang produkto sa tuwing may pagbabago sa presyo nito.

Nalalaman ang tugon ng mamimili sa tuwing may pagbabago sa presyo ng mga produkto at serbisyo gamit ang formula na nasa ibaba.

ɛd = %ΔQd %ΔP

Bahagdan ng pagbabago sa Qd o %ΔQd ang tumatayong dependent variable at ang bahagdan sa pagbabago sa presyo o %ΔP naman ang independent variable. Nangangahulugan ito na ang demand elasticity ay palaging negatibo dahil ang Qd ay may salungat (inverse) na relasyon sa presyo. Para mas maayos ang interpretasyon, gagamitin natin ang absolute value ng formula nito.

Kung saan: ɛd = price elasticity of demand %ΔQd = bahagdan ng pagbabago sa Qd %ΔP= bahagdan sa pagbabago sa presyo

Uri ng Price Elasticity ng Demand

Elastic Ang demand ay masasabing price elastic

kapag mas malaki ang naging bahagdan ng pagtugon ng quantity demanded kaysa sa bahagdan ng pagbabago ng presyo. Sa maliit na bahagdan ng pagbabago sa presyo, ang mga mamimili ay nagiging sensitibo sa pagbili o naghahanap ng kapalit na kalakal.

%ΔQd > %ΔP or |ε| > 1

Uri ng Price Elasticity ng Demand

Elastic Ang pagiging sensitibo sa quantity demanded sa

pagbabago ng presyo ay bunga ng mga sumusunod na dahilan:

Maaring marami ang substitute sa produkto. Ang produkto ay hindi pinaglalaanan ng malaki sa

badyet sapagkat hindi naman ito masyadong kailangan.

Uri ng Price Elasticity ng Demand

Inelastic Ang demand ay masasabing price

inelastic kapag mas maliit ang naging bahagdan ng pagbabago ng quantity demanded kaysa sa bahagdan pagbabago ng presyo. Ipinahihiwatig nito na kahit malaki ang bahagdan ng pagbabago sa presyo, ang mga mamimili ay hindi sensitibo sa pagbili o patuloy na binibili ang kalakal.

|ε| < 1

Uri ng Price Elasticity ng Demand

Inelastic Ang hindi pagiging sensitibo ng quantity demanded

sa pagbabago ng presyo ay maaaring ipaliwanag ng sumusunod:

Halos walang malapit na substitute sa isang produkto.

Ang produkto ay pangunahing pangangailangan.

Uri ng Price Elasticity ng Demand

Unitary o Unit Elastic Pareho ang bahagdan ng pagbabago

ng presyo sa bahagdan ng pagbabago ng quantity demanded. Ang pagbabago ng demand ay ayon sa pagbabago ng presyo batay sa batas ng demand.

%ΔQd = %ΔP or |ε| = 1

Uri ng Price Elasticity ng Demand

Perfectly elastic o Ganap na elastic Nangangahulugan ito na anumang

pagbabago sa presyo ay magdudulot ng infinite na pagbabago sa quantity demanded. Ipinapakita rito na sa iisang presyo, ang demanded ay hindi matanto o mabilang.

|ε| = ∞

Uri ng Price Elasticity ng Demand

Perfectly inelastic o Ganap na inelastic Nangangahulugan ito na ang quantity

demanded ay hindi tutugon sa pagbabago ng presyo. Ang produktong ito ay napakahalaga na kahit na anong presyo nito ay bibilhin parin sa kaparehong dami.

|ε| = 0

Buod: Uri ng Price Elasticity ng Demand

Elastic |ε| > 1

Inelastic |ε| < 1

Unitary |ε| = 1

Ganap na Elastic |ε| = ∞

Ganap na Inelastic

|ε| = 0

MAG-COMPUTE TAYO!

Suriin ang sitwasyon. Gamit ang formula, kompyutin ang price elasticity of demand at tukuyin kung anong uri ng price elasticity ito.

Mayroon kang ubo at sipon. Ang gamot na nakagagaling sa iyo ay nagkakahalaga dati ng Php10 bawat isang piraso at bumili ka ng 10 piraso. Ngayon ang presyo ay Php15 bawat piraso. Bumili ka na lamang ng 8 piraso.

MAG-COMPUTE TAYO!

Suriin ang sitwasyon. Gamit ang formula, kompyutin ang price elasticity of demand at tukuyin kung anong uri ng price elasticity ito.

Sa halagang Php30 ay nakabili ka ng 2 bareta ng nakaugaliang brand ng sabon. Nang bumaba ang presyo nito sa Php25, nakabili ka ng 5 bareta ng sabon.

• Kung ikaw ay prodyuser ng produkto na

may inelastic na demand, marapat bang

isipin lang ang kumita ng malaking tubo?

Bakit?

PAGPAPAHALAGA

References:

Ekonomiks LM Yunit 2, Department of Education Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan

(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House

De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI

Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI

Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI

Yunit 2: Aralin 3Ang Supply at ang Bahay Kalakal

Panimula: Tungkulin ng bahay-kalakal (business firms)

ang lumikha ng mga kalakal. Sa plano ng produksyon maitatakda ng bahay-kalakal ang uri at dami ng produkto na dapat likhain.

Break Muna! Pagmasdan ang

iyong paligid. Maglista ng sampung (10) kalakal na madalas ibenta sa inyong lugar. Magkano ang kadalasang presyo nito.

SUPPLY Tumutukoy sa dami ng produkto o serbisyo

na handa at kayang ipagbili ng mga prodyuser sa iba’t ibang presyo sa isang takdang panahon .

Nais magbenta ng mga negosyante ng isang kalakal o serbisyo kung mataas ang halaga nito. Kung mataas ang presyo, marami ang supply.

Mga Salik na nagpapabago sa Supply

Presyo Di-presyo

Pagbabago sa teknolohiya Pagbabago sa Halaga ng Produksyon Pagbabago sa bilang ng mga nagtitinda Pagbabago sa presyo ng mga kaugnay na

produkto Inaasahan ng mga negosyante

Batas ng Supply Mataas ang supply ng kalakal kung mataas ang

presyo nito. Bumababa ang supply ng kalakal kung bumababa ang presyo nito. Ceteris Paribus

Supply Schedule Isang talaan na nagpapakita ng dami

ng kaya at gustong ipagbili ng mga prodyuser sa iba’t ibang presyo

Supply Schedule ng KendiPrice (P) Quantity Supplied (Qs)

5 504 403 302 201 100 0

Supply Curve ng Kendi

Paglipat ng Supply Curve

Ang pagtaas ng supply ay makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng supply sa kanan. Mangyayari ang paglipat ng kurba ng supply sa kanan kung ang mga pagbabago ng salik na hindi presyo ay nakapagdulot ng pagtaas ng supply. Ang pagbaba ng supply ay makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng supply sa kaliwa. Mangyayari ang paglipat ng supply sa kaliwa kung ang mga pagbabago ng salik na hindi presyo ay nakapagdulot ng pagbaba ng supply.

Paglipat ng Supply Curve

Supply Function

Ang supply function ay ang matematikong pagpapakita ng ugnayan ng presyo at quantity supplied. Maaari itong ipakita sa equation sa ibaba:

Qs = f (P) Ang Qs o quantity supplied ang

tumatayong dependent variable, at ang presyo (P) naman ang independent variable. Ibig sabihin, nakabatay ang Qs sa pagbabago ng presyo. Ang presyo ang nakapagpapabago sa dami ng handa at kayang ipagbili ng mga producer.

Supply Function Isa pang paraan ng pagpapakita ng

supply function ay sa equation na: Qs = c + dP

Kung saan: Qs= dami ng supply P = presyo c = intercept (ang bilang ng Qs kung

ang presyo ay 0) d = slope = ΔQs

ΔP Nagpapakita ang slope ng pagbabago

sa dami ng supply sa bawat pisong pagbabago sa presyo.

Supply Function Qs = c + dP

P=1 Qs=? P=5 Qs=? Qs = 0 + 10P Qs = 0 + 10P Qs = 0 + 10(1) Qs = 0 + 10(5) Qs = 0 + 10 Qs = 0 + 50 Qs = 10 piraso Qs = 50 piraso

Kompyutin ang nawawalang datos sa talahanayan.

Supply Function na Qs = 0 + 5P

Price (P) Quantity Supplied (Qs)

220

640

10

Matalinong Pagpapasya sa Pagtugon sa Pagbabago ng Supply

Dapat bigyang-pansin ng mga prodyuser ang mabisang produksyon upang hindi madagdagan ang gastos sa pagbuo ng produkto.

Pagtuuan ng masusing pag-aaral bago pumasok sa isang negosyo.

Magplano sa inaasahang natural na kalamidad. Bigyang-pansin ang kapakanan ng mga

konsyumer, lalo na ang mga mahihirap.

• Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataon, anong

negosyo ang nais mong itayo. Anong kalakal o

serbisyo ang iyong ipapakilala sa mga

mamimili.

PAGPAPAHALAGA

References:

Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House

De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI

Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI

Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI

Yunit 2: Aralin 4Interaksyon ng Supply at Demand

Balik-aral: Ang Demand ay tumutukoy sa dami ng kalakal

na handang bilhin ng mga mamimili sa isang takdang panahon.

Ang Supply ay tumutukoy sa dami ng kalakal na handang ipagbili ng mga negosyante sa magkakaibang presyo sa isang takdang panahon.

Ano ang Pamilihan? Ito ay isang mekanismo kung

saan ang mamimili at nagbebenta ay nagkakaroon ng transaksiyon upang magkaroon ng bentahan.

Ito rin ang nagsasaayos ng nagtutunggaliang interes ng mamimili at bahay –kalakal.

Puwersa ng Pamilihan (Market Forces)

Tumutukoy sa ugnayan ng supply at demand. Ang mamimili ay bumibili nang marami sa

mababang presyo samantalang marami namang ipinagbibili ang bahay-kalakal sa mataas na presyo.

Nag-uugnayan ang mamimili at bahay-kalakal sa pamamagitan ng pagtatakda ng presyo.

Batas ng Demand at Supply (Law of Supply and Demand)

Kung mataas ang presyo ng kalakal, tumataas ang supply, nagiging dahilan ito ng pagbaba ng presyo, nasiyang nagpapataas ng demand.

Law of Supply and Demand

Kakulangan (Shortage) – Hindi sapat ang supply upang matugunan ang demand.

Law of Supply and Demand

Kalabisan (Surplus) – Mas malaki ang supply sa demand.

Law of Supply and Demand

Ekwilibriyo (Equilibrium) – Sapat ang dami ng supply sa demand.

Ano ang ekwilibriyo?

Ang ekwilibriyo ay isang kalagayan sa pamilihan na ang dami ng handa at kayang bilhing produkto o serbisyo ng mga konsyumer at ang handa at kayang ipagbiling produkto at serbisyo ng mga prodyuser ay pareho ayon sa presyong kanilang pinagkasunduan. Ekwilibriyong presyo ang tawag sa pinagkasunduang presyo ng konsyumer at prodyuser at ekwilibriyong dami naman ang tawag sa napagkasunduang bilang ng mga produkto o serbisyo.

Ugnayan ng Kurba ng Suplay at Demand

Ano ang presyong ekwilibriyo ng graph?

Ano ang ekwilibriyong dami ng graph? Sa anong presyo nagkakaroon ng

surplus (kalabisan)? Sa anong presyo nagkakaroon ng

shortage (kakapusan)?

Mga Salik na Nagpapabago ng Puwersa ng Pamilihan

Pagmahal ng mga salik ng produksyon Pagtaas ng kita ng mamimili Mahusay na pagsasanay sa mga

manggagawa Panic buying ng mga mamimili

BUOD: Hinuhubog ng pamilihan ang mga puwersa ng

demand at suplay. Ang ekilibriyong presyo ang nagtatakda ng

ekilibriyong dami ng produkto. Ang kakulangan at kalabisan ang pangunahing

suliranin ng pamilihan. Nalulutas ito ng sistema ng pamilihan.

Nagagamit ang pamilihan upang masinop ang paggamit ng pinagkukunang-yaman. Ito ay tinatawag na allocative role ng pamilihan.

Pamprosesong Tanong: Tungkol saan ang ipinahihiwatig ng mga larawan?

Isa-isahin ang mga simbolismong ginamit at ipaliwanag ang mensahe ng mga ito.

• Ano ang maitutulong mo upang

magkaroon ng ekilibriyo ang pamilihan?

Ipaliwanag.

PAGPAPAHALAGA

References:

Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House

De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI

Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI

Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI

Yunit 2: Aralin 5

Iba’t ibang Anyo ng Pamilihan

Ano ang pamilihan? Isang kalagayan kung saan may inter-

aksyon ang mga mamimili at nagtitinda. Ang mga nagtitinda ay nagpapaligsahan

upang mahikayat ang mga mamimili na bumili sa kanila.

Istruktura ng PamilihanGanap na

KompetisyonDi-Ganap na Kopetisyon

Monopoly

Monopolistic Competition

Oligopoly

Monopsony

Ganap na Kompetisyon Walang sinumang nagtitinda at mamimili ang

maaring magkontrol sa presyo ng kalakal. Ang mga ipinagbibiling produkto ay walang

pagkakaiba. Madaling pumasok sa pamilihan ang mga nais

magsimula ng negosyo.

Katangian ng Ganap na Kompetisyon

Maraming maliliit na konsyumer at prodyuser Magkakatulad ang produkto (Homogenous) Malayang paggalaw ng sangkap ng

produksiyon Malayang pagpasok at paglabas sa industriya Malaya ang Impormasyon ukol sa pamilihan

Di-Ganap na Kompetisyon Anumang kondisyon na hindi kakakitaan ng mga

katangian ng ganap na kompetisyon. Monopoly Monopolistic Competition Oligopoly Monopsony

Monopoly Isa lang ang nagtitinda sa pamilihan. Ito ang nagtatakda ng presyo at walang

magagawa ang mga mamimili.

Monopolistic Competition Marami ang nagtitinda ngunit may isang

komokontrol sa pamilihan. Maari nitong impluwensyan ang presyo ng

kalakal.

Oligopoly (Cartel) Marami ang nagtitinda ngunit walang

kompetisyon. Ang presyo ng kalakal ay walang pagkakaiba.

Monopsony Marami ang nagtitinda ngunit isa o isang grupo

lamang ang mamimili. Sa ganitong kalagayan, may kapangyarihan ang

konsyumer na maimpluwensiyahan ang presyo sa pamilihan. Ang presyo ng kalakal ay nasa kontrol ng bumibili.

Buod:

Anyo ng Pamilihan

Balakid sa

Nagtitinda

Bilang ng Nagtitinda

Balakid sa

Mamimili

Bilang ng Mamimili

Perfect Competition

Wala Marami Wala Marami

Monopolistic competition

Wala Marami Wala Marami

Oligopoly OO Kakaunti Wala Marami

Monopoly Wala Isa OO Marami

Monopsony

OO Marami Wala Isa

• Sa iyong palagay, anong uri ng

pamilihan ang nagbibigay ng higit na

kapakinabangan sa mga mamimili.

Ipaliwanag ang inyong sagot.

PAGPAPAHALAGA

References:

Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House

De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI

Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI

Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI

Yunit 2: Aralin 6Ugnayan ng Pamilihan at Pamahalaan

ONCE UPON A TIME!

Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon at bumuo ng maaaring kahinatnan nito batay sa iyong sariling pagkaunawa. Isulat ang iyong kasagutan sa notebook. Matagal nang magsasaka si Mang

Francisco. Isang araw ay nabalitaan niyang ang presyo ng kaniyang produktong palay ay binibili lamang sa murang halaga. Ang presyo ay hindi kayang mabawi kahit puhunan niya sa binhi at fertilizer. Ano kaya ang maaaring mangyari kay Mang Francisco?

ONCE UPON A TIME!

Ang Gitnang Luzon ay sinalanta ng bagyo. Maraming palayan ang nasira. Ano kaya ang maaaring ibunga nito?

Dahil sa katatapos pa lamang na bagyo nabalitaan ng pamahalaan na maraming mga negosyante ang nanamantala sa pamamagitan ng pagtataas ng presyo. Ano kaya ang maaaring gawin ng pamahalaan?

Pamprosesong Tanong:1. Paano ka nakabuo ng maaaring

kahinatnan ng pangyayari?2. Alin sa mga sitwasyon ang nahirapan

kang bumuo ng maaaring kahinatnan? Bakit?

Nicholas Gregory Mankiw

Government can sometimes improve market outcomes. Principles of EconomicsBagama’t ang pamilihan ay isang organisadong sistemang pang-ekonomiya, may mga pagkakataong nahaharap ito sa pagkabigo o market failure. Sa ganitong pagkakataon, kinakailangan ang pakikialam ng pamahalaan sa takbo ng pamilihan.

Balik-aral:

Ang pamilihan nagsasaayos ng nagtutunggaliang interes ng mamimili at bahay – kalakal.

Ang mamimili ay bumibili nang marami sa mababang presyo samantalang marami namang ipinagbibili ang bahay-kalakal sa mataas na presyo.

Ang napagkasundunang presyo ng mamimili at bahay-kalakal ay tinatawag na presyong ekwilibriyo.

Ugnayan ng Kurba ng Suplay at Demand

Bagong Presyong Ekwilibriyo

Tuwing nagkakaroon ng paglipat sa kurba ng suplay o demand, nagkakaroon din ng pagbabago sa presyong ekwilibriyo.

P

QD1

S

800

300

D2

950

Bagong Presyong Ekwilibriyo

Ano ang presyong ekwilibriyo para sa D1?

Ano ang presyong ekwilibriyo para sa D2?

Anong uri ng pagbabago ang naganap sa demand curve?

800

300

P

QD2

S

D1

950

Pagtatakda ng Batas sa Presyo ng Kalakal(Price Control)

Kung minsan, itinatakda ng pamahalaan ang presyo ng kalakal upang maiwasan ang pang-aabuso sa panig ng nagtitinda o ng mamimili.

Price Ceiling – ang pinakamataas na presyo na maaring ibenta ang produkto.

Price Floor – ang pinamababang presyo na maaring ibenta ang produkto.

Upa ng apartment kung walang price control

P

QD

SUpa ng apartment

800

300

Dami ng Nagpapaupa

Price Ceiling

• Ang price ceiling na

mas mataas sa presyong ekwilibriyo ay walang epekto sa pamilihan.

Hindi malulugi ang

mga nagtitinda.

P

QD

S

800

300

Price Ceiling1000

P

QD

S

800

Price Ceiling500

250 400

Shortage

Price Ceiling

• Ang pagtatakda ng price ceiling na mas mababa sa presyong ekwilibriyo ang makakaiwas sa pagkalugi ng mga negosyante.

Halimbawa 2: Pasahod sa mga ManggagawaD

QD

SSahod ng mga mangagawa

400

500

Equilibrium Price

Price Floor• Ang pagtatakda ng Price

Floor na mas mababa sa presyong ekwilibriyo ay

walang epekto sa presyo ng mga kalakal.

P

QD

S

400

500

Price floor300

P

DD

S

400

Price Floor500

400 550

Labor Surplus

Price Floor

• Ang pagtatakda ng Price Floor na mas mataas sa presyong ekwilibriyo ay magdudulot ng mataas

na presyo ng mga kalakal.

BuodP

QD

S

400

Price Floor

500

400 550

Price Ceiling

300

Epekto ng pagkakaroon ng Price Ceiling

Mabuti: Mababang presyo ng mga bilihin. Kasiguruhan sa mga mamimili.

Di-mabuti: Pagbaba ng Supply Nagiging dahilan ng Kakulangan Nagiging dahilan ng pagkakaroon ng mga

ilegal na pamilihan (black market)

Epekto ng pagkakaroon ng Price Floor

Mabuti: Mas mataas na sahod sa mga manggagawa Mas malaking tubo sa mga nagtitinda

Di-mabuti: Mas mataas na presyo ng bilihin Maaring maging dahilan ng kalabisan ng

kalakal. Mas mababang demand ng mga bilihin

Suggested Retail Price (SRP)

Presyong itinakda ng pamahalaan para sa isang kalakal.

Mahigpit na binabantayan ang mga produkto nakabilang sa mga pangunahing pangangailangan gaya ng bigas, asukal, kape, harina, tinapay, itlog, at instant noodles

Ang patakarang ito ay isang pamamaraan upang mapanatiling abot-kaya para sa mga mamamayan ang presyo ng nasabing produkto.

Price Freeze Pagbabawal sa pagtataas ng presyo sa

pamilihan. Ipinatutupad ito ng pamahalaan upang

mapigilan ang pananamantala ng mga negosyante sa labis na pagpapataw ng mataas na presyo ng kanilang mga produkto.

Labag sa Anti- Profiteering Law ang labis na pagpapataw ng mataas na presyo.

Price support

Ito ay paraan ng pamahalaan na bigyan ng tulong ang mga negosyante upang maiwasan ang pagkalugi o mabawasan ang kita.

Kabilang dito ang mga subsidy, tax exemption o tax deduction, discount at bonus.

Layunin nito na mapanatili ang mababang halaga ng produksyon upang maiwasan ang pagtaas ng presyo ng bilihin.

Seatwork:Anong presyo ang napagkasunduan ng suplayer at konsyumer sa mga sumusunod:

Unang kurba ng supply

Ikalawang kurba ng supply

Seatwork:Sa anong presyo maaring ipataw ang sumusunod:

Price ceiling sa unang kurba ng supply

Price floor sa unang kurba ng supply

Price ceiling sa ikalawang kurba ng supply

Price floor sa ikalawang kurba ng supply

• Sa iyong palagay, ano ang mas madalas

na mangyari sa mga kalakal sa Pilipinas.

Nakakatulong ba ito sa ekonomiya ng

bansa?

PAGPAPAHALAGA

References:

Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House

De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI

Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI

Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI