Upload
marie-marinus
View
93
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
De Sint-Michielsabdij en de Antwerpenaren
Geschiedenis van een bewogen relatie.
Marie Juliette Marinus
Stichting
• Antwerpen rond 1100: 3 kerken• 1115-1124: hervorming in de zielzorg• 1124: splitsing prebenden over Onze-Lieve-
Vrouwekapittel en Sint-Michielsabdij
13de eeuw
• Goede relaties met hertog Brabant• Invloed ten noorden en noordoosten van
Antwerpen• Bouw kloostercomplex
1353-1476: bloeiperiode
• 5 lange abbatiaten• Grote politieke invloed en prestige• Bouw groot kloostercomplex• Oa Buitenverblijf Beerschot
1477-1629: moeilijke periode
Oorzaken• Rijkdom– Commendataire abten (tot 1570)– Financieren bisdom
• Verwikkeld in politieke strubbelingen• Pech– 1501: bliksem– 1525: brand– 1570: Allerheiligenvloed
De abdij tijdens de Opstand
• Willem Greven: abt van 1564-1581– Kloostertucht daalt– 1566: Beeldenstorm– 1567: bezetting van de abdij door calvinisten– Tweespalt tussen Staatsgezinden kanunniken en
Spaansgezinden (olv Dionysius Feyten)– 1578: verdrijving Feyten en aanhangers, verkoop
goederen– 1581: opnieuw plundering kerk
De abdij na 1581
• Feyten of Emericus Andries?– Machtsvacuüm– Bisschop stelt afschaffing voor– Andries wordt gewijd in 1587
• Abt Andries– Kloostertucht onder nul– Sterft 1590
De abdij na 1581
• Abt Feyten (1591-1612)– Interne spanningen– Nadruk op herbevolking– Bewoonbaar maken
• Abt Mattheus van Iersel (1614-1629)– Herbevolking– Herstel kerk (Rubens, relieken H. Norbertus)
Joannes Chrysostomus vander Sterre (1629-1652)
• Begeesterend man• Theologisch-
wetenschappelijk centrum
• Opmeten grondbezit• Kunstwerken
Invloed 17-18de eeuw
• 50 tot 60 norbertijnen waarvan 20 ‘buitenheren’
• Pastoraal in Antwerpen– Predikanten– Begraafplaats (armen bijna gratis)– Biechtvaders– Gastvrij voor nieuwe ordes
Invloed 17-18de eeuw
• Prinsenhof: verblijfplaats van vorsten• Theologisch-wetenschappelijk centrum• Permanent verfraaiing van gebouwen
Prelaatshof op het Kiel
Tene quod beneJoannes Chrysostomus Teniers (1687-1704)
• Prelaatshof (Abdijstraat – Wittestraat)
• Uitgebouwd in 17de eeuw• Gravure met wapenschild
en devies• 1900: voetbalploeg op
naburige Beerschothof• Beer - Beerschot
1786-1836: het einde
• Voorboden– Hogere belastingen (1756-1761)– Jozef II weigert te logeren in Prinsenhof (1781)– Na + Rosa weigering abt te benoemen– 1787: keizerlijke rechtbank in hun gebouwen
• Brabantse omwenteling (1789-1790)– Steun alle norbertijnerabdijen
1786-1830: het einde
• 1795-1814: onder de Fransen– 1796: afschaffing kloosters en verdrijven
kanunniken– 1797: verkoop meubelen, kerkgewaad, afvoer
kunstwerken, deportatie heren– Poging tot verkoop van het terrein
Overzicht
1. Ontstaan en uitbouw: 1124-13532. Consolidatie en bloei: 1353-14763. Standhouden in moeilijke tijden: 1477-16294. Hernieuwde bloei en luister: 1629-17865. Aftakeling: 1786-183
Sporen van de Sint-Michielsabdij?
• Straatnamen• Kunstwerken• Pastoriën en refuges• Sint-Michiescolleges Schoten en Brasschaat• en tenslotte …