Jak rozmawiać z dzieckiem o seksualności i dorastaniu?

Jak rozmawiać z dzieckiem

o dorastaniu i seksualności?

Rozmawiać już dziś a może jeszcze

poczekać?

Dorastanie i seksualność –

dlaczego tak trudno rozmawiać

o czasie tak wielu zmian.

Źródło: http://seks.wieszjak.polki.pl/psychoseksuologia/316660,Seksualnosc-dlaczego-wazne-sa-slowa.html

3

Dojrzewanie, seksualność…. Czyli co?

Na spotkaniu kolejno skupimy

się na:

etapach rozwoju (w pigułce)

jak i kiedy rozmawiać

o dojrzewaniu i seksualności?

jakie obawy mamy My?

Jakie obawy ma nasze

dziecko?

powiemy o mitach i fałszywych

przekonaniach;

zastanowimy się, gdzie

szukać rzetelnych informacji.

http://www.google.pl/imgres?start=246&um=1&rlz=1C1ZMDB_enPL506PL508&hl=pl&biw=1366&bih=677&tbm=isch&tbnid=k-EOGmRYxMs8aM:&imgrefurl=http://www.przekroj.pl/artykul/916540.html%3Fprint%3Dtak%26p%3D0&docid=S_Hne6GbFa8ZvM&imgurl=http://grafik.rp.pl/grafika2/916540,983783,148.jpg&w=590&h=345&ei=uGhyUejuOY2qOqPpgOgC&zoom=1&ved=1t:3588,r:60,s:200,i:184&iact=rc&dur=710&page=10&tbnh=172&tbnw=294&ndsp=26&tx=133&ty=61

4

Dojrzewanie w pigułce

Seksualność – nieodłączna część naszego życia

Żródło: pl.wikipedia.org/wiki/Skala_Tannera

Psychiczne przejawy

dojrzewania

Dziewczęta /chłopcy

Psychiczne przejawy

dojrzewania: obie płci:

Czarno białe widzenie;

Przeżywanie wszystkiego

dużo silniej;

Krytycyzm w stosunku do

dorosłych.

Biologiczne przejawy

dojrzewania

http://pl.wikipedia.org/wiki/Skala_Tannera

5

Dojrzewanie w pigułce


Dziewczynki

10-12 lat

Przyspieszony wzrost, zaokrąglenie bioder, powiększenie się brodawek piersiowych, początek owłosienia łonowego, wzrost warg sromowych, pochwy i macicy;

12-14 lat

Dalszy rozwój piersi z pigmentacją brodawek sutkowych, powiększenie się owłosienia łonowego, nasilenie rozwoju bioder, pojawienie się pierwszej miesiączki;

14-16 lat

Typowa sylwetka kobieca, pełne owłosienie łonowe i pod pachami, rozwój w pełni kobiecych rysów twarzy, trądzik, miesiączkowanie z jajeczkowaniem.

Chłopcy

10-12 lat

Brak cech pokwitania

12-14 lat

Początek przyspieszonego wzrostu, powiększenie się jąder i prącia, opuszczenie moszny, początek owłosienia na twarzy i wokół narządów płciowych;

14-16 lat

Szczyt skoku wzrostowego, mutacja, rozwój owłosienia pachowego oraz męski typ owłosienia łonowego, owłosienie twarzy, polucje.

6

Przykłady normalnych zachowań seksualnych dzieci:


0 – 3 lat:Powszechne: Dziecko uczy się wyodrębniać siebie i własne ciało. Dotyka swojego ciała i sprawdza jak jest zbudowane.

3 – 6 lat:Powszechne: Pytania dotyczące ciąży (skąd się biorą dzieci? ), różnic pomiędzy chłopcami i dziewczynkami, dzieckiem i dorosłym.Pierwsze miłości dziecięce.Eksponowanie swojej nagości, brak poczucia wstydu w tym zakresie.Wzajemne oglądanie i dotykanie przez dzieci intymnych części ciała (np. zabawy w doktora, tatę i mamę itd.).Zdarza się: Masturbacja w domu i w miejscach publicznych.

7 – 11 lat:Powszechne: Dziecko silnie identyfikuje się z własną płcią. Zdarza się: Zabawy seksualne w ramach jednej płci.

12 – 16 lat:Powszechne: Pytania dotyczące obyczajów seksualnych, podejmowania decyzji dotyczących związków.Masturbacja i eksperymentowanie z rówieśnikami – między innymi pocałunki z otwartymi ustami, pieszczoty i dotykanie intymnych części ciała. Także podglądactwo. Częste zakochania.

7

Kilka przykładowych mitów i wątpliwości…


Na majtkach znajduje śluz – czy to oznaki choroby?

Spóźnia mi się okres – zaszłam w ciążę? (nie

współżyłam, ale przytuliłam kolegę)

W czasie miesiączki nie można uprawiać sportu.

Nikt mnie nie kocha i nie potrzebuje…

Używanie tamponów boli.

Mój penis przechyla się w lewo – złamał się?

Jestem nienormalny – nie panuję nad swoim

wzwodem…

Moczę się w nocy – czy jestem chory?

Moje ręce i nogi są niewymiarowe – czy zawsze tak

zostanie? Kiedyś lepiej grałem w kosza…

8

Jak i kiedy rozmawiać o dojrzewaniu i seksualności?


• Otwartość na rozmowę o dojrzewaniu

i seksualności jest niezwykle ważna dla zdrowego

rozwoju nastolatka, budowania zaufania a co za

tym idzie profilaktyki różnych zachowań

ryzykownych.

• MIT -> rozmawiając, dajemy przyzwolenie na

podejmowanie różnych zachowań seksualnych.

• Rozmawiając z dzieckiem mamy możliwość

wpłynąć na kształtowanie się w naszym dziecku

stosunku do seksualności i możemy sprawić,

że zachowania podejmowane przez nasze

dziecko będą bezpieczne. Należy pamiętać,

że wiedza może zmniejszyć niepokój związany

z dojrzewaniem.

Źródło: https://www.google.pl/search?q=seksualno%C5%9Bc&rlz=1C1ZMDB_enPL506PL508&aq=f&um=1&ie=UTF-8&hl=pl&tbm=isch&source=og&sa=N&tab=wi&ei=LI5xUYW_O4S_O4nygZAF&biw=1366&bih=677&sei=L45xUbEew-U8hduBkAQ#imgrc=ZNT7MQ6EHfqNmM%3A%3B3I5tmp9fpCuLYM%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.bebia.pl%252Fdata%252Ffaqs%252Fimage%252F221985550.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.bebia.pl%252F54%252Ffaq%252F14%3B347%3B346

https://www.google.pl/search?q=seksualno%C5%9Bc&rlz=1C1ZMDB_enPL506PL508&aq=f&um=1&ie=UTF-8&hl=pl&tbm=isch&source=og&sa=N&tab=wi&ei=LI5xUYW_O4S_O4nygZAF&biw=1366&bih=677&sei=L45xUbEew-U8hduBkAQ

9

Czy moje podejście jest ważne?


Jakie są moje emocje w stosunku

do dojrzewania i seksualności?

Co mnie niepokoi, co mnie złości?

Czy czegoś się obawiam?

Czy płeć mojego dziecka ma

znaczenie gdy myślę o jego

możliwościach, jego przyszłości?

Co się ze mną dzieję?

Dlaczego się tak czuję?

Czy to normalne?

Żródło: http://www.google.pl/imgres?um=1&rlz=1C1ZMDB_enPL506PL508&hl=pl&biw=1366&bih=677&tbm=isch&tbnid=RQRhYu4VnKFX0M:&imgrefurl=http://www.kobieta.pl/drukuj/artykul/jak-rozmawiac-z-nastolatkiem/&docid=WIVxYS8KofKmHM&imgurl=http://www.kobieta.pl/uploads/pics/dzieci_nomalny.jpg&w=226&h=300&ei=vY5xUbhKh8Y8r7mAuA4&zoom=1&ved=1t:3588,r:69,s:0,i:321&iact=rc&dur=343&page=4&tbnh=213&tbnw=172&start=68&ndsp=25&tx=57&ty=91

10

Potrzeby okresu dojrzewania


Źródło:

Potrzeba niezależności, samodzielności,

autonomii;

Potrzeba przynależności i potrzeba

kontaktu społecznego;

Potrzeba akceptacji i potrzeba

posiadania;

Potrzeba poznawcza i potrzeba

aktywności;

Potrzeba poczucia bezpieczeństwa;

11

Czego potrzebują od nas nasze dzieci?

Źródło:

Poczucia więzi i przynależności do rodziny. Chcą czuć, że są kochane, rozumiane i mogą liczyć na wsparcie rodziców. Potrzebują naszego szacunku, przyjaznej atmosfery w domu – poczucia bezpieczeństwa.

Poczucia własnej wartości. Chcą, aby doceniać ich wysiłki w osiąganiu sukcesów oraz chcą mieć pewność, że nie zostaną przez nas skrytykowane i odrzucone, gdy coś się nie uda.

Wiarygodności. Chcą mieć pewność, że zachowujemy się tak jak mówimy, Ale także, że potrafimy przyznać się do własnych słabości, niewiedzy i błędów.

Sprawiedliwego traktowania. Przekonania, że rodzice w niejasnej sytuacji zareagują w oparciu o wnikliwe rozpatrzenie sprawy.

Stanowczości w ważnych sprawach. Potrzebują jasno określonych reguł i konsekwencji w ich przestrzeganiu.

Poszanowania intymności i dyskrecji. Chcą mieć pewność, że granice ich prywatności są przez nas respektowane.

12

Jak rozmawiać ?

Kilka sposobów, które mogą wiele zmienić…

Kilka sposobów, które mogą wiele zmienić….

Bariery w rozmowie z nastolatkiem:

• brak umiejętności słuchania;

• przerywanie;

• brak skupienia uwagi na rozmówcy;

• prawienie kazań, moralizowanie, gderanie;

• krytykowanie;

• podnoszenie głosu;

• „rodzic ma zawsze rację”

• bagatelizowanie;

• brak warunków sprzyjających do rozmowy.

13

Wybierz odpowiedni moment


Zamiast mówić: „chyba nadszedł czas na poważną rozmowę”,

spróbuj poruszyć temat w trakcie spaceru lub wspólnego

wykonywania codziennych czynności. Możesz wykorzystać jako

pretekst informacje medialną, scenę z filmu, komentarz dziecka do

zaobserwowanej sytuacji itp.

Ważne, aby podczas takiej rozmowy mieć pewność, że będziemy

mieć czas aby odpowiedzieć dziecku na pytania i nikt nam nie

będzie przeszkadzał. Do zmniejszenia napięcia związanego z taką

rozmową pomocna może okazać się np. książka lub inne materiały

edukacyjne.

14

Potraktuj tę rozmowę jako coś normalnego


Dojrzewanie i seksualność to coś, co dotyczy każdego człowieka. Traktując ten temat jako tabu, wstydząc się go nieświadomie wpływamy na atmosferę rozmowy. Spróbuj zachować normalny, spokojny ton głosu.

Jeżeli dziecko nie pyta o sprawy seksu, najprawdopodobniej dowiedziało się wszystkiego z innego źródła. Warto wówczas sprawdzić jakość tej wiedzy, ponieważ wiele dzieci utrwala sobie mylne wyobrażenia o sprawach seksu. Można zrobić to np. w postaci żartobliwej zabawy –„razem obalamy internetowe (lub plotkarskie) mity o i seksie” dojrzewaniu.

Innym powodem braku pytań o seks może być fakt, że dziecko zauważyło, że są to tematy krępujące, a pytania o nie są w rodzinie niepożądane.

Uczucie wstydu jest normalne – mówmy o tym.

15

Nie udawaj, że nie zauważasz zmian


Rosnące piersi, pojawiające się włosy

łonowe, powiększające się jądra mogą

budzić zakłopotanie. Uprzedź dziecko

wcześniej, co będzie dziać się z jego

ciałem i dlaczego. To dobry moment, by

przygotować córkę na pierwszą

miesiączkę, a syna na polucje - wytrysk

nasienia w czasie snu. Wytłumacz,

że to naturalne, nie świadczy o chorobie.

Opisz córce przebieg miesiączki. Pokaż,

jak wyglądają podpaski. Córka powinna

wiedzieć, że miesiączka oznacza,

że może zostać mamą. Chłopiec musi

mieć świadomość, że wytrysk oznacza,

że może zostać ojcem.

16

Pomóż dziecku rozróżnić dobre i złe strony


Oczywiste jest, że chcemy uchronić nasze dzieci przed różnymi niebezpieczeństwami, jednak unikanie tematu dojrzewania i seksualności oraz zniechęcanie do zachowań seksualnych może odnieść odwrotny skutek. Warto budować w dziecku świadomość podejmowania zachowań seksualnych. Wiedza o seksie zdobyta w życzliwej rozmowie z rodzicem pomoże dziecku oswoić się ze swoją intymnością i płciowością. To zaś ułatwi rozpoznawanie rodzących się potrzeb w okresie dorastania, rozumienie ich oraz lepszą kontrole nad nimi.

Pomóż dziecku rozróżnić dobre i złe strony decyzji dotyczących współżycia.

17

Przygotuj się na brak współpracy


Dziecko może udzielić ci wymijających

odpowiedzi lub jedynie przytakiwać.

Nie naciskaj, nie wywieraj presji. Staraj się

zadawać pytania, które wywołają dyskusję.

Taka rozmowa może budzić w dziecku

skrępowanie.

18

Uważnie słuchaj, szczerze i otwarcie odpowiadaj na pytania


Unikaj pouczającego tonu głosu i nie przerywaj rozmowy, kiedy twoje

dziecko się przed tobą otworzy. Gdy dziecko zadaje pytania –

odpowiadaj na nie. Jeżeli nie odpowiemy na pytania dziecka od razu,

nie tylko stracimy okazję do przekazania dziecku ważnej wiedzy, ale

też sprawimy, że dziecko prawdopodobnie więcej nie zwróci się ze

swoimi wątpliwościami do nas, tylko poszuka odpowiedzi gdzie

indziej. Najlepszym rozwiązaniem są proste, bezpośrednie

odpowiedzi na proste, bezpośrednie pytania. Zadawane przez

dziecko pytania mogą być dla nas wskazówką, jak dużo dziecko jest

na danym etapie wysłuchać

Uwaga! Jeśli nie znamy odpowiedzi na pytanie, możemy wspólnie

z dzieckiem poszukać odpowiedzi w źródłach lub określić dokładnie

kiedy odpowiemy

19

Odpowiedzialnie, czyli jak?


Gdy pojawiają się pierwsze zauroczenia, randki, warto porozmawiać z dzieckiem o uczuciach - o zakochiwaniu się i... odkochiwaniu. Nie bagatelizuj uczuć dziecka.

Dobrze uświadomić, jak ważny jest pierwsza miłość, "ten pierwszy raz" i że kiedy partner namawia na seks, można odmówić. Dziecko powinno wiedzieć, że nie ma przymusu rozpoczęcia życia seksualnego w określonym wieku. Trzeba rozmawiać o antykoncepcji i konsekwencjach, jakie wiążą się z seksem - ale bez straszenia i negatywnych przykładów.

Rozmowa nie oznacza, że Twoje dziecko będzie uprawiać seks – będzie świadome.

20

Powiąż temat seksu z miłością i intymnością oraz okazywaniem

przez partnerów wzajemnej troski i szacunku


Nie ukrywaj, że seks jest

przyjemnością, ale największą, gdy

osoby miedzy którymi do niego

dochodzi dbają o swoje potrzeby

i emocje. Najlepiej udaje się to w

związkach osób darzących siebie

miłością i szacunkiem. Seks

dodatkowo umacnia ich więzi.

http://pl.point.fm/macierzynstwo/mlodziez/zakochany-nastolatek.html

http://pl.point.fm/macierzynstwo/mlodziez/zakochany-nastolatek.html

21

Podpowiedz dziecku, jak unikać sytuacji, w których mogą zostać

przekroczone granice

Naucz dziecko, że ma prawo powiedzieć „nie”, „przestań”, „nie mam

ochoty”, „nie życzę sobie”, „mnie to nie bawi” „jeśli nie przestaniesz

zwrócę się o pomoc” ZAWSZE, gdy nie ma na coś ochoty, gdy czuje

się z czymś niekomfortowo.

Chłopców ucz, że zaczepki seksualne, gdy ktoś wyraża sprzeciw, są

niedopuszczalną formą przemocy. Dziewczynki ucz by dbały o swoje

bezpieczeństwo (towarzystwo, powroty do domu), ale to nie one są

winne nieprzyjemnych czasem zaczepek seksualnych. Dzieci obu

płci ucz, że kpienie z innych i głupie żarty w kontekście seksualnym

są nie fajne.

22

Bądź czujna/y i zainteresowana/y


Jedna rozmowa to za mało, aby

wiedzieć, co się dzieje w życiu twojej

córki lub twojego syna i co jest ważne

dla niej lub dla niego. Pytaj i towarzysz

dziecku w dojrzewaniu.

Pamiętajmy, że skoro już raz

udzieliliśmy wymaganej odpowiedzi,

nie znaczy to że więcej nie będziemy

musieli tego robić. Dziecko w miarę

dorastania będzie wracać co jakiś

czas do tego rodzaju pytań i będzie

potrzebowało bardziej szczegółowych

i wyczerpujących odpowiedzi

23

Szukając informacji…

Literatura:

Alicja Długołęcka „Zwykła książka o tym skąd się biorą dzieci”;

Leda Galli „Seks. Jak to wytłumaczyć swoim dzieciom”;

Monika Zielona-Jenek, Aleksandra Chodecka „Jestem dziewczynką, jestem chłopcem”;

Ulla Arens „Otwartość i wstyd w rodzinie”;

Frederique Saint-Pierre, Marie-France Viau „Seksualność dziecka”;

Alicja Długołęcka, Zbigniew Lew-Starowicz „Jak się kochać?”;

„ABC dojrzewania. Poradnik dla nastolatków” opracowanie zbiorowe.

WWW:

http://ponton.org.pl/

http://ponton.org.pl/

Kontakt

ul. Mydlarska 4

30-703 Kraków

Biura

ul. Wiśniowa 36 m. 2

02-520 Warszawa

ul. Iwana Pawłowa 1/1

53-604 Wrocław

ul. Kościuszki 31a/8

10-503 Olsztyn

[email protected]

www.uniwersytetdzieci.pl

Dziękuję!

[email protected]

533 300 401

Education

Jak rozmawiać z dzieckiem o seksualności i dorastaniu?