Digital Divide

Digital DivideDigital Divide คื�อคืวามเหลื่�อมลื่��าในสั�งคืมที่�เกิ�ดขึ้��นอ�นเน�องมาจากิกิารม�

แลื่ะกิารไม�ม� หร�อคืวามสัามารถในกิารเขึ้!าถ�งขึ้!อม"ลื่ขึ้�าวสัาร (Information) แลื่ะคืวามร" !

(Knowledge) ผ่�านเคืร�อขึ้�ายสั�อสัารแลื่ะคือมพิ�วเตอร' แลื่ะคืวามเหลื่�อมลื่��าด�งกิลื่�าวกิ�อให!เกิ�ดผ่ลื่กิระที่บที่��งที่าง

เศรษฐกิ�จแลื่ะสั�งคืม คืวามเหลื่�อมลื่��าม�หลื่ายด!านด!วยกิ�น เช่�น1. คืวามเหลื่�อมลื่��าโคืรงสัร!างพิ��นฐาน (Infrastructure Divide)2. คืวามเหลื่�อมลื่��าที่างที่�กิษะ (Literacy Divide)3. คืวามเหลื่�อมลื่��าที่างกิารจ�ดกิาร (Management Divide)4. คืวามเหลื่�อมลื่��าที่างว�ฒนธรรมอ�นเน�องมาจากิเที่คืโนโลื่ย� (Cultural

Divide)

คืวามเหลื่�อมลื่��าในกิารเขึ้!าถ�งสัารสันเที่ศแลื่คืวามร" ! (Digital Divide) แบ�งได! 3 ระด�บ คื�อ

1. คืวามเหลื่�อมลื่��าระหว�างประเที่ศต�าง ๆ2. คืวามเหลื่�อมลื่��าระหว�างประช่ากิรกิลื่2�มต�างๆ ภายในประเที่ศ3. คืวามเหลื่�อมลื่��าระหว�างประช่ากิรกิลื่2�มต�างๆ ในสั�งคืมป4จจ�ยที่�กิ�อให!เกิ�ดคืวามไม�เสัมอภาพิขึ้องกิารเขึ้!าถ�งสัารสันเที่ศแลื่ะคืวามร" !

(Digital Divide)1. ป4จจ�ยเกิ�ยวกิ�บโคืรงสัร!างพิ��นบานสัารสันเที่ศ (Information

Infrastructure) เช่�นโอกิาสัในกิารใช่!ไฟฟ6า โที่รศ�พิที่'ม�อถ�อ คือมพิ�วเตอร' อ�นเตอร'เน7ต กิารใช่!ดาวเที่�ยม2. ป4จจ�ยเกิ�ยวกิ�บคืวามแตกิต�างขึ้องลื่�กิษณะขึ้องประช่ากิร (Population

Group) เช่�น รายได!ระด�บกิารศ�กิษา ลื่�กิษณะขึ้องเช่��อช่าต�แลื่ะว�ฒนธรรม เพิศ/อาย2 ถ�นที่�อย"�อาศ�ย

โคืรงสัร!างที่างคืรอบคืร�วพิ��นฐานด!านภาษาที่�ใช่!3. ป4จจ�ยด!านนโยบาย (Geopolitics) นโยบายขึ้องร�ฐบาลื่เป9นป4จจ�ยหน�งที่�ม�

สั�วนสั�าคื�ญในกิารเพิ�มหร�อลื่ดระด�บคืวามเหลื่�อมลื่��าในกิารเขึ้!าถ�งสัารสันเที่ศแลื่ะคืวามร" !4. ป4จจ�ยอ�นๆ เช่�น ขึ้นาดขึ้ององคื'กิร ประเภที่ขึ้องธ2รกิ�จ ที่�ต� �งขึ้ององคื'กิร

แบ�งด�จ�ตอลื่หมายถ�งช่�องว�างระหว�างคืนที่�ม�ประสั�ที่ธ�ภาพิในกิารเขึ้!าถ�งด�จ�ตอลื่แลื่ะเที่คืโนโลื่ย�สัารสันเที่ศแลื่ะผ่"!ที่�ม� จ�ากิ�ด มากิหร�อที่��งหมดไม�เขึ้!าที่� ม�นม�คืวามไม�สัมด2ลื่ที่��งในกิารเขึ้!าถ�งที่างกิายภาพิกิ�บ เที่คืโนโลื่ย� แลื่ะที่ร�พิยากิรแลื่ะที่�กิษะที่�จ�าเป9นในกิารม�สั�วนร�วมอย�างม�ประสั�ที่ธ�ภาพิเป9น พิลื่เม�องด�จ�ตอลื่

ระยะเป9นพิอสัมน��าสัมเน��อกิ�บคื�า แบ�งคืวามร" ! ที่��งสัะที่!อนให!เห7นถ�งกิารเขึ้!าถ�งขึ้องกิารจ�ดกิลื่2�มที่างสั�งคืมต�างๆขึ้!อม"ลื่แลื่ะคืวามร" !ที่� วไป เพิศ , รายได! , กิารแขึ้�งขึ้�น แลื่ะโดยที่�ต� �ง คื�า แบ�งด�จ�ตอลื่ระด�บโลื่กิ หมายถ�งคืวามแตกิต�างในกิารเขึ้!าถ�งระหว�างประเที่ศ

Digital Archive

Digital archive เป9นกิารอน2ร�กิษ'แลื่ะเกิ7บร�กิษาสั�อด�จ�ตอลื่แบบถาวร กิารด�าเน�นกิารเกิ7บร�กิษาสั�อ

ช่น�ดน��จะเน!น หร�อให!คืวามสั�าคื�ญในแง�ที่�ว�า ขึ้!อม"ลื่ที่�จ�ดเกิ7บในร"ปแบบขึ้องสั�อด�จ�ตอลื่น��นจะต!องสัามารถ

เร�ยกิใช่! แลื่ะเขึ้!าถ�งได! ถ�งแม!ว�าจะม�กิารเปลื่�ยนแปลื่งที่างเที่คืโนโลื่ย�อย�างรวดเร7วกิ7ตาม ถ�อเป9นเที่คืโนโลื่ย�

สั�าหร�บกิารอน2ร�กิษ'ขึ้!อม"ลื่ที่�อย"�ในร"ปแบบด�จ�ตอลื่ระยะยาว แลื่ะประเด7นที่�ต!องพิ�จารณาประกิอบกิารพิ�ฒนา

เพิ�อกิารอน2ร�กิษ'สั�อด�จ�ตอลื่น��นประกิอบด!วย1. เที่คืโนโลื่ย�แลื่ะเคืร�องม�อ ที่�ม�สั�วนต�ดต�อใช่!งานแบบง�ายแลื่ะสัะดวกิ2. ขึ้อบเขึ้ตขึ้องขึ้!อม"ลื่ที่�จะจ�ดเกิ7บ3. ป4ญหาเร�องลื่�ขึ้สั�ที่ธ' แลื่ะคืวามร�วมม�อระหว�างหน�วยงานเจ!าขึ้องขึ้!อม"ลื่

กิ�บหน�วยงานผ่"!พิ�ฒนาในกิารสัร!างขึ้!อม"ลื่ด�จ�ตอลื่

ในกิารสัร!างสั�อด�จ�ตอลื่แบบถาวร จะต!องม�กิารวางแผ่นเตร�ยมกิารโดยกิลื่2�มคืนจากิหลื่ายสัาขึ้า ซึ่�ง

ประกิอบด!วยบ2คืลื่ากิร 3 ประเภที่ ได!แกิ�1. ผ่"!ม�คืวามร" ! คืวามเช่�ยวช่าญในสั�อสัาระที่�จะเกิ7บ ซึ่�งจะให!คื�า

แนะน�าในด!านคื2ณลื่�กิษณะขึ้องสัารสันเที่ศ แลื่ะประโยช่น'ที่�จะน�าไปใช่!2. ผ่"!ที่�ม�คืวามร" !คืวามเช่�ยวช่าญในกิารกิ�าหนดระเบ�ยน

บรรณาน2กิรมแลื่ะเมที่าดาที่า เช่�นบรรณาร�กิษ' หร�อน�กิเอกิสัารสันเที่ศ3. ผ่"!เช่�ยวช่าญที่างด!านสั�อกิารบ�นที่�กิแลื่ะเที่คืโนโลื่ย�

คือมพิ�วเตอร' เพิ�อช่�วยในกิารกิ�าหนดระเบ�ยน ร"ปแบบ แลื่ะเมที่าดาที่าบางสั�วนให!เหมาะสัม

หน�วยงานที่�เร�มต!นจ�ดที่�าโคืรงกิาร Digital Archive ในลื่�กิษณะขึ้องคืลื่�งเอกิสัารด�จ�ตอลื่พิร!อมที่��ง

ด"แลื่แลื่ะจ�ดกิารรวมถ�งให!บร�กิารแบบสัาธารณะ เช่�น1. โคืรงกิาร DSpace เป9นโคืรงกิารจ�ดต��งคืลื่�งเอกิสัารอ�เลื่7กิที่รอน�กิสั' ขึ้องสัถาบ�น

เที่คืโนโลื่ย�แมสัซึ่าช่"เซึ่ที่ ร�วมกิ�บ บร�ษ�ที่ ฮิ�วเลื่ตต'-แพิคืกิาร'ด เป9นระบบจ�ดเกิ7บหร�อเป9นคืลื่�ง

สัารสันเที่ศอ�เลื่7กิที่รอน�กิสั'ที่�มหาว�ที่ยาลื่�ยหร�อหน�วยงานผ่ลื่�ตขึ้��น2. โคืรงกิารร�เร�มจดหมายเหต2แบบป=ด (Open Archives Initiatives - OAI) ด�าเน�น

งานโดยมหาว�ที่ยาลื่�ยคือร'แนลื่ เป9นกิารพิ�ฒนามาตรฐานสั�าหร�บกิารเผ่ยแพิร�ขึ้!อม"ลื่ที่�จ�ดเกิ7บอ

ย2�ในร"ปแบบด�จ�ตอลื่3. ห!องสัม2ดมหาว�ที่ยาลื่�ยเคืมบร�ดจ' (The Cambridge University Library) เขึ้!า

ร�วมโคืรงกิารDspace สั�าหร�บย2โรป4. โคืรงกิาร CEDARS (CURL Exemplars in Digital Archives) กิ�อต��งโดย

คืวามร�วมม�อขึ้องขึ้องมหาว�ที่ยาลื่�ยในประเที่ศอ�งกิฤษ5. โคืรงกิาร PANDORA Archive (Preserving and Accessing Networked

DocumentaryResources of Australia) เป9นโคืรงกิารขึ้องหอสัม2ดแห�งช่าต�ออสัเตรเลื่�ย

A New Information Industry

A New Information Industry

Information Professional

น�กิว�ช่าช่�พิสัารสันเที่ศอ�นประกิอบด!วยบรรณาร�กิษ' น�กิจดหมายเหต2 น�กิสัารสันเที่ศ น�กิเอกิ

สัารสันเที่ศ ฯลื่ฯ ที่�ปฏิ�บ�ต�งานในสัถาบ�นสัารสันเที่ศประเภที่หร�อลื่�กิษณะที่�หลื่ากิหลื่ายได!ปร�บบที่บาที่

คืวามร" !คืวามสัามารถขึ้องตนให!สัอดร�บแลื่ะผ่สัานคืวามต!องกิาร “คืวามร" !” ขึ้องบ2คืลื่ากิรในองคื'กิรต�างๆ อย�าง

ที่�นกิารณ'มาแลื่!วกิว�า 3 ที่ศวรรษ โดยเฉพิาะอย�างย�งสั�งที่�น�กิว�ช่าช่�พิสัารสันเที่ศต!องที่ว�คืวามร�บผ่�ดช่อบงาน

ด!านสัารสันเที่ศในอ�กิระด�บหน�ง ซึ่�งเป9นที่�ต!องกิารอย�างย�งในองคื'กิรป4จจ2บ�นคื�องานด!าน กิารจ�ดกิารคืวามร" ! ที่�

เป9นคืวามร" !โดยน�ย (Tacit Knowledge) เพิ�มเต�มจากิกิารจ�ดกิารคืวามร" !เช่�งประจ�กิษ' (Explicit Knowledge) ซึ่�ง

เป9นพิ�นธกิ�จขึ้องบรรณาร�กิษ'มาหลื่ายศตวรรษแลื่!ว โดยม�กิารน�าเที่คืโนโลื่ย�สัารสันเที่ศมาปร�บเปลื่�ยนแลื่ะ

เพิ�มเต�มว�ธ�กิารด�าเน�นงานให!ม�ประสั�ที่ธ�ภาพิย�งขึ้��นตามลื่�าด�บ

น�กิว�ช่าช่�พิสัารสันเที่ศ เป9นผ่"!ที่�ที่�าหน!าที่� รวบรวมสัารสันเที่ศจ�ดรวมเขึ้!าด!วยกิ�น จ�ดให!เป9นระบบ

น�าเสันอ บร�กิาร แลื่ะเผ่ยแพิร� สัารสันเที่ศ ผ่"!ประกิอบว�ช่าช่�พิสัารสันเที่ศ ม�หลื่ายหลื่าย เช่�น

1. บรรณาร�กิษ' น�กิจดหมายเหต2 น�กิเอกิสัาร น�กิสัารสันเที่ศ ผ่"!จ�ดกิารเอกิสัาร สั�าน�กิงาน ผ่"!จ�ดกิาร

สัารสันเที่ศ ว�ศวกิรสัารสันเที่ศ2. นอกิจากิน��ย�งรวมถ�ง ภ�ณฑาร�กิษ' ซึ่�งเป9นผ่"!ด"แลื่หอศ�ลื่ปC แลื่ะผ่"!จ�ดกิารศ"นย'

ว�ฒนธรรม ซึ่�งปฏิ�บ�ต�งานเกิ�ยวกิ�บสัารสันเที่ศที่�อย"�ในร"ปสัามม�ต� ขึ้องจร�ง หร�อภาพิต�าง3. น�กิประช่าสั�มพิ�นธ' น�กิสั�อสัารขึ้ององคื'กิาร4. ผ่"!ปฏิ�บ�ต�งานในวงกิารอ2ตสัาหกิรรมสัารสันเที่ศแลื่ะคืวามร" ! ได!แกิ�สั�าน�กิพิ�มพิ' ผ่"!

จ�ดกิารฐานขึ้!อม"ลื่ ผ่"!จ�ดที่�าสัาระสั�งเขึ้ปแลื่ะดรรช่น� น�กิแปลื่ ที่�ปร�กิษาแลื่ะต�วกิลื่างจ�าหน�าย

สัารสันเที่ศ5. ผ่"!จ�ดกิารสั�าน�กิงาน เป9นผ่"!จ�ดกิารคือมพิ�วเตอร' / กิารประมวลื่ผ่ลื่ขึ้!อม"ลื่สั�าหร�บผ่"!

บร�หารเที่คืโนโลื่ย�สัารสันเที่ศ ผ่"!จ�ดกิารกิารสั�อสัาร ผ่"!วางกิลื่ย2ที่ธ'อ2ตสัาหกิรรม ผ่"!ปฏิ�บ�ต�งาน

บ2คืลื่ากิร

Competencies of Information Professional

คืวามสัามารถแลื่ะคื2ณสัมบ�ต�ขึ้องน�กิเอกิสัารสันเที่ศที่�สั�าคื�ญ คื�อ1. Information specialist เป9นผ่"!ม�คืวามร" !ในกิระบวนกิารจ�ดกิาร จ�ดเกิ7บ แลื่ะเผ่ยแพิร�สัารน�เที่ศให!เกิ�ดกิารใช่!ประโยช่น'มากิที่�สั2ด สัามารถจ�ดบร�กิารสัารน�เที่ศแกิ�ผ่"!ใช่!ได!อย�างม�

ประสั�ที่ธ�ภาพิ2. Information Consultant เป9นผ่"!ให!คื�าแนะน�าแกิ�ผ่"!ใช่!บร�กิารในกิารเลื่�อกิใช่!ฐานขึ้!อม"ลื่

ที่�เหมาะสัม เพิ�อที่�จะได!สั�บคื!นคื�าตอบแกิ�คื�าถามขึ้องผ่"!ใช่!บร�กิารได!รวดเร7วแลื่ะด�ที่�สั2ด3. Trainer เป9นผ่"!ฝึEกิอบรมแกิ�ผ่"!ใช่!บร�กิาร หร�อเป9นผ่"!สัร!างระบบกิารเร�ยนร" !ด!วยตนเอง

ขึ้องผ่"!ใช่!บร�กิาร เพิ�อให!เขึ้าเกิ�ดคืวามร" !คืวามเขึ้!าใจกิารใช่!บร�กิารต�างๆ4. Assistant เป9นผ่"!ให!บร�กิารช่�วยเหลื่�อผ่"!ใช่!บร�กิารอย�างใกิลื่!ช่�ดย�ง โดยเฉพิาะกิารเป9นผ่"!

ช่�วยเหลื่�อน�กิว�จ�ยหร�อน�กิว�ช่ากิาร ในกิารแสัวงหาขึ้!อม"ลื่จากิแหลื่�งต�างๆ มาสัน�บสัน2นกิารคื!นคืว!า

ว�จ�ย5. Researcher เป9นผ่"!ม�คืวามสันใจ ใคืร�ร" ! ม2�งม�นที่�จะศ�กิษาคื!นคืว!าว�จ�ย เพิ�อแกิ!ป4ญหา

หร�อเพิ�อพิ�ฒนาว�ที่ยากิารด!านสัารน�เที่ศศาสัตร'ให!เจร�ญกิ!าวหน!า

6. Knowledge of Knowledge-Categories ม�คืวามร" !เช่�งโคืรงร�างขึ้องว�ช่ากิารแขึ้นงที่�ตนให!บร�กิาร

สัามารถสั�อสัารกิ�บผ่"!ใช่!บร�กิารแขึ้นงว�ช่าน��นได!7. Knowledge of Resources and How to Exploit ม�คืวามร" !ในแหลื่�ง

สัารน�เที่ศประเภที่ต�างๆแลื่ะร" !ว�าจะใช่!ประโยช่นจากิแหลื่�งสัารน�เที่ศ น��น ๆ ได!ในลื่�กิษณะใด8. Knowledge of Information Storage and Retrieval System or

Knowledge of Indexing &Abstracting ม�คืวามร" !เกิ�ยวกิ�บหลื่�กิกิารจ�ดเกิ7บแลื่ะกิารสั�บคื!นระบบสัารน�เที่ศ แลื่ะ

กิารจ�ดที่�าดรรช่น�แลื่ะสัาระสั�งเขึ้ป9. Knowledge and Skill of Using New Technology ม�คืวามร" !แลื่ะที่�กิษะเกิ�ยว

กิ�บเที่คืโนโลื่ย�ใหม�ๆ ที่� �งกิารศ�กิษาด!วยตนเองเพิ�อเพิ�มศ�กิยภาพิ (Retraining) แลื่ะกิารได!ร�บกิาร

ฝึEกิอบรมซึ่��าอย�างสัม�าเสัมอ(Re-train) เพิ�อให!สัามารถน�ามาประย2กิต'ใช่!เที่คืโนโลื่ย�ในกิารบร�กิารสันองคืวาม

ต!องกิารขึ้องผ่"!ใช่!บร�กิาร10. Knowledge of Programing ม�คืวามร" !ในกิารเขึ้�ยนโปรแกิรม เพิ�อจะได!

สัามารถจ�ดกิารหร�อประสัานงานกิ�บโปรแกิรมเมอร'ในกิารพิ�ฒนาโปรแกิรมไว!ใช่!งานได!

แหลื่�งที่�มาhttp://www.archive.kku.ac.th/kku-ar/index.php?option=

com_docman&task=doc_view&gid=17