28
INFORMATION SOURCES INFORMATION SOURCES Nittaya Wongyai

Information sources 1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Information  sources 1

INFORMATION INFORMATION SOURCESSOURCES

Nittaya Wongyai

Page 2: Information  sources 1

แหล่�งสารสนเทศ• ศ นย์�รวมทร�พย์ากรสารสนเทศใน ร ปแบบท��หล่ากหล่าย์ม�

ว�ตถุ�ประสงค์�เพ �อให"บร#การแก�ผู้ "ใช้" โดย์ม�บทบาทหน"าท��ต�อส�งค์มในการให"บร#การสารสนเทศแล่ะส�งเสร#มการศ(กษาค์"นค์ว"าแก�ผู้ "ต"องการสารสนเทศในระด�บต�าง ๆ ก�น

• ผู้ "ใช้"ค์วรทราบถุ(งว�ตถุ�ประสงค์�ของแหล่�งสารสนเทศแต�ล่ะแห�งเพ �อจะสามารถุแสวงหาทร�พย์ากรสารสนเทศแล่ะบร#การสารสนเทศในแหล่�งสารสนเทศน�-นๆ ได"อย์�างม�ประส#ทธิ#ภาพ

Page 3: Information  sources 1

ประเภทของแหล่�งสารสนเทศ

แหล่�งสารสนเทศบ�ค์ค์ล่แหล่�งสารสนเทศสถุาบ�นแหล่�งสารสนเทศอ#เล่1กทรอน#กส�

Page 4: Information  sources 1

แหล่�งสารสนเทศบ�ค์ค์ล่

• เป2นแหล่�งสารสนเทศท��ม�อย์ �ในต�วบ�ค์ค์ล่ท��เป2นผู้ "ร "สารสนเทศ โดย์เก#ดจากการประมวล่ค์วามค์#ด ค์วามร "แล่ะประสบการณ์�ของแต�ล่ะบ�ค์ค์ล่

• แหล่�งสารสนเทศบ�ค์ค์ล่ท��ส4าค์�ญ เช้�น ปราช้ญ�ช้าวบ"าน ผู้ "เช้��ย์วช้าญ น�กว#ช้าการ น�กว#ช้าช้�พในสาขาว#ช้าต�าง ๆ

• การเข"าถุ(งสารสนเทศบ�ค์ค์ล่อาจต"องใช้"ว#ธิ�การต#ดต�อสอบถุามขอค์วามร " ค์4าแนะน4าเพ �อให"ได"สารสนเทศท��ต"องการจากบ�ค์ค์ล่เหล่�าน�-นโดย์ตรง

Page 5: Information  sources 1

แหล่�งสารสนเทศบ�ค์ค์ล่

Page 6: Information  sources 1

แหล่�งสารสนเทศสถุาบ�น• เป2นแหล่�งสารสนเทศท��จ�ดอย์ �ในกล่��มสถุาบ�น/องค์�กรต�าง ๆ

ซึ่(�งอาจเป2นของร�ฐบาล่ ร�ฐว#สาหก#จ เอกช้น สมาค์ม หร อองค์�การระหว�างประเทศ โดย์ม�หน"าท��พ -นฐานค์ อ รวบรวมการจ�ดการแล่ะให"บร#การสารสนเทศตามว�ตถุ�ประสงค์�ของสถุาบ�นน�-น ๆ จ(งเร�ย์กว�า สถาบั�นบัริ�การิสาริสนเทศ ม�หล่าย์ร ปแบบเร�ย์กช้ �อต�างก�นไป เช้�น ห"องสม�ดหร อหอสม�ด หอจดหมาย์เหต� ศ นย์�สารสนเทศ เป2นต"น

Page 7: Information  sources 1

แหล่�งสารสนเทศอ#เล่1กทรอน#กส�• เป2นแหล่�งสารสนเทศร ปแบบใหม�ท��ม�ค์วามส4าค์�ญทางการศ(กษา

เน �องจากเป2นแหล่�งข"อม ล่ขนาดใหญ�ท��ม�ล่�กษณ์ะเป2นส �อประสม (Multimedia ) ช้�วย์อ4านวย์ค์วามสะดวกต�อการเร�ย์นการสอนได"เป2นอย์�างด� สถุาบ�นการศ(กษาท�กระด�บโดย์เฉพาะอย์�างย์#�งระด�บอ�ดมศ(กษาได"เช้ �อมต�อระบบเค์ร อข�าย์อ#นเตอร�เน1ตเพ �อน4ามาประย์�กต�ใช้"ก�บการศ(กษาช้�วย์สน�บสน�นแล่ะส�งเสร#มให"น�กศ(กษาสามารถุค์"นหาสารสนเทศท��ต"องการได"จากอ#นเตอร�เน1ต เช้�น ฐานข"อม ล่ห"องสม�ด วารสารแล่ะจดหมาย์ข�าวอ#เล่1กทรอน#กส� บร#การทางการศ(กษาผู้�านเว1บไซึ่ต�ของมหาว#ทย์าล่�ย์ เป2นต"น

Page 8: Information  sources 1

Information Sources

Page 9: Information  sources 1

ห"องสม�ด: LIBRARY

• ห้�องสมุ�ด หร อหอสม�ดเป2นสถุาบ�นบร#การสารสนเทศท��ม�มานานแต�โบราณ์ โดย์ม�จ�ดม��งหมาย์เพ �อพ�ฒนาค์นด"วย์การให"ข"อม ล่ข�าวสารเพ �อการศ(กษาแล่ะการเร�ย์นร " เป2นแหล่�งรวบรวมทร�พย์ากรสารสนเทศท�กร ปแบบ ท�กประเภท โดย์จะม�บรรณ์าร�กษ�เป2นผู้ "ร �บผู้#ดช้อบด แล่การด4าเน#นงานของห"องสม�ด

• ห"องสม�ดม�ว�ตถุ�ประสงค์�หล่�ก 5 ประการค์ อ– ให"การศ(กษา– ให"สารสนเทศ– สน�บสน�นการว#จ�ย์– ให"ค์วามจรรโล่งใจ– เพ �อค์วามน�นทนาการ

Page 10: Information  sources 1

ห้อสมุ�ดแห้�งชาติ� (National Library)

• เป2นแหล่�งรวบรวม แล่ะอน�ร�กษ�สงวนร�กษาส#�งพ#มพ�ของประเทศ • เป2นศ นย์�บรรณ์าน�กรมแห�งช้าต# ให"บร#การการอ�าน การศ(กษา ว#จ�ย์• แก�ผู้ "อ�านท��วไป ภาย์ในห"องสม�ดเท�าน�-น • ไม�อน�ญาตให"ย์ มทร�พย์ากรสารสนเทศออกนอกห"องสม�ด • หอสม�ดแห�งช้าต#ของประเทศไทย์ม�หน"าท��ในการก4าหนด • หมาย์เล่ขมาตรฐานสากล่ ประจ4าหน�งส อ • (ISBN = International Standard Book Number )

แล่ะเล่ขมาตรฐานสากล่ประจ4าส#�งพ#มพ�ต�อเน �อง (ISSN = International Standard Serial Number )ส4าหร�บส#�งพ#มพ� ท��ผู้ล่#ตในประเทศไทย์

Page 11: Information  sources 1

ห้อสมุ�ดแห้�งชาติ� (National Library)

• ส�วนท�� 1 ริห้�สบัาริ�โค้�ด แสดงส#นค์"า/ผู้ล่#ตภ�ณ์ฑ์� • ส�วนท�� 2  ริห้�สกลุ่��มุปริะเทศ (Group identifier) แบ�งตามประเทศหร อกล่��ม

ประเทศตามภ ม#ศาสตร�หร อกล่��มประเทศตามภาษา ม� - 15 หล่�ก เช้�น 974 รห�สประเทศไทย์ 

• ส�วนท�� 3 ริห้�สส"าน�กพิ�มุพิ� (Publisher prefix) ม� - 27 หล่�ก ข(-นก�บว�าส4าน�กพ#มพ�น�-นพ#มพ�หน�งส อมากน"อย์เพ�ย์งใดถุ"าพ#มพ�มากจะได"รห�สน"อย์หล่�ก 

• ส�วนท�� 4 ริห้�สลุ่"าด�บัช$�อเริ$�อง (Title number) ม�ก��หล่�กข(-นก�บจ4านวนรห�สกล่��มแล่ะรห�สส4าน�กพ#มพ� 

• ส�วนท�� 5 เลุ่ขติริวจสอบั (Check digit) ใช้"ตรวจสอบว�าเล่ขท��ถุ กป=อนเข"าไปในค์อมพ#วเตอร�น�-นถุ กต"องหร อไม� ม� 1 หล่�ก - 09( ) หร อ X

ISBN 978-974-212-931-6

Page 12: Information  sources 1

Library of Congress: Washington DC

Page 13: Information  sources 1

Library of Congress: Washington DC

Page 14: Information  sources 1

ห"องสม�ดประช้าช้น (Public Library)

• ม�ว�ตถุ�ประสงค์�เพ �อส�งเสร#มให"ประช้าช้น ม�น#ส�ย์ร�กการอ�าน ร "จ�กใช้"เวล่าว�าง ให"เป2นประโย์ช้น� แล่ะสร"างน#ส�ย์ ให"ม�ค์วามร�บผู้#ดช้อบต�อส�งค์ม

• ให"บร#การแก�ประช้าช้นในช้�มช้น ต4าบล่ แล่ะภ ม#ภาค์ โดย์ไม�จ4าก�ดเพศ ว�ย์ อาช้�พ แล่ะว�ฒ#การศ(กษา

Seattle Public library

Page 15: Information  sources 1

THE KANSAS CITY PUBLIC LIBRARY

Page 16: Information  sources 1

ห"องสม�ดโรงเร�ย์น(School Library)

• ส�งเสร#ม แล่ะสน�บสน�นการเร�ย์นการสอนตามหล่�กส ตร นโย์บาย์ แล่ะโค์รงการของโรงเร�ย์น

• ม�การบร#หารงาน โดย์บรรณ์าร�กษ� หร อผู้ "เช้��ย์วช้าญด"านส �อการศ(กษา

• เป2นแหล่�งสารสนเทศท��ส4าค์�ญ ส4าหร�บการเร�ย์นการสอน ท��ม��งเน"นให"น�กเร�ย์นเป2นศ นย์�กล่าง (student center approach )

Page 17: Information  sources 1

ห"องสม�ดสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา (Academic Library)

• ห"องสม�ดสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาเป2นสถุาบ�นบร#การสารสนเทศซึ่(�งจ�ดต�-งในสถุาบ�นการศ(กษาระด�บอ�ดมศ(กษา โดย์ม�ว�ตถุ�ประสงค์�เพ �อสน�บสน�นการเร�ย์นการสอน แล่ะการศ(กษาค์"นค์ว"าว#จ�ย์ของอาจารย์� น�กศ(กษาแล่ะข"าราช้การในสถุาบ�นน�-น ๆ

• ห"องสม�ดสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาอาจม�ช้ �อเร�ย์กแตกต�างก�นตามล่�กษณ์ะโค์รงสร"างการบร#หารของแต�ล่ะสถุาบ�น เช้�น ห"องสม�ด ส4าน�กหอสม�ด ส4าน�กว#ทย์บร#การ ส4าน�กบรรณ์สาร ศ นย์�บรรณ์สาร แล่ะศ นย์�ส �อการศ(กษา เป2นต"น

• ม�การน4าส �อด"านอ#เล่1กทรอน#กส� แล่ะเทค์โนโล่ย์� สารสนเทศเข"ามาใช้" ในการบร#การ ของห"องสม�ดมากข(-น

Page 19: Information  sources 1

ห"องสม�ดเฉพาะ (Special Library)

• ห"องสม�ดท��จ�ดรวบรวมทร�พย์ากรสารสนเทศ เพ �อให"บร#การ ส4าหร�บบ�ค์ค์ล่เฉพาะกล่��มองค์�กร หน�วย์งาน

• เน"นจ�ดเก1บทร�พย์ากรสารสนเทศเฉพาะสาขาว#ช้า แล่ะ เน -อหาว#ช้าท��ม�ค์วามเก��ย์วข"อง หร อส�มพ�นธิ�ก�น

Page 20: Information  sources 1

หอจดหมาย์เหต�แห�งช้าต# ( Archives )

• เป2นหน�วย์งานท��เก1บเอกสารเฉพาะประเภทได"แก� เอกสารท��หมดอาย์�การใช้"งานแต�ย์�งม�ค์�ณ์ค์�าเช้#งประว�ต#ศาสตร�เพ �อศ(กษาประว�ต#เร �องราวของหน�วย์งานหร อประเทศน�-นๆ หร อน4ามาใช้"ประโย์ช้น�อ �นๆท��เก��ย์วข"อง หอจดหมาย์เหต�ม�หล่าย์ระด�บ เช้�น หอจดหมาย์เหต�ของสถุาบ�น/มหาว#ทย์าล่�ย์ ต�างๆ แล่ะหอจดหมาย์เหต�แห�งช้าต# เป2นต"น ม�น�กจดหมาย์เหต�เป2นผู้ "ด4าเน#นงานแล่ะให"บร#การ

เอกสารจดหมาย์เหต�ประว�ต#ศาสตร� อาย์� 25 ป>ข(-นไปเอกสารจดหมาย์เหต�งานบร#หาร อาย์�น"อย์กว�า 25ป>

Page 21: Information  sources 1

ศ นย์�สารสนเทศ ( Information Center)

• เป2นสถุาบ�นบร#การสารสนเทศเฉพาะสาขาว#ช้าหร อเฉพาะเร �อง • เน"นเก1บส#�งพ#มพ�ประเภท ราย์งานการว#จ�ย์ ราย์งานการประช้�มส�มมนา ส#�งพ#มพ�ทางการค์"า ส#�งพ#มพ�ท��เผู้ย์แพร�ใน วงจ4าก�ด อาจเป2นเอกสารท��ไม�

ได"เผู้ย์แพร� เอกสารข"อม ล่ด#บ • ม�ช้ �อเร�ย์กต�างๆ ก�น เช้�น ศ นย์�สารน#เทศ ศ นย์�เอกสาร ศ นย์�บร#การ

เอกสาร ศ นย์�ข"อม ล่ ศ นย์�ข�าวสาร ศ นย์�ว#เค์ราะห�สารสนเทศ ศ นย์�แล่ะแหล่�งสารสนเทศ เป2นต"น

• ม�น�กสารสนเทศท��ม�ค์วามร "เช้��ย์วช้าญเฉพาะสาขา เป2นผู้ "ด4าเน#นงานแล่ะให"บร#การ

Page 22: Information  sources 1

แหล่�งสารสนเทศอ#นเทอร�เน1ต• เค์ร อข�าย์ค์อมพ#วเตอร�ท��เช้ �อมต�อก�นค์รอบค์ล่�มท��วโล่ก ส�งผู้�านข"อม ล่

หล่าย์ร ปแบบท�-งต�วอ�กษร ร ปภาพ เส�ย์ง แล่ะภาพเค์ล่ �อนไหว • เค์ร �องค์อมพ#วเตอร�ท��ใช้"อ#นเทอร�เน1ตจะต#ดต�อก�นโดย์ใช้"มาตรฐานการ

ส �อสาร ท��เปร�ย์บเสม อนภาษากล่างของค์อมพ#วเตอร�ท��เร�ย์กก�นว�า โปรโตค์อล่

• โปรโตค์อล่ท��น#ย์มใช้"ก�นอย์�างแพร�หล่าย์ได"แก� TCP/IP (Transmission Control Protocal/Internet Protocal)

• เค์ร �องค์อมพ#วเตอร�แต�ล่ะเค์ร �องจะม�หล่าย์เล่ขประจ4าเค์ร �องเร�ย์กว�า หมาย์เล่ขไอพ� (IP address) ซึ่(�งแต�ล่ะเค์ร �องจะม�หมาย์เล่ขท��ไม�ซึ่4-าก�น

Page 23: Information  sources 1

Web Browser

Page 24: Information  sources 1

อ#นเทอร�เน1ต (Internet)

IP Address

IP Address

TCP/IPTCP/IP

IP Address

202.184.1.1

202.184.1.2

202.184.1.3

Page 25: Information  sources 1

อ#นเทอร�เน1ต (Internet)

IP Address

IP Address

TCP/IPTCP/IP

IP Address

Cmru.ac.th

Mju.ac.th

Cmu.ac.th

Domain Name

Page 26: Information  sources 1

• เน �องจากการเช้ �อมต�อเค์ร �องค์อมพ#วเตอร�ต"องใช้"หมาย์เล่ขไอพ� แล่ะม�ป?ญหาในเร �องของการจ4าย์าก ด�งน�-นจ(งได"ม�การก4าหนดช้ �อเพ �อใช้"แทนหมาย์เล่ขไอพ� เร�ย์กว�า ระบบช้ �อโดเมน (Domain name system)

แหล่�งสารสนเทศอ#นเทอร�เน1ต

http://www.mju.ac.th

Protocal : TCP/IP Domain Name

URL : Uniform Resource Locator

Page 27: Information  sources 1

ช$�อโดเมุนย่�อย่ ปริะเภทขององค้�กริ ติ�วอย่�าง

ac สถุาบ�นการศ(กษา www.mju.ac.th

co ธิ�รก#จการค์"า www.thairath.co.th

go องค์�กรของร�ฐ www.glo.go.th

or องค์�กรท��ไม�แสวงหาผู้ล่ก4าไร www.nectec.or.th

Mi องค์�กรทางทหาร www.navy.mi.th

Net องค์�การท��ให"บร#การเค์ร อข�าย์ www.thaisarn.net.th

Page 28: Information  sources 1

ช$�อโดเมุน ปริะเภทขององค้�กริ ติ�วอย่�างcom commercial

organizationwww.amazon.com

edu educational institution

www.okstate.edu

org non-commercial organization

www.reporter.org

gov government organization

www.nasa.gov

mil military organization

www.army.mil

net network provider www.networksolutions.net