“Эдийн засгийн ухаан

эдүгээчлэгдсэн замнал”БУХС-Эдийн засгийн философи

Гүйцэтгэсэн: Ц. Амартүвшин D.BA14E101

Д. Хулан D.PT14E200

С. Болормаа D.BA14E106

Д.Төгстуяа D.BA14E025

А. Мичидмаа D.BA14E100

Ж.Төрмөнх D.PT14E203

Зохиолч

Скаузэн.М

Орчуулагч

Баабар, Л.Амарсанаа, орч.ред Ж.Үнэнбат

Агуулга

Анхдагч нь Адам, Элдэвтэй Рикардо эдийн засгийн

ухааныг аюултай зам руу доош нь чангаалаа,

Марксын солиорол эдийн засгийн ухааныг шинэ

харанхуй үе рүү чирлээ, Шинжлэх ухаанч эдийн

засагчдын үе эхэллээ, Кейнсийн бослого: Капитализм

хамгийн хүнд сорилттойгоо тулгарав, Социолизмыг

бүтээлчээр нураасан нь

Хүн төрөлхтөн байгалийн шалгаралын явцад ухааны хөгжлийн тусламжтай МЭӨ

10.000-аад жилийн тэртээгээс хонь, ямааны нялх төлийг барьж гаршуулж эхэлсэн ба

Ойрхи дорнодын Анотоли, Месоптамид суурьшмал газар тариаланг бий болгосноор

анхны аж ахуйн хэлбэр үүсчээ.

Эдийн засаг гэдэг oikos (гэр) ба nomos (дүрэм буюу хууль), буюу "гэрийн аж ахуйг эрхлэх”гэсэн Грек үгнээс гаралтай. Хүний нийгмийн ахуйг тодорхойлогч Э/З гэдэг зүйл олон мянганыг туулан, зөрчил тэмцэл дагуулсаар өнөө бидний үед иржээ

1776 оноос өмнө хүмүүс ердөө л өдрийн хоолоо олох гэж хөлсөө дуслуулан ажиллаж, амьжиргааны мөнгөө олох сэдвээр нэг ч олигтойхон бүтээл бичигдээгүй байсан он жилүүд билээ.

Хангалуун амьдрал зөвхөн цөөн тооны захирагч, язгууртнуудад л хүртээлтэй байж. Энгийн ард иргэдийн хувьд сайжирч дээрдсэн зүйлгүй, нэг хүнд ноогдох ажлын хөлс хэдэн зуун жил болоход өссөн өсөт гэхээр юмгүй, хүний дундаж наслалт 40 байлаа

Эдийн засгийн ухааны үүсэл

Анхдагч нь Адам Смит

1723 онд Шотландын Керколди хотод төрсөн.

Идэр залуудаа Оксфордын их сургуульд

суралцаж,1751-ээс 1764 онуудад Гласгоу хотод

Философийн профессороор ажиллаж байхдаа

“Ёс суртахууны мэдрэмжийн онол” номоо

гаргаж Ш/У-ны хүрээлэлд нэр хүндийг олжээ.

1776 онд дэхийн анхны Эдийн засгийн

онолын ном болох “Үндэстнүүдийн баялаг”

номоо гаргасан.

Үндэстнүүдийн баялаг ном нь :

Хүн төрөлхтнийг өөрөө өөртөө эзэн

болох, өөрсдөө үйлдвэрлэж чадах

зүйлээ үйлдвэрлэж, чөлөөтэй

худалдаж болох төрийн оролцоог

бага байлгаж, хүний жам ёсны эрх

чөлөөг жинэхэ утгаар нь

хэрэгжүүлэх тухай үгүүлсэн бүтээл

юм

Адам Смит (1723-1790)

Жан Батист Сэй(1767-1832)

1767 онд Францын

Лионд төрсөн. 1789 онд

армид сайн дураар

элссэн, хувьсгалын

дараа сэтгүүлийн

редарктор хийж байсан.

