52
Ἡ ἐλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της, Διονυσίου Κόκκινου, Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶς, Δήµητρας Βασίλα-Ζιάκου, Ἑλληνικὸ καλοκαίρι, Σοφίας Μαντέ, Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα, Μάρκου Δεσποτίδη, Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά, Μαρίας Τσακτσίρα, Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας, Ἑλένης Τσοχαντάρη, Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ, Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Ὁ Ἐθνομάρτυρας ἃγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς, Ἀναστασίας Κουρῆ, Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα, Κλεοπάτρας Καρτάνου, Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ, Ζαχαρία Παπαντωνίου, Ὁ Πανορμίτης, Ἡ ἠχῶ τοῦ Αἰγαίου, Γεωργίου Βιλλιώτη, Ὁ Ἀλέξ. Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος, Νικόδηµου Καλλιντέρη . . . Διµηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ‘’ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ’’ Τεῦχος 8 ΙΟΥΛΙΟΣ -ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 Ρ ωµ νιός

¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

  • Upload
    -

  • View
    348

  • Download
    9

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ ἐλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της Διονυσίου Κόκκινου Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶς Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Ἑλληνικὸ καλοκαίρι Σοφίας Μαντέ Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα Μάρκου Δεσποτίδη Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά Μαρίας Τσακτσίρα Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας Ἑλένης Τσοχαντάρη Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Ὁ Ἐθνομάρτυρας ἃγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς Ἀναστασίας Κουρῆ Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Κλεοπάτρας Καρτάνου Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ Ζαχαρία Παπαντωνίου Ὁ Πανορμίτης Ἡ ἠχῶ τοῦ Αἰγαίου Γεωργίου Βιλλιώτη Ὁ Ἀλέξ Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος Νικόδηmicroου Καλλιντέρη

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo

Τεῦχος 8ΙΟΥΛΙΟΣ -ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

ΟΙ EΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΣ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑ ΤΟΜΟΣ 4ος

ΤΗΛ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ 2310 552207

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑNeanikeσ εκδοσεισ

ΤΑ ΝΕΟΤΑΞΙΚΑΒΙΒΛΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥΚΑΙ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΤΣΙΟΥΔασκάλου

νεα εκδοση

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΠαπαδόπουλος Θεόφιλος-ΠρόεδροςΚιν 6985085012 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚατσιαμάνης ΔημήτριοςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣΒασίλας Μιχάλης ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΚεσελόπουλος ΓεώργιοςΚουρῆ ΣτυλιανὴΛουπίδου ΘωμαΐςΜιχαήλ ΚατερίναΠρωτόπαππας Σπύρος

ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΠαπαδόπουλος Γεώργιος Κουρῆ Ἀναστασία

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ἀνανιάδης Γεώργιος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ amp ΣΥΝΔΡΟΜΕΣἹωαννίδου ΜαρίαTηλ 2310 552719Καπετάνιου Ἀγγελικὴ Tηλ 210 5227967

laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 55 2207 Τηλεμοιότυπο 2310 55 2209

httpromniosgr - E-mail romniosenromiosinigrhttpwwwenromiosinigr - E-mail contactenromiosinigr

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

IΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣlaquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo

ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

Ἡ ἐπικοινωνία καί συνεργασία μέ νέους εἶναι ἂμεση ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξη τοῦ περιοδικοῦ μας Ἐλπίζουμε ὃτι θά ἀνταποκριθεῖτε κομίζοντας προτάσεις καί ἂρθρα

ISSN 1792-9431

Ρωμνιός

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

4

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ἰούλιος - Αὔγουστος 2012

2

4 Ἡ ἐλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της ΔιονυσίουἈΚόκκινου

6 Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶς ΔήμητραςΒασίλα-Ζιάκου

8 Ἑλληνικὸ καλοκαίρι ΣοφίαςΜαντέπολιτικῆςἐπιστήμονος

10 Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ρωμνιός 12 Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα ΜάρκουΔεσποτίδημαθητῆΛυκείου

14 Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά ΜαρίαςΤσακτσίρανηπιαγωγοῦ 16 Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας ἙλένηςΤσοχαντάρηδικηγόρου

Λόγοι ἁγίων πατέρων

18 Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ ΓέροντοςΠαϊσίουἉγιορείτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

20 Ὁ Ἐθνομάρτυρας ἃγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἈναστασίαςΚουρῆφιλολόγου

23 Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα ΚλεοπάτραςΚαρτάνουμετφοιτήτριαςΘεολογίας

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ ΖαχαρίαΠαπαντωνίου

27 Καλοκαίρια ἈσπασίαςΚακούρη

5

Ρωμνιός τεῦχος 8

Πατριδογνωσία

28 ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἡ ἱστορία μας

32 Ἡ ἠχῶ τοῦ Αἰγαίου ΓεωργίουΒιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

34 Ὁ Ἀλέξ Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος ΝικόδημουΚαλλιντέρηφοιτητῆΝομικῆς

Τεχνολογία36 ΥΔΡΙΑΔΑ σχολια-ζωντας 38 Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς Μαστίχας Χίου

40 Τὰ καράβια μου καίωΝίκουΠορτοκάλογλου

Παρουσίαση

42 Συνέντευξη τοῦ Χρήστου Χατζηπαντελίδη στὴΜαρία Λουπίδου

46 Ψηφιακὸς δίσκος Πέρασμα στὴν Κίμωλο τοῦΝίκουΟἰκονομίδη

48 Σταυρόλεξο

ἘξώφυλλοἘπιστροφὴἀπ΄τrsquoἍγιονὌρος Φωτογραφία Ἰορδάνης Ἀ μαθητὴς Αrsquo Γυμνασίου

6

Ἡ ἑλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της

Διονυσίου Ἀ Κόκκινου

Ἄν μοῦ ἀ νέ θε ταν στὴ σύν τα ξη ἑ νὸς λε ξι κοῦ τὴ λέ ξη θά λασ σα θὰ ἐ ση-μεί ω να ἀν τί στοι χα Ἡ ὀμορ φιὰ καὶ

ἡ ἀ νε ξάν τλη τη πη γὴ δυ νά με ως τῆς Ἑλ λη νι-κῆς χώ ρας

Στὸ φυ σι κὸ αἴ σθη μα τῶν Ἑλ λή νων ἀ πὸ τὸ πε ρι βάλ λον στὸ αἴ σθη μα ποὺ προ κα-λεῖ τὸ ὅ ρα μα καὶ ἡ ἀ νάγ κη νὰ βροῦ με τὸν τρό πο νὰ ὑ πάρ ξου με τὸ ἐν το νώ τε ρο εἶ ναι

ἐ κεῖ νο ποὺ μᾶς ἔρ χε ται ἀ πὸ τὴ θά λασ σα Ὅ σο γρά φω Ἱ στο ρί α καὶ φθά νω στὰ laquoκα τὰ θά λασ σαν γε γο νό ταraquo αἰ σθά νο μαι μί α ἄ νε-ση σὰν νὰ γί νε ται λι γ ότε ρος ὁ κό πος Τὶς με γά λες κι νή σεις μας ὡς λα οῦ τὶς ὡδή γη σε

ἡ θά λασ σα Καὶ αὐ τὴ εἶ ναι σὰν νὰ μᾶς κά νη μυ στι κὰ τὴν ἄ σκη ση στὴ ζω ὴ καὶ τὸν ἀ γώ να της Ὁ χα ρα κτή ρας τῶν Ἑλ λή νων ἔ χει πά ρει ἀ πὸ τὴ θά λασ σα τὸ ἐκ δη λώ τε ρο στοι χεῖ ο

7

του Τὴ με τα κί νη ση Ἡ γραμ μὴ τῶν πε ρισ-σο τέ ρων ἑλ λη νι κῶν οἰ κο γε νει ῶν ἔρ χε ται ἀ πὸ ἀρ γὴ δι α δρο μὴ στοὺς αἰ ῶ νες ἀ πὸ δι α φό-ρους ἑλ λη νι κοὺς τό πους Ἔ τσι οἱ πιὸ πολ-λοὶ γί νον ται ἐ ναλ λὰξ βου νί σιοι καὶ θα λασ σι-νοί Οἱ πρῶ τοι καὶ πρὶν φτά σουν στὰ ἀ κρο-γιά λια εἶ χαν ἰ δῆ τὴ θά λασ σα Ἀ πὸ πολ λὲς κο ρυ φὲς τῶν πιὸ ψη λῶν βου νῶν φαί νον ται στὸν ὁ ρί ζον τα γλαυ κὰ πε λά γη Ὑ πάρ χουν στὴν ἱ στο ρί α χτυ πη τὰ πε ρι στα τι κὰ αὐ τῆς τῆς ἐ ναλ λα γῆς Ὁ στε ρια νὸς ἀ πὸ τὴ Λει-βα διὰ Λάμ προς Κα τσώ νης ἔ γι νεν ὁ ἥ ρω ας τοῦ Αἰ γαί ου Ὁ Θε ό δω ρος Κο λο κο τρώ νης ποὺ γεν νή θη κε σ᾿ ἕ να βου νό ἔ γι νε κα τὰ τὴν ἀ γω νι στι κή του πε ρι πέ τεια καὶ κα πε-τά νιος κα τα δρο μι κοῦ σκά φους Οἱ πρῶ τοι ποὺ μπῆ καν στὴν πο λι ορ κού με νη Τρι πο λι-τσὰ κα τὰ τὸ 1821 καὶ ἄ νοι ξαν τὶς πύ λες καὶ στοὺς ἄλ λους ἦ σαν ναυ τι κοὶ τῶν ἀ κτῶν τῆς Κυ νου ρί ας Για τί μπό ρε σαν ν᾿ ἀ ναρ ρι χη-θοῦν στὰ τεί χη μὲ σχοι νιὰ χά ρις στὴν ἐ παγ-γελ μα τι κή τους ἄ σκη ση

Ἡ θά λασ σα ἐ ξυ πη ρέ τη σε πάν το τε τὴν ἑλ λη νι κὴ ζω ή Σ᾿ αὐ τὴν ὀ φεί λε ται ὁ Ἑλ λη-νι κὸς πο λι τι σμός ὁ ἐ ξελ λη νι στι κὸς σύν δε-σμός μας μὲ ἄλ λες χῶ ρες τῆς Με σο γεί ου καὶ πε ρισ σό τε ρο τῆς Ἀ να το λι κῆς λε κά νης της ἡ ἀ να ζή τη σις ζω τι κῶν χώ ρων ὡς τὸν ἀ πώ-τα το τὸν ἄ ξε νο Πόν το καὶ ὡς αὐ τὴν τὴν μα κρυ νό τα τη τό τε Μασ σα λί α Ἡ θά λασ σα μᾶς ἔ δω σε τὴν πνευ μα τι κὴ ἡ γε σί α ἀ πὸ τὴν ὁ ποί α δὲν μπό ρε σε ν᾿ ἀ παλ λα γῆ ἡ Ρώ μη σ᾿ ὅ λους της τοὺς αἰ ῶ νες καὶ στὸ Δυ τι κὸ καὶ στὸ Ἀ να το λι κό της κρά τος καὶ μᾶς ἐ χα-λύ βδω νε τὴν ἑλ λη νι κὴ ἄ μυ να ποὺ ἔ παιρ νε τὸ χα ρα κτή ρα τῆς αὐ το θυ σί ας χά ρις στὴ δρα μα τι κὴ γυ μνα στι κὴ ψυ χῶν καὶ σω μά των στοὺς θα λασ σί ους ἀ γῶ νες Καὶ μα ζὶ μ᾿ αὐ τὰ τό σες αἰ σθη τι κὲς χά ρες

Καὶ αὐ τὸ ἀ πὸ τοὺς προ ϊ στο ρι κοὺς αἰ ῶ-νες ἕ ως τώ ρα Ἀ πὸ τοὺς πα ναρ χαί ους και-ροὺς οἱ Ἕλ λη νες χά ρις στὴ θά λασ σα ἐ γνώ-ρι σαν τοὺς πο λι τι σμοὺς ἀρ χαι ο τέ ρων λα ῶν τοὺς πα ρέ λα βαν καὶ τοὺς ἐ πέ ρα σαν ἀ πὸ τὸ πνευ μα τι κὸ καὶ τὸ αἰ σθη τι κὸ κα μί νι τους καὶ ἐ δη μι ούρ γη σαν τὸ laquoἑλ λη νι κὸ θαῦ μαraquo Αὐ τὰ τὰ ἔ κα μαν μὲ ὑ περ πόν τι ες ἐ πι χει ρή σεις Ἀ πὸ αὐ τὲς τὶς ἐ πι χει ρή σεις ποὺ δι α φαί νον-

ται στὴ μυ θο λο γί α ἐ κεῖ νες ποὺ ἀ φη γεῖ ται ὁ Ὅ μη ρος καὶ στὰ δύ ο του ἔ πη εἶ ναι οἱ πιὸ νέ ες Εἶ ναι ἱ στο ρί ες τῶν Ὀ δυσ σέ ων

Ἔ τσι τὰ Ἑλ λη νι κὰ πε λά γη -τὸ Ἰ ό νιο τὸ Αἰ γαῖ ο τὸ Κρη τι κὸ- ἐ πλημ μύ ρι σαν ἀ πὸ τὰ μορ φο ποι η μέ να ἐ ξαί σια σύμ βο λα ποὺ ἐ δη-μι ούρ γη σε ἡ ποι η τι κὴ φαν τα σί α ὁ χα ρα κτή-ρας καὶ ἡ συγ κί νη σις τῶν Ἑλ λή νων Ἀ φρο-δί τη Εὐ ρώ πη Ἰ φι γέ νεια Κα λυ ψώ Κίρ κη Ναυ σι κά Ἠ ρώ Ἀν δρο μέ δα Θε ές νε ρά ϊ δες σει ρῆ νες γορ γό νες Ἔ πει τα τὸ Ἑλ λη νο χρι-στι α νι κὸ θρη σκευ τι κὸ πνεῦ μα ἔ δω σε στοὺς πον το πο ροῦν τας προ στά τες ἁ γί ους

Στὸ πλῆ θος τῶν προ σω νυ μι ῶν τῆς Πα-να γί ας ὑ πάρ χουν καὶ θα λασ σι νές Λι με νι ώ-τισ σα Θα λασ σι νή Με σο πον τί τισ σα Νε ρο-φο ροῦ σα Τα ξι διά ρα Θα λασ σι ώ τισα Θα-λασ σο μά χισ σα Χι λι αρ με νί τισ σα Στὴ Λα ο-γρα φί α τὰ ὁ ρά μα τα τῶν ναυ τι κῶν μὲ ἁ γί ους ἀ πά νω στὰ κύ μα τα εἶ ναι πλῆ θος

Στὰ νε ώ τε ρα χρό νια ὁ Ἑλ λη νι κὸς λα ός μο να δι κὸ φαι νό με νο ἀ νά με σα σὲ ὅ λους τοίς ἄλ λους καὶ ὅ ταν ἀ κό μη δὲν ἦ ταν κύ ριος τοῦ οἴ κου του κα τὰ τὴν Τουρ κο κρα τί α ἐ δη-μι ούρ γη σε ἐμ πο ρι κὴ ναυ τι λί α δι κή του τό-σης ὁλ κῆς καὶ μὲ τέ τοι ο ἔμ ψυ χο ὑ λι κό ὥ στε νὰ τὴν με τα τρέ ψη μὲ τὴν ἔ κρη ξη τοῦ ἀ γῶ-νος τῆς Ἀ νε ξαρ τη σί ας σὲ πο λε μι κὸ ναυ τι-κό ποὺ ἐ γέ μι σε τὴν ἱ στο ρί α μὲ σε λί δες χα-ραγ μέ νες μὲ τὸ κον τύ λι τῆς δό ξας

Εἴ μα στε θα λασ σι νοὶ καὶ θα λασ σο χα ρεῖς Στὰ Νε ο ελ λη νι κὰ γράμ μα τα καὶ ὁ λυ ρι κὸς καὶ ὁ πε ζὸς λό γος ἀ πὸ τὸ Σο λω μὸ καὶ τὸν Κάλ βο καὶ ἀ πὸ τὸν Πα πα δι α μάν τη καὶ τὸν Καρ κα βί τσα ὡς τοὺς ση με ρι νοὺς ραν τί ζον-ται μὲ τὴ θά λασ σα Στὴ ζω γρα φι κή ὅ που ἡ αἴ σθη ση ἀ πὸ τὸ φυ σι κὸ φαι νό με νον εἶ ναι ἀ με σώ τε ρη καὶ ἁ πλού στε ρη ἔ χει ἀ να πτυ-χθῆ σὲ με γά λη κλί μα κα ἰ δι αί τε ρη ἐ πί δο ση Ἡ θα λασ σο γρα φί α Καὶ μά λι στα ὡς ἀ πο-κλει στι κὸ ἔρ γο φη μι σμέ νων Ἑλ λή νων ζω γρά-φων καὶ ἀ γα πη τὸ θέ μα τῶν πε ρισ σό τε ρων Ἀ πὸ τό τε ποὺ ἄρ χι σε νὰ ἐκ δη λώ νε ται Νε-ο ελ λη νι κὴ ζω γρα φι κή πα ρου σιά σθη Ἕλ λην θα λασ σο γρά φος τοῦ ὁ ποί ου ὡρι σμέ να ἔρ-γα θὰ μπο ροῦ σαν νὰ πε ρά σουν σὲ Εὐ ρω πα-ϊ κὰ μου σεῖ α συγ χρό νων (hellip)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 2: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

ΟΙ EΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΣ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑ ΤΟΜΟΣ 4ος

ΤΗΛ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ 2310 552207

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑNeanikeσ εκδοσεισ

ΤΑ ΝΕΟΤΑΞΙΚΑΒΙΒΛΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥΚΑΙ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΤΣΙΟΥΔασκάλου

νεα εκδοση

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΠαπαδόπουλος Θεόφιλος-ΠρόεδροςΚιν 6985085012 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚατσιαμάνης ΔημήτριοςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣΒασίλας Μιχάλης ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΚεσελόπουλος ΓεώργιοςΚουρῆ ΣτυλιανὴΛουπίδου ΘωμαΐςΜιχαήλ ΚατερίναΠρωτόπαππας Σπύρος

ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΠαπαδόπουλος Γεώργιος Κουρῆ Ἀναστασία

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ἀνανιάδης Γεώργιος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ amp ΣΥΝΔΡΟΜΕΣἹωαννίδου ΜαρίαTηλ 2310 552719Καπετάνιου Ἀγγελικὴ Tηλ 210 5227967

laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 55 2207 Τηλεμοιότυπο 2310 55 2209

httpromniosgr - E-mail romniosenromiosinigrhttpwwwenromiosinigr - E-mail contactenromiosinigr

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

IΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣlaquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo

ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

Ἡ ἐπικοινωνία καί συνεργασία μέ νέους εἶναι ἂμεση ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξη τοῦ περιοδικοῦ μας Ἐλπίζουμε ὃτι θά ἀνταποκριθεῖτε κομίζοντας προτάσεις καί ἂρθρα

ISSN 1792-9431

Ρωμνιός

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

4

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ἰούλιος - Αὔγουστος 2012

2

4 Ἡ ἐλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της ΔιονυσίουἈΚόκκινου

6 Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶς ΔήμητραςΒασίλα-Ζιάκου

8 Ἑλληνικὸ καλοκαίρι ΣοφίαςΜαντέπολιτικῆςἐπιστήμονος

10 Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ρωμνιός 12 Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα ΜάρκουΔεσποτίδημαθητῆΛυκείου

14 Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά ΜαρίαςΤσακτσίρανηπιαγωγοῦ 16 Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας ἙλένηςΤσοχαντάρηδικηγόρου

Λόγοι ἁγίων πατέρων

18 Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ ΓέροντοςΠαϊσίουἉγιορείτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

20 Ὁ Ἐθνομάρτυρας ἃγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἈναστασίαςΚουρῆφιλολόγου

23 Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα ΚλεοπάτραςΚαρτάνουμετφοιτήτριαςΘεολογίας

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ ΖαχαρίαΠαπαντωνίου

27 Καλοκαίρια ἈσπασίαςΚακούρη

5

Ρωμνιός τεῦχος 8

Πατριδογνωσία

28 ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἡ ἱστορία μας

32 Ἡ ἠχῶ τοῦ Αἰγαίου ΓεωργίουΒιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

34 Ὁ Ἀλέξ Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος ΝικόδημουΚαλλιντέρηφοιτητῆΝομικῆς

Τεχνολογία36 ΥΔΡΙΑΔΑ σχολια-ζωντας 38 Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς Μαστίχας Χίου

40 Τὰ καράβια μου καίωΝίκουΠορτοκάλογλου

Παρουσίαση

42 Συνέντευξη τοῦ Χρήστου Χατζηπαντελίδη στὴΜαρία Λουπίδου

46 Ψηφιακὸς δίσκος Πέρασμα στὴν Κίμωλο τοῦΝίκουΟἰκονομίδη

48 Σταυρόλεξο

ἘξώφυλλοἘπιστροφὴἀπ΄τrsquoἍγιονὌρος Φωτογραφία Ἰορδάνης Ἀ μαθητὴς Αrsquo Γυμνασίου

6

Ἡ ἑλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της

Διονυσίου Ἀ Κόκκινου

Ἄν μοῦ ἀ νέ θε ταν στὴ σύν τα ξη ἑ νὸς λε ξι κοῦ τὴ λέ ξη θά λασ σα θὰ ἐ ση-μεί ω να ἀν τί στοι χα Ἡ ὀμορ φιὰ καὶ

ἡ ἀ νε ξάν τλη τη πη γὴ δυ νά με ως τῆς Ἑλ λη νι-κῆς χώ ρας

Στὸ φυ σι κὸ αἴ σθη μα τῶν Ἑλ λή νων ἀ πὸ τὸ πε ρι βάλ λον στὸ αἴ σθη μα ποὺ προ κα-λεῖ τὸ ὅ ρα μα καὶ ἡ ἀ νάγ κη νὰ βροῦ με τὸν τρό πο νὰ ὑ πάρ ξου με τὸ ἐν το νώ τε ρο εἶ ναι

ἐ κεῖ νο ποὺ μᾶς ἔρ χε ται ἀ πὸ τὴ θά λασ σα Ὅ σο γρά φω Ἱ στο ρί α καὶ φθά νω στὰ laquoκα τὰ θά λασ σαν γε γο νό ταraquo αἰ σθά νο μαι μί α ἄ νε-ση σὰν νὰ γί νε ται λι γ ότε ρος ὁ κό πος Τὶς με γά λες κι νή σεις μας ὡς λα οῦ τὶς ὡδή γη σε

ἡ θά λασ σα Καὶ αὐ τὴ εἶ ναι σὰν νὰ μᾶς κά νη μυ στι κὰ τὴν ἄ σκη ση στὴ ζω ὴ καὶ τὸν ἀ γώ να της Ὁ χα ρα κτή ρας τῶν Ἑλ λή νων ἔ χει πά ρει ἀ πὸ τὴ θά λασ σα τὸ ἐκ δη λώ τε ρο στοι χεῖ ο

7

του Τὴ με τα κί νη ση Ἡ γραμ μὴ τῶν πε ρισ-σο τέ ρων ἑλ λη νι κῶν οἰ κο γε νει ῶν ἔρ χε ται ἀ πὸ ἀρ γὴ δι α δρο μὴ στοὺς αἰ ῶ νες ἀ πὸ δι α φό-ρους ἑλ λη νι κοὺς τό πους Ἔ τσι οἱ πιὸ πολ-λοὶ γί νον ται ἐ ναλ λὰξ βου νί σιοι καὶ θα λασ σι-νοί Οἱ πρῶ τοι καὶ πρὶν φτά σουν στὰ ἀ κρο-γιά λια εἶ χαν ἰ δῆ τὴ θά λασ σα Ἀ πὸ πολ λὲς κο ρυ φὲς τῶν πιὸ ψη λῶν βου νῶν φαί νον ται στὸν ὁ ρί ζον τα γλαυ κὰ πε λά γη Ὑ πάρ χουν στὴν ἱ στο ρί α χτυ πη τὰ πε ρι στα τι κὰ αὐ τῆς τῆς ἐ ναλ λα γῆς Ὁ στε ρια νὸς ἀ πὸ τὴ Λει-βα διὰ Λάμ προς Κα τσώ νης ἔ γι νεν ὁ ἥ ρω ας τοῦ Αἰ γαί ου Ὁ Θε ό δω ρος Κο λο κο τρώ νης ποὺ γεν νή θη κε σ᾿ ἕ να βου νό ἔ γι νε κα τὰ τὴν ἀ γω νι στι κή του πε ρι πέ τεια καὶ κα πε-τά νιος κα τα δρο μι κοῦ σκά φους Οἱ πρῶ τοι ποὺ μπῆ καν στὴν πο λι ορ κού με νη Τρι πο λι-τσὰ κα τὰ τὸ 1821 καὶ ἄ νοι ξαν τὶς πύ λες καὶ στοὺς ἄλ λους ἦ σαν ναυ τι κοὶ τῶν ἀ κτῶν τῆς Κυ νου ρί ας Για τί μπό ρε σαν ν᾿ ἀ ναρ ρι χη-θοῦν στὰ τεί χη μὲ σχοι νιὰ χά ρις στὴν ἐ παγ-γελ μα τι κή τους ἄ σκη ση

Ἡ θά λασ σα ἐ ξυ πη ρέ τη σε πάν το τε τὴν ἑλ λη νι κὴ ζω ή Σ᾿ αὐ τὴν ὀ φεί λε ται ὁ Ἑλ λη-νι κὸς πο λι τι σμός ὁ ἐ ξελ λη νι στι κὸς σύν δε-σμός μας μὲ ἄλ λες χῶ ρες τῆς Με σο γεί ου καὶ πε ρισ σό τε ρο τῆς Ἀ να το λι κῆς λε κά νης της ἡ ἀ να ζή τη σις ζω τι κῶν χώ ρων ὡς τὸν ἀ πώ-τα το τὸν ἄ ξε νο Πόν το καὶ ὡς αὐ τὴν τὴν μα κρυ νό τα τη τό τε Μασ σα λί α Ἡ θά λασ σα μᾶς ἔ δω σε τὴν πνευ μα τι κὴ ἡ γε σί α ἀ πὸ τὴν ὁ ποί α δὲν μπό ρε σε ν᾿ ἀ παλ λα γῆ ἡ Ρώ μη σ᾿ ὅ λους της τοὺς αἰ ῶ νες καὶ στὸ Δυ τι κὸ καὶ στὸ Ἀ να το λι κό της κρά τος καὶ μᾶς ἐ χα-λύ βδω νε τὴν ἑλ λη νι κὴ ἄ μυ να ποὺ ἔ παιρ νε τὸ χα ρα κτή ρα τῆς αὐ το θυ σί ας χά ρις στὴ δρα μα τι κὴ γυ μνα στι κὴ ψυ χῶν καὶ σω μά των στοὺς θα λασ σί ους ἀ γῶ νες Καὶ μα ζὶ μ᾿ αὐ τὰ τό σες αἰ σθη τι κὲς χά ρες

Καὶ αὐ τὸ ἀ πὸ τοὺς προ ϊ στο ρι κοὺς αἰ ῶ-νες ἕ ως τώ ρα Ἀ πὸ τοὺς πα ναρ χαί ους και-ροὺς οἱ Ἕλ λη νες χά ρις στὴ θά λασ σα ἐ γνώ-ρι σαν τοὺς πο λι τι σμοὺς ἀρ χαι ο τέ ρων λα ῶν τοὺς πα ρέ λα βαν καὶ τοὺς ἐ πέ ρα σαν ἀ πὸ τὸ πνευ μα τι κὸ καὶ τὸ αἰ σθη τι κὸ κα μί νι τους καὶ ἐ δη μι ούρ γη σαν τὸ laquoἑλ λη νι κὸ θαῦ μαraquo Αὐ τὰ τὰ ἔ κα μαν μὲ ὑ περ πόν τι ες ἐ πι χει ρή σεις Ἀ πὸ αὐ τὲς τὶς ἐ πι χει ρή σεις ποὺ δι α φαί νον-

ται στὴ μυ θο λο γί α ἐ κεῖ νες ποὺ ἀ φη γεῖ ται ὁ Ὅ μη ρος καὶ στὰ δύ ο του ἔ πη εἶ ναι οἱ πιὸ νέ ες Εἶ ναι ἱ στο ρί ες τῶν Ὀ δυσ σέ ων

Ἔ τσι τὰ Ἑλ λη νι κὰ πε λά γη -τὸ Ἰ ό νιο τὸ Αἰ γαῖ ο τὸ Κρη τι κὸ- ἐ πλημ μύ ρι σαν ἀ πὸ τὰ μορ φο ποι η μέ να ἐ ξαί σια σύμ βο λα ποὺ ἐ δη-μι ούρ γη σε ἡ ποι η τι κὴ φαν τα σί α ὁ χα ρα κτή-ρας καὶ ἡ συγ κί νη σις τῶν Ἑλ λή νων Ἀ φρο-δί τη Εὐ ρώ πη Ἰ φι γέ νεια Κα λυ ψώ Κίρ κη Ναυ σι κά Ἠ ρώ Ἀν δρο μέ δα Θε ές νε ρά ϊ δες σει ρῆ νες γορ γό νες Ἔ πει τα τὸ Ἑλ λη νο χρι-στι α νι κὸ θρη σκευ τι κὸ πνεῦ μα ἔ δω σε στοὺς πον το πο ροῦν τας προ στά τες ἁ γί ους

Στὸ πλῆ θος τῶν προ σω νυ μι ῶν τῆς Πα-να γί ας ὑ πάρ χουν καὶ θα λασ σι νές Λι με νι ώ-τισ σα Θα λασ σι νή Με σο πον τί τισ σα Νε ρο-φο ροῦ σα Τα ξι διά ρα Θα λασ σι ώ τισα Θα-λασ σο μά χισ σα Χι λι αρ με νί τισ σα Στὴ Λα ο-γρα φί α τὰ ὁ ρά μα τα τῶν ναυ τι κῶν μὲ ἁ γί ους ἀ πά νω στὰ κύ μα τα εἶ ναι πλῆ θος

Στὰ νε ώ τε ρα χρό νια ὁ Ἑλ λη νι κὸς λα ός μο να δι κὸ φαι νό με νο ἀ νά με σα σὲ ὅ λους τοίς ἄλ λους καὶ ὅ ταν ἀ κό μη δὲν ἦ ταν κύ ριος τοῦ οἴ κου του κα τὰ τὴν Τουρ κο κρα τί α ἐ δη-μι ούρ γη σε ἐμ πο ρι κὴ ναυ τι λί α δι κή του τό-σης ὁλ κῆς καὶ μὲ τέ τοι ο ἔμ ψυ χο ὑ λι κό ὥ στε νὰ τὴν με τα τρέ ψη μὲ τὴν ἔ κρη ξη τοῦ ἀ γῶ-νος τῆς Ἀ νε ξαρ τη σί ας σὲ πο λε μι κὸ ναυ τι-κό ποὺ ἐ γέ μι σε τὴν ἱ στο ρί α μὲ σε λί δες χα-ραγ μέ νες μὲ τὸ κον τύ λι τῆς δό ξας

Εἴ μα στε θα λασ σι νοὶ καὶ θα λασ σο χα ρεῖς Στὰ Νε ο ελ λη νι κὰ γράμ μα τα καὶ ὁ λυ ρι κὸς καὶ ὁ πε ζὸς λό γος ἀ πὸ τὸ Σο λω μὸ καὶ τὸν Κάλ βο καὶ ἀ πὸ τὸν Πα πα δι α μάν τη καὶ τὸν Καρ κα βί τσα ὡς τοὺς ση με ρι νοὺς ραν τί ζον-ται μὲ τὴ θά λασ σα Στὴ ζω γρα φι κή ὅ που ἡ αἴ σθη ση ἀ πὸ τὸ φυ σι κὸ φαι νό με νον εἶ ναι ἀ με σώ τε ρη καὶ ἁ πλού στε ρη ἔ χει ἀ να πτυ-χθῆ σὲ με γά λη κλί μα κα ἰ δι αί τε ρη ἐ πί δο ση Ἡ θα λασ σο γρα φί α Καὶ μά λι στα ὡς ἀ πο-κλει στι κὸ ἔρ γο φη μι σμέ νων Ἑλ λή νων ζω γρά-φων καὶ ἀ γα πη τὸ θέ μα τῶν πε ρισ σό τε ρων Ἀ πὸ τό τε ποὺ ἄρ χι σε νὰ ἐκ δη λώ νε ται Νε-ο ελ λη νι κὴ ζω γρα φι κή πα ρου σιά σθη Ἕλ λην θα λασ σο γρά φος τοῦ ὁ ποί ου ὡρι σμέ να ἔρ-γα θὰ μπο ροῦ σαν νὰ πε ρά σουν σὲ Εὐ ρω πα-ϊ κὰ μου σεῖ α συγ χρό νων (hellip)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 3: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΠαπαδόπουλος Θεόφιλος-ΠρόεδροςΚιν 6985085012 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚατσιαμάνης ΔημήτριοςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣΒασίλας Μιχάλης ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΚεσελόπουλος ΓεώργιοςΚουρῆ ΣτυλιανὴΛουπίδου ΘωμαΐςΜιχαήλ ΚατερίναΠρωτόπαππας Σπύρος

ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΠαπαδόπουλος Γεώργιος Κουρῆ Ἀναστασία

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ἀνανιάδης Γεώργιος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ amp ΣΥΝΔΡΟΜΕΣἹωαννίδου ΜαρίαTηλ 2310 552719Καπετάνιου Ἀγγελικὴ Tηλ 210 5227967

laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 55 2207 Τηλεμοιότυπο 2310 55 2209

httpromniosgr - E-mail romniosenromiosinigrhttpwwwenromiosinigr - E-mail contactenromiosinigr

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

IΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣlaquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo

ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

Ἡ ἐπικοινωνία καί συνεργασία μέ νέους εἶναι ἂμεση ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξη τοῦ περιοδικοῦ μας Ἐλπίζουμε ὃτι θά ἀνταποκριθεῖτε κομίζοντας προτάσεις καί ἂρθρα

ISSN 1792-9431

Ρωμνιός

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

4

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ἰούλιος - Αὔγουστος 2012

2

4 Ἡ ἐλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της ΔιονυσίουἈΚόκκινου

6 Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶς ΔήμητραςΒασίλα-Ζιάκου

8 Ἑλληνικὸ καλοκαίρι ΣοφίαςΜαντέπολιτικῆςἐπιστήμονος

10 Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ρωμνιός 12 Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα ΜάρκουΔεσποτίδημαθητῆΛυκείου

14 Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά ΜαρίαςΤσακτσίρανηπιαγωγοῦ 16 Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας ἙλένηςΤσοχαντάρηδικηγόρου

Λόγοι ἁγίων πατέρων

18 Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ ΓέροντοςΠαϊσίουἉγιορείτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

20 Ὁ Ἐθνομάρτυρας ἃγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἈναστασίαςΚουρῆφιλολόγου

23 Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα ΚλεοπάτραςΚαρτάνουμετφοιτήτριαςΘεολογίας

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ ΖαχαρίαΠαπαντωνίου

27 Καλοκαίρια ἈσπασίαςΚακούρη

5

Ρωμνιός τεῦχος 8

Πατριδογνωσία

28 ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἡ ἱστορία μας

32 Ἡ ἠχῶ τοῦ Αἰγαίου ΓεωργίουΒιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

34 Ὁ Ἀλέξ Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος ΝικόδημουΚαλλιντέρηφοιτητῆΝομικῆς

Τεχνολογία36 ΥΔΡΙΑΔΑ σχολια-ζωντας 38 Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς Μαστίχας Χίου

40 Τὰ καράβια μου καίωΝίκουΠορτοκάλογλου

Παρουσίαση

42 Συνέντευξη τοῦ Χρήστου Χατζηπαντελίδη στὴΜαρία Λουπίδου

46 Ψηφιακὸς δίσκος Πέρασμα στὴν Κίμωλο τοῦΝίκουΟἰκονομίδη

48 Σταυρόλεξο

ἘξώφυλλοἘπιστροφὴἀπ΄τrsquoἍγιονὌρος Φωτογραφία Ἰορδάνης Ἀ μαθητὴς Αrsquo Γυμνασίου

6

Ἡ ἑλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της

Διονυσίου Ἀ Κόκκινου

Ἄν μοῦ ἀ νέ θε ταν στὴ σύν τα ξη ἑ νὸς λε ξι κοῦ τὴ λέ ξη θά λασ σα θὰ ἐ ση-μεί ω να ἀν τί στοι χα Ἡ ὀμορ φιὰ καὶ

ἡ ἀ νε ξάν τλη τη πη γὴ δυ νά με ως τῆς Ἑλ λη νι-κῆς χώ ρας

Στὸ φυ σι κὸ αἴ σθη μα τῶν Ἑλ λή νων ἀ πὸ τὸ πε ρι βάλ λον στὸ αἴ σθη μα ποὺ προ κα-λεῖ τὸ ὅ ρα μα καὶ ἡ ἀ νάγ κη νὰ βροῦ με τὸν τρό πο νὰ ὑ πάρ ξου με τὸ ἐν το νώ τε ρο εἶ ναι

ἐ κεῖ νο ποὺ μᾶς ἔρ χε ται ἀ πὸ τὴ θά λασ σα Ὅ σο γρά φω Ἱ στο ρί α καὶ φθά νω στὰ laquoκα τὰ θά λασ σαν γε γο νό ταraquo αἰ σθά νο μαι μί α ἄ νε-ση σὰν νὰ γί νε ται λι γ ότε ρος ὁ κό πος Τὶς με γά λες κι νή σεις μας ὡς λα οῦ τὶς ὡδή γη σε

ἡ θά λασ σα Καὶ αὐ τὴ εἶ ναι σὰν νὰ μᾶς κά νη μυ στι κὰ τὴν ἄ σκη ση στὴ ζω ὴ καὶ τὸν ἀ γώ να της Ὁ χα ρα κτή ρας τῶν Ἑλ λή νων ἔ χει πά ρει ἀ πὸ τὴ θά λασ σα τὸ ἐκ δη λώ τε ρο στοι χεῖ ο

7

του Τὴ με τα κί νη ση Ἡ γραμ μὴ τῶν πε ρισ-σο τέ ρων ἑλ λη νι κῶν οἰ κο γε νει ῶν ἔρ χε ται ἀ πὸ ἀρ γὴ δι α δρο μὴ στοὺς αἰ ῶ νες ἀ πὸ δι α φό-ρους ἑλ λη νι κοὺς τό πους Ἔ τσι οἱ πιὸ πολ-λοὶ γί νον ται ἐ ναλ λὰξ βου νί σιοι καὶ θα λασ σι-νοί Οἱ πρῶ τοι καὶ πρὶν φτά σουν στὰ ἀ κρο-γιά λια εἶ χαν ἰ δῆ τὴ θά λασ σα Ἀ πὸ πολ λὲς κο ρυ φὲς τῶν πιὸ ψη λῶν βου νῶν φαί νον ται στὸν ὁ ρί ζον τα γλαυ κὰ πε λά γη Ὑ πάρ χουν στὴν ἱ στο ρί α χτυ πη τὰ πε ρι στα τι κὰ αὐ τῆς τῆς ἐ ναλ λα γῆς Ὁ στε ρια νὸς ἀ πὸ τὴ Λει-βα διὰ Λάμ προς Κα τσώ νης ἔ γι νεν ὁ ἥ ρω ας τοῦ Αἰ γαί ου Ὁ Θε ό δω ρος Κο λο κο τρώ νης ποὺ γεν νή θη κε σ᾿ ἕ να βου νό ἔ γι νε κα τὰ τὴν ἀ γω νι στι κή του πε ρι πέ τεια καὶ κα πε-τά νιος κα τα δρο μι κοῦ σκά φους Οἱ πρῶ τοι ποὺ μπῆ καν στὴν πο λι ορ κού με νη Τρι πο λι-τσὰ κα τὰ τὸ 1821 καὶ ἄ νοι ξαν τὶς πύ λες καὶ στοὺς ἄλ λους ἦ σαν ναυ τι κοὶ τῶν ἀ κτῶν τῆς Κυ νου ρί ας Για τί μπό ρε σαν ν᾿ ἀ ναρ ρι χη-θοῦν στὰ τεί χη μὲ σχοι νιὰ χά ρις στὴν ἐ παγ-γελ μα τι κή τους ἄ σκη ση

Ἡ θά λασ σα ἐ ξυ πη ρέ τη σε πάν το τε τὴν ἑλ λη νι κὴ ζω ή Σ᾿ αὐ τὴν ὀ φεί λε ται ὁ Ἑλ λη-νι κὸς πο λι τι σμός ὁ ἐ ξελ λη νι στι κὸς σύν δε-σμός μας μὲ ἄλ λες χῶ ρες τῆς Με σο γεί ου καὶ πε ρισ σό τε ρο τῆς Ἀ να το λι κῆς λε κά νης της ἡ ἀ να ζή τη σις ζω τι κῶν χώ ρων ὡς τὸν ἀ πώ-τα το τὸν ἄ ξε νο Πόν το καὶ ὡς αὐ τὴν τὴν μα κρυ νό τα τη τό τε Μασ σα λί α Ἡ θά λασ σα μᾶς ἔ δω σε τὴν πνευ μα τι κὴ ἡ γε σί α ἀ πὸ τὴν ὁ ποί α δὲν μπό ρε σε ν᾿ ἀ παλ λα γῆ ἡ Ρώ μη σ᾿ ὅ λους της τοὺς αἰ ῶ νες καὶ στὸ Δυ τι κὸ καὶ στὸ Ἀ να το λι κό της κρά τος καὶ μᾶς ἐ χα-λύ βδω νε τὴν ἑλ λη νι κὴ ἄ μυ να ποὺ ἔ παιρ νε τὸ χα ρα κτή ρα τῆς αὐ το θυ σί ας χά ρις στὴ δρα μα τι κὴ γυ μνα στι κὴ ψυ χῶν καὶ σω μά των στοὺς θα λασ σί ους ἀ γῶ νες Καὶ μα ζὶ μ᾿ αὐ τὰ τό σες αἰ σθη τι κὲς χά ρες

Καὶ αὐ τὸ ἀ πὸ τοὺς προ ϊ στο ρι κοὺς αἰ ῶ-νες ἕ ως τώ ρα Ἀ πὸ τοὺς πα ναρ χαί ους και-ροὺς οἱ Ἕλ λη νες χά ρις στὴ θά λασ σα ἐ γνώ-ρι σαν τοὺς πο λι τι σμοὺς ἀρ χαι ο τέ ρων λα ῶν τοὺς πα ρέ λα βαν καὶ τοὺς ἐ πέ ρα σαν ἀ πὸ τὸ πνευ μα τι κὸ καὶ τὸ αἰ σθη τι κὸ κα μί νι τους καὶ ἐ δη μι ούρ γη σαν τὸ laquoἑλ λη νι κὸ θαῦ μαraquo Αὐ τὰ τὰ ἔ κα μαν μὲ ὑ περ πόν τι ες ἐ πι χει ρή σεις Ἀ πὸ αὐ τὲς τὶς ἐ πι χει ρή σεις ποὺ δι α φαί νον-

ται στὴ μυ θο λο γί α ἐ κεῖ νες ποὺ ἀ φη γεῖ ται ὁ Ὅ μη ρος καὶ στὰ δύ ο του ἔ πη εἶ ναι οἱ πιὸ νέ ες Εἶ ναι ἱ στο ρί ες τῶν Ὀ δυσ σέ ων

Ἔ τσι τὰ Ἑλ λη νι κὰ πε λά γη -τὸ Ἰ ό νιο τὸ Αἰ γαῖ ο τὸ Κρη τι κὸ- ἐ πλημ μύ ρι σαν ἀ πὸ τὰ μορ φο ποι η μέ να ἐ ξαί σια σύμ βο λα ποὺ ἐ δη-μι ούρ γη σε ἡ ποι η τι κὴ φαν τα σί α ὁ χα ρα κτή-ρας καὶ ἡ συγ κί νη σις τῶν Ἑλ λή νων Ἀ φρο-δί τη Εὐ ρώ πη Ἰ φι γέ νεια Κα λυ ψώ Κίρ κη Ναυ σι κά Ἠ ρώ Ἀν δρο μέ δα Θε ές νε ρά ϊ δες σει ρῆ νες γορ γό νες Ἔ πει τα τὸ Ἑλ λη νο χρι-στι α νι κὸ θρη σκευ τι κὸ πνεῦ μα ἔ δω σε στοὺς πον το πο ροῦν τας προ στά τες ἁ γί ους

Στὸ πλῆ θος τῶν προ σω νυ μι ῶν τῆς Πα-να γί ας ὑ πάρ χουν καὶ θα λασ σι νές Λι με νι ώ-τισ σα Θα λασ σι νή Με σο πον τί τισ σα Νε ρο-φο ροῦ σα Τα ξι διά ρα Θα λασ σι ώ τισα Θα-λασ σο μά χισ σα Χι λι αρ με νί τισ σα Στὴ Λα ο-γρα φί α τὰ ὁ ρά μα τα τῶν ναυ τι κῶν μὲ ἁ γί ους ἀ πά νω στὰ κύ μα τα εἶ ναι πλῆ θος

Στὰ νε ώ τε ρα χρό νια ὁ Ἑλ λη νι κὸς λα ός μο να δι κὸ φαι νό με νο ἀ νά με σα σὲ ὅ λους τοίς ἄλ λους καὶ ὅ ταν ἀ κό μη δὲν ἦ ταν κύ ριος τοῦ οἴ κου του κα τὰ τὴν Τουρ κο κρα τί α ἐ δη-μι ούρ γη σε ἐμ πο ρι κὴ ναυ τι λί α δι κή του τό-σης ὁλ κῆς καὶ μὲ τέ τοι ο ἔμ ψυ χο ὑ λι κό ὥ στε νὰ τὴν με τα τρέ ψη μὲ τὴν ἔ κρη ξη τοῦ ἀ γῶ-νος τῆς Ἀ νε ξαρ τη σί ας σὲ πο λε μι κὸ ναυ τι-κό ποὺ ἐ γέ μι σε τὴν ἱ στο ρί α μὲ σε λί δες χα-ραγ μέ νες μὲ τὸ κον τύ λι τῆς δό ξας

Εἴ μα στε θα λασ σι νοὶ καὶ θα λασ σο χα ρεῖς Στὰ Νε ο ελ λη νι κὰ γράμ μα τα καὶ ὁ λυ ρι κὸς καὶ ὁ πε ζὸς λό γος ἀ πὸ τὸ Σο λω μὸ καὶ τὸν Κάλ βο καὶ ἀ πὸ τὸν Πα πα δι α μάν τη καὶ τὸν Καρ κα βί τσα ὡς τοὺς ση με ρι νοὺς ραν τί ζον-ται μὲ τὴ θά λασ σα Στὴ ζω γρα φι κή ὅ που ἡ αἴ σθη ση ἀ πὸ τὸ φυ σι κὸ φαι νό με νον εἶ ναι ἀ με σώ τε ρη καὶ ἁ πλού στε ρη ἔ χει ἀ να πτυ-χθῆ σὲ με γά λη κλί μα κα ἰ δι αί τε ρη ἐ πί δο ση Ἡ θα λασ σο γρα φί α Καὶ μά λι στα ὡς ἀ πο-κλει στι κὸ ἔρ γο φη μι σμέ νων Ἑλ λή νων ζω γρά-φων καὶ ἀ γα πη τὸ θέ μα τῶν πε ρισ σό τε ρων Ἀ πὸ τό τε ποὺ ἄρ χι σε νὰ ἐκ δη λώ νε ται Νε-ο ελ λη νι κὴ ζω γρα φι κή πα ρου σιά σθη Ἕλ λην θα λασ σο γρά φος τοῦ ὁ ποί ου ὡρι σμέ να ἔρ-γα θὰ μπο ροῦ σαν νὰ πε ρά σουν σὲ Εὐ ρω πα-ϊ κὰ μου σεῖ α συγ χρό νων (hellip)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 4: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

4

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ἰούλιος - Αὔγουστος 2012

2

4 Ἡ ἐλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της ΔιονυσίουἈΚόκκινου

6 Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶς ΔήμητραςΒασίλα-Ζιάκου

8 Ἑλληνικὸ καλοκαίρι ΣοφίαςΜαντέπολιτικῆςἐπιστήμονος

10 Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ρωμνιός 12 Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα ΜάρκουΔεσποτίδημαθητῆΛυκείου

14 Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά ΜαρίαςΤσακτσίρανηπιαγωγοῦ 16 Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας ἙλένηςΤσοχαντάρηδικηγόρου

Λόγοι ἁγίων πατέρων

18 Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ ΓέροντοςΠαϊσίουἉγιορείτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

20 Ὁ Ἐθνομάρτυρας ἃγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἈναστασίαςΚουρῆφιλολόγου

23 Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα ΚλεοπάτραςΚαρτάνουμετφοιτήτριαςΘεολογίας

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ ΖαχαρίαΠαπαντωνίου

27 Καλοκαίρια ἈσπασίαςΚακούρη

5

Ρωμνιός τεῦχος 8

Πατριδογνωσία

28 ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἡ ἱστορία μας

32 Ἡ ἠχῶ τοῦ Αἰγαίου ΓεωργίουΒιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

34 Ὁ Ἀλέξ Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος ΝικόδημουΚαλλιντέρηφοιτητῆΝομικῆς

Τεχνολογία36 ΥΔΡΙΑΔΑ σχολια-ζωντας 38 Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς Μαστίχας Χίου

40 Τὰ καράβια μου καίωΝίκουΠορτοκάλογλου

Παρουσίαση

42 Συνέντευξη τοῦ Χρήστου Χατζηπαντελίδη στὴΜαρία Λουπίδου

46 Ψηφιακὸς δίσκος Πέρασμα στὴν Κίμωλο τοῦΝίκουΟἰκονομίδη

48 Σταυρόλεξο

ἘξώφυλλοἘπιστροφὴἀπ΄τrsquoἍγιονὌρος Φωτογραφία Ἰορδάνης Ἀ μαθητὴς Αrsquo Γυμνασίου

6

Ἡ ἑλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της

Διονυσίου Ἀ Κόκκινου

Ἄν μοῦ ἀ νέ θε ταν στὴ σύν τα ξη ἑ νὸς λε ξι κοῦ τὴ λέ ξη θά λασ σα θὰ ἐ ση-μεί ω να ἀν τί στοι χα Ἡ ὀμορ φιὰ καὶ

ἡ ἀ νε ξάν τλη τη πη γὴ δυ νά με ως τῆς Ἑλ λη νι-κῆς χώ ρας

Στὸ φυ σι κὸ αἴ σθη μα τῶν Ἑλ λή νων ἀ πὸ τὸ πε ρι βάλ λον στὸ αἴ σθη μα ποὺ προ κα-λεῖ τὸ ὅ ρα μα καὶ ἡ ἀ νάγ κη νὰ βροῦ με τὸν τρό πο νὰ ὑ πάρ ξου με τὸ ἐν το νώ τε ρο εἶ ναι

ἐ κεῖ νο ποὺ μᾶς ἔρ χε ται ἀ πὸ τὴ θά λασ σα Ὅ σο γρά φω Ἱ στο ρί α καὶ φθά νω στὰ laquoκα τὰ θά λασ σαν γε γο νό ταraquo αἰ σθά νο μαι μί α ἄ νε-ση σὰν νὰ γί νε ται λι γ ότε ρος ὁ κό πος Τὶς με γά λες κι νή σεις μας ὡς λα οῦ τὶς ὡδή γη σε

ἡ θά λασ σα Καὶ αὐ τὴ εἶ ναι σὰν νὰ μᾶς κά νη μυ στι κὰ τὴν ἄ σκη ση στὴ ζω ὴ καὶ τὸν ἀ γώ να της Ὁ χα ρα κτή ρας τῶν Ἑλ λή νων ἔ χει πά ρει ἀ πὸ τὴ θά λασ σα τὸ ἐκ δη λώ τε ρο στοι χεῖ ο

7

του Τὴ με τα κί νη ση Ἡ γραμ μὴ τῶν πε ρισ-σο τέ ρων ἑλ λη νι κῶν οἰ κο γε νει ῶν ἔρ χε ται ἀ πὸ ἀρ γὴ δι α δρο μὴ στοὺς αἰ ῶ νες ἀ πὸ δι α φό-ρους ἑλ λη νι κοὺς τό πους Ἔ τσι οἱ πιὸ πολ-λοὶ γί νον ται ἐ ναλ λὰξ βου νί σιοι καὶ θα λασ σι-νοί Οἱ πρῶ τοι καὶ πρὶν φτά σουν στὰ ἀ κρο-γιά λια εἶ χαν ἰ δῆ τὴ θά λασ σα Ἀ πὸ πολ λὲς κο ρυ φὲς τῶν πιὸ ψη λῶν βου νῶν φαί νον ται στὸν ὁ ρί ζον τα γλαυ κὰ πε λά γη Ὑ πάρ χουν στὴν ἱ στο ρί α χτυ πη τὰ πε ρι στα τι κὰ αὐ τῆς τῆς ἐ ναλ λα γῆς Ὁ στε ρια νὸς ἀ πὸ τὴ Λει-βα διὰ Λάμ προς Κα τσώ νης ἔ γι νεν ὁ ἥ ρω ας τοῦ Αἰ γαί ου Ὁ Θε ό δω ρος Κο λο κο τρώ νης ποὺ γεν νή θη κε σ᾿ ἕ να βου νό ἔ γι νε κα τὰ τὴν ἀ γω νι στι κή του πε ρι πέ τεια καὶ κα πε-τά νιος κα τα δρο μι κοῦ σκά φους Οἱ πρῶ τοι ποὺ μπῆ καν στὴν πο λι ορ κού με νη Τρι πο λι-τσὰ κα τὰ τὸ 1821 καὶ ἄ νοι ξαν τὶς πύ λες καὶ στοὺς ἄλ λους ἦ σαν ναυ τι κοὶ τῶν ἀ κτῶν τῆς Κυ νου ρί ας Για τί μπό ρε σαν ν᾿ ἀ ναρ ρι χη-θοῦν στὰ τεί χη μὲ σχοι νιὰ χά ρις στὴν ἐ παγ-γελ μα τι κή τους ἄ σκη ση

Ἡ θά λασ σα ἐ ξυ πη ρέ τη σε πάν το τε τὴν ἑλ λη νι κὴ ζω ή Σ᾿ αὐ τὴν ὀ φεί λε ται ὁ Ἑλ λη-νι κὸς πο λι τι σμός ὁ ἐ ξελ λη νι στι κὸς σύν δε-σμός μας μὲ ἄλ λες χῶ ρες τῆς Με σο γεί ου καὶ πε ρισ σό τε ρο τῆς Ἀ να το λι κῆς λε κά νης της ἡ ἀ να ζή τη σις ζω τι κῶν χώ ρων ὡς τὸν ἀ πώ-τα το τὸν ἄ ξε νο Πόν το καὶ ὡς αὐ τὴν τὴν μα κρυ νό τα τη τό τε Μασ σα λί α Ἡ θά λασ σα μᾶς ἔ δω σε τὴν πνευ μα τι κὴ ἡ γε σί α ἀ πὸ τὴν ὁ ποί α δὲν μπό ρε σε ν᾿ ἀ παλ λα γῆ ἡ Ρώ μη σ᾿ ὅ λους της τοὺς αἰ ῶ νες καὶ στὸ Δυ τι κὸ καὶ στὸ Ἀ να το λι κό της κρά τος καὶ μᾶς ἐ χα-λύ βδω νε τὴν ἑλ λη νι κὴ ἄ μυ να ποὺ ἔ παιρ νε τὸ χα ρα κτή ρα τῆς αὐ το θυ σί ας χά ρις στὴ δρα μα τι κὴ γυ μνα στι κὴ ψυ χῶν καὶ σω μά των στοὺς θα λασ σί ους ἀ γῶ νες Καὶ μα ζὶ μ᾿ αὐ τὰ τό σες αἰ σθη τι κὲς χά ρες

Καὶ αὐ τὸ ἀ πὸ τοὺς προ ϊ στο ρι κοὺς αἰ ῶ-νες ἕ ως τώ ρα Ἀ πὸ τοὺς πα ναρ χαί ους και-ροὺς οἱ Ἕλ λη νες χά ρις στὴ θά λασ σα ἐ γνώ-ρι σαν τοὺς πο λι τι σμοὺς ἀρ χαι ο τέ ρων λα ῶν τοὺς πα ρέ λα βαν καὶ τοὺς ἐ πέ ρα σαν ἀ πὸ τὸ πνευ μα τι κὸ καὶ τὸ αἰ σθη τι κὸ κα μί νι τους καὶ ἐ δη μι ούρ γη σαν τὸ laquoἑλ λη νι κὸ θαῦ μαraquo Αὐ τὰ τὰ ἔ κα μαν μὲ ὑ περ πόν τι ες ἐ πι χει ρή σεις Ἀ πὸ αὐ τὲς τὶς ἐ πι χει ρή σεις ποὺ δι α φαί νον-

ται στὴ μυ θο λο γί α ἐ κεῖ νες ποὺ ἀ φη γεῖ ται ὁ Ὅ μη ρος καὶ στὰ δύ ο του ἔ πη εἶ ναι οἱ πιὸ νέ ες Εἶ ναι ἱ στο ρί ες τῶν Ὀ δυσ σέ ων

Ἔ τσι τὰ Ἑλ λη νι κὰ πε λά γη -τὸ Ἰ ό νιο τὸ Αἰ γαῖ ο τὸ Κρη τι κὸ- ἐ πλημ μύ ρι σαν ἀ πὸ τὰ μορ φο ποι η μέ να ἐ ξαί σια σύμ βο λα ποὺ ἐ δη-μι ούρ γη σε ἡ ποι η τι κὴ φαν τα σί α ὁ χα ρα κτή-ρας καὶ ἡ συγ κί νη σις τῶν Ἑλ λή νων Ἀ φρο-δί τη Εὐ ρώ πη Ἰ φι γέ νεια Κα λυ ψώ Κίρ κη Ναυ σι κά Ἠ ρώ Ἀν δρο μέ δα Θε ές νε ρά ϊ δες σει ρῆ νες γορ γό νες Ἔ πει τα τὸ Ἑλ λη νο χρι-στι α νι κὸ θρη σκευ τι κὸ πνεῦ μα ἔ δω σε στοὺς πον το πο ροῦν τας προ στά τες ἁ γί ους

Στὸ πλῆ θος τῶν προ σω νυ μι ῶν τῆς Πα-να γί ας ὑ πάρ χουν καὶ θα λασ σι νές Λι με νι ώ-τισ σα Θα λασ σι νή Με σο πον τί τισ σα Νε ρο-φο ροῦ σα Τα ξι διά ρα Θα λασ σι ώ τισα Θα-λασ σο μά χισ σα Χι λι αρ με νί τισ σα Στὴ Λα ο-γρα φί α τὰ ὁ ρά μα τα τῶν ναυ τι κῶν μὲ ἁ γί ους ἀ πά νω στὰ κύ μα τα εἶ ναι πλῆ θος

Στὰ νε ώ τε ρα χρό νια ὁ Ἑλ λη νι κὸς λα ός μο να δι κὸ φαι νό με νο ἀ νά με σα σὲ ὅ λους τοίς ἄλ λους καὶ ὅ ταν ἀ κό μη δὲν ἦ ταν κύ ριος τοῦ οἴ κου του κα τὰ τὴν Τουρ κο κρα τί α ἐ δη-μι ούρ γη σε ἐμ πο ρι κὴ ναυ τι λί α δι κή του τό-σης ὁλ κῆς καὶ μὲ τέ τοι ο ἔμ ψυ χο ὑ λι κό ὥ στε νὰ τὴν με τα τρέ ψη μὲ τὴν ἔ κρη ξη τοῦ ἀ γῶ-νος τῆς Ἀ νε ξαρ τη σί ας σὲ πο λε μι κὸ ναυ τι-κό ποὺ ἐ γέ μι σε τὴν ἱ στο ρί α μὲ σε λί δες χα-ραγ μέ νες μὲ τὸ κον τύ λι τῆς δό ξας

Εἴ μα στε θα λασ σι νοὶ καὶ θα λασ σο χα ρεῖς Στὰ Νε ο ελ λη νι κὰ γράμ μα τα καὶ ὁ λυ ρι κὸς καὶ ὁ πε ζὸς λό γος ἀ πὸ τὸ Σο λω μὸ καὶ τὸν Κάλ βο καὶ ἀ πὸ τὸν Πα πα δι α μάν τη καὶ τὸν Καρ κα βί τσα ὡς τοὺς ση με ρι νοὺς ραν τί ζον-ται μὲ τὴ θά λασ σα Στὴ ζω γρα φι κή ὅ που ἡ αἴ σθη ση ἀ πὸ τὸ φυ σι κὸ φαι νό με νον εἶ ναι ἀ με σώ τε ρη καὶ ἁ πλού στε ρη ἔ χει ἀ να πτυ-χθῆ σὲ με γά λη κλί μα κα ἰ δι αί τε ρη ἐ πί δο ση Ἡ θα λασ σο γρα φί α Καὶ μά λι στα ὡς ἀ πο-κλει στι κὸ ἔρ γο φη μι σμέ νων Ἑλ λή νων ζω γρά-φων καὶ ἀ γα πη τὸ θέ μα τῶν πε ρισ σό τε ρων Ἀ πὸ τό τε ποὺ ἄρ χι σε νὰ ἐκ δη λώ νε ται Νε-ο ελ λη νι κὴ ζω γρα φι κή πα ρου σιά σθη Ἕλ λην θα λασ σο γρά φος τοῦ ὁ ποί ου ὡρι σμέ να ἔρ-γα θὰ μπο ροῦ σαν νὰ πε ρά σουν σὲ Εὐ ρω πα-ϊ κὰ μου σεῖ α συγ χρό νων (hellip)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 5: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

5

Ρωμνιός τεῦχος 8

Πατριδογνωσία

28 ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἡ ἱστορία μας

32 Ἡ ἠχῶ τοῦ Αἰγαίου ΓεωργίουΒιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

34 Ὁ Ἀλέξ Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος ΝικόδημουΚαλλιντέρηφοιτητῆΝομικῆς

Τεχνολογία36 ΥΔΡΙΑΔΑ σχολια-ζωντας 38 Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς Μαστίχας Χίου

40 Τὰ καράβια μου καίωΝίκουΠορτοκάλογλου

Παρουσίαση

42 Συνέντευξη τοῦ Χρήστου Χατζηπαντελίδη στὴΜαρία Λουπίδου

46 Ψηφιακὸς δίσκος Πέρασμα στὴν Κίμωλο τοῦΝίκουΟἰκονομίδη

48 Σταυρόλεξο

ἘξώφυλλοἘπιστροφὴἀπ΄τrsquoἍγιονὌρος Φωτογραφία Ἰορδάνης Ἀ μαθητὴς Αrsquo Γυμνασίου

6

Ἡ ἑλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της

Διονυσίου Ἀ Κόκκινου

Ἄν μοῦ ἀ νέ θε ταν στὴ σύν τα ξη ἑ νὸς λε ξι κοῦ τὴ λέ ξη θά λασ σα θὰ ἐ ση-μεί ω να ἀν τί στοι χα Ἡ ὀμορ φιὰ καὶ

ἡ ἀ νε ξάν τλη τη πη γὴ δυ νά με ως τῆς Ἑλ λη νι-κῆς χώ ρας

Στὸ φυ σι κὸ αἴ σθη μα τῶν Ἑλ λή νων ἀ πὸ τὸ πε ρι βάλ λον στὸ αἴ σθη μα ποὺ προ κα-λεῖ τὸ ὅ ρα μα καὶ ἡ ἀ νάγ κη νὰ βροῦ με τὸν τρό πο νὰ ὑ πάρ ξου με τὸ ἐν το νώ τε ρο εἶ ναι

ἐ κεῖ νο ποὺ μᾶς ἔρ χε ται ἀ πὸ τὴ θά λασ σα Ὅ σο γρά φω Ἱ στο ρί α καὶ φθά νω στὰ laquoκα τὰ θά λασ σαν γε γο νό ταraquo αἰ σθά νο μαι μί α ἄ νε-ση σὰν νὰ γί νε ται λι γ ότε ρος ὁ κό πος Τὶς με γά λες κι νή σεις μας ὡς λα οῦ τὶς ὡδή γη σε

ἡ θά λασ σα Καὶ αὐ τὴ εἶ ναι σὰν νὰ μᾶς κά νη μυ στι κὰ τὴν ἄ σκη ση στὴ ζω ὴ καὶ τὸν ἀ γώ να της Ὁ χα ρα κτή ρας τῶν Ἑλ λή νων ἔ χει πά ρει ἀ πὸ τὴ θά λασ σα τὸ ἐκ δη λώ τε ρο στοι χεῖ ο

7

του Τὴ με τα κί νη ση Ἡ γραμ μὴ τῶν πε ρισ-σο τέ ρων ἑλ λη νι κῶν οἰ κο γε νει ῶν ἔρ χε ται ἀ πὸ ἀρ γὴ δι α δρο μὴ στοὺς αἰ ῶ νες ἀ πὸ δι α φό-ρους ἑλ λη νι κοὺς τό πους Ἔ τσι οἱ πιὸ πολ-λοὶ γί νον ται ἐ ναλ λὰξ βου νί σιοι καὶ θα λασ σι-νοί Οἱ πρῶ τοι καὶ πρὶν φτά σουν στὰ ἀ κρο-γιά λια εἶ χαν ἰ δῆ τὴ θά λασ σα Ἀ πὸ πολ λὲς κο ρυ φὲς τῶν πιὸ ψη λῶν βου νῶν φαί νον ται στὸν ὁ ρί ζον τα γλαυ κὰ πε λά γη Ὑ πάρ χουν στὴν ἱ στο ρί α χτυ πη τὰ πε ρι στα τι κὰ αὐ τῆς τῆς ἐ ναλ λα γῆς Ὁ στε ρια νὸς ἀ πὸ τὴ Λει-βα διὰ Λάμ προς Κα τσώ νης ἔ γι νεν ὁ ἥ ρω ας τοῦ Αἰ γαί ου Ὁ Θε ό δω ρος Κο λο κο τρώ νης ποὺ γεν νή θη κε σ᾿ ἕ να βου νό ἔ γι νε κα τὰ τὴν ἀ γω νι στι κή του πε ρι πέ τεια καὶ κα πε-τά νιος κα τα δρο μι κοῦ σκά φους Οἱ πρῶ τοι ποὺ μπῆ καν στὴν πο λι ορ κού με νη Τρι πο λι-τσὰ κα τὰ τὸ 1821 καὶ ἄ νοι ξαν τὶς πύ λες καὶ στοὺς ἄλ λους ἦ σαν ναυ τι κοὶ τῶν ἀ κτῶν τῆς Κυ νου ρί ας Για τί μπό ρε σαν ν᾿ ἀ ναρ ρι χη-θοῦν στὰ τεί χη μὲ σχοι νιὰ χά ρις στὴν ἐ παγ-γελ μα τι κή τους ἄ σκη ση

Ἡ θά λασ σα ἐ ξυ πη ρέ τη σε πάν το τε τὴν ἑλ λη νι κὴ ζω ή Σ᾿ αὐ τὴν ὀ φεί λε ται ὁ Ἑλ λη-νι κὸς πο λι τι σμός ὁ ἐ ξελ λη νι στι κὸς σύν δε-σμός μας μὲ ἄλ λες χῶ ρες τῆς Με σο γεί ου καὶ πε ρισ σό τε ρο τῆς Ἀ να το λι κῆς λε κά νης της ἡ ἀ να ζή τη σις ζω τι κῶν χώ ρων ὡς τὸν ἀ πώ-τα το τὸν ἄ ξε νο Πόν το καὶ ὡς αὐ τὴν τὴν μα κρυ νό τα τη τό τε Μασ σα λί α Ἡ θά λασ σα μᾶς ἔ δω σε τὴν πνευ μα τι κὴ ἡ γε σί α ἀ πὸ τὴν ὁ ποί α δὲν μπό ρε σε ν᾿ ἀ παλ λα γῆ ἡ Ρώ μη σ᾿ ὅ λους της τοὺς αἰ ῶ νες καὶ στὸ Δυ τι κὸ καὶ στὸ Ἀ να το λι κό της κρά τος καὶ μᾶς ἐ χα-λύ βδω νε τὴν ἑλ λη νι κὴ ἄ μυ να ποὺ ἔ παιρ νε τὸ χα ρα κτή ρα τῆς αὐ το θυ σί ας χά ρις στὴ δρα μα τι κὴ γυ μνα στι κὴ ψυ χῶν καὶ σω μά των στοὺς θα λασ σί ους ἀ γῶ νες Καὶ μα ζὶ μ᾿ αὐ τὰ τό σες αἰ σθη τι κὲς χά ρες

Καὶ αὐ τὸ ἀ πὸ τοὺς προ ϊ στο ρι κοὺς αἰ ῶ-νες ἕ ως τώ ρα Ἀ πὸ τοὺς πα ναρ χαί ους και-ροὺς οἱ Ἕλ λη νες χά ρις στὴ θά λασ σα ἐ γνώ-ρι σαν τοὺς πο λι τι σμοὺς ἀρ χαι ο τέ ρων λα ῶν τοὺς πα ρέ λα βαν καὶ τοὺς ἐ πέ ρα σαν ἀ πὸ τὸ πνευ μα τι κὸ καὶ τὸ αἰ σθη τι κὸ κα μί νι τους καὶ ἐ δη μι ούρ γη σαν τὸ laquoἑλ λη νι κὸ θαῦ μαraquo Αὐ τὰ τὰ ἔ κα μαν μὲ ὑ περ πόν τι ες ἐ πι χει ρή σεις Ἀ πὸ αὐ τὲς τὶς ἐ πι χει ρή σεις ποὺ δι α φαί νον-

ται στὴ μυ θο λο γί α ἐ κεῖ νες ποὺ ἀ φη γεῖ ται ὁ Ὅ μη ρος καὶ στὰ δύ ο του ἔ πη εἶ ναι οἱ πιὸ νέ ες Εἶ ναι ἱ στο ρί ες τῶν Ὀ δυσ σέ ων

Ἔ τσι τὰ Ἑλ λη νι κὰ πε λά γη -τὸ Ἰ ό νιο τὸ Αἰ γαῖ ο τὸ Κρη τι κὸ- ἐ πλημ μύ ρι σαν ἀ πὸ τὰ μορ φο ποι η μέ να ἐ ξαί σια σύμ βο λα ποὺ ἐ δη-μι ούρ γη σε ἡ ποι η τι κὴ φαν τα σί α ὁ χα ρα κτή-ρας καὶ ἡ συγ κί νη σις τῶν Ἑλ λή νων Ἀ φρο-δί τη Εὐ ρώ πη Ἰ φι γέ νεια Κα λυ ψώ Κίρ κη Ναυ σι κά Ἠ ρώ Ἀν δρο μέ δα Θε ές νε ρά ϊ δες σει ρῆ νες γορ γό νες Ἔ πει τα τὸ Ἑλ λη νο χρι-στι α νι κὸ θρη σκευ τι κὸ πνεῦ μα ἔ δω σε στοὺς πον το πο ροῦν τας προ στά τες ἁ γί ους

Στὸ πλῆ θος τῶν προ σω νυ μι ῶν τῆς Πα-να γί ας ὑ πάρ χουν καὶ θα λασ σι νές Λι με νι ώ-τισ σα Θα λασ σι νή Με σο πον τί τισ σα Νε ρο-φο ροῦ σα Τα ξι διά ρα Θα λασ σι ώ τισα Θα-λασ σο μά χισ σα Χι λι αρ με νί τισ σα Στὴ Λα ο-γρα φί α τὰ ὁ ρά μα τα τῶν ναυ τι κῶν μὲ ἁ γί ους ἀ πά νω στὰ κύ μα τα εἶ ναι πλῆ θος

Στὰ νε ώ τε ρα χρό νια ὁ Ἑλ λη νι κὸς λα ός μο να δι κὸ φαι νό με νο ἀ νά με σα σὲ ὅ λους τοίς ἄλ λους καὶ ὅ ταν ἀ κό μη δὲν ἦ ταν κύ ριος τοῦ οἴ κου του κα τὰ τὴν Τουρ κο κρα τί α ἐ δη-μι ούρ γη σε ἐμ πο ρι κὴ ναυ τι λί α δι κή του τό-σης ὁλ κῆς καὶ μὲ τέ τοι ο ἔμ ψυ χο ὑ λι κό ὥ στε νὰ τὴν με τα τρέ ψη μὲ τὴν ἔ κρη ξη τοῦ ἀ γῶ-νος τῆς Ἀ νε ξαρ τη σί ας σὲ πο λε μι κὸ ναυ τι-κό ποὺ ἐ γέ μι σε τὴν ἱ στο ρί α μὲ σε λί δες χα-ραγ μέ νες μὲ τὸ κον τύ λι τῆς δό ξας

Εἴ μα στε θα λασ σι νοὶ καὶ θα λασ σο χα ρεῖς Στὰ Νε ο ελ λη νι κὰ γράμ μα τα καὶ ὁ λυ ρι κὸς καὶ ὁ πε ζὸς λό γος ἀ πὸ τὸ Σο λω μὸ καὶ τὸν Κάλ βο καὶ ἀ πὸ τὸν Πα πα δι α μάν τη καὶ τὸν Καρ κα βί τσα ὡς τοὺς ση με ρι νοὺς ραν τί ζον-ται μὲ τὴ θά λασ σα Στὴ ζω γρα φι κή ὅ που ἡ αἴ σθη ση ἀ πὸ τὸ φυ σι κὸ φαι νό με νον εἶ ναι ἀ με σώ τε ρη καὶ ἁ πλού στε ρη ἔ χει ἀ να πτυ-χθῆ σὲ με γά λη κλί μα κα ἰ δι αί τε ρη ἐ πί δο ση Ἡ θα λασ σο γρα φί α Καὶ μά λι στα ὡς ἀ πο-κλει στι κὸ ἔρ γο φη μι σμέ νων Ἑλ λή νων ζω γρά-φων καὶ ἀ γα πη τὸ θέ μα τῶν πε ρισ σό τε ρων Ἀ πὸ τό τε ποὺ ἄρ χι σε νὰ ἐκ δη λώ νε ται Νε-ο ελ λη νι κὴ ζω γρα φι κή πα ρου σιά σθη Ἕλ λην θα λασ σο γρά φος τοῦ ὁ ποί ου ὡρι σμέ να ἔρ-γα θὰ μπο ροῦ σαν νὰ πε ρά σουν σὲ Εὐ ρω πα-ϊ κὰ μου σεῖ α συγ χρό νων (hellip)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 6: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

6

Ἡ ἑλληνικὴ θάλασσα καὶ ἡ αἰσθητικὴ χαρὰ της

Διονυσίου Ἀ Κόκκινου

Ἄν μοῦ ἀ νέ θε ταν στὴ σύν τα ξη ἑ νὸς λε ξι κοῦ τὴ λέ ξη θά λασ σα θὰ ἐ ση-μεί ω να ἀν τί στοι χα Ἡ ὀμορ φιὰ καὶ

ἡ ἀ νε ξάν τλη τη πη γὴ δυ νά με ως τῆς Ἑλ λη νι-κῆς χώ ρας

Στὸ φυ σι κὸ αἴ σθη μα τῶν Ἑλ λή νων ἀ πὸ τὸ πε ρι βάλ λον στὸ αἴ σθη μα ποὺ προ κα-λεῖ τὸ ὅ ρα μα καὶ ἡ ἀ νάγ κη νὰ βροῦ με τὸν τρό πο νὰ ὑ πάρ ξου με τὸ ἐν το νώ τε ρο εἶ ναι

ἐ κεῖ νο ποὺ μᾶς ἔρ χε ται ἀ πὸ τὴ θά λασ σα Ὅ σο γρά φω Ἱ στο ρί α καὶ φθά νω στὰ laquoκα τὰ θά λασ σαν γε γο νό ταraquo αἰ σθά νο μαι μί α ἄ νε-ση σὰν νὰ γί νε ται λι γ ότε ρος ὁ κό πος Τὶς με γά λες κι νή σεις μας ὡς λα οῦ τὶς ὡδή γη σε

ἡ θά λασ σα Καὶ αὐ τὴ εἶ ναι σὰν νὰ μᾶς κά νη μυ στι κὰ τὴν ἄ σκη ση στὴ ζω ὴ καὶ τὸν ἀ γώ να της Ὁ χα ρα κτή ρας τῶν Ἑλ λή νων ἔ χει πά ρει ἀ πὸ τὴ θά λασ σα τὸ ἐκ δη λώ τε ρο στοι χεῖ ο

7

του Τὴ με τα κί νη ση Ἡ γραμ μὴ τῶν πε ρισ-σο τέ ρων ἑλ λη νι κῶν οἰ κο γε νει ῶν ἔρ χε ται ἀ πὸ ἀρ γὴ δι α δρο μὴ στοὺς αἰ ῶ νες ἀ πὸ δι α φό-ρους ἑλ λη νι κοὺς τό πους Ἔ τσι οἱ πιὸ πολ-λοὶ γί νον ται ἐ ναλ λὰξ βου νί σιοι καὶ θα λασ σι-νοί Οἱ πρῶ τοι καὶ πρὶν φτά σουν στὰ ἀ κρο-γιά λια εἶ χαν ἰ δῆ τὴ θά λασ σα Ἀ πὸ πολ λὲς κο ρυ φὲς τῶν πιὸ ψη λῶν βου νῶν φαί νον ται στὸν ὁ ρί ζον τα γλαυ κὰ πε λά γη Ὑ πάρ χουν στὴν ἱ στο ρί α χτυ πη τὰ πε ρι στα τι κὰ αὐ τῆς τῆς ἐ ναλ λα γῆς Ὁ στε ρια νὸς ἀ πὸ τὴ Λει-βα διὰ Λάμ προς Κα τσώ νης ἔ γι νεν ὁ ἥ ρω ας τοῦ Αἰ γαί ου Ὁ Θε ό δω ρος Κο λο κο τρώ νης ποὺ γεν νή θη κε σ᾿ ἕ να βου νό ἔ γι νε κα τὰ τὴν ἀ γω νι στι κή του πε ρι πέ τεια καὶ κα πε-τά νιος κα τα δρο μι κοῦ σκά φους Οἱ πρῶ τοι ποὺ μπῆ καν στὴν πο λι ορ κού με νη Τρι πο λι-τσὰ κα τὰ τὸ 1821 καὶ ἄ νοι ξαν τὶς πύ λες καὶ στοὺς ἄλ λους ἦ σαν ναυ τι κοὶ τῶν ἀ κτῶν τῆς Κυ νου ρί ας Για τί μπό ρε σαν ν᾿ ἀ ναρ ρι χη-θοῦν στὰ τεί χη μὲ σχοι νιὰ χά ρις στὴν ἐ παγ-γελ μα τι κή τους ἄ σκη ση

Ἡ θά λασ σα ἐ ξυ πη ρέ τη σε πάν το τε τὴν ἑλ λη νι κὴ ζω ή Σ᾿ αὐ τὴν ὀ φεί λε ται ὁ Ἑλ λη-νι κὸς πο λι τι σμός ὁ ἐ ξελ λη νι στι κὸς σύν δε-σμός μας μὲ ἄλ λες χῶ ρες τῆς Με σο γεί ου καὶ πε ρισ σό τε ρο τῆς Ἀ να το λι κῆς λε κά νης της ἡ ἀ να ζή τη σις ζω τι κῶν χώ ρων ὡς τὸν ἀ πώ-τα το τὸν ἄ ξε νο Πόν το καὶ ὡς αὐ τὴν τὴν μα κρυ νό τα τη τό τε Μασ σα λί α Ἡ θά λασ σα μᾶς ἔ δω σε τὴν πνευ μα τι κὴ ἡ γε σί α ἀ πὸ τὴν ὁ ποί α δὲν μπό ρε σε ν᾿ ἀ παλ λα γῆ ἡ Ρώ μη σ᾿ ὅ λους της τοὺς αἰ ῶ νες καὶ στὸ Δυ τι κὸ καὶ στὸ Ἀ να το λι κό της κρά τος καὶ μᾶς ἐ χα-λύ βδω νε τὴν ἑλ λη νι κὴ ἄ μυ να ποὺ ἔ παιρ νε τὸ χα ρα κτή ρα τῆς αὐ το θυ σί ας χά ρις στὴ δρα μα τι κὴ γυ μνα στι κὴ ψυ χῶν καὶ σω μά των στοὺς θα λασ σί ους ἀ γῶ νες Καὶ μα ζὶ μ᾿ αὐ τὰ τό σες αἰ σθη τι κὲς χά ρες

Καὶ αὐ τὸ ἀ πὸ τοὺς προ ϊ στο ρι κοὺς αἰ ῶ-νες ἕ ως τώ ρα Ἀ πὸ τοὺς πα ναρ χαί ους και-ροὺς οἱ Ἕλ λη νες χά ρις στὴ θά λασ σα ἐ γνώ-ρι σαν τοὺς πο λι τι σμοὺς ἀρ χαι ο τέ ρων λα ῶν τοὺς πα ρέ λα βαν καὶ τοὺς ἐ πέ ρα σαν ἀ πὸ τὸ πνευ μα τι κὸ καὶ τὸ αἰ σθη τι κὸ κα μί νι τους καὶ ἐ δη μι ούρ γη σαν τὸ laquoἑλ λη νι κὸ θαῦ μαraquo Αὐ τὰ τὰ ἔ κα μαν μὲ ὑ περ πόν τι ες ἐ πι χει ρή σεις Ἀ πὸ αὐ τὲς τὶς ἐ πι χει ρή σεις ποὺ δι α φαί νον-

ται στὴ μυ θο λο γί α ἐ κεῖ νες ποὺ ἀ φη γεῖ ται ὁ Ὅ μη ρος καὶ στὰ δύ ο του ἔ πη εἶ ναι οἱ πιὸ νέ ες Εἶ ναι ἱ στο ρί ες τῶν Ὀ δυσ σέ ων

Ἔ τσι τὰ Ἑλ λη νι κὰ πε λά γη -τὸ Ἰ ό νιο τὸ Αἰ γαῖ ο τὸ Κρη τι κὸ- ἐ πλημ μύ ρι σαν ἀ πὸ τὰ μορ φο ποι η μέ να ἐ ξαί σια σύμ βο λα ποὺ ἐ δη-μι ούρ γη σε ἡ ποι η τι κὴ φαν τα σί α ὁ χα ρα κτή-ρας καὶ ἡ συγ κί νη σις τῶν Ἑλ λή νων Ἀ φρο-δί τη Εὐ ρώ πη Ἰ φι γέ νεια Κα λυ ψώ Κίρ κη Ναυ σι κά Ἠ ρώ Ἀν δρο μέ δα Θε ές νε ρά ϊ δες σει ρῆ νες γορ γό νες Ἔ πει τα τὸ Ἑλ λη νο χρι-στι α νι κὸ θρη σκευ τι κὸ πνεῦ μα ἔ δω σε στοὺς πον το πο ροῦν τας προ στά τες ἁ γί ους

Στὸ πλῆ θος τῶν προ σω νυ μι ῶν τῆς Πα-να γί ας ὑ πάρ χουν καὶ θα λασ σι νές Λι με νι ώ-τισ σα Θα λασ σι νή Με σο πον τί τισ σα Νε ρο-φο ροῦ σα Τα ξι διά ρα Θα λασ σι ώ τισα Θα-λασ σο μά χισ σα Χι λι αρ με νί τισ σα Στὴ Λα ο-γρα φί α τὰ ὁ ρά μα τα τῶν ναυ τι κῶν μὲ ἁ γί ους ἀ πά νω στὰ κύ μα τα εἶ ναι πλῆ θος

Στὰ νε ώ τε ρα χρό νια ὁ Ἑλ λη νι κὸς λα ός μο να δι κὸ φαι νό με νο ἀ νά με σα σὲ ὅ λους τοίς ἄλ λους καὶ ὅ ταν ἀ κό μη δὲν ἦ ταν κύ ριος τοῦ οἴ κου του κα τὰ τὴν Τουρ κο κρα τί α ἐ δη-μι ούρ γη σε ἐμ πο ρι κὴ ναυ τι λί α δι κή του τό-σης ὁλ κῆς καὶ μὲ τέ τοι ο ἔμ ψυ χο ὑ λι κό ὥ στε νὰ τὴν με τα τρέ ψη μὲ τὴν ἔ κρη ξη τοῦ ἀ γῶ-νος τῆς Ἀ νε ξαρ τη σί ας σὲ πο λε μι κὸ ναυ τι-κό ποὺ ἐ γέ μι σε τὴν ἱ στο ρί α μὲ σε λί δες χα-ραγ μέ νες μὲ τὸ κον τύ λι τῆς δό ξας

Εἴ μα στε θα λασ σι νοὶ καὶ θα λασ σο χα ρεῖς Στὰ Νε ο ελ λη νι κὰ γράμ μα τα καὶ ὁ λυ ρι κὸς καὶ ὁ πε ζὸς λό γος ἀ πὸ τὸ Σο λω μὸ καὶ τὸν Κάλ βο καὶ ἀ πὸ τὸν Πα πα δι α μάν τη καὶ τὸν Καρ κα βί τσα ὡς τοὺς ση με ρι νοὺς ραν τί ζον-ται μὲ τὴ θά λασ σα Στὴ ζω γρα φι κή ὅ που ἡ αἴ σθη ση ἀ πὸ τὸ φυ σι κὸ φαι νό με νον εἶ ναι ἀ με σώ τε ρη καὶ ἁ πλού στε ρη ἔ χει ἀ να πτυ-χθῆ σὲ με γά λη κλί μα κα ἰ δι αί τε ρη ἐ πί δο ση Ἡ θα λασ σο γρα φί α Καὶ μά λι στα ὡς ἀ πο-κλει στι κὸ ἔρ γο φη μι σμέ νων Ἑλ λή νων ζω γρά-φων καὶ ἀ γα πη τὸ θέ μα τῶν πε ρισ σό τε ρων Ἀ πὸ τό τε ποὺ ἄρ χι σε νὰ ἐκ δη λώ νε ται Νε-ο ελ λη νι κὴ ζω γρα φι κή πα ρου σιά σθη Ἕλ λην θα λασ σο γρά φος τοῦ ὁ ποί ου ὡρι σμέ να ἔρ-γα θὰ μπο ροῦ σαν νὰ πε ρά σουν σὲ Εὐ ρω πα-ϊ κὰ μου σεῖ α συγ χρό νων (hellip)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 7: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

7

του Τὴ με τα κί νη ση Ἡ γραμ μὴ τῶν πε ρισ-σο τέ ρων ἑλ λη νι κῶν οἰ κο γε νει ῶν ἔρ χε ται ἀ πὸ ἀρ γὴ δι α δρο μὴ στοὺς αἰ ῶ νες ἀ πὸ δι α φό-ρους ἑλ λη νι κοὺς τό πους Ἔ τσι οἱ πιὸ πολ-λοὶ γί νον ται ἐ ναλ λὰξ βου νί σιοι καὶ θα λασ σι-νοί Οἱ πρῶ τοι καὶ πρὶν φτά σουν στὰ ἀ κρο-γιά λια εἶ χαν ἰ δῆ τὴ θά λασ σα Ἀ πὸ πολ λὲς κο ρυ φὲς τῶν πιὸ ψη λῶν βου νῶν φαί νον ται στὸν ὁ ρί ζον τα γλαυ κὰ πε λά γη Ὑ πάρ χουν στὴν ἱ στο ρί α χτυ πη τὰ πε ρι στα τι κὰ αὐ τῆς τῆς ἐ ναλ λα γῆς Ὁ στε ρια νὸς ἀ πὸ τὴ Λει-βα διὰ Λάμ προς Κα τσώ νης ἔ γι νεν ὁ ἥ ρω ας τοῦ Αἰ γαί ου Ὁ Θε ό δω ρος Κο λο κο τρώ νης ποὺ γεν νή θη κε σ᾿ ἕ να βου νό ἔ γι νε κα τὰ τὴν ἀ γω νι στι κή του πε ρι πέ τεια καὶ κα πε-τά νιος κα τα δρο μι κοῦ σκά φους Οἱ πρῶ τοι ποὺ μπῆ καν στὴν πο λι ορ κού με νη Τρι πο λι-τσὰ κα τὰ τὸ 1821 καὶ ἄ νοι ξαν τὶς πύ λες καὶ στοὺς ἄλ λους ἦ σαν ναυ τι κοὶ τῶν ἀ κτῶν τῆς Κυ νου ρί ας Για τί μπό ρε σαν ν᾿ ἀ ναρ ρι χη-θοῦν στὰ τεί χη μὲ σχοι νιὰ χά ρις στὴν ἐ παγ-γελ μα τι κή τους ἄ σκη ση

Ἡ θά λασ σα ἐ ξυ πη ρέ τη σε πάν το τε τὴν ἑλ λη νι κὴ ζω ή Σ᾿ αὐ τὴν ὀ φεί λε ται ὁ Ἑλ λη-νι κὸς πο λι τι σμός ὁ ἐ ξελ λη νι στι κὸς σύν δε-σμός μας μὲ ἄλ λες χῶ ρες τῆς Με σο γεί ου καὶ πε ρισ σό τε ρο τῆς Ἀ να το λι κῆς λε κά νης της ἡ ἀ να ζή τη σις ζω τι κῶν χώ ρων ὡς τὸν ἀ πώ-τα το τὸν ἄ ξε νο Πόν το καὶ ὡς αὐ τὴν τὴν μα κρυ νό τα τη τό τε Μασ σα λί α Ἡ θά λασ σα μᾶς ἔ δω σε τὴν πνευ μα τι κὴ ἡ γε σί α ἀ πὸ τὴν ὁ ποί α δὲν μπό ρε σε ν᾿ ἀ παλ λα γῆ ἡ Ρώ μη σ᾿ ὅ λους της τοὺς αἰ ῶ νες καὶ στὸ Δυ τι κὸ καὶ στὸ Ἀ να το λι κό της κρά τος καὶ μᾶς ἐ χα-λύ βδω νε τὴν ἑλ λη νι κὴ ἄ μυ να ποὺ ἔ παιρ νε τὸ χα ρα κτή ρα τῆς αὐ το θυ σί ας χά ρις στὴ δρα μα τι κὴ γυ μνα στι κὴ ψυ χῶν καὶ σω μά των στοὺς θα λασ σί ους ἀ γῶ νες Καὶ μα ζὶ μ᾿ αὐ τὰ τό σες αἰ σθη τι κὲς χά ρες

Καὶ αὐ τὸ ἀ πὸ τοὺς προ ϊ στο ρι κοὺς αἰ ῶ-νες ἕ ως τώ ρα Ἀ πὸ τοὺς πα ναρ χαί ους και-ροὺς οἱ Ἕλ λη νες χά ρις στὴ θά λασ σα ἐ γνώ-ρι σαν τοὺς πο λι τι σμοὺς ἀρ χαι ο τέ ρων λα ῶν τοὺς πα ρέ λα βαν καὶ τοὺς ἐ πέ ρα σαν ἀ πὸ τὸ πνευ μα τι κὸ καὶ τὸ αἰ σθη τι κὸ κα μί νι τους καὶ ἐ δη μι ούρ γη σαν τὸ laquoἑλ λη νι κὸ θαῦ μαraquo Αὐ τὰ τὰ ἔ κα μαν μὲ ὑ περ πόν τι ες ἐ πι χει ρή σεις Ἀ πὸ αὐ τὲς τὶς ἐ πι χει ρή σεις ποὺ δι α φαί νον-

ται στὴ μυ θο λο γί α ἐ κεῖ νες ποὺ ἀ φη γεῖ ται ὁ Ὅ μη ρος καὶ στὰ δύ ο του ἔ πη εἶ ναι οἱ πιὸ νέ ες Εἶ ναι ἱ στο ρί ες τῶν Ὀ δυσ σέ ων

Ἔ τσι τὰ Ἑλ λη νι κὰ πε λά γη -τὸ Ἰ ό νιο τὸ Αἰ γαῖ ο τὸ Κρη τι κὸ- ἐ πλημ μύ ρι σαν ἀ πὸ τὰ μορ φο ποι η μέ να ἐ ξαί σια σύμ βο λα ποὺ ἐ δη-μι ούρ γη σε ἡ ποι η τι κὴ φαν τα σί α ὁ χα ρα κτή-ρας καὶ ἡ συγ κί νη σις τῶν Ἑλ λή νων Ἀ φρο-δί τη Εὐ ρώ πη Ἰ φι γέ νεια Κα λυ ψώ Κίρ κη Ναυ σι κά Ἠ ρώ Ἀν δρο μέ δα Θε ές νε ρά ϊ δες σει ρῆ νες γορ γό νες Ἔ πει τα τὸ Ἑλ λη νο χρι-στι α νι κὸ θρη σκευ τι κὸ πνεῦ μα ἔ δω σε στοὺς πον το πο ροῦν τας προ στά τες ἁ γί ους

Στὸ πλῆ θος τῶν προ σω νυ μι ῶν τῆς Πα-να γί ας ὑ πάρ χουν καὶ θα λασ σι νές Λι με νι ώ-τισ σα Θα λασ σι νή Με σο πον τί τισ σα Νε ρο-φο ροῦ σα Τα ξι διά ρα Θα λασ σι ώ τισα Θα-λασ σο μά χισ σα Χι λι αρ με νί τισ σα Στὴ Λα ο-γρα φί α τὰ ὁ ρά μα τα τῶν ναυ τι κῶν μὲ ἁ γί ους ἀ πά νω στὰ κύ μα τα εἶ ναι πλῆ θος

Στὰ νε ώ τε ρα χρό νια ὁ Ἑλ λη νι κὸς λα ός μο να δι κὸ φαι νό με νο ἀ νά με σα σὲ ὅ λους τοίς ἄλ λους καὶ ὅ ταν ἀ κό μη δὲν ἦ ταν κύ ριος τοῦ οἴ κου του κα τὰ τὴν Τουρ κο κρα τί α ἐ δη-μι ούρ γη σε ἐμ πο ρι κὴ ναυ τι λί α δι κή του τό-σης ὁλ κῆς καὶ μὲ τέ τοι ο ἔμ ψυ χο ὑ λι κό ὥ στε νὰ τὴν με τα τρέ ψη μὲ τὴν ἔ κρη ξη τοῦ ἀ γῶ-νος τῆς Ἀ νε ξαρ τη σί ας σὲ πο λε μι κὸ ναυ τι-κό ποὺ ἐ γέ μι σε τὴν ἱ στο ρί α μὲ σε λί δες χα-ραγ μέ νες μὲ τὸ κον τύ λι τῆς δό ξας

Εἴ μα στε θα λασ σι νοὶ καὶ θα λασ σο χα ρεῖς Στὰ Νε ο ελ λη νι κὰ γράμ μα τα καὶ ὁ λυ ρι κὸς καὶ ὁ πε ζὸς λό γος ἀ πὸ τὸ Σο λω μὸ καὶ τὸν Κάλ βο καὶ ἀ πὸ τὸν Πα πα δι α μάν τη καὶ τὸν Καρ κα βί τσα ὡς τοὺς ση με ρι νοὺς ραν τί ζον-ται μὲ τὴ θά λασ σα Στὴ ζω γρα φι κή ὅ που ἡ αἴ σθη ση ἀ πὸ τὸ φυ σι κὸ φαι νό με νον εἶ ναι ἀ με σώ τε ρη καὶ ἁ πλού στε ρη ἔ χει ἀ να πτυ-χθῆ σὲ με γά λη κλί μα κα ἰ δι αί τε ρη ἐ πί δο ση Ἡ θα λασ σο γρα φί α Καὶ μά λι στα ὡς ἀ πο-κλει στι κὸ ἔρ γο φη μι σμέ νων Ἑλ λή νων ζω γρά-φων καὶ ἀ γα πη τὸ θέ μα τῶν πε ρισ σό τε ρων Ἀ πὸ τό τε ποὺ ἄρ χι σε νὰ ἐκ δη λώ νε ται Νε-ο ελ λη νι κὴ ζω γρα φι κή πα ρου σιά σθη Ἕλ λην θα λασ σο γρά φος τοῦ ὁ ποί ου ὡρι σμέ να ἔρ-γα θὰ μπο ροῦ σαν νὰ πε ρά σουν σὲ Εὐ ρω πα-ϊ κὰ μου σεῖ α συγ χρό νων (hellip)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 8: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

8

Ὅταν ἡ ἱστορία ποτίζεται μὲ αἷμα ἁγίων ἀνθρώπων γράφονται τὰ συναξάρια στὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ

Σελίδες γεμάτες θυσίες ἀγῶνες ὁμολογίες πίστεως μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀγάπη στὸ πρό-σωπο Ἐκείνου τοῦ γλυκοῦ Νυμφίου τῆς καρ-διᾶς τους Πορεύθηκαν ἡρωικὰ στὴ ζωή τους κι ἀξιώθηκαν τοῦ ἀμαράντου στεφάνου τῆς αἰωνιότητας

Ἕνα τέτοιο συναξάρι γράφτηκε κάποτε στὸν λόφο τῶν Καρυῶν στὴ Θερμή τῆς Λέ-σβου κι ἔμεινε κρυμμένο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώ-

πους γιὰ 500 περίπου χρόνια θαμμένο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς Οἱ ἅγιοι Ραφαήλ Νικόλα-ος καὶ Εἰρήνη περίμεναν νὰ ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἱστορία τους ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριό τους Περίμεναν καρτερικὰ ἐκείνους τοὺς ἁπλοὺς καὶ πονεμένους πρόσφυγες τῆς Μικρασίας ποὺ γεύτηκαν τὸ δάκρυ καὶ τὸ μαχαίρι καὶ ποὺ φέραν μαζί τους ἀνεκτίμητο θησαυρό τὴν τρανή τους πίστη στὸν Θεό Ἄνθρωποι τυραννισμένοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους ξένοι σrsquo ἕναν τόπο ποὺ κάποτε εἶχαν ἔρθει καὶ οἱ Ἅγιοι ἐξορισμένοι καὶ κυνηγημένοι Αὐτοὺς

ldquo Ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τῆς γῆς στὸ οὐράνιο φῶςrdquo

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 9: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

9

ἐπέλεξαν καὶ γέμισαν τὰ ὄνειρά τους μὲ ἀπο-καλύψεις καὶ τὰ μάτια τους μὲ τὴν παρουσία τους Στὶς καρδιὲς λοιπὸν αὐτῶν τῶν ἁπλῶν μὰ τόσο πιστῶν ἀνθρώπων βρῆκαν οἱ Ἅγιοι τὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν ποῖοι ἦταν πῶς ἦρθαν στὸ νησὶ τῆς Λέσβου ποιὰ ἦταν ἡ δράση τους πῶς μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τὴν ἅγια τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς πατρίδας τὴν ἀγάπη Καὶ τέλος ποῦ βρίσκο-νταν τὰ ἁγιασμένα τους κόκαλα οἱ τάφοι τους τὸ καμμένο μοναστήρι τους Ἀδυνατεῖ στrsquo ἀλήθεια νὰ συλλάβει ὁ νοῦς ὅλα τοῦτα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ποὺ συνέβησαν τὴ δεκαετία lsquo55 - lsquo65 σrsquo ἕνα μικρὸ χωριὸ τοῦ νησιοῦ καὶ ποὺ ἔμελλαν νὰ συνταράξουν ὁλόκληρη τὴ χώρα ὁλόκληρο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο

Πλῆθος βιβλίων ἔχουν γραφτεῖ ἀπὸ τότε ἕως σήμερα περιγράφοντας τὸ ἱστορικὸ τῶν νεοφανῶν μας Ἁγίων καθὼς καὶ ὅλων τῶν ἱερῶν εὑρέσεων καὶ ὅλα ἀφήνουν ἔκπληκτο τὸν ἀναγνώστη καὶ βαθιὰ συγκινημένο κα-θότι ὁ βίος τους καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα

ποὺ ἐξελίχθηκαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ καὶ μόνο μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν καρδιὰ κανεὶς μπορεῖ νὰ τὰ προσεγγίσει καὶ νὰ τὰ δεχθεῖ Πρόκειται ἴσως γιὰ τὸ με-γαλύτερο θαῦμα τοῦ περασμένου αἰώνα στὸν χῶρο τῆς πίστης κάτι ποὺ τὸ ἐπιβεβαιώνει καὶ ἡ ἀθρόα προσέλευση προσκυνητῶν στὸ μεγάλο καὶ παγκόσμιο πιὰ προσκύνημα τῶν Ἁγίων στὸν λόφο τῶν Καρυῶν τῆς Λέσβου

Ἡ ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Κυρίου μᾶς χάρισε τρία νέα μεγάλα καὶ φωτεινὰ ἀστέρια στὸν σκοτεινὸ καὶ δύσβατο δρόμο τῆς ζωῆς μας Ἂς γίνει γιὰ ὅλους μας παράδειγμα ἡ ἁγία τους βιoτή ἡ τρανὴ τους ὁμολογία στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τὸ σεπτὸ τους μαρτύριο τὰ μεγάλα τους θαύματα Κι ὅταν θὰ ἀνη-φορίζουμε στὸ μοναστήρι τους σὲ τοῦτο τὸν ἁγιασμένο λόφο ἂς κρατᾶμε πάντα μιὰ μεγάλη ἐλπίδα στὴν καρδιά πὼς οἱ ἅγιοι θὰ ldquoἐμφανιστοῦνrdquo καὶ θὰ λάμψουν καὶ στὴ δικὴ μας ζωή

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 10: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

10

Σοφίας ΜαντέΠολιτικῆς Επιστήμονος

Ποῦ νὰ στρέψεις τὸ βλέμμα σου σὲ τοῦτο τὸν τόπο καὶ νὰ μὴν ἀναπαύ-σεις τὴν ψυχὴ σου Σὰν ἄλλο ἀγρίμι

ὅσο καὶ νὰ τὸν γυρίσεις ὅσο καὶ νὰ τὸν ψη-λαφίσεις δὲν μπορεῖς νὰ τὸν τιθασεύσειςmiddot ὅπως καὶ τοὺς ἀνθρώπους του Ἄγριος καὶ ἀπρόσμενος σοῦ φυλάει ἐκπλήξεις καὶ ταυτόχρονα πάντα ἔχει ἕνα ἀπάγγειο ποὺ μπορεῖς νὰ σταθεῖς καὶ νὰ ξαποστάσεις Ἕνα μέρος ποὺ ὁ ἥλιος θὰ καταφέρει νὰ

διαπεράσει τὰ βράχια καὶ νὰ ζεστάνει μὲ τὶς ἀκτίνες του κάθε κρυφὴ καὶ ἀπόκρημνη γωνιά Δὲν εἶναι ὅμως μόνο ἡ φυσικὴ ὀμορ-φιὰ μὲ τὴν ὁποία εἶναι προικισμένος ὁ τό-πος τοῦτος Τὰ φυσικὰ στοιχεῖα δὲν εἶναι ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαριτώσουν ἕναν τόπο καὶ νὰ τὸν κάνουν τόσο προσιτὸ καὶ ἀπρόσμενο συγχρόνως

Ποιὰ γωνία αὐτοῦ τοῦ τόπου τῆς Ἑλλά-δας δὲν καταμαρτυρεῖ αὐτὴν τὴ βαθειὰ πί-

στη στὸν Θεό Ὅπου καὶ νὰ βρεθεῖς ξεπροβάλλει ἕνας λευκὸς σταυρὸς ἀπὸ κάποιο ξωκλή-σι κάποια ἐκκλη-σιά κάποιο μονα-στήρι ἢ κάποιον τόπο μετανοίας

Ὅλοι μένουμε ἐκστατικοὶ μπρο-στά σὲ αὐτὲς τὶς εἰκόνες

Ὅλοι θὰ προ-σπαθήσουμε νὰ ἀπαθανατίσουμε αὐτό ποὺ ὄχι μόνο συναντοῦν τὰ μά-τια μας ἀλλὰ καί ποὺ βιώνει ἡ ψυχὴ μας

Ποιὸς ἄρα-γε δὲν ἔχει μείνει ἄφωνος μπροστὰ στὴν ὀμορφιὰ τοῦ Ἁγίου Ὂρους τῆς

Ἑλληνικὸ καλοκαίρι

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 11: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

11

Παναγιᾶς τῆς Χοζο-βιώτισσας τῆς Ἀμορ-γοῦ τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Μαρτύρων τῆς Σίφνου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγί-ας Θαλασσινῆς στὴν Ἄνδρο τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴν Γκιώ-να Ροδωποὺ Κισάμου τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Θεοδώρας Βάστα στὴν Ἀρκαδία τὴν ἐπιβλη-τικὴ εἰκόνα τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη καὶ τοῦ Ταξιάρχη Μανταμάδου στὴ Λέσβο

Ποιὸς ἄραγε δὲν ἔχει συγκινηθεῖ ἀπὸ τὰ τόσα ξωκλήσια ποὺ εἶναι διάσπαρτα ἀπὸ βορρᾶ ἕως νότο καὶ ἀπὸ ἀνατολὴ ἕως δύση καὶ εἶναι ἀφιε-ρωμένα στὸν ἃγιο Γε-ώργιο στὴν Παναγία καὶ σὲ πλῆθος ἄλλων ἁγίων καὶ μαρτύρων Ποιὸς δὲν συγκινεῖται ὅταν περιδιαβαίνει σε ἄγνωστα μονοπάτια καὶ συναντᾶ τοῦτα τὰ ξωκλήσια καὶ αἰσθά-νεται τὴ θαλπωρὴ τῆς πίστης μὰ καὶ τὴ θέρμη τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ποὺ ἔβαλε ἀρχὴ γιὰ νὰ χτίσει σὲ ἕνα ἀπρόσμενο μέρος ἕνα ἐκκλη-σάκι ποὺ μαρτυρᾶ τὸ δικό του λιθάρι με-τανοίας

Τὸ θέρος τὸ καλοκαίρι στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι μιὰ ἰδιαίτερη ἐποχὴ γιατί μεταβάλλεται ἡ ὀμορφιὰ τοῦ τόπου μας - ὁ τόπος αὐτὸς πάντα θαυμαστὸς καὶ ἀγέρωχος θὰ στέκει Εἶναι ὅμως ἰδιαίτερο γιατί εἶναι ἡ στιγμή ποὺ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς κινούμενος ἔστω καὶ λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ κλεινὸν ἄστυ θὰ λάβει ἀφορμὲς καὶ εἰκόνες γιὰ νὰ laquoκαλλιεργήσειraquo τὴν ψυχὴ

του καὶ νὰ laquoθερίσειraquo καρποὺς ποὺ θὰ τὸν συ-νοδεύσουν καὶ θὰ μετατρέψουν τὸν ὁποιο-δήποτε πνευματικὸ χειμώνα σὲ ἄνοιξη

Ἴσως αὐτὸ τὸ καλοκαίρι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας σὲ αὐτὲς τὶς θύμησες παιδικὲς καὶ μή

Ὅσες καὶ νὰ εἶναι οἱ δυσκολίες σημα-σία ἔχει μέσα σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀπόκρημνους γκρεμοὺς τῆς ψυχῆς μας νὰ laquoχτίζουμεraquo ξω-κλήσια καὶ νὰ ἀφήνουμε τὸ φῶς τῆς πίστεως νὰ διαπερνᾶ κάθε πτυχὴ γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ νὰ πορευόμαστε

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 12: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

12

Ρωμνιός

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία

Ἐκεῖ στὴν Κρήτη εἶναι μιὰ πλατεία Ἀνοιχτὴ φαρδιά μὲ ἄνεση νὰ κινη-θεῖς ἐντός της στρωμένη μὲ πέτρες

παλιές χιλιοπερπατημένες Στὴν ἀγκαλιὰ της εἶναι στρωμένα τραπέζια καὶ γλάστρες καρέκλες καὶ πέτρινα καθίσματα

Ὁ ἥλιος φωτίζει τόσο δυνατὰ ποὺ ὁ τοῖχος πίσω ἀπὸ τὴν πλατεία εἶναι ἀστρα-φτερός τόσο ἄσπρος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ τὸν κοιτάξεις Ἔχει μιὰ πόρτα αὐτὸς ὁ τοῖχος εἶναι ἡ πόρτα τοῦ καφενείου ἀλλὰ κι αὐτὴ ἔχει τζαμένια χωρίσματα ποὺ ἀντα-νακλοῦν τὸν ἥλιο πιὸ ἔντονα στὴν ἐσοχὴ τῆς σκιᾶς

Ὅμως ἡ πλατεία εἶναι καλυμμένη προ-σεκτικὰ ἀπὸ μιὰ μεγάλη πλούσια πυκνή καταπράσινη μουριά Ὁ ἀσβεστωμένος της κορμὸς χάνεται ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ τραπέζια στὸ κέντρο τῆς πλατείας

ἀλλὰ ἂν τὸν προσέ-ξεις εἶναι ἐκεῖ στι-βαρὸς καὶ ἐπιβλητι-κός

Τὰ τραπέζια εἶναι λαμαρινένια στρογ-γυλὰ μὲ τσιγγελωτὰ ποδαράκια κομψὰ καὶ καλοβαμμένα Οἱ καρέκλες τους ψά-θινες δροσερές μὲ τὸν ξύλινο σκελετὸ τους νὰ μοιάζει μὲ ζωντανὸ ξύλο ποὺ ἔγινε κάθισμα

Καὶ οἱ ἄνθρωποι Καθιστοὶ οἱ περισσό-

τεροι στὴ σκιά Τὰ σώματά τους εἶναι χαλα-ρά τὸ βλέμμα τους ὅμως ζωντανό Ὁ ὄγκος τους μετρημένος καὶ μετρήσιμος Σὲ ἰσορρο-πία καὶ ἁρμονία Ἄνδρες οἱ περισσότεροι μὲ μουστάκι καὶ ἀξύριστες παρειές Μὲ διάθε-ση σίγουρα θετική Οἱ περισσότεροι φορᾶνε

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 13: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

13

σκουρόχρωμο πουκάμισο ἢ μπλούζα ἢ μπο-ρεῖ αὐτὴ νὰ εἶναι ἡ ἰδέα μου

Ὁ ἥλιος ἀλλάζει συνέχεια θέση καὶ φωτί-ζει διαφορετικά τοὺς ἀνθρώπους τὸ φύλλω-μα τῆς μουριᾶς τὰ πόδια ἀπὸ τὶς καρέκλες Μιὰ ἀφίσα ποὺ μιλᾶ γιὰ ἕνα μουσικὸ πανη-γύρι φωτίζεται γιὰ λίγο σὰν ἀπὸ προβολέα καὶ μετὰ σβήνει ἐνῷ τρέμει ἀπὸ τὸ ἀεράκι ποὺ θέλει νὰ τὴν ξεκολλήσει Ὑπάρχει καὶ ἕνα μεγάλο πιθάρι ποὺ φωτίζεται ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ μοιάζει μὲ δίχρωμο κοιλαρὰ ποὺ λιάζεται Τὸ ἀδικῶ ὅμως τὸ πιθάρι γιατί ἀπὸ τὴν κοιλιὰ του αὐτὴ ξεκινᾶ ἕνα κομψὸ ἀναρριχητικὸ μὲ κόκκινα λου-λούδια ἁπλωμένα μὲ ἁρμονία στὸν ὄγκο τοῦ φυτοῦ καμα-ρωτὰ καὶ χαμογελαστά

Πάνω στὰ τραπέζια ἔρχο-νται κανάτες μὲ δροσερὸ νερό θαμπὲς ἀπὸ τὴ δροσιὰ καὶ τὴ ζέστη μαζί Καὶ τσικου-διά Διαφέρει ἀπὸ τὸ νερό τὸ σχῆμα τοῦ μπουκαλιοῦ ποὺ εἶναι μικρότερο καὶ ἡ δύναμη ποὺ κρύβει ἡ τσικουδιὰ καὶ καίει τὸν φάρυγγα μέσα στὴ ζέστη ἐνῷ εἶναι παγωμένη

Σερβίρεται σὲ μικρὰ πο-τηράκια διάφανα ποὺ ἕνας Κρητικὸς μὲ μικρὰ δάχτυλα καὶ δυνατὸ βλέμμα γεμίζει καὶ χτυπᾶ τὸν πάτο τοῦ ποτηριοῦ στὸ τρα-πέζι πρὶν τὰ γευτεῖ Ἔχουν πλαισιωθεῖ ἀπὸ

πιάτα φανταχτερὰ ἀλλὰ καὶ ἁπλά ζουμερὰ ἀλλὰ καὶ τραγανά πολύχρωμα Ἄσπρο καὶ κόκκινο καὶ καφέ πορτοκαλὶ καὶ χρυσοκόκκι-νο πράσινο καὶ καστανό εἶναι τὰ χρώματα στὰ πιάτα Τὰ λαχανικὰ εἶναι πιὸ ζωντανὰ ἀπὸ ποτέ Λάμπουν σὰν σὲ διαφήμιση ὅμως εἶναι στὸ πιάτο φρεσκοκομμένα καὶ ἀρτυ-μένα Ἡ μεσογειακὴ κουζίνα στὰ καλύτερά της Κοκκινιστὸ μοσχάρι μὲ πουρὲ μελιτζά-νας Μπουρεκάκια μελιτζάνας μὲ φέτα καὶ σάλτσα ντομάτας

Ντάκος Στάκα Καλιστούνια Χοχλιοὶ μπουρμπουριστοί Ἀρνάκι μὲ μέλι σὲ πουγκὶ ἀπὸ φύλλο

κρούστας Τόση ἰσορροπία καὶ μέτρο στὸ μαγείρε-

μα τόσο νόστιμα φαγητά Ὁλόκληρη ἡ σκιὰ μιᾶς διπλανῆς καρέ-

κλας ἀκουμπᾶ ἁπαλὰ τα πόδια Δίπλα ὑπάρχουν σκαλάκια πολλὰ ποὺ

ὁδηγοῦν κάπου δροσερὰ γιὰ ξεκούραση Ἐλαιόλαδο καὶ τσικουδιά Διακοπὲς στὴν Κρήτη

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 14: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

14

Μάρκου Δεσποτίδη Μαθητῆ Λυκείου

Καιρὸς νὰ μείνουμε Ἐλλάδα

-ΠοῦπεράσατετὶςΔιακοπές-ΣτὸΒελιγράδιἘσεῖς-ἘμεῖςπήγαμεΒέλγιο-Τοῦχρόνουπαιδιὰποῦθὰπᾶμεἐκδρομή-ΠᾶμεἸταλίαΕἶστε-ΓιατίὄχιΣκωτίαἪκαλύτεραὈλλανδία

Καὶ ἀκολουθεῖ ἕνας μακρὺς κατάλογος μὲ σχεδὸν ὅλες τὶς μεγάλες πόλεις τῆς Εὐρώπης ἐκτὸς βέβαια ἀπὸ αὐτὲς

τῆς Ἑλλάδας Αὐτοὶ οἱ διάλογοι δυστυχῶς ἔχουν γίνει μία πραγματικότητα γιὰ τὴ χώρα μας Τόσο οἰκογενειακὲς ὅσο καὶ σχολικὲς ἐκδρομὲς ἔχουν ὅλο καὶ περισσό-τερες φορὲς ὡς προορισμὸ μία χώρα τοῦ

ἐξωτερικοῦ παρὰ μία περιοχὴ τῆς πατρίδος μας Λὲς κι ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἔχει τόπους ποὺ ἀξίζουν τὸ θαυμασμὸ μας καὶ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν ἀξέχαστες καὶ ὀνειρεμένες διακοπές Πολλοὶ βέβαια θὰ ἔσπευδαν νὰ ὑποστηρίξουν ὅτι αὐτὴ ἡ τάση ἀνήκει στὸ παρελθόν καθὼς σήμερα ἡ οἰκονομικὴ κρίση δὲν ἀφήνει τὸ περιθώ-ριο οὔτε κἂν γιὰ ἐγχώριες διακοπές Ἂν καὶ αὐτὸ ἰσχύει σὲ μεγάλο βαθμὸ (ἔτσι μᾶς κα-τάντησαν ἀλλὰ γρήγορα τὰ ὄνειρά μας θὰ πάρουν ἐκδίκηση) δυστυχῶς σήμερα ἀκό-μα πολλοὶ Ἕλληνες ἐπιλέγουν τὸ ἐξωτερικὸ σὰν πιθανὸ προορισμό ἰδιαίτερα μάλιστα οἱ μαθητικὲς κοινότητες

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 15: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

15

Πράγματι Λονδίνο Παρίσι Ρώμη Ἄμστερνταμ Ζυρίχη καὶ ἄλλες πόλεις τοῦ ἐξωτερικοῦ κατέχουν τὶς πρῶτες θέσεις ὡς οἱ πιὸ δημοφιλεῖς προορισμοὶ τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν Αὐτὸ σίγουρα πρέπει τὸ λιγότε-ρο νὰ μᾶς προβληματίσει Τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ Ἑλλάδα προτιμᾶται ἀπὸ ἑκατομμύ-ρια ξένους τουρίστες κάθε χρόνο οἱ Ἕλληνες φαίνεται νὰ θέλγονται περισσότερο ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδει-κνύει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι συνηθίζουμε νὰ μὴν ἐκτιμᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔχου-με ἀλλὰ ἔχουμε τὴν τάση νὰ ὑπερεκτιμᾶμε τὸ ξένο Ὅμως πέρα ἀπὸ αὐτό κα-θίσταται ἐμφανὲς πὼς δὲν ἔχουμε κατανοήσει τὴν ἀξία καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς πατρί-δος μας Καὶ τὸ χειρότερο εἶναι ὅτι ἔχει περάσει αὐτὴ ἡ νοοτροπία καὶ στὴ νέα γενιά Ἀλλὰ πάντα ὑπάρχει χρόνος γιὰ νὰ ἀλλάξει κάτι Ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλουμε πολύ

Ἃς ἐξερευνήσουμε τὴν πανέμορφη πατρίδα μας ἃς ἀνακαλύψουμε τοὺς πολύτιμους φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς της θησαυ-ροὺς κι ἃς μυήσουμε καὶ τὴ νέα γενιὰ σὲ αὐτούς Ἔτσι παράλληλα θὰ στηρίξουμε καὶ τὶς ἑλληνικὲς ἐπιχειρή-σεις ποὺ χρειάζονται ὅσο ποτὲ ἄλλοτε τὴ συνδρομὴ μας Ἦρθε ἡ ὥρα λοιπὸν νὰ μεί-νουμε Ἑλλάδα Καὶ ὄχι γιατί ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση μᾶς τὸ ἐπιβάλλει ἀλλὰ γιατί ὁ γαλάζιος οὐρανὸς μὲ τὸ λευκὸ τῆς θάλασ-σας καὶ τὸ χρυσὸ τοῦ ἥλιου συνθέτουν τὸ

τρίπτυχο τῆς ὀμορφιᾶς ἐνῷ τὰ λευκὰ φιλό-ξενα μοναστήρια διάσπαρτα στὴν ἑλληνικὴ

ἐπικράτεια κι οἱ ἐκκλησίες μὲ τὶς καμπάνες τους νὰ ἠχοῦν συνθέτουν τὸ τρίπτυχο τῆς γαλήνης καὶ τῆς εὐτυχίας

ΦΕΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 16: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

16

Μαρίας ΤσακτσίραΝηπιαγωγoῦ

Χαιρετίσματα ἀπὸ τὴν Τζιά

Καὶ πολλὰ τὰ λιόδεντραποὺ νὰ κρησάρουν στὰ χέρια τους τὸ φῶςκι ἐλαφρὸ νrsquo ἁπλώνεται στὸν ὕπνο σουΚαὶ πολλά τὰ τζιτζίκιαποὺ νὰ μὴν τὰ νιώθειςὅπως δὲ νιώθεις τὸ σφυγμὸ στὸ χέρι σου [hellip]καὶ πλατὺς ἀπάνου ὁ οὐρανὸςγιὰ νὰ διαβάσειςμόνος σου τὴν ἀπεραντοσύνη

Ὀδ Ἐλύτης ἌξιόνἘστι(κρησάρουν= κοσκινίζουν)

Τὸ καράβι μπῆκε ἀργὰ στὸ μεγάλο φυσικὸ λιμάνι τοῦ νησιοῦ λίγη ὥρα ἀφοῦ ὁ ἥλιος εἶχε χαθεῖ στὸν ὁρίζοντα Πρωτοείδαμε

ἔτσι τὸ λιτό ἤρεμο τοπίο μέσα σrsquo ἕνα δυνατὸ πορτοκαλὶ φῶς Ὁ ἀέρας ἔφερνε παράξενες λεπτὲς εὐωδιὲς καὶ νιώσαμε νὰ μᾶς συνεπαίρ-νει μιὰ πολὺ ζεστὴ αἴσθησηhellip

Διαβάσαμε στὰ πεταχτὰ στὸν ὁδηγὸ ποὺ κρατοῦσε ἡ Ἰωάννα laquoἩ Κέα ἔχει τὸ σχῆμα ἀνάποδης σταγόνας καὶ εἶναι ἡ πρώτη ποὺ συναντᾶ κανεὶς στὴ γειτονιὰ τῶν δυτικῶν Κυκλάδων ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀττική Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Κέω ποὺ ἔφτασε τὸν 12ο αἰώνα π Χ ἀπὸ τὴ Ναύπα-κτο ἐπικεφαλῆς τῶν Λοκρῶν Τέσσερις πόλεις - κράτη ἄκμασαν τοὺς ἀρχαϊκοὺς χρόνους ἐδῶ Ἰουλίδα Κορησσός Καρθαία Ποιήεσσα Οἱ Φράγκοι τὸ 1204 τὴν ὀνόμασαν Ζία ἀπὸ ὅπου ἡ ὀνομασία lsquoΤζιάrsquo Τὸ 1789 οἱ γενναῖοι Τζιῶτες βοήθησαν τὸν Λάμπρο Κατσώνη νὰ διαφύγει ἀπὸ τὸν τουρκικὸ στόλο ποὺ τὸν εἶχε ἀποκλείσει στὸ λιμάνι Πέρασαν τὸ κα-ράβι του στὸ ἀνοιχτὸ πέλαγος σέρνοντάς το τὴ νύχτα πάνω ἀπὸ ἕνα στενὸ κομμάτι ξηρᾶς

ποὺ ἀπὸ τότε τὸ λένε lsquoΣτενό του Κατσώνηrsquo Ἀπὸ τὸ 1927 ὡς τὸ 1957 λειτούργησε ἐδῶ το ἐργοστάσιο Ἐμαγέ πρότυπη βιομηχανία παραγωγῆς ἐσμαλτωμένων σκευῶν τὸ μεγα-λύτερο τῆς Μεσογείουhellipraquo

laquoἊν ἔχετε ὄρεξη νὰ περπατήσετε καὶ νὰ περιπλανηθεῖτε λιγάκι ἔχετε νὰ δεῖτε πολλὰ ὡραῖα Τὰ καλύτερα εἶναι πιὸ μέσαraquo μᾶς ἔλε-γε ἀργότερα μὲ νόημα στὴ φιλόξενη αὐλή της ἡ κυρία Μαρίνα ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὸ νησί

Κάθε πρωὶ θὰ ξυπνούσαμε ἀπὸ τὶς συναυ-λίες τῶν τζιτζικιῶν στὴ διαπασῶν καὶ θὰ ξεκι-νούσαμε μὲ λαχτάρα νὰ ἀνακαλύψουμε καὶ νὰ ἐξερευνήσουμε κρυμμένες ὀμορφιέςhellip

Πεντακάθαρες ἀμμουδιές γοητευτικοὶ ἔρημοι ὁρμίσκοι Χωριουδάκια πλάι στὴ θά-λασσα γεμάτα μὲ τὰ ζωηρὰ πηγαινέλα τοῦ κό-σμου Πολλὰ καὶ πυκνὰ δάση στὴν ἐνδοχώρα βελανιδιές ἐλιές περιβόλια μὲ ἀμυγδαλιές καὶ φυστικιές πικροδάφνες καὶ λυγαριές Βοσκοὶ μὲ τὰ κοπάδια τους στὶς μικρὲς πεδιάδες ἀπόκρημνοι ξεροὶ βράχοι γύρω γύρω καὶ κάθε τόσο ἕνα- δυὸ κάτασπρα μικρὰ ἐκκλησάκια διάσπαρτα ἐδῶ καὶ κεῖhellip Μιὰ μεγάλη πολύ-χρωμη ζωγραφιά

Σὰν ἀληθινὴ ἀρχόντισσα μᾶς ὑποδέχθη-κε ἡ Χώρα (Ἰουλίδα) ἁπλωμένη σὲ ἐπιβλητικὸ ὕψωμα κυκλωμένη ἀπὸ κτήματα σκαρφαλω-μένα στὶς πλαγιές μὲ στενὰ ἄσπρα σοκάκια ἀνηφόρες καὶ κατηφόρες Τὰ σπίτια της κα-ταστόλιστα μὲ βασιλικούς ρὸζ βουκαμβίλιες στὰ παράθυρα μὲ βρύσες καὶ περίτεχνα ἀκροκέραμαhellip

Χρειαστήκαμε πέντε ὧρες γιὰ νὰ φτάσου-με ἀκολουθώντας τὸ παμπάλαιο μονοπάτι ἀπὸ τὸν Ὀτζιά τὴ βορειότερη παραλία στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Καρθαίας κοντὰ στὸ νοτιότερο ἀκρωτήρι ὅπου μᾶς ἀποζημίωσε

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 17: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

17

μιά ἐκπληκτική μεγαλειώδης θέα στὸ ἀνοιχτὸ γαλανό τοῦ Αἰγαίου Στὴν ὁδοιπορία συναντή-σαμε τὸν περίφημο πύργο τῆς Ἁγίας Μαρίνας καὶ τὰ ἐρειπωμένα βυζαντινὰ μοναστήρια τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ τῆς Παναγίας Ἐπισκοπῆς Ἡ γραφικὴ παραλία τοῦ Ὁρκοῦ ὅπου βρίσκονται στοὲς ἀρχαίων λατομείων ἐξόρυξης ἀργυρομο-λύβδου φάνταζε σὰν μιὰ πραγματικὴ ὄαση Ἐντυπωσιακοὶ οἰκισμοί καὶ ναοὶ κτισμένοι μὲ πέτρες καὶ κίονες ἀπὸ ἀρχαία ἱερά ἔδεναν

ἁρμονικὰ καὶ ἀχώριστα κάνοντας μοναδικὲς τὶς εἰκόνες γύρω μας

Ἀκούσαμε ἀφηγήσεις λαϊκῶν παραμυθιῶν στὴ Γιορτὴ ποὺ κάθε χρόνο γίνεται στὸ νησὶ ἀπὸ τὸ 2003 Αἰσθανθήκαμε νὰ μᾶς πλημμυρί-ζει καὶ νὰ μᾶς ταξιδεύει μακριὰ ἡ μαγεία τους καὶ νὰ γινόμαστε πάλι μικρὰ παιδάκιαhellip

Προσκυνήσαμε τελευταία στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Παναγίας Καστριανῆς ὅπου το 1700 βρέ-

θηκε ἡ εἰκόνα της μετὰ ἀπὸ μιὰ μυστηριώδη λάμψη ποὺ εἶδαν βοσκοὶ στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Παρακαλέσαμε μὲ θέρμη τὴ Δέσποινα Θεοτόκο νὰ προστατεύει τὶς θάλασσες καὶ τὰ νησιὰ μας πάντοτε

Ἀλλὰ πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνοςhellip Ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ καὶ ἐμεῖς θέλουμε νὰ μείνουμε γιὰ πάντα ἐκεῖ laquoΣᾶς περιμένω νὰ ξανάρθετεraquo λέει χαμογελώντας πλατιὰ ἡ κυρία Μαρίναhellip

Καθὼς τὸ καράβι ἀπομακρυνόταν κοι-τούσαμε συνεχῶς πίσω τὴν Τζιά μέχρι ποὺ δὲν διακρινόταν πιὰ μέσα στὸ μπλέ Στὰ χείλη μας ἐγκάρδια προσευχή laquoΘεέ μου Σrsquo εὐχαρι-στοῦμε ποὺ μᾶς χάρισες τέτοια ὄμορφη σὰν παράδεισο πατρίδα Κάνε μας ἄξια παιδιά τηςraquo

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 18: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

18

Ἑλένης ΤσοχαντάρηΔικηγόρου

Τὸ μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγιᾶς τῆς Κεχριωνιώτισσας

Στὶς 23 Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τὰ λεγό-μενα laquoἐννιάμεραraquo ὅπως τὰ λέει ὁ λαός

Μιὰ ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες ποὺ πανηγυρίζουν στὴν Κεφαλλονιά εἶναι καὶ τῆς Παναγίας τοῦ Κεχριώνα ἢ Κεχριωνιώτισσας ποὺ βρίσκεται λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Ληξούρι Ἄλλη μιὰ ὀνομασία τῆς Παναγίας μας ἄλλο ἕνα μεγάλο θαῦμα Τὸ μεγαλύτερο ἴσως θαῦμα ποὺ ἔγινε ποτέ ὅπως μᾶς εἶπε καὶ μᾶς ἀφηγήθηκε ὁ Πρωτο-σύγκελος τῆς Ἱ Μητροπόλεως Κεφαλληνίας π Γεράσιμος Φωκᾶς κατὰ τὴν ἐπίσκεψή μας στὸ νησί

Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 1694 Ἡ Κεφαλ-λονιὰ δεχόταν τὶς ἀνελέητες ἐπιδρομὲς Ἀγα-ρηνῶν πειρατῶν ποὺ βεβήλωναν μοναστήρια καὶ λεηλατοῦσαν ὁλόκληρα χωριά Σὲ μιὰ ἀπὸ

αὐτὲς τὶς ἐπιθέσεις αἰχμαλωτίστηκαν τρεῖς νέοι ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ληξουρίου - ὁ Ἰά-κωβος ὁ Γεώργιος καὶ ὁ Ἰωάννης- καὶ ὁδηγήθη-καν σκλάβοι στὴ Βερβερία (Μπαρμπαριά) τὸ σημερινὸ Ἀλγέρι Στὸ σκοτεινὸ κελὶ ποὺ τοὺς ἔριξαν ἄκουγαν τὶς κραυγὲς ἀπὸ τὰ βασανι-στήρια τῶν ἄλλων αἰχμαλώτων καὶ μέσα στὴν ἀπελπισία καὶ τὸν τρόμο ποὺ βίωναν παρα-καλοῦσαν τὴν Παναγία νὰ μὴν ἔχουν τὸν ἴδιο μαρτυρικὸ θάνατο

Στὶς 22 Αὐγούστου 1694 παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τῆς Παναγίας τῆς Κεχριωνιώτισσας οἱ τρεῖς νέοι ἔστρεψαν ξανὰ τὴ σκέψη τους καὶ τὴν καρδιά τους στὴν Παναγία καὶ στὸ χωριό τους ποὺ γιόρταζε Ἁλυσοδεμένοι ὅπως ἦταν ἀγκαλιάστηκαν σφιχτὰ καὶ μέσα σὲ λυγμοὺς δακρύων προσευχήθηκαν θερμὰ στὴν Πανα-

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 19: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

19

γία νὰ πεθάνουν στὸν ὕπνο τους παρὰ ἀπὸ τὰ φρικτὰ βασανιστήρια Καὶ μέσα στὴν ἐξά-ντληση ἀπὸ τὴν πείνα τὸ φόβο καὶ τὴν ἀπό-γνωση ἀποκοιμήθηκαν Καὶ ξύπνησαν νιώθο-ντας ἐλαφριὲς τὶς ἁλυσίδες καὶ μὴ μπορώντας νὰ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ ἀντίκριζαν μετὰ ἀπὸ τόσο καιρό Κοιτοῦσαν τριγύρω ἔκπληκτοι ἄκουγαν τὴν καμπάνα τῆς ἐκκλησίας καὶ τότε ἄρχισαν νὰ συνειδη-τοποιοῦν αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσε τὸ μυαλό τους νὰ χωρέσει Βρίσκονταν στὸ χωριό τους Ἡ Παναγία ἡ Κεχριωνιώτισσα μὲ θαυμαστὸ τρόπο τοὺς μετέφερε ἀπὸ τὴ βόρεια Ἀφρικὴ κοντὰ στὸν ναό της ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς της τὴν 23η Αὐγούστου 1694

Μὴ δυνάμενοι νὰ συνέλθουν ἀπὸ τὴ συ-γκίνηση πῆραν στὰ χέρια τους τὶς ἁλυσίδες καὶ κατευθύνθηκαν πρὸς τὴν ἐκκλησία ὑπὸ τὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν συγχωριανῶν τους ποὺ τοὺς θεωροῦσαν ἤδη νεκρούς

Στὸν ἀπόλυτο πόνο του ὅταν ὁ ἄνθρω-πος νιώσει μόνος καὶ ἀδύναμος προσφεύγει αὐθόρμητα στὴν Παναγία γιατί αὐτὴ ξέρει ἀπὸ πόνο Γράφει ὁ ἁγιορείτης μοναχὸς Μω-υσῆς laquoἩ Παναγία πόνεσε πολὺ καὶ γνωρίζει καλὰ νὰ συμπονᾶ νὰ συμπαρίσταται καὶ νὰ παρηγορεῖ Στοὺς θερμοὺς ἑσπερινούς τοῦ ὡραίου Αὐγούστου οἱ παρακλήσεις σὰν βάλσαμο θωπεύουν τὶς πονεμένες καρδιὲς κι αἰσθάνονται δρόσο γλυκιὰ ἐξαίσιας ἀνα-ψυχῆς Οἱ θαυματουργὲς πολλὲς εἰκόνες της μὲ τὰ ἀκοίμητα καντήλια τὶς ἄσβεστες λα-μπάδες ἀπὸ μελισσοκέρι τὰ μύρια ἀφιερώ-ματα τὰ ἀσημένια περίτεχνα πουκάμισα τὶς

μετάνοιες τὰ δάκρυα τοὺς ἀσπασμούς τὰ τάματα τὶς ὑποσχέσεις τὶς παρακλήσεις καὶ τὶς εὐχαριστίες Νηστεύουν ἐξομολογοῦνται μεταλαμβάνουν πολλοί

Σαγηνεύει τὸ ἱερὸ καὶ ὡραῖο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου Σὲ κάνει νὰ καταθέσεις τὸ βάρος σου τὸν πόνο σου τὸν πικρὸ λογισμό σου τὴν ἀθυμία τὴν κόπωση τὸν στεναγμὸ καὶ τὴ στεναχώρια σουraquo

Οἱ τρεῖς νέοι γιὰ νὰ ἐκφράσουν τὴ μεγά-λη εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Παναγία μας ἀποφάσισαν νὰ ἀφιερωθοῦν σὲ Ἐκείνη καὶ μέχρι τὸ τέλος τοῦ βίου τους λάτρευαν τὴ Δέ-

σποινα τοῦ Κόσμου καὶ διακονοῦσαν στὸν ναό της Ἐτάφησαν δὲ μέσα σὲ αὐτόν ὅπου μιὰ ταφόπλακα ἔχει χαραγμένα τὰ ὀνόματά τους Οἱ βαριὲς ἁλυσίδες τους εἶναι κρεμα-σμένες γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τῆς Παναγίας γιὰ νὰ μαρτυροῦν τὸ ὑπερφυὲς θαῦμα καὶ κοντὰ στὸ γεφύρι τοῦ χωριοῦ ὅπου βρέθη-καν οἱ ἴδιοι ὑπάρχει μαρμάρινο μνημεῖο

Εἴθε ἡ Παναγία μας νὰ μᾶς ἐλευθερώ-νει ἀπὸ κάθε αἰχμαλωσία σωματικὴ καὶ ψυχική Καὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ ζωή μας μὲ τρόπους ποὺ ἐμεῖς δὲν φανταζόμαστε ὅτι ὑπάρχουν

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 20: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

20

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει μεγάλα πράγματα

γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσει στὸν ἀγώνα μας

Τιποτένια πράγματα ζητάει ἀπὸ μᾶς

Μοῦ ἔλεγε ἕνας νέος ὅτι πῆγε στὴν Πά-

τμο νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ πειρασμὸς τοῦ

ἔστησε ἐκεῖ μιὰ παγίδα Καθὼς προχωροῦσε

μία τουρίστρια ὅρμησε καὶ τὸν ἀγκάλιασε

Αὐτὸς τὴν ἔσπρωξε πέρα καὶ εἶπε laquoΧριστὲ

μου ἐγὼ ἦρθα ἐδῶ γιὰ νὰ προσκυνήσωmiddot δὲν

ἦρθα γιὰ ἔρωταraquo καὶ ἔφυγε

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 21: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

21

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

Ὁ νέος ποὺ ἀντέδρασε στὸν πειρασμὸ

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Τὸ βράδυ στὸ ξενοδοχεῖο τὴν ὥρα ποὺ ἔκα-

νε τὴν προσευχὴ του εἶδε Τὸν Χριστὸ μέσα στὸ

ἄκτιστο φῶς

Εἴδατε μὲ ἕνα σπρώξιμο τί ἀξιώθηκε

Ἄλλος χρόνια ἀγωνίζεται καὶ κάνει ἄσκηση

μεγάλη καὶ ἂν ἀξιωθεῖ κάτι τέτοιο

Καὶ αὐτὸς εἶδε Τὸν Χριστό μόνο γιατὶ ἀντέ-

δρασε στὸν πειρασμό

Φυσικὰ αὐτὸ πολὺ τὸν δυνάμωσε

πνευματικά

Μετὰ εἶδε τὴν ἁγία Μαρκέλλα τὸν ἃγιο Ραφα-

ήλ τὸν ἃγιο Γεώργιο δυὸ-τρεῖς φορές

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Α΄laquoΜὲ πόνο καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν σύγχρονο ἄνθρωποraquoἜκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου ldquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ ΘεολόγοςrdquoΣουρωτὴ Θεσσαλονίκης

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 22: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

22

Ὁ Ἐθνομάρτυρας

ἃγιος Κοσμᾶς

ὁ Αἰτωλὸς

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ὁ ἃγιος Κοσμᾶς λέγεται ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος μετὰ τὴν ἅλωση Ἕλληνας καὶ

πατέρας τοῦ νεοελληνικοῦ Ἔθνους γιατὶ θυσιάστηκε γιrsquoαὐτό

Γεννήθηκε τὸ 1714 στὴν ἐπαρ-χία Ἀποκούρου τῆς Αἰτωλίας Ἀπὸ παιδὶ πονοῦσε ἡ ψυχή του γιὰ τὴ δουλεία τῶν ραγιάδων Ἔβλεπε ὅτι οὔτε δάσκαλος οὔτε παπὰς ὑπῆρχε στὸ χωριὸ γιὰ νὰ τοὺς βαφτίσει χρι-στιανοὺς καὶ νὰ τοὺς διδάξει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ ἔτσι νὰ μάθουν γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα τους τὴν Ἑλλάδα Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε μακριὰ ἀπὸ τὸ χωριό του σὲ διάφορα μέρη τῆς Ναυπακτίας Ἐπιθυμώντας νὰ λάβει ἀνώτερη παι-δεία κατέφυγε στὴν Ἀθωνιάδα σχολὴ γύρω στὸ 1750 Τὸ 1759 ἔγινε μο-ναχὸς καὶ τότε ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Κοσμᾶς ἀπὸ τὸ κοσμικό του Κώνστας Ἂν καὶ τὸ βάθος τῆς παι-δείας του δὲν εἶναι πλήρως γνωστό ἀπὸ τὸ ἱεραποστολικὸ του ἔργο ὅμως καὶ τὰ κηρύγματά του συνάγε-ται ὅτι εἶχε βαθιὰ ἐκκλησιαστικὴ καὶ πατερικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ γενικότε-ρη παιδεία ποὺ τοῦ ἔδινε κάποια ἄνεση στὸ δύσκολο ἔργο του

Ὁ πόθος του νὰ βοηθήσει καὶ νὰ

Ἀναστασίας Κουρῆ Φιλολόγου

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 23: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

23

ἐκ τοῦ Οἴκου

ξυπνήσει τὸ ὑπόδουλο Γένος τὸν ὁδηγεῖ κατὰ τὸ 1760 στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐκεῖ θὰ πάρει τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχη Σω-φρονίου Β΄ καὶ θrsquo ἀρχίσει τὸ ἐθνοϊεραπο-στολικὸ του ἒργο σrsquo ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ περισώσει ὅτι ἀκόμη δὲν ἔχει χαθεῖ

Ἔκανε τέσσερις περιοδεῖες Πολλὲς ἦταν οἱ δυσκολίες ποὺ συνά-

ντησε ἀλλὰ αὐτὲς ἦταν ποὺ τοῦ φούντω-ναν περισσότερό τόν ζῆλο νὰ διαδώσει παντοῦ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ σπείρει τὸν σπόρο γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν Ἑλλήνων

Ἡ Ναύπακτος τὸ Ἀγρίνιο καὶ τὸ Μεσολόγγι εἶναι οἱ πρῶτοι του σταθμοὶ ἐξόρμησης Βαπτίζει καὶ κηρύττει στὰ ἑλληνικὰ χωριά Περιοδεύει τὴ Θράκη τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν Ἀχαΐα τὴ Θεσ-σαλία τὴ Μακεδονία τὴν Ἤπειρο τὰ νησιὰ τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἰονίου τμῆμα τῆς Σερβίας καὶ τὴ Βόρεια Ἤπειρο Γίνε-

ται ἀκούραστος ταξιδευτής ἀλλοῦ πε-ζοπορεῖ καὶ ὅπου χρειάζεται παίρνει τὸ καράβι Μυστικὰ καὶ ἀθόρυβα προσπαθεῖ νὰ θερμάνει τὴν ψυχὴ τῶν χριστιανῶν καὶ νὰ ἀνάψει τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλευθερίας Νὰ τοὺς θυμίσει ποιοὶ ἦταν οἱ πρόγονοί τους καὶ νὰ τοὺς ἑτοιμάσει

γιὰ τὸ μεγάλο ξεσήκωμα Ἀπὸ ὅπου πέρασε παρακινεῖ νὰ ἱδρύ-

σουν σχολεῖα Ἵδρυσε ὅπως ἀναφέρει σrsquoἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀδελφὸ του γύρω στὰ διακόσια σχολεῖα γιὰ κοινὰ γράμμα-τα καὶ δέκα ἑλληνικὰ σχολεῖα Μοιράζει βιβλία ἑλληνικὰ καὶ πατερικά καὶ ἀναζω-πυρώνει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή

Ἡ Κυριακὴ γίνεται ἡμέρα ἀργίας γιὰ ὅλους τοὺς χριστιανούς Παρακινεῖ σὲ λαϊκὴ ἑνότητα μέσα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση Σκοπὸς του ἦταν ἡ ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν ποὺ εἶχαν πυκνωθεῖ τὸν 18ο αἰώνα

Τὸ κήρυγμα τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ ἔβρισκε

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 24: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

24

ἐκ τοῦ Οἴκου

καὶ ἀντιδράσεις Οἱ Ἑβραῖοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς

Τούρκους διότι τοὺς χαλοῦσε τὸ παζάρι τῆς Κυριακῆς ποὺ τὸ μετέφεραν στὸ Σάβ-βατο κατόπιν προτροπῆς του Τὸν συκοφά-ντησαν ὅτι ἦταν ὄργανο τῆς Ρωσίας

Συνελήφθη κατrsquoἐντολὴ τοῦ Κοὺρτ πασᾶ καὶ στὶς 24 Αὐγούστου τοῦ 1779 μαρτύρησε στὰ 65 του χρόνια στὸ χωριὸ Κολικόντασι ἀνάμεσα στὸ Μπεράτι καὶ στὴ Μοσχόπολη Μιὰ συνοδεία 7 Τούρκων τὸν γύμνωσαν καὶ τὸν κρέμασαν σrsquoἕνα δέντρο καὶ στὴ συνέ-χεια τὸν πέταξαν στὸ ποτάμι

Ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ὁ παπα-Μάρκος βρῆκε τὸ ἅγιο λείψανο νὰ ἐπιπλέει στὸ ποτάμι καὶ εὐλαβικὰ τὸ ἀνασύρει καὶ τὸ ἐνταφιάζει

Ὁ Ἅγιος πέρασε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ στὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας

Ὁ ἃγιος καὶ ἐθνομάρτυρας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δόξα καὶ καύχημα ὄχι μόνο τῆς Ἐκκλησίας μας ἀλλὰ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἑλλήνων εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ κάθε χριστιανὸ καὶ πατρι-ώτη ἰδιαίτερα σήμερα στὶς δύσκολες μέρες ποὺ περνάει ἡ χώρα μας

Δύσκολες μέρες ὄχι μόνο οἰκονομικὰ ἀλλὰ πρὸ πάντων πνευματικὰ καὶ ἠθικά μὲ τὴ γλώσσα μας νὰ κακοποιεῖται τὴ γενικὴ παιδεία νὰ φτωχαίνει καὶ τὴ θρησκεία τοῦ χριστιανοῦ νὰ διώκεται

Πράγματα γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ Πατρὸ-Κοσμᾶς μόχθησε καὶ ἔδωσε τὴ ζωή του

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 25: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ ὁμιλητικὴ διάσταση τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα

Κλεοπάτρας ΚαρτάνουΜεταπτ Φοιτήτριας Θεολογίας

Ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας ὁ μήνας ποὺ ἔχει κατεξοχὴν

θεομητορικὸ χαρακτήρα Ἡ γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου προσέδωσε σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς μέρες τοῦ μήνα ἕνα θεομητορικὸ χαρακτήρα Σήμερα κατὰ τὴ λειτουργικὴ τάξη ὅλες οἱ πρὸ τῆς ἑορτῆς ἡμέρες συνδέθηκαν μὲ τὴν προπαρασκευὴ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῆς Παναγίας Ἀφrsquo ἑνὸς μὲν μὲ τὴν προπαρασκευαστικὴ νηστεία ἀφrsquo ἑτέρου δὲ μὲ τὴν ψαλμωδία τῶν δύο παρακλητικῶν κανόνων Οἱ δύο ἀκολουθίες τῶν παρακλητικῶν κανόνων εἶναι γνωστὲς ὡς laquoΜικρὸςraquo καὶ laquoΜέγας παρακλητικὸς κανὼν εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκονraquo Στὴν ἰσχύουσα λειτουργικὴ πράξη οἱ δυὸ κανόνες ψάλλονται ἐναλλὰξ κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου στὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ ὅλων των ἡμερῶν αὐτῶν ἐκτός τῶν Σαββάτων τῆς Μεταμορφώσεως καὶ τῆς Κοιμήσεως

Κατὰ τὸν μήνα τῆς Παναγίας ὅλοι οἱ πιστοὶ προστρέχουν γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴ Θεοτόκο καὶ νὰ ἐκφράσουν σὲ αὐτὴν τὴ θλίψη καὶ τὶς ἀγωνίες τους Ἡ Θεοτόκος δὲν παύει νὰ πραγματοποιεῖ τὸ ἔργο τῆς μεσιτείας ποὺ ἔκανε στὴ γῆ ἀκόμα καὶ βρισκόμενη στὴ δόξα τοῦ οὐρανοῦ Δὲν ἐγκατέλειψε τὰ παιδιά της καὶ πάντα διαβιβάζει τὰ αἰτήματά τους πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό της Αὐτὴ εἶναι ἡ θεολογικὴ βάση στὴν ὁποία

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 26: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

26

ἐκ τοῦ Οἴκου

στηρίζεται ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ καθιερώσει τὶς παρακλήσεις

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας ποὺ κατεξοχὴν ἐνδιαφέρει τὸ παρὸν ἄρθρο εἶναι ἔργο τοῦ 9ου μΧ αἰώνα καὶ ἔχει συνταχθεῖ ἀπὸ κάποιον laquoθεοστήρικτο μοναχὸ ἀπὸ τὴ Βιθυνίαraquo ἢ ἀπὸ τὸν Θεοφάνη μητροπολίτη Νίκαιας (845) Κάποιοι μελετητὲς ταυτίζουν τὰ δύο πρόσωπα καὶ θεωροῦν πὼς χρησιμοποιεῖται ἄλλοτε τὸ ἐκκλησιαστικὸ του ὄνομα καὶ ἄλλοτε τὸ μοναχικό Αὐτὸς ὁ κανόνας εἶναι γενικοῦ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ κάθε ἄνθρωπο θλιμμένο ἀσθενῆ καὶ πάσχοντα ἀπὸ πνευματικὲς καὶ σωματικὲς ἀσθένειες ἀπὸ δαιμονικὲς ἐπιβουλὲς καὶ ἐνέργειες καθὼς καὶ κάθε ἄλλο ψυχοσωματικὸ κίνδυνο

Ἀποτυπώνει τὸ χριστολογικὸ δόγμα τῆς ἐκκλησίας μας Ἡ Παναγία εἶναι ἡ λογικὴ κλῖμαξ ποὺ κατέβασε τὸν Θεὸ στὸν κόσμο καὶ ἀνέβασε τὸν ἄνθρωπο στὸν Θεό Εἶναι ὁ κρίκος ποὺ συνέδεσε τὸν οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ ποὺ ἔδωσε στὸν Θεὸ τὴν σάρκα ὥστε νὰ πραγματοποιηθεῖ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ laquoὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότηταraquo σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς καὶ ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων τοῦ ἀνθρώπινου σώματος1 Ἡ Θεοτόκος ἀποκαλεῖται ὑψηλότερη τῶν οὐρανῶν2 γιατί μέσα της χώρεσε τὸν ἀχώρητο Θεό Σὲ αὐτὴν κατοικεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζουν οἱ λυτρωτικὲς χάρες τὶς ὁποῖες οἰκονομεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Υἱοῦ της καὶ πρὸς αὐτὴν καταφεύγουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πάσχουν ἀπὸ ἀσθένειες σωματικὲς ἢ ψυχικές

Ὁ ὑμνογράφος τοῦ κανόνα καταγράφει μὲ ἐκφραστικὸ τρόπο τὰ βιώματα τῶν σωματικῶν πόνων καὶ τὶς ψυχικὲς ὀδύνες ποὺ προκαλοῦν τὰ ἀρρωστήματα στὸν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος βιώνει τὸ πνευματικὸ κενό τὸ βάρος τῶν ἐνοχῶν του καὶ τὴν διατάραξη τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὅτι ἡ φύση καὶ ἡ ὑπόστασή του ἀσθενοῦν καὶ ἔτσι ὁδηγεῖται στὴ μετάνοια τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀναζήτηση θεραπείας Πρόκειται

γιὰ μιὰ πράξη καθολικῆς ἀναφορᾶς πρὸς τὸν Θεὸ3 καὶ ἔκφρασης τῆς συντριβῆς τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιόν Του

Στὸν μικρὸ παρακλητικὸ κανόνα τὰ αἰτήματα τῆς προσευχῆς γιὰ θεραπεία ἐκφράζονται μὲ θάρρος μὲ ρηματικὲς προστακτικὲς ποὺ εἶναι ἀνατρεπτικές laquoλῦσον τὴν ἀχλύν τῶν πταισμάτων μουraquo Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ τρόπος ποὺ περιγράφονται τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχοπνευματικὰ νοσήματα ἀπὸ τὸν ποιητὴ τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ λέξη laquoπάθηraquo ἀντιστοιχεῖ στὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ παθήματα καὶ ἀρρωστήματα Στὸν κανόνα τῆς μικρῆς παράκλησης συναντοῦμε πάθη σωματικὰ laquoνοσήματα χαλεπὰ hellip κάκωσις σώματοςraquo ψυχικὰ laquoψυχικὲς ταραχὲςraquo καὶ περιστάσεις θλίψεις ἀνάγκες δεινὰ καὶ πειρασμοὺς δαιμονικοὺς laquoτῶν δυσχερῶν καὶ δεινῶν μὲ διάσωσονraquo

Ὁ μικρὸς παρακλητικὸς κανόνας βρίθει ἀπὸ καλολογικοὺς χαρακτηρισμοὺς ἐπιθέτων ποὺ ἀπευθύνονται στὸ πρόσωπο τῆς Θεομήτορος Αὐτὴ καλεῖται σωτηρία ἐλπίδα χαρὰ τῶν θλιβομένων ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀρρώστων σκέπη τῶν κουρασμένων βοηθὸς τῶν ὀρφανῶν κἂ Γίνεται νοητὴ κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ4 καθώς θεραπεύει τάς νόσους τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος Ὁ πιστὸς δέεται στὴν Παναγία γιὰ νὰ λυτρωθεῖ ψυχικὰ καὶ νὰ θεραπευτεῖ σωματικὰ καὶ ἔτσι νὰ βιώσει τὴ δωρεὰ τοῦ Κυρίου τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων σrsquo ὅλη του τὴν ὕπαρξη Ζητᾶ μὲ συντριβὴ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος

Μὲ τὴν προστασία τὴ μεσιτεία καὶ τὴ βοήθεια τῆς Θεοτόκου ὁ πιστὸς βρίσκει διέξοδο στὰ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ ζωή του

Ὁ παρακλητικὸς κανόνας παιδαγωγεῖ πνευματικά καὶ ἔτσι ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὠφελεῖται Στὸ κείμενο τοῦ μικροῦ παρακλητικοῦ κανόνα μὲ τρόπο μοναδικὸ συνυπάρχουν ἡ ἐξομολόγηση ἡ ἱκεσία ἡ δέηση καὶ ἡ παράκληση πρὸς τὴ

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 27: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

27

ἐκ τοῦ Οἴκου

Θεοτόκο μὲ τὸν ἐγκωμιασμό τὴν ἐξύμνηση τὴ δοξολογία καὶ τὴν εὐχαριστία τῶν θεραπευμένων πιστῶν

1 Βλ Ἰωάννου Μ Φουντούλη Λογικὴ καὶ Λατρεία Θεσσαλονίκη 1971 σέλ1742 Τῆς ἀποδίδεται καὶ τὸ προσωνύμιο laquoπλατυτέρα τῶν οὐρανῶνraquo Βλ μεγαλυνάριο Θεοτόκου laquoἌξιόν

ἐστιν hellip μεγαλύνομενraquo3 Βλ Γεωργίου Μαντζαρίδη Χριστιανικὴ Ἠθικὴ ΙΙσελ1354 Βλ Ἀρχιμ Νικόδημος Σκρέττας Ἡ ἐλπίδα τῆς θεραπείας μέσα στοὺς Παρακλητικοὺς κανόνες σελ 19 wwwecclesiagr

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 28: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁϊ Λιᾶ

Στὶς ἕξι τὸ δειλινὸ σήμανε ἡ καμπάνα Ὁ Φάνης μπῆκε στὴν ἐκκλησιὰ καὶ στάθηκε σὲ μιὰ γωνιά κοντὰ σὲ στύ-

λο Ἐκεῖ ἦρθαν ὕστερα καὶ τὰ ἄλλα παιδιά Ὁ κὺρ Στέφανος ἀνέβηκε σrsquo ἕνα στασίδι Ἡ ἐκκλησία ἦταν σκοτεινὴ κι εἶχε μίαν εὐωδιὰ σὰν ἀπὸ βάγια Ὁ Φάνης ἔβλεπε στοὺς τοί-χους καὶ στὸ θόλο παλιὲς ζωγραφιὲς ἁγίων Τὸ πρόσωπό τους ἦταν μαυρισμένο ἀπὸ τὴν πολυκαιρία μὰ τὸ φωτοστέφανο ποὺ εἶχαν γύρω στὸ κεφάλι τους ἔλαμπε

Πρῶτος μπῆκε μέσα ὁ πιὸ γέρος ἀπrsquo ὅλους τοὺς καλογέρους ὁ πάτερ-Ἰωσήφ σκύβοντας τὴ ράχη καὶ τρέμοντας στὰ πό-δια του Μrsquo ὅλα τα γηρατειὰ του πέρασε ἀπrsquo ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάστηκε τὴ μιὰ κοντὰ στὴν ἄλλη κατὰ τὴν τάξη τῶν ἁγίων κρυφοψέλνοντας τὸ τροπάρι τοῦ καθενός Ἔπειτα σύρθηκε στὸ στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ ψάλτη καὶ κάθισε μὲ πολὺν κόπο

Ὁ πάτερ-Γαβριήλ ὁ λειτουργός ἄνοιξε ἐλαφρὰ τὴ δεξιὰ πόρτα τοῦ ἱεροῦ ποὺ εἶχε

ζωγραφισμένο τὸν ἀρχάγγε-λο μὲ τὸ ἀστραφτερὸ σπα-θί καὶ μπῆκε μέσα Φόρεσε τὸ πετραχήλι του καὶ εἶπε lsquorsquoΕὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνrsquorsquo Τότε ἄρχισε ὁ ἑσπερινός Ἔμπαινε στὴν ἐκκλησιὰ κάθε τόσο ἕνας καλόγερος πολὺ σιγά σὰ νὰ ἦταν μιὰ σκιά καὶ πήγαινε σrsquoἕνα στασίδι Ἐκεῖ πιὰ στεκό-ταν ἀκίνητος σαλεύοντας μόνο κάποτε τὸ χέρι γιὰ νὰ σταυροκοπηθεῖ Ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ὁ ἁγιορείτης

ποὺ εἶχε τὴ λυγερὴ φωνὴ καὶ ἤξερε τὴν ψαλτικὴ ἀπὸ τὰ παλιὰ βιβλία ἔψελνε χωρὶς νὰ κουνᾶ καθόλου οὔτε τὸ κε-φάλι οὔτε τὸ χέρι Τὸ ἔλεγε ἀσάλευτος σὰν κολόνα τῆς ἐκκλησιᾶς γιατὶ ἔτσι ψέλνουν στὸ Ἅγιον Ὅρος Ἀπὸ τὸ ἀριστερὸ ἀπα-ντοῦσε ὁ πάτερ-Ἰωσήφ Μόλις ἀκουγόταν ἡ φωνὴ του

Ἅμα ὁ παπὰς εἶπε τὴν τελευταία εὐχή οἱ καλόγεροι κατέβηκαν ἀπὸ τὰ στασίδια τους σταυροκοπήθηκαν καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ἕνας-ἕνας[]

Τὸ βράδυ μετὰ τὸ φαγητὸ οἱ αὐλόπορτες τοῦ μοναστηριοῦ ἔκλεισαν μὲ βαριὰ σίδερα Μὰ πάλι χτύπησε ἡ καμπάνα lsquorsquoΕἶναι ἄλλος ἑσπερινὸς αὐτόςrsquorsquo εἶπε ὁ κὺρ Στέφανος στὰ παιδιά lsquorsquoΕἶναι τὸ ἀπόδειπνοrsquorsquo

lsquorsquoΔὲν τὸ ἔχουμε στὶς δικές μας ἐκκλη-σιέςrsquorsquo εἶπε ὁ Φάνης

lsquorsquoΣτὸν κόσμο αὐτὰ δὲ γίνονταιrsquorsquo εἶπε ὁ ἡγούμενος lsquorsquoστά μοναστήρια ὅμως εἶναι ἀλλιῶς κανονισμένο Ἐμεῖς οἱ καλόγεροι μιὰ δουλειὰ ἔχουμε τὴν προσευχήrsquorsquo

Πάλι οι καλόγεροι μπῆκαν στὴν ἐκκλησία

Ζαχαρία Παπαντωνίου

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 29: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΚαλοκαίριαἈσπασίας Κακούρη

Γλυκά τρυφερά περασμένα μrsquo ἀξέχασταστὸ βουνό στὸ χωριό στrsquo ἀκρογιάλι

μrsquo ἀποδράσεις κρυφές ἀνταρσίες μικρὲςτιμωρίες καὶ χάδια στῆς γιαγιᾶς τὴν ἀγκάλη

Θερισμένα σπαρτά ποὺ μυρίζουν τρελάσὰν βουνὸ ὁ σανὸς στιβαγμένος στrsquo ἁλώνι

φυτιλάκια ξερά φουντωτὴ λυγαριὰκαὶ κεῖ κάτω ἀνθισμένο θυμάρι

Στὴ θάλασσα γλάροι πετοῦν χαμηλά καραβάκιrsquo ἀρμενίζουν καὶ πᾶνε

παιδιὰ κολυμπᾶνε στὰ κρύα νερὰκι ὅλοι μές τὸ χρυσάφι τοῦ ἥλιου μεθᾶνε

Στοῦ χωριοῦ τὶς αὐλές κοπελιὲς μουρμουρίζουν τραγούδια

κι οἱ μανάδες τρεχάτες ὅλη μέρα μοχθοῦν ἀγαθὰ χίλια ndash δυὸ στὸ κελάρι νὰ μποῦν

κι ὁ χειμώνας νὰ βρεῖ πετιμέζι ρετσέλι καρύδια

Μὰ γιὰ μᾶς τὰ παιδιὰ ndash μιὰ τρελὴ συντροφιὰ ndash καθrsquo αὐγὴ μιὰ ἀρχὴ γιὰ καινούργια ἱστορίαπανηγύρι σὰν βρίσκαμε μιὰ κρυμμένη φωλιὰκαὶ χαρὰ νὰ μαζεύουμε πεταλίδες καβούρια

Κι ὅταν ἔπεφτε ἡ νύχτα χορτασμένα ζωήστὸ πεζούλι ξανὰ μαζευόμαστrsquo ἀντάμα

καὶ προσμέναμε κάποιο ἀστέρι νὰ πέσει στὴ γῆγιὰ νὰ πιάσει ἡ εὐχὴ καὶ νὰ γίνει τὸ θάμα

Πόσα χρόνια ἀπὸ τότε κυλῆ σὰν καὶ φύγανπόσο κέφι κι ἁγνότητα πᾶνε χαθῆκανμὰ ἡ ὁλόδροση ἐκείνη πηγὴ συνεχίζει

μrsquo ἕνα τρόπο δικό της τὴν ψυχὴ νὰ δροσίζει

Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ laquoΟ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣraquo τ Ἰουλίου ndash Αὐγούστου 2011

ὅλοι ὡς κι ὁ πάτερ-Ἰωσήφ[]Ἡ ἐκκλησιὰ ἦταν κατασκότει-

νη Ἄλλο φῶς δὲν εἶχαν μέσα παρὰ μόνο ἕνα κερί ἐκεῖνο ποὺ κρατοῦσε ὁ καλόγερος γιὰ νὰ βλέπει στὸ βι-βλίο[]

Στὴ λειτουργία τῆς ἄλλης μέρας ποὺ ἦταν Κυριακή ξύπνησαν καὶ πῆγαν ἀπὸ τὴ νύχτα ἀκόμη Ἄκου-σαν τὸν ὄρθρο Γαλάζιο φῶς φάνηκε τὴν αὐγὴ ἀπὸ τὰ παράθυρα κι ἔδιω-ξε τὸ σκοτάδι τῆς ἐκκλησίας Ὅταν ὕστερα μπῆκε ὁ ἥλιος ἡ λειτουργία ἔγινε πιὸ ὡραία Ὁ πάτερ-Γαβριὴλ λειτουργοῦσε ἀργά σιγόφωνα καὶ μὲ τάξη[] Ὅταν ὁ πάτερ-Ἀμβρόσιος ἔψαλλε τὸ χερουβικό τί γλυκὰ ποὺ ψήλωσε τὴ φωνὴ του Οἱ καλόγε-ροι καὶ τὰ παιδιὰ σκύβοντας προ-σκυνοῦσαν τὰ Ἅγια ποὺ ἔβγαιναν ἀργά Ἐκείνη τὴ στιγμὴ θαρροῦσες πὼς τὰ εἰκονίσματα ἀκοῦνε χαρού-μενα τὴν ψαλμωδία Ὁ Φάνης ἔνιωθε πὼς ἡ ψυχὴ του πετοῦσε μαζὶ μὲ τὰ ἐλαφρὰ σύννεφα ποὺ ἔβγαιναν ἀπὸ τὸ θυμιατήρι Ἀμέσως ἅμα πῆραν τὸ ἀντίδωρο ὁ κὺρ Στέφανος μὲ τὰ παιδιὰ ἀσπάστηκαν τὶς εἰκόνες φί-λησαν τὸ χέρι τῶν πατέρων καὶ ξεκί-νησαν Εἶχαν νὰ κάμουν πολὺ δρό-μο γιὰ νὰ γυρίσουν στὶς καλύβες Ἔφευγαν ὅλα εὐχαριστημένα καὶ στὸ δρόμο θυμόνταν ἀκόμη τὴ λυ-γερὴ φωνὴ τοῦ πάτερ-Ἀμβρόσιου

Ἀπὸ πέρα γύρισαν καὶ εἶδαν ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ μοναστήρι Φαινό-ταν ἄσπρο σπιτάκι μέσα σὲ δέντρα ἥσυχα μακριὰ ἀπὸ τὸν κόσμο

Ζαχαρία Παπαντωνίου Τὰ Ψηλὰ Βουνὰ (1918) Ἀναγνωστικὸ γιὰ τοὺς μαθητὲς δημοτικοῦ

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 30: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

30

Πατριδογνωσία

ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ὁ Πανορμίτης θαυματουργός καὶ παντοδύμανος

Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προσκυνήμα-τα τῆς Δωδεκανήσου μὲ πανελλήνια καὶ πανορθόδοξη ἀκτινοβολία εἶναι

ἡ Μονὴ τοῦ Ταξιάρχη Μιχαὴλ τοῦ Πανορ-μίτη στὴ Σύμη Ἡ ὀνομασία τοῦ ὅρμου Πα-νόρμος στὴν ὁποία ὀφείλει τὸ ὄνομά του τὸ μοναστήρι ἔχει ἀρχαία προέλευση Γιὰ τὴν ἐτυμολογία εἶναι πιθανὲς δύο ἐκδοχὲς ἡ μία σχετικὴ μὲ τὸν ὅρμο (πᾶν -ὅρμος) καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὴν ἐρημικὴ τοποθεσία (πᾶν -ἔρμος) ὅπου κτίσθηκε ἡ Μονή Στὴ Σύμη ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Πανορμίτη ὑπάρχουν ἄλλα ὀκτὼ μοναστή-ρια ἀφιερωμένα στὸν Ταξιάρχη Μιχαὴλ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὰ ἐννέα ἀγγελικὰ τάγματα Αὐτὰ εἶναι οἱ Ἄγγελοι οἱ Ἀρχάγγελοι οἱ Θρό-

νοι οἱ Δυνάμεις οἱ Ἀρχές οἱ Κυριότητες οἱ Ἐξουσίες τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ

Ἡ ἵδρυση τῆς ΜονῆςἩ λαϊκὴ παράδοση συνδέει τὴν ἵδρυση τῆς

Μονῆς τοῦ Πανορμίτη μὲ τὴν εὐλάβεια τοῦ συμιακοῦ λαοῦ Ἀναφέρεται τὸ ὄνομα μιᾶς θεοφοβούμενης γυναίκας τῆς Μαριῶς τοῦ Πρωτενιοῦ ποὺ βρῆκε σκάβοντας τὸ χωράφι της στὸν Πανόρμο ἕνα μικρὸ εἰκόνισμα τοῦ Πανορμίτη στὴ ρίζα ἑνὸς σχίνου Τὴ μετέφερε στὸ σπίτι της καὶ τὴν τοποθέτησε ἀνάμεσα στὰ ἄλλα εἰκονίσματά της Τὴν ἑπόμενη ὅμως τὸ εἰκονισματάκι ἐξαφανίστηκε Πηγαίνοντας ξανὰ στὸν Πανόρμο τὸ βρῆκε πάλι στὸ ἴδιο

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 31: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

31

Πατριδογνωσία

σημεῖο Τὸ ξαναπῆγε στὸ σπίτι της καὶ αὐτὴν τὴ φορὰ ἐξαφανίστηκε Λύπη τὴν κατέλαβε Στὸν ὕπνο της ἐμφανίστηκε ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχάγ-γελος laquoλαμπροφορῶν καὶ ἀπαστράπτωνraquo καὶ τῆς ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία του νὰ μείνει στὸν Πανόρμο Ἡ εὐσεβὴς γυναίκα τὴν ἄλλη μέρα πῆγε στὸν πνευματικὸ της καὶ ἐκεῖνος τὴ συμ-βούλευσε νὰ κτίσει ἕνα ἐκκλησάκι στὸν τόπο ὅπου βρῆκε τὸ εἰκόνισμα

Ὁ Ἱερὸς ΝαὸςὉ σημερινὸς ναὸς τοῦ Πανορμίτη

(καθολικὸ) ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγ-γελο Ταξιάρχη Μιχαήλ ποὺ ἔχει σχῆμα μονόκλιτης βασιλικῆς εἶναι διπλὸς σταυρεπίστεγος καὶ σχηματίζει ἐσωτε-ρικὰ δύο σταυροθόλια Ὁ περίφημος συμαῖος ἁγιογράφος Νεόφυτος φαί-νεται ὅτι ἔχει φιλοτεχνήσει ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Πανορμίτη

Ἀριστουργηματικὸ εἶναι τὸ τέμπλο τοῦ καθολικοῦ Οἱ εἰκόνες του προ-καλοῦν δέος καὶ ἀνήκουν στὴ μετα-βυζαντινὴ περίοδο ὑπέροχης τέχνης μὲ ἀσημώματα Εἰκονίζουν δεξιὰ τῆς ὡραίας Πύλης τὸν Παντοκράτορα καὶ τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ ἀριστερὰ τὴν Παναγία καὶ τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ Ἐνδιάμεσα ὑπάρχει νεώτερη εἰκόνα μὲ τὴν Πεντηκοστή κατὰ τὴν ὁποία καθιε-ρώθηκε ἡ δεύτερη πανήγυρη τῆς μονῆς Στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ ναοῦ μεταξύ τοῦ ἀναλογίου καὶ τοῦ τέμπλου εἶναι τοπο-θετημένο στὸν τοῖχο τὸ εἰκονοστάσι μὲ τὴ μεγάλη εἰκόνα τοῦ Πανορμίτη τὸν πιὸ πολύτιμο θησαυρὸ τοῦ μοναστη-ριοῦ καὶ ὁλόκληρης τῆς Σύμης

Ἀπὸ ἐπιγραφὴ ποὺ ὑπάρχει στὴ θαυματουργὴ ὁλόσωμη εἰκόνα τοῦ Πανορμί-τη μαρτυρεῖται ὅτι ἀσημώθηκε τὸ 1724 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Πελοποννήσιο μὲ ἔξοδα τῶν κα-πεταναίων τοῦ κλήρου καὶ τῆς κοινότητας Σύμης

Τὰ θαύματα τοῦ ΠανορμίτηΤὰ θαύματα τοῦ Πανορμίτη μας ἀναρίθ-

μητα Μπροστὰ στὸ θαυματουργὸ εἰκόνισμα ποὺ συγκεντρώνει τὸν σεβασμό τὶς προσδο-κίες καὶ τὶς ἐλπίδες τοῦ πιστοῦ λαοῦ εἶναι

κρεμασμένα πλῆθος ἀφιερώματα ἀργυρὰ τάματα ὁμοιώματα τιμαλφῆ Ὄχι μόνο ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο συρρέουν ὀρθόδοξοι νὰ προσκυνή-σουν τὴ Χάρη Του καὶ ὁμολογοῦν μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν ἄμεση βοήθεια τοῦ Ταξιάρχη Μιχαήλ Χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι οἱ εὐλαβεῖς χριστιανοὶ ποὺ ἔταζαν στὸν Ἀρχάγγελο Μι-χαήλ ἔριχναν στὴ θάλασσα τὶς φιάλες μὲ τὰ τάματά τους καὶ μετὰ ἀπὸ καιρό οἱ μοναχοὶ τὶς συνέλεγαν ἀπὸ τὸν ὅρμο τοῦ Πανορμίτη

καὶ τώρα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς φυλάσσονται στὸ μουσεῖο

Στὴ μονὴ τοῦ Πανορμίτη ὑπάρχουν δύο παρεκκλήσια τὸ ἕνα ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγ-γελισμὸ τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἄλλο στὸν Τί-μιο Πρόδρομο Τὸ πρῶτο εἶναι παλαιότερο καὶ βρίσκεται στὸ ἰσόγειο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν Ναό στὰ δεξιὰ τοῦ καμπαναριοῦ Τὸ τέμπλο καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ προέρχονται ἀπὸ τὴ Μικρὰ Ἀσία Στὸ τέμπλο εἰκονίζεται βαθύχρωμος Χριστὸς καὶ ὁ Ταξιάρχης μὲ

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 32: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

32

Πατριδογνωσία

θαύματα Βλέπουμε καὶ ἕναν λαϊκῆς τέχνης Νυμφίο Δεξιά τῆς ἐπίσημης τράπεζας ὁ κα-θηγούμενος Γαβριὴλ δημιούργησε τὸ δεύτερο παρεκκλήσιο

Στὴν πλευρὰ τῆς αὐλῆς πρὸς τὴ θάλασσα

βρίσκεται ἡ Κύρια Πύλη τοῦ Πανορμίτη καὶ πάνω της τὸ περίφημο καμπαναριὸ τοῦ μο-ναστηριοῦ ρυθμοῦ ἀνάμεικτου μπαρὸκ καὶ ἀναγέννησης Ἡ ἀνέγερσή του εἶχε ἀρχίσει τὸ 1905 καὶ λένε ὅτι τὸ σχέδιο του ἀντιγράφει τὸ ὀνομαστὸ καμπαναριὸ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς στὴ Σμύρνη Ἐπιχρίσθηκε ἀπὸ τὸν ἄξιο μο-ναχὸ Ματθαῖο καὶ ὁλοκληρώθηκε το 1911 Στὸν Πανορμίτη ὑπάρχει ἀξιόλογη βιβλιοθή-κη πλούσια σὲ μεταβυζαντινὰ χειρόγραφα Ὑπάρχει ἐπίσης ἡ ἐξαιρετικὰ ἀξιόλογη συλ-λογὴ κειμηλίων τῆς Μονῆς καθὼς καὶ ὑπέρο-χο λαογραφικὸ Μουσεῖο

Χειρόγραφα τῆς ΜονῆςἩ ὕπαρξη ἱστορικῆς μονῆς τὸ 15ο αἰ ἐπι-

βεβαιώνεται ἀπὸ ἕνα χειρόγραφο τοῦ 1460 ποὺ σωζόταν ἕως τὸ 1862 Ὁ σημερινὸς ναὸς εἶναι κτίσμα τοῦ 1783 Τὸ 1806 ὁ σουλτάνος Σελίμ ἐξέδωσε φιρμάνι μετὰ ἀπὸ παράκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μὲ τὸ ὁποῖο προστατευόταν τὸ μοναστήρι καὶ ἡ περιου-σία του ἀπὸ οἱαδήποτε laquoἔξωθεν ἐπέμβασηraquo αὐθαιρεσίες ὀργάνων ἢ παραγόντων τοῦ ἴδι-ου τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους Σπουδαία ἦταν

ἡ ἐνίσχυση τοῦ μοναστηριοῦ στὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση ὅπως ἀναφέρει ἡ συμιακὴ πα-ράδοση Ὑπάρχει ἔγγραφο τῶν Συμαίων πρὸς τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στὸ ὁποῖο γίνεται λόγος γιὰ παροχὴ

οἰκονομικῆς ἐνίσχυσης μὲ 7000 γρόσια Ἀνα-φέρονται οἱ στενοὶ δε-σμοὶ τοῦ μοναστηριοῦ μὲ τοὺς Ὑδραίους καὶ τὸν Ἀνδρέα Μιαούλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου συνδεόταν μὲ τὸν ἡγού-μενο Νεόφυτο Β΄

Ἡ Μονὴ γιορτάζει στὶς 8 Νοεμβρίου καὶ στὴν Πεντηκοστή Φιλο-ξενεῖ τὰ καλοκαίρια στὰ κελιὰ της μεγάλο ἀριθμὸ προσκυνητῶν προσφέ-ροντας κάθε ἄνεση ἔνα-ντι χαμηλοῦ μισθίου

Ἡ ΣύμηἩ Σύμη ἀνήκει στὰ Δωδεκάνησα καὶ βρί-

σκετε ΒΔ τῆς Ρόδου Βρίσκεται πολὺ κοντὰ στὶς ἀκτὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἡ ἔκτασή της εἶναι 68 τχμ H ἱστορία τῆς Σύμης ξεκινᾶ ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἀπὸ τὴ μυθο-λογία Ἡ ἀρχαία ὀνομασία της ἦταν Αἴγλη Μεταποντὶς καὶ Καρική Πρῶτοι κάτοικοι τοῦ νησιοῦ θεωροῦνται οἱ Κάρες καὶ οἱ Λέλε-γες Ἡ Σύμη ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα στὸν πόλεμο τῆς Τροίας στὸν ὁποῖο συμμετεῖχε ὁ βασιλιὰς της Νηρέας μὲ τρία πλοῖα Ἀπὸ τὸ 1309 ἀρχίζει μιὰ περίοδος εὐημερίας γιὰ τὸ νησὶ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῆς ναυτιλίας τοῦ ἐμπορίου τῆς σπογγαλιείας τῆς ναυπηγικῆς καὶ τῶν τεχνῶν Αὐτὴν τὴν περίοδο ἀρχίζει καὶ ἡ οἰκιστικὴ ἀνάπτυξή της ἡ ὀμορφιὰ τῆς ὁποίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα Τὴ Σύμη κατέλαβαν οἱ Τοῦρκοι τὸ 1522 ἐνῷ τὸ 1912 τὴν τουρκικὴ διαδέχεται ἡ ἰταλικὴ κυριαρχία ἡ ὁποία κράτησε μέχρι τὶς 7 Μαρτίου 1948 ὁπότε καὶ γίνεται ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὸ Ἑλλη-νικὸ κράτος

Ὁλόκληρό τὸ νησὶ ἔχει χαρακτηριστεῖ δι-ατηρητέο καὶ ὁ παραδοσιακός νεοκλασικὸς

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 33: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

33

Πατριδογνωσία

οἰκισμὸς στὸ βόρειο μέρος εἶναι ἄριστα δια-τηρημένος Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ Σύμη ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν Ἄνω Σύμη καὶ τὸν Γιαλό Ἀπὸ τὰ δημόσια κτίρια ξεχωρίζουν ὁ πύργος μὲ τὸ ρολόι τοῦ 1880 τὸ καμπαναριὸ στὴ σκάλα τοῦ Λιρένου τὸ κτίριο τῆς ἀστυνο-μίας τὸ κτίριο τοῦ τελωνείου καθὼς καὶ τὸ ταχυδρομεῖο Ἡ Σύμη ἔχει 77 μοναστήρια καὶ ξωκλήσια

Μερικὰ ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἀξιοθέατα ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπισκεφθεῖτε στὴ Σύμη

Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ στὴν Πανόρμο Μοναστήρι Προφήτη Ἠλία Μονὴ Ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ Ρουκουνιώτη Κάστρο - Ἄνω Σύμη Νῆσος Νῆμος Ποντικόκαστρο-Ἄνω Σύμη Νῆσος Σέσκλι Δώδεκα Σπήλαια-Νημποριὸς

Ἑνετικὸ κάστρο τῶν Ἱπποτῶν - Ὀρθώνεται στὸ ὑψηλότερο σημεῖο τοῦ Χωριοῦ κτισμένο πάνω στὰ ἐρείπια δύο πρότερων ἑνὸς ἀρχαί-ου καὶ ἑνὸς βυζαντινοῦ Περικλείει στὰ τείχη του καὶ τὴν ἐκκλησία τῆς Παναγίας

Ποντικόκαστρο - Ἕνας προϊστορικὸς τύμ-βος μὲ περιμετρικὰ τείχη ποὺ σώζονται ἕως σήμερα Πλαισιώνεται ἀπὸ 20 καλοδιατηρη-μένους μύλους

Πελασγικὰ τείχη (Νημποριὸς) - Διατη-ροῦνται μέχρις ἑνὸς ὕψους μὲ παρακείμε-νους θόλους

Βυζαντινὸς ναὸς (Νημποριὸς) - Δώδε-κα ὑπόσκαφοι θόλοι τὰ λεγόμενα ldquoδώδε-κα σπήλαιαrdquo ποὺ θεωρεῖται ὅτι χρησί-μευαν ὡς ἐργαστή-ρια γλυπτικῆς καὶ ζωγραφικῆς

Ἀ ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ὰ εὑρήματα (Νημποριὸς) - Ἔχουν βρεθεῖ νο-μίσματα ἀφιερωματικὲς ἐπιγραφὲς ὅπως ἡ ldquoστήλη τῆς Σύμηςrdquo ποὺ βρίσκεται στὸ Μου-σεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης

Μνημεῖο Γιαλοῦ - Δημιουργήθηκε γιὰ νὰ θυμίζει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ πρωτοκόλλου πα-

ράδοσης τῶν Δωδεκανήσων στοὺς συμμάχους στὶς 8 Μαΐου 1945

Μουσεῖο ναυτικῆς τέχνηςΤὸ 1983 δημιουργήθηκε τὸ μουσεῖο ναυ-

τικῆς τέχνης καὶ τὸ 1990 στεγάστηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀντιπροσωπευτικὰ νεοκλασικὰ σπίτια τῆς περιοχῆς ἐκεῖ ποὺ βρισκόταν ὁ κεντρικὸς ταρσανὰς τοῦ νησιοῦ Διαθέτει εἰδικὸ τμῆμα ἀφιερωμένο στὴ σπογγαλιεία μὲ ἐκθέματα ὅπως σκάφανδρα καταδυτικὲς μηχανές εἴδη σφουγγαριῶν σκανδαλόπε-τρες καὶ ἄλλα ἐξαρτήματα σφουγγαράδων καὶ ὁμοιώματα σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν Τὰ ναυτικὰ ἐξαρτήματα καὶ τὰ ἐργαλεῖα συνέ-λεξε ὁ παραδοσιακὸς μηχανουργός τῆς Σύ-μης Τάσος Ἀναστασιάδης Τὰ ὁμοιώματα τῶν σκαφῶν εἶναι ἔργα τοῦ Ἀντώνη Πολιᾶ Πρό-σφατα ἐξεδόθη καὶ ἕνα λεύκωμα ποὺ ἀφορᾶ τὴ ναυτοσύνη τῆς Σύμης καὶ τὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο Ὑπάρχουν σχέδια γιὰ ἀναβάθμιση καὶ καλύτερη παρουσίαση τῶν ἐκθεμάτων του μὲ σύγχρονα μέσα Ἡ ἐπίσκεψη στὸ Ναυτικὸ Μουσεῖο εἶναι ἕνα προσκύνημα στὴ ναυτικὴ

παράδοση τοῦ νησιοῦ ὅπου μέσα ἀπὸ τὰ ἐκθέματα ὁ ἐπισκέπτης θὰ ταξιδέψει στὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ μύθου καὶ θὰ γνω-ρίσει τὴ ναυτοσύνη καὶ σφουγγαροζωὴ τῆς Σύμης

Πηγέςwwwathosedogr www6gymnasiogr

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 34: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

34

Ἡ ἱστορία μας

Ἡ ἠχὼ τοῦ ΑἰγαίουΓεωργίου Βιλλιώτηφιλολόγου-θεολόγου

Ἀναμφισβήτητα τὸ Αἰγαῖο εἶναι ἡ πιὸ εὐνοημένη περιοχὴ στὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου Τὸ Ἀρχιπέλαγος ἔγινε τὸ

λίκνο ὅπου γεννήθηκε καὶ ἄκμασε ὁ ἑλλη-νικὸς πολιτισμός Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μί-

νωα μέχρι σήμερα τὸ Αἰγαῖο πέλαγος εἶναι ταυτισμένο μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ δίκαια χα-ρακτηρίστηκε ὡς ἑλληνικὴ λίμνη Αὐτὸ ποὺ δὲν γνωρίζουν πολλοὶ εἶναι ὅτι ἡ ἀρχικὴ σημασία τῆς λέξης ἦταν τόπος μὲ πολλὲς κατσίκες τόπος μὲ ὀρμητικὰ κύματα Εὔλο-γο εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθῇ πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συνδέωνται οἱ κατσίκες τὰ κύματα καὶ τὸ Αἰγαῖο

Σὲ ἀρκετὲς περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας ἡ κα-τσίκα ἀποκαλεῖται αἶγα Αἴξ (ὁἡ) εἶναι στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἡ κατσίκα Ἐν χρήσει εἶναι τὰ σύνθετα αἰγο-βοσκός αἰγο-πρόβατα αἰγό-δερμα αἰγό-κερως αἰγό-μαλλο αἴγα-

γρος Ἀπὸ τὸ ὑποκοριστικὸ τοῦ οὐσιαστι-κοῦ αἴξ τὸ αἰγίδιον προέ-κυψε ἡ γνωστὴ μας γίδα Ἡ αἴξ στὴν Ἑλλη-νικὴ χρησιμο-ποιήθηκε πολὺ νωρὶς (ἤδη στὰ Μ υ κ η ν α ϊ κ ὰ πρέπει νὰ ἦταν γνωστὴ ἡ λέξη) καὶ σὲ πολὺ με-γάλη ἔκταση Δεδομένου ὅτι εἶναι ἀπὸ τὰ πρῶτα ζῶα ποὺ ἐξημερώθηκαν καὶ ὅτι τόσο

ζωντανὴ ὅσο καὶ νεκρή ἡ κατσίκα εἶναι πολὺ χρήσιμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ αἴξ ἔγινε μία ἀπὸ τὶς πιὸ πολύχρηστες λέξεις Ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀποκτήσῃ ἡ λέξη καὶ μεταφορικὴ σημασία Ἐπειδὴ ἡ κατσίκα σκαρφαλώνει στοὺς βράχους πηδώντας οἱ κάτοικοι τῶν νησιῶν ἀποκαλοῦσαν τὰ κύματα αἶγες τὰ κύματα πηδοῦν μέσα στὴ θάλασσα ὅπως οἱ αἶγες στὸ βουνό Ὁ Ἠσίοδος ἀναφέρει

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 35: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

35

Ἡ ἱστορία μας

ὅτι οἱ Δωριεῖς ὀνομάζουν τὰ κύματα αἶγες καὶ ὁ Ἀρτεμίδωρος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στὴν ἐποχή του συνήθιζαν νὰ ἀποκαλοῦν τὰ με-γάλα κύματα αἶγες laquoκαὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύ-ματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομενraquo (Ὀνει-ροκρητικόν ΙΙ 12) Καὶ σήμε-ρα ἄλλωστε οἱ Κυκλαδίτες κά-νουν λόγο γιὰ προβατάκ ια ὅταν βλέπουν τὴ θάλασσα φουρτουν ια -σμένη Οἱ αἶγες( laquo ὀ ρ μ η τ ι κ ὰ κύματαraquo) τῆςἁλὸς (ἅλς ἁλός laquo θ ά λ α σ σ α raquo ) μᾶς χάρισαν τὸν αἰγιαλὸ καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του τὸν γιαλό Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ἑλλη-νικὸ ἀρχιπέλαγος εἶναι συχνὰ κυματῶδες οἱ ἀρχαῖοι κάτοικοί του τὸ ὀνόμασαν Αἰγαῖο δηλαδὴ θάλασσα γεμάτη αἶγες

Ἡ ἱστορία τῆς λέξεως αἴξ δὲν σταματᾶ ἐδῶ Ἡ λέξη συνδέεται μὲ τὸν σπουδαιότερο τῶν Ὀλύμπιων θεῶν τὸν Δία Ὅπως γνωρί-ζουμε ἀπὸ τὴ Θεογονία τοῦ Ἠσιόδου (154-210 καὶ 453-506) ὁ πατέρας τοῦ Δία Κρό-νος φοβούμενος μήπως χάσῃ τὴν ἐξουσία του ἀφοῦ ἔδεσε τοὺς Κύκλωπες κατάπινε τὰ παιδιά του Ἡ Ρέα ἀπαρηγόρητη γιrsquoαὐτὸ τὸ κακὸ προσπάθησε νὰ σώσῃ τὸ τελευταῖο της παιδί τὸν Δία Ἡ μητέρα της ἡ Γῆ πῆρε τὸν Δία μαζί της στὴν Κρήτη καὶ τὸν ἔκρυ-ψε στὸ laquoΑἰγαῖον ὄροςraquo τὸ ὄρος τῆς αἰγός Τὸ θεϊκὸ βρέφος τρεφόταν μὲ τὸ γάλα τῆς αἴγας Ἀμάλθειας Ὅταν ὁ Δίας νίκησε τὸν Κρόνο τίμησε τὴν τροφό του ἰδιαίτερα Φό-ρεσε τὸ δέρμα της καὶ τὸ ἔκανε ἀπρόσβλη-τη ἀσπίδα του τὴν ξακουστὴ laquoαἰγίδαraquo του ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ φράση ὑπὸ τὴν αἰγίδα ἤτοι ὑπὸ τὴν προστασία (πχ ὑπὸτὴναἰγί-

δατοῦΟΗΕ) Τὸ κέρας τῆς Ἀμάλθειας ἔγινε σύμβολο τῆς ἀφθονίας

Οἱ πρῶτοι Ἕλληνες ἀντιλαμβάνονταν τὸν Δία ὡς θέο τῶν οὐράνιων φαινομένων ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ ἐτυμολογία τοῦ ὀνό-

ματός του Τὴ ρίζα div- συναντᾶμε στὴ λα-τινικὴ λέξη dies laquoἡμέραraquo τὴν ἀρχαιοελλη-νικὴ εὐδία laquoκαλοκαιρίαraquo στὴ γαλλικὴ dieu laquoθεόςraquo Κατὰ τὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀπε-λευθέρωσε τοὺς Κύκλωπες ποὺ σὲ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τοῦ χάρισαν τὴ βροντὴ τὸν κεραυνὸ καὶ τὴν ἀστραπή Ἄλλο τρομερὸ ὅπλο τοῦ Διὸς ἦταν ἡ αἰγίς ποὺ παρουσι-άζεται ὑπὸ τὴ μορφὴ νεφῶν ἢ προκαλεῖ τὶς κατ-αιγίδες (κατά+αἰγίςlaquoἀσπίδα ἀπὸ δέρ-μα αἰγόςraquo) χάρη στὶς ὁποῖες ἡ γλώσσα μας ἔπλασε τὸν καταιγισμό (~πυρῶνσφαιρῶν) καὶ τὶς καταιγιστικὲς ἐξελίξεις

Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ σύνδεση ἑνὸς μὴ ὑδρό-βιου ζώου μὲ τὸ νερό ποὺ ἔδωσε τὸ ὄνομά του στὰ κύματα στὶς καταιγίδες καὶ στὸν Αἰγέα Ποσειδώνα ποὺ ἔπεσε στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἐπειδὴ νόμιζε ὅτι ὁ γυιός του Θη-σέας ἦταν νεκρός Ὁ πνιγμός τοῦ Αἰγέα στὰ νερὰ τοῦ Αἰγαίου ἦταν ἡ ἀφορμὴ γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 36: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

36

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καὶ ἡ Σκιάθος

Νικόδημου Καλλιντέρηφοιτητῆ Νομικῆς

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Πῶς στὰ ἀλήθεια νὰ μιλήσω γιὰ τὸν κὺρ-Ἀλέξανδρο τὸν ἐπιτυχημένα ἐπονομαζόμενο ldquoἅγιο τῶν ἑλληνικῶν

γραμμάτωνrdquo ἢ ldquoκοσμοκαλόγεροrdquo Ὁ Γιῶργος Ροῦσος σχολιάζοντας τὸ ἔργο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ λογοτέχνη εἶχε ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ldquoΧρειάζεται κουράγιο γιὰ νὰ μπορέσεις νὰ προσθέσεις δυὸ λόγια τῆς προκοπῆς σrsquo ὅσα γράφτηκαν καὶ γράφονται γιὰ τὸ ἔργο τοῦ Παπαδιαμάντη Καὶ γὼ τέτοιο κουράγιο δὲν

ἔχωrdquo Παρόμοια ἀμηχανία διακατέχει καὶ μένα ἀπὸ τὴ στιγμή που ἀποφάσισα νὰ γρά-ψω λίγες σκέψεις γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἔργο του καὶ τὸ νησί του τὴ Σκιάθο

Ἡ ζωὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη εἶναι ἐν πολλοῖς ταυτισμένη μὲ τὴ γενέτειρά του Ἂν καὶ ἐγκατέλειψε τὴ Σκιάθο σχετικὰ πρόωρα προκειμένου νὰ συνεχίσει τὶς σχο-λικές του σπουδές διακαὴς πόθος του ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ καὶ ἡ μόνιμη ἐγκατάστασὴ του

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 37: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

37

ἐκεῖ Βρέθηκε στὴ Χαλκίδα στὸν Πειραιά στὴν Ἀθήνα ἐνῷ διετέλεσε γιὰ ὀκτὼ μῆνες δόκιμος μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὂρος Θε-ωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἀνάξιο νὰ φέρει τὸ ldquoἀγγελικὸ σχῆμαrdquo ἐπιστρέφει καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ συνεχίσει τὶς σπουδές του στὴ Φιλοσοφικὴ σχολή παρὰ τὴ φτώ-χεια καὶ τὴν ἐπισφαλῆ ὑγεία του ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσαν

Μέσα στὸ ἀστικὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἀσφυκτιᾶ καὶ μέσῳ τῶν διηγημάτων του ἐκφράζει τὴν ἀτέρμονη ἐπιθυμία του νὰ ξε-φύγει γιὰ λίγο καὶ νὰ βρεθεῖ στὴν ἠρεμία καὶ στὸ φυσικὸ περιβάλλον τῆς Σκιάθου Οἱ παι-δικές του μνῆμες ἀπὸ τὸ νησὶ ἐμπλουτισμέ-νες μὲ τὰ πλούσια θρησκευτικά του βιώματα ζωντανεύουν μέσα ἀπὸ τὸ συγγραφικὸ του ἔργο κατὰ τρόπο ζωντανὸ καὶ πηγαῖο καὶ μὲ περιγραφὲς ποὺ ἀγγίζουν τὴν τελειότη-τα πάντα σὲ ἕνα πλαίσιο ἁπλὸ καὶ προσιτὸ στὸν ἀναγνώστη Οἱ ρεματιές τὰ ὑψώματα ἡ παρθένα βλάστηση οἱ κόλποι οἱ ἀμμουδιὲς καὶ τὰ λιμανάκια τῆς Σκιάθου εἶναι κυρίαρ-χες εἰκόνες σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ διηγήματά του Ποτὲ δὲν θὰ ἐπιζητήσει τὸ ὑπερβολικὸ καὶ ἐξεζητημένο καθὼς οἱ πρωταγωνιστὲς τῶν ἱστοριῶν ποὺ πλάθει εἶναι ἁπλοὶ ἱερωμένοι ψαράδες ἀγρότες ὀρφανά χῆρες γυναῖκες καὶ γενικὰ ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου ποὺ μπο-

ροῦσε κανεὶς νὰ συναντήσει στὴ ΣκιάθοΤὸ ὄνειρό του γιὰ ἐπιστροφὴ στὸ νησὶ

του πραγματοποιήθηκε τρία περίπου χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό του ἐγκαταλείποντας τὴν πόλη laquoτῆς δουλοπαροικίας καὶ τῶν πλου-τοκρατῶνraquo ὅπως ὁ ἴδιος ἀποκαλοῦσε τὴν Ἀθήνα Παρὰ τὴν ἐπιβαρυμένη ὑγεία του τὸ μικρὸ αὐτὸ διάστημα ὡς τὸ τέλος του συνεχίζει τὴ συγγραφικὴ του δραστηριότη-τα συνθέτοντας τὰ τελευταῖα του διηγήματα πιὸ ὥριμα καὶ πιὸ ὁλοκληρωμένα ἀπὸ ποτέ Φαίνεται πώς τὸ περιβάλλον τοῦ νησιοῦ τὸν ἐνδυνάμωνε καὶ τὸν κρατοῦσε ζωντανὸ γιὰ νὰ πλάσει τὶς σημαντικότερες ἴσως ἱστορίες τῆς πολυετοῦς συγγραφικῆς του πορείας

Γενικὰ ὁ Παπαδιαμάντης ὑπῆρξε ἕνας ἄνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος ποὺ ἀγαποῦσε τὸν τόπο του καὶ διψοῦσε γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ ἁπλὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου Τὰ πε-ρισσότερα κείμενά του εἶναι λιβανισμένα μὲ τὸ θυμίαμα τῆς λατρείας καὶ τῆς προσευχῆς καὶ κρύβουν μέσα τους στοιχεῖα τῆς φιλο-καλικῆς καὶ ἡσυχαστικῆς μας παράδοσης ἐνῷ ἀποκαλύπτουν τὴν προσωπικότητα τοῦ συγγραφέα ποὺ διακατέχεται ἀπὸ πίστη βι-ωματικὴ καὶ ἔντονο πόθο νὰ ζεῖ κοντὰ στὴ φύση καὶ κοντὰ στὸν Θεό

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 38: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

38

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

Μιὰ ἐξαιρετική ἐξολοκλήρου Ἑλλη-νικὴ ἰδέα πού ὅπως συνηθίζεται δὲν ἔχει τὴν κατάλληλη προβολή

Τὸ πρόβλημα τὸ ξέρουμε ὅλοι Τὰ νη-σιὰ μας πάσχουν ἀπὸ ἔλλειψη ndashπροφανῶς πόσιμου- νεροῦ Ἡ ὑπερκατανάλωση ἀπὸ τὸν ἀνεξέλεγκτο τουρισμό ἡ χρήση πόσι-μου νεροῦ γιὰ τὸ γέμισμα τῶν πισινῶν καὶ ἡ κακὴ διαχείριση τῶν ὑδάτινων πόρων ἐν γένει ἔχουν φέρει ἀρκετοὺς νησιῶτες στὰ πρόθυρα τῆς λειψυδρίας Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ νησιὰ μας ἀγοράζουν νερὸ ἀπὸ ἰδιῶτες τὸ ὁποῖο μεταφέρουν μὲ βαπό-ρια γιὰ νὰ καλύψουν τὶς ἀνάγκες τους

Τὸ θέμα εἶναι ὑπάρχει λύση Φυσικὰ καὶ ὑπάρχει ἂν καὶ μέχρι νὰ ἐφαρμοστεῖ ἔστω καὶ σὲ ἕνα μόνο νησί ἔπρεπε νὰ περάσει ἀπὸ τὸν σκόπελο τῆς γραφειοκρατίας

Στὴν Ἡρακλειά δίπλα στὴ Νάξο ἐδῶ καὶ τρία χρόνια λειτουργεῖ ἕνα ἐξολοκλήρου Ἑλληνικὸ ἔργο Ἡ Ὑδριάδα εἶναι μιὰ πρό-τυπη σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια καὶ φω-τοβολταϊκὴ συστοιχία

Ἐπικεφαλῆς τοῦ προγράμματος εἶναι ὁ κ Νικήτας Νικητάκος Καθηγητὴς στὸ Πανεπι-στήμιο Αἰγαίου ποὺ μαζὶ μὲ τοὺς συνεργάτες του ΘΛίλα καὶ ΑΒατίστα ἔχουν καταφέρει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ πρόγραμμα ποὺ

γιὰ τὴ νησιωτικὴ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ laquoἀπόλυτος στόχοςraquo Τὴ δημιουργία νεροῦ ἀπὸ τὴ θάλασσα χωρὶς νὰ καταναλώνεται laquoρυπογόνοraquo ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ

Ἡ Ὑδριάδα μὲ ὕψος ἄνω των 35 μέτρων ἀποτελεῖται ἀπὸ τέσσερις πλωτῆρες καὶ ἕναν κεντρικό συνδεδεμένους μὲ μεταλλικὸ πύρ-γο ποὺ φιλοξενεῖ καὶ τὴν ἀνεμογεννήτρια Μπορεῖ νὰ καλύψει τὶς ἡμερήσιες ἀνάγκες 300 κατοίκων σὲ νερὸ καὶ ἔχει σχεδὸν μη-δενικὸ κόστος λειτουργίας ὄχι βέβαια καὶ κατασκευῆς

Ἡ ἀντίστροφη ὄσμωση ἡ τεχνολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ὑδριάδα εἶναι γνωστὴ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια Ὡστόσο ἡ ἐφαρμογή της σὲ laquoἐθνικὸraquo ἐπίπεδο σκόνταφτε πάντα στὴ μεγάλη κατανάλωση ἐνέργειας τοῦ συστήμα-τος ἡ ὁποία ἂν καλυπτόταν ἀπὸ ἠλεκτρικὸ ρεῦμα παραγωγῆς ΔΕΗ (ἄνθρακας κλπ) δὲν θὰ εἶχε τὸ οἰκολογικὸ ἀποτύπωμα ποὺ ὅλοι ἀναζητοῦμε στὶς ἡμέρες μας

Οἱ ἐπιστήμονες ποὺ ἐξέλιξαν τὴν Ὑδριά-δα ἔλυσαν αὐτὸ τὸ πρόβλημα ἐγκαθιστώ-ντας πάνω στὸν τεράστιο πυλώνα φωτοβολ-ταϊκὰ συστήματα ἀλλὰ καὶ ἀνεμογεννήτριες ἐνῷ γιὰ τὸν ἀπομακρυσμένο ἔλεγχο τῆς λει-τουργίας ἡ Ὑδριάδα εἶναι ἐφοδιασμένη καὶ μὲ ἀσύρματη σύνδεση στὸ διαδίκτυο

Ἡ ἰδέα ἔχει ἀποσπάσει παγκόσμια ἀναγνώριση ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα ἔχει κα-

πλωτὴ μονάδα ἀφαλάτωσης ποὺ παίρνει τὴν ἐνέργειά της ἀπὸ ἐνσωματωμένη ἀνεμογεννήτρια

καὶ φωτοβολταϊκὴ συστοιχία

ΥΔΡΙΑΔΑ

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 39: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

39

Τ ε χ ν ο λ ο γ ί α

ταφέρει νὰ ἐξαγριώσει τοὺς τοπικοὺς κοι-νοτικοὺς νερουλάδες οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀδιανόητο νὰ χάσουν τὸ μεροκάματό τους ὅταν τὸ σύστημα θὰ λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεὰν νερό

Στὴν πορεία ὑλοποίησης τοῦ ἔργου ἀπὸ τὴν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστημίου - σύμφωνα μὲ καλὰ ἐνημερωμένες πηγὲς - οἱ ὑπεύθυνοι ἄκουσαν ἀκόμα καὶ τὴ δικαιολογία ἀπὸ τὰ

χείλη ἁρμόδιων παραγόντων ὅτι laquoδὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δίνετε δωρεὰν νερό Θὰ μᾶς τὸ χαρίζετε καὶ ἐμεῖς θὰ τὸ πουλᾶμεraquo

Τυχαῖο ποὺ ἡ Ἑλλάδα πάει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο Δὲν νομίζω

ΠΗΓΗ httpwwwpentapostagmagr

100 EΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 40: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

40

σχολια-ζωντας

Οἱ θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας Χίου

Ἂν ὑπῆρχε σῆμα κατατεθὲν γιὰ τὴ Χίο αὐτὸ σίγουρα θὰ ἦταν τὸ μαστιχό-δενδρο τὸ μοναδικὸ αὐτὸ δῶρο τῆς

φύσης ποὺ συχνὰ στὸ παρελθὸν ἀποτέλεσε μῆλον τῆς ἔριδος μεταξὺ τῶν ἰσχυρῶν τῆς κάθε ἐποχῆς

Τὸ μαστιχόδενδρο εἶναι δένδρο ἀειθαλές ἀνήκει στὴν οἰκογένεια Pistacia lentiscus L καὶ φύεται κατὰ κύριο λόγο στὶς ἀκτὲς τῆς ἀνα-τολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου Ἀπὸ τὴ συ-γκεκριμένη οἰκογένεια μόνο ἡ ποικιλία Pistacia lentiscus L var Chia ποὺ καλλιεργεῖται συ-στηματικὰ στὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου Χίου παράγει τὴν πιὸ ἐκλεκτὴ καὶ μοναδικὴ γιὰ τὶς θεραπευτικὲς δράσεις φυσικὴ Μαστίχα Ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς τῆς ποικιλίας τοῦ δέν-δρου τοῦ ἐδάφους τοῦ μικροκλίματος τῆς τοπολογίας καὶ τοῦ ἀνάγλυφου τῆς περιοχῆς ἀποτελοῦν τὸ ldquoμυστικὸrdquo γιὰ τὴ μοναδικὴ ἀπο-κλειστικότητα ποὺ διαθέτει αὐτὴ ἡ μικρὴ γω-νιὰ τοῦ πλανήτη

Ἡ μαστίχα τῆς Χίου εἶναι ρητινώδης ἔκκρι-ση τοῦ μαστιχόδενδρου Φυσική ἀρωματικὴ ρητίνη ποὺ ἐκκρίνεται σὲ σχῆμα δακρύων ἀπὸ τὸν κορμὸ καὶ τὰ μεγάλα κλαδιά μέσῳ ἐπιφα-νειακῶν τομῶν ποὺ προκαλοῦνται μὲ αἰχμηρὰ ἐργαλεῖα

Ἡ φρέσκια ρητίνη παραμένει κάτω ἀπὸ τὸν θάμνο γιὰ μερικὲς μέρες ἕως ὅτου στα-θεροποιηθεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῶν καιρικῶν συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦν στὴ περιοχὴ τὴν καλοκαιρινὴ περίοδο -ἔντονη ξηρασία καὶ ἡλιοφάνεια Τὸ στερεοποιημένο προιὸν συλ-λέγεται καὶ καθαρίζεται ἀπὸ τοὺς μαστιχοπα-ραγωγοὺς καὶ ἀποτελεῖ τὴ μοναδικὴ Μαστίχα τῆς Χίου Ἡ ἀκριβὴς σύνθεση τῆς Μαστίχας Χίου δὲν εἶναι ἀκόμη γνωστή Μιὰ ἐξαιρετικὴ ποικιλία ἀπὸ θεραπευτικὰ καὶ ἀρωματικὰ συ-στατικὰ ἀπαντῶνται στὴ μοναδικὴ αὐτὴ ρητί-νη[]Αὐτὸς ὁ μοναδικὸς συνδυασμὸς 80 καὶ πλέον συστατικῶν δικαιολογεῖ τὶς πολλαπλὲς χρήσεις τῆς Μαστίχας Χίου τόσο στὸν τομέα τῶν τροφίμων ὅσο καὶ στὸν τομέα τῆς ὑγείας καὶ προσωπικῆς περιποίησης σὲ παγκόσμια κλίμακα Ἡ Μαστίχα Χίου ἀναγνωρίστηυκε ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια τόσο γιὰ τὸ ἰδιαίτερο ἄρωμά της ὅσο καὶ γιὰ τὶς θεραπευτικές της ἰδιότητες Ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ πρώτη φυ-σικὴ τσίκλα τοῦ ἀρχαίου κόσμου ποὺ χρησι-μοποιοῦνταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν δοντιῶν καὶ τὴ φρεσκάδα τῆς ἀναπνοῆς Τὴ χρησιμο-ποιοῦσαν ἀκόμη στὴν κοσμετολογία γιὰ καθα-ρισμὸ τοῦ προσώπου καὶ τοῦ σώματος Συμμε-τεῖχε ὡς δραστικὸ συστατικὸ σὲ μιὰ σειρὰ ἀπὸ

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 41: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

41

φαρμακευτικὲς συνταγὲς καὶ γιατροσόφια ποὺ ἔχουν κατὰ καιροὺς καταγραφεῖ στὶς διεθνεῖς φαρμοκοποιίες Ἔχει ἐπίσης καταγραφεῖ στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων λόγῳ τῶν εὐεργετικῶν ἰδιοτήτων της στὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ συμβολὴ στὴν ἀνακούφιση ἀπὸ διάφορες ἀσθένειες

Σὲ γενικὲς γραμμές ἀπὸ τὸν 1ο ἕως τὸν 7ο αἰ μΧ ἡ Μαστίχα χρησιμοποιόταν ἀπὸ τοὺς πρακτικοὺς γιατροὺς καὶ βοτανολόγους κυρί-ως γιὰ τὴ θεραπεία στομαχικῶν διαταραχῶν Στὴν ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἡ χρήση τῆς Μαστίχας συντελοῦσε στὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ γαστρικοῦ καὶ ἐντερικοῦ συ-στήματος Πιὸ συγκεκριμένα καὶ μέσα ἀπὸ πηγὲς προκύπτει ὅτι ἡ Μαστίχα χρησίμευε γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὀξεῖς πόνους τοῦ στομάχου καὶ γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς δυσπεψίες καὶ στομαχικὲς διαταραχὲς (Ὀρει-βάσιος Ἀέτιος Γαληνός Πηλινὸς)

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν πολλοὶ πρακτικοὶ ἰατροὶ φαρμακοποιοὶ καὶ βοτανο-λόγοι τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται στὶς θεραπευ-τικὲς ἰδιότητες τῆς μαστίχας τὴν ὁποία χρη-σιμοποίησαν γιὰ νὰ παράγουν θεραπευτικὲς συνταγές σκευάσματα καὶ γιατροσόφια Ἡ διάδοση τῆς χρήσης τῆς Μαστίχας συνεχί-

στηκε μὲ ἐπιτυχία καὶ στὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μεσαίωνα δέ τὸ ἐμπόριο τῆς μαστίχας στὴν Εὐρώπη γνώρισε μεγάλη ἄνθηση κυρίως λόγῳ τῶν ἰα-τροφαρμακευτικῶν της ἐφαρμογῶν Σὲ πολλὲς Εὐρωπαϊκὲς Φαρμακοποιίες τοῦ 16ου-18ου αἰ μΧ (βιβλία ποὺ ἀναγράφονταν καὶ διασταυ-ρώνονταν πλῆθος φαρμακοτεχνικῶν γνώσεων ἀπὸ φαρμακοποιοὺς τῆς ἐποχῆς) γίνονται ἐκτενεῖς ἀναφορὲς στὴν εὐεργετικὴ δράση τῆς μαστίχας σὲ πολλὲς παθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ

Στὴ σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιστημονικὴ κοι-νότητα ἔστω καὶ μὲ καθυστέρηση ἀλλὰ μὲ ὀρθὲς καὶ ἐπιστημονικὰ ἀποδεκτὲς μεθόδους ἔρχεται νὰ ἐπιβεβαιώσει καὶ νὰ τεκμηριώσει τὶς εὐεργετικὲς δράσεις τῆς Μαστίχας Χίου Ἀπο-δεικνύεται πλέον ἐπιστημονικά ὅτι ἡ Μαστίχα Χίου παρουσιάζει εὐεργετικὴ δράση κατὰ τῶν παθήσεων τοῦ πεπτικοῦ συστήματος συμβάλ-λει στὴ στοματικὴ ὑγιεινή παρουσιάζει σημα-ντικὴ ἀντιμικροβιακὴ καὶ ἀντιφλεγμονώδη δρά-ση ἀποτελεῖ φυσικὸ ἀντιοξειδωτικό ἐνῷ πα-ράλληλα συμβάλλει στὴν ἐπούλωση τῶν τραυ-μάτων καὶ τὴν ἀνάπλαση τῆς ἐπιδερμίδας

Πηγή Ἓνωση Μαστιχοπαραγωγῶν Χίου

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 42: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

42

σχολια-ζωντας

Τὰ καράβια μου καίω

Τὰ καράβια μου καίωτὰ καράβια μου καίω - τὰ καίωδὲ θὰ πάω πουθενά

Μπρὸς στὰ πόδια σου κλαίωμὴ μ΄ἀφήσεις σοῦ λέω ndash σοῦ λέωνὰ σ΄ἀφήσω ξανά

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Τὰ παιδιὰ στὴν κερκίδαεἶναι ἡ μόνη σου ἐλπίδα - ἐλπίδαπρωινὸς οὐρανὸς

Σταυρωμένη πατρίδα μὲς στὰ μάτια σου εἶδα -ἂχ εἶδατῆς ἀνάστασης φῶς

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 43: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

43

Στίχοι Νίκος ΠορτοκάλογλουΜουσική Νίκος Πορτοκάλογλου

Πρώτη ἐκτέλεση Νίκος Πορτοκάλογλου

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ σὲ τούτη τὴ χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

Ὅποιος σὲ δεῖγιὰ μιὰ στιγμὴδίχως τοῦ πένθουςτὸ μαῦρο μανδύα

Θὰ ΄σαι ἐσὺθεὰ γυμνὴἡ ἁμαρτία τουκι ἡ τιμωρίαΣὰν ὀπτασίαγιὰ μιὰ ζωή

Κι ἂς μὴ μοῦ ΄χεις χαρίσει ποτὲἕνα χάδι ὡς τώραπάντα ἐδῶ θὰ γυρνῶ

Ἀπὸ πεῖσμα καὶ τρέλα θὰ ζῶ στὴν ἔρημη χώραὥσπου νὰ ΄βρῶ νερὸγιατί ἀνήκω ἐδῶ

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 44: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

44

Ὁ Χρῆστος Χατζηπαντελίδης γεν-νήθηκε στὰ Ἰωάννινα στὶς 12 Αὐγούστου 1981 κάνοντας ἐκεῖ

τα πρῶτα του ποδοσφαιρικὰ βήματα Ὡστόσο χρειάστηκε ἀρχικὰ νὰ παίξει

μία τετραετία στὴ Δάφνη Ἐρυθρῶν ποὺ μετεῖχε στὸ πρωτάθλημα τῆς Βοιωτίας πρὶν ξεκινήσει οὐσιαστικὰ ἡ ποδοσφαι-ρικὴ του καριέρα παίρνοντας μεταγραφὴ στὸν Ἀθηναϊκὸ ΑΣ σὲ ἡλικία 18 ἐτῶν ἀγω-νιζόμενος στὴ Β΄ Ἐθνική κατακτώντας καὶ τὸ πρωτάθλημα καὶ συνάμα τὴν ἄνοδο στὴν Α΄ Ἐθνική Ἔχει τέσσερις συμμετοχὲς μὲ τήν Ολυμπιακὴ ὁμάδα τῆς Ἑλλάδας

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ χῶρος τοῦ πο-δοσφαίρου ἔχει ἀποδειχτεῖ σκοτεινός Ὁ Χρῆστος ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὸ βιο-γραφικὸ του πέρασε ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς χώρους Τοῦ ζητήσαμε νὰ μᾶς μιλήσει γιrsquo αὐτὸ γνωρίζοντας ὅτι εἶναι ἕνα δύσκολο καὶ ὄχι ἀπλὰ ἕνα φανταχτερὸ ἐπάγγελμα μὲ δόξα καὶ ἀπολαβές

laquoΤὸποδόσφαιροεἶναικάτιποὺἀγαπῶπάραπολὺγιατίεἶναιπαιχνίδιΓιὰτὸνπα-ράγονταμπορεῖνὰεἶναιδόξαδιαπλοκὴκαὶχρῆμαἀλλὰγιὰτὸνποδοσφαιριστὴεἶναιπρῶταἀπrsquoὅλαπαιχνίδιἊνδώσειςτὴνμπάλααὐτὴντὴστιγμὴσὲἕναπαιδίδὲνθὰσοῦπεῖθέλωνὰβγάλωλεφτὰἀλλὰ

θέλωνὰπαίξωΚαὶνιώθειτὸἴδιοσυναί-σθηματὸ7χρονοπαιδίὁδεκαεφτάρηςκαὶὁτριανταεφτάρηςὍτανπαίζειςγιὰτὸlaquoεὖἀγωνίζεσθαιraquoεἶναιπάνταἔτσιΦυσικὰξέ-ρουμεὅτιὑπάρχουνκαὶὅλεςοἱἄλλεςδια-στάσειςαὐτοῦτοῦπαιχνιδιοῦ

Τί χῶρος εἶναι λοιπὸν τὸ ποδόσφαιρο-Εἶναιδύσκολοςχῶροςεἰδικὰγιὰτὰ

νέαπαιδιὰποὺξεκινᾶνεΘέλειπίστηκαὶἀγάπησrsquoαὐτὸποὺκάνειςγιὰνὰπετύχειςΤὸλέωαὐτὸγιατίἔχωδεῖπολὺμεγάλατα-λένταποὺξεκινήσαμεμαζὶστὴνπορείαὅμωςσταματήσανεγιατίδὲνεἴχανεἄλλακουράγιανὰσυνεχίσουνΚιαὐτὸγιατίτὸποδόσφαιρο εἶναι δύσκολος χῶρος ἀπὸπολλὲςἀπόψειςΣτὴνἙλλάδαεἶναιἀκό-μηπερισσότερατὰπροβλήματαΕἶναιτὰοἰκονομικὰζητήματαἀλλὰκυρίωςτὸὅτιδὲνὑπάρχειἀξιοκρατίαποὺεἶναιτὸση-μαντικότεροκαὶἀκόμηθὰπροσέθετατὸγεγονὸςτῆςἔλλειψηςὑποδομῶνστὴνπρώ-τητριάδατῶνπροβλημάτωνΘὰμποροῦσενὰπεῖκάποιοςὅτιτὰτελευταῖαχρόνιαἔχουνβελτιωθεῖπάραπολύταπράγματαὅμωςθὰἀπαντοῦσαὅτιτὰταλέντατοῦπαρελθόντοςἔχουνχαθεῖγιrsquoαὐτοὺςτοὺςλόγουςποὺἀναφέρθηκαν

-Σrsquo αὐτὸν τὸν χῶρο πῶς μπορεῖ κά-ποιος νὰ μὴν χάσει τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ἀσχοληθεῖ ἐπαγγελματικὰ μὲ τὸ χόμπι του νὰ κρατήσει laquoχαρακτή-ραraquo καὶ νὰ μὴν ἀπογοητευτεῖ Εἶναι αὐτὸ ἐφικτό

-Ὑπάρχουνἄνθρωποιποὺτὸπετυχαί-νουνΔὲνἔχουνἀλλάξειὅλοιὉἐνθουσι-ασμὸςχάνεταιὅτανβλέπειςκαταστάσειςδύσκολεςκαὶπερίεργεςὅμωςστὴνκα-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 45: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

45

τάσταση ποὺ βρίσκεταιἡἙλλάδαμαςκαὶὅπωςτὴζοῦμεαὐτὸτὸδιάστη-μαπροσπαθεῖςνὰκρα-τήσεις μὲ νύχια καὶ μὲδόντιατὴνἀγάπηπάνωἀπὸὅλαγιὰτὸἄθλημαΚαὶὅτανπερνᾶςμιὰδύ-σκοληπερίοδοπιστεύωὅτιἕναςκαλὸςσυμπαί-χτηςκαὶπάνωἀπὸὅλαἄνθρωπος ποὺ νὰ σὲκαταλαβαίνει καὶ νὰ σὲστηρίζειεἶναιπολὺσημα-ντικὸδῶροστὴζωήσουΕἶμαιπολὺεὐλογημένοςκαὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεὸποὺγνώρισατέτοιαπαι-διὰμέσα ἀπὸ ἕνα πολὺ δύσκολο ἐπάγγελμα

- Τί θὰ πεῖ εὐλογία- Εὐλογία εἶναι κάτι

πού σοῦ στέλνει ἀπὸπάνω ἡ Παναγία Σοῦδίνειτὴδύναμηνὰξεχω-ρίσεις ποιὸς ἄνθρωποςμπορεῖ νὰσὲβοηθήσειποιὸςμπορεῖνὰπορευ-τεῖμαζίσουνὰσυνεννο-ηθεῖμαζίσουνὰἀκούσειτὰπροβλήματάσουΓιὰμένααὐτὸεἶναιεὐλογίαΓιατί εἴμαστε εὐλογημέ-νοιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦσὲ δύσκολους καιροὺςκαὶσυνθῆκεςγιὰτὴδου-λειὰμας

-Τί μᾶς ἀνοίγει τὰ μά-τια νὰ δοῦμε αὐτὴν τὴν

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 46: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

46

εὐλογία Γιατί δὲν τὸ βλέπουμε καὶ νιώ-θουμε συχνὰ ἀπελπισία

-ΑὐτὸεἶναικάτιστὸὁποῖοκαὶἐγὼὑπέπεσαἮτανὁἐγωισμὸςμουὉἐγω-ισμὸςσὲτυφλώνεισὲκαλουπώνειδὲνμπορεῖς νὰ δεῖς πέρα ἀπὸ αὐτόν Δὲνμπορεῖςνὰδεῖςτὸνσυνάνθρωποτὸνσυ-ναθλητὴσουὍτανβάζειςτὸἐγὼπάνωἀπὸτοὺςἄλλουςδὲνμπορεῖκαὶὁἄλλοςνὰσὲβοηθήσεικιἃςτὸθέλει

- Δὲν εἶναι εὔκολο ὅμως νὰ τὸ νική-σουμε αὐτό

-ΝαὶδὲνεἶναιεὔκολοΠιστεύωὅμωςὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ θὰ σὲ βοηθήσειἀργὰ ἢ γρήγορα νὰ καταλάβεις ὅτι ὁἐγωισμὸςπρέπεινὰμπεῖστὴνἄκρηγιὰνὰ μπορεῖς νὰ ἀποκτήσεις φίλους νὰ

μπορεῖςνὰδώσειςκαὶνὰπάρειςἀγάπηΠιστεύωὅτιμὲτὴΧάρητοῦΘεοῦὅλαγίνονταιἌλλοιΤὸνγνωρίζουνἀργὰτὸνΘεόἄλλοινωρίςΔὲνἔχεισημασίατὸπότεΣημασίαἔχεινὰεἴμαστεἀνοιχτοὶκαὶνὰμπορέσουμετὴνὥρακαὶτὴστιγμὴνὰεἴμαστεεὐλογημένοινὰπάρουμεαὐτὸποὺθὰμᾶςδώσειγιὰνὰμποροῦμενὰτὸμεταδώσουμε

-Αὐτὲς οἱ ἔννοιες laquoἡ φιλίαraquo laquoἡ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ μαςraquo εἶναι πάρα πολὺ σημαντικές Ὅλοι θέλουμε νὰ τὶς προσεγ-γίσουμε καὶ νὰ τὶς ζήσουμε Πῶς ὅμως κάποιος μπορεῖ νὰ τίς πλησιάσει Ὑπάρ-χουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἐνδιαφέρο-νται σήμερα γὶ αὐτές

- Μπορῶ νὰ σοῦ ἀπαντήσω μὲ ἕναπροσωπικὸβίωμαπρόσφαταἐπισκέφτη-

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 47: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

47

κατὸἍγιοὊροςΠῆραπολλὰπράγματαΜπορεῖνὰἤμουνκαλὸςἄνθρωποςἀπὸτὸ1μέχριτὸ10στὸ1Μετὰἀπὸαὐτὴντὴνἐπίσκεψηἔνιωσαὅτιμπορεῖνὰπῆγαστὸ4ΘὰτὸπῶπάλιἂνεἶσαιἀνοιχτόςνὰθέλειςνὰπάρειςπράγματαἡχάρητοῦΘεοῦθὰσοῦτὰδώσειἊςποῦμεἐγὼἤμουνἀνοιχτὸςποὺμπῆκαστὸἍγιοὊρος ἤθελα νὰ πάρω πράγματα καὶἔνιωσαὅτιβγῆκαἄλλοςἄνθρωποςΠι-στεύωμὲτὴδεύτερηεὐκαιρίαθὰπάρωπαραπάνωΕὔχομαινὰτὸμεταδώσωγιὰνὰ μποροῦν καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γύρωμου νὰ ἀνοίξουνε μόνοι τους ἄλλουςὁρίζοντες

-Τί μπορεῖ νὰ βρεῖ κάποιος στὸ Ἅγιο Ὂρος

-ΚατrsquoἀρχὴνἠρεμίαΚαὶταπείνωσηἈνακαλύπτειςτὸνἑαυτόσουκαὶτὰὅριάσουΣτὶς800τὸπρωὶποὺμπῆκαἔνιω-σαὅτιἄλλαξεὁτρόποςσκέψηςμουΚαὶαὐτὸεἶναιτὸπλέονεὔκολοἐκεῖνὰσοῦἀλλάξειἡΠαναγίατὶςσκέψεις

-Ποιὸς ἦταν ὁ πιὸ δύσκολος ἀντίπα-λος Μὲ ὅλες τὶς ἔννοιες

-ΝὰἦτανἕναςΕἶναιπολλοὶοἱἀντί-παλοιΣίγουραεἶναιτὸἄγχοςγιὰτὴνἐπιτυχία Πλέον ὁ καθένας πρέπει νὰξεκινάειμὲστόχοὄχιτίθὰπετύχει-ὅτικαὶνὰπετύχειςεἶναιμεγάλοκαὶσημα-ντικὸ-ἀλλὰθὰπρέπεινὰὑπολογίζειτὴνπροσπάθειαποὺπρέπεινὰκάνειγιὰνὰπετύχειΜπορεῖςνὰπεῖςὅτιἔκαναμιὰπροσπάθεια καὶ δὲν τὸ πέτυχα ἀλλὰπροσπάθησαΕἶναιπάραπολλοὶὅμωςκαὶοἱἐξωαγωνιστικοὶπαράγοντες

-Ἀντίπαλοι σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο

-Γιὰ μένα εἶναι ἡ ζήλεια ΖηλεύειςἀρκετὰκαὶαὐτὸεἶναιὁἐγωισμόςΤὸζή-τημαεἶναινὰμὴνφθονεῖςἀλλάνὰπρο-σπαθεῖςνὰζηλεύειςμὲτὴνκαλὴἔννοιανὰθαυμάζειςἜχωθαυμάσειἀντιπάλουςμουκαὶἔχωζηλέψεισίγουραἈλλὰπλέονθαυμάζωΔόξατῷΘεῷἔχωτὴδύναμηκαὶτὸκουράγιοκαὶθαυμάζωἔχωξεπε-ράσειτὸστάδιοτῆςζήλειας

- Τί θὰ πεῖ laquoδόξα τῷ Θεῷraquo

-ὉΘεὸςεἶναιἡἀρχὴκαὶτὸτέλοςμαςΕἶναιἡπίστημαςἡκαθημερινότητάμαςἡζωήμαςΤὰπάνταΔόξατῷΘεῷΕἶναιμιὰφράσηποὺτὰἔχειὅλαμέσαδοξάζειςγιrsquoαὐτὸποὺζεῖςκαθημερινὰἀπὸτὴμέραποὺξυπνᾶςμέχριτὴνὥραποὺκοιμᾶσαι

-καὶ μὲς στὴν κρίση

-ΣίγουραἩκρίσηεἶναιἕναφαινόμε-νοποὺμπορεῖνὰεἶναιπροσωρινὸκαὶποὺμπορεῖνὰεἶναιπαντοτινόΕὔχομαισὲκαιροὺςκρίσηςὅλοινὰστραφοῦνἐκεῖποὺπρέπεινὰστραφοῦνεΣτὸνΘεόΝὰβροῦνεπρῶταψυχικὴἠρεμίακαὶμετὰθὰβροῦνετὴδύναμηκαὶτὴναὐτοπεποίθη-σηνὰξεπεράσουνετὶςδυσκολίες

-Εὐχαριστοῦμε πολύ

Μαρία Λουπίδου Πολιτικὴ ἐπιστήμων

Συνέντευξη τοῦΧρήστου Χατζηπαντελίδη ποδοσφαιριστῆ

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 48: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

48

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η ψηφιακὸς δίσκος

Ὁ ὀργανοπαίχτης στιχουργός συνθέτης ἑρμηνευτής καὶ ἐρευ-νητὴς Νίκος Οἰκονομίδης μᾶς

παρουσιάζει τὸν νέο του ψηφιακὸ δίσκο (CD) μὲ τίτλο ldquoΠέρασμα στὴν Κίμωλοrdquo

Συνεχίζοντας τὴ συστηματικὴ κατα-γραφὴ τῶν παραδοσιακῶν κομματιῶν τοῦ Αἰγαίου μᾶς μεταφέρει μουσικὰ στὴ νῆσο Κίμωλο αὐτὸ τὸ μικρὸ κυκλα-δονήσι μὲ τὴ μεγάλη μουσικὴ ἱστορία καὶ παράδοση

Στὸν δίσκο περιλαμβάνονται τρα-γούδια ἀλλὰ καὶ ὀργανικὰ μουσικὰ κομμάτια στοὺς γνώριμους ρυθμοὺς καὶ χοροὺς τοῦ Αἰγαίου μπάλλος συρ-τός σούστα -μάλιστα ἡ Κιμωλιάτικη σούστα δὲν ἀπαντᾶται σὲ κανένα ἄλλο νησὶ τῶν Κυκλάδων Τραγούδια τοῦ γά-μου τῆς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ τῆς παρέας

Ἰδιαίτερο χρῶμα δίνει μὲ τὴν ξεχωριστὴ φωνὴ του ὁ Νίκος Παπάζογλου στὸ ἀφηγηματικὸ τραγούδι ldquoἈγγελετήςrdquo ἐνῷ ὁ δίσκος κλείνει μὲ τὸ ἀπολυτίκο τῆς ἁγίας Μεθοδίας προστάτιδας τοῦ νησιοῦ γραμμένο ἀπὸ τὸν πΓεράσιμο Μικραγιαννανίτη

Τὸ CD συνοδεύεται ἀπὸ ἔνθετο 70 σελίδων ποὺ περιλαμβάνει ἱστορικὰ καὶ λαογραφικὰ στοιχεῖα καθὼς καὶ πλού-σιο φωτογραφικὸ ὑλικό Στὸ ἔνθετο ὁ κ Οἰκονομίδης καταθέτει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς

ldquo Ἡ μουσικὴ τῆς Κιμώλου παρουσι-άζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον Συνδυάζει στοιχεῖα τῆς νησιώτικης τῆς Μικρασια-τικῆς ἀκόμα καὶ τῆς Στεριανῆς παρά-δοσης καὶ διαθέτει ποικιλία ρυθμῶν καὶ μελωδιῶν σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ ὑπόλοιπα

Πέρασμα στὴν ΚίμωλοΝίκος Οἰκονομίδης

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 49: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

49

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η

Κυκλαδονήσια Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου τὰ

ἐξωγενῆ στοιχεῖα ἐνσωματώθηκαν μὲ τὴν τοπικὴ μουσικὴ παράδοση καὶ οἱ Κιμωλιάτες ἄνθρωποι ταξιδεμένοι λάτρεις τοῦ γλεντιοῦ καὶ τῆς παρέας δημιούργησαν τραγούδια μοναδικῆς αἰσθητικῆς

Ὁ μουσικὸς αὐτὸς πλοῦτος τῆς Κι-μώλου ἴσως ὀφείλεται στὸ γεγονός ὅτι τὸ νησὶ ὑπῆρξε γιὰ αἰῶνες ἐμπορικὸς κόμβος σύνδεσμος μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης καὶ κατὰ συνέπεια τόπος πνευματικῆς - πολιτιστικῆς καὶ μου-σικῆς ἀνταλλαγῆςrdquo

Τέλος στὸ ἴδιο ἔνθετο ἡ φιλόλογος καὶ ἑρμηνεύτρια καΚυριακὴ Σπανοῦ σημειώνει

ldquo Ἡ Κίμωλος εἶναι ἕνας γαλήνιος

τόπος ποὺ κουβαλᾶ σὲ κάθε του γω-νιὰ τὰ σημάδια τοῦ χρόνου καὶ τῆς ἱστορίας

Ἕνας προορισμὸς ἀγαπητὸς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἀπολαύσουν τὴν ἠρεμία τὴν ἁπλότητα τὰ καταγά-λανα νερά τις εὐγενικὲς μὰ καὶ ἐξω-στρεφεῖς φυσιογνωμίες τῶν ντόπιων ποὺ μὲ τὸ παραμικρὸ σκίρτημα ἑνὸς βιολιοῦ μποροῦν εὔκολα νὰ παρασυρ-θοῦν καὶ νὰ παρασύρουν τὸν καθένα μας σὲ ἕνα πρωτόγνωρο γλέντι Σὲ ἕνα μοναδικό μαγικὸ ταξίδι στὴ μουσικὴ τοῦ Αἰγαίου Πελάγουςrdquo

Μιχάλης Βασίλας

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 50: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

50

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὸν κατακλυσμό Θαυμα-τουργὴ Ἁγία της Χίου 2 Ὁ ἀριθμὸς 14 Λέγεται καὶ ἀγκράφα 3 Τὸ πιὸ γνωστὸ προσκύνημα τῆς Πάρου 4 Ἄρθρο Στὰ ἀρχαῖα σημαίνει laquoκαὶraquo ἢ laquoἐπίσηςraquo Κα-τηγορία Ἁγίων (πλήθ) 5 Εὐρωπαικὴ νότα Ἀρχὴ τροπικοῦ ἐπιρρήματος 6 Λέγεται καὶ τὸ 24ωρο laquoΘὰ raquo εἶναι ὁ στιγμιαῖος μέλλοντας τοῦ πίνω Ὁ ἀριθμὸς 401 7 Θαυματουργὸς Ἅγιος ἐπίσκοπος Κρήτης ποὺ ἑορ-

τάζει στὶς 8 Αὐγούστου Ἐθνικὴ μετεωρο-λογικὴ ὑπηρεσία8 Βουνό Θαυματουργὸς Ἅγιος μὲ κατα-γωγὴ ἀπὸ τὴν Κάλυμνο9 Σὲ ἐσᾶς (Δημ) Ἀρχιερατικὸ ἔνδυμα

ΚΑΘΕΤΑ 1 Ἅγιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Νάξο 2 Εὐχαριστήριοι καὶ δοξολογικοὶ ὕμνοι τῆς ἐκκλησίας μας Μὲ αὐτὰ laquoἔρραναν τὸν τάφοhellipraquo 3 Τόπος 4 Εἰδικὴ ὁμάδα τῆς ἀστυνομίας Οἱ hellip ρῶσοι κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη5 Τοπικὸ ἐπίρρημα (καθ) 6 Πρόθεση7 Τρόπος τυλίγματος Ἀναφέρονται καὶ χρηματικά 8 Κρὴτης ὁσιομάρτυρας τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας Ἅγιος Ἀνδρέας laquoὁ ἐν hellipraquo Ὁ ἀριθμὸς 21 ἀντίστροφα 9 Ζητιανεύω Ὁ ἀριθμὸς 22 ἀντίστροφα 10 Πατητήρι Ἑλληνικὴ Βιομηχανία ὅπλων 11 Ὅμοια φωνήεντα Σὲ ἐσᾶς (καθ) 12 Ἄρθρο τῆς καθαρεύουσας Πλοῖο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 51: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromiosinigr

ΗΛΕΚΤΡΟΝIKO ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ contactenromiosinigr

laquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-7

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας - Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου μοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωμνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr

Page 52: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 8ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012)

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr