If you can't read please download the document
Upload
deoechok
View
863
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
Anatmia Zsigertan rvid sszefoglals
AnatmiaZsigertan rvid sszefoglalsOrvosi laboratriumi s kpalkot diagnosztikai analitikus BSc I. vfolyamos hallgatk szmra DEOEC OK 2010Dr. Lnczi Levente, Plsztn Lszl
TartalomLgzrendszerFels lgutakAls lgutakEmsztrendszerGyomor-bl traktusEmsztmirigyekKivlasztrendszerVeseVizeletelvezet rendszerNemi szervekNi nemi szervekFrfi nemi szervekHasregVrelltsHashrtya
LgzrendszerFels lgutakorr nasusorrreg cavum nasigarat pharynx
Felptseconcha nasalis superiorregio olfactoriaconcha nasalis mediahiatus semilunarisconcha nasalis inferiorductus nasolacrimalisseptum nasiVrelltsa. ethmoidalis ant.a. sphenopalatinaBeidegzsn. olfactorius (I)n. ethmoidalis ant.n. maxillaris (V/2)Orrmellkregeksinus frontalissinus maxillarissinus sphenoidalis
Orrreg cavum nasi
Garat pharynxRszeiEpipharynx pars nasalisMesopharynx pars oralisHypopharynx pars laryngeasszekttetsekCavum nasi (choanae)Cavum oris (arcus palatopharyngeus)Larynx (epiglottis)Oesophagus (recessus piriformis)Auricula (tuba auditiva; Eustach-krt)
C1-5Gge - larynx
Ggeporcokcartilago thyroidea (pajzsporc)cartilago cricoidea (gyrporc)cartilago arytenoidea (kannaporc)epiglottis (ggefed)Gge szalagokmembrana thyrohyoidealig. conicum (conicotomia)lig. Cricotrachealelig. vocalelig. vestibulareVrelltsa. thyroidea superior(a. carotis externa)a. thyroidea inferior (a. subclavia)Beidegzsn. laryngeus superior (IX g)n. laryngeus inferior (X g)
Gge - larynx
LgzrendszerAls lgutakgge larynxlgcs tracheahrgk bronchusTd pulmoLgcs trachea
Hrg bronchusa mellregben 2 f brochusra oszlik szta fbronchusok a tdkapun (hilus pulmonis) t lpnek be a tdbe10-12 cm hosszpatk alak porcokkal merevtett kplet
Td pulmo
A fbronchusok a tdben elbb lebenyhrgkre (jobb oldalon 3-ra, bal oldalt 2-re), majd segmentbronchusokra oszlanak.A segmentbronchusokon bell:BronchiBronchi terminalesBronchioliBronchiolus terminalesBronchioli respiratoriiDuctuli alveolares et alveoli
Td pulmo
Td pulmo
Lebenyezettsg!Mindkt tdt egy hasadk lebenyekre osztja: jobb td: 3 lebenybal td: 2 lebeny
Tdkapu hilus pulmonis pleurathajls fhrgk aa. pulmanales vv. pulmonales vegetatv idegek nyirokerekMellhrtya - pleura
Ketts fal savs hrtya pleura parietalis (csigolyk, bordk, szegycsont) pleura diaphragmatica
pleura visceralis (zsigerek) cavum pleurae dextrum et sinistrum (pleurareg) pleuralis folyadk
LgzizmokLgzizmokdiaphragmamm. intercostalesBelgzs (inspiratio)ellapul a rekesz, bordk megemelkednek, mellkas tgul, td trfogatnvekedsKilgzs (exspiratio)diaphragma elernyed, rekesz a mellreg fel domborodik, bordk eredeti helyzetket veszik felLgzsi segdizmok (bizonyos nyaki s mellizmok)Szv helyzete vltozik!
COPOEGDDJICAECACTCDSREmsztrendszerGyomor-bl traktus(gastrointestinalis traktus; GIT)szjreg cavum orisgarat pharynxnyelcs esophagusgyomor ventriculus, gasterpatkbl duodenumhbl jejunumcspbl ileumvakbl caecumfelszll vastagbl colon ascendensharnt vastagbl colon transversumleszll vastagbl colon descendensszigmabl colon sigmoideumvgbl rectumA GIT egyes szakaszainak jellemzse, a dik strukturjaTopogrfiai viszonyokSzerkezet, rszek, felptsKlinikai jelentsgVrelltsBeidegzsHashrtyaviszonyok
Emsztrendszer
Szjreg cavum orisFogak dentesincisivus, caninus, molaris, premolarisNyelv linguaKemny s lgy szjpad palatum durum et molleNylmirigyek glandula submandibularis, sublingualis, parotisVrelltsa. carotis externa grendszereBeidegzsn. glossopharyngeus (IX), n. vagus (X)C1-3
Garat pharynxRszeiEpipharynx pars nasalisMesopharynx pars oralisHypopharynx pars laryngeaWaldeyer-fle lymphaticus garatgyrtonsilla palatina, pharyngea, lingualis, tubariasszekttetsekCavum nasi (choanae)Cavum oris (arcus palatopharyngeus)Larynx (epiglottis)Oesophagus (recessus piriformis)Auricula (tuba auditiva; Eustach-krt)
C1-5
Szerkezetgaratemel izmokgaratfz izmokVrelltsa. pharyngea ascendensBeidegzsn. glossopharyngeus (IX), n. vagus (X)Garat krli rsekspatium retropharyngeumspatium parapharyngeumGarat pharynxepipharynxmesopharynxhypopharynxNyelcs oesophagusRszeiPars cervicalis, thoracalis, abdominalisTopogrfiai viszonyokklinikai vonatkozsokendoscopia;bal pitvar kzelsge transoesophagealis echocardiographia;kontrasztanyagos rtg. vizsglatokVrelltsa. thyroidea inferior, gyomor artrikBeidegzs zsigeri!truncus symphaticus, n. vagus (X)Hashrtyaviszonyokals szakasza intraperitonealis
C5-Th11Gyomor ventriculus, gaster
Fbb anatmiai tjkozdsi pontokkis grblet curvatura minornagy grblet curvatura majorcardia fundus corpus pylorusVrelltsa. gastrica sinistra (tr. coeliacus)a. gastrica dextra (a. hepatica propria)a. gastroepiploica sinistra (a. lienalis)a. gastroepiploica dextra (a. gastroduodenalis)aa. Gastrices breves (a. lienalis)v. coronaria ventriculi (v. portae)Beidegzs zsigeri!truncus symphaticus, n. vagus (X)
Th11L1
Patkbl (epsbl) duodenum
Rszeipars pyloricaflexura duodeni superiorpars descendensflexura duodeni inferiorpars inferiorJelentsgVater papilla (epe s hasnyl)Vrelltsa. gastroduodenalis (tr. coeliacus)a. pancreaticoduodenalis sup. et inf. (a. mesenterica superior)vnk a v. poertae rendszerbeBeidegzs zsigeri!tr. symphaticus, N. vagus (X)+ humoralis szablyozs+ plexus submucosus et plexus myentericus!(A vkonybl tovbbi szakaszaira is ez rvnyes!)
L1L2L3hbl s cspbl jejunum et ileum
Vrelltsa. jejuni et ilei (a. mesenterica superior) anastomizl gaiv. jejuni et ilei (v. portae)Hashrtyaviszonyokintraperitonealis; radix mesenterii
L3L4L5S1
Vastagbl intestinum crassum
L3L4L5S1Vakbl caecumVrelltsa. ileocolica(a. mesenterica superior)BeidegzsN. vagus (X), truncus symphaticusPlexus submucosuset plexus myentericusHashrtyaviszonyoknagy egyni vltozatossg
Appendix vermiformis!Klinikailag fontos:McBurney-pont, Lanz-pont
Colon ascendensVrelltsa. colica dextra (a. mesenterica superior)Beidegzsn. vagus (X), truncus symphaticusplexus submucosuset plexus myentericusHashrtyaviszonyokrszben intraperitonealisL3L4L5S1Vastagbl intestinum crassumColon transversumVrelltsa. colica media (a. mesenterica superior)Beidegzsn. vagus (X), truncus symphaticusplexus submucosuset plexus myentericusHashrtyaviszonyokintraperitonealisVastagbl intestinum crassum
Colon descendensVrelltsa. colica sinistra (a. mesenterica inferior)BeidegzsS3-5, truncus symphaticusplexus submucosus et plexus myentericusHashrtyaviszonyokintraperitonealisVastagbl intestinum crassumColon sigmoideumVrelltsa. sigmoidea (a. mesenterica inferior)Beidegzsn. vagus (X), truncus symphaticusplexus submucosus et plexus myentericusHashrtyaviszonyokintraperitonealis
Vgbl rectumVrelltsA. rectalis superior(a. mesenterica inferior)A. rectalis media(a. iliaca interna)A. rectalis inferior(a. pudenda interna)Vnk!HashrtyaviszonyokFels rszt bortja hashrtyaDouglas reg! (excavatio rectouterina v. rectovaginalis)
EmsztmirigyekNylmirigyekglandula submandibluarisglandula sublingualisglandula parotismj heparepehlyag vesica biliaris / felleahasnylmirigy pancreasEmsztrendszer
NylmirigyekHrom pr f nylmirigyGlandula parotisGlandula submandibularisGlandula sublingualisKivezetcsvek, szjadkokParotisDuctus parotideus (Stenon-vezetk)2. fels molarisCaruncula sublingualis (g. sl, g. sm.)Jrulkos nylmirigyek
Mj - heparFelsznei Glisson-tokfacies visceralisfacies diaphragmaticaHashrtyaviszonyoklig. falciforme hepatislig. teres hepatisomentum minuslig. hepatoduodenalelig. hepatogastricumarea nudaFelszni rintkezsekhasfal, ren d., gl. suprarenalis d., oesophagus, gaster, duodenum, flexura coli dextra, pancreas
Porta hepatisVrelltsa. hepatica propria(tr. celiacus)v. portae hepatisv. lienalisv. mesenterica superiorv. mesenterica inferior
Mj - hepar
Epehlyag vesica biliaris / felleaEpetrendszerDuctus hepaticus dextraet sinistraDuctus hepaticus communisDuctus cysticusDuctus choledochus
HashrtyaviszonyokRszben bortja hashrtyaFelptsecaput (fej)processus uncinatuscorpus (test)cauda (farok)Vrelltsa. pancreaticoduodenalis superior (tr. coeliacus)a. pancreaticoduodenalis inferior (a. mesenterica superior)kisebb gak az a. lienalisblv. lienalis (v. portae)
Hasnylmirigy pancreasHasnylmirigy pancreasKivezetcs-rendszerductus pancreaticus major (Virsung)ductus pancreaticus accesorius (Santorini)Vater papillaHashrtyaviszonyokretroperitonealis
Kivlaszt rendszerVeseFelptseVrelltsaFunkciKlinikai vonatkozsokVese ren
Tokjaicapsula fibrosacapsula adiposafascia renalisFelptsehilus (vena, arteria, ureter)sinuspelvispyramides, papillaecalyces majores et minorescolumnaeL1L2T12Vese ren
Vrelltsa. renalis(aorta abdominalis ga)aa. interlobarisaa. arcuataeaa. interlobularesvas afferensglomerulusvas efferensarteriolae rectaev. renalis(vena cava inferior ga)vv. Interlobaresvv. arcuataevv. InterlobularesTubulus rendszer
Kivlaszt rendszerVizeletelvezet rendszerSzakaszai, lefutsaVrelltsaKlinikai vonatkozsok
Hgyvezetk ureterSzakaszaipars abdominalispars pelvinaVrelltsKrnyez artrikbla. renalis, a. testicularis / ovarica, a. iliaca comm. et int., a. uterina, a. vesicalis sup.Hgyhlyag vesica urinariaRszeivertex vesicaefundus vesicaecorpus vesicaeuvula vesicaetrigonum vesicaeostium ureterisostium urethrae internumVrelltsaa. vesicales superiores (a. umbilicalis)a. vesicalis inferior (a. iliaca interna)vns rendszer: plexus vesicalis (v. iliaca int.)Trfogat300-350 ml
HashrtyaviszonyokIntra-, retro-, infraperitonealis, illetve peritoneummal rszben fedett szervekHashrtya szalagokHasregHashrtya peritoneum
Intraperitonealisgasterjejunum, ileumappendix vermiformiscolon transversumcolon sigmoideumheparRetroperitonelisduodenumpancreasren dexter et sinisterlienaorta abdominalisvena cava inferiorPeritoneummal rszben fedettcaecumcolon asc. et desc.rectumInfraperitonealisvesica urinariarectumuterus+ Omentum majus et minus+ Bursa omentalis+ Radix mesenterii+ Douglas reg
12345lig. hepatogastricumomentum majusmesocolon transversummesenteriumBURSA OMENTALISGasterColon transversumDuodenumPancreasVkonybelek(jejunum, ileum)Hashrtya peritoneum
hepargasterlienpancreasren12345lig. hepatogastricumlig. gastrolienalelig. phrenicolienaleBURSA OMENTALISrecessus lienalisbursae omentalisHashrtya peritoneumA hasregben fut erekAorta abdominalis grendszereVena portae grendszereVena cava inferior grendszereHasreg
Pros fali gakaa. lumbalesa. sacralis mediaPros zsigeri gaka. suprarenalis mediaa. renalisa. testicularis / ovarica
A hasreg artriiA hasreg artrii
Pratlan zsigeri gaktr. coeliacus (1)a. gastrica sinistraa. lienalisaa. gastricae brevesa. gastroepiploica sin.a. hepatica communisa. gastroduodenalisa. hepatica propriaa. mesenterica superior (2)a. pandreaticoduodenalis inferioraa. jejunales et ileia. ileocolicaa. colica dextraa. colica mediaa. mesenterica inferior (3)a. colica sinistraaa. sigmoideaa. rectalis superior123
A hasreg vniA vena portae rendszerev. lienalisv. mesenterica superiorv. mesenterica inferiorA vena cava inferior rendszerevv. hepaticaev. suprarenalisvv. renalesvv. testiculares / ovarica+ a rectum specilis viszonyai!v. rectalis sup.v. rectalis med.v. rectalis inf.
Nemi szervrendszerFrfi nemi szervekBels nemi szervekKls nemi szervek
A nemi szervek fejldstanaFrfi nemi szervekBelsHere testisMellkhere epididymis Ondvezetk ductus deferensOndhlyag vesicula seminalisDlmirigy prostataKlsFrfi hgycs urethra masculinaHmvessz penis
Here testisHereburkokScrotum brTunica dartosFascia cremastericaM. cremasterFascia spermaticaTunica vaginalisVrelltsA. testicularisDescensus testiculorum
Ondzsinr funiculus spermaticusa. ductus deferentisa. testicularisplexus pampiniformisvegetatv idegfonatokn. genitofemoralis r. genitalisn. ilioinguinalis
Nemi mirigyekOndhlyag vesicula seminalisVrelltsa. ductus deferentisDlmirigy prostataurethra frja t!ductus ejaculatoriusVrelltsa. pudenda internaa. vesicalis inferiora. rectalis mediaplexus prostaticus
Frfi hgycs urethra masculinaRszeipars prostaticapars membranaceapars spongiosa
Hmvessz penisradix peniscorpus penisglans penispreputiumcorpus cavernosum peniscorpus spongiosum penis
Nemi szervrendszerNi nemi szervekBels nemi szervekKls nemi szervekA ni nemi ciklus
A nemi szervek fejldstanaA ni nemi szervekBelsPetefszek ovariumPetevezetk tuba uterinaMh uterusHvely vaginaKlsCsikl - clitoris
Az uterus helyzete, rszei
anteversio uterianteflexio utericorpus uterifundus utericervix uteriisthmus uterivaginaportio vaginalis cervicisAz uterus hashrtyaviszonyai, szalagai
lig. latum uteriAz uterus intraperitonealis elhelyezkeds szerv.FCIMSMMlig. ovarii propriumparametriumplica rectouterinalig. suspensorium ovariiIInfAMller-csOOOuretera. et v. ovaricalig. teres uteriAz uterus vrelltsa: a. uterina (a. iliaca interna)
A portio felszne makroszkposan
NulliparaMultipara
A ni nemi szervek helyzete
SVUURRO
SVUURRLHGCTUVUSSCSRHysterosalpingographia
UAAA terhes uterus
lig. teres uterituba uterinaFFOOCTureterRappendix vermiformisCA kismedence anatmijaA tuba uterina rszei:isthmusampullainfundibulumfimbriae tubaeVUA tuba uterina vrelltsa:ramus tubarius (a. uterina et a. ovarica)
A rgi nyirokelvezetse
Nodi lymphatici iliaci externi et interni
Nodi lymphatici inguinales superficiales et profundi
Keresztmetszeti anatmia(axilis sk)
DDVUUVaievieVUVRRMOEMOI
FVUVUKeresztmetszeti anatmia(coronalis sk)
A menstrucis ciklusAlapfogalmakOvulatio (tszrepeds)Menarche (12 v; 8-16 v kztt)Meopausa (52 v; 45-55 v kztt)Amenorrhoea (primer, secunder fiziolgis, patholgis)
Mennyisgi rendellenessgekhypomenorrhoea (regulris ciklus, kevs vrzs)menorrhagia hypermenorrhoea (regulris ciklus, sok vrzs)TempoanimlikPolymenorrhoea (21 napnl rvidebb ciklus)Oligomenorrhoea (38 napnl hosszabb ciklus, ritka menses vente 4-9)metrorrhagia (ciklust nem tart, gyakori, sok vrzs)
Ovulatioprimordialis folliculusprimer folliculussecunder folliculusGraaf-folliculusrett oocyta
Ovulatio
OvulatioAz uterus szvettana
Az uterus szvettanaa menstrucis ciklus sorn
Fejldsi rendellenessgek
Uterus bicornis
Uterus septatus