1799 оноос бүтээлээ

туурвиж эхэлсэн

“Улс төрийн эдийн засгийн ухаан буюу

баялгийг үйлдвэрлэх, хувиарлах, хэрэглэх нь”

бүтээлийг 1803 онд гаргасан

А. Смитийн “Үндэстний баялаг” бүтээлийн

улам сайжруулсан:

Хувийн бизнес нь үйлдвэрлэлийн хамгийн

чухам зүйл гэж тодорхойлсон

Нийлүүлэт нь эрэлийг бий болгож байна гэж

үзсэн

Давид

Рикардо(1772-1823)

Тэрээр 1772.4.18-нд Лондон хотноо нэгэн еврей гэр

бvлд төржээ. Түүний аав брокерийн ажилтай

байснаас эдийн засаг, үнэт цаасны зах зээл амьдралд

нь илүү ойр байжээ. 21 настайдаа тэр квакер

шашинтантай гэрлэснээр гэрийнхэнтэйгээ

зөрчилдөж, төрөлх гэрээ орхижээ.

Тэр бол маш их хөрөнгө хуримтлуулж чадсан

биржийн худалдаачин төдийгvй, ажил амьдралын

асар их туршлагатай хүн. Мөн тэр УТ-н эдийн

засгийн системvvд дотроос хамгийн хийсвэрийг нь

зохиосон зохиогч байв

• “Энэхүү чадварлаг хэрнээ толгой нь

эргэсэн Дэвид Рикардо бол эдийн засгийн

шинжлэх ухааны машиныг буруу замруу

оруулсан хүн. Түүнтэй адил чадварлаг,

гэхдээ бас л толгой нь эргэсэн бишрэгч

болох Жон Стюарт Милл нь бүхнийг улам

будлиантуулж энэхүү буруу замруу

чангааж байсан”.

• Виллъям Стэнли Жэвонс(1965)

4-р бүлэг Элдэвтэй Рикардо ЭЗ-н ухааныг

аюултай замруу доош чангаалаа

Давид Рикардо (1772-1823)

1815 онд тэр биржээс гарч эдлэндээ буцахдаа 700 000 фунд хөрөнгө эзэмшчихсэн

байлаа. Тэр цагаас хойш тэр vлдсэн амьдралаа УТ-н эдийн засагт зориулжээ.

Түүний амжилтын нууц нь ямагт урт удаан хугацаанд vр дvн нь гарах хvчин зvйлийг

тvлхvv анхаарч, цаг зуурийн нөлөө, нөлөөнvvдийг тоолгvй орхидог байсан.

Тэр урт наслаагүй 51 насандаа дунд чихний vрэвслээр нас баржээ.

Рикардо УТ-н эдийн засагт бараг цэвэр тохиолдолоор орж ирсэн. 1799 онд өвчтэй

эхнэрээ рашаанд оруулахаар сувилалд байхдаа, Адам Смитын "Yндэстнvvдийн

баялаг" номийг vншжээ. Уг "гойд хvндэтгэвээс зохилтой зохиогчийн бичсэн гvн

гvнзгий утгатай" бvтээл асар их сэтгэлдэл төрvvлсэн учраас л, энэ шинжлэх ухааний

мөн чанарт нь ойртох, судлахаар сонирхож эхэлжээ”.

Дэвид Рикардогийн онол,

зохиол бүтээл1. Тэрээр орлогын тэгш бус байдлаас болж ангийн

тэмцэл бий болж байна. Хөрөнгөтөн нийгэм,

газрын эзэд ажилчин ангийн хөдөлмөрийг

мөлжиж байна гэж үзсэн

2. Инфляцийн эсрэг чиглэсэн хатуу мөнгөний

бодлогыг дэмжиж байсан

3. Т.Мальтусын хамт өгөөж буурах хуулийг

боловсруулсан (Үржил шимт газар хүрэлцээгүй)

4. Харьцангуй давуу талын онолыг боловсруулсан

5. Рент хайлт гэсэн ойлголт санааг түүний бүтээлээс

олсон

6. Хувийн хадгаламжийн өсөлт нь улсын

хадгаламжийн бууралтаар тэнцвэржинэ гэсэн

Рикардогийн тэнцэтгэлийн теором мөн түүний

бүтээлээс эхтэй.

“Улс төрийн эдийн засаг ба татварын

зарчмын тухай” (1817)Илүү үр тариа импортолж, үр тарианы

үнийг бууруулснаар фермерүүдийн

хөдөлмөрийн хөлс буурах авч, өгөөж

нэмэгдэн, илүү их хөрөнгө оруулалт хийх

учраас эдийн засгийн өсөлт хурдсах болно.

Иймээс тэр чөлөөт худалдааг дэмжин, үр

тарианы хуулийг цуцлахын төлөө тэмцсэн.

“Зарчмууд “ (1817) зохиол Чөлөөт худалдааны харьцангуй давуу

талын онолын тухай бичсэн

Нэг орон нөгөөгөөсөө давуу байсан ч гэсэн

хоёр орны хоорондын худалдаа нийт

бүтээгдэхүүний хэмжээг нэмэгдүүлдэг

5-р бүлэг Мэлийтэл нь тээрэмд. Жон Стюарт Милл

ба Социалистууд үл гүйцэлдлийг хайсан нь

Түүний муу тал гэвэл Миллийн эдийн засаг

Рикардогийн хуваарилалтын онолтой хатуу

харилцан шүтэлцээнд байсан.

Милл Рикардогийн газрын эздийн эсрэг чиглэсэн

түрээсийн хуулийг дэмжин сайшааж байв.

Бас тэрээр өмчийн тухайд гэвэл өв залгамжлагчгүй

хэн нэг нь нас барахад газар, өмчийг нь бүрэн

хурааж авахыг дэмждэг байжээ.

Миллийн үе өнгөрсний дараа тун удалгүй хүч

хэрэглэсэн хувьсгалт шинэ маягийн социализм

мандан бадарч эхэлсэн.

Жон Стюарт

Милл

/1806-1873/

1806 онд Лондон хотод төрсөн тэрээр авьяаслаг боловч дарангуйлагч эцэг Жеймс Миллийн дарамтанд өсчээ

Гуравтайдаа Герег хэл, наймтаадаа Латин хэл, арван дөрөвтэйдээ эдийн засгийн ухаанд суралцан, хорьтойдоо мэдрэлийн хий өвчин тусчээ.

Түүний амьдралд хамгийн их нөлөө үзүүлсэн хүн нь радикал юнитар бодолтон, оюуны сүрхий чадавх бүхий ягшмал үзэлт Харрит Тэйлор гэгч эмэгтэй байсан.

“Сэхээтнүүдийг социализм руу хөтөлсөн шалтгаан нь Жон

Стюарт Милл мөн гэдэгт би л лав хувьдаа итгэлтэй байна “ Boaz

Нийгмийн социалист өөрчлөлтийн

тухай үзлийг дэвшүүлснээр онцлог

Тэрээр хамтын хоршооллын утопи

социализм, эрх мэдлийг хүчээр авч,

үйлдвэрийг улсын болгож, хувийн

өмчийг устгах зорилго бүхий

хувьсгалт социализм, үйлдвэрлэл ба

үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, хуваалт ба

солилцоог хянан зохицуулах хүнд

суртлын систем бүхий фашист

социализм гэсэн 3 төрлийн

социализмыг тодорхойлсон

Жон Стюарт МиллЗохиол бүтээл

“Эрх чөлөөний тухай”

Хувь хүний онцлогийн талаар бичигдсэн хамгийн уран сэцэн үгтэй, хамгийн чухал ач холбогдолтой, хамгийн нөлөө бүхий цорын ганц бүтээл

Энэ нь төрийг гэхээс илүү албадлагын ёс суртахууныг эсэргүүцсэн бүтээл. Мухар сүсэг, ёс заншил, нэг хэвийн санаа бодлыг шүүмжилсэн

“Улс төрийн эдийн засгийн тухай”

Өрнөдийн ертөнц дэх эдийн засгийн ухааны голлох гарын авлага байсан

Үйлдвэрлэлийн хуулиуд бодитойгоор тодорхойлогддог, харин хуваарилалтын хуулиуд өөрчлөгддөг гэсэн санааг дэвшүүлсэн

“Эмэгтэйчүүдийн эрхшээл “

Karl Marx /1818-

1883/

Карл Хaйнриx Маркс 1818.5.18 нд Триeр хотноо eврeй гэр бvлд

төржээ. Тэр Бонн, Бeрлинд хууль эрх зvй болон философиор суралцаж

төгсөөд хожим Eэна-д дэд доктор- ын зэрэг хамгаалсан. Суралцах

хугацаанд тэр хэт радикал үзэлтэй болж төлөвшсөн.

Тэр нэгэн либeрал санхүүжүүлэгчийн vндэслэсэн "Рeйны Улс төр,

Худалдаа, Гар vйлдвэрлэлийн сонин" хэмээх хамгийн том сөрөг

хvчний хэвлэлийн рeдактoроор ажиллаж байсан. Тэрээр нийгмийн

амьдралын муу муухай бvхнийг ямар ч хайр энэрэлгvйгээр илчилэн

шүүмжилдэг байсан тул жилийн дараа Пруссийн засгийн газар уг

сонинг хаав.

Маркс эхнэр Жeннигийн хамт Парис руу дvрвэснээр цагаач хvний

тогтворгvй амьдрал нь эхэлсэн. Тэр УТ-н эдийн засагч мэргэжилээр

суралцаж эхлэхийн зэрэгцээ Францын социалистуудтай нэгджээ.

"...Коммунизм бол...

тvvх хэмээх оньсогын

эцсийнх нь тайлал

юм...“ Карл Маркc

6-р бүлэг Марксын солиорол ЭЗ-ийн

ухааныг шинэ харанхуй үерүү чирлээ

1844 онд Карл Маркс, Фридриx

Энгeлс нарын нөхөрлөл эхэлжээ.

Бермeны фабрикийн эзэн Энгэльс

vйлдвэрүүд дэхь хvнд хэцүү ажил

хөдөлмөр, зовлон зvдүүрийг өөрийн

биеэр шууд мэдэрдэг байж.

Тэд хоёyлаа нэгэн нууц суртал

ухуулгын нийгэмлэг болох

коммунистуудын холбоонд элсэн

орж, тэдэнд зориулан 1848 онд

"Коммунист намын тунхаг" ыг

боловсруулсан

Марксынхаар "Шинжлэх ухааны

Коммунизм" нь "дэлхийд ноёрхож

буй түүхийн хуулийн тайлал",

түүний анализ нөгөөтэйгүүр - "Их

хувьсгалд ажилчин ангийг бэлтгэх"

УТ-ийн сургааль байлаа.

Марксын хувьд шинжлэх ухааны

коммунизм нь дэлхийг танин мэдэх,

дэлхийг эзэгнэх түлхүүр байлаа.

"Философичид ертөнцийг vргэлжид л янз

бvрээр илэрхийлж, тодорхойлж, дvрсэлж

байв. Харин одоо ертөнцийг өөрчилөх

хэрэгтэй“Карл Маркc

Karl Marx /1818-1883/ Мальтус, Рикардо нар зөрчилдөөн гарах үндэс тавьсан бол,

К.Маркс капитализмын хэлхээ холбоог тасалж, А.Смитийн

жам ёсны эрх чөлөөний системийн суурийг нураасан юм.

Түүний нэр коммунизмын сүүдэртэй талтай үргэлж холбоотой.

Ангийн тэмцэл – Капиталистууд ажилчдыг дарлаж, эд

хөрөнгөөр хүний эрхийг хязгаарлаж дарангуйлж байгааг

буруутгасан.

Марксийн нийтэд таниулсан, хамгийн хүчтэй шавь нь

В.И.Ленин.

Зах зээлийн үнэ өртөг хоёрын зөрүү нь үйлдвэрлэлийн явц

дунд хөлсний ажилчны хөдөлмөрөөр бүтээгдсэн өртгийн нэг

хэсэг боловч түүнд өөрт өгөгдөөгүй капиталистын халаасанд

орж ирдэг мөнгө тул энэ нь нэмүү өртөг болдог.

Мөн эд баялгийг үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, хэрэглээний зүйл

гэж ангилсан.

Эв хамт намын тунхаг 1848

он Капитализм нь “улайн цайм,

ичгүүр сонжуургүй, тушаасан,

харгис хэрцгий дарлалыг орлох

боллоо”

Капитал өөрийн аргачлал хэллэг бүхий

сэтгэлгээний сургууль бий

болгосон

Капитализм нэр томъёог

зохиосон

Шүүмжлэлт шүүмжийг

шүүмжлэх нь

Философийн гуйланчлал

Карл Мээнгэр

(1840-1921)

Хэрэглэгчийн үнэлэмжийн онол болон

Ахиуцын онолыг үндэслэсэн.

Хүн төрөлхтөний сайн сайхны төлөөх, өсөлт дэвшлийн уг

сурвалжийг олох явдал нь түүний эрхэм хүсэл байсан.

Адам Смит - Хөдөлмөрийн хуваарьлалт дээр төвлөрч байсан

бол Мээнгэр - Хөдөлмөрийн хуваарь биш Бараа таваар, ажил

үйлчилгээний хүрээ аажмаар бөгөөд тогтвортой тэлэн

нэмэгдэж, чанар нь сайжирснаар амьдралын илүү өндөр

жишиг болно гэж үзэж байсан.

Бараа таваар гурван хэмжигдэхүүнтэй. Эдгээр нь тоо хэмжээ,

чанар, төрөл зүйл гэсэн динамик өөрчлөлтийн

хэмжигдэхүүнүүд юм.

“Үнэлэмж, үнэ, хувиарлалтын

тухай Мээнгэрийн онол бол өнөө

хүртэл бидэнд буйгаас гадна

хамгийн сайн нь” – Иосэф

Шүмпитэр

7-р бүлэг Цэнхэр Дунайг гэнэтхэн: Мээнгэр нарын

Австричууд гольдиролыг нь өөрчилчихөв

“Бараа таваарын ерөнхий онол” – Бүх бараа таваар, ажил үйлчилгээ нь түүхий эдээс хэрэглэгчдэд хүрэх эцсийн бүтээгдэхүүн болох замдаа үйлдвэрлэлийн дараалсан процессыг дамжина.

Хүний хэрэгцээг шууд хангах – Анхдагч хэрэглээний бараа таваар ( талх, гутал, хувцас)

Үйлдвэрлэгчийн бараа таваар – Хоёрдогч хэрэглээний бараа таваар (гурил, арьс шир)

Дахин нэг доошлоход – Гуравдагч хэрэглээний бараа таваар (улаан буудай, ноос)

Хэрэглэгчийн эцсийн бүтээгдэхүүн

Дээд хэрэгцээний

Доод хэрэгцээний

“ Бараа таваарын үнэмлэмжийг

тодорхойлогч хүчин зүйл нь

хөдөлмөрийн хэмжээ, үйлдвэрлэхэд нь

шаардлагатай бусад бараа таваар, эсвэл

дахин үйлдвэрлэлд нь шаардагдах

хэмжээ аль аль нь биш харин тухайн

бараа өөрөө юм.”

Алфрэд Маршалл

(1842-1924)

Эрэлт, нийлүүлэлтийн жишиг зургийг анх

нийтэд түгээсэн

Ахиуцын онол, уян чанар, эрэлт, нийлүүлэлт, тэнцвэр,

илүүдэл ухагдахууныг тодорхойлсон.

Өртөг, хэрэглэгчийн үнэлэмжийн онолын холбоог

гаргасан.

Хамгийн алдартай бүтээл нь “Эдийн засгийн ухааны

зарчмууд”

В.С.Жэвонсын дутуу орхисон ахиуцын таашаалын

онол дээр тулгуурлаж Эрэлт нийлүүлэлтийн тахирмаг

зурсан.

“Цаасыг хайчны дээд ир хайчилсан

уу, доод ир хайчилсан уу гэж

маргадаггүйн адил үнэлэмжийг

таашаал тодорхойлох уу, эсвэл

үйлдвэрлэлийн өртөг тодорхойлох

уу гэж маргах шаардлагагүй”

8-р бүлэг Цэргүүд маршаллаж байна: Шинжлэх

ухаанч эдийн засагчдын үе эхэллээ

Үнэ тодорхойлоход эрэлт нийлүүлэлтийн аль аль нь

зайлшгүй шаардлагатай гэж үзсэн.

Эрэлт, нийлүүлэлтинйн зарчим,

үнэ тогтоолт, үйлдвэрлэлийн

өртөг, урт ба богино хугацааны

тэнцвэр. – геометр,

математикийн аргыг ашигласан.

Хэрэглээний ханамжийг

хэмжих аргыг бий болгосон.

Уян чанар, хэрэглэгчийн илүүдэл

Уян чанар гэдэг нь үйлдвэрлэгчдийн

сонирхлыг илт татах сэдэв болох

хэрэглэгчдийн үнийн мэдрэмжийг тоон

хэмжээсээр илэрхийлсэн ухаалаг, маш

ашигтай математик байгууламж юм.

Үнийн өөрчлөлтөд хэрэглэгчид хир

мэдрэмжтэй ханддаг болохыг эрэлтийн

үнийн уян чанараар харуулсан.

Хэнри Жорж

(1839-1897)

Газрын үнэлэмжийн татвар буюу нэг татварын

онолыг тодорхойлсон

Газрын түрээсийн орлогод 100%-ийн татвар ноогдуулж бусад

татварыг тэглэх ёстой гэж үзсэн.

“Дэвшил ба ядуурал” хамгийн алдартай бүтээл нь

Газрын 100%-ын татварыг хурааснаар лиценз, тэмдэгтийн

хураамжийг магадгүй оруулахгүйгээр орлого, борлуулалт, үндсэн

хөрөнгийн борлуулалт, үл хөдлөх хөрөнгө боло импортын татвар

зэрэг бусад бүх татварыг устгах боломжтой болгоно гэж үзсэн.

(Ингэснээр ядуурал, ажилгүйдэл, өсөлт уруудлын бизнес мөчлөг устана

гэж үзсэн.)

“Бид газрыг нийтийн өмч

болгох хэрэгтэй”

9-р бүлэг Залуу минь өрнөд рүү яв: Америкчууд ЭЗ-н

ухаан дахь хуваарилалтын асуудлыг шийдчихлээ

Дэлхий дээрх газар нутгийн хэмжээ үнэхээр өөрчлөгдөхгүй, хэвээр хадгалсаар байдаг нь үнэн боловч худалдаж болох газрын нийлүүлэлт нь бусад өргөн хэрэглээний бараа таваарын нэгэн адил үнээ даган өөрчлөгдөж байдаг.

Газрын үнэ нь хөдөлмөрийн хөлс, капитал таваарын нэгэн адил ахиуц бүтээмжээр буюу хамгийн “үр бүтээмжтэй” хэрэглээний дагуу хувиарлагдах “ахиуц орлогоор” тодорхойлогдоно гэж үзсэн.

Газарт татвар ноогдуулах юм бол капитал нь газраас барилга байшин руу шилжих болно. Ингэснээр барилга байшинд төвлөрсөн капиталын тэнцвэргүй хувиарлалт үүснэ гэжээ.

Торстэйн Вэблэн

/1857-1929/

Торстэйн Вэблэн нь 1857 онд АНУ-д төрсөн шинэ капитализмыг

голлон өөлөгч, хянагч, эдийн засагч, философич хүн байсан юм.

Вэблэн нь марксизмийг хүлээн зөвшөөрөөгүйгээс гадна

капиталист системийн институцийн тогтолцоо, түүний үүсэл

хөгжил, хүмүүсийн ахуй амьдрал, соёлд хэрхэн муугаар нөлөөлж

ирсэнийг судласан ба хувийн өмч гэдэг бол ердөө л бүтэлтэй

болсон дээрэм тонуулаар булааж авсан олз омог юм гэж үздэг

байсан. Мөн дээд ангийнхантай холбоотой бүх зүйлийг хурцаар

шүүмжилсээр байсан.

Үзэл баримтлалаа шингээсэн бүтээлүүдээс нь 42 насандаа буюу

1899 онд бичсэн “Ямбалаг ангийн онол” хэмээх ном нь түүнийг

нэрд гаргасан бүтээлийнх нь нэг юм.

БҮЛЭГ 10 - ВЭБЛЭНИЙ ЭСРЭГ ӨРГӨЛДӨГЧ ВЭБЭР:

КАПИТАЛИЗМ ГЭЖ ЮУ БОЛОХ ТУХАЙ ХОЁР ШҮҮМЖЛЭГЧ

МАРГАЛДСАН НЬ

Макс Вэбэр /1864-1920/ Макс Вэбэр нь Германы Эрфурт хотод 1864 онд төрсөн бөгөөд

эдийн засагч, санхүүгийн профессор хүн байжээ.

Түүний хамгийн алдартай бүтээл нь “ Протестант ёс суртахуун ба

Капитализмын сүнс” гэдэг ном юм.

Тэрээр Христийн шашиныг “дэлхийг хамарсан ах дүүгийн

барилдлагааны нийгмийн холбоос юм гэж магтаад капитализмын уг

сурвалж нь шашны хийсвэр сэтэхүйд оршино гэж үздэг байсан.

• Капитализм нь бүдүүлэг мөлжлөг

юм.

• Бусдаар бишрүүлэн суухыг хүсэгчид

гэж дүрсэлсэн.

• Капитализмд нөлөөлөх хүчин зүйл нь сүсэг

бишрэл юм

• Ажилгүй зүгээр суух, үрэлгэн байдлын

эсрэг хувь хүний ухамсар, Христосын

ухуулгыг сөргүүлэн тавьсан.

Торстэйн Вэблэн /1857-1929/ Макс Вэбэр /1864-1920/

ИРВИН ФИШЭР

/1867-1947/

Фишэр нь 1867 онд Нью Йоркийн хойд хэсэгт төрсөн

математикч, эдийн засагч хүн юм. “Мөнгө ба түүний

худалдан авах чадвар” бүтээл нь түүний оруулсан

хамгийн алдартай хувь нэмэр тусгагдсан юм.

Мөнгө, зээлийн хэмжээ хэтрээд ирэх нь инфляц болох

шалтгаан болох ба үнийн ерөнхий төвшин, мөнгөний

нийлүүлэлтийн өөрчлөлт нь хоорондоо шууд

хамааралтай гэсэн тоон онолыг энэхүү бүтээлдээ

тусгаж нээсэн юм.

Фишэрийн үзлийн гол алдаа нь мөнгөний онолд

хэтэрхий “макро” хандаж байсанд оршино.

БҮЛЭГ 10 - ЗАГАСЧИН ФИШЭР МАКРО ЭДИЙН

ЗАСГИЙН СУРГААЛИЙН ОРХИГДСОН ХОЛБООСЫГ

ДЭГЭЭДЭХ ГЭЖ ОРОЛДСОН НЬ

ЛЮДВИГ ФОН МИЗЭС

/1881-1973/

Мизэс нь 1881 онд Австри Унгарын эзэнт улсын бүрэлдэхүүнд орж

байсан Лэмбэрг хотод төржээ.Тухайн үед микро, макро эдийн засаг

2-ын салангид ойлголтыг холбохыг зорьсон хүн юм.Тэрээр:

Ухралтын теоромыг үүсгэсэн

Ахиуц таашаалын онолыг мөнгөний эрэлт нийлүүлэлтэд хэрэглэсэн

Мөнгөний инфляцаас олон түмэн хожихгүй

Үнийн өсөлтгүйгээс бизнес өрнөлд орж болно, үнийн уналт

эхлэхээс өмнө ч эдийн засаг сүйрэлд орж болно

Үнийн түвшингийн хэмжээ нь мөнгөний ахиуц таашаалын байдал

болон хүмүүсийн мөнгөний тэнцлийн эрэлтээс хамаарна гэж тус тус

үзсэн.

БҮЛЭГ 12- СУРАГГҮЙ БОЛСОН МИЗЭС: МИЗЭС

ЧУХАЛ НЭЭЛТ ХИЙЛЭЭ

Хүн төрөлхтөн эдийн засгийн асуудлаа тогтвортой шийдэж

чадаагүй тохиолдолд эдийн засгийн онолын олон хэлбэр,

загвар ямагт шинээр үүсэн үргэлжилсээр байна.

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